Pionieren: hoe krijgen we de mensen over de drempel? Drie jonge vrouwen over het doen van belijdenis. Flessengeld voor Tiszaszentimre:

7 K e r k b l a d v a n d e P r o t e s t a n t s e G e m e e n t e t e B u s s u m – J a a r g a n g 2 5 , n r. 7 – 1 8 j u l i 2 0 1 4

Drie jonge vrouwen over het doen van belijdenis

’Flessengeld’ voor Tiszaszentimre: een update

Els Marchal over Meriam Ibrahim en andere christenen in nood

pagina 4

pagina 10

pagina 16

Pionieren: hoe krijgen we de mensen over de drempel?

Trefpunt bij de Verlosserkerk

AGENDA Elke za en di 10.00 – 12.00 uur Verlosserkerk Stiltecentrum Elke do 12.30 uur Maria-/Koepelkerk Middagpauzegebed Elke 2de di van de maand 9.00 – 9.30 uur Verlosserkerk Gebed Wo 30 juli 14.00-16.00 uur Trefpunt Vakantiesoos Za 2 aug 10.00 - 12.00 uur Trefpunt Boekenmarkt Ma 4 aug laatste datum inzending kopij voor nr. 8

Van de redactie

Woorden die me raken

De schoolvakanties zijn begonnen. Voor velen is dat een tijd waar lang naar is uitgekeken: er staat een mooie vakantie gepland. Voor anderen (veelal ouderen) betekent het een periode waarin het stil wordt om hen heen. Gelukkig is er de vakantiesoos, waar nog twee KENNISMAKINGSARRANGEMENT VAN € 95 bijeenkomstenGEZICHTSBEHANDELING van op de agenda staan. U VOOR las er€ 50 al over in het voMÈT VERRASSINGSPAKKET VAN € 43 CADEAU ! rige nummer. Voor diegenen die afhankelijk zijn van de voedselbanken is de zomervakantie ook een lastige periode; met hulp van de diaconie zijn zij deze ARIANEINDEN.COM periode wat mobieler. U leest het in de HAVENSTRAAT BUSSUM 035 - 82 00 330 bijdrage hieronder.17

Zien van binnenuit

In dit nummer vindt u genoeg leesstof voor deze (misschien stille) zomermaand: er is een aflevering in de serie rondom de toekomst van de PG Bussum. De redactie heeft Iet Vermunt en Michel Klein van de pioniersgroep geïnterviewd; het werd een positief gesprek. Op de uitkomsten van het denken van de pioniersgroepen moeten we nog even wachten, maar niet al te lang. In september zal er meer nieuws verschijnen over de plannen van de groep. Verder leest u over de redenen waarom jonge mensen kiezen om belijdenis te doen. Al vinden belijdenissen niet vaak plaats, het is mooi als een jongere er voor de volle 100% voor kiest. De redactie wenst u een fijne zomer. Inge de Groot

Vr 15 aug verschijnt Bussum Onderweg nr. 8 Wo 20 aug 14.00-16.00 uur Trefpunt Vakantiesoos

2 - Bussum Onderweg

was. Maar ja... Op de zondag, voordat mijn moeder ging sterven, kwam Jo weer - schuchter dit keer - de kamer binnen. Ze zei toen niet, zoals altijd: ‘Je gaat Bussum goed vooruit’. Nee, n iedereemijn moeze Hilversum Vooraaide r a a b ik bereover haar der wang Amersfoort cht g en na d 8sprak: ‘Ik 8 enaarm en 9 7 Soest 1 9 035 6 hoop dat ze doorzet, www.guv-uitvaart.nl misschien is het nog te vroeg...’ Ze keek mijn moeder een lange tijd heel stil aan. Toen zei ze: ‘Ze moet het van binnenuit kunnen gaan zien...’ Ik was helemaal sprakeloos. Waar haalde ze die woorden vandaan? Wonderschoon. Alsof het even oplichtte in de eder overleden was en wij haar spullen op kwamen halen, vertelde de zuster al dat Jo een paar keer aan de deur van haar kamer had gevoeld. De deur was nu gesloten. Jo was onrustig. Jo kwam naar mijn zus en mij toegelopen. Ze vroeg hoe

het met haar vriendin ging. Hoe verdrietig vonden we het om haar te vertellen dat onze moeder en haar vriendin overleden was. We hebben het wel gezegd, maar het deed erg zeer. Die lieve Jo. Met gebogen hoofd draaide ze zich om en liep schoorvoetend weg. Wat kan een mens, ook in haar of zijn ziekte, veel geven aan de ander! Lieke Versluis

Bibliodrama jaargroep

Zandzeedienst

De oecumenische dienst van donderdag 5 juni heeft € 203,– opgebracht. De opbrengst is voor de Voedselbank.

Onlangs is mijn moeder overleden. Zij had al geruime tijd de ziekte van Alzheimer. De laatste twee en een half jaar woonde zij in een verpleeghuis. In zo’n verpleeghuis woon je met een groep mensen bij elkaar die je door de tijd heen ook gaat leren kennen. Zo had mijn moeder een vriendin die Jo heette. Ook zij had Alzheimer. Volgens Jo waren mijn moeder en zij al heel lang vriendin met elkaar. Toen mijn moeder aan bed gekluisterd raakte, ging Jo veelvuldig bij haar kijken. Ze aaide mijn moeder altijd liefdevol en zei meestal: ‘Lien, je gaat goed vooruit’. Heerlijk zulke positieve woorden van zo’n lieve vrouw te horen. Je mag toch ergens in blijven geloven? Jo vertelde me vaak dat ze het fijn zou vinden om weer samen met mijn moeder uit wandelen te gaan. Ik verzekerde Jo dat dat ook een diepe wens van ons

Juli en augustus brengen lange, lome zomerdagen, met een lekker zonnetje en de nodige ontspanning. Een beetje ‘Pallieter-achtig’ – voor wie dit boek van Felix Timmermans nog wat zegt. ‘Onthaasting’ heet het tegenwoordig. Zoiets is goed voor een mens en doorbreekt de sleur van alledag. Dat geldt ook voor de klanten van de voedselbank. Maar het is lastig om ontspannen te leven, met een hoofd vol zorgen en de bodem van de portemonnee constant in zicht. Daarom is het bijzonder fijn dat Bussum de diaconie geld heeft geschonken en r iedere Hilversum om ‘Buzzers’ te kopen,Vookaartjes ar a b ik re be Amersfoort nacht waarmee mensen één hele dag en dag88 79 Soest 1 9 6 5 gratis kunnen reizen op vrijwel alle 03 lijnen van Connexxion. www.guv-uitvaart.nl Inmiddels zijn deze ‘Buzzertjes’ uitgereikt. De vreugde bij de ontvangers was groot.

Van een tweede diaconale gift kunnen wij in de komende maanden telkens extra levensmiddelen aan de pakketten toevoegen, zoals kaas, eieren en fruit. Dat betekent voor onze cliënten een fijne uitbreiding van het menu! Ook al bent u zich dat niet bewust: u heeft als diaconale gemeente ongeveer 150 gezinnen en alleenstaanden op een positieve manier geholpen om ook een zomers vakantiegevoel te krijgen. Daarvoor zijn wij u dankbaar. Op deze plaats een woord van waardering aan de diaconie voor de zorgzame aandacht die er met regelmaat is voor het werk van de Voedselbank. Een zonnige groet aan u allen! Barbara den Hartogh

Uitnodiging om mee te doen met de bibliodrama jaargroep in Eemnes Heilig spel en toch geen spelletje. Geloven met je verstand en tegelijk beleven met je ziel. De afgelopen jaren hebben we voor diverse kerken in de regio bibliodrama-groepen geleid. In drie avonden hebben we mensen laten kennismaken met het spelen van een Bijbelverhaal. We willen nu graag een jaargroep van maximaal 10 avonden aanbieden voor deelnemers uit de hele regio. De meerwaarde van zo’n cyclus is dat deelnemers meer ervaren worden in de techniek van bibliodrama, waardoor het spel zich kan verdiepen. Vervolgens kan er meer persoonlijke ontwikkeling en ontdekking ontstaan. Voor wie het niet kent: Bibliodrama is het spelen van een Bijbelverhaal,

van Bijbelse personages of situaties. Het is geen toneelstuk waarbij je tekst uit je hoofd moet leren. Het gaat bij bibliodrama om je eigen beleving van het verhaal, in relatie tot je eigen (levens)verhaal. Op de site http://wegvanverhalen.nl/bibliodrama/ is meer informatie over bibliodrama te vinden.

Wie zijn wij? Jan de Vries, geestelijk verzorger op Sherpa, een instelling voor mensen met een beperking; Simonet Schoon, ambulant begeleider en coach in het onderwijs, beiden actief met verhalen vertellen, doen en doorgeven. Zowel het grote verhaal van God en mensen als dagelijkse verhalen. Aan verhalen is zoveel te beleven! We plannen deze jaargroep op dinsdagavonden:

2014: 4 november, 18 november, 9 december. 2015: 6 januari, 20 januari, 3 februari, 17 februari, 3 maart, 17 maart en 31 maart. Waar: Plantsoen 25, Eemnes. Tijd: 20-22 uur. Kosten: € 150 Opgave via: [email protected], 035-5317802 of 06-23873331. Bussum Onderweg - 3

Kiezen voor God, wie doet dat nog? Antwoord: deze drie jonge vrouwen.

T

wee jonge vrouwen deden afgelopen maand belijdenis en traden daarmee officieel toe tot de Protestantse Gemeente Bussum; een derde denkt er nog over na. Waarom kiezen jongeren daar in deze tijd voor? Een vraaggesprek. Belijdenis, waarom doen jonge mensen dat nog tegenwoordig? dat is toch helemaal niet hip meer? Annelijn: Vorig jaar deden twee jongeren belijdenis bij ons in de Spieghelkerk en toen zei m’n moeder tegen me: ‘’Is dat ook niet iets voor jou?’’ Zo is het begonnen. Ik heb belijdeniscatechese gedaan samen met een andere jongen, die vervolgens in Hilversum belijdenis heeft gedaan. Ik ga elke week naar de kerk. Leeftijdgenoten zie ik daar niet veel, maar ik ben wel actief. Ik ben collectant – ik ben de jongste -, ik doe de crèche en ik zing in de cantorij. Marieta: Het gaat niet om hip zijn. Als het je eigen keuze is, maakt dat toch niet uit. Iris: Ik ging over belijdenis nadenken door Marieta, wij zijn de enigen van onze leeftijd in de kerk. Marieta: Ik heb het met mijn moeder gehad over belijdenis doen. Op een gemeenteavond heeft mijn moeder aan ds. Henk van Dijk voorgesteld om (belijdenis)catechisatie te gaan doen. Na wat mailcontact en het zoeken van mensen die mee wilden doen, is hij ermee begonnen. Iris: Henk van Dijk heeft toen Marieta en mij benaderd. We zijn afgelopen februari begonnen en

hebben in acht sessies een boekje doorgewerkt. De laatste keer dat we bij elkaar zijn gekomen was de afsluiting van de catechisatie en het voorbereiden van de dienst waarin Marieta belijdenis ging doen. Daar was Ben van Gastel ook bij. Hij heeft ook met Pinksteren belijdenis gedaan en is gedoopt.

Gesprekspartners Annelijn Keuning (22), studeert voor pedagogisch medewerker aan de MBO in Hilversum. Heeft 22 juni belijdenis gedaan in de Spieghelkerk bij ds. Stephan de Jong. Marieta Batelaan (18), begint dit najaar aan haar studie technische wiskunde aan de TU in Delft. Heeft op Eerste Pinksterdag belijdenis gedaan bij ds. Henk van Dijk in de Wilhelminakerk. Iris van der Wulp (18), gaat Nederlands studeren aan de Universiteit Utrecht, heeft plannen om journalist te worden. Heeft nog geen belijdenis gedaan, heeft wel, samen met Marieta, de belijdeniscatechisatie gedaan bij ds. Van Dijk.

Belijdenis betekent: toetreding tot de geloofsgemeenschap van de kerk. Wat zegt dat jou? Iris: Dat is de reden dat ik nog geen belijdenis heb gedaan. Dat bedoel ik niet negatief, maar ik ga uitvliegen naar Utrecht. Misschien wil ik bij de kerk daar gaan horen, maar voorlopig ga ik me

KENNISMAKINGSARRANGEMENT

GEZICHTSBEHANDELING VAN € 95 VOOR € 50 MÈT VERRASSINGSPAKKET VAN € 43 CADEAU !

HAVENSTRAAT 17

ARIANEINDEN.COM BUSSUM

4 - Bussum Onderweg

verdelen over Bussum en Utrecht. Marieta: Ik ga straks naar Delft, maar voor mij is het juist de reden om wél hier belijdenis te doen. Een basis te hebben hier. Annelijn: Ik ben er gedoopt, ik kom er al jaren. Voor mij is de Spieghelkerk een tweede thuis geworden. Het is een hele fijne gemeente. Marieta: Ook voor mij is de Wilhelminakerk een tweede thuis. Er hangt een hele fijne sfeer. Ik ben trouwens niet in de Wilhelminakerk gedoopt, maar in de Zuider-

035 - 82 00 330

kerk. Later hebben we gekozen voor de Wilhelminakerk. Hier voelden we ons meer thuis. Iris: Ik ben in Bloemendaal gedoopt, in de kerk van de bekende radiogemeente. Toen zijn we naar Westzaan verhuisd, maar daar vonden we geen leuke kerk en hebben we lange tijd nergens bij gehoord. Toen we in Bussum kwamen wonen, zijn mijn ouders best wel actief in de kerk geworden. Waarom kies je voor het doen van belijdenis: omdat je erin bent opgevoed, is het wel een bewuste keuze? Annelijn (geeft meteen een spontaan antwoord): Mijn ouders hebben mij gedoopt, ik ben in het geloof opgevoed. Via deze weg

Annelijn, Marieta en Iris

wil ik mijn ouders laten weten dat ik hen dankbaar ben. Ik wil ook verder met het geloof. Iris: Mijn vader is niet kerkelijk opgevoed, hij heeft pas op z’n vijftigste belijdenis gedaan. Hij zegt ook altijd tegen mij: haast je niet, als je vijftig bent, kan ’t nog! Marieta: Mijn ouders gingen vroeger op zondag twee keer naar de kerk. Voor mij was belijdenis doen een bewuste keuze. (Niemand van de drie gesprekspartners gaat twee keer op zondag naar de kerk.) Iris: Dat kan alleen bij Sion. Grappig, als ik bij m’n vriendje in ’t Spiegel logeer, hoor ik zondags drie keer de kerkklokken luiden. Dan denk je eerst: huh? Maar toen bedacht ik me: twee keer voor Sion, één keer voor West. Je hebt op een christelijke school gezeten. Praat je met je klasgenoten over geloofszaken? Marieta: Op het Sint Vituscollege heb ik vaak heftige discussies gevoerd met klasgenoten, Bussum maar dat begon pas in klas vier, ereen Hilversum Voor ied r aa bereikb Amersfoort acht n n e dag 9 88 7 Soest 035 691

Het gaat niet om hip zijn. Als het je eigen keuze is, maakt dat toch niet uit. vijf. Ze snapten vaak niet waarom ik geloof. Uiteindelijk maakten deze discussies mijn geloof alleen maar sterker. Iris: Ik zat ook op het Vituscollege, maar het was alleen in naam een christelijke school. De leraar algemene natuurwetenschappen leerde ons dat we van de apen afstammen en zei dat er daarom geen God kan bestaan. Annelijn: Ik heb alleen op openbare scholen gezeten. Discussies over geloof waren er eigenlijk nooit. Er was ook niet veel godsdienstonderwijs, alleen in het laatste jaar van de basisschool werden wel verhalen uit de Bijbel verteld.

Iris: Het afgelopen jaar heb ik wel flink wat discussies gehad. In mijn vriendengroepje hebben we flink wat gepraat. Hoe ziet God er volgens jou uit? Is hij een persoon? Iris: Ik weet het gewoon niet. Als je een mens van hem maakt, dan zou Jezus… ik bedoel, dan had Jezus toch niet als mens naar de aarde hoeven komen? Annelijn: ik heb geen beeld van hem. Ik weet het echt niet. Iris: Als kind zag ik een oude man met een baard voor me. Onze oppas had een mooi verhaal: achter de sterren, achter die lichtjes, daar was de hemel, daar waren de overleden mensen. En mijn opa, dat was natuurlijk de felste ster. Dat beeld van die sterren is nu verdwenen. Het is nu moeilijk om een beeld bij God te bedenken. Marieta: Ik heb geen beeld van God. Dat hoeft ook niet. Een persoon…? Hm, nee, ik weet het niet. Tekst en foto’s: Martin Rep, m.m.v. Iris van der Wulp

Bussum Onderweg - 5

Gemeentedag Sion 2014 De vrouwencontactgroep van wijkgemeente Sion heeft dit jaar opnieuw een gemeentedag georganiseerd, waarvoor ook leden uit de andere wijkgemeenten van harte worden uitgenodigd. Centraal staat een bezoek aan het Zandsculpturenfestijn in Garderen met daaraan voorafgaand een verrassend warme lunch in Terwolde. Datum:

woensdag 10 september 2014

Het dagprogramma ziet er uit als volgt: 8.15 uur Verzamelen bij de Verlosserkerk aan de Ceintuurbaan in Bussum 8.30 uur Vertrek richting Garderen 10.00 uur Koffie met gebak in Gasterij “Zondag” in Garderen Toeristische route richting Terwolde 12.15 uur Lunch: Dekselse Pannetjes in brasserie “Kriebelz” in Terwolde 15.00 uur Bezoek Zandsculpturen Festijn in de beeldentuin in Garderen. Zie: www.zandsculpturenfestijn.nl en www.debeeldentuin.nl

Vormingswerk van CCIV met als thema ‘Onderstroom’ Nog even geduld, maar dan is het zo ver: de start van het 45e (!) seizoen van het vormingswerk van alle kerken van Naarden en Bussum. Het is zonder meer een opmerkelijk feit dat dit oecumenisch gebeuren al zo veel jaren bestaat en steeds weer opnieuw talloze belangstellenden – ook van buiten de kerk – heeft weten te boeien. Geen wonder ook eigenlijk, want elk jaar opnieuw wordt er een zeer gevarieerd programma geboden, met een verscheidenheid aan onderwerpen op het gebeid van Bijbel, kunst, literatuur, natuurwetenschappen, geschiedenis, actuele thema’s, enz., door deskundige inleiders. Reden te meer dus om de openingsavond van 2014-2015 dit keer een extra feestelijk karakter te geven: in de Wilhelminakerk leest op 23 september de bekende schrijver Guus Kuijer voor uit eigen werk. Het is het begin van maar liefst twintig lezingen het komend seizoen met als centraal thema “ONDERSTROOM”. Het totale aanbod vindt u op de reeds uitgedeelde of nog uit te delen flyers en in nog uitgebreider vorm in de brochure die over enige tijd in alle kerken zal worden verspreid (en ook in de bibliotheek beschikbaar is). Nog even geduld dus, maar dan kunt u zich inschrijven. Er zal vast en zeker iets van uw gading bij zijn.

Sion en de sixties

17.15 uur Vertrek vanuit beeldentuin Garderen richting Bussum 18.00 uur Aankomst bij de Verlosserkerk in Bussum Als eigen bijdrage wordt gevraagd: € 20,00 per persoon. Bij voorkeur dit bedrag voor 24 augustus overmaken op rekening: NL41 INGB 0006065953 t.n.v. wijkkas wijkgemeente Sion o.v.v. “Gemeentedag Sion”. Geeft dit problemen, afrekenen op de dag zelf mag ook. Het is belangrijk om naast het overmaken van het geld, u ook telefonisch aan te melden bij een van de onderstaande personen. Er is voor deze dag een grote bus gereserveerd, zodat we hopelijk geen reservelijst hoeven aan te leggen. Nadere informatie en opgave tot uiterlijk donderdag 4 september bij: Truus Mauritz tel. (035) 6951712 Ineke Mauritz tel. 06 53241774 Ankie Wolswinkel tel. (035) 6933772 Voor noodgevallen op 10 september zelf kunt u bellen met Ineke Mauritz, telefoon: 06 -53241774.

Vakantiesoos Wat brengt ons de vakantiesoos op woensdag 30 juli? Wij zijn dan zo beetje op de helft van de vakantieperiode. Voor de één duurt de vakantietijd lang en voor de ander kan het niet lang genoeg duren. De vakantiesoos is bedoeld voor diegenen die niet of nauwelijks met vakantie gaan. Dat kan door allerlei oorzaken en juist in die tijd, kunnen de dagen lang duren. Alles ligt zo beetje stil. Het lijkt wel of iedereen met vakantie is, het is stil op straat, de telefoon gaat minder vaak en je krijgt weinig of geen bezoek. We komen de tijd wel door, zo erg is het nu ook weer niet. Maar een beetje afleiding is toch wel leuk. Op 30 juli is het weer zover. De deuren van het Trefpunt (H.A. Lorentzweg 59 Bussum, naast de Verlosserkerk) staan wagenwijd open en we hopen dat omstreeks twee uur iedereen binnen is en om ± vier uur, breken we weer op. Deze keer houden we het programma wat we bieden geheim. Het enige wat we kunnen zeggen is: eet tussen de middag maar niet teveel. En voor de rest: een goed humeur en een leuke inbreng van de bezoekerskant is ook nooit weg. Heeft u echt niemand die u kunt halen en brengen, schroom niet om dit te laten weten aan Lidy Stuivenberg, tel. 6917309 of Arie Vijn, tel. 6915881 (chauffeurs zijn bij deze ook gevraagd zich op te geven). Iedereen, werkelijk iedereen is van harte welkom.

P.H. van Gilst

6 - Bussum Onderweg

Lidy, Rien en Arie

I

n 1966, het hoogtepunt van de jaren zestig, werd ik voorzitter van de gereformeerde jeugdvereniging Ichthus in Zaandam. Paus Johannes XXIII was net een paar jaar dood, ik had in de lokale krant gestaan omdat de rector van de Christelijke hbs mij vanwege mijn Beatle-haar uit de les had verwijderd door en we waren allen vervuld van de magie van het oecumene.

Die kan dicht bij huis beginnen, dacht ik. Waarom praten met Rome, terwijl onze calvinistische broeders van de christelijk-gereformeerde kerk of de gereformeerde bond veel dichter bij ons staan? Dus we nodigden een lidmaat uit van een bevindelijk genootschap om een inleiding te houden over het samen wonen in Gods huis. Het werd een diepe teleurstelling. De oecumene was geen frisse wind maar een koude kille tocht die door het huis blies, zo hield broeder Zwart – nomen est omen – ons voor. Valse profeten, paapse ketterijen en dergelijke termen passeerden de revue. Hoe kunnen mensen van zo’n vreeswekkende God houden, dacht ik bij de begrafenis van de opa van mijn meisje, toen de in zwart gestoken predikant riep dat wij ons vooral niet moesten troosten met de gedachte dat de overleden broeder nu in de nabijheid van de Heer verkeerde. Eigenlijk gaf de dominee hem heel weinig hoop daarop. Ik heb sindsdien heel wat mensen van bevindelijke signatuur ontmoet, maar deinsde altijd terug voor het bijwonen van een kerkdienst. Prof. Anne van der Meiden, auteur van het boek De Zwartekousenkerken, die ik ooit interviewde, waarschuwde me er zelfs een beetje voor: “U zult onmiddellijk herkend worden als buitenstaander; het nette pak dat u nu aanheeft, is niet goed genoeg.” Dus toen Robert Eisinga me onlangs herinnerde aan een vergeten belofte eens een dienst van de bijzondere wijkgemeente Sion bij te wonen, stond ik niet te juichen. “Ik vertik het toch echt een zwart pak aan te trekken”, zei ik tegen mijn meisje, met wie ik inmiddels al bijna 45 jaar getrouwd ben. Ondanks het afwijzend advies van Van der Meiden deed ik een ge-

De legende van de gierige boer Regelmatig kunt u in Bussum Onderweg een legende lezen die door Stephan de Jong is bewerkt.

Een rijke boer kwam na een kerkenwoon net pak aan. raadsvergadering vast te zitten in In de Spieghelkerk, de sneeuw. Hij viel op zijn knieën waar het afscheid van en beloofde dat als hij snel veilig Robert Eisinga beschei- thuiskomen mocht, hij zijn beste den werd gevierd, be- koe zou verkopen en de opbrengst hoorde ik tot de netst aan de armen zou geven. Toen hij geklede broeders. En opstond wist hij de weg te vinden afgezien van twee, drie en kwam doodmoe thuis. De volzusters zag ik geen dames met een gende dag was zijn dankbaarheid hoedje. Alleen Eisinga zelf en de ker- over en zat hij met het geval in zijn kenraad waren stemmig donker ge- maag. Een paar dagen later kwam kleed. Er zat zelfs iemand in T-shirt in er een koopman langs. De boer zei de bankjes. Tot zo ver de uiterlijkhe- dat hij een geit en een koe te koop den. Ik schrok bijna toen Eisinga van- had, maar dat de koopman ze alaf de kansel in zijn pinksterpreek de lebei tegelijk moest kopen. De geit apostelen vergeleek met olympische kostte achthonderd gulden en de kampioenen. De Olympische Spelen, koe kostte zestig gulden. Hoewel een overblijfsel uit een heidense cul- de koopman dit raar vond, ging de tuur, ter ere van de god Zeus! In 1966 koop toch door. De boer deed die liepen daar in mijn kerk nog mensen zondag de zestig gulden in de colvoor de kerk uit. Ik keek om me heen, lectezak van de diakonie. Hij vond maar ik zag niemand opstaan en Ei- dat hij zich aan zijn belofte had gesinga de rug toedraaien. Ook de rode houden en dat hij zijn plicht had geloper haalde hij aan – kennelijk was daan. Maar die nacht, terwijl hij op ik de enige die het benauwd kreeg bij bed lag, kwamen de geit en de koe de associatie met filmsterren en de bij hem staan en keken hem heel decadentie van het glamorous Hol- raar aan. Het lukte hem niet om de lywood. De preek duurde korter dan dieren kwijt te raken, en hij deed in 1966 en onder het bidden zag ik geen oog dicht. Dit ging zo de hele zelfs een paar kerkgangers even naar week door. De volgende zondag elkaar gluren. Het was een mooie stopte hij de achthonderd gulden KENNISMAKINGSARRANGEMENT dienst, dacht ik toen ik weer buiten die hij voor de geit gekregen had GEZICHTSBEHANDELING VAN € 95 VOOR € 50 MÈT VERRASSINGSPAKKET € 43 CADEAU van ! stond in de pinksterzon, en het wordt in VAN de collectezak de diakonie. hoog tijd dat ik de overstap ga maken Vanaf die dag kon de boer ‘s nachts van de sixties naar de eenentwintig- weer rustig slapen. ARIANEINDEN.COM ste eeuw.HAVENSTRAAT 17 BUSSUM 035 - 82 00 330 Martin Rep

(bewerking van een oud Fries verhaal)

Bussum Onderweg - 7

Een nieuwe vorm van kerk-zijn wordt uitgebroed

N

oem het een broedplaats, noem het een pioniersplek. De pioniersgroep van de protestantse gemeente Bussum zit vol plannen om nieuwe vormen te vinden voor het beleven van het Evangelie. De kerken lopen leeg, het werk voor God gaat door. Gesprek met Michel Klein en Iet Vermunt van de pioniersgroep: hoe krijgen we de mensen over de drempel?

Pioniersgroep De Pioniersgroep is een Bussumbreed gedragen initiatief, ingesteld door de Algemene Kerkenraad, naar aanleiding van het rapport van de Commissie Toekomst. Ze bestaat uit • Wijkgemeente West: Ronald van den Berg; • Wijkgemeente Centrum: Michel Klein, Iet Vermunt en Pieter van de Wulp; • Wijkgemeente Sion: geen vaste afgevaardigde, ‘wel een heel enthousiaste inbreng’; • Wijkgemeente Oost: nog niet in staat een lid af te vaardigen; • De Bussumse predikanten worden bij toerbeurt afgevaardigd, ‘zodat ze allemaal betrokken zijn zonder dat iemand van hen te veel zijn stempel drukt’. De groep ging van start onder leiding van Jack de Koster, gemeente-adviseur in dienst van de Protestantse Kerk Nederland. Aan het einde van het gesprek met de twee verslaggevers van Bussum Onderweg heeft Michel Klein een verzoek. “Het zou fijn zijn als het een verhaal wordt waarin enthousiasme doorklinkt, maar geen overdreven optimisme.” Het een noch het ander zal moeilijk zijn. Aan het enthousiasme van de Pioniersgroep mankeert niets – de mogelijkheden om nieuwe vormen van gemeente-zijn en gemeente te vieren zijn legio; daarover straks meer. Maar overdreven optimisme is zeker niet op zijn plaats. Op het moment dat we zitten te praten met Michel Klein en Iet Vermunt van de pioniersgroep, zijn nog geen concrete suggesties binnen van gemeenteleden, die zijn uitgezonden 8 - Bussum Onderweg

met de opdracht om reacties en ideeën te verzamelen. Weliswaar moet het dan nog 1 juli worden – de datum die de projectgroep aan de gemeentenaren had gesteld – maar toch. Graag hadden we in dit artikel precies verteld wat de pioniersgroep gaat doen. Hoe het experiment van de protestantse gemeente Bussum om mensen te benaderen die niet, niet meer of nog niet in de kerk komen, eruit zal zien. Dat gaat niet lukken. Maar, zo beloven Michel en Iet: in september wor-

Bussum Hilversum Amersfoort Soest

Dit is deel VI in een serie artikelen

de protestantse gemeente Bussum: interview met de pioniersgroep

Iet Vermunt en Michel Klein: enthousiast maar niet overdreven optimistisch.

ereen Voor ied r aa ik re be b nacht dag en 79 88 035 691

Eerst een korte inhoud van het voorafgaande. Bij ongewijzigd beleid, zo heeft de Algemene Kerkenraad laten becijferen, is de kas van de protestantse gemeente in 2020 leeg. De oorzaken zijn duidelijk: er zijn steeds minder mensen die naar de kerk gaan of lid willen zijn van de kerkgemeenschap. Het onderhoud van de kerkgebouwen en de salarissen van predikanten en andere beroepskrachten kunnen dan niet meer betaald worden. Erger nog is dat de kerk haar missie,

ster Inge de Groot verwijst naar de Gouden Kalf-groep: een groep ondernemers die in de Spieghelkerk bijeen komt om te discussiëren over het spanningsveld tussen

over de toekomst van

In september gaat het feest beginnen den eerste plannen gepresenteerd, www.guv-uitvaart.nl en dan gaat het feest beginnen. Het feest van de pioniersplek.

erg. Het geeft zelfs nieuwe kansen. “We hebben in de groep bij wijze van grap wel eens gezegd: laten we alles wat we hebben aan Afrika geven. Dan gebeurt er iets goeds mee

het brengen van Gods woord, dan niet meer kan vervullen. Het antwoord van de AK op deze ontwikkelingen is voor een deel verdedigend (minder mensen in dienst), maar ook aanvallend. Laten we, zo is het plan, onrendabele ruimten commercieel exploiteren, en tegelijkertijd meer naar buiten treden om te laten zien dat de protestantse gemeente leeft en nog steeds een missie heeft. Het speerpunt van die missie is de ‘pioniersplek’, en daarvoor heeft de AK de pioniersgroep ingesteld. Dat de kas leeg raakt, vinden Michel Klein en Iet Vermunt niet eens zo

Betaalde kracht nodig voor pioniersplek Waarschijnlijk zal een professionele kracht ‘met een theologische achtergrond’ nodig zijn om het werk van de pioniersplek te sturen. De pioniersgroep denkt dat het werk te veelomvattend zal zijn om alleen te kunnen draaien op de inzet van vrijwilligers en gemeenteleden. Financieel wordt het mogelijk iemand te benoemen omdat ds. Henk van Dijk van de wijkgemeente Centrum in februari met emeritaat gaat. Maar

al in september zou een naam bekend moeten worden; als het aan de projectgroep ligt zou het ’t mooiste zijn als het ‘iemand van buiten’ zou zijn: “Fris bloed.” In predikantenopleidingen wordt tegenwoordig veel aandacht besteed aan initiatieven zoals pioniersplekken. Michel Klein van de pioniersgroep houdt er rekening mee dat de groep betrokken blijft bij de activiteiten.

en moeten wij ons wel richten op de vraag hoe je gemeente wilt zijn”, zegt Michel. Tijdens het gesprek vliegen de plannen en ideeën over tafel. In Amsterdam is een pioniersplek in een kroeg, weet Iet. Je kunt een dienst houden in een school, met een band erbij in plaats van het orgel, een vraaggesprek met een interessant persoon in plaats van een preek, vertelt Michel. Verslaggeef-

ondernemen en Evangelie. De spirituele wandelingen over de heide met dominee Heleen van Beelen worden genoemd. De pauzediensten die worden gehouden aan de Zuidas, het zakendistrict van Amsterdam. De term ‘broedplaats’ valt. Maar ja (geen overdreven enthousiasme!): Bussum is geen Amsterdam, en, zo zegt Iet: je kunt wel allerlei dingen bedenken, maar dan nog… “Met

Koningsdag was er de traditionele boekenmarkt in de Wilhelminakerk. Kom naar binnen, mensen, is dan de boodschap. Maar je ziet dan dat de mensen aarzelen en uiteindelijk toch niét de kerk binnenstappen.” De pioniersgroep werkt wel toe naar gemeentevorming, maar geen gemeente in de traditionele vorm. Michel Klein: “Het uitgangspunt van de groep is te kijken naar manieren om mensen iets te bieden op het gebied van zingeving en spiritualiteit, vanuit onze eigen traditie. We hebben eerst een grondige discussie gehouden om vast te stellen wat een pioniersplek precies is. Niet een nieuwe gemeente star-

Een pioniersplek kan ook een kroeg zijn ten, maar nieuwe vormen vinden, met de bestaande wijkgemeenten. Onze conclusie is: het moet een broedplaats worden die is gericht op mensen die niet in de kerk komen. Daarvoor moeten we er eerst achter komen wat er speelt bij die mensen.” Die vraag is doorgegeven aan de bezoekers van de gemeenteavond van 21 mei (zie Bussum Onderweg van juni). “De projectgroep is maar klein, meer mensen moeten erbij betrokken worden.” Dat de stroom reacties – nog – is uitgebleven, is jammer, maar daarmee komt het werk van de projectgroep niet stil te liggen. “Ik ben er zelf ook nog niet aan toegekomen om met mijn buurvrouw te gaan praten, zoals ik van plan was”, lacht Michel Klein. “We hebben trouwens al met veel mensen, onder wie de predikanten, gebrainstormd. We denken dat we inmiddels wel een heldere lijn hebben. “ Op de startzondag op 7 september zal daar meer over duidelijk worden. Tekst en foto’s: Inge de Groot, Martin Rep

Bussum Onderweg - 9

De stand van zaken wezig zullen zijn, wordt er ook een gezellige “markt” georganiseerd na de dienst. Het idee is om op deze manier een beeld te krijgen van het leven in Hongarije en de vele projecten waarbij Gusztav en Anikó, mede dankzij steun van de gemeente Bussum, betrokken zijn. Het belooft een inspirerende en informatieve ochtend te worden waarbij iedereen wordt uitgedaagd en uitgenodigd om mee te denken over toekomstige acties. We rekenen op uw aanwezigheid.

Zo vlak voordat iedereen zich bezig gaat houden met de zomervakantie hierbij een update van de Werkgroep Tiszaszentimre, want stil gezeten is er allerminst de afgelopen maanden.

Initiatieven vanuit de wijkgemeentes Moeder-en-Kind-ruimte

Pastors Home

’Flessengeld’ voor Tiszaszentimre

KENNISMAKINGSARRANGEMENT

Op zondag 6 juli is feestelijk het Blij en dankbaar GEZICHTSBEHANDELING zijn wij dat we als isVAN en €Gusztav 95 VOORen € 50Anikó optimaal MÈT VERRASSINGSPAKKET VAN € 43 CADEAU ! Pastors Home in Tiszaszentimre gemeente Bussum hiermee Gusz- hun werk voor de gemeente kungeopend. In de volgende editie tav en Anikó Fodor een plek heb- nen verrichten. van Bussum Onderweg zullen wij ben kunnen geven waar zijARIANEINDEN.COM zich Bussum HAVENSTRAAT 17 BUSSUM 82 00bejaarden330 hier uitgebreid op terugkomen, vol kunnen inzetten op hun werk in- het en Nieuwe vloer035 r iedere Hilversum o o V huis ongetwijfeld met foto’s van deze op kerkelijk, diaconaal en sociaal aar bereikb t Amersfoort h Naast predikant is Gusztav ook de c a feestelijke opening. Vanuit de vier gebied. n KENNISMAKINGSARRANGEMENT n e KENNISMAKINGSARRANGEMENT dag VANSoest €€ 9550 VOOR € 50 79 88 directeur van het plaatselijke beGEZICHTSBEHANDELING VAN € 95 VOOR wijkgemeentes zijnGEZICHTSBEHANDELING in totaal 13 af035 691 MÈT VERRASSINGSPAKKET VAN € 43 CADEAU ! MÈT VERRASSINGSPAKKET VAN € 43 CADEAU ! gevaardigden hierbij aanwezig ge- Moeder-en-Kind-ruimte jaardentehuis. Ondanks de miniwww.guv-uitvaart.nl weest. De gehele binnenkant van Inmiddels is ook de (kleine) ver- male steun die vanuit de overheid ARIANEINDEN.COM het gebouw is met steun van Stichbouwing in de kerk van Tiszas- wordt gegeven voor de opvang ARIANEINDEN.COM HAVENSTRAAT 17BUSSUM BUSSUM - 82 00 330 HAVENSTRAAT 17 035 - 82gereed 00035 330 ting Statenhof gerenoveerd. zentimre zelf waardoor er van ouderen probeert hij hier toch een afgesloten ruimte is gecre- een leefbare omgeving te schepëerd waar onder andere de aller- pen voor de ouderen van het dorp kleinste gemeenteleden zich kun- die niet meer voor zichzelf kunnen nen ophouden tijdens de dienst. zorgen. Stapje voor stapje wordt op deze manier de kerk zo uitgebouwd Omdat de vloerbedekking op is dat er voor iedereen een plekje en dit gevaarlijke situaties ople-

vert voor inwoners, bezoekers en personeel is besloten om hier iets aan te doen. Inmiddels is met geldelijke steun van onze gemeente de vloerbedekking vervangen. Op deze manier kan iedereen zich weer veilig door de gangen en ruimtes van het bejaardentehuis begeven.

Gezamenlijke kerkdienst voor

Bussum Bussum Tiszaszentimre n en ereeere Hilversum Hilversum Noteer allen zondag VoorVoieodr2iednovember raar a a b b ik ik ere berebdeze Amersfoort inAmersfoort uw agenda. Op cht nachatzondag dagdeang en n88 8 8 9 7 wordt een gezamen9 Soest 7 1 Soest er namelijk 9 1 6 9 6 0 3 50 3 5 lijke kerkdienst gehouden in de www.guv-uitvaart.nl www.guv-uitvaart.nl Thema van de Wilhelminakerk. dienst is Tiszaszentimre. Naast het feit dat Gusztav en Anikó aan-

Als laatste willen wij u ook de initiatieven uit de wijkgemeentes zelf niet onthouden, waarbij we ons natuurlijk direct realiseren dat we mensen te kort doe die ook steun hebben gegeven en die hieronder niet worden genoemd. Zo werden de collectetellers enige tijd geleden verrast door Bussum reen een flesje vol met 5 eeurocenten Hilversum Voor ied r aa b ik dat bijeen gespaard voor bere werd Amersfoort t en nach g a d Tiszaszentimre en kregen wij 8 8 79 Soest 035 691 te horen dat er een bedrag was overgemaakt omdat tijdens een www.guv-uitvaart.nl verjaardagsfeestje van een jong kerklid gecollecteerd was voor Tiszaszentimre; allemaal initiatieven die aantonen dat het project leeft binnen onze gemeente en dat we op de goede weg zijn.

Centrum Wilhelminakerk DOOP EN BELIJDENIS Vierden wij in de Pinksterdienst doop en belijdenis van Ben van Gastel en Marita Batelaan, waarover u elders meer leest, op 22 juni was er weer een bijzondere dienst, waarin Hilde Honderd voor ging. Ophelia Naipal en Edwin Schuiling hielden hun dochtertje Mackenzie Alicia Carmen ten doop. Mackenzie is geboren op 3 november 2013. Het was een feestelijke dienst waarvoor ook veel familie uit Suriname was overgekomen. Verheugend was ook de aanwezigheid van een groot aantal jonge gezinnen met kinderen.

Werkgroep Tiszaszentimre

KENNISMAKINGSARRANGEMENT

GEZICHTSBEHANDELING VAN € 95 VOOR € 50 MÈT VERRASSINGSPAKKET VAN € 43 CADEAU !

HAVENSTRAAT 17

ARIANEINDEN.COM BUSSUM

035 - 82 00 330

Bussum Hilversum Amersfoort Soest

ereen Voor ied r aa bereikb t ach n n dag e 9 88 7 1 9 6 5 03

www.guv-uitvaart.nl

10 - Bussum Onderweg

Bussum Onderweg - 11

West Spieghelkerk

Sion Spieghelkerk

NIEUWE LIEDBOEKEN Volgens een oud verhaal over een klooster gingen de monniken daar niet goed om met elkaar. Er heersten onverschilligheid en jaloezie. Toen de bisschop op bezoek was, vertelde hij de monniken over een gerucht: onder hen zou zich een engel bevinden. Vanaf die dag keken de monniken anders naar elkaar en gingen stukken aardiger met elkaar om. Ieder kon immers die engel zijn. Aan dit verhaal moest ik denken naar aanleiding van een gulle gift van 175 nieuwe Liedboeken aan de Spieghelkerk. Wij zijn daar erg dankbaar voor! Maar minstens zo mooi is dat deze gift anoniem was. Ieder gemeentelid kan immers die onbekende gever, geefster of gevers zijn. Dankzij deze anonimiteit wordt de schijnwerper niet op hem, haar of hen gericht, maar op de hele gemeente.

VAKANTIETIJD Inmiddels zitten we weer midden in de vakantietijd. De kerkdiensten zijn minder bezet, maar er worden ook nieuwe gezichten gezien, gasten in ons midden. Helpt u ze een beetje wegwijs te maken in de gebruiken van onze gemeente? De “N” achter een Psalm op het bord is niet voor iedereen vanzelfsprekend.

ds. Stephan de Jong

MIBA-FIETSTOCHT Op dinsdagavond 17 juni verzamelden veertien miba’s (middelbaren en ‘iets ouderen’) om 19.00 uur bij de Spieghelkerk. We waren allemaal met de fiets en nog voor we vertrokken was iedereen druk met elkaar in gesprek.

Bijkomen bij ‘De Molen’ (foto Dolly Visser).

12 - Bussum Onderweg

Het kostte moeite hartelijk verwelkomd om het startsein te in de Zijspieghel met laten doordringen, koffie en soesjes. Na maar uiteindelijk zat de koffie vertrokken iedereen op de fiets we met 51 personen en reden we richrichting Drimmelen ting Naarden. Via de waar de boot lag. TijGraaf Willem den dens de busreis verOudelaan kwamen we op het ter- telde de chauffeur over de route rein van Natuurmonumenten en die we volgden naar de Biesbosch. ging het richting boerderij ‘Stads- Bij de boot aangekomen werd ons zigt’. een heerlijke lunch aangeboden. Gelukkig werkte het weer mee: de zon scheen en de lucht was blauw. Alleen had het wel iets minder mogen waaien. Bij ‘Stadszigt’ kozen we de weg door het Naardermeer. Een prachtige route, die sommigen van ons nog nooit gereden hadden. Aan het eind van deze weg reden we linksaf langs Fort Aan boord van de boot werd geluncht. (foto Ria David) Uitermeer en het fietspad op richting de nieuwe na- Na de lunch genoten we, heerlijk tuurbrug bij Ankeveen. Het fiets- in de zon boven op het dek, van de pad leidde ons onder de weg door prachtige lucht, het water en de naar restaurant ‘De Molen’. Daar natuur. De kapitein vertelde ons werd ons een welverdiende kop tijdens de vaart over het ontstaan koffie met appelgebak geserveerd. van de Biesbosch en de ontwikkeVoor de terugtocht zocht iedereen ling van het natuurgebied. een andere fietspartner. We sta- Na de vaartocht van ongeveer ken, onder de natuurbrug, de weg twee uur waren we weer bij de weer over en reden via de Melk- bus terug. meent en de Meentweg terug naar de kerk. De chauffeur verraste ons tijdens Onze koster had ervoor gezorgd dat de terugweg op een mooie toeer wat te drinken klaarstond in de ristische route via Oosterhout en Zijspieghel en zo sloten we de laat- omgeving. Om ongeveer 4 uur ste Miba-avond van dit seizoen af. kwamen we weer bij de Spieghelkerk terug. Wil Keetelaar We kijken terug op een mooie dag. Dank aan Sawedah voor de organiUITJE SAWEDAH Op woensdag 11 satie van dit uitstapje. juni was het jaarlijkse uitstapje van Sawedah. De bestemming was de Biesbosch. Om 10 uur werden we Een van onze gasten

EEN DANKBAAR AFSCHEID Op 8 juni werd de afscheidsdienst van onze wijkpredikant ds. Robert Eisinga in de Spieghelkerk gehouden. Het thema van de dienst, waarin hij voorging, was: “Pinksteren is leven op Gods adem”. We mochten in deze dienst horen dat het niet is “Kerst begrijp ik en de rest vind ik best”, maar dat alle feestdagen een diepere inhoud hebben en dat Pinksteren de kroon is van alles wat de Koning van de kerk “Jezus Christus” voor ons heeft gedaan. Ademen is in- en uitademen, is Gods Geest inademen en uitademen en de mensen om je heen laten delen in de genade die God wil geven. De taal van de adem van God is altijd hoorbaar in je moederstaal. De adem van Gods geest maakt je pioniersgericht. Ds. Eisinga memoreerde wat stenen te hebben mogen optillen om een bloemzaadje de kans te geven te mogen groeien. “Ik was slechts een

trompetter in het leger van de Prins. We zijn rijk als we leven op de adem van Gods stem”, aldus ds. Eisinga. Na de dienst sprak Jan van der Ploeg, voorzitter van de Algemene Kerkenraad, ds. Robert Eisinga toe. Van der Ploeg: “Bij Eisinga moet ik altijd denken aan de koopman-dominee. Hij kijkt vanuit de ervaring van het bedrijfsleven naar de kerk. Bergambacht mag blij zijn met iemand als hij. Hij was een betrokken dominee, ook met zijn invloed op het pioniersdenken.” Van der Ploeg bedankt hem namens Bussum voor zijn inbreng en wenst hem een goede tijd toe in Bergambacht, waarna hij een envelop overhandigt een bos bloemen voor zijn vrouw Femke. Vervolgens nam onze ouderling Roeland van Mourik het woord. Boven zijn toespraak zette hij het thema “Een dankbaar afscheid”. “Wij blikken als gemeente terug op een waardevolle periode waarin veel in gang is gezet. “Alles komt goed” was zijn codewoord, een doorleefd, doorademd codewoord omdat je op God vertrouwde. Je bleef jezelf waardoor je ook dicht bij anderen kon komen. Ook dank naar Femke en de kinderen dat ze er ook waren bij

ons in de diensten en vieringen. Ook dank voor Schoonrewoerd als architect van deze combinatie. Door het afscheid van jou leren we God dankbaar te zijn voor alles wat God in Robert aan Sion heeft willen geven. Rabbi Robert vertrekt Pastor Aalt blijft aan onze gemeente verbonden.”, aldus Roeland van Mourik. Hierop sprak Ds. Eisinga zijn dank uit, in eerste plaats aan God, daarop volgend de (wijk)gemeente en allen die daarin werkzaam zijn voor hun medewerking. “Wij gaan uit elkaar en dankbaar vertrouwen we op onze Hemelse Vader en dan komt het goed.” Na de dienst was er gelegenheid ds. Eisinga en zijn vrouw de hand te geven en even na te praten bij een kop koffie en thee. Op 6 juli was de bevestigingsdienst van ds. Eisinga in Bergambacht. De preektekst was “Ga in de tempel staan en spreek tot het volk al de woorden van dit leven” (Hand. 5:20) De voorganger was Ds. J.J. Van Holten. In de middag was de intrededienst die door Ds. Eisinga zelf geleid werd met als thema “Samen geroepen om te groeien” naar Efeze 4:15. JAN Mauritz

Oost Verlosserkerk KINDERTIJD HEEFT VAKANTIE Het seizoen zit er weer op de kinderen hebben vakantie. Ook de Kindertijd van de Verlosserkerk gaat op een laag pitje tot 24 augustus. Dan zijn de scholen weer begonnen. Dit afgelopen jaar kijken we met dankbaarheid terug op een geslaagd Kinderkerstfeest, waarbij niet alleen de kinderen hun aandeel hadden, maar ook veel gemeenteleden. Dit gaf een fijn gevoel van saamhorigheid. Ondanks het slechte weer was de opkomst goed en zat de kerk lekker vol. Samen met de gemeente hebben we een Advents- en 40-dagenproject gedaan.

Het Adventsproject was verrassend, iedere zondag werd een vrouw uit de Bijbel belicht en waren wij met hen door een levenslijn verbonden, in de vorm van een slinger met namen van mensen uit de Bijbel en de kerk. In het 40-dagenproject zijn we aan de hand van puzzelstukjes samen met Jezus op reis gegaan naar Pasen. Op Paasmorgen hadden we de puzzel rond met een verlichte opening in het midden, het open graf. Het is altijd fijn om met jong en oud in de gemeente samen deze bezinningstijden te vieren en zo toe te werken naar Kerst en Pa-

sen. Het seizoen hebben we gezamenlijk met de Wilhelminakerk beëindigd met spelletjes rond de fontein op het Wilhelminaplantsoen. Het is jammer dat er niet zo veel kinderen zijn, hoewel er een aantal heel trouw zijn. Dat is fijn. Wellicht worden anderen hierdoor gestimuleerd. We hopen volgend seizoen weer met nieuwe energie en creativiteit van Gods geest samen met de kinderen naar de verhalen uit de bijbel te luisteren. Femmy van der Ploeg

Bussum Onderweg - 13

In Memoriam Aaf Roskam-Mol Donderdag 12 juni is Aaf Roskam-Mol onverwachts overleden op de leeftijd van 81 jaar. Enkele weken daarvoor was zij gevallen waarna de artsen twee scheurtjes in haar bekken constateerden. Voor revalidatie werd zij opgenomen in Naarderheem, waar zij in eerste instantie voorspoedig leek te herstellen. Toch moest zij nog enige dagen voor verder onderzoek worden opgenomen in Tergooi, waarna ze weer terug mocht naar Naarderheem. Daar bleek echter dat de krachten haar

ontbraken om te herstellen en is ze rustig ingeslapen. We hebben Aaf leren kennen als een hartelijke en belangstellende vrouw die altijd klaarstond om te helpen. Of het nu bij de verkoop bij de kerk op Koninginnedag was, hulp bij het koffiedrinken of de vervangende koffieochtenden tijdens de vakantie van Elly en Piet Vos: nooit deed je tevergeefs een beroep

Zondag 20 juli

op haar. Zij was een trouw en betrokken lid van onze gemeente. De dankdienst vond woensdag 18 juni plaats in de Wilhelminakerk, waarna we haar begraven hebben op de Algemene Begraafplaats in Bussum. We gedenken Jan, de kinderen en kleinkinderen in onze gebeden en bidden om kracht en nabijheid. Janny van der Meulen

In Memoriam Aafje Dina Dekker-Sluis ”Mijn hand in Uw hand “, zijn de eerste woorden op de rouwkaart. Aaf Sluis werd geboren op 17 januari 1922 in Groningen als zevende kind in een gezin dat later zou bestaan uit 9 kinderen. Vaak zei ze de laatste jaren: “Ik ben alleen overgebleven uit dat grote gezin. Niemand is er meer, met niemand kan ik praten over het begin.” Zij begon in 1940 in Rotterdam een verpleegstersopleiding. In 1948 kwam ze terug naar Groningen om voor haar zieke moeder te zorgen. Ze trouwde met Jans Buisman. Zij kregen twee kinderen. In 1956 overleed haar man door een verkeersongeluk

op de Afsluitdijk. En vrij kort daarna verloor ze haar zoontje Sjoerd Jan ook door een ongeluk. Over dit grote dubbelverlies praatte ze weinig. Met hard werken en dapper doorzetten probeerde ze haar leven op de rails te houden. Ruim tien jaar later trouwde ze met een weduwnaar Klaas Pieter Dekker uit Bussum. Hij had 8 kinderen. Ze sprak later vaak over haar “cadeaukinderen “. De laatste jaren van haar leven woonde ze in de Antonius Hof. Thuis wonen ging niet meer. Op steeds meer terreinen van haar leven verloor ze de regie. Het steeds moelijker kunnen spreken was heel erg voor haar.

Zingen kon ze nog wel, tot haar opluchting. Tot het laatst bezocht ze de bijbelkring. In de begintijd in de Antonius Hof, verzuchtte ze vaak: “Ik heb al zoveel meegemaakt, moet ik ook hier nog doorheen?” Toch hebben geloof , hoop en liefde haar niet verlaten. En kon ze soms nog uit de grond van haar hart , dankbaar “heerlijk” zeggen. Op 2 juli overleed ze na een kort ziekbed met haar dochter Gerdien en een aantal “cadeaukinderen“ om haar heen. Op een lichte wolkenwagen zal Hij ons allen dragen. ds. Jacomette de Blois

In memoriam Gerdina Bel Op 25 juni jl. overleed in de Antonius Hof na een kort ziekbed, mevrouw Bel, Diny Bel voor velen van u. Ze werd in 1920 in Leerdam geboren als oudste in een gezin waar vier kinderen geboren zouden worden. Ze is in de crisistijd als hulp in de huishouding in het Gooi beland. Geld en gelegenheid voor een verdere opleiding waren er niet. Maar ze ontwikkelde zich wel, levenslang. De kerk en de padvinderij waren twee terreinen waar ze zich met hart en ziel voor heeft ingezet naast haar werk later in de thuiszorg. Ze leerde Fiet Vos kennen als een vriendin voor het leven. En gelukkig hebben ze ja14 - Bussum Onderweg

ren lang een mooi leven gedeeld. Ze hebben vele reizen gemaakt maar ook thuis, in huis en tuin was het goed toeven. Na het overlijden van Fiet, en na het verlies van haar jongste broer begon mevrouw Bel de gebreken van de ouderdom aan den lijve te voelen. Ze bleef (gelijk)moedig, betrokken, hartelijk en zichzelf. Heel lang wilde ze een verhuizing naar een zorgcentrum niet overwegen, terwijl het eigenlijk wel noodzakelijk werd. Een val van de trap luidde het begin van een afscheid van haar huis en zelfstandigheid in. De laatste jaren woonde ze in de Antonius Hof. Ze kwam daar in

de kapel, bezocht de bijbelkring maar ging ervaren dat ze steeds meer niet meer kon doen en bedenken. Vaak zei ze tegen ons “ik ben al honderd”. Misschien bedoelde ze wel ik heb het gehaald, ik ben er eindelijk, het is wel genoeg. Ik vond haar een bijzonder integere, bescheiden, lieve vrouw. Ik ben dankbaar dat ik haar gekend heb. In de dienst van 1 juli klonk Psalm 9. Behoed en bewaard, gedragen door engelen. Gedenken we haar familie en vrienden in ons gebed ds. Jacomette de Blois

Oost Verlosserkerk 10.00 mw.ds. H.W. van Beelen Centrum Wilhelminakerk 10.00 Geen Dienst West Spieghelkerk 10.30 ds. R. Maas, Crèche Sion Spieghelkerk 08.55 ds. A. Visser, Crèche 17.00 ds. G.J. Mantel Naarderheem 10.30 mw.ds. P.J. Viveen Molenaar Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 dr. B.M.J. Nagel De Antonius Hof 10.30 pastor L. van der Schoot

Donderdag 24 juli Huize Godelinde

15.00 pastor A. Visser

Zondag 27 juli

Oost Verlosserkerk 10.00 mw.ds. H.W. van Beelen, HA Centrum Wilhelminakerk 10.00 Geen Dienst West Spieghelkerk 10.30 Geen Dienst Sion Spieghelkerk 08.55 ds. C.B. Stam, Crèche 17.00 ds. J.K.M. Gerling Naarderheem 10.30 dr. B.M.J. Nagel Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. W.J.H. Boon, HA De Antonius Hof 10.30 pastor L. van der Schoot

Verlosserkerk

Zondag 3 augustus

Oost Verlosserkerk 10.00 ds. E.J. van Katwijk Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, Crèche West Spieghelkerk 10.30 Geen Dienst Sion Spieghelkerk 08.55 ds. A. van Duinen, Crèche 17.00 ds. A. Tromp Naarderheem 10.30 ds. J.C. Visser Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 mw.ds. Y.Th.B.L. Bos De Antonius Hof 10.30 pastor L. van der Schoot

Dinsdag 5 augustus

De Gooise Warande 14.30 ds. J.C. Visser, Middagwijding Zondag 10 augustus Oost Verlosserkerk 10.00 ds. A.W. Berkhof Centrum Wilhelminakerk 10.00 ds. H.J. van Dijk, Crèche West Spieghelkerk 10.30 Geen Dienst Sion Spieghelkerk 08.55 ds. J. Kommers, Crèche 17.00 ds. W.H.Th. Moehn Naarderheem 10.30 ds. A. Maas- Smilde Evangelisch-Lutherse Kerk 10.00 ds. N.W. den Bok De Antonius Hof 10.30 dhr. J.W. Oostewaal

Donderdag 14 augustus Huize Godelinde

15.00 dhr. A. Overdiep

Bussum Onderweg Maandblad van de Protestantse Gemeente te Bussum Redactie Inge de Groot 035 - 694 02 47 Wil Keetelaar 035 - 693 09 56 Martin Rep 035 - 887 28 97 Iris van der Wulp [email protected] Advertenties en administratie [email protected] Ook digitaal ontvangen? [email protected]

Scribaat: mevr. J.G. Lenderink 035 – 693 48 97 [email protected] Wijkkas: NL60 INGB 0001 3284 22 Wijkgemeente Centrum – Wilhelminakerk Wilhelminaplantsoen 14 1404 JB Bussum 035 – 691 75 25 Koster: P. Vos Predikant: ds. H.J. van Dijk 035 – 694 91 04 06 – 47 09 91 99 b.g.g. 035 – 694 98 60 [email protected] Scribaat: E.E.J. Dekker 035 – 694 25 00 [email protected] Wijkkas: NL41 INGB 0001 6441 11

Prot. Gem. Bussum H.A. Lorentzweg 59 1402 CC Bussum www.pknbussum.nl

Algemene Kerkenraad [email protected]

Wijkgemeente West – Spieghelkerk Nieuwe ’s-Gravelandseweg 34 1405 HM Bussum 035 – 691 24 06 Koster: J. van ’t Hof Predikant: ds. S. de Jong 035 – 887 11 59 [email protected]

College van Kerkrentmeesters NL11 INGB 0000 4008 20 t.n.v. Protestantse Gemeente te Bussum

Scribaat: H. Dooijes 035 – 691 70 80 [email protected] Wijkkas: NL25 INGB 0000 5568 35

College van Diakenen J. Post - 035-693 08 10 [email protected] NL07 INGB 0000 5055 55 t.n.v. Diaconie NL02 INGB 0000 2461 70 t.n.v. Zending

Wijkgemeente Sion – Spieghelkerk Nieuwe ’s-Gravelandseweg 34 1405 HM Bussum 035 – 691 24 06 Bijstand in het pastoraat: ds. R.R. Eisinga 0345 – 642 572 06 – 14 75 34 89 [email protected] ds. A. Visser 0341 – 268 572 [email protected]

Kerkelijk Bureau 035-69 18 852 [email protected] Geopend: ma t/m do van 10.30 - 12.30 uur

Wijkgemeente Oost – Verlosserkerk H.A. Lorentzweg 59 1402 CC Bussum 035 – 691 73 09 Koster: mevr. A. Stuivenbergvan Dijk Predikanten (parttime): mevr. ds. H.W. van Beelen 06 – 41 67 53 09 (ma, di, wo) [email protected] ds. N.W. den Bok 06 – 14 40 58 47 (wo, do, vr) [email protected] Psychopastoraat: mevr. W.Vooys 035 640 91 47

Scribaat: J.A.N. Mauritz 035 – 693 28 47 [email protected] Wijkkas: NL41 INGB 0006 0659 53 Ouderenpastoraat Antonius Hof mevr. ds. Jac.M.E. de Blois 035 – 693 14 56 (di en vr) of 030 – 271 86 76 [email protected] Patria pastor J. Molensky 06 – 17 32 24 22 [email protected]

Bussum Onderweg - 15

Mijn bijbeltekst Elke maand vertelt een lezer wat zijn of haar favoriete bijbeltekst is. Dit keer is dat Gezina van Bodegraven.. In 1949, het jaar waarin ik geboren werd, deed mevrouw van Bodegraven, zo noem ik haar altijd, belijdenis van haar geloof. Het was bij ds. Van Zanten in Ouderkerk aan de Amstel. Dezelfde die later in Bussum de Verlosserkerk heeft gesticht. Een van de teksten die op haar zorgvuldig bewaarde getuigschrift staat komt uit Mattheüs 11. Het is vers 28: Komt tot Mij, allen, die vermoeid en belast zijt, en ik zal u rust geven. “Dat is wat je meemaakt in het leven; dat je, zoals Paulus, durft te getuigen dat je God hard nodig

hebt. Ik mis dat tegenwoordig wel een beetje hoor in mijn omgeving. Je moet af en toe rust nemen en je tot God richten. Ik heb moeilijke tijden meegemaakt en ik geloof dat Hij een grote macht van boven is.” Toen ze in Bussum kwam wonen moest zij zich aanpassen aan het leven daar. Het was een heel andere wereld. Zij hielp in de slagerij van haar man en kreeg daarnaast een druk gezin. Na het eten werd er uit de kinderbijbel gelezen, want beide ouders vonden het belangrijk dat de kinderen de verhalen die daar in stonden kenden. Aan het eind van de dag, voor het slapen gaan, heeft zij altijd gebeden, dat bracht rust: “Hoe kun je anders aan de volgende dag beginnen? Er zit kracht in bidden. In de periode dat mijn man ziek was en

Gezina van Bodegraven

zeker in de laatste twee maanden, heb ik dat ervaren. Anders had ik het niet volgehouden, dat weet ik zeker.” Als het even kan gaat zij zondags naar de kerk. Gezina kan dat wekelijkse kerkbezoek niet missen. Ook dat is een rustpunt in haar leven. Tekst en foto: Wil Keetelaar

Christenen in nood Elke maand vraagt de redactie een lezer een column te schrijven. Het kan u vrijwel niet ontgaan zijn: het aangrijpende verhaal van de Sudanese Meriam Ibrahim (27) die ter dood werd veroordeeld omdat ze weigerde het christelijk geloof af te zweren en moslim te worden. Hoewel de internationale mediaaandacht wellicht anders doet vermoeden, is Meriam helaas geen uitzondering. Over de hele wereld krijgen christenen dagelijks te ma-

Els Marchal

16 - Bussum Onderweg

ken met passieve of actieve vervolging. De cijfers die Open Doors jaarlijks publiceert liegen er niet om: al jaren is er een stijgende lijn te zien in het aantal landen waarin christenen worden vervolgd en de hevigheid daarvan. Noord-Korea en landen in het Midden-Oosten zijn bekend (berucht) op dit gebied, maar ook Afrikaanse landen worden in toenemende mate geteisterd door islamitisch extremisme, waarbij de doodstraf staat op bekering tot het christendom. Als christen in Nederland kan ik mij niets bij een omgeving voorstellen, waarbij je bang moet zijn om verraden te worden door bloedverwanten. Elke dag afscheid nemen van je familie, waarbij je niet weet of je ze ’s avonds nog terugziet. Ontslagen worden als je vertelt dat je christen bent. Naar de kerk gaan met het risico beschoten te worden. Zou ik zo voor mijn geloof durven uitkomen als ik daarvoor zou worden uitgescholden, vervolgd en van allerlei kwaad beticht (Matt. 5:11)?

Meriam kwam dankzij internationale protesten uiteindelijk vrij. Velen zitten nog opgesloten in gevangenissen of asielzoekerscentra. Lijd ik wel mee met de delen van het lichaam van Christus die lijden? Als ik ’s zondags weer naar de kerk fiets, vult mijn hart zich met dankbaarheid. Ik weet niet waarom zij wel, en ik niet, en ik wel, en zij niet. Ik bid voor hen die met gevaar voor eigen leven en dat van hen die hen dierbaar zijn, hetzelfde doen als ik, maar dan elders. Bidt u mee? Tekst: Els Marchal

Wilt u iets doen voor een medechristen in nood? Open Doors heeft een schrijfactie, waardoor christenen in West-Europa vervolgde broeders en zuster kunnen bemoedigen door middel van een kaart (opendoors.nl/schrijfactie).