Piëmonte
DEEL 1 : PIËMONTE Piemonte is de meest westelijke streek van Italië, met enkele bekende Italiaanse skioorden. In het oosten ligt de grote Po-vlakte waarachter de heuvelachtige en vruchtbare districten Langhe en Monferrato liggen. Ongeveer in het midden ligt Torino (Turijn), de hoofdstad van de streek. Piemonte bezoeken is een feest voor lekkerbekken. De route die in Torino start, voert o.a. langs Asti, bekend van de spumante; Alba, beroemd om zijn wijngaarden en witte truffels, Barolo, beroemd om de wijn, maar ook langs de zwavelbronnen in Ácqui Terme. Naast gastronomie is er ook veel op cultuur- en natuurgebied te zien.
Turijn (Torino) - de oude hoofdstad van Italië De geschiedenis van Turijn is nauw verbonden met de Savoye-familie. Deze oude, adellijke familie woonde in Turijn vanaf de 16e eeuw. In 1861 werd een Savoye de eerste koning van Italië en Turijn de eerste hoofdstad van het verenigde Italië (tot 1865, daarna werd Rome de hoofdstad). Het koningshuis van Italië werd in 1946 afgeschaft, waarmee een einde kwam aan de langdurige heerschappij van de Savoyes. Turijn, de hoofdstad van Piëmonte, werd vroeger "De deur naar Italië" genoemd vanwege de strategische geografische positie, niet ver van de Alpen en op slechts anderhalf uur van de Ligurische kust. Turijn is van oorsprong een Romeinse stad, die in het Baroktijdperk haar hoogtijdagen beleefde als hoofdstad van de staat van Savoye. Uit die tijd stammen de weelderige Koninklijke paleizen, de imposante kerken en de prestigieuze paleizen met de bogengalerijen, die de stad een prachtige uitstraling geven. De stad heeft zelfs 18 km aan arcadebogen! Turijn was ook de eerste hoofdstad van Italië in 1861.
Bezienswaardigheden Turijn Het Piazzo Castello is het historisch hart van Turijn. Dit prachtige plein is een perfect startpunt voor wandelingen door de stad. Op zoek naar een kaart van Turijn? Aan het Piazzo Castello ligt het toerismebureau van Turijn. Zij hebben veel (Engelstalige) folders en brochures ter beschikking, waaronder een boekje met stadswandelingen Turijn. Aan het Piazzo Castello ligt het imposante Palazzo Madame, oorspronkelijk een middeleeuws kasteel. Vanwege de vele verbouwingen door de eeuwen heen laat het paleis nu een unieke combinatie van bouwstijlen zien. Het paleis herbergt het Museum van Antieke Kunst, een van de grootste musea in Europa. Aan het plein ligt ook het Palazzo Reale, tot 1865 de officiële residentie van de Savoye-familie, destijds de machtigste familie van Italië. Een van de belangrijkste bezienswaardigheden van Turijn is de Lijkwade van Turijn. Een kopie van deze omstreden lijkwade is te bezichtigen in de San Lorenzo kerk aan het Piazza Castello. Meer informatie: Lijkwade van Turijn. Wandel vervolgens van het Piazzo Castello door de Via Po naar het Piazza Vittorio Veneto, aan de oever van de rivier de Po, en strijk neer op een van de populaire terrassen.
Lijkwade Turijn in de San Lorenzo kerk Het originele doek wordt zelden tentoongesteld. Maar in de Capella della Sacra Sindone (Kapel van de Heilige Lijkwade) in de San Lorenzo kerk is een kopie te bezichtigen van de Lijkwade van Turijn. De San Lorenzo kerk is een van de belangrijkste voorbeelden van barokke bouwkunst in Turijn en werd gebouwd in de periode 1666-1680 in opdracht van de Savoyes, het voormalig koningshuis van Italië. Je vindt de San Lorenzo kerk aan het Piazza Castello, het prachtige plein waaraan ook het imposante museum Palazzo Madame ligt. Geschiedenis lijkwade van Turijn In de 14e eeuw duikt de Lijkwade van Turijn voor het eerst op in de geschiedenis, toen deze werd getoond in een kerk in Frankrijk. In 1453 komt het linnen kleed in handen van de graaf Ludovico I van Savoye, die er een speciale kapel voor laat bouwen in Chambery. In 1506 stond de Paus verering van de lijkwade toe. Hoewel de rooms-katholieke kerk altijd heeft getwijfeld aan de authenticiteit van de lijkwade, zei Paus Johannes Paulus II nog in 1998 dat de lijkwade gezien moet worden als ‘een spiegel waarin het Evangelie en het lijden van Jezus gezien kan worden’. De lijkwade werd in 1578 naar Turijn gebracht en is daar tot op de dag van vandaag gebleven.
Het Lingotto-complex (voormalige Fiat-fabrieken) is op indringende wijze omgeturnd tot een polyvalent geheel, een enorme ‘shopping mall’ en Pinacoteca met congrescentrum, concertzaal, bioscopen en futuristische glazen vergaderzaal helemaal bovenaan. Men herkent er de hand in van toparchitect Renzo Piano! In de Pinacoteca Giovanni e Marella Agnelli werden de persoonlijke collecties van deze telgen uit de machtige Agnelli-dynastie ondergebracht. Picasso en Dali nemen hier een vooraanstaande plaats in. Turijn is dé “eno-gastronomische stad” van Italië geworden, o.a. door de "Salone del Gusto", de slow food beweging, wereldbefaamde wijnen als Barolo, Barbaresco en Moscato d'Asti, de truffel van Alba, Lavazza koffie, de lekkerste chocoladespecialiteiten (je kunt er een “chocoPass” kopen). De 'aperitivo' (Martini) is in Turijn ontstaan in de 18e eeuw en nog steeds kun je in de vele historische cafés een ‘aperitivo’ met lekkere hapjes bestellen. De stad biedt ook veel mogelijkheden tot vertier in de talloze restaurants, cafés, wijnbars enz. Turijn is nog altijd relatief onbekend bij toeristen, kortom een uitstekende plek om de taal te leren. Chocolade Turijn is de stad van de chocola. Gianduiotto is een heel bekend Piemontees chocolaatje. Het bestaat uit chocolade vermengd met gebrande stukjes hazelnoot verpakt in zilveren of gouden wikkel. Maar ook zul je vaak de term ‘Bicerin’ tegenkomen. Dit is een warme drank van koffie, chocolade, melk en room. In veel café’s in Turijn wordt Bicerin geserveerd. In de nabije omgeving liggen de streken de Langhe en Monferrato, beroemd om hun wijnen waar je eno-gastronomische tochten naar toe kunt maken, het bekende Parco Nazionale del Gran Paradiso, de wintersportgebieden Val di Susa en Val Chisone en de prachtige meren als Lago Maggiore en Lago d'Orta. Juventus Turijn Juventus Football Club is een van de oudste en belangrijkste voetbalclubs van Italië. De club speelt haar thuiswedstrijden in het Olympisch stadion (Coördinaten: 45° 2' 30" N, 7° 39' 0" E) van Turijn. Het stadion werd gebouwd in 1933. Voor de bouw van het Stadio Delle Alpi diende het stadion als accommodatie voor de voetbalclubs Juventus en Torino FC.Het stadion is Olympisch stadion
gelegen in de wijk Santa Rita in het zuiden van Turijn. Het stadion heeft de naam Stadio Grande Torino gekregen, naar de bijnaam van het succesteam van de club dat in 1949 verongelukte bij een vliegtuigongeval. Tot de bouw van de Juventus Arena (Coördinaten: 45° 6' 34.54" N, 7° 38' 28.49" E) in 2012 is voltooid zal Juventus haar wedstrijden hier afwerken. Juventus Arena
Shoppen in Turijn Torino, ooit heel even hoofdstad van Italië en nog steeds la capitale del cioccolato, de chocoladehoofdstad, heeft meer te bieden dan chocolade of Fiat alleen. De laatste 10 à 15 jaar heeft de stad de grauwsluier van zich afgeschud. Torino is geen echte fabrieksstad meer, maar een stad met een sterk ontwikkelde dienstensector. Er gebeurt ook op cultureel gebied weer heel veel. mole antonelliana
Het barokke, stijlvolle Torino heeft meer dan 16.000 winkels en 60 markten. Het straatbeeld wordt bepaald door de zogenaamde portici, galerijen of arcades, die bij elkaar meer dan 18 kilometer stoep overdekken, zodat je ook als het regent of bij verzengende zon urenlang winkelplezier hebt. Het relatief kleine centrum van Torino is heel overzichtelijk en alles is uitstekend te voet te verkennen. Naast de grote modehuizen vind je in het centrum veel antiekzaken, leerwinkels en andere authentieke, ambachtelijke winkeltjes. Dit zijn vaak kleinschalige familiebedrijven waar je altijd wel iets speciaals vindt. Na het winkelen - tijdens mag natuurlijk ook - ga je voor een opkikkertje naar een van de vele, prachtige koffiehuizen. Dat zijn geen simpele bars maar stijlvolle, historische cafés, waar het motto lijkt te zijn: zien en gezien worden. Dove andare?
Via Roma
Winkelen in Torino heeft twee aspecten, de luxe en de curiosità. Luxe is te vinden in de modezaken en de juwelierszaken van Via Roma, Via Lagrange en omgeving, in de antiekzaken en restauratieateliers in Via Maria Vittoria, Via della Rocca en Via Principe Amedeo. Ook Via Garibaldi bevat aardig wat luxe winkels. Luxe is ook het grote aanbod aan gastronomische winkels en wijnzaken. Curiosità is te vinden in de straatjes van het centro storico, zo tussen Via Barbaroux, Via San Tommaso en Via dei Mercanti. Daar kom je heel wat moois tegen, spannende boetiekjes, ambachtelijke winkeltjes en onverwachte juweeltjes.
Ook de markten van Torino zijn een paradijs voor wie op zoek is naar curiosità "Gewoon" lekker winkelen doe je in voetgangersparadijs Via Garibaldi en in de Via Po. I Grandi Magazzini e Centri Commerciali Ben je op zoek naar een warenhuis, zodat je in één winkel al je inkopen kunt doen ? Ga dan naar Via Lagrange 47 voor Coin, geopend op maandag van 13:00 tot 19:30, op dinsdag tot en met vrijdag van 9:30 tot 19:30 en op zaterdag van 9:30 tot 20:00. Af en toe ook op zondag open. In dezelfde straat vind je La Rinascente. ‘s Maandags geopend van 13:00 tot 20:30, van dinsdag tot en met vrijdag van 9:30 tot 20:30, op zaterdag van 9:30 tot 21:00 en op zondag van 10:00 tot 20:00. Upim is in Torino op twee locaties te vinden: Corso Bosoio 5 en Via Roma 35. Centro Commerciale LeGru Net buiten het centrum van Torino vind je het gigantische winkelcentrum le Gru. Het twee verdiepingen tellende gebouw bevat zo'n 170 winkels, en daar ben je wel een poosje zoet mee. Hier vind je o.a.: Zara (mannen, vrouwen & kinderen), Mango, Sisley, Stefanel, Mötivi, Benetton, Max &co, Nara camicie, LaRinascente, Timberland en Promod. Maar ook een Lush en Sephora voor beautyproducten, Intimissimi, Triumph en Calzedonia voor ondergoed, schoenenwinkels, een Disneystore en een MediaWorld. Via Crea 10. Geopend van dinsdag tot en met zaterdag van 09:00 tot 22:00, op maandag van 12:00 tot 22:00. Winkelcentrum LeGru is bereikbaar met de buslijnen 17, 44 en 66. Kom je met de trein, dan zijn de dichtstbijzijnde stations Torino Porta Nuova en Torino Porta Susa. Met de auto neem je vanaf rondweg de aftakking Torino sud, dan de afslag Corso Allamano.
Bezienswaardigheden in nabije omgeving van Turijn Vlak buiten Turijn ligt het paleis Venaria Reale, het voormalige jachtslot van de koninklijke Savoye familie. De eerste architect startte de bouw in 1660 en de laatste voltooide het werk in 1789. Het paleis laat ook een stuk geschiedenis zien van bouwstijlen in die periode. De imposante paardenstallen zijn vandaag de dag het toneel van wisselende exposities. Wandel ook door de prachtige tuinen met beelden van moderne kunstenaars. Vanuit Turijn zie je de Basiliek van Superga over de stad waken. Deze imposante basiliek werd gebouwd op een heuveltop ten oosten van Turijn. In het mausoleum liggen vele Savoyes begraven. Een gedenkteken bij de basiliek herinnert aan een tragische gebeurtenis : in 1949 is een vliegtuigje met het hele voetbalteam van AC Torino in de dichte mist tegen de heuvel gevlogen; alle inzittenden kwamen om het leven. Basiliek van Superga
Alessandria in Piemonte Vakantie vieren in Piemonte betekent genieten van een prachtig landschap en heerlijk eten. Deze regione is de bakermat van de inmiddels wereldberoemde Slow Food. Bij Slow Food hoort Slow Travel, en dat kun je daar uitstekend doen. Een onvergetelijke ervaring! In de provincia Alessandria vind je zowel bergen als heuvels; je kunt er genieten van Monferrato, een prachtig, glooiend landschap van kleine historische dorpjes en wijngaarden zover het oog reikt. Overal voel en zie je de eeuwenoude geschiedenis en traditie. Stippel zelf een schilderachtige route uit of volg een van de uitgezette wijn- of gastronomieroutes. Onderweg proef je uitstekende wijnen en geniet je van de overheerlijke keuken. Je proeft lokale producten zoals tartufo bianco, witte truffel, funghi porcini, eekhoorntjesbrood en lokale kazen en worsten, te vinden in kleine familiebedrijven. Mmmmm…mangiare ! Laat je verwennen in lokale restaurants en geniet er van streekspecialiteiten. Bestel bijvoorbeeld een bagna cauda als antipasto. Kies daarna als primo voor agnolotti, een soort ravioli, of voor de groente- en kaas gnocchetti rabatòn. Als secondo kun je kiezen voor een bollito misto. Salumi del Monferrato
Na afloop een kaasplankje met een robiole geitenkaasje of een Montebore. Deze DOP-kaas met zijn conische trapezevorm werd voor het eerst in de 9de eeuw gemaakt! Noemenswaardig is ook het worstje cacciatore monferrino, een favoriet van de lokale jagers. Zoete lekkernijen kent het gebied van Alessandria ook, bijv. baci di dama, dameskusjes, en de canestrelli, deegkransjes met poedersuiker uit Novi en Gavi. Proef de wereldberoemde amaretti-koekjes of bemachtig een blikken trommel met krumiri, V-vormige koekjes. Ben je bij een panettiere, bakker, haal dan eens focaccia en proef hoe die echt hoort te smaken. In Novi maken ze er zelfs een die onovertroffen zacht is en die voorzien is van het IGP-predicaat! En vergeet de grissini niet! Timorasso wijn
Waar wijnparadijs Wijnliefhebbers halen hun hart in Alessandria. De wereldberoemde Barbera komt uit dit gebied. Ook de Dolcetto wordt in deze provincie geproduceerd. In tegenstelling tot wat de naam doet vermoeden, gaat het om een mooie rode wijn. De goudgele Moscato d’Asti is zoet en heeft Italië’s landsgrenzen al lang geleden achter zich heeft gelaten om wereldberoemd te worden. Zoet en bijzonder is ook de robijnrode spumante Brachetto d’Acqui; een naam om te onthouden. De rode mousserende wijn, uitgeserveerd in flutes of coupes, smaakt heerlijk bij een dessert met chocola of rijp fruit. Van een geheel ander kaliber is de zoete passito-wijn. Deze wordt gemaakt van brachetto-, malvasia-, en moscatodruif; hiervan worden de beste trossen tijdens de wijnoogst geselecteerd. Daarna worden de trossen tot november in de buitenlucht op matten te drogen gelegd. Deze oude techniek is gelukkig bewaard gebleven en heeft de Passito een DOC-status gegeven. Ook een aantal witte wijnen heeft internationaal furore gemaakt: de Gavi DOCG en de Timorasso DOC. Kom je onderweg cascine aperte, open boerderijen, tegen, weet dat er van alles te beleven en te proeven valt. Leuk voor jong en oud! En houd de evenementenkalender in de gaten: er is altijd wel een sagra. Voor wie af en toe een marktje wil pakken zou elke dag lekker kunnen slenteren langs de stalletjes. Elk dorpje of stadje in de buurt heeft wel een weekmarkt. Maandag : Savona, La Morra en Monforte d'Alba Dinsdag : Acqui Terme, Dogliani, Cuneo en Mondovi (Piazza Ellero) Woensdag : Carcare, Ceva, Mondovi, Asti, Spigno Monferrato en Bra Donderdag : Cairo Montenote, Carru, Moncalvo Vrijdag : Acqui Terme, Nizza Monferrato, Murazzano, Cortemilia, Bra en Cuneo Zaterdag : Casale Monferrato, Asti, Mondovi (Piazza Ellero), Garessio, Alba en Bra Zondag : Farigliano ‘boerenmarkt’ in Torino
Agriturismo met camperplaatsen
(betalend)
CASTIGLIONE TINELLA Agriturismo Ai Ciuvin Strada Manzotti 3 (GPS:N 44° 44,014' E 008° 10,884') € 10,00/dag incl. Electro, lozen, water, wc, douche,... indien gebruik restaurant : € 2,00/dag !). Restaurant is € 25/pers, all-incl.
http://www.camperonline.it/aiciuvin/index.htm
NOU VAGIENNA Agriturismo Tibi Dabo - Fraz. La Prà 2 (Manège) Tarief : € 2,5/pers/dag - Mogelijkheid tot eten http://www.agritibidabo.com/
BELVEDERE LANGHE Azienda Agroturistica Ca D’Matia - Casa Nuova, 4 Worstenfabriek / boerderij Tarief : ? http://www.agriturismocamatia.com/ SAN DAMIANO D'ASTI Cascina Piana – SP282-s (gehucht San Grato) (GPS : N 44° 51,084' N 44 ° 51.084' E 008° 04,461' E 008 ° 04,461') Tarief : € 8 of € 10, afhankelijk van periode/dag, incl water, electro, WC, douche.
Boerderij met : Razza Piemontese rundvlees, salami, wit vlees, Piemontese Capon, honing. De winkel is open op vrijdag, zaterdag en zondagvoormiddag. http://www.camperonline.it/cascinapiana.htm
Wijn & Piemonte Piemonte wordt beschouwd als een van Italië’s beste wijnstreken. Door de lokale omstandigheden van terrein, grond en weer wordt een aantal fantastische wijnen gemaakt. Wat de rode wijnen betreft zijn de Barolo’s en Barbaresco’s wereldberoemd, krachtige rode bewaarwijnen. Je vindt hier echter ook uitstekende rode wijnen, met een zeer goede prijskwaliteitsverhouding. De bekendste daarvan is de Barbera. Te krijgen als Barbera Monferrato (een licht mousserende rode wijn) en Barbera d’Asti Doc (de ‘stille’versie) en als Barbera d’Asti Superiore Doc en Docg (na een periode in houten vaten). Daarnaast kent de streek onder meer de Dolcetto wijn (een wat lichtere rode wijn), de Bonarda wijn (nog een licht mousserende rode wijn), de Nebbiola wijn (een zware rode wijn, van dezelfde druif als de Barolo en Barbaresco), de Ruché wijn (een zeldzame rode wijn uit de omgeving van Castagnole Monferrato) en de Brachetto d’Acqui wijn (een licht mousserende zoete rode dessertwijn (5% alcohol) de rode tegenhanger van de Moscato d’Asti). Wat witte wijnen betreft is Piemonte en in het bijzonder de omgeving van Asti vooral bekend vanwege de zoete mousserende muskaatwijnen, zoals de Asti Spumante en de Moscato d'Asti. Hierna gaan wij wat dieper in op de meer betaalbare wijnen in, waarvan je uitstekende exemplaren kunt kopen voor rond € 6 tot maximaal € 8 per fles.
Rode wijnen Barbera Zoals eerder gemeld kennen wij diverse varianten wijnen op basis van de Barbera druif. De Barbera-druif wordt overigens nagenoeg uitsluitend in Piemonte verbouwd. De Barbera del Monferrato is de licht mousserende versie van deze druif, deze wijn is gemakkelijk drinkbaar en ook bedoeld om snel geconsumeerd te worden. De wijn kan het best vrij koel (14-16 °C) gedronken worden. De stille of platte variant van de Barbera druif is de Barbera d’Asti. Deze wijn vormt een van de beste bewaarde geheimen van de regio, omdat de Barbera druif uitstekende wijnen oplevert, die echter nauwelijks bekend zijn buiten deze streek. Een voordeel hiervan is wel dat hierdoor de prijskwaliteits verhouding van de Barbera buitengewoon goed is. De Barbera druif levert een stevige, donkere en intense rode wijn op. Normaliter heeft de wijn een alcoholgehalte van rond 13%, in goede jaren kan het zelfs oplopen tot 14,5%. De Barbera d’Asti is er zowel als Barbera d’Asti Doc en als Barbera d’Asti Superiore Doc (na een periode in houten vaten) en sinds 2007 zelfs als Barbera d’Asti Docg, voor de grote Barbera’s. De wijn wordt op kamertemperatuur (16-18 °C) gedronken. De Barbera-druif
Naast de Barbera d’Asti is er ook een Barbera d‘Alba die in het gebied van de grote wijnen, de Barolo’s en de Barbaresco’s, wordt verbouwd. Hierdoor worden zij op de minder gunstige locaties verbouwd (die blijven gereserveerd voor de ‘grote’ wijnen) en overtreft de Barbera d’Asti’s ze vaak in kwaliteit. Nebbiolo De Nebbiolo druif is een veel verbouwde en historische druif in Piemonte. De druif wordt al beschreven in een tekst van Columella uit de eerste eeuw na Christus als ‘nibiol’. In 1268 beschrijft de Bolognese Pier de’Crescenza bij zijn reizen de wijde verspreiding van deze druif in Piemonte. Er wordt gezegd dat de druif aan de naam Nebbiolo (nebbia = mist) komt omdat de druif vrij laat, tijdens de eerste herfstmist, wordt geoogst. In het Langhe gebied is de Nebbiolo vooral bekend als de druif van de Barolo’s en Barbaresco’s. In het gebied rond Vercelli wordt de Nebbiolo druif ook verbouwd, daar noemt men het Spanna en vormt de druif de basis voor de Gattinara en Il Ghemme wijnen. In de Val d’Aosta noemt men de druif Picutener of Picotendre en vindt men het in twee wijnen, de l’Arnad Monjovet en il Donnez. Tegen de Zwitserse grens wordt de Nebbiolo druif ook verbouwd en wordt daar Chiavennasca genoemd en vormt de basis voor de Valtellina wijnen. Maar de Nebbiolo is vooral bekend vanwege de lichte en elegante Barbaresco en de krachtige en geconcentreerde Barolo, de koningin en koning van de Italiaanse rode wijnen. De Barbaresco wordt in slechts 4 gemeenten rond het plaatsje Barbaresco in de heuvels aan de rivier de Tanaro verbouwd. De Barbaresco wordt voor de titel ‘Superiore’ minstens twee jaar opgeslagen, waarvan één in eiken vaten, en minstens vier jaar voor een ‘Riserva’. Het Barolo gebied beslaat 11 gemeenten rondom het plaatsje La Morra en moet minstens 13% alcohol bevatten. De Barolo wordt minstens drie jaar opgeslagen, waarvan minstens twee jaar in vaten van eiken- of kastanjehout. Beide wijnen worden in grote wijnglazen geserveerd bij een temperatuur van 18-20°C. Bij het toeristenbureau van het plaatsje La Morra is een rondwandeling door het Barolo gebied beschikbaar. De Nebbiolo wijn wordt ook jonger gedronken en niet in eiken vaten opgeslagen, waardoor deze ook beter betaalbaar is. Desondanks kan het een hoogstaande wijn opleveren, met een donkere kleur stevige smaak en een intense parfum, maar ook met behoorlijk veel tanines. De wijn kan het best bij 18°C gedronken worden.
Monferrato Deze benaming wordt gebruikt voor wijnen, die (bewust) niet voldoen aan de strikte regels voor de hierboven vermelde wijnen, maar door de wijnboer vrij vermengd worden om wijnen met een andere smaak en karakter te krijgen. Bijv. door de Barbera druif te vermengen met Merlot- of Cabernet druiven. Dolcetto De Dolcetto druif bevat relatief weinig tannines en is daardoor na enkele maanden rijpen klaar om gedronken te worden. Dolcetto wijn kan redelijk fris geschonken worden (rond 17 °C). Er zijn diverse streken waar de Dolcetto druif verbouwd wordt, zo kom je de Dolcetto d’Alba, - d’Acqui, - di Dogliani en di Ovado tegen. Van deze heeft de Dolcetto di Dogliani de beste naam. Malvasia di Casorzo De Malvasia di Casorzo is een zoete – niet mousserende – rode wijn die alleen in de streek rond Casorzo wordt verbouwd. De wijn is – met 5% alcohol en de zoete smaak – een echte dessertwijn. Doordat het van rode druiven wordt gemaakt krijgt de wijn een aparte smaak. Om deze wijn te vinden kunt u het best terecht bij de Cantina Sociale van Casorzo. De wijn wordt vrij koel (14-16 °C) gedronken. Grignolino d’Asti De Grignolino druif is een wat lichtere en toch redelijk smaakvolle (meestal bruisende) droge rode wijn. Iets minder alcohol dan de Barbera wijnen, zodat het drinken ervan wat makkelijker afgaat. Freisa d’Asti De Freisa druif is een antieke druif, die al wordt genoemd in historische teksten uit de 7de eeuw. Deze druif is erg resistent tegen temperatuurschommelingen en ziekten. Hierdoor werd de druif van oudsher al veel verbouwd. Je komt de Freisa d’Asti tegen in diverse vormen, als een stille droge of als een zoete bruisende wijn. De wijn kan het best vrij koel (14-16 °C) gedronken worden. Brachetto d’Acqui Nog een rode dessertwijn is de Brachetto d’Acqui. De Brachetto druif wordt gebruikt om een mousserende zoete rode wijn te verbouwen in de streek rondom Acqui Terme. Doordat de wijnen van rode druiven wordt gemaakt, krijg je een wat uitzonderlijke smaak ten opzichte van de witte mousserende dessertwijnen. De wijn heeft een alcoholgehalte van 5 à 6%. De Brachetto is er zowel in Doc als in Docg uitvoeringen. Uitstekend te schenken bij dessert. De wijn wordt koel (1416 °C) gedronken. Witte wijnen Asti Spumante en Moscato d’Asti Asti is wereldvermaard vanwege de ‘Asti’ zoete bruisende dessertwijnen. De ‘Asti Spumante’ en de Moscato d’Asti zijn de namen voor de zoete witte dessertwijnen gemaakt van de Moscato druif. De Moscato druif wordt al sinds eeuwen in deze streek verbouwd, maar werd eind 19de eeuw ‘herontdekt’ en met gebruik van de methode champegnoise gemaakt tot de Asti Spumante die wij nu kennen. De Asti Spumante is de wat forsere, meer bruisende wijn, met maximaal 12% alcohol. Bij de Moscato d’Asti heeft de wijn een wat zachter karakter en een lichter parfum bij een lager alcoholgehalte, maximaal 6,5%. De Italianen hebben zelf een voorkeur voor de ‘zachtere’ versie, de Moscato d’Asti. Beide wijnen zijn in zowel Doc als in Docg versies te koop. Beide wijnen worden koel (14-16 °C) gedronken. Cortese dell’Alto Monferrato De Cortese is een witte wijn, met een vrij jonge Doc (sinds ’92). De wijn wordt gemaakt van diverse witte druiven, met uitzondering van de meer aromatische. De wijn is gemakkelijk drinkbaar, licht en fris. Dit kan wat misleidend zijn vanwege het toch nog redelijk hoog alcoholgehalte van rond 12%. De wijn wordt koel (14-16 °C) gedronken.
Gavi Ook deze wijn komt uit de Alto Monferrato, met als centrum het plaatsje Gavi. De wijn wordt ook van de Cortese druif gemaakt, de verbouw ervan werd hier al eind 18 e eeuw geregistreerd. De wijn is redelijk droog, heeft een licht parfum en een frisse smaak. De wijn wordt koel (14-16 °C) gedronken. Roero De Roero Arneis is een gele en behoorlijk aromatische wijn, met een intense en frisse smaak. De wijn heeft een alcoholgehalte van rond 12% en wordt koel (1416 °C) gedronken.
Wijnproeflokalen in Piemonte Enoteca Regionale del Barolo Piazza Falletti, Barolo, Piemonte - tel. 0173 56277 Dit is de regionale (staatsgesubsidieerde) wijnkelder waar de wijnen van 11 wijngaarden in Barolo worden aangeboden, waaronder Barbera d'Alba en Dolcetto d'Alba. Cantina dei Vini Enoteca del Barbera Via Roma 9, Costigliolr d'Asti - tel. 0141 966037 In de kelder van het stadhuis kan je o.a. Moscato d'Asti en elke Barbera wijn die gemaakt wordt proeven, want iedere producent van Barbera is hier vertegenwoordigd. Verder nog te proeven en te verkrijgen zijn lokale Grappa, wilde honing, en wat andere regionale producten. Bottega di Grignolino Piazza Marconi 19, Portacomaro d'Asti - tel. 0141 202666 Wijnproeverij van Grignolino. Wijnen en een goed bord regionale kost, traditionele recepten uit de Monteferrato streek.
De route door de Piemonte
1. Moncalvo Moncalvo geeft een goede indruk van het platteland van Piemonte. Wijngaarden en ordelijke rijen populieren groeien omhoog tegen de hellingen aan de rand van de stad. Gelegen in het vruchtbare district Monferrato is het een Mekka voor de gastronoom; een goede plek om de truffeloogst te proeven bij de jaarlijkse veiling. Fraai is de gotische kerk San Francesco die, evenals de ruïne van een oud kasteel, uittorent boven het omringende land. In het oude stadscentrum staan enkele 14de-eeuwse huizen. Naar verluidt is Moncalvo de kleinste stad van Italië.
2. Asti Asti is een bruisende stad en dat is niet alleen toe te schrijven aan de lokale mousserende wijn. Asti heeft veel bezienswaardigheden en festivals. De gotische dom bezit doopvonten die bestaan uit Romaanse kapitelen gezet op omgekeerde Romeinse kapitelen; verder 18de-eeuwse koorbanken met inlegwerk. De kerk San Pietro in Consavia heeft een 10de-eeuwse ronde doopkapel en een klein, aangrenzend archeologisch museum. Aan de piazza San Secondo staat de grote gotische San Secondo; hierin bevindt zich een altaarstuk van Ferrari die sterk beïnvloed was door Leonardo da Vinci. De Torre San Secondo, een Romaanse toren op een Romeins fundament, is de klokkentoren van de San Caterina. In feite staan in Asti veel torens, zoals de middeleeuwse Torre Troiana, en de achthoekige Torre dei De Regibus.
Het koningshuis gaat haar wijn in dit wijnkasteel halen :
Marchesi alfieri Piazza Alfieri 28 San Martino Alfieri (Asti) Openingsuren : 8.30 - 12.00 / 14.00 - 18.30 Van maandag tot vrijdag
3. Alessándria Alessándria is de stad van de borsalino, de vilten hoed die je overal ziet; hier ligt dan ook 's werelds beste hoedenmuseum: Museo del Capello Borsalino. Er rest niet veel van het oude Alessándria, behalve de 18de-eeuwse Duomo en de oudere Santa Maria di Castello. Een van de stadspaleizen is het Palazzo della Prefettura, ontworpen door Benedetto Alfieri. De 18de-eeuwse Cittadella (burcht) is in bijzonder goede staat. Het land rond Alessándria is net zo vruchtbaar als overal in Piemonte: rijstvelden, tarwe, fruit en veel populierbossen (meubelindustrie).
4. Ácqui Terme Ácqui Terme staat bekend om de hete zwavelbronnen, met name de bron die in het stadscentrum als een fontein omhoog spuit. De heetste bron, La Bollente, vind je in een speciaal paviljoen: Nuove Terme. De Romeinen waardeerden de medische werking al, maar het enige zichtbare bewijs daarvoor zijn vier acquaductbogen. De Romaanse Duomo heeft een prachtige 17de-eeuwse loggia (galerij) en een mooi portaal. Naast de dom ligt de ruïne van Castello dei Paleologi (nu een archeologisch museum over de oude baden van Acqui, waaronder mozaïeken).
5. Alba Alba is de hoofdstad van het district Langhe, een gebied dat beroemd is om de wijngaarden en witte truffels, tartufi bianchi. Alba ligt naast de rivier de Tanaro; de gebouwen zijn van terracotta baksteen. De Duomo San Lorenzo werd in 1486 herbouwd door bisschop Novelli; bewonder het koor van Barnardino Fossati met 35 gebeeldhouwde houten banken met inlegwerk. Andere kerken zijn o.a. Santa Maria Maddalena en de barokkerk San Giovanni; in de laatste kun je de Madonna delle Grazie (1377) van Barnaba da Modena zien. In het stadhuis (Palazzo Comunale) bevindt zich de Gekroonde Maagd (1501) van Alba's grootste schilder: Macrino. Door de nauwe straatjes en oude deuren maakt Alba een middeleeuwse indruk. In het oude centrum wordt al sinds 1171 een zaterdagmarkt gehouden. Voor historici Het platteland van Langhe rond Alba is bezaaid met kleine stadjes, elk gedomineerd door een burcht. Deze pittoreske stadjes zijn zeker een bezoek waard, of er een bezienswaardigheid is of niet. Tot de interessantste en spectaculairste burchten behoort die van Grinzane Cavour, waarin de markiezin van Cavour woonde - familie van de prominente Camilio Cavour - ca. 6 km vanaf Alba op de weg naar Barolo. Verder de burcht van Roddi die o.a. werd bewoond door de laatste koning Carlo Alberto. Nu is deze burcht, ca. 6 km van Alba, bezit van de katholieke kerk.
6. Serralunga d'Alba Dit schilderachtige plaatsje wordt gedomineerd door een statige burcht, gebouwd tussen 1340 en 1357 om de naburige burcht van Barolo te ondersteunen. Deze twee gebouwen, evenals andere burchten die voor deze familie zijn gebouwd, stonden zodanig dat men 's nachts kon communiceren met fakkels en overdag met gekleurde doeken. De hele stad ademt een middeleeuwse sfeer. Kleine huisjes staan rond de burcht gegroepeerd en bijna allemaal hebben ze een spectaculair uitzicht over het omringende land. San Sebastiano, de parochiekerk, werd rond 1630 gerenoveerd, hij is echter veel ouder en heeft nog een 14deeeuwse klokkentoren.
7. Barolo Het kleine Barolo kijkt uit over wijngaarden. Het wordt gedomineerd door het Castello Faletti. Een van de bekendste Italiaanse rode wijnen is naar Barolo genoemd. In de burcht wordt nu Barolo wijn gemaakt en zijn een museum, een wijnkelder en een enoteca, waar je de wijn kunt proeven. Bezoek ook de interessante gemeubileerde burchtvertrekken (misschien het mooiste uitzicht van Barolo). Het is een pittoreske stad in voornamelijk terracotta kleuren. Je kunt er in een half uur omheen lopen. De parochiekerk is Romaans en fungeerde vroeger waarschijnlijk als burchtkapel: vele gedenkstukken aan de familie Faletti, ooit de bezitter van de burcht.
8. La Morra La Morra bezit twee kerken, de grootste is gewijd aan San Martino, de beschermheilige van de stad, de kleinste aan San Rocco. De belangrijkste reden om La Morra te bezoeken zijn echter niet de monumenten, maar de heerlijke wijn die je op veel plaatsen kunt proeven. Behalve de Enoteca Civica, met een tentoonstelling over de plaatselijke Barolo-wijn (ook te koop), zijn er kleinere kelders door het stadje verspreid; de meest obscure wijnen zijn te koop en het prijsverschil is enorm. Vlakbij ligt het museo Ratti (Ratti wijn museum) in de vroegere abdij van de Annunciatie. Bijzondere route De mooiste uitzichten van deze route zijn in La Morra, dat bekend staat als ‘de Venus van Langhe'; een weids uitzicht vanaf het hoofdplein in het centrum, dat aan één kant open is. Op een goede dag kun je zelfs de sneeuwtoppen van de Alpen zien. Het platteland rond Barolo is prachtig om te zien, vooral wanneer je de stad nadert van Alba. Ga eens picknicken. De wegen zijn smal en niet druk, hier en daar zijn bosjes en je hebt uitzicht op de stadjes ver weg in de heuvels.
9. Cherasco Cherasco is beroemd als centrum van de Nationale Slakkenkwekersbond: alles wat de fijne slakkenkookkunst maar wat te bieden heeft. De Torre Civico (36 m) is het belangrijkste monument; de toren heeft een zeldzame klok (1552) waarop de schijngestalten van de maan te zien zijn. Van de kerken zijn met name de Sant'Agostino met zijn barokke altaar en de San pietro, de oudste van de stad interessant. In Palazzo Fracassi kun je de schatten zien uit het begin van de 18de eeuw toen de Heilige Lijkwade in de stad werd bewaard (Palazzo Salmatoris). Het 14de-eeuwse Castello (van de Visconti's) is nog in uitstekende staat. Van hieruit kan je rechtstreeks naar Cúneo rijden of kiezen om langs Revello te rijden.
10. Revello : Abbazia di Staffardi L 'Abbazia di Santa Maria di Staffarda is een van de grote middeleeuwse monumenten van Piemonte. De oorsprong van de abdij is terug te voeren tot de stichting van een cisterciënzerklooster in de 12de eeuw. Deze prachtige Romaanse abdij is vandaag het centrum van een schilderachtig dorp, waartoe ook een kerk hoort, eveneens oorspronkelijk in dezelfde bouwstijl.
11. Cúneo Cúneo is een belangrijke marktstad. De enorme markt, vooral bekend om kastanjes en ruwe zijde, overspoelt het stadscentrum elke dinsdag en vult de Piazza Galimberi en haar zuilengangen. Overal zijn straten met zuilengangen, waarvan de Via Mondovi de meest karakteristieke is. Eveneens in het centrum staat de 13deeeuwse San Francesco, waarin ook het museum is gevestigd. Veel Piemontese stadjes hebben culinaire festivals en Cúneo is daarop geen uitzondering.
