Pieter Cornelisz. Hooft
PC Hooftstraat
PC Hooftprijs
Enkele data • Geboren in 1581 in Amsterdam (zoon van latere burgemeester) • 1598-1601: reis naar Frankrijk en Italië (onder indruk van Italiaanse renaissance) • 1609: benoemd tot drost van Muiden en baljuw van Gooiland (bestuurlijke en rechterlijke functie) • 1610: getrouwd met Christina van Erp
Data (vervolg) • 1624: Christina van Erp overlijdt op 32jarige leeftijd • 1627: hertrouwd met Eleonora Hellemans • 1647: overleden in Den Haag
Woonde 40 jaar op Muiderslot
Hooft als schrijver • Lyriek: vooral liefdesgedichten (sonnetten) • Dramatiek: toneelstukken • Epiek: geschiedschrijving
Lyriek • In eerste periode van schrijverschap • Vooral liefdesgedichten in sonnetvorm • Beïnvloed door Dante en Petrarca
Dante Alighieri (1265-1321): sonnetten voor Beatrice
Petrarca (1304-1374): sonnetten voor Laura
Canzoniere: Sonnet 264
Kenmerken sonnet • 14 versregels • Octaaf (twee kwatrijnen) en sextet (twee terzetten) • Rijmschema: ABBA ABBA CDC DCD (variaties mogelijk) • Metrum: jambe (meestal 5 per versregel) • Inhoudelijke wending (volta), meestal na octaaf
Sonnetten Hooft • Opgedragen aan diverse ‘geliefden’ • Niet allemaal over werkelijke verliefdheden • Ook gedichten voor Christina van Erp
Voorbeeld sonnet Sonnet Mijn lief, mijn lief, mijn lief; soo sprack mijn lief mij toe, Dewijl mijn lippen op haer lieve lipjes weiden. De woordtjes alle drie wel claer en wel bescheiden Vloeiden mijn ooren in, en roerden ('ck weet niet hoe) Al mijn gedachten om staech maelend nemmer moe; Die 't oor mistrouwden en de woordtjes wederleiden. Dies jck mijn vrouwe bad mij claerder te verbreiden Haer onverwachte reên; en sij verhaelde' het doe. O rijckdoom van mijn hart dat over liep van vreuchden! Bedoven viel mijn siel in haer vol hart van deuchden. Maer doe de morgenstar nam voor den dach haer wijck, Is, met de claere son, de waerheit droef verresen. Hemelsche Goôn, hoe comt de Schijn soo naer aen 't Wesen, Het leven droom, en droom het leven soo gelijck?
Filmpje bij ‘Mijn lief’ • Zie: dichtvorm
Dramatiek • • • •
O.a.: Granida (1605, pastorale) Warenar (1617, komedie) Geeraerdt van Velsen (1613, tragedie)
Granida • Pastorale: herdersspel • Hoofdpersonen: Granida (Perzische prinses) en Daifilo (eenvoudige herder) • Zie voor moderne bewerking in operavorm: opera Granida
Granida (vervolg) • Video-impressie van repetitie opera: repetitie opera • Populair onderwerp voor schilders:
Warenar • Komedie: blijspel over vrekkigheid • Bewerking van Aulularia (= spel met de pot) van Plautus (200 voor Chr.)
Personages Warenar • • • • • • •
Warenar (weduwnaar, vrek) Claertje (dochter, hoogzwanger) Reym (dienstmeid) Rijckert (ongetrouwde rijke buurman) Geertruyd (buurvrouw, zus van Rijckert) Lecker (knecht van Rijckert) Ritsert (zoon van Geertruyd)
Indeling Warenar • Proloog door Mildheid en Gierigheid (allegorische personen) • 5 bedrijven • Rijmende versregels
Fragment: begin 1e bedrijf Warnar Her uyt, seg ick, her uyt: ick segje flucks her uyt. Sy wroet mit heur oogen as ien varcken mit zijn snuyt. Reym O mijn rug, ó mijn kop, ó mijn neus, ó mijn wanghen. Warnar Ja, jae, je backes moet altemet vlieghen vanghen.
Andere bewerking Aulularia • L’Avare (1668) door Molière
Geeraerdt van Velsen • Tragedie: treurspel • Gebaseerd op moord op Hollandse graaf Floris V in 1296 door edelen • Voor meer informatie zie: werkstuk • Gijsbrecht van Aemstel van Vondel soort vervolg
Floris V en moord op Floris V
Epiek • Levenswerk: Nederlandse Historiën • Geschiedenis van Nederlandse opstand tegen Spanje • Eerste deel verscheen in 1642 (20 boeken) • Beschrijft periode van 1555 tot 1584 (moord op Willem van Oranje) • Tweede deel (tot 1587) in 1654: 12 boeken (werk door dood Hooft niet voltooid)
Nederlandse historiën
Stijl • Geïnspireerd door Tacitus (Latijnse geschiedschrijver) • Typisch Latijnse zinsconstructies • Daarnaast ook veel neologismen
Muiderkring • Bijeenkomsten van kunstenaars en geleerden op Muiderslot • Discussiëren, teksten voorlezen, musiceren • O.a. Huygens, Sweelinck (componist), soms ook Vondel
Opdracht 1: sonnet van Hooft • Zoek op internet een ander sonnet van PC Hooft. • Ga na in hoeverre het beantwoordt aan de kenmerken van een Italiaans sonnet. • Ga na of er in het gedicht een wending (volta) zit. • Maak een vertaling van het sonnet in modern Nederlands. • Bespreek het gedicht en lees de vertaling voor aan je klasgenoten (10 minuten).
Opdracht 2: filmpje bij sonnet • Bekijk op de site: dichtvorm het filmpje bij het sonnet ‘Mijn lief’. • Lees en bekijk ook ‘making of’. • Maak zelf een filmpje bij een ander sonnet van Hooft. • Laat het je klasgenoten zien en vertel hun de ‘making of’ geschiedenis.
Opdracht 3: moderne sonnetten • Zoek op internet drie sonnetten uit de moderne literatuur. • Vergelijk ze onderling en ga na in hoeverre ze beantwoorden aan de kenmerken van een Italiaans sonnet. • Vertel in een voordracht van 10 minuten je bevindingen aan je klasgenoten.
Opdracht 4: eigen sonnet • Schrijf een eigen sonnet dat zo goed mogelijk beantwoordt aan de kenmerken van een Italiaans sonnet. • Lees het voor aan je klasgenoten en vertel over de ontstaansgeschiedenis (10 minuten).
Opdracht 5: Warenar • Zoek de volledige tekst van Warenar op: digitale bibliotheek • Lees de Voor-reden. • Maak hiervan een eigentijdse versie van 10 minuten. • Voer deze op voor je klasgenoten.
Opdracht 6: Granida • Bekijk de informatie op de site: opera Granida . • Lees daar ook het artikel over de operabewerking van Granida uit Trouw. • Maak een voordracht voor je klasgenoten van 10 minuten waarin je uitlegt waarom Granida tot opera bewerkt is. • Leg daarin ook uit waarom je deze voorstelling wel/niet zou willen zien.
Opdracht 7: Geeraerdt van Velsen • Ga naar de site: werkstuk • Lees dit artikel. • Leg in een voordracht van 10 minuten aan je klasgenoten uit wat Hooft gedaan heeft met het historische feit van de moord op Floris V.
Opdracht 8: Nederlandse historiën • Ga naar de site: recensie • Lees deze recensie van een eigentijdse uitgave van Hoofts Historiën. • Vertel in een voordracht van 10 minuten aan je klasgenoten hoe Hooft dit levenswerk heeft aangepakt.
Opdracht 9: PC Hooftprijs • Ga naar de site: pc hooftprijs • Ga na wie de laatste drie winnaars van deze prijs zijn. • Vertel in een voordracht van 10 minuten aan je klasgenoten waarom zij deze prijs gewonnen hebben.
