Elsemiek van der Hooft

de

krant over strafrecht en detentie

Uitgave van Bonjo, Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam. Telefoon 020 66 59 420. [email protected] / www. bonjo.nl

OM doet aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling

10 Een tablet in je cel. 17 Zaken doen buiten rechter om soms voordelig.

18/19 Europees kampioenschap voetbal 2016. 21 De schoften aan de deur waren agenten.

29 Contactadvertenties. 33 Rechter is ook een mens van vlees en bloed. Verder diverse artikelen, alles wat met de bajes samenhangt en natuurlijk de columns en advertenties van onze topadvocaten. Doe er je voordeel mee! En laat Bonjo je mening weten.

Tsunami aan bestuurlijke sancties.

Amsterdam – Meer en meer probeert het Openbaar Ministerie (OM) rechters te omzeilen. En dan gaat het niet alleen meer om kleine delicten, maar ook om zwaardere delicten. Volgens politie en OM is geld en waardevolle spullen afnemen van verdachten effectiever dan een langdurig strafproces. Daar komt bij dat Justitie moet bezuinigen en dus ook het OM met het risico dat de kwaliteit van het dagelijkse werk er onder leidt. Hoogleraar bestuurlijke sancties aan de Universiteit van Nijmegen, Henny Sackers, noemt het oprekken van de Zo-Spoedig-Mogelijk-afdoening (ZSM) naar zwaardere criminaliteit ‘revolutionair, en technisch mag het’. Sackers begrijpt de argumenten, maar hij vraagt zich af of de ZSM-afdoening daarvoor is bedoeld. Bij de evaluatie daarvan bleek volgens hem immers dat er al veel haken en ogen zitten aan het

Geen rechtert meer?

03 Brabant straft drugscriminelen buiten rechter om. 06 Dubieuze undercoveracties.

Er komt geen rechter meer aan te pas Paul Grijpma

deBonjo verschijnt 6x per jaar. Jaargang 11, nummer 3, juni 2016. Abonnement 25 euro inclusief verzending.

buitengerechtelijk afdoen van winkeldieven en andere lichte vergrijpen. ‘Er zijn zelfs mensen ten onrechte gestraft. Straffen is des rechters,’ zegt Sackers.

Tsunami

Sinds de invoering van de Wet Mulder, waarmee kleine verkeersovertredingen worden afgedaan onder administratief recht, is er een ‘tsunami’ aan bestuurlijke sancties ontstaan: gebiedsverboden, terrasverboden, maatregelen in de Wet pleziervaartuigen en de Wet natuurbescherming en het alcoholslot (inmiddels weer afgeschaft). En dan zijn er ook nog de Autoriteit Financiële Markten en de Autoriteit Consument en Markt die boetes opleggen, soms torenhoog, die diep ingrijpen in het persoonlijke leven van bestraften. Maar er zijn klaarblijkelijk ook voordelen. Zo zegt advocaat Mark Teurlings in Amsterdam dat er goede mogelijkheden zijn om tot een deal te komen. ‘De afgelopen jaren hebben mijn kantoor-

genoten en ik vaker met succes verzoeken gedaan aan de officier van justitie om een zaak te seponeren of om tot een vergelijk te komen.’ Andre Seebregts, advocaat in Rotterdam: ‘Vooral in ontnemingszaken, het afpakken van geld, verdiend met strafbare feiten, is het OM vaak bereid in het kader van

onderhandelingen met veel minder genoegen te nemen dan het bedrag dat volgens de berekeningen van de politie met bijvoorbeeld drugshandel zou moeten zijn verdiend. Dat is vooral voordelig voor de verdachte wanneer de rechter uiteindelijk waarschijnlijk een veel hoger bedrag zou opleggen.

‘Een ZSM-slachtoffer krijgt binnen twee weken het bericht thuis dat hij in beroep kan gaan. Doet hij dat niet, dan heeft hij een strafblad,’ zegt de Haarlemse advocaat Jos Willemsen. ‘Daar komt geen rechter aan te pas. Het OM doet aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling.

Zitting zonder rechter kan grote gevolgen hebben Elsemiek van der Hooft

een gesprek met een officier van justi- melijk over het algemeen niet verteld tie (of parketsecretaris), waarbij ‘maar’ of het dossier daadwerkelijk voldoende Amsterdam - Zonder de rechter kan bewijs voor een veroordeling bevat. een afspraak wordt gemaakt. een officier van justitie een transactieOok om deze reden is het dus raadGeen enkele controle voorstel doen en bij een minderjarige zaam om een advocaat in de arm te Wat verdachten zich echter niet goed is er dan sprake van een Oproep ter nemen. Een advocaat kan namelijk het beseffen, is dat als zij met het voorstel strafdossier opvragen en kan daarmee Parkette en bij een meerderjarige een akkoord gaan, zij een strafbaar feit Taakstrafzitting Openbaar Ministerie advies geven over de positie en de bekennen. Het klinkt aantrekkelijk: de kansen van de verdachte. (TOM-zitting). Bij een TOM-zitting kan een officier van justitie of een par- zaak wordt niet meer aan de rechtbank voorgelegd en de verdachte is er snel ketsecretaris een verdachte een taakZie ook de pagina’s 2, 3, 16 en 17. van af. Dit terwijl een TOM-zitting straf (een werkstraf of een leerstraf) kan zorgen voor een aantekening of een geldboete, of een combinatie op de justitiële documentatie (in de hiervan aanbieden. Ook kan de zaak volksmond: een strafblad) en dus grote worden geseponeerd, al dan niet met gevolgen kan hebben voor het wel of voorwaarden. niet verkrijgen van een Verklaring OmDe verdachte mag zich bij deze zitting trent Gedrag. Het is daarom belangrijk dat er vaker advocaten aanwezig zijn door een advocaat laten bijstaan. Het bij TOM-zittingen. Dit temeer omdat gevaarlijke aan een TOM-zitting is echter dat verdachten zich niet realise- TOM-zittingen gesloten zijn voor publiek en er dus geen enkele controle ren dat de zitting grote gevolgen kan hebben. Op een TOM-zitting verschijnt is op de gang van zaken. dan ook zelden een advocaat. Dit komt Wat verdachten zich daarnaast vaak waarschijnlijk omdat een TOM-zitting ook niet beseffen, is dat zij wellicht Elsemiek van der Hooft, Juridisch minder eng klinkt dan een zitting bij de door een rechter waren vrijgesproken. Spreekuur Amsterdam. Door de officier van justitie wordt narechtbank. Een TOM-zitting is ‘maar’

Een frisse blik op uw strafzaak? Als er iets in zit, halen wij het eruit! Onze gedetineerde cliënten kunnen ons gratis bereiken op 0800-933 64 64 (0800-WEENING) WIJ STREVEN ER NIET ALLEEN NAAR OM DE BESTE ADVOCAAT TE ZIJN BINNEN DE RECHTZAAL, WIJ BIEDEN OOK GRAAG SERVICE ERBUITEN.

Op deze plaats, verdeeld over de krant, treft u de Lidorganisaties van Bonjo aan.

2

deBonjo juni 2016

Advocaat Willemsen: ‘Het strafrecht definieert wie en wat we willen zijn als samenleving’

Openbaar Ministerie als speurder, vervolger, rechter en executeur interview

Jaap Brandligt

Haarlem - Een mooi pand in Haarlem. Op het Kenaupark. Een mooi historische naam. Daar zit Jos Willemsen, advocaat. In een pand met heel veel advocaten zo te zien aan de naambordjes. Een Fries, gestudeerd in Groningen en via Amsterdam in Haarlem terecht gekomen. Een man dus met in ieder geval veel regionale ervaringen. Dat leidt tot een boeiend gesprek over recht en rechtmatigheid.

Amerikaanse systeem, is dus een goede vraag. Daar heb je plea bargaining (strafvermindering voor schuldbekentenis). Met een beetje goede advocaat kom je dan wel weg. Maar goede advocaten zijn duur en dus komen vooral de armen in de gevangenis. ‘Het strafrecht definieert wie en wat we willen zijn als samenleving.’

wat aan, komt regelmatig in het gesprek terug.

Tweedeling

De politiek is de weg kwijt. Het is een opvatting waar Jos Willemsen steeds op terug komt en dat wellicht door mij – ik vind dat namelijk ook – wordt aangezet in het gesprek. Hij wijst mij er op – ik wist dat niet – dat het VVD-Tweede Kamerlid Taverne heeft voorgesteld dat ‘rechters niet meer mogen toetsen aan het EVRM’ aan Europese uitspraken dus. Een beetje verwilderd vraagt hij zich af hoe iemand daartoe kan komen Jos Willemsen had me van tevoren een en dat niemand in de Tweede Kamer dat paar thema’s gestuurd waar hij het over principieel tegen spreekt. ‘Het is heel wilde hebben. Het eerste ging over ‘de veel wetgeving kort door de bocht.’ Hij rechten van de burger in het algemeen is niet blij met het inspelen op het maaten de teneur van het Ministerie van schappelijke gevoel dat er meer represJustitie.’ Een beetje vaag, maar voor sie moet zijn, zoals dat in de politiek zo mij wel een heerlijke open deur om in vaak aangetroffen wordt. Ik vraag Jos te trappen. Zijn inzet was boeiend. ‘Ik op dit punt of er ook lichtpuntjes zijn. maak me zorgen over wetgeving die ‘Ja, het feit dat de Eerste Kamer bereid repressief is.’ Wetgeving waarin voor is geweest de rechtsbijstand niet verder verdachten weinig waarborgen te vinaf te breken.’ Als ik daartegen inbreng den zijn. Als voorbeeld noemt hij gijze- dat alle seinen op rood staan waar het lingen en de schandalige manier waarop de rechtsbijstand van de armen betreft dat vaak gebeurt. ‘Het is schandalig dat – en ik verwijs daarbij naar de uitspraak moeders van kinderen op een vrijdagvan Corstens, oud-rechter bij de Hoge avond opgehaald worden.’ Moeders Raad – dan ziet ook Willemsen dat we die echt niet in staat zijn de boetes te índerdaad moeten waken voor tweedebetalen waarvoor ze gegijzeld worden. ling in de rechtsbijstand. ‘Het sentiment ‘Er zou eerst gekeken moeten worden is repressief.’ naar de draagkracht van de gegijzelDubbele bestraffing den.’ Het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) heeft veel te veel macht Vindt u niet dat de advocaten zelf gekregen, het wordt tijd dat daaraan wat daartegen meer in het geweer moeten gaat veranderen,’ vindt Willemsen. ‘De komen. Vraag ik hem. ‘Jazeker. De advocaten moeten deelnemen aan het grenzen van de rechtstaat worden oppublieke debat.’ Willemsen vindt dat gezocht door het Openbaar Ministerie, de Orde dat heel behoorlijk doet. Het maar ook door het CJIB en daar wordt kort geding dat de Orde verloren heeft dan overheen gegaan.’ Ik breng op dit punt in dat het vooral de armen zijn die over de politieverhoren en de geringe vergoeding voor die verhoren, baart daarvan de klos zijn. Willemsen is het daarmee eens: ‘Het middel is desastreus zorgen, want ook hier geldt dat armen advocaten niet kunnen betalen en rijken voor de armen. Gelukkig zijn rechters bereid grenzen te stellen.’ Dit thema: de wel. ‘De maatschappij heeft ervoor te zorgen dat advocaten hun werk kunrechtstaat wordt uitgehold en gelukkig nen doen.’ Helaas is de maatschappij doen rechters daar in al hun wijsheid

niet zo geïnteresseerd.’ De overheid en het Openbaar Ministerie (OM): de kort door de bocht weg. Dit lijkt een cryptogram, maar Willemsen bedoelt ermee dat er van alles gedaan wordt om rechters te omzeilen. Als voorbeeld komt hij met het alcoholslot. Het Openbaar Ministerie legt als je te veel drank op hebt en toch rijdt een boete van 5000 euro en twee jaar rijden met een slot op. Als je dat niet wilt dan ben je vijf jaar je rijbewijs kwijt. Dat was zo, want het is van tafel geblazen. Het is ingevoerd als bestuursrechtelijke maatregel. Dan kun je buiten de rechter om. Gelukkig heeft de Hoge Raad bepaalt dat het wel een straf is en dat dubbele bestraffing niet mag, want naast de bestuurlijke straf was er ook nog een straf van de strafrechter. Uiteindelijk heeft de Raad van State in de rol van hoogste bestuursrechter de wet onverbindend verklaard. Interessant aan dit voorbeeld is dat de overheid steeds probeert de rechter te vermijden en natuurlijk ook advocaten.

‘Opsluiten is prima’

Bij Zo Spoedig Mogelijk (ZSM) zie je hetzelfde. Een Zo Spoedig Mogelijkslachtoffer krijgt binnen twee weken het bericht thuis dat hij in beroep kan gaan. Doet hij dat niet, dan heeft hij een strafblad. Komt geen rechter aan te pas. En ook geen advocaat. Het Openbaar Ministerie doet dan aan opsporing, vervolging, berechting en afhandeling. Ooit hadden we de scheiding van wetgevende, rechtelijke en uitvoerende macht. Vergeet het in deze dagen maar, als het aan de wetgever en het Openbaar Ministerie ligt. Ik was net een dag tevoren op een congres van Mainline, lid van Bonjo, geweest waarin ook drugs in de bajes passeerden. En daarmee natuurlijk de Instelling voor Stelselmatige Daders, de ISD. Ook al weer zo’n kort door de bocht-maatregel waar het Openbaar Ministerie er feitelijk op mikt dat iemand twee jaar van de straat is. ‘Geen maatwerk, mensen opsluiten is prima’. Dat blijft toch de teneur van het gesprek. Zijn we onderweg naar het

• Jos Willemsen kreeg het als eerste advocaat voor elkaar dat de rechter het alcoholslotprogramma (ASP) niet toepaste. In december 2012 liet de Haarlemse rechter deze wet buiten beschouwing: het alcoholslot was een straf en mocht niet altijd worden opgelegd. Het ging om een trucker die door een alcoholslot met zijn gezin alles zou kwijtraken: zijn baan en zijn huis. De rechter zette hier een streep door. Uiteindelijk is het alcoholslotprogramma op grond van deze redenering afgeschaft door de hoogste rechter. • Willemsen stond een cliënt bij die onterecht was gegijzeld door het Centraal Justitieel Incasso Bureau. De gijzeling was vanwege het niet uit de registratie halen van de auto en de daarop volgende boetes voor de verzekeringsplicht. Onterecht, want bij de inbeslagname van de auto was door de politie aangegeven dat de cliënt verder niks meer hoefde te regelen met de auto. Uiteindelijk werd er een schadevergoeding betaald aan de cliënt door het CJIB voor de tijd die hij onterecht had gezeten. • Geregeld lukt het Willemsen om in plaats van ISD (opsluiting voor 2 jaar voor ‘stelselmatige daders’) een alternatief voor te stellen aan de rechter. Als in overleg met de cliënt wordt onderbouwd dat opname in een kliniek of een instelling beter is, dan gaat de rechter daar vaak in mee. Rechters zijn tegenwoordig steeds sceptischer over ISD.

deBonjo juni 2016

Agape 4You, Amsterdam Apo Nederland, Zoetermeer Bakboord, Den Haag

3

Oproep staatssecretaris Dijkhoff aan me- Criminelen pakken waar het pijn doet dewerkers: ‘Signalen en zorgen melden’ Van de redactie Den Haag - Op vragen van het SP-kamerlid Nine Kooiman schreef staatssecretaris Klaas Dijkhoff onlangs dat hij medewerkers oproept hun signalen en zorgen te melden. Hij geeft ook de route aan waarlangs dat kan. Bij sommige van die routes zijn wel kanttekeningen te plaatsen en vragen te stellen, maar het is toch goed ze via deBonjo publiek te maken. In de hoop en het vertrouwen dat ook medewerkers van PI’s deze krant lezen. De eerste bij wie een medewerker een misstand, zorg of signaal kan melden, is zijn direct leidinggevende. Die moet de melding ‘goed afdoen’. De melder heeft dan recht op een veilig klimaat. De ervaring heeft geleerd dat die route voor de medewerker niet de meest veilige is. De machtsverhoudingen in de PI’s zijn niet zo open dat het voor de hand ligt veel vertrouwen in deze weg te hebben. Als dat vertrouwen er inderdaad niet is, kan de melder zich richten tot het

naast hogere bevoegde gezag, de leidinggevende van de leidinggevende en uiteindelijk tot de secretaris-generaal. Buiten de eigen organisatie noemt de staatssecretaris de Onderzoekraad Integriteit Overheid, de OIO.

Vertrouwenspersoon

Dan is er nog de vertrouwenspersoon, die ‘de melder van begin tot het eind bij het proces kan begeleiden en mede zorg kan dragen voor het veilige klimaat en goede afhandeling van de melding’. De vertrouwenspersoon kan eventueel en desgewenst de anonimiteit van de klager in acht nemen. Wij zijn nog nooit binnen de instellingen zo’n vertrouwenspersoon tegengekomen, maar dat kan aan onszelf liggen. Dan is er ook nog het ministerie zelf. Dat heeft een meldpunt dat beheerd wordt door de integriteitcoördinator. Het zijn mooie wegen. Op 1 juli van dit jaar treedt de Wet Huis voor de Vertrouwenspersoon naar zich nu laat aanzien in werking. Hier ligt dus een mooie taak voor het gevangeniswezen de eigen wetten naar te leven.

Kliniek mocht verzenden brief niet weigeren Een kliniek weigerde een brief van een verpleegde aan zijn broer te versturen. Wat is het geval? Een verpleegde in een kliniek wilde een brief naar zijn broer sturen. De kliniek kende het adres van de broer niet en wilde het adres screenen, voordat het de brief wilde versturen. De verpleegde – de klager – weigerde dit en heeft de brief teruggenomen en is in beklag gegaan. De beklagcommissie is van oordeel dat de klager ontvankelijk is in zijn beklag. De kliniek heeft geen regels om vooraf de te verzenden post te screenen. De kliniek mag wel onderzoeken of de post bijgesloten voorwerpen heeft of op de inhoud gescreend moet worden.

Klager voerde ter zitting aan dat de weigering er was, omdat het Nederlandse verzendadres niet bij de kliniek bekend was. Volgens hem heeft de kliniek dat recht niet. Bezoek mag gescreend worden. Nergens blijkt dat er sprake is van een gevaar zoals in de Beginselenwet is vastgelegd. Bovendien vindt het vaststellen van de identiteit alleen plaats bij telefonisch contact.

Brabant straft drugscriminelen buiten rechter om Den Bosch - Politie en Openbaar Ministerie in Brabant breiden hun aanpak waarbij kleine delicten buiten de rechter om worden bestraft uit naar zwaardere delicten. Reden daarvoor is het dichtslibben van de strafrechtketen als gevolg van de toenemende criminaliteit. ‘Je moet criminelen pakken waar het pijn doet - in hun portemonnee.’ Geld en waardevolle spullen ontnemen van verdachten is effectiever dan een langdurig strafproces. Dat zeggen hoofd recherche Rienk de Groot en officier van justitie Roy Nanhkoesingh in een interview met de Volkskrant. ‘We leggen liever vijf keer een transactie voor dan dat we één verdachte door de hele strafrechtketen trekken, waarvan niemand weet hoe dat afloopt,’ aldus De Groot. ‘We hebben auto’s in beslag genomen en daarbij uitonderhandeld dat de eigenaren er afstand van deden. Dan haal je per verdachte bedragen binnen van zo’n 10- tot 100 duizend euro.’ In de praktijk betekent dit dat justitie in Brabant de bestaande methode van Zo Snel Mogelijk (ZSM), nu breder toepast dan op kleine vergrijpen als winkeldieven. Bij het arrondissementsparket Zeeland-West-Brabant is daarvoor een ‘hennepteam’ in het leven geroepen. Officier Nanhkoesingh: ‘Ik heb het afgelopen jaar vaak tegen henneptelers gezegd: doe jij maar afstand van je auto, je krijgt een werkstraf en tekent een overeenkomst voor de schade van je energieleverancier, dan hoef je niet naar de rechter. Want als de zaak voorkomt, gaan wij verder rechercheren om het dossier voor de rechter te completeren, grote kans dat

we dan veel meer ontdekken.’

Harder getroffen met deze methode

Volgens De Groot en Nanhkoesingh worden criminele samenwerkingsverbanden met deze methode harder getroffen dan met een strafproces. Nanhkoesingh: ‘Mijn ervaring is dat zelfs voor het bezit van grote hoeveelheden hennep een werkstraf wordt opgelegd. Dan denk ik bij mezelf: als de verdachte afstand doet van zijn geld, bijvoorbeeld dertigduizend euro, zijn we spekkoper. Ik heb zaken meegemaakt waarbij de verdachte een fors aantal kilo’s had, maar de rechter een kale geldboete oplegde van 5.000 euro.’ Eén kilo levert volgens hem al tussen 3.250 en 5.000 euro op. Bovendien geldt een periode in detentie in het criminele circuit als ‘statusverhogend,’ aldus hoofd recherche Rienk de Groot. ‘Bovendien,’ stelt hij, ‘komen veel drugsverdachten uit het buitenland. Als hun voorlopige hechtenis wordt opgeheven, gaan die ongestraft de grens over en ben je ze kwijt.’

Wat in de uitspraak niet zit, is of het toezicht alsnog als de kliniek volgens de wettelijke toezichtregels handelt, mag worden uitgeoefend. Dat komt in een aparte klachtzaak aan de orde. Uitspraak KC 2016/016 dd 05022016

Je moet criminelen pakken waar het pijn doet - in hun portemonnee.

Deze manier van verdachten direct hun vermogen ontnemen en zo constant interveniëren in criminele samenwerkingsverbanden, is een idee van burgemeester Noordanus van Tilburg. Als de effectiviteit en het rendement groot blijken te zijn, is het de intentie om deze aanpak ook bij andere parketten in te voeren.

Revolutionair

Hoogleraar sanctierecht Henny Sackers noemt het oprekken van de ZSMafdoening naar zwaardere delicten ‘revolutionair’. ‘Technisch mag het,’ zegt hij, ‘en ik begrijp de argumenten daarvoor, maar je kunt je afvragen of de ZSM-afdoening daarvoor is bedoeld.’ Bij de evaluatie van ZSM bleek volgens hem immers al dat er al veel haken en ogen zitten aan het buitengerechtelijk afdoen van winkeldieven en andere lichte vergrijpen - er zijn zelfs mensen ten onrechte bestraft. ‘Straffen is des rechters,’ stelt de hoogleraar. Een officier van justitie mag geen celstraf opleggen, terwijl dat bij zwaardere delicten volgens hem wel moet worden overwogen, opdat een verdachte niet te makkelijk wegkomt met een buitengerechtelijke afdoening. ‘Bovendien moet je je bij dit experiment niet rijk rekenen,’ zegt Sackers: ‘Als een verdachte niet met een strafbeschikking van de officier akkoord gaat en naar de rechter stapt, gaat de tijdwinst die je hebt geboekt aan de achterkant weer verloren.’ Bron MAP-NL

Zit u helemaal vast of komt u er even niet meer uit? Vrijheid van advocaatkeuze is een belangrijk recht. U bent niet verplicht zich bij te laten staan door de advocaat die u op het politiebureau bezocht heeft. Deze ‘piketadvocaat’ hoeft helaas geen deskundige te zijn op het gebied van strafrecht.

verdiepen ons voortdurend in de laatste ontwikkelingen op strafrecht gebied. Wij beseffen dat onze gedetineerde cliënten regelmatig bezocht willen worden om de voortgang van hun zaak te bespreken. Wij voldoen aan die behoefte!

Sommige advocaten doen maar een paar strafzaken per jaar. Natuurlijk volstrekt onvoldoende om deskundig te worden en te blijven op strafrechtelijk gebied. Zo kan het gebeuren dat de advocaat die u bijstaat in uw strafzaak zich voornamelijk bezighoudt met familierecht.

Ons kantoor is betrokken bij grote strafzaken, maar of u nu verdacht wordt van fietsendiefstal of van moord; wij zien in elke zaak het belang van een goede verdediging.

Wij vinden dit een onwenselijke situatie. Regelmatig nemen wij zaken over van andere advocaten. Vaak zijn wij daarbij geconfronteerd met dossiers waarin men steken had laten vallen. Ons kantoor behandelt uitsluitend strafzaken. Uw dossier wordt bij ons niet door één advocaat, maar door een team van specialisten zorgvuldig onder de loep genomen. Wij

Wij treden op in het hele land en doen dat ook op basis van toevoeging (pro deo). Goede rechtsbijstand hoeft dus niet duur te zijn! Neem vrijblijvend contact met ons op: Weening strafrechtadvocaten. Bel ons gratis op: 0800933 64 64 (0800-WEENING). Wilhelminasingel 97, Maastricht, Postbus 3084, 6202 NB Maastricht

w w w. s t r a f re c h t a d v o c a t e n . n l

Belangenvereniging Druggebruikers MDHG Amsterdam Bewoners-Organisatie, Tiel Bezoekersgroep Oosterhoek/Grave Nijmegen

4

deBonjo juni 2016

Post uit de bajes

column

Blije lezer herinnert zich de PI Zoetermeer

GeertJan van Oosten

tie van de directie, heb het de directeur geschonken. Ben in de gevangenis gekomen op 25 augustus in 2014. Rechtszitting april 2015, uitspraak mei 2015. Drie zaken in één zitting van 9.00 tot 13.00 uur. Ben 76 jaar nu, doof en ik heb implantaat rechts. In twee zaken kreeg ik vrijspraak, in één werd ik schuldig bevonden. Wij zijn in hoger beroep gegaan, de officier ook. Komt voor in juli aanstaande. De zaak lijkt Ik heb kort in de PI Zoetermeer gezeop Kafka* en begon september 2013. ten, dat was in augustus 2014. Ik ben Misschien krijg ik deBonjo straks in kafkaësk bekend geworden), waarin er in hongerstaking gegaan, heb een een PI. Bedankt voor het blad. de bureaucratie en de onpersoonlijke klacht tegen de directie ingediend, heb maatschappij steeds meer greep krijgen mijn cel uitgewoond. Het was er vuil *Met Kafka doelt de schrijver op Frans op het individu. Kafka was aanvanen het voedsel was over de houdbaarKafka, de bekende schrijver van de kelijk staatsburger van Oostenrijkheidsdatum. Zaak bij de klachtencom- romans Het Proces en Het Slot. Zijn Hongarije en later na het uiteenvallen missie gewonnen. Hoorzitting in PI werk omvat echter veel meer en lijkt van de unie in 1918 van de Eerste Zoetermeer, maar toen was ik al thuis. zich te kenmerken door een nachtmer- Tsjecho-Slowaakse Republiek. Ben daar geweest. Vijf euro compensa- rieachtige, onheilspellende sfeer (als Inzender bij de redactie bekend. Zoetermeer - Gisteren wederom het blad deBonjo ontvangen, voor de derde keer nu en ik ben er blij mee. Ik kan mij goed voorstellen dat mensen in de gevangenis uitkijken naar het blad. Zeer goede artikelen, goede inhoud. Via een artikel in Vrij Nederland over deBonjo kwam ik er achter dat het blad bestaat.

Hoe kan dan nou: 17.600 mensen onterecht vastgezeten?

Van de redactie

te ondervragen en te onderzoeken. Wij zetten ze liever achter de deur.’ Amsterdam - Steeds meer mensen Wat daar de oorzaak van is? Het is zitten onterecht vast. Vorig jaar gissen. Angst voor de stem des volks? waren dat er 17.600. Je moet je Angst dat er een misdrijf wordt voorstellen: 17.600 mensen die het gepleegd doordat iemand onterecht risico lopen hun huis kwijt te raken, buiten loopt? We weten dat niet. hun baan en hun relaties. En dan Schadevergoeding nog: waar rook is, is vuur. Er is nooit onderzoek naar gedaan. Zo kan het ook het repressieve klimaat Het is zoals advocaat Geertjan van zijn dat in Nederland heerst. De noodOosten op de radio zei: ‘In Nederland zijn we heel snel geneigd mensen vast zaak om te scoren voor het Openbaar Ministerie? Rechters die onvoldoende te zetten. Andere landen hebben veel meer de neiging om in vrijheid mensen tijd hebben om zich in een zaak te

Betrokken

Deskundig

verdiepen? De onbekendheid met het fenomeen borgtocht of de schroom om er gebruik van te maken? Maar je zult maar onterecht binnen zitten. Met alle eerder genoemde gevolgen. Hoe pak je het leven weer op? We kennen bij Bonjo de problemen die gedetineerden hebben om terug te komen in de wereld. Dezelfde problemen hebben onterecht gedetineerden ook. Zeker niet minder. Gelukkig krijg je een schadevergoeding. Gemiddeld 100 euro per dag. Daar doen wij het niet voor. Zeker niet in het perspectief van de opgelopen schade.

Plukken van een kale kip Wie zijn billen brandt, moet op de blaren zitten. Tegenwoordig betekent dat niet alleen ‘zitten’, maar tracht de overheid ook het geld dat met de misdaad is verdiend, van je af te nemen. Kaal te plukken zoals dat heet, naar de gelijknamige ‘Plukzewetgeving’. Het gaat hierbij vaak om grote bedragen. De overheid heeft meer mogelijkheden gekregen om dit geld terug te vorderen. Het Openbaar Ministerie kan de rechter verzoeken om jou en je medeverdachte hoofdelijk aansprakelijk te stellen voor de gezamenlijke betalingsverplichting. Dat kan wel eens heel nadelig voor je uitpakken. Goed opletten dus! Een voorbeeld kan dit verduidelijken: Stel je dealt samen met medeverdachte X in cocaine. Er wordt goed verdient en jullie besluiten de buit te verdelen. Geld moet rollen is het motto van X en er blijft niets over. Jij bent zuiniger en investeert het geld. Uiteindelijk lopen jullie tegen de lamp en worden veroordeeld voor de handel in cocaine. Het OM vordert daarnaast een ontnemingsbedrag ter hoogte van € 200.000,-. De rechter ziet in dat jullie een ruime tijd hebben gehandeld en jullie moeten beiden € 100.000,- betalen. Om elkaar niet te verlinken geven jullie geen commentaar over de verdeling en besteding van het verdiende geld. De rechter besluit dat jullie hoofdelijk aansprakelijk zijn voor de gezamenlijke betalingsverplichting. Zodra het OM de € 200.000,- wil innen ziet zij dat X geen cent heeft maar dat jij wel voldoende vermogen hebt opgebouwd. Door de hoofdelijke aansprakelijkheid zal het gehele bedrag, dus € 200.000,-,bij jou worden geïnd. Naast het misdaadgeld wordt ook jouw legale geld afgepakt. Wat resteert is de mogelijkheid X voor de civiele rechter te dagen om € 100.000,- terug te vorderen. Het OM heeft echter terecht gezien dat er bij die kale kip niet te plukken valt: vermoedelijk zal ook jij niets meer terug zien van het geld. Wat valt hieraan te doen? Bepaal vooraf met je advocaat een duidelijke strategie. In sommige gevallen dient een andere houding en opstelling gekozen te worden dan die tijdens de strafzaak. Het kan zijn dat je in de strafzaak niet hebt willen verklaren over de medeverdachte om hem uit de wind te houden. Echter, om in de ontnemingszaak te voorkomen dat een rechter een hoofdelijke aansprakelijkheidsstelling oplegt, kan het juist wel heel verstandig zijn om bijvoorbeeld openheid van zaken te geven ten aanzien van de verdeling van de buit. Overleg dit vooraf goed met je advocaat. Een gespecialiseerde advocaat kan voorkomen dat je onterecht wordt kaalgeplukt.

Geertjan van Oosten, Advocaat.

Bereikbaar

Alle strafzaken en penitentiaire zaken, ook PRO DEO

• We speak English

• Hablamos Español

Bel gratis 0800 - STRAFZAAK (787 239 225) of buiten kantooruren 06 13 74 88 88

• Wir sprechen Deutsch

• Nous parlons Français

Vondelstraat 41 | 1054 GJ Amsterdam | www.vanoostenadvocaten.nl

Bezoekersgroep Torentijd Vlissingen Bezoekgroep De Geniepoort Rijnsaterwoude Bezoekgroep Vreemdelingengevangenis Schiphol-Oost, Amsterdam

deBonjo juni 2016

5

Auteur De Bruyn zag gevangenschap als uitdaging

‘Achter de tralies schijnt de zon’ Paul Grijpma wat tussen mijn vuile was. Dan haalt hij ineens een spuugzakje tevoorschijn en vraagt me wat het is. Schouderophalend zeg ik dat ik me niet herinner dat ik het in mijn rugzak heb gedaan ‘Wat zit hierin? Drugs soms?’ zegt hij plots met een stemverheffing. ‘Nee natuurlijk niet,’ zeg ik. ‘Maak het maar open dan zal je het zelf wel zien,’ antwoord ik enigszins spottend en een beetje geïrriteerd. Ik was in Lima al helemaal binnenstebuiten gekeerd, dus waar slaat dit op? Maar ik trek wit weg als hij het zakje opent en de inhoud voor mijn neus houdt. ‘What the f*ck?!,’ roep ik ontzet. Ik zie bolletjes liggen en weet meteen wat het is. En er zit ook nog eens een hele penetrante poeplucht aan! Gadverdamme!

Beuningen - ‘Happiness is not the absence of problems; its the ability to deal with them’, zo begint Frank de Bruyn zijn verhaal over het boek dat hij schreef: ‘Achter de tralies schijnt de zon’. Het is een mooi motto om te hebben als mens. ‘Want als men mij vraagt hoe ik het voor elkaar heb gekregen om mezelf te handhaven in de smerige en overvolle Italiaanse gevangenissen, antwoord ik dat ik het al snel niet meer zag als een probleem, maar eerder als een uitdaging.’ Zodra het hem duidelijk werd dat zijn noodlottige situatie wel eens een van zijn grootste levenslessen zou kunnen zijn, zag hij het niet meer zozeer als een nachtmerrie. Frank de Bruyn: ‘Vluchten in ongeloof of een slachtofferrol aannemen is waar de meesten voor zouden kiezen. Dat is ook het meeste logische als je geen antwoorden krijgt op de meest gestelde vraag: Waarom?’ De Bruyn waarschuwt: ‘Het zoeken naar antwoorden zorgt voor traumatische stress. En stress die nog voor meer mentale en/of fysieke klachten kan zorgen las je niet alert bent. Mijn meest voor de hand liggende optie om te overleven was dus simpel: accepteren. Problemen bestaan niet, enkel uitdagingen.’

Ander licht

Frank de Bruyn heeft zijn ervaringen die hij tussen 2011 en 2013 opdeed in vier verschillende gevangenissen op papier gezet. Hij zat in twee Italiaanse bajesen, eentje op Sardinië en de laatste in Nederland. De Bruyn: ‘Die periode heeft iets met me gedaan. Maar heeft het me ook veranderd? Mijn antwoord is: ja, maar het heeft me in positieve zin veranderd. Het boek is af en De Bruyn hoopt dat het een ander licht werpt op ‘gevangenschap’ en ‘gedetineerden’. ‘Niet elke gevangene is een crimineel en niet elke crimineel is een gevangene, onthoudt dat.’ ‘Achter de tralies schijnt de zon’ is

Frank de Bruyn: ‘Problemen bestaan niet, alleen uitdagingen.’ metaforisch (beeldspraak) bedoeld, maar tevens letterlijk te nemen,’ zegt Frank de Bruyn, ‘want zodra men vrij komt vanachter de tralies, zal de zon weer schijnen. Dat wil zeggen dat alles uiteindelijk weer goed komt, al duurt dat soms even. Maar als je opgesloten zit achter de tralies, zie je achter de tralies de zon altijd schijnen, ook al kun je even naar buiten om er van te genieten. Vooral in een warm land als Italië is dat vaak het geval. Vandaar de titelkeuze.’ deBonjo heeft alvast in de drukproeven mogen kijken. Hieronder een voorproefje van een spannend boek.

zou plaatsvinden op dit vliegveld in verband met de vele drugskoeriers. Ik maakte me daar geen zorgen om. Niet alleen vanwege het feit dat ik mijn leven nooit of te nimmer in de waagschaal zou leggen voor een dergelijk misdrijf, maar ook omdat ik al volledig binnenstebuiten was gekeerd op het vliegveld van Lima, voordat ik überhaupt op deze vlucht kon stappen.

Met veel verontschuldigingen en uitleg over protocollen etcetera, werd ik teruggebracht naar het vliegveld en begeleid tot aan het vliegtuig. Mijn enige bagage was een rugzak die ik als handbagage meenam het vliegtuig in. Maar aangezien ik nu een van de laatste was, vond ik geen plek meer in de bagagelockers boven mijn stoel. Aan de langslopende stewardess vroeg ik of ik de rugzak bij me mocht houden. Ik In Lima-Peru vond men mij waarkon hem wel onder mijn stoel plaatsen. schijnlijk al verdacht, waarschijnlijk Maar nee, dat kon helaas niet. Ze zou vanwege mijn Nederlandse nationalide rugzak mee naar voren nemen en teit en omdat ik alleen reisde. Dat ik vroeg of ik even mee wilde lopen. de Spaanse taal niet spreek, bleek voor ‘Meneer, kijkt u even? Uw tas ligt hier de controleurs ook al geen goed teken, in dit opbergvak,’ zegt ze tegen me. HOOFDSTUK I al vind ik dat nogal bizar, want als ik Ik kijk even goed waar ik straks de Malpensa naar Turkije vlieg dan spreek ik nog rugzak kan terugvinden. Het eerste vak steeds geen Turks hoor. Maar goed, om pal naast het toilet. En daar ligt mijn 14 November 2011, 13:00 uur. Mijn geen problemen te veroorzaken en er rugzak ook als ik na de landing bij het vlucht uit Peru landt op het Italiaanse zeker van te zijn dat ik de vlucht zou uitstappen hem weer meeneem. vliegveld Malpensa bij Milaan. Deze gaan halen, werkte ik netjes mee met Vriendelijk groet ik de bemanning als tussenlanding is slechts een zogeheten de douane. Ik had ook niets te verberik uitstap en loop een beetje moe, maar ‘transit’ waarbij ik een uurtje of twee gen. De Peruaanse douanebeambten wel verheugd richting de terminals. In moet wachten op mijn volgende vlucht namen mij voor de zekerheid mee naar de verte zie ik de eerste controle al. naar Nederland. Met een opgetogen het nabijgelegen ziekenhuis om uit te ‘Reist u alleen?’, zegt de man tegen mij gevoel stap ik uit, want ik ben nog sluiten dat ik geen bolletjes in mijn lijf in het Engels. ‘Jazeker, ik reis alleen,’ maar even verwijderd van huis. had. Dat zou dan duidelijk te zien zijn antwoord ik vriendelijk en reik hem alvast mijn rugzak aan. Het vliegtuigpersoneel had aangegeven op de röntgenfoto’s. Maar men vond De man opent mijn rugzak en rommelt dat er een honderd-procent-controle natuurlijk helemaal niets.

SBN 978-94-026-0117-6 NUR 402 © 2016 Frank de Bruyn/© 2016 Nederlandstalige uitgave: Aerial Media Company bv, Tiel1ste druk/Ook leverbaar als e-book: ISBN 978-94-026-0118-3

Frank de Bruyn (1974) werd op zijn eenentwintigste gescout als fashionmodel voor het omstreden modellenbureau Elite Models. Na een succesvolle doch korte periode als model koos hij voor meer structuur en begon een loopbaan als croupier bij Holland Casino Nijmegen. Deze carrière komt na tien jaren op discutabele wijze tot zijn einde, waarna Frank uiteindelijk een poos als gigolo zijn kost verdient. Het weekblad Viva publiceerde over zijn bezigheden zelfs een column. Vanuit zijn positie als zijnde gigolo beland Frank in november 2011 achter de tralies wanneer hij beschuldigd wordt van drugssmokkel. Onterecht welteverstaan, vindt hij, maar de bewijzen, röntgenfoto’s en DNA-sporen, blijken te zijn vernietigd. Na zijn volgens hem onterechte straf van twee jaren in de Italiaanse gevangenis komt hij vrij in november 2013.

Van Appia & Van der Lee advocaten Specialisten in straf- en vreemdelingenrecht Mr Lubna Baroud 06 28 75 14 31

Mr Onno van der Lee 06 55 73 09 00 (habla español)

Mr Annelien Berends Specialist vreemdelingenrecht 06 14 82 29 99

Van Appia & Van der Lee advocaten, Overtoom 323, 1054 JL Amsterdam. Telefoon 020 53 12 999. www.vanappiavanderlee.nl, [email protected]

Buddy Portaal, Den Bosch Bijzonder Jeugdwerk Brabant Helmond Bond Belangenbehartiging Gedetineerden (BBG) Den Bosch

6

deBonjo juni 2016

Dubieuze undercoveracties

Arthur van der Biezen ‘Politie lokt crimineel vaker in de val,’ kopte het Algemeen Dagblad afgelopen week op de voorpagina van de krant. Uit door de journalist ingesteld onderzoek blijkt dat steeds vaker en bij steeds lichtere zaken undercover agenten worden ingezet. Niet alleen (meer) bij georganiseerde criminaliteit en moordzaken, maar ook bij veel lichtere verdenkingen zoals fraude, afpersing en witwassen. Uit cijfers verkregen via de Wet openbaarheid van bestuur blijkt het zware middel van ‘undercover / werken onder dekmantel’ in de jaren 2011, 2012, en 2013 respectievelijk 55, 82 en 68 keer te zijn ingezet. Beduidend meer dan de 31 keer dat het middel in 2004 werd ingezet. Als je daarbij de acties van de vele duizenden in Nederland rondlopende ‘informanten’ optelt en de vele ‘kliklijnen’ die de staat inmiddels runt, krijg je toch een heel afschrikwekkend beeld van de samenleving waarin we inmiddels leven.

naam ‘Mr. Big’. Deze inmiddels veelvuldig toegepaste methode is door de Canadese rechters verschillende keren afgestraft in de rechtszaal, wanneer agenten te ver gingen.

Betrouwbaarheidscondities

In Nederland ligt er in de zaak Wim. S. nu een vonnis van de rechtbank Breda waarin cliënt veroordeeld is voor moord tot 18 jaren gevangenisstraf, een zaak waarin de Mr. Big-methode is gekopieerd en volledig is toegepast. De beweerdelijke bekentenis … ‘de biecht’ waaraan de rechters hem nu willen houden…is slechts summier in een Proces Verbaal van bevindingen opgenomen. Audio- en video-opnames ontbreken geheel. Hoogleraar wetenschapsfilosofie Ton Derksen concludeerde na uitvoerige bestudering van het undercovertraject als volgt: ‘De ‘Big Brother is Watching You’ is inmiddels werkelijkheid geworden. De undercoveroperatie bereikte het doel dat door die operatie gesteld was: een nu in Nederland gehanteerde methobekentenis van de moord op Heidi diek: ‘…. het inpalmen van mensen door Wim S. De opzet van de operatie door geld en goederen …en het vervolgens toewerken naar een climax was echter zodanig dat alle betrouwbaarheidscondities van een bekentenis waarin aan de grote baas van het volledig ondermijnd waren. Voor Wim geheel een (vrijblijvende) bekentenis moet worden afgelegd, omdat je anders was er geen uitzicht op straf, en er was geen morele veroordeling en hij had alles weer kwijtraakt ……’ staat in Canada bekend onder de veelzeggende overruling redenen om te bekennen.

De aldus verkregen bekentenis zegt op zichzelf dus niets over de vraag of Wim wel of niet de moord op Heidi heeft gepleegd.’ Onbruikbaar voor bewijs volgens hoogleraar Ton Derksen. De rechtbank oordeelde echter anders. De vraag of er in deze zaak nu al dan niet sprake is van een ‘valse bekentenis’ die door toedoen van ongeoorloofde middelen en/of druk tot stand is gekomen, zou kunnen worden beantwoord aan de hand van ‘unieke en specifieke’ daderkennis die terug te vinden zou moeten zijn in de zogenaamde ‘bekentenis’. Informatie die dus alleen de dader kon en kan weten. De rechtbank overweegt in haar vonnis

van deze (valse) bekentenis is dan ook een enorme gok. Gebrek aan toets baarheid en transparantie heeft in de Canadese rechtszalen ertoe geleid dat de uiteindelijke ontmoeting met Mr. Big verplicht opgenomen moet worden, omdat anders de beop dit punt echter het volgende: ‘…… weerdelijke bekentenis niet tot bewijs met de verdediging is de rechtbank van mag dienen. De zaak Wim S. ligt oordeel dat er van unieke, zeer specinu inmiddels bij het Gerechtshof te fieke daderkennis in de verklaringen ‘s-Hertogenbosch waar nieuwe en hovan verdachte géén sprake is.’ Géén gere rechters zich over de bruikbaarspecifieke daderkennis dus. heid en de toelaatbaarheid van deze methode zich zullen moeten uitlaten. Hogere rechters Of daar het standpunt van de Chef Als je daarbij bedenkt dat verdachte ‘Werken onder dekmantel’ (WOD): het gehele dossier al jaren in zijn … dat opnames niet verplicht en nerbezit had, is van enige ‘uniciteit’ géén gens voor nodig zijn… stand houdt, sprake. Het vervolgens toch hanteren zal moeten blijken

RSJ: Onwenselijke situatie wekelijks activiteitenprogramma in PI’s Den Haag - De Afdeling advisering van de Raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming (RSJ) heeft geconstateerd dat de regelgeving inzake het aantal uren dat in het basisprogramma in Penitentiaire Inrichtingen wekelijks aan activiteiten wordt besteed niet eensluidend is. Naar het oordeel van de Afdeling advisering is hier sprake van een onwenselijke situatie. Voor de betrokken gedetineerden leidt dit tot onduidelijkheid, terwijl het tegelijkertijd voor hen onmogelijk is een beroep te doen op de rechtsbescherming die in de penitentiaire wet- en regelgeving is vastgelegd. De Afdeling advisering van de RSJ adviseert om deze situatie zo snel mogelijk te wijzigen door op eenduidige wijze, bijvoorbeeld in de Penitentiaire maatregel of in een ministeriële regeling, vast te leggen dat in het basisprogramma van het regime van beperkte gemeenschap in de penitentiaire inrichtingen 43 uren aan activiteiten worden aangeboden.

Mr Arthur van der Biezen.

Bron: Raad voor strafrechtstoepassing en jeugdbescherming, RSJ..

25 JAAR DESKUNDIGE JURIDISCHE BIJSTAND ervaren - geslepen - gedreven ‘ook pro-deo’

Bel gratis 0800 1001 of 073 610 20 05 Havensingel 3, 5211 TX Den Bosch. Telefoon 073 610 20 05, gsm 06 53 37 07 93, fax 073 850 81 06. mail [email protected]

Buiten voor Binnen Den Haag Bureau Nieuwe Kansen, Zuid Scharwoude Cliëntenbelangenbureau GGzE Eindhoven

deBonjo juni 2016

7

Moeizame veranderingen na War on Drugs

VN zoeken ander drugsbeleid ‘Landen als China, Rusland en ZuidAfrika willen het repressieve beleid handhaven,’ vertelt drugsexpert Martin Jelsma van het in Amsterdam gevestigde Transnational Institute (TNI). Jelsma, aanwezig bij de onderhandelingen, is teleurgesteld over het resultaat. ‘Het lukt niet eens een einde te maken aan de doodstraf voor drugsdelicten,’ vertelt hij.

New York - De Verenigde Naties houden voor het eerst in twintig jaar een conferentie over drugs, op verzoek van drie Latijns-Amerikaanse landen die vinden dat het tijd wordt een alternatief te zoeken voor de War on Drugs. De War on Drugs is een verloren strijd. Grootschalige militaire operaties, honderdduizenden doden en miljarden aan investeringen ten spijt, de drugs zijn nog altijd aan de winnende hand. De VN-drugsconferentie die deze week plaatsvindt in New York had het einde moeten inluiden van de bloedige oorlog, maar de resultaten zijn bij voorbaat teleurstellend. ‘Drugs zijn publieke vijand nummer een,’ aldus toenmalig president van de Verenigde Staten Richard Nixon in 1971 tijdens een persconferentie. Zijn woorden luiden het begin in van de War on Drugs, een zerotolerancebeleid met als doel het gebruik en de handel in drugs uit te roeien. Aanvankelijk richten de VS zich op het aanpakken van drugs in eigen land. Later besluiten ze het probleem bij de wortel aan te pakken. De focus komt dan op Latijns-Amerika te liggen, waar cocaïne, heroïne en marihuana worden geproduceerd voor de consumenten in de VS. Als de Koude Oorlog voorbij is, richten de Verenigde Staten al hun pijlen op de illegale middelen.

Regulering cannabis

op de markt gekomen. Het repressieve beleid leidt er vooral toe dat de prijzen worden opgestuwd. De drugsmafia heeft een jaaromzet van naar schatting 300 miljard dollar.

‘De War on Drugs is geen oplossing voor het drugsprobleem,’ zeggen experts. Integendeel, hij doet meer kwaad dan goed. ‘Onder druk van de VS hebben Latijns-Amerikaanse landen het leger de straat opgestuurd,’ zegt Coletta Youngers van onderzoeksinstituut Washington Office on Latin-America (WOLA). ‘Dat heeft niet geleid tot minder drugshandel of gebruik, wel tot een grote toename van mensenrechGeschatte jaaromzet Mafia: tenschendingen.’ In Colombia vlogen 300 miljard jarenlang vliegtuigen over akkers om Onder het mom van drugsbestrijding deze te besproeien met een zwaar landbehouden de VS hun militaire bases bouwgif. Ze vernietigden daarmee niet in Latijns-Amerika en bouwen er alleen de cocaplantages, ook andere genieuwe bij. Ze leveren militaire steun wassen stierven af. De lokale bevolking en materieel aan landen als Colombia werd daarbij voortdurend blootgesteld en Mexico, trainen lokale veiligheidsaan het gif, dat vanuit de vliegtuigen troepen en financieren programma’s hun keukens binnen waaide. Vorig jaar gericht op het vernietigen van coca, besloot president Juan Manuel Santos papaver en wietplanten. Landen die het te stoppen met deze aanpak, omdat het Amerikaanse beleid in twijfel trekken, gif kankerverwekkend bleek te zijn. Nu worden gekort op ontwikkelingsgeld. gaan militairen de planten met kapmesVolgens de Global Commission sen te lijf. Maar boeren blijven de illeon Drug Policy, een internationale gale planten verbouwen. ‘Het overgrote denktank, wordt wereldwijd jaarlijks deel van de cocaboeren is straatarm,’ 100 miljard dollar (88 miljard euro) aldus Youngers, die sinds de jaren tachuitgegeven aan de drugsoorlog. Zonder tig onderzoek doet naar de gevolgen het gewenste resultaat. Het gebruik van de drugsoorlog in Latijns-Amerika. van drugs neemt toe en er zijn de af‘Als je de planten vernietigt, ontneem gelopen jaren tal van nieuwe middelen je hen hun enige inkomen.’

Piepjonge dealers

Ook het bestrijden van de handel is weinig succesvol gebleken. De autoriteiten doen af en toe een grote vangst, maar het is dweilen met de kraan open. Voor iedere gevangengenomen drugsbaas staan vijf anderen klaar om zijn plaats in te nemen. Organisaties versplinteren, drugskartels en straatbendes vechten om territorium, en zaaien angst onder de bevolking. Om zich te verzekeren van hun inkomsten breiden ze hun activiteiten uit met afpersing, ontvoeringen en mensenhandel. In de top-25 van de meest moordlustige landen ter wereld prijken 21 landen uit het Amerikaanse continent. Een verminkt lijk aan een brug, een afgehakt hoofd op het strand: Mexicanen kijken er nauwelijks meer van op. Minderjarige jongens uit Honduras en El Salvador vluchten massaal het land uit, uit angst te worden geronseld door criminele bendes. En in Colombia financieren zowel paramilitairen als guerrillabewegingen hun strijd met drugsgeld. In Brazilie worden complete wijken gedomineerd door drugsbendes. Piepjonge dealers lopen er rond met automatische geweren en terroriseren de bevolking. Er vallen jaarlijks zestigduizend doden door geweld in Brazilie en de politie schiet dagelijks gemiddeld acht burgers dood. In sommige buurten durven ouders hun kinderen niet naar school te sturen uit angst voor verdwaalde kogels.

‘In Mexico heeft de oorlog tegen drugs het geweld doen exploderen,’ zegt Jorge Chabat, universitair docent aan het Centrum voor Economisch Onderwijs en Onderzoek (CIDE) in Mexico. Chabat doet sinds 25 jaar onderzoek naar drug shandel en is uitermate kritisch over de pogingen een einde te maken aan de miljardenbusiness.

Brandbrief

Toch ziet Jelsma lichtpuntjes. ‘Nu nog hebben veel landen idioot hoge straffen voor kleine geweldloze drugsdelicten,’ vertelt hij. In landen als Brazilië, de Verenigde Staten en Peru puilen de gevangenissen uit met kleine drugsdealers of gebruikers. Dat kost miljarden en leidt niet tot minder handel. ‘Nu is afgesproken dat landen gaan kijken naar de proportionaliteit van de strafmaat,’ aldus Jelsma. De drugsexpert verwacht verder dat groepen gelijkgezinde landen de komende jaren bij elkaar zullen komen om een gezamenlijke koers uit te stippelen. ‘Veel landen staan open voor de regulering van cannabis,’ aldus Jelsma. ‘Op VN-niveau is daar geen consensus over, dus gaan landen het zelf doen.’ De afgelopen jaren is al een kentering zichtbaar. In Uruguay werd wiet volledig gelegaliseerd, evenals in enkele staten in de VS. In landen als Colombia, Chili en Mexico wordt uitvoerig gediscussieerd over de regulering van wiet. Steeds meer landen decriminaliseren het bezit van kleine hoeveelheden drugs en beschouwen verslaafden niet langer als criminelen, maar als patiënten. In de Nederlandse context klinkt dat als een open deur, in een groot deel van de wereld is het revolutionair. Jelsma ziet een hoop voordelen in regulering van wiet. Alle drugs ineens legaliseren is geen goed idee. ‘Uiteindelijk moeten we alle drugs reguleren, maar we moeten goed nadenken over de manier waarop,’ zegt Jelsma. Ook Youngers denkt dat volledige regulering de oplossing is. ‘Je moet de controle over drugshandel bij de regering leggen’, zegt ze. ‘Dat is de enige manier om de macht van criminele organisaties in te perken.’

In 2006 kwam Felipe Calderon aan de macht, en die begon onder luid gejuich van de VS een oorlog tegen de drugsbendes. ‘Het is volledig mislukt,’ aldus Chabat. ‘Het probleem in Mexico zijn de zwakke instituties. Politie, justitie, politici, iedereen is te koop.’ Sinds Calderon zijn oorlog begon, zijn er zo’n tweehonderdduizend doden gevallen in Mexico. Nu hij president af is, voert hij campagne voor het reguleren van drugs. Hij staat daarin niet alleen. In 2012 schreven de regeringsleiders van Colombia, Guatemala en Mexico een brandbrief naar de Verenigde Naties waarin ze aandrongen op een drugsconferentie. De laatste keer dat zo’n conferentie plaatsvond was in 1998. ‘Het is tijd voor reflectie op het repressieve beleid,’ schreven de staatshoofden. Ze riepen andere landen op na te denken over alternatieven, inclusief drugsregulering of legalisering. De VN gaven gehoor aan de brief en besloten de drugstop, eigenlijk gepland Bron MAP-NL voor 2019, dit jaar al te houden.

mr Regter Strafrechtadvocaat uw belang, uw specialist

Uw goed recht mr. N.M.E. (Nathalie) Verpaalen mr. C.G.J.E. (Noortje) Lut Haagweg 391, 4813 XD Breda Postbus 9236, 4801 LE Breda Telefoon 076-5200240

Fax 076-5214895 [email protected] www.verpaalenadvocaten.nl

GA VOOR SPOED NAAR www.strafzaken.nl Tel. 073 610 2005, voor gedetineerden 0800-1001.

Bijstand in strafzaken in eerste aanleg, hoger beroep, ISD en TBS-verlengingen. Ook te volgen via twitter. twitteraccount: @mrKRegter

Als u met vragen zit, neem contact op: mr Regter Strafadvocaat 045-5602208 of 06-30622592.

[email protected]. Akerstraat 106 te Heerlen. www.advocaatregter.nl

De ArbeidsBELmiddelaar Bergen op Zoom De Regenboog Amsterdam Door Ontmoeting en Opvang Resocialisatie (DOOR) Vlissingen

8

deBonjo juni 2016

Staatssecretaris Dijkhoff: Steekwapens en drugs op zwaarst Naar aanleiding van de aanslagen in Brussel schreef Karima Daoudi beveiligde afdeling TBS-kliniek De Woenselse Poort

van het Bureau MHR in Den Haag ons onderstaande brief

Liever Forsa! MaAtjes, samenwerkingSpartner en Jij, ja... Jij!

Eindhoven - Op de zwaarste beveiligingsafdeling in De Woenselse Poort zijn de afgelopen vijf jaar een onbekende hoeveelheid drugs en steekwapens aangetroffen. Dat meldt staatssecretaris Klaas Dijkhoff van Veiligheid en Justitie in een reactie op Kamervragen die werden gesteld door Adeleine van Toorenburg (CDA). Op de afdeling van de Eindhovense TBS-kliniek worden cliënten structureel gecontroleerd met detectiepoortjes, bagagescans en soms door drugshonden. Van Toorenburg stelde Kamervragen en vroeg een debat aan na berichtgeving van Omroep Brabant. Bronnen rondom de kliniek meldden aan deze omroep dat het binnensmokkelen van harddrugs en wapens in De Woenselse Poort al jaren kinderlijk eenvoudig is. Dijkhoff herkent zich niet in de aantijgingen. De staatssecretaris heeft vooralsnog geen aanwijzingen dat de cliënten van De Woenselse Poort gemakkelijk verdovende middelen mee naar binnen kunnen nemen. De beveiligingsmaatregelen zijn erop gericht om de invoer van contrabande zoveel mogelijk te voorkomen. Deze maatregelen werden vorig jaar door Oplossing BonjoBajesPuzzel, van pagina 35.

Drugs en steekwapens in De Woenselse Poort

Dienst Justitiële Inrichtingen positief beoordeeld.

Dubbele zelfmoord

Dijkhoff gaat ook inhoudelijk in op de dubbele zelfmoord die eind februari tot grote onrust leidde bij cliënten, medewerkers en andere betrokkenen binnen De Woenselse Poort. Volgens de minister zijn er na de aangescherpte maatregelen in 2011 geen vuurwapens meer binnen de poorten aangetroffen, het laatste incident daargelaten. Op de resocialisatieafdeling, waar Fokko Trip en Angela Hoogeveen zichzelf doodschoten, worden volgens de minister geen detectiepoortjes of bagagescan is gebruikt. Mogelijk wist een van hen op deze manier het pistool binnen te smokkelen. Door de Dienst Justitiële Inrichtingen...DJI wordt onderzoek gedaan naar de beveiligingsaspecten van deze afdeling, zo verzekert Dijkhoff.

Verscherpte maatregelen

Naar aanleiding van de dubbele zelfmoord bracht de Inspectie Veiligheid en Justitie onlangs een bezoek aan de instelling. Op korte termijn volgt een tweede oriënterend gesprek, dan zullen de laatste vragen worden beantwoord. Op basis van deze bezoeken besluit de inspectie of aanvullend onderzoek

D E R T I G S T E

R E U Z E M O P

B Q U R A A D I L

G B R E A A N E C B E R E P L A R U H E F T A O A A L M T U B E N A L S E T M A A T I L E R

O M L O D D E I R U A F I V E N T S T I E N

M E R H E G O R V O R E T T E R A S O S A D A T A C N E R V H S L C K T O E I O W E E K A O A S L A I G T A W A G E N L A N A P E P A I D R D E L T A V O N D S T

colofon

2. Soort - 3. Bij afwezigheid - 4. Wedstrijdauto - 5. Oosterlengte - 6. Aandri Stop - 9. Aan het genoemde - 10. Lichamelijke constitutie - 11. Een motor o Vervoermiddel - 16. Spoorstaaf - 17. Lofdicht - 20. Bladzijde (afk.) - 24. V (afk.) - 26. Algemene Vergadering - 30. Gebakje - 31. Rangtelwoord - 32. Uitgesloten aansprakelijkheid - 34. Amerikaanse inlichtingendienst (afk.) achterop een vrachtwagen - 37. Verharde huid - 39. Geweldige grap - 42. O 45. Rijwiel - 49. Mannelijk - 50. Verenigde Naties - 54. En andere (afk.) - 5 60. Deel van autorenbaan - 62. Hoeveelheid - 64. Metaal - 65. Daar - 67. V Aartsbisschop - 70. Telegraaf restant - 72. Noot - 73. Plus. Abonnementen € 25,00 per jaar, losse nummers € 4,50 incl. porto Contactadres: Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam Tel. 020 665 94 20 [email protected] www.bonjo.nl

Hendrik Kaptein, penningmeester Toine Bakemans

Redactie Paul Grijpma, hoofdredacteur [email protected] 020 33 48 388 of 06 51 49 63 09 Jaap Brandligt Elsemiek van der Hooft Fokke Stoker Derk Vosgezang Tevens werkten mee: de Beeldvormers Arthur van der Biezen Tista Bobbink Mark Broere Karima Daoudi Willem Dekker Claudia Dirkzwager Marielle van Essen Fred Janney Oliver Much Dini van het Noorden GeertJan van Oosten Hans Scheper Piet Schjmeits Andre Seebregts Hans Smits

Verticaal

deBonjo Is een uitgave van Bonjo en verschijnt zes maal per jaar. Oplage: 10.000 exemplaren

1. Begane grond (afk.) - 3. Vervoermiddel - 8. Afscheiding - 12. Vis - 13. O Ploegsnede - 15. Askruik - 17. Zoogdier - 18. Spil - 19. Strohalm - 20. Gelu 22. Gewoonterecht - 23. Soort vrachtauto - 26. Aanmeldingscentrum - 27. Volkshogeschool - 32. Hefwagen - 36. Gesloten - 38. Tijdperk - 40. Assiste van het jaar - 43. Oude munt - 46. Algemeen overleg - 47. Deel van kachel ingang van - 51. Ter attentie - 52. In zake - 53. Te voet gaan, dus met de ..... 58. Zangstem - 59. Drinkgerei - 61. Vlek - 63. Autoped - 66. Algemene Ins 71. Technische titel - 72. Riviermonding - 74. Ontharen - 75. Uitvinding. Directeur Bonjo Jaap Brandligt

Bestuur Bonjo Roselyne Oudenampsen-Joyal, voorzitter Paul Grijpma Martin Iwema

Horizontaal

Advertenties: Informatie over adverteren in deze krant kunt u inwinnen bij [email protected] of 020 66 59 420. Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam.

nodig is, legt de staatssecretaris uit. Na de dubbele zelfmoord is de toegangscontrole van de resocialisatieafdeling direct aangescherpt. Dat zal zo blijven tot de uitkomsten van de onderzoeken bekend worden. De verscherpte controle houdt onder andere in dat alle cliënten, hun bezoekers en alle bagage gecontroleerd worden bij binnenkomst. Zo wordt er een handscanner gebruikt en wordt iedereen grondig gefouilleerd. De uitkomsten van de twee onafhankelijke onderzoeken naar de dubbele zelfmoord worden over enkele weken verwacht. Bron MAP-NL

Staatssecretaris legt verantwoording af voor chaos bij Eindhovense TBS-kliniek.

Gerrianne Smits Michel van Stratum Gert Jan Stump Revijare Oosterhuis Mark Teurlings Carmen Trel Corrie Verkerk Wim Wal Jos Willemsen Cora Zalm

met alle gevolgen van dien. Reik je hand uit en bied hulp, hoop en perspectief. Blijf in onze jongeren, onze doelgroep geloven. Onze samenleving verdient het om veilig te zijn. Dat kan alleen als we deze jongeren hoop geven op een beter bestaan, perspectief op werk, school, kortom een positieve invulling van hun leven. De jongeren zien, waarderen en het gevoel geven dat ze het waard zijn. Dat ze hier mogen zijn, dat dit hun land is, dat zij hier thuis horen, dat ze er mogen zijn! Ja .... dat verschil kan jij maken als maatje bij Forsa!, maar dit geld ook voor jou! Jouw aandeel, jouw uitgestrekte hand, Jij als Forsa! maatje, maar ook jij als kan het verschil maken. jongerenwerker , jij als ambtenaar , jij Ik hoop, wij hopen dat we met al die als verslaggever, jij als werkgever, jij uitgestrekte handen, elkaar vast houals politie agent, jij als de juf, jij als de den en elkaar niet los laten, alles om buurvrouw/ man, jij als burgervader, jij een veiliger samenleving, waarin jouw als onze koning en Jij, Jij en jij. Wij sa- en mijn kind veilig kan opgroeien. men kunnen het verschil maken tussen frustratie en acceptatie, wantrouwen en Met vriendelijke groet, vertrouwen, hopeloos en hoop! Geef Namens team Forsa! Karima Daoudi haat geen kans zich te verspreiden Bureau M H R Laten we onze inzet, energie en positiviteit niet verloren laten gaan. Juist in deze tijd, waarin de samenleving verscheurd lijkt en onze wijze van leven bedreigd wordt, is het van essentieel belang dat wij ons verenigen en onze jongeren, onze doelgroep de hand blijvend aanreiken. De jongeren helpen in hun zoektocht naar een beter bestaan, waar criminaliteit en radicaliteit geen plaats heeft. De jongeren zicht geven op perspectief, hun leven met onze hulp weer helpen op de rails te krijgen.

Art direction/vormgeving: Wim Wal design, [email protected] Druk: Janssen/Pers, Gennep Handling&verspreiding: Lucht Afterpress, Zwolle ISSN: 2352-104X Volgende deBonjo krant verschijnt in augustus 2016

NAAR DE HOGE RAAD IN UW STRAFZAAK? Ga voor ervaring en kwaliteit! Mr. Daamen heeft sinds zijn beëdiging bij Moszkowicz (2007) ruim 80 strafzaken gedaan bij de Hoge Raad. In 2014 won hij zes zaken op rij. Ook advocaat Luiten voert regelmatig cassatieprocedures. U vindt een actuele lijst met zaken op onze site. Op verzoek sturen we u deze per post. U kunt bij Daamen, advocaten. terecht voor alle straf- en beklagzaken en TBS-procedures. We staan cliënten bij in heel Nederland, ook op toevoeging. Wim Duisenbergplantsoen 31, 6221 SE Maastricht. T +31(0)43 767 62 13 | F +31(0)43 744 00 14 www.daamen-advocaten.nl | [email protected] | E N G L I S H | F R A N Ç A I S | D E U T S C H | I TA L I A N O | E S PA Ñ O L |

BUZING Puzzels

74

75

deBonjo juni 2016

Drugspastoraat Amsterdam Amsterdam Een Nieuwe Start Amsterdam Exter-Art, Rotterdam

9

Veelvuldig surfen op internet kan eenzaamheid bevorderen

Een tablet in de cel Dini van het Noorden

In het kader van de zelfredzaamheid krijgen gedetineerden volgend jaar een tabletcomputer in hun cel. Daarmee kunnen ze ondermeer televisie kijken, cursussen volgen, boodschappen bestellen, afspraken regelen en bezoek inplannen. De vooruitgang schrijdt voort, ook in de gevangenis. Voortaan gaan bijna alle gedetineerden digitaal aan de slag. Dat zal voor de meesten geen probleem zijn. Vooral de jongeren zijn immers opgegroeid met computers en internet. In het begin zal heus nog wel eens een vergissing worden gemaakt. Met bezoek inplannen, bijvoorbeeld. Sneu voor de gedetineerde die dan geen bezoek zal krijgen, maar ook voor de bezoekers die meteen weer rechtsomkeer kunnen maken. Het zal ook weleens fout gaan met het

Dini van het Noorden.

voor andere taken. Het is te hopen dat medewerkers ook echt de kans krijgen om de vrijgekomen tijd aan het begeleiden van gedetineerden te besteden, en dat door de tablets niet stiekem banen verloren gaan. In mijn jaren als bezoekvrijwilligster heb ik regelmatig gemerkt dat het voor Een ander gevolg van tablets in belangrijk is en ook voor iemand die bestellen van boodschappen. En met de meeste gedetineerden belangrijk is gevangenissen is dat dit misschien de cursist helpt en begeleidt. En dan het invullen van formulieren. Echt onderling een goed contact te hebben. banen gaat kosten. ‘Waarom,’ zo zou gaat het echt niet om de allerbeste rezorgwekkend hoeft dat niet te zijn. En dat een gezellig praatje met een de gedachte kunnen zijn, ‘waarom zou sultaten van een les of taak. Het gaat er bewaarder, een schouderklopje van de Vergissen is menselijk en het is alleen een kwestie van wennen. Behalve voor bijvoorbeeld een bibliotheek nog nodig om een cursist te helpen het allerbeste werkmeester iemands dag goed kan zijn als men een boek op de tablet kan uit de lessen te halen, passend bij haar maken. Net als een leerzaam gesprek mensen die digitaal níet handig zijn. lezen?’ Terwijl het juist zo belangrijk of zijn niveau. En juist daarom is perOf die onze taal niet spreken. Ook met een medewerker van de bibliovoor Nederlandstalige laaggeletterden, is om met een bibliotheekmedewerker soonlijk contact zo belangrijk. Samen theek, en de aandacht van de vrijwillig een les doornemen, samen blij zijn met bezoeker. Mensen hebben mensen de mensen die niet goed kunnen lezen over boeken en schrijvers te praten, of samen te zoeken naar een bepaald elke stap vooruit. Kom daar maar eens nodig. en schrijven, zal het werken met een boek. om bij een tablet. tablet niet gemakkelijk zijn. Deze Een tablet in de cel. Het is te hopen groep zal bij het gebruik van de tablet dat de tablets inderdaad een verrijking Opgestoken duim Leerzaam gesprek hulp nodig hebben. zijn voor gedetineerden en niet een Ook educatie zal wellicht voor een De tablets zijn er nog niet, maar over verarming. Gedetineerden die te vaak Slimme hackers groot deel via de tablets gaan. het gebruik ervan wordt nagedacht, las met hun tablet bezig zijn, zullen buiten Een tablet in de cel kan inderdaad een De keerzijde daarvan is dat bij het ik op de website van de Dienst Justiti- de celdeur minder contact met anderen verrijking zijn. De gedetineerden kun- volgen van bijvoorbeeld een taalcurële Inrichtingen (DJI). Een citaat: ‘Di- hebben. Veelvuldig surfen op internet nen digitaal cursussen volgen en goed- sus er niemand is die naast je zit en gitalisering, mits op de juiste en veilige kan eenzaamheid bevorderen. Want gekeurde websites bezoeken. Men kan die je helpt. Niemand die je uitspraak manier ingezet, kan zo ook nog een hoe nuttig de digitalisering ook is, ook digitaal mooie boeken lezen en verbetert, niemand die, bijvoorbeeld, efficiencyslag met zich meebrengen. een tablet kan nu eenmaal geen mens het laatste nieuws volgen. Het internet een Engelstalige leert de Hollandse Dat is mooi, want als een gedetineerde vervangen. heeft de gedetineerden veel te bieden, ‘g’ uit te spreken. Zeker, er zijn vast zijn eigen taken beheert, houden de maar gamen kan niet. En het systeem geluidsvoorbeelden in een digitale medewerkers van DJI meer tijd over Reactie DJI: ‘De vraag staat centraal is goed beveiligd, duistere deals en taalcursus. Maar er is niemand die met voor wat de basis van hun werk is: zor- hoe eigen verantwoordelijkheid en geheime handeltjes zijn, net als gamen, opgestoken duim ‘goed zo’ zegt als gen dat gedetineerden aan hun gedrag de beschikking over bepaalde (hulp) dus onmogelijk. het na een poosje oefenen is gelukt werken, coaching en begeleiding. In middelen hand in hand kunnen gaan. Maar dat zal vast niet lang duren. Want met die ‘g’. En er is niemand die na een tijd waarin het gevangeniswezen Of dat betekent dat iedere gedetide kans is groot dat slimme hackers het een foutloos getypte tekst zal zeggen: financieel zwaar onder druk staat, wil- neerde straks een tablet heeft, of dat veiligheidssysteem in een mum van ‘Dat heb je prima gedaan!’ Tablets len we tegelijkertijd kwaliteit blijven we digitalisering op een andere manier tijd weten te kraken. En dan zal het zijn handig, maar praten doen ze niet leveren en innoveren’ zo meldt de vormgeven, weten we nu simpelweg waarschijnlijk niet lang duren voordat en een welgemeend compliment zit er website van DJI. nog niet.’ er ongeoorloofde zaken worden dus niet in. En: een tablet boeit het niet Omdat gedetineerden door de tablet Bij vragen contact opnemen met gedaan. Een onbedoeld gevolg van het of een cursist wel of niet vorderingen veel eigen zaakjes kunnen regelen, DJI - Directie Voorlichting. gebruik van internet. maakt. Terwijl dat voor een cursist wèl houden de medewerkers dus tijd over

24 uur per dag bereikbaar: 06 295 64 706 Gespecialiseerd in complexe zaken, ook pro deo. • drugs • criminele organisaties • fraude • geweld • ontnemingen se habla Español

tijdens kantooruren tel. 010 2 411 511

www.seebregts-saey.nl

10

Het 8ste wonder, Oosterwolde InformatieSteunPunt (ISP)-1ste lijns ggz Haarlem Kerken en Gevangenen, Utrecht

deBonjo juni 2016

Onderzoeker Cornet onderzocht aandachtvermogen gedetineerden met neuropsychologische test

Brains behind bars

Jaap Brandligt Den Haag - ‘Aandachttest voorspelt behandeluitval van gedetineerden’. Deze kop kwam ik tegen op de website van het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR), gelieerd aan de Vrije Universiteit in Amsterdam. Ik raak altijd opgewonden van dit soort veelbelovende teksten. Wij van Bonjo zijn voor alles wat recidive voorkomt. Tegelijk zit bij mij enige gereserveerdheid over dit soort teksten. Ik ging dus verder lezen en las dat één simpele neuropsychologische aandachttest zou kunnen voorspellen welke gedetineerden vroegtijdig stoppen met gedragsinterventies in detentie. Ik kom uit de tijd dat we vonden dat vooral het sociaal milieu alles verklaarde van gedrag.

zoek dat gepubliceerd is onder de titel Brains behind bars. De afspraak maakten we bij café-restaurant Dauphine naast het Amstel Station in Amsterdam, een redelijk anonieme grote tent met veel beloftevolle mensen.

Verder onderzoek

Ik ontmoet een enthousiaste onderzoeker, die graag wil dat het met gedetineerden goed gaat en die vindt dat je daarvoor alle wetenschappelijke kennis in moet zetten die er is. ‘Er is veel onderzoek gedaan naar de relatie tussen neurobiologische kenmerken en antisociaal gedrag. Bij individuen met antisociaal gedrag werken de hersenen vaak minder goed en is de hartslag in rust relatief laag.’. Liza Cornet is ervan overtuigd dat een neurowetenschappelijk perspectief een belangrijke aanvulling kan betekenen in het begrijpen van antisociaal Nu hebben we Dick Swaab, arts en gedrag. Deze stelling roept bij mij dan neurobioloog, en dat soort mensen meteen de vraag op naar een definitie die vinden dat jij je brein bent. Bij de of tenminste omschrijving van antivoorbereiding van het gesprek dat ik zou gaan voeren, las ik het artikel ‘De sociaal gedrag. We komen daar niet vrije wil bestaat niet, leve de vrije wil’ meteen uit. Wel weet Liza Cornet dat van prof. dr. R.J. Verkies. Ik citeer hem ‘neurokennis niet of nauwelijks wordt gebruikt in de jeugdstrafrechtketen’. als verdere opmaat: ‘Mannen plegen vaker een geweldsdelict dan vrouwen, Het is niet zo dat ‘de vrije wil niet bestaat’. Daarin gaat ze niet mee met daarmee is geslacht een belangrijke voorspellende factor. Maar ik heb nog die mode, maar het is raar dat wat we nooit in een Pro Justitia onderzoek ge- aan neurokennis hebben niet wordt lezen: de verdachte was een man. Daar gebruikt. Nog te veel overheersen kon hij niets aan doen, dus, rechters, u psychologische en sociale factoren bij kunt deze verdachte het feit niet geheel het nadenken over een effectieve aanpak van criminaliteit. En dat terwijl er aanrekenen.’. Met dit vooroordeel een heleboel kennis is uit de ‘biosocigewapend maakte ik een afspraak ale criminologie’. Het is ‘logisch dat met Liza Cornet, nu werkzaam bij verder onderzoek naar de biosociale het WODC, het onderzoeksinstituut invloeden nu plaats vindt in de (jeugd) van het ministerie van Veiligheid en strafrechtketen’, leer ik. Justitie. Gepromoveerd op een onder-

Liza Cornet promoveerde op proefschrift Brains behind bars.

Aandachttekortstoornis

Het onderzoek van Cornet is gedaan bij 121 gedetineerden die een CoVatraining volgden. Een Cognitieve Vaardigheidstraining waarbij gedetineerden denkwijzen worden aangeleerd die tot vermindering van recidive moeten leiden. Wie ‘binnen’ zit of heeft gezeten, kent die trainingen wel. Cornet vond dat ‘er aanwijzingen zijn dat degenen die minder goed op een aandacht- / concentratie-taak scoren, een verhoogde kans om voortijdig met de CoVa-training te stoppen. Daarmee zijn wij beland bij het thema aandachttest, waarmee het allemaal begon. Als je kunt voorspellen dat iemand uitvalt bij de CoVa dan heeft het weinig nut er onbezonnen aan te beginnen. Dus onderzocht Cornet het aandachtvermogen van gedetineerden met behulp van een neuropsychologische test. Deze test heeft een hoge voorspellende waarde over het kunnen opbrengen van aandachtconcentratie. We kennen ook uit de wereld van de aandachttekortstoornis met hyperactiviteit (ADHD) dergelijke tests, leerde ik. Door deze test af te nemen ‘kunnen gedetineerden met aandachtproblemen eerder opgemerkt worden. Een

Wil je bezoek, een luisterend oor? Bel Bonjo gratis 0800 333 44 46

vervolgstap is dan bijvoorbeeld deze gedetineerden extra begeleiding geven tijdens de CoVa training om uitval te voorkomen.’ Maar dat is niet voldoende. De hele CoVa-training moet ‘onder de loep’ genomen worden. ‘Individuen met antisociaal gedrag hebben bijvoorbeeld ook vaak problemen met het werkgeheugen.’ Maak dus een CoVa-module die zich specifiek richt op ‘werkgeheugen die tot een effectievere aanpak van crimineel handelen en denken leidt.’

Gestigmatiseerd

Cornet bevindt zich daarmee in de groep biocriminologische onderzoekers die ook nut zien in serious gaming, in voedingssupplementen en hersenstimulatie. Interessante experimenten die potentieel andere invalshoeken van ‘behandeling’ van antisociaal gedrag oplevert.’ Waarbij in het gesprek tussen Cornet en mij de omschrijving van het begrip antisociaal buiten beeld blijft. Maar we weten dat noties over goed en kwaad nogal tijd gebonden zijn. Wat in mijn jonge jaren mocht, is nu crimineel en soms omgekeerd. We hebben het nog even over de

risico’s dat door het vastleggen van neurobiologische factoren en dat op steeds jongere leeftijd, je het risico loopt dat al jong gestigmatiseerd wordt. Dat temeer omdat anti heersende normen- en pro heersendenormaal hoe dan ook sociaal milieu gerelateerd zijn. Cornet erkent dat gevaar. Ze benadrukt dat ‘het brein plastisch is’. ‘Je moet wat je van de neurowetenschappen gebruikt, nooit op zichzelf, maar omgeving gerelateerd gebruiken. Maar het is ook een verrijking niet alléén naar de omgeving te kijken of in beperkte mate.’ Dat maakt toch nieuwsgierig naar verdere resultaten. In de vorige deBonjo hadden we een artikel over voedingssupplementen en gedragsverandering, nu over deze ontwikkelingen. Strikt genomen ging het over een aandachttest voorafgaande aan de CoVa-training. Feitelijk zijn er bewegingen op veel neurovlakken. Liza Cornet. Brains behind bars. The relationship between neurobiological factors and a cognitive skills training program for adult prisoners. NSCR en WODC. 2016 ISBN 978 90 5383 1670

Vestiging Haarlem 023 531 10 77 Vestiging Amsterdam 020 41 222 51

deBonjo juni 2016

Landelijke Gedetineerden Commissie (Landelijke GeDeCo), Capelle aan den IJssel Mainline Amsterdam Motiva Amersfoort

11

In ons land 33 mensen vast met levenslang

column Nederland moet beleid voor

Claudia Dirkzwager

Bitcoins: een Openbaar Mysterie Rondom het fenomeen van de bitcoin heerst veel mysterie. Sinds de uitvinding van de bitcoin in 2009 wordt in toenemende mate op het internet gebruik gemaakt van deze digitale munt. Tot op heden is onbekend wie de bitcoin heeft uitgevonden. Op 2 mei 2016 kwam de Australiër Craig Wright naar buiten als de bedenker van de bitcoin. Door experts wordt echter getwijfeld aan zijn verhaal, omdat Wright weigert bewijs te leveren waaruit zou blijken dat hij de bitcoin heeft uitgevonden. Hoe het ook zij, het gebruik van bitcoins wint aan populariteit. De waarde van de munt is namelijk over de hele wereld gelijk, omdat de waarde van bitcoins niet kan worden beïnvloed door de overheid. Bovendien kunnen de bitcoins binnen enkele seconden van het ene bitcoinadres overgemaakt worden naar het andere bitcoinadres zonder tussenkomst van een bank. Daarnaast is de mate van anonimiteit hoog, omdat bij partijen meestal slechts het bitcoinadres bekend wordt waarop de bitcoins overgemaakt worden. Ook voor het OM zijn bitcoins niet onopgemerkt gebleven en is de jacht naar bitcoinhandelaren en hun klanten geopend, wegens verdenking van witwassen. Bitcoins zouden namelijk gebruikt worden voor de aanof verkoop van illegale goederen via Darknet Markets. Door handelaren zou vervolgens contant geld geruild worden tegen bitcoins. Ook zouden bitcoinmixers gebruikt worden zodat de herkomst van de bitcoins niet meer te traceren valt. Binnen ons kantoor staan wij meerdere cliënten bij die worden verdacht van witwassen in bitcoinzaken. In al deze zaken loopt het strafrechtelijk onderzoek nog. Er is – voor zover bij ons bekend – dus ook nog geen rechtbank die zich heeft uitgelaten over de vraag of het handelen in bitcoins als witwassen gekwalificeerd kan worden. Onze visie is dat het (ver)kopen van bitcoins in beginsel geen witwassen oplevert. De handelaar moet dan namelijk hebben geweten dat de bitcoins die hij heeft gekocht, zijn verkregen door middel van het plegen van een misdrijf en/of dat de handelaar heeft verhuld wie de eigenaar van de bitcoins is geweest. Op de website van het OM staat dat onderzoek heeft aangetoond dat het een misvatting is dat de eigendom en handel in bitcoins anoniem zou zijn. Transacties met bitcoins en informatie over betrokken accounts zijn namelijk wel te traceren. Handelen via Darknet Markets garandeert dus geen anonimiteit. Oftewel, enerzijds stelt het OM dat er sprake is van witwassen, omdat via bitcoinmixers de eigenaar/herkomst niet meer te traceren valt, terwijl anderszijds het OM aangeeft dat handelen via Darknet Markets geen anonimiteit garandeert. Ons kantoor vindt aldus dat het OM tegenstrijdig is in haar standpunt. Ook gaat het OM er blind vanuit dat er sprake zou zijn van illegale activiteiten als via Darknet Markets gehandeld wordt, wat zeker niet altijd het geval is. Ingeval u meer vragen heeft over deze vrij nieuwe problematiek en daar zelf direct of indirect mee wordt geconfronteerd doet u er verstandig aan contact op te nemen met ons kantoor. Mr. Dirkzwager is strafrechtadvocaat bij Hendrickx Vlielander en Van der Graaf advocaten, 06 81 56 30 50 of 030 29 00 899.

levenslang aanpassen Straatsburg - Door een arrest van de Grote Kamer van het Europees Hof voor de Rechten van de Mens (EHRM) is Nederland gedwongen zijn beleid voor langgestraften aan te passen. Die conclusie trekt de Stichting Forum Levenslang uit de uitspraak die het EHRM eind april heeft gedaan in de zaak die de levenslanggestrafte Murray had aangespannen. Volgens oprichter Wiene van Hattum van Stichting Forum Levenslang moet Nederland nu een streep zetten door het principe ‘levenslang=levenslang’. ‘Nederland moet een mechanisme in het leven roepen voor behandeling en resocialisatie van langgestraften,’ zegt Van Hattum, die universitair docent strafrecht is aan de Rijksuniversiteit Groningen. ‘Nederland moet langgestraften een programma aanbieden. Je moet ze voorbereiden op mogelijke vrijlating. Dat gebeurt nu nog niet. Ook moet Nederland in principe verlof toestaan.’ Nederland is echter niet aan het onmogelijke gehouden. Als er sprake is van recidivegevaar of als de gedetineerde niet behandeld wil worden, hoeft deze niet te worden vrijgelaten.

Tussentoets

Het arrest betekent volgens Van Hattum dat Nederland de mentale ontwikkeling van levenslanggestraften moet volgen vanaf het begin van hun detentie. Een tussentoets moet plaatsvinden op basis van objectieve criteria, en binnen 25 jaar. De toets zal onder rechterlijke controle moeten staan. Murray werd in 1980 tot een levenslange gevangenisstraf veroordeeld wegens de moord op het zesjarig nichtje van zijn ex-vriendin. Het delict voltrok zich op Curaçao. Vanwege het recidivegevaar en omdat op Curaçao noch elders op de voormalige Nederlandse Antillen een behandelkliniek bestond, werd hem de maximale straf van levenslang opgelegd. Murray is inmiddels overleden, maar de nabestaanden hebben de procedure voortgezet.

Europees Hof voor de Rechten van de Mens in Straatsburg.

Slagingskansen

De Grote Kamer stelt vast dat Nederland zich heeft schuldig gemaakt aan schending van het verbod van marteling dan wel inhumane of vernederende behandeling of bestraffing (artikel 3 EVRM). Het EHRM verwijt de Nederlandse overheid dat sinds de veroordeling niets is ondernomen om de detentie van Murray in dienst te stellen van zijn rehabilitatie. Hem werd geen enkel behandelaanbod gedaan hoewel bij voorbaat vaststond dat zonder enige behandeling het recidivegevaar niet zou verminderen. Overbrenging naar

Nederland ketste af op verondersteld gebrek aan slagingskansen, zonder dat werd onderzocht of behandeling inderdaad bij voorbaat kansloos was. In Nederland zitten 33 mensen vast met een levenslange gevangenisstraf. Drie van hen zijn langer gedetineerd dan 25 jaar en drie langer dan twintig jaar. Staatssecretaris Klaas Dijkhoff (Veiligheid en Justitie) heeft al aangekondigd met een brief te komen over de toekomst van de levenslange gevangenisstraf. Bron: Mr Online jaargang 11

Vakbonden leggen zich niet neer bij sluiting bajesen Van de redactie Amsterdam - Vakbond FNV is teleurgesteld over de sluiting van de gevangenissen. ‘Vorig jaar zei toenmalig staatssecretaris Fred Teeven van Veiligheid en Justitie dat er voorlopig geen nieuwe bezuinigingen meer nodig zouden zijn. Nog meer snijden zou de bedrijfsvoering in het hart raken, zei hij. Daar had hij gelijk in. Wij vinden de gevolgen hiervan onacceptabel voor het personeel.’ De vakbond legt zich er niet bij neer. ‘We gaan in overleg met onze leden en we zullen ook de Kamer benaderen. Ook gaan we praten met

de top van het ministerie en de DJI. Ik heb begrepen dat het gaat om een plan dat er van de zomer moet komen. Daar moet nog over gesproken worden en wij zullen zeker ons zegje doen.’ Ook vakbond CNV maakt zich zorgen over de gevolgen voor het gevangenispersoneel. ‘Dit is opnieuw een klap,’ zegt bestuurder Jorick de Bruin van CNV Overheid. ‘De huidige reorganisatie is nog niet afgerond en heeft al veel banen gekost. Nu gaan er weer banen verloren. Er breekt een nieuwe periode van onzekerheid aan voor de medewerkers.’

12

Mijn Reclassering, Maastricht Never Lose Hope, Velsen-Noord Nieuwe Vrijheid, Eindhoven

Humanisme, wat is dat?

deBonjo juni 2016

Achter de tralies voor zedendelicten, brandstichting, diefstal of mishandeling

Bekende Nederlanders soms Bekende Gevangenen Hans Scheper Den Haag - Wat is de mens? En wat moet hij doen? Godsdiensten en levensovertuigingen geven antwoorden, en daarmee richting. We hebben dit blijkbaar nodig om in ons dagelijkse doen en laten een beetje houvast te hebben. Houvast is wat voorzichtig gezegd, veel mensen halen hun inspiratie en troost uit deze antwoorden. In onze tijd zijn veel vanzelfsprekendheden verdwenen en dat geldt ook voor de antwoorden op levensvragen. De humanisten in de bajes krijgen vaak van dit type vragen en ook de vraag waar het humanisme nu eigenlijk voor staat. In de 15e eeuw heeft de Italiaanse filosoof Pico della Mirandola geschreven over de mens en een belangrijk element van het humanisme onder woorden gebracht: de vrijheid van de mens. Dat was toen revolutionair. In een tijd dat het geloof zei dat de mens slecht en zondig was, maakte Pico de mens vrij. Hij zei het als volgt. ‘Wij hebben u, o Adam, geen bepaalde woonplaats, geen eigen aangezicht, geen enkele speciale taak gegeven,

Corrie Verkerk Amsterdam - Er zijn heel wat BN’ ers die aan hun status de afkorting BG’ers kunnen toevoegen: Bekende Gevangenen. Ze belandden achter de tralies vanwege zedendelicten, brandstichting, diefstal of - een akkefietje waarop sommigen patent lijken te hebben - mishandeling. Tja, Bekende Nederlanders, het zijn net echte mensen.

opdat die woonplaats, dat aangezicht en die taak die ge kiest, verwerven en bezitten zult naar uw eigen wil en wens. Voor alle andere wezens is de natuur vastomlijnd en binnen de door ons voorgeschreven wetten beperkt.

Goddelijk rijk

Gij zult die voor u zelf bepalen, door geen grenzen belemmerd, naar eigen vrije wil, waaraan ik u heb toevertrouwd. Ik heb u midden in het heelal gezet, opdat ge van daaruit gemakkelijker alles rondom u zien kunt wat er in de wereld is. En we hebben u niet hemels of aards, niet sterfelijk of

onsterfelijk gemaakt, opdat ge als een vrij een soeverein kunstenaar uzelf boetseert en modelleert in de vorm, die ge verkiest. Het staat u vrij naar het lagere, het dierenrijk te ontaarden; maar ge kunt u ook verheffen naar het hogere, het goddelijke rijk door eigen wilsbeschikking.’ De kern van het humanisme is dat de mens vrij is en dus zelf keuzes moet maken, en dat altijd samen met anderen. Dat dit niet gemakkelijk is, spreekt vanzelf, maar het is wel een vertrekpunt dat hoopvol is. Hans Scheper is hoofd humanistische geestelijke verzorging.

Teeven denkt dat Tip Cees H. van criminelen kwam Den Haag - VVD’er Fred Teeven denkt dat zijn aftreden vorig jaar is veroorzaakt door criminelen die journalisten hebben getipt. De exstaatssecretaris van Veiligheid en Justitie zei dat onlangs in een interview met het Algemeen Dagblad. Nieuwsuur onthulde de omvang van de deal die Teeven als officier van justitie sloot met crimineel Cees H. Die bleek om veel meer geld te gaan dan minister Opstelten had gemeld aan de Kamer, wat leidde tot het

aftreden van zowel Opstelten als Teeven. Het televisieprogramma ‘kreeg het aangereikt vanuit de misdaad,’ zegt Teeven. ‘Het is getrapt gegaan: eerst naar een halve journalist, daarna naar een echte. Die laatste heeft z’n werk gedaan.’ Teeven zegt te vermoeden welke crimineel de informatie heeft verstrekt. ‘Maar zijn naam spreek ik niet uit. (..) Er zijn gewoon een paar mensen die graag van me af wilden. In het werk dat ik vroeger gedaan heb,

maak je vijanden.’

‘Prima besluit’

De deal met Cees H. was in de ogen van Teeven een ‘prima besluit’. ‘Ik zou het morgen weer doen.’ H. kreeg destijds 4,7 miljoen gulden terug van zijn bevroren bankrekeningen, buiten de Belastingdienst om. Dat was veel meer dan de twee miljoen gulden die de minister eerder aan de Kamer had gemeld. Bron MAP-NL

Losse handjes

Een bescheiden visje die Dave, in de vijver van bekende Nederlandse Bad Boys. Een kleine opsomming: Dean Saunders, het zingende broertje van de ook niet onbevlekte Ben, kwam in de knel vanwege zijn losse handjes en brandstichting, ex-voetballer Regilio Tuur draaide de cel in vanwege mishandeling van zijn ex-vriendin en Emile Ratelband zou betrokken zijn De gevangenisreputatie van de Amerigeweest bij het in de fik steken van kaanse countryzanger Johnny Cash nam zijn eigen huis. In België werd oudtijdens zijn loopbaan proporties aan van quizmaster Frank Masmeyer opgesloongekende omvang. Hij zou heel wat ten wegens vermeende drugshandel: tijd, zo gonsde het, in de cel hebben rapper Kenzi verdween achter de tradoorgebracht. De geruchten dat hij ooit lies voor huiselijk geweld en loverboyiemand zou hebben vermoord, waren praktijken. En dan hebben we Badr hardnekkig. In werkelijkheid zou Cash Hari nog niet eens genoemd. zo’n zeven keer opgesloten worden, en Ook tattoo-koning Henk Schiffmacher niet voor moord. Dat verhaal ging een bracht zo’n vier maanden door in de eigen leven leiden na zijn song I shot militaire gevangenis Nieuwersluis a man in Reno, just to watch em die wegens ‘niet uitvoeren van bevelen (1955). Wel werd hij regelmatig opgeen kans op herhaling’. ‘Mijn cel zou pakt voor vernielingen, al dan niet onder Amnesty International nu knettergek invloed van drank en/of amfetamine. In maken. De schaarse meubilering de jail van Sharksville, Mississipi, probestond uit een bed dat overdag werd beerde hij de tralies van zijn cel met een opgeklapt, zodat je er niet kon zitten, gerichte stoot te vernielen. Het resultaat: en een tafel. Ik mocht twee foto’s een gebroken teen en de reputatie van meenemen om op te hangen. Ik koos tough guy. er twee van mezelf, alleen maar om de Ook in ons eigen landje blijkt het heren zieleknijpers gek te maken.’ BN’erschap niet garant te staan voor Kutje een smetteloos blazoen. Neem Dave Roelvink, die vorig jaar werd opgepakt Schiffmacher, verzamelaar van gevangenis-tattoo’s waarvan hij er ook wegens vermeende medeplichtigheid enkele op zijn huid heeft staan, wordt aan diefstal uit een villa waar hij, na een avondje stappen met de dochter des wel eens gevraagd voor een praatje in huizes en wat vrienden, een uit de hand een huis van detentie. ‘Op vragen over gelopen afterparty vierde. Na afloop ble- heel specifieke plekken waarop ik heb ken er voor zo’n 50.000 euro aan iPads, getatoeëerd wind ik dan geen doekjes: ‘Ja ik doe het weleens op een kutje’. sieraden en peperdure Louis VuittonEn voor iemand die wil weten hoe hij sjaaltjes verdonkermaand te zijn. Voeg daar een opgedoken sextape aan toe en van een bepaalde tatoeage af moeten komen, heb ik maar één advies: ‘Koop de gossiprubrieken hadden voldoende een hemd met lange mouwen’. voer voor eindeloze bespiegelingen. Zelf werd hij indertijd, met een S5 op De tijd in de cel viel, verzuchtte de zanger, niet mee: drie dagen in een kaal zak, voortijdig de cel uitgeschopt. ‘Al hok met een betonnen tafeltje. Nee, een kon je dan, lacht hij bulderend, ‘aldus mijn bezorgde ouders, natuurlijk nooit tough guy, zoals Cash, werd hij er niet van. Hij viel zelfs zes kilo af door het meer een mooie ambtenarenbaan of opgelopen ‘trauma’. een positie bij de PTT krijgen.’

deBonjo juni 2016

Onterecht Gedetineerd, Zuidwolde Paard in Nood Brunssum PI Nieuwegein, Nieuwegein

13

Bijeenkomsten Landelijke Organisatie van Nabestaanden van Geweldslachtoffers bieden veilig plek

Met elkaar een ‘luisterend oor’ Jaap Brandligt Venlo - Ik kwam Mariet Kraus tegen bij een bijeenkomst in het kader van het Huis van Herstel, een project waar een scala aan organisaties die op de een of andere manier met gedetineerdheid te maken hebben met elkaar praten over wat herstel is gaan heten. Wat Bonjo betreft gaat het daarbij om detentie zo te organiseren dat gedetineerden werkelijk kans op herstel hebben. Dat betekent nogal het een en ander voor de inrichting van bajesen. Maar daar heb ik het in dit verhaal niet over. Ik kwam dus Mariet Kraus tegen. Zij is van de Landelijke Organisatie van Nabestaanden van Geweldsachtoffers. Ze is penningmeester en tijdelijk secretaries van deze vereniging, de LOvNG. Ze is ook coördinator van de LOvNG in de regio Limburg. Ja, ik ging er ver voor op stap, ver weg, helemaal vanuit Amsterdam naar Blerick. Als voorbereiding las ik het boek ‘Wraak-

gevoelens’ dat ik in de vorige deBonjo besproken heb. Een ontroerend boek. Het ligt voor de hand dat de eerste vraag was: Hoe kom je bij die club terecht? Tenslotte wordt een mens niet zo maar lid van een club van slachtoffers van geweldsmisdrijven. Het was haar jongste broer. In 1998, min of meer bij toeval. Je zou het zinloos geweld kunnen noemen als geweld niet al heel vaak zinloos is. Een ernstig ongeval, zo leek het. Tot twee meisjes die iets met drugs hadden en die aangehouden waren, vertelden dat hij toevallig bij een feestje had aangebeld, was geslagen en dat ze hem dood hadden zien liggen. Wat eerst een ongeval leek, werd toen meteen wat ernstigers: namelijk iemand gedood hebben. Mijn kennis gaat niet zo ver dat ik weet of het dood door schuld werd of moord of iets anders. De dader is gevonden, veroordeeld en inmiddels weer vrij.

Luisterend oor

Sommige dingen zijn toevallig. Bij

toeval kwam Mariet op internet de naam van haar broertje tegen. Vraagtekens natuurlijk en vervolgens contacten met de vereniging en zo kwam van het een het ander. Wat doet die club met de achterblijvers – ook dit zijn achterblijvers. Ik stelde me bijeenkomsten voor zoals ik die ken van de anonieme alcoholoci of anonieme drugsgebruikers. Zo gaat het niet. Met elkaar hebben deze achterblijvers een ‘luisterend oor’, zoals Mariet dat noemt. Door met elkaar te praten op een ‘informele manier’ wordt er aan ‘herstel’ gewerkt’ zonder dat er benoemd wordt wat herstel nu precies is. Dat is voor iedereen anders, begrijp ik en dat lijkt me ook logisch. De ‘bijeenkomsten geven een veilige plek’. In het gesprek komen we ook op de bijeenkomst die er elk jaar is op Wilhelmina-oord. Daar ligt het accent op de kinderen van. Kinderen van slachtoffers van geweld, kinderen die doordat bijvoorbeeld dader en slachtoffer beiden de pijp uit zijn

Aan herstel werken door informeel praten met elkaar.

bij opa of oma zitten of noem maar op. Dat daar op Wilhelmina-oord lijkt dan weer erg op wat wij in ons achterblijversproject doen en wat bijvoorbeeld Exodus met de kinderen van achterblijvers wil bereiken. In alle gevallen gaat het er om dat schade beperkt wordt en dat de kans om verder te gaan met het leven toeneemt. Het is een ‘veilige omgeving, er kan in die veilige omgeving met elkaar gepraat worden’. Op mijn vraag of het ook om verzoening tussen dader en slachtoffer gaat, was het antwoord negatief. ‘Het is geen thema, daar is slachtofferhulp voor’.

Dubbel gevoel

Verzoening tussen dader en slachtoffer is geen thema, daar is slachtofferhulp voor.

Het brengt ons wel op de dader. Mariet was recentelijk voor het eerst in een PI. Op uitnodiging van Gevangenenzorg in het kader van het herstelproject ‘building bridges’, bruggen bouwen tussen daders en slachtoffers in het kader van het herstel aan alle kanten. Ze vertelt dat ze ‘een dubbel gevoel’ had toen ze buiten was. Het was toch de eerste keer sinds de dood van haar broer dat ze in een ruimte met daders was. En ja, ze had zich

wel even afgevraagd wat er bij haar zou gebeuren ‘als ze hem tegen zou komen’, de dader van de dood van haar broer. En was getroffen door de woorden van een gedetineerde, veroordeeld wegens drugsgedoe die het jammer vond dat ‘hij, het slachtoffer, in de baan van het schot uit mijn pistool stond. Had hij niet moeten doen’. Het gesprek afrondend kwamen we op het effect van zo’n dodelijk delict op het gezin. Mariet was thuis de oudste van vijf. De jongste was dood. ‘Je wordt toch iemand anders’. In het gezin veranderen de verhoudingen. Vader en moeder hebben het moeilijk met elkaar. Broers en zusters gaan er verschillend mee om. Dat gebeurde ook in het gezin waar Mariet uit komt. ‘In het gezin veranderen de verhoudingen’. In het geval van Mariets broer was er dan nog het geluk ‘dat Slachtofferhulp echt geholpen heeft, zoals er ook een invoelende rechercheur’ was. Dat is ‘lang niet altijd zo’. Het komt niet voor niks zo vaak voor dat er echtgescheiden wordt. Er is in het Huis van Herstel nog veel te doen.

PETERS ADVOCATEN Amersfoort Havik 13 3811 EX Amersfoort T 033 46 27 551

Niet tevreden over de huidige aanpak van uw zaak? Bel Peters Advocaten

Amsterdam Herengracht 454 1017 CA Amsterdam T 020 24 03 042

Wij gaan voor u tot het uiterste! Ook gespecialiseerd in herzieningszaken

14

Platform Kocon Katwijk PrisonLAW Hoofddorp RESO Amsterdam

deBonjo juni 2016

Misverstanden rond Toch maar jokken dan? standaardbrief van bank Verzekeren na een uitspraak van de strafrechter

Tista Bobbink Nijmegen - Iemand die verdachte was van een strafbaar feit of daarvoor werd gestraft, kan als hij zich daarna aanmeldt bij een verzekeraar, te maken krijgen met vragen over zijn strafrechtelijk verleden. Dat leidt vaak tot een afwijzing van de verzekering. Directeur Jaap Brandligt van Bonjo vertelde dat dit zelfs het geval is bij de verplichte WA verzekering. Hoe zit dat nu precies en is het probleem op te lossen? Een verzekering is een overeenkomst tussen twee particuliere partijen: de verzekeraar en de verzekeringsnemer. Het Burgerlijk Wetboek stelt verplicht, dat de klant die een verzekering wenst, aan de verzekeringsmaatschappij mee moet delen: alles waarvan hij weet of kan vermoeden dat dit voor de verzekeraar belangrijk kan zijn. Dit heet de mededelingsplicht. Deze mededelingsplicht geldt op het moment dat de verzekering wordt gesloten. Hij dient ertoe dat de verzekeraar zich een oordeel kan vormen over het risico op schade dat hij zal moeten verzekeren. En of en tegen welke prijs hij u wil verzekeren.

Cora Zalm Je moet er niet aan denken dat je huis in brand staat.

over uw strafrechtelijke verleden. Wat doet u dan? U denkt, oh nee, dat heb ik even niet gedaan. En u vult bij de vraag in dat u geen strafrechtelijk verleden heeft en ondertekent met ‘Volledig en naar waarheid ingevuld’. Na een tijdje is er een schade die u bij de verzekering meldt. Helaas praat iemand z’n mond voorbij en blijkt dat u toch met de rechter te maken had. U heeft wel premie betaald, maar omdat u de verzekeraar heeft misleid, bent u uw recht op uitkering verloren. De verzekering zal u ook zeker in het register van verzekeraars laten aantekenen. ‘Altijd niets’ heet dat in verzekeringstermen.

Toch maar jokken?

U heeft zich voorgenomen geen domme dingen meer te doen en u vult precies in wat de verzekeraar vraagt, namelijk de gevraagde strafbare feiten en hoe dat alles is afgelopen. Heel vervelend is dat de verzekeraar u de verzekering kan weigeren. De vraHele waslijst genlijst geldt namelijk als een aanbod Mag de verzekeraar vragen stellen aan de verzekeringsmaatschappij. over uw strafrechtelijk verleden? Ja, De verzekeringsovereenkomst komt dat mag: Bent u verdachte geweest of alleen tot stand als de verzekeraar uw veroordeeld voor een strafbaar feit, dan aanbod aanvaardt. Hij is daar niet toe bent u over een periode van acht jaar verplicht. Zelfs al bent u verplicht zich daarna verplicht dat mee te delen als te verzekeren. Alleen de zorgverzekede verzekeraar u daarnaar vraagt. De ring is hier een uitzondering op, een wet stelt, dat u geen spontane medede- zorgverzekeraar is verplicht iedereen lingen hoeft te doen: De verzekeraar te aanvaarden die zich aanbiedt bij zijn moet uitdrukkelijk vragen of u bij ditmaatschappij. en-dat strafbare feit was betrokken. Dit Toch maar jokken dan? Ik denk van is bedoeld om de toekomstige verzeke- niet en ik nodig Bonjo en deskundigen ringsnemer enigszins te beschermen. uit om twee alternatieven te ontwikMaar de verzekeraars hebben daarop kelen die ik ontleen aan de mogelijkgevonden, dat zij een hele waslijst aan heid om te bemiddelen of mediation. delicten vragen: zij hebben dat dan Algemeen wordt aanvaard dat een uitdrukkelijk gevraagd. verzekeraar het risico loopt dat hij Stel dat u een verzekering wilt misleid wordt en daardoor schade afsluiten en u krijgt van de verzeoploopt. Verzekeraars gaan uit van het keringsmaatschappij een vragenlijst vooroordeel dat een gedetineerde ook toegestuurd waar ook vragen op staan een toekomstige misleider is. Hier op

dit punt zou ruimte gewonnen kunnen worden. Ten eerste voor de persoon die een verzekering wil sluiten. Stel u treft een vragenlijst met vragen over uw strafrechtverleden. De ingevulde vragenlijst is uw aanbod aan de verzekeringsmaatschappij en u vult die volledig en naar waarheid in. Nu vult u de vragenlijst aan met het verzoek deze gegevens alleen voor deze verzekering te gebruiken. Daarnaast verzoekt u om in een gesprek om het risico precies te bepalen. En u biedt aan zo nodig extra zekerheid te stellen om dit risico te dekken. Dat kan gaan om een eigen risico, een borg, een pandrecht of een redelijke verhoging van de premie. Deze extra zekerheid moet beperkt blijven tot gebeurtenissen die verband hebben tussen het delict en het risico dat zich heeft voorgedaan. Bonjo zou mogelijk een voorbeeld-aanbod kunnen ontwikkelen. Stel dat de verzekeraar denkt, nou daar begin ik niet aan hoor. Dan kan de bemiddelaar een poging doen om een gesprek toch tot stand te brengen. Dat is heel redelijk, want zelfs de afwijzing van een verzekeraar maakt het moeilijker om bij een volgende binnen te komen. En een gesprek is een kans de overeenkomst te bereiken. Een tweede mogelijkheid is meer een algemene poging om het probleem vlot te trekken. Deskundigen gaan op bezoek bij een verzekeringsmaatschappij. Zij proberen de precieze risico’s in kaart te brengen en te inventariseren welke extra zekerheid voor de verzekeringsmaatschappij aanvaardbaar zou zijn. Zo zou misschien een uitbreiding bereikt kunnen worden voor mensen met een strafrechtverleden zich toch te verzekeren. Bron: art 7: 928 en 930 BW/ Tista Bobbink, voorzitter Rechtshulp JSG Nijmegen.

Heerhugowaard - Enige tijd geleden werden we verzocht om in de Penitentiaire Inrichting (PI) gedetineerde X op te zoeken. Als gevolg van zijn veroordeling wegens een strafbaar feit had het Openbaar Ministerie beslag op zijn bankrekening gelegd. Hij had daar van de bank een brief over gekregen. Daarin stond duidelijk dat het beslag alleen lag op het saldo dat op het moment van beslaglegging op zijn rekening stond. En: ‘Over gelden die na de beslaglegging op uw rekening binnenkomen, kunt u wel beschikken’. Maar meneer lag al heel lang met de bank in de clinch, omdat de bank stelstelmatig weigerde die gelden vrij te geven. Daarom vroeg meneer nu onze hulp. Natuurlijk hebben we eerst contact opgenomen met de bank. Die informeerde ons dat helemaal geen gelden zouden worden vrijgegeven, omdat er een beslag op de rekening lag. Pas als het Openbaar Ministerie aangaf dat gelden konden worden vrijgegeven, zou de bank dit doen.

Standaard brief

Fijntjes meldden we de bank dat zij zelf een brief gestuurd hadden, waarin stond dat meneer wel mag beschikken over gelden die na de beslaglegging op zijn rekening binnenkwamen. Omdat de echtgenote van meneer ook gebruik maakte van de rekening, stond er inmiddels een leuk saldo op. En mevrouw had dit geld nu dringend nodig voor het betalen van wat rekeningen. Het antwoord van de bank: ‘Dit is een standaard brief, die in de meeste gevallen juist is. Er kunnen echter geen rechten aan worden ontleend!’ Het mag u duidelijk zijn dat we het hier niet mee eens waren. De bank verwees ons echter naar het Openbaar Ministerie, omdat die het beslag had gelegd. Gelukkig werkte er bij het Openbaar Ministerie iemand die het wél begreep. Deze vriendelijke meneer heeft contact opgenomen met de bank en uitgelegd dat het geld dat na de beslaglegging op de rekening was binnengekomen, door onze cliënt mocht worden opgenomen. Meneer X was erg blij toen wij hem informeerden. Wij hebben hem ook meteen geadviseerd zoveel mogelijk van de rekening op te (laten) nemen, voor het geval op het aanvullende saldo ook nog beslag zou worden gelegd. Cora Zalm is van de Stichting Juradi, juridisch advies en dienstverlening.

Hebben achterblijvers van u, b.v. vrouw/kinderen of familie problemen? Geef ze het telefoonnummer/ adres van Bonjo. Mailen kan ook. Bonjo en haar lidorganisaties staan klaar om hulp te bieden.

deBonjo juni 2016

Straat Consulaat Den Haag Den Haag St. Bureau Maatschappelijk Herstel & Rehabilitatie, Den Haag Steunpunt Gevangenispastoraat, Amsterdam

15

Bezoekregeling niet overal hetzelfde

Recht op verlof hangt af van soort inrichting

PLASMANADVOCATEN.NL 0206731548

Carmen Trel Amsterdam - Een gedetineerde heeft tijdens de detentie verschillende mogelijkheden om contact met zijn/haar familie en/of vrienden te onderhouden. Maar hoe zit dat met die regels die betrekking hebben op het verlof, het reguliere bezoek, het bezoek zonder toezicht en het telefonisch contact? Kijk eens naar de huisregels van Penitentiaire Inrichting (PI) in Alphen a/d Rijn. Het is mogelijk dat de huisregels van andere PI’s verschillen met die van PI Alphen. De huisregels van de PI waar de gedetineerde zit, zijn op hem/haar van toepassing. Het recht op verlof hangt af van het soort inrichting. In een gesloten inrichting geldt zes keer per jaar een weekend verlof. In een halfopen gevangenis is er één keer per vier weken een weekend verlof en in een open gevangenis is er elk weekend verlof. Naast het verlof waar een gedetineerde recht op heeft, bestaat er ook incidenteel verlof en strafonderbreking, bijvoorbeeld bij een sterfgeval in de familie. Tijdens het verlof moet de gedetineerde in Nederland blijven, tenzij er toestemming is van de minister van Veiligheid en Justitie om naar het buitenland te gaan.

Bezoekmoment

In een Huis van Bewaring heeft een gedetineerde recht op ten minste één uur bezoek per week. Hij/zij mag tijdens het bezoekmoment niet van bezoek wisselen. In een gevangenis plusprogramma heeft de gedetineerde recht op ten

minste één uur bezoek per week, maar de gedetineerde zal zoveel mogelijk in de gelegenheid worden gesteld om twee uur bezoek per week te ontvangen. Indien hij/zij een bezoekmoment van twee uur heeft dan is het toegestaan om eenmaal van een bezoek te wisselen. Een gedetineerde moet zelf afspraken maken met de PIW’er op de afdeling over zijn/haar bezoekmoment. De personalia moeten worden doorgegeven van de personen ouder dan twaalf jaar die hem/haar zullen bezoeken op een bezoekerslijst. Per bezoek kan maximaal drie bezoekers worden ontvangen. Voor minderjarigen is het niet toegestaan de inrichting zonder meerderjarige begeleider te bezoeken.

voorletters, geboortedatum, geboorteplaats, huidige adres en huisnummer, nummer en soort identiteitsbewijs van de bezoeker staan. Tot slot moet het verzoek door de gedetineerde ondertekend zijn. De directeur bepaalt of het bezoek zonder toezicht wordt toegestaan en de duur hiervan. Het bezoek zonder toezicht komt in de plaats van het gebruikelijke bezoek dat de gedetineerde in de desbetreffende week zou hebben kunnen ontvangen. Een bezoek zonder toezicht duurt in ieder geval één uur en bedraagt maximaal drie personen. Enkel de spullen die worden genoemd in de huisregels mogen worden meegenomen. Na afloop wordt de gedetineerde aan kleding en lichaam onderzocht en zal er een urinecontrole Bezoek zonder toezicht worden afgenomen. De directeur kan Ten hoogste één keer per maand kan de toelating van een bepaald persoon bezoek zonder toezicht plaatsvinden of van bepaalde personen weigeren, indien wordt voldaan aan allerlei voor- indien dit noodzakelijk is met het oog waarden. Zo draagt het bezoek naar het op een aantal belangen. Deze staan in oordeel van de directeur redelijkerwijs de huisregels. bij tot het behoud of het versterken van Internationale telefoonde banden tussen de gedetineerde en het beoogde bezoek en zijn die banden gesprekken Een gedetineerde heeft het recht om van belang voor de terugkeer van op de dag van zijn/haar insluiting of de gedetineerde in de samenleving. de daaropvolgende dag de door hem/ Verder moet de band tussen de gedehaar opgegeven persoon in kennis te tineerde en het beoogde bezoek, naar stellen van de insluiting. Ook heeft een het oordeel van de directeur, hecht en gedetineerde het recht om ten minste duurzaam zijn. eenmaal per week gedurende tien Ook dient de relatie een kopie van het minuten een of meer telefoongesprektrouwboekje of samenlevingscontract ken te voeren met personen buiten met de aanvraag mee te sturen. Indien dit niet realiseerbaar is, dient de relatie de inrichting. Het telefoneren vindt plaats op de afdeling tijdens de voor reeds twee maal op regulier bezoek recreatie bestemde uren. De kosten te zijn geweest. In een schriftelijk verzoek dient de relatie ook te kennen van de gesprekken zijn voor zijn/haar rekening, tenzij de directeur anders hebben gegeven akkoord te gaan met bepaalt. Er kan maximaal € 50,00 aan een bezoek zonder toezicht. In dit telefoonkaarten per week worden verzoek moet ten minste de naam en

M.W. Bouwman STRAFRECHTADVOCAAT • alle strafzaken en beklagzaken • internationaal strafrecht • VOG-zaken Telefoon direct: 06 42 24 24 21 www.advocatenkantoorbouwman.nl ENGLISCH - FRANCAIS - DEUTSCH - PAPIAMENTO

besteed, tenzij de directeur op basis van gewenste internationale telefoongesprekken anders bepaalt. Indien hiertoe de noodzaak bestaat, en hier gelegenheid toe is, wordt de gedetineerde in staat gesteld om (op eigen kosten) telefonisch contact te hebben met de zogenaamde geprivilegieerde contacten zoals de advocaat of reclasseringsmedewerker. De mogelijkheid tot telefoneren met 0800-nummers is binnen de inrichting geblokkeerd. Dit om te voorkomen dat er gebeld wordt

met ‘budget telefoonkaarten’. Indien de directeur het noodzakelijk acht, kan er toezicht worden uitgeoefend op de door de gedetineerde gevoerde telefoongesprekken (niet met de advocaat), in de vorm van het beluisteren of opnemen van het gesprek. Deze telefoongesprekken kunnen worden bewaard voor een periode van ten hoogste acht maanden. Carmen Trel is van het Juridisch Spreekuur Gedetineerden in Amsterdam.

Politie roept criminelen zich te melden

Vrees voor liquidaties na vondst cocaïne Van de redactie Antwerpen/Amsterdam - De politie hoopt dat betrokkenen bij het mislukte cocaïnetransport naar Nederland zich vrijwillig komen melden op het bureau. Anders volgen er waarschijnlijk nieuwe liquidaties in ons land, waarschuwt de recherche. Onlangs werd er in de haven van Antwerpen vijfduizend kilogram cocaïne onderschept. De drugs hebben een straatwaarde van 150 miljoen euro en zat in een container met ananassen. Op de pakketten stonden tekens, afkortingen en ook een soort codenamen, zoals ‘Nerd’, ‘Fox’ en ‘Tisso’. Volgens een woordvoerder van de Landelijke Eenheid bleek uit papieren dat de container vermoedelijk Nederland als bestemming had.

Moorden gepleegd voor minder

Omdat onderzoek nog niets heeft opgeleverd, hoopt de recherche dat betrokkenen bij het mislukte transport zich vrijwillig melden. Dat meldt de Belgische krant Het Laatste Nieuws.

Volgens de politie is in de afgelopen jaren al vaker gebleken dat iemand slachtoffer kan worden als criminelen zo’n grote partij drugs kwijtraken. ‘De organisatie houdt binnen hun kringen iemand verantwoordelijk,’ zegt een woordvoerder. ‘En er zijn moorden gepleegd voor minder dan dit.’ Inmiddels zitten er drie personen vast. Twee mannen van 33 en 51 jaar oud uit Drimmelen en Breda werden onlangs aangehouden en ook arresteerde de politie een 44-jarige inwoner van Bergen op Zoom. ‘Maar we weten nog niet welke bende er achter de drugs schuil gaat,’ zegt de woordvoerder. ‘De rollen van de verschillende verdachten zijn ook nog niet duidelijk.’ ‘Het gaat om hier om een drugstransport van 150 miljoen euro waar ongetwijfeld heel wat mensen aan hebben meegeholpen én in geïnvesteerd hebben. Uit eerdere onderzoeken is al gebleken dat er altijd naar ‘schuldigen’ wordt gezocht en dat er mogelijk zelfs liquidaties kunnen volgen. We menen het: sommige criminelen gaan hier écht niet blij mee zijn.’

KORVINUS VAN ROY & ZANDT

advocaten

Sinds jaren de top van de Nederlandse strafrechtadvocatuur

Raadhuisstraat 52-D 1016 DG Amsterdam Tel. +31(0)20 305 34 00 06 51 00 48 86 06 21 87 76 22 Fax +31(0)20 305 34 08 [email protected] www.kvrzadvocaten.nl

Mr. C.F. Korvinus Mr. A.J.M. van Roy Mr. P.J. Zandt Mr. S.C. Sassen Mr. D.P. Hein Mr. L.E. de Jong

Stichting DoVo, Amsterdam Stichting Duurzame bewustwording, Asten Stichting Eigen Kracht Centrale, Zwolle

16

deBonjo juni 2016

De zaak afdoen buiten de rechter heeft voor- en nadelen.

Deal or no deal? Uitzicht op binnentuin in In Zaanstad plaats voor 1000 gedetineerden.

nieuwe bajes Zaanstad Van de redactie

gemaakt van het hospitaliseren van gedetineerden naar zelfredzaamheid. ZAANDAM - De Penitentiaire Inrich- Promoveren en degraderen op basis ting (PI) Zaanstad op het oostelijke van goed gedrag zijn daarbij leidend. gedeelte van bedrijventerrein Mensen eigen verantwoordelijkheid Hoogtij in Westzaan. Half juni kun- bijbrengen zoals op het gebied van nen belangstellenden er al een e-learning, boodschappen doen en kijkje nemen op de kijkdag. huisvesting zoeken voor na detentie, dat is de bedoeling. Volgens de direcDe bajes biedt plaats aan ruim duizend trice de beste weg naar re-integratie. gedetineerden en is in eerste instantie Binnenkort zal het gebouw in gebruik zowel een Huis van Bewaring als een worden genomen. De laatste bouwfase gevangenis. Er komen 667 cellen. Een is in volle gang en er werken dagelijks deel van de gedetineerden zal een cel ongeveer 600 mensen aan het project. met elkaar delen. Elke cel kijkt uit op De redactie van deBonjo is natuureen binnentuin waar de seizoenen zijn lijk op de kijkdag aanwezig. In het te ervaren. Volgens de directrice van augustusnummer zullen we uitgebreid het Gevangeniswezen, Angeline van aandacht besteden aan het nieuwe Dijk, wordt in Zaanstad de omslag onderkomen.

Bonjo steunt voorwaardelijke VOG voor jongeren Van de redactie Amsterdam – Het Tweede Kamerlid Marith Volp (PvdA) wil dat jonge ex-gedetineerden na het uitzitten van hun straf een voorwaardelijke Verklaring Omtrent Gedrag (VOG) krijgen. Natuurlijk moeten ze voldoen aan de eisen die aan hun in invrijheidsstelling hangen. En ze wil het als proef. Op dit moment is het voor veel jonge ex-gedetineerden moeilijk om terug te keren in de maatschappij. Voor werk en stage is dikwijls een VOG nodig. Volp merkt terecht op dat het aanvragen van een VOG tijd en geld kost zonder dat er garantie op succes is. Veel van die jongeren beginnen niet eens aan een aanvraag, omdat ze denken dat ze de verklaring omtrent gedrag toch niet krijgen. De VOG

ADVOCATEN

Amsterdam - Een tijd terug kwam ik na zes jaar onderhandelen namens de weduwe van Johnny Mieremet tot een definitief akkoord met het Landelijk Parket van het Openbaar Ministerie. Zij was er zelf enorm blij mee. De Staat eiste dat ze haar bezittingen moest inleveren aangezien zij de overtuiging had dat de bezittingen in feite afkomstig waren van de criminele activiteiten van Mieremet. Uiteraard hebben we de officieren van justitie duidelijk gemaakt dat de bezittingen op legale wijze waren verkregen, maar het werd ons ook duidelijk dat indien zij dit standpunt zou handhaven, zij jarenlang vervolgd zou worden voor witwassen (en misschien meer) en ook zou moeten vechten tegen een ontnemingsvordering. Indien iemand niet vast zit heeft de Rechterlijke Macht geen haast en een eenvoudige rekensom zou leren dat we minstens tien jaar verder zouden zijn voordat er een finaal oordeel zou zijn (Rechtbank, Hof, Hoge Raad in zowel de strafzaak als de ontnemingszaak). Al die tijd zou zij in onzekerheid verkeren en door een ieder gevolgd en nagewezen als een grote crimineel. Ze heeft een rijk leven gehad en inmiddels een nieuwe relatie, dus voor haar was de keuze niet moeilijk. Ze heeft nu haar vrijheid en haar leven terug.

in ruil voor het afleggen van een verklaring over anderen. Wij staan immers uit principe geen ‘kroongetuigen’ bij.

Iedereen blij

We zijn nu vier jaar verder en ik ben net tot definitieve overeenstemming gekomen. Er moet nog een boete Ook het Openbaar Ministerie ziet worden betaald en hij krijgt één van steeds meer de voordelen van een de drie inbeslaggenomen auto’s terug, transactie. En dan gaat het niet almaar daarmee is de zaak dan ook leen om kleine zaken, maar ook om afgedaan. Geen lange vervolging en grotere zaken. Vier jaar geleden heb belangrijker nog, geen lange gevangeik een officier van justitie voorgesteld nisstraf. om na te denken over een mogelijke Ook in een andere lichtere verkeerstransactie. De verdenking in die zaak zaak heb ik voorgesteld om de zaak was zwaar aangezet; wapenbezit, buiten de zitting om te doen. De diverse drugstransporten en criminele officier wilde de zaak per sé op zitting organisatie. Als de zaken bewezen brengen, maar nam een paar weken zouden worden verklaard, zou kunnen later toch contact op. Hij had erover worden gesproken over een jarennagedacht en had besloten toch tot een lange gevangenisstraf, misschien wel schikking met me te komen. acht of negen jaar. Maar wellicht dat de officier vanj ustitie ook besefte Ik heb ook van deze zaken geleerd dat dat er weinig daadwerkelijk bewijs er met justitie kan worden gesproken voor de verdenkingen bestond en dat over de vervolging. Bespreek de optie een vrijspraak voor de delicten, al met uw advocaat en laat deze gewoon dan niet door bewijsuitsluiting, tot eens contact zoeken met de officier de mogelijkheden bestond. De cliënt van justitie. Net als in de zaak van de bevond zich net een paar maanden weduwe van Johnny Mieremet en de in voorarrest en had mogen rekenen andere cliënten zegt u over een paar op een jarenlange vrijheidsberoving. maanden misschien ook....de Staat Maar enkel door de gesprekken over blij....ik blij....mijn advocaat is dus ook een transactie en dus de mogelijkheid tevreden. om te komen tot overeenstemming in ruil voor een bepaald bedrag, ging de Mark Teurlings, echtscheidings- en officier van justitie akkoord met een strafrechtadvocaat bij Teurlings & invrijheidsstelling. Ellens Advocaten

Transactie Kamerlid Volp: Proef voorwaardelijke VOG.

functioneert dan feitelijk als een extra straf. In plaats van dat er een nieuwe kans is. De voorwaardelijke VOG opent dan perspectieven. Voor de maatschappij betekent dit dat de kans op recidive afneemt. Dat is mooi meegenomen. Bonjo ondersteunt dit initiatief voluit en hoopt dat de staatsecretaris het initiatief over neemt.

Waarom vertel ik dit? Niet om zomaar een verhaal uit de praktijk uit te lichten, maar om er op te wijzen dat er mogelijkheden zijn om met justitie tot een akkoord te komen. De afgelopen jaren hebben mijn kantoorgenoten en ik vaker met succes verzoeken gedaan aan de officier van justitie om een zaak te seponeren of om tot een vergelijk te komen. Voor ons kantoor is het van groot belang dat dit niet zou gebeuren

Een kunstwerk, tekening, songtekst of gedicht gemaakt? Stuur het op naar Bonjo. Een grote kans dat het in de krant komt.

Marcel Heuvelmans, oud politieman en ruim 20 jaar strafrechtadvocaat.

HEUVELMANS

Mark Teurlings

Mark Teurling: ‘Met Justitie kan over de vervolging worden gesproken’.

Heuvelmans Advocaten Burg. van Rijnsingel 15 5913 AN Venlo Tel. 077 39 82 100 Fax 077 35 13 166 www.heuvelmansadvocaten.nl

Postbus 10109 1001 EC Amsterdam

TEURLINGS & ELLENS A D V O C AT E N

voor al uw strafzaken Willemsparkweg 193 1071 HA Amsterdam T 020 420 14 75 [email protected] www.teurlingsellens.nl

Stichting Juradi Stichting Moria, Nijmegen Stichting Profor, Amsterdam

deBonjo juni 2016

Openbaar Ministerie wil geld snel binnenhalen

Zaken doen buiten rechter om soms voordelig

17 Advokatenkollektief Rotterdam Gespecialiseerd in bescherming van burgers tegen de overheid De beste advocaten voor strafrecht en detentierecht Martin Iwema Reinier Feiner Katja Logtenberg

telefoon 010 465 09 66 [email protected] www.advokatenkollektief.com

KL ACH T VAN DE MAAND

De dove gedetineerden als bajesprobleem Van de redactie

procedure had kunnen lezen voor de afname had ze geweten waarover het Oliver Much en Amsterdam - Er zijn vaak boeiende ging. De brochure waarin alles stond, Andre Seebregts zaken te vinden op www.toezichtkreeg ze echter pas nadat ze met verarrestantenzorg.nl. We vonden er blijf op haar cel bestraft was. weer eens een. Het gaat over een Tijdens de zitting hield de directeur dove vrouw. Ze werd gecontroleerd consequent vol dat de procedures goed Rotterdam - Er worden tegenwoor- veertien dagen na uitreiking. De zaak ken van geld, verdiend met strafbare op drugsgebruik. Iedereen die ooit gevolgd waren. De beklagcommissie dig steeds meer zaken buiten de feiten, is het OM vaak bereid in het binnen gezeten heeft, kent de pro- dacht daar anders over en wees op arwordt dan in beginsel alsnog aan de rechter om afgedaan. Dat kan, als kader van onderhandelingen met veel cedures. Je moet je urine inleveren. tikel 3, lid twee van de Regeling urinerechter voorgelegd. De advocaat kan je het slim aanpakt, soms voorVan tevoren word je meegedeeld controle penitentiaire inrichtingen, in het verzet instellen en daarna het dos- minder genoegen te nemen dan het delig zijn voor de verdachte. Het bedrag dat volgens de berekeningen hoe de procedure eruit ziet. Daarna het jargon: Rupi. En ja: klaagster heeft sier opvragen om het met de cliënt te Openbaar Ministerie (OM) kon van de politie met bijvoorbeeld drugs- plak je zelf de stickers op de buishet formulier ondertekend van het aanbespreken. bij lichte vergrijpen altijd al een handel zou moeten zijn verdiend. Dat jes. Aan de mevrouw waar we het vraagformulier drugsscreening. Maar Grote kans op vrijspraak zogenaamde ‘transactie’ aanis vooral voordelig voor de verdachte over hebben, werd niet gevraagd daarop staat niks over de procedure. Wat verder ook nogal onbekend is, is bieden. Dat komt in wezen neer wanneer de rechter uiteindelijk waarof het aanvraagformulier goed en De beklagcommissie onderstreepte dat het verzet tot aan de dag van de op een voorwaardelijk sepot. Als schijnlijk een veel hoger bedrag zou volledig was ingevuld. Haar werd tijdens de zitting dat mevrouw doof is. zitting kan worden ingetrokken. Blijkt opleggen. We praten dan over (vele) je voldoet aan bepaalden voorook niet gevraagd de codes te Tijdens de zitting was een doventolk waarden, meestal het betalen van uit het dossier dat er veel bewijs is en duizenden euro’s. Soms zelfs aanzien- controleren. nodig om te communiceren. Mevrouw een veroordeling vrijwel zeker is, dan een bedrag, wordt je niet verder lijk meer. Het OM zit namelijk meestal kreeg gelijk van de beklagcommissie. is het vaak slimmer om het verzet weer ook niet te wachten op (zeer) langduvervolgd. De gevolgen voor je Ze kon immers al die vragen niet Op geen enkele manier was naar haar in te trekken, zodat de strafbeschikking rige procedures in meerdere instanties, horen. Wel is haar gewezen waar ze strafblad zijn daarbij meestal mening de procedure goed gevolgd. De herleeft. De gang naar de rechter en de waarbij het na afloop daarvan nog minimaal. Een transactie staat moest tekenen na het afstaan van de directeur had ook meer kunnen doen grotere gevolgen voor het strafblad, die maar zeer de vraag is of er daadwerke- urine. De buisjes werden op een tafel meestal niet in de weg aan het om na te gaan of de procedure goed een gerechtelijke veroordeling heeft, krijgen van een ‘verklaring van lijk wat te halen valt. gelegd waar buisjes van vier andere was gedaan. Daar had hij geen inspanworden in dat geval vermeden. goed gedrag’, officieel verklaring De advocaat kan de berekeningen van vrouwen lagen. Of haar buisjes toen ningen voor verricht. De waarborgen omtrent gedrag geheten, meestal de politie bestuderen en deze onderal gestickerd waren, is niet duidelijk. zoals in artikel 3 Rupi zijn neergelegd Echter, in de praktijk blijkt vaak dat afgekort tot VOG. bouwd aanvallen tijdens de onderhan- Er was geen tolk aanwezig, mevrouw om zeker te weten dat de urinecontrole het bewijs in strafzaken waarvoor een delingen met het OM. werd geholpen door dingen aan te betrouwbaar is, zijn niet nagevolgd. Tegenwoordig kan de officier van strafbeschikking is opgelegd, heel Maar zelfs los van juridische aspecten wijzen. Hoe dan ook: de procedure is Weer zo’n interessante casus. En een justitie echter ook – buiten de rechter mager is. In dat geval is het dus veel is het OM vaak bereid zonder al te niet geheel aan haar uitgelegd. voorbeeld van hoe slordig er soms met om - een zogenaamde ‘strafbeschikslimmer om de zaak door te zetten, veel onderbouwing genoegen te nemen de belangen van gedetineerden wordt Rupi king’ opleggen. Zo’n strafbeschikking met een grote kans op vrijspraak. met veel minder. Het voordeel voor omgegaan. De dove gedetineerde ging in beklag is, in tegenstelling tot een transactie, Verder kan afdoening buiten de rechter het OM is duidelijk: er hoeven geen wel echt een straf. Het kan dan ook soms ook voordelig zijn voor de kostbare tijd en mankracht meer aan de nadat ze een positieve uitslag had Uitspraak KC 2016/012 dd 5 april gekregen en werd bestraft. Als ze de leiden tot behoorlijke problemen wan- verdachte. zaak te worden besteed. 2016. neer iemand een ‘verklaring van goed Een duidelijk voordeel van het buiten Voor beide partijen kan dit zeer gedrag’ aanvraagt. Zo’n strafbeschikde rechter om afdoen van strafzaken voordelig zijn; de verdachte betaalt king kan ook worden opgelegd bij is de snelheid. De verdachte weet snel veel minder en het OM heeft het geld vrij zware feiten en kan onder andere waar hij aan toe is en een vaak langsnel en zonder al teveel werk binnen. bestaan uit een werkstraf tot maximaal durige gang naar de rechter, inclusief Betaalt de verdachte niet, dan wordt de 180 uur. openbare terechtzitting, wordt voorko- zaak alsnog aan de rechter voorgelegd. Het is daarom van belang dat het men. Er zijn geen pottenkijkers. Er zijn dus manieren om juist je handig wordt aanpakt wanneer iemand voordeel te doen met een afhandeling zo’n strafbeschikking wordt aangebo- Onderbouwd aanvallen buiten de rechter om. den. Wat veel verdachten niet weten is Een ander voordeel is dat het OM vaak dat tegen een strafbeschikking ‘verzet’ bereid is te onderhandelen over geld. Oliver Much en Andre Seebregts zijn kan worden ingesteld. Dat kan binnen Vooral in ontnemingszaken, het afpak- strafrechtadvocaten te Rotterdam.

Advocatenkantoor Klunder

mr. J.M.C. van Gorkum is gespecialiseerd in Jeugdrecht en heeft jarenlange ervaring met zaken betreffende: • OMGANG • ERKENNING • GEZAG

• ONDERTOEZICHTSTELLING • UITHUISPLAATSING

Zij treedt op in het gehele land, ook op basis van toevoeging (pro deo).

073 8200 953

www.advocatenkantoorvangorkum.nl

Strafrechtadvocaat NVSA

BEL BONJO GRATIS!

0800 3334446

Mr. B. Klunder verdedigt verdachten in strafzaken en mensen die een TBS of PIJ maatregel opgelegd hebben gekregen Voor informatie bel vrijblijvend 06 42 35 34 38

Stichting ToReachIt, ‘s-Gravenzande Stichtig Tijdelijk Eigen Kamer (STEK) Amsterdam Stichting Visie R, Lisse

18

deBonjo juni 2016

finale. Dat zijn 12 landen. Daarnaast plaatsen zich nog 4 landen, die qua puntenaantal of doelsaldo als beste nummer 3 zijn geëindigd. De overgebleven 16 landen spelen vervolgens een knock-out systeem, gevolgd door een kwart finale, halve finale en finale. deBonjo-redactie staat nu onvoorwaardelijk achter België.

Parijs - De EK 2016 wordt sinds 1960 gehouden en is inmiddels uitgegroeid tot het op één na belangrijkste voetbaltoernooi voor landenteams. Alhoewel het alweer in 1988 was dat Nederland glorieus winnaar werd van dit prestigieuze toernooi, ligt het nog vers in ons geheugen. De nummers 1 en 2 uit iedere groep plaatsen zich voor de achtste

Speelschema Groep A Datum/tijd 1 10-06-16 om 21:00 2 11-06-16 om 15:00 3 15-06-16 om 18:00 4 15-06-16 om 21:00 5 19-06-16 om 21:00 6 19-06-16 om 21:00

Speelschema Groep B 7 8 9 10 11 12

Datum/tijd 11-06-16 om 18:00 11-06-16 om 21:00 15-06-16 om 15:00 16-06-16 om 15:00 20-06-16 om 21:00 20-06-16 om 21:00

Speelschema Groep C 13 14 15 16 17 18

Datum/tijd 12-06-16 om 18:00 12-06-16 om 21:00 16-06-16 om 18:00 16-06-16 om 21:00 21-06-16 om 18:00 21-06-16 om 18:00

Speelschema Groep D 19 20 21 22 23 24

Datum/tijd 12-06-16 om 15:00 13-06-16 om 15:00 17-06-16 om 18:00 17-06-16 om 21:00 21-06-16 om 21:00 21-06-16 om 21:00

Speelschema Groep E

Waar Saint-Denis Lens Paris Marseille Lyon Villeneuve-d’Ascq

Thuis Frankrijk Albanië Roemenië Frankrijk Roemenië Zwitserland

Uit Uitslag Roemenië 25 Zwitserland 26 Zwitserland 27 Albanië 28 Albanië 29 Frankrijk 30

Speelstad Bordeaux Marseille Villeneuve-d’Ascq Lens Toulouse Saint-Étienne

Thuis Uit Uitslag 31 Wales Slowakije 32 Engeland Rusland 33 Rusland Slowakije 34 Engeland Wales 35 Slowakije Engeland 36 Rusland Wales

Speelstad Nice Villeneuve-d’Ascq Lyon Saint-Denis Marseille Paris

Thuis Uit Uitslag Polen Noord-Ierland Duitsland Oekraïne Oekraïne Noord-Ierland Duitsland Polen Oekraïne Polen Noord-Ierland Duitsland

Speelstad Paris Toulouse Saint-Étienne Nice Lens Bordeaux

Thuis Uit Uitslag Turkije Kroatië Spanje Tsjechië Tsjechië Kroatië Spanje Turkije Tsjechië Turkije Kroatië Spanje

Datum/tijd Speelstad 13-06-16 om 18:00 Saint-Denis 13-06-16 om 21:00 Lyon 17-06-16 om 15:00 Toulouse 18-06-16 om 15:00 Bordeaux 22-06-16 om 21:00 Villeneuve-d’Ascq 22-06-16 om 21:00 Nice

Speelschema Groep F Datum/tijd 14-06-16 om 18:00 14-06-16 om 21:00 18-06-16 om 18:00 18-06-16 om 21:00 22-06-16 om 18:00 22-06-16 om 18:00

Speelstad Bordeaux Saint-Étienne Marseille Paris Saint-Denis Lyon

Speelschema Achtste Finales EK 2016

37 38 39 40 41 42 43 44

Datum/tijd Speelstad 25-06-16 om 15:00 Saint-Étienne 25-06-16 om 18:00 Paris 25-06-16 om 21:00 Lens 26-06-16 om 15:00 Lyon 26-06-16 om 18:00 Villeneuve-d’Ascq 26-06-16 om 21:00 Toulouse 27-06-16 om 18:00 Saint-Denis 27-06-16 om 21:00 Nice

Speelschema Kwart Finales EK 2016 45 46 47 48

Datum/tijd Speelstad 30-06-16 om 21:00 Marseille 01-07-16 om 21:00 Villeneuve-d’Ascq 02-07-16 om 21:00 Bordeaux 03-07-16 om 21:00 Saint-Denis

Thuis Ierland België Italië België Italië Zweden

Uit Uitslag Zweden Italië Zweden Ierland Ierland België

Thuis Oostenrijk Portugal IJsland Portugal IJsland Hongarije

Uit Uitslag Hongarije IJsland Hongarije Oostenrijk Oostenrijk Portugal

Thuis 2e Poule A Winnaar Poule B Winnaar Poule D Winnaar Poule A Winnaar Poule C Winnaar Poule F Winnaar Poule E 2e Poule B

Uit Uitslag 2e Poule C 3e Poule A/C/D 3e Poule B/E/F 3e Poule C/D/E 3e Poule A/B/F 2e Poule E 2e Poule D 2e Poule F

Thuis Winnaar 37 Winnaar 38 Winnaar 41 Winnaar 40

Uit Uitslag Winnaar 39 Winnaar 42 Winnaar 43 Winnaar 44

De redactie van deBonjo wensen jullie veel kijkplezier en heel veel spannende momenten!

Doornbos Suringar Wiersema advocaten mediator

Ervaren strafrechtadvocaat, komt door het hele land langs in de PI Strafrecht, Penitentiair recht, TBS zaken, Tuchtrecht

Advocatenkantoor Van Stratum

‘SPECIALIST IN STRAFZAKEN’ tevens ‘CASSATIESPECIALIST’

Postbus 705, 9400 AS Assen Telefoon 0592 31 76 76 [email protected] www.dswadvocaten.nl Mr. M.G. Doornbos

mr. M. van Stratum Weissenbruchstraat 410 2596 GS Den Haag telefoon 070 360 81 00 mobiel 06 10 91 49 44

e-mail [email protected] website www.advocatenkantoorvanstratum.nl

Stichting Vrouwen en Welzijn, Geleen Stidag, Zwolle Sur-Ant bezoekersgroep Almere

deBonjo juni 2016

19 KALBFLEISCH

Villeneuve-d’Ascq

A D V O C A T E N Mr. B.K.M. Fritz is strafrechtspecialist en hij mag zich als zodanig routinier noemen. Ook overleverings- en uitleveringszaken behoren tot zijn specialisme. Hij staat in strafzaken zijn cliënten bij voorkeur op pro deo basis terzijde in de wetenschap dat gedetineerden het niet breed hebben.

Lens Saint-Denis

Gedempte Oude Gracht 60 2011 GT Haarlem Telefoon 023 532 51 77 Fax 023 531 84 41

Paris

[email protected]

Lyon Saint-Etienne Bordeaux

Toulouse

Nice Marseille

Plaatsen in Frakrijk waar de wedstrijden worden gepeeld • Saint-Denis Stade de France Capaciteit 81.338. • Marseille Stade Vélodrome Capaciteit 67.000 • Lyon Stade des Lumières Capaciteit 61.556 • Parijs

Halve Finales EK 2016

Datum/tijd 49 06-07-16 om 21:00 50 07-07-16 om 21:00

Finale EK 2016

Datum/tijd 10-07-16 om 21:00

Parc des Princes Capaciteit 51.000 • Villeneuve-d’Ascq Grand Stade Lille Métropole Capaciteit 50.186 • Lens Stade Bollaert-Delelis Capaciteit 45.000 • Bordeaux Nouveau Stade Bordeaux

Capaciteit 42.566 • Saint-Étienne Stade Geoffroy-Guichard Capaciteit 42.000 • Toulouse Stadium Municipal Capaciteit 40.000 • Nice Alianz Riviera Capaciteit 35.624

Speelstad Lyon Marseille

Thuis Uit Uitslag Winnaar 45 Winnaar 46 Winnaar 47 Winnaar 48

Speelstad Parijs, Stade de France

Thuis Winnaar 49

!

ken!

zoe Uit Uitslag vocaat spreken ge te door ra d a a g n f ij o m to t Winnaar 50 r eerst me woning, au

, oo ijn kleding r mijn verh m o at ik vocaat! o m v o il g w in ik geval totd mm Ja, n eigen ad r ij te e s d m e ie n to e in n e e ll t, e a fg ijgrech t, ik wil Nee, ik gee op mijn zw etadvocaa g ik n p ri e n e d e n g o ken! ige uitz Nee, ik wil nnen spre zonder en u k e b m e p h e t a en ro a Ja, ik be r oud bent a igen advoc e ja n s ij e z m u t e d, tenzij uitvoerig m t uw vrien ie n e ti li o te is de p ls verdach . a : n a a r e kelcentrum in Denk w t e h in bent verdwaald

Treffender dan het op ons visitekaartje staat, kunnen we het niet zeggen:

Van Berge Henegouwen| Advocaten

Als het écht om uw vrijheid gaat!

Bel: 043 35 10 511 (ook pro deo en second opinion). www.vanbergehenegouwen.com | [email protected]

Themis Monchique (P) Total Training Service (TTS) Breda Vereniging Vrijwillige Hulpverlening Gedetineerden, Alkmaar

20

deBonjo juni 2016

Ga de gevangenis zien als school deel 6

Fred Janney

Stel jezelf open om de dingen anders te zien dan jij denkt.

In de voorgaande Bonjo’s waren artikelen te lezen op basis van een deel van de brochure Zelfontwikkeling in de Gevangenis van Fred Janney. In deze brochure is beschreven hoe je de tijd in de gevangenis kunt gaan zien als school om jezelf te ontwikkelen. Daarvoor is het nodig je eigen gedachten, gevoelens en wil te trainen en op die manier jezelf en de wereld te leren kennen. Wij gaan nu verder met de vijfde basisoefening. Amsterdam - De bedoeling is dat je tenminste dertig dagen besteedt aan iedere oefening, voordat je de volgende toevoegt aan je dagelijkse schema. Als je de eerste oefening gedurende een langere periode doet voeg je de tweede toe, zodat je deze twee oefeningen iedere dag doet. Na weer een langere tijd neem je de derde oefening erbij, dan de vierde enzovoort; tot je alle zes de oefeningen iedere dag doet. Het doel van deze oefeningen is jezelf te openen om situaties in het dagelijks leven te ervaren op een nieuwe manier, zodat je niet gevangen bent door je

eigen ervaring in het verleden. Het is een houding van openheid in situaties waarin je anders zou denken: ik geloof er niets van, het is onmogelijk. In geen geval!

Kansen missen

Stel jezelf open voor de mogelijkheid dat de situatie anders kan zijn dan jij denkt, gelooft of eerder hebt ervaren, al was het maar voor het moment. Vooral in de gevangenis wordt het leven gekenmerkt door routine en herhaling, wat door eentonigheid en saaiheid een reactie van verveling en lusteloosheid teweeg kan brengen. Mensen sluiten zich af, doen alles automatisch en missen kansen doordat

ze niet open staan voor andere mogelijkheden, voor nieuwe manieren van denken over dingen. Een dramatisch voorbeeld van deze benadering is de gevangene die weigert een gesprek bij te wonen met de commissie voor voorwaardelijke invrijheidstelling, omdat hij er ten onrechte van overtuigd is dat er al een besluit is genomen tot voortzetting van de gevangenisstraf. Een ander voorbeeld is de gevangene die wel naar het gesprek gaat, terwijl hij gelooft dat het niets zal worden. Hij laat dit blijken tijdens het gesprek door de manier waarop hij zich gedraagt. Dit laat een negatieve indruk achter op degene (van de commissie

voor voorwaardelijke invrijheidstelling) die hem ondervraagt. Het kan zelfs zo zijn dat het gesprek over de voorwaardelijke vrijlating strikt genomen een formaliteit is, maar de manier waarop je jezelf gedraagt en je bereidwilligheid om open te zijn, kan de uitkomst van een later gesprek beïnvloeden en je kunt iets belangrijks leren over de ondervragingstechniek. Deze vijfde oefening roept je op open te zijn in je dagelijks leven, om ontvankelijk te zijn voor anderen en voor de wereld door de kracht van je denken en wil. Besteed elke dag enige tijd om je te concentreren op het leren van iets nieuws in elke situatie en geloof te hebben dat het kan verschillen

van wat je zo zeker dacht te weten. Fred Janney werkte gedurende 21 jaar als psycholoog in het Michigan Department of Corrections tot 2008. In 1980 begon hij een studie antroposofie. In 1998 was hij een van de oprichters van Anthroposophical Prison Outreach (Handreiking Antroposofie voor Gedetineerden). De complete brochure met de zes basisoefeningen is via e-mail aan te vragen bij APO Nederland, apo. [email protected]. Ook is het mogelijk om hierover via e-mail te corresponderen met een vrijwilliger die zelf ervaring heeft met deze oefeningen.

Advocatenkantoor Groenendijk strafrechtadvocaten Een specialisme is een eis voor uw strafzaak, dat bieden wij u aan. • Wij houden ons alleen bezig met strafrecht! • Ruim 15 jaar ervaring in het strafrecht! • Alle strafzaken op TOPniveau en Pro deo! • Regelmatig bezoek van onze advocaat aan u! • Wij zijn door het hele land actief ! • Alle acties in overleg met u! Wij nemen graag uw Strafzaak over! Bel ons: 070 427 93 13 of 06 28 09 56 91 en vraag naar Mr. I.A. Groenendijk

Waar kent u ons van? • Haagse Metselmoorden: vrijspraak • Grootste cocaïnevangst ooit in Nederland: vrijspraak • Interpol valse bankbiljetten: vrijspraak • Verduistering geld bij Waardetransport: vrijspraak • 1 Overval + 2x voorbereiding in Westland: taakstraf • Coldcase, mensenhandel/smokkel, moord Rotterdam, • Cocaine in lattenbodem, • Enzovoorts.

deBonjo juni 2016

Voorlichtingsproject Kriminaliteit en Strafrecht (K&S), Soest Vrijwillige Hulpverlening aan (ex-)gedetineerden, Leeuwarden When the eagle learns to fly Den Haag

21

Inzet van zogenoemde ruisstrategie door politie en justitie

De schoften aan de deur waren politiemensen

Het kantoor bestaat uit advocaten met ieder een eigen specialisme: Strafrecht Personen- en familierecht Bestuursrecht Arbeidsrecht Onze aanpak in hoofdlijnen: 1. ken het recht 2. ken het dossier 3. verplaats je in je klant 4. verplaats je in de rechter 5. kies de juiste woorden Wij behandelen alle strafzaken en voeren de verdediging bij alle rechtbanken en hoven in het land. Ook op toevoegingsbasis (pro deo)!

Marielle van Essen Amsterdam - ‘Ruisstrategie’, ik had het woord tot een paar maanden geleden niet eerder gehoord. Maar het is - naar ik inmiddels begrijp een mooi woord voor een bijzonder vervelende tactiek van politie/ justitie om hun zaakjes rond te krijgen. Deze strategie houdt namelijk in dat zogenoemde WOD-ers, oftewel undercover agenten, links en rechts onrust zaaien in de hoop dat mensen rare sprongen gaan maken, of gekke dingen gaan zeggen of doen waarmee de politie dan hoopt het bewijs in een zaak rond te krijgen. Wat mij betreft verbiedt de rechter met gillende spoed deze strategie en ik zal uitleggen waarom. Eind december 2014 vond een liquidatie plaats in het zuiden des lands. Pas een jaar later dus eind 2015 wordt mijn client, op dat moment al gedetineerd voor een andere zaak, voor deze zaak aangehouden. Een paar maanden eerder, in september 2015, bericht hij mij tijdens mijn

Marielle van Essen: Politie gaat echt te ver.

Daarnaast staan wij u graag terzijde in procedures bij: • de beklagcommissie • de selectiefunctionaris • de RSJ • de rechter in kort geding Undercover agenten moesten links en rechts onrust zaaien.

bezoek in de PI aan hem, dat zijn vriendin ernstig wordt bedreigd en doodsbang is. Aan haar deur zijn een tweetal mannen verschenen die haar vertelden dat haar man iemand had omgelegd van wie zij nog 30.000 euro kregen. Haar man moest maar zorgen dat zij dat geld terug kregen. Ze laten een telefoonnummer achter dat client moet bellen. Ze gaven er ook nog allerlei details bij. De mannen verschenen een paar dagen later nogmaals en lieten voor de hele buurt zichtbaar op de deur een krantenbericht achter waarop de verslaglegging van de liquidatie stond vermeld alsmede een telefoonnummer waar mijn cliënt dan naartoe zou moeten bellen.

Aangifte doen

De ex-vriendin van cliënt staat vervolgens doodsangsten uit en durft met haar baby de deur niet meer uit. Ze laat haar advocaat weten wat er is gebeurd voor het geval haar iets mocht overkomen. Ook vertelt ze totaal in paniek aan cliënt wat er is gebeurd en dat ze doodsbang is. Als ze pas weken later weer met de baby buiten komt, heeft ze steeds haar telefoon in haar hand met hierop het nummer 112 gereed. Cliënt snapt er niets van nu bij zijn weten echt niemand het adres van zijn ex-vriendin kent. Hij vraagt mij om zijn vriendin te helpen aangifte te doen. Zijn vriendin wordt echter van het kastje naar de muur gestuurd. Daar waar ze eerst haar aangifte kan doen,

ADVOCATENKANTOOR VAN RIJTHOVEN • Gespecialiseerd in Strafzaken: o.a. drugs, diefstal, mishandeling, zeden- en levensdelicten. • Lid Nederlandse Vereniging van Strafrechtadvocaten. • Advocaat vanaf 1992 met een ruime ervaring in kleine en grote strafzaken. • Werkzaam tegen betaling of Pro Deo. • Direct en laagdrempelig contact. • Ik treed voor u op. Geen kantoorgenoot. Nieuwsgierig? Bel 0499 577 579 Of stuur een brief naar Pallande 3, 5688 NH Oirschot

kan dat ineens niet. Op het moment dat ze komt, moet ze ineens op een andere moment komen. Na enige inmenging wordt dan toch eindelijk een aangifte opgenomen. Cliënt op zijn beurt belt vanuit de PI het telefoonnummer dat hij heeft gekregen en krijgt een man aan de lijn. Die vertelt in grote lijnen hetzelfde dat tegen zijn ex-vriendin is gezegd. Door zijn toedoen krijgt een aantal mannen hun geld niet van de persoon die cliënt zou hebben vermoord. Cliënt zou maar moeten bellen met zijn vriend in Utrecht om dat geld te regelen. Cliënt geeft aan niet te weten waar de man het over heeft en belt helemaal niemand. Ja, zijn raadsvrouw, mij dus, om ook aangifte te mogen doen van bedreiging en afpersing.

Schoften aan de deur

Als cliënt eind november 2015 wordt aangehouden, komt de aap uit de mouw: deze schoften aan de deur die een jonge moeder doodsangsten hebben laten uitstaan en cliënt gek van zorgen in de PI hebben laten zitten, blijken ‘gewoon’ politiemensen te zijn geweest. En niet dat ze dit direct, nadat blijkt dat deze strategie hen niets oplevert, aan zowel cliënt als zijn ex melden. Nee, cliënt heeft na lang na-

denken zelf deze link gelegd en stelt de verhorende verbalisanten rechtstreeks de vraag of zij dat waren bij zijn ex aan de deur en aan de telefoon. Dit wordt vervolgens niet ontkend. Bij het verkrijgen van de stukken blijkt mij tot mijn verbazing ook nog eens, dat de aangifte van dit schandalige handelen is opgenomen door nota bene iemand uit hetzelfde onderzoeksteam waarbinnen deze undercovers zijn ingezet. Geen wonder dat ze zo moeilijk deden over het opnemen van de aangifte. De zaaksofficier van justitie uit Den Bosch vindt dit kennelijk een volstrekt normale methode, waarvoor zij de bevoegdheid meent te vinden in een algemeen wetsartikel uit de Politiewet.

Voor meer informatie: Mr. David Penn: 0629179198 [email protected] www.pennbakker.nl Markt 14, 6211 CJ Maastricht

gaan afdwingen. Bovendien zal ik in de strafzaak betogen dat deze werkwijze tot de niet-ontvankelijkheid van het OM zou moeten leiden. Politie die zich als boeven gaat gedragen om zogenoemde boeven te vangen, kan, onder bijzondere omstandigheden Te ver en regelgeving vastgelegd in de Wet Ik heb namens cliënt en diens BOB, denk aan pseudokoop/-verkoop ex-vriendin inmiddels de aangifte en infiltratie. Maar het bedreigen en geconcretiseerd naar deze undercovers, afpersen van (onschuldige) mensen de zaaksofficier van justitie alsook het met als risico dat die mensen zichzelf Openbaar Ministerie (OM) in meer of anderen uit angst en paniek iets algemene zin voor deze bedreiging/ (laten) aandoen, zonder dat voor deze afpersing die in mijn optiek ronduit methode enige wettelijke basis bestaat, strafbaar is. Zoals te verwachten doet gaat echt te ver. niemand iets met deze aangifte, zelfs niet de hoofdofficier van justitie naar Marielle van Essen is strafrechtadwie de aangifte eveneens is gezonden. vocaat en directeur van Van Essen Ik zal vervolging dan ook middels Advocaten, Specialisten in strafrecht/ een zogenoemde artikel 12 procedure www.vanessen-advocaten.nl

Lina Advocaten S p e ci a l i s t e n i n

strafzaken overleveringsuitleveringscassatiezaken

Venlo • 077 351 10 42 • [email protected] • www.lina-advocaten.nl

22

Young in Prison (YiP) Amsterdam Zorgconcept Monnickendam

deBonjo juni 2016

Oproep op het symposium ‘Opsluiten of beschermen?

Vreemdeling: ‘Ik heb toch niets verkeerds gedaan?’ Gerrianne Smits Amsterdam – ‘Geen restrictief regime. Pas gebouwen, regels en activiteiten in het detentieregime zodanig aan dat het verergeren van kwetsbaarheid zoveel mogelijk blijft beperkt,’ deze oproep deed Dokters van de Wereld op het symposium ‘Opsluiten of beschermen? Kwetsbare en staatloze mensen in vreemdelingendetentie’. Eerder al bogen zich ook Amnesty en de Stichting Los, over de zorgwekkende berichten van of over mensen in vreemdelingendetentie. Het bleek vaak te gaan om erg kwetsbare mensen, mensen met psychiatrische stoornissen, gedragsproblematiek, suïcidale mensen. Daar bovenop hadden deze mensen vaak nog diverse lichamelijke problemen. Naarmate de detentie voortduurde, glijden ze af naar een steeds meer zorgwekkende psychische toestand. Sommigen worden apathisch, anderen vertonen heel vreemd of agressief gedrag.

eigen cel. In 102 gevallen was er een medische reden, met name vanwege suïcide-dreiging of verward gedrag. Daarnaast weten we dat er vorig jaar 128 kinderen, waarvan 12 alleenstaande kinderen in detentie zaten. Kinderen zijn per definitie kwetsbaar. In 2015 zaten 380 mensen 3 tot 6 maanden vast en bijna 140 mensen 6 maanden of langer. Mensen die maandenlang vastzitten, ook als ze voorheen in goede conditie waren, worden op enig moment kwetsbaar. Een andere indicatie is hetgeen in de medische dossiers gevonden wordt van mensen die een melding doen bij het Meldpunt. De 16 mensen van wie de dossiers onderzocht zijn van halverwege 2014 tot en met eind 2015, vertoonden een heel scala aan gezondheidsproblemen.

Al begin 2013 waren er protesten tegen de wijze van opsluiting van vreemdelingen.

Scheveningen is. En dan meneer D., een bijna 71-jarige man, weigert regelmatig eten en medicatie. Hij heeft vele lichamelijke klachten en aandoeningen. Als hij het Meldpunt belt, zegt hij keer op keer hoe erg hij het vindt in detentie. Op een donderdag belde hij op dat hij zo bang is weer in de isoleercel te komen
nu hij weer gestopt is met de medicatie. Hij zat al eerder vier dagen in de isoleer.


Woelige voorgeschiedenis

Wat wij willen, is een concrete uitwerking van hoe gekeken wordt of iemand kwetsbaar is, en zo ja, uiteraard de consequentie om niet Boeiende voorbeelden te detineren. Oprechte individuele Meneer A. zat negen maanden vast. aandacht is hetgeen nodig is essentiNa zes maanden raakte hij in een de- eel om kwetsbaarheid te herkennen. pressie en startte met een antidepres- Hoe komt het nu dat het zo’n impact sivum.
Meneer B. zat vier maanden heeft? Er is een aantal algemene vast. In zijn voorgeschiedenis zit factoren die hierbij een rol spelen: de een verkrachting en een suïcidewoelige voorgeschiedenis van deze Hoeveel er kwetsbaar zijn, is moeimensen, hun migratie-achtergrond, lijk vast te stellen, omdat de overheid poging. De psycholoog schrijft na twee maanden dat er sprake is van onzekerheid over de duur van detenhierover niets bijhoudt. Wel zijn er aanwijzingen dat het om veel mensen detentiemoeheid; hij zet zich af tegen tie en de toekomst. En dan hebben het systeem en iedereen die er in we het nog niet eens gehad over de gaat, waarbij ik ook wil zeggen dat werkt. Het is wachten op escalatie. abrupte scheiding van gezin, familie, het niet om de aantallen gaat, maar Meneer C., 56 jaar en al 28 jaar in vrienden en het gewone alledaagse om het principe dat deze mensen niet in detentie thuishoren. De eerste Nederland. Hij weigert voedsel vanaf leven. Een kenmerkend citaat: ‘Ik het begin van de detentie en houdt kan Schiphol niet vergeten. Het is helft 2015 telden we 209 straf- en dit anderhalve maand vol, stopt als niet makkelijk om in de gevangenis ordemaatregelen, waarvan 155 in hij in het gevangenisziekenhuis in te zijn zonder dat je iets strafbaars een isoleercel en 54 opsluiting in de

hebt gedaan. Het was zo moeilijk. Iedere dag zei ik tegen mijzelf: ‘Ik heb toch niets verkeerds gedaan? Altijd dacht ik na over die vraag. Ik kon er niet van slapen’

Reprimande

Van grote invloed op mense in detentie is het regime. Als je hoofdpijn hebt ’s avonds moet je bij de bewakers om een paracetamol vragen, dat kan even duren een uur bijvoorbeeld, en je krijgt er slechts een, twee moet op doktersadvies en die zijn er de volgende dag pas weer. Gebruik je medicatie, dan krijg je die aangereikt, ’s avonds door het luikje in je deur. Je weet niet wat je slikt, want het is uit de verpakking gehaald. Je moet het doorslikken in bijzijn van de verpleegkundige. Weiger je te slikken, dan volgt een reprimande. Mensen hebben geen enkele zeggenschap meer. Iemand die jarenlang zijn insuline zelf regelt en spuit, vindt zich in detentie ineens in de situatie dat hij afhankelijk is van een zorgverlener die hem door het luikje zijn insuline aanreikt. Mensen moeten een briefje inleveren als zij een afspraak willen en wachten soms dagen op antwoord. Vervolgens krijgen zij een verpleegkundige te spreken, die eventueel doorverwijst naar

de huisarts wat ook weer even kan duren. Die verwijst misschien weer door naar een specialist, iemand weet nooit wanneer die afspraak is, dat mag niet, wellicht plant hij dan een ontsnappingspoging. En dan het vervoer met handboeien en de bewaking bij ieder ziekenhuisbezoek. Regelmatig weigeren naar het ziekenhuis te gaan vanwege de handboeien.

Paniek

Een man vertelde dat hij weigert: ‘It makes me more crazy and I wanted to keep my dignity ergo I decline that NO, I will not go chained.’ De bewakers gaan mee tot in de spreekkamer, draaien de deur op slot en horen alles wat tussen arts en patiënt besproken wordt. Vorig jaar werd een vrouw geopereerd, bewakers bleven bij haar tot de narcose en waren er toen ze ontwaakte. Zij zag de uniformen in haar sluimertoestand en raakte in paniek. Dokters van de Wereld, Amnesty en de Stichting Los pleiten voor een regime dat echt is gebaseerd op het beginsel van minimale beperkingen. Voor het doel gedwongen terugkeer is een strafrechtelijk regime toch helemaal niet nodig? Gerrianne Smits is van Dokters van de Wereld.

Uw doelgroep zit vast in het Huis van Bewaring of in de gevangenis met adverteren in deBonjo bereikt u ze Aan de vele reacties die wij ontvangen, weten wij dat deBonjo goed wordt gelezen. Een van de laatste reacties: ’Ik lees deBonjo van AtotZ en kijk al uit naar de volgende, jammer dat de krant niet elke maand verschijnt’

23

deBonjo juni 2016

Drones boven woonwagenkampen

HIDDEMA

Steeds meer inzet ingrijpende opsporingsmiddelen

Hier geen propaganda! Wat volume heeft hoeft zichzelf niet op te blazen T 043 321 30 31 of 06 53 19 95 91 T 020 6 38 43 32 www.mrhiddema.nl [email protected]

Samen sterk

Michel van Stratum Den Haag - Een professionele beroepscrimineel speelt vaak een kat en muis-spel met de politie. Hij opereert voorzichtig en voorkomt onnodig gevaar. Er wordt niet al te uitbundig over de telefoon gepraat. Hij maakt gebruik van moeilijk af te luisteren kostbare pretty good privacy-telefoons (pgp) en pingt relatief veilig op afstand. Hij bedient zich van verborgen ruimtes in voertuigen en van een woning met een geheime kluis. Er wordt goed georganiseerd gewerkt teneinde de pakkans zo klein mogelijk te maken. Vaak is hij echter ten onrechte niet bedacht op de

Michel van Stratum.

reële mogelijkheid, dat de politie hem toch in zijn eigen vertrouwde omgeving afluistert en met een camera opneemt. In toenemende mate worden in grote strafzaken dan ook steeds ingrijpendere opsporingsmiddelen met technische hulpmiddelen ingezet. De inzet van drones die boven het woonwagenkamp vliegen en andere vergaande technische middelen blijft niet tot films beperkt. Als je een vlieg of spin aan het plafond ziet, ben je niet paranoia, maar word je misschien wel echt in de gaten gehouden. Big Brother is watching you! Vooral het middel van het opnemen van vertrouwelijke communicatie (OVC), van ogenschijnlijk in beslotenheid gevoerde gesprekken, is steeds effectiever. Dit technische hulpmiddel wordt onder meer ingezet op het woonwagenkamp, in woningen, bedrijfsgebouwen, auto’s en de cel van de gedetineerde of bij familiebezoek, dan wel Bezoek Zonder Toezicht (BZT). Zelfs in en rond gerechtsgebouwen, horecagelegenheden en in de businessclass-stoel wordt heimelijk afgeluisterd.

Waarheidsgetrouw

Jarenlang heimelijk live afluisteren

met verborgen kleine microfoontjes (‘bugs’) en richtmicrofoons levert een overvloed aan gesprekken op. Het uitwerken van OVC-gesprekken vergt veel capaciteit van de politie. Zo werden in het onderzoek naar Piet W. (25.000 gesprekken) en de veronderstelde misdaadbende van Danny K. (250 gigabyte aan gesprekken) een ongekend aantal gesprekken afgeluisterd. De resultaten worden echter vaak mooier voorgespiegeld dan zij in werkelijkheid zijn. Opgenomen gespreksflarden worden vaak zo in een samenvattend relaas gepresenteerd, dat het lijkt alsof deelnemers aan die gesprekken bijvoorbeeld over een concreet drugstransport of een voorgenomen liquidatie spreken. Dat is echter niet altijd terecht. Het gaat met name om de context, de samenhang tussen zinnen en woorden. Indien de politie uit duizenden gesprekken twee als belastend uitgelegde passages selecteert, is van belang wat ervoor en erna wordt gezegd. Het onderkennen van stemvervorming door geluiden, een goede stemherkenning en ook een juiste vertaling is daarbij van groot belang. OVC-gesprekken dienen daarom altijd volledig en waarheidsgetrouw door de politie te worden uitgewerkt. Dat gebeurt echter niet altijd.

Een advocaat dient effectief tegenspraak te kunnen leveren tegen dit soort bewijs. Daarom is het noodzakelijk dat een overzicht/index en alle geverbaliseerde verslagen van de afgeluisterde gesprekken, met een verwijzing naar het geluidsbestand, worden opgevraagd en ook beluisterd en gecontroleerd, hoe tijdrovend dat soms ook is. De verdediging moet immers kunnen controleren of, en in welke context, er ook daadwerkelijk is gezegd wat er staat. Ook de gedetineerde dient in zijn verblijfscel op een laptop alles te kunnen beluisteren. Samen sta je sterk. De gedetineerde weet immers wat er

precies is gebeurd en wat er werkelijk is gezegd. Zo dient hij te beschikken over een usb-stick, verstrekt door het Openbaar Ministerie met daarop (digitale) processtukken, en over een laptop welke de directeur ter voorbereiding op de zitting ter beschikking dient te stellen. Indien de verdediging gemotiveerd kan betogen dat al hetgeen met behulp van OVC is verkregen van de bewijslevering dient te worden uitgesloten, ontvalt het fundament onder de strafzaak en volgt dikwijls vrijspraak. Michel van Stratum is advocaat in Den Haag.

Kritische rapport over recherche: Weinig vakmanschap Den Haag - Stroperige overlegstructuren, gebrek aan bijscholing, oncollegiaal en onprofessioneel gedrag en het vaak ontbreken van elementaire recherchevaardigheden. Dat zijn enkele bevindingen uit een zeer kritisch rapport over de recherche dat minister Van der Steur van Veiligheid en Justitie naar de Tweede Kamer heeft gestuurd. Volgens het rapport is er te weinig vakmanschap en strandt het aanspreken van mensen hierop ‘in een cultuur van vrijblijvendheid’. Ook klagen de rechercheurs over inefficiënte uitrusting en wordt de organisatie onvoldoende wendbaar gevonden, schrijft Van der Steur. Een treffend voorbeeld daarvan uit het rapport: ‘Veel met name jonge collega’s gebruiken uitsluitend hun privé-iPhone voor het werk, omdat ze met de sterk verouderde diensttelefoon niet effectief kunnen werken.’ De onderzoekers spraken met 150 politiemensen, wetenschappers en journalisten. Daarnaast hebben ze tientallen actuele rapporten bestudeerd. Er is al veel langer kritiek op het functioneren van de recherche. Na grote missers uit het verleden als de IRT-affaire en de Schiedammer Parkmoord zijn grote veranderingsprocessen in gang gezet, maar de onderzoekers concluderen dat er nog altijd substantiële tekortkomingen zijn in de opsporing. De kwaliteit van de rechercheurs loopt sterk uiteen. Een deel is niet goed genoeg opgeleid, terwijl de methoden die criminelen gebruiken steeds geraffineerder worden. Daarnaast hebben veel van de gewenste controlemechanismes de werkvloer niet bereikt, blijkt uit het rapport. De onderzoekers pleiten voor de oprichting van een eigen beroepsorganisatie; een overkoepelend orgaan dat erop toeziet dat de rechercheurs voldoende gekwalificeerd en ervaren zijn. Bron: Ministerie van Veiligheid en Justitie

Mr Nunnikhoven staat voor uw zaak! Advocatenkantoor Nunnikhoven Gasthuisring 1-09 5041 DP Tilburg T 013 535 10 98 F 013 762 00 97 M 06 27 01 33 02

24

deBonjo juni 2016

Landschapsarchitect Anne Marie van der Weide over nieuwe bajes Zaanstad:

‘Het gaat ook eigenlijk niet over schoonheid’ Piet Schmeits Zaanstad - Het ontwerpen van een gevangenis is misschien een vreemd project voor een architect. Weinig gebouwen worden ontworpen om juist niet als plezierig of mooi te worden ervaren. De opdracht voor de nieuwe gevangenis in Zaanstad was helder: soberheid is troef. Het gebouw is dan ook strak en sterk functionalistisch neergezet, ontworpen vanuit de ervaring in het beveiligen van zo’n complex. Dit moet eruit zien en voelen als een gevangenis. Zo zou het vuistdikke programma van eisen, waarin de opdracht tot in de puntjes gespecificeerd is, ook kunnen voelen. Met Anne Marie van der Weide, landschapsarchitect bij het Delftse bureau Mecanoo en verantwoordelijk voor het ontwerp van het buitenterrein, gaan we op zoek naar de ruimte.

boom voor 25 jaar is niet goedkoop. Toch staan ze er nu.’

Looproute

Een hard bevochten overwinning: in elke tuin één boom. Illustratie debeeldvormers.

gever, liggen hier alle specificaties op voorhand al vast. Het is een contract waar de bouwers de komende 25 jaar op afgerekend worden, aangezien ze ook verantwoordelijk zijn voor het onderhoud in die periode. Je wordt dus gedwongen om goed over de toekomst na te denken.

Plek voor emotie

waar de landschapsarchitecten zich hebben kunnen laten gelden. Wij hadden het idee dat in het gebouw alles heel sterk gedisciplineerd is. Dat geldt niet alleen voor het ontwerp, maar ook voor het dagschema van de gedetineerden. Alles is in ratio en routine gegoten. Er zijn korte looplijnen, alles is praktisch en functioneel. Alleen in de buitenruimte ben je even vrij. Daar is plek voor de emotie, voor ontspanning, om even je hoofd leeg te maken, te ervaren in welk seizoen je bent en hoe dat verloopt.’ Vanuit de cel kun je uitkijken op één van de tuinen die strak omkaderd is aangelegd in een voor gedetineerden niet toegankelijk gebied.

‘Het gaat ook eigenlijk niet over schoonheid. Het is een gevangenis, het mag ook een zekere soberheid en stoerheid hebben. Het hoeft niet mooi, Voor Mecanoo is het in meerdere maar je zoekt wel de ruimte op waar opzichten een bijzonder project. Niet alleen is een gevangenis anders dan an- je iets moois kan maken,’ zegt Anne dere gebouwen, ook is een programma Marie van der Weide. De plattegrond van het complex is enorm. Het heeft van eisen zelden zo gedetailleerd en plaats voor 1000 mensen in het gevanbindend als nu. Waar bij het ontwerp geniswezen en in de psychiatrie. Anne Hard bevochten van bijvoorbeeld een school de eisen Van der Weide: ‘Verschillende planten Marie wijst op een aantal erg kleine tussentijds nog wel eens aangepast vakjes op de kaart: ‘Dit zijn de plekken zorgen dat je per seizoen een heel worden in dialoog met de opdracht-

ander beeld ziet. De basis is een grassoort die altijd groen is, ook in de winter. In het voorjaar komen de bolletjes op die eruit knallen, in de zomer verschijnen de heesters en in de herfst zie je weer andere vaste planten. Waar we de ruimte hadden, hebben we die genomen om dit principe toe te passen. Je merkt al dat het verschil maakt als je in de stad in je appartementje zit en uitkijkt op groen in plaats van op andere gebouwen.’ Van der Weide had een serieuze beperking om mee te leven: in de toegankelijke ruimtes is groen niet toegestaan. ‘Groen heeft echt toegevoegde waarde als je je wil ontspannen. Het maakt de ruimte prettiger. In ieder geval heb ik voor elkaar gekregen dat elke tuin één boom heeft. Dat klinkt als iets kleins, maar het is een hard bevochten overwinning op de rekenmeesters. Het onderhoud van een

Terug naar het functionalisme. Op de plekken waar gedetineerden wel mogen komen, mag niets aan het toeval worden overgelaten. Geen naadjes, geen gaatjes, alles is hufterproof. Van der Weide: ‘Toch kan je ook hier wel degelijk met ontwerp iets bereiken. De ondergrond van de luchtplaats is geasfalteerd. Door de bovenste laag van het asfalt op bepaalde plekken weg te halen, ontstaat er een pad en een looproute. De betonnen bankjes hebben een dubbele functie: je kan er op zitten, maar ze vormen ook de afscheiding van een klein sportveldje. Niet gespecificeerd in het eerder genoemde zeer uitgebreide programma van eisen, maar wel in overeenstemming ermee. Immers, sober en functioneel is het nog steeds.’ De leidende principes zijn daarmee niet veranderd. Maar de inspanningen van één ontwerper kunnen wel verschil maken voor de ervaringen die zoveel mensen tijdens hun detentie zullen opdoen. Piet Schmeits, MSc is industrial designer, www.pietschmeits.nl 06 16 82 67 47

Bajesdirecteur geen bevoegdheid verspreiding foto’s te beperken Den Haag – Fotograaf Robert Glas heeft vorige week een bodemprocedure tegen de Nederlandse Staat gewonnen rond vrije toegang tot detentiecentra. De rechtbank stelt dat de reeks aan randvoorwaarden die de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) aan Glas stelde, zijn vrijheid van meningsuiting op ongeoorloofde wijze inperken. Centraal in conflict staat een foto- en videoreportage die Glas wilde maken van de vreemdelingenbewaring. DJI eiste inspraak over fotokeuze en de context waarin die werden gebruikt. De Dienst wilde volgens eigen zeggen enkel mogelijke feitelijke onjuittheden corrigeren. Een rechter vond die wensen eerder

redelijk en noemde het recht op vrije nieuwsgaring niet identiek aan ‘ongeclausuleerde’ toegang tot Penitentiaire Inrichtingen. Glas was het daarmee oneens en wilde daarom een definitief oordeel over de ‘preventieve censuur’

‘It always looks impossible, until it’s done.’ Meer dan 15 jaar toewijding aan de beste verdediging in strafzaken. ‘Er zijn maar weinig advocaten, die een rechter zo goed kunnen overtuigen. Als mr. Roelse pleit, is de hele zaal muisstil. Wat maakt deze advocaat een indruk.’

die justitie in zijn ogen wilde plegen.

Van tafel geveegd

om beperkingen op te leggen als wanordelijkheden en verstoring van de openbare orde wordt gevreesd. ‘Het artikel verleent de directeur van de inrichting geen bevoegdheid om de verspreiding van de door een journalist in de inrichting gemaakte foto’s te beperken,’ aldus de rechtbank. Glas fotografeerde geen bewoners of medewerkers, waardoor privacy ‘in ieder geval niet in het geding is’. En een mogelijk onjuist fotobijschrift zal volgens de rechter bovendien niet tot onrust leiden in de inrichtingen. Een poging van de Staat om inspraak in het gebruik

onder het journalistieke gebruik van hoor- en wederhoor te laten vallen, werd door de rechter van tafel geveegd. ‘Nog daargelaten dat dit eigen gedragsregels van de journalistiek zijn waar de Staat geen rechten aan kan ontlenen, gaan de door de Staat bedongen voorwaarden verder dan deze professionele gedragsregel. Met de litigieuze (vage) bepalingen heeft de Staat immers niet louter bedongen om te worden gehoord, maar ook dat [eiser] de foto’s alleen mag verspreiden nadat de Staat zijn toestemming tot verspreiding van de foto’s heeft verleend.’

De zogeheten Penitentiaire beginselenwet (Pbw) geeft justitie en directie van detentiecentra wel middelen

BEL BONJO GRATIS!

0800 3334446

mr. Jillis Roelse | Advocaat in strafzaken | t: 06-55555288 | e: [email protected]

————

CMYK

BONJO BAJES KRANT · 103x80

25

deBonjo juni 2016

Begrip voor klachten personeel over muizen, kakkerlakken en ratten

Bij gevangenisoproer België dezelfde wensen als vijfenveertig jaar geleden in Nederland Hans Smit Veenhuizen - ‘De huidige praktijk van het gevangeniswezen beantwoordt niet aan de meest elementaire eisen van menselijke waardigheid,’ dat stelde het PvdA-kamerlid Hein Roethof in een (overigens door de rechtse Kamermeerderheid verworpen) motie, naar aanleiding van de in 1971 heersende onrust binnen de Nederlandse strafinrichtingen. Onrust in Breda en Veenhuizen en een heuse opstand, in de nacht van 4 op 5 november, in het Huis van Bewaring in Groningen. Sitdownacties werden daar gevolgd door ernstige vernielingen, brandstichting en gijzeling van bewaarders. Ruim veertig overwegend jonge gedetineerden eisten meer recreatie, goedkopere kantineartikelen en meer jongeren in de gedetineerdencommissie. Er waren ook veel klachten over de bejegening door de bewaarders en over de bezoekregeling.

vangen (15 minuten per week) waaraan juist in de dagen volgend op de al dan niet onverwachte arrestatie enorme behoefte bestaat.’

Verhoudingen instabiel

Muizen, kakkerlakken en ratten in bajes in Vorst.

vangenis in Merksplas, nabij Turnhout aan de grens met Nederland, besloten zo’n tweehonderd gedetineerden collectief om hun luchtplaats te bezetten. Hun poging om vervolgens verhaal te halen bij de gevangenisdirectie leidde tot brandstichting, vernieling, het kort en klein slaan van zo’n 150 cellen en Hein Roethof vroeg in zijn motie massaal ingrijpen van de politie. Tegeom een versnelde vervanging van de bestaande inrichtingen door op moderne lijkertijd, maar zonder direct verband, leest geschoolde nieuwe gebouwen. Hij staakten de bewaarders in de Brusselse en Waalse gevangenissen. Zij werden wilde ook een toespitsing van de vorming van personeel op de problematiek door soldaten vervangen, omdat de politie geen stakingsbreker wilde zijn. van de intermenselijke verhoudingen. En verder een aanpassing van bestaande Het ging de cipiers om de toenemende interne voorschriften over de bejegening werkdruk in stokoude en smerige inrichtingen, plus nieuwe besparingsvan gedetineerden aan geëvolueerde plannen. De woede was zo groot dat ze opvattingen omtrent resocialisatie en ook nog het kantoor van minister Geens de instelling van een gemakkelijk voor van Justitie binnendrongen. Ze richtten individuele gevangenen toegankelijke vernielingen aan en gooiden meubilair beroepsinstantie. naar buiten. Ze werden met pepperspray Verhaal halen verdreven. In ruime zin zijn het ongeveer dezelfde Muizen, kakkerlakken wensen die nu, vijfenveertig jaar later, en ratten worden geuit na een opstandengolf in ‘Overbevolkte cellen, een gebrek aan Belgische gevangenissen. Zo staken gedetineerden in Doornik hun matrassen personeel en aftandse gebouwen’, zo ciin brand en weigerden veertig gevange- teerde NRC-Handelsblad een directielid van de Vorstgevangenis in Sint-Gillis. nen in Hoogstraten na hun wandeling om naar hun cel terug te keren. In de ge- Hij had begrip voor het personeel dat

Raadhuisplein 9A 5258 BJ Berlicum Telefoon 073 5034543 Telefax 073 5032520 www.giebels-advocaten.nl Vestigingen in Berlicum en Boxtel

klaagde over muizen, kakkerlakken en ratten. In Vorst, maar ook in de twee eeuwen oude, voormalige landloperskolonie Merksplas zitten drie mannen op één cel, vaak zonder douche en met een emmer als WC. De chronische overbevolking in de Belgische gevangenissen en een te laat ingezette nieuwbouw noopte de Vlaamse regering onder meer tot het huren, aan de andere kant van de grens, van de leegstaande penitentiaire inrichting in Tilburg. Maar de uit 2005 daterende Basiswet, waarin de gedetineerde in België voor het eerst werd erkend als een burger met rechten en plichten, wordt nog lang niet overal nageleefd. De gevangenen in Merksplas kunnen bijvoorbeeld nog steeds geen burgerkleding dragen en zijn vrijwel verstoken van het beklagrecht. ‘Een humane detentie is een basisvoorwaarde voor een geslaagde terugkeer in de maatschappij en voor het tegengaan van het afschuwelijke recidivecijfer (ruim veertig procent). Het is ook een basisvoorwaarde voor een veilige werksfeer voor het gevangenispersoneel en een vruchtbare wisselwerking tussen bewaker en gevangene,’ aldus Jos Vander Velpen, voorzitter van de Liga voor Mensenrechten op de nieuwssite

Modiaal Nieuws, www.MO.be . Vander Velpen is tevens doctor in de rechten en advocaat aan de balie in Antwerpen.

Geen uur U

In Groningen waren het, in 1971, vooral jeugdige gedetineerden die in opstand kwamen met als voornaamste grief het instituut preventieve hechtenis. In die tijd bracht bijna de helft van alle gedetineerden, veelal jongeren, de straftijd vrijwel geheel door in een Huis van Bewaring waar het alleen maar ging om beveiliging en in het geheel niet om resocialisatie. In hun boekje ‘Gevangen in de gevangenis’ schreven Wout Buitelaar en Rypke Sierksma in 1972, dat er een jaar voor de opstand in Groningen al conflictsituaties over de preventieve hechtenis waren geweest. ‘In tegenstelling tot een gevangene heeft de preventief gehechte geen uur U waarop hij vrijkomt. Hij heeft eigenlijk niets, of eigenlijk een hoop méér: grote onzekerheid over het verloop van het onderzoek en datum van voorkomen, voortdurende spanning wat het vonnis of hoger beroep zal opleveren gekoppeld aan de wildste tariefspeculaties en -vergelijkingen, en een onbeschoft beperkte mogelijkheid bezoek te ont-

Daarbij speelde het autoritaire regiem in een Huis van Bewaring een rol. De verhoudingen tussen ‘bewakers’ en ‘bewaakten’ waren in de periode van de opstand in Groningen instabiel, ook als gevolg van een tweetal directiewisselingen. Buitelaar en Sierksma weerspraken dat er een verband was met ‘onrust in de maatschappij’ of met ‘jongeren die zich tegenwoordig kritischer opstellen’ wat door ‘enkele autoriteiten’ werd aangevoerd. Zij noemden de gebeurtenissen in Groningen en de gevangenisopstanden in de Verenigde Staten die ook in 1971 plaatsvonden, dan ook onvergelijkbaar. In Attica leidde een opstand in de herfst van 1971 tot een slachtpartij waarbij 42 gevangenen en gijzelaars werden gedood als gevolg van een inval in de bezette gevangenis, door politiemannen van de staat New York. Buitelaar en Sierksma vonden het opmerkelijk dat vooral van ‘liberale’ zijde, met als voornaamste spreekbuis de New York Times, opeens met grote nadruk werd gepleit voor ‘hervormingen van het gevangeniswezen’ en voor een totale herziening van het rechtsapparaat. Aan de opstanden (niet alleen in Attica) lag volgens Buitelaar en Sierksma ten grondslag dat de gevangenisbevolking (en trouwens nog steeds) voor een overwegend deel bestond uit zwarte en gekleurde Amerikanen, terwijl de bewakers (toen) vrijwel allemaal blank waren. Zij legden de link met het gegeven dat ‘een toenemend aantal gekleurde Amerikanen met een relatief groot politiek bewustzijn in de gevangenis terecht waren gekomen.’ Hans Smit is oud-verslaggever van Het Parool en Vrij Nederland

• penitentiair recht • strafrecht • arbeidsrecht • (echt)scheidingen en alimentatie • jeugdrecht • overige personen- en familierecht • civiel recht • huurrecht • sociale zekerheid • psychiatrisch patiëntenrecht (BOPZ)

26

deBonjo juni 2016

BERICHTEN UIT DE BAJES

PLASMANADVOCATEN.NL

Op ISD unit weinig redelijkheid, logica of gezond verstand

0206731548

J.A.J. Nouwen, Unit 8K2, Vucht Vught - Een wijs en alom gerespecteerd man, Einstein, zei eens: ‘De oplossing van het probleem kan nooit gevonden worden in de gevolgen die het veroorzaakt heeft.’ Geen doofpotcultuur binnen de PI Vught, zegt het Ministerie van Veiligheid en Justitie. Als er naar aanleiding van klachten in de media door een inspectie onderzoek wordt ingesteld, dan neem je aan dat de klachten als eerste worden onderzocht en de handelwijze, inhoud en het wel of niet (door de directie) volgen van procedurele regels. Dat zou de hoogste prioriteit moeten hebben. Klinkt toch redelijk en logisch. Ik zit op de ISD-unit en ben onder die titel ingesloten. Hier op de ISD is weinig redelijkheid, logica of gezond verstand aan te treffen. Bij gedetineerden niet, bij medewerkers nog minder en gezond verstand is ook bij de leden van de Commissie van Toezicht niet aan te treffen. Ik schrijf voor veel mensen de klachten. Dus ik kom vaak tegen hoe het werkt. Er is een klacht. De weekcommissaris hoort je aan en geeft je gelijk, maar onderneemt niets. Na een week komt er een ontvangstbevestiging over de klacht.

Fraude

Het bureau van de Commissie van

Toezicht vraagt de directeur op een bepaalde datum om inlichtingen, deze verstrekt die per direct, maar wij ontvangen ze pas na zes tot acht weken. Dat is niet conform de regels. Wat erger is, is dat de Commissie de klacht vaak verandert in een andere klacht, op een foutieve met een ander beoogd rechtsgevolg, daarop geeft de directeur antwoord. Daarmee verandert de casuspositie. De Commissie van Toezicht houdt dan geen toezicht, werkt in vereniging samen en pleegt dan volgens mij fraude. Doordat de Commissie de klacht verandert, geeft de directeur een reactie en een motivatie die de persoon van de klacht niet meer past, maar die de directeur wel beter uitkomt.

Willens en wetens

Alle rapportages hier op mijn afdeling in Vught zijn fabuleus in de verwerking van de gegevens. Natuurlijk is dat

van invloed op de vrijheden, rechten en individuele belangen van de betreffende gedetineerden. Mijn ervaring is dat je bij de Commissie van Toezicht geen gelijk krijgt. In beroep gaan bij de Raad voor Strafrechttoepassing en Jeugdbescherming (RSJ) heeft geen nut. Jurisprudentie heeft voor de ISD bepaald dat alle klachten over het ISD-traject voor de voortgang van het ISD-traject gevolgen hebben. Er is geen ISD-klachtenprocedure. Voortzetting van de maatregel staat voorop. Dat gebeurt willens en wetens en is dus de opzet. Ik ben niet in staat geweest het traject tegen de maatregel te starten. Ook de reclassering heeft daar een rol in gespeeld. In feite bevind ik me binnen een soevereine staat, de ISD-staat, waarin ik vogelvrij verklaard ben. De etymologie van de vicieuze cirkel waarin ik me bevind, komt niet voor niets voort van vicieus, van het kwaad.

Onschuldig of niet

Na detentie een levenslange stempel Ik schrijf dit naar aanleiding van het artikel van de heer O.G. waarin wordt geschetst dat er van alles klaar staat en/of geregeld is na (terechte) detentie. Blijkbaar is de persoon niet goed op de hoogte of geïnformeerd over hoe het in werkelijkheid gaat na detentie. Ik kan uit persoonlijke ervaring zeggen / melden dat ook voor andere gedetineerden dan ikzelf de kans heel groot is dat er niets geregeld is of klaar staat, nadat je buiten staat na detentie. En ik ben helaas niet de enige met die ervaring.

Dat zijn ervaringen die los staan van het feit of je wel of niet schuldig bent. Daar komt bij dat justitie geen enkele moeite doet om bij onschuld iemands naam te zuiveren. Iets wat de persoon in het artikel ook heeft mogen ondervinden, net zoals het feit dat de maatschappij ondanks alles er heel andere gedachten op na houdt over of iemand schuldig is of niet. Je hebt vastgezeten, bent gedetineerd geweest en daarmee heb je een levenslange stempel op je naam staan. Onschuldig of niet, daar wordt geen verschil in gemaakt. Kijk bijvoorbeeld naar een verzekeringsmaatschappij. In hun vragenlijst staat onder andere: bent

u de laatste vijf jaar in aanraking met justitie geweest? Ook als je op zo’n moment onschuldig ben. Ja, invullen anders pleeg je een strafbaar feit.

Vrijwillige maatjes

Bij het solliciteren naar een baan - en je hebt twee maanden in detentie gezeten en bent daarna vrij gekomen - krijg je vragen over die periode. Doordat er een gat in je cv zit, wordt de kans op een baan verkleind. Vandaar ook dat ik iedereen wil adviseren om zo veel mogelijk zelf dingen te regelen vanaf het moment dat je vastzit tot aan het moment dat je buiten komt en dat je daar eventueel hulp bij inschakelt (Daar zijn vrijwillige maatjes voor, redactie), maar hou alles zelf in de gaten. Dat wil niet zeggen dat instanties geen goed werk doen, maar op justitie hoef je niet te rekenen wat hulp betreft. En mijn hoop en boodschap aan eenieder is ook: oordeel niet te vroeg over een ander, want veroordelen is al vlug genoeg gedaan. Ik wens iedereen - schuldig of onschuldig - veel succes en sterkte toe bij de terugkeer in de maatschappij. Inzender bij redactie bekend.

DJI op vrijwilligersdag: Kwetsbare mensen door ‘inclusief denken en handelen’ niet langer buiten gesloten Van de redactie Nieuwkuijk – Grote opkomst dit jaar op de Dag van de Vrijwilligers in het Brabantse Nieuwkuijk (gemeente Heusden). Dit keer was de dag, onder auspiciën van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI), in het bijzonder bedoeld voor vrijwilligers die actief zijn in justitiële inrichtingen met betrekking tot detentie en zorg. De Stichting Surant trad op als co-organisator. De bijeenkomst moet als een dag van erkenning worden gezien en tegelijkertijd gelegenheid bieden om met elkaar een actueel onder te bespreken. Thema in Mariapoli Mariënkroon in Nieuwkuijk was ‘De maatschappij ben jij’. Met dit thema wilde DJI de maatschappij beïnvloeden door aandacht te geven aan de vrijwilligers die werken binnen en buiten de muren van bajesen en die zich inzetten voor (ex-)gedetineerden. Volgens de DJI zijn vrijwilligers niet alleen van grote waarde voor gedetineerden, maar leveren zij door hun inzet een bijdrage aan de leefbaarheid van onze maatschappij door het doorbreken van de cultuur van het uitsluiten van mensen. Door ‘inclusief denken en handelen’ worden kwetsbare mensen niet langer meer buiten gesloten, maar mogen

zij ervaren dat zij volwaardig zijn en er bij horen. ‘Vrijwilligers verrichten hun werk belangeloos en zijn niet alleen financieel van waarde voor onze maatschappij, maar werken ook mee aan dit nieuwe perspectief,’ aldus DJI. Op de bijeenkomst vertelden verschillende bezoekers het een mooie en goede dag te vinden.

Lovende woorden

Angeline van Dijk, directeur Gevangeniswezen, sprak namens staatssecretaris Klaas Dijkhoff lovende woorden en zei dat DJI al zes jaar geleden had gekozen om dichter bij de vrijwilligersorganisaties te willen staan. De taak en doelstelling van DJI heeft ook een evolutie doorgemaakt. Niet meer alleen gericht op opsluiten en beveiligen, maar ook werken aan herstel, aan normalisatie. Een individuele aanpak, maar gemeenschapsgericht. Een positief klimaat doen ontstaan in detentie waarin de gedetineerde autonomie leert. De buitenwereld hierbij betrekken, vrijwilligers binnen en aan de poort. Een verschuiving van aanbod naar vraag : maken dat de mensen zelfredzaam worden Daarin speelt een vrijwilliger een rolmodel. Maar toen kwamen er ook kreten uit de zaal. ‘Vrijwillig, maar niet vrijblijvend. Onbetaald, maar niet te koop.’

Televisie vaker toelaten in rechtszaal Van de redactie

Den Haag - De Raad voor de rechtsspraak vindt dat televisie vaker moet worden toegelaten bij een rechtszaak. Dat zei Frits Bakker, de voorzitter van de raad, onlangs in het mediaforum van De Ochtend op NPO Radio 1. Eerder al adviseerde een speciale commissie na de uitspraak in de zaak Wilders over camera’s in de zittingzaal. De bevindingen gepresenteerd

in het rapport ‘Rechtspraak in beeld’ waren toen dat het wenselijk was dat de rechtspraak tegemoet komt aan de toegenomen maatschappelijke behoefte aan meer openbaarheid en toegankelijkheid van de rechtspraak. Dat zou ook moeten gelden voor live uitzendingen van processen. In zijn column in NRC Handelsblad geeft Folkert Jensma aan dat het met de openbaarheid van de rechtspraak in Nederland nog maat maar matig is gesteld, zeker vergeleken met een land als Rusland.

27

deBonjo juni 2016

‘In de bajes sta je stil en de tijd ook.’

Werken aan toekomst in jachthuis Moria

Paul Grijpma Nijmegen/Berg en Dal – Broederlijk staan ze naast elkaar, klaar om op de foto te worden gezet. De man rechts is maatschappelijk werker Saïd Tahri en de ander is de exgedetineerde Tommy (27) die nu aan het eind van zijn Penitentiair Programma (PP) zit. Op de achtergrond het oude jachthuis aan de Louiseweg in Berg en Dal bij Nijmegen. Het is het onderkomen van zo’n 21 jonge mannen die terugkeren uit detentie en gedurende tien maanden tot een jaar lang worden begeleid. De instelling in het oude jachthuis heet Moria, genoemd naar ‘de plaats waar wordt gezien’. Dat is de betekenis van de naam van de Bijbelse berg Moria. De Stichting Moria bestaat 21 jaar en heeft een directeur en verder zeven persoonlijke begeleiders. Saïd

Maatschappelijk werker Saïd Tahri (rechts) en Tommy, bewoner

Tahri: ‘De jongens zitten allemaal in hetzelfde schuitje. Wat er verder in het verleden is gebeurd, doet er niet toe. We hebben het er niet meer over dan nodig is. We geven ze handvaten voor een leven zonder criminaliteit en proberen samen een ‘nieuw’ leven op te bouwen.’ Vanuit de jachtvilla worden de jonge mannen begeleid naar werk, of naar

De Bijbelse berg Morian.

een opleiding. De bedoeling is de terugkeer zo soepel mogelijk te laten verlopen. Moordenaars en types met een verleden van ernstige geweldsdelicten worden niet aangenomen. Bij Moria zitten meer de overvallers en dergelijke. Ze komen van alle kanten, van PI door het hele land en zijn in de leeftijd van 18 tot 30 jaar.

Op sleeptouw

Tommy, al vijf maanden bij Moria: ‘Het is beter om te praten en eerlijk te zijn. Dan krijg je ook meer respect.’ Tommy was dakloos en heeft geruime tijd gezeten. Hij is blij met de kans die hij nu gekregen heeft. ‘Ze zijn streng hier, maar dat is logisch, want je zit hier niet omdat je zweetvoeten had. Alcohol en drugsgebruik binnen de stichting Moria is verboden. Wanneer iemand herhaaldelijk de mist ingaat met alcohol of drugsgebruik wordt er gekeken wat er voor nodig is om iemand hierbij te helpen.’ De bewoners moeten een nieuwe weg inslaan en dat gaat niet zo maar. Oud zeer moet worden opgeruimd, verslavingen overwonnen, schulden gesaneerd, en verstoorde relaties moeten worden hersteld. Bij de rondleiding laadt Tommy zien

Klein kostschooltje

Saïd Tahri, oud-medewerker bij de Pompekliniek: ‘Vrijwilliger Huub helpt ook bij het regelen van uitkeringen, zorgverzekeringen en andere basisdingen. De basisdingen worden in het begin samen gedaan met de persoonlijke begeleider die elke nieuwe bewoner krijgt toegewezen.’ Huize Moria heeft veel weg van een klein kostschooltje uit de jaren vijftig. Tahri: ‘Alleen is de manier van werken

Stichting Moria, met oud-premier Dries van Agt als lid van het Comité van Aanbeveling, heeft een stormachtig tijd achter de rug. Het was niet gemakkelijk om bij gemeente en justitie steun te vinden voor de voortzetting van het instituut, maar het nu dan toch gelukt. Moria is een aanrader voor een ieder die achter de celdeur nog zit te dubben over het Penitentiair Programma (PP), dat er aan komt, het PP, volgens artikel 43 en toezichtplaatsing met voorwaarde voor verblijf in een 24 uurs setting. Tommy: ‘Je kan wel in je cel blijven zitten, maar dan ben je niet met je toekomst bezig. In de bajes sta je stil en de tijd ook.’

Maak je cartoons, stuur het naar Bonjo

VERRAS JE KIND MET EEN VERJAARDAGSCADEAUTJE!

ADVOCATENKANTOOR CREMERS

Je kunt meedoen als: • je in de gevangenis verblijft, • je kind niet ouder is dan 12 jaar, • in Nederland woont, • en als de andere ouder of verzorger toestemming geeft. (de kosten zijn voor onze rekening)

Gespecialiseerd in: • Strafrecht en penitentiair recht • Personen- en familierecht Mr. H.M.S. Cremers Postbus 3037 5203 DA Den Bosch tel. 073 633 00 63 fax 073 633 00 64

Bel GRATIS naar 0800 331 05 68 (niet geblokkeerd)

hoe de dag ongeveer verloopt. In de ochtend is er gezamenlijk ontbijt in de eetkamer, maar wie wil kan z’n broodjes ook op de kamer nuttigen. Tussen de middag staat de lunch klaar en elke woensdagavond wordt er gezamenlijk gedineerd.’ In het washok staan wasmachines zodat iedereen zijn eigen was kan doen. Voor fitness moet je in de kelder zijn, want daar staan de apparaten. Moria telt één vrijwilliger, Huub, een oudpolitieman die de jongens op sleeptouw neemt in de beginfase van hun verblijf. Zo maakt hij samen met de nieuwe bewoner een wandeling door de stad en legt hem dan een en ander uit over Nijmegen.

natuurlijk gespitst op de wensen en behoeften van in de eerste plaats de bewoners, justitie, gemeente, samenleving en de tijd waarin we leven.’ Er is een moestuintje, jeu de boules, een tafeltennistafel, een voetbalspel, maar ook Playstation 4 met FIFA 2016 is binnengekomen. En je kan buiten ook kippen voeren. Het is er huiselijk en een rustgevende omgeving. Het dagprogramma bestaat onder meer uit tuinonderhoud, klussen in het koetshuis, waar bijvoorbeeld een tuinameublement voor 350,- euro in elkaar wordt gezet. Tahri: ‘Dit soort taken worden vooral in de beginperiode gedaan. Daarnaast hebben we intensief contact met verschillende soorten dagbestedingscentra en het jongerenloket waar bewoners hun vaardigheden weer kunnen oppoetsen of dan wel ontdekken. Wanneer de talenten en vaardigheden duidelijk zijn, wordt er naar passend werk gezocht. Te koop voor iedereen. En natuurlijk zijn er de schoonmaakwerkzaamheden.

[email protected] www.advocatenkantoorcremers

geloof in herstel

Mede auteur ‘Bajesboek’

28

deBonjo juni 2016

Kernactiviteit is ondersteuning vrijwilligers

Wat doet Bonjo?

Bonjo ondersteunt tientallen vrijwilligers.

Van de redactie

nen gedetineerden, ex-gedetineerden en achterblijvers terecht voor advies Amsterdam - Op de achterkant van en informatie. Via de website wordt deze krant staat wat Bonjo alleook informatie gegeven die bruikmaal voor gedetineerden doet. baar is vooral voor ex-gedetineerden Toch is er behoefte aan meer en voor achterblijvers. informatie, hebben we van gedeDe krant, de Bonjo, is een vlaggentineerden gehoord. Daarom dit schip van Bonjo. Als gedetineerden, overzicht in woorden ex-gedetineerden en achterblijvers dan wel andere betrokkenen bij De activiteiten van Bonjo is detentie hun verhaal kwijt willen, in drieën op te splitsen: staat deBonjo daarvoor open. Een • Het vrijwilligerswerk bij sanctietoe- melding aan Bonjo via bijvoorbeeld passing het 0800-nummer of 020-6659420 • Activiteiten die zich rechtstreeks kan een en ander op gang brengen. richten op (ex-)gedetineerden Mailen kan ook, [email protected] • ‘De vakbond’ voor gedetineerden. Het vrijwilligerswerk bij sanctietoe- Contactbureau Het contactbureau is een actief passing is voor Bonjo van belang. De kernactiviteit is het ondersteunen medium om gedetineerden in contact te brengen met andere gedetineerden van vrijwilligers(organisaties) die zich richten op het werken met (ex-) of met mensen buiten de bajes, die zich betrokken voelen bij gedetigedetineerden. De organisaties die neerden. Vragen daarover kunnen op lid zijn van Bonjo verrichten vier het nummer 0800 3334446 gesteld taken: worden. • Ze bezoeken gedetineerden voor Huisbewaring zorgt ervoor dat gedegesprekken met gedetineerden tineerden hun huis niet kwijt raken. • Ze helpen (ex-)gedetineerden door Als je je huis wilt houden, neem voor hen als maatje op te treden; dan contact op met Bonjo. Dat kan dat gebeurt ook in de Re-integratie opnieuw via het 0800 nummer of via Centra (RIC’s). Het is mogelijk de de website. contacten die binnen gelegd zijn Er zijn Bonjo-vrijwilligers opgeleid buiten voort te zetten • Er is tijdelijke huisvesting, maar dat om achterblijvers te helpen. Dat kan doordat er geholpen wordt bij schulis alleen in Amsterdam het geval • Gedetineerden die naar buiten gaan, den, het behouden van een huis, hoe werkt het in de gevangenissen, maar kunnen geholpen worden van bajes ook door met andere achterblijvers naar werk. contact te hebben. Ook hier geldt dat Vlaggenschip het 0800-nummer de scharnier is Bonjo heeft een helpdesk. Daar kunom contacten te leggen.

Ondersteuning

Het ondersteunen van gedetineerden, hen van advies dienen en hen helpen niet te recidiveren, blijkt steeds weer een belangrijke werkzaamheid van het Bonjo kantoor. Veel gedetineerden wenden zich tot het Bonjo-kantoor voor ondersteuning. Bonjo wordt dagelijks benaderd door gedetineerden alsook door hun partners en familieleden, met tal van vragen. Zij worden geconfronteerd met de enorme problemen die detentie vaak oplevert. Er wordt bij Bonjo gevraagd om steun om de weg te vinden in de doolhof van regels en regelingen. Bonjomedewerkers geven naar vermogen antwoord op die vragen of verwijzen door. Deze helpdesk werkt! Ontwikkelingen in de gevangenissen hebben invloed op de leefsituatie van gedetineerden en dus ook op de manier waarop men de gevangenis verlaat. Bonjo volgt deze ontwikkelingen op de voet. Er zijn naar schatting 300.000 Nederlanders die sinds 1990 de gevangenis één of meerdere keren hebben verlaten. Hun belangen wil Bonjo dienen.

Liever geen huis verhuren aan ex-bajesklant

Onderzoekers ontdekten discriminatie Van de redactie Amsterdam - Van het getal kijken we steeds weer op. Elk jaar komen er ongeveer 40.000 mensen buiten uit de PI. Dan is wonen, beter een woning belangrijk. Als je woont, is er minder kans op recidive. Dat wisten we natuurlijk al lang. Vanaf het eerste moment leer je bij Bonjo over de drie W’s geleerd: Wonen, Werk en Wijf. Nu dus over wonen. Anja Dirkzwager, Arjan Blokland, Kimberley Nannes en Marieke Vroonland hebben een veldonderzoek gedaan naar discriminatie van ex-gedetineerden bij het vinden van een woning.

kon daar lekker over mopperen. Maar dat ter zijde.

Inderdaad discriminatie

De onderzoekers lieten op 231 bestaande online advertenties waarin huurwoningen werden aangeboden, reageren. Wel huurwoningen, huizen of kamers met een huurprijs tot 850 euro in de private sector. Soms maakten de woningsollicitanten melding van een detentieverleden, soms niet. De onderzoekers vonden inderdaad discriminatie. Zonder detentieverleden kon 43% rekenen op een positieve reactie, met detentieverleden 23%. Conclusie: verhuurders verhuren liever geen huis aan een ex-bajesklant. Wellicht verwachten ze – zoals de Verzekeren is een probleem als geonderzoekers veronderstellen – dat de Ze rapporteren dat veel gedetineerden detineerden vrij komen. Bonjo heeft ex-bajesklant de huur niet kan betalen. contacten met verzekeraars en schuld- voordat ze gedetineerden werden een slechte woonsituatie hadden. Dat maakt Dat zal soms ook zo zijn. Zeker in het hulpverleners die kunnen helpen. het op zichzelf moeilijk, zeggen ze, hard duurdere segment. Ze hebben overigens Huisvesting voor ex-gedetineerden huurwoningen in de sociale sector niet te maken dat verhuurders simpelweg is – zeker als ze net buiten komen – onderzocht. Daarover kunnen ze dus discrimineren. Ook sociaal wenselijkvaak een probleem. heidsgedrag speelt een rol bij het invul- niets zeggen. Hoe dan ook: de onderBonjo heeft een netwerk voor het huisvesten van ex-gedetineerden. We len van vragenlijsten. Wie vult in dat hij zoekers bevelen aan ex-gedetineerden te helpen bij het zoeken van een plek om weigert als hij weet dat er dan met een kunnen mensen die buiten komen te wonen. Daar doen wij van Bonjo ons scheef oog naar je gekeken wordt? Dit heel vaak helpen. uiterste best voor. soort onderzoeken doet ons - maar dat Bron: A. Dirkzager e.a. Effecten van is van gans andere orde - altijd denken aan onderzoeken waarin uitgezocht werd detentie op het vinden van werk en een woning: twee veldexperimenten. Tijdof het inderdaad zo is dat zwembaden schrift voor Criminologie, 57, 1. 5-30. rechthoekig zijn. De oude Jan Blokker

Contact met het slachtoffer of nabestaande? Dat kan via slachtoffer-daderbemiddeling

krokodillentranen? • Om jouw kant van het verhaal te vertellen • Om iets goed te kunnen maken • Om zelf weer opgelucht verder te kunnen Kijk op www.slachtofferinbeeld.nl op de computer in het RIC of vraag ernaar aan een PIW’er, geestelijk verzorger of casemanager.

“Dankzij de hulp van Ton heb ik mijn echte ‘ik’ kunnen laten zien. De rechter schorste de hechtenis. Gelukkig heb ik nu mijn baan kunnen houden”

29

deBonjo juni 2016

BONJOCONTACTBUREAU ZO WERKT HET CONTACTBUREAU 1. Je stuurt je advertentie naar Bonjo contactbureau, Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam. 2. Bonjo stuurt de advertentie naar een beoordelingscommissie. Deze moet goedkeuring geven voor plaatsing. 3. Bij goedkeuring plaatst Bonjo je advertentie in deBonjo en/of op de website. 4. Een reactie op een advertentie stuur je naar Bonjo contactbureau. Vermeld hierbij wel het advertentienummer anders kunnen wij je reactie niet doorsturen. Doe een postzegel op de enveloppe en stuur ’m op. 5. Als je reageert maar niet wilt dat je adres bekend wordt, vermeld je adres dan niet in je brief maar op een bijgevoegd papiertje. Zonder je adres kunnen wij geen reacties naar je terug sturen. Een eerlijk verhaal scoort het best. Dus schrijf een brief met daarin je interesses, hoe lang je nog moet, wat je graag wilt en wat weer niet. Ieder die de site bezoekt weet dat hij/zij met een gedetineerde te maken heeft. Transparanter kan niet! 1617 Hoi ik ben Dennis en ik ben 43 jaar en 1.78 lang en ik weeg rond de 70 a 73 kilo. Ik moet nog een lange tijd I.S.D dat duurt 2 jaar. ik ben kaal en blauwe ogen en heb tatoo’s.Ik hou van muziek, rap, hiphop, r&b en soul en alles wat er op MTV en TMF word uitgezonden. En ik hou van actie films en goede docu’s sporten, autoo’s en motoren vind ik te gek en hou ervan om te wandelen.En ja shoppen dat vind ik ook leuk en het zou leuk zijn als een dame al dit ook bezig houdt. Blond haar of donker haar is niet belangrijk en leeftyd rond de 25-55 is oke.En ik ben op zoek naar iemand die het leuk vind om te schrijven met mij en we zien wel hoe het verder verloopt..Het zou leuk zijn met een foto en zal er dan ook 1 terug sturen. Ik heb geen andere vrienden of vriendinnen om me heen, maar zal het wat duidelijker maken als ik en jij mekaar schrijven dus ik hoop z.s.m.een leuke en spontane brief te krijgen.Groetjes Dennis. 1618 Mijn naam is vince, ben 33 jaar 82 kg 185 lang en heb donker blond haar grijs groene ogen en een normaal postuur en ben een rustig en vrolijk persoon. Ik moet nog 28 maanden zitten in PI Vught. Ik hou van koken, masseren, wandelen, tekenen en motor rijden. Ik zou het leuk vinden om met een dame te schrijven en misschien word het wel meer ik vind uiterlijk en

leeftyd niet echt belangrijk. Ik hoop jullie snel te lezen en je krijgt altijd altijd een leuke brief met tekening van me terug met een foto van mij...Groetjes Vince. 1619 32 jarige jongeman zit in voorarrest voor een stomme fout van een paar jaar geleden. ik verwacht zelf rond september vrij te zijn. Ben nl kom zelf van het woonwagen kamp. Blauwe ogen donker blond haar 1.80 lang 82 kilo.Lief zorgzaam heb net een relatie van 11 jaar gehad.Hou van reizen ben zelfstandig en ben nu op zoek naar een lieve leuke meid die zorgzaam is. Afkomst is niet belangrijk als je maar hetzelfde als mij, trouw en een goed karakter heeft.Je verleden is niet belangrijk voor mij.Als je goed voor mij bent zal ik je op handen dragen en je van het leven laten genieten.Ik hou van uit eten gaan en van sauna en nog veel meer.Hoop snel wat van je te horen .Graag een foto mee sturen. Kinderen is geen bezwaar heb zelf 2 dochters van 10 en 5 jaar.veel liefs en een dikke knuffel van F. Kom zelf uit Limburg maar afstand is geen probleem. 1620 Hallo, ben jij een nette goed verzorgende dame tussen de 25-35 jaar, sportief en goed opgeleid . Dan zou ik graag met jou in contact willen komen. Mijn naam is Ben ik ben 32 jaar en geboren in Amsterdam mijn ouders zijn van Marokaanse kom af.Ik heb definitief besloten om de misdaad

Strafrecht

vaarwel te zeggen en wil mij gaan richten op een rustig stabiel leven. Misschien dat jij mij hierbij kan helpen. Ik ben wel een avontuurlijk type dus ben aan het nadenken over een geschikte hobby. Momenteel verblijf ik PI Zwaag in afwachting van mijn strafzaak ik riskeer een gevangenisstraf van 3 tot 6 jaar. Ik ben op zoek naar een lieve vrouw die naar mijn verhaal wil luisteren. Ik kan aardig koken ben 1.79 lang vriendelijk en vrolijk .Verder heb ik een licht getinte huidskleur en ben ik atletisch gebouwd.Hoop wat van je te horen ...Ps bij voorkeur een foto. Grtjes Ben. 1621 Hoi ik ben Ray en verblijf in de pi Leeuwarden. Het gaat relatief goed met me, ik hecht heel veel waarde aan een goed contact met een pen vriendin.Contact in de gevangenis vind ik nl heel belangrijk. Ik ben zelf eerlijk en open tegen mijn medemens . Ik zit nog op het H.v.b. in afwachting van mijn zaak.Maar ik sta der heel sterk voor mijn zaak. Ik zal even wat over mij zelf vertellen ben een jongeman van 32 jaar en ben 1.92 lang heb bruine ogen en donker blond haar en een normaal postuur.Mijn hobby’s zijn muziek luisteren auto’s tattoe’s lekker eten. Dus als je wil schrijven pak dan een pen. Mag met foto en ik schrijf je altijd terug groetjes Ray.... 1622 Hallo ik ben Klaas. Ik zit momenteel in de P.I De Dortse Poorten. Ik ben op zoek naar een lieve eerlijke en spontane vrouw . Om mee te schrijven en een band/vriendschap op te bouwen. Ik ben een zigeunerjongen van 42 jaar. Ik heb lang donker bruin haar , blauwe ogen en een normaal postuur. Ik hou van muziek, sporten, wandelen, avontuur, en samen gaan uit eten, terrasje pakken of een dagje/weekendje weg. Ben jij een lieve eerlijke spontane vrouw en spreek deze advertentie jou aan schrijf dan een leuke brief naar mij. Zo kunnen we mekaar een beetje beter leren kennen en wie weet een vriendschap op bouwen.En

Cassaties

Contact 020-363 9999 Leidsestraat 69-G 1017 NX Amsterdam Postbus 59616 1040 LC Amsterdam

mr. A.R. Kellermann Advocaat sinds 2004 F : 020-363 9998 E: [email protected]

wie weet meer. Ik schrijf altijd terug, tot snel groetjes Klaas. 1623 Hallo Dames, Ik ben een half bloedje van 38 jaar. Half nederlands en half surinaams en heb een caramel kleur 1.84 lang 85 kg zwart haar en bruine ogen groot gebouwd en verzorgd uiterlijk.Hou van mijn uiterlijke verzorging. Mijn roepnaam is OJ-Love dus geen OJ-Simpson hahaha..ff een grapje hoor dames.Ik wil schrijven met dames van 21-50 jaar kleur of roots doet er niet aan toe.Wel je innerlijke kant lief aardig of stout mag ook. Ben jij of voel jij je aangesproken schrijf of pen met je boy. je krijg altijd een brief terug. Ik zit nu in Pi de Zwaag mijn naam is Hendrikus Henry .K 1978 geboren geb. in Amsterdam waar ik normaal ook woont.Nou dames ik hoop dat jullie voor nu genoeg weten....Tot ziens O.J-LOVE 1624 Hallo leuke vrouwen van nederland.. Ik ben Said 46 jaar oud en van marokaanse afkomst.Ik heb bruine ogen ben 1.75 lang 85

kilo en lekker kaal, en sportief gebouwd.Ik hou van voetballen en van nog meer sport. Ik drink en rook niet . Ik ben een rustige man en zoek hierbij ook een rustige vrouw waarmee ik gezellige dingen mee samen kan doen. .Leeftijd en afkomst maakt mij niets uit.Mijn straf loopt tot eind 2017 dus word dit mijn jaar en dat dan met jou aan mijn zijde, zodat we leuke dingen kunnen doen.Ik zit in de PI Dordrecht dus mocht je willen schrijven, een brief terug en een ontmoeting is bij mij gegarandeerd. groetjes en kusjes Said. 1625 Verzorgde 43 jarige man zoekt een leuk en goed uitziende vrouw van ongeveer 30-40 jaar.Afkomst is niet belangrijk.Ik ben 1.70m half lang donkerbruin krullend haar met blauwe ogen en spaanse afkomst sporief gebouwd. Ik hou van sporten, koken,en genieten van het leven.Ik zit in PI Tilburg, en moet nog 13 maanden zitten.Heb je interesse laat dan niet op je wachten, en schrijf me, ik zal je zeker terug schrijven. Groetjes Devalez Mario.xxxxx

30

deBonjo juni 2016

Voorleesproject verbindt achterblijvers met ingeslotenen

Jaap Brandligt Alphen aan den Rijn - Het begon in De Geniepoort in Alphen aan den Rijn. Het was een initiatief van pastor Ben Janssen. Een voorleesproject, waarbij gedetineerden voorlezen voor hun kinderen thuis, hun achterblijvende kinderen. Ik las erover in een blad van de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) waarin succesverhalen rondom detentie worden verteld. Ik werd meteen nieuwsgierig en nam me voor in ons blad daarover te vertellen.

Links: Initiatiefnemer pastor Ben Janssen Foto: PeterFranken.tv.

heden binnen het justitiepastoraat en de PI Alphen aan den Rijn en het detentiecentrum financieel ondersteunt. Justitie zag er wel wat in en gaf toestemming voor het project, een pilotproject. Justitie investeerde 1000 euro voor apparatuur. Verder werd er Ik heb daarvoor twee motieven: ik ver- een ruimte beschikbaar gesteld met tel graag over die dingen die goed gaan een tafel, met stoelen en een kast. en ik vind dat deBonjo een belangrijke Dit klinkt allemaal heel zakelijk. Maar het enthousiasme waarmee informatiebron is voor ingeslotenen. Henri Komen, een vrijwilliger van Eigenlijk dus de enige. Ingeslotenen die dit project niet kennen, kunnen bin- het eerste uur, over zijn, over hun project vertelt, geeft meer kleur aan nen wellicht een poging ondernemen wat er gebeurt. Hun project, want er ook in hun instelling iets vergelijkzijn op dit moment acht vrijwilligers baars van de grond te krijgen. bij betrokken, die op de zaterdag met En dus ging ik naar Alphen aan den Rijn om Henri Komen tegen te komen, ingeslotenen aan de gang gaan. Op de zaterdag omdat er dan geen proeen van de dragende vrijwilligers van het project. Het was plezierig weer. Op gramma is en gedetineerden dan dus beschikbaar zijn. Vooraf is de pastor, een aangenaam terras vertelde Henri die met veel gedetineerden contact mij over hoe het project tot stand is heeft, rond geweest om reclame te gekomen, hoe het georganiseerd is. maken en om liefhebbers voor het Toestemming justitie voorlezen te noteren en in te planHet begon allemaal in 2005 bij Ben nen. De pastor is dus de spil van dit Janssen. Toen stelde Janssen aan project. Mogelijk kan het ook iemand justitie voor dit voorleesproject te gaan anders zijn ,bijvoorbeeld een vrijgestdoen. De kosten zouden gedragen lede PWI-er. worden door de Stichting PoortwachEr is weinig nodig voor het project. ter - noem het een ideële stichting Een lokaal – het onderwijslokaal – - gelieerd aan de kerk die werkzaameen camera, een dvd-brander, een t.v.-

Achterblijver en het gevoel van alleen op de wereld? Schrijf of bel Bonjo, wij helpen je verder. T 0800 3334446 Postbus 10109, 1001 EC Amsterdam.

scherm en leesboeken. Die leesboeken zijn uiteraard belangrijk, want als voorlezen van hun kinderen de core business is van het project dan heb je voor die core business wel boeken nodig. Henri

Harrewijnprijs

Komen ziet dan ook wel een bui hangen als er geen bibliotheek meer is. Overigens halen de voorlezers zelf de boeken uit de bibliotheek. Ze lezen zich op cel in. ‘Gebeurt niet altijd’, weet Komen ook wel. Dit project past naadloos in die initiatieven die genomen worden om de relatie tussen ingeslotenen en achterblijvende kinderen in stand te houden en zelfs te versterken. Wat gebeurt er concreet? Het is eigenlijk heel simpel. De ingeslotene leest een verhaal voor uit een boek. Het mag ook een eigen verhaal zijn. Voordat hij gaat voorlezen, zegt de man een persoonlijk woord, dan gaat hij voorlezen om met iets tot besluit te zeggen en door uit te wuiven of een handkus te geven. Iemand kan ook een muziekinstrument meenemen om daar iets mee te doen. Of een – noem het – performance doen. Er zijn behoorlijk wat vrijheden. Het

geheel wordt opgenomen en vervolgens op een dvd-gebrand. Daarna gaat het naar het adres waar het kind verblijft. Het is in al zijn simpelheid erg doeltreffend. En soms ook nog taalvormend. Het is ook niet verwonderlijk dat het voorleesproject in 2009 genomineerd is geweest voor de Harrewijnprijs, een prijs voor projecten die gericht zijn op kwetsbare groepen.

In het Russisch

De internationalisering van de wereld die we ook in het gevangeniswezen kennen, heeft gevolgen voor de voorleestaal. Nederlands uiteraard, maar feitelijk alle talen die in de gevangenis aanwezig zijn. Komen vertelt bijvoorbeeld dat een gevangene in het Russisch zijn verhaal deed, ondersteund door plaatjes uit een boek. Het

maakt de bibliotheek als veeltalige leesbron voor gedetineerden nog belangrijker dan hij normaal al is. Materiaalvernieuwing - want dingen slijten soms en moeten dus vervangen worden - gebeurt uit het budget van de gevangenissen zelf. In 2012 hebben Janssen en Komen Alphen een workshop over het project gegeven. DJI heeft in het directeurenoverleg afgesproken 2500 euro per PI beschikbaar te stellen om het voorlezen in de eigen toko’s een plek te geven. Volgens DJI-bronnen is dat gelukt in Over Amstel, Heerhugowaard, Zoetermeer, Nieuwersluis, Dordrecht, Zwolle, Zutphen en Nieuwegein. Henri Komen en de andere vrijwilligers mogen trots zijn op hun zo eenvoudige, maar doeltreffende project.

High Impact Crimes op laagste niveau afgelopen tien jaar Den Haag - Het aantal High Impact Crimes, misdaden met een grote impact op het slachtoffer, is gedaald naar het laagste niveau in de afgelopen tien jaar. ‘Ik ben tevreden met deze daling die het gevolg is van de gezamenlijke aanpak door publiek-private partijen. Ik heb veel waardering voor de inzet van alle betrokkenen. Voor de komende jaren is de belangrijkste opdracht om de bereikte resultaten ten minste vast te houden en te voorkomen dat meer mensen het slachtoffer worden van dit soort ingrijpende strafbare feiten. Voor deze opdracht staan alle partijen gezamenlijk aan de lat onder regie van het lokaal gezag’, aldus minister Van der Steur (Veiligheid en Justitie). Bron: Ministerie van Veiligheid en Justitie.

PETERS ADVOCATEN Specialisten In Strafzaken tevens specialist in herziening bij onherroepelijke veroordeling Amersfoort Amsterdam T 033 462 75 51 T 020 240 30 42 Gedetineerden bellen gratis 0800 0814 [email protected] www.strafrechtadvocaten.nu

31

deBonjo juni 2016

Op bezoek bij vreemdeling in detentie

Revijare Oosterhuis: ‘Soms valt het woord zelfmoord’ ‘Je moet nu komen. Je moet me nu helpen. Ik heb echt je hulp nu nodig,’ zegt Amrani aan de telefoon. Hij belt naar het Meldpunt Vreemdelingendetentie vanuit detentiecentrum Zeist. Hij zegt dat niemand hem helpt, hij is boos. Als je in detentie een arts, het juridisch loket of iemand anders wilt spreken, moet je een aanvraagbriefje inleveren. Amrani zegt dat hij al honderden briefjes heeft ingeleverd, maar dat hij niemand te zien krijgt. Amrani komt uit Marokko en woont al 16 jaar in Nederland. Dit is ondertussen de zesde keer dat hij in vreemdelingendetentie zit. Hij heeft uitgerekend dat hij bij elkaar opgeteld al 15 maanden in vreemdelingendetentie heeft gezeten.

belt ons op in de hoop dat wij zijn situatie kunnen verduidelijken. Hij snapt weinig van detentie. Bij wie moet hij zijn met welke briefjes? Bij wie kan hij klagen? Wie kan hem helpen? Maar vooral; waarom zit hij daar nou eigenlijk vast en wanneer komt hij vrij?

Broekstok

Hij belt mij in paniek op. Hij is net in het ziekenhuis geweest. Hij moest met handboeien en bewaking door de gangen van het ziekenhuis lopen. Hij vertelt dat zijn bejaarde celgenoot dat vorige week ook moest. Er was een lange stok aan één been vastgemaakt, waardoor hij niet weg kon rennen. Een broekstok. Soms weigeren mensen een ziekenhuisbezoek om de vernedering in de gangen te ontlopen. Ze schamen zich er voor. Detentiecentrum Zeist We zijn sinds december in contact met is vanuit ons kantoor in Rotterdam Amrani. Tijdens deze periode verslech- niet zomaar te bereiken. Het detentiecentrum ligt eigenlijk ook niet in tert zijn medische situatie. Hij krijgt Zeist, maar in een klein dorp van 6000 een vreselijke hoofdpijn en kiespijn inwoners genaamd Soesterberg. Ik ga en plotseling is zelfs de helft van zijn gezicht verlamd. We begrijpen niet hoe de volgende dag op bezoek. Na een het kan dat in het bijzijn van artsen zijn lange trein- en busrit loop ik nog zeker medische situatie zo achteruitgaat? Hij twintig minuten, om bij de ingang van

het justitieel complex te komen. Ik ben omringd door bos en snelweg. En voel mij verloren in niemandsland. Ik loop langs hekken waarop grote borden met afbeeldingen van Duitse Herders en een afschriktekst staan. Hier wil ik niet in mijn eentje zijn wanneer het donker is. Het is afgelegen en verlaten. De enige mensen die ik zie zijn bewoners van het asielzoekerscentrum naast het detentiecentrum. Met tasjes van een supermarkt die nog verder moet liggen dan de bushalte. Naast een schietterrein zie ik de meters hoge hekken van het detentiecentrum. Ik bel aan. Via de intercom wordt mijn naam gevraagd. ‘Bij wie komt u op bezoek? Heeft u ook de achternaam? Ik zie u er niet instaan?’ Ik word er zenuwachtig van; ben ik voor niks dit hele eind gekomen? Heb ik iets verkeerds gedaan met de registratie? Na even wachten kan ik er gelukkig in. Ik loop over de gigantische parkeer-

plaats en verbaas mij dat het detentiecentrum zoveel parkeerplekken heeft. Terwijl de bezoekersparkeerplaats voor het hek nog geen tien plekken heeft. Die ook nog eens volstaan met PostNL en de halalvoedselbank. Het Meldpunt krijgt regelmatig meldingen van mensen die geen bezoek ontvangen. Ofwel omdat zij zich schamen om te vertellen dat zij in detentie zitten. Of omdat andere ‘ongedocumenteerden’ hen niet kunnen bezoeken vanwege het gebrek aan een identiteitsbewijs. Bovendien is de tijdrovende reis natuurlijk niet gratis en kunnen sommigen deze kosten niet betalen.

Face tot face

Ik kom aan bij het volgende checkpoint. Opnieuw mijn naam en bezoekvraag. Opnieuw wordt in het systeem gezocht. Ik mag gelukkig weer verder lopen. Nadat ik al mijn spullen in een kluis heb gedaan, loop ik zonder schoenen en riem door het beveiligingspoortje. Drie beveiligde deuren verder beland ik in een wachtkamer. Ik voel mij opgesloten in een ruimte die zo streng beveiligd is dat je er tien minuten over doet om erin te komen. Ik weet mij geen houding te geven. Moet ik zitten? Moet ik doorlopen? Wat gaat er nu gebeuren? Ik lees de instructies: geen lichamelijk contact behalve kort bij begroetingen. Ik mag meelopen met een bewaker. Hij wijst

mij een stoel op een genummerde tafel. Op de muur hangen de woorden ‘binnen’, ‘buiten’, en ‘love’. Ik denk aan Amrani en hoe deze woorden op hem over komen. Mag ik hem nou wel een hand geven of is dat nou tegen de regels? De bewakers blijven naar ons staren. Ik dacht dat ik face to face makkelijker met Amrani zou kunnen praten, maar de bewakers kunnen alles horen. Ik verlang terug naar mijn telefoon in Rotterdam. Sinds dit bezoek belt Amrani minimaal 3x per week. Ik begrijp niet waarom hij van mij uitleg moet krijgen over zijn medische en juridische situatie. Amrani heeft het geluk dat hij Nederlands spreekt. Ik kan met hem praten. Maar hoe doet Omar die enkel Farsi (Iran) spreekt dit eigenlijk? Amrani had voorafgaand aan zijn detentie al te kampen met gezondheidsproblemen. Maar tijdens zijn detentie is dit ernstig verslechterd. Het is verbazingwekkend dat hij dit nog volhoudt. Ik maak me zorgen. Veel telefoontjes die het Meldpunt krijgt, komen van sombere, depressieve mensen. Soms valt het woord zelfmoord. Zou Amrami daar ook gevoelig voor zijn? Is detentie van dit soort kwetsbare mensen wel verantwoord? Revijare Oosterhuis is van het Meldpunt Vreemdelingen detentie en vertelde op het symposium ‘Opsluiten of beschermen’ haar bevindingen.

Vreemdelingendetentie, achter hekwerk.

Een nieuwe toekomst zonder criminaliteit... ...begint bij Stichting DOOR

De DOORstart voor (ex)gedetineerden Informatie Wilt u informatie over onze stichting? Kijk op onze site www.stichtingdoor.nl of neem contact op: email [email protected] telefoon 0118 63 56 27.

Een kunstwerk, tekening, songtekst of gedicht gemaakt? Stuur het op naar Bonjo. Een grote kans dat het in de krant komt.

Postbus 10109 1001 EC Amsterdam

Telefoon 070 20 59 160

Specialisten strafrecht met een bijzondere deskundigheid op het gebied van TBS, zowel voor personen die nog verdachte zijn of die reeds TBS hebben.

32

deBonjo juni 2016

Pilot: ‘Het straf- en zorgsysteem kan en moet anders’ Utrecht - In Wolvenplein, de voormalige gevangenis in Utrecht, is de kunsttentoonstelling ‘Hacking Habitat’. Daar vond onlangs de pilot ‘Het straf- en zorgsysteem kan en moet anders’ plaats. De pilot is een ontmoeting tussen mensen uit praktijk, kunst en wetenschap met als doel inspiratie, uitwisseling en onderzoek naar verbetering van de hulpverlening aan (ex) gedetineerden/(ex) verslaafden.

Initatiefnemer van de pilot is kunstenaar Olivia Glebbeek en maker van de film ‘Een rituele dans’. In die film is een man te volgen die na dertig jaar leven op straat afgewisseld met gevangenis en zorginstelling het anders wil doen. De film laat de hardnekkigheid en complexiteit zien van de problematiek; thuisloosheid, verslaving, criminaliteit en tegelijkertijd de noodzaak tot verandering in het leven van cliënt,

professional en het straf- en zorgsysteem als geheel. Doel is om samen op zoek te gaan naar hoe het toekomstige straf- en zorgsysteem eruit zou moeten zien en wat ervoor nodig is om dit te bereiken. Aan de pilot nam een groep van 35 mensen deel die werkzaam of betrokken bij organisaties als reclassering, Top 600, stichting de Regenboog, onderzoek, beleid, kunst, film, opleiding, cliënten en ervaringsdeskundigen.

De deelnemers zijn professionals en ervaringsdeskundigen uit de praktijk van zorg, straf, kunst en wetenschap. Zij zijn betrokken bij organisaties als Prison Gate Office, Top 600, HvO Queriodo en Inforsa. Foto: Taatske Oieterson

Anneke Sools, verbonden als onderzoeker aan het Verhalenlab van de Universiteit Twente, schreef een kort verslag van de dag.

Verhalen die helpen de weg terug te vinden Terugblikkend op de betreffende bijeenkomst rijst bij mij de vraag of deze ‘geslaagd’ genoemd mag worden. Daarbij moet ik denken aan wat mijn goede collega en vriend Thijs Tromp recentelijk opmerkte over ‘goede verhalen’ in de zorg. Goede verhalen zijn volgens hem niet per se succesverhalen, waarin we als overwinnaars zegevieren. Goede verhalen zijn verhalen waar het voortgaand leven van een mens bepalend is, en niet de fixatie op een probleem. Verhalen waarin en waarvan geleerd kan worden. Waar het bespreekbaar maken van moeilijke zaken indien nodig niet uit de weg wordt gegaan, inspirerende en ontroerende verhalen en kleine verhalen. Verhalen die helpen de weg terug te vinden naar het leven. Tijdens de pilot zijn vele van dergelijke verhalen uitgewisseld. Wanneer de verhalen ons geraakt hebben en in beweging hebben gezet, dan zou ik de dag zeker geslaagd noemen. Mij heeft het in ieder geval aangezet tot deze reflectie. Het motto De Mens Centraal kwam meermaals aan bod. Aan bod kwam de ex-gedetineerde als mens, die zichzelf als één geheel ervaart en voor wie de specialisaties binnen het straf-zorgsysteem een inbreuk vormen. Maar ook gaat het om de professional als mens. De vraag werd gesteld of oprechte belangstelling voor het verhaal van de ander professioneel kan worden aangeleerd. Maar een ander geluid kwam ook naar

voren, namelijk dat personen en niet methodes het meest effectief blijken om ex-gedetineerden tot verandering te bewegen. Als voorbeeld werd de bewaker genoemd, die tijd nam om koffie met een gevangene te drinken.

Onvermogen, aarzeling, onmacht

Het doorgaande verhaal houdt onder andere in dat er aandacht is voor verleden, heden en toekomst. Eenzijdig op het verleden gericht zijn houdt ons vast, is een van de centrale gedachten van de film ‘Rituele Dans’. Eenzijdig op de toekomst gericht zijn, gaat voorbij aan dat wat nog gehoord en erkend moet worden. Eenzijdig op het heden gericht zijn, betekent met geheugenverlies in dezelfde patronen blijven hangen en geen waarden in de toekomst hebben om onze acties in het heden richting te geven. De pilot heeft aan zowel toekomst als verleden als heden aandacht besteedt. Ook de rol van de samenleving kwam

aan bod, en dat er nog veel werk aan de winkel is om de generositeit die voor vluchtelingen wel lijkt te bestaan uit te breiden naar ex-gedetineerden. Naast professionals, ervaringsdeskundigen en de samenleving werd ook de rol van naasten genoemd en hierover een verhaal verteld. Tenslotte lijkt een focus op het doorgaande verhaal me belangrijk om niet ontmoedigd te raken. Tijdens de dag werden namelijk niet alleen perspectieven geopend en ontmoetingen mogelijk gemaakt, maar werd ook onvermogen, aarzeling en onmacht zichtbaar. Een gevoel van onmacht om als individu iets te veranderen in een log systeem, onvermogen om voorbij herhalende patronen van het verleden te zien, aarzeling om ruimte in te nemen om het eigen verhaal te vertellen, aarzeling om een leidende rol in te nemen. Laten we deze aarzelingen serieus nemen als onderdeel van het soort veranderproces dat we in willen gaan. Wederzijdsheid en gelijkwaardigheid werden als centrale waarden naar voren gebracht. Er bleek ook behoefte te zijn aan richting en inspiratie, behoefte aan delen en ontmoeten, behoefte aan voorbeelden en vervolgacties. Is een volgende stap dat ieder zijn of haar plek gaat innemen? Geen te grote plek die anderen wegduwt, maar ook geen te kleine plek die onszelf tekort doet. Voor deze balans was veel aandacht en gevoeligheid onder de deelnemers. En dit stemt hoopvol.

Mark Broere

column

Hoeveel kun je voor een ontsnapping krijgen?

Prison break blijft fascinerend gegeven Roosendaal - Je kijkt naar buiten. De lucht is strakblauw, je voelt de zon door het raam op je huid branden. Jij zit daar achter die ijzeren tralies. Je wilt naar buiten. En dan bedoel je niet naar buiten om even te luchten, nee écht naar buiten. Ontsnappen is moeilijk, maar niet onmogelijk. Maar wat voor straf kun je eigenlijk krijgen voor een ontsnappingspoging? Er zijn genoeg opvallende verhalen over succesvolle ontsnappingspogingen te vinden. Ontsnappingen zijn ook van alle tijden. Van Hugo de Groot die zich in het jaar 1621 had verstopt in zijn boekenkist die naar buiten werd gebracht tot aan een gedetineerde in Denemarken die in 2012 in de burka van een vrouwelijke bezoeker zomaar de gevangenis uit liep. Sommige pogingen zijn spectaculair te noemen, bijvoorbeeld een gevangene in België die een helikopter had laten huren en met zware wapens van plan was om zijn kleine celletje voorgoed gedag te zeggen. Met lepel Een van de laatste succesvolle ontsnappingspogingen in Nederland was een klassieker. Hulda Kiel werkte in de, inmiddels gesloten, gevangenis in Breda in de keuken. Daar heeft zij met een lepel en verfschraper een tunnel naar de buitenlucht gegraven. Pas 6 weken later werd ze aangehouden. Extra straf kreeg ze niet. In het Wetboek van Strafrecht staat ook geen bepaling opgenomen die het ontsnappen uit een gevangenis expliciet strafbaar stelt. Het verlangen naar vrijheid hoort bij de natuur van de mens en is normaal. Vrijheid is na het leven ook het grootste goed dat we hebben. Daarom is het ook zo pijnlijk als dat van je wordt afgenomen. Of de natuurlijk drang naar vrijheid van de mens de reden is dat het ontsnappen uit de gevangenis niet strafbaar is gesteld, weet ik niet. Het zou wel een goede achterliggende reden zijn. De wetgever vond het wel nodig om het helpen bij een ontsnapping strafbaar te stellen. Dus als ik je op ideeën heb gebracht, bijvoorbeeld door de hulp van een vrouw met burka in te schakelen, bedenk dan wel dat die persoon kan worden gestraft met een gevangenisstraf van maximaal vier jaar. Als je het doet, doe het dan in je eentje. Ventilatieschachten Wat ook belangrijk is bij jouw toekomstige ontsnapping, is dat je geen andere strafbare feiten begaat. Als je onderweg een paar deuren sloopt, dan kun je wel worden vervolgd voor vernieling. Als je onderweg een bewaarder tegen het gezicht slaat, dan kun je wel worden vervolgd voor mishandeling. En als je, als uitbarsting van blijdschap vanwege je net heroverde vrijheid, al je kleren uitdoet, dan kun je worden vervolgd voor schennis van de eerbaarheid. Houd er, voordat je plannen maakt om door de ventilatieschachten van de gevangenis naar jouw vrijheid te klauteren, ook rekening mee dat het regime waarin je nu gevangen zit ook iets wordt aangescherpt als je ontsnappingspoging faalt. Een prison break blijft een fascinerend gegeven. Ontsnappen is niet voor niets een inspiratiebron voor veel films en computerspelletjes. Mocht je binnenkort een poging gaan wagen, houd er dan wel rekening mee dat het moeilijk wordt om daarbij geen andere strafbare feiten te begaan.

Mark Broere is advocaat bij Haans Advocaten in Roosendaal..

mr. H. van Asselt (Henk) strafrechtadvocaat

mr. M. Broere (Mark) strafrechtadvocaat

Ons kantoor behandelt al uw straf- en civielrechtelijke kwesties. Onze 15 advocaten staan voor u klaar! Bel 0165 - 59 20 00 of kijk op haansadvocaten.nl

33

deBonjo juni 2016

Pas op voor het ‘anker’

Rechter is ook mens van vlees en bloed

Jos Willemsen Haarlem – Geregeld wordt in het strafrecht door het Openbaar Ministerie (OM) een hele berg aan bewijs opgevoerd tegen verdachten. Soms lijkt dat bewijs ‘zo klaar als een klontje’ en wordt door het OM daar een forse conclusie aan verbonden. Wanneer we dieper op dat bewijs inzoomen, blijkt soms dat het bewijs zo’n stevige conclusie helemaal niet rechtvaardigt. Er kan bijvoorbeeld een andere verklaring zijn voor de aanwezigheid van het bewijs. Bij de rechter wordt uitgegaan van het scenario dat het OM schetst. De enige rol van de rechter binnen het strafproces is om te oordelen of hij vindt dat het scenario dat het OM schetst redelijkerwijs bewezen kan worden geacht. De rechter neemt kennis van dat scenario via het dossier, dat vaak eenzijdig is en alleen het scenario van het OM ondersteunt. De taak van de verdediging is dan ook om aan de ene kant te zorgen voor tegenbewijs van het scenario van het OM, en aan de andere kant een eigen scenario te schetsen dat aansluit op het belastend bewijsmateriaal. Immers, vaak zal het OM, op het moment dat er een verdachte is, de rest van het onderzoek vastpinnen op die verdachte. Er wordt dan vaak gestopt met het zoeken van ontlastend bewijsmateriaal, hoe smal de verdenking soms ook is. Het is aan de verdediging om deze valkuil te dichten.

Ankeren

Naast het scenario-probleem is een

rechter een mens van vlees en bloed. Dit zorgt ervoor dat hij ook menselijke ‘trucs’ of vuistregels hanteert bij zijn werk als rechter. Een belangrijk probleem dat het gebruiken van vuistregels in de hand werkt, is het feit dat rechters in korte tijd een hele stapel aan informatie moeten verwerken. Daarom is het handig en makkelijk om bepaalde aannames te doen, zodat snel en efficiënt kan worden gewerkt. Een van die trucs wordt ook wel ‘ankeren’ genoemd. Een voorbeeld. Stel dat een groep rechters wordt gevraagd hoe hoog de straf van iemand moet zijn die een hond heeft geschopt, en er wordt hen ook verteld dat de standaardstraf voor mishandeling 10 jaar is. De groep zal zich dan volledig richten op het idee dat die standaardstraf een soort ‘anker’ geeft voor wat als normaal moet worden gezien. In werkelijkheid is de 10 jaar natuurlijk een onzinnige schatting. Toch zal de schatting van de rechters hoger uitvallen als die 10 jaar wordt genoemd, omdat er dan een ‘anker’ is. In psychologisch onderzoek is aangetoond dat alle mensen (dus ook rechters) voor deze valkuil gevoelig zijn. Het is de taak van de verdediging om rechters scherp te houden, want de strafeis van het OM kan natuurlijk ook zo’n ‘anker’ opleveren.

Aan bouw Huis van Herstel wordt hard gewerkt

Niet ‘insluiten, herstellen, voorkomen’, maar andersom: ‘voorkomen, herstellen, insluiten’ Gert Jan Slump Amsterdam -Wat moet er gebeuren na een delict? Wie zijn er allemaal betrokken, wat zijn de behoeften van betrokkenen en wat moet er gedaan worden om de gevolgen te herstellen? Is herstel ook mogelijk na een veroordeling en wat kan er tijdens en na detentie gedaan worden aan herstel? Het zijn allemaal herstelvragen die centraal staan binnen het herstelrecht en herstelgericht werken. 38 ervaringsdeskundigen en vertegenwoordigers van ruim 25 organisaties hebben in de periode van mei 2015 tot en met december 2015 samen gesproken over het realiseren van een Huis van Herstel in detentie en nazorg. Opzet van het Huis van Herstel in detentie en nazorg is om op basis van behoeften het herstelgerichte aanbod in kaart te brengen, af te stemmen en herstelgerichte detentie verder te ontwikkelen. Er zijn in totaal vijf ‘bouwbijeenkomsten’ geweest om het Huis van Herstel op te zetten. Daarbij spraken niet alleen ‘herstelgerichte aanbieders’, zoals de Eigen Kracht Centrale, Gevangenenzorg Nederland en Exodus Nederland, mee maar ook meer traditionele organisaties op strafrechtelijk terrein zoals het Centraal Justitieel Incasso Bureau (CJIB) en het Schadefonds Geweldsmisdrijven.

van het leed en behoeften van betrokkenen bij elkaar brengen van die betrokkenen met het oog op vergoeden, rechtzetten van nadeel en leed waar mogelijk. Zaken die cruciaal zijn bij herstel zijn ‘verder kunnen met leven, verantwoordelijkheid nemen voor het eigen gedrag en berouw tonen’. Herstel gaat ook over wat je zelf kunt doen. Herstel is verbinden en contact leggen tussen mensen en bepalen wat professionals en vrijwilligers daaraan kunnen bijdragen. Herstel is nabijheid in plaats van verwijdering. Herstel gaat over kwetsbaar durven zijn en durven ontmoeten. Herstel zet mensen in beweging om samen oplossingen te vinden voor situaties die om herstel vragen. Herstel gaat altijd om een persoonlijke verantwoordelijkheid, maar ook om een maatschappelijke verandering in de richting van een herstelgerichte samenleving.

Menselijker

Op een van de ‘bouwbijeenkomsten’ waren twee ervaringsverhalen van een nabestaande en een dader. Op basis van die verhalen is een aantal conclusies voor het Huis van Herstel te trekken. Ten eerste is de inzet van ervaringsdeskundigen een uitstekende manier om lotgenoten aan het denken te zetten en tot verandering te brengen. In strafzaken kan echter net dat ene Verder maakt het detentiesysteem kleine detail het verschil maken, zodat klein. Het vaker contacten leggen tushet belangrijk is dat naar alle strafsen daders en slachtoffers voegt veel zaken met een uiterst grondige blik toe aan ‘verantwoorde(lijke) detentie’ wordt gekeken. Het maken van aanPersoonlijke veren het ‘benutten’ van detentietijd. Het names past daar natuurlijk niet bij. antwoordelijkheid proces van herstel van gedetineerden Jos Willemsen is advocaat in HaarHerstelrecht en herstelgericht werken met hun familie/achterblijvers is heel lem, 06 25 24 81 30 of 023 71 000 22. hebben we omschreven als het op basis vergelijkbaar met het verhaal van

nabestaanden. De cultuur en het leefklimaat in gevangenissen moet menselijker worden. Veel gedetineerden zijn zelf ook slachtoffer van bijvoorbeeld mishandeling, verwaarlozing of seksueel misbruik in hun jeugd. Het motto van de Dienst Justitiële Inrichtingen ‘insluiten, herstellen, voorkomen’ zou eigenlijk andersom moeten: ‘voorkomen, herstellen, insluiten’ Er is ook hard gewerkt aan een overzicht van alle herstelaanbod van deelnemers aan het Huis van Herstel. Dat aanbod is verwerkt in een Herstelkaart die verder gebruiksklaar gemaakt wordt. Een overzicht is mooi, maar hoe worden de herstelmogelijkheden nu zichtbaar gemaakt? Er is geopperd om bijvoorbeeld het Re-integratie Centrum (RIC) tot een soort Herstelplein om te dopen, waarbij de aanbieders van herstel zichtbaar kunnen worden. Daarvoor is nodig dat de Penitentiaire Inrichtingen (PI’s) het mogelijk maken dat de aanbieders en de partners daar de gedetineerden en andere betrokkenen kunnen ontmoeten. Dan moeten de PI’s wel verder geschikt gemaakt worden om die aanbieders en partners te ontvangen. Natuurlijk zou er ook een ‘virtueel’ deel kunnen zijn. En wat zijn de verdere wensen? Een cultuurverandering in Penitentiaire Inrichtingen naar herstelgerichte detentie, detentie benutten als ontwikkeltijd, en het versterken van groepen waar kwetsbaarheid zit. Gert Jan Slump is van de Stichting Restorative Justice Nederland [email protected]

Ga voor maximaal resultaat 100 % INZET 100 % DESKUNDIG 100 % BETROKKEN

Mr. Jos Willemsen

06 – 25 24 81 30

Voor alle strafzaken: • • • •

Hoger beroep Ontneming Overlevering / uitlevering ISD, TBS

Ook voor hulp bij: familierecht, jeugdzorg, ontslag, huurrecht

Fluent in English • Werkt door heel Nederland • Ook PRO DEO

Tel: 023 – 71 000 22

Kenaupark 24

www.wkadvocaten.nl

Fax: 023 – 799 37 37

2011 MT Haarlem

[email protected]

34

deBonjo juni 2016

Noorse gevangenen tonen wel meer respect voor bewaarders

Noren thuis in groen Norgerhaven Willem Dekker Hij geniet meer vrijheden dan in Oslo. ‘Ik mag mijn tijd zelf indelen. Werk, luchten, sport en ontspanning. Ik lees graag of bekijk een dvd-tje.’ Koken doet hij graag zelf. ‘We krijgen 3,50 euro per dag meer aan zakgeld dan in Noorwegen. We kunnen boodschappen bestellen. Het eten is goed, maar in Noorwegen kregen we twee keer per week vis, zalm en kabeljauw. Donker bruinbrood is hier een probleem. Ik maak vaak kip klaar. Zo ben je druk bezig. Hier vliegt de tijd.’

Veenhuizen - Bijna acht maanden verblijven Noorse gedetineerden in gevangenis Norgerhaven in Veenhuizen. Hoe bevalt het de Noren en hoe bevalt het de Nederlanders? Directie, bewaarders én gedetineerden over Veenhuizen op het Drentse platteland. Kenneth Olsen komt net uit de fitnesszaal. Een gespierde kerel van 51 in blauw trainingsjack en zwarte joggingbroek. Hij loopt zijn cel in en gaat op bed zitten. ‘Ik maak de sportzaal schoon en help af en toe bij de instructie.’ Olsen verhuisde in 1979 van België naar Noorwegen en heeft de Noorse nationaliteit. Hij spreekt nog uitstekend Nederlands. Hij zegt een straf van 4,5 jaar uit te moeten zitten. ‘Drugs. Ach, ik kan het ook wel vertellen, ik ben gepakt met vier kilo amfetamine.’ Olsen moet nog tot 21 november in Veenhuizen blijven. Dan gaat hij terug naar Noorwegen om het laatste deel van zijn straf uit te zitten. Dat is gericht op terugkeer in de maatschappij. ‘Ik mag overdag werken en ’s avonds moet ik terug zijn in de gevangenis. Ik word weer chauffeur.’

Weinig verschillen

Noorwegen en Nederland. Heel grote verschillen in de gevangeniscultuur zijn er niet. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de Noorse minister van Justitie Anders Anundson aanklopte bij zijn Nederlandse collega, toen nog staatssecretaris Fred Teeven. Noorwegen heeft een tekort aan cellen, Nederland een overschot. De twee bewindslieden vonden elkaar en dat leidde er toe dat in Norgerhaven 242 Noorse gevangenen worden opgevangen. Herfst vorig jaar kwamen de eersten. Ingevlogen op luchthaven Eelde en met de speciale cellenbus naar Veenhuizen gebracht.

Groene omgeving

Kenneth Olsen kijkt door de getraliede ramen van zijn cel naar buiten. Het uitzicht strekt kilometers ver over de landerijen van Veenhuizen. ‘Mooi hè, die akkers. Laatst liepen hier hertjes. ‘s Morgens zingen de

241 gevangenen uit 55 landen Uitzicht celraam: in plaats van muren in Noorwegen, groen in Nederland.

vogels. Gisteren tikte een specht tegen een boom. Dat hebben de gevangenissen in Noorwegen niet. Daar keek ik tegen een muur aan.’ Norgerhaven staat bekend om zijn groene omgeving. Niet alleen buiten maar ook binnen de gevangenismuur. De grote binnenplaats met gras en joekels van eiken is bijzonder. ‘Het maakt onze gevangenis populair onder gedetineerden. Ze zien de veranderingen van de seizoenen. Groen doet iets met de atmosfeer in een gevangenis,’ legt de Nederlandse directeur Jan Roelof van der Spoel uit. Enkele gedetineerden spelen een potje basketbal op de binnenplaats. Het zonnetje breekt door. Een enkeling heeft de korte broek aangetrokken. Ook dat is een voordeel boven Noorwegen. Nederland is warmer.

Even wennen

Van der Spoel gaat over de 260 Nederlandse personeelsleden die de Noorse gevangenen bewaken en begeleiden. Zijn Noorse collega Karl Hillesland heeft de algemene leiding over Norgerhaven. Want het is een Noorse gevangenis op Nederlands grondgebied. Er zitten momenteel 241 gevangenen. Eén cel is nog leeg. ‘Dat heb je soms. Elke twee weken vliegt een vliegtuig van en naar Noorwegen. Gevangenen zitten daar het laatste deel van hun straf uit en soms moet iemand terug om medische redenen. Zware

operaties laten we in Noorse ziekenhuizen doen’ In het begin was het even wennen, erkent Hillesland. ‘Maar nu draaien we net als in Noorwegen. We hebben af en toe kleine incidenten, vechtpartijtjes tussen gedetineerden bijvoorbeeld.’ Voor het Nederlandse personeel was het ook even wennen. Het Noorse recht geldt in Norgerhaven en dat kent kleine verschillen met de regels in Nederland. Van der Spoel: ‘Als een gedetineerde zich misdraagt, wordt binnen 24 uur zijn straf bepaald. Niet naar de arbeid of sport, maar op cel blijven bijvoorbeeld. De Noren nemen er meer tijd voor. De gevangene en bewaker worden uitgebreider gehoord en na zo’n twee weken volgt een straf.’

respect voor bewaarders,’ merkt Wilkens op. ‘Dat hebben ze goed geleerd in Noorwegen.”

Bezoek

Hoe gaat het met bezoek van familie uit Noorwegen? Directeur Hillesland: ‘Sommigen gedetineerden hebben familie in België of Polen. Dat is dichterbij dan Noorwegen. Familie uit Noorwegen komt met het vliegtuig, meestal via Amsterdam. Ze komen dan een aantal dagen achter elkaar op bezoek.’ Er zijn speciale bezoekkamertjes ingericht waar gedetineerden zich kunnen terugtrekken met familie. Ingericht met IKEA-stoeltjes en bank en een kist met speelgoed voor de kinderen. Een bed ontbreekt. Van der Spoel ‘We willen geen aanstoot geven. Engels Maar in het kastje liggen lakens voor De voertaal is Engels. De opschriften als er behoefte is aan meer intimiteit.’ op bordjes bij de afdelingen en kanEn dan is er de skypezaal. De voortoren zijn in het Engels. De vergadermalige bezoekruimte is uitgerust met ruimten dragen de plaatsnamen van een enorme rode balie met schotten. Er Noorse gevangenissen. ‘We vergadestaan zestien computers met kopteren vaak in Oslo,’ grapt Van der Spoel. lefoons waarmee gevangenen met Bewaarder Evert Thijs Wilkens merkt familie of vrienden kunnen skypen. weinig verschil tussen Nederlandse en ‘Uniek in Europa,’ zegt Van der Noorse gevangenen. ‘Onder de Noren Spoel’. ‘Er is een gedetineerde die zijn zitten veel buitenlanders, net als voor- familie vier jaar niet heeft gezien. Via heen onder Nederlandse gedetineerden. Skype hebben ze nu weer contact.’ Een In beide gevallen spreken we Engels. gevangene mag 60 minuten per week Maar ja, er zit ook een Roemeen tusskypen of bellen, maximaal 20 misen die geen woord Engels kent. Een nuten per keer. Kenneth Olsen maakt andere gedetineerde vertaalt voor ons.’ geen gebruik van Skype. ‘Ik bel liever De Noorse gevangenen tonen wel meer met mijn zus of broer in Noorwegen.’

De 241 Noorse gevangenen in Norgerhaven komen uit 55 verschillende landen. Van hen hebben 47 de Noorse nationaliteit. De andere gedetineerden komen onder andere uit Polen, de Baltische staten, Roemenië, maar ook uit Noord-Afrika en Azië. Van de gevangenen is zestig procent vrijwillig naar Nederland gekomen. De rest werd daartoe verplicht. ‘Maar niemand die heeft aangegeven dat hij terug wil,’ zegt Karl Hillesland, de Noorse directeur van Norgerhaven. In Noorwegen loopt nog een rechtszaak van vier gedetineerden die hun straf niet in Nederland willen uitzitten. Tot de uitspraak mogen zij in Noorwegen blijven. Er werken zeven Noren in Norgerhaven en 260 Nederlandse personeelsleden. De Nederlanders hebben cursussen Noors gevangenisrecht en Engels gevolgd. In Nederland bestond de angst dat Noorse gevangenen asiel zouden aanvragen in Nederland. Hillesland: ‘Dat is toe nu toe niet gebeurd.’ Uit voorzorg gaan de gedetineerden twee maanden voor het einde van hun straf terug naar Noorwegen. ‘Mocht iemand toch asiel aanvragen dan is voldoende tijd de procedure af te ronden.’ De Nederlandse en Noorse regering denken dat een asielaanvraag geen enkele kans maakt en hebben de mogelijkheden daarvoor zoveel mogelijk afgedekt. ‘Maar de procedure moet wel doorlopen worden.’ Willem Dekker is verslaggever bij het Dagblad van het Noorden.

BODDAERT VERWEEL

Wil je bezoek? Bel Bonjo Wil je bezoek? Bel Bonjo 0800 3334446

0800 3334446

Vrijwilligers komen bij je langs door heel Nederland om je verhaal te horen, voor een luisterend oor, een steuntje in de rug.

advocaten Mr. Robert Polderman sinds 1996 uw specialist in: • Strafzaken • Beklag- en beroepszaken • TBS en longstay • VOG- en CBR-procedures T 072 574 44 09 E [email protected] www.boddaertverweel.nl

35

deBonjo juni 2016

De talloze reacties tonen aan dat deBonjo goed wordt gelezen. Ook goed voor onze adverteerders!

wetenswaardigheden Toekomstige scooters Een scooter is een snor-, brom- of motorfiets waarbij de voeten tijdens het rijden naast elkaar tussen de stuurinrichting en de zitplaats worden geplaatst. De nadruk bij de ontwikkeling van scooters ligt vooral op elektrisch aangedreven modellen. 1 De eerste scooter was een gemotoriseerde autoped, de ABC Skootamota. Het jaartal is onbekend, maar wel voor 1940. 2/3 Uniek mag je deze elektrische vouwbare e-scooter ’Moveo’ best noemen. Ontworpen in Hongarije en uitgevoerd met veel carbon en weegt slechts 25 kilogram. 4 Ook dit concept van een elektrische scooter met optimale bescherming tegen wind en regen lijkt mij zeer comfortabel, een verende zitplaats. 5 De BiWire, het jongste model van het

BONJOBAJESPUZZEL

1

1

2

3

11 15

4

5

6

12 16 20

23

22

25

26

28

38

Delft Design Instituut. Zijn druk bezig met onderzoek van deze tweewielers. 6 De ’Honda’ volledige elektrische scooter oogt heel eigenzinnig, zeg maar anders dan anders. De zitplaats lijkt mij niet comfortabel. 7 Deze Toyota i-ROAD is geen motor,

geen scooter, geen auto, maar een Personal Mobility Verhicle PMV. Volledig elektrisch aangedreven. Uitnodigend om een ritje mee te maken. Prachtg design.

44

45 49

48 53

52 56

34

3

35

57

61

30 36

40

68

Wim Wal

33

39

43

27

29

32

37

41 46

42

47

50

51

54

55

58

59

62

63 69

10

18

21

24

9

14

17

19

31

8

13

70

64

65

60 66

71

74

2

7

72

67

73

75

BUZING Puzzels

Horizontaal

Horizontaal 1. Begane grond (afk.) - 3. Vervoermiddel - 8. Afscheiding - 12. Vis - 13. Ondernemingsraad Begane grond (afk.) - 3. Vervoermiddel Afscheiding VisGeluid - 13. OnderPloegsnede -1.15. Askruik - 17. Zoogdier - 18. Spil--8.19. Strohalm- -12. 20. van schaap - 21. nemingsraad 14. Ploegsnede - 15. Askruik - 17. Zoogdier - 18. Spil Stro22. Gewoonterecht - 23. -Soort vrachtauto - 26. Aanmeldingscentrum - 27.- 19. Neon - 28. Bolgewas halm -- 20. van schaap 21. Tooi - -22. - 23. Soort vrachtVolkshogeschool 32.Geluid Hefwagen - 36. -Gesloten 38.Gewoonterecht Tijdperk - 40. Assistent in opleiding - 41 26. Aanmeldingscentrum - 27. overleg Neon - 28. Bolgewas - 29.kachel Volkshogeschool van het jaar -auto 43. -Oude munt - 46. Algemeen - 47. Deel van - 48. Balletrokje - 4 32. Hefwagen 36. Gesloten 38. Tijdperk 40. Assistent in opleiding - 41.- Deel ingang van - 51. Ter attentie - 52. In zake - 53. Te voet gaan, dus met de .......... 56. Verlaagde van het jaar 43. Oude munt 46. Algemeen overleg 47. Deel van kachel - 48. 58. Zangstem - 59. Drinkgerei - 61. Vlek - 63. Autoped - 66. Algemene Inspectiedienst - 68. Vr Balletrokje - 49. Met ingang van-- 74. 51. Ter attentie -- 75. 52. In zake - 53. Te voet gaan, 71. Technische titel - 72. Riviermonding Ontharen Uitvinding.

4

6

dus met de ...... - 56. Verlaagde toon - 58. Zangstem - 59. Drinkgerei - 61. Vlek - 63. Autoped - 66. Algemene Inspectiedienst - 68. Vrucht - 71. Technische titel Verticaal 72. Riviermonding - 74. Ontharen - 75. Uitvinding. Verticaal 2. Soort - 3. Bij afwezigheid - 4. Wedstrijdauto - 5. Oosterlengte - 6. Aandrijfmiddel - 7. Delfst 2. Soort - 3. Bij afwezigheid - 4. Wedstrijdauto - 5. Oosterlengte - 6. AandrijfmidStop - 9. Aandel het- 7. genoemde - 10. Lichamelijke constitutie - 11. Een motor op 4 wielen - 14. Delfstof - 8. Stop - 9. Aan het genoemde - 10. Lichamelijke constitutie Vervoermiddel 16. Spoorstaaf - 17. Lofdicht - 20. Bladzijde (afk.) - 24. Voorkeur - 25. Direct - 11. Een motor op 4 wielen - 14. Vervoermiddel - 16. Spoorstaaf - 17. Lofdicht (afk.) - 26. Algemene Vergadering - 30. Gebakje - 31. Rangtelwoord - 32. Diepe afkeer - 33. 20. Bladzijde (afk.) - 24. Voorkeur - 25. Directeur (afk.) - 26. Algemene VergadeUitgesloten aansprakelijkheid 34. Amerikaanse inlichtingendienst (afk.) 35. Een ring - 30. Gebakje - 31. Rangtelwoord - 32. Diepe afkeer - 33. Uitgesloten aan- heftruck vo achterop een sprakelijkheid vrachtwagen- -34. 37.Amerikaanse Verharde huid - 39. Geweldige - 42.heftruck Onbedekt inlichtingendienst (afk.) grap - 35. Een voor - 44. Alstu 45. Rijwiel - achterop 49. Mannelijk 50. Verenigde Naties 54. En andere (afk.) 55. Naaigerei - 57. H een vrachtwagen - 37. Verharde huid - 39. Geweldige grap - 42. Onbe60. Deel van dekt autorenbaan 62. Hoeveelheid 64. Metaal 65. Daar 67. Voegwoord 69. - 44. Alstublieft - 45. Rijwiel - 49. Mannelijk - 50. Verenigde Naties - 54. En Aartsbisschop - 70.(afk.) Telegraaf restant --72. Noot- -60. 73. Plus. andere - 55. Naaigerei 57. Half Deel van autorenbaan - 62. Hoeveelheid - 64. Metaal - 65. Daar - 67. Voegwoord - 69. Aartsbisschop - 70. Telegraaf restant - 72. Noot - 73. Plus. Oplossing puzzel, zie pagina 08.

5

7

B G Q E U R N E A A R D I E P L R D H E E R A R E A A T U T U I Z B G E S S M E T T O M A E P I L

B R O A A L C B E L A D U I F T R O L F M I E N E A L T S A T E R E

M M O O T D O E R U C A I A V N W T E I R N

E R H R V O T E R S A D A C V H S K T O O W E O A S I G A G E N A N A P A D E L V O N D

E R A A N

G E S T E L

E E K L A T A L P I D T A S T

36

Betrokken

deBonjo juni 2016

Deskundig

Bereikbaar • We speak English

Alle strafzaken en penitentiaire zaken, ook PRO DEO

• Wir sprechen Deutsch

Bel gratis 0800 - STRAFZAAK (787 239 225) of buiten kantooruren 06 13 74 88 88

• Hablamos Español • Nous parlons Français

Vondelstraat 41 | 1054 GJ Amsterdam | www.vanoostenadvocaten.nl

BONJO GEEFT RICHTING AAN...

Tijdelijke huisvesting Er zijn Bonjo lidorganisaties die voor tijdelijke huisvesting kunnen zorgen. Huisbewaring Bonjo past op het huis als u de bajes in moet. Bezoeken in de Penitentiaire Inrichtingen Wie bezoek wil kan zich bij Bonjo melden. Buddy’s Behoefte aan een buddy die klaar staat als het nodig is? Bonjo bellen, gratis nummer 0800 333 444 6. Contacten Het Bonjo Contactbureau maakt het mogelijk contacten te leggen, binnen en buiten de bajes. Achterblijvers Bonjo steunt ook uw partners, familie en vrienden in de tijd dat u vastzit. De weg naar arbeid Bonjo-leden weten hoe u van binnen naar werk geholpen kan worden. Hulp bij problemen U belt Bonjo en u wordt verder geholpen. Een weg naar advocaten Wij van Bonjo kennen veel advocaten en kunnen u dus aan een bij u passende advocaat helpen.

vir al jou Nederlandse sakes …

telefoon 046 42 66 460

DE TOP VAN DE NIEUWE GENERATIE STRAFRECHTADVOCATEN

ADVOCATENKANTOOR

V A N DE R W E I DE Johannes Verhulststraat 113 1071 MZ Amsterdam telefoon 020 67 27 838 fax 020 67 27 839 [email protected] www.advocatenkantoorvanderweide.nl

www.noptra.eu

24 UUR PER DAG, 7 DAGEN PER WEEK BEREIKBAAR OP 06 46 02 39 69

mr Richard van der Weide de pitbull onder de pleiters

Een NOPTRA-rechercheur onderzoekt uw zaak, uw advocaat verdedigt uw zaak..., resultaat een uitmuntende zaak.