NE D E RLA ND
PRIN SES VAN O RAN J E
Pienter prinsesje wordt Prinses AMALIA KAN GAAN WENNEN AAN HET IDEE DAT ZE OOIT KONINGIN ZAL ZIJN Met de Inhuldiging van koning Willem-Alexander verandert ook de status van zijn oudste dochter Amalia. Zij wordt Prinses van Oranje. Lennaert Lubberding
‘P
18
• E L S E V I E R 27 APRIL 2013
Maart 2012: Amalia, thuis in Wassenaar
Prinses Amalia Geboren op 7 december 2003 in Den Haag 12 juni 2004 Gedoopt
10 december 2007 Openbare Bloemcampschool 19 juni 2010 Bruidsmeisje Zweedse prinses Victoria 26 juni 2005 Geboorte van
zusje Alexia
10 april 2007 Geboorte van zusje Ariane
30 april 2013 Prinses van Oranje
Foto’s Robin Utecht/RVD
ap, hoeveel jaar ga jij het doen?’ vraagt prinses Amalia haar vader. ‘Dat zal jij wel willen weten,’ antwoordt prins Willem-Alexander. Een vaderdochterconversatie in huize Oranje-Nassau, zo verklapte de aanstaande Koning in het grote tv-interview dat woensdagavond 17 april werd uitgezonden. Het maakt duidelijk dat Amalia heel goed beseft dat zij na haar vader aan de beurt is. Met de troonswisseling op 30 april verandert ook het leven van prinses CatharinaAmalia (9). Zij schuift op in de troonopvolging en wordt eerste erfgenaam. In de volksmond zal zij vanaf dat moment als kroonprinses door het leven gaan, hoewel dit geen wettelijke titel is. Ze wordt Prinses van Oranje. Amalia is de eerste troonopvolger in de geschiedenis die de titel ‘Prinses van Oranje’ gaat dragen. Tot de grondwetswijziging van 1983 was de titel ‘Prins van Oranje’ voorbehouden aan mannelijke troonopvolgers. Zowel prinses Juliana als prinses Beatrix moest het dus zonder ‘van Oranje’ stellen. Beatrix
NEDERLAND
De drie zusjes op de schommel in 2008. Van links af: Alexia, Ariane, Amalia
was ook geen Koningin geworden als zij nog een jonger broertje had gekregen: jongens hadden het eerste recht op troonopvolging. Sinds 1983 worden prinsen en prinsessen gelijk behandeld. Pas vlak voor de geboorte van Catharina-Amalia Beatrix Carmen Victoria, op zondag 7 december 2003, maakte het kabinet een einde aan het laatste officiële onderscheid tussen prinsen en prinsessen. Het kind van Willem-Alexander en Máxima zou met 101 saluutschoten worden verwelkomd, ongeacht het geslacht. Tot die tijd moest een meisje het doen met 51 schoten, een regel die werd ingesteld door Willem I in 1818. Met de perikelen rond Mabel Wisse Smit, later de vrouw van prins Friso, en prinses Margarita, de dochter van prinses Irene, is 2003 een bewogen jaar voor de monarchie. Halverwege dat jaar kondigt de Rijksvoorlichtingsdienst (RVD) de zwangerschap van prinses Máxima aan: de geboorte van het eerste kind van Willem-Alexander en zijn echtgenote is ‘voorzien voor medio januari 2004’. Een sterk staaltje communicatie van de RVD om de druk op de zwangere prinses enigszins te temperen. Een maand eerder dan door de RVD gesuggereerd komt Amalia ter
wereld en eindigt het turbulente jaar voor de koninklijke familie toch nog positief. Voor het eerst is een koninklijke bevalling een volledig vrouwelijke aangelegenheid. 125 jaar nadat Aletta Jacobs in 1878 op 29-jarige leeftijd als eerste vrouw haar artsendiploma verkreeg, wordt prinses Máxima bijgestaan door gynaecoloog Maddy Smeets
Hoelang troonopvolgers wachtten op het ambt Prins Willem-Alexander: 33 jaar
(moeder werd Koningin in 1980)
Prinses Beatrix: bijna 32 jaar
(moeder werd Koningin in 1948) Prinses Juliana: 39 jaar (was al troonopvolger bij geboorte) Prinses Wilhelmina: 6 jaar in 1884 als 4-jarige troonopvolger; in 1890 Koningin met regentes Prins Willem III: bijna 9 jaar (vader werd Koning in 1840) Prins Willem II: ruim 25 jaar (vader werd in 1815 de eerste Koning der Nederlanden)
en kinderarts-neonatoloog Janneke KreijenMeinesz. Ook Máxima’s moeder María del Carmen Cerruti is bij de geboorte aanwezig. Prins Willem-Alexander toont de jongste Oranjetelg al vier uur na de geboorte aan het kleumende publiek dat zich voor het Bronovo-ziekenhuis in Den Haag heeft verzameld. Amalia’s gezonde, bolle wangetjes laten Hollands welvaren zien en haar donkere oogopslag is onmiskenbaar Latijns-Amerikaans. Meer dan zes miljoen mensen zien diezelfde avond hoe een trotse prins zijn dochter presenteert aan het Nederlandse volk. Het wordt het best bekeken televisiemoment van 2003. Openbaar De geboorte van het zondagskind betekent dat de Oranjedynastie zich in rechte lijn kan voortzetten. Nederland krijgt, na het koningschap van Willem-Alexander, in principe weer een koningin, zoals ook de complete vorige eeuw het geval was. Amalia wordt dan Nederlands vierde vrouwelijke staatshoofd. De kleine prinses gaat – ondanks haar protestants-christelijke opvoeding en haar ELSEVI ER 27 APRIL 2013
• 19
NE D E RLA ND
Vernoemingen naar prinses Catharina-Amalia Munt: Herdenkingsmunt ter gelegenheid van haar geboorte met een waarde van 10 euro. Op de voorzijde van de munt staat koningin Beatrix. De keerzijde bevat portretten van prinses CatharinaAmalia en haar ouders. Wapen: In het wapen van Amalia en haar zusjes Alexia en Ariane is op de blauwe vlakken het Rijkswapen te zien en op de gouden vlakken de jachthoorn van het Huis van Oranje. In het hart van het schild staat het wapen van de familie Zorreguieta: een burcht met deur en drie kantelen. Lied: Producer John Ewbank schreef eind 2003 na haar geboorte een
Boxtel en Zoetermeer) dragen haar naam. In Rotterdam is een kinderdagverblijf vernoemd naar de prinses.
van overgrootvader prins Bernhard werd op haar zevende verjaardag (7 december 2010) gedoopt tot Prinses Amalia.
Postzegels: Al twee keer stond Amalia afgebeeld op een postzegel. In 2003, vlak na haar geboorte, en in 2012, met haar zusjes Alexia en Ariane. Prins Willem-Alexander maakte beide keren de foto’s en zette daarmee een traditie voort. Prins Claus fotografeerde in 1972 zijn drie zonen voor de kinderpostzegelactie. Ook Beatrix heeft in haar kinderjaren op kinderpostzegels gestaan.
Straten: De gemeente Almelo veranderde het Balkanplein in Prinses Catharina-Amaliaplein. In Velp en Alkmaar werd haar naam verbonden aan een plantsoen. Tientallen straten, lanen en paden in diverse gemeenten volgden sindsdien.
Het wapen van Catharina-Amalia ode aan Amalia. Trijntje Oosterhuis zong het nummer Nu dat jij er bent. Ook Carel Kraayenhof en Janine Jansen deden mee.
Boot: In Amsterdam vaart een rondvaartboot vernoemd naar de prinses. In Alkmaar is er een partyschip Amalia.
School: Drie basisscholen (in Den Haag,
Vliegtuig: De oude, naamloze Dakota DC-3
Haven: De nieuwe havens van de Tweede Maasvlakte Rotterdam kregen in 2009 allemaal een prinsessennaam mee: Amalia, Alexia en Margriet. Ook kwam er een Prinses Arianekanaal. Windmolenpark: Op ruim 23 kilometer uit de kust van IJmuiden ligt sinds 2008 het Prinses Amalia-windpark.
Foto’s Hoge Raad van Adel, Lex van Lieshout/ANP
Negen jaar en al een eigen munt, wapen en vliegtuig
A D V E R T E N T I E
2 min
17 min
36 min
DUS, ROTTERDAM – PARIJS THALYS.COM De reis begint! #WelkomAanBoord Mijn buurman slaapt als een roos #Thalys #luxezetel Hmm, een snack uit het vuistje! #WelcomeBar Ik denk dat die barman mij wel ziet zitten #praktisch Nature calls #private Heb laptop bij maar staar liever uit het venster? #werken #dagdromen Hop, we zijn er al! #VanHarteWelkom
NEDERLAND
Internationaal bruikbare naam
Zusterliefde: Amalia (rechts) vergezelt Alexia op haar eerste schooldag
Namen van de Prinses der Nederlanden Catharina (1543-1624) was een zus van Willem van Oranje. Het Griekse ‘katharos’ betekent ‘zuiver’ en ‘oprecht’. Amalia van Solms (16021675) was de echtgenote van prins Frederik Hendrik,
stadhouder en ‘stedendwinger’. De naam Amalia komt vaker voor in het Huis Oranje-Nassau. De recentste is Amalia van SaksenWeimar (1830-1872), de eerste vrouw van prins Hendrik (1820- 1879), die
rooms-katholieke moeder – naar de Openbare Bloemcampschool in Wassenaar. Een school waar ook (haar) ouders een belangrijke rol spelen. Met de keuze voor een ‘gewone’ school voor hun kinderen zetten Willem-Alexander en Máxima een traditie voort waarmee koningin Juliana een begin had gemaakt. Op de Bloemcampschool bewijst Amalia niet alleen een kleuter met temperament en een stevig karaktertje te zijn, zegt haar vader. Ze is bovenal bijzonder pienter. Op 10 december 2007 gaat ze op vierjarige leeftijd voor het eerst naar school. Daar doet ze het zo goed dat ze een klas overslaat en in september 2009 versneld naar groep 3 mag. Volgens prinses Máxima liegen haar rapporten er ook niet om. ‘Ze vindt het leuk om dingen
een oom was van koningin Wilhelmina. Amalia stamt uit het Germaans en betekent ‘beschermster in de strijd’. Beatrix is de moeder van Willem-Alexander. Carmen is naar de moeder van Máxima: María del Carmen Cerruti. Victoria was de Romeinse godin van de overwinning.
te leren. Ze is heel nieuwsgierig.’ Amalia wordt drietalig opgevoed. Met haar moeder spreekt ze consequent Spaans, met haar vader Nederlands. Spelenderwijs leert ze ook Engels van de mensen die bij de familie thuis op landgoed De Eikenhorst in Wassenaar op bezoek komen. Als peuter wil Amalia een prinsesje zijn. ‘Maar dan zo’n prinses van Disney met een grote, roze jurk en lippenstift. Ze is een echt meisje,’ zegt Máxima. Zelf heeft Amalia het op haar eerste schooldag over ‘mijn prinsessentasje’ waarop de gezichten van Sneeuwwitje en Assepoester prijken. Mediacode Willem-Alexander en Máxima willen voorkomen dat Amalia in de besloten kring van
A D V E R T E N T I E
18 min
5 min
1u16
2 min
2U36 EN 7 TWEETS
VAN HARTE WELKOM
NE D E RLA ND
De Eikenhorst opgroeit en willen haar een zo gewoon mogelijke jeugd geven. Ze moet net als ieder kind levenservaring kunnen opdoen. Paparazzitaferelen horen daar niet bij, zo vindt de prins. Die zijn voor haar zelf niet goed, maar ook niet voor haar toekomstige functioneren. Vader Willem-Alexander was als kind al wars van alle media-aandacht. Om zijn dochters te beschermen tegen opdringerige fotografen, stelt hij in 2005 een mediacode in. De pers krijgt twee keer per jaar de kans de prinsesjes op de foto te zetten. Daarna is het over en uit. Foto’s van Amalia op school of in de supermarkt hebben geen ‘nieuwswaarde’, aldus de code, en mogen niet worden gepubliceerd. Bij overtreding volgen juridische stappen, maar wie zich aan de regels houdt, wordt uitgenodigd voor de fotosessies. In het eerste levensjaar van het prinsesje rust er geen zegen op de georganiseerde fotomomentjes met het gezin. Het eerste, in maart 2004 in Oostenrijk, wordt afgelast wegens het overlijden van prinses Juliana. In december dat jaar gaat een persmoment niet door omdat prins Bernhard overlijdt. De momentjes zijn schaars, maar Amalia doet haar best en schuwt de fotosessies niet. Tijdens geregisseerde persmomenten slingert ze met haar zusjes heen en weer op een schommel, blaast ze de longen uit haar lijfje op een vuvuzela of rent ze in haar smock22
• E L S E V I E R 27 APRIL 2013
jurkje door de tuin van De Eikenhorst. Ook na de Inhuldiging blijven het landgoed en Wassenaar de vertrouwde omgeving van het aanstaand koningspaar en de drie prinsesjes. Amalia rijdt er paard, hockeyt, judoot, en zit op vioolles. ‘Op een gepast moment’ zal het gezin verhuizen naar paleis Huis ten Bosch in Den Haag en zal Amalia stilletjes aan worden klaargestoomd om in de voetsporen van haar vader te treden. Het wachten is op haar eerste officiële publieke optreden. Voor haar vader kwam dat
Amalia hoeft minder lang te wachten dan haar lotgenoten a 30 april is prinses Amalia (9) de jongste Europese troonopvolger. N Van al haar koninklijke generatiegenootjes zijn de Noorse prinses Ingrid Alexandra (8), de Deense prins Christian (7), de Spaanse prinses Leonor (7) en de Zweedse prinses Estelle (1) weliswaar jonger, maar zij hebben hun vader of moeder nog voor zich, voor zij zich Koning(in) van hun land mogen noemen. Hun grootvader of -moeder zit nog op de troon. Amalia is na de Inhuldiging de eerste in lijn. De oudste Europese troonopvolger is de Britse prins Charles (64).
moment op 14-jarige leeftijd bij de opening van de Rotterdamse Willemsbrug in 1981. Net als voor haar vader vroeger zal Amalia moeten wennen aan het idee dat zij op den duur mogelijk de Koningin van Nederland zal zijn. Er zullen ongetwijfeld momenten komen dat de Prinses van Oranje ervan baalt troonopvolger te zijn. Opstandigheid tegen dat lot hoort bij de jonge jaren van de troonopvolger. De vraag is hoeveel invloed, taken en plichten ze nog heeft tegen de tijd dat ze als vorstin de troon bestijgt. Gaat Hare Majesteit Koningin Catharina-Amalia genoegen nemen met het doorknippen van lintjes en het wc-potwerpen tijdens Koningsdag? Of is het koningschap dan inmiddels zo uitgekleed dat ze zelf niet meer wil? Wil het Nederlandse volk dan nog wel een koningin? Pas als ze achttien jaar is, neemt ze zitting in de Raad van State, het belangrijkste adviesorgaan van de regering, en begint de voorbereiding op het koningschap. Als ze op 30 april vanaf het balkon van het Paleis op de Dam de menigte toezwaait, zal ze zich niet ten volle bewust zijn wat de Inhuldiging van haar vader precies betekent. Maar ze begrijpt wel dat haar vader Koning wordt en dat dat ook voor haar iets betekent. Ze zal in alle rust moeten wennen aan de titel Prinses van Oranje en aan alle verplichtingen die de titel meebrengt. 쐍
Foto RVD
Met haar ouders en grootmoeder bij haar eerste verjaardag, 7 december 2004
