Notulen Onderwerp
PHS Amsterdam – Alkmaar, Verslag Participatiebijeenkomst te Beverwijk over mogelijke locaties opstelterreinen Wijckerpoort en Scheg
Datum Eigenaar Status
Aanwezig
Gasten
6 november 2014 Radboud van Casteren Concept
Debat.nl: Imre Vegh (dagvoorzitter), Ministerie IenM: Robert de Jong (PHS) ProRail: Kasper Vos (gastheer), Precious Burnet (gastvrouw), Jan Bosman (Projectmanager), Carlo Murtas (Projectingenieur), Radboud van Casteren (notulist), Eric Westerhuis (Planoloog), Niels Spinhoven (Projectleider conditionering), M+P: Seppe Hoogzaad (geluidsexpert) Belangengroepen, particulieren met een direct belang (binnen straal van 300 meter spoorlijn Uitgeest – Beverwijk en locaties Wijckerpoort en de Scheg) en betrokken burgers van Beverwijk, Velsen en omliggende gemeenten.
Locatie: Kennemer Theater, Kerkplein 1, Beverwijk Imre Vegh (dagvoorzitter) opent de bijeenkomst. Hij heet iedereen welkom en legt uit wat het doel is van de avond: 1. Informatie delen met belanghebbenden 2. Waarborgen dat alle belangrijke informatie voor besluitvorming beschikbaar en correct is. 3. Ophalen welke aandachtspunten er van de omgeving/ belanghebbenden meegenomen moeten worden in de besluitvorming en verdere uitwerking. Dit is belangrijk omdat er nog geen keuze is gemaakt voor een alternatief. De twee alternatieven in Beverwijk en Velsen die vanavond worden besproken, zijn slechts 2 van 8 mogelijke alternatieven. De inbreng van de aanwezigen doet er dus toe. Er is ook gelegenheid tot het schriftelijk indienen van vragen en opmerkingen, en indien er behoefte is wordt ook een “loket” spreekuur gehouden op 20 november. In januari 2015 zal een keuze uit de 8 alternatieven worden gemaakt in een bestuurlijk overleg waarin de betrokken gemeenten, de provincie en het ministerie van IenM zijn vertegenwoordigd. Imre Vegh vraagt aan de aanwezigen waar iedereen vandaan komt. Het merendeel komt uit Beverwijk, Velsen (Noord) en Heemskerk, maar er zijn ook mensen uit Uitgeest en Castricum. De minderheid van de aanwezigen rijdt zelf vaker dan 1 keer per week met de trein. De overgrote meerderheid woont in de directe omgeving van het spoor. We starten met een plenaire presentatie door Robert de Jong (IenM). Hierin wordt behandeld: - achtergrond PHS en besluitvormingsproces Daarna volgt een presentatie van Jan Bosman (ProRail) over: - besluitvormingsproces, participatie en afweegmatrix - nut en noodzaak en logistieke mogelijkheden van de 8 alternatieven - specifiek inzoomen op onderzoeksresultaten 2 locaties bij Beverwijk en Velsen
Naar aanleiding van de presentatie zijn de volgende vragen en opmerkingen gemaakt: 1 Welke spoorlijn gaat het om? PHS Amsterdam – Alkmaar gaat om de lijn die via Zaandam loopt. De spoorlijn door Beverwijk valt daar niet onder. 2 Komt er een MER? Het doel van de m.e.r.-regelgeving is dat milieuaspecten mee worden genomen in de besluitvorming over dit soort projecten. Bij het onderzoek t.b.v. de locatiekeuze voor een opstelterrein en vervolgens in de afweegmatrix zijn alle relevante milieuaspecten in beeld gebracht. Milieuaspecten worden dus uitdrukkelijk meegenomen in de afweging t.b.v. de locatiekeuze. De toets die moet uitwijzen of er een MER nodig is voor het te nemen planologische besluit (Tracébesluit), de zogenaamde m.e.r.-beoordeling, wordt uitgevoerd voor het door de bestuurders gekozen alternatief. 3 Hoe staat het met het Dat is een ander project dat ProRail uitvoert voor de goederenkeerspoor bij Aagtenpoort, provincie NH om de betrouwbaarheid van het spoor wat is de invloed daarop? te vergroten. Vandaag gaat het over het Programma Hoogfrequent Spoor dat als doel heeft om de trein frequentie op de Zaanlijn te verhogen. Als u als u vragen heeft over het project bij Aagtenport dan kunt u die stellen op de informatiemarkt. 4 Speelt de gemeentepolitiek een rol? Ja, deze participatiebijeenkomst is in eerste instantie voor belanghebbenden, maar er zijn ook politici aanwezig als toehoorder. 25 november is er een vergadering van de IJmondcommissie, met raadsleden van de betrokken gemeenten. In januari wordt de beslissing in het Bestuurlijk Overleg genomen samen met de lokale bestuurders van alle betrokken gemeenten. 5 Het geluid langs het spoor in Beverwijk Over het algemeen is het zo dat rijdende treinen en Heemskerk is dat ernstiger dan het meer geluid maken dan stilstaande treinen op een geluid van het opstelterrein in opstelterrein. Stilstaande treinen maken geluid Uitgeest? vanwege de benodigde ventilatie en verwarming. Het geluid dat de rijdende treinen maken van en naar een opstelterrein levert extra hinder op. Ook in Uitgeest is dat het geval, maar over een kortere afstand. 6 Het is waar dat er vroeger op Dat klopt, en we weten ook dat de lege treinen die Wijckerpoort ook al een rangeerterrein van en naar het opstelterrein gaan rijden hinder lag, maar toen was de woonwijk gaan veroorzaken voor de wijk Broekpolder. Broekpolder er nog niet. 7 Is 1 van de twee alternatieven Ja, en we zijn ook op zoek naar 1 locatie. Elke voldoende voor de opstelcapaciteit? locatie biedt voldoende capaciteit. Het opsplitsen over twee locaties is overigens geen reëel alternatief.
2/7
8
Weegt elk aspect even zwaar in de beoordeling?
9
Het PHS heeft geen voordeel voor de treinenloop op Beverwijk?
10
Beverwijk ligt in een veiligheidsrisicogebied. Is er overleg geweest met de veiligheidsregio? Ik las in de afweegmatrix dat er risico’s zijn met kruisende treinen
11
12
Is er rekening gehouden met trillingen?
13
Is er rekening gehouden met uitbreiding in de toekomst?
De onderscheidende aspecten in afweegmatrix zijn opgenomen zonder onderlinge weging. De bestuurders moeten de afweging maken bij de besluitvorming. Nee, PHS geeft geen verbetering van de dienstregeling op Beverwijk en de spoorlijn Beverwijk-Haarlem. Wel is het zo dat er op de lijn Alkmaar – Zaandam – Amsterdam meer treinen gaan rijden (elke 10 minuten), waardoor u een betere aansluiting heeft richting Alkmaar en vanaf Uitgeest richting Amsterdam. Dat is niet nodig omdat een opstelterrein geen risicovolle activiteit is. Er staan reizigerstreinen geparkeerd die worden schoongemaakt. Dat klopt en dat wordt ook meegenomen in de afweging. Kruisende bewegingen geven natuurlijk een iets groter risico op botsingen dan een situatie zonder kruisende bewegingen. Hinder door trillingen speelt met name een rol bij zware treinen (goederentreinen) en hogere snelheden. Voor de locatiekeuze van het opstelterrein is het daarmee geen relevant aspect, want het gaat hier om lichtere reizigerstreinen die, mocht de opstellocatie in Beverwijk komen, van en naar het baanvak Beverwijk-Uitgeest langzaam rijden naar of vanaf stilstand. Uitbreidbaarheid wordt meegenomen als een van de aspecten in de afweegmatrix, maar het is niet onze verwachting dat op de lange termijn het spoorvervoer nog hard zal groeien en daarmee de noodzaak voor nog meer opstelcapaciteit.
Informatiemarkt Hierbij was er gedurende een uur gelegenheid tot het lezen van de infopanelen en informeel vragen stellen aan de aanwezige IenM en ProRail medewerkers en experts. Plenaire vragenronde Na de informatiemarkt was er ruimte om plenair vragen te stellen en opmerkingen te maken: 14
Wijkplatform Velsen Noord: het geluid en licht van het opstelterrein komt te dicht bij de woonkern, op 200 meter afstand. Er is al veel overlast in de buurt, door Tata, NUON, de papierfabriek, windmolens, scheepvaart en luchtvaart. Elke dB die er bijkomt is er één teveel. Dit is onacceptabel. We hebben ons in 1983 ook succesvol verzet tegen de opslag van kernafval en we zullen ons ook hiertegen verzetten.
Wij zullen uw standpunt meenemen.
3/7
15
16
Is er ook een geluidscontourplaatje van het spoorgeluid tussen Uitgeest en Beverwijk? Op wat voor tijden en hoeveel treinen gaan er rijden?
17
De tijden dat de treinen voorbijrijden is tijdens de nachtrust, is daar rekening mee gehouden?
18
Uitgeest schuift het probleem gewoon richting Beverwijk!
19
Hoe gaat dat samen met de 12 goederentreinen die gaan keren op Aagtenpoort? Wat betekent de groene kleur in de geluidscontourtekening?
20
21
Wat is de hoogte waarop geluid wordt gemeten?
22
De goederentrein die uiteindelijk door de Velsertunnel rijden, hoeveel geluid geeft dat?
23
Bewonersvereniging Wijckermolen II: Zijn er fijnstofmetingen gedaan, want de situatie voor fijnstof is nu al slecht. Ook het roestrijden door goederentreinen draagt hieraan bij. Is het geluid van de rijdende treinen meegenomen?
24
Dat is niet beschikbaar, maar het spoorgeluid tussen Uitgeest en Beverwijk wordt duidelijk benoemd in het beschikbare geluidsrapport. ’s Ochtend zullen dat van 5:00 uur tot 7:30 ongeveer 10 treinen zijn, dan 10 halve treinen van 9:00 uur tot 10:00 terug. Voor de avondspits gaan er weer 10 halve treinen vanaf 15:00 uur rijden. Na de spits om 20:00 gaan er weer 10 halve treinen terug. Om 0:30 uur na de laatste trein rijden de 10 treinen weer naar het terrein. Totaal gaat het dan om ca. 20 treinen per richting per etmaal. Daar wordt in het geluidsrapport rekening mee gehouden. De wetgever bepaalt ook dat geluid in de nachtelijke uren (23.00–7.00 uur) zwaarder telt, met een opslag van 10 dB(A) bovenop het berekende geluid. Mede naar aanleiding van inbreng van de omgeving hebben wij inderdaad meer locaties onderzocht dan dat we oorspronkelijk vanuit spoorlogistiek bedacht hadden. We hebben nu alle reële / haalbare locaties in een cirkel rond Uitgeest onderzocht. Op deze wijze is het voor de bestuurders mogelijk een zorgvuldige afweging te maken op alle relevante aspecten zoals weergegeven in de afweegmatrix. Dat is een ander project, maar er is rekening mee gehouden en de treinenloop/ logistiek staat een combinatie van deze twee functies toe. Groen is op de locatie Beverwijk niet hoorbaar geluid mede omdat het wegvalt in het omgevingsgeluid. Het niveau van het omgevingsgeluid is in Beverwijk al vrij hoog. Het geluid wordt gemeten met een modelberekening omdat metingen nog niet kunnen worden uitgevoerd voor iets wat er nog niet is. Het model gaat uit van een hoogte van 5 meter, de tweede verdieping van een woning. Dit is vaak de plek waar het hoogste geluidsniveau wordt berekend. Dat wordt meegenomen in dat betreffende project (BOR). Als daarvoor maatregelen nodig zijn, dan komen die er. Wij zullen deze zorg aan het betreffende project meegeven. Het is de verwachting dat er geen extra fijnstof door het opstelterrein zal komen, maar we zullen dit voor de zekerheid nog verder uitzoeken, ook in relatie tot roestrijden en slijtage bovenleiding. Ja, het plaatje wat we hier laten zien is voor het opstelterrein zelf, het geluid van de rijdende treinen staat hier niet op. Dit is wel meegenomen en vermeld in het geluidsrapport. 4/7
25
Hoe ziet de geluidscontour eruit als je al het geluid meetelt?
26
Het lijkt erop of dat u het geluid bagatelliseert, alsof het niet hoorbaar is.
27
De verschillende soorten geluiden maken verschil in de hinder die het geeft, is daar rekening mee gehouden? Heeft het rangeerterrein Aagtenpoort invloed op PHS?
28
29
Er zijn geen voordelen voor Beverwijk. U heeft onze bezwaren gehoord. Moeten wij als bewoners niet met onze wethouders gaan praten in plaats van met u?
30
Het valt op dat er niet heel veel mensen zijn, hoe is iedereen geïnformeerd?
31
In mijn buurt weet ik zeker dat er brieven niet zijn bezorgd. Als niet iedereen de gelegenheid heeft gehad om hier aanwezig te kunnen zijn, moet er dan niet nog een bijeenkomst worden georganiseerd?
32
Al het aanwezige geluid is meegenomen in de rapportage. Het geluid wat het terrein maakt valt daarin weg tegen het achtergrondgeluid. Het relatieve effect is echter wel meegenomen. Het blijkt dat de hoeveelheid geluid die een opstelterrein bijdraagt op de gevels van woningen vaak lager is dan het al bestaande omgevingslawaai (van andere geluidsbronnen zoals industrie, doorgaande treinen en snelwegen). Het doorgaand spoorgeluid (geluid van rijdende treinen) is meer van belang dan het geluid van het opstelterrein en dat neemt wel waarneembaar toe. Daarin onderscheiden de verschillende alternatieven zich ook. We tellen in het akoestisch onderzoek de aantallen mensen die geluidsoverlast kunnen hebben, ook op het traject tussen Uitgeest en de beoogde opstellocatie. De locaties in Beverwijk waarbij de trein vanaf Uitgeest langs de woningen in Heemskerk en Beverwijk rijdt, scoren dan ook slechter op dit punt dan andere locaties. Ja, het model houdt rekening met de verschillende geluiden die kunnen voorkomen en of dit in de dag of nacht is. De keersporen bij Aagtenpoort gaan zeker helpen om het doel “eerst beter spoor, dan meer treinen” te bereiken. Maar als deze goederenkeersporen er niet zouden komen heeft dat voor PHS geen invloed, omdat het keerproces dan in Uitgeest zal plaats vinden. Wij als ProRail en IenM zijn hier in eerste instantie om informatie te geven, maar ook om informatie op te halen bij mensen die het gebied goed kennen. Voor het behartigen van uw belangen moet u inderdaad bij uw lokale bestuurder zijn. In het Bestuurlijk Overleg van januari kan uw bestuurder mede op basis van uw belangen zijn inzet bepalen. Iedereen in een straal van 300 meter rond de beoogde terreinen is uitgenodigd. In totaal gaat het om ca. 3000 adressen. Ook heeft in de lokale kranten gestaan dat deze bijeenkomst gehouden zou worden. We zullen uitzoeken hoe dit gebeurd kan zijn. Wij vinden het niet zozeer belangrijk hoeveel mensen argumenten en opmerkingen plaatsen. Het gaat ons om de kwaliteit van die bijdragen, en vandaag is die kwaliteit in de zaal voldoende aanwezig.
5/7
33
Wat zijn de voordelen van dit project (PHS) voor Uitgeest en Heemskerk?
34
Als er voordeel is van PHS op de Zaanlijn, laten ze dan ook de overlast van het opstelterrein langs de Zaanlijn hebben, en niet in Beverwijk. Hoe staat dat in de matrix?
35
Geeft het eventuele remmen en optrekken van treinen die vanaf het opstelterrein komen rijden ook nog overlast? Geeft het PHS nog een voordeel in de reistijd?
36
37
Als waarde van de huizen daalt, hoe kan men compensatie (planschadevergoeding) hiervoor krijgen?
38
Is de belastbaarheid voor geluid hoger in Beverwijk dan in de polder?
39
Is de geluidscontour van het plaatje zo voor het hele traject Beverwijk – Uitgeest? Is er ook overlast voor het stadhuis, de bioscoop en het brandwondencentrum?
40
41
Het geluid van het opstelterrein is met name ’s nachts, dan valt het toch wel op?
Er zullen vaker treinen rijden vanaf station Uitgeest, elke 10 minuten, waardoor je in de praktijk amper hoeft te wachten. Dit wordt ook wel spoorboekloos reizen genoemd, omdat de reiziger minder hoeft te letten op de vertrektijden. Dit staat zo niet in de matrix, maar de bestuurders zijn hier ter dege bewust van. Bij het maken van de beslissing in januari zal dit ook meetellen. Voor ons was het van belang om alle alternatieven te onderzoeken om de bestuurders een goede afweging te laten maken. In de praktijk kunnen de treinen meteen doorrijden als ze vanaf het terrein op het hoofdspoor komen. Dat is logistiek gezien ook nodig bij deze hoogfrequente dienstregeling. Het verkorten van de reistijd is geen doel van PHS. Omdat de trein vaker rijdt zal men minder lang op een trein hoeven te wachten. Tevens wordt de betrouwbaarheid verhoogd. Sommige treinen krijgen een langere reistijd van 3 minuten vanwege de inhaling bij Wormerveer. Als de locatie gekozen is en er tracébesluit is genomen, kunt u een planschade claim indienen als u meent dat uw eigendommen door het Tracé besluit in waarde is gedaald. U hoeft in uw verzoek alleen aan te geven dat u meent schade te lijden. De overheid onderzoekt dan of er werkelijk sprake is van schade en zo ja, hoe hoog het schadebedrag dan is. Als de schade meer bedraagt dan 2% van de waarde van uw eigendommen wordt deze uitgekeerd. In het model van het akoestisch onderzoek wordt er geen rekening mee gehouden. Het is uiteindelijk een bestuurlijke keuze om meer geluid toe te staan op locaties die al een hoog geluidsniveau hebben of juist geluid toe te staan in rustige omgevingen die nu een laag geluidsniveau hebben. Nee, want rijdende treinen maken meer geluid. Die contour wordt dus anders. Uit de onderzoeken blijkt dat de hinder van licht voor deze locaties verwaarloosbaar is. In het akoestisch onderzoek zijn alle geluidsgevoelige bestemmingen (waaronder het brandwondencentrum) beoordeeld. Ondanks de straftoeslag voor geluid dat in de nachtelijke uren wordt geproduceerd, valt het geluid van het opstelterrein weg tegen het achtergrondgeluid. Het geluid van doorgaande treinen is merkbaarder.
6/7
42
43
Het fietspad door de Wijckerpoort en onder het viaduct van de Velsertraverse wordt ook gebruikt als calamiteitenroute als er file staat op de Velsertraverse. Is hier rekening mee gehouden? Actiegroep Westerhout blijft: De verlengde Scheybeeck is aangelegd om water te krijgen in het gebied. Het groen en het fietspad moeten daar ook blijven, het stadsgroen is al schaars.
44
De bomenrij op de Scheg houdt geluid en fijn stof tegen en moet daar blijven.
45
Is er een ranglijst voor alle 8 alternatieven?
46
Heeft ProRail zelf een belang bij een bepaalde locatie?
47
Komen er tunnels of viaducten bij overwegen?
48
Kost het de indiener geld als een planschadeclaim wordt ingediend?
49
Zijn de haalbaarheidsonderzoeken voor de 6 alternatieven klaar?
Wij zullen dit uitzoeken met de gemeente en meenemen.
De impact van een mogelijk opstelterrein op de water- en groensituatie ter plekke is in beeld gebracht ten behoeve van de afweging locatiekeuze. Indien voor deze locatie gekozen wordt, gaan we dit in overleg met de gemeente en Hoogheemraadschap nader uitwerken. Uw standpunt nemen we mee. Goed voor u om te weten is dat het ‘andersom’ niet zo is: bij de berekening van de benodigde geluidmaatregelen telt het feit dat er bomen staan niet mee. Oftewel, u zou daardoor niet minder maatregelen krijgen. Dit omdat bomenrijen volgens de officiële geluidmodellen geen afschermde werking hebben. Nee. ProRail weegt de alternatieven niet tegen elkaar af. Wel hebben we met plussen en minnen aangegeven in de afweegmatrix hoe locaties op een aspect scoren ten opzichte van elkaar. Hoe de verschillende aspecten ten opzichte van elkaar worden gewogen blijft de keuze van de bestuurders in januari. We voeren slechts de studie uit naar mogelijke alternatieven en het belang van ProRail ligt bij onder meer de betrouwbaarheid en veiligheid van het spoor. Ook NS heeft een belang daarbij, zeker als het gaat om exploitatiekosten. Er zullen mogelijk maatregelen worden genomen als de overwegen drukker worden. Welke maatregelen dat zijn, is nog niet duidelijk. Nee, het claimen zelf kost niets. Maar als bij bezwaar een rechtszaak wordt aangespannen zijn daar waarschijnlijk wel kosten aan verbonden. Ja, er komen ook geen bewonersbijeenkomsten meer, de onderzoeken zijn afgerond. Alleen vragen, zoals vanavond ook gesteld, worden nog beantwoord. Als er nieuwe aspecten bijkomen waarop de alternatieven worden onderzocht, wordt dit uiteraard voor alle 8 de alternatieven gedaan.
Imre Vegh dankt alle aanwezigen voor hun deelname en wenst iedereen een goede reis naar huis.
7/7
