Ron Davio
Eric van der Meer
over de betekenis en rol van AYOP
(Airborne Oil & Gas) over de woelige beginjaren van AYOP
AMSTERDAM
AMSTERDAM IJMUIDEN BEVERWIJK ZAANSTAD
30 JAAR
AY O P
MAGAZINE SPECIAL
JUNI 2015 nr 3 -
IN H O U D JUNI 2015
Dertig jaar AYOP! Voo r u ligt de AYOP-special, een gelegenheidsuitgave om te vieren dat AYOP precies der tig jaar bestaat D eze bijzondere special, met vier grote inter vie ws over het toen, nu en de toek omst van AYOP, is mede mogelijk gemaakt door de volgende sponsoren: Amsterdam Cruise Port BK Ingenieurs BV Breman Offshore BV CBOX CMF Central Mudplant & Fluid Serv. Damen Shiprepair Amsterdam BV De Back Coatings Gemeente Velsen Havenbedrijf Amsterdam NV HCT Industrial Pump Group Nederland BV IRO Iskes Towage & Salvage KVSA BV Lashuis Haprotech Maritieme Academie Holland MEO BV Navingo Offshore Energy Nova College Offshore Ship Designers Oliehandel K. de Boer BV Peterson IJmuiden BV Royal Dirkzwager Tata Steel IJmuiden BV Ter Haak Group Unique Lights United Stevedores Amsterdam BV Vopak Agencies Wind Windcat Workboats Zeehaven IJmuiden NV
3
8
10
14 2
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
BEST U U R
30 JA AR AYOP SP IN IN HE T OFFSHORE-WEB
R o n Davio, hard o p we g om uit te gro eie n tot M is ter AYO P, t r ad be gin 2 0 1 1 aan als voor zitter en was daar voor ja ren ac ti ef als bedr ijfs - en ver volge ns be s t u u rs l id. Een gesprek aa n een verg ade r tafe l o p d e der t iende verd iep in g v an het Haven g eb o u w, alwaar he t te am van AYO P k antoor h o u d t .
Ron Davio (rechts) legt het dienbladconcept uit. FOTO: REINDER WEIDIJK
Wat betekent het voor jou dat AYOP haar dertigste verjaardag viert? “Fantastisch dat die club al zo lang bestaat en dat we met z’n allen nog steeds zo enthousiast bezig zijn. Een club is natuurlijk alleen belangrijk als je enthousiaste leden hebt – en die heeft AYOP. Een aantal jaren terug telden we nog twintig leden, dat zijn er nu meer dan zestig.”
Hoe is het om voorzitter van zo’n enthousiaste club te zijn? “Heel leuk. Ik ben jaren directeur geweest van een onderneming actief in de offshore - ook ontzettend leuk om te doen natuurlijk - maar dan maakte ik me steeds zorgen over werk, voor nu en voor straks. In de rol van AYOP-voorzitter heb ik die zorg niet. Ik ben nu in de gelegenheid om over ideeën na te denken, over waar we in de toekomst naartoe willen.”
Wat zie je in die toekomst? “Wind, heel veel wind. Daarmee kan onze regio weer sterk worden. Net zoals we dertig jaar geleden sterk waren op het gebied van olie en gas. Maar midden jaren negentig is die industrie na de verhuizing van NAM naar Den Helder deels weggezakt. Want samen met NAM
verdween ook de pool van schepen – die vanuit Velsen de bevoorrading van de productieplatforms verzorgde – waardoor er minder actie en bedrijvigheid in de regio ontstond. Na de olie en gas beleven we nu een tweede momentum, in 2005 in gang gezet met de opkomst van offshore-windenergie. Door de drie windturbineparken, opgebouwd vanuit IJmuiden, zien we weer een toename van de bedrijvigheid en belangstelling. Dit naast de activiteiten die we al in de olie-& gas doen. Maar de offshorewindindustrie is nog een van de weinige sectoren waar groei inzit. Het is leuk om als voorzitter van AYOP een rol in die ontwikkeling te spelen.”
Welke rol speelt AYOP in die ontwikkeling? “Een actieve. Bijvoorbeeld met studies en onderzoeken, zoals het rapport van Buck Consultants International (BCI), getiteld Inventarisatie supply chain offshore wind (2013), dat aantoonde dat het Noordzeekanaalgebied een grote rol kan spelen bij de ontwikkeling van windenergie op zee. Wat wij ons afvragen is: wat kunnen we nog meer betekenen voor de regio? Nog een voorbeeld is ons Wind@Work-programma, bedoeld om samen met de bedrijven activiteiten aan te trekken in de offshore-wind.”
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
3
OUD-VICEVOORZITTER Wie aan de wieg van AYOP stond, was Wim van den Bosch. Hij blikt terug op die beginperiode. “AYOP is opgericht rond 1985. Volgens mij was het zelfs iets eerder, maar hou het hier maar op: dertig jaar. Voor deze datum bestond de club als Amsterdam Offshore Port, onder leiding van Ton Rauwenhorst, directeur van het transportbedrijf Damco-Van Swieten), en met enkele Amsterdamse leden. Ton zag in dat de offshore-bedrijvigheden zich in IJmuiden afspeelden, in plaats van zich te vestigen in de regio Amsterdam. Zelf had ik destijds – we spreken eind 1979, begin 1980 - afscheid genomen van expeditiebedrijf Peterson IJmuiden, waar ik sinds 1968 werkzaam was in de offshore Ik wilde mijn eigen bedrijf beginnen, genaamd Orca-Tran en ook in de offshore. In de periode die volgde, hebben Ton en ik Amsterdam IJmuiden Offshore Port (AYOP) opgericht; hij werd voorzitter, ik vicevoorzitter. Dit hebben wij jaren met heel veel plezier gedaan. Veel échte offshore-bedrijven werden lid van ‘onze’ club. “Ik herinner me de jaarlijkse offshore-beurs. Geweldige tijden. Dan in Aberdeen (Schotland), dan in Stavanger (Noorwegen) en dan in Houston in de VS. AYOP was toen een hechte club. Drie keer heeft de AYOP een beurs georganiseerd in de Amsterdamse RAI onder leiding van Alexander Bitter, die toen voor de RAI werkzaam was. Dat was drie keer een groot succes. Helaas kwam er – het zal begin jaren negentig geweest zijn - een grote dip in de offshore. Elke vijf jaar up, elk vijf jaar down, dat is de realiteit. Geen zeven, maar vijf vette en dan vijf magere jaren. Maar goede of slechte tijden, altijd is de saamhorigheid in de club blijven bestaan. Dat bleek wel als we met enkele leden werkbezoeken brachten aan onder andere Great Yarmouth, Aberdeen, Esbjerg en Stavanger. “De laatste jaren ben ik niet meer zo actief in de offshore. Wel ging ik tot en met 2012 nog altijd mee naar de beurs in Aberdeen. Dat was altijd een grote happening, al was het omdat de AYOP-stand altijd tjokvol was. Voor wat betreft Ron Davio: hij heeft het voorzitterschap goed opgepakt en slaagt erin de AYOP op z’n geheel eigen en goede wijze te promoten. Op naar nog eens dertig jaar!”
Hoe belangrijk is AYOP nu? “Nou, op het terrein van de offshore-energie zien zowel provincie en gemeentelijke overheden als de havenbedrijven ons als een serieuze partij. We worden betrokken bij (offshore-)windplannen. De gemeente Velsen heeft bovendien besloten de financiële bijdrage aan AYOP substantieel te verhogen omdat wij als AYOP concrete invulling geven aan de door haar geformuleerde ambities. Dat zegt wel iets. Maar we worden ook meegenomen als ze in Beverwijk en Zaanstad de verdere mogelijkheden van offshore-energie onderzoeken. Omdat wij een aantal projecten hebben geïnitieerd, worden we er nu ook bij betrokken. Sterker nog, we zijn vaker initiatiefnemer. Een voorbeeld daar weer van is de Averijhaven in IJmuiden, die we willen ombouwen naar een energiehaven. Aanvankelijk wilde Rijkswaterstaat alleen een lichterplaats, maar wij hebben gezegd: ‘Nee, er kan veel meer.’ Wij hebben als AYOP met medewerking van Tata Steel, Zeehaven IJmuiden en Havenbedrijf Amsterdam een opdracht gegeven aan Buck Consultancy om de mogelijkheden daartoe te onderzoeken. Inmiddels is het overleg daarover in volle gang, overleg tussen havenbedrijven, Tata Steel, overheden… Met andere woorden: onze mening doet ertoe.” 4
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
AYOP is een bedrijvenvereniging. Wat is voor haar een speerpunt? “Wat wij willen bereiken, is de regio Noordzeekanaalgebied neerzetten als dé regio voor offshore-wind, zowel voor installatie als onderhoud alsmede dé regio voor drilling support voor de offshore olie & gas en dé locatie voor modificatie en onderhoud van offshore-installatieplatforms en schepen. Dat affiche creëren, is het gemeenschappelijk belang van alle partijen. Wij kijken vooral naar de keten. Daarin zie je de ruimte om platforms en installatieschepen te ontvangen en onderhoud te plegen. Daaromheen bestaat de infrastructuur en bedrijven met expertise - en die bedrijven zijn lid van AYOP. Het één versterkt het ander.”
In het licht van alle activiteiten van AYOP: waar ben jij trots op? “Op het dienbladconcept dat we samen met onze leden hebben bedacht en in de markt gezet. Dit concept is een voorbeeld van een geslaagd samenwerkingsverband. En het betaalt uit. Een project dat eruit is voortgevloeid is het windpark Westermeerwind, dat de komende jaren in het water van het IJsselmeer moet verrijzen. Het dienbladconcept is natuurlijk nog volop in beweging, maar maakt ons wel klaar voor de toekomst. We denken groter en breder, we denken aan dingen die er nu nog niet zijn. Dat is vooruitdenken, over de horizon kijken. Als bedrijf heb je daar geen tijd voor, maar als AYOP wel.”
Zie je aan die horizon ook donkere wolken? “Geen donkere wolken. Maar om de toekomst in te vullen, moeten we wel hard werken aan het opleiden van vaktechnische personeel. Voor de drie windturbineparken voor onze kust is nu circa vijftig man onderhoudspersoneel werkzaam. Straks, zeg over tien jaar, moeten dat er 1.200 zijn. Daarom hebben de Maritieme Academie in IJmuiden tezamen met Noorderpoort in Delfzijl een opleiding voor windtechnician binnen MyTech opgezet. Over drie, vier jaar staat de eerste lichting windtechnicians klaar. In de tussentijd verzorgen genoemde opleidingsinstituten bijscholingscursussen voor het bedrijfsleven. AYOP leidt dus niet zelf op, maar heeft een aanjaagfunctie. Kijk, als je een volwassen regio wilt zijn, dan moet je ook aan de jeugd denken, aan voldoende opleidingsmogelijkheden, anders ben je te laat.”
En hoe zie jij de ontwikkelingen in de sector van olie en gas? “Op dat terrein ondernemen we ook initiatieven. Ook daarvoor vragen wij ons af hoe wij die sector beter kunnen bedienen. Een voorbeeld daarvan is de behoefte van de olie- en gasoperators aan voorraadbeheer en –management. Dat is voortgekomen uit onze inventarisatie bij die bedrijven, daar gaan onze leden op inspelen. Ook voor drilling support-bedrijven willen we van een toenemend belang zijn. Noem de bedrijven maar op die in onze regio gevestigd zijn: CMF, Halliburton, Schlumberger, Cebo…
AYOP-seminar met thema offshore-wind bij het NOVA-college in IJmuiden. FOTO: REINDER WEIDIJK
Stuk voor stuk gerenommeerde bedrijven in die sector. En waarom zijn die hier? Omdat vanuit onze regio flexibel is te handelen en hun activiteiten niet gestoord worden door reguliere activiteiten van operators. Dat moeten we dus breder uitdragen. Wij zijn soms te bescheiden, meer van het doen en minder van het praten. Wat we ook beter uit moeten dragen, is dat wij de ruimte hebben om onderhoud en modificaties aan offshore-installatieplatforms en schepen uit te voeren. En - zeer belangrijk - daar ook de bedrijven voor hebben, die dat uitstekend uit kunnen voeren. Last but not least: als onze plannen met de energiehaven doorgaan - daar reken ik op! - is in die plannen een terrein voorzien waar de overbodig geworden productieplatforms zijn te ontvangen en slopen voor verwerking in de naast gelegen Hoogovens. Een beter voorbeeld van de circulaire economie kan je niet bedenken. Dus ja, volop mogelijkheden voor de olie- & gasindustrie.”
Welke middelen zet AYOP in om haar doelen te realiseren? “Netwerkconventies, presentaties, ledenbijeenkomsten, beurzen, studies… Wat me op het Amports/AYOP-team brengt. Sta me toe om vanaf deze plaats een pluim uit te delen aan Yolanda Los, Annemarie Haasjes, Chris van der Deijl en Petra van Bookum voor hun ondersteuning en creatieve ideeën. Ontzettend goed altijd. Maar ook
aan het bestuur, dat bestaat uit: Peter van de Meerakker, Harco Groen en Michael van Toledo. En niet te vergeten Dorothy Winters, programma manager Wind@Work, mijn steun en toeverlaat. We doen het met z’n allen.”
Waar staat AYOP over nog eens dertig jaar? “Nog altijd in de sectoren offshore-wind en olie en gas. Daarnaast met andersoortige bedrijven die zich bezighouden met andersoortige energieopwekking. Ik denk aan getijdenstroom, biomassa, energieopwekking tussen zout en zoet water… Er zijn energieontwikkelingen gaande waarvan we nu nog weinig weten, maar waarvan we straks ontdekken dat het potentie heeft. Dan kan AYOP zich voor bedrijfsactiviteiten rond die energiewinning inzetten. Maar altijd gerelateerd aan de offshore, dat is onze basis.”
Met welke opmerking wil je dit vraaggesprek afsluiten? “Dat ik heel blij ben met de regionale samenwerking, waarvan in grote mate sprake is. Als er een goed voorbeeld is van een goed samenspel tussen overheden en bedrijfsleven in onze regio, van hoe het zou moeten, dan zie je dat hier. Geen rivaliteit, maar partnerschap.”
•
W W W.AYOP.COM
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
5
C I L E F J I W M P O AY G I R A J 0 3
Pompen revisie / service en verkoop
6
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
N E R E CIT T E H MET M U E L I B U J iAmsterdam
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
7
TERU GB L IK
O P R ICHTI NG AYO P M ET DA N K A AN DE OLIECRISIS He t decenn iu m d a t a a n h et opr icht ings ja a r va n AYO P voor afging – en w aar in t wee oliecr isissen ( 1 9 7 3 en 1 9 7 9 ) o m zich he en grep en – is b ep a l end ge we est vo o r de o p m aat van AYO P. Zegt Er ic v a n der M eer, C E O va n Air bor ne O il & G a s. Uit die wo e l i g e jare n licht h ij vier t h em a’s o p, d i e de basis le g d en vo o r AYOP, m a a r ook voor z ijn eig en A ir b o r n e. 1. Oliecrisissen De oliecrisis van 1973 ontstond door een reeks politieke acties van de Arabische olieproducerende landen, gericht tegen het Westen, waaronder Nederland. Niet alleen verhoogden de Arabische landen de olieprijs met zeventig procent, ook verminderden zij de olieproductie maandelijks met vijf procent. Gevolg: de prijs per olievat explodeerde, waarna een aanbodschok volgde omdat veel economische sectoren van olie afhankelijk waren. In 1979 volgde een tweede oliecrisis, nadat de sjah van Perzië tijdens de Iraanse Revolutie plaats moest maken voor de is-
AIRBORNE EN ERIC VAN DER MEER Hoewel Airborne (opgericht in 1995) zich richtte op lucht- en ruimtevaarttoepassingen, is er over een lange periode ook tijd en geld geïnvesteerd in de ontwikkeling van composieten buizen, een unieke toepassing waarmee Airborne leidend in de wereld is. In 2012, na veertien jaar ontwikkeling, opende Airborne een fabriek in IJmuiden, vanwaaruit het wereldwijde klanten bedient. Sinds 2014 is Airborne Oil&Gas afgesplitst van Airborne, en is Shell toegetreden als aandeelhouder. Eric van der Meer is een Delftse ingenieur. Hij heeft 26 jaar in allerlei managementfuncties voor Shell gewerkt, waarvan meer dan vijftien jaar in Duitsland en Azië. Sinds begin 2012 leidt hij Airborne Oil&Gas.
8
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
lamitische leider ayatollah Khomeini. Het nieuwe regime van Iran (de op drie na grootste olie-exporteur ter wereld) schroefde het olievolume naar beneden waardoor de prijzen andermaal stegen. Eric van der Meer: “De oliecrisissen van de jaren zeventig waren een ramp, maar brachten ook een grote push teweeg. In die zin dat er massaal werd ingezet op de eigen energiebronnen. In Nederland hadden we al het aardgasveld van Slochteren. Daarnaast zagen we de grote potentie van olie in de Noordzee. De vraag alleen was hoe dat er op grote schaal uit te krijgen. Die vraag was tot dan weinig relevant; waarom zou je ook als je voor een paar dollars een olievat uit het Midden-Oosten kon krijgen? Maar de onvoorziene prijsstijging en onze (economische) afhankelijkheid van de Arabische landen dwongen ons wel, en dat leidde tot ont-zet-tend veel offshore-ontwikkelingen op de Noordzee.”
2. De Noordzee De Noordzee bevat de grootste olie- en aardgasreserves van West-Europa en is één van ‘s werelds belangrijkste productieregio’s die geen deel van de OPEC uitmaken. In de kustgebieden ervan werden al in respectievelijk 1859 en 1910 aardolie en aardgas ontdekt. EvdM: “In de Noordzee moest het gebeuren. Er was, vooral in de VS, al decennia ervaring met offshore-exploratie en -productie, maar door de lage prijs van olie was dit beperkt in omvang en waterdiepte gebleven. In Europa
maken. Het resultaat is een zeer zware en ingewikkelde buis. Staal is tot op de dag van vandaag de standaard. Maar er kleven twee nadelen aan. Staal is in eerste plaats zwaar en lastig te hanteren, en dus duur om te installeren. Daarnaast is het onderhevig aan roest. De vloeistoffen die door de stalen buizen gaan, kunnen corrosief zijn, zeker naarmate de olievelden van een steeds slechtere kwaliteit zijn. Zo’n buis roest dan van binnenuit, en door bacteriën vaak lokaal. Dan weet je op een kilometerslange transportbuis dus niet waar het probleem zit. De revolutie die Airborne brengt, bestaat niet uit staal, maar uit composiet, een samenstelling van polymeer of kunststof en vezels. In ons geval is dat glas of koolstof. Composiet roest niet en het is licht; onderwater is sprake van een gewichtsreductie van negentig procent. En het is oprolbaar, dus makkelijker (met kleinere schepen) te vervoeren en installeren. Met composiet brengen wij iets nieuws. Het kan een revolutie veroorzaken doordat installatiekosten dramatisch omlaag kunnen gaan, en oliewinning op grotere diepte gemakkelijker wordt. Ondanks het feit dat de olieindustrie erg conservatief is en acceptatie van compleet nieuwe technologie erg lang duurt, leidt de potentie van de composieten buizen van Airborne tot belangstelling van de grote spelers in de industrie. Hoewel de reis al 17 jaar duurt, staat Airborne op het punt wereldwijd door te breken. Een puur Nederlands bedrijf, met 120 mensen uit twintig landen, wordt een wereldspeler in de maakindustrie. Hoe vaak maak je dat mee?” was door de oliecrisis en de zeer grote afhankelijkheid van importen uit het Midden-Oosten de noodzaak tot eigen productie acuut, en op de zeer kansrijke Noordzee is het grote pionieren begonnen. Eigenlijk ontstond een snelkookpansituatie: het móést nu wel, overheden joegen de ontwikkelingen aan, de prijs was hoog, en er moest in korte tijd een complete offshore-infrastructuur, tientallen kilometers uit de kust worden gecreëerd. Dit heeft een enorme innovatiegolf veroorzaakt. Groot-Brittannië en Noorwegen hadden de grootste potentie, gevolgd door Nederland en Denemarken. Nederland heeft daarin altijd al de rol van leverancier gespeeld. ”
3. Staal Staal is een legering bestaand uit ijzer en koolstof. Sinds de twee oliecrisissen Westerse landen dwongen naar alternatieve oliewinninglocaties te zoeken, ligt de Noordzee bezaaid met stalen buizen voor het transport van ruwe olie en gas. EvdM: “Offshore is staal. Voor alles wat stroomt, waar olie, gas, chemicaliën en water doorheengaan, daarvoor gebruik je staal. De offshore-industrie stelt hoge eisen aan het materiaal waarmee wordt gewerkt. Er zijn in de loop der jaren twee type stalen buizen in zwang geraakt: de rechttoe-rechtaan, aan elkaar gelaste stalen buis, en de zogenaamde flexible. De flexible is als een soort doucheslang: een kunststof binnenbuis, met daaromheen meerdere lagen staal en kunststof om hem flexibel en sterk te
4. AYOP AYOP is een samenwerkingsverband dat zich inzet voor de positionering en profilering van het NZKG op het gebied van offshore-activiteiten: olie- en gas-, maar ook windenergie. EvdM: “AYOP was mogelijk nooit ontstaan als er geen oliecrisis was. De jaren zeventig, dat was het momentum. De push voor AYOP moet de push op de Noordzee zijn geweest. Tijdens de jaren tachtig zijn de offshore-bedrijvigheden op de Noordzee nog in volle gang en is de recessie als gevolg van de oliecrisis voelbaar. De vraag om
‘Eigenlijk ontstond een snelkookpansituatie: het móést nu wel’ havens, capaciteit, kennis en materiaal is enorm, ook in 1985. En daar is AYOP op ingesprongen. Zou de offshore-exploratie van de Noordzee ook zonder AYOP gelukt zijn? Nederland is altijd goed geweest in polderachtige overlegstructuren. Overleg voeren om het gezamenlijk belang voorop te stellen, dat is altijd een verstandig idee geweest. Die dingen werken gewoon, daar is AYOP een mooi voorbeeld van.”
•
W W W.AIRBORNE-INTERNATIONAL.COM
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
9
PO L ITIEK
AYO P E N D E G E M E E N T E …
OVERHEDEN GE LOV E N I N OFFSH ORE
V.l.n.r. Jaap Bond, Ron Davio, Arjen Verkaik en Chris Westra.
Ar je n Ver k a ik is n a m en s d e V V D locoburge m ees ter en wet h o u d e r in de ge meen te Vel s en m et in z i j n por te fe uille o n der an d ere H ave n s en Econom is c h e zak en . H o e d e n kt hij over AYO P? Wat is uw reactie op het dertigjarige jubileum van AYOP? “Om eerlijk te zijn, kwam het voor mij als een verrassing. Al dertig jaar?! Je kunt alleen maar respect hebben voor een ondernemingsvereniging die al drie decennia weet te overleven. Als je al zo lang bestaat, dan heb je verschillende facetten en grillen van de economie gekend. De economie verandert. Vroeger alleen olie en gas, tegenwoordig vooral offshore-wind. In die omschakeling moet je mee kunnen gaan. Een uitstekende prestatie van AYOP. Dan stel je als club wat voor, dan ben je wat. Daar past een grote felicitatie bij: driewerf hoera!”
Sinds wanneer bent u betrokken bij AYOP? “Uiteraard sinds ik wethouder van de gemeente Velsen werd. Dat was in april 2006 en sindsdien weet ik van het bestaan van AYOP. Daar kan je dan ook niet omheen. De gemeente en AYOP dienen een gemeenschappelijk belang: een sterke olie-, gas- en offschore-windsector met veel werkgelegenheid. Daarin trekken we gezamenlijk op, om kansen te creëren en verzilveren. Wat dat betreft wil ik de huidige voorzitter Ron Davio ook een compliment geven, zonder daarbij zijn voorgangers te niet te doen. Maar de heer Davio heeft de kansen gegrepen om AYOP te laten groeien en een goede positie in te laten nemen. Ik zie – als wethouder – dat de huidige voorzitter een cruciale rol speelt in functioneren van AYOP. Dus niet alleen AYOP gefeliciteerd, ook een felicitatie aan de voorzitter.”
Zo te horen zit het met de relatie tussen AYOP en de gemeente Velsen wel snor. “Die is uitermate goed. Korte lijnen, zodat we elkaar weten te vinden als we elkaar nodig hebben. AYOP ziet dat ook overheden geloven in de offshore-ontwikkelingen. Partnership, dat je met elkaar tot een oplossing komt en bouwt aan de toekomst van de offshore-wind in de regio. Vanuit ieders eigen positie kan je elkaar versterken in het
10
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
bereiken van het gemeenschappelijke doel, te weten een sterke offshore-sector.”
Wat is de grootste verdienste van AYOP voor de gemeente Velsen? “Dankzij de inzet van de AYOP is er bij het ROC Nova College een specifieke opleiding ontstaan voor de offshore, om aan de toenemende vraag aan offshore-personeel te kunnen voldoen. Die opleiding is cruciaal. Immers, het werken in de offshore vraagt om arbeiders met nautische, technische en elektronische vaardigheden. Met een dergelijke initiatief zorgt AYOP ervoor dat er in Velsen een generatie opgroeit, die kansen krijgt in de wereld van de offshore-industrie. Daar zit een maatschappelijk belang in en ook daarin treffen AYOP en Velsen elkaar. AYOP is voor en door ondernemers; uiteindelijk bouwen ondernemers de economie. Zij nemen het initiatief en dan nemen wij als gemeente dat initiatief over of geven we het een steuntje in de rug om bepaalde zaken te bereiken. Waar het op neer komt, is dat het bedrijfsleven dingen kan doen waar ze sterk in zijn. Maar dan moet je wel mensen opleiden. Dat is dus een heel grote verdienste van AYOP.”
… EN DE PROVINCIE Jaap Bond is gedeputeerde Economische Zaken namens de provincie Noord-Holland en vanuit die hoedanigheid heeft hij regelmatig contact met de AYOP. Ook hij brengt een saluut.
Wat is uw reactie op het dertigjarige jubileum van AYOP? “Mijn eerste reactie is natuurlijk van harte gefeliciteerd . Wat mooi is aan dertig jaar is dat je op die leeftijd inmiddels wel weet wat je wilt. Dat je genoeg levenservaring hebt opgedaan en dat je nog flink groeien.”
En hoe is de relatie tussen AYOP en de Provincie? “Zonder meer een goede en constructieve relatie met als meest recente voorbeeld de ambitie van AYOP om samen met andere partners de kansen van de Averijhaven voor het Noordzeekanaalgebied te ondersteunen. AYOP weet de provincie zeker goed te vinden als er zaken spelen.”
Wat is wat u betreft de grootste verdienste van AYOP voor de regio? “De grootste verdienste is dat AYOP bedrijven samenbrengt en op die manier een krachtig geluid kan laten horen vanuit die grote groep bedrijven uit het NZKG. Dat maakt de lobby breedgebouwd en zorgt voor resultaat van die lobby. Ook het kiezen van speerpunten en daarvoor gaan is een krachtige manier om wensen van het bedrijfsleven voor het voetlicht te brengen.”
Waar ligt de komende dertig jaar de belangrijkste taak voor AYOP?
Chapeau voor AYOP dus? “Ja, maar ik ben nog niet klaar. Want een tweede grote verdienste van AYOP is dat dankzij haar er een hechte samenwerking tussen de zeehavens Amsterdam en IJmuiden is ontstaan – wat natuurlijk allemaal te maken heeft met de offshore-potentie. Uit die samenwerking komt het initiatief rond de Averijhaven voort; daar kijken we nu met z’n allen naar om het tekort aan kaderuimte op te vangen zodat IJmuiden zich kan ontpoppen als de offshore-windport van West-Europa.”
“Behoud en groei van werkgelegenheid. Versterken van de positie van de havens van Amsterdam in de internationale logistieke netwerken. Het ondersteunen van ondernemers in het maken van een visie voor de toekomst. Hoe zien de havens er over dertig jaar uit? Welke logistieke stromen komen naar de havenregio? Wat kunnen we samen met het bedrijfsleven en de overheid doen aan innovaties bijvoorbeeld op het gebied van duurzaamheid of verduurzaming? Hoe spelen we in op de veranderingen in de wereld op gebied van energie? Vanuit die kracht van verbinden, lobbyen, het ontwikkelen van een gezamenlijke visie, de inzet op projecten zoals de Averijhaven ziet de toekomst van de AYOP er goed uit.”
Met welke opmerking wilt u dit vraaggesprek afsluiten? “Met de opmerking dat ik hoop dat de samenwerking zoals ik die nu ken ook de komende jaren zo door kan gaan. Ik wens AYOP een fantastisch jubileumjaar en een gezonde toekomst!”
Waar ligt voor de komende dertig jaar de belangrijkste rol van AYOP? “Ik heb daar geen kijk op, maar die zijn er natuurlijk wel. Biomassa, dat soort zaken? Wat ik wel zie, is het verbindende karakter van AYOP tussen IJmuiden, Amsterdam en het offshore-bedrijfsleven. AYOP kan dus ook kansen bieden rond nieuwe energie. Welke markt dat is, weet ik niet. Maar dankzij AYOP is de regio in staat om in te springen op nieuwe ontwikkelingen en het bedrijfsleven vooruit te drijven. Die rol moet AYOP ook pakken, en dat zal ze ook wel doen.”
Aan u het laatste woord. “Door het gesprek dat we nu hebben, ben ik er nog meer trots op dat een club als AYOP kansen aan het regionale offshore-bedrijfsleven geeft. Het woord trots slaat erop dat ik wethouder ben van de gemeente die weer nauw betrokken is bij AYOP.”
•
W W W.VELSEN.NL W W W.NOORD-HOLL AND.NL
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
11
C I L E F J I W M P O AY G I R A J 0 3
HCT
12
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
Agencies
N E R E CIT T E H MET M U E L I B U J
Agencies ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
13
SA M EN WER KI N G
DE K R AC HT VA N
SAME N W E R K E N
He t jubileren d e AYO P o p ereer t a l s b e d r i j ve nve re n i gi n g in he t be la n g va n de aan g es l o te n le d e n e n b e d r i j ve n . Daar mee on t l een t AYOP h aar b e s t a a ns re c h t a a n ee n goe de s a m enwer k in g. Twe e p a r t i j e n d i e i n dit par t ner s c h ap een p ro m in en te ro l s p e le n , z i j n Have nbedr ijf A m s terd a m en Ze e have ns I J m ui d e n . Wat is voor h en d e b etek en is v a n s a m e nwe r k e n m e t AYOP en h aar l eden , m a a r o o k vo o r e n m e t e l k a a r ? Ee n gesprek over deze c ru c ia l e v a a rd i g he i d m e t K oe n O ve r to o m , c h ief o p era t io n o f f i c e r H ave nb e d r i j f Amsterdam, en Peter van d e M e e r a k k e r, d i re c te ur Zee haven I Jm u iden . 14
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
Peter van de Meerakker, directeur Zeehaven IJmuiden (links) en Koen Overtroom, COO Havenbedrijf Amsterdam NV. FOTO: TOON BUCHNER
O
p de vraag wat het belang van ‘samenwerken’ is tussen Havenbedrijf Amsterdam en Zeehaven IJmuiden merkt Peter van de Meerakker op dat de havens van Amsterdam en IJmuiden behoorlijk verschillend van elkaar zijn en dat ze voor verschillende sectoren werken. “Waar Amsterdam groot is in olie, benzine, kolen en cacao, is IJmuiden onderscheidend in de visserij, olie- en gasdienstverlening en ferryvaart. Opvallend is dat juist op de terreinen waar beide actief zijn, de samenwerking prima is.” Ook Koen Overtoom ziet het niet te onderschatte belang van samenwerken: “Havenbedrijf Amsterdam heeft als missie om een port of partnerships te zijn. Dat betekent dat wij willen samenwerken met bedrijven en organisaties op basis van gelijkwaardigheid. Daarmee denken we dat de totaalsom groter is. Voorbeelden van deze vormen van samenwerking zijn bijvoorbeeld met Zeehaven IJmuiden N.V. op het gebied van offshore, cruise en de Averijhaven, de Rotterdamse haven op het gebied van veiligheid en toezicht, het port community systeem Portbase en met het energiebedrijf Eneco op het gebied van onderzoek. Ook met de gemeente Zaanstad wordt samengewerkt op het gebied van riviercruise. Verschillende vormen dus waarbij het doel is om activiteiten te bundelen en elkaar te versterken.” Van de Meerakker: “Inderdaad, bij de promotie en marketing om meer cruisevaart aan te trekken wordt weer goed samen opgetrokken in Amsterdam Cruise Ports.”
AYOP De samenwerking tussen beide partijen komt ook tot uitdrukking als zij zich op het terrein van AYOP begeven. Van de Meerakker: “Bij de ambities om de opkomende en groeiende markt van offshore-wind te faciliteren, werken we uitstekend samen onder de paraplu van AYOP. Deze
club slaagt erin bedrijven binnen de havengemeenschap bij elkaar te brengen en te binden aan een gemeenschappelijke agenda. Onbekend maakt onbemind en adverteren doet begeren: AYOP zorgt ervoor dat de breinpositie van het Noordzeekanaalgebied en haar havens verbetert bij bedrijven van buiten.” Overtoom valt bij: “AYOP is voor de positionering en profilering van het Noordzeekanaalgebied op het gebied van offshore-activiteiten van windenergie van groot belang.” In dit licht haalt Van de Meerakker graag Wind@Work aan: “Daarmee is een ambitieus programma uitgevoerd. De ambities op het terrein van offshore-wind zijn sowieso groot. Op basis van de assemblage en bouw van het NSW park Egmond, het Prinses Amalia park voor de kust van IJmuiden en recent het park Luchterduinen voor de kust van Zandvoort menen we een uitstekende uitvalsbasis te kunnen bieden voor aanleg en onderhoud van nieuwe windparken op de Noordzee en op het Engelse continentaal plat (East Anglia). Ondertussen heeft zich met de vestiging van MHI Vestas die het onderhoud voor alle drie de parken uitvoert en de vestiging van Eneco een interessante offshore-cluster gevormd in de IJmondhaven.” Volgens Overtoom gelooft Havenbedrijf Amsterdam ook in de mogelijkheden en toepassingen van windenergie, zowel on- als offshore. “Deze vorm van energieopwekking betekent nieuwe handelsstromen, assemblage, opslag, groei en werkgelegenheid. Om dit te faciliteren moeten we kijken naar de ruimte die er al is en kijken naar waar we ruimte kunnen realiseren. Samen met AYOP als aanjager en Zeehaven IJmuiden N.V. zoeken we naar de beste locaties voor deze industrie in het Noordzeekanaalgebied. In het project Averijhaven zoeken we naar verdere uitbreidingsruimte voor deze sectoren.”
Toekomst Tot slot: hoe kijken Havenbedrijf Amsterdam en Zeehaven IJmuiden N.V. naar de samenwerking tussen de overige Nederlandse zeehavens? Overtoom: “Nederland heeft de luxe om zoveel zeehavens te hebben. We werken samen op het gebied van informatietechnologie, spoorwegverbindingen en meer specifiek windenergie. In Nederland komen de komende jaren veel kansen om Windparken op zee te realiseren. In 2023 moeten deze windparken op zee vijf miljoen Nederlandse huishoudens van stroom voorzien. Deze grote windparken komen ter hoogte van Noord-Holland en Zuid Holland. Deze kansen kunnen alleen benut worden als de Nederlandse havens samenwerken om bij de realisatie en straks bij het onderhoud van deze parken. Daarnaast doen zich straks veel kansen in Engeland voor. Veel geplande Engelse parken kunnen het beste onderhouden worden vanuit Nederlandse havens.” Of Van de Meerakker hier nog iets aan toe te voegen heeft? “Nee, want een prima reactie op dat punt van Havenbedrijf Amsterdam.” Ook op sportief niveau werken de havens en AYOP met elkaar samen, zoals bij Telstar Port of Football. Hier won Telstar met AYOP op de borst en met Havenbedrijf Amsterdam en Zeehaven IJmuiden op de rug van RKC Waalwijk met 5-0!
•
W W W.ZEEHAVEN.NL W W W.PORTOFAMSTERDAM.NL
ZEEHAVENS A MSTERDA M AYOP SPECIAL JUNI 2015
15
AYOP -PAVIL JOEN Het jaarlijkse Offshore Energy Amsterdam is voor AYOP en haar leden hèt event om zich te presenteren, contacten te leggen en te onderhouden met bedrijven binnen de eigen regio, maar ook ver daarbuiten. In 2013 nam AYOP samen met een aantal leden het initiatief een gezamenlijk paviljoen te bouwen, een gedeelde vloer waarop leden zich kunnen presenteren. Met succes. AYOP startte met 25 leden en een oppervlakte van 176 m2. Afgelopen jaar trok Offshore Energy een recordaantal bezoekers van 13.452 uit 81 verschillende landen en stond AYOP met 33 leden op een paviljoen van 200 m2. Dit jaar heeft AYOP nog meer ruimte gereserveerd (360 m2) en gaat de promotieorganisatie met naar verwachting veertig aangesloten leden de Amsterdamse havenregio op de kaart zetten. Eèn van de hoogtepunten van het dertigjarig jubileum!