Perspectiefplan Koorenhuis Juli 2013 – december 2016
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
Algemene Informatie Naam instelling: Statutaire naam instelling: Statutaire doelstelling: Aard van de instelling:
Koorenhuis, centrum voor kunst en cultuur Stichting Koorenhuis centrum voor kunst en cultuur zie bijlage 1 bij dit beleidsplan, voorstelde statutenwijziging Educatieve instelling
Bezoekadres: Prinsegracht 27 2512 EW Den Haag Postcode en plaats: Den Haag Postadres: Postbus 857 Postcode en plaats: 2501 CW Den Haag Telefoonnummer: 070 7071 634 Email:
[email protected] Website: www.koorenhuis.nl www.podium.koorenhuis.nl Naam contactpersoon: Gert Jan Bots Functie contactpersoon: manager kunsten / directeur/bestuurder per 1 juli 2013 Telefoonnummer contactpersoon: 070 7071 734 Email contactpersoon:
[email protected] Rekeningnummer: ABN AMRO 86 81 36 646 Ten name van: Stichting Koorenhuis Den Haag Rechtsvorm (stichting, vereniging): Stichting Jaar van oprichting: 1996 Inschrijving Kamer van Koophandel te: Den Haag KvK nummer: 41160059
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
2
Inhoudsopgave Inhoudsopgave ...................................................................................................... 3 Inleiding .................................................................................................................. 5 Leeswijzer ................................................................................................................................ 5
Nieuwe Ambities en visie ...................................................................................... 6 Visie .......................................................................................................................................... 6 Leren door inspiratie en ontmoeting ............................................................................6 Ambachtelijk leren .........................................................................................................6
Drie onderdelen ..................................................................................................... 7 A. Kunstonderwijs “in en om de school”.............................................................. 7 Inleiding................................................................................................................................... 7 Taken ...............................................................................................................................8 Productlijnen .......................................................................................................................... 8 Doen! ...............................................................................................................................8 Beleven!...........................................................................................................................8 Doorgaan!.......................................................................................................................8 Digitaal! ...........................................................................................................................9 Talent! ..............................................................................................................................9 Eindtermen voor cultuurplanperiode ...........................................................................9
B. Netwerk Koorenhuis ........................................................................................... 9 Inleiding................................................................................................................................... 9 Visie .......................................................................................................................................... 9 “Samenwerking, ontmoeting, zichtbaarheid en kwaliteit” .......................................10 Het dienstenaanbod van Netwerk Koorenhuis ..........................................................10 Netwerk opengesteld voor nieuwe deelnemers .......................................................11 Docenten in het onderwijs ...........................................................................................11 Collectieven..................................................................................................................11 Kwaliteit en betrouwbaarheid Netwerkpartners .......................................................11 Eindtermen voor cultuurplanperiode: ........................................................................11
C. Projecten en Programma’s ............................................................................. 12 Inleiding................................................................................................................................. 12 Projecten .............................................................................................................................. 12 “Peace of me”..............................................................................................................12 Kooren voor de Mussen / Sjoet! ..................................................................................12 Florence.........................................................................................................................13 Haga ..............................................................................................................................13 Zakelijke activiteiten ............................................................................................................ 13 Organisatie ........................................................................................................................... 13 Financiering .......................................................................................................................... 13 Partners ................................................................................................................................. 14
Inleiding ................................................................................................................ 15 Organisatiestructuur en functiegebouw .......................................................................... 15 Processen.............................................................................................................................. 16 ICT en informatievoorziening ............................................................................................. 16 Marketing en PR................................................................................................................... 16
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
3
Huisvesting en inventaris ..................................................................................................... 17 Personeelsbeleid.................................................................................................................. 17 Juridisch ................................................................................................................................ 18 Toekomstperspectief en levensvatbaarheid................................................................... 18
Financiën en meerjarenbegroting ..................................................................... 19 Inkomsten en financiering van de verschillende onderdelen ...................................... 19 Toelichting meerjarenbegroting 2013(half jaar)-2016 Koorenhuis................................ 19 Meerjarenbegroting 2013-2016 ......................................................................................... 23
Bijlage 1: statutenwijziging .................................................................................. 24 Doelstelling ....................................................................................................................24 Middelen .......................................................................................................................24
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
4
Inleiding Op 1 juli 2013 begint het Koorenhuis aan zijn nieuwe toekomst. De nieuwe structuur voor cultuureducatie en -participatie is op dat moment een feit. De ontstaansgeschiedenis van de nieuwe structuur en het proces dat daartoe heeft geleid, worden bij de lezers van dit document als bekend verondersteld zodat daar in deze inleiding niet verder op in hoeft worden gegaan. Wel is belangrijk op deze plaats te vermelden, dat het Koorenhuis zich committeert aan de plannen van de gemeente Den Haag en ernaar streeft samen met de partners de nieuwe structuur tot een succes te maken. Het implementeren van de gewenste stelselwijziging voor cultuureducatie en –participatie ging gepaard met het herontwerpen van de organisatie. Centrale vraag hierbij was, uit welke onderdelen het vernieuwde Koorenhuis zou moeten bestaan en welke producten en diensten er geleverd kunnen worden. Hierbij is gezocht naar een samenstelling van activiteiten dat voldoende synergie met zich meebrengt en een voldoende stevige basis geeft om levensvatbaar te zijn. Dit vraagt een verandering in het denken over de organisatie. De focus verschuift naar cultureel ondernemerschap. Ondanks de noodzakelijke inkrimping van de activiteiten en personele bezetting, is er een organisatie overgebleven die toegevoegde waarde biedt voor de Haagse gemeenschap, de medewerkers en de klanten van het Koorenhuis. Het meerjarenplan heeft daarmee zowel het karakter van een beleidsplan als een ondernemingsplan. Uiteraard is daarbij heel goed gekeken naar het Cultuurplan van de gemeente Den Haag 2013-2016 “Haagse Nieuwe” 1 – aangevuld door raadsvoorstel rv 882 en het Deltaplan Cultuureducatie. De kernwaarden van het Koorenhuis zijn: - bewezen visie op kunsteducatie: inspiratie en ambacht bestaan naast elkaar, leerpodium voor de stad - realisme met ambitie: synergie bereiken door samenwerking; - inventiviteit: meer doen met minder middelen - ondernemingszin: met name opbrengstgericht (in de breedste zin van het woord), niet winstgericht - organisatorische en inhoudelijke kwaliteit
Leeswijzer Dit “Perspectiefplan” beschrijft het beleid voor de periode vanaf 1 juli 2013 tot het einde van de cultuurplanperiode 2013-2016. Het plan bevat twee delen. Deel 1 is het inhoudelijke deel waarin visie en beleid en toekomstperspectief uiteen worden gezet. Deel 2 beschrijft de organisatie en bevat de meerjarenbegroting met toelichting.
1
“Nieuw Koorenhuis verzorgt aanbod van lessen, cursussen en begeleiding in groepsverband of individueel door
kunstvakdocenten. Daaraan kan een (afsluitend) optreden zijn gekoppeld. Binnen Nieuw Koorenhuis worden drie onderdelen onderscheiden: de Kunstschool, Koorenhuis Particulier en de Netwerkorganisatie voor docenten. Alleen de Kunstschool, met lesaanbod van kunstvakleerkrachten voor de scholen en buitenschools cursusaanbod voor kinderen met een Ooievaarspas, wordt nog gesubsidieerd. Hiervoor is € 800.000 per jaar beschikbaar. Het aanbod van Koorenhuis Particulier voor de particuliere vrijetijdsmarkt is ongesubsidieerd, in feite een voortzetting van de bestaande omzet van het Koorenhuis op de vrijetijdsmarkt. De Netwerkorganisatie voor docenten zorgt tijdelijk voor begeleiding van de overgang van docenten naar zelfstandig ondernemerschap. Deze Netwerkorganisatie zal uitvoering geven aan de afspraken die in het kader van het sociaal plan worden gemaakt.” 2 Gewijzigd voorstel, Dienst Onderwijs, Cultuur en Welzijn, BOW/2012.542, RIS 251940_121023
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
5
Deel 1 - Inhoud Nieuwe Ambities en visie De nieuwe situatie vereist een aangepast ambitieniveau op het gebied van bereik (onderwijs) en staat minder sturing op de inhoud (met name voor de particuliere markt) toe. De veranderde omstandigheden hebben tevens een statutenwijziging noodzakelijk gemaakt. Deze is opgenomen in de Bijlage 1 en zal worden voorgelegd aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Den Haag.
Visie Koorenhuis staat voor kwaliteit in kunsteducatie en creatieve ontwikkeling en zoekt daarin de samenwerking met talrijke partners in kunst, cultuur en onderwijs in de stad. Het Koorenhuis biedt mensen de mogelijkheid om langdurig begeleiding en coaching te krijgen om zich de ambachtelijke kanten van kunst eigen te maken. Dit vraagt om het ontwikkelen van langere leerlijnen, startend binnen het onderwijs en verdiepend daarbuiten. Binnen het onderwijs zijn alle lessen en projecten deel van een grotere context. De eerste ontmoeting met kunst (een kunstdiscipline) is daarmee niet een op zichzelf staand iets maar geeft toegang tot een waaier van mogelijkheden. Deze context biedt een meerwaarde die de kwaliteit verhoogt en het leren verdiept. Techniek, sociale vaardigheden, discipline, volharding, mentale flexibiliteit, empathie, zelfinzicht, erkenning, zelfontplooiing: op al die punten die zo belangrijk zijn voor een gebalanceerde persoonlijke ontwikkeling, is kunsteducatie belangrijk. Hiermee wordt ook de aansluiting naar de vier belangrijke criteria van “authentiek leren”3 gemaakt De Koorenhuisvisie op kunstonderwijs heeft twee fundamenten: leren door inspiratie en ontmoeting en ambachtelijk leren. Deze twee fundamenten versterken elkaar wanneer deze met elkaar worden verbonden. Binnen ambachtelijk leren doorlopen cursisten een opgaande leerlijn en gaan geleidelijk van het ene niveau naar het volgende. Leren door inspiratie en ontmoeting daarentegen, maakt het cursisten mogelijk te experimenteren. Het Koorenhuis beschouwt de stichting CultuurSchakel als een van zijn belangrijkste partners in het veld. Naast het informeren over (het tot stand komen van) aanbod en activiteiten, wil het Koorenhuis graag kennis en ervaring met de CultuurSchakel delen. Het Koorenhuis zal daarom structureel overleg voeren op zowel strategisch als operationeel niveau om zodoende de markt van scholen en particulieren op de beste wijze te bedienen. Leren door inspiratie en ontmoeting
Wie kunst maakt, wil zijn kunst ook met anderen delen. We willen een leerpodium voor de stad mogelijk maken: een ontmoetingsplek (fysiek en virtueel) waar het werk uit de kunstlessen getoond en gezien kan worden, om presentatievaardigheden in alle kunstdisciplines te trainen en anderen mee te laten leren van je talenten. 'Van elkaar leren' is een belangrijke factor in alle presentaties. Ambachtelijk leren
Wanneer iemand zich wezenlijk wil ontwikkelen op kunstzinnig en creatief gebied, wanneer iemand hierin verder wil gaan dan het ontdekken van een talent en dat talent ook tot bloei wil laten komen, is het noodzakelijk om gedurende een langere periode lessen te volgen. Het Koorenhuis biedt een omgeving voor professionele docenten en organisaties met programma's, materialen, podia, lesvormen en projecten, die garant staan voor een duurzame relatie met hun klanten, zodat zij zich over een langere periode kunnen scholen, grenzen kunnen verleggen en talenten kunnen ontwikkelen.
3
inhoudelijke oriëntatie op de leefwereld van kinderen, relevantie van het leren buiten de school, leren door complexe taaksituaties en onderlinge samenwerking en communicatie.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
6
Deze twee fundamenten zijn terug te vinden in de nieuwe opzet van het Koorenhuis. Zij vinden hun plek in de drie onderdelen van het vernieuwde Koorenhuis.
Drie onderdelen Het Koorenhuis zal vanaf 1 juli 2013 bestaan uit drie onderdelen: A. B. C.
Kunstonderwijs “in en om de school”; Netwerk Koorenhuis; Projecten en programma’s
A. Kunstonderwijs “in en om de school” Inleiding De wereld van onze klanten, de Haagse PO en VO scholen, is sterk aan verandering onderhevig. Scholen staan voor een complexe taak; de kwaliteit in stand houden in tijden van bezuinigingen. Ze zijn daarom veelal op zoek naar nieuwe duurzame oplossingen voor oude problemen. Kunsteducatie wordt daarin gezien als een kans, die meerwaarde toevoegt aan het curriculum, profileert ten opzichte van andere scholen en invulling geeft aan talentontwikkeling. De toegevoegde waarde van het Koorenhuis voor de stad Den Haag zit in de inhoudelijke expertise op kunsteducatie-gebied. Het is de enige instelling die gespecialiseerd is op het gebied van kunstonderwijs en kunstonderwijs als zijn corebusiness beschouwt. En dit ook nog eens in alle kunstdisciplines voor alle doelgroepen. Dit maakt Koorenhuis tot ideale gespreks- en samenwerkingspartner voor scholen en een onmisbare schakel in de keten voor binnenschools kunstonderwijs in Den Haag. Het Koorenhuis bouwt voort op de verworvenheden en de bewezen kwaliteit van de huidige Koorenhuis-werkwijze voor scholen. In dialoog met scholen en samenwerkingspartners zal het productenpakket verder geflexibiliseerd worden, waardoor de aansluiting op de visie en beleidsplannen van de scholen wordt gemaakt. Het Koorenhuis ziet daarnaast een rol voor zichzelf weggelegd in het in staat stellen van de andere instellingen in de stad om een zinvolle besteding te geven aan de 5% doelstelling van de gemeente en ziet hier mogelijkheden voor het creëren van synergie. Het Koorenhuis beschikt over specialisten die kleinere (producerende) instellingen, die vaak geen eigen educatieve dienst of educatiemedewerker hebben, een beroep op kunnen doen voor het ontwikkelen en uitvoeren van hun educatiebeleid. Koorenhuis zal deze mogelijkheden ook actief opzoeken. Aan de andere kant heeft Koorenhuis geen eigen vaste docenten meer in dienst en is Koorenhuis dus aangewezen op de andere instellingen in de stad om de uitvoeringspraktijk zichtbaar te maken en om de lessen binnen de leerlijnen te laten uitvoeren door geschikte docenten. Het Koorenhuis zal zich met name richten op het aanbieden en ontwikkelen van producten en niet op het begeleiden van scholen bij het ontwikkelen van hun visie. Die taak is immers weggelegd voor de stichting Cultuurschakel. We zijn samen met onze directe partners begonnen met het schetsen van een toekomstbeeld. Hoe ziet het Haagse kunstonderwijs er volgend jaar of over tien jaar uit. Wat is dan de behoefte van onze klanten en partners? Naast dit visionaire toekomstbeeld, is er gekeken naar de vraag hoe we georganiseerd moeten zijn om in de tussentijd voldoende alert te blijven en in te springen op (maatschappelijke) ontwikkelingen. Om de scholen zo goed mogelijk te kunnen bedienen is er vorig jaar gestart met de hervorming van het onderwijsprogramma; van aanbod gestuurde naar vraaggerichte productontwikkeling. Op basis van deze zoektocht zijn we gekomen tot vier taken en vijf productlijnen die binnen het onderdeel Kunstonderwijs “in en om de school” worden onderscheiden. Deze worden hieronder uitgewerkt.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
7
Taken
Binnen het onderdeel Kunstonderwijs “in en om de school” onderscheidt het Koorenhuis de volgende taken: 1. De medewerkers van Koorenhuis zijn specialisten op het gebied van kunstonderwijs, veelal met een specialistische achtergrond in één van de kunstdisciplines. Docenten die aan het Koorenhuis verbonden zijn, hebben een kunsteducatieve opleiding en visie die hen in staat stelt de lange leerlijnen mede vorm te geven en uit te voeren. Het Koorenhuis zal zijn ervaring hierin uitbouwen en verder verankeren; 2. Het Koorenhuis stelt zich op als een partner in de productontwikkeling. Voor deze productontwikkeling wordt contact gezocht met partners in de stad, zoals bijvoorbeeld het Residentie Orkest, het Jong NT, etc. Hierdoor staan de leerlijnen die het Koorenhuis aanbiedt nooit “alleen”, maar verbinden zij zich met de kunstwereld in de stad. Koorenhuis wil dit doen door te participeren in alle allianties die (per kunstdiscipline) in Den Haag actief zijn binnen het traject van subsidieregeling “Cultuureducatie met Kwaliteit” van het Fonds voor Cultuurparticipatie; 3. Het Koorenhuis zorgt voor productontwikkeling in alle disciplines. Wanneer een school zijn kunsteducatieve vragen heeft geformuleerd en visie heeft ontwikkeld, kan het Koorenhuis hier op inspelen door in samenspraak met de school kwalitatief hoogstaande producten te ontwikkelen; 4. het Koorenhuis beschikt over een netwerk van professionals in kunstonderwijs. Het netwerk bestaat uit gekwalificeerde docenten in alle disciplines die ervaring en vaardigheden bezitten om eigentijdse kunsteducatie te verzorgen aan grote groepen en klassen in het onderwijs. Het Koorenhuis is door dit netwerk in staat snel en efficiënt in te gaan op de vraag van de scholen.
Productlijnen De productlijnen zijn zodanig geformuleerd dat het hierbij niet langer gaat om een vaststaand aanbod, maar om een startpunt dat we gebruiken om in kaart te brengen wat we voor scholen kunnen betekenen. Het Koorenhuis heeft de ambitie om de komende jaren de volgende productlijnen (door-) te ontwikkelen en uit te bouwen: 1. Doen! 2. Beleven! 3. Doorgaan! 4. Digitaal! 5. Talent! Doen!
In Doen! staat de actieve kunstbeoefening centraal. De school en de wijk zijn voor leerlingen de plekken waar ze vaak voor het eerst in aanraking komen met kunst. Een positieve kennismaking prikkelt hun nieuwsgierigheid en hun verlangen om zich verder te ontwikkelen op het vlak van kunst en cultuur. Het Koorenhuis ontwikkelt producten op maat voor scholen in heel Den Haag waarbij Doen! en ERVAREN centraal staan. Ons doel is om op zoveel mogelijk scholen en in alle wijken van Den Haag op deze manier bij te dragen aan de eerste stappen van de culturele loopbaan van alle Haagse kinderen. Beleven!
Scholen die meer willen met kunst, willen hun leerlingen vaak intensief kunst laten Beleven! Door ze bijvoorbeeld onder te dompelen in de rijkdom van het uitvoerende professionele gezelschap. Het Koorenhuis ontwikkelt kunsteducatie op maat samen met culturele instellingen. Van kortlopend project tot meerjarig traject, van intensieve samenwerking met één partner tot een doorgaande leerlijn voor alle groepen met diverse partners. Wij helpen scholen bij het maken van de juiste combinatie, stemmen de inhoud af met de school en de instelling en dragen mede zorg voor een goede uitvoering. Alle kunstdisciplines zijn mogelijk, in zowel regulier als speciaal onderwijs. De leerlingen zien diverse facetten van de instelling, inclusief de bedrijfsmatige kant en het werk achter de schermen. Zo biedt het ook inzicht in een eventuele beroepskeuze in de sector. Doorgaan!
Steeds meer scholen willen zich profileren met kunstonderwijs in één of meerdere disciplines. De
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
8
deskundigen van het Koorenhuis ontwikkelen samen met de school nieuwe leerlijnen of passen bestaande methodes op maat aan. Het invoeren van een doorgaande leerlijn of een bestaande methode in één of meerdere kunstvakken, zorgt voor verankering in het curriculum van de school en zo voor kwalitatief sterk kunstonderwijs. Digitaal!
De digitale kunsteducatie staat net als het digitale onderwijs nog in de kinderschoenen. Koorenhuis vindt dat de digitale mogelijkheden het beste benut kunnen worden als er structureel wordt samengewerkt op het gebied van de digitale kunsteducatie. In de komende vier jaar worden losse programmaonderdelen die al eerder werden ontwikkeld, met elkaar verbonden waardoor er een basisleerlijn “nieuwe media” ontstaat die doorloopt van het primair onderwijs tot aan het voortgezet onderwijs. Omdat we dit niet alleen kunnen, hebben we een oproep gedaan in de nieuwe Koorenhuis Onderwijskrant om deel te nemen aan Platform Kunstonderwijs 2.0. Dit Platform heeft als doel de uitwisseling van ervaringen en “good practices” op het gebied van de digitale kunsteducatie. Talent!
De school is de plek voor ontplooiing van ieders talenten. Het Koorenhuis is van mening dat oog voor talent in alle programma's terug te vinden moet zijn. Docenten van het Koorenhuis hebben "oog voor talent" en geven die informatie door aan de school en aan CultuurSchakel. We geloven in stadsbrede projecten waarin meerdere culturele instellingen en scholen de handen ineen slaan. De musical “Peace of Me”, de musical over Den Haag als stad van vrede en recht, is het meest recente voorbeeld. Koorenhuis wil ieder jaar een stadsbreed traject ontwikkelen met de partners . Tweejaarlijks voor primair onderwijs en tweejaarlijks voor voortgezet onderwijs. Waarbij er altijd een koppeling is tussen kunsteducatie Talentontwikkeling en stadsbrede thema's. Bij voortgezet onderwijs zoeken we naar de top van de piramide, bij primair onderwijs geven we juist de laag daar net onder de kans om zich te ontwikkelen. Eindtermen voor cultuurplanperiode
Het eerste seizoen in de nieuwe structuur zal in het teken staan van het consolideren van de huidige klantrelaties met de bestaande producten van het Koorenhuis. Dit zal ook gepaard gaan met het inwerken en opleiden van de nieuwe medewerkers. Parallel daaraan zullen de hierboven genoemde productlijnen worden ingezet en daarmee een heldere focus worden gerealiseerd. Ook zullen docenten (meer) worden betrokken in het vertalen van de vraag van de scholen en doorontwikkelen van de productlijnen. Het Koorenhuis participeert in alle allianties en heeft daarin haar logische plek en rol verkregen.
B. Netwerk Koorenhuis Inleiding Volledig nieuw is het tweede onderdeel van het Koorenhuis. Netwerk Koorenhuis is een merknaam voor een geselecteerde groep aanbieders in de stad (ZZP’ers en collectieven) die hun product “powered by Koorenhuis” aanbieden en betalen voor diensten van het Koorenhuis. Op deze manier blijft er zoveel mogelijk van de waarde behouden en het huidige kwaliteitsniveau van het particuliere aanbod van het Koorenhuis behouden. De afgelopen maanden is hard gewerkt aan de opzet en het doorrekenen van de plannen voor een Netwerkorganisatie die in eerste aanleg bedoeld is om de docenten van het Koorenhuis te begeleiden bij het inrichten en, indien gewenst, uitbouwen van hun privé-lespraktijk. Het startpunt hiervan is dat zij, die daarvoor kiezen, in ieder geval hun huidige (Koorenhuis-)klanten meenemen en in hun eigen praktijk lessen zullen geven.
Visie Het Netwerk Koorenhuis wil zelf ondernemen en wil het ondernemen gemakkelijker maken voor kunstvakdocenten. Het doel is het ondersteunen van de netwerkdocenten in het realiseren van een bloeiende praktijk. De activiteiten van het Netwerk Koorenhuis zijn primair gericht op het vergroten
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
9
van de omzet van de Netwerkdocenten door het bevorderen van samenwerking, ontmoeting, zichtbaarheid en kwaliteit. De deelnemers van het Netwerk zijn zelfstandige, ondernemende docenten. Er is geen gezagsverhouding tussen het Netwerk Koorenhuis en docenten. Het Koorenhuis heeft geen bemoeienis met lesinhoud en lesprijzen van de docenten. Het Netwerk biedt diensten aan, waarvoor de deelnemer betaalt en het Netwerk heeft geen financiële relatie met cursisten. Alle docenten die nu voor het Koorenhuis werken zijn in principe welkom in het netwerk. Voorwaarde is dat zij ZZP’er zijn of overwegen dit te worden. De Netwerkorganisatie heeft geen winststreven. Alle opbrengsten komen ten goede aan het Netwerk. Het Netwerk verwacht een actieve houding van de deelnemers. “Samenwerking, ontmoeting, zichtbaarheid en kwaliteit”
Het Netwerk Koorenhuis biedt de netwerkdocenten ondersteunende en verbindende diensten aan: alles wat nodig is om lessen te kunnen geven, zichtbaar en vindbaar te zijn en collega's te ontmoeten, naast de ruimte en vrijheid van een eigen praktijk. De organisatie en financiering van het Netwerk zijn zo ingericht dat de docenten zich maximaal bezig kunnen houden met hun vak: kunsteducatie. Het netwerk is bedoeld voor docenten die: -
hun lessen en cursussen (willen blijven) geven in een context samen met andere kunstvakdocenten; mee willen werken aan gemeenschappelijke festivals; gezamenlijk hun werk willen laten zien (fysiek en virtueel); vrij willen zijn om zelf je aanbod te ontwikkelen; les willen geven in het onderwijs (mogelijk via een apart abonnement); les willen geven op een representatieve locatie.
Het dienstenaanbod van Netwerk Koorenhuis
Het aanbod van het Netwerk bestaat uit: - het zoveel mogelijk aantrekken van nieuw werk (in het onderwijs en particuliere klanten) door: o marketing en promotionele acties (incl. actief gebruik social media) o vermelding en eigen plek op de website, verwijzing naar eigen website o organisatie van (in ieder geval één) open dag o deelname aan festivals - mogelijkheid van werk in het onderwijs - administratie van de Ooievaarspas - deelname aan netwerkbijeenkomsten - informatievoorziening d.m.v. bijvoorbeeld een nieuwsbrief - lesruimte met basisuitrusting - korting op de gebruik van deze lesruimte gedurende de eerste twee seizoenen (resp. 50% en 25%) - bieden van administratieve ondersteuning en advies - organisatie van een broodfonds Verder biedt het Netwerk de deelnemers de volgende diensten aan tegen een geringe vergoeding: - specifieke administratieve diensten zoals het verzenden van facturen - regelen van ziektevervanging (indien mogelijk binnen het netwerk) - deelname aan scholingsdagen en symposia - specifieke wensen t.a.v. instrumentarium in het leslokaal - voor de deelname aan open dagen zal een bijdrage worden vastgesteld (op basis van omzet en benodigde ruimte/tijd). (NB. Dit geldt niet voor de eerste open dag op 29 juni aanstaande, ( deelname is dan kosteloos)
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
10
Netwerk opengesteld voor nieuwe deelnemers
Omdat een belangrijke doelstelling is om het gebouw zo levendig mogelijk te krijgen met deelnemers aan het netwerk, zal Netwerk Koorenhuis vanaf juni actief gaan werven voor nieuwe deelnemers. Het netwerk staat open voor alle docenten die 'bevoegd' zijn. Docenten in het onderwijs
Omdat het Koorenhuis zelf docenten bemiddelt in het binnenschoolse kunstonderwijs, zullen ook de docenten die namens het Koorenhuis les geven op de scholen een verbintenis aangaan met het Netwerk Koorenhuis. Op dit moment wordt een constructie onderzocht voor een lidmaatschap voor docenten die (alleen) in het onderwijs werken en geen ruimtes huren in Prins27 en/of Zuid57. Collectieven
Ook voor de inmiddels ontstane collectieven van docenten (o.a. een Popschool, een Jazzschool en een Theaterschool) is lidmaatschap van het Netwerk Koorenhuis mogelijk. Om te voorkomen dat er een onheldere structuur ontstaat, worden hiervoor maatwerkafspraken gemaakt. Kwaliteit en betrouwbaarheid Netwerkpartners
Het Koorenhuis stelt eisen aan (nieuwe) samenwerkingspartners met betrekking tot de kwaliteit en de betrouwbaarheid. Het Koorenhuis toetst de geschiktheid van nieuwe deelnemers middels het CV, de gevolgde opleiding en de opgedane praktijkervaring. Het Koorenhuis werkt bij voorkeur alleen samen met docenten die gediplomeerd zijn voor het vak waarvoor de samenwerkingsrelatie wordt aangegaan. Het Koorenhuis heeft geen bemoeienis met de inhoudelijke kwaliteit van de lessen, maar zal wel in actie komen als de goede naam van het Koorenhuis op enige manier door een netwerkdocent wordt aangetast. Koorenhuis stelt zich op het standpunt dat, wanneer deze kwaliteit onvoldoende is, de betreffende docent zijn/haar klanten en dus inkomsten verliest. Via Kunstconnectie, het sectorinstituut, werkt het Koorenhuis mee aan het tot stand brengen van een kwaliteitskeurmerk voor Kunstvakdocenten. Wanneer dit tot een bruikbaar resultaat heeft geleid, zal het Koorenhuis dit kader hanteren voor de aangesloten netwerkdocenten. Dit instrument zal ook worden gebruikt om aan kwaliteitsontwikkeling van de netwerkdocenten te werken om de naam Netwerk Koorenhuis uit te laten groeien tot hét kwaliteitsmerk voor de stad Den Haag. Daarnaast werkt het Koorenhuis alleen samen met zelfstandigen/ondernemingen die een deugdelijke bedrijfsvoering voeren. Hieronder verstaan we dat de samenwerkingspartner ingeschreven moet staan bij de Kamer van Koophandel en inkomstenbelasting afdraagt aan de Belastingdienst. Tevens dient de zelfstandige een ‘verklaring omtrent gedrag’ te kunnen overhandigen gericht op zijn eigen onderneming. Deze onderwerpen zullen worden vastgelegd in het regelement van de Netwerkorganisatie Koorenhuis. Voordat de samenwerkingsovereenkomst tussen de netwerkdocent en het Koorenhuis getekend wordt, dienen de volgende documenten bij het Koorenhuis in bezit te zijn: - Kopie diploma/bevoegdheid (bij voorkeur) - CV - Kopie inschrijving Kamer van Koophandel - Een VAR-verklaring waaruit blijkt dat de Belastingdienst de netwerkdocent als ondernemer ziet - verklaring omtrent gedrag Eindtermen voor cultuurplanperiode:
Nadat de eerste periode de huidige Koorenhuisdocenten zich in het Netwerk hebben genesteld wordt het totale aanbod bekeken. Er zal actief geworven worden om docenten toe te laten treden in het netwerk, met name daar waar het huidige aanbod “gaten” vertoont. Doelen:
eerste jaar: afstemmen/doorontwikkelen van dienstenpakket en tarievenstructuur Netwerk Koorenhuis heeft een stabiele groep kwaliteitsdocenten aan zich weten te binden de aangesloten netwerkdocenten zijn er in geslaagd om, mede door de diensten van Netwerk Koorenhuis, hun praktijk succesvol (op te starten en) voort te zetten;
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
11
C. Projecten en Programma’s Inleiding Het Koorenhuis heeft tenslotte de mogelijkheid voor eigen rekening en risico waar mogelijk en wenselijk projectmatig samen te werken met andere aanbieders in de stad bij het ontwikkelen en aanbieden van projecten. Binnen het onderdeel Projecten en Programma’s concentreert het Koorenhuis zich op het leggen van verbanden. Het is de innovatieve kraamkamer voor bijvoorbeeld de leerlijnen in het onderwijs en biedt wellicht ook kansen voor netwerkdocenten in het ontwikkelen van hun praktijk. Hier laat het Koorenhuis ook haar maatschappelijke betrokkenheid zien. Het betreft projecten voor scholen en bijzondere doelgroepen zoals in het verleden (deels onder de noemer “expeditie Koorenhuis) al succesvol zijn uitgevoerd4. De projecten verwoorden “wat de stad nodig heeft”. Verrassende samenwerkingspartners, de overstap van binnen naar buitenschools, verschillende (met name minder voor de hand liggende) groepen uit de Haagse gemeenschap werken samen aan een concreet resultaat. Dit is ook het onderdeel waar de particuliere markt en de activiteiten binnen het onderwijs in elkaar overlopen, het gedeelte “om de school”, in het verlengde van de school. Hier wordt de brug geslagen tussen educatie en participatie. Kenmerken van de projecten zijn: - stadsbreed; - nieuwe werkvormen (innovatie); - maatschappelijke vragen; - in het verlengde van het gemeentelijke beleid: het bereiken van de jeugd; - in het verlengde van de binnenschoolse productlijnen.
Projecten Het vernieuwde Koorenhuis gaat in juli van start, vlak voor de vakantieperiode. Voor het eerste jaar staan er dus met namen continueringen van het bestaande programma op de kalender. Om een beeld te krijgen van het type projecten waaraan het Koorenhuis in de komende jaren wil werken, volgt hieronder een schets van vier van deze projecten “Peace of me”
De musical “Peace of me” is een voorbeeld van een project waarbij een stadsbreed thema wordt gekoppeld aan talentontwikkeling. Voor het ontwikkelen van dergelijke projecten gelden positiviteit en een groot draagvlak in de stad als uitgangspunt. Het doel is om een eens per 2 jaar voor het voortgezet onderwijs en eens per 2 jaar voor het primair onderwijs een dergelijk project uit te voeren. Hierbij is voor het voortgezet onderwijs gekozen voor de “toptalenten” en in het primair onderwijs voor de grotere groep “subtop”. Kooren voor de Mussen / Sjoet!
Onder de noemer ‘Kooren voor de Mussen’ zijn het Koorenhuis en clubhuis De Mussen (Schilderswijk) een duurzame samenwerking aangegaan op het gebied van creatieve talentontwikkeling van kinderen en jongeren in de wijk. Waar De Mussen de beschikking heeft over goede voorzieningen op locatie én druk bezocht wordt door kinderen en jongeren uit de Haagse Schilderswijk, beschikt het Koorenhuis over jarenlange ervaring en expertise op het gebied van kunst- en cultuureducatie. Er wordt een lange leerlijn “naschools” ontwikkeld die jongeren leert over de grenzen van hun eigen wijk heen te kijken. Er worden twee programma’s aangeboden: Sjoet! (Schilderwijks Jongeren en Talent) voor jongeren tussen 12 en 15 jaar, en De Carrousel, een kunsteducatief programma voor kinderen van 8 t/m 12 jaar. Sjoet! beoogt het creëren van positieve “kunst-bendes” als tegenkracht naar de buitenwereld die vaak negatief staat ten opzichte van deze groepen jongeren. De Carrousel zal als concept ook gebruikt
4 Het betreft projecten met onder andere het Haga Ziekenhuis, Zorginstelling Florence en Buurthuis de Mussen in de Schilderswijk. Ook de voortzetting en uitvoering van het project Peace of Me valt onder dit onderdeel van het Koorenhuis.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
12
worden in de verlengde schooldag, een voorbeeld van duurzaamheid van de projecten van het Koorenhuis. In de Carrousel kunnen kinderen 2 keer per week kennismaken met verschillende kunstdisciplines zoals theater, dans, podiumkunsten, zang, muziek, beeldend en urban. Na afloop van de Carrousel zijn er een uitvoering en exposities waarin de kinderen aan de ouders laten zien wat zij hebben geleerd. En dan gaat de Carrousel opnieuw draaien! Florence
Met zorgorganisatie Florence onderhoudt het Koorenhuis een intensieve samenwerking. Doel van beide organisaties is ervoor te zorgen dat mensen ondanks hun lichamelijke of geestelijke beperking iets waardevols kunnen creëren. Zodat zij zelf voelen dat ze ook op dat gebied nog steeds iets kunnen. Dit komt tot uitdrukking in zogenaamde “schatkamerprojecten” waarbij de kennis en kunde van de Florence-cliënten in verhalen worden vastgelegd. Ook worden de Florence-cliënten gekoppeld aan kinderen uit de buurt: Erfgoedbehoud door middel van kunsteducatie. In het project Oude Verhalen en Onvervulde Dromen kregen de ouderen de opdracht om een belangrijke gebeurtenis uit je leven uit te beelden in een kistje. Dit leverde prachtmateriaal op voor een expositie. Bovendien leveren de verhalen een belangrijke bijdrage aan ons cultureel erfgoed. De samenwerking met Florence is duurzaam, het is een volledige joint-effort. Bij beide partners is een groot draagvlak voor het continueren van de samenwerking. Haga
Met het HagaZiekenhuis heeft het Koorenhuis een convenant afgesloten. Deze voor Nederland unieke samenwerking, zal in het voorjaar van 2014 leiden tot een expertisebijeenkomst over de combinatie “gezondheid en kunst”. Het project 'Beter van Kunst' geeft patiënten die in het HagaZiekenhuis liggen, de mogelijkheid om creatief bezig te zijn. Dit zorgt voor ontspanning of afleiding. De ervaring leert dat dit een gunstig effect heeft op het welbevinden en het herstel van patiënten. Docenten van het Koorenhuis begeleiden patiënten bij de creatieve activiteiten. Er is een aanbod in de disciplines beeldend, schrijven en muziek.
Zakelijke activiteiten Ook de zakelijke activiteiten van het Koorenhuis horen bij het onderdeel Projecten en Programma’s. Voor zakelijke klanten kan het Koorenhuis, via het netwerk, een aantrekkelijke mix van didactiek, presentatie, toegankelijkheid en kwaliteit aanbieden voor bijvoorbeeld arrangementen en teambuildingactiviteiten. Hiervoor zal ook de samenwerking worden gezocht met de exploitatiemedewerkers van Prins27, de vastgoedorganisatie die het beheer doet op de Prinsegracht. Mogelijk wordt hier ook het gebouw aan de Zuidlarenstraat (Zuid57) bij betrokken
Organisatie De directeur is belast met het aanjagen van de activiteiten binnen Projecten en Programma’s. Vanuit projectbegrotingen zal coördinatie- en projectleiderscapaciteit worden gefinancierd. Voor de operationele activiteiten bij het werven van fondsen en het doen van subsidieaanvragen etc. zal capaciteit worden gezocht binnen de organisatie of extern worden ingehuurd.
Financiering Voor de financiering van de Projecten en Programma’s zal gezocht worden naar een combinatie van de bekende bronnen (fondsen, projectsubsidies). Wanneer er sprake is van een partnerschap zal de financiering ook in gezamenlijkheid worden georganiseerd. Wanneer en sprake is van een klantleveranciersrelatie (zakelijke markt) betaalt de klant een commercieel tarief voor de activiteiten van Koorenhuis. Meer dan voorheen, zullen ook de mogelijkheden voor sponsoring worden bekeken. Voor het aanboren van nieuwe financieringsvormen zullen de mogelijkheden worden onderzocht in samenspraak met alle daarbij betrokken/te betrekken partners.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
13
Partners Als mogelijke partners voor projecten en programma’s identificeert het Koorenhuis - scholen; - musea; - produceren de kunstinstellingen; - commerciële creatieve sector in Den Haag; - ziekenhuizen, wijkcentra en zorginstellingen; - bedrijven (o.a. banken), gemeente en ministeries; - zzp’ers, collectieven/coöperaties van zelfstandige kunstenaars; - fondsen - gemeente Den Haag - CultuurSchakel
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
14
Deel 2 – Organisatie en Financiën Inleiding In dit tweede deel beschrijven we de organisatorische en financiële aspecten van het vernieuwde Koorenhuis. Hieronder zal de inhoud en werkwijze van de Koorenhuis-organisatie beschreven worden. Gedurende het resterende deel van deze cultuurplanperiode zal deze verder vorm krijgen en wellicht aan wijzigingen onderhevig zijn. De mogelijkheden van het realiseren van shared services voor de organisaties zijn op dit moment nog niet onderzocht. Dit om de wens van de gemeente om de onderlinge verwevenheid in organisatorische zin zoveel mogelijk te beperken. Wij zullen de gemeente steeds op de hoogte houden van onze bevindingen, aanpassingen en wensen.
Organisatiestructuur en functiegebouw Het Koorenhuis krijgt een totaal vernieuwde organisatiestructuur. De organisatie is klein (10,5 fte in vaste dienst ten opzichte van ongeveer 100 fte tot juli 2013). De organisatie is plat en flexibel. Zoals in onderstaand organigram te zien is, bestaat de organisatie uit algemeen management en een kleine staf bestaande uit een secretariaat, een (financieel) administrateur en een marketingmedewerker. Deze medewerkers werken voor alle drie de organisatieonderdelen.
In organisatieonderdeel A, Kunstonderwijs “in en om de school” vinden we de ontwikkelaar leerlijnen. Zij ontwikkelen de leerlijnen en producten in dialoog met de scholen en de partners in de stad (docenten en producerende instellingen) met het doel deze bij (zoveel mogelijk) scholen af te zetten. Deze accountmanagers worden ondersteund door een administratief medewerker onderwijszaken. Deze houdt zich bezig met de administratie van de overeenkomsten met scholen en docenten. Organisatieonderdeel B, de netwerkorganisatie, bestaat uit de netwerkontwikkelaar/-promotor en een administratief medewerker. De netwerkontwikkelaar verzorgt de dienstverlening naar de netwerkdocenten en behartigt hun belangen. Daarbij zorgt de netwerkontwikkelaar voor de aanwas van het netwerk en ontwikkelt deze nieuwe diensten in samenspraak met het netwerk. De netwerkontwikkelaar krijgt daarbij administratieve ondersteuning om de afspraken met de netwerkdocenten vast te leggen en de lokalenadministratie te verzorgen en daarmee te zorgen dat de docenten op tijd en juist worden gefactureerd.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
15
Organisatieonderdeel C wordt gecoördineerd door de directeur. Deze zorgt voor het initiëren (opdracht geven) van het ontwikkelen van projecten voor speciale doelgroepen. Voor de projectleiding en uitvoering van de projecten zal gebruik worden gemaakt van freelancers.
Processen Het werkveld van het Koorenhuis is in de nieuwe situatie sterk veranderd. Van een grote organisatie met veel vast personeel en finale afnemers van kunstonderwijs als klanten is het een kleine flexibele kern geworden. De klanten in de nieuwe situatie zijn zowel eindgebruikers (scholen) als docenten als klant voor de organisatie. Het vraagt een herontwerp van de administratieve processen en het opnieuw inrichten of op zijn minst aanpassen van de systemen die daarbij gebruikt worden. Dit zal deels in de transitieperiode tot 1 september en deels daarna moeten plaatsvinden. Personeel zal (opnieuw) opgeleid/getraind moeten worden. Een groot deel van de activiteiten zal een projectmatig karakter hebben. Ook dit heeft gevolgen voor de processen en de systemen.
ICT en informatievoorziening Een van de nog niet volledig uitgewerkte onderdelen van de nieuwe organisatiestructuur is ICT en informatievoorziening. Het Koorenhuis informatiesysteem (KIS) is ingericht op de oude organisatie en met name op de particuliere markt. De grote investeringen die hiervoor zijn gedaan kunnen wellicht nog (deels) bruikbaar zijn voor de organisaties in de nieuwe structuur. Op dit moment gaan we ervan uit dat Prins27 zorgt voor een ICT infrastructuur (op basis van de huidige Koorenhuis infrastructuur) waar alle huurders gebruik van kunnen maken. De behoeften van de drie organisatieonderdelen zijn verschillend. Van belang is vooral een goede (financiële) scheiding tussen de verschillende organisatieonderdelen zodat aan de belanghebbenden een getrouw beeld van de resultaten (per onderdeel) gegeven kan worden. Zoals hierboven aangegeven zijn de drie onderdelen op verschillende wijzen gefinancierd. Verder is accurate management- en sturingsinformatie van het grootste belang om als ondernemer te kunnen opereren. Dit betekent dat het onderwijsaanbod in een systeem moet worden gebracht en het daarbij behorende klantenbestand (scholen) op een goed toegankelijke manier kan worden benaderd. Er dient heldere informatie op product/markt(klant) combinaties te kunnen worden gegenereerd. Het netwerk (de docenten) zal in een systeem (CRM, inclusief het registreren van contracten en ruimtegebruik) worden opgenomen voor mogelijke opdrachten in het onderwijs. Dit systeem moet worden gekoppeld aan een factureringssysteem. Voor de verschillende projecten dienen gescheiden projectadministraties te kunnen worden gevoerd. De medewerkers moeten verder over standaard werkplekken met Office-toepassingen kunnen beschikken, wellicht op BYOD basis. De huidige hardware van het Koorenhuis is volledig afgeschreven en voldoet niet meer aan de eisen van deze tijd, het gebruik hiervan is nog slechts beperkte tijd mogelijk (zie hieronder bij investeringen).
Marketing en PR Ten aanzien van de marketing en PR activiteiten geldt het volgende: de naam Koorenhuis blijft bestaan we maken een positieve verandering zichtbaar geen geheel nieuwe huisstijl we gaan uit van de (nieuwe) primaire taakstellingen en doelgroepen Er is een nieuwe (tijdelijke) huisstijl ontworpen en er zal op basis daarvan een overgangswebsite ontwikkeld worden. Binnen de klantenkring van het Koorenhuis worden drie hoofddoelgroepen onderscheiden:
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
16
Scholen Voor de scholen is al (zoals gebruikelijk) een brochure gemaakt met daarin het aanbod. Deze is al in de overgangshuisstijl gemaakt en zal in de maand juni 2013 worden ondersteund door een traject van persoonlijke verkoop. Ook zal het onderwijsaanbod eenvoudiger en prominenter op de overgangswebsite te vinden zijn. In eerste instantie zullen de activiteiten gericht zijn op het consolideren van de omzet binnen de gevestigde productgroepen (LKP, VSD). Daarna zal, zo snel als mogelijk, in samenspraak met de allianties, worden verdergegaan met het neerzetten van de nieuwe productlijnen in de scholen. Netwerkdocenten / -collectieven De collectieve marketing voor de Netwerkorganisatie gaat van start met een open dag in juni 2013. In de komende maanden zullen in samenspraak met de netwerkdocenten en –collectieven andere promotionele acties en projecten worden ontwikkeld om de netwerkondernemers te profileren in de stad. Te denken valt hierbij aan activiteiten gelinkt aan jeugd- en jongerencultuur zoals battles en xfactor achtige activiteiten. Ook zal het netwerk-deel op de overgangswebsite verder worden ingericht met de netwerkdocenten (en mogelijk een community voor netwerkdocenten en hun leerlingen). In het ontwikkelen van de marketing voor zal met name aandacht zijn voor het veranderde gedrag van de doelgroepen. Gezocht zal worden naar (nieuwe) kanalen die kunnen worden gebruikt om de doelgroepen te bereiken en de brug te slaan tussen de digitale wereld en de ambachtelijke wereld van het leren van een kunstdiscipline. Het doel van de samenstelling van activiteiten is om de netwerkdocenten verschillende kanalen aan te bieden om klanten te werven en hun klanten op verschillende manieren te kunnen (blijven) benaderen en bereiken. Hiermee maken we het ondernemen voor de netwerkdocenten eenvoudiger. Zakelijke klanten (waaronder ook de afnemers van projecten) Voor het onderdeel projecten en programma’s wordt de marketing op projectbasis georganiseerd (en begroot). In ieder geval zullen de projecten en de resultaten een prominente plek op de website krijgen. Zakelijke klanten zullen (in samenwerking met Prins27) actief worden benaderd om zodoende extra werk te genereren voor de netwerkdocenten
Huisvesting en inventaris Het Koorenhuis houdt kantoor in het gebouw aan de Prinsegracht en huurt ruimtes van Prins27. Nadere afspraken over ruimtes en huur zijn op dit moment nog niet gemaakt. Wel is er een huurprijs afgegeven door Prins27 in haar (concept) ondernemingsplan. De netwerkorganisatie Koorenhuis maakt afspraken met Prins27 over de ruimtes (mogelijk ook in Zuid57) ten behoeve van het netwerk en de daarbij te hanteren voorwaarden. Prins27 geeft een aanloopkorting van 50% in het eerste jaar (2013/2014) en 25% in het tweede jaar (2014/2015) exclusief voor netwerkdocenten en loopt ook het leegstandsrisico voor de ruimtes van het Netwerk. De netwerkorganisatie informeert Prins27 uiteraard op de kortst mogelijk termijn over leegstand en zoekt samen met Prins27 naar oplossingen. Over de inventaris van het “oude” Koorenhuis moet nog gesproken worden. Mogelijk biedt de voorraad (“draagbare”) instrumenten een extra dienst aan netwerkdocenten en bron van inkomsten voor het Koorenhuis als instrumentenverhuur. Over de “boedelscheiding” van de inventaris van het Koorenhuis zal zo snel als mogelijk een voorstel worden gedaan.
Personeelsbeleid Het Koorenhuis is in de nieuwe situatie te klein om een aparte afdeling/functionaris personeelszaken in stand te houden. Deze zaken zullen dus deels door het management en deels door extern in te huren krachten moeten worden ingevuld. Zeker in de eerste tijd zal hier nog veel aandacht naartoe moeten gaan. Het van Koorenhuis doorgeplaatste personeel behoudt zijn rechten/arbeidsvoorwaarden. Er wordt bij Koorenhuis een tijdelijke transitie-organisatie ingericht die zich bezighoudt met het begeleiden van medewerkers in de re-integratiefase. Een deel daarvan zal nog werkzaamheden voor het
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
17
Koorenhuis verrichten. Op dit moment is nog niet bekend om welke medewerkers dit exact zal gaan en om welke werkzaamheden het gaat. Dit zal binnen de plaatsingsprocedure en de daarop volgende transitiefase duidelijk worden en worden vastgelegd in individuele re-integratieplannen. De kosten voor de tijdelijke transitie-organisatie worden buiten dit beleidsplan en meerjarenbegroting gehouden. Zoals hierboven (bij processen) aangegeven, zal er in de opstartfase verhoogde aandacht moeten zijn voor het trainen/opleiden van de medewerkers in hun nieuwe functies en werkwijzen. Deels zullen deze ook “on-the-job” ontwikkeld moeten worden. Hiermee zullen extra kosten zijn gemoeid waarvoor financiering nodig is.
Juridisch Op juridisch gebied is er een aantal zaken dat na de transitie nadere aandacht verdient. Hierboven is al melding gemaakt van de gewijzigde statuten voor het Koorenhuis. Andere onderwerpen die (opnieuw) moeten worden vastgelegd zijn de benoeming van een leden van de Raad van Toezicht, medezeggenschap en een directie-regelement. Voor (onderdelen van) de relatie met de andere belanghebbenden zullen ook overeenkomsten worden gesloten. In de nieuwe situatie acteert Koorenhuis als een ondernemer met gevolgen voor aansprakelijkheid en geschillen. De vraag of hiervoor aanvullende verzekeringen moeten worden afgesloten zal worden uitgezocht met een juridisch adviseur. De relatie met netwerkdocenten en samenwerkingsverbanden (collectieven) zullen ook in de zomermaanden worden vastgelegd. Voor de netwerkorganisatie zal verder een regelement worden opgesteld. De vaste medewerkers behouden hun arbeidsvoorwaarden. Ook zal het Koorenhuis vooralsnog de B3 status behouden. Met de gemeente Den Haag (ministerie), vakbonden en ABP zal worden overlegd over de mogelijkheden voor het aanpassen hiervan in de toekomst. Verder is het mogelijk dat er bij de (door-)start nog lopende bezwaarprocedures zijn. Deze zaken vallen onder de hierboven genoemde transitie-organisatie en mogen geen bedrijfsrisico voor het Koorenhuis zijn.
Toekomstperspectief en levensvatbaarheid De gemeente Den Haag beschikt per 1 juli 2013 over een geheel herziene structuur voor cultuureducatie en –participatie. Deze structuur zal zeker enige tijd nodig hebben om zich te zetten en effectief te zijn. Het Koorenhuis maakt deel uit van deze structuur en zal zich maximaal inzetten om de nieuwe structuur tot een succes te maken. Samen met de organisaties CultuurSchakel en Prins27 zal het Koorenhuis de gemeente Den Haag op de hoogte houden van de ontwikkelingen en adviseren. In de overgangsperiode zal de onderwijsorganisatie zich in richten op het behoud van bestaande klanten en partners. Het intensiveren en verdiepen van deze relaties zal centraal staan. Daarna zal al snel worden overgegaan tot het (in samenwerking met de partners) ontwikkelen en implementeren van de nieuwe productlijnen. Het doel is om aan het einde van de periode een omzetniveau te bereiken dat op 80% van het niveau van 2011. De medewerkers van het Koorenhuis zijn betrokken in alle allianties binnen het traject voor de regeling Cultuureducatie met Kwaliteit. De netwerkorganisatie is geheel nieuw. De ambities is om aan het eind van de cultuurplan periode een stabiel netwerk van gekwalificeerde docenten en collectieven hebben. Er zal een instrument worden ontwikkeld om de klanttevredenheid te meten. Daaraan zullen concrete doelen worden ontleend. Het netwerk moet aan het einde van de periode haar meerwaarde voor de docenten (en daarmee voor hun klanten) hebben aangetoond. De inzet van de docenten in scholen en projecten moet voor een groot deel uit netwerkdocenten bestaan en het netwerk is dekkend over alle disciplines en doelgroepen. Vanuit het sectorinstituut Kunstfactor wordt gewerkt aan een kwaliteitskader met bijbehorend keurmerk. Dit kader zal zowel voor instellingen als individuele docenten worden uitgewerkt. Middels dit kader kan aan continue kwaliteitsontwikkeling voor de Netwerkdocenten worden gewerkt.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
18
Het onderdeel Projecten en Programma’s is niet zo zeer nieuw. De inhoud van dit onderdeel is echter innovatief en bewandelt steeds ongebaande paden. Dit onderdeel zal ook een kweekvijver zijn voor samenwerking met nieuwe en liefst ook verrassende partners binnen en wellicht ook juist buiten de cultuursector. In de overgangsfase zullen de projecten die op dit moment al succesvol worden uitgevoerd, doorgezet worden. Afhankelijk van de ervaringen in de overgangsfase zullen de ambities voor nieuwe projecten en initiatieven worden bijgesteld. De plannen betreffen: - iedere twee jaar een groot project op basis van actualiteit in de stad; - intensiveren bestaande samenwerkingsverbanden en aangaan van nieuwe; - het opzoeken van commerciële partners zoals ontwerp-, reclame- en architectenbureaus.
Financiën en meerjarenbegroting Inkomsten en financiering van de verschillende onderdelen De verschillende onderdelen van het Koorenhuis hebben ook duidelijk onderscheidende bronnen van inkomsten. Het algemeen deel (management en ondersteuning) heeft geen eigen inkomsten en een deel van de aan te vragen exploitatiesubsidie zal hiervoor als dekking dienen. Onderdeel A is deels gefinancierd uit inkomsten van de scholen waaraan de producten worden verkocht. Deze producten kunnen tegen een aantrekkelijk tarief aan de scholen worden aangeboden omdat deze deels via de exploitatiesubsidie worden gefinancierd. Ook is niet uit te sluiten dat Koorenhuis kosten in rekening brengt aan andere instellingen voor geleverde diensten van de accountmanagers leerlijnen. De doelstelling van de Netwerkorganisatie (Onderdeel B.) is om meerwaarde te bieden aan de netwerkdocenten. De Netwerkdocenten per persoon een inschrijfgeld en een bedrag per lesgegeven uur in het gebouw aan de Prinsegracht of in Zuid57. Begroot is een deelname van 80 docenten in het eerste jaar en daarna een stijging van 10%. Het onderdeel Projecten en Programma’s werkt met sluitende projectbegrotingen. De projectleiding, coördinatie en uitvoering moeten daarin zijn opgenomen. De inspiratie voor de projecten kan uit veel verschillende bronnen komen. Actualiteit, bijzondere doelgroepen, bijzondere gebeurtenissen, bijzondere partners in de stad etc. De aard van de activiteiten maakt dat we op dit moment niet veel kunnen zeggen over de projecten van de toekomst. Steeds opnieuw zal naar geschikte partners gezocht moeten worden voor de financiering ervan. Veel fondsen stellen een eigen bijdrage van de aanvrager als voorwaarde voor het verkrijgen van subsidie. Het Koorenhuis is in de nieuwe situatie niet meer in staat dit op structurele basis te doen. Nieuwe financieringsconstructies zullen worden onderzocht samen met de mogelijke financiers.
Toelichting meerjarenbegroting 2013(half jaar)-2016 Koorenhuis. Inleiding
Het eerste deel van dit perspectiefplan behandelde de inhoudelijke koerswijziging voor het vernieuwde Koorenhuis. In dit deel wordt beschreven hoe het beleid zich laat vertalen in financiële gegevens. Omdat de organisatie een totaal andere invalshoek heeft gekregen was het niet mogelijk een lijn vanuit het verleden door te trekken maar moest het bedrijf in zijn geheel opnieuw worden opgezet. Naast het feit dat dit gegeven een flink aantal onzekerheden met zich meebrengt is ten tijde van het gereed komen van dit plan ook nog niet over alle onderdelen van de transitie duidelijkheid. Met name de verdeling en de van inventaris en educatieve materialen (o.a. muziekinstrumenten) is nog onderwerp van overleg. De hieronder gepresenteerde meerjarenbegroting gaat uit van een aantal veronderstellingen: -
de begroting betreft een ‘going concern’ begroting, d.w.z. dat er in deze begroting geen rekening is gehouden met aanloopverliezen, transitiekosten, opstartkosten en noodzakelijke initiële investeringen. Voor deze categorieën zal conform afspraak met de gemeente Den Haag een separaat verzoek worden ingediend.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
19
-
-
-
het Koorenhuis is een stichting zonder winstoogmerk. Echter, om een voldoende stevige basis te hebben voor de activiteiten is een redelijk eigen vermogen (ca. € 350.000) en voldoende liquiditeit noodzakelijk (het eigen vermogen dient niet geheel vast te zitten in materiële activa). er is geen rekening gehouden met inflatie, daar waar de cijfers in de tijd een stijgende lijn laten zien is sprake van een groei van de activiteiten. Er wordt vanuit gegaan dat freelancers hun diensten voor het Koorenhuis BTW onbelast mogen leveren. Daarnaast wordt er vanuit gegaan dat de overige inkopen gerelateerd aan de onderwijsactiviteiten ook onbelast zijn. Wanneer de belastingdienst hierover onverhoopt een andere zienswijze is toegedaan ontstaat een extra last van ongeveer € 135.000 tot € 150.000 per jaar vanwege het feit dat het Koorenhuis in de nieuwe situatie niet langer de betaalde BTW kan verrekenen. Benadrukt wordt dat dit risico niet mee begroot is in deze meerjarenbegroting! de gemeentelijke subsidie wordt aangewend voor de onderwijsactiviteiten, de onderdelen Netwerk Koorenhuis en Projecten en Programma’s worden geacht (op termijn) kostenneutraal te kunnen werken.
Op grond van deze veronderstellingen zijn we in staat om een sluitende begroting te presenteren, rekening houdend met het voor het Koorenhuis gereserveerde bedrag in (gewijzigd) raadsvoorstel RV88 – dd. november 2012. Met name zijn de opbrengsten, activiteitenkosten en de beheerskosten gebruikt als sluitposten om de begroting sluitend te maken. Hieronder volgt een nadere toelichting op de posten in de meerjarenbegroting. Opbrengsten
De opbrengsten van het Koorenhuis zijn te onderscheiden naar de volgende opbrengst categorieën: 1. 2. 3. 4.
Kunstonderwijs Scholen Netwerkorganisatie Sponsoring Bijdrage t.b.v. de subsidieregeling Cultuureducatie met Kwaliteit van het Fonds voor Cultuurparticipatie.
ad. 1 De opbrengsten van de scholen zijn gebaseerd op 70% van de huidige omzet bij scholen (exclusief de voorstellingen). Vanuit dit startpunt en vernieuwingen in de leerlijnen moet omzetgroei mogelijk moet zijn. Over de periode 2014-2016 gaan we uit van een groei van ca. 5% per jaar. Deze gaat (min of meer recht evenredig) gepaard met een stijging in kosten voor inzet freelance docenten. Circa 60% van de zelfstandig gegenereerde opbrengsten komt vanuit de scholen. ad. 2 De opbrengsten van de netwerkorganisatie bestaan uit vaste bijdragen (inschrijfgeld) en variabele inkomsten (vergoeding op basis van aantal lesuren gegeven door docenten). Er is uitgegaan van een deelname van circa 70 docenten die gemiddeld (per jaar) circa € 1000 bijdragen aan het Netwerk. Op termijn zou de netwerkorganisatie kostendekkend moeten kunnen werken. Afhankelijk van de ontwikkeling van Netwerk Koorenhuis kan een marge bedongen worden en/of kunnen andere bronnen van inkomsten worden gevonden. Echter in de eerste jaren zal er flink geïnvesteerd moeten worden in de netwerkorganisatie. ad.3 Opbrengsten Projecten en sponsoring is gebaseerd op reeds verkregen lopende projectsubsidies. In de kostenbegroting is hiermee rekening gehouden. De projectkosten hangen 1 op 1 samen met projectopbrengsten. Projecten waarvoor geen sluitende begroting kan worden gemaakt zullen niet worden uitgevoerd. ad.4 Bijdrage t.b.v. de subsidieregeling Cultuureducatie met Kwaliteit van het Fonds voor Cultuurparticipatie is opgenomen op basis van een toezegging van de Gemeente Den Haag. Exploitatiesubsidie
De inkomsten uit de exploitatiesubsidie gemeente Den Haag in het kader van het Cultuurplan 2013-2016 van de gemeente Den Haag wordt separaat onder exploitatiesubsidie opgenomen.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
20
Kosten
Personeelskosten De personeelskosten samenhangend met het Koorenhuis bestaan voor circa 38% van de totale begroting uit vast personeel. Het gaat hierbij om 8,5 fte, waarvan ongeveer 75% betrokken is bij inkomsten generende activiteiten (primair proces). Er is een sterke directe relatie tussen de externe medewerkers en de omzet van het kunstonderwijs. Om het kunstonderwijs op scholen te verzorgen zal circa er 11 FTE ingehuurd worden (inclusief het vervoeren van materialen). In principe zou dit kostenneutraal moeten zijn omdat de rekening direct gepresenteerd wordt aan de scholen. We wijzen er hier nogmaals op dat de kosten voor freelance inhuur in de meerjarenbegroting exclusief BTW zijn opgenomen. Afhankelijk van de zienswijze van de belastingdienst op dit punt bestaat een risico voor een kostprijsverhoging op jaarbasis van € 135.000 tot € 150.000 (en dus ongeveer € 70.000 voor het eerste halfjaar 2013). Evenals bij de omzet binnen het onderwijs is hier een groeidoelstelling van 5% per jaar begroot waardoor de freelancekosten ook meestijgen. Er is met de gemeente een principe-afspraak gemaakt over de bijdrage van het Koorenhuis aan de beheerskosten en de receptiefunctie (€ 95.000) van de Prinsegracht 27. Hoewel wij deze kosten disproportioneel vinden, zijn wij bereid om mee te denken met onze ketenpartners (o.a. Prins27) waarmee we een intensief samenwerkingsverband aangaan. Dit besluit heeft echter wel zijn (beperkende) weerslag op de omvang van onze activiteiten. Huisvesting. De huisvestingskosten zijn met name afhankelijk van de afspraken met de Stichting Prinsegracht 27. Op basis van de huidige feiten en omstandigheden zal een huur in rekening worden gebracht van circa € 24.000 per jaar. De veronderstelling dat deze prijs alle nutsvoorzieningen omvat (gas, water, elektra) en dat er geen extra servicekosten bijkomen. Voor de opslag van schoolmaterialen is er extra ruimte nodig. Hiervoor wordt uitgegaan van € 10.000 per jaar. De bestaande huurovereenkomsten (ca. € 51.000 op jaarbasis) zijn niet mee begroot en worden beschouwd als frictiekosten. Activiteitenkosten De communicatiekosten- en marketingkosten hangen sterk samen met de veranderende rol van het Koorenhuis en de positionering in de markt. Dit gaat verder dan alleen communiceren en raakt sterk de marketing van het Koorenhuis. Enerzijds zal er actief naar de scholen gecommuniceerd worden om de relatie met scholen te verstevigen en het onderscheidend vermogen van het Koorenhuis te vergroten. Anderzijds is er een budget opgenomen voor de netwerkorganisatie (o.a. open dagen, netwerkbijeenkomsten) om de netwerkdocenten te faciliteren. De advieskosten hebben met name betrekking op het verder ontwikkelen van leer- en educatieve lijnen door externe docenten. De inschatting en verwachting is dat deze kosten het eerste half jaar hoger zijn dan de daarop volgende jaren. Beheerskosten Deels is er retrospectief (ervaringsgegevens oude Koorenhuis) begroot in het geval van verschillende kostensoorten (o.a. ICT, kopieer, telefonie, kantoorkosten, accountant en loonadministratie). Hierbij is rekening gehouden met de toekomstige situatie en het vaste personeelsbestand van het nieuwe Koorenhuis.
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
21
De afschrijvingskosten zijn begroot op basis van de huidige activering van educatieve middelen en materialen bij het (oude Koorenhuis). Hierbij speelt de nog lopende discussie over de overdracht van de activa van het Koorenhuis een rol, als uitgangspunt is genomen dat de educatieve middelen bij het Koorenhuis op de balans blijven. De post onvoorzien heeft te maken met het feit dat er een nieuwe structuur van werken binnen het Koorenhuis opgebouwd zal worden. Op basis van de huidige informatie is getracht om met alle kostensoorten rekening te houden. De post onvoorzien wordt als veiligheid opgenomen en vanuit het voorzichtigheidsprincipe. De (eigen) beheers- en activiteiten kosten zijn op een minimumniveau begroot als gevolg van het hierboven vermelde commitment ten aanzien van de receptie en beheerslasten (Prins27). Hierdoor hebben we de volgende meerjarenbegroting kunnen opstellen die vanaf 2015 sluitend is:
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
22
Meerjarenbegroting 2013-2016 (halfjaar) 2013
2014
2015
2016
250.000 26.000 2.000 75.000 50.000 403.000
550.000 75.000 4.000 150.000 50.000 829.000
578.000 85.000 4.000 160.000 50.000 877.000
606.000 90.000 4.000 165.000 50.000 915.000
282.000 320.000 15.000 2.000 47.500 666.500
581.000 665.000 30.000 4.000 95.000 1.375.000
599.000 693.000 30.000 4.000 95.000 1.421.000
617.000 718.000 30.000 4.000 95.000 1.464.000
Huisvesting Huur opslagruimte Huur prinsengracht 27 Totaal Huisvesting
5.000 12.000 17.000
10.000 24.000 34.000
10.000 24.000 34.000
10.000 24.000 34.000
Activiteiten Vervoer scholen Communicatie/marketing materiaal/onderhoud piano's Advieskosten Afschrijving Totaal Activiteiten
3.000 30.000 8.000 15.000 23.000 79.000
6.000 60.000 16.000 20.000 23.000 125.000
6.000 60.000 16.000 20.000 23.000 125.000
6.000 60.000 16.000 20.000 23.000 125.000
Beheer ICT Lease kopieer apparatuur Telefoon/internet Kantoorkosten Accountant Loonadministratie Representatie/vakliteratuur Overig (onvoorzien) Totaal Beheer
8.000 3.000 7.000 8.000 15.000 3.000 4.000 15.000 63.000
16.000 6.000 14.000 16.000 15.000 6.000 8.000 30.000 111.000
16.000 6.000 14.000 16.000 15.000 6.000 8.000 16.000 97.000
16.000 6.000 14.000 16.000 15.000 6.000 8.000 11.000 92.000
825.500
1.645.000
1.677.000
1.715.000
-422.500
-816.000
-800.000
-800.000
Exploitatiesubsidie
400.000
800.000
800.000
800.000
Totaal resultaat
-22.500
-16.000
0
0
OPBRENGSTEN Kunstonderwijs Scholen Netwerkorganisatie Opbrengsten instrumenten Sponsering/fondsen Cultuurparticipatie Totaal Opbrengsten
KOSTEN Personeel Loon/sociale lasten Externe medewerkers Opleiding Arbo Bijdrage receptie/beheer Prinsengracht Totaal Personeel
Totaal Kosten Resultaat bedrijfsvoering
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
23
Bijlage 1: statutenwijziging De veranderde omstandigheden hebben een statutenwijziging noodzakelijk gemaakt. Deze zal worden voorgelegd aan het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Den Haag. Het betreft een wijziging van de doelstelling en de middelen. Doelstelling
De stichting stelt zich – in overeenstemming met in elk geval het beleid van de gemeente Den Haag – ten doel: het voor een breed en pluriform publiek toegankelijk maken en (doen) uitvoeren en ontwikkelen van kunsteducatie en hiermee de deelname aan kunst door de inwoners van Den Haag systematisch te bevorderen. Middelen
De stichting tracht zijn doel te bereiken door: a. het ontwikkelen van lange leerlijnen en losse producten voor scholen in alle kunstdisciplines, tijdens of na schooltijd; b. het (laten) verzorgen van de bij deze leerlijnen en producten behorende lessen; c. scholen begeleiden bij de implementatie en uitvoering van hun cultuureducatiebeleid (voor zover dit de eigen leerlijnen en producten van de stichting betreft); d. samen te werken met kunstinstellingen en andere organisaties op het terrein van kunst- en cultuureducatie; e. het verlenen van diensten aan een selectie van kunstvakdocenten ten behoeve van het toegankelijk maken van kunsteducatie in de particuliere markt; f. het werven van fondsen voor het ontwikkelen van (kunstzinnige) projecten voor bijzondere doelgroepen; g. alle overige wettige middelen die voor het bereiken van het doel bevorderlijk kunnen zijn
Maak kennis met het vernieuwde Koorenhuis
24