Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
1
2
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
Inhoudsopgave Activiteiten 1.1 Activiteiten voor de jeugd
5
1.1.1 Kunst op en om school
5
1.1.2 Kunst in de vrije tijd
7
1.2 Activiteiten voor jongeren
8
1.2.1 Kunst op school
8
1.2.2 Kunst in de vrije tijd
9
1.3 Activiteiten voor volwassenen
10
10
1.3.1 Kunst in de vrije tijd
Bestuursverslag 12
Jaarrekening
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
3
4
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
1.1 Activiteiten voor de jeugd (4-12 jaar) 1.1.1 Kunst op en om school In 2012 hebben 111 basisscholen gebruik gemaakt van één of meer onderdelen uit het Koorenhuisprogramma. 41.824 kinderen konden door tussenkomst van het Koorenhuis op school actief zelf met kunst bezig zijn en/of met hun klas een voorstelling bezoeken. Het aantal scholen dat producten afnam bij het Koorenhuis daalde ten opzichte van 2011 met 10%. In hoofdzaak betrof het scholen die voorheen alleen voorstellingen afnamen en daar nu van afzagen. Als belangrijkste reden hiervoor noemen ze het feit dat ze geen geld hebben om zelf de kosten van het busvervoer te dragen.
→ 2012: aantal deelnemers in de leeftijd van 4-12
Kunst op school
Aantal deelnemers
Voorstellingen
31.078
Kunst in de klas: maatwerk en
2.425
klankbord Verlengde schooldag / Kunst na Kunstmagneet
3.230
Muziek: Ontdek het Orkest +
2.505
Levende Muziek Leerkansenprofielscholen
990
Totaal
Bij de scholen die we mochten bedienen, waren met name de producten in de VSD (een toename van 16%) en de muziekleerlijnen populair (een toename van 17%). De Kunstmagneetformule blijkt zeer stabiel. In 2012 werden opnieuw iets meer kinderen bereikt via de Kunstmagneetscholen (1,5%) en het project met vier speciaal onderwijsscholen maakte een succesvolle start. Van de 5 klankbordscholen waar het Koorenhuis in 2011 nog docenten verzorgde, besloten er in 2012 drie om de kunsteducatielessen in vervolg door hun eigen leerkrachten te laten verzorgen. Eenzelfde ontwikkeling zien we bij de Leerkansenprofielscholen, waar het acht jaar geleden gestarte model in de eindfase is beland. De scholen weten inmiddels hun weg te vinden en organiseren de actieve kunstbeoefening voor een steeds groter deel zelf. Het aantal cursussen actieve kunstbeoefening dat het Koorenhuis nog coördineert voor de Leerkansenprofielscholen bedraagt nog slechts 34% van het niveau van 2011.
1.596
school
41.824
Voorstellingen en concerten → Koorenhuis coördineerde in seizoen 2011/2012 in totaal 334 voorstellingen → 111 scholen namen voorstellingen af → in totaal werden hiermee 31.078 leerlingen in het basisonderwijs bereikt Evenals in 2011 is de selectie van de voorstellingen in nauw overleg met de theaters tot stand gekomen. In het kader van de herpositionering van het Koorenhuis ten opzichte van de podia en gezelschappen is afgesproken dat het Koorenhuis nog de coördinatie van de voorstellingen in seizoen ‘13/’14 initieert en de uitvoer vervolgens overdraagt aan het nieuwe Expertisecentrum. Ten behoeve hiervan is door de gemeente Den Haag een overgangsbudget ter beschikking gesteld. Naar verwachting zal dit medio 2013 deze taak overnemen.
Verlengde schooldag / Kunst na school Na schooltijd, maar op school, kunnen de leerlingen vanaf groep 1, cursussen volgen in een vertrouwde omgeving. Ter verdieping van wat ze onder schooltijd hebben geleerd, of als eerste kennismaking met een nieuw kunstvak. Aangeboden cursussen betroffen beeldende kunst, dans, digitale vormgeving, fotografie, literatuur, muziek en theater. De cursussen zijn laagdrempelig en ontwikkeld vanuit een aantal basisprincipes: de belevingswereld van de leerlingen staat centraal, de leerlingen kunnen veelal hun eigen wensen inbrengen en er wordt samengewerkt. Om het beste uit de leerlingen naar boven te halen wordt er in kleine groepen gewerkt. De laatste les van elke cursus bestaat uit een tentoon stelling, presentatie of open les. Ouders, medeleerlingen en leerkrachten kunnen zien waar de deelnemers aan hebben Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
5
gewerkt en wat ze hebben geleerd. Aan het eind van de cursus ontvangen de leerlingen een certificaat. De cursussen worden gegeven door een vakdocent die via het Koorenhuis bemiddeld wordt. De VSD- en Kunst na school-cursussen waren in 2012 populair bij de scholen. Er werden 19 cursussen meer ingekocht en in totaal groeide het aantal leerlingen dat op deze manier via het Koorenhuis op school actief kunst beoefenden met 16%. Ook mochten we 2 nieuwe GOA-scholen tot onze klanten rekenen. → In 2012 werden binnen de Verlengde schooldag / Kunst na school 133 cursussen afgenomen → Hiermee bereikten wij 42 GOA scholen (gemeentelijk onderwijs achterstandenbeleid) → In totaal bereikten we hierdoor 1596 leerlingen met actieve kunstbeoefening
Kunstmagneet Kunstmagneetscholen zijn kunstprofielscholen waar leerlingen structureel, zowel onder schooltijd als – facultatief – na school, hun creatieve en emotionele vaardigheden ontdekken en ontwikkelen. In 2012 waren er 16 actieve Kunstmagneetscholen die dit kunstprofiel (dat door een pilot – samen met het Koorenhuis – ‘op maat’ ontwikkeld is voor de school) in hun school curriculum hebben opgenomen. De Kunstmagneetformule kent een stabiel aantal deelnemers. In 2012 was er een lichte toename van 1,5%. Vier scholen voor speciaal onderwijs zijn in 2011 gestart als Kunstmagneetschool. In september 2012 is een evaluatie gemaakt van het eerste jaar. Hieruit komt naar voren dat de scholen zeer actief zijn, dat de structuren voor de leerlijnen inmiddels gereed zijn en dat deze worden belegd in een nieuwe digitale leeromgeving waarin ook de verbinding met de thuissituatie van de leerlingen worden gerealiseerd. Aan Stinavo en het VSB-fonds, die financieel veel bijdragen aan het kunstmagneetproject voor het speciaal onderwijs, hebben we vol vertrouwen kunnen rapporteren dat het project succesvol van start is gegaan. * Er hebben 16 scholen maatwerk aangevraagd bij het Koorenhuis. * In totaal hebben we 2.284 leerlingen bereikt.
6
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
Maatwerk Het maatwerk dat het Koorenhuis de scholen biedt, mocht ook in 2012 op grote belangstelling van de scholen rekenen. De scholen in het primair onderwijs maakten aan de coördinatoren van het Koorenhuis hun wensen ten aanzien van kunstbeoefening of cultuureducatie kenbaar. Zij ontwikkelden vervolgens gezamenlijk een product op maat lopend van één workshop in één kunstdiscipline per groep, tot een lessenreeks met verschillende disciplines voor één groep of de hele school. De meeste scholen vulden een projectperiode in met kunstvakken. Daarnaast werden door het Koorenhuis ad-hoc kunstvakdocenten bemiddeld. * In 2012 zijn 2 scholen Klankbordschool. * In totaal hebben we 300 leerlingen bereikt.
Klankbordscholen Klankbordscholen zijn scholen waar een vakdocent in één bepaalde discipline de ene week les geeft en de leerkracht de volgende week in deze discipline zelf de les geeft. De leerkracht krijgt hierbij ondersteuning van de vakdocent. De rol van het Koorenhuis hierbij bestaat uit het adviseren en begeleiden van de school en het bemiddelen en begeleiden van de kunstvakdocent. Het klankbordmodel heeft er in 2012 toe geleid dat 3 scholen hun leerkrachten volledig zelf de kunstlessen hebben laten verzorgen. In het kader van de herpositionering van het Koorenhuis en de oprichting van het nieuwe Expertisecentrum wordt bekeken of het klankbordmodel nog adequaat is en of er in 2013 taken kunnen worden overgedragen aan het Expertise centrum. → In 2012 zijn 2 scholen Klankbordschool → In totaal hebben we 300 leerlingen bereikt
Leerkansenprofielscholen Acht jaar geleden startte het Koorenhuis met doorlopende leerlijnen voor vier Leerkansenprofielscholen. Het doel was om kunstvakdocenten zoveel mogelijk te binden aan een school en zijn leerlingen. In de praktijk bleek dat waar het scholen lukt om de lessen door de dag heen te verweven, de resultaten van de samenwerking het meest bevredigend waren. Gaandeweg zijn meer Leerkansenprofielscholen de doorlopende leerlijn gaan integreren. Inmiddels heeft de formule zijn vruchten afgeworpen en zien we dat steeds meer scholen zelf hun weg weten te vinden en direct zelfstandige docenten inhuren voor het geven van kunstlessen. In 2012 hadden de scholen het Koorenhuis al een stuk minder nodig dan in het voorgaande jaar: het Koorenhuis coördineerde nog slechts een derde van
het aantal cursussen van 2011. De verwachting is dat dit niveau snel verder zal dalen.
→ in 2012 namen in totaal 2.014 kinderen deel aan het vrijetijdsaanbod voor kinderen
→ in 2012 gaven kunstvakdocenten 66 cursussen in actieve kunstbeoefening op 7 Leerkansenprofielscholen → hiermee werden 990 leerlingen bereikt
Kunst op maat
1.1.2 Kunst in de vrije tijd Lessen en cursussen In het verslagjaar verzorgde het Koorenhuis cursussen en workshops op het gebied van muziek, beeldende kunst, dans, theater, schrijven en beeld & media (fotografie, video, nieuwe media) voor kinderen in de leeftijd van 2 tot en met 12 jaar. De meeste kinderen volgden ook in 2012 muziekles bij het Koorenhuis (65% van het totaal aantal kinderen). 24% van de kinderen schreef zich in voor lessen podiumkunsten, 11% voor beeldende lessen. Het aantal muziekleerlingen tot en met 12 jaar steeg ten opzichte van vorig jaar met 7,5%. Vooral de speciale peuterlessen waren opnieuw zeer in trek. Naast de lespodia op festivals als The Hague Jazz, Festival Classique en verschillende popfestivals, hadden de leerlingen de gelegenheid het geleerde te tonen tijdens de Koorenhuis ‘Nu Wij’ en ‘Ik’-festivals. In samenwerking met het Residentie Orkest is dit seizoen begonnen met het leerorkest. Op twee basisscholen, het Palet en de Gelderlandschool, zijn naschools meer dan honderd leerlingen begonnen met dit project. Zij krijgen van docenten van het Koorenhuis en het Residentie Orkest groepslessen op instrumenten uit het symfonieorkest. Daarna hebben zij elke week een gezamenlijke orkestles. De jarenlange samenwerking tussen Residentie Orkest en Koorenhuis (met onder andere het succesvolle project Ontdek het Orkest) heeft hiermee een uitbreiding gekregen. In seizoen 2012-13 is het project op deze scholen voortgezet. In samenwerking en onder financiering van de Stichting Haags Leerorkest is het project dit jaar ook gestart op OBS de Springbok. Hier vindt het binnenschools plaats.
Het Koorenhuis organiseert op aanvraag workshops en programma’s op maat. 755 kinderen zijn bereikt met eenmalige kunstzinnige activiteiten, via speciale verzoeken van basisscholen en wijkorganisaties, workshops voor particulieren en een intensieve samenwerking met Stichting de Vakantiepas. De samenwerking met het Festival Classique die vorig jaar werd geïnitieerd, is in 2012 voortgezet en resulteerde in een speciaal kinderpodium en workshops waarbij kinderen muziekinstrumenten konden uitproberen en kennis konden maken met beeldende creativiteit. Bijzonder is ook het Carrousel-programma, dat met financiering van meerdere fondsen door het Koorenhuis is ontwikkeld voor De Mussen, de wijkorganisatie van de Schilderswijk. In seizoen 2011/2012 deden 160 kinderen mee aan dit programma waarbinnen zij in blokken van steeds vier weken kennis maakten met een kunstdiscipline en na afloop de resultaten presenteerden aan hun ouders en familie. → in 2012 namen in totaal 755 kinderen deel aan Kunst op maat
→ 2012: aantal deelnemers in de leeftijd van 2-12 Afdeling / Discipline
Deelnemers
Beeldende kunst
228
Dans
319
Theater
202
Muziek
1396
Beeld & Media
13
Schrijven
16
Kunst op maat Totaal
755 2.929
De cursussen theater en dans voor kinderen kenden een afname van 11%. Deze afname is voornamelijk toe te schrijven aan het segment Dans. De hiphoplessen waren succesvol, maar de moderne dans liep sterk terug. Ook binnen de podiumkunsten deden de peuter- en kleuterlessen het opnieuw goed. De inschrijvingen voor de kunstvormen beeldend, beeld en media en literatuur bleven stabiel ten opzicht van 2011. Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
7
1.2 Activiteiten voor jongeren (12-18 jaar) 1.2.1 Kunst op school Het Koorenhuis was actief op 31 scholen en bereikte daarmee 15.341 leerlingen uit het voortgezet onderwijs, wat een daling ten opzichte van 2011 betekent van 34%. Deels is dit het gevolg van gewijzigd beleid, waardoor activiteiten die het Koorenhuis in samenwerking met andere instellingen ontwikkelt, voortaan als activiteiten van de partnerinstellingen worden gepresenteerd. Het betreft hier met name de overheveling van het laatste deel van de kunstroutes. Voor een groter deel is de daling het gevolg van concreet minder inkoop door de scholen van voorstellingen en workshops (respectievelijk 45% en 27% van het gedaalde totale bereik).
→ 2012: aantal deelnemers in de leeftijd van 12-18
Kunst op school
Aantal deelnemers
Reguliere activiteiten Voorstellingen
10.344
Kunst in school + Kunstroutes
1.405
Workshops CKV vmbo
2.032
Workshops CKV havo/vwo
1.350
KunstPlan, Theaterplan en Muziekplan
210
Totaal
Het totaal aantal leerlingen dat via het Koorenhuis een voorstelling bezocht daalde in 2012 met 3.884 leerlingen. Negen scholen besloten om dit jaar met hun leerlingen geen theaterbezoeken te doen, omdat ze naar eigen zeggen de kosten niet konden dragen. De overige scholen kozen opnieuw uit een ruime kwaliteits selectie van de Haagse podia en boekten in totaal 109 schoolvoorstellingen. → in 2012 coördineerde het Koorenhuis in totaal 109 voorstellingen voor jongeren → hiermee werden in totaal 10.344 leerlingen bereikt
Kunst in school en kunstroutes Kunst in school en de kunstroutes zijn producten die het Koorenhuis uitfaseert ten gunste van producten op maat. In 2012 zijn in het kader van Kunst in school (korte projecten van 2 à 3 workshops, waar de nadruk ligt op een techniek die de
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
→ in 2012 namen 772 jongeren deel aan ‘Kunst in school’projecten en volgden 633 jongeren kunstroutes
Workshops CKV De toegevoegde waarde van het Koorenhuis voor het voortgezet onderwijs ligt in de workshops voor actieve kunstbeoefening in het kader van het CKV. Deze activiteiten vinden plaats op school, in het Koorenhuis (Centrum of Escamp) of op een andere locatie. Het karakter van de activiteiten varieert van kennismaking met een kunstvak tot verwerking van een thema of invulling van kunstvakken. Veel scholen nemen onze kunstexplosies, zoals de workshopdagen genoemd worden, vast op in het jaarprogramma, omdat leerlingen bij het Koorenhuis kunnen kiezen uit verschillende kunstdisciplines. Naast de vaste kunstexplosies neemt de vraag aan workshops op maat steeds meer toe.
15.341
Voorstellingen
8
school niet ter beschikking heeft) alleen nog producten van vaste docenten van het Koorenhuis aangeboden in de disciplines fotografie en toneel. De kunstroutes die het Koorenhuis voorheen zelf ontwikkelde en aanbood, worden overgenomen door de culturele instellingen in de stad. Vanaf haar start (gepland voor de zomer 2013) zal het nieuwe Expertisecentrum kennis en expertise ter beschikking kunnen stellen aan de scholen voor de doorontwikkeling van de kunstroutes of vergelijkbare producten.
Hoewel de scholen tevreden zijn met de workshops CKV die het Koorenhuis hen biedt, besloot een deel van de scholen om financiële redenen toch om minder workshops in te kopen, wat resulteerde in een daling van 27% ten opzichte van 2011. Een ongunstige ontwikkeling is dat vooral de VMBO-scholen minder workshops CKV inkochten. → in totaal werden 3.382 leerlingen betrokken: 2.032 leerlingen in het vmbo en 1.350 leerlingen in havo/vwo
Kunstplan, Theaterplan en Muziekplan Het Beeldend KunstPlan wordt samen met de kunstacademie (KABK) uitgevoerd. De leerlingen volgen in dit kader bij het Koorenhuis keramiek en ruimtelijke vormgeving. Het Koorenhuis voert ook het Theaterplan en de modules slagwerk van het Muziekplan uit voor het Segbroek College. Met het Segbroek Dansplan bestaat een samenwerkingsrelatie. → in 2012 namen 45 leerlingen deel aan het KunstPlan, 105 leerlingen aan het Theaterplan, 60 aan de slagwerkmodule van het Muziekplan
Cultuurkaart Net als gedurende het vorig verslagjaar blijkt uit rapportage van CJP dat het Koorenhuis in seizoen 2011-2012 een van de grootste ontvangers van cultuurkaartgelden is in Nederland. Haagse scholen besteedden in het seizoen 2011/2012 cultuurkaarten ter waarde van € 150.437 bij het Koorenhuis.
1.2.2 Kunst in de vrije tijd Lessen en cursussen jongerenaanbod Het reguliere jongerenaanbod van het Koorenhuis omvatte ook in 2012 een breed scala aan cursussen in beeldende kunst, theater, dans en muziek.
→ 2012: aantal deelnemers in de leeftijd van 12-18 Afdeling / Discipline
Aantal deelnemers
Beeldende kunst
24
Dans
136
Theater
132
Muziek
330
Kunst op maat
1.400
Totaal
2.022
Het totaal aantal jongeren dat deelnam aan een van onze lessen of cursussen steeg met 3%. De terugloop in de traditionele lessen Muziek en Theater die we vorig jaar noteerden, is tot stand gebracht. De inschrijvingen op de lessen Theater stegen in 2012 zelfs met 32%. De danscursussen van het Koorenhuis bleven onverminderd populair. Binnen het segment beeldend deed de jongerenacademie het goed. Evenals voor volwassenen richt de beeldende afdeling van het Koorenhuis zich in toenemende mate op langere opleidingen voor amateurkunstenaars, omdat hier in de markt veel vraag naar is. Dit heeft tot gevolg dat er minder deelnemers zijn dan voorheen, omdat het korte aanbod sterk is verkleind. De cursisten die deelnemen krijgen daarentegen meer en intensiever les in een structureel meerjarig lesprogramma. → in 2012 nemen 2.146 jongeren deel aan cursussen in de vrije tijd
Kunst op maat Het Koorenhuis organiseert op aanvraag workshops en programma’s op maat, zowel specifieke jongerenactiviteiten of festivals, als verzoeken van middelbare scholen. Met deze activiteiten bereikte het Koorenhuis 1.400 jongeren voornamelijk via speciale verzoeken van scholen voor voort gezet- en middelbaar beroepsonderwijs (MBO) en op verzoek van maatschappelijke en culturele organisaties. In 2012 is in samenwerking met De Mussen, de wijkorganisatie voor de schilderswijk, en met behulp van financiering van diverse fondsen de basis gelegd voor een nieuw jongerenprogramma, getiteld Shoot. In navolging van de Carrousel voor de jongere kinderen, zal in 2013 voor jongeren van 12 tot 18 een multi-disciplinair kunsteducatieprogramma van start gaan bij De Mussen.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
9
1.3 Activiteiten voor volwassenen 1.3.1 Kunst in de vrije tijd Lessen en cursussen In 2012 had het Koorenhuis een aanbod van lessen, cursussen, masterclasses en workshops voor volwassenen in de disciplines muziek, beeldende kunst, beeld & media, theater, schrijven en dans.
In 2012 namen 3.297 volwassenen deel aan kunsteducatieprojecten op maat.
→ 2012: aantal deelnemers in de leeftijd van 18 jaar en ouder
Afdeling / Discipline
Onder volwassenen constateren we in seizoen 2011/2012 een terugloop van het aantal cursisten van 10%. Het Koorenhuisbeleid om geleidelijk al minder subsidie toe te leiden naar cursussen voor volwassenen en de daaruit voortkomende hogere cursustarieven zijn hiervoor de belangrijkste oorzaak. Evenals vorig jaar zien we met name een daling van het aantal individuele muziekleerlingen, hoewel over de hele linie het aantal volwassen cursisten afneemt. Overigens is niet alleen de hoogte van de tarieven hieraan debet. De economische crisis en met name het lage consumentenvertrouwen maken ook dat ouders bezuinigen op hun eigen cursussen om die van hun kinderen nog door te kunnen laten gaan. Hoewel hiervoor minder financiële middelen beschikbaar waren, organiseerden de afdelingen in 2012 veel projecten en –festivals ten behoeve van de volwassen cursist. Zo stonden traditioneel het Strijkersfestival, de Zangweek en het Koorenhuis Jazzfestival op de agenda, vonden er Theaterdiners en Dansdagen plaats en organiseerde de afdeling Beeldend meerdere cursistenexposities.
Aantal deelnemers
Beeldende kunst
695
Dans
445
Theater
349
Muziek
1.222
Beeld & Media
325
Schrijven
183
Kunst op maat Mensen met een beperking Totaal
3.197 118 6.534
Lessen en cursussen voor mensen met een beperking
In 2012 namen 3.219 volwassenen deel aan lessen en cursussen in de vrije tijd.
Het Koorenhuis bood in 2012 13 verschillende cursussen aan op het gebied van beeldende kunst, muziek, beeld & media en dans aan deze doelgroep. Daarnaast konden er lessen gevolgd worden op 17 verschillende instrumenten. De lessen worden gegeven door gespecialiseerde docenten. Een deel van de activiteiten vindt plaats op locatie in de Koorenhuisvestiging aan de Zuidlarenstraat. Er deden in totaal 118 mensen in verschillende leeftijden mee.
Kunst op maat
Maatwerkprojecten voor zorginstellingen
Onze kunsteducatieve maatwerkprojecten trekken in 2012 voor het eerst meer volwassen deelnemers dan ons traditionele aanbod in de vrije tijd. Evenals in 2011 organiseerde het Koorenhuis, op aanvraag, workshops en programma’s op maat voor scholen, bedrijven, overheid en particulieren. Dit resulteerde onder meer in muziekcursussen voor volwassenen met een beperking en educatieve projecten voor het Hagaziekenhuis, zorginstelling Florence, de Kesslerstichting en wijkorganisatie De Mussen. Meerdere grote fondsen hebben zich verbonden aan deze projecten die als doel hebben die groepen te bereiken die moeilijk of geen toegang hebben tot reguliere kunsteducatie. Daarnaast werkt het Koorenhuis aan de opleiding van de werknemers in de samenwerkende instellingen, zodat zij een deel van het kunsteducatiewerk in hun dagelijkse werk kunnen integreren en de duurzaamheid van de projecten wordt geborgd.
Evenals op het gebied van kunsteducatie voor mensen met een beperking is het Koorenhuis landelijk gezien nummer 1 op het gebied van kunsteducatie op maat in zorginstellingen. Onze samenwerkingsprojecten met het Haga-ziekenhuis en Florence worden door de fondsen als uniek bestempeld. De resultaten van de projecten zijn in onze optiek ook reden voor enthousiasme. In 2013 gaan in het Hagaziekenhuis na een succesvolle pilot zes kunstkarren rijden waarmee kunstvakdocenten patiënten aan bed les kunnen geven in tekenen, schilderen, schrijven en digitale media. In 2012 waren met name de muzikale schatkamer voor oudere bewoners van een van de verpleegtehuizen van Florence en het unieke theaterproject met Huntingtonpatiënten heel bijzonder.
10
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
11
Bestuursverslag Als laatste jaar van de lopende beleidsperiode markeert 2012 het einde van 20 jaren Koorenhuis als stedelijk centrum voor de kunsten. In 2012 is door de gemeente voor de komende beleidsperiode een grote stelselwijziging van de cultuureducatie en participatie aangekondigd. In de praktijk betekent dit stopzetting van de huidige gemeentelijke subsidie per 1 juli 2013 en een ingrijpende reorganisatie van het Koorenhuis per diezelfde datum. Er is door velen in 2012 hard gewerkt aan de voorbereidingen voor de reorganisatie en het sociaal plan dat daarmee samenhangt. De aangekondigde veranderingen kwamen hard aan bij de medewerkers van het Koorenhuis. Ondanks dat hebben zij zich volledig ingezet om het seizoen 2011/2012 goed af te ronden en ook het seizoen 2012/2013 zo goed mogelijk in te richten. Eind 2012 nam algemeen directeur/bestuurder Caroline Wiedenhof afscheid van de organisatie. Zij gaf sinds haar aantreden in 2008 op voortreffelijke wijze leiding aan het Koorenhuis. Na haar aantreden heeft zij de organisatie na een moeilijke periode tot een goed werkend geheel weten te vormen, zij realiseerde met succes een ingrijpende reorganisatie en zorgde voor een verbreding van de taken en verbetering van de relaties met de verschillende stakeholders. Bestuur en Raad van Toezicht zijn haar bijzonder erkentelijk voor haar grote inzet en alles wat zij voor het Koorenhuis tot stand heeft gebracht. Caroline Wiedenhof werd opgevolgd door Maurits Haenen die als interim algemeen directeur/bestuurder sinds 8 november 2012 verantwoordelijk is voor de transitie en het creëren van een nieuw perspectief voor de klanten en medewerkers van het Koorenhuis nieuwe stijl. De besluitvorming van de gemeente heeft tot gevolg dat het takenpakket van het Koorenhuis wordt verkleind. In de per 1 januari 2013 gestarte kunstenplanperiode, die loopt tot 31 december 2016, krijgt de stichting als opdracht (1) het ontwikkelen en verzorgen van aanbod in het primair en voortgezet onderwijs en voor bijzondere kunsteducatieprojecten en (2) het realiseren en faciliteren van een netwerkorganisatie voor zelfstandige docenten. Kunstonderwijs in de vrije tijd wordt niet meer gesubsidieerd, met uitzondering van bijzonder aanbod voor kinderen en de Ooievaarspasregeling. Gevolg is dat alle docenten en een groot deel van het overig personeel zullen moeten worden ontslagen. In het gereorganiseerde Koorenhuis zullen naar verwachting nog ca. 10 fte werkzaam zijn. De docenten wordt via de netwerkorganisatie de mogelijkheid geboden hun lessen voort te zetten als zelfstandig ondernemer. Door de gemeente worden twee nieuwe stichtingen opgericht, een vastgoedorganisatie met als taak het beheer en verhuur van het pand Prinsegracht 27 en een bemiddelingsorganisatie 12
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
die adviseert en bemiddelt tussen vraag en aanbod op het gebied van kunsteducatie voor scholen, de amateurkunst stimuleert en de gemeentelijke subsidieregeling amateurkunst uitvoert. Een aanzienlijk aantal medewerkers van het Koorenhuis krijgt een functie in een van beide nieuwe stichtingen. In totaal wordt van de ca 100 fte die nu een dienstverband heeft bij het Koorenhuis ca 50 fte ontslagen. Stichting Koorenhuis heeft zich met verve verzet tegen de reorganisatieplannen van de gemeente. Met de vaststelling van de plannen in de raadsvergadering van 8 november 2012 zijn deze plannen niettemin definitief geworden. Inmiddels kan worden vastgesteld dat Koorenhuis en gemeente constructief samenwerken aan de realisering van de reorganisatie, die omvangrijk en gecompliceerd is. Een constructief overleg was mogelijk nadat de gemeente meer tijd had geboden, door het verstrekken van een extra half jaar subsidie, tot 1 juli 2013, die het Koorenhuis de kans biedt het seizoen af te maken. Het extra half jaar geeft naar verwachting ook voldoende tijd om het gecompliceerde transitieproces goed af te ronden. Eind 2012 is een plan opgesteld voor de reorganisatie dat op de datum van opstellen van dit jaarverslag nog ter advisering ligt bij de Ondernemingsraad. Een advies wordt eind maart verwacht. De sociale gevolgen van de reorganisatie worden opgevangen in een Sociaal Plan. De gemeente heeft aangegeven dat zij bijdraagt in de kosten van een sociaal plan dat past binnen het Sociaal Beleidskader van de gemeente Den Haag. Daarmee verwachten wij dat de financiële gevolgen van de reorganisatie afdoende kunnen worden gedekt en de medewerkers die moeten worden ontslagen een goed vangnet kan worden geboden. Voor het Koorenhuis in de nieuwe vorm is door de gemeenteraad een budget gereserveerd van maximaal € 800.000 per jaar voor de kunstenplanperiode 2013-2016. Deze subsidie wordt verstrekt nadat een beleidsplan bij de gemeente is ingediend, dit gebeurt in april a.s. Een eerste concept is afgestemd met de gemeente, wij hebben de verwachting voor de zomer een positieve subsidiebeschikking te ontvangen. Voor de periode tot 1 juli 2013 is zoals hierboven opgemerkt een eenmalige subsidie verstrekt, gebaseerd op het niveau van de subsidie van 2012. In 2012 bereikte het Koorenhuis bijna 70.000 kinderen, jongeren en volwassenen met kunst- en cultuureducatie. Via 111 Haagse basisscholen werden met voorstellingen, workshops en lessen 41.824 kinderen bereikt en via 31 scholen voor voortgezet onderwijs 15.312 jongeren. In de particuliere markt volgden 2.929 kinderen, 2.146 jongeren en 6.534 volwassenen
lessen of cursussen bij ons. Hoewel deze cijfers een aanzienlijk bereik vertegenwoordigen, kon niet worden voorkomen dat de deelnemersaantallen in zowel het onderwijs als in het traditionele lessegment voor volwassenen daalden. Niet alleen de onduidelijkheid over de toekomst van het Koorenhuis speelde hierbij een rol. Een deel van de scholen gaf te kennen minder geld te kunnen besteden aan cultuureducatie: basisscholen bezuinigden met name op voorstellingsbezoeken, scholen voor voortgezet onderwijs op de workshops actieve kunstbeoefening. Het lage consumentenvertrouwen leidde ertoe dat volwassenen meer bezuinigden op hun eigen cursussen, maar niet op die van hun kinderen. Het aantal kinderen en jongeren dat in de vrije tijd les volgde, steeg in 2012. Daarnaast nam tegen de dalende trend in het onderwijs in de vraag naar cursussen in de verlengde schooldag (VSD) in het primair onderwijs toe en realiseerden we een forse toename van activiteiten in de muziekleerlijnen. De eigen inkomsten konden we op het niveau van 2011 houden door een verschuiving van inkomsten uit de vrije tijd naar inkomsten uit het onderwijs. Binnen het onderwijs realiseerden we ondanks de daling van het totaal aantal leerlingen een omzetgroei van 114.000 euro door te focussen op producten met een hogere prijs per leerling (zoals de VSD) en door het busvervoer voor de voorstellingen apart in rekening te brengen bij de basisscholen. Daarnaast wierven we ruim 220.000 euro aan fondsengelden ten behoeve van innovatieve kunsteducatieprojecten in 2012 en 2013. Deze additionele omzet compenseerde het omzetverlies van 211.000 euro in de particuliere markt. De gemeentelijke exploitatiesubsidie steeg bovendien met 170.000 euro door een trendcorrectie en de berekeningssystematiek van de gemeente. Het ambitieniveau van de begroting werd niet gehaald. Dit heeft te maken met de aangekondigde veranderingen: op het moment dat de begroting 2012 werd opgesteld, was er nog geen zicht op de omvang en de gevolgen van de op handen zijnde stelselwijziging.
renstraat dan waarmee rekening gehouden was. Voor deze huisvestingslasten is € 231.000 aan de speciaal daarvoor gevormde bestemmingsreserve onttrokken, ten gunste van het resultaat. Daardoor nam het eigen vermogen met € 7.000 af naar € 480.000. Het jaar 2013 wordt een jaar van grote veranderingen voor de Stichting Koorenhuis. Veranderingen die de stichting heeft gezocht noch gewenst maar thans als realiteit moet accepteren. De verwachting voor de continuïteit van de stichting is positief, wel zal de stichting aan het eind van de transitie sterk verkleind en veranderd zijn. Het bestuur zet zich ten volle in voor het succes van de nieuwe organisatie, vanuit de primaire doelstelling van de stichting: het realiseren van kunsteducatie van hoge kwaliteit. Den Haag, 26 maart 2013 Stichting Koorenhuis
Drs. M.N.R. Haenen Algemeen directeur/ bestuurder
Het Koorenhuis sloot 2012 af met een negatief exploitatieresultaat van € 238.000. Dit was in hoofdzaak het gevolg van toegenomen personeels- en huisvestingskosten. De personele lasten stegen als gevolg van de inzet van externe expertise ten behoeve van de voorbereidingen voor de reorganisatie en het sociaal plan. Daarnaast werden meer freelance docenten ingezet voor VSD-lessen en voor bijzondere kunsteducatieprojecten in ziekenhuizen, zorginstellingen en wijkcentra. Ook de huisvestinglasten vielen fors hoger uit dan in 2011 door hogere huur- en met name servicelasten in de Zuidla-
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
13
Inhoudsopgave 1 Balans 2 2 Staat van baten en lasten 3
3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 4
4 Toelichting op de balans
6
4.1 Activa
4.1.1 Materiële vaste activa
4.1.2 Vlottende activa
4.1.3 Liquide middelen
4.2 Passiva
4.2.1 Eigen vermogen
4.2.2 Voorziening onderhoud gebouw
4.2.3 Voorziening wachtgelden en FPU+ regeling
4.2.4 Kortlopende schulden
5 Niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen 6 Toelichting op de staat van baten en lasten
16
18
6.1 Baten
6.1.1 Eigen inkomsten
6.1.2 Gemeentelijke projectsubsidies
6.1.3 Overige inkomsten
6.1.4 Gemeentelijke exploitatiesubsidie
6.2 Lasten
6.2.1 Personeelskosten
6.2.2 Huisvestingskosten
6.2.3 ICT kosten
6.2.4 Organisatiekosten
6.2.5 Activiteitenkosten
6.3 Toelichting op baten en lasten
Bijlage 1 28 Leden Raad van Toezicht, Directie en Ondernemingsraad
Bijlage 2 29 Controleverklaring
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
1
1 Balans (in duizenden euro’s) 31-12-2012
31-12-2011
465
410
Activa Materiële vaste activa Vlottende activa
1.466
931
463
1.986
2.394
3.327
480
487
Bestemmingsreserve
43
274
Voorziening onderhoud gebouw
59
290
Voorziening wachtgeld en FPU+
325
579
Liquide middelen Totaal Activa Passiva Algemene reserve
regeling
2
Kortlopende schulden
1.487
1.697
Totaal Passiva
2.394
3.327
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
2 Staat van baten en lasten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
3.092
3.385
3.091
356
149
406
Baten Eigen inkomsten Gemeentelijke projectsubsidies Overige baten
Totaal
38
39
47
3.486
3.573
3.544
Lasten Personeelskosten
7.867
7.681
7.539
Huisvestingskosten
917
942
749
ICT-kosten
202
183
233
Organisatiekosten
555
410
463
Activiteiten
675
743
769
Totaal
10.216
9.959
9.753
Resultaat uit gewone bedrijfsvoering
-6.730
-6.386
-6.209
6.492
6.323
6.323
Gemeentelijke exploitatiesubsidie
-238
-63
114
t.l.v./ t.g.v. bestemmingsreserve
-231
-83
-198
-7
20
312
Gemeentelijke exploitatiesubsidie Resultaat na toekenning
t.g.v./ t.l.v. eigen vermogen
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
3
3 Grondslagen voor waardering en resultaatbepaling 3.1 Continuïteitsveronderstelling De Stichting Koorenhuis stelt zich – in overeenstemming met in elk geval het beleid van de gemeente Den Haag – ten doel bij een groot en pluriform publiek, door middel van kunst educatie, de actieve en receptieve deelname aan kunst systematisch te bevorderen. Zoals elke vier jaar sinds de verzelfstandiging van het Koorenhuis in 1992 het geval is geweest, is het Koorenhuis in de gegeven kostenstructuur voor de continuïteit van de organisatie in hoge mate afhankelijk van gemeentelijke subsidies en bijdragen. Tijdens het jaar 2012 is duidelijk geworden dat de gemeente het bestel van gesubsidieerde instellingen voor cultuureducatie en -participatie op een geheel andere wijze wil invullen vanaf de start van de cultuurplanperiode 2013-2016. De huidige Stichting Koorenhuis zal na 1 juli 2013 verder gaan in een afgeslankte vorm. Op het moment van het samenstellen van de jaarrekening heeft de huidige stichting Koorenhuis een zogeheten overbruggingssubsidie ontvangen voor de eerste helft van het kalenderjaar die voldoende is om de activiteiten op het huidige niveau voort te zetten. Voorts heeft de stichting tot 1 juli 2013 de gelegenheid om zich gereed te maken voor de nieuwe subsidiesituatie. Ook dient voor 1 juli een meerjarenbeleidsplan (inclusief subsidieaanvraag) te worden ingediend voor het restant van de huidige subsidieperiode. Verwijzend naar “niet uit de balans blijkende verplichtingen” (hoofdstuk 5) bestaan er wel onzekerheden ten aanzien van de omvang van een toekomstige re-organisatievoorziening en de omvang van de bijdrage die de gemeente Den Haag zal leveren. Op basis van de huidige feiten en omstandigheden is er meer sprake van onzekerheid ten aanzien van de continuïteit, dan sprake van gerede twijfel dat de continuïteit niet is gewaarborgd. Er wordt verondersteld dat de gemeente Den Haag haar belofte zal nakomen om een aanzienlijk deel van de kosten voortvloeiend uit de re-organisatie te vergoeden. Echter, de zekerheid van nakoming is op het moment van het samenstellen van de jaarrekening niet aanwezig. Bij de waardering van activa en passiva over het boekjaar 2012 is de veronderstelling dat, gegeven desbetreffende onzekerheid, het geheel der werkzaamheden van Stichting Koorenhuis, wordt gecontinueerd. De overheveling van taken 4
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
en activiteiten naar de nieuw op te richten entiteiten (Expertisecentrum en Vastgoedbeheer) doen geen afbreuk aan de continuïteitsveronderstelling van het Koorenhuis nieuwe stijl. Per 1-07-2012 zullen de halfjaarlijkse cijfers van Stichting Koorenhuis wederom onderworpen worden aan een accountantscontrole ten behoeve van een controle verklaring. Er zal dan wederom een afweging gemaakt worden van de continuïteitsuitgangspunten op basis van de dan beschikbare informatie. De jaarrrekening is samengesteld in overeenstemming met de richtlijnen voor de jaarverslaggeving in het bijzonder RJ 640 (Organisaties zonder winststreven).
3.2 Balans De waardering- en resultaatbepaling geschieden conform de regels die zijn gesteld in de Haagse Kaderverordening subsidieverstrekking (HKS) en de 'Richtlijnen jaarrekening 2011 HKS gesubsidieerde instellingen'. Voor zover niet anders vermeld, zijn de activa en passiva gewaardeerd tegen nominale waarde.
3.2.1 Materiële vaste activa Investeringen in gehuurde panden Investeringen in gehuurde panden zijn gewaardeerd tegen de aanschafkosten, verminderd met afschrijvingen. Deze investeringen worden maximaal binnen de looptijd van het huurcontract afgeschreven.
Transportmiddelen Transportmiddelen worden gewaardeerd tegen de aanschafprijs en, met inachtneming van een restwaarde, afgeschreven over een periode van maximaal 5 jaar.
Overige vaste bedrijfsmiddelen De andere vaste bedrijfsmiddelen zijn gewaardeerd tegen aanschafkosten, verminderd met afschrijvingen. De volgende termijnen worden hierbij gehanteerd: → Automatiseringsmiddelen 2 tot 5 jaar → Meubilair 5 tot 10 jaar → Educatieve middelen 2 tot 20 jaar
3.2.2 Vlottende activa Voorraden De voorraden hebben betrekking op het Koorenhuiscafé en zijn gewaardeerd tegen inkoopprijs.
Debiteuren De vorderingen zijn gewaardeerd tegen de nominale waarde, onder aftrek van een voorziening voor dubieuze vorderingen.
3.2.3 Voorziening onderhoud gebouw Het Fonds is bestemd voor het huurderonderhoud aan de gehuurde pand aan de Prinsegracht.
3.2.4 Voorziening wachtgeld en FPU+ regeling De voorziening heeft betrekking op: → Verplichtingen als gevolg van vertrek van personeel. → L opende en te verwachten wachtgeldverplichtingen als gevolg van het feit dat het Koorenhuis zelf de risico’s draagt van WW en bovenwettelijke WW. → F inanciële consequenties van de FPU+ regeling van de gemeente Den Haag.
3.3 Staat van baten en lasten Algemeen →D e baten en lasten worden verantwoord in het verslagjaar waarop zij betrekking hebben.
→V erliezen en risico’s die voor het afsluiten van het boekjaar bekend zijn, worden in het resultaat verwerkt.
→D e subsidie van de gemeente Den Haag is in de baten verantwoord in het verslagjaar waarop de toekenning betrekking heeft.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
5
4 Toelichting op de balans 4.1 Activa 4.1.1 Materiële vaste activa (in duizenden euro’s) 31-12-2012
31-12-2011
Boekwaarde per 1 januari
410
469
Investeringen
181
85
Desinvesteringen Afschrijvingen Boekwaarde per 31 december Aanschafwaarde Gecumuleerde afschrijvingen Boekwaarde per 31 december
Transportmiddelen Overige bedrijfs-
-
-35
-126
-109
465
410
1.460
1.279
-995
-869
465
410
Aanschaf
Boekwaarde
Investering
Desinveste-
Afschrijving
Afschrijving
Boekwaarde
Waarde
31-12-2011
2012
ring 2012
2012
Cumulatief
31-12-2012
34
-
-
-
-
34
-
340
137
28
-
19
222
146
380
50
140
-
31
361
160
63
13
13
-
24
74
1
462
210
-
-
52
304
158
1.279
410
181
-
126
995
465
middelen Automatiseringsmiddelen Meubilair Educatieve middelen Totaal
De materiële vaste activa hebben betrekking op verschillende componenten. De grootste investering die in 2012 gepleegd is heeft betrekking op de informatiesysteem KIS. Deze is in september 2011 geaccordeerd door de Raad van Toezicht en de gemeente. Het systeem is operationeel geworden en in gebruik genomen in 2012. Conform de bestendigheidsprincipe is gestart met het afschrijven direct na ingebruikname van het informatiesysteem. De hierbij gehanteerde systematiek is conform hetgeen in paragraaf 3.1.1 is opgenomen over de afschrijving van automatiseringsmiddelen. Onder de educatieve middelen vallen o.a. de muziek instrumenten. Fysiek zijn er binnen Koorenhuis meer instrumenten beschikbaar dan op de balans staan. Dit heeft te maken met het feit dat reeds afgeschreven instrumenten nog steeds in gebruik zijn en als oefeninstrument nut hebben. 6
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
4.1.2 Vlottende activa (in duizenden euro’s)
Voorraden Koorenhuiscafé Debiteuren Subsidies Omzetbelasting Overlopende activa Stand per 31 december
31-12-2012
31-12-2011
5
5
412
694
10
4
51
26
988
202
1.466
931
31-12-2012
31-12-2011
Debiteuren (in duizenden euro’s)
Debiteuren
488
717
Af: voorziening dubieuze debiteuren
-76
-23
Stand per 31 december
412
694
De debiteuren hebben voor het grootste gedeelte betrekking op clienten uit de particuliere markt. Als gevolg van vertraging bij het implementeren van het facturering is later gefactureerd dan gebruikelijk. De daling van de post debiteuren heeft te maken met het feit dat er pas in januari 2013 gestart is met het factureren van de periode september 2012 tot en met december 2012. De voorziening dubieuze debiteuren is op basis van de nieuwe omstandigheden waarin het Koorenhuis zich bevindt € 53.000,- hoger ingeschat dan voorgaand jaar.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
7
Overlopende activa (in duizenden euro’s) 31-12-2012
31-12-2011
957
124
Vooruitbetaalde kosten
17
70
Voorschotten personeel
12
6
2
2
988
202
Nog te ontvangen bijdragen
Waarborgsommen Stand per 31 december
Zoals eerder benoemd is de facturering van de particuliere markt voor het seizoen 2012/2013 pas in januari 2013 opgestart. De stand van de post “nog te ontvangen bedragen” is hierdoor ultimo 2012 veel hoger uitgekomen dan normaal. Het nog te factureren bedrag bedraagt circa € 681.000. De rest (€ 277.000) van “nog te ontvangen bedragen” wordt gevormd door gelden tegoed van fondsen (Fonds Culturele Participatie Haga, Fonds 1818, VSB Fonds).
8
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
4.1.3 Liquide middelen Het Koorenhuis heeft bij de ABN AMRO Bank een kredietlimiet van € 150.000. Er is door de ABN-AMRO bank een bankgarantie afgegeven van € 6.800 ten behoeve van de huur van kantoorruimte aan de Varkenmarkt. De overige liquide middelen staan vrij ter beschikking. De ABN AMRO bank flexibele depositorekening, dagelijks opvraagbaar, staat in relatie tot de ABN AMRO Bank rekening courant. (in duizenden euro's) 31-12-2012
31-12-2011
Kas
2
3
ING bank
3
2
ABN AMRO bank rekening courant ABN AMRO bank Flexibele deposito-/
80
54
378
1.927
463
1.986
beheerderrekening Stand per 31 december
De stand van de liquide middelen is eind 2012 aanmerkelijk lager dan eind 2011. Indien er geen vertraging in de facturering was opgetreden was het aannemelijk dat de stand hoger (nog te factureren bedrag circa €680.000) zou zijn geweest. Daarnaast waren er minder verplichtingen in 2012 (€ 750.000) ten opzichte van 2011 waardoor de kaspositie is gedaald (zie ook 4.2.2 tot en met 4.2.4 voorzieningen en kortlopende schulden).
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
9
4.2 Passiva 4.2.1 Eigen vermogen Algemene reserve (in duizenden euro’s) 31-12-2012
31-12-2011
Stand per 1 januari
487
175
Resultaat boekjaar
-238
114
Mutatie vanuit de bestemmingsreserve
231
198
Stand per 31 december
480
487
31-12-2012
31-12-2011
274
472
-231
-198
43
274
Verhuizing
Huurlasten
Totaal
7
267
274
-7
-224
-231
-
43
43
Het verlies van het Koorenhuis (€ 193.000) en de mutatie vanuit de bestemmingsreserve (€231.000) worden direct in de algemene reserve verwerkt.
Bestemmingsreserve (in duizenden euro’s)
Stand per 1 januari Mutatie naar het eigen vermogen Stand per 31 december
Saldo per 1 januari Mutatie naar het eigen vermogen Stand per 31 december
De gemeente Den Haag heeft een subsidie voor het vormen van een bestemmingsreserve toegekend ten behoeve van hogere huurlasten van het pand aan de Zuidlarenstraat (hogere huurprijs). De bestemmingsreserve heeft als doel deze huurlasten te compenseren conform de verstrekte subsidie beschikking 2010 (Gemeente Den Haag). Na toekenning van de subsidie bleek dat de huisvestingslasten fors hoger uit zouden vallen door hogere huur- en met name servicelasten. De gemeente Den Haag is op de hoogte dat de bestemmingsreserve niet toereikend is om de huurprijscompensatie op te vangen tot en met 2016. De nog resterende bestemmings reserve van € 43.000,- zal in het eerste helft van 2013 volledig aangewend zijn om de huurprijs te compenseren. De huur van he pand aan de Zuidlarenstraat is opgezegd per 1 augustus 2013. Een aanvullende aanvraag tot compensatie van de huurprijs is gegeven de huidige situatie niet aan de orde. 10
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
4.2.2 Voorziening onderhoud gebouw Deze voorziening is door de gemeente Den Haag specifiek beschikbaar gesteld voor het gebruikersonderhoud. De voorziening heeft deels een langlopend karakter. Het verloop van de voorziening is als volgt: (in duizenden euro's)
Stand per 1 januari Dotatie door de gemeente Den Haag Af: Onttrekkingen wegens onderhoud Stand per 31 december
31-12-2012
31-12-2011
290
366
78
37
-309
-113
59
290
De dotatie naar de voorziening vindt plaats op basis van de jaarlijkse exploitatiesubsidietoekenning van de gemeente Den Haag. De omvang van de dotatie hangt samen met het Meerjaren Onderhouds Plan (MOP) opgesteld in samenwerking met de gemeente Den Haag. Er heeft gedurende 2012 groot onderhoud plaatsgevonden conform de MOP. Het gebouw is in zijn geheel van binnen geschilderd en de vloerbedekking is vernieuwd. Ten behoeve van de lichtinval en transparantie zijn de deuren en ramen van alle leslokalen van glas voorzien.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
11
4.2.3 Voorziening wachtgeld en FPU+ regeling Deze voorziening is gebaseerd op het feit dat het Koorenhuis eigen risico draagt voor de WW en bovenwettelijke WW ingevolge de werkloosheidswet. De voorziening heeft deels een langlopend en deels een kortlopend karakter. Het verloop van de voorzieningen is als volgt:
Voorziening FPU+ regeling (in duizenden euro's)
Stand per 1 januari Dotatie ten laste van het resultaat Af: Onttrekkingen wegens betaalde
31-12-2012
31-12-2011
177
269
-
1
-90
-93
87
177
gelden Stand per 31 december
Deze pensioenvoorziening is te splitsen in een kortlopend deel (1 jaar) € 62.000 en een langlopend deel € 25.000.
Wachtgeldvoorziening (in duizenden euro's)
Stand per 1 januari
31-12-2012
31-12-2011
402
549
Dotatie ten laste van het resultaat
-47
13
Af: Onttrekkingen wegens betaalde
-117
-160
238
402
gelden Stand per 31 december
De lopende trajecten zijn herberekend op basis van de maximale looptijd. De wachtgeldvoorziening is te splitsen in een kort lopend deel (1 jaar) van € 58.000 en een langlopend deel van € 180.000. Zowel de voorziening FPU+ regeling als de wachtgeldvoorziening betreffen oudere verplichtingen van ex-werknemers. Deze hebben geen relatie met eventuele toekomstige voorzieningen die naar waarschijnlijkheid getroffen zullen worden in het kader van de re-organisatie.
12
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
4.2.4 Kortlopende schulden (in duizenden euro's) 31-12-2012
31-12-2011
55
589
Crediteuren
330
280
Belasting en premies sociale verzeke-
289
278
85
80
Vooruit ontvangen gelden
ringen Pensioenen Overloop gemeentelijke projectsubsidies
90
73
Overloop overige projecten
177
-
Materialenfonds
107
61
Overige overlopende passiva Stand per 31 december
354
336
1.487
1.697
De kortlopende schulden bestaan uit diverse componenten. De posten crediteuren, belasting/premies en pensioenen hoeven geen betoog.
Vooruitontvangen gelden De post vooruitontvangen gelden heeft voornamelijk betrekking op cursussen die voor een heel cursusjaar zijn betaald. Er is een aanzienlijke daling van deze post ten opzichte van 2011 omdat er in de tweede helft van 2012 niet gefactureerd is.
Overloop gemeentelijke projectsubsidies De post “overloop van gemeentelijke projectsubsidies” heeft betrekking op diverse subsidies vanuit de afdeling OCW (Gemeente Den Haag) en zijn gericht op het oprichten van het toekomstige expertisecentrum. Er zijn subsidies beschikbaar gesteld om haalbaarheidsstudies uit te voeren. Op de volgende pagina wordt het verloop van de gemeentelijke projectsubsidies weergegeven in een verloopstaat.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
13
Specificatie gemeentelijke projectsubsidies: (in duizenden euro’s) Lasten
Subsidie
Balans
Balans
01-01
31-12
Expertisecentrum OCW/2012.5255
75
100
25
OCW/2012.6270
18
18
-
OCW/2011.12508
53
99
46
Nieuwe Kunstmagneet OCW/2009.9526
73
73
-
Onderwijsbeleid ABBA/2005599/VOS-87
76
76
-
ABBA/2029836/VOS-71
31
50
19
30
30
Diversen OCW/2012.10542 Totaal
Overige projecten De post overloop van overige projecten heeft betrekking op gelden uit fondswerving (Stinafo, Fonds 1818) die vooruit zijn ontvangen. Hiervoor dienen nog prestaties geleverd te worden conform de toekenningsvoorwaarden.
Materialenfonds De post materialenfonds heeft betrekking op gelden die (vooraf) beschikbaar worden gesteld door scholen ten behoeve van de aanschaf van (les)materialen. Bij de aanschaf van materialen worden gelden onttrokken uit dit fonds
14
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
73
90
Overige overlopende passiva De overige overlopende passiva bestaan uit reservering van vakantiegelden, reservering van verlof tegoed en nog te betalen facturen per ultimo 2012. Deze zijn als volgt uitgebouwd: (in duizenden euro's) 31-12-2012
31-12-2011
Reservering vakantiegeld
221
190
Reservering verlof tegoed
88
55
Te betalen facturen
45
87
Overige Stand per 31 december
-
4
354
336
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
15
5 Niet uit de balans blijkende verplichtingen 5.1. Inleiding Voor de cultuurplanperiode 2013-2016 heeft de gemeente besloten haar subsidiebeleid ten aanzien van cultuureducatie en –participatie drastisch te wijzigen alsmede een stelselwijziging door te voeren in de organisaties die zich met deze onderwerpen bezighouden binnen de gemeentegrenzen. De belangrijkste aspecten hiervan zijn ten eerste dat Kunstlessen voor particulieren worden niet langer gesubsidieerd worden en door zelfstandige docenten of collectieven dienen te worden uitgevoerd. Ten tweede staat de gemeente een strikte scheiding tussen aanbod aan de ene kant en bemiddeling/advies aan de andere kant voor. Dit werd duidelijk op 25 april 2012 toen de adviescommissie Hirsch Ballin haar rapport uitbracht aan de wethouder. In het raadsbesluit (RV88 - BOW/2012.542) van 8 november 2012 is het besluit van de gemeente over de manier waarop dit voornemen vormgegeven moet gaan worden vastgelegd. Hiermee is de besluitvorming finaal geworden. Concreet betekent dit voor het Koorenhuis dat een groot deel van de activiteiten overgebracht dienen te worden naar een tweetal nieuw te vormen organisaties (Bemiddelingsorganisatie en Vastgoedorganisatie Prinsegracht 27 (werknamen) en dat de het huidige cursusaanbod voor de particuliere markt moet worden overgedragen aan zelfstandige docenten en te vormen zelfstandige collectieven. Omdat dit een zeer ingrijpende reorganisatie betreft die niet voor de start van de nieuwe cultuurplanperiode (1 januari 2013) gerealiseerd kan worden heeft de gemeente voor de eerste helft van 2013 een overbruggingssubsidie ter beschikking gesteld die voldoende is om het lopende seizoen tot 1 juli 2013 af te maken. Per 1 juli 2013 moet het nieuwe stelsel gerealiseerd zijn en gaat het nieuwe subsidieregime in. Eind december 2012 is een transitieplan opgesteld en is gestart met het omvormingssproces. Het plan is door het Koorenhuis voorgelegd aan de ondernemingsraad. Ten tijde van het samenstellen van de jaarrekening zijn de besprekingen hierover nog gaande. Stichting Koorenhuis is eigen risico-drager voor werknemerspremies inzake sociale zekerheid (B3-status). De grote aanpassingen die de plannen van de gemeente betekenen, zullen zeker met gedwongen ontslagen gepaard gaan. Om de hieruit voortvloeiende kosten te kunnen dragen heeft de gemeente Den Haag toegezegd Stichting Koorenhuis een bijdrage te leveren in de uitgaven van de frictiekosten (Sociaal Plan) en de transitiekosten (doorstart nieuw Koorenhuis en overgang naar nieuwe stichtingen), voor zover het eigen vermogen niet toereikend zal zijn. 16
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
Het College heeft daartoe de volgende passage in het voornoemde raadsbesluit opgenomen: “Ter ondersteuning van de omvormingen heeft het college besloten de vier B3-instellingen naar behoefte externe ondersteuning (kennis en ervaring) aan te bieden om een sociaal plan te maken en een sociaal akkoord te sluiten met de werknemers(organisaties). Het college heeft een bedrag gereserveerd om de sociale akkoorden mede te bekostigen.” Deze toezegging geeft geen garantie omtrent de aard en omvang van de te leveren bijdrage. Bij planvorming en eventuele vervolg aanpassing dient uiteraard rekening gehouden te worden met deze belangrijke stakeholder. Immers de vordering op de gemeente Den Haag zal met name afhankelijk zijn van de verplichtingen. Gegeven het feit dat de besprekingen en onderhandelingen nog gaande zijn en er nog geen onderhandelingsresultaat voorgelegd kan worden aan de gemeente, kan nu nog niet op een betrouwbare wijze ingeschat worden wat de kwantitatieve uitkomsten hiervan zullen zijn op korte termijn. Uiterlijk 1 april 2013 dient deze jaarrekening conform de subsidievoorwaarden (Gemeente Den Haag) voorzien van een controleverklaring ingeleverd te worden ten behoeve van de vaststelling van de subsidie. De verwachting is dat het besluitvormingsproces over benoemde indieningsdatum heen gaat. Conform de richtlijnen voor de jaarverslaggeving (RJ 252) worden voornoemde feitelijkheden en omstandigheden, ten tijde van het samenstellen van de jaarrekening, opgenomen als “niet uit de balans blijkende rechten en verplichtingen”.
5.2 Niet uit de balans blijkende verplichtingen Frictiekosten Het betrouwbaar schatten van de totale uitgaven gemoeid met de reorganisatie ten tijde van het samenstellen van de jaarrekening is niet mogelijk. Daarom worden deze beschouwd als niet uit de balans blijkende verplichtingen bestaand uit de volgende componenten: a) uitgaven werkloosheidsuitkeringen De arbeidsrechtelijke positie van ontslagen medewerkers brengt uitgaven met zich mee in de vorm van WW uitkeringen, bovenwettelijke en nawettelijke uitkeringen en re-integratiekosten. Thans worden besprekingen gevoerd omtrent de duur, vorm en inhoud van de re-integratieperiode. De toekomstige besluitvorming hierover zal inzicht geven in de omvang van
deze verplichting. Met zekerheid kan vastgesteld worden dat het grootste gedeelte van de totale frictiekosten zal bestaan uit het aandeel aan WW, bovenwettelijke en nawettelijke werkloosheidsuitkeringen en re-integratiekosten (of de afkoop daarvan). b) afkoop contracten en afwaardering activa Een andere component van de frictiekosten bestaat uit de afkoop van huidige contracten. Er is een aantal overeenkomsten met het Koorenhuis die lopen over de beoogde ontvlechtings datum (1 juli 2013). Het betreffen de huurovereenkomsten van respectievelijk de Varkenmarkt 19 en 33 en de Zuidlarenstraat 55- 59 en een serviceovereenkomst m.b.t. de kopie en print apparatuur. Gedurend het samenstellen van de jaarrekening is het onvoldoende duidelijk of deze overeenkomsten afgekocht zullen worden en overgenomen zullen worden door de nieuwe entiteiten. De kans op het afwaarderen van activa is aanwezig. Met name in het geval van geactiveerde automatiseringsystemen (o.a. KIS). De bruikbaarheid van systemen zal met name afhankeljk zijn van de toekomstige samenwerkingsrelaties. De planvorming omtrent de nieuw te vormen entiteiten (Bemiddelingsorganisatie en vastgoedorganisatie Prinsegracht27) zal met name invloed hebben op het wel of niet afwaarderen van activa.
Transitiekosten De activiteiten van het huidige Koorenhuis worden opgesplitst over een tweetal nieuwe entiteiten (expertisecentrum en vastgoedbeheer) en de bestaande Stichting Koorenhuis. Het personeel zal maar gedeeltelijk overgenomen worden, deels door het Koorenhuis in afgeslankte vorm en deels door de nieuw op te richten stichtingen. Mogelijk worden er nieuwe activiteiten en taken toegevoegd per entiteit. Met de transitie naar de nieuwe entiteiten toe zijn uitgaven gemoeid bestaande uit onder meer procesbegeleiding en (her-)inrichtingskosten van de betrokken organisaties. Op het moment van het samenstellen van de jaarrekening zijn deze kosten en uitgaven niet inzichtelijk en is onvoldoende bekend welk deel van deze kosten voor vergoeding in aanmerking komt door de gemeente Den Haag.
Het betreft de volgende overeenkomsten: →V arkenmarkt 19 en 33 te Den Haag, huurprijs op jaarbasis € 50.280 Looptijd van 31 december 2011 tot en met 31 december 2016 → Zuidlarenstraat 55-59 te Den haag, huurprijs op jaarbasis € 163.296 servicekosten € 93.596 Looptijd 1 september 2011 tot 1 augustus 2013 → Het kleine Loo 62, huurprijs op jaarbasis € 2.851 Looptijd 1 januari 2007 tot en met 31 maart 2013 → Hoge Zand 19, huurprijs op jaarbasis € 7.498 Looptijd 1 september 2008 tot en met 31 augustus 2013 → Kopieer/Printapparatuur, huurprijs op jaarbasis € 45.424 Looptijd 1 juli 2009 tot en met 1 juli 2014
5.3 Niet in de balans opgenomen vorderingen Vordering op de gemeente Den Haag Gedurende het samenstellen van de jaarrekening worden besprekingen gevoerd met de gemeente Den Haag over aard en en de eventuele omvang van de te leveren bijdrage om de reorganisatie te realiseren (transitiekosten) en de nazorgkosten (WW, bovenwettelijke WW en re-integratiekosten). De aard en de omvang van de te leveren bijdrage zijn op dit moment niet in te schatten en zijn afhankelijk van het besprekingsresultaat.
Subsidie 2e helft 2013 Voor het Koorenhuis in de nieuwe vorm is door de gemeenteraad een budget gereserveerd van maximaal € 800.000 per jaar voor de kunstenplanperiode 2013-2016. Deze subsidie wordt verstrekt nadat een beleidsplan bij de gemeente is ingediend. De verwachting is dat er een subsidiebeschikking wordt verstrekt, maar dit is ten tijde van het samenstellen van de jaarrekening niet met zekerheid vast te stellen.
Bestaande overeenkomsten Er is een aantal lopende huurovereenkomsten dat doorloopt tot na de transitiedatum (1 juli 2013). Op het moment van het samenstellen van de jaarrekening is nog niet bekend op welke wijze deze overeenkomsten afgewikkeld zullen worden.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
17
6 Toelichting op de staat van baten en lasten 6.1 Baten Algemeen 6.1.1 Eigen inkomsten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Onderwijsmarkt
995
1.000
881
Zakelijke markt
136
310
160
1.725
1.730
1.936
Particuliere markt Wijk en stad markt Koorenhuiscafé Totaal
33
95
1
203
250
213
3.092
3.385
3.091
Algemeen Op totaalniveau zijn de eigen inkomsten van het Koorenhuis onveranderd ten opzichte van 2011. De belangrijkste opbrengstcomponenten blijven de particuliere markt (56%) en de onderwijsmarkt (32%). In zowel de particuliere markt als de zakelijke markt is met name voor de tweede helft van het boekjaar (cursusjaar 2012/2013) een duidelijke terugval te signaleren. Dit had met name te maken met het verminderde klantvertrouwen ten aanzien van de onzekere toekomst van het Koorenhuis.
vanaf medio 2012 de focus gelegd op omzetbehoud in de twee hoofdmarkten. De inspanningen voor de zakelijke markt waren beperkt waardoor de resultaten beneden verwachting bleven.
Particuliere markt Zoals verwacht in de begroting daalde de omzet in dit segment onder druk van het lage consumentenvertrouwen en vanwege de onduidelijkheid over de toekomst van het Koorenhuis. Vooral de omzet uit cursussen voor volwassenen (met de hoogste omzet per klant) liep hierdoor terug.
Onderwijsmarkt
Wijk en stad markt
Ondanks de (per saldo) gedaalde leerlingenaantallen zijn er in 2012 meer opbrengsten gegenereerd op de onderwijsmarkt. De omzettoename uit VSD-producten en muziekleerlijnen (producten met een hoge prijs per leerling) oversteeg de omzetdaling veroorzaakt door een afname van de voorstellingsbezoeken (een product met een lage prijs per leerling).
In 2012 werden meer fondsengelden binnengehaald voor innovatieve projecten dan ooit. In totaal werd ruim 220.000 euro naar ons overgemaakt; niet alle projecten konden echter ook in 2012 worden uitgevoerd; het grootste deel van de gelden (€ 177.000) is op de balans geplaatst (overloop overige projecten). Realisatie hiervan vindt plaats in 2013.
Zakelijke markt
Koorenhuiscafé
De inkomsten uit de Workshops op Maat voor de scholen, die tot vorig jaar onder de zakelijke markt werden geboekt, zijn dit jaar bij de onderwijsmarkt ondergebracht. Daarnaast is met het oog op de onzekere toekomst van het Koorenhuis
Ondanks de terugloop in de economie en leerlingenaantallen laat het Koorenhuiscafé toch een relatief stabiele omzet zien. Bij het opstellen van de begroting was nog uitgegaan van een hogere inschatting van cursisten- en bezoekersaantallen.
18
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
6.1.2 Gemeentelijke projectsubsidies De projectsubsidies vormen een belangrijke inkomstenbron voor het Koorenhuis en zijn voornamelijk toegekend door Gemeente Den Haag (OCW). Onderstaand zijn de verschillende projectsubsidies weergegeven met het onderwerp: (in duizenden euro’s)
Projecten Onderwerp
Separaat ontvangen
Via bevoorschotting
subsidies
ontvangen
Totaal
Expertisecentrum 1. OCW/2012.5255 (voorstellen/opzet) 2. O CW/2012.6270 (combinatie-
100
100
18
18
99
99
76
76
50
50
30
30
functies) 3. OCW/2011.12508 (beleidsplan) Onderwijsbeleid 4. ABBA/2005599/VOS-87 (Kunst magneet) 5. ABBA/2029836/VOS-71 (Peace Palace) Diversen 6. OCW/2012.10542 (voorbereiding transitie en sociaal plan) Amateurpop 7. OCW/2010.122253 (amateurpop) Totaal mutatie 2012
373
Naar 2013
-90
Uit 2011 Totaal verslagjaar 2012
41
41
41
414 -71
73
-
73
356
41
416
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
19
6.1.3 Overige inkomsten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
33
26
37
5
13
10
38
39
47
Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
6.323
6.323
6.272
169
-
51
6.492
6.323
6.323
Rente Overige opbrengsten Totaal
6.1.4 Gemeentelijke exploitatiesubsidie De subsidie is als volgt samengesteld: (in duizenden euro’s)
Toekenning Gemeente Den Haag Trendcorrectie Gemeente Den Haag Totaal
De gemeentelijke exploitatiesubsidie is de belangrijkste inkomstenbron van het Koorenhuis en vormt 65% van de totale inkomsten(circa € 9.978.000) in 2012. Over het boekjaar 2012 is € 6.492.000 toegekend door de gemeente Den Haag via de reguliere exploitatiesubsidie. Een deel van de toekenning in 2012 bestaat uit een subsidie van circa € 41.000 voor amateurpop en circa € 41.000 ontvangen uit de regeling cultuurparticipatie 2009-2012. Deze subsidiedelen dienen conform de subsidievoorwaarden niet separaat onder de gemeentelijke projecten verantwoord te worden. Voor een toelichting wordt hiervoor verwezen naar het jaarverslag.
20
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
6.2 Lasten algemeen Het Koorenhuis is gedurende 2012 geconfronteerd met een geplande reorganisatie geïnitieerd door Gemeente Den Haag. Als gevolg hiervan was het onontkoombaar om op verschillende niveau’s uitgaven te doen die niet voorzien waren. De incidentele uitgaven liepen uiteen van de inzet van communicatiedeskundigen tot en met de inzet van juridisch adviseurs en ziektevervanging voor de directeur/bestuurder. Het totaal van deze incidentele uitgaven binnen voornoemd kader was circa € 180.000. Deze zijn verwerkt onder diverse posten (personeel, communicatie, overige organisatiekosten). Over de noodzaak van het maken van deze kosten is steeds vooraf met de gemeente afgestemd.
6.2.1 Personeelskosten De opbouw van de totale personeelskosten is als volgt te specificeren: (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Loonkosten
4.952
4.993
4.898
Sociale lasten
1.191
1.197
1.172
Freelance docenten
1.369
1.150
1.149
283
120
149
Overige externe medewerkers Overwerk
19
20
46
Opleiding
47
100
56
6
101
69
7.867
7.681
7.539
Overige personeelskosten Totaal
Loonkosten en sociale lasten De loonkosten en sociale lasten voor vaste medewerkers zijn nagenoeg gelijk gebleven aan 2011. Er was een geringe uitstroom – de hieruit ontstane vacatures zijn niet vervuld.
Freelance docenten De verschuiving binnen de het onderwijsaanbod (meer VSDleerlijnen en muziekleerlijnen, minder voorstellingen) en de toegenomen activiteit op projecten (Wijk en Stad) hebben tot een grotere inzet van freelance docenten geleid.
Overige externe medewerkers De post overige externe medewerkers is € 134.000 hoger dan in 2011 als gevolg van het extern vervullen van de project-
leidersrol voor de implementatie van het nieuwe informatie systeem en het inzetten van extra medewerkers voor de aanvullende werkzaamheden in het kader van de aankomende transitie (zie hierboven bij lasten algemeen). Bij de facilitaire dienst en het bedrijfsbureau zijn als gevolg van capaciteits problemen door langdurig ziekteverzuim gedurende het gehele jaar uitzendkrachten ingezet.
Opleidingskosten De begrote opleidingskosten ad € 100.000 zijn niet gerealiseerd – de voorgenomen intensivering van het opleidingsbeleid is niet uitgevoerd als gevolg van de onzekere toekomst van het Koorenhuis.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
21
Toelichting post overige personeelskosten (in duizenden euro’s)
Arbo kosten
Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
20
26
19
-
-
17
Vergoedingen Dotatie voorzieningen Tegemoetkoming voormalig personeel
-47
52
14
11
15
14
Vervoerkosten
5
5
3
Overige
17
3
2
Totaal
6
101
69
Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Huur
411
417
305
Overige huisvestingskosten
506
525
444
Totaal
917
942
749
Er is een afname van de overige personeelskosten die voornamelijk toe te rekenen is aan de vrijval van een deel van de wachtgeldvoorziening. De voorziening wachtgeld en FPU regeling is herberekend met als gevolg een vrijval van de wachtgeldvoorziening met € 47.000.
6.2.2 Huisvestingskosten (in duizenden euro’s)
De huur en servicelasten van de Zuidlarenstraat waren in 2012 € 257.000 en daarmee flink hoger. Er is een stijging van huisvestingslasten ten opzichte van 2011 omdat de gegeven korting van de verhuurder niet meer van toepassing was in 2012. De huisvestingslasten zijn voor € 224.000 gefinancieerd
22
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
vanuit de bestemmingsreserve die hiertoe speciaal door de gemeente Den Haag is beschikt. Ook kosten m.b.t. de interne verhuizing aan de Zuidlarenstraat (€7.000) komen ten laste van de hiervoor gevormde bestemmingsreserve.
Toelichting post overige huisvestingkosten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
200
197
149
Schoonmaakkosten
98
118
110
Onderhoudskosten
38
32
47
Huurderonderhoud
78
75
37
Beveiligingskosten
9
9
34
Energie/servicekosten
Afschrijving huisvesting
19
61
34
Belasting en verzekering
19
19
17
Vuilafvoer kosten
13
14
15
Overige
32
-
1
Totaal
506
525
444
De overige huisvestingskosten zijn over het algemeen redelijk stabiel. De meest opvallende posten zijn: Energie/servicekosten en het Huurderonderhoud. Het huurderonderhoud is gerelateerd aan de dotatie aan de
onderhoudsvoorziening. Deze onderhoudsvoorziening wordt vastgesteld conform het Meerjaren Onderhouds Plan door de gemeente Den Haag (onderdeel exploitatiesubsidietoekenning). De stijging van de post Energie/servicekosten wordt volledig veroorzaakt door de hoge servicelasten van de Zuidlarenstraat.
6.2.3 ICT kosten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Hardware
76
67
94
Software
87
92
107
Communicatie ICT
39
24
32
202
183
233
Totaal
Ten opzichte van de begroting 2012 zijn de ICT kosten hoger. Dit heeft te maken met hogere kosten dan begroot ten behoeve van de implementatie van een nieuw informatiesysteem (extra
hardware en sofware kosten). De implementatie heeft wel geleid tot lagere ICT-kosten, de realisatie 2012 is € 31.000 lager dan in 2011.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
23
6.2.4 Organisatiekosten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
214
195
161
68
67
54
6
8
6
Overige
267
140
242
Totaal
555
410
463
Communicatiekosten Bureaukosten Mobiliteitskosten
De organisatiekosten zijn hoger dan de realisatie 2011 en de begroting 2012. Dit is voornamelijk toe te rekenen aan de post communicatiekosten. De oorzaak hiervan is de inzet van extern
communicatieadvies vanaf april 2012 o.a. gericht op de toekomstige situatie van het Koorenhuis.
Toelichting post Overige organisatiekosten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Adviseringskosten
86
27
127
Accountantskosten
29
27
24
Administratiekosten
18
22
19
Vakliteratuur/lidmaatschappen
22
18
18
Representatiekosten
24
15
17
Raad van Toezicht
14
17
17
Overige
74
14
20
Totaal
267
140
242
Ten opzichte van de realisatie 2012 is er sprake van een overschrijding van de overige organisatiekosten. Enerzijds is dit te wijten aan de behoefte aan niet voorzien advisering (o.a. omtrent re-organisatie nieuwe situatie). Anderzijds heeft een hogere dotering plaatsgevonden (€ 53.000,-) aan de voorziening dubieuze debiteuren ten opzichte van 2011.
24
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
Opvallend is een daling van de post advisering ten opzichte van het boekjaar 2011. Dit heeft te maken met het feit dat het Koorenhuis in 2011 al een organisatieontwikkelingstraject was gestart. Benadrukt wordt dat dit niet een voortzetting is van de geplande re-organisatie situatie, waarin het Koorenhuis zich thans bevindt.
6.2.5 Activiteitenkosten (in duizenden euro’s) Realisatie 2012
Begroting 2012
Realisatie 2011
Activiteiten
198
163
210
Uitkopen
376
475
463
Koorenhuiscafé
101
105
96
Totaal
675
743
769
Op totaalniveau zijn de activiteitkosten 2012 lager dan begroting 2012. Dit is met name toe te rekenen aan de “uitkopen” (voorstellingen die voor scholen worden ingekocht door het Koorenhuis, ten behoeve van scholen). Ook zien we een significante daling van de realisatie “uitkopen” ten opzichte
van 2012. De voornaamste oorzaak hiervan was het feit dat vervoerskosten voor scholen niet langer subsidiabel zijn per 2012 en dit zijn weerslag heeft op de vraag naar schoolvoorstellingen.
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
25
6.3 T oelichting op baten en lasten Onderstaand staat een verdere specificatie van de algemene verlies- en winstrekening gesplitst in beheers- en activiteitenlasten en opbrengsten. (in duizenden euro’s) BATEN
Realisatie 2012
Realisatie 2011
3.092
3.091
-
-
5
10
3.097
3.101
-
-
-
-
6.492
6.323
356
406
Directe opbrengsten A.1 A.2
Eigen inkomsten Overige inkomsten Indirecte opbrengsten
A.3
Diverse inkomsten
A
Totale opbrengsten
B.1
Subsidie ministerie OCW ikv het subsidieplan (Cultuur-
B.2
Subsidie Provincie
B.3.1
Subsidie Gemeente Den Haag
B.3.2
Overige subsidies van de gemeente Den Haag
fonds)
B.4
Overige bijdragen
-
-
B
Totale bijdragen
6.848
6.729
Totale Baten (A+B)
9.945
9.830
LASTEN C.1
Beheerlasten personeel
670
640
C.2
Beheerlasten materieel
237
207
C
Totale beheerlasten
907
847
D.1
Activiteitenlasten personeel
7.197
6.899
D.2
Activiteitenlasten materieel
2.112
2.007
D
Totale activiteitenlasten
9.309
8.906
10.216
9.753
-271
77
33
37
Totale Lasten (C+D) RESULTAAT Saldo uit gewone bedrijfsvoering Saldo rentebaten en -lasten Saldo buitengewone baten en lasten Exploitatieresultaat
26
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
-
-
-238
114
LASTEN C.1
C.2
Beheerlasten personeel
670
640
Directie
147
149
281
261
Financiën
242
218
Algemeen
-
12
237
207
Huisvesting
-
3
Organisatie
226
176
Beheerlasten materieel
Algemene publiciteitskosten
10
10
1
18
Activiteitenlasten personeel
7.197
6.899
Artistieke leiding/hoofd/coördinatoren
1.965
1.035
Uitvoerend/docenten
4.237
4.140
995
1.724
2.112
2.007
Materialen
144
147
Huisvesting
917
677
Ondersteunend D.2
Realisatie 2011
P&O
Activiteiten D.1
Realisatie 2012
Activiteitenlasten materieel
-
37
ICT
Zaalhuur
202
208
Koorenhuiscafé
101
116
Uitkopen
376
463
Specifieke publiciteitskosten
204
141
Afschrijvingen
127
107
41
111
Overige
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
27
Bijlage 1 Raad van Toezicht eind 2012: R.L. (Rijk) van Marion RA
voorzitter
P.N. (Paula) Udondek BA
lid
J. (Jessica) Mahn
lid
A.J.M. (Tanja) Verheij
lid
W. (Wiely) Hendricks
lid
V.K.S. (Kaushilya) Budhu Lall
lid
B. (Bert) van Alphen
lid
Directie eind 2012: M.N.R. (Maurits) Haenen
interim algemeen directeur / bestuurder
Ondernemingsraad eind 2012: B. (Bart) v.d. Smissen
voorzitter
S. (Stephanie) Hermes
lid
M. (Martine) de Moor
lid
G. (Gerda) Wessels
lid
A. (Annemarie) Willems
lid
28
Koorenhuis | Jaarverslag 2012
Bijlage 2 CONTROLEVERKLARING
Jaarverslag 2012 | Koorenhuis
29
30
Koorenhuis | Jaarverslag 2012