Jaarverslag Jaarverslag 2012

Jaarverslag 2011

Jaarverslag 2012

i <

Verandering en vernieuwing 2012 was voor het CBR een jaar van verandering en vernieuwing. Veranderingen in onze producten, zoals de invoering van begeleid autorijden voor jongeren, een alcoholslot voor zware alcoholovertreders en de ontwikkeling van nieuwe examens voor jonge motorrijders en chauffeurs van kleine vrachtauto’s en bussen. En organisatorische veranderingen, zoals de omvorming van het CBR tot publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan, de werving van een groot aantal nieuwe managers en de professionalisering van onze klachtenbehandeling. En niet alleen bleef de winkel tijdens deze verbouwingen open, er kwamen ook veel meer klanten in de CBR-winkel. Het CBR nam bijna 1,5 miljoen examens af in 2012, zo’n 60.000 meer dan in 2011, en behandelde 50.000 meer aanvragen voor verklaringen van medische rijgeschiktheid.

2

Nadat de minister eind 2011 het CBR als organisatie het groene licht

Het is niet genoeg als het CBR klanten professioneel beoordeelt tegen een

had gegeven, vonden we het tijd om verder vooruit te kijken. In een

redelijke prijs. Klanten verwachten meer, ook van publieke dienstverleners.

visietraject met alle managers en medewerkers hebben we in 2012 de

Zij willen van tevoren duidelijke informatie over wat hen te wachten staat,

vraag beantwoord: waar willen we met het CBR naar toe en hoe komen

een flexibele opstelling, geen bureaucratie, informeel en menselijk contact

we daar?

en snelle dienstverlening op een prettige locatie.

i < <

CBR Jaarverslag 2012

In de CBR-strategie 2013-2016 hebben we onze ambities vastgelegd. Alle klanten die met het CBR te maken hebben, moeten tevreden zijn over de manier waarop zij zijn behandeld. Ook als zij dat rijexamen niet hebben gehaald of om medische redenen geen verlenging van hun rijbewijs krijgen. Het CBR wil de beste ‘klantervaring’ bieden, niet meer en niet minder. Over welke veranderingen daarvoor nodig zijn, ging in 2012 het gesprek met de managers en medewerkers. Deze dialoog aangaan vinden we belangrijk. Want alleen met gedeelde prioriteiten, goede samenwerking en de inbreng van iedere medewerker kan het CBR zijn doel bereiken. Daarvoor is het ook nodig dat het CBR blijft werken aan onderling vertrouwen en een gezond werkklimaat.

de prestaties zijn grotendeels op orde. We hebben de wensen van onze klanten scherper voor ogen. Nu we ook de kaders voor de toekomst

Het CBR heeft een aantal bewogen jaren achter de rug waarin binnen

helder hebben, kan het CBR met enthousiasme bouwen aan de moderne,

de organisatie veel is veranderd. Ook de komende jaren blijft de druk

professionele dienstverlener die het wil zijn.

op de organisatie groot en is de financiële ruimte klein. Dat is niet altijd

3

gemakkelijk voor de medewerkers. Gelukkig werpen alle veranderingen

Susi Zijderveld René Verstraeten

wel hun vruchten af. Het CBR heeft zijn processen beter in de hand en

Algemeen directeur Financieel directeur

i < <



Inhoud Voorwoord ▶

Communicatie ▶ Projectenbureau ▶

CBR in 2012 in het kort ▶ Kerncijfers 2011 en 2012 ▶

ICT ▶ Inkoop en facilitaire zaken ▶ Risicobeheersing en controle ▶

Profiel CBR ▶ Verslag Raad van Toezicht ▶ Voortgang Verbeterprogramma ▶ Verbeteringen in 2012 ▶

Governance ▶

Strategie 2013-2016 ▶

Financiële resultaten en vooruitzichten ▶ Producten en diensten ▶ Theorie ▶

Jaarrekening 2012 ▶

Rijvaardigheid ▶

Toelichting op de jaarrekening 2012 ▶

CCV ▶

Controleverklaring onafhankelijke accountant ▶

Rijgeschiktheid ▶

Organisatie ▶

Bijlage

Personeel ▶ Klantenservice ▶

CBR in cijfers in 2012 ▶

Klachtenbehandeling ▶

4

< <


CBR in 2012 in het kort In 2012 boekte het CBR op alle onderdelen van het Verbeterprogramma vooruitgang. Tegelijkertijd werkten management en medewerkers gezamenlijk aan verdere vernieuwing van de dienstverlening met de opstelling van een ambitieuze strategie voor de periode 2013-2016. Ook in andere opzichten was 2012 een productief jaar. Vergeleken met 2011 steeg het aantal afgenomen examens en toetsen met ongeveer 60.000 tot in totaal bijna 1,5 miljoen. Er was veel belangstelling voor de eind 2011 gestarte proef met begeleid rijden voor jongeren. Het CBR behandelde 50.000 meer aanvragen voor verklaringen van medische rijgeschiktheid. Samen met ketenpartners en brancheorganisaties bereidde het CBR zich met nieuwe en aangepaste examens voor op de invoering in 2013 van de derde Europese rijbewijsrichtlijn. Met onder andere een nieuwe website verbeterde het CBR de communicatie met klanten. Verbeterprogramma in 2012

medewerkersonderzoek bleek dat het algemene tevredenheidscijfer is

2012 was het tweede jaar van de uitvoering van het Verbeterprogramma

gestegen van 6,7 in 2011 naar 7,4 in 2012. Dat is gelijk aan het gemiddelde

2011-2014. In die twee jaar boekte het CBR op alle tien onderdelen van het

van de Nationale Tevredenheidsindex, waaraan honderden organisaties

programma resultaten. De financiële situatie is verbeterd, maar blijft een

meedoen.

punt van aandacht.

5

De examendivisies leveren hun producten en diensten op tijd. De

Het CBR loopt op schema met zijn verbeterprogramma, maar de

professionalisering van de klachtenbehandeling werd – ook in de ogen van

organisatie is nog broos. Het ziekteverzuim is nog te hoog, het imago van

de Nationale ombudsman – met succes aangepakt. Het management en

het CBR is kwetsbaar en de geautomatiseerde systemen blijven aandacht

personeelsbeleid zijn vernieuwd. Uit een in 2012 uitgevoerd onafhankelijk

vragen. Voor 2013 en 2014 staan daarom nog belangrijke verbeteringen

i < <


op het programma. Zo is in 2012 de voorbereiding gestart voor een

De reserveringstermijnen voor de theorie-examens bleven in 2012 ondanks de

herinrichting van het proces van medische keuringen. Een nieuw systeem

stijging met een gemiddelde van twee tot drie weken ruim binnen de gestelde

voor de afname van theorie-examens moet het in 2014 mogelijk maken

norm. Alleen in het tweede kwartaal stonden de termijnen tijdelijk onder druk.

examens individueel en op de computer af te nemen. Het CBR neemt

Over het gehele jaar voldeed de divisie Theorie voor 99 procent aan de normen.

de kwaliteit van zijn (examen)locaties onder de loep met het doel de

De praktijkexamendivisies voldeden de eerste drie kwartalen van 2012 voor

dienstverlening aan klanten en de werkomstandigheden van medewerkers

honderd procent aan de normen. Door de onverwacht hogere piek in het aantal

te verbeteren.

motorexamens en examens voor jonge bestuurders aan het eind van het jaar, was het percentage bij de divisie Rijvaardigheid in het laatste kwartaal tijdelijk lager (95 procent).

Examens Het aantal theorie- en praktijkexamens voor particuliere bestuurders was

Nieuwe rijbewijzen en examens

in 2012 hoger dan verwacht. Vergeleken met 2011 steeg het aantal theorie-

Samen met de ketenpartners en brancheorganisaties bereidde CBR zich

examens met ruim 50.000 tot bijna 654.000. Het aantal praktijkexamens

in 2012 voor op de invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn op

nam met ruim 17.000 toe tot meer dan 538.000. Zowel bij de theorie- als

19 januari 2013.

praktijkexamens was er een piek in het aantal motorexamens door de

De grootste wijziging in die richtlijn betreft het motorrijbewijs (A). Wie jonger

aankondiging van nieuwe wetgeving met ingang van 2013. Die houdt

is dan 24 jaar moet eerst examen doen op een lichte motor en later

voor motorrijders onder de 24 jaar in dat zij meer examens moeten

– desgewenst – op een zwaardere motor. Ook de bevoegdheid van het rijbewijs

afleggen om met een zware motor te mogen rijden. Verder was er veel

voor personenauto met aanhangwagen (BE) veranderde en de geldigheidsduur

belangstelling voor de proef met begeleid autorijden voor jongeren. Ruim

van de vrachtauto- en busrijbewijzen (C en D). Door de richtlijn komen er

30.000 17-jarigen deden het nieuwe 2toDrive-examen, veel meer dan de

twee nieuwe rijbewijzen bij: een rijbewijs voor lichte vrachtauto’s (C1) en voor

verwachte 17.000.

kleine bussen (D1). Voor deze rijbewijzen zijn in 2012 nieuwe theorie- en

Als gevolg van de economische situatie daalde het aantal vakbe

praktijkexamens ontwikkeld en getest. Ten slotte moesten de rijprocedures

kwaamheidsexamens met ruim 12.000 tot ongeveer 104.000. De daling

worden aangepast voor alle rijbewijzen uitgezonderd die voor de brommobiel.

deed zich bij bijna alle vakbekwaamheidsexamens voor. Het aantal

Met folders, de website en informatiebijeenkomsten voor examinatoren en

examens voor vrachtauto’s en de binnenvaartexamens daalden niet.

opleiders besteedde het CBR gericht aandacht aan de communicatie over de veranderingen.

6

i < <


Medische rijgeschiktheid In 2012 nam het CBR ruim 646.000 aanvragen voor een verklaring van medische rijgeschiktheid in behandeling, bijna 50.000 meer dan in 2011. Bij bijna 140.000 aanvragen was het nodig meer informatie van de klant of keuringsarts te vragen, de klant te verwijzen naar een specialist of een rijtest af te nemen. Het CBR behaalde bij de onderzoeken naar medische rijgeschiktheid nog niet de resultaten die het zich ten doel heeft gesteld. In 2012 werd gemiddeld 97 procent van de aanvragen binnen de norm van 16 weken afgerond. Gestreefd wordt naar 98 procent. Een structurele oplossing is volgens het CBR alleen mogelijk door het proces van medische keuringen volledig te herzien en het ICT-systeem grondig te verbeteren. De eerste stappen hiervoor zijn in 2012 gezet. In 2012 startte het CBR met het oppakken van een regierol bij de medische

of drugs. Het aantal onderzoeken naar rijgeschiktheid en het aantal

keuringen. Het CBR heeft onder meer handleidingen en formats opgesteld

opgelegde educatieve maatregelen nam daardoor eveneens toe. Het

voor medisch specialisten, een speciaal telefoonnummer geopend

aantal opgelegde educatieve maatregelen in verband met alcohol en

voor keurende artsen, lezingen gegeven bij patiëntenverenigingen en

gedrag bedroeg in 2012 ongeveer 9.500. Het Alcoholslotprogramma

meegewerkt aan websites van patiëntenverenigingen.

werd ruim 4.200 keer opgelegd.

Meer educatieve maatregelen voor alcoholovertreders

7

Verbetering communicatie

In 2012 zijn 35 procent meer mededelingen van de politie binnengekomen

Voor de verbetering van de communicatie met klanten heeft het CBR

in verband met alcoholovertredingen, verkeersgevaarlijk rijgedrag en

zowel voor de korte als de lange termijn actie ondernomen. Gestart is

vermoeden van ongeschiktheid in verband met een medische aandoening

met de verbetering van de dagelijkse communicatie met klanten via mail,

i < <


brieven, de website en folders. Gekozen is voor een planmatige aanpak

kunnen kandidaten voor het personenautorijbewijs die geen medische

waarbij de communicatie per ‘klantproces’ wordt verbeterd.

beperking hebben, zelf een zogenoemde Eigen verklaring over hun

In 2012 is eerst de ‘tone of voice’ beschreven die hoort bij de klant

medische geschiktheid digitaal indienen via Mijn CBR. Sinds begin 2013 is

benadering zoals het CBR die voor ogen heeft. Daarna is de communicatie

het mogelijk alle typen Eigen verklaringen (senioren, beroepschauffeurs)

met klanten die een rijbewijs willen halen, geanalyseerd, herschreven en

via Mijn CBR digitaal aan te vragen. Klanten hoeven het formulier niet

getest.

meer op te halen bij hun gemeente.

In oktober 2012 is de vernieuwde website van het CBR ‘online’ gegaan.

Omvorming tot publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan

Belangrijkste wijziging is dat de website beter is afgestemd op de

In 2012 is de omvorming van CBR voorbereid tot publiekrechtelijk

informatiebehoeften van klanten. Dit heeft onder andere geleid tot een

zelfstandig bestuursorgaan (zbo) per 1 januari 2013. Het CBR was een

geheel nieuwe homepage.

privaatrechtelijk zbo, maar voert uitsluitend publieke taken uit. Door de omvorming zijn de bevoegdheden van de minister uitgebreid. Het gaat

In 2012 handelde de Klantenservice van het CBR zo’n 540.000 telefoon

om zaken als benoeming van de directie, goedkeuring van de begroting

gesprekken af en meer dan 30.000 e-mailberichten. De afdeling

en tarieven en vaststelling van het takenpakket. Het toezicht door de Raad

investeerde in de verbetering van gesprekstechnieken en verhoging van

van Toezicht en de rol van het ministerie daarbij verandert hierdoor. In

de kwaliteit van de gesprekken.

lijn met de zbo-wetgeving heeft het CBR gewerkt aan de instelling van een centrale gebruikersraad en vier subraden die voorjaar 2013 van start gaan.

Voor de langere termijn is in 2012 met behulp van kwalitatief onderzoek

De subraden hebben elk een ander aandachtsgebied: klantervaringen van

vastgesteld wat de behoeften van de verschillende klantgroepen zijn en

particuliere bestuurders, beoordelingen van rijgeschiktheid, rijopleidingen

hoe zij de CBR-producten nu beleven. Deze informatie heeft het CBR

en vakbekwaamheid van professionele bestuurders.

onder andere gebruikt om ten behoeve van zijn strategie voor 2013-2016 te bepalen hoe de ideale toekomstige dienstverlening eruit ziet.

Positief financieel resultaat Het CBR boekte in 2012 een positief financieel exploitatieresultaat van

‘Mijn CBR’

8

2,8 miljoen euro. Hierdoor is het eigen vermogen van het CBR gestegen

Het CBR heeft in 2012 de digitale dienstverlening verbeterd voor mensen

van 4,6 miljoen eind 2011 naar 7,4 miljoen euro eind 2012. Een op verzoek

die een Verklaring van rijgeschiktheid willen aanvragen. Sinds medio 2012

van de minister uitgevoerd extern accountantsonderzoek geeft aan dat

i < <


een bedrag van gemiddeld 8,5 miljoen euro voldoende is voor de opvang van bedrijfsrisico’s. Het CBR heeft aangegeven dit normniveau acceptabel te vinden, onder de voorwaarde dat het CBR kan beschikken over voldoende kredietfaciliteiten bij het ministerie van Financiën. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu dient zich hiervoor garant te stellen. De omzet steeg van 108,8 miljoen euro in 2011 naar 115,1 miljoen euro in 2012. De tarieven van het CBR worden in de toekomst gebaseerd op de kosten die aan een product verbonden zijn. Nu worden niet alle producten kostendekkend aan de klant geleverd. De ‘kruissubsidiëring’ die hierdoor nu nog plaatsvindt tussen producten wordt in vier jaar afgebouwd. Dan moeten de tarieven de kosten dekken. Het gemiddelde klanttarief gaat in 2013 met ongeveer 7 procent omlaag. Dit is een gevolg van de nieuwe

Strategie 2013-2016

zbo-status van het CBR, waardoor de btw-plicht vervalt. De minister heeft

Directie, managers en medewerkers hebben in 2012 een gezamenlijke

de tarieven voor 2013 goedgekeurd.

visie ontwikkeld op de toekomstige dienstverlening van het CBR. In die visie moet de klant in 2016 nog steeds kunnen rekenen op een goede en

9

Bij de Tweede Kamer is een wetsvoorstel in behandeling voor verhoging

professionele beoordeling, maar moet daarnaast de totale ‘klantervaring’

van de keuringsleeftijd voor medische rijgeschiktheid van 70 naar 75 jaar.

zijn verbeterd. De veranderingen die voor het realiseren hiervan nodig

Als gevolg van deze wetswijziging zullen er bij het CBR zo’n 30 procent

zijn, worden de komende jaren fasegewijs ingevoerd. Het CBR is zich

minder aanvragen voor medische verklaringen binnenkomen. De beoogde

ervan bewust dat de best mogelijke dienstverlening wordt geleverd

datum van inwerkingtreding is 1 januari 2014. In verband met de personele

door gemotiveerde medewerkers. Daarom werkt het aan een gezond

gevolgen voor het CBR is met de vakbonden een sociaal plan afgesproken.

werkklimaat.

i < <


Kerncijfers 2011 en 2012 Theorie-examens motor, personenauto en bromfiets

653.934

602.738

Praktijkexamens motor, personenauto, aanhangwagen, bromfiets en brommobiel

538.420

521.248

Tussentijdse toetsen

89.841

82.171

Nader onderzoeken rijvaardigheid

27.300

28.865

Examens professionals praktijk en theorie

104.314

116.459

In behandeling genomen aanvragen medische geschiktheid

646.636

596.728

6.811

7.337

13.767

9.477

ca. 540.000

ca. 475.000

1.040 fte

1.017 fte

115,1

108,8

Onderzoeken rijgeschiktheid na melding politie Educatieve maatregelen en Alcoholslotprogramma Telefoongesprekken Klantenservice Personeel (per jaareinde) Omzet (in miljoen euro’s)

10

2012 2011

i < <


Profiel CBR Het CBR beoordeelt de rijvaardigheid en medische geschiktheid van bestuurders en de vakbekwaamheid van professionals in transport en logistiek. Het geeft verklaringen van rijvaardigheid, vakbekwaamheid en rijgeschiktheid af aan particuliere en professionele bestuurders. Het CBR voert deze taken uit namens de minister van Infrastructuur en Milieu met als doel een grotere verkeersveiligheid in Nederland. Het CBR werkt voortdurend aan de vernieuwing van zijn processen en producten om de samenleving het best mogelijke product te bieden tegen een maatschappelijk aanvaardbare prijs. De activiteiten van het CBR zijn: - Theorie- en praktijkexamens afnemen van motorrijders, automobilisten en bromfietsers. - Beroepsexamens afnemen van aanstaande en ervaren professionals in wegvervoer, binnenvaart en logistiek, evenals de theorie-examens van beroeps- en privévliegers. Verplichte nascholingscursussen certificeren voor goederen- en personenvervoerchauffeurs en toezicht houden op de uitvoering van deze cursussen. - De lichamelijke en geestelijke geschiktheid van bestuurders beoordelen en de eventueel voor hen benodigde aanpassingen aan het voertuig.

11

- De rijgeschiktheid of rijvaardigheid van bestuurders onderzoeken bij een vermoeden van ongeschiktheid, bijvoorbeeld na een verkeersovertreding. - Educatieve maatregelen opleggen, onder andere op het gebied van alcohol en verkeer.

i < <


Het CBR is een landelijke organisatie met een hoofdkantoor in Rijswijk en 55 examenlocaties in het land. CBR voert zijn opdracht uit met zo’n 1200 gedreven collega’s op locaties door het hele land. Die zijn zich zeer bewust van hun grote verantwoordelijkheid. Zij staan in de eerste plaats voor het maatschappelijk belang van verkeersveiligheid. Tegelijk begrijpen zij hoe belangrijk mobiliteit is voor de individuele burger of professional die zij beoordelen en welke spanning en emotie er soms komt kijken bij een examen of medische keuring. Zij werken aan een vlotte en correcte verwerking van de vele aanvragen voor een examen of een verklaring van rijgeschiktheid, en aan een professionele beoordeling van verkeersdeelnemers. Er wordt dus veel van onze mensen gevraagd: vakkennis, scherpte bij de beoordeling en het vermogen om op een goede manier met mensen om te gaan. Het CBR werkt nauw samen met een groot aantal partners op het gebied van verkeersveiligheid: - Met brancheorganisaties BOVAG, Federatie Autorijschool Management (FAM) en Vereniging Rijschool Belang (VRB) overlegt het CBR over

in verband met de beoordeling van de medische rijgeschikt van

lopende activiteiten en nieuwe ontwikkelingen.

automobilisten.

- Met de partners bij de Rijksdienst voor het Wegverkeer, de gemeenten en de politie voert het CBR veelvuldig en intensief overleg om alle

exameninstituten (CIECA) draagt het CBR bij aan de totstandkoming

activiteiten rond het rijbewijs goed op elkaar af te stemmen.

van richtlijnen van de Europese Unie om de regelgeving voor rijbewijzen

- Met partijen in de gezondheidszorg onderhoudt het CBR contacten

12

- Door zijn actieve rol in de internationale organisatie van

binnen Europa te harmoniseren.

i < <


Voortgang Verbeterprogramma In 2012 boekte het CBR op alle onderdelen van het Verbeterprogramma

Verbeteringen in 2012

vooruitgang. Zo werd het jaar opnieuw afgesloten met een positief

De belangrijkste verbeteringen in 2012 zijn hieronder kort samengevat.

exploitatieresultaat. Behalve tijdens een onverwacht hogere piek aan het eind

Over de meeste onderwerpen is meer gedetailleerde informatie te vinden

van het jaar, leverden de examendivisies hun producten en diensten op tijd.

in de volgende hoofdstukken van dit jaarverslag.

CBR pakte met succes de professionalisering van de klachtenbehandeling aan. En uit onafhankelijk onderzoek bleek dat de tevredenheid van medewerkers is toegenomen.

Financiën verbeterd Het CBR behaalde in 2012 een positief exploitatieresultaat van 2,8 miljoen euro. In 2011 was het (positieve) exploitatieresultaat ca. 1,5 miljoen euro;

Eind 2010 stelde de nieuw aangetreden directie van het CBR het

in 2010 ging het nog om een negatief resultaat van 4 miljoen euro. Het

Verbeterprogramma 2011-2014 op. 2012 was het tweede jaar van de

eigen vermogen is in deze twee jaar gestegen van ca. 3 miljoen euro

uitvoering van dit Verbeterprogramma. In die twee jaar is veel bereikt,

naar 7,4 miljoen euro. In 2012 is op verzoek van de minister een extern

maar er staat ook nog veel op het programma voor 2013 en 2014.

accountantsonderzoek uitgevoerd naar het benodigde eigen vermogen van het CBR. Hieruit bleek dat een bedrag van gemiddeld 8,5 miljoen euro

Naast de acties uit het Verbeterprogramma legde de uitvoering van

voldoende is voor de opvang van bedrijfsrisico’s.

nieuwe weten regelgeving een aanzienlijk beslag op de verandercapaciteit van het CBR. De belangrijkste waren de proef met begeleid rijden voor

Pensioen en arbeidsvoorwaarden beheersbaar

jonge bestuurders (2toDrive), het Alcoholslotprogramma en de derde

De pensioenvoorziening van het CBR is per 1 januari 2012 ondergebracht

Europese richtlijn voor rijbewijzen.

bij het ABP. Het CBR-pensioen is daarmee overgegaan van een eindloonregeling naar een middelloonregeling.

Tegelijkertijd werkte het CBR aan verdere vernieuwing van de

13

dienstverlening met de opstelling van zijn strategie voor de periode

In opdracht van de CBR-directie en de OR is in 2012 een onderzoek

2013-2016.

met een forensisch karakter uitgevoerd naar de geldstromen van

i < <


het zogeheten Toeslagfonds in de periode 1980-2010. Aanleiding waren vermoedens van de OR dat zich rond de pensioengelden van CBR-werknemers onregelmatigheden hadden voorgedaan. In het onderzoek zijn meerdere onregelmatigheden van uiteenlopende aard en ernst vastgesteld. De onderzoekers geven echter aan dat er geen sprake is geweest van bevoordeling van partijen of personen. Ook zijn de geconstateerde onregelmatigheden in de daarop volgende jaren grotendeels gecorrigeerd. Aan actuarissen is gevraagd de onderzoeksresultaten financieel te beoordelen. Zij komen tot de algemene conclusie dat werknemers en pensioengerechtigden niet financieel zijn benadeeld. Zij doen de suggestie een bedrag van 96.000 euro te storten in het nieuwe Toeslagendepot pensioenregeling ter compensatie van een renteverschil. Het CBR heeft eind 2012 met de vakbonden onderhandeld over een nieuwe cao voor 2013. Dit heeft begin januari 2013 geleid tot een onderhandelingsresultaat. Er komt een incidentele uitkering van twee maal 1 procent (februari en september 2013). Er is geen structurele

kostendekkend aan de klant geleverd. De ‘kruissubsidiëring’ die hierdoor

loonsverhoging afgesproken.

nu nog plaatsvindt tussen producten, wordt in vier jaar afgebouwd. Dan moeten de tarieven de kosten dekken. Het gemiddelde klanttarief gaat in

Tarieven op basis van kostprijs

14

2013 met ongeveer 7 procent omlaag. Dit is het gevolg van de nieuwe

De tarieven van het CBR worden in de toekomst gebaseerd op de kosten

zbo-status van het CBR, waardoor de btw-verplicht vervalt. De minister

die aan een product verbonden zijn. Nu worden niet alle producten

heeft de tarieven voor 2013 goedgekeurd.

i < <


Examendivisies leveren hun producten en diensten op tijd

klachtenbehandeling gericht klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd.

Hoewel het aantal theorie-examens het gehele jaar hoger was dan

Hieruit blijkt een stijgende tevredenheid.

verwacht, voldeed de divisie Theorie in 2012 voor 99 procent aan de

Het CBR heeft zich in 2011 aangesloten bij het rijksbrede project ‘Prettig

normen. De praktijkexamendivisies voldeden de eerste drie kwartalen van

contact met de overheid’. Voor de klachtenbehandeling betekent dit snel

2012 voor honderd procent aan de normen. Door een onverwacht hogere

telefonisch contact met burgers en een oplossingsgerichte houding.

piek in het aantal motorexamens en examens voor jonge bestuurders aan

CBR werkt voor de klachtenbehandeling intensief samen met de Nationale

het eind van het jaar, was het percentage bij de divisie Rijvaardigheid in

ombudsman. Sinds 1 januari 2012 is een tijdelijk klachtenloket bij de

het laatste kwartaal tijdelijk lager (95 procent).

Nationale ombudsman ingericht waar burgers terecht kunnen die problemen ondervinden bij de interne klachtenbehandeling door het

Betere communicatie met klanten en inspelen op hun behoeften

CBR. Naar aanleiding van de evaluatie van dit klachtenloket heeft de

Voor de verbetering van de communicatie met klanten heeft het CBR

ombudsman geconstateerd dat het CBR succesvol is in de ontwikkeling

zowel voor de korte als de lange termijn actie ondernomen. Gestart is

van zijn klachtenbehandeling.

met de verbetering van de dagelijkse communicatie met klanten via mail, brieven, folders en vernieuwing van de website. Gekozen is voor een planmatige aanpak. De communicatie wordt per ‘klantproces’ verbeterd.

Medische keuringen vragen om nieuwe aanpak Bij de medische keuringen behaalt het CBR ondanks de extra inspanningen nog niet de gewenste resultaten. Duidelijk is geworden

Voor de langere termijn is in 2012 met behulp van kwalitatief onderzoek

dat alleen een volledig nieuwe inrichting van het proces en een grondige

vastgesteld wat de behoeften van de verschillende klantgroepen zijn

verbetering van het ICT-systeem tot blijvende oplossingen kunnen leiden.

en hoe klanten de CBR-producten nu beleven. CBR heeft de resultaten

Het CBR heeft hiervoor inmiddels de eerste stappen gezet.

onder meer gebruikt om ten behoeve van zijn strategie voor 20132016 te bepalen hoe de toekomstige dienstverlening eruit moet zien.

Jaarlijks komen zo’n 640.000 zogenoemde ‘Eigen verklaringen’ bij het

Uitgangspunt is dat alle klanten die met het CBR te maken hebben,

CBR binnen over medische rijgeschiktheid. Over meer dan 70 procent

tevreden moeten zijn over de manier waarop zij zijn behandeld.

daarvan kan het CBR direct een besluit nemen op basis van het ingevulde formulier. In veel gevallen is het CBR echter voor de voortgang van de

Professionele klachtenbehandeling

15

procedure afhankelijk van de klant of de arts. Zo heeft het CBR bij meer

Het CBR heeft in 2012 de professionalisering van de klachtenbehandeling

dan 40.000 klanten meer informatie nodig van de klant of de keuringsarts.

met succes aangepakt. Ieder kwartaal wordt een specifiek op

Meer dan 80.000 klanten worden overeenkomstig de regelgeving

i < <


verwezen naar een medisch specialist. Verder is bij meer dan 20.000 klanten een rijtest nodig bij het CBR om een goed besluit te kunnen nemen over de rijgeschiktheid. Nieuw systeem voor afname theorie-examens Het CBR heeft in 2012 flinke vorderingen gemaakt met de ontwikkeling van een nieuw systeem voor de afname van theorie-examens. Met het nieuwe systeem doen theorie kandidaten individueel examen op de computer in plaats van klassikaal en audiovisueel. Het systeem, dat in 2014 in gebruik wordt genomen, speelt beter in op de wens van de klant om binnen grenzen zijn eigen tempo te bepalen. Management en personeelsbeleid vernieuwd Op veel plaatsen in de organisatie zijn nieuwe managers aangesteld. Het personeelsbeleid is vernieuwd en in lijn gebracht met de visie van het CBR. Opleidingen en werkoverleggen hebben een impuls gekregen. Uit het in 2012 gehouden onafhankelijke medewerkersonderzoek blijkt dat het algemene tevredenheidscijfer is gestegen van 6,7 in 2011 naar 7,4 in 2012. Dit is gelijk aan het gemiddelde van de Nationale Tevredenheidsindex, waaraan honderden organisaties meedoen.

zijn de bevoegdheden van de minister van Infrastructuur en Milieu uitgebreid. Het gaat om zaken als benoeming van de directie, goedkeuring

Verbetering ‘governance’

16

van de begroting en tarieven en vaststellen van het takenpakket. Het

Per 1 januari 2013 is het CBR een publiekrechtelijk zelfstandig

ministerie heeft een nieuwe toezichtvisie opgesteld.

bestuursorgaan (zbo) geworden. Het CBR was een privaatrechtelijk zbo

Voorjaar 2013 gaat een centrale gebruikersraad met vier subraden van

(stichting), maar voert uitsluitend publieke taken uit. Door de omzetting

start.

i < <


Locatiebeleid onder de loep Het CBR neemt zijn locatiebeleid onder de loep om de dienstverlening aan

vriendelijke benadering. Het CBR wil met zijn dienstverlening beter aansluiten bij die veranderde verwachtingen.

klanten en de werkomstandigheden van medewerkers te verbeteren. Een professionele en prettige uitstraling van de locaties krijgt extra aandacht.

Per proces dat een klant bij het CBR doorloopt (voor het halen van een

De plannen moeten ook leiden tot een betere benutting van locaties tegen

rijbewijs, het aanvragen van een verklaring van medische rijgeschiktheid

een goede prijs.

enz.) is de ideale ‘klantreis’ vastgesteld. In een volgende fase is in kaart gebracht welke veranderingen nodig zijn om de ideale ‘klantreizen’ te

Strategie 2013 - 2016

realiseren en hoe en wanneer het CBR die kan doorvoeren.

Parallel aan het met de minister afgesproken Verbeterprogramma werkte

Reserveringstermijnen en reactietijden moeten korter worden en het CBR

het CBR in 2012 aan verdere vernieuwing van de dienstverlening met zijn

moet die altijd waarmaken. Het contact met het CBR moet informeler en

strategie voor de periode 2013-2016.

menselijker worden en de locaties prettiger, waardoor de klant zich meer

De ambitie van het CBR is zich verder te ontwikkelen tot een professionele

op zijn gemak zal voelen.

publieke dienstverlener, die de klant de best mogelijke ‘klantervaring’ biedt. Dat betekent dat klanten de toetsen en examens als vakkundig en

Het CBR moet verder een sterkere regiefunctie in de keten krijgen

eerlijk ervaren, dat zij zeer tevreden zijn over de dienstverlening door de

en ervoor zorgen dat klanten vanaf het allereerste begin goed zijn

CBR-medewerkers (gemak, snelheid, flexibiliteit, prettig contact) en dat zij

geïnformeerd en precies weten wat zij kunnen verwachten.

hiervoor een redelijk tarief blijven betalen.

Het CBR is zich ervan bewust dat de best mogelijke dienstverlening wordt geleverd door gemotiveerde mensen met gedeelde prioriteiten. Dat vraagt

In de visie van het CBR moet de klant in 2016 nog steeds kunnen rekenen

om het opbouwen van een gezond werkklimaat dat wordt gekenmerkt

op een goede en professionele beoordeling, maar daarnaast moet de

door openheid, transparantie en respect.

totale ‘klantervaring’ zijn verbeterd. De verwachtingen van klanten zijn in de afgelopen jaren veranderd.

De strategie 2013-2016 is door directie, managers en medewerkers

Natuurlijk willen zij een professionele beoordeling, maar klanten

gezamenlijk ontwikkeld. Eind 2012 is de strategie afgerond. Gekozen is

verwachten ook de beste service, goede informatie, ruime openingstijden,

voor een fasegewijze invoering in de periode 2013-2016.

keuzemogelijkheden, een prettige ontvangst en een persoonlijke en

17

i < <


Producten en diensten Het aantal theorie- en praktijkexamens voor particuliere bestuurders steeg in 2012 fors. CBR nam ruim 50.000 theorie-examens en rond 17.000 praktijkexamens meer af dan in 2011. De aankondiging van nieuwe wetgeving zorgde voor een piek in het aantal motorexamens ‘oude stijl’ eind 2012. Er was veel belangstelling voor de proef met begeleid autorijden voor jongeren, ruim 30.000 17-jarigen deden het 2toDrive-examen. Als gevolg van de economische situatie daalde het aantal vakbekwaamheidsexamens met ongeveer tien procent. Samen met de ketenpartners en brancheorganisaties bereidde het CBR zich met nieuwe en aangepaste examens voor op de invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn. CBR nam bijna 50.000 meer aanvragen voor een verklaring van medische rijgeschiktheid in behandeling dan in 2011.

Theorie

De stijging van het aantal motorexamens was het gevolg van de nieuwe derde Europese rijbewijsrichtlijn in januari 2013. Die houdt voor

18

In 2012 nam de divisie Theorie van het CBR in totaal bijna 654.000

motorrijders onder de 24 jaar in dat zij meer examens moeten afleggen

examens af, ruim 50.000 meer dan in 2011. Het aantal examens voor

om met een zware motor te mogen rijden. Er waren dan ook in 2012 meer

motor steeg met 33 procent en voor personenauto met 9,5 procent. Het

jongeren (18-23 jaar) onder de kandidaten voor het motorexamen dan

aantal bromfietsexamens daalde met zo’n 20 procent.

gebruikelijk.

i < <


Theorie-examens in 2011 en 2012

2012 2011

Afgenomen

Motor (A)

69.426 36.780 53,0 52.166 27.062 51,9

Voldoende

% geslaagd

Afgenomen

Voldoende

% geslaagd

Personenauto (B) 534.307 246.788 46,2 487.685 217.611 44,6 Bromfiets (AM) 50.201 24.449 48,7 62.887 31.318 49,8 Totaal 653.934 308.017 602.738 275.991

De toename van het aantal personenauto-examens en de daling van het

Met extra inzet van medewerkers en uitzendkrachten is dit opgevangen.

aantal bromfietsexamens had te maken met de invoering eind 2011 van

Over het gehele jaar voldeed de divisie Theorie voor 99 procent aan de

2toDrive, een proef met begeleid rijden voor jongeren. Verder leidde de

gestelde normen.

afschaffing met ingang van 2013 van het klassikale Turkse examen tot een piek aan het eind van het jaar. De afgelopen jaren liet dit examen steeds verder teruglopende aantallen zien.

Nieuw theorie-examensysteem Het CBR werkt hard aan de vervanging van het theorie-examensysteem. Het bestaande systeem is technologisch sterk verouderd. Het moet met

Het slagingspercentage voor motor- en personenauto-examens steeg; dat

het oog op de continuïteit en nieuwe wensen worden vervangen. Het

van bromfietsexamens daalde licht.

nieuwe systeem moet het mogelijk maken de examens individueel en op de computer af te nemen in plaats van klassikaal en audiovisueel. Dit

Reserveringstermijnen

speelt beter in op de wens van de klant om binnen grenzen het eigen

De reserveringstermijnen voor de theorie-examens waren het gehele jaar

tempo te kunnen bepalen tijdens het examen. Met het nieuwe systeem

nagenoeg gelijk en bleven met een gemiddelde van twee tot drie weken

zullen ook de nu nog schriftelijke examens voor beroepschauffeurs

ruim binnen de gestelde norm van vier weken. Alleen in het tweede

worden afgenomen.

kwartaal kwamen de reserveringstermijnen tijdelijk onder druk te staan.

19

i < <


In juni 2012 hebben ruim tachtig kandidaten een theorieexamen ‘nieuwe stijl’ gedaan in een proeftuin van het systeem. Uit de proef bleek onder andere dat kandidaten het examen veel sneller afrondden dan bij het huidige klassikale systeem. Het aanbestedingstraject voor het nieuwe systeem is in 2012 gestart; naar verwachting zal het in 2014 operationeel zijn. Fraudepreventie In 2012 nam het CBR verschillende maatregelen om fraude bij theorie-examens te voorkomen. Op een aantal grote examencentra zijn ‘lockers’ geplaatst, waar kandidaten hun digitale apparatuur (mobieltjes en dergelijke) in moeten opbergen. Doel is te voorkomen dat op afstand wordt voorgezegd. CBR maakt daarnaast gebruik van zogenoemde ‘sweepers’ om openstaande gsm-verbindingen op te sporen. Feedback van theoriekandidaten Alle theoriemedewerkers hebben een training gevolgd voor het herkennen

De divisie Theorie werkte in 2012 met een direct feedbacksysteem van

van ‘lookalikes’. Ten slotte zijn er in theoriezalen schermpjes geplaatst om

kandidaten op het contact met de medewerkers. Regelmatig krijgt een

afkijkfraude te bestrijden.

groep kandidaten na afloop een korte enquête voorgelegd waarin zij hun mening kunnen geven over de ontvangst, de uitleg voorafgaand aan het

20

Het CBR werkt bij fraudepreventie samen met politie en Openbaar

examen en de manier waarop de uitslag is meegedeeld. Manager en

Ministerie. Het CBR heeft huisregels opgesteld met daaraan gekoppeld

medewerker bespreken vervolgens of de resultaten aanknopingspunten

een sanctiereglement.

bieden voor verbetering.

i < <


Praktijkexamens in 2011 en 2012

2012 2011

Afgenomen

Motor (A) verkeersdeelneming

42.339 31.380 74,1 35.972 26.562 73,8

Voldoende

% geslaagd

Afgenomen

Voldoende

% geslaagd

Motor (A) voertuigbeheersing 41.584 36.476 87,7 33.525 29.085 86,8 Personenauto (B) 397.816 199.221 50,1

380.779

185.279 48,7

Personenauto aanhangwagen (BE) 28.078 20.629 73,5 30.854 22.396 72,6 Bromfiets (AM2) 28.435 23.023 81,0 39.907 31.773 79,6 Brommobiel (AM4)

168

122 72,6

538.420 310.851

Totaal

211

153 72,5

521.248 295.248

Nader onderzoek rijvaardigheid

27.300 12.474 45,7 28.865 12.981 45,0

Tussentijdse toets A/B/BE

89.841 82.171

Rijvaardigheid sterkste groei deed zich voor bij de motorexamens. Ook het aantal

21

In 2012 nam de divisie Rijvaardigheid van het CBR in totaal meer dan

examens voor personenauto’s nam toe, onder andere door 2toDrive,

538.000 praktijkexamens af, ruim 17.000 meer dan in 2011. De procentueel

de proef met begeleid autorijden voor jongeren.

i < <


Praktijkexamens motor Het totaal aantal motorexamens (verkeersdeelneming en voertuigbeheersing) kwam in 2012 uit op bijna 84.000, een stijging met ruim 20 procent. Evenals bij de theorieexamens was deze sterke groei het gevolg van de invoering in januari 2013 van de derde Europese rijbewijsrichtlijn. Vooral in de tweede helft van 2012 was er een stevige toename van het aantal motorexamens; in drie maanden realiseerde het CBR de omzet van een half jaar. Het winterweer in december was een spelbreker. Daardoor konden examens door gladheid niet verantwoord doorgaan. Het CBR had kandidaten al vroeg opgeroepen niet tot het laatste moment te wachten, omdat de laatste weken voor de invoering van de nieuwe regels het risico van winterse omstandigheden niet denkbeeldig was. De gemiddelde slagingspercentages bij de motorexamens lieten voor het vierde opeenvolgende jaar een lichte stijging zien.

De beste score behaalden kandidaten die zich via de methodiek ‘Rijopleiding in Stappen’ voorbereidden op het examen. Hun slagings-

Praktijkexamens personenauto

percentage was 60,3. Dit is een zeer gestructureerde rijopleiding waarbij

In 2012 nam het CBR bijna 398.000 praktijkexamens personenauto af,

de kandidaat stap voor stap leert autorijden. Deze vorm van opleiden

4,5 procent meer dan in 2011. Het aantal examens voor personenauto met

wordt geëvalueerd; de resultaten worden verwacht in de loop van 2013.

aanhangwagen daalde van bijna 31.000 in 2011 naar ongeveer 28.000 in 2012.

Praktijkexamens bromfiets en brommobiel Het aantal bromfietsexamens daalde in 2012 fors, van bijna 40.000 in

22

Het slagingspercentage voor personenauto-examens steeg in 2012

2011 naar ruim 28.000 in 2012. De bromfietskandidaten bleven met een

opnieuw, van 48,7 procent in 2011 naar 50,1 in 2012. De rijopleiders

slagingspercentage van 81 goed presteren. Dat gold ook voor de (168)

behaalden daarmee opnieuw betere resultaten.

brommobielkandidaten met een slagingspercentage van 72,6.

i < <


Uitgestelde praktijkexamens vanwege het weer

2toDrive

In 2012 werden rond de 8.300 examens uitgesteld vanwege het slechte

Op 1 november 2011 startte 2toDrive, een zesjarige proef met begeleid

weer. Het grootste deel kon in 2012 door overwerk alsnog worden

autorijden voor jongeren van 17 jaar. In 2012 nam het CBR ruim 30.000

afgenomen.

2toDrive-examens af. Dat was veel meer dan de verwachte 17.000. Meer

Een landelijke proef met examineren op winterbanden had een positieve

dan de helft van de kandidaten slaagde (56 procent). Jongeren die slagen

invloed op het aantal uitgestelde examens. Daardoor konden ook tijdens

voor het praktijkexamen, krijgen een volwaardig rijbewijs. Vervolgens gaat

de koudegolven veel examens gewoon doorgaan. De personenauto-

tot hun achttiende jaar een periode van begeleid rijden in. In die periode

examinatoren zijn in 2012 getraind in het examineren op winterbanden.

mogen ze uitsluitend met hun auto aan het verkeer deelnemen als ze worden begeleid door één van de mensen die op hun begeleiderspas

Reserveringstermijnen

staan.

De divisie Rijvaardigheid voldeed de eerste drie kwartalen van 2012 voor honderd procent aan de normen voor reserveringstermijnen. Door de

Opleiding examinatoren

onverwacht hogere piek in het aantal motorexamens en examens voor

Om de stijging van het aantal praktijkexamens op te vangen na de

jonge bestuurders aan het eind van het jaar, was het percentage in het

invoering van 2toDrive is het CBR in 2012 gestart met het opleiden van

laatste kwartaal tijdelijk lager (95 procent).

veertig extra examinatoren. In de loop van 2012 zijn ook de voorbereidingen getroffen voor een

Derde Europese rijbewijsrichtlijn

nieuwe manier van begeleiden van examinatoren. Vanaf april 2013

In verband met de invoering in januari 2013 van de derde Europese

wordt iedere examinator begeleid door een eigen coach. De coach valt

rijbewijsrichtlijn vond in 2012 intensief overleg plaats met het ministerie

hiërarchisch niet onder de leidinggevende van de examinator. Doel is een

van Infrastructuur en Milieu en de ketenpartners over de inrichting

langdurige vertrouwensrelatie tussen coach en examinator op te bouwen.

van de nieuwe motorexamens en examens voor personenauto met

De coaching vervangt het oude systeem van praktijkbegeleiding.

aanhangwagen en over de aanpassing van de rijprocedures voor alle rijbewijzen, uitgezonderd het brommobielrijbewijs. In het najaar zijn voorlichtingsbijeenkomsten gehouden voor examinatoren en opleiders over de veranderingen in motorexamens en examens voor personenauto met aanhangwagen. In oktober heeft het CBR de nieuwe examens getest.

23

i < <


Tablets In 2012 is een project gestart om de pda’s van de examinatoren te vervangen door moderne tabletcomputers. De pda’s zijn financieel afgeschreven en aan het eind van hun technische levensduur. Hierdoor wordt het steeds moeilijker nieuwe producten toe te voegen. Examinatoren krijgen hun dagprogramma via de pda’s en zij geven er de uitslagen van de afgelegde examens mee door. Met een gebruikersgroep is vastgesteld aan welke eisen het nieuwe programma moet voldoen. Het doel is om de tablets medio 2013 in gebruik te nemen.

CCV Als gevolg van economische ontwikkelingen daalde het totaal aantal vakbekwaamheidsexamens van de divisie CCV met zo’n tien procent. In 2012 nam CCV ruim 104.000 examens af tegenover ongeveer 116.000

in 2012. De praktijkexamens voor vrachtauto of bus met aanhanger

in 2011. De daling deed zich bij bijna alle examens voor. Het aantal

bleven met 7.575 examens in 2012 nagenoeg gelijk.

vrachtauto- en binnenvaartexamens daalde niet. Bij de cursussen in het

De theorie-examens die nodig zijn voor het halen van het rijbewijs of

kader van de verplichte nascholing voor beroepschauffeurs was sprake

de vakbekwaamheid voor beroepschauffeurs (‘code 95’) zijn in 2012

van een substantiële stijging.

met 25 procent gedaald ten opzichte van 2011.

Vrachtauto- en busexamens

24

Door de derde Europese rijbewijsrichtlijn zijn er met ingang van januari

Het aantal praktijkexamens voor de vrachtauto steeg licht van ruim

2013 twee nieuwe rijbewijzen bijgekomen: een rijbewijs voor lichte

9.800 examens in 2011 naar ruim 9.900 examens in 2012. Het aantal

vrachtauto’s (C1) en voor kleine bussen (D1). Als met deze voertuigen

praktijkexamens voor bus daalde daarentegen van 1.425 in 2011 naar 1.050

beroepsmatig vervoer plaatsvindt, zijn ook de vakbekwaamheidseisen

i < <


Overzicht gevolgde nascholing 2008 - 2012

2008

Praktijktrainingsdagen

2009

2010

5 5.584 16.571

Theorietrainingsdagen 594

25.260 58.715

Totaal per jaar 599 30.844

75.286

2011

2012

Totaal

21.331

23.011

66.502

84.071

110.701

279.341

105.402

133.712

345.843

(basiskwalificatie en nascholing) van toepassing, zoals bij de vrachtauto-

Van belang is dat alle betrokken partijen in de branche (werkgevers- en

(C) en busexamens (D). Voor de lichte vrachtauto’s en kleine bussen zijn

werknemersorganisaties, opleidingsinstituten en CBR) de ‘deadlines’ van

nieuwe theorie- en praktijkexamens en praktijktoetsen ontwikkeld. In 2012

de Richtlijn vakbekwaamheid goed onder de aandacht blijven brengen.

is aandacht besteed aan gerichte communicatie over deze veranderingen

De divisie CCV is in 2012 gestart met een project om de nascholing

door middel van folders, de website en informatiebijeenkomsten voor

van beroepschauffeurs te verbeteren. Doel van het project is de

opleiders.

aanvraagprocedure te vereenvoudigen, de minimumeisen te herzien en het toezicht op de uitvoering van de nascholingscursussen te versterken.

Verplichte nascholing beroepschauffeurs

Begin 2013 wordt in een ‘pilot’ getest of de nieuwe aanvraagprocedure

De verplichte nascholing voor beroepschauffeurs komt op gang. In 2012

voldoet aan de verwachtingen. Hierna worden in overleg met de sector en

hebben chauffeurs ruim 133.000 cursusdagen gevolgd, waarvan ruim

na afstemming met het ministerie de herziening van de minimumeisen en

23.000 praktijktrainingen. Het zwaartepunt van de gevolgde cursussen lag

de versterking van het toezicht opgepakt.

net als voorgaande jaren in het eerste en vierde kwartaal. Vergeleken met 2011 steeg het aantal gevolgde cursusdagen met 27

Gevaarlijke stoffen

procent. Dit is een positieve ontwikkeling gezien de gestelde ‘deadline’: op

Het aantal afgenomen schriftelijke en mondelinge examens voor het

10 september 2016 moet de grootste groep, de vrachtwagenchauffeurs,

vervoer van gevaarlijke stoffen (ADR-examens) is toegenomen van 12.953

nageschoold zijn. Aandachtspunt is dat de stijging van de

in 2011 tot 14.397 in 2012.

praktijktrainingen enigszins achterblijft bij de theorietrainingen.

25

i < <


Met ingang van 1 augustus 2012 heeft CCV de overstap gemaakt van een combinatie van mondelinge en schriftelijke examens naar volledig schriftelijke examens. Kandidaten worden nu door middel van ‘casestudies’ schriftelijk over praktijksituaties bevraagd. Tegelijkertijd is overgestapt naar een modulaire opbouw van deze examens. Dit levert voor kandidaten meer flexibiliteit op in de keuze van examenlocaties en examenmomenten. Met ingang van 1 januari 2013 krijgt het ADR-diploma een creditcardformaat. Dit is in lijn met Europese wetgeving en biedt ook meer veiligheid. Taxivervoer In 2012 nam de divisie CCV ruim 10.000 praktijkexamens voor taxichauffeurs af. De belangstelling is flink teruggelopen vergeleken met 2011, toen er nog meer dan 13.000 examens werden afgenomen. Het CBR neemt zowel wettelijke als niet-wettelijke taxi-examens af. In 2012 zijn in overleg met de sector en het ministerie de wettelijke taxi-examens geactualiseerd. Het wettelijke examen verandert per 1 februari 2013. De

26

Specifieke deelmarkten

belangrijkste wijziging is dat het toetsen van de stratenkennis met behulp

De divisie CCV heeft 487 praktijkexamens en 326 theorie-examens

van een stadsplattegrond komt te vervallen in het praktijkexamen. De

directiechauffeur afgenomen in 2012. Het aantal praktijkexamens daalde

kandidaat moet in plaats daarvan als extra opdracht naar een specifieke

ten opzichte van 2011 met 13 procent en het aantal theorie-examens met

locatie rijden. Per examenplaats zijn meerdere locaties vastgesteld. Met

21 procent. In 79 procent van de gevallen ging het om een examen voor

deze aanpassingen sluiten de taxi-examens beter aan bij de huidige

niveau 1 (D1) en in 21 procent van de gevallen om niveau 2 (D2). Het

praktijk. In 2013 wordt in overleg met de brancheorganisaties gestart met

recent geïntroduceerde D2-examen blijkt duidelijk te voorzien in een

de herstructurering van de gehele examenstructuur.

marktbehoefte.

i < <


In januari 2013 start CCV met de ontwikkeling van een nieuw theorie- en

CCV ontwikkelde deze examens en nam deze af in opdracht van de

praktijkexamen voor het trekker-rijbewijs (T-rijbewijs). Het CBR heeft

Stichting Examenbureau Beroepsvervoer (SEB). Vanaf 1 januari 2013 is het

hiervoor in 2012 opdracht gekregen van het ministerie van Infrastructuur

CBR officieel in wetgeving aangewezen als de examinerende instantie.

en Milieu. Het nieuwe T-rijbewijs richt zich op rijden op de openbare weg en moet een positieve bijdrage leveren aan de verkeersveiligheid.

Binnenvaart Het aantal examens voor schippers en ondernemers in de

In het verslagjaar nam CCV 597 examens af voor lange zware voertuigen

beroepsbinnenvaart bleef in 2012 nagenoeg gelijk. Het gaat om

(LZV). In 2011 waren dat er 650, een daling van acht procent. Deze daling

mondelinge en schriftelijke examens schipper, het schriftelijk examen

is toe te schrijven aan een afwachtende houding van de markt. Pas vanaf

ondernemer en het praktijkexamen radar. In 2012 nam CCV 5.358

1 januari 2013 is er definitieve regelgeving voor het rijden met lange zware

mondelinge en schriftelijke theorie-examens af en 446 praktijkexamens

voertuigen en voor het verplichte LZV-certificaat. De crisis speelt overigens

radar (in 2011: 5.319 en 449).

ook een rol. De aanschaf van lange zware voertuigen, ook wel ecocombi’s genoemd, vraagt een behoorlijke investering van transportbedrijven.

In 2012 gaf het CBR 6.569 vaardocumenten af, 1.055 nieuwe en 5.514 verlengde vaarbewijzen (2011: 1.119 nieuwe en 4.618 verlengde

Alle chauffeurs die vee vervoeren en iedereen die tijdens het vervoer

vaarbewijzen).

beroepsmatig met levende dieren omgaat, moeten in het bezit zijn van een getuigschrift van vakbekwaamheid (pluim)veetransport. In het

In 2012 heeft CCV samen met de sector invulling gegeven aan het

verslagjaar nam CCV 1.637 schriftelijke examens voor vee en pluimvee

praktijkexamen schipper en het praktijkexamen matroos. Doel van beide

af. In 2011 waren dat er 903, een forse groei van 81 procent. Reden is dat

praktijkexamens is de instroom van binnenschippers te stimuleren.

veel chauffeurs in het verslagjaar hun getuigschrift moesten verlengen. Dit moeten zij elke vijf jaar doen door een verlengingscursus te volgen en deze af te sluiten met een examen. Hierdoor blijven de chauffeurs op de hoogte van recente voorschriften. Ondernemers Het aantal examens voor het ondernemersdiploma goederenvervoer, personenvervoer en taxi is in 2012 met vijf procent gestegen tot 7.230.

27

i < <


Vakbekwaamheidsexamens in 2011 en 2012

2012 2011

Afgenomen

Theorie-examens, exclusief binnenvaart en luchtvaart

60.703 45.257 74,6 67.184 47.129 70,1

Voldoende

% geslaagd

Afgenomen

Voldoende

% geslaagd

Vrachtauto (C) 9.924 6.219 62,7 9.863 6.216 63,0 Bus (D) 1.050 629 59,9 1.425

844 59,2

Taxi 10.259 5.935 57,9 13.190 7.644 58,0 Vrachtauto/bus met aanhanger, lange zware voertuigen en vakrijproef

7.575 4.921 65,0 7.455 4.800 64,4

Overige (o.a. gevaarlijke stoffen, directiechauffeur, ambulance) 1.324 987 74,5 3.738 2.880 77,0 Binnenvaart 5.804 3.669 63,2 5.768 3.727 64,6 Luchtvaart 7.675 7.836 Totaal 104.314 116.459

Luchtvaart

28

Het aantal afgenomen theorie-examens voor beroeps- en privévliegers is

een derde privévliegers. Onder de kandidaten zijn niet alleen aanstaande

met zo’n twee procent gedaald naar 7.675 in 2012. De daling deed zich

vliegers van de Airbus en Boeing 747, maar ook aspirant-ballonvaarders

bij beide groepen voor. De verdeling van de examens over beroeps- en

en -helikopterpiloten die maandelijks in één of meer van de ruim zeventig

privévliegers bleef nagenoeg gelijk: zo’n twee derde beroepsvliegers en

vakken examen kunnen doen.

i < <


De divisie CCV nam deze examens in 2012 af in opdracht van de Inspectie Leefomgeving en Transport. Vanaf 1 januari 2013 is het CBR wettelijk aangewezen als examinerende instantie voor de theorie-examens voor beroeps- en privévliegers. Het ministerie van Infrastructuur en Milieu blijft vooralsnog de door het Europese agentschap voor de veiligheid van de luchtvaart (EASA) aangewezen ‘competent authority’ voor de luchtvaartexamens. In 2013 zal met de Inspectie Leefomgeving en Transport de haalbaarheid worden onderzocht van de overdracht van de praktijkexamens naar de divisie CCV van het CBR. ISO-certificering Eind 2012 is bij CCV een audit uitgevoerd voor de verlenging van het ISO-certificaat. Er zijn geen tekortkomingen vastgesteld in het kwaliteitssysteem. Het certificaat is dan ook verlengd. De auditor was

Rijgeschiktheid

positief over de professionaliteit van de organisatie en de wil om de dienstverlening voortdurend te verbeteren.

In 2012 nam de divisie Rijgeschiktheid van het CBR ruim 646.000 aanvragen voor een verklaring van medische rijgeschiktheid

CCV naar corporate huisstijl CBR

29

in behandeling, bijna 50.000 meer dan in 2011. Er zijn bijna

De divisie CCV hanteert vanuit haar verleden als zelfstandige organisatie

24.000 mededelingen van de politie ontvangen in verband met

als enige een eigen huisstijl en logo. De omvorming van het CBR

alcoholovertredingen, verkeersgevaarlijk rijgedrag en vermoeden van

tot publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan per 1 januari 2013 is

ongeschiktheid in verband met een medische aandoening; ruim 6.000

aanleiding om aan te sluiten bij de ‘corporate’ huisstijl. Gekozen is voor

meer dan in 2011. De divisie Rijgeschiktheid werkte in 2012 aan het

een geleidelijke overgang. Voor de herkenbaarheid van de divisie blijft in

binnen de normen afhandelen van aanvragen, bezwaren, onderzoeken en

2013 naast het CBR-logo ook het CCV-logo nog zichtbaar. In 2014 gaat

cursussen. Daarnaast is een belangrijke stap gezet in het verbeteren van

CCV over op de CBR-huisstijl.

de klantcommunicatie.

i < <


Medische verklaringen in 2011 en 2012 2012 2011 In behandeling genomen aanvragen rijgeschiktheid 646.636 596.728 Afgenomen rijtesten bestuurder met functiebeperking 22.127 23.136 Afgegeven verklaringen onbeperkt geschikt 474.813 419.497 Afgegeven verklaringen met (termijn)beperking 155.704 163.101 Afgegeven verklaringen ongeschikt

3.868

In behandeling genomen Eigen verklaringen van geschiktheid

4.374

het beoordelingstraject tot de groep gerekend aan wie geen verklaring kon

Het aantal in behandeling genomen aanvragen voor een verklaring van

worden afgegeven. Over 2012 zijn alleen de cijfers over verklaringen van

rijgeschiktheid, de zogenoemde Eigen verklaringen, bedroeg in 2012

ongeschiktheid opgenomen in het jaarverslag. De cijfers over 2012 wijken

meer dan 646.000. In ruim 41.000 van de gevallen was er aanvullende

daardoor af van die over 2011.

informatie van de klant of keuringsarts nodig. In bijna 76.000 gevallen verwees CBR de aanvrager naar een medisch specialist. Bij circa 22.000

Reactietermijnen

aanvragers was een rijtest nodig om een goed besluit te kunnen nemen

In de eigenverklaringenprocedure behaalde het CBR nog niet de resultaten

over de rijgeschiktheid.

die het zich ten doel heeft gesteld. In 2012 werd gemiddeld 97 procent van de aanvragen binnen de norm van 16 weken afgerond. Gestreefd wordt

30

Voor ruim 155.000 aanvragers gold dat zij alleen geschikt waren met een

naar 98 procent.

(termijn)beperking van de rijbevoegdheid. Het aantal gevallen waarin

De managementinformatie over het keuringsproces is verbeterd.

het CBR geen Verklaring van geschiktheid kon verstrekken, bedroeg

Voor structurele verbetering van de reactietermijnen wordt het proces

ongeveer 3.800. Dan bleek de aanvrager op grond van de geldende

van medische keuringen volledig herzien en het ICT-systeem grondig

criteria ongeschikt. In 2011 werden ook mensen die onvoldoende

verbeterd. De eerste stappen voor het herontwerp van processen en

medewerking gaven aan de procedure of de aanvraag introkken tijdens

systemen zijn gezet.

i < <


Voor de voortgang van onderzoeken naar rijgeschiktheid is het CBR in veel gevallen afhankelijk van de klant en de arts. Het CBR wil het daarom voor zowel de klant als de arts eenvoudiger maken complete informatie te leveren. Als gevolg hiervan kan het CBR snel een besluit nemen met zo min mogelijk aanvullende informatieverzoeken en verwijzingen. Het CBR gaat hiervoor de klantinformatie nog verder verbeteren, de digitale dienstverlening via ‘Mijn CBR’ vergroten en goede afspraken maken met specialisten en patiëntenverenigingen. Herkeuring en bezwaar In 2012 maakten 1.209 aanvragers van een Verklaring van geschiktheid gebruik van hun recht op een herkeuring (‘second opinion’) na een eerste besluit van het CBR. Naast een herkeuring bestaat de mogelijkheid om op grond van de Algemene wet bestuursrecht een bezwaarschrift in te dienen tegen het besluit van het CBR; in 2012 werd hiervan 1.107 keer gebruik gemaakt. Digitale dienstverlening voor klanten

31

Sinds begin 2013 is het mogelijk alle typen Eigen verklaringen (senioren,

In 2012 heeft het CBR de digitale dienstverlening verbeterd voor mensen

beroepschauffeurs) digitaal aan te vragen. Klanten hoeven het formulier

die een Verklaring van geschiktheid willen aanvragen. Sinds 1 juli 2012

niet meer op te halen bij hun gemeente.

kunnen kandidaten voor het personenauto-examen die geen medische

Op de website wordt ook meer informatie gegeven over de gevolgen van

beperking hebben, zelf een zogenoemde Eigen verklaring digitaal indienen

medische aandoeningen voor het rijbewijs. Daarnaast is er een folder

via Mijn CBR.

ontwikkeld om de eigenverklaringenprocedure te verduidelijken. Deze

i < <


folder is sinds medio 2012 te vinden op de website. Sinds eind 2012

De one-stop-centers dragen bij aan de stroomlijning van het proces van

wordt deze folder meegestuurd bij de ontvangstbevestiging van de Eigen

rijbewijskeuringen.

verklaring. Bij de Gezondheidsraad is een permanente Commissie Rijgeschiktheid Vereenvoudiging en verbetering medische onderzoeken

ingesteld. Deze commissie informeert de minister van Infrastructuur

Het CBR is in 2012 gestart met het oppakken van een regierol bij de

en Milieu periodiek over ontwikkelingen waardoor de ‘Regeling eisen

medische keuringen. Met patiëntenverenigingen en medisch specialisten

geschiktheid 2000’ kan worden aangepast. Hierdoor kan het CBR de

werd gesproken over keuringsrapporten, formats en kwaliteit. Daarnaast

dienstverlening aan klanten baseren op de laatste inzichten.

is het CBR nieuwe relaties aangegaan met patiëntenverenigingen en heeft het bestaande relaties nieuw leven ingeblazen.

Verantwoorde mobiliteit voor mensen met functiebeperking

Uitgangspunt is dat voorlichting over rijgeschiktheid door het CBR

Mobiliteit is voor mensen van groot belang; het wordt gezien als een

gecombineerd met informatie vanuit de verenigingen de beste resultaten

voorwaarde voor zelfstandigheid op het werk en privé. Dat geldt zeker voor

oplevert. Het CBR gaf lezingen en werkte mee aan websites van

mensen met een functiebeperking. Het CBR streeft er dan ook naar zoveel

patiëntenverenigingen. De samenwerking betreft momenteel onder meer

mogelijk mensen met functiestoornissen veilig aan het gemotoriseerde

de Epilepsie Vereniging Nederland, de Diabetes Vereniging Nederland,

verkeer te laten deelnemen. Daarvoor beschikt het CBR over de expertise

de Parkinsonvereniging, de Vereniging Spierziekten Nederland en de

van de zogenoemde ‘deskundigen praktische rijgeschiktheid’. Deze

Stichting ICD-dragers Nederland.

deskundigen begeleiden mensen met functiebeperkingen waar mogelijk door middel van training en advies. Ook stellen zij de benodigde

In juni 2012 is een speciaal telefoonnummer geopend voor keurend artsen

aanpassingen aan het voertuig vast.

dat gemiddeld 35 maal per maand wordt gebeld. In veel gevallen nemen keurend artsen contact op met het CBR voor inhoudelijk medisch overleg. In 2012 zijn de voorbereidingen gestart van zogenoemde ‘one-stopcenters’ voor onder andere beroepschauffeurs. Dat zijn centra waar klanten van het CBR de rijbewijskeuringen op één dag kunnen doorlopen.

32

i < <


Vorderingen in 2011 en 2012 2012 2011 Mededelingen politie 23.973 17.738 Onderzoeken rijgeschiktheid * 6.811 7.337 Lichte Educatieve Maatregel Alcohol * 2.146 764 Educatieve Maatregel Alcohol * 5.926 7.068 Alcoholslotprogramma * 4.252

138

Educatieve Maatregel Gedrag * 1.443 1.507 (* aantal opgelegd)

Keuring ouderen met geheugenproblemen

Medisch Ethische Commissie van het Universitair Medisch Centrum

‘Fitness to drive with cognitive impairments’ (FitCi) is een gezamenlijk,

Groningen heeft – op enkele details na – akkoord gegeven. In 2013 wordt

vierjarig wetenschappelijk onderzoek van de Rijksuniversiteit Groningen,

gestart met de verzameling van gegevens bij 400-500 patiënten.

de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV) en het CBR. Het wordt medegefinancierd door het ministerie van

33

Vorderingen

Infrastructuur en Milieu. Het doel is een efficiënte en eerlijke manier van

In 2012 zijn er 35 procent meer mededelingen van de politie binnengekomen

beoordelen van de groeiende groep ouderen met cognitieve problemen,

in verband met alcoholovertredingen, verkeersgevaarlijk rijgedrag,

van milde geheugenstoornissen tot beginnende of lichte dementie. Het

vermoeden van ongeschiktheid in verband met een medische aandoening

onderzoek wordt uitgevoerd op vijf plaatsen: Groningen, Drachten,

en drugs. Dit is onder andere het resultaat van acties die het CBR heeft

Winschoten, Amsterdam en Maastricht. In het onderzoek wordt gebruik

ondernomen om de politie te informeren over wanneer zij een mededeling

gemaakt van rijsimulatoren. Het CBR levert onder andere de rijtest

kunnen doen aan het CBR. Als gevolg hiervan is het aantal onderzoeken

‘praktische rijgeschiktheid’ als toetsinstrument aan het project. Ook de

naar rijgeschiktheid en het aantal opgelegde maatregelen toegenomen.

i < <


De Educatieve maatregel alcohol en verkeer is door de start van het Alcoholslotprogramma in 2012 minder vaak opgelegd dan in 2011. Het alcoholpromillage is bepalend voor de maatregel die het CBR oplegt. Sinds de start van het Alcoholslotprogramma per 1 december 2011 krijgt een deel van de vroegere deelnemers aan de educatieve maatregel het Alcoholslotprogramma opgelegd. Alcoholslotprogramma In 2012 is het Alcoholslotprogramma ruim 4.200 keer opgelegd en is het rijbewijs van de betrokkenen ongeldig verklaard. In 2012 zijn ruim 1.400 betrokkenen gestart met dit programma. Starten kan tot 5 jaar nadat het Alcoholslotprogramma is opgelegd. Om klanten goed te informeren over deelname is er veel persoonlijk contact met hen geweest. Veel klanten zijn zowel tijdens de start als tijdens de deelname aan het programma stap voor stap begeleid. Deze persoonlijke begeleiding draagt bij aan een positieve afronding door de klanten van het tweejarige

Deelnemers aan het Alcoholslotprogramma kunnen in bepaalde situaties

programma.

een oproep krijgen voor een extra uitlezing van hun alcoholslot. Dat betekent dat ze zich moeten melden bij een erkende inbouwlocatie in

Bij de uitvoering van het Alcoholslotprogramma zijn enkele knelpunten

Nederland. De termijn waarbinnen deze extra uitlezing moet plaatsvinden,

aan het licht gekomen. Naar aanleiding daarvan heeft de minister de

is verlengd van 5 naar 14 dagen.

regeling aangepast. Bromfietsers die worden aangehouden met een ademof bloedalcoholgehalte van 570 tot 785 µg/l (beginnende bestuurders: van

34

Bezwaar tegen besluiten vorderingsprocedure

435 tot 785 µg/l) krijgen geen Alcoholslotprogramma opgelegd. In plaats

Naar aanleiding van besluiten over opgelegde onderzoeken en maat

daarvan krijgen zij een Educatieve maatregel alcohol en verkeer opgelegd.

regelen bestaat de mogelijkheid een bezwaarschrift in te dienen op grond

Deze wijziging is met terugwerkende kracht ingegaan per 1 december

van de Algemene wet bestuursrecht. In 2012 werd hiervan 4.067 keer

2011.

gebruik gemaakt.

i < <


Organisatie Management en medewerkers werkten in 2012 gezamenlijk aan de ontwikkeling van de strategie van het CBR voor de jaren 2013-2016. Uit een in 2012 gehouden medewerkersonderzoek bleek dat het algemene tevredenheidscijfer is gestegen. De Klantenservice breidde haar dienstverlening uit met gerichte belacties om klanten te informeren over voor hen belangrijke wijzigingen. CBR pakte met succes de professionalisering van de klachtenbehandeling aan. In oktober 2012 is een vernieuwde website gestart, die beter aansluit op de behoeften van klanten. Begin 2012 is op een grote medewerkersbijeenkomst het startsein gegeven voor de ontwikkeling van de CBR-strategie voor de jaren 2013-2016. Op basis van onder meer een onderzoek naar de behoeften van klanten hebben directie en managers een visie ontwikkeld op de toekomstige dienstverlening van het CBR. Alle managers van het CBR hebben deze visie in bijeenkomsten met hun medewerkers besproken. Voor deze visiebijeenkomsten waren zij toegerust met een ‘toolkit’ met onder andere een programma en opzet voor de teambijeenkomsten en een presentatie over de visie.

dat geïnvesteerd wordt in een gezond werkklimaat, met openheid transparantie en respect, veiligheid en vertrouwen in teams, waar feedback

35

De strategie draait om het verbeteren van de dienstverlening.

gegeven en ontvangen wordt en met plezier en enthousiasme wordt

Medewerkers maken in deze dienstverlening het verschil. Daarom

gewerkt. Dit is een proces dat de inzet vraagt van iedereen die bij het CBR

worden zij in de strategie gezien als de sleutel tot succes. Dat betekent

werkt; van de directie, van management en van medewerkers.

i < <


Personeel Eind 2012 werkten er 1.189 medewerkers (1.039,61 fte) bij het CBR, 19 meer dan in 2011. In 2012 besteedde het CBR extra aandacht aan integriteit en veiligheid, de ontwikkeling van managers en medewerkers en de formulering van een nieuw personeelsbeleid. In 2012 is voor de tweede maal een medewerkersonderzoek gehouden. Met de vakbonden bereikte CBR overeenstemming over een nieuwe cao. Integriteit en veiligheid Het CBR vindt het onacceptabel dat medewerkers te maken krijgen met agressie en geweld. Daarom heeft het in 2012 huisregels opgesteld die gelden voor alle bezoekers van CBR-locaties. Tegelijkertijd is er een sanctiereglement opgesteld, dat beschrijft welke maatregelen het CBR treft als een klant of bezoeker de huisregels niet respecteert of strafbare feiten pleegt. In 2012 is gestart met het plaatsen van camera’s in alle examenlocaties. Als het onverhoopt toch mis gaat, zorgt het CBR voor goede opvang en

voor het hogere als het middenkader.

nazorg. Medewerkers kunnen dan gebruik maken van deskundige en

Het CBR vraagt van zijn managers een coachende stijl van leidinggeven.

professionele hulp. Daarnaast zijn er trainingen gegeven aan medewerkers

In 2012 is het groepsgewijze ontwikkelingsprogramma voor

met directe klantcontacten om te leren omgaan met grensoverschrijdend

examenmanagers afgerond. Daarvoor in de plaats is een modulair

gedrag. Deze trainingen lopen door in 2013.

managementontwikkeltraject opgezet. Leidinggevenden – en medewerkers met leidinggevende ambitie – stellen in overleg met hun manager hun

Management

36

eigen ontwikkelprogramma op dat is afgestemd op hun behoefte. Vanuit

In 2012 zijn overeenkomstig het Verbeterprogramma bijna alle

deze nieuwe opzet heeft een aantal leidinggevenden in 2012

interimmanagers vervangen door vaste krachten. Dat geldt zowel

verzuimtrainingen gevolgd.

i < <


Opleidingen

tevredenheid. Op basis van het onderzoek zijn verbeteringen

In 2012 hebben medewerkers een voortgangsgesprek en een

doorgevoerd. In 2012 kwam de score uit op 7,4. Dit cijfer komt overeen

jaargesprek gehad met hun leidinggevende in het kader van de

met het gemiddelde van de Nationale Tevredenheidsindex, waaraan

nieuwe gesprekkencyclus. De ontwikkelvragen en ambities die uit de

honderden organisaties meedoen. Uit de resultaten van 2012 blijkt dat

gesprekken naar voren zijn gekomen hebben als input gediend voor de

de medewerkers zich meer verbonden voelen met CBR en de doelen

opleidingsplannen voor 2013. In 2012 is veel geïnvesteerd in trainingen op

van de organisatie. Zij vinden dat de interne communicatie is verbeterd

het gebied van klantgerichtheid om de visie van het CBR op dit gebied te

en er meer duidelijkheid is over ieders rol. Op onderdelen zijn nog

ondersteunen.

verbeteringen wenselijk. Medewerkers hebben behoefte aan meer

In het ontwikkelbeleid van het CBR krijgen zowel managementopleidingen

openheid en waardering. Het komend onderzoek (2013) zal laten zien

als vaardigheidstrainingen en vakopleidingen de aandacht. Een nieuw

of het CBR op deze punten vooruitgang boekt.

instrument bij de vakopleidingen is coaching. Op het intranet van het CBR is in 2012 een catalogus opgenomen van opleidingen die voor iedereen ter

Cao

beschikking staan. Ook is er een ‘coachpool’ in het leven geroepen.

Directie en vakbonden hebben voorjaar 2012 een kortdurende cao

CBR heeft in 2012 het instrument ‘mediation’ ingezet. Medewerkers

afgesloten, die liep van 1 juni 2012 tot 1 januari 2013. De cao voorzag in

of leidinggevenden kunnen bij samenwerkingsproblemen, als zij daar

een structurele loonsverhoging van 1 procent per oktober 2012. Vanwege

behoefte aan hebben, ondersteuning krijgen van een externe bemiddelaar.

onzekerheid in verband met het nieuwe kabinet en regeerakkoord, is afgesproken de gesprekken over een meer eigentijdse cao over de

Nieuw personeelsbeleid

verkiezingen heen te tillen. Januari 2013 hebben CBR en vakbonden een

In het kader van het Verbeterprogramma heeft het CBR in 2012 een nieuw

onderhandelingsakkoord bereikt over de cao voor 2013. Er komt een

personeelsbeleid vastgesteld, met daarin onder andere aandacht voor

incidentele uitkering van twee maal 1 procent (februari en september

ontwikkeling, veiligheid, gezondheid en vitaliteit. De pijlers onder het

2013). Er is geen structurele loonsverhoging afgesproken.

nieuwe beleid zijn eigen verantwoordelijkheid, goed werkgeverschap en

Daarnaast heeft het CBR met de vakbonden overeenstemming bereikt

duurzame inzetbaarheid.

over een sociaal plan. Bij het parlement is een wetsvoorstel in behandeling voor verhoging van de keuringsleeftijd van automobilisten van 70 naar

Medewerkersonderzoek

37

75 jaar per 1 januari 2014. Deze wijziging heeft gevolgen voor de personele

Het CBR is in 2011 begonnen met een jaarlijks medewerkersonderzoek.

omvang van het CBR. CBR kan het sociaal plan ook inzetten bij andere

In 2011 scoorden medewerkers gemiddeld een 6,7 op algemene

wijzigingen in de toekomst.

i < <


Ziekteverzuim In het verslagjaar kwam het ziekteverzuimpercentage uit op 6 procent, net als in 2011. Dit ondanks de versterkte aandacht van managers voor het onderwerp, verzuimgesprekken met medewerkers en geboden faciliteiten. Komend jaar zal een belastbaarheidsonderzoek worden uitgevoerd om nog gerichter aan de inzetbaarheid en vitaliteit van medewerkers te kunnen werken.

Klantenservice In 2012 handelde de Klantenservice van het CBR zo’n 540.000 telefoongesprekken af en meer dan 30.000 e-mailberichten (in 2011: 475.000 gesprekken en 23.000 e-mailberichten). De Klantenservice investeerde in 2012 in de verbetering van gespreks technieken en verhoging van de kwaliteit van de gesprekken. Het

gesprekken, ook als die wat langer duren. De grens van drie minuten

dienstenpakket werd uitgebreid met gecoördineerde belacties en actief

– waarna een gesprek moest worden afgerond – is komen te vervallen.

meedenken over de klantbenadering bij nieuwe ontwikkelingen. Gecoördineerde belacties Kwaliteit gesprekken

38

Een nieuwe activiteit van de Klantenservice in 2012 waren gecoördineerde

De klantadviseurs verbeterden in 2012 hun gesprekstechnieken door

belacties. In sommige gevallen – met name bij wijzigingen in de

opleidingen, terugluisteren van gesprekken en coaching. CBR schakelde

regelgeving – kan de Klantenservice telefonisch contact opnemen met

hiervoor een gespecialiseerd extern bureau in. De Klantenservice

klantgroepen die er belang bij hebben tijdig op de hoogte te zijn van

besloot verder in alle gevallen prioriteit te geven aan de kwaliteit van de

de effecten van een wijziging op hun persoonlijke situatie. Zo hebben de

i < <


klantadviseurs in oktober 2012 ruim 400 bromfietsbestuurders benaderd,

‘Prettig contact met de overheid’

van wie de oplegging van het Alcoholslotprogramma was omgezet in

Het CBR heeft zich in 2011 aangesloten bij het rijksbrede project ‘Prettig contact

deelname aan een lichtere maatregel. Eind 2012 belden de klantadviseurs

met de overheid’. De in het project beschreven werkwijze is organisatiebreed

in één week 1.500 bezitters van een vrachtauto- of busrijbewijs over een

ingevoerd. Voor de klachtenbehandeling betekent dit een informele aanpak.

voor hen belangrijke wijziging van de verlengtermijn als gevolg van de

Centraal staan snel telefonisch contact met burgers en een oplossingsgerichte

inwerkingtreding van de nieuwe Europese rijbewijsrichtlijn. De betrokken

houding.

klanten bleken de belacties zeer te waarderen. Samenwerking met Nationale ombudsman Actief meedenken

CBR werkt voor de klachtenbehandeling intensief samen met de Nationale

Het werkaanbod bij de Klantenservice is sterk afhankelijk van ontwik

ombudsman. Sinds 1 januari 2012 is een tijdelijk klachtenloket bij de

kelingen in de werkvoorraden bij het CBR, wijzigingen in processen of

Nationale ombudsman ingericht waar burgers terecht kunnen die

regelgeving en nieuws in de media.

problemen ondervinden bij de interne klachtenbehandeling door het CBR.

Om de schommelingen in het werkaanbod zo goed mogelijk op te vangen,

Zowel op de website van de ombudsman als op de website van het CBR

heeft de Klantenservice in het afgelopen jaar de banden met de divisies

wordt de burger over deze mogelijkheid geïnformeerd. Daarnaast wijst het

aangehaald. De klantadviseurs denken vanuit hun ervaring actief mee over

CBR in zijn informatiefolder over klachten en in elke ontvangstbevestiging

de communicatie rond nieuwe ontwikkelingen en zorgen dat zij daarover

van een klacht op het bestaan van het loket. Van januari tot en met

tijdig de juiste informatie ontvangen.

november 2012 zijn vier meldingen bij het loket binnengekomen. Naar aanleiding van de evaluatie van dit klachtenloket heeft de ombudsman

Klachtenbehandeling

geconstateerd dat het CBR succesvol is in de ontwikkeling van zijn klachtenbehandeling; hij ziet de verdere verbetering met vertrouwen

Het CBR heeft in 2012 de professionalisering van de klachtenbehandeling met

tegemoet.

succes aangepakt. Ieder kwartaal wordt een klanttevredenheidsonderzoek uitgevoerd dat specifiek is gericht op klachtenafhandeling. Hieruit blijkt een stijgende tevredenheid. Het CBR verbetert zijn klachtenbehandeling voortdurend op basis van deze onderzoeken. Ook signalen uit kwartaalrapportages van de onafhankelijke klachtencommissie dragen hieraan bij.

39

i < <


Communicatie In 2012 was verbetering van de interne en externe communicatie één van de prioriteiten van het CBR. Er was sprake van veel achterstallig onderhoud, gezien de eisen die klanten en ‘stakeholders’ in deze tijd aan een publieke dienstverlener stellen. In hoog tempo is in 2012 een aantal belangrijke verbeteringen gerealiseerd. De komende jaren zet het CBR deze verbeteractie voort. Goede communicatie met burgers, samenwerkingspartners en medewerkers staat centraal in de visie van het CBR. Verbetering communicatie per ‘klantproces’ Gestart is met de verbetering van de dagelijkse communicatie met klanten via mail, brieven, de website en folders. Gekozen is voor een planmatige aanpak waarbij de communicatie per ‘klantproces’ wordt verbeterd. In 2012 is hiervoor als eerste de ‘tone of voice’ beschreven die hoort bij de klantbenadering zoals het CBR die voor ogen heeft. Daarna is de

geschiktheid een folder met overzichtelijke informatie over de

communicatie met klanten die een rijbewijs willen halen geanalyseerd,

vervolgstappen in het proces. Ook het formulier van de Eigen verklaring

herschreven en getest. De invoering loopt door in 2013.

voor ouderen is inhoudelijk en qua vormgeving herzien. Deze wordt in 2013 getest bij ouderen en artsen.

In het laatste kwartaal van 2012 is het tweede proces onder de loep genomen: de communicatie met klanten van wie de medische

40

Vernieuwing website

rijgeschiktheid wordt beoordeeld. De analyse is afgerond en het

In oktober 2012 is de website www.cbr.nl vernieuwd. Belangrijkste

herschrijven is gestart. Vanaf eind 2012 ontvangen alle klanten bij

wijziging is dat de website nu beter aansluit op de behoeften van klanten.

de ontvangstbevestiging van hun Eigen verklaring over medische

Dit heeft onder andere geleid tot een geheel nieuwe ‘homepage’. Hiermee

i < <


is invulling gegeven aan de strategie van het CBR om burgers als primaire

Projectenbureau

klanten centraal te stellen en hen duidelijke informatie te geven over wat zij kunnen verwachten. De informatie voor examenkandidaten over het

Het Projectenbureau is voorjaar 2012 officieel losgekoppeld van de

rijbewijs is als eerste herzien. In 2013 wordt de informatie over de andere

afdeling ICT en een aparte stafafdeling geworden. Het Projectenbureau

klantprocessen aangepast.

levert projectmanagers aan de organisatie voor het aansturen van veranderingen die projectmatig worden aangepakt. In 2012 lag de

Interne communicatie

nadruk op het opzetten en inrichten van de afdeling. In dat kader is een

In 2012 is ingezet op het versterken van de communicatie tussen

projectmanagementmethode ingevoerd en zijn nieuwe medewerkers

medewerkers en lijnmanagers als meest belangrijke directe en

geworven. Ook is een intern orgaan opgericht dat besluiten neemt over de

persoonlijke vorm van communicatie. Om leidinggevenden in deze

CBR-projectenportfolio. Begin 2012 is het project Alcoholslotprogramma

verantwoordelijkheid goed te ondersteunen, komen zij vanaf begin

afgerond en overgedragen aan de divisie Rijgeschiktheid. Daarnaast werd

2012 elk kwartaal bijeen in interactieve managementbijeenkomsten.

belangrijke vooruitgang geboekt met de projectmatige en ketenbrede

Ook ontvangen zij vanaf medio 2012 maandelijks een e-zine, de

invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn en de verbetering

Managementupdate, met korte berichten die zij kunnen delen met

van het klantenportaal Mijn CBR. Ook is gestart met de projectmatige

hun medewerkers.

vernieuwing van het theorie-afnamesysteem en zijn nieuwe diploma’s op creditcardformaat ingevoerd voor het vervoer van gevaarlijke stoffen over

Verder zijn in 2012 plannen uitgewerkt voor een nieuw intern

de weg (ADR-diploma). Eind 2012 waren 16 projecten in uitvoering.

communicatieplatform met een ander medewerkersmagazine en een interactiever intranet. Als eerste stap is de openheid vergroot in

ICT

het bestaande personeelsblad en via ‘yammer’ (interne variant van

41

‘twitter’). Het aantal ‘yammeraars’ is in 2012 gegroeid tot ruim vijftig

Op 1 januari 2012 werd de herinrichting van de ICT-afdeling afgerond en

procent van de medewerkers. Eind 2012 is de formule van het nieuwe

is de zogenoemde ‘enterprise-architectuur’ als volwaardige discipline

medewerkersmagazine vastgesteld; het eerste nummer verschijnt in

van start gegaan. De ICT-afdeling besteedde in 2012 extra aandacht aan

2013. Vernieuwing van het intranet volgt in 2013.

informatiebeveiliging en voerde verschillende systeemwijzigingen door.

i < <


Nieuwe organisatiestructuur In de nieuwe organisatiestructuur ligt de nadruk op de continuïteit van de systemen, de kwaliteit van de dienstverlening en het professioneel uitvoeren van systeemwijzigingen en projecten. De nieuwe structuur heeft geleid tot grotere betrokkenheid en tevredenheid van de ICT-medewerkers en een hoge beschikbaarheid van de systemen (98 procent). In 2012 is begonnen met het maken van afspraken tussen de divisies en afdelingen van het CBR en de ICT-afdeling over de prestaties die de verschillende systemen moeten leveren (‘service level agreements’). Hiervoor is ook de samenwerking met de systeemleveranciers geprofessionaliseerd. Om de kwaliteit van systeemwijzigingen te verhogen is gestart met de inrichting van een nieuw testproces. De invoering daarvan wordt begin 2013 afgerond. Projecten en systemen In 2012 zijn verschillende systeemwijzigingen doorgevoerd. Het ging onder andere om wijzigingen in verband met de invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn en de introductie van een nieuw klantenportaal

kwetsbaarheden en afhankelijkheden Aansluitend hierop zijn maatregelen

(Mijn CBR.nl) waarop klanten gepersonaliseerde (status)informatie

opgesteld om de continuïteit van bedrijfsprocessen veilig te stellen in

kunnen raadplegen over diensten en producten van het CBR.

geval van calamiteiten. In 2013 volgen de andere processen van het CBR. Naast de jaarlijkse ‘attack & penetration’-test om de infrastructuur

Informatiebeveiliging

42

en applicaties op veiligheid te testen, is medio 2012 ook een ‘audit’

Op het gebied van Business Continuity Management is in 2012 bij de

uitgevoerd naar informatiebeveiliging in brede zin. Op basis van deze

Klantenservice in kaart gebracht wat de risico’s zijn ten aanzien van

audit is een plan van aanpak gemaakt met maatregelen om de risico’s

i < <


te beheersen. De uitvoering is kort daarna opgestart, zodat het CBR in

georganiseerd. Zo is dit jaar de schoonmaak overgegaan naar een

2013 kan voldoen aan het Voorschrift Informatiebeveiliging Rijksoverheid,

landelijke dienstverlener.

zoals wettelijk vereist. Begin 2013 staan risicoanalyse-workshops met het

De meldpunten voor facilitaire zaken en voor calamiteiten zijn

management ingepland.

operationeel en functioneren goed. CBR heeft dit jaar een herstart gemaakt met ontruimingsoefeningen op

Ten slotte is in 2012 een ‘audit’ uitgevoerd naar het gebruik van DigiD

de kantoorlocaties en de bedrijfshulpverlening is op orde gebracht.

op de systemen van het CBR. Op basis van de bevindingen is een plan van aanpak opgesteld om in 2013 te voldoen aan de DigiD-norm van

Huisvesting

de overheid. Medio 2013 zal de interne auditdienst een ‘assessment’

In het kader van het Verbeterprogramma neemt het CBR zijn

uitvoeren op de beveiliging van DigiD binnen het CBR en worden de

locatiebeleid onder de loep. Doel is de dienstverlening aan klanten en de

resultaten hiervan aan het ministerie toegestuurd.

werkomstandigheden van medewerkers te verbeteren. De plannen moeten ook leiden tot een betere benutting van locaties tegen een goede prijs.

Inkoop en facilitaire zaken

In 2012 is een start gemaakt met het opstellen van uitgangspunten en kwaliteitseisen waaraan de locaties moeten voldoen. Het project wordt in

Inkoop

2013 voortgezet.

In 2012 zijn offerte- en aanbestedingstrajecten doorlopen voor onder andere uitzendkrachten, inhuur van ICT en vervanging van bromfietsen.

Risicobeheersing en controle

CBR sloot aan bij de rijksbrede aanbesteding van post. In totaal zijn in 2012 ruim 2.700 inkooporders verstrekt.

Voor de sturing en beheersing van de organisatie zijn interne risico beheersings- en controlesystemen ingericht. Hiermee streeft het CBR naar

Facilitaire zaken Onder de projectnaam ‘Ghostbusters’ is op bijna alle 55 examenlocaties

continuïteit en resultaatgerichtheid van de organisatie, zowel op de korte als op de (middel)lange termijn.

achterstallig onderhoud gedaan en is de uitstraling aanzienlijk verbeterd. Kantoorlocatie Arnhem is opnieuw ingedeeld en grondig opgeknapt. Steeds meer interne dienstverlening van het CBR is landelijk

43

i < <


Audits

worden afzonderlijk vermeld. Deze informatie stelt het CBR in staat beter

De interne auditdienst stelt jaarlijks een op een risicoanalyse gebaseerd

te sturen op uitgaven en inkomsten. Tot slot maakt het CBR ieder jaar een

auditjaarplan op dat door de directie wordt goedgekeurd en ter informatie

financieel meerjarenbeleidsplan. Het strategisch beleid en de financiële

aan de auditcommissie wordt voorgelegd. Van iedere audit wordt een

meerjarenbegroting wordt hierin ieder jaar bijgewerkt.

rapportage uitgebracht. Ieder kwartaal wordt door de interne auditdienst een follow-up-rapportage opgeleverd met alle openstaande aanbevelingen

Fraudepreventie

gedurende de voorgaande periode en de wijze waarop door betrokken

In het verslagjaar heeft het thema fraudepreventie de nodige aandacht

managers voortgang is geboekt. Het gaat om aanbevelingen naar

gekregen. Sinds eind 2011 heeft de fraudecommissie met nieuwe leden

aanleiding van de audits van de interne auditdienst, aangevuld met

haar activiteiten voortgezet. In 2012 is de aandacht vooral uitgegaan naar

aanbevelingen van de externe accountant en andere externe adviseurs. Het

het zoveel mogelijk via protocollen (laten) afhandelen van meldingen,

volgens afspraak uitvoeren van de auditaanbevelingen maakt onderdeel

inclusief de monitoring van de voortgang. Daarnaast is een start gemaakt

uit van de jaarplannen. De directie neemt de follow-up-rapportages

met een bedrijfsbrede risicoanalyse. Bij de divisie Theorie zijn na een

mee in het kwartaaloverleg met de verantwoordelijke managers. In dit

risico-inventarisatie diverse preventieve maatregelen doorgevoerd. Het

kwartaaloverleg bespreekt de directie de strategie, de doelstellingen en de

gaat daarbij onder andere om erkende opleidingen op het gebied van

belangrijkste risico’s en bewaakt de prestaties van de divisies aan de hand

identificatiecontrole voor de medewerkers op de theorie-examencentra en

van vastgestelde prestatie-indicatoren en financiële resultaten.

om aanscherping van de huisregels.

Planning en control Het CBR heeft vanaf 2011 een aantal procesaanpassingen gerealiseerd. De belangrijkste daarvan zijn de implementatie van een vernieuwde planningen controlcyclus en een kostprijsberekening per product(soort). Daarnaast is het maandelijkse overzicht van inkomsten en uitgaven verduidelijkt door een splitsing te maken in vaste kosten en kosten die samenhangen met de aantallen examens. Ook de directe kosten (bijvoorbeeld kosten voor de inzet van examinatoren) en indirecte kosten (bureaukosten of ‘overhead’)

44

i < <


Verslag Raad van Toezicht 2012 was een jaar van verbetering en vernieuwing voor het CBR. De Raad van Toezicht heeft in het verslagjaar geijverd voor een financieel meerjarenbeleidsplan dat ruimte schept voor een versterking van het eigen vermogen en dat de organisatie voldoende armslag geeft bij het doorvoeren van verbeteringen in de dienstverlening. De Raad van Toezicht heeft uitgebreid aandacht besteed aan de omvorming van het CBR tot publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan die ook gevolgen gaat hebben voor het toezicht door de Raad van Toezicht en de rol van het Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Voorts had de Raad gedurende het gehele verslagjaar speciale aandacht voor de risico’s en noodzakelijke verbeteringen in het proces van aanvragen voor verklaringen van medische rijgeschiktheid. Verantwoordelijkheden Raad van Toezicht De Raad van Toezicht heeft tot taak toezicht te houden op het beleid van de directie en op de algemene gang van zaken van de Stichting CBR.

- de strategie en de risico’s verbonden aan de activiteiten van de Stichting; - de opzet en de werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen;

De Raad van Toezicht adviseert daarnaast de directie. Samen met de directie is de Raad van Toezicht verantwoordelijk voor de integriteit en

Samenstelling Raad van Toezicht

transparantie van de Stichting. De Raad van Toezicht richt zich bij de

De Raad van Toezicht van het CBR bestaat uit vijf leden.

vervulling van zijn taak naar het belang van de Stichting en alle daarbij

De Raad van Toezicht vergaderde in 2012 acht maal. Eenmaal per jaar

betrokken belanghebbenden.

komt ook de evaluatie over het eigen functioneren van de Raad van Toezicht aan de orde. De overlegvergaderingen van de Ondernemingsraad

45

Het toezicht van de Raad op de directie omvat tenminste het toezicht op:

worden door een telkens wisselend lid van de Raad van Toezicht als

- de realisatie van de doelstellingen van de Stichting;

waarnemer bijgewoond.

i < <


Er vond een aantal maal overleg plaats met de minister van Infrastructuur

In 2012 heeft de auditcommissie zeven maal vergaderd. De audit

en Milieu. Verder had de Raad van Toezicht overleg met de secretaris-

commissie heeft aandacht besteed aan de reguliere onderwerpen, zoals

generaal van dit ministerie. Ook was er een bijeenkomst waarin een

de financiële rapportage, het accountantsverslag, de interne audits en

juriste van het Ministerie de Raad informeerde over de omvorming van

hun follow-up, het controleplan, de management letter, de begroting en

privaatrechtelijk naar publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan.

het jaarplan. Andere belangrijke behandelde punten waren de omvorming naar een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan, fraudebeheersing,

Auditcommissie

de opzet van de enterprise-architectuur, informatiebeveiliging, het

De auditcommissie maakt deel uit van de Raad van Toezicht en heeft als

kostprijsmodel en de meerjarenbegroting.

taak het houden van toezicht op de directie, onder meer ten aanzien van de

Daarnaast is ook in 2012 veel aandacht besteed aan het pensioendossier,

werking van de interne risicobeheersings- en controlesystemen, de financiële

waaronder de liquidatie van het pensioenfonds CBR en de overgang

informatievoorziening, de financiering van het CBR en de toepassingen van

naar het ABP, de inrichting van de governance met betrekking tot het

informatie- en communicatietechnologie. Tevens houdt de auditcommissie

toeslagendepot en het aanvullend feitenonderzoek rondom pensioenen.

toezicht op de opvolging van bevindingen van de externe accountant, de relatie met de externe accountant en het functioneren van de interne

Een groot deel van de bovengenoemde onderwerpen zal ook in 2013

auditdienst.

worden behandeld. Daarnaast zal er aandacht zijn voor de grote IT-projecten die het CBR in de nabije toekomst realiseert.

46

naam

functie

benoemd per

aftredend per

herbenoembaar

de heer mr. P.P.J. Butzelaar

vice-voorzitter

1 mei 2010

1 mei 2014

ja

de heer prof. drs. G.J.N.H. Cerfontaine

voorzitter

1 mei 2010

1 mei 2014

ja

mevrouw drs. C.W. Gorter RA

lid, lid auditcommissie

1 mei 2011

1 mei 2015

ja

mevrouw prof. dr. S.G. van der Lecq

lid, voorzitter auditcommissie

1 januari 2011

1 januari 2015

ja

de heer drs. A.B. Sakkers

lid

15 januari 2010

15 januari 2014

ja

i < <


Besluitvorming in 2012 De Raad van Toezicht nam in 2012 onder andere besluiten over: - de benoeming van mevrouw mr. A. Roelvink-Verhoeff tot voorzitter van de Klachtencommissie van het CBR voor een termijn van vier jaar; - goedkeuring van de jaarrekening 2011; - goedkeuring van het Financieel Meerjaren Beleidsplan 2013-2016; - goedkeuring van de begroting 2013. Omvorming CBR In 2013 is de Kaderwet zelfstandige bestuursorganen (zbo’s) geïmplementeerd door middel van een Instellingswet CBR. In het kader hiervan is met de minister afgesproken om tegelijkertijd het CBR om te vormen tot een publiekrechtelijk zelfstandig bestuursorgaan. Met de omvorming komen er andere eisen voor het CBR en verandert het toezicht. Zo krijgt de minister meer bevoegdheden. Het gaat daarbij om aspecten als de omvang van het takenpakket en de goedkeuring van de begroting en het Financieel Meerjaren Beleidsplan.

47

Financieel Meerjaren Beleidsplan 2013-2016

In 2012 heeft de Raad van Toezicht in nauwe samenspraak met de

Met het oog op continuïteit en risicobeheersing heeft de Raad van

minister de nieuwe invulling van het toezicht vormgegeven. Daarbij

Toezicht zich in het verslagjaar ingespannen voor een solide Financieel

heeft de Raad actief meegedacht over de totstandkoming van de nieuwe

Meerjaren Beleidsplan voor het CBR.

toezichtvisie vanuit het ministerie op zbo’s. Hierbij is geborgd dat de Raad

De Raad heeft zich ingezet om in afstemming met het ministerie in

van Toezicht een eigen specifieke toezichtrol behoudt, naast het toezicht

de tariefsontwikkeling van het CBR voldoende ruimte te creëren voor

vanuit het ministerie.

de implementatie van de noodzakelijke structurele verbeteringen en de

i < <


investeringen die hiermee gepaard gaan. De Raad van Toezicht heeft in

beoordelingsgesprek met de leden van de directie, in aanwezigheid van

deze gesprekken ook aandacht gevraagd voor de bijzondere positie van

de manager P&O. De manager P&O maakt hiervan een verslag.

het CBR en de ontwikkelingen die de organisatie momenteel doormaakt. De Raad vond gehoor voor zijn verzoeken, waarmee de uitvoering van het pakket aan verbeteringen voor de komende jaren doorgang kan vinden.

Woord van dank Een woord van dank wil de Raad van Toezicht richten aan de medewerkers van het CBR. In 2012 hebben zij zich met grote inzet en betrokkenheid

Ontwikkeling divisie Rijgeschiktheid

ingespannen om klanten van het CBR zo goed mogelijk van dienst te zijn.

Speciale aandacht had de Raad in 2012 voor de risico’s en de noodzakelijke verbeteringen binnen de divisie Rijgeschiktheid. Zo was

de heer prof. drs. G.J.N.H. Cerfontaine, voorzitter

er de zorg rondom de wetswijziging waarmee de keuringsleeftijd voor

de heer mr. P.P.J. Butzelaar, vice-voorzitter

rijbewijsbezitters omhoog gaat van 70 naar 75 jaar en de consequenties

mevrouw drs. C.W. Gorter RA

daarvan voor de organisatie en – meer in het bijzonder – voor de

mevrouw prof. dr. S.G. van der Lecq

medewerkers. Het is voor het eerst in de geschiedenis van het CBR dat

de heer drs. A.B. Sakkers

een wetswijziging resulteert in een structurele daling van het werkaanbod. De Raad van Toezicht heeft zich ervoor ingespannen dat de organisatie de gevolgen op een goede manier kan opvangen. Zowel via de totstandkoming van een goed sociaal plan voor de medewerkers, als het zeker stellen van de noodzakelijke verbeteringen in het proces van medische keuringen in de komende jaren. Renumeratiebeleid Eén maal per jaar bespreekt de Raad van Toezicht buiten de aanwezigheid van de directie het functioneren van de leden van de directie en de (eventuele) gevolgen die hieraan verbonden moeten worden. De voorzitter en de vice-voorzitter van de Raad van Toezicht vormen samen de renumeratiecommissie en houden één maal per jaar een

48

i < <


Governance De Stichting CBR is als zelfstandig bestuursorgaan op grond van de Wegenverkeerswet 1994, de overeenkomst tussen de Staat der Nederlanden en de Stichting CBR belast met de uitvoering van publieke taken op het gebied van de verkeersveiligheid. Hieronder een overzicht van de taken en bevoegdheden van de diverse partijen: Minister van Infrastructuur en Milieu: - heeft ministeriële eindverantwoordelijkheid over het CBR; - houdt toezicht op het functioneren van het CBR; - wordt geïnformeerd door de directie en de Raad van Toezicht van het CBR; - geeft goedkeuring aan onder meer de tarieven van het CBR; - benoemt de leden van de Raad van Toezicht. De Raad van Toezicht: - bestaat uit vijf leden;

De directie van het CBR:

- legt verantwoording af over het eigen functioneren aan de minister

- bestaat uit een tweehoofdige directie;

van Infrastructuur en Milieu; - ziet toe op de werkzaamheden van de directie en staat die met raad ter zijde; - geeft goedkeuring aan onder meer de begroting, het jaarverslag, de jaarrekening, investeringen en de benoeming, schorsing en ontslag van de statutair directeuren.

49

- is belast met de dagelijkse leiding van het CBR; - is verantwoordelijk voor de uitvoering van de publieke taken; - legt verantwoording af aan de Raad van Toezicht en de minister over het gevoerde beleid; - verstrekt de minister inlichtingen die deze ten behoeve van zijn taakuitoefening nodig oordeelt.

i < <


Omvorming CBR

De directie (per ultimo 2012):

In 2012 is de omvorming van CBR voorbereid tot publiekrechtelijk

- mevrouw mr. S.M. Zijderveld, algemeen directeur;

zelfstandig bestuursorgaan (zbo) per 1 januari 2013. Het CBR was een

- de heer drs. R.A.L. Verstraeten, financieel directeur.

privaatrechtelijk zbo, maar voert uitsluitend publieke taken uit. Door de nieuwe Instellingswet CBR zijn de bevoegdheden van de minister

Ondernemingsraad (per ultimo 2012):

uitgebreid. Het gaat om zaken als benoeming van de directie, goedkeuring

- de heer C.M. Lange, voorzitter;

van de begroting en tarieven en vaststelling van het takenpakket. Het

- mevrouw A.M. de Kruijf, secretaris;

toezicht door de Raad van Toezicht en de rol van het ministerie daarbij

- de heer H.A. Otten, plaatsvervangend voorzitter;

verandert hierdoor. Door het ministerie is een nieuwe toezichtvisie

- de heer L. Aronius;

opgesteld. In lijn met de zbo-wetgeving heeft het CBR in 2012 gewerkt aan

- de heer C.H.J. Blokpoel;

de instelling van een centrale gebruikersraad en vier subraden die voorjaar

- mevrouw M.J. Donders

2013 van start gaan. De subraden hebben elk een ander aandachtsgebied:

- mevrouw M. Geiger;

klantervaringen van particuliere bestuurders, beoordelingen van

- de heer C.J.F. Hooge;

rijgeschiktheid, rijopleidingen en vakbekwaamheid van professionele

- de heer F.W. Kales;

bestuurders.

- de heer M.A. Kesselring; - de heer H.J.M.A. Putker;

De Raad van Toezicht (per ultimo 2012):

- mevrouw C.C.R. Stokkink.

- de heer prof. drs. G.J.N.H. Cerfontaine, voorzitter; - de heer mr. P.P.J. Butzelaar, vice voorzitter; - mevrouw drs. C.W. Gorter RA; - mevrouw prof. dr. S.G. van der Lecq; - de heer drs. A.B. Sakkers.

50

i < <


Financiële resultaten en vooruitzichten Voor het tweede achtereenvolgende jaar slaagde het CBR er in een positief

rijbewijsrichtlijn). De introductie van 2toDrive, waarbij 17-jarigen al op

financieel resultaat te realiseren. Het exploitatieresultaat in 2012 bedroeg

mogen gaan voor hun autorijbewijs, resulteerde in een grotere vraag

2,8 miljoen euro. De opbrengsten stegen met 5,8 procent. Daar stond een

naar het theorie-examen voor de auto en vermoedelijk minder vraag naar

minder grote toename van de kosten tegenover van 4,7 procent. Het eigen

het theorie-examen voor de bromfiets.

vermogen bedraagt nu 7,4 miljoen euro, waarmee de gewenste buffer voor het opvangen van bedrijfsrisico’s nog niet is bereikt.

Als gevolg van de (aanhoudend) onzekere economische situatie nam de vraag naar theorie-examens vanuit het beroepsgoederen

Opbrengsten

en -personenvervoer af met 9,6 procent. Als gevolg van een andere

De opbrengsten zijn in het verslagjaar met 6,3 miljoen euro (+5,8 procent)

onderlinge verhouding daalde de totale omzet van deze examens echter

gestegen ten opzichte van 2011: van 108,8 miljoen euro in 2011 tot

met 11,6 procent. Er was met name minder vraag naar theorie-examens

115,1 miljoen euro in 2012. In 2012 werden ruim 8.300 examens uitgesteld

voor vrachtauto’s en bussen; de vraag naar examens voor het vervoer van

als gevolg van extreme winterse omstandigheden (omzeteffect: circa 0,65

gevaarlijke stoffen nam daarentegen wel toe.

miljoen euro). Het grootste deel hiervan kon in 2012 worden ingehaald, echter wel tegen hogere (overwerk)kosten.

Praktijkexamens De totale opbrengst uit praktijkexamens steeg in 2012 met 3,2 procent tot

Theorie-examens

57,3 miljoen euro, het resultaat van de eerder genoemde tariefstijging met

De opbrengst uit theorie-examens in 2012 bedroeg 24,4 miljoen euro. Dit

gemiddeld 1,5 procent in combinatie met zo’n 2,3 procent meer verkochte

betekent een toename van 6,2 procent ten opzichte van 2011. De totale

examens. De vraag naar praktijkexamens voor motor steeg met 20 procent

vraag naar theorie-examens voor motor (+33 procent), auto (+10 procent)

en voor auto met 4,5 procent; inclusief het bromfietsexamen (-29 procent)

en bromfiets (-20 procent) steeg met 7,8 procent, bij een – voor het laatste

nam de totale particuliere vraag naar praktijkexamens en -toetsen toe

jaar - gereguleerde tariefstijging van gemiddeld 1,5 procent conform

met 4,1 procent. Gelijk aan de ontwikkeling bij het theorie-examen is de

de overeenkomst met het ministerie van Infrastructuur en Milieu. De

(vermoedelijke) oorzaak de aanpassing van de wetgeving (motor) en

toename in de vraag naar motorexamens werd veroorzaakt door

de introductie van 2toDrive (auto, bromfiets).

wijzigingen in de wetgeving begin 2013 (invoering derde Europese

51

i < <


Het aantal afgenomen praktijkexamens in de beroepssector daalde met 15,5 procent ten opzichte van 2011. Na enkele jaren met beperkte gevolgen van het economische klimaat voor de omzetontwikkeling van de beroepssector, is in 2012 de behoefte aan opleidingen in deze sector en afgeleid dus aan examens (substantieel) afgenomen. Verklaringen medische rijgeschiktheid De opbrengst van de verklaringen medische geschiktheid bedroeg 12,7 miljoen euro, 7,2 procent hoger dan in 2011. Bij deze categorie ging de tariefstijging van 1,5 procent gepaard met een toename van het aantal afgegeven verklaringen van 5,7 procent. Als gevolg van de toenemende vergrijzing is het aantal te behandelen arbeidsintensieve medische verklaringen in 2012 (opnieuw) sterk toegenomen. Vorderingsprocedure De opbrengsten in 2012 van de (wettelijke) vorderingsprocedure stegen met 15 procent tot 14,1 miljoen euro. De start van het

mix aan opgelegde en afgehandelde vorderingsmaatregelen resulteerde in

Alcoholslotprogramma in december 2011 ging gepaard met een andere

2012 per saldo in een toename van de opbrengst met 1,8 miljoen euro.

factureringssystematiek van de gehele vorderingsprocedure. Het opleggen van een besluit en de uitvoering ervan worden apart gefactureerd. In 2012

52

Overige opbrengsten

was deze systematiek voor het eerst een heel jaar van kracht. Het aantal

De overige opbrengsten stegen in 2012 met 0,4 miljoen euro (+6 procent)

ingezonden mededelingen, waarmee een vorderingsprocedure wordt

tot 6,5 miljoen euro, met name als gevolg van de verdere groei van de

gestart, lag in 2012 35 procent hoger dan het niveau van 2011. De totale

toezichtactiviteiten in het kader van de richtlijn Vakbekwaamheid.

i < <


Kosten

van de Stichting Pensioenfonds CBR en de Stichting Toeslagfonds CBR

Bij een omzetstijging van 5,8 procent bedroegen de totale kosten in

(0,3 miljoen euro) en werd de werkgeversbijdrage voor de ziektekosten

het verslagjaar 112,3 miljoen euro, een stijging van 5,1 miljoen euro

(0,2 miljoen euro) ook beschikbaar gesteld aan de deelnemers aan de

(+4,7 procent) ten opzichte van 2011.

prepensioenregeling.

Personeelskosten

De benodigde inzet van extern ingehuurde krachten nam toe met

De personeelskosten zijn in 2012 met 4,5 miljoen euro (+5,9 procent)

1,5 miljoen euro. Met name bij projecten, de Klantenservice en de

gestegen ten opzichte van 2011. De toename van de personeelskosten is

medische afdeling werden meer externe krachten ingezet.

mede gekoppeld aan het grotere werkaanbod –over de gehele linie– dat

Daarentegen is er 0,9 miljoen euro minder betaald aan bruto

CBR in 2012 heeft gehad.

vergoedingen (met name schadeloosstellingen) en is een tijdelijke toeslag

Aan lonen en salarissen werd 1,8 miljoen euro (+4 procent) meer

(die gold van 2008 t/m 2011) ad 1,4 miljoen euro komen te vervallen.

betaald, met name als gevolg van de toename van de gemiddelde personeelsbezetting van 1.002 fte naar 1.033 fte (+3,1 procent). De kosten

Afschrijvingskosten

van de eindejaarsuitkering namen toe met 0,5 miljoen euro als gevolg van

De hogere afschrijvingslasten van 0,2 miljoen euro van immateriële vaste

gemaakte cao-afspraken. De wettelijke sociale lasten stegen in 2012 met

activa in 2012 zijn het gevolg van de bijzondere waardevermindering van

0,9 miljoen euro en de pensioenlasten met 2,1 miljoen euro.

ontwikkelde vorderingenproducten in 2012 (-0,2 miljoen euro). De eerste fase van het klantenportaal Mijn CBR is medio 2012 in gebruik genomen

Sinds 2012 is het CBR aangesloten op de pensioenregeling van het

en wordt met ingang van juli 2012 in 4 jaar afgeschreven.

ABP (middelloon). Op basis van de loonontwikkeling namen de

De afschrijvingslasten van materiële vaste activa in 2012 bedragen

pensioengevende salarissen per januari 2012 met 1,75 procent toe;

2,3 miljoen euro, 1,2 miljoen euro minder dan in 2011. Deze daling wordt

daarnaast steeg de pensioenpremie ABP met 2,2 procent. Naast de

voor 1,1 miljoen euro verklaard door een schattingswijziging van de

betaalde pensioenpremies aan ABP heeft het CBR ook 1,9 miljoen euro

(markt)waarde van van de examenlocatie Utrecht.

gestort in een Toeslagendepot, conform gemaakte afspraken met de vakbonden, en werd het jaarbedrag voor 2012 van 0,8 miljoen euro van

53

Overige bedrijfskosten

de eerder betaalde koopsom met betrekking tot deelnemers aan de

De toename van de overige bedrijfskosten van 1,6 miljoen euro

oude prepensioenregeling verantwoord. Aanvullend zijn in 2012 niet

(+6,2 procent) ten opzichte van 2011 wordt voor 0,5 miljoen euro

begrote kosten gemaakt voor de in gang gezette afwikkeling en liquidatie

verklaard door hogere autokosten (meer auto’s, hoger kilometrage en

i < <


extra brandstofkosten). Aan huisvestingskosten werd in 2012 0,4 miljoen euro meer uitgegeven als gevolg van een ‘upgrade’ van een aantal van onze examenlocaties. Aan opleidingen werd in 2012 0,4 miljoen euro meer besteed. Al onze examinatoren kregen bijvoorbeeld een training in het rijden met winterbanden om de uitval van examens als gevolg van extreme weersomstandigheden te beperken. De resterende stijging van 0,3 miljoen euro is het saldo van de overige bedrijfskosten. Resultaat en eigen vermogen Het resultaat over 2012 bedraagt 2,8 miljoen euro positief, hetgeen ten gunste is gebracht van het eigen vermogen. Ultimo 2012 bedraagt het eigen vermogen 7,4 miljoen euro positief (2011: 4,6 miljoen euro positief). Hiermee is de weg naar het beoogde weerstandsvermogen verder ingeslagen, maar nog niet bereikt. Treasury Investeringen

54

Het CBR neemt deel aan het ‘Geïntegreerd Middelenbeheer’. Hiermee

De investeringen in immateriële vaste activa bedroegen 0,9 miljoen

worden de saldi van de bankrekeningen van het CBR in opdracht van

euro. De investeringen betreffen vooral de ontwikkeling van het digitale

het ministerie van Financiën dagelijks gesaldeerd afgeroomd. Het

klantenportaal Mijn CBR.

CBR ontvangt of betaalt over het saldo van de rekening-courant een

De investeringen in materiële vaste activa bedroegen 2,7 miljoen euro. Dit

daggeldvergoeding gebaseerd op het eendaagse interbancaire rentetarief

bedrag heeft hoofdzakelijk betrekking op investeringen in (de vervanging

voor het Eurogebied (Euro Overnight Index Average, EONIA). Het CBR

van) inventarissen en inrichting van examenlocaties, waaronder

heeft bij het ministerie een rekening-courantfaciliteit van 12 miljoen euro

computerapparatuur.

tegen daggeldvergoeding (EONIA).

i < <


Financiële instrumenten Het CBR maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van reguliere

komende jaren neemt het belang van het in voldoende mate beschikbaar zijn van een financieringsfaciliteit bij de schatkist toe.

financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen. Deze instrumenten omvatten vorderingen, geldmiddelen, leningen, schulden

De minister van Infrastructuur en Milieu heeft aangegeven dat zij de

en overige te betalen posten en stellen de onderneming bloot aan markt-

keuringsleeftijd voor de verklaringen over medische geschiktheid met

en/of kredietrisico’s. Het CBR handelt niet in deze financiële instrumenten

ingang van 1 januari 2014 zal gaan verhogen van 70 jaar naar 75 jaar. Door

en heeft procedures en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico

deze geplande wetswijziging zal de werkgelegenheid bij de unit medisch

bij elke tegenpartij of markt te beperken. Bij het door een tegenpartij

van de divisie Rijgeschiktheid afnemen. Als gevolg van de wetswijziging

niet nakomen van aan de onderneming verschuldigde betalingen blijven

komen er bij het CBR zo’n 30 procent minder aanvragen voor medische

eventuele daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde

verklaringen binnen. In het tweede halfjaar van 2013 zal het effect van

van de desbetreffende instrumenten.Gezien de aard en omvang van de

deze wetswijziging al merkbaar worden, omdat de Rijksdienst voor het

debiteuren wordt het kredietrisico beperkt geacht.

Wegverkeer bestuurders een half jaar voor het verstrijken van de geldigheid

Het CBR maakt geen gebruik van afgeleide financiële instrumenten.

van het rijbewijs een herinnering stuurt. Met de vakbonden is reeds een sociaal plan afgesproken. In augustus 2012 is het wetsvoorstel ingediend

Vooruitzichten voor 2013

bij de Tweede Kamer. Behandeling ervan moet nog plaatsvinden.

Financieel gezien wordt 2013 een moeilijk jaar. In de periode tot 2015 zal het CBR substantieel gaan investeren in nieuwe procesinrichting

Als gevolg van demografische factoren, het wegvallen van het eenmalig

en nieuwe systemen, waardoor (op langere termijn) een efficiëntere

naar voren halen van examenkandidaten door de proef 2toDrive en de

bedrijfshuishouding mogelijk wordt. Voor 2013 wordt de ontwikkeling van

invoering van de derde Europese rijbewijsrichtlijn, zal in 2013 het aantal

de nieuwe theorie-infrastructuur verder vormgegeven en worden

af te nemen praktijk- en theorie-examens naar verwachting substantieel

de mogelijkheden van het digitale klantenportaal Mijn CBR uitgebreid.

lager zijn dan in 2012. Ook is er nog geen zicht op het herstel van de

De bestaande kredietfaciliteit bij de schatkist is gecontinueerd tot en

economische situatie, waardoor de vraag naar examens vanuit de

met 2013 en bedraagt 12 miljoen euro. Onder meer de financiering

beroepssector naar verwachting (nog) niet zal aantrekken.

van de pensioenpremies en de noodzakelijke investeringen in nieuwe

Op basis van bovenstaande factoren wordt door de directie voor 2013 een

procesinrichting en systemen kunnen hiermee goedkoper worden

resultaat verwacht van nihil.

gerealiseerd. Gezien de forse investeringsagenda van het CBR voor de

55

i < <


Jaarrekening 2012

CBR in cijfers 2008-2012 Eigen vermogen (x € 1.000) Opbrengsten (x € 1.000) Resultaat (x € 1.000)

2012 2011 2010 2009 2008 7.398 4.584 3.018 7.004 895 * 115.116 108.821 102.244 106.1 3 1 112.066 2.814 1.566 (3.986) 6.109 ** (20.734) *

* **

aangepast als gevolg van stelselwijziging pensioenen en inclusief een dotatie aan de voorziening reorganisatiekosten alsmede een boekwinst inzake de verkoop van een pand inclusief een vrijval uit de voorziening reorganisatiekosten

( ) = negatief

56

i < <


Balans per 31 december 2012

(x € 1.000) (na verwerking bestemming resultaat)

Activa

Toelichting

31-dec-12

31-dec-11

Vaste activa Immateriële vaste activa

1) 2.537 2.723 Materiële vaste activa 2) 26.691 26.243 29.228 28.966 Vlottende activa Vorderingen

3) 3.253 2.399 Overlopende activa 4) 1.933 2.811 Liquide middelen 5) 304 (2.672) 5.490 2.538 Totaal activa 34.718 31.504

Passiva Eigen vermogen Voorzieningen

6) 7.398 4.584 7) 1.249 1.320

Kortlopende schulden Vooruit ontvangen inschrijfgelden

8) 7.074 7.742 Crediteuren 3.065 2.455 Overige schulden 9) 6.981 7.080 Overlopende passiva 10) 8.951 8.323 26.071 25.600 Totaal passiva 34.718 31.504

57

( ) = negatief

i < <


Resultatenrekening 2012

(x € 1.000)

Toelichting

Realisatie 2012

Begroting 2012

11)

115.116

113.628

Opbrengsten Personeelskosten

12) Afschrijving immateriële vaste activa 13) Afschrijving materiële vaste activa 14) Overige bedrijfskosten 15) Kosten

Realisatie 2011 108.821

81.559 79.745 77.038 1.086 1.114 894 2.308 2.432 3.534 27.355 26.835 25.760 112.308

110.126

107.226

Bedrijfsresultaat 2.808 3.502 1.595 Financiële baten en lasten

16)

6 (60) (29)

Resultaat 2.814 3.442 1.566

58

( ) = negatief

i < <


Kasstroomoverzicht (x € 1.000)

Toelichting

2012

2011

Resultaat 2.814 Bij: Afschrijvingen

13, 14)

Bij: Dotatie voorziening

7)

Af: Onttrekking voorziening

7)

Mutatie vlottende activa Mutatie kortlopende schulden

3, 4) 8, 9, 10)

1.566 3.394 4.428 124 217 (195) (4.081) 6.137 2.130 24 471

(1.654) (1.439)

Kasstroom uit operationele activiteiten Investeringen in immateriële vaste activa Investeringen in materiële vaste activa

6.632 (963) 1) (900) (180) 2) (2.756) (2.052)

Kasstroom uit investeringsactiviteiten

(3.656)

(2.232)

Netto kasstroom 2.976 (3.195)

Stand liquide middelen begin 5) (2.672)

523 Stand liquide middelen eind 304 (2.672) Mutatie liquide middelen 2.976 (3.195)

59

( ) = negatief

i < <


Toelichting behorende tot de jaarrekening 2012 Algemeen De stichting CBR is een Zelfstandig Bestuursorgaan (ZBO), belast

Grondslagen voor de waardering van activa en passiva en de resultaatbepaling

met overheidstaken op het gebied van de verkeersveiligheid, en is statutair gevestigd in Rijswijk. De minister van Infrastructuur en Milieu

Algemeen

heeft besloten om het CBR om te vormen tot een publiekrechtelijk

Voor zover niet anders is vermeld, worden activa en passiva opgenomen

rechtspersoon. Per 1 januari 2013 is de omvorming geëffectueerd.

tegen nominale waarde.

De stichting CBR zal in 2013 worden geliquideerd. Alle activiteiten van de stichting CBR worden onverkort voortgezet door het nieuwe

Een actief wordt in de balans opgenomen wanneer het waarschijnlijk

publiekrechtelijke ZBO.

is dat de toekomstige economische voordelen naar de onderneming zullen toevloeien en de waarde daarvan betrouwbaar kan worden

Toegepaste standaarden

vastgesteld. Een verplichting wordt in de balans opgenomen wanneer

De jaarrekening is opgesteld volgens de wettelijke bepalingen van Titel 9

het waarschijnlijk is dat de afwikkeling daarvan gepaard zal gaan met

Boek 2 van het Burgerlijk Wetboek. Tevens is rekening gehouden met de

een uitstroom van middelen en de omvang van het bedrag daarvan

bepalingen uit de overeenkomst tussen de Staat der Nederlanden en het

betrouwbaar kan worden vastgesteld.

CBR de dato 15 november 2001 (laatstelijk per december 2008 verlengd). Baten worden in de resultatenrekening opgenomen wanneer een De grondslagen die worden toegepast voor de waardering van activa en

vermeerdering van het economisch potentieel, samenhangend met een

passiva en de resultaatbepaling zijn gebaseerd op historische kosten.

vermeerdering van een actief of een vermindering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld. Lasten worden verwerkt wanneer een vermindering van het economisch potentieel, samenhangend met een vermindering van een actief of een vermeerdering van een verplichting, heeft plaatsgevonden, waarvan de omvang betrouwbaar kan worden vastgesteld.

60

i < <


Indien een transactie ertoe leidt dat nagenoeg alle of alle toekomstige

Financiële instrumenten worden bij de eerste opname verwerkt tegen

economische voordelen en alle of nagenoeg alle risico’s met betrekking

reële waarde.

tot een actief of verplichting aan een derde zijn overgedragen, wordt het actief of de verplichting niet langer in de balans opgenomen. Verder

Na de eerste opname worden financiële instrumenten gewaardeerd

worden activa en verplichtingen niet meer in de balans opgenomen

tegen geamortiseerde kostprijs op basis van de effectieve rentemethode,

vanaf het tijdstip waarop niet meer wordt voldaan aan de voorwaarden

verminderd met bijzondere waardeverminderingsverliezen.

van waarschijnlijkheid van de toekomstige economische voordelen en betrouwbaarheid van de bepaling van de waarde.

Indien er geen sprake is van agio of disagio of transactiekosten is de geamortiseerde kostprijs gelijk aan de nominale waarde.

De jaarrekening wordt gepresenteerd in euro’s, de functionele valuta van het CBR. Gebruik van schattingen

Immateriële vaste activa Ontwikkelingskosten

De opstelling van de jaarrekening vereist dat het management oordelen

Ontwikkelingskosten worden geactiveerd voor zover daar een

vormt en schattingen en veronderstellingen maakt die van invloed zijn op

economisch voordeel tegenover staat en worden gewaardeerd tegen

de toepassing van grondslagen en de gerapporteerde waarde van activa

vervaardigingsprijs. De geactiveerde kosten worden afgeschreven over de

en verplichtingen en van baten en lasten. De daadwerkelijke uitkomsten

verwachte economische levensduur vanaf het moment dat het actief in

kunnen afwijken van deze schattingen. De schattingen en onderliggende

gebruik wordt genomen.

veronderstellingen wordt voortdurend beoordeeld. Herzieningen van

De afschrijving vindt plaats volgens de lineaire methode.

schattingen worden opgenomen in de periode waarin de schatting wordt herzien en in toekomstige perioden waarvoor de herziening gevolgen

Het volgende afschrijvingspercentage wordt hierbij gehanteerd:

heeft.

- kosten van ontwikkeling:

Financiële instrumenten Financiële instrumenten omvatten vorderingen, geldmiddelen, leningen,

20-25.

Voor het nog niet afgeschreven deel van de geactiveerde ontwikkelingskosten wordt een wettelijke reserve gevormd.

schulden en overige te betalen posten.

61

i < <


van activa die in gebruik zijn, wordt bepaald door de boekwaarde van een

Materiële vaste activa

actief te vergelijken met de geschatte contante waarde van de toekomstige De bedrijfsgebouwen en -terreinen en andere vaste bedrijfsmiddelen

netto kasstromen die het actief naar verwachting zal genereren.

worden gewaardeerd tegen verkrijgingsprijs verminderd met de Wanneer de boekwaarde van een actief hoger is dan de geschatte

cumulatieve afschrijvingen.

contante waarde van de toekomstige kasstromen, worden bijzondere De afschrijvingen worden berekend als een percentage over de

waardeverminderingen verantwoord voor het verschil tussen de

aanschafprijs volgens de lineaire methode op basis van de economische

boekwaarde en de realiseerbare waarde van het actief.

levensduur. Op bedrijfsterreinen – tenzij in erfpacht verkregen – wordt niet Vervreemding van vaste activa

afgeschreven.

Voor verkoop beschikbare activa worden gewaardeerd tegen boekwaarde De volgende afschrijvingspercentages worden hierbij gehanteerd: - gebouwen:

2,5.

- terreinen:

0 - 2,3.

- kantoorinventaris:

10 - 33,33.

- computerapparatuur en netwerkfaciliteiten: 25 - 50,0. - software:

of lagere actuele waarde, onder aftrek van verkoopkosten. Vorderingen De grondslagen voor vorderingen zijn opgenomen in het hoofdstuk financiële instrumenten.

20 - 33,33. Voorzieningen

Financiële vaste activa

Een voorziening wordt in de balans opgenomen, wanneer er sprake is van: - een in rechte afdwingbare of feitelijke verplichting die het gevolg is van

De grondslagen voor financiële vaste activa zijn opgenomen onder het

een gebeurtenis in het verleden; en

hoofdstuk financiële instrumenten.

- waarvan een betrouwbare schatting kan worden gemaakt; en - het waarschijnlijk is dat voor afwikkeling van die verplichting een

Bijzondere waardeverminderingen

uitstroom van middelen nodig is.

Vaste activa met een lange levensduur dienen te worden beoordeeld op bijzondere waardeverminderingen wanneer wijzigingen of

De voorzieningen zijn gewaardeerd tegen de contante waarde van de

omstandigheden zich voordoen die doen vermoeden dat de boekwaarde

verwachte verplichtingen.

van een actief niet terugverdiend zal worden. De terugverdienmogelijkheid

62

i < <


Kortlopende schulden De waardering van kortlopende schulden is toegelicht onder het hoofdstuk

Kasstroomoverzicht Het kasstroomoverzicht is opgesteld volgens de indirecte methode.

Financiële instrumenten. Bepaling reële waarde Opbrengstverantwoording

Een aantal grondslagen en de toelichtingen in de jaarrekening van het

Opbrengst examens worden verantwoord in de resultatenrekening

CBR vereisen de bepaling van de reële waarde van zowel financiële als

wanneer de examens zijn afgenomen.

niet-financiële activa en verplichtingen. Ten behoeve van waardering en informatieverschaffing is de reële waarde op basis van de volgende

Opbrengst Verklaringen van geschiktheid worden in de resultatenrekening

methoden bepaald. Indien van toepassing wordt nadere informatie over

opgenomen bij levering van de Eigen verklaring.

de uitgangspunten voor de bepaling van de reële waarde vermeld bij het onderdeel van deze toelichting dat specifiek op het betreffende actief of de

Opbrengsten uit de Vorderingsprocedure worden in de resultatenrekening

betreffende verplichting van toepassing is.

opgenomen naar rato van het stadium van voltooiing van de procedure op verslagdatum. Het stadium van voltooiing wordt bepaald aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden.

Vorderingen De reële waarde van vorderingen wordt tegen de contante waarde van de toekomstige kasstromen geschat.

Overige opbrengsten hebben betrekking op diverse diensten en worden in de resultatenrekening verantwoord naar rato van het stadium van

Niet-afgeleide financiële verplichtingen

voltooiing van de transactie. Het stadium van voltooiing wordt bepaald

De reële waarde van niet-afgeleide financiële verplichtingen wordt slechts

aan de hand van beoordelingen van de verrichte werkzaamheden.

bepaald ten behoeve van informatieverschaffing en wordt berekend op basis van de contante waarde van toekomstige aflossingen en

Kostenverantwoording Kosten worden verantwoord in de resultatenrekening in het jaar waarop

rentebetalingen, gedisconteerd tegen de marktrente waarin een opslag is opgenomen voor de relevante risico’s per verslagdatum.

zij betrekking hebben. Belastingen Het CBR is niet belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting.

63

i < <


Toelichting behorende tot de jaarrekening Algemeen Alle bedragen die in de toelichting zijn opgenomen zijn in duizenden euro’s, tenzij anders is aangegeven. Vaste activa 1) Immateriële vaste activa

Kosten van ontwikkeling

Balans per 1 januari 2012 Aanschafwaarde 5.785 Cumulatieve afschrijvingen (3.062) Boekwaarde 2.723

Mutaties in de boekwaarde Investeringen 900 Afschrijvingen (909) Bijzondere waardevermindering (177) Totaal mutatie (186)

Balans per 31 december 2012 Aanschafwaarde 6.685 Cumulatieve afschrijvingen (4.148) Boekwaarde 2.537

De investeringen in 2012 hadden met name betrekking op fase 1 en 2 van de ontwikkeling van de digitale klantenportal ‘Mijn CBR’. De bijzondere waardevermindering van € 0,2 miljoen betreft de versnelde (volledige) afschrijving van kosten van ontwikkeling van (producten) Vorderingen. De cursusinhoud, waarop de ontwikkeling van deze kosten betrekking had, is met ingang van januari 2013 volledig herzien, waardoor de ontwikkelkosten geen economisch voordeel meer genereerden.

64

( ) = negatief

i < <


Vaste activa 2) Materiële vaste activa

Gebouwen en terreinen

Inventarissen

Totaal

Balans per 1 januari 2012 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

32.687 (10.296) 22.391

23.650 (19.798) 3.852

56.337 (30.094) 26.243

Mutaties in de boekwaarde Investeringen Afschrijvingen Totaal mutatie

- (728) (728)

2.756 (1.580) 1.176

2.756 (2.308) 448

Balans per 31 december 2012 Aanschafwaarde Cumulatieve afschrijvingen Boekwaarde

32.687 26.406 59.093 (11.024) (21.378) (32.402) 21.663 5.028 26.691

Gebouwen en terreinen De grond van het regiokantoor in Amsterdam is in 1995 voor € 1,9 miljoen in erfpacht verkregen voor een periode van 50 jaar. Ieder jaar wordt daarop 2% afgeschreven. De grond van de examenlocatie in Utrecht is in 2002 voor € 1,1 miljoen in erfpacht verkregen voor een periode van 43 jaar. Ieder jaar wordt daarop 2,3% afgeschreven. De investeringen in 2012 met betrekking tot ‘inventarissen’ hebben een regulier karakter en betreffen voornamelijk vervangingen van reeds afgeschreven materiële vaste activa. Met name onze examenlocaties hebben qua inrichting een upgrade ondergaan.

65

( ) = negatief

i < <


Vlottende activa 3) Vorderingen Debiteuren Stichting Pensioenfonds CBR Overige vorderingen

2012 2011 3.048 1.881 - 325 205 193 3.253

2.399

Het saldo debiteuren is met € 1,2 miljoen toegenomen. De stijging is het gevolg van de introductie van het Alcoholslotprogramma per 1 december 2011 en de (wettelijk) gewijzigde systematiek van factureren van de onderzoeken en educatieve maatregelen in de Vorderingsprocedure. De vordering op de Stichting Pensioenfonds CBR in 2011 betrof te betalen nota’s inzake pensioenpremies onder aftrek van reeds betaalde voorschotten. Deze zijn in 2012 voldaan.

4) Overlopende activa Computerkosten

2012 2011 650 483

Ingekochte pensioenrechten A-regeling 568 1.320 Huisvestingskosten

539

574

Overige kosten

176

434

66

( ) = negatief

1.933

2.811

i < <


De post ‘Ingekochte pensioenrechten A-regeling’ betreft de affinanciering van de toekomstige pensioenaanspraken van deelnemers aan de (oude) VUT-regeling. Gedurende de jaren 2012 t/m 2014 zal deze koopsom ten laste van het resultaat worden gebracht. De mutatie op deze post betreft de jaarlaag 2012. Onder de vlottende activa zijn voor € 0,1 miljoen vorderingen opgenomen met een looptijd langer dan 1 jaar.

5) Liquide middelen 2012 2011 Rekening-courant ministerie van Financiën en banken 302 (2.674)

Kas

2

304

2 (2.672)

CBR neemt deel aan het ‘Geïntegreerd Middelen Beheer’ van het ministerie van Financiën. Hiervoor is een separate rekening-courant geopend tussen het ministerie van Financiën en het CBR waarlangs nagenoeg alle financiële transacties van het CBR worden afgeroomd. De rentevergoeding die het CBR hiervoor ontvangt dan wel moet betalen is gebaseerd op daggeldvergoeding (EONIA). Ultimo 2012 bedroeg de daggeldvergoeding ten aanzien van het ‘Geïntegreerd Middelen Beheer’ 0,13%. De liquide middelen staan ter vrije beschikking van het CBR. Het CBR heeft bij het ministerie van Financiën een rekening-courantfaciliteit van € 12 miljoen tegen daggeldvergoeding (EONIA). Het ministerie van Infrastructuur & Milieu heeft zich hiervoor tegenover het ministerie van Financiën garant verklaard, via een convenant dat door partijen met inachtneming van een termijn van 6 maanden kan worden opgezegd.

67

( ) = negatief

i < <


6) Eigen vermogen

Wettelijke Overige reserves reserves Totaal

Stand per 1 januari 2012

2.723 1.861 4.584

Mutatie wettelijke reserves (immateriële vaste activa)

(186)

186

-

-

2.814

2.814

Totaal mutaties 2012

(186)

3.000

2.814

Stand per 31 december 2012

2.537

4.861

7.398

Resultaat boekjaar

7) Voorzieningen Het verloop van de voorzieningen gedurende het boekjaar 2012:

Balans per Vrijval Balans per 01-jan-12 Dotatie Onttrekking tgv res 31-dec-12

Jubileumuitkeringen

1.320

124

(195)

-

1.249

1.320

124

(195)

-

1.249

Van de voorziening voor jubileumuitkeringen heeft ongeveer € 0,1 miljoen een looptijd korter dan 1 jaar.

68

( ) = negatief

i < <


Jubileumuitkeringen Deze voorziening wordt aangehouden voor toekomstig uit te betalen jubileumuitkeringen. De volgende grondslag is hierbij gehanteerd: Disconteringsvoet

2012 2011 4,8% 4,8%

Kortlopende schulden 8) Vooruit ontvangen inschrijfgelden

Vooruit ontvangen inschrijfgelden

2012 2011 7.074 7.742

De post vooruit ontvangen inschrijfgelden betreft alle examengelden waarvan de examens nog niet zijn afgenomen, het saldo dat de rijscholen aanhouden bij het CBR ter dekking van gereserveerde examens evenals het saldo aan gemeenten verstrekte Eigen verklaringen.

69

( ) = negatief

i < <


9) Overige schulden

Belastingen en sociale premies

2012 2011 5.169 4.811

Pensioenpremies ABP

1.014

-

162

1.800

-

394

Toeslagendepot Koopsom ingegane prepensioenen Overige schulden

636 6.981

75

7.080

De posten ‘pensioenpremies ABP’ en ‘toeslagendepot’ in 2012 betreffen

De ‘koopsom ingegane prepensioenen’ in 2011 heeft betrekking op de

de afdrachten van pensioenpremies aan respectievelijk het ABP en

ophoging met 5% van de prepensioenrechten per ultimo 2011 van de

Nationale Nederlanden over december 2012.

actieve deelnemers aan de (per 2012 vervallen) eindloonregeling. Het vermelde bedrag van € 0,4 miljoen betreft een eenmalige storting,

Met ingang van 2012 neemt het CBR deel aan de pensioenregeling bij het

welke begin januari 2012 is voldaan.

ABP. Met de vakbonden zijn in 2011 afspraken gemaakt ten aanzien van

70

stortingen door het CBR in een toeslagendepot. Het vermelde bedrag

Onder ‘overige schulden’ is in 2012 mede opgenomen een reservering

van € 1,8 miljoen in 2011 onder ‘Toeslagendepot’ betrof een afgesproken

voor mogelijke niet nagekomen verplichtingen in relatie tot pensioenen

eenmalige storting; deze is begin januari 2012 voldaan.

van € 0,45 miljoen.

( ) = negatief

i < <


10) Overlopende passiva

Lopende verplichting divisie Vorderingen

2012 2011 4.752 4.015

Verplichting verlofdagen medewerkers

2.008

1.932

Ontwikkelkosten ASP

-

101

Nog te betalen kosten

2.191

2.275

8.951

8.323

De lopende verplichting divisie Vorderingen betreft de vooruit ontvangen

De post ‘ontwikkelkosten ASP’ in 2011 betrof een toegezegde subsidie

opbrengsten samenhangend met de geopende dossiers EMA (Educatieve

van het ministerie van Infrastructuur & Milieu met betrekking tot de

Maatregel Alcohol), LEMA (Lichte Educatieve Maatregel Alcohol),

ontwikkeling van het Alcoholslotprogramma (ASP) onder aftrek van reeds

EMG (Educatieve Maatregel Gedrag), ASP (Alcoholslotprogramma) en

gemaakte kosten. Deze post is in 2012 afgewikkeld.

onderzoeken, die nog afgewikkeld dienen te worden. Hierbij wordt bij de uitvoering van onderzoeken en het opleggen van maatregelen in de

De post ‘nog te betalen kosten’ betreft reguliere overlopende posten. Dit

Vorderingsprocedure rekening gehouden met reeds verrichte prestaties,

zijn facturen die in het nieuwe boekjaar zijn ontvangen, maar waarvan de

die naar rato van de uitgevoerde werkzaamheden als opbrengst worden

prestatie of levering heeft plaatsgevonden in de verslagperiode.

verantwoord. Onder de kortlopende schulden zijn geen schulden opgenomen met een De post ‘verplichting verlofdagen medewerkers’ betreft de verplichting van

looptijd langer dan 1 jaar.

het CBR jegens haar medewerkers met betrekking tot de waarde van de toegekende maar nog niet opgenomen verlofdagen.

71

i < <


Financiële instrumenten Kredietrisico

Algemeen Het CBR maakt in de normale bedrijfsuitoefening gebruik van

Gezien de aard en omvang van de debiteuren wordt het kredietrisico

uiteenlopende financiële instrumenten die de onderneming blootstellen

beperkt geacht.

aan markt- en/of kredietrisico’s. Het betreft financiële instrumenten die in de balans zijn opgenomen.

Renterisico

Het CBR handelt niet in deze financiële instrumenten en heeft procedures

Het CBR heeft als beleid om geen afgeleide financiële instrumenten

en gedragslijnen om de omvang van het kredietrisico bij elke tegenpartij

te gebruiken om (tussentijdse) rentefluctuaties te beheersen.

of markt te beperken. Bij het door een tegenpartij niet nakomen van aan de onderneming verschuldigde betalingen blijven eventuele

Marktwaarde

daaruit voortvloeiende verliezen beperkt tot de marktwaarde van de

De marktwaarde van alle in de balans verantwoorde financiële

desbetreffende instrumenten.

instrumenten, waaronder vorderingen, liquide middelen, leningen en kortlopende schulden, benadert de boekwaarde ervan.

Niet in de balans opgenomen verplichtingen Huur- en leaseverplichtingen

Korter dan

Langer dan

Totaal per

Totaal per

Bedragen (x € 1.000)

1 jaar

1 jaar

31-dec-12

31-dec-11

Huur gebouwen

2.122

7.049

9.171

8.527

Leasecontracten dienstauto’s

3.817

6.261

10.078

8.858

934

261

1.195

1.158

6.873

13.571

20.444

18.543

Telecommunicatie, computer hard- en software en onderhoud

Onder de niet in de balans opgenomen verplichtingen langer dan 1 jaar is een bedrag begrepen van € 1,7 miljoen met een looptijd langer dan 5 jaar.

72

i < <


Garantieverplichtingen Er is een bankgarantie afgegeven voor een bedrag van € 0,2 miljoen. Overige verplichtingen Het CBR is niet zodanig als eisende of verwerende partij in claims betrokken, dat de financiële positie hierdoor aanmerkelijk zou kunnen worden beïnvloed.

11) Opbrengsten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

Praktijkexamens 57.310

58.661

55.515

Theorie-examens 24.430

23.270

23.004

12.706

11.884

13.374

12.265

5.617

6.153

Opbrengsten 115.116 113.628

108.821

Verklaringen van geschiktheid

12.739

Vorderingsprocedure 14.101 Overige opbrengsten

6.536

De overige opbrengsten bestaan grotendeels uit ontvangen bijdragen voor beroepszaken en herhalingen bij de unit vorderingen, ontvangen gelden inzake binnenvaartexamens en -documenten, ontvangen gelden met betrekking tot de toezichtactiviteiten in het kader van de Richtlijn Vakbekwaamheid bij de divisie CCV, alsmede ontvangen vergoedingen voor niet gebruikte examenreserveringen.

73

i < <


12) Personeelskosten

Realisatie 2012

Begroting 2012

Realisatie 2011

Lonen en salarissen

55.553 56.347 55.528

Sociale lasten

8.274

Pensioenen

8.131

12.198

Overige personeelskosten

5.534

81.559

12.376

2.891

79.745

7.373 10.113

4.024 77.038

De overige personeelskosten bestaan grotendeels uit kosten van tijdelijk personeel (uitzendkrachten). Specificatie van de pensioenen

Realisatie 2012

Pensioenlasten

12.198

Mutatie pensioenvoorziening

Begroting 2012

-

12.376

-

Realisatie 2011

10.370

(257)

12.198 12.376 10.113

Pensioenen 2012

74

Met ingang van 2012 zijn de pensioenaanspraken ondergebracht bij ABP.

tot een toekomstige premieverhoging.

CBR volgt daarbij de geldende ABP-middelloonregeling. Deze regeling

De eind 2011 bij de verzekeringsmaatschappij achtergebleven

kent een voorwaardelijk toeslagbeleid afhankelijk van de financiële situatie

pensioenrechten en aanspraken worden verhoogd uit een daartoe

van het ABP. Ultimo 2012 was de dekkingsgraad van het ABP 96%. CBR

gevormd Toeslagendepot bij de verzekeringsmaatschappij. Dit depot is in

heeft geen verplichting tot het doen van een additionele bijdrage op basis

aanvang gevuld vanuit de vrije reserve en indexatiereserve van de Stichting

van tekorten van het ABP; wel kan de financiële situatie van het ABP leiden

Pensioenfonds CBR en een eenmalige storting door het CBR in 2011.

i < <


Met de vakbonden is afgesproken dat het CBR in de jaren 2012 tot en met 2021 jaarlijks 2% van de som van de pensioengevende inkomens in het Toeslagendepot zal storten. Daarnaast stort CBR in de jaren 2012 tot en met 2016 1,75% van de som van de pensioengevende inkomens voor de medewerkers die op ultimo 2011 deelnemer waren in de ‘oude’ pensioenregeling B of C in het Toeslagendepot. Op deze storting wordt in mindering gebracht de jaarlijkse koopsom die nodig is om de bij de verzekeringsmaatschappij opgebouwde rechten voor deze deelnemers te verhogen met de eventuele toeslag die door het ABP wordt gegeven. Op basis van deze gemaakte afspraken heeft het CBR in 2012 ruim € 1,9 miljoen gestort in het Toeslagendepot. 2011

75

Als basis voor de pensioenlasten in het boekjaar golden de ontvangen

In een brief van 30 januari 2013 heeft De Nederlandsche Bank goedkeuring

nota’s van de Stichting Pensioenfonds CBR, aangevuld met overige

verleend voor de wijze waarop de Stichting Pensioenfonds CBR in 2012 is

pensioenverplichtingen per ultimo balansdatum.

ontbonden.

Toegezegde pensioenaanspraken waren via een herverzekerings

De Stichting Toeslagfonds CBR was verantwoordelijk voor de uitvoering

garantiecontract ondergebracht bij een verzekeringsmaatschappij.

van de overgangs- en garantieregeling.

Dit contract liep 31 december 2011 af. Met ingang van 2012 zijn de

In 2011 is de gehele verplichting ten aanzien van de uitvoering

pensioenaanspraken ondergebracht bij ABP. De Stichting Pensioenfonds

afgefinancierd bij een verzekeringsmaatschappij, waardoor de voorziening

CBR is eind 2012 geliquideerd. Opgebouwde pensioenrechten tot en met

pensioenen is komen te vervallen. De Stichting Toeslagfonds CBR zal in

2011 zijn achtergebleven bij de verzekeringsmaatschappij.

2013 formeel worden opgeheven.

i < <


Aantal werkzame personen Per einde van het boekjaar bedraagt de personele bezetting (in fte’s):

Directie

2012 2011 2,0 2,0

Examinatoren

522,5

Overige medewerkers

515,1 490,3

Inhuur tijdelijk personeel

524,4

1.039,6 1.016,7 81,7 45,2

Beloning directie, Raad van Toezicht en overige functionarissen Ingevolge de relevante wettelijke bepalingen (Wet openbaarmaking uit

De beloning van de directie is in overleg met de minister van Infrastructuur

publieke middelen gefinancierde topinkomens alsmede BW2 titel 9)

en Milieu vastgesteld, vooruitlopend op en op basis van de Wet Normering

wordt de beloning van de directie, de Raad van Toezicht alsmede overige

van bezoldigingen van Topfunctionarissen publieke en semipublieke sector

functionarissen vermeld. Onder beloning zijn de volgende componenten

(de ‘WNT’).

opgenomen: salaris, sociale verzekeringen, pensioenen, het privégebruik

76

van de dienstauto alsmede eventuele uitkeringen in verband met

Bij ‘overige functionarissen’ is de hoogte van de ‘Uitkering bij beëindiging

beëindiging van het dienstverband.

dienstverband’ vastgesteld binnen de grenzen van de geldende nieuwe

De vermelde pensioenlast vanaf 2012 is gebaseerd op de betaalde

kantonrechtersformule.

premie aan ABP en is voor beide directieleden identiek. In 2011 was

De door de overheid met ingang van 2012 opgelegde crisisheffing

de pensioenlast nog gebaseerd op ingekochte koopsommen die mede

bedraagt voor het CBR elf duizend euro. Dit bedrag is verantwoord als

afhankelijk waren van leeftijd, geslacht en resterende periode tot

personeelskosten binnen ‘Lonen en salarissen’. De crisisheffing is een

pensioendatum en konden daardoor bij een identieke pensioengrondslag

heffing gericht op werkgevers en als zodanig is de crisisheffing niet

per persoon afwijken.

opgenomen als beloning van de directie in onderstaand overzicht.

i < <


Directie Uitkering bij Privégebruik beëindiging Bedragen x 1.000 euro Salarissen Pensioenlasten dienstauto dienstverband

Algemeen directeur Financieel directeur

2012 2011 2012 2011 2012 2011 179 177 48 30 11 12 179 177 48 50 13 14

Totaal beloning

2012 2011 2012 2011 - - 238 219 - - 240 241

Overige functionarissen Medewerker divisie

a)

32 156

3

32

-

-

402

-

437

184

Raad van Toezicht

77

a)

Functie

benoemd per

aftredend per

beloning in 2012

Voorzitter

1 mei 2010

1 mei 2014

18

Vice-voorzitter

1 mei 2010

1 mei 2014

15

Lid, lid auditcommissie

1 mei 2011

1 mei 2015

15

Lid, voorzitter auditcommissie

1 januari 2011

1 januari 2015

15

Lid

15 januari 2010

15 januari 2014

11

tot 1 februari 2012

i < <


13) Afschrijving immateriële vaste activa

Realisatie 2012 Afschrijving kosten van ontwikkeling Bijzondere waardevermindering producten Vorderingen

909 177 1.086

Begroting 2012

1.114 - 1.114

Realisatie 2011

894 - 894

14) Afschrijving materiële vaste activa

Realisatie 2012

Begroting 2012

728 1.580 -

2.308

Afschrijving gebouwen en terreinen Afschrijving inventarissen Boekverlies desinvestering examencentrum Utrecht

Realisatie 2011

734 1.698 -

744 1.664 1.126

2.432

3.534

Begroting 2012

Realisatie 2011

15) Overige bedrijfskosten

Realisatie 2012 Huisvestingskosten Kantoorkosten Computerkosten Auto-, reis- en verblijfkosten Communicatiekosten Werkzaamheden door derden Kosten van training Overige bedrijfskosten

78

5.764 5.497 5.379 1.977 1.890 1.803 2.047 2.434 1 .901 7.435 6.722 6.794 273 333 333 7.515 6.548 7.370 1.332 1.964 939 1.012 1.447 1.241 27.355 26.835 25.760

i < <


Honoraria van de accountant De volgende honoraria van KPMG Accountants N.V. en het overige KPMG netwerk zijn ten laste gebracht van het CBR, zoals bedoeld in artikel 2:382a BW. Honoraria onderzoek van de jaarrekening

Honoraria overige controleopdrachten Honoraria overige niet-controleopdrachten Totaal kosten huisaccountant KPMG

2012 2011 107 112 1 16 - 32 108 160

16) Financiële baten en lasten

Realisatie 2012

Ontvangen interest

Betaalde interest

79

Begroting 2012

Realisatie 2011

6 - - (60) (29) 6 (60) (29)

Directie

Raad van Toezicht

Rijswijk, 14 maart 2013

Rijswijk, 14 maart 2013

S.M. Zijderveld (algemeen directeur)

G.J.N.H. Cerfontaine (voorzitter)

R.A.L. Verstraeten (financieel directeur)

P.P.J. Butzelaar (vice-voorzitter)

S.G. van der Lecq (voorzitter auditcommissie)

C.W. Gorter (auditcommissie)

A.B. Sakkers

( ) = negatief

i < <


Overige gegevens Gebeurtenissen na balansdatum De minister van Infrastructuur en Milieu heeft besloten om het CBR om te vormen tot een publiekrechtelijk rechtspersoon. Per 1 januari 2013 is de omvorming geëffectueerd. De stichting CBR zal in 2013 worden geliquideerd. Alle activiteiten van de stichting CBR worden onverkort voortgezet door het nieuwe publiekrechtelijke ZBO. Statutaire regeling betreffende resultaatbestemming Over de wijze van resultaatbestemming staat in de statuten niets nader aangegeven. Voorstel resultaatbestemming Vooruitlopend op de vaststelling van de jaarrekening 2012 door de Raad van Toezicht is het resultaat over 2012 ten gunste van het eigen vermogen gebracht.

80

i < <


Controleverklaring Controleverklaring van de onafhankelijke accountant Aan: Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen Verklaring betreffende de jaarrekening Wij hebben de in dit verslag opgenomen jaarrekening 2012 van de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen te Rijswijk gecontroleerd. Deze jaarrekening bestaat uit de balans per 31 december 2012 en de resultatenrekening over 2012 met de toelichting, waarin zijn opgenomen een overzicht van de gehanteerde grondslagen voor financiële verslaggeving en andere toelichtingen. Verantwoordelijkheid van de directie De directie van de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen is

mogelijk te maken zonder afwijkingen van materieel belang als gevolg van fraude of fouten.

verantwoordelijk voor het opmaken van de jaarrekening die het vermogen en het resultaat getrouw dient weer te geven, alsmede voor het opstellen

Verantwoordelijkheid van de accountant

van het jaarverslag, beide in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Onze verantwoordelijkheid is het geven van een oordeel over de

De directie dient daarbij tevens de overeenkomst tussen de Staat der

jaarrekening op basis van onze controle. Wij hebben onze controle verricht

Nederlanden en de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen

in overeenstemming met Nederlands recht, waaronder de Nederlandse

van 15 november 2001 na te leven.

controlestandaarden, en met inachtneming van het controleprotocol d.d. 20 juni 2003 van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat inzake

81

De directie is tevens verantwoordelijk voor een zodanige interne

de controle op de verantwoording van de publieke taakuitoefening door

beheersing als het noodzakelijk acht om het opmaken van de jaarrekening

de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. Dit vereist dat

i < <


wij voldoen aan de voor ons geldende ethische voorschriften en dat wij

Oordeel

onze controle zodanig plannen en uitvoeren dat een redelijke mate van

Naar ons oordeel geeft de jaarrekening een getrouw beeld van de grootte

zekerheid wordt verkregen dat de jaarrekening geen afwijkingen van

en de samenstelling van het vermogen van de Stichting Centraal Bureau

materieel belang bevat.

Rijvaardigheidsbewijzen per 31 december 2012 en van het resultaat over 2012 in overeenstemming met Titel 9 Boek 2 BW.

Een controle omvat het uitvoeren van werkzaamheden ter verkrijging van controle-informatie over de bedragen en de toelichtingen in de

Verklaring betreffende overige bij of krachtens de wet gestelde eisen

jaarrekening. De geselecteerde werkzaamheden zijn afhankelijk van de door de accountant toegepaste oordeelsvorming, met inbegrip van het

Ingevolge artikel 2:393 lid 5 onder e en f BW vermelden wij dat ons geen

inschatten van de risico’s dat de jaarrekening een afwijking van materieel

tekortkomingen zijn gebleken naar aanleiding van het onderzoek of het

belang bevat als gevolg van fraude of fouten.

jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, overeenkomstig Titel 9 Boek 2 BW is opgesteld, en of de in artikel 2:392 lid 1 onder b tot en met

Bij het maken van deze risico-inschattingen neemt de accountant de

h BW vereiste gegevens zijn toegevoegd. Tevens vermelden wij dat het

interne beheersing in aanmerking die relevant is voor het opmaken van de

jaarverslag, voor zover wij dat kunnen beoordelen, verenigbaar is met de

jaarrekening en voor het getrouwe beeld daarvan, gericht op het opzetten

jaarrekening zoals vereist in artikel 2:391 lid 4 BW.

van controlewerkzaamheden die passend zijn in de omstandigheden. Deze

Voorts vermelden wij dat wij hebben vastgesteld dat is voldaan aan de

risico-inschattingen hebben echter niet tot doel een oordeel tot uitdrukking

verplichtingen die zijn opgenomen in de overeenkomst tussen de Staat der

te brengen over de effectiviteit van de interne beheersing van de Stichting

Nederlanden en de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen van

Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen. Een controle omvat tevens het

15 november 2001 en artikel 6 van de Wet openbaarmaking uit publieke

evalueren van de geschiktheid van de gebruikte grondslagen voor financiële

middelen gefinancierde topinkomens.

verslaggeving en van de redelijkheid van de door de directie van de Stichting Centraal Bureau Rijvaardigheidsbewijzen gemaakte schattingen, alsmede een evaluatie van het algehele beeld van de jaarrekening.

Den Haag, 14 maart 2013

Wij zijn van mening dat de door ons verkregen controle-informatie

KPMG ACCOUNTANTS N.V.

voldoende en geschikt is om een onderbouwing voor ons oordeel te bieden.

82

W. A. Touw RA

i < <


CBR in cijfers 2012 Examens particuliere bestuurders

2012

Aantal Aantal Slagings- afgenomen voldoende percentage

Aantal Aantal Slagingsafgenomen voldoende percentage

Motor (A) Theorie

2011

69.426

36.780

53,0

52.166

27.062

51,9

32.961 9.378 42.339

24.497 6.883 31.380

74,3 73,4 74,1

27.079 8.893 35.972

20.029 6.533 26.562

74,0 73,5 73,8

Praktijk AVD (verkeersdeelneming) Eerste examen Herexamen Totaal

Praktijk AVB (voertuigbeheersing)

37.165 Herexamen 4.419 Totaal 41.584

Eerste examen

32.726 3.750 36.476

88,1 84,9 87,7

29.545 3.980 33.525

25.740 3.345 29.085

87,1 84,0 86,8

Personenauto (B) Theorie 534.307

246.788

46,2

487.685

217.611

44,6

Praktijk totaal

219.187 Herexamen 178.629 Totaal 397.816 Eerste examen

110.687 88.534 199.221

50,5 49,6 50,1

201.614 179.165 380.779

99.374 85.905 185.279

49,3 47,9 48,7

Praktijk (traditioneel+RIS) Eerste examen Herexamen Totaal

216.353 170.738 387.091

109.022 83.539 192.561

50,4 48,9 49,7

199.755 173.355 373.110

98.335 82.303 180.638

49,2 47,5 48,4

2.834 7.891 10.725

1.665 4.995 6.660

58,8 63,3 62,1

1.859 5.810 7.669

1.039 3.602 4.641

55,9 62,0 60,5

Praktijk faalangst Eerste examen Herexamen Totaal

83

i < <


2012


2011


Personenauto met aanhangwagen (BE) Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal

22.584 5.494 28.078

16.542 4.087 20.629

73,2 74,4 73,5

24.170 6.684 30.854

17.425 4.971 22.396

72,1 74,4 72,6

Tussentijdse toetsen A, B en BE

89.841

82.171

Nader onderzoeken A, B en BE

27.300

12.474

45,7

28.865

12.981

45,0

Bromfiets (AM2) Theorie

50.201

24.449

48,7

62.887

31.318

49,8

25.282 6.491 31.773

78,3 85,1 79,6

Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal

23.535 4.900 28.435

18.807 4.216 23.023

79,9 86,0 81,0

32.281 7.626 39.907

Brommobiel (AM4) Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal

121 47 168

88 34 122

72,7 72,3 72,6

153 58 211

114 39 153

74,5 67,2 72,5

84

i < <


Examens vervoer en logistiek

2012


2011


Theorie (taxi, C, D en overige) 60.703

45.257

74,6

67.184

47.129

70,1

Taxi Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal

6.654 3.605 10.259

3.894 2.041 5.935

58,5 56,6 57,9

8.938 4.252 13.190

5.197 2.447 7.644

58,1 57,5 58,0

Vrachtauto (C) Praktijk Eerste examen Herexamen Totaal

6.446 3.478 9.924

4.147 2.072 6.219

64,3 59,6 62,7

6.519 3.344 9.863

4.221 1.995 6.216

64,7 59,7 63,0

Bus (D) Praktijk

661 Herexamen 389 Totaal 1.050 Eerste examen

418 211 629

63,2 54,2 59,9

899 526 1.425

555 289 844

61,7 54,9 59,2

Bus/vrachtauto met aanhanger (CE/DE), lange zware voertuigen (LZV) en vakrijproef (VRP) Praktijk

5.219 Herexamen 2.356 Totaal 7.575 Eerste examen

3.474 1.447 4.921

66,6 61,4 65,0

5.111 2.344 7.455

3.360 1.440 4.800

65,7 61,4 64,4

85

i < <


2012


2011


Overige (o.a. directiechauffeur, vervoer gevaarlijke stoffen, heftruck) Praktijk

1.031 Herexamen 293 Totaal 1.324 Eerste examen

806 181 987

78,2 61,8 74,5

3.136 602 3.738

2.462 418 2.880

78,5 69,4 77,0

Binnenvaart

5.358 3.337 62,3 Praktijk (Radar) 446 332 74,4 Afgegeven vaarbewijzen 6.569 Theorie

5.319 3.391 63,8 449 336 74,8 5.737

Luchtvaart Theorie 5.325

5.182

Privévliegers 2.350

2.654

Beroepsvliegers

86

i < <


Medische rijgeschiktheid en verkeersgedrag

2012

2011

Medische rijgeschiktheid Behandelde verklaringen van geschiktheid Afgegeven verklaringen geschiktheid Afgegeven verklaringen geschiktheid met beperking Geweigerde verklaringen Rijtest bestuurder met functiebeperking Bezwaarschriften medische verklaringen Beroepszaken medische verklaringen

646.636 474.813 155.704 3.868 22.127 1.107 99

596.728 419.497 163.101 4.374 23.136 1.249 107

Behandelde verklaringen klein vaarbewijs

1.062

899

Verkeersgedrag Mededelingen van de politie Onderzoeken (opgelegd) Rijbewijs ongeldig verklaard • vanwege onderzoek alcohol/drugs • vanwege onderzoek medisch • vanwege onderzoek rijvaardigheid • vanwege EMA • vanwege LEMA • vanwege EMG • vanwege ASP * EMA-cursussen (opgelegd) LEMA-cursussen (opgelegd) EMG-cursussen (opgelegd) Alcoholslotprogramma’s (opgelegd) * Bezwaarschriften vorderingen Beroepszaken vorderingen

23.973 6.811 11.790 3.736 1.062 525 1.337 480 398 4.252 5.926 2.146 1.443 4.252 4.067 503

17.738 7.337 8.059 4.208 819 437 1.868 175 414 138 7.068 764 1.507 138 3.179 363

* Bij opleggen ASP wordt het rijbewijs ongeldig verklaard.

87

i < <


Cijfers CBR totaal

2012

2011

727.670 683.077 Theorie-examens niet afgenomen 49.352 50.102 Theorie-examens totaal afgenomen + niet afgenomen 777.022

733.179

686.139 668.404 Praktijkexamens, incl. toetsen, niet afgenomen 13.178 14.910 Praktijkexamens, incl. toetsen, afgenomen + niet afgenomen 699.317

683.314

1.476.339

1.416.493

Theorie-examens afgenomen

Praktijkexamens, incl. toetsen, afgenomen

Totaal alle examens, incl. toetsen, afgenomen + niet afgenomen

115,1 Totale omzet (in miljoen euro’s) Aantal medewerkers einde jaar (op fulltimebasis) 1.040 Aantal ingeschreven rijscholen 7.867 Aantal nieuw ingeschreven rijscholen 909 Aantal uitgeschreven rijscholen 478

88

108,8 1.017 7.436 968 286

i <


Jaarverslag Jaarverslag 2012

Recommend Documents