Van: Adviesraad Leerlingenvervoer Lansingerland
Aan: Gemeente Lansingerland t.a.v. Wethouder J. Heuvelink mevr. M. van Workum, beleidsadviseur Gemeenteraad
Onderwerp:
Persoonlijke gevolgen voor leerlingen bij aanpassing leerlingenvervoer
Datum:
23 maart 2015
Geachte heer Heuvelink en leden van de Gemeenteraad, Mevrouw Van Workum heeft aan de Adviesraad Leerlingenvervoer gevraagd: “Adviesraad stelt een document op waarin zij aangeven wat hun verwachting is tot welk vervoer de leerlingen tot 12 jaar in staat zijn als zij geen automatisch taxivervoer meer krijgen toegekend. Een document met jullie verwachting tot welk vervoer de leerlingen tot 12 jaar in staat zijn als zij geen automatisch taxivervoer meer krijgen. Graag uitgesplitst voor leerlingen SBO en PO, cluster 2, cluster 3 en cluster 4.” Deze vraagstelling is besproken in het overleg met mevrouw Van Workum op 24 februari 2015. Hier stonden wij toen welwillend tegenover. Maar na het overdenken van haar verzoek, is ons idee hierover veranderd. De leden van de Adviesraad zijn van mening, dat wij dit niet kunnen inschatten. Wij kunnen het gevraagde document niet aanleveren om de volgende redenen: Zoals een indicatiesteller wel heeft, hebben wij niet de informatie over elke individuele leerling, hun aandoening en de ernst daarvan. De gemeente heeft nog wel de vervoersverklaringen per leerling, maar ook daarover beschikken wij niet. Verder hebben wij niet de kennis en kunde om dit voor de leerlingen naar de verschillende schooltypen en clusters te beoordelen. Daarom ook kunnen we geen verantwoorde koppeling maken naar een inschatting van welke van de vijf soorten leerlingenvervoer de diverse leerlingen in staat zijn. Verder voelen wij ons er ongemakkelijk bij om toch uitspraken in deze richting te doen, zonder voldoende grondslag. Onze
conclusie is dan ook dat wij geen verwachtingsperspectief kunnen aandragen voor het vervoer van kinderen tot 12 jaar, indien dit vervoer voor het betreffende kind vervalt.
Wij kunnen wel een beeld schetsen van de doelgroep en de omstandigheden op hoofdlijnen. U vindt in dit document een inventarisatie van de consequenties als het automatisch recht op taxi wordt afgeschaft en de leeftijdsgrens voor begeleiding van 11 naar 9 jaar gaat. Deze hebben wij afgeleid uit de resultaten uit een enquête die wij hielden onder de ouders van leerlingen, die gebruik maken van het leerlingenvervoer. De enquête is gehouden medio februari 2015. Graag brengt de Adviesraad deze inventarisatie ook onder de aandacht van de leden van de Gemeenteraad Lansingerland. Als alternatief willen wij voorstellen, dat de gemeente een berekening maakt indien resp. 0%, 25%, 50% en 100% van de leerlingen wijzigt van taxi vervoer naar OV met / zonder begeleiding in relatie tot de leeftijd. Het is twijfelachtig in hoeverre een echt transparante inschatting op detail naar leerling gemaakt kan worden als de zorgintensieve kant van de leerlingen meeweegt in de inschatting, zonder hierbij een deskundige te betrekken. Daarom adviseren wij negatief over een document waarin beschreven staat tot welk vervoer de leerlingen tot 12 jaar in staat zijn als zij geen automatisch taxivervoer meer krijgen toegekend, uitgesplitst voor leerlingen SBO en PO, cluster 2, cluster 3 en cluster 4. Wij stellen voor dat de gemeente een berekening maakt naar 0%, 25%, 50% en 100% wijziging van taxi vervoer naar OV met / zonder begeleiding in relatie tot de leeftijd, ten behoeve van de gemeenteraad. We vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Namens de Adviesraad Leerlingenvervoer Lansingerland
Jacqueline Landman Voorzitter van de Adviesraad
Van: Aan: Datum:
Adviesraad Leerlingenvervoer Gemeente Lansingerland Wethouder Onderwijs, Marjonne van Workum en Ellen Verhoog, gemeenteraad 23 maart 2015
Betreft:
Persoonlijke gevolgen voor leerlingen bij aanpassing leerlingenvervoer
U vindt in dit document een inventarisatie van de consequenties als het automatisch recht op taxi wordt afgeschaft en de leeftijdsgrens voor begeleiding verlaagd wordt. Deze hebben wij afgeleid uit de resultaten uit een enquête die wij hielden onder de ouders van leerlingen, die gebruik maken van het leerlingenvervoer. De beschrijving van deze consequenties is deels een samenvatting van letterlijke opmerkingen die ouders aan ons doorgaven. De enquête is gehouden medio februari 2015. Van belang is vooraf in gedachte te nemen, dat het merendeel van de scholen voor SO, SBO en VSO gevestigd zijn buiten onze gemeente en daardoor een flink grotere reisafstand wordt gemaakt door deze groep leerlingen, waarin ook weinig keuze is. Veel minder is de afstand voor leerlingen die naar regulier primair onderwijs of voortgezet onderwijs gaan (alles wel binnen onze gemeente beschikbaar). Voor leerlingen heeft aanpassing van het leerlingenvervoer door verlagen van de leeftijdgrens en afschaffen van aangepast vervoer (taxi) de volgende persoonlijke gevolgen.
Extra reistijd zonder taxi Als het gebruik van taxi groepsvervoer niet langer mogelijk is, dan zal de reistijd voor veel leerlingen langer worden. De verwachting is dat het eerste alternatief, reizen via OV, meer reistijd zal vragen van de leerlingen. Redenen hiervoor zijn, dat de halte van het OV zelden dicht bij het thuisadres en/of dicht bij het schooladres is. Verder is de route van OV zelden de kortste route, wel langer dan de taxiroute. En uit rondvraag blijkt, dat de reistijd met OV waarschijnlijk 30% langer is en meer leerlingen daardoor over het maximum voor de gestelde reisduur in de verordening heen gaan. Hierbij is de vorm van vervoer voor het type kinderen nog buiten beschouwing gelaten, want dit is vaak problematisch door de diverse beperkingen van deze leerlingen.
Schatting reistijd gemiddelde naar school per vervoermiddel eigen auto Taxi groep minuten
OV Fiets 0
20
40
60
80
100
Extra begeleiding nodig Als begeleiding meer ingezet moet gaan worden, wat de Adviesraad wel verwacht als het automatisch recht op de taxi wordt afgeschaft, dan denken ouders dit toch vooral buiten hun gezin te moeten zoeken. De helft van de ouders verwacht geen begeleiding van binnen het gezin te kunnen bieden. Voor slechts 15% van de leerlingen kunnen twee mensen uit hun gezin de begeleiding bieden. Deze begeleiding van buiten het gezin kan voor een aantal kinderen geen optie zijn door hun aandoening of gedragsproblematiek of hun leeftijd. Een aanzienlijk deel van deze kinderen heeft een lagere ontwikkelings leeftijd dan hun feitelijke leeftijd, waardoor zij nog niet zonder begeleiding kunnen reizen. Voor sommige leerlingen kan sprake blijken van een overgangsperiode, waarbij zij eerst een periode met begeleiding moeten leren te reizen en daarna geleidelijk los gelaten zouden kunnen worden. Wellicht te denken aan een toezichthouder voor een groepje kinderen.
Vormen van begeleiding - best passend in aantal hulp van familie, kennissen anders verschillende ouders beurt vrijwillige getrainde begeleiders getrainde betaalde begeleiders
Voor een deel van de ouders zou wel een optie zijn om hun kinderen te laten begeleiden door andere ouders bij toerbeurt. Zo kunnen zij zelf een deel ondervangen. Bijkomend nadeel is, dat dan steeds weer andere ouders de kinderen begeleiden en steeds anders met de kinderen omgaan. Dit kan voor diverse kinderen weer reden voor stress zijn. Ook zal niet elk kind ‘zomaar’ naar een andere ouder luisteren en dat kan ook de nodige onrust met zich meebrengen. Een ander nadeel is, dat andere ouders welwillend moeten zijn en de verdeling evenredig zou moeten zijn. Voor alleenstaande ouders ligt hierin een grote uitdaging.
Buiten gezin inschakelen? vier drie twee
in % van reacties
een nul 0,0
20,0
40,0
60,0
80,0
Werk en gezin moeizamer Met de voorgestelde aanpassingen verwacht de helft van de ouders, dat zij aanpassingen moeten doen in hun werksituatie. Hierbij kan gedacht worden aan het anders regelen van het werk, de werktijden of minder gaan werken. Daarnaast verwacht een derde van de ouders dat zij ontslag moeten nemen om het vervoer van hun kind naar school te regelen. Zij kunnen daardoor geen WW uitkering aanvragen en moeten daardoor extra inleveren binnen hun gezin door een daling in inkomen. Het zelf regelen van het schoolvervoer wordt voor veel ouders van SO en SBO een toevoeging bovenop een stapel van allerlei ander extra regelwerk en zorg, die deze ouders met deze leerlingen toch al hebben. Voor sommige ouders bestaat hierdoor de kans op overbelasting.
Persoonlijke situatie stressvoller Meer dan de helft van de ouders verwacht, dat hun kind door de verandering en variatie stress zullen ervaren en dan moeilijker zijn om te begeleiden. Dit kan weer onveilige situaties opleveren zowel tijdens het reizen tussen thuis en school, maar ook binnenshuis (o.a. door meer agressief gedrag). Ook nog eens hebben meerdere ouders aangegeven, dat voor hun kinderen de medicatie aangepast of verzwaard zal moeten worden bij minder structuur, minder regelmaat, meer onduidelijkheden. In de taxi zijn veelal aanzienlijk minder prikkels en verstoringen dan in het OV. Denk hierbij aan een opeenhoping van geluid bijvoorbeeld. De betrouwbaarheid van het OV is ook niet optimaal, wat ook makkelijk stress kan opleveren voor deze doelgroep. Dit is voor de leerlingen zelf vervelend maar zal ook negatieve invloed hebben op de leerprestaties. Verder is maar de vraag welke kinderen goed verkeersinzicht hebben. Wat wordt acceptabel gevonden? Dat kinderen regelmatig in de sloot terecht komen, door matige motoriek of door gebrek aan ervaring? Dat kinderen regelmatig heel ergens anders uitkomen (niet op plaats van bestemming), door ontbreken van gevoel voor plaats of richting? Dat kinderen onverwacht oversteken, door ontbreken van inschattingsvermogen in andere verkeersdeelnemers, verkeersregels enz.? Met daarbij de nodige overlast voor al die andere verkeersdeelnemers en forenzen.
Gevolgen binnen gezin
aantal keer gekozen
anders medicatie aangepast kwaliteit stress en onveilig ander kind anders ontslag nemen anders/minder werken 0
5
10
15
20
25
30
35
Eigen vervoer niet altijd mogelijk Vele ouders beschikken over slechts één auto en sommige hebben zelfs helemaal geen auto. Als ouders zelf het vervoer naar school moeten verzorgen, dan wordt dit een dilemma. Welke ouder kan het kind (en de andere kinderen van het gezin) naar school brengen en heeft deze ouder dan ook de beschikking over de auto (of is deze nodig voor woon-werkverkeer van de andere ouder). En daarnaast zijn er ook ouders die onregelmatige diensten werken en de combinatie met kinderen naar school brengen (zeker over langere afstanden en zeker wanneer school in een andere richting ligt dan de werklocatie) wordt dan problematisch, wat ten koste gaat van het kind.
