Personeelstekort is een fabeltje

onderbouwt it-beslissingen 6

j u n i

2 0 0 7

•

n u m m e r

4

•

j a a r g a n g

•

1

w w w . i t - e x e c u t i v e . n l

‘Personeelstekort is een fabeltje’

IN HET NIEUWS TELECOM VLAKT GROEI ICT AF De Nederlandse ict-sector hield in 2006 de groei van het BBP niet bij. Dit is vooral te wijten aan de achterblijvende telecommarkt. Ook dit jaar blijft de sector op achterstand. p. 6

MANAGEMENT MARKTCONFORM INKOPEN Diensten en apparatuur moeten op zijn minst marktconform worden ingekocht en uitgeleverd. Maar wat ís dat eigenlijk? Ook vindt u tips voor het maken van afspraken tussen klant en leverancier. p. 16

TECHNOLOGIE BLINDE MANNEN Menige organisatie is op dit moment aan het uitzoeken of het iets moet met soa, het laatste modewoord in de it. Veel van deze projecten worden te technisch ingestoken, terwijl procesbeschrijving even belangrijk is. p. 26

De branchevereniging ICT~Office voorspelt een tekort van negenduizend hoogopgeleide ict-professionals in 2010. Maar volgens andere arbeidsmarktonderzoekers zijn er meer dan genoeg ict’ers. Het vermeende tekort ontstaat doordat bedrijven niet weten welke it’ers ze nodig hebben.

D

e alarmbellen rinkelen weer: schaarste op de arbeidsmarkt. De branchevereniging ICT~Office voorspelt een groeiend tekort aan hoogopgeleide professionals, met name bij de ict-leveranciers zelf. Die zullen daarop reageren met meer offshoring, kennismigranten en het afslaan van werk.

Onzin, zeggen dan weer andere marktdeskundigen. Volgens diverse headhunters, zijn er meer dan genoeg it’ers. Dat er zoveel onvervulde vacatures zijn, komt vooral omdat bedrijven verkeerde of te hoge functieeisen stellen. Bedrijven zouden wat creatiever naar de arbeidsmarkt moeten kijken. p. 12

13 juni 2007

w w w .q i. nl /e

xp o

1 0 3 8

NETWORKING, STORAGE & SECURITY

A a n m e ld e n vi a

woensdag

0

TRENDS IN

ZES WEKEN LEUTEREN In it-bedrijven worden jaarlijks zes weken verknoeid aan ondoelmatig vergaderen. Chaos, rinkelende telefoons en onnodig gepraat zijn de grootste punten van ergernis tijdens een vergadering. p. 35

1

Q&I presenteert

MENS & WERK

EXPO

-

LEZINGEN

-

DEMONSTRATIES

5

1 dag • 30 top fabrikanten • 1001 briljante ideeën

0

LOCATIE DELFTECHPARK 35-37, DELFT

Nooit meer uw bestanden kwijt met uw eigen back-up.

Back-up Online van KPN. Pc gecrasht? Laptop gestolen? En alle bestanden kwijt? U moet er niet aan denken. Daarom is er Back-up Online van KPN. Uw bedrijfsgegevens worden automatisch en veilig geback-upt, waardoor u verloren bestanden eenvoudig en snel weer terughaalt. Voor maar € 4,95 per maand per pc. Meer weten over Back-up Online en alle andere ICT-oplossingen voor ondernemers? Ga naar kpn.com/ict.

kpn.com/ict

ict-oplossingen

REDACTIONEEL

INHOUD KORT IN HET NIEUWS 4-11Nieuwsoverzicht 5 Weekmakers 7 Trends en feiten 9 Wannahave 11 Column Dominique Deckmyn

IT is zijn glans kwijt

MANAGEMENT

Met het economisch gunstige tij van het moment heeft de it-sector opnieuw de wind flink in de zeilen. Een bekend bijkomend verschijnsel van deze goede tijden is dat iedereen steen en been klaagt over het tekort aan it-personeel. Vorige week meldde itbranchevereniging ICT~Office in zijn marktmonitor dat er op dit moment drieduizend vacatures in de sector onvervuld blijven door schaarste op de arbeidsmarkt. Die trend zal de komende jaren onverminderd doorzetten verwacht de branchevereniging. Over drie jaar zouden Nederlandse organisaties op zoek zijn naar maar liefst negenduizend hoogopgeleide it-ers. Waar haal je die vandaan als steeds minder studenten voor het vak Informatica kiezen, zou je denken. Het tekort dat ICT~Office schetst, wordt nog iets schrijnender als je het jaarlijkse 500-onderzoek van Incompany er naast legt dat ook vers van de pers is. In dit onderzoek van het zakenblad naar de aantrekkingskracht en reputatie van organisaties in Nederland krijgt de it-sector er dit jaar ongenadig van langs. Alle grote namen zien hun positie als favoriete werkgever helemaal wegzakken. Microsoft (-44 procent), HP (-47 procent) en IBM (-39 procent) verliezen dit jaar bijna de helft van hun aantrekkingskracht. Ook Atos Origin (-35 procent) en Ordina (-46 procent) krijgen een dreun. Dat geldt ook voor de sector in zijn geheel. Twee jaar terug zei nog 8 procent van de hoogopgeleiden interesse te hebben in de it. Dat is nu gekelderd naar 3 procent. Hoogopgeleide professionals geven massaal de voorkeur aan banken en verzekeraars als favoriete werkgever. Volgens hoofdredacteur van Incompany René Gerhardus toont de afgenomen interesse aan dat de it zijn sterallure kwijt is. Het is een commodity geworden die de hoogvliegers van het moment aan zich voorbij ziet vliegen. Naast het verstofte imago van de sector in zijn geheel dragen volgens hem de it-bedrijven zelf ook schuld voor het verslechterde imago. Vooral de bedrijven die in 2005 toen de economie al weer wat aantrok personeel op straat zetten zoals IBM en Atos Origin zagen hun populariteit als werkgever een flinke knauw krijgen. Als je de officiële cijfers van het tekort zet naast het commentaar van headhunters in deze IT Executive dan blijkt de soep iets minder heet gegeten te worden dan dat hij wordt opgediend. Zij menen dat er ruim voldoende it-personeel is. Het probleem van het ervaren tekort ligt veeleer aan de vraagkant, de werkgevers. Bedrijven stellen vacatures op met zulke onwaarschijnlijk hoge eisen dat bijna geen enkele kandidaat er aan kan voldoen. Zeker niet de mensen die in 2002 en de jaren daarna aan de kant gezet zijn door hun te hoge leeftijd, vermeende gebrek aan kennis en vaardigheden of hun te lage opleidingsniveau. De kans is groot dat in dit reservoir heel wat geschikte kandidaten te vinden zijn als je maar goed op zoek gaat.

12 15 16 18 19 22 23

Geen it-personeel? Hoezo! Column Charles Groenhuijsen Mist rond marktconformiteit Management Kort 1 De starheid te lijf Management Kort 2 Column George Ataya

TECHNOLOGIE 24 26 27 28 30

Mediaspel is drastisch veranderd Blinde mannen Column Ron Tolido Tweede jeugd IBM-mainframe Business process modeling voor gevorderden

MENS & WERK 34 35 36 37

Korte berichten Banencaroussel Portret van een it-manager Column René Diekstra

ESCAPE 38 Nerdville 38 Colofon

ADVERTEERDERSINDEX 01 20-21 40 02 39 10 01

nr 4 • 6 juni 2007

3

A2 Networks Canon Hewlett-Packard KPN Ordina SLTN Q&I

IN HET NIEUWS BETERE SAMENWERKING

Dienstverleners hebben het moeilijk

Economische Zaken en de ictbranchevereniging ICT~Office hebben afspraken gemaakt om de onderlinge samenwerking te verbeteren. Deze ‘verklaring’ moet er mede toe leiden dat aanbestedingsprocedures efficiënter verlopen en kleinere bedrijven meer kans krijgen op overheidsopdrachten. Eén van de belangrijkste initiatieven van het programma is ‘De ICT Haalbaarheidtoets’. Beleidsmakers en bedrijven overleggen vroegtijdig en precompetitief over de haalbaarheid van voorstellen.

IT-dienstverlener LogicaCMG zorgde voor een schokreactie op de beurs. Het bedrijf zag zich gedwongen tot een winstwaarschuwing wegens tegenvallende resultaten in het Verenigd Koninkrijk. Een week later volgt het bericht dat topman Martin Read zich zal terugtrekken.

N

ergens in Europa wordt zo hard gevochten om orders voor het installeren van software en het beheer van computernetwerken als in Groot-

‘GROEI ON-DEMAND ERP’ IDC Research voorspelt een forse groei voor ‘on-demand’varianten van erp-software in Europa. Volgens analist Bo Lykkegaard zal de omzet met dergelijke oplossingen de komende jaren steeds met de helft toenemen. Hij denkt dat bestaande erp-gebruikers veel nieuwe processen online willen afnemen in plaats van ‘on premise’. Anderzijds zijn er volgens hem ook veel kleine bedrijven in Europa die tot dusver geen echte bedrijfssoftware gebruiken en nu wel toe zijn aan professionele automatisering.

Brittannië. Dat heeft alles te maken met de komst van goedkope aanbieders van it-services uit India. Het Brits-Nederlandse LogicaCMG is niet de enige partij die in het Verenigd Koninkrijk klappen incasseert. Branchegenoten Getronics en Atos Origin kregen eerder al tegenvallers in deze markt te verwerken. De dienstverleners kampen met langlopende contracten die tegen te lage prijzen zijn aangenomen. Ze kunnen hogere kosten gedurende de looptijd van de overeenkomst niet goed doorberekenen. Dat gaat knellen als it-specialisten schaars worden en dure krachten moeten worden ingehuurd. Dit kan ertoe leiden dat de kosten van freelancers de waarde van een contract overstijgen. Martin Read, veertien jaar bestuursvoorzitter bij LogicaCMG, zegt te vertrekken zodra een opvolger is gevonden. Uit het persbericht blijkt dat het vertrek van Read verband houdt met speculaties na de teleurstellende cijfers van de Engelse activiteiten van LogicaCMG. Read houdt wel alle vertrouwen in de toekomst van LogicaCMG. “Het bedrijf heeft een ideale positie om nog succesvoller te worden en ik weet zeker dat dat gaat lukken in de volgende fase van de geschiedenis.”

•

Jobs en Gates blikken samen terug Apple-ceo Steve Jobs en Microsoft oprichter Bill Gates stonden vorige week voor het eerst sinds 1983 weer eens gezamenlijk op het toneel. In een gemoedelijke sfeer kwamen de twee pioniers van de it-industrie tot de conclusie dat de tijd niet stil gestaan heeft.

CTAC WIL MEERDERHEIDSBELANG IFS

Door Ron Onrust

Ctac heeft een intentieverklaring getekend voor de overname van 51% van de aandelen van IFS probity Groep. Beide partijen verwachten de samenwerking voor eind juni te kunnen effectueren. IFS probity zal naar verwachting vanaf 1 juli geconsolideerd worden. “Met deze voorgenomen acquisitie verwerft Ctac een goede positie in de utilitiesbranche,” zo geeft de onderneming aan. IFS probity levert bedrijfskundige consultancy, veelal op en rondom SAP.

V

oorafgaand aan het gesprek tijdens de vijfde aflevering van D: The all things Digital congres van de Wall Street Journal werd een video vertoond uit 1983, waarin een jonge Bill Gates vertelt hoe belangrijk de Macintosh is voor Microsoft; “In 1984 verwacht Microsoft de helft van haar omzet uit Macintosh software te halen”, zei hij destijds. Een video uit 1997 laat zien hoe Jobs de investering van Microsoft in Apple aankondigt. Als bij dat evenement Gates via een satellietverbinding in beeld verschijnt, klinkt het boe-geroep uit het publiek van MacWorld.

4

nr 4 • 6 juni 2007

Na de video’s wordt Jobs en Gates gevraagd wat zij de grootste bijdrage van de ander vinden. Jobs zegt hierop; “Bill heeft het eerste software-bedrijf in deze sector gebouwd. Dat zakelijke model bleek heel goed te werken in de sector.” Gates prees Jobs daarop voor zijn volharden in het idee dat er een grote markt is voor de computer en zijn durf om fors in te zetten op de Mac, hoewel de Apple Lisa destijds niet populair was. Zelf ziet Gates de pc als zijn levenswerk. Dan zegt Jobs: “Er was een tijd dat we de jongsten waren in de kamer. Ik ben ongeveer zes

maanden ouder dan Gates. Ik weet niet hoe het bij jou zit, maar als ik om me heen kijk in mijn bedrijf ben ik meestal de oudste in de kamer.” De bijeenkomst neemt bijna een emotionele wending aan wanneer Jobs een zin uit een nummer van de Beatles citeert. “You and I have memories longer than the road that stretches out ahead.”

•

WEEKMAKERS

V.l.n.r. Toine Gresel gemeente Heerlen, Cees Morsch Case Builders, Paul Havinga Ambient Systems, Christon Kolk en Paul Dammers Provincie Noord-Holland.

ICT Awards uitgereikt De nationale ICT Awards 2007 zijn uitgereikt. In de categorie Aanbesteding won de provincie Noord-Holland, in de categorie ICTRegie wetenschapper/ondernemer Paul Havinga; de innovatiesalon ging naar de gemeente Heerlen en de NBL Award naar Case Builders.

N

oord-Holland won de Aanbesteding Award voor de wijze waarop de provincie de eigen ict-beheerafdeling heeft uitbesteed. De drastische sanering was niet zozeer innovatief, maar goed uitgevoerd, oordeelde de jury. Bijna al het personeel is meegegaan. Paul Havinga is de winnaar van de ICTRegie Award. Hij ontving de onderscheiding voor de ontwikkeling van intelligente draadloze sensornetwerken binnen zijn bedrijf Ambient Systems BV, spin-off van de Universiteit Twente. Havinga’s sensornetwerken bestaan uit zelflerende sensoren die draadloos met elkaar zijn verbonden. In meet- en regelomgevingen zoals voor klimaatbeheersing en muizenplaagbestrijding bij opgeslagen cacaobonen en diefstalpreventie tijdens waardetransport zijn zij de basis voor nieuwe toepassingen. Heerlen ontving de InnovatieSalon Award voor de wijze waarop de gemeente gebruik maakt van innovatieve ict-toepassingen om onderwijs en bedrijfsleven beter te laten samenwerken. Doel is een

drastische verbetering van het onderwijsveld in de regio ZuidOost Limburg. Case Builders ten slotte kreeg voor zijn Jobklas-methodiek de NBL Award. Leerlingen die uit de boot vallen bij voortgezet en beroepsonderwijs worden met

de drastische sanering was niet zozeer innovatief, maar goed uitgevoerd een extra leerjaar voorbereid op een entree in de arbeidsmarkt. Dit gebeurt met een combinatie van e-learning, games, intensieve e-coaching, teambuilding en een test- en matchprogramma. Met Jobklas wordt volgens de jury een bijdrage geleverd aan één van de grote problemen in het beroepsonderwijs, dat van dropouts. Daarnaast zou Jobklas ook voor het reguliere beroepsonderwijs mogelijkheden bieden. De initiatiefnemers van de ICT Awards zijn ICT~Office, ICTRegie, Nederland BreedbandLand en het ministerie van Economische Zaken. Zie ook www.ictawards.nl.

•

WÁT WIL JAN-KEES DE JAGER? …achter de firewall. Staatssecretaris Jan-Kees de Jager belooft een sterke vereenvoudiging van de belastingaangifte. Volgend jaar start de Belastingdienst al met het voorinvullen van een beperkt aantal gegevens op het biljet. In de loop der jaren zullen steeds meer onderdelen zijn voorgedrukt. Uiteindelijk kunnen de meeste belastingplichtigen volstaan met het tekenen bij het kruisje. De Belastingdienst gaat deze gegevens ophalen uit databases van andere overheidsorganisaties, banken en andere partijen. Maar dat is nog niet alles. In een toespraak na de prijsuitreiking van nationale ICT Awards gaf De Jager zijn ultieme wens bloot. De voormalige ‘ict personality of the year’ wil de belastingdienst direct het liefst in onze bedrijfsgegevens laten kijken. Achter de firewall dus, zei hij er voor het puikje van de Nederlandse it-ondernemers voor de zekerheid nog maar bij. Toen ontstond er wel enig onrustig geschuivel in de zaal. Dat hij er monter bij vermeldde dat er nog een paar kleine hobbels inzake de privacy-wetgeving moeten worden opgeruimd, leek niet iedereen gerust te stellen. Van die Jan-Kees gaan we nog meer horen. GAAT MICROSOFT NU OOK AL TAFELS PRODUCEREN? .. ja, maar er zit een computer in. Toegegeven, je moet er op komen. Microsoft nieuwste computerontwerp heeft een liggend scherm. En als je het scherm maar groot genoeg maakt en er vier poten onder zet, krijg je vanzelf …. een tafel. Zie daar de ‘surface computer’, een nieuw type computer. Het nieuwe schuilt vooral in de bediening. Toetsenbord en muis ontbreken en ook schreeuwen helpt niet. Je bedient de computer door het scherm aan te raken. En dat gaat wel wat verder dan het overbekende aanraakscherm. Je kunt op het scherm bijvoorbeeld lekker vingerverven, patiencen en foto’s sorteren. En in het rustieke restaurant anno 2020 kun je op je tafel zelf met een vingerbeweging het menu en de wijn uitkiezen en vervolgens je eigen kleur tafellaken uitkiezen. Microsoft zet de eerste exemplaren neer bij hotels, casino’s, telefoonwinkels en restaurants. WAT IS EEN HAALBAARHEIDSTOETS? ... een vorm van gezond verstand. Nog al wat bedrijven zuchten over de tijdrovende en omslachtige aanbestedingsprocedures bij de overheid. Voor kleine partijen zou het al nauwelijks meer te doen zijn zelfstandig mee te dingen naar een overheidsopdracht. De prijs voor transparantie, wat u zegt. Voor de ict-branche wordt nu geprobeerd de bureaucratie wat terug te ploegen. EZ en de branchevereniging ICT~Office hebben daartoe een gedragscode gesloten en een meldpunt ict-aanbestedingen opgericht. De overheid verplicht zich bovendien niet bij elke tender weer dezelfde stapels bedrijfsinformatie op te vragen bij deelnemende bedrijven. Een interessant onderdeel van de nieuwe afspraken is de instelling van ‘de Haalbaarheidstoets’: beleidsmakers en bedrijfsleven brainstormen in een ‘precompetatief’ voorstadium over plannen van de overheid. Toch weer een beetje polderen. Ongetwijfeld zinvol; de laatste jaren zijn er toch diverse overheidsprojecten weer ingetrokken omdat ze uiteindelijk niet haalbaar of niet realistisch bleken. Maar op welk moment slaat dit brainstormen om in vooroverleg? Fred van der Molen nr 4 • 6 juni 2007

5

IN HET NIEUWS INDIASE IT-BEDRIJVEN GROEIEN SNEL

Groei ict houdt Nederland niet bij

Er zijn maar weinig organisaties die in zo korte tijd zo veel mensen hebben aangenomen als de grote Indiase it-bedrijven. De top-5 hiervan zal naar verwachting dit jaar gezamenlijk 125.000 jonge technici aannemen. Dat is een indicatie van de snelheid waarmee werk dat wereldwijd in ‘backoffices’ werd gedaan, zich nu naar India verplaatst. Het Indiase Infosys vervulde in het jaar tot 31 maart maar liefst 31.000 vacatures, waarmee het totaal aantal medewerkers verdubbelde.

De ict-sector groeit, maar minder snel dan de Nederlandse economie. En daarom verloor de ict-sector aandeel in het Bruto Binnenlands Product (BBP). Debet is met name de telecommarkt.

vooral te wijten aan de achterblijvende telecommunicatiemarkt die met slechts 0,95% groeide tot 15,95 miljard euro. De it-markt groeide in het afgelopen jaar met 4,91% tot 12,28

miljard euro. Voor 2007 wordt in de ict-sector een groei voorzien van 2,42 % naar € 29,5 miljard. De zakelijke ict-markt is de grote trekker van deze groei.

•

Ict en de Nederlandse economie

D

e Nederlandse ict-sector is in 2006 gegroeid van ruim 28,06 miljard euro naar 28,79 miljard euro, een stijging van 2,6 procent. Dat blijkt uit de ICT marktmonitor 2007, die is samengesteld door ICT~Office in samenwerking met Heliview. Omdat dit het groeipercentage van ict minder is dan de groei van het BBP, daalde het aandeel ict in het BBP van 5,55% naar 5,46%. Voor 2007 zal dit verder dalen naar 5,36%. Dit is

DELL OOK IN DE WINKEL Na grote successen te hebben gevierd met het ‘directe’ model, kiest Dell er nu voor om pc’s ook via wederverkopers en in winkels aan de man te brengen. Dell begint binnenkort met een ‘go-to-market’ programma voor wederverkopers. In Amerika is een van de grootste warenhuisketens, Wal-Mart, al begonnen met de verkoop van Dell-pc’s.

6% 4% 2% 0% -2% -4% -6%

2001

2002

2003

Bruto Binnenlands Product (BBP) Groei ICT (incl. kantoortech.) Groei IT

2004

2005

2006

2007

Groei telecom Aandeel van ICT in BBP

Bron: ICT marktmonitor ICT~Office

Geen snelle migratie naar Vista De door Microsoft voorspelde snelle overgang naar Vista blijft uit. Microsoft voorspelde bij de introductie van Vista (november 2006) dat de overstap twee keer sneller zou gaan dan toentertijd naar XP.

PHILIPS VERKOOPT AANDEEL TSMC Philips heeft een aandeel van 4,6 procent in Taiwan Semiconductor Manufacturing verkocht voor 2,56 miljard dollar. De verkoop is een grote stap in een vierjarig plan om alle aandelen die Philips nog in de chipfabrikant heeft te verkopen. Al bij de oprichting in 1987 nam Philips een aandeel van 23 procent in TSMC.

E

en half jaar na de introductie van Microsofts nieuwste besturingssysteem stellen bedrijven de migratie het liefst nog even uit. Dat komt door

onduidelijkheid over systeemeisen en onzekerheid over de werking van bestaande applicaties. Peter Vermeulen van onderzoeksbureau IDC: “De overgang naar Vista gaat niet twee keer zo snel, maar is ongeveer gelijk aan de overgang naar XP. Het past bij een normale opwaarderingscyclus dat bedrijven in het begin even wachten met een overstap. Na het eerste service-pack stijgt het aantal

overstappers.” Microsoft zelf beweerde recentelijk nog dat de overgang naar Vista ‘de snelste migratie van een besturingssysteem op de zakelijke markt ooit’ is. Critici zeggen dat Microsoft zich rijk rekent, onder andere door de verkoop aan distributeurs mee te rekenen als pakketten in handen van eindgebruikers, en door gesjoemel met kwartaalcijfers. (Bron: Computable)

•

Rijk schuldig aan falen P-Direkt

IBM ADVISEERT OVER ENERGIEBSPARING

De aanbesteding van P-Direkt is mislukt door onvoldoende sturing van de overheid. De Algemene Rekenkamer vindt dat het Rijk nooit aan het project had mogen beginnen.

In het ‘Project Big Green’ brengt IBM een nieuwe vorm van dienstverlening: adviezen rond het energiezuiniger inrichten van datacenters. IBM zet 850 medewerkers op deze zaak. Volgens IBM zijn er enorme besparingen in het datacenter te realiseren. De dienst ‘Project Big Green’ kent vier onderdelen: diagnose, bouwen, virtualisatie, levering en koeling.

Dit meldt de controleinstantie in het rapport ‘Aanbesteding ICT-Component P-Direkt’. Dit project is mislukt door een opeenvolging van tekortkomingen in besluitvorming, sturing en beheersing aan de zijde van het Rijk. De infor matie die de regering over P-Direkt gaf aan de Tweede Kamer was veel te positief. Uit het onderzoek blijkt dat het kabinet in 2003 en 2004 onder hoge tijdsdruk besluiten heeft ge6

nr 4 • 6 juni 2007

nomen zonder naar de kritische kanttekeningen van externe experts te luisteren. Het opdrachtgeverschap van de overheid schoot tekort. In het rapport zijn tips te vinden om complexe en risicovolle projecten in de toekomst succesvol af te ronden. P-Direkt was bedoeld om een centraal systeem voor de personeelsadministratie (human resources), inclusief salarissen, van alle ministeries in te richten. In 2004 tekenden IBM en Logica CMG een contract voor de realisatie van dit systeem. Na veel strubbelingen is het contract in oktober 2005 ontbonden. Het Rijk moest hiervoor een vergoeding van 20,8 miljoen euro betalen.

•

TRENDS EN FEITEN

Strijd om koppositie servermarkt Voor marktonderzoeker Gartner was IBM in het eerste kwartaal van dit jaar de grootste leverancier van servers. IDC daarentegen zet HP bovenaan en IBM op nummer 2. Beide onderzoeksbureaus publiceerden hun bevindingen vrijwel gelijktijdig.

BENT U ECHT AAN BLOGGEN TOE? In Europa heeft amper 2,5 procent van de grote en middelgrote bedrijven een blog. In de VS is dat een stuk meer, namelijk 14 procent. Het corporate bloggen blijft in Europa veeleer beperkt tot marketing, communicatie en nieuwe media. En daarbij kan de benodigde tijd een pak hoger uitvallen dan gedacht: van vijf uur voor een ‘CEO blog’ tot maar liefst veertig uur voor een themablog. Geschatte tijd voor bedrijfsblog

G

artner komt op een groei van van 6 procent voor de wereldwijde serverleveranties, in vergelijking met de eerste drie maanden van 2006, tot een totaal van 2,1 miljoen stuks. Tegelijk groeide de omzet met 4,5 procent tot 12,9 miljard dollar, aldus Gartner. IDC becijfert de groei op 4,6 procent in aantallen en 4,9 procent in omzet. Bij Gartner prijkt IBM bovenaan

de ranglijst met een marktaandeel van 29,8 procent, versus 28,7 procent vorig jaar. HP wist zijn aandeel nauwelijks te vergroten (28,2 versus 28,0 procent) en blijft tweede. De koplopers zijn bij IDC weliswaar dezelfde, maar in een andere volgorde. Deze marktonderzoeker plaatst HP bovenaan (29,2 procent), gevolgd door IBM (28,9 procent).

•

KPN start eigen it-tak In het derde kwartaal 2007 start KPN het nieuwe bedrijfsonderdeel KPN ICT Services. Hiermee gaat KPN online ict-oplossingen leveren, ontwikkelen en beheren voor de gehele zakelijke markt, van eenmansbedrijven tot grootzakelijke organisaties.

A

ls directeur is Erik van der Meijden (47) aangetrokken. Van der Meijden was eerder directeur van Compaq Nederland en later bij HP. Tijdens zijn laatste post bij dit concern ga hij leiding aan de Infrastructuur- en Services activiteiten in Noord-West Europa. Van der Meijden rapporteert aan Eelco Blok, directeur Zakelijke Markt en lid Raad van Bestuur bij KPN. “De oprichting van KPN ICT Services is een volgende

stap in ons streven om van een traditioneel telecombedrijf uit te groeien tot managed ict-bedrijf met geïntegreerde it- en telecom-oplossingen”, aldus Eelco Blok. “Dat is waar onze klanten ook om vragen. Zij willen één leverancier die in staat is alle benodigde ICT-oplossingen aan te bieden, als een ‘one stop ict shop’. Dat gaan we vanaf het derde kwartaal 2007 vanuit één onderdeel doen: KPN ICT Services.”

•

Soort blog

Uren/week

Bloggersprofiel

CEO blog

5

company executive

company blog

10

professional

expert blog

25

senior professional

topic blog

40

senior professional

guru blog

5

manager

industry blog

5

senior professional

Bron: Lewis PR

IT-RECYCLING DRAAIT OP VOLLE TOEREN Vorig jaar is ruim 18 miljoen kilo ict-afval ingezameld. 95procent van dit afval wordt gerecycled. Het aantal ingezamelde kilo’s neemt de komende drie jaar nog toe. Daarna volgt een daling, omdat de gebruikte apparatuur kleiner en lichter wordt. Het inzamelsysteem van ictapparatuur is efficiënter dan bijvoorbeeld consumentenelektronica, omdat producenten en importeurs zelf de verwijdering en de afvalverwerking van deze apparatuur bekostigen. Dit jaar kost het verwerken van 1 kilo ict-afval 38 eurocent. In 2001 lag dit nog op 62 eurocent per kilo. Ingezamelde ict-apparatuur (in tonnen) 20000 15000 10000 5000 0

1999 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 Bron: ICT-Marktmonitor ICT~Office

MOBIELTJE KANNIBALISEERT VASTE LIJN Uit een EU-onderzoek bij 27.000 huishoudens blijkt dat steeds meer bellers overstappen van vaste naar mobiele telefonie: hoewel het aantal huishoudens met tenminste één mobiele telefoon min of meer gelijk blijft (81%), stijgt het aantal huishoudens in de EU waar uitsluitend mobiele telefoons worden gebruikt (22%, + 4%). Het aantal huishoudens met uitsluitend een vaste lijn daalt (72%, - 5%). Huishoudens met alleen een mobiele telefoon Finland

54%

Tjechië

54%

Italië

38%

België Nederland Zweden

32% 7% 4%

0 10 Bron: Europese Commissie

20

nr 4 • 6 juni 2007

30

7

40

50

60

IN HET NIEUWS SNELLE, ZUINIGE CHIP IBM IBM heeft met de POWER6 een nieuwe processor geïntroduceerd die twee keer sneller is dan voorgaande modellen. Omdat het energieverbruik ongeveer hetzelfde is gebleven, is de nieuwe chip veel efficiënter. IBM heeft een Unix-server met de chip uitgebracht, de System p 570, en zegt dat ook andere leveranciers de Power6 zullen toepassen, waaronder Bull en Hitachi.

TABLET-PC VAN DELL

Galileo: hoe dan ook

Later dit jaar zal Dell een tablet-pc op de markt brengen. Op een video van Dell op het internet is een prototype te zien. Details over de pc werden daarin niet gegeven, behalve dat het een van de lichtste in gewicht zal worden die er op de markt is. Tabletpc’s spelen in de verkoopcijfers van notebooks nog altijd een marginale rol.

De Europese Unie gaat hoe dan ook door met het satellietenproject Galileo. Dat hebben de 27 lidstaten besloten.

E

erder haakte een consortium van bedrijven af voor de fi nanciering van het in de ruimte brengen van dertig Europese satellieten die bedoeld zijn voor navigatie en ter vervanging van het Amerikaanse gps-systeem. De Europese Commissie riep toen de EU-landen op het project met eigen geld door te zetten.

ZON LAADT MOBIEL OP Motorola heeft in de VS een patent toegewezen gekregen voor een techniek die het mogelijk maakt om een mobiele telefoon op te laden via zonnecellen die zich in het lcd-schermpje bevinden. Het idee is niet helemaal nieuw, maar volgens Motorola valt er pas middels deze techniek genoeg licht op de zonnecellen om de telefoon voldoende op te laden. Het doel is uiteindelijk een telefoon die uitsluitend middels zonnecellen kan worden opgeladen.

De ministers van Economische Zaken en Industrie stemden daar “in principe” mee in, aldus het Duitse voorzitterschap van de EU. De ministers van Verkeer beslissen in juni wie wat gaat betalen in het scenario zonder de bedrijven. De totale kosten voor Galileo kunnen oplopen tot bijna 4 miljard euro de komende jaren. De EU heeft al 1,2 miljard gestoken in het project. De dertig satellieten zijn bedoeld voor allerlei navigatiesystemen, als alternatief voor het Amerikaanse gps. Nederland

had interesse om het Galileoproject te gebruiken voor het rekeningrijden. Maar het kan ook gebruikt worden voor navigatie in auto’s, schepen, vrachtwagens, bij reddingsoperaties op zee en bij het zoeken naar illegale immigranten. Van de dertig geplande satellieten is er inmiddels al een gelanceerd, na testen bij het ruimtevaartcentrum Estec in Noordwijk. Het is altijd de bedoeling geweest het Galileo-project eind 2012 operatief te hebben.

•

‘Netwerken ministeries gebrekkig beveiligd’ De computernetwerken van verschillende ministeries zijn niet goed beveiligd. Dat heeft de Rekenkamer gezegd.

D

SALARIS VAN ICT-MANAGER STIJGT

oor de gebrekkige afscherming van netwerken lopen departementen het risico slachtoffer te worden van hackers. De Rekenkamer heeft onder andere

Het salaris in de ict-sector is het eerste kwartaal van 2007 gedaald met 0,6 procent. Dat blijkt uit cijfers van Eprom. Het waren de ict’ers in planning & control die moesten inleveren (5,7%), in operationeel beheer (2,1%) en de systeemontwikkelaars (1,3%). Alleen de ictmanager verdiende meer, zijn salaris steeg met 3,9 procent.

kritiek op de computerbeveiliging van de ministeries van Onderwijs, Volksgezondheid, Binnenlandse Zaken en Volkshuisvesting. Het noemt de informatiebeveiliging van de laatste drie

departementen niet op orde. Verder hebben beheerders van het computernetwerk van het ministerie van Onderwijs bevoegd heden die zo ruim zijn dat zij een gevaar kunnen vormen voor de beveiliging van de computers, stelt de Rekenkamer. Het ministerie van Onderwijs erkent dat de computers met de fi nanciële en personele administratie van het departement niet goed beveiligd zijn. Samen met andere departementen is het bezig om de rechten van de beheerders van de computers hiervoor aan te passen.

•

8

nr 4 • 6 juni 2007

WANNAHAVE

Grootste overname Microsoft ooit Microsoft heeft met de overname van Aquantive de grootste acquisitie uit zijn geschiedenis gedaan. Voor Aquantive telt Microsoft 6 miljard dollar neer.

A

quantive levert technologie en diensten waarmee online advertenties op het juiste publiek worden gericht. Topman Steve Ballmer benadrukte in een verklaring het belang van dergelijke technologie. Naar verwachting zal de Aquantive-overname vooral

Stembesturing voor BlackBerry

een rol gaan spelen in Microsofts online-activiteiten Xbox Live, Windows Live en Office Live. Het belang van online advertenties werd vorige maand al geïllustreerd door Google, die bekendmaakte DoubleClick voor 3,1 miljar dollar te willen overnemen. De Wall Street Journal suggereerde toen dat ook Microsoft op DoubleClick uit zou zijn geweest.

•

(Bron: Automatisering Gids)

Red Hat ondersteunt ‘stack’ Red Hat levert nu ook technische ondersteuning voor ‘stacks’, verzamelingen van populaire software in combinatie met Red Hat Enterprise Linux.

R

ed Hat wil hiermee beter kunnen concurreren met Oracle, maar de stap kan er ook voor zorgen dat Red Hat het aan de stok krijgt met partners. Onder het programma ‘Red Hat Exchange’ biedt Red Hat ondersteuning voor veertien, voor namelijk open source applicaties. Het

voordeel voor klanten is dat ze bij problemen maar met één partij te maken hebben - Red Hat. Maar Red Hat beweegt zich daarmee wel in het vaarwater van partijen die hetzelfde doen, zoals IBM en HP, partners van Red Hat die daarmee ook concurrenten worden.

•

Stembesturing is de oudste afstandsbediening. Een toegeschreeuwde hond hield de kudde bij elkaar en paarden gingen voorwaarts op een grom. Kroost wordt pedagogisch de wereld in geschreeuwd, levenspartners doen precies wat je wilt en werknemers gaan direct aan het werk bij het horen van hun baas. Stembesturing voor de computer was jaren terug de grote belofte van het Belgische Lernout & Hauspie. Maar die spreekwoordelijke luchtbel bleek te ploffen en wel zo hard dat de voormalige directeuren nu voor de rechter staan in de grootste fraudezaak die België ooit kende. Stembesturing voor digitale apparatuur is blijkbaar niet zo eenvoudig met legitieme middelen tot stand te brengen. Dat maakt het des te indrukwekkender dat een paar weken terug ‘Voice on the Go’ werd aangekondigd voor de BlackBerry. Die PDA’s laten zich dankzij VotG volledig met de stem bedienen, met losse handen en zonder te hoeven kijken. Het bijzondere is dat niet alleen de telefoonfuncties ‘hands-free’ en ‘eyes-free’ bediend kunnen worden, maar ook alle e-mailfuctionaliteit wordt door de stem ontsloten. Ontvangen e-mails zijn te beluisteren, antwoorden of nieuwe e-mails kun je helemaal samenstellen, je kunt bladeren door de e-mailberichten en mails verwijderen. De lijst met contactpersonen is makkelijk te raadplegen, evenals dynamische webinhoud en ook de agenda wordt onderhouden met de stembanden. Autorijden en werken zijn met VotG uitstekend te combineren. En dan is er natuurlijk ook nog de gezelligheid van de dialogen met je BlackBerry tijdens lange, eenzame reizen. Meer informatie > www.voiceonthego.com Specificaties: Voice on the Go is in in meerdere taalversies verkrijgbaar, waaronder het Nederlands Gebruik van VotG is de eerste 30 dagen gratis, daarna $ 5,99 per maand

Kroes twijfelt over glasvezel Amsterdam Europees Commissaris Neelie Kroes (mededinging) heeft grote twijfels over de investering van de gemeente Amsterdam in een glasvezelnetwerk.

Z

e sluit niet alleen uit dat er sprake is van mogelijk ongeoorloofde staatssteun, maar ze heeft ook grote twijfels bij de haalbaarheid van het project. Dat blijkt uit een brief van Kroes van december, die onlangs openbaar werd. Op het moment van dat schrijven had Kroes al

aangekondigd dat ze een diepgaand onderzoek begon naar de fi nanciering van het breedbandnetwerk. Kroes stelde toen dat als de gemeente Amsterdam meedoet als een private investeerder, er geen probleem is. Maar Amsterdam heeft dat nog steeds niet aangetoond. Staatssteun is overigens niet per defi nitie verboden. Amsterdam hoopt dat het glasvezelnetwerk binnen een bepaald aantal maanden in een xaantal huizen is geïnstalleerd.

Kroes noemt de periode en het aantal aansluitingen niet (dat zijn vertrouwelijke gegevens), maar uit wel haar duidelijke twijfel over de haalbaarheid van dit bedrijfsplan. Ze stelt dat de “penetratie in het minimumscenario optimistisch lijkt”. Bovendien stelt ze dat de investeringen van de gemeente en de private partijen niet gelijktijdig hebben plaatsgevonden en evenmin onder “gelijke voorwaarden”. De Vecai, de koepelorganisatie van kabelaars, nr 4 • 6 juni 2007

ziet in de brief een bewijs dat hun protest tegen de gemeente Amsterdam levensvatbaar is. Het project moet in Amsterdam in eerste instantie glasvezel brengen naar 37.000 huishoudens en uiteindelijk naar alle 400.000 Amsterdamse huizen en appartementen. Het kan worden gebruikt voor televisie, breedbandinternet en telefoon. Het glasvezelnetwerk betekent concurrentie voor bestaande systemen van bedrijven als KPN en UPC.

•

9

VIRTUALISATIE?

organiseert de volgende themadagen rondom virtualisatie: High Availability Backup and Restore VDI Financial Management Inschrijven of meer informatie via: www.sltn.nl of bel 036-8800222

prem ier

PARTNER

COLUMN

‘Lage gsmtarieven in augustus’ Europeanen kunnen naar verwachting in augustus goedkoper mobiel bellen in een ander EU-land. Het Europese parlement steunde het akkoord met overgrote meerderheid; de EU-landen doen dat formeel op 7 juni.

H

et akkoord bepaalt dat mobiel bellen in een ander EU-land hooguit 49 cent per minuut kost, exclusief btw (circa 60 cent inclusief btw). Gebeld worden kost 24 cent exclusief btw (29 cent inclusief btw). De tarieven worden pas na de vakantieperiode van kracht. De komende twee jaar dalen de maximumtarieven met nog enkele centen. “De tarieven zijn lager en duidelijker,” prees Europees Commissaris Viviane Reding het besluit dat ze sinds 2004 had voorbereid. Ze ergerde zich al jaren aan de extreme winsten op mobiel bellen naar het buitenland. Miljoenen Europeanen schrokken zo van torenhoge rekeningen bij thuiskomst uit het buitenland, dat ze hun gsm maar thuislieten. Toen de gsmbedrijven niet zelf hun tarieven verlaagden, besloot de EU keihard in te grijpen.

•

Bliksemdetector

N

okia heeft in de VS een patentaanvraag ingediend voor een bliksemdetector die in mobiele telefoons kan worden toegepast. Via radio-ontvangers worden signalen opgevangen, die door software worden geanalyseerd. Het systeem kan dan waarschuwen voor naderend onweer, en vertellen hoe ver weg inslagen plaatsvinden.

•

DOMINIQUE DECKMYN

Moet it nu ook al de wereld redden? Groene it. Het zat er aan te komen. In de goeie ouwe tijd moesten it-professionals er alleen maar voor zorgen dat de server draaide en het netwerk overeind bleef. Vanaf 2000 werd de it-afdeling een dankbare bezuinigingspost en de laatste jaren moet de it-manager er mede voor zorgen dat onderzoeken van overheidsinstanties niet leiden tot aanklachten wegens slecht bestuur. En nu moet de it-manager dus ook nog de wereld redden. Tenminste, zo lijkt het als je de stroom ‘groene’ persberichten ziet van it-leveranciers. Is dit een belangrijke nieuwe trend of willen een aantal lepe leveranciers snel wat media-aandacht genereren door mee te surfen op de Al Gore golf? Een beetje van de twee, lijkt me. Natuurlijk moeten we deze groene bekeerlingen met enige scepsis aanhoren. Fabrikanten van hardware zijn tegenwoordig gedwongen om apparaten af te leveren die zuiniger werken én die in overeenstemming zijn met Europese recycling-vereisten. Waarom zouden ze dan niet proberen om zichzelf in één moeite ook een ecologisch profiel aan te meten? Maar anderzijds ondervinden it-leveranciers vandaag – juist in de Verenigde Staten – een reële druk om zich maatschappelijk geëngageerd op te stellen. Vandaar dat u op hun websites tegenwoordig altijd een onderdeel ‘Corporate Responsibility’ of ‘Global Citizenship’ aantreft. En daar vindt u nu geheid een hoofdstukje ‘environment’. Een proper bedrijfsimago cultiveren, dat is in het post-Enron, SarbOx tijdperk echt geen luxe. En er is natuurlijk nog een derde motief: groen verkoopt. De it-leveranciers gaan ervan uit, dat ook hun klanten hun blazoen willen oppoetsen. Dat één of andere Amerikaanse gigant straks HP-printers gaat kopen in plaats van Lexmark, vanwege de belofte van HP om dit jaar een half miljard kilo aan hardware en cartridges te recyclen. Om dat dan vervolgens trots te gaan melden op zijn website, natuurlijk. In Europa heb ik daarvan nog niet veel gezien. Maar dergelijke trends hebben de neiging over te waaien, al is het maar omdat plaatselijke dochterondernemingen hun

Amerikaanse moederhuis volgen. Zo is het tenslotte ook met de it governance- en compliance-golven gegaan. Dus misschien krijgt ook u straks een mailtje van de baas met de vraag wat uw it-afdeling

derde motief: groen verkoopt dit jaar doet om de aarde voor opwarming te behoeden. Voor alle zekerheid kan het dus geen kwaad om uw antwoord al een beetje voor te bereiden. Hierbij vast een begin. Milieuvriendelijke productieprocessen: alle apparatuur die u vandaag koopt, is in overeenstemming met de Europese RoHS norm. Anders mag hij zelfs niet verkocht worden. Als uw leverancier zich daar groen mee mag profileren, waarom u ook niet? Dus vooruit: uw it-aankoopbeleid sluit apparatuur uit die gefabriceerd wordt met gebruik van gevaarlijke stoffen. Dat zit al goed. Energiebesparing dan. Tja, dat kenden we al – maar toen heette het nog ‘total cost of ownership’. Tenminste: u keek toch hopelijk al een tijdje naar het energieverbruik en de warmteproductie van uw servers? Anders zou ik dat vanaf nu gaan doen. U hebt er nu een extra reden voor. Maar moet uw groene verantwoording straks veel verder gaan dan dit? Ik denk het niet.

nr 4 • 6 juni 2007

11

MANAGEMENT

Geen it-personeel? Hoezo! Het fabeltje van het personeelstekort

door Henk Vlaming

Een tekort van tienduizend it’ers in 2010, zo luiden officiële ramingen. Onzin, zeggen de headhunters, er zijn meer dan genoeg it’ers. Verschillende onderzoeken bevestigen hun verhaal. Het vermeende tekort ontstaat doordat bedrijven niet weten welke it’ers ze nodig hebben.

“B

egin niet over krapte op de arbeidsmarkt, daar word ik doodziek van. Iedereen roept maar dat er schaarste is onder it’ers. Maar ik vraag me af of dat echt zo is.” Roel Carati, directeur van Björk-Group, een bureau voor executive search dat met name veel it’ers bemiddelt, is een van de vele headhunters die vraagtekens zet bij het vermeende tekort aan it’ers. De vraag is groot, dat beaamt hij. Veel vacatures blijven onvervuld, dat klopt ook wel. Maar dat gekwalificeerde mensen er niet zijn, dat gaat er bij hem niet in. Waar het om gaat, is dat bedrijven niet goed weten welke mensen ze nodig hebben, en daardoor verkeerde functie-eisen opstellen. Ja, dan krijg je 12

nr 4 • 6 juni 2007

vanzelf wel het idee dat er geen kandidaten zijn. “Bedrijven zouden wat creatiever naar de arbeidsmarkt moeten kijken”, vervolgt Carati. “De vraag spitst zich vaak heel sterk toe op een beperkt aantal specialismen. Dat is misschien te begrijpen, maar er worden kwaliteiten gevraagd die een bedrijf niet eens of heel beperkt nodig heeft. Dan kom je inderdaad weinig mensen tegen die aan de eisen voldoen.” Dit is wel een heel ander beeld dan uit officiële rapporten naar voren komt. Half mei publiceerde brancheorganisatie ICT~Office een onderzoek dat voorspelt dat het tekort aan hoger opgeleide it’ers de komende drie jaar zal oplopen tot tienduizend. Het

aanbod van afgestudeerde it’ers blijft de komende jaren dalen, terwijl de vraag toeneemt. Dit soort onderzoeken is allesbehalve nieuw. Krapte wordt al jaren als een onontkoombaar verschijnsel voorgesteld. SCEPTISCH Het wekt dan ook verbazing als die krappe arbeidsmarkt in twijfel wordt getrokken. Niet alleen headhunters zijn sceptisch, ook minder verdachte bronnen nuanceren de dreigende schaarste aan it’ers. Bijvoorbeeld het ROA, het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt, gelieerd aan de Universiteit van Maastricht. Dat heeft vorig jaar kritisch gekeken naar de arbeidsmarkt voor it’ers. Volgens het ROA kiezen juist te veel jongeren bij hun studiekeuze voor de it. Die komen lang niet allemaal aan het werk, zeggen de onderzoekers, want de it is juist sterk aan het besparen op arbeid door

de hoger opgeleiden banen aan die onder hun niveau liggen, waarna ze vaak niet meer tot hun recht komen.

tekort is aan strategisch inzicht en commerciële en communicatieve vaardigheden van hun itmedewerkers. Onderontwikkeld dus. Maar daarvan is geen sprake, zo blijkt uit een vorig jaar gehouden onderzoek van adviesbureau Boston Consulting Group (BCG). In Nederland lopen meer hooggeschoolden rond dan in de rest van de EU. Bovendien is er een enorm overschot aan hoger opgeleiden. Dat aantal zal de komende jaren alleen maar toenemen. Noodgedwongen nemen

ontstaan als zes jaar geleden”, denkt Carati. “Er zijn heel wat wervingscampagnes, maar het is de vraag of de grote volumes op de arbeidsmarkt voor it’ers weer terug zullen komen.” Dat betekent overigens niet dat er nergens tekorten zijn. Maar, zo zegt Edwin Groen van het recruteringsbureau Ithura, die doen zich op een beperkt aantal deelgebieden voor. “Bijvoorbeeld in de SAP-omgeving. Maar zelfs daar doen de tekorten zich niet voor over de hele breedte. Kijk

maar eens op Monsterboard; er zijn nog genoeg it’ers die zichzelf aanbieden.” Groen denkt dat bedrijven de vermeende krapte voor een deel aan zichzelf te wijten hebben. Ze hebben soms geen idee wie ze moeten vragen. Daarom hebben zij de neiging de eisen tot het absurde op te schroeven. “Vroeger kwam zelfs een bioloog nog binnen. Tegenwoordig stellen bedrijven meer eisen. Ze vinden dat kandidaten breed ontwikkeld moeten zijn op het gebied van it, maar niet weten waar het accent moet liggen. Een beetje dit, een beetje dat, een beetje zus, een beetje zo. Een mbo’er vinden ze niet goed genoeg, hoewel die uitstekend zou kunnen functioneren in bepaalde functies. Bedrijven zijn slecht in het formuleren van de juiste functie-eisen. Aan de andere kant zie je dat de betrokkenheid van werknemers bij werkgevers minder is dan vroeger. Ze zijn erop voorbereid dat ze er bij het minste en geringste worden uitgegooid en dat verbintenissen minder tellen dan vroeger.” Het gevolg is dat er meer it’ers uitstromen dan er binnenkomen, hoewel de mensen er wel

OFFSHOREN EN KENNISMIGRANTEN

innovatieve ontwikkelingen in Nederland. Er is ook een kwalitatief tekort: bedrijven willen nu medewerkers die ook over commerciële en communicatievevaardigheden beschikken. Uit de ledenenquête bleek dat bedrijven over het strategisch inzicht van hun huidige ict-personeel het meest ontevreden zijn. Er

worden kortom nogal wat competenties verlangd. Dat zal de reden zijn waarom er nog bijna 10.000 ict-ers op zoek zijn naar een baan. Volgens cijfers van het CWI: 4290 op mbo-, 5542 op hbo- en 90 op wo-niveau). De huidige uitstroom uit het hoger en wetenschappelijk onderwijs is onvoldoende om aan de vraag te voldoen.

bijvoorbeeld outsourcing en offshoring. Dat zal in de toekomst juist leiden tot een overschot aan it’ers, en dat veroorzaakt weer tekorten op andere sectoren van de arbeidsmarkt, bijvoorbeeld die voor techniek en metaalbewerking. Maar it-bedrijven roepen juist dat tekorten niet alleen door de aantallen komen, maar mede een gevolg zijn van een gebrekkig opleidingsniveau. ICT~Office stelt dat naast specialistische kennis en ervaring, er ook een

PANIEKREACTIE Er lijkt dus iets anders aan de hand te zijn met de arbeidsmarkt dan pure schaarste. It-bedrijven werken met hun wervingscampagnes hun eigen schaarste in de hand, zo stellen headhunters. “Een paniekreactie, gevoed door het idee dat er binnenkort net zo’n krapte zal

bedrijven weten niet welke mensen ze nodig hebben

Er is momenteel volgens ICT~Office vooral een tekort aan systeemanalisten, netwerkspecialisten, (Java-)programmeurs en erp-specialisten, maar een overschot aan telecom-operators. Het tekort aan hoogopgeleide (daar zit vooral het probleem) ict-professionals bedroeg volgens onderzoek onder eigen leden bijna 3000. Het overgrote deel van deze vacatures zit bij ict-bedrijven zelf. Dit zou kunnen aangroeien tot 9000 in 2010, al verwacht ICT~Office dat ondernemingen zullen gaan anticiperen door werk te offshoren, kennismigranten hierheen te halen of werk niet aan te nemen. Dit zou een rem kunnen betekenen op

JUIST EEN OVERSCHOT Het opleidingsniveau in Nederland is beter dan dat in andere landen, constateert Boston Consultant Group (BCG) in een onderzoek van afgelopen najaar. Ruim een kwart van de Nederlandse beroepsbevolking is hoog opgeleid. Het gemiddelde in de Europese Unie is slechts 17 procent. Wereldwijd staat Nederland voor wat betreft het aandeel van hoger opgeleiden onder de beroepsbevolking op de vierde plaats. In de wereldwijde top-100 van universiteiten prijken twee Nederlandse universiteiten. In de top-500 zijn dat er zelfs twaalf. Uit het BCG-onderzoek staat ook waar de hoogopgeleiden in Nederland terecht komen. Het blijkt dat er in 2004 een fors overschot was van tachtigduizend formatie-eenheden, ofwel 4 procent van het totaal aantal hoger opgeleiden. Tussen de 4 en 8 procent van de academici was drie jaar geleden werkloos. Degenen die wel slaagden op de arbeidsmarkt belandden vaak in functies waarvoor ze niet gestudeerd hebben. Bij veel studierichtingen accepteert dertig tot vijftig procent van de afgestudeerden werk onder het opleidingsniveau. Die grote instroom van hoger opgeleiden in de lager gelegen delen van de arbeidsmarkt, leidt tot verdringing van de lager opgeleiden. Het overschot van hoog opgeleiden op de Nederlandse arbeidsmarkt zal de komende jaren alleen maar toenemen, aldus BCG. In 2020 voorziet zij een structureel overschot van hoger opgeleiden van 140.000 formatie-eenheden. Veel meer dan nu.

Ontwikkeling arbeidsmarkt hoogopgeleide ict-professionals (hbo/wo) 180000 150000 120000 90000 60000 30000 0

2006 tekort

2007

2008

2009

2010

beschikbaar nr 4 • 6 juni 2007

13

MANAGEMENT IT’ERS VANGEN IN ZES STAPPEN 1. Zoek uw doelgroep op. Vacatures werken amper. Benader it’ers zo veel mogelijk persoonlijk en zoek ze op. U toont interesse en dat werkt. 2. Zeg duidelijk wie u bent. Veel bedrijven zijn amper bekend bij it’ers. Ze weten niet wat hen te wachten staat en wagen de stap maar niet. Keuze genoeg. 3. Maak duidelijk wat u precies zoekt. Bent u op zoek naar een specialist of een alleskunner? Moet de persoon direct inzetbaar zijn, of krijgt de it’er de kans in een rol te groeien? 4. Laat zien dat u uitdagingen biedt. Veel it’ers willen professioneel op de proef worden gesteld. Laat zien waar in uw bedrijf voor hen de uitdagingen zitten.

zijn. Alle bedrijven kennen voorbeelden van werknemers die zijn opgestapt en weer binnenkomen als freelancers, terwijl de organisatie nog naarstig naar vervanging zoekt. “Er wordt heel veel heen en weer geschoven op deze arbeidsmarkt”, vervolgt Groen. “Bij het ene bedrijf raken it’ers boventallig, bij het andere bedrijf komen ze binnen. Veel beweging dus, maar als je goed kijkt zijn het vaak dezelfde mensen.”

van de rekrutering. De deskundigheid ontbreekt bij zowel bedrijven als recruiters om vraag en aanbod op de arbeidsmarkt goed te analyseren. Gedegen functieprofielen komen er niet, doelgroepen worden lukraak aangeboord. “De rekrutering

SLEECHTE KWALITEIT RECRUTERING Ook Theo van Vlodrop van rekruteringsbedrijf Ssense ziet eerder een rommelige dan een krappe arbeidsmarkt voor it’ers. De ondoorzichtige vraag trekt een grote schare headhunters die de het gebrek aan transparantie juist vergroten. “We hebben wel eens een cv van een denkbeeldige it’er op Monsterboard gezet. En ja hoor, de telefoon rinkelde wel dertig keer. Er zijn zo veel partijen actief op de arbeidsmarkt dat het overzicht zoek raakt. It’ers reageren steeds minder op al die aandacht. Daardoor worden hele groepen it’ers niet meer bereikbaar.” Het echte probleem, zo stelt Van Vlodrop, is de slechte kwaliteit

gaat ten onder aan de zuigkracht op de arbeidsmarkt”, zegt Van Vlodrop. “Het is verworden tot een vak van gatenvullers in plaats van een professie die op basis van analyses van vraag en aanbod evenwichtige hr-strategieën uitwerkt. De arbeidsmarkt lijdt eronder, en daarmee ook de economie. De arbeidsmarkt wordt bijvoorbeeld opengesteld voor buitenlandse kenniswerkers vanuit de onjuiste gedachte dat it-talent hier niet meer te krijgen zou zijn.” Vanuit de kringen van headhunters is daarom het initiatief genomen om een registeropleiding voor recruiters op te zetten, een erkende post-hbo opleiding. Als de kwaliteit van de werving verbetert, zal dat vanzelf leiden tot een meer gerichte en effectieve-

5. Geen baan maar een loopbaan. It’ers willen weten of u in hun loopbaan investeert. Als u dat doet, waaruit laat u dat dan blijken? 6. Pamperen. Vergeet niet uw arbeidsvoorwaarden toe te lichten. Goede arbeidsvoorwaarden zijn voor iedereen belangrijk, ook voor it’ers.

14

nr 4 • 6 juni 2007

re benadering van de arbeidsmarkt, zo meent initiatiefnemer Theo van Vlodrop. Dat zou dan het einde moeten inluiden van de wildwest op taferelen de arbeidsmarkt voor it’ers, zodat vraag en aanbod elkaar beter weten te vinden. De

volgens ict~office loopt het tekort aan hoger opgeleide it’ers op tot tienduizend serieuze headhunters snakken er naar. “Welke it’er die bezig is met zijn loopbaan denkt er nu aan overstappen als de headhunters zo luidruchtig op zijn deur staat te bonzen?” zegt Carati. “Ik zou ook boos zijn als ik weer eens zo’n Jan Doedel aan de telefoon kreeg. Onze taak als recruiter is ook om individuele it’ers te helpen met hun loopbaan. Dan moet ik niet alleen weten wat hun wensen zijn, maar ook wat bedrijven hen te bieden hebben op middellange termijn. Is er ruimte voor ontwikkeling, of gaat het alleen om een platte vorm van detachering? Als je dat niet weet en je gaat toch bemiddelen, dan is werving van it’ers slechts schieten met hagel. Veel proberen, maar weinig bereiken.”

•

COLUMN

CHARLES GROENHUIJSEN

Vliegende collega’s als bedreigde diersoort U worstelt vast wel eens met het gedrag van collega’s, uw baas, ondergeschikten. Wanhoop niet. De verlossing is nabij. Vanaf vandaag brengt u de variabelen van menselijke tekortkomingen overzichtelijk in beeld dankzij de tomeloze verbeeldingskracht van de dames en heren van de firma Effectory. Die hebben zich gespecialiseerd in ‘HR-variabelen’. Vroeger had je enhousiaste en gezellige collega’s en natuurlijk ook dwarsliggers, zeurpieten en ellendelingen. Tegenwoordig rubriceer je ze heel zakelijk in pictogrammen. Ooit had je die plaatjes alleen nodig als je lift, uitgang, wc, prullenbak of brandslang zocht. Tegenwoordig kun je je collegiaal gedrag er terstond mee herkennen. ‘t Zal de vooruitgang wel zijn. Denkt u creatief even mee? U mag zélf de goede oplossing kiezen. 1. Uitsluitend toegang voor zweverige collega’s 2. Wie vliegt eruit en wie niet? 3. Controleer onmiddellijk uw verzekering tegen bedrijfsongevallen Of deze hele knusse: 1. Alleen toegang voor intercollegiale knuffelaars 2. Tastbaar troost-management 3. Gevraagd: secretaresse met brede taak-opvatting En wat kan toch de boodschap zijn van dit pictogram? 1. Mijn baas is zó’n peer! 2. De knuffelscretaresse is terug op haar werkplek (zie ook plaatje 2) 3. Zittende collega met vlieg-angst (zie ook plaatje 1) Deze dwingt tot gedurfde speculaties: 1. Alleen na vijf uur op de baas schieten 2. Volgende keer ietsje meer op de schietschijf mikken misschien? 3. Gefrustreerd over je werk? Wil je er over praten?

Nog een eentje dan? 1. Veel succes in uw verder loopbaan! 2. Was u niet die knuffel-secretaresse? 3. Een peperdure consultant van de firma Effectory op weg naar de uitgang Gekkigheid natuurlijk! Kijkt u vooral zelf naar de échte oplossingen op de website van Effectory. Er zijn er nog veel meer. Laat uw fantasie de vrije loop. Poeh, ik kijk in de spiegel. Een blik van herkenning? Sta ik erbij? En u? Effectory zegt dat honderden Nederlandse organisaties en bedrijven zich al pictografisch hebben laten doorlichten. En er komen productinnovaties van Effectory. Ik kan niet wachten. Alleen in 2006 hebben meer dan een half miljoen werknemers de vragenlijsten ingevuld. Er zijn zelfs vier Effectory Awards voor ‘medewerkertevredenheid’ uitgereikt. Zijn er écht klanten die grof geld betalen aan de wakkere consultants van Effectory? Krijgt elk slachtoffer van het “medewerkertevredenheidsonderzoek” (mooi Scrabble-woord trouwens!) een passend pictogram op zijn kantoordeur? Dan weet je - net als in Artis - precies wat voor bedreigde menssoort zich in elk kantoorhok bevindt. Pas wel op met het openen van kantoordeuren vanwege ontsnappingsgevaar (de vliegende collega’s) en schietrisico’s (die mallerd met pijl-en-boog kan venijnig uithalen). Vlak voor ik deze column inleverde, zag ik in het blad Management Team een grote foto van het Effectory-clubje staan (helaas niet op Internet terug te vinden). Ze keken minzaam glimlachend in de camera. Maar je kon nog goed zien dat ze net bekomen waren van een onbedaarlijke lachbui. Wie hadden ze zo hard uit zitten lachen?

nr 4 • 6 juni 2007

15

MANAGEMENT

Mist rond marktc

ZAKELIJK PRIVÉ BELLEN 23 procent van de totale belkosten voor het zakelijk mobieltje wordt veroorzaakt door privégesprekken. Dat blijkt uit een onderzoek van telecommanagementbedrijf Ezwim. De meeste privégesprekken van werknemers vinden plaats op werkdagen tussen 17.00 en 19.00 uur. In juli, augustus en december nemen de kosten van een zakelijk mobieltje met 30 tot 40 procent toe als gevolg van internationale gesprekken.

Voor het maken van een goede deal zijn ook methoden

DE ADVOCAAT WORDT DUUR BETAALD Wie een advocaat inhuurt bij een van de grote kantoren, moet diep in de buidel tasten. Partners bij de grote kantoren hebben een uurtarief van gemiddeld 400 tot 500 euro. Bij middelgrote en kleine kantoren ligt het uurtarief op 200 à 300 euro. Uit het jaarlijkse onderzoek De stand van de advocatuur (KSU) blijkt dat de uurtarieven flink zijn opgedreven door de komst van Engelse en Amerikaanse kantoren naar Nederland. Nederlandse bedrijven werken daarom in toenemende mate met eigen bedrijfsjuristen. Die zijn goedkoper.

door Ferry Johann (Verdonck, Klooster & Associates) (bewerkt door IT Executive)

Eindeloze tenders, afdingen tot het bod. Diensten en spullen moeten op zijn minst marktconform worden ingekocht en uitgeleverd. Maar wat ís dat eigenlijk? Over marktconformiteit bestaan nog veel misverstanden. Tips voor het maken van afspraken tussen klant en leverancier.

B

ij het realiseren van kostenbesparingen is voor de it-organisatie een belangrijke vraag: in hoeverre is het mogelijk om de kosten van ict-leveranciers te verlagen? Daarbij speelt het begrip ‘marktconformiteit’ een centrale rol. Hoe maak je afspraken met ict-leveranciers over marktconformiteit? En hoe toets je de naleving daarvan? Het begrip ‘marktconformiteit’ wordt vaak te gemakkelijk in de mond genomen. Gevolg: hartzeer bij klant en leverancier. De hieronder genoemde instrumenten geven houvast bij gesprekken met leveranciers.

FNV: OPLEIDING LEIDINGGEVEN NODIG In veel bedrijven is de kwaliteit van het management laag, concludeert de FNV in zijn onderzoek De baas de baas. Volgens 60 procent van de drieduizend ondervraagde werknemers hebben leidinggevenden moeite met het organiseren van gestructureerd werkoverleg. De helft zegt dat er geen functioneringsgesprekken worden gevoerd. Bijna eenvijfde heeft een problematische relatie met zijn directe baas. Volgens ruim de helft moeten managers zich met te veel zaken bezighouden. Werkdruk is het grootste knelpunt. De FNV pleit voor goede, op de praktijk gerichte opleidingen – waaraan het nu ontbreekt.

BRON VAN MISVERSTANDEN Het is belangrijk dat de it-organisatie en de leveranciers overeenstemming bereiken over het begrip ‘marktconformiteit’. Marktconformiteit kan namelijk aanleiding geven tot de nodige discussie. Allereerst is er het prijsaspect. In de praktijk wordt marktconformiteit vaak uitgelegd als een soort van gemiddelde prijs die je voor een dienst zou moeten betalen. Het lijkt een logische definitie, maar vanuit een klantperspectief zou je het ook heel anders kunnen benaderen. In elke zakelijke overeenkomst draait het om gunnen, om vertrouwen in elkaar. Als it-organisatie wil je graag inzage hebben in de prijsopbouw van je leverancier, inclusief de marge die hij hanteert. Juist dit laatste is bepalend voor het gunnen: vind de it-organisatie de door haar leverancier gehanteerde marge acceptabel of niet? Als de indruk bestaat dat de hele markt onacceptabele marges hanteert, kan de 16

nr 4 • 6 juni 2007

it-organisatie zelfs besluiten om de betreffende ict-dienst zelf te gaan verzorgen. Een andere bron van misverstanden is het gebruikte abstractieniveau als er inhoudelijk over de dienst wordt gesproken. In de praktijk wordt marktconformiteit vaak vanuit technisch perspectief benaderd; het gaat dan over de marktconformiteit van een technologie of technische oplossing. Vanuit klantperspectief ziet het er heel anders uit. Als klant zou je niet geïnteresseerd moeten zijn in een technische oplossing. Je hebt een functionele behoefte die door de leverancier met technologie wordt ingevuld. Een marktconforme technologie is niet noodzakelijkerwijs de goedkoopste of beste oplossing voor jouw specifieke functionele behoefte. DE PRAKTIJK: ONDUIDELIJKHEID TROEF De praktijk is zowel bemoedigend als zorgwekkend. De term ‘marktconformiteit’ komt regelmatig voor in contracten en daaraan voorafgaande onderhandelingen. In veel gevallen vraagt of eist een it-organisatie bij de aanvraag van ict-dienstverlening marktconformiteit. In de meeste gevallen werken beide partijen de term helaas niet verder uit. Wat verwacht de it-organisatie van de leverancier? Hoe gaan ze de marktconformiteit beoordelen? Het belang wordt dus wel onderkend maar er gebeurt te weinig mee. De gevolgen voor it-organisaties laten zich raden: een moeizame relatie met zowel je leverancier als de andere afdelingen van de eigen organisatie.

onformiteit

Hoe ga je er als it-organisatie dan wél mee om? Welke vragen moet je jezelf stellen als je marktconformiteit goed wilt invullen? Eigenlijk draait het om slechts twee vragen. Hoe beoordeel ik de marktconformiteit van leveranciers? En over welke aspecten moet ik met leveranciers overeenstemming bereiken om ervoor te zorgen dat de marktconformiteit voldoende is afgedekt? DE MARKTCONFORMITEITSTOETS Er zijn twee methoden om de huidige marktconformiteit te beoordelen: een drill-down en benchmarking. Bij een drill-down wordt het aanbod van de leverancier verder transparant gemaakt: wat doet hij precies, hoe heeft hij dit ingericht, welke risico’s neemt hij met het aanbod, hoe is de prijs samengesteld en welke keuzes heeft de leverancier hierin gemaakt? In de praktijk is de drill-downmethode meestal niet haalbaar, tenzij de it-organisatie zelf over de noodzakelijke expertise beschikt. De meeste organisaties zullen de marges die binnen de markt gangbaar zijn daarom moeten accepteren.

IN HET CONTRACT: • Duidelijke beschrijving van de methodiek om de marktconformiteit van de geleverde ict-diensten vast te stellen. Wordt het een benchmark of toch een nadere uitwerking van de implementatie van de leverancier? • De momenten waarop marktconformiteit wordt getoetst: periodiek (bijvoorbeeld jaarlijks), op verzoek van de it-organisatie (naar behoefte) of op een ander moment, al dan niet met beperking van het aantal onderzoeken. • De manier waarop wordt omgegaan met de kosten. Betaalt de it-organisatie de marktconformiteitstoets, de leverancier of beide partijen? Of laat je dat afhangen van het resultaat? • De consequenties van de toetsresultaten. Wat als de huidige tarieven te hoog of juist te laag blijken? Een belangrijk aandachtspunt hierbij is hoe je ervoor zorgt dat geen van beide partijen het resultaat van het onderzoek ter discussie gaat stellen. Als het resultaat negatief uitpakt voor een leverancier, gaat die zeker proberen om de methode aan te vechten. • Eventueel: afspraken over een vaste jaarlijkse daling van de kosten.

deze partijen is in de markt. Wat betekent het bijvoorbeeld voor de benchmark als een prijsvechter met een bescheiden marktaandeel stunt met prijzen? Het beoordelen van marktconformiteit is nog complexer. Het begrip is namelijk tijdgebonden: een leverancier die vandaag marktconform is, hoeft dat morgen niet meer te zijn. Als je het aanbod van een leverancier op marktconformiteit beoordeelt, is dat dus een momentopname. Terwijl je als it-organisatie natuurlijk wilt je dat je leverancier niet alleen vandaag maar ook in de toekomst marktconforme diensten levert. Twee aandachtspunten voor de langere termijn zijn de prijsontwikkeling en de technologische ontwikkelingen. Prijzen zijn permanent in beweging. Het is dus belangrijk om vooraf afspraken te maken over de wijze waarop de leverancier prijsontwikkelingen verwerkt in zijn tarieven of reageert op een toekomstige verandering in marktconformiteit. Bij de technologie is de crux dat de functionele behoefte van de it-organisatie op termijn wel eens beter zou kunnen worden vervuld door technologisch

een ict-leverancier die vandaag marktconform is, hoeft dat morgen niet meer te zijn Bij benchmarking wordt onderzoek gedaan naar vergelijkbare diensten en bijbehorende tarieven, meestal door een offerteaanvraag te sturen naar verschillende marktpartijen. Benchmarking lijkt eenvoudig, maar schijn bedriegt. Als de offerteaanvraag niet duidelijk genoeg is, wordt het lastig om reacties van leveranciers goed te vergelijken. Van belang is ook naar welke partijen de offerteaanvraag wordt gestuurd, en wat de positie van

andere keuzes. Het is belangrijk om dergelijke zaken vooraf met de leverancier te bespreken. Als een leverancier een andere technologie (nog) niet wil aanbieden, moet het bijvoorbeeld mogelijk zijn om het contract te ontbinden. Als de relatie goed blijft, ook als het gaat over lastige zaken als tarieven, kunnen beide partijen zich toeleggen op waar het echt om gaat: goede dienstverlening.

•

nr 4 • 6 juni 2007

DE KERN • Maak in het contract met leveranciers zo concreet mogelijke afspraken over marktconformiteit. - Beschrijf hoe de marktconformiteit wordt bepaald, op welke momenten, wie de kosten voor zijn rekening neemt en hoe met de resultaten wordt omgegaan. • Benader marktconformiteit vanuit het functioneel perspectief, niet vanuit de techniek. • Besef dat marktconformiteit geen statisch begrip is: hoe neem je het toekomstaspect mee in de besprekingen en het contract? • Denk goed na over hoe je marktconformiteit wilt beoordelen: via een marktonderzoek (benchmarking) of door in te zoomen op de geleverde diensten (drill-down). 17

MANAGEMENT

Beslissen is een kunst

EERLIJKE LEIDERS GEVRAAGD 37 procent van de werknemers vindt eerlijkheid en openheid de belangrijkste eigenschappen voor leidinggevenden. Ook het vermogen om te motiveren en inspireren scoort hoog. Dat blijkt uit een poll van uitzendorganisatie Unique. 14 procent wil bovenal een leidinggevende die waardering uitspreekt naar zijn medewerkers. 12 procent wil vooral dat de baas ze stimuleert in hun persoonlijke groei. Voor 10 procent moet een leidinggevende vertrouwen uitstralen. 9 procent vindt het het belangrijkst dat de baas openstaat voor nieuwe ideeën.

Maar wel één die je kunt leren

Zelfs professionele besluitvormers als artsen, rechters en managers zijn vaak nauwelijks opgeleid in besluitvorming. De Belgische hoogleraren Marc Buelens en Herman Van den Broek geven in hun boek Grootmeester in beslissen aan, hoe je beslissingen zou moeten nemen. Beslissen bestaat volgens hen uit twee elementen: informatie verzamelen tijdens een actief zoekproces en die informatie reduceren tot een keuze of tot ‘engagement’. Tips van de profs.

E

lke beslissing begint met de definiëring van een probleem. Daarna volgt een grondige probleemanalyse die antwoord geeft op de vraag: wat is mijn doel? Dat is de leidraad van elk systematisch beslissingsproces. Hoe helderder de doelen geformuleerd zijn, des te meer kans op een gedegen eindresultaat. Het is zaak om anderen te betrekken bij de besluitvorming. Om second opinions vragen - en dan liefst meningen die je eigen standpunt onderuithalen - is een probaat middel tegen twee beruchte vijanden van goede besluitvorming: overdreven zelfvertrouwen en self serving bias. De eerste zet een rem op het noodzakelijke zoekproces en de tweede vertroebelt onze kritische vermogens. Nog een valkuil is ‘mentale misleiding’: we hebben de neiging om ons te laten leiden door de informatie die beschikbaar is en die concreet is – in plaats van minder voor de hand liggende, abstractere informatie. Oplossing: concentreer je op wat je nog níet weet en visualiseer dit zo duidelijk mogelijk. En houd al te makkelijke verhaaltjes van anderen kritisch tegen het licht.

NIEUWE SECTOREN OMARMEN BI Business-intelligencesoftware (BI) wordt steeds populairder in de sectoren telecom, it, retail en overheid. Dat blijkt uit onderzoek van Frost & Sullivan. Banken, financieel dienstverleners en verzekeraars zijn nu nog goed voor 34 procent van de omzet in de BI-markt, maar hun aandeel neemt af. Vooral in de telecomsector neemt de vraag naar BI snel toe. In Nederland maakte vorig jaar 43 procent van de organisaties gebruik van BI-software. Heliview Research verwacht dat dit volgend jaar is gestegen naar 51 procent.

pas op voor pasklare oplossingen: die zijn vaak overhaast

EEN EFFICIËNTE BENDE Slordige mensen zijn vaak heel doeltreffend, blijkt uit onderzoek aan de Columbia University. Een opgeruimd bureau kan bedrieglijk zijn. Opruimen kost namelijk tijd. Sloddervossen zijn 36 procent minder tijd kwijt aan het vinden van documenten dan de geordende collega’s met een opgeruimd bureau. Meestal gaat achter de bende op het bureau een subtiel systeem van documentbeheer schuil dat meer ruimte biedt voor flexibiliteit en doeltreffendheid dan een dossierkast.

VERLIES Elke beslissing brengt een potentieel verlies met zich mee: dingen pakken anders uit, kosten lopen te hoog op enzovoort. Mensen houden niet van verlies en verzinnen dus allerlei rationalisaties om toch te kunnen volhouden dat de juiste beslissing is genomen. Zo’n escalation of commitment vermijd je als volgt: Verander geregeld de besluitvormingsstructuur. Laat een andere groep het project voortzetten: de nieuwe mensen zijn beter in staat om te stoppen als dat nodig is. Formuleer duidelijke no-go-regels die gebaseerd zijn op objectieve gegevens. Als groepen de ‘stopregels’ onderweg veranderen, moet onmiddellijk worden ingegrepen. 18

nr 4 • 6 juni 2007

Eis van alle beslissers dat zij informatie zoeken over demanieren waarop het project fout kan lopen. Zo voorkom je dat mensen alleen maar zoeken naar informatie die hun wereldbeeld bevestigt. Blijf benadrukken dat het doel niet is het project af te maken maar de projectdoelstellingen te realiseren. Vaak worden de doelen het best benaderd door het project te stoppen. RISICO’S Risico’s zijn ook zo’n onzekere factor in de besluitvorming waar niemand graag aan denkt. Maar het is beter om dat wél te doen, want risico’s zijn nooit uit te sluiten. Probeer de risico’s goed in te schatten en doe dit niet uit de losse pols: vertrouw je intuïtie niet. Werk met een betrouwbaar, door outsiders ontwikkeld model voor risicobeoordeling. Een bankier bijvoorbeeld kan financiële risico’s beter inschatten dan jijzelf. Beslissen onder tijdsdruk is riskant maar soms onvermijdelijk. Genereer bij tijdsdruk tijd door bijvoorbeeld even om een kop koffie te vragen. Ontwikkel je ‘intelligente intuïtie’ door concrete ervaringen af te wisselen met afstandelijke bezinning. Laat details over aan het onbewuste en concentreer je op het doel van de besluitvorming.

•

De starheid te lijf

Veel cio’s vinden eigen it niet flexibel genoeg

Nauwe banden met de bedrijfsvoering zijn cruciaal voor een lenige it en voldoende waardecreatie voor het bedrijf. Veel cio’s vinden dat hun it niet aan deze voorwaarden voldoet.

V

ier van de tien cio’s van grote ondernemingen vinden dat hun it niet ‘lenig’ genoeg is om alle veranderingen te kunnen bijbenen. Dat blijkt uit de Global cio-survey 2007 van Capgemini Consulting. Het onderzoek is wereldwijd uitgevoerd onder cio’s met een gemiddeld budget van meer dan 100 miljoen euro per jaar. De afgelopen drie jaar heeft 97 procent van de bedrijven grote veranderingen doorgemaakt. Dat neemt niet weg dat 38 procent van de ondervraagden niet vindt dat de it van hun bedrijf de vereiste agility (lenigheid) heeft. 29 procent vindt niet dat de it alle veranderingen op bedrijfsmatig gebied kan bijbenen. 83 procent van de cio’s vindt ‘lenige it’ een strategische doelstelling die nodig is om de hele organisatie lenig te maken. In deze tijden van snelle veranderingen zitten veel bedrijven dus in de gevarenzone. IT EN LENIGHEID SAMEN AANPAKKEN Bij de best presterende bedrijven die zijn ondervraagd, worden it en lenigheid samen aangepakt. 97 procent van de cio’s is het eens met de stelling dat nauwe banden met de bedrijfsvoering cruciaal zijn voor een lenige it. De overgrote meerderheid (93 procent) vindt ook dat een lenige it waarde creeert voor het bedrijf. 55 procent geeft echter aan dat common practice in het managen van de it op zich niet tot een lenige it leidt. De belangrijkste factor die tot lenigheid leidt, zijn de mensen in de organisatie (volgens 49 procent van de cio’s). Deze factor is bijna twee keer zo belangrijk als processen (27 procent) en systemen (24 procent). Dit doet vermoeden dat lenigheid begint bij de instelling van medewerkers en niet zozeer schuilt in de uitgevoerde processen en systemen. Gilles Camoin (Capgemini Consulting): “Een lenige it creëert vrijheid. Veel cio’s hebben een it-afdeling opgebouwd die samen met de rest van het bedrijf weliswaar in staat is om in te spelen op snelle ver-

anderingen, maar een significant aantal is toch bang dat ze het niet kunnen bijbenen. Het zijn vooral mensen die veranderingen mogelijk maken, en het zijn dus de mensen die concurrentievoordeel kunnen bieden. Maar hoewel bijna iedereen vindt dat mensen het belangrijkst zijn, leveren maar weinigen voldoende inspanning om een lenige instelling te stimuleren bij hun mensen.”

door Yvonne Halink

AANBEVELINGEN Verrassend genoeg wordt het budget als minst belangrijke factor gezien om lenigheid te creëren. Slechts 42 procent van de ondervraagde cio’s vindt dat kostenverlaging lenigheid in de weg staat. Wat het stroomlijnen van de activiteiten betreft, vindt slechts een op de drie cio’s dat uitbesteding van it

flexibiliteit van de it is het meest afhankelijk van mensen van kritiek belang is voor een lenige it. Organisaties die delen van hun it hebben uitbesteed, ondervinden echter wél meer lenigheid. Dit zou betekenen dat de lenigheid van het bedrijf toch wordt verhoogd door uitbesteding. In het onderzoek worden de volgende aanbevelingen gedaan om meer it-lenigheid te creëren: • Voer een it-strategie in op basis van nauw contact met de klant; • Vind je it-organisatie opnieuw uit met het oog op lenigheid; • Zorg voor een goed beheer van je it-investeringen (een portfolio die in evenwicht is): • Focus op terugverdienen. Kijk daarbij voor je it-strategie niet alleen naar de kosten, en maak van lenigheid een businesscase; • Kom in actie voor een lenige it: 1) Investeer in het verbeteren van de mogelijkheden van het it-personeel, 2) verbeter de processen die bedrijf en it samenbrengen en 3) sta open voor een service-oriented architecture.

•

Bron: Capgemini Consulting, Global cio survey 2007 – it agility: enabling business freedom nr 4 • 6 juni 2007

19

Model iRC 3380i

Binnenkort te zien: Werk slimmer Script: Modern kantoor, race tegen de klok. De uitdaging: samenstellen van belangrijk rapport in slechts een paar minuten tijd. Cast: een verzameling digitale informatie: Microsoft Office files, PDF’s, gescande documenten, plaatjes, grafieken en webpagina’s. Onmogelijk? Binnenkort niet meer. Starring: Canon multifunctional met iW360 daarop geïnstalleerd. Brengt data van verschillende bronnen presentabel samen in een handomdraai. Slimmer, gemakkelijker en productiever.

Meer weten over iW360 en hoe het ‘t leven op kantoor kan veraangenamen? Bekijk de trailer op www.canon.nl/iW360

MANAGEMENT POPULAIRSTE WERKGEVER VS: GOOGLE

Dienstverleners besteden ict uit

Google is de most desired employer onder MBA-studenten in de VS. De zoekmachinefirma neemt de eerste plaats over van McKinsey, dat twaalf jaar achtereen op 1 stond. McKinsey, nu op 2, is nog wel steeds de favoriete werkgever onder mannelijke MBA’s. Op 3 staat Goldman Sachs, gevolgd door Bain & Co., Boston Consulting Group, Apple, Microsoft, General Electric, Nike en Bank of America.

Ict-outsourcing staat hoog op de agenda bij financieel dienstverleners (zoals accountants en belastingadviseurs) en bij dienstverleners in de arbeidsbemiddeling.

D

at blijkt uit onderzoek van ict-dienstverlener NetSourcing. Driekwart van de ondervraagden ziet verbetering van de bedrijfsprocessen als belangrijkste speerpunt voor 2007 en overweegt om onderdelen uit te besteden. Ook verbetering van

DUURSTE KANTOORLOCATIES TER WERELD Volgens de ranglijst van internationaal vastgoedadviseur Cushman & Wakefield is kantoorruimte in Londen het allerduurst: 2009 euro per m2 per jaar. Op de tweede plaats staat Tokio (1493 euro), gevolgd door Hong Kong (1448 euro), Parijs (1011 euro) en Mumbai in India (985 euro). Nederland staat op de 22ste plaats met gemiddeld 458 euro per m2 per jaar.

de grip op de kosten is een belangrijk doel. Ict, schoonmaak en salarisadministratie staan boven aan de lijst van activiteiten die men wil uitbesteden. 60 procent van de administratief dienstverleners ziet ict als belangrijkste activiteit om uit te besteden. Onder arbeidsbemiddelaars is dat ruim 35 procent. Ruim 30 procent van de ondervraagden is van plan om in 2007 de ict-organisatie volledig uit te besteden. Het belangrijkste voordeel van outsourcing is volgens de

ondervraagden: je eigen kennis en capaciteit aanvullen. De helft van de ondervraagden verwacht aanvullende diensten van de outsourcingprovider. Efficiëntere inrichting van de bedrijfsprocessen is voor 40 procent belangrijk, net als optimalisatie van de eigen productiviteit. Veel arbeidsbemiddelaars (40 procent) vinden vooral ook het gemak een doorslaggevend argument voor outsourcing. De grootste drempel voor uitbesteding is het gevoel de controle te verliezen.

•

Zieke werknemer werkt door Alle verhalen over het hoge ziekteverzuim ten spijt werken Nederlandse werknemers vaak gewoon door als ze zich niet goed voelen. Dat blijkt uit een poll van vacaturesite StepStone.

de Europeanen blijft bij ziekte altijd thuis. Zweden en Denen blijven het snelst thuis: in deze landen gaat 17 procent nooit werken bij gezondheidsklachten.

De Italianen hebben het grootste arbeidsethos: 54 procent zegt bij ziekte altijd te gaan werken. Daarna komen de Duitsers (41 procent).

•

15 procent van de Nederlandse respondenten geeft aan bij ziekte uit plichtsbesef hoe dan ook te gaan werken. 4 procent werkt bij ziekte door uit angst anders ontslagen te worden. Bijna driekwart blijft alleen thuis bij serieuze gezondheidsproblemen. Slechts 9 procent van de Nederlanders blijft altijd thuis bij ziekte. Ook op Europees niveau zijn de thuisblijvers in de minderheid. 11 procent van

IT-BEDRIJVEN INDIA GAAN OUTSOURCEN De grote Indiase softwarebedrijven - Tata Consultancy, Infosys, Wipro, Satyam Computer Services en HCL Technologies - willen dit jaar honderdduizend nieuwe medewerkers werven. Indicatief voor het tempo waarin westerse bedrijfsleven activiteiten overhevelen. Maar de Indiase bedrijven zijn nu ook zelf met outsourcing begonnen. Ze hebben activiteiten opgezet in lagelonenlanden als Vietnam en Roemenië. Daarmee willen ze hun concurrentiepositie blijven behouden bij de stijgende lonen op de Indiase markt. De Indiase Big Five van outsourcing-leveranciers hebben vorig jaar een gezamenlijke nettowinst van 3 miljard dollar geboekt (+47 procent) bij een omzet van 13,6 miljard dollar (+41 procent). Bron: Managing21

‘Systemen moeten beter communiceren’ Volgens SAP-topman Henning Kagermann schiet de communicatie tussen it-systemen tekort.

H

oewel steeds meer processen in bedrijven zijn geautomatiseerd, ziet Henning Kagermann (ceo van de Duitse softwareleverancier SAP) nog voldoende ruimte voor innovatie. Volgens hem kan vooral bij 22

nr 4 • 6 juni 2007

het koppelen van systemen winst worden geboekt. SAP levert bijvoorbeeld software die de robots op de productievloer in autofabrieken direct koppelt aan financiële bedrijfssystemen en administratieve systemen. Daardoor krijgt de autokoper meer flexibiliteit bij de aankoop en verloopt het orderproces sneller. Kagermann: “Als je nu een auto koopt,

kun je precies zien dat hij over achttien dagen wordt afgeleverd. Weet u waarom dat zo lang duurt? Omdat de systemen onderling slecht communiceren. Door ze aan elkaar te koppelen kan dat proces aanzienlijk worden versneld en kan de klant zijn order heel eenvoudig via internet volgen.”

•

Bron: Het Financieele Dagblad

COLUMN

De krachten van Porter

Intranet-cultuur Intranetten hebben zich in rap tempo ontwikkeld. Het opbouwen van een gemeenschappelijke cultuur is daarbij een belangrijke strategische driver. En van interne blogs kijkt niemand nog op.

P

roof Communication deed onderzoek naar intranetten in complexe organisaties wereldwijd, samen met de Amerikaanse intranetgoeroe Jane McConnell. Aan de studie, getiteld Intranet strategies today & tomorrow, werkten 101 organisaties mee. 80 procent daarvan heeft meer dan vijfduizend werknemers, 57 procent opereert in meer dan twintig landen. Met andere woorden: een zeer internationale onderzoekspopulatie. Uit de resultaten blijkt dat het intranet met recht een volwassen medium mag worden genoemd. In 52 procent van de deelnemende organisaties wordt het beschouwd als belangrijkste kanaal om informatie te verspreiden. 20 procent van de organisaties ziet het intranet als gevestigd platform voor samenwerking en kennisdeling. Voor nog eens 54 procent is die rol gedeeltelijk gerealiseerd. De belangrijkste strategische drivers voor intranetten: het opbouwen van een gemeenschappelijke cultuur en het faciliteren

van kennisoverdracht, samenwerking en teamwerk. In slechts een op de zes organisaties met een hoofdkantoor in Europa moet voor investeringen in het intranet van tevoren de verwachte return on investment worden bepaald. Diezelfde eis geldt voor een op de vier NoordAmerikaanse deelnemers. Web 2.0-technologieën - zoals blogs, wiki’s en rss - zijn ook op intranetten in opkomst. Bijna 40 procent van de organisaties heeft interne blogs of is van plan om die in te voeren. Interne blogs worden voornamelijk gebruikt voor het uitwisselen van kennis, ervaring en opinies en om een ‘deskundige mening over een onderwerp’ te geven. In ongeveer 20 procent van de organisaties kunnen medewerkers samenwerken in een wiki. Een op de zes organisaties werkt nog aan de invoering daarvan. Bijna 50 procent van de organisaties maakt intern gebruik van rss of is van plan om dat te gaan doen. Ook andere hulpmiddelen voor samenwerking worden intern gebruikt: project work rooms op het intranet (69 procent), webconferencing (58 procent) en instant messaging, ofwel chatten (50 procent).

•

Meer info: www.proof.nl en www.netjmc.com (site jane mcconnell)

Digitale mens scoort Websitebezoekers worden het liefst geïnformeerd door een avatar.

B

edrijven werken op hun websites steeds vaker met avatars die dingen uitleggen en advies geven. En tegenwoordig hebben deze digitale mensachtige poppetjes steeds vaker echt menselijke trekken: ze hebben levensechte gezichtsuitdrukkingen, kunnen emoties uitdrukken,

GEORGES ATAYA

taal gebruiken en gebruikers op een intelligente manier informeren. Informatieve avatars op websites worden hoger gewaardeerd dan informatieve geschreven teksten. Dat blijkt uit onderzoek waarin twee websites voor een nieuw product zijn vergeleken – de eerste met tekst en de tweede met een digitale mens. De tweede website werd positiever beoordeeld en als betrouwbaarder gezien. Er was geen verschil in de houding tegenover het product.

•

Bron: Communicatie Signalen

Kent u het principe van de vijf krachten van Michael Porter? Hij ontwikkelde dit model om de strategie van een onderneming te analyseren. De vijf krachten die hij onderscheidde zijn: de onderhandelingsmacht van klanten, die van leveranciers, de dreiging van nieuwkomers, vervangingsproducten en concurrentie. Maar je kunt dit model natuurlijk ook toepassen voor een interne it-afdeling. Sterker nog: inzicht in die krachten lijkt me een essentieel onderdeel van goede governance. Het gaat me dan niet om meer of minder macht voor het it-departement, maar om inzicht om tot betere besluiten te komen. We lopen het rijtje even af. De onderhandelingsmacht van klanten? Tja, wie is de klant van de it-afdeling. Dat is direct een lastige. In veel organisaties is dat niet zo duidelijk. Als interne diensten niet gefactureerd worden is het voor de gebruiker erg moeilijk om zich te laten erkennen als klant en valt het vaak ook niet mee eisen te stellen. Anders geformuleerd: de eindgebruiker voelt zich geen eigenaar van zijn eigen toepassingen. Wie de leveranciers zijn, is meestal wel duidelijk. Hun onderhandelingspositie hangt natuurlijk af van de kwaliteit van de inkopers, maar ook van de regels, procedures en criteria die organisaties voor selectie en aanschaf van it-producten hebben vastgelegd en daadwerkelijk gebruiken. Dan de dreiging van nieuwkomers. Er is natuurlijk de thematiek van de outsourcing. Maar van oudsher komt het voor dat gebruikers of afdelingen zich rechtstreeks tot bepaalde leveranciers wenden buiten de it-afdeling om. Iets om in de gaten te houden. Maar het toestaan van dergelijke alternatieven houdt ook it-afdelingen alert en kan er voor zorgen dat de druk op onderbemande it-afdelingen wordt verlicht. Deze kracht beheersen betekent een evenwicht inbouwen tussen gezonde prikkels en noodzakelijke limieten. Vervangingsproducten. Een goede vervangingsstrategie moet eigenlijk vast corvee zijn voor een it-afdeling: welke producten of projecten zijn verouderd of voegen weinig meer toe? Alles wat afgeschaft kan worden zonder dat de efficiëntie van de onderliggende bedrijfsprocessen gevaar loopt, hoort op dit lijstje. Wie ten slotte zijn de concurrenten van de it-afdeling? Dat zijn zowel it-activiteiten van andere afdelingen als externe dienstverleners. Wie deze vijf krachten kan analyseren en beheersen op een manier dat het de belangen van de hele onderneming dient, heeft zijn it-zaakjes optimaal op orde. Hoe volwassen is uw it governance? Georges Ataya is hoogleraar aan de Solvay Business School en vicepresident van het it Governance Institute. nr 4 • 6 juni 2007

23

TECHNOLOGIE

Mediaspel is drastisch Stem van het individu valt niet langer te negeren Door Menno van Doorn

Voorbij is het tijdperk van de massamedia. Bij YouTube, MySpace, Ipod, Twitter, Blip.tv en Jaiku zijn de media in handen van het individu: ‘Me-media’. Het is aan u om uw bedrijf voor te bereiden op deze transitie. Maar de wetten voor deze nieuwe media worden geschreven waar we bij staan. Het beste advies: kijk vooral naar de cases.

W

e staan aan de vooravond van een ontwikkeling waarin iedereen die wil luider dan ooit zijn stem kan laten horen via multimedia op internet en geruggensteund door communities en belangengroepen. Wie geen zin heeft om actief

de business. Als die media letterlijk in de handen van de massa komen, lijkt een machtsverschuiving onontkoombaar: organisaties krijgen minder te vertellen, het volk meer. In ieder geval hoeft u zo’n domme zet van Dell

microsoft toonde via channel9 aan de wereld wat het echt was: een hip en sexy bedrijf deel te nemen legt gewoon zijn oor te luisteren. Voor de fun, of omdat men iets over uw organisatie te weten wil komen. De gevolgen van deze ontwikkelingen zijn nauwelijks te overzien. Meningen over dit nieuwe fenomeen variëren van ‘het zal zo’n vaart wel niet lopen’ tot ‘het internet is underhyped’. Duidelijk is in ieder geval wel dat de media een belangrijke rol hebben gespeeld in de ontwikkeling van organisaties en de economie die we nu beleven. Een verschuiving in die media gaat logischerwijs gepaard met een verschuiving in

24

nr 4 • 6 juni 2007

niet meer te nemen. Dell had een klantenforum en deed vervolgens de deur weer op het slot. Er was wat heibel met de service van Dell en er waren tal van negatieve reacties op de fora te lezen. Dell deelde de klanten mee om voortaan maar rechtstreeks met hun specialisten contact op te nemen en sloot het forum. Dat was in het belang van de klant. Het was alleen geen verstandige zet. Het liep allemaal uit de hand na een blogpost van een zekere Jeff Jarvis, die ‘Dell hel’ heette. Jarvis was boos. Dell wilde niet langer dat commentaar op de

veranderd service en al die problemen open en bloot te lezen was. In de bewuste bijdrage van Jarvis was te lezen: “One of the great lessons of the cluetrain era is that your customers are your best customer support agents and marketers if only you allow them…. And respect them enough to listen to them. Dell doesn’t. Dell shuts its general customer forums… which should be the place for customers to help each other.” Wie Dell intikte op Google kwam al snel op sites als ‘Dell sucks’ uit. Filmpjes op Youtube van mensen die het callcenter van Dell gingen bellen. En hoe erger ze werden behandeld, des te leuker was het natuurlijk om stoom af te blazen door het filmpje op internet te zetten. De gevoelens van het volk werden geventileerd via de ‘Me Media’. En Dell kwam al snel terug van het onzalige plan de eigen media te controleren. Het klantenforum werd weer geopend, de mensen kregen hun medium terug. Dell ging een stap verder door actief naar nieuwe ideeën te vragen bij het grote publiek. BETER UIT DE STRIJD Uiteindelijk is Dell beter uit de strijd gekomen door deze nare ervaring. Het zoekt nu actief samen met klanten naar nieuwe oplossingen. Gebruik maken van de ‘wisdom of the crowds’ kan een antwoord zijn op het lijdzaam afwachten tot je onderwerp van alle spot wordt. En Jeff Jarvis en Michael Dell drinken inmiddels een biertje samen. Jarvis meldt nog wel even dat hij zelf zijn bier betaald heeft. De directeur aan de blog is slechts een van de bewegingen in het nieuwe mediaspel. Om zijn geloofwaardigheid een beetje op te krikken kan het een goede zet zijn. Maar beter is het om deze actie te bezien in de totale mediaverschuiving. Tegenover de eenmansactie van het directielid staan alternatieven. Een legertje medewerkers aan de of een actief klantenforum gekoppeld aan uw website. Maar wie A zegt moet B zeggen. Zodra organisaties dit open veld van nieuwe communicatie betreden komen ze in contact met de nieuwe spelregels. Microsoft gaat heel ver in hun toenadering tot het nieuwe mediaveld. Als antwoord op de sexy opensource beweging, en bang voor een brain-drain, zocht Microsoft de open communicatie op. Medewerkers kregen het voor het zeggen. Met camera op de schouder en hun site, Channel9, werd het open intranet voor- en door medewerkers geboren.

ME THE MEDIA SYMPOSIUM 19 JUNI

Het bedrijf keerde zichzelf binnenste buiten en toonde aan de wereld wat het echt was: een hip en sexy bedrijf, waar het leuk is om te werken. Maar boven alles een menselijk bedrijf, een bedrijf waar mensen ‘echt’ zijn. En dat zien we op Channel9. Daar komen we onder andere Rory Blyth tegen, de ‘unshaven victim of a HR meeting’. Rory toont, inderdaad slecht geschoren, in een zelfgemaakt videoverslag op channel9 hoe erg het is om een Microsoft HR-bijeenkomst bij te wonen. Hij zegt:

Me the Media is de naam van het huidige onderzoek van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie van Sogeti. Op 19 juni organiseert VINT een symposium onder deze gelijknamige titel. Geïnteresseerde lezers worden van harte uitgenodigd deel te nemen aan dit symposium. Mail uw gegevens naar [email protected] plus de vermelding ‘IT-Executive’. U wordt dan ingeschreven en ontvangt het programma. Sprekers op deze dag – onder andere – Alan Moore (Communities dominate brands)en James Alexander (directeur van open-source-bank ‘Zopa’). Kijk voor meer informatie op vint.sogeti.nl.

“Hé, het ging over carrière, competenties en zo en allemaal stuf die over MIJ gaan, maar ik begreep er geen zak van. En nu is het tijd om even stoom af te blazen.” In de rest van het filmpje worden kogels uit een kinderpistool afgevuurd op een medewerker met een helm op zijn hoofd. Op een gemiddelde dag tref je gemakkelijk 40.000 mensen on-line op Channel9. En naast dit soort volksvermaak tref je op Channel9 documenten, fora en medewerkers met wie je even een praatje kan maken. Dat ze de HR-afdeling op de schop nemen, moet dan maar even voor lief genomen worden. Het uiteindelijke gevolg is een cultuur waar medewerkers meer bepalen wat er gezegd wordt. MEDIATYCOON De ongekroonde koning van de massamedia, Rupert Murdoch, vergelijkt de Me-Media-ontwikkeling met de komst van de drukpers, 500 jaar geleden. De oude mediatycoon ziet vanuit zijn troon dat de elite aan macht inboeten en het volk meer te zeggen gaat krijgen. In een interview voor het Amerikaans blad Wired zei hij: “To find something comparable, you have to go back 500 years to the printing press, the birth of mass media – which, incidentally, is what really destroyed the old world of kings and aristocracies. Technology is shifting power away from the editors, the publishers, the establishment, the media elite. Now it’s the people who are taking control.” Het antwoord op ‘people taking control’ in deze en andere cases is ‘giving people control’. Aan u de taak om lef te tonen en de organisatie te loodsen naar de nieuwe machtsbalans. Menno van Doorn is directielid van het Verkenningsinstituut Nieuwe Technologie onderdeel van Sogeti

•

nr 4 • 6 juni 2007

25

TECHNOLOGIE

Blinde mannen

tender

IDENTITEITSKAART Het ict-kenniscentrum van de overheid Ictu heeft een opdracht uitgeschreven voor de levering van beveiligingssoftware die de introductie van de Nederlandse Identiteitskaart e-Nik mogelijk moet maken. Deze eNIK is een chipkaart die alle Nederlandse ingezetenen kunnen gebruiken om een digitale handtekening te zetten op digitale stukken. Bovendien kunnen berichten worden versleuteld en kan de identiteit digitaal worden kenbaar gemaakt. De aanvraagprocedure voor de eNIK wordt gelijk aan die van het Nederlands paspoort. Naast burgers is de overheid ook zelf van plan om al zijn elektronische documenten en transacties met deze identiteitskaart te bezegelen. De geschatte waarde van de opdracht is 180.000 euro.

Service oriented architecture veel te technisch ingestoken Door Sytse van der Schaaf

Veel organisaties zijn op dit moment aan het uitzoeken of ze iets moeten met het laatste modewoord in de it: soa. Ervaringsdeskundigen drukken mensen op het hart dit onderwerp vooral niet te technisch te benaderen.

E

en grote olifant was de populairste metafoor op het congres over soa dat onderzoeksbureau IDC eind mei in Amsterdam organiseerde. Opvallend veel vertegenwoordigers van leveranciers haalden in hun praatje de Indische sage aan van zes blinde mannen die zich op de tast een beeld proberen te vormen van het grote dier. De een staat bij de slurf en meent een slang te zien, een ander voelt in de poten toch werkelijk grote boomstammen, een derde houdt de flanken voor een stevige muur, de oren zijn waaiers en de staart is van touw.

uit het portfolio met een smeuïg sausje afkortingen en technische kreten overgoten. DEBUTANT Maar wat heb je aan een soa? Op die vraag begon een interessant antwoord te komen toen laat op de morgen René Hoogendoorn van de gemeente Ridderkerk het woord nam. Deze gemeente debuteerde in 2001 met de bouw van een soa-infrastructuur voor het online aanvragen van een rolstoel. Hoogendoorn gaf ruiterlijk toe dat de

toen de techniek er eenmaal was konden we er weinig mee omdat processen niet beschreven zijn

CONTENT MANAGEMENT De inspectie van het onderwijs wil een nieuw content management systeem aanschaffen voor het beheer van zijn website en intranet. De aanleiding voor de vernieuwing is dat de instantie zijn website wil verbeteren en het bestaande inspectienet optimaliseren. Naast de software wil de inspectiedienst ook het technisch beheer van deze infrastructuur buiten de deur inkopen.

Iemand prikt zich in zijn vingers, omdat de slagtanden speren zijn. Oppassen dus. Net als de blinde mannen bij de olifant tasten ook bij service oriented architectures nog heel wat mensen in het duister. Alle sprekers die de olifant van stal haalden haastten zich om te zeggen dat je je in een olifant niet perse hoeft te verslikken. Als je maar kleine hapjes neemt en ontzettend goed kauwt, komt hij vanzelf wel op. Datzelfde geldt dus waarschijnlijk ook voor soa’s: joekels van projecten waar je uiterst behoedzaam mee om moet gaan wil je het ooit tot een goed einde brengen. Dat beeld van een implementatie zonder eind werd bevestigd door spreker David Tosco van Bea. Hij vond dat de invoering van een soa-architectuur een traject zonder eindmoment moest zijn en niet een ad-hoc implementatie zoals hij nu veel zag. Ook pleitte hij voor een lingua franca die het beter mogelijk maakt voor it-mensen om doelstellingen en beperkingen van een soa-infrastructuur te kunnen bespreken met business managers en andere stafleden met een beperkte kennis van it. Het niveau van zijn praatje daalde weer toen hij een lans brak om soa te combineren met business process management en web 2.0. Of zijn toehoorders werkelijk op nog meer afkortingen zaten te wachten is zeer de vraag. Het is wel de typische manier waarop veel leveranciers dit onderwerp op dit moment afkaarten: het nieuwste paradepaardje

DETACHEERDERS VOOR PROVINCIE GELDERLAND De provincie Gelderland heeft een aanbesteding uitgeschreven voor de inhuur van it-beheerders. De opdracht krijgt een looptijd van twee jaar met een mogelijkheid om de looptijd te verdubbelien. Het gunningscriterium laagste prijs. De verwachte waarde van de totale opdracht is drie miljoen euro. Mail tips en weetjes over aanbestedingen naar [email protected]

26

nr 4 • 6 juni 2007

overheidsinstelling in deze opzet met een kanon op een mug geschoten had. Inmiddels wordt nu een groter deel van de gemeentelijke diensten door deze infrastructuur gedragen. Naast het digitaal loket is ook het postproces en de uitvoering van de wet maatschappelijke ondersteuning er binnenkort op gebaseerd. Hoogendoorn gaf aan dat in zijn organisatie de verkeerde volgorde is toegepast. “Er is lange tijd teveel nadruk geweest op de techniek. De realisatie van het nieuwe digitale loket was het voornaamste doel. Toen deze er eenmaal was kwamen we er achter dat de techniek wel in huis is, maar dat we er weinig mee kunnen. De definitie en beschrijving van de processen in de organisatie zijn namelijk vergeten. Nu wordt er veel meer energie gestoken in het definiëren en inbrengen van deze gemeentelijke taken en processen in systemen. Dat is een lastige klus, omdat de huidige systemen alleen met de hulp van programmeurs in te voeren en in te richten zijn. Dat moet eigenlijk anders.” Jeroen Scheer, enterprise architect bij gas- en lichtleverancier Nuon, riep zijn publiek eveneens op af te stappen van een technische benadering. “Ik heb ook vaak gehoord dat soa een enterprise service bus is. Ik heb resoluut besloten om het onderwerp atechnisch te benaderen. Soa stelt je in staat diverse systemen op een standaard manier aan elkaar te knopen om de ondersteuning van

COLUMN

RON TOLIDO

DOORDIESELEN Bezoekers van it-beurzen weten het: met een racewagensimulator heb je gegarandeerd een van de drukste plekken in de hal. Zelfs de meest beheerste manager verandert in een bleek weggetrokken maniak op het moment dat hij in het kuipstoeltje plaatsneemt. Gelukkig maar dat er weer zo’n trekpleister staat op de Sapphire in Wenen. Want verder is de sfeer lauw op deze editie van de jaarlijkse SAP-gebruikersconferentie. Je ontkomt niet aan het gevoel dat het iets te maken heeft met het overhaaste vertrek van Shai Agassi, tot voor kort het technologische brein van Walldorf. Agassi kon zo lekker in zijn zwarte coltrui voor een groot publiek staan. Altijd wel een goedgeluimde sneer naar de concurrentie, altijd wel een verrassing of een innovatief inzicht. Deze visionair achter NetWeaver wist warempel SAP de zweem van een trendy merk te geven. Met je Nikes aan en een iPod op je hoofd vet relaxed met een standaardpakket aan de gang zijn, het kon gewoon. Nu moeten we het doen met de keynote speeches van Henning Kagermann en Léo Apotheker: uitstekende bestuurders, maar qua innovatief charisma zal je ze eerder op een postzegelbeurs verwachten. Als Kagermann dan toch iets hips laat zien met Web 2.0 technologie, voel je tot diep in je tenen dat er maanden van gedegen voorbereiding in Zuidwest Duitsland aan zijn voorafgegaan.

klantprocessen te verbeteren. Als je het zo bekijkt kun je het ook met postduiven realiseren, zij het dan wel wat langzamer.” Nuon heeft de aanvraag van een nieuwe energiemeter bekort van enkele maanden tot hooguit een week in een pilotproject met soa. “Het energiebedrijf heeft met opzet het lastigste proces bij de kop gepakt om te kijken of soa iets voor ons was. Het heeft ons anderhalf jaar veel bloed, zweet en tranen gekost om deze opzet en infrastructuur in te voeren, maar inmiddels is dit de standaardmanier geworden waarop het concern nieuwe functionaliteiten uit zijn systemen tovert”, aldus Scheer. Soa blijkt dus wel degelijk een belofte in zich te kunnen dragen.

•

DE KERN IDC hield op 22 mei het congres Service Oriented Architectures 2007. Het soa-concept biedt volgens IDC de belofte van meer flexibiliteit tegen lagere kosten, maar stuit op veel scepsis in de ‘business’. IT-managers moeten eerst maar eens laten zien dat het werkt en dat blijkt nog niet altijd eenvoudig. De redactie van IT Executive organiseert op 21 juni een discussie tussen een beperkt gezelschap it-managers en vertegenwoordigers uit de it-industrie over dit thema. In IT Executive nummer 6 is een verslag van de bijeenkomst te lezen.

Vanaf de beursvloer stijgt een bestendigende sfeer op. De koers is gezet, nu komt het aan op de uitvoering. Hoewel er veel belangstelling is voor sessies rond nieuwigheden als Master Data Management en de DUET gebruikersinterface naar Outlook, ligt het zwaartepunt bij oplossingen voor specifieke markten; veel nadruk op de bedrijfsvoering en een tikje minder op technologie. Ook kan het ondertussen niemand ontgaan dat SAP begerige blikken werpt op het MKB: een segment waarin voor SAP nog het meeste valt te winnen. Maar dan zal veel moeten worden afgevijld van de dikdoenerigheid en complexiteit die traditioneel met SAP-oplossingen worden geassocieerd. Kagermann licht een tipje van de strategische sluier op als hij een paar woorden wijdt aan A1S: een nog in de steigers staand ERPpakket voor middenkleine bedrijven dat in zijn ontwerpprincipes (kleine, flexibele componenten, bedoeld om via ‘Software as a Service’ te worden aangeboden) veel doet denken aan wat innovatieve spelers als Salesforce.com eruit weten te persen. Tot een echte aankondiging komt het echter niet. Toekomstige baanbrekende producten leiden vaak tot kopersstakingen en kelderende beurskoersen. Beter op de achtergrond doordieselen dan in de eerste bocht al de grindbak ingaan. Zo kennen we SAP weer. nr 4 • 6 juni 2007

27

TECHNOLOGIE

Tweede jeugd IBM-mainframe Markt heeft een nieuw evenwicht gevonden door Bartel Volckaert

‘Het mainframe is terug.’ Dat is de boodschap die IBM met hernieuwde marketinginspanningen uitdraagt. Maar het is natuurlijk ‘terug, van nooit weggeweest’. Want vanaf 1995 zakte het marktaandeel van deze ‘dinosaurussen’ niet substantieel verder weg. De nieuwste troeven: energiezuinig en efficiënt. Virtualisatie heet in de mainframesector namelijk al veertig jaar ‘load management.’

VOORDELIGER?

et mainframe leek inderdaad even op sterven na dood,” geeft Ray Jones, vicepresident voor IBM System z Software, toe. “Maar nu staan we er opnieuw en winnen we er ieder kwartaal nog procenten bij.” Vanaf eind jaren zeventig begint het marktaandeel van de mainframemarkt af te kalven. Het startpunt is de introductie van de Vax-VMS van Digital. Later introduceren ook andere fabrikanten dergelijke mini’s en vanaf de jaren tachtig ook Unix-computers. Eind jaren tachtig is het marktaandeel niettemin nog altijd 80 procent. Vandaag schommelt het rond de veertig procent. Het is in omzet gemeten een zeer stabiele markt, met nog een speler van belang: IBM.

‘H

“Het leidt geen twijfel dat het IBM-mainframe in specifieke gevallen, zoals bij heel grote werkbelasting, voordeliger is,” zegt Ovum-analist Gary Barnett. “IBM maakt het voor grote gebruikers ook heel aantrekkelijk om een niettraditionele werkbelasting op een mainframe te laten draaien (zoals Java via Zap, nvdr). In die zin volgen de totale kosten een curvebeweging (zie grafiek). Maar het is niet helemaal fair de kosten van gedistribueerde opschaling die lijn te laten volgen, want ook economische veranderingen spelen een rol. Als de kosten voor een mainframe elk jaar met ongeveer 15 procent dalen, dan nemen de totale kosten van werkbelasting bij gedistribueerde omgevingen jaarlijks met zo’n 25 procent af. Dit betekent dus dat een gedistribueerde omgeving sneller goedkoper wordt dan een mainframe.” Het aantal mainframes daalde vooral in de periode van 1985 tot 1995. Barnett: “Een afname van zo’n 20 procent. Momenteel is die markt opnieuw vrij stabiel en zelfs lichtjes aan het stijgen.”

KEERPUNT Het mainframe staat bekend als een duur platform met nog hogere softwareprijzen. Het is maar hoe je bekijkt, betoogt men bij IBM. Dat mainframes

vaak duurder uit de bus lijken te komen dan gedistribueerde omgevingen, klopt volgens ‘Big Blue’ lang niet altijd. Bedrijven maken doorgaans een benchmark voor één enkele applicatie. “En natuurlijk komt een mainframe dan veel duurder uit,” zegt Jones. “Maar zo hoor je een mainframe natuurlijk niet in te zetten.” Craig Bender van de Software Group Strategy Project-afdeling van IBM gaat door op die redenering: “Een mainframe is per definitie bedoeld voor het draaien van meerdere applicaties. Daarom zou je eigenlijk een gedistribueerd datacenter tegenover een mainframe moeten plaatsen. Wij schatten dat de kritische grens (het moment waarop een mainframe voordeliger wordt) ergens tussen de vijftig en honderd applicaties ligt.” Bedrijven kennen volgens IBM wel de prijs van een mainframe, maar niet de werkelijke totale bedrijfskosten van hun gedistribueerde serverpark. Of beter: ze onderschatten het, aldus

IBM ontwikkelt een nieuwe generatie mainframes met de Cell-processoren als rekenkernen die ook voor de Sony Playstation 3 worden gebruikt. Deze machine zal straks op grote schaal virtuele werelden en andere 3D-beelden tot leven kunnen wekken.

28

nr 4 • 6 juni 2007

Bender, “Vraag een cio eens hoeveel servers één applicatie nodig heeft, of dit aantal enkel voor de productie is bedoeld of ook voor de tests en dataherstel...” Volgens Bender groeit dit aantal dan al aardig. “Temeer doordat de kosten bij een toenemende belasting van het datacenter lineair stijgen, in tegenstelling tot bij een mainframe.” Daartoe dragen ook de lagere energiekosten van het mainframe bij, een argument dat tot voor kort nauwelijks een onderwerp was in it-kringen.

‘kosten dalen bij toenemende belasting’

Kosten per eenheid rekenwerk

Eigendomskosten mainframe

Werklast datacenter Mainframe

Gedistribueerde servers gebruiken volgens Bender gemiddeld gesproken – dus niet bij piekmomenten – slechts 6 procent van hun totale capaciteit, terwijl dit bij een mainframe tussen de 80 en 100 procent schommelt. Die 6 procent moet natuurlijk met een flinke korrel zout worden genomen, maar dat veel servers maar wat staan te lummelen is een bekend gegeven. Maar dat is dan ook de reden dat virtualisatie momenteel zo’n opgang maakt.

Gedistribueerde omgevingen

Bron: IBM

Bender: “Een eerste stap in de richting van betere consolidatie is inderdaad de virtualisatietechnologie van bijvoorbeeld VMware. Maar dit blijft beperkt tot de processor. Het mainframe zorgt daarentegen voor een veel grotere consolidatie, doordat je naast bijvoorbeeld vier processors, ook honderden virtuele servers krijgt.” Bender wil maar zeggen . Het mainframe doet kortom al veertig jaar aan virtualisatie, alleen heet dat load management.

•

Met deze grafiek wil IBM aantonen dat de dure mainframe zichzelf terugbetaalt als de werkbelasting maar hoog genoeg is. Volgens Ovum-analist Gary Barnett zijn hierin echter de continue prijsdalingen van hardware niet verwerkt: die zakken voor gedistribueerde systemen veel sneller dan voor mainframes.

Toename IT in transportsector Ook dit jaar is het gebruik van ict in de transportsector gestegen. De sector investeert vooral in navigatiesystemen en boordcomputers, niet in managementsystemen.

De cijfers laten zien dat transportbedrijven vooral blijven investeren in voertuigautomatisering. De investeringen in transportmanagementsystemen blijven gelijk. Zo’n transportma-

nagementsysteem kan weliswaar tot efficiëntiewinst leiden maar vereist pittige investeringen in termen van tijd en kennis. Daar komt bij dat er een groot leveranciersaanbod is, terwijl het

onderscheid tussen producten klein is. Transportbedrijven vinden het moeilijk om een goede keuze te maken.

•

I

n de transportsector investeren nu ook kleine en middelgrote bedrijven steeds vaker in automatisering. Dat blijkt uit de jaarlijkse automatiseringsenquête van Transport en Logistiek Nederland. Met name het gebruik van navigatiesystemen blijft sterk groeien, met 16 procent. Meer dan 65 procent van de transportbedrijven werkt er inmiddels mee. Ruim 90 procent heeft een internetaansluiting, en daarvan heeft ruim 97 procent adsl. Steeds meer bedrijven bellen ook via internet. Daarnaast blijft het gebruik van boordcomputers toenemen. nr 4 • 6 juni 2007

29

TECHNOLOGIE

Business process m

deal

NETWERK CARDO DOOR AT&T Telecombedrijf AT&T gaat het wide area network van de Zweedse Cardo Group dat 188 locaties in 29 landen verbindt, verzorgen. AT&T neemt naast het netwerk ook een reeks diensten op zich, waaronder internettoegang voor toepassingsservers van crm, de administratie, logistiek en de verkoop, evenals veiligheids- en hostingdiensten.

Bij deze transactie gingen destijds 50 medewerkers van BP door Christiane Vandepitte

Bij het ontwikkelen van nieuwe applicaties is het handig modellen te tekenen voor bedrijfsprocessen. Dat bevordert constructief overleg tussen ontwikkelaars, gebruikers en business managers. De ervaring leert dat de collectie diagrammen vrij snel uitdijt en dat onderlinge inconsistenties optreden. Wie dat stadium bereikt, moet beseffen dat het tijd voor de volgende stap: een professionelere aanpak van modellering.

G

SOFTWARE VAN BP DOOR ATOS ORIGIN

a je een softwaretoepassing op maat ontwikkelen, voor een interne of een externe klant, dan krijg je een stortvloed van informatie over je heen. Hoe houd je die onder controle? Door het probleem te bestuderen vanuit zes verschillende invalshoeken: de gegevens, de bedrijfsprocessen, de organisatie, de sites, de software en de hardware.

De Duitse dochtermaatschappij van BP heeft zijn contract met Atos Origin voor het beheer van software met twee jaar verlengd. De ict-dienstverlener gaat de ontwikkeling en het onderhoud van softwareapplicaties later dit jaar voor een deel uitvoeren door eigen medewerkers in India. Twee jaar terug richtte Atos Origin in Essen het Oil competence centre op. Bij deze transactie gingen destijds 50 medewerkers van BP Duitsland over naar de dienstverlener. Op dit moment werken in dit centrum ruim 100 specialisten die IT-diensten verlenen aan de oliesector overal ter wereld.

DE GEGEVENS Bedrijfsinformatica is nog steeds ‘electronic data processing’, al is die term in onbruik geraakt. Begin dus met het documenteren van de gegevens; teken een ‘datamodel’. Op een datamodel geef je de entiteiten aan, bijvoorbeeld KLANT, LEVERANCIER, FACTUUR_IN, FACTUUR_UIT, PRODUCT en hun attributen, bijvoorbeeld KLANT_NAAM, KLANT_ADRES, KLANT_WOONPLAATS, PRODUCT_ NAAM, PRODUCT_EENHEIDSPRIJS. Wordt het complex, dan kun je werken met drie

datamodellen. Op het eerste verschijnen enkel de belangrijkste entiteiten en attributen. Dat datamodel van hoog niveau wordt gebruikt voor discussies met het management. Op het tweede datamodel verschijnen alle entiteiten en attributen. Hier streef je wel naar volledigheid, maar je werkt nog steeds met concepten, je

breng de huidige en de toekomstige situatie in beeld houdt nog geen rekening met de mogelijkheden van het databasemanagementsysteem - dat trouwens misschien nog niet eens gekozen is. Pas bij het derde datamodel houd je rekening met de fysieke implementatie. Nu documenteer je de tabellen en de kolommen van de data base zoals

Lezersactie

WERPLEKKEN ROC AVENTUS DOOR SCC

17 t/m 23 juni

SCC gaat de uitrol van in totaal 2.000 werkplekken in de nieuwbouw van ROC Aventus in Apeldoorn uitvoeren. De Apeldoornse onderwijsinstelling werkt al sinds zijn beginperiode in 1998 samen met SCC. De dienstverlener levert 1.000 nieuwe HP desktop PC’s en assisteert bij het plaatsen en herinstalleren van de andere PC’s op de nieuwe locatie. Ook het printerpark wordt door SCC verzorgd.

Ordina Open Internationaal Grastennistoernooi

Win 2 VIP-kaarten!

Win 2 VIP-kaarten en ga als gast van IT Executive naar de Ordina Open Internationaal Grastennistoernooi van 17 t/m 23 juni in het Autotron Rosmalen. Voor iedere toernooidag verloot IT Executive 4 kaarten in onze VIP-box onder haar lezers. U heeft ook toegang tot het VIP-dorp. Mail uw gegevens naar [email protected] en win!

Mail tips en weetjes over opdrachten naar [email protected]

onderbouwt it-beslissingen

30

nr 4 • 6 juni 2007

Voor alle informatie over dit unieke event surf naar www.ordinaopen.nl

odeling voor gevorderden Duitsland over naar de dienstverlener.

ze werkelijk zijn, of zullen zijn. Was het tweede datamodel genormaliseerd, in het derde wordt een deel van de normalisatie teniet gedaan omwille van de prestatie. DE BEDRIJFSPROCESSEN Een bedrijfsproces bestaat uit meerdere stappen. Het wordt in gang gezet door een ‘event’ en heeft één of meerdere ´results’. Je tekent het event, de results en de processtappen die ertussen liggen. Dat is business process modeling. Ook hier kun je werken met drie niveaus. De modellen van het hoogste niveau beschrijven alleen de belangrijkste bedrijfsprocessen, en enkel de grote stappen. De modellen van het laagste niveau beschrijven alle bedrijfsprocessen met alle stappen, inclusief de gegevensverwerking die in de toepassing plaats vindt. Sommige theoretici raden aan de analyse te beginnen met dit aspect, maar voor administratief personeel is dat meestal te abstract. Invoer en verwerking van gegevens daarentegen zijn vertrouwde begrippen, dus valt het hen gemakkelijker om met dat aspect te beginnen. DE ORGANISATIE Wat een personeelslid met een softwaretoepassing doet, hangt af van zijn rol in het bedrijf. Zo gebruikt de boekhouder misschien alle programma’s van de toepassing, de secretaresse slechts één, en maakt de manager enkel gebruik van de geproduceerde lijsten. Ook dat wil je weten. In een model van een bedrijfsproces geef je ook aan welke rol of afdeling verantwoordelijk is voor welke procestap. Een it-bedrijf bouwde eens een toepassing - hardware en software - voor de Belgische overheid. Één server per provincie, was de afspraak. Negen servers dus, dacht de analist, die al een tijdje van school af was. Tot een jongere collega hem uitleg-

de dat de provincie Brabant ondertussen opgesplitst was in Vlaams-Brabant en Waals-Brabant. Bijna een server vergeten, dus. (Of misschien wel twee, nog één voor het Brussels Gewest.) Moraal van dit verhaal: maak steeds een lijst van de betrokken sites, ook al denk je dat daarover geen misverstand kan bestaan. Met de businessmensen spreek je over de gegevens, de bedrijfsprocessen, de organisatie en de sites. Heb je daar eenmaal een heldere kijk op, dat is het tijd voor het ‘echte’ werk. Wat doe je met de software? Wat kan je bewaren, wat moet je vervangen? Wat koop je, wat bouw je zelf? Maak je gebruik van open source? Heb je een nieuw databasemanagementsysteem nodig, of bouw je de nieuwe database met hetzelfde systeem? Hetzelfde geldt voor de hardware. De servers, het netwerk, de verbinding met het internet, de voorzieningen voor de mobiele medewerkers, voor de website van het bedrijf, voor het extranet: wat moet je herzien? Wat aanschaffen?

DE BEDRIJFSPROCESSEN Voorbeeld 1

Voorbeeld 2

Bedrijfsproces Verwerking bestelling klant

Betaling factuur van leverancier

Event

Klant plaatst bestelling

Leverancier stuurt factuur

Results

Bestelde goederen werden geleverd en factuur werd verzonden Factuur leverancier werd betaald of factuur leverancier werd aangevochten

nr 4 • 6 juni 2007

31

Effectief en doeltreffend werven van it-management vacatures doet u in

IT Executive het magazine voor 24.500 it-managers en businessmanagers met veel verantwoordelijkheid en weinig tijd

bel Erik van Heest 06 13221012 of Rob de Kleijnen 06-53403470 voor een aantrekkelijke aanbieding

www.it-executive.nl

onderbouwt it-beslissingen

HUIDIGE EN TOEKOMSTIGE SITUATIE Door het probleem vanuit zes verschillende invalshoeken te bekijken, krijg je er zicht op. Maar door de toepassing die je gaat bouwen, verandert alles. Niet alleen de software en (misschien) de hardware, maar ook de gegevens en de bedrijfsprocessen, en misschien zelfs de organisatie, en zelfs de lijst van de betrokken sites. Wil je een duidelijk analysedocument opstellen, maak dan een analyse in twee delen, getiteld ‘De huidige situatie’ en ‘De toekomstige situatie’. Deze bevatten telkens zes hoofdstukken: over de gegevens, de bedrijfsprocessen, de organisatie, de sites, de software en de hardware. Of maak een analyse in zes delen volgens de zes invalshoeken, met daarbinnen telkens twee hoofdstukken over de huidige situatie en de toekomstige situatie. Meestal gebruikt men hiervoor de benaming as-is en tobe. Willen de managers verschillende mogelijkheden bespreken, maak dan ook nog what-if-modellen. MODELLERINGSTOOLS Beschik je enkel over een eenvoudige tekentool, dan is dat misschien niet voldoende voor deze aanpak. Met een eenvoudige tool kun je enkel tekenen: vakjes en pijlen, in vele vormen en kleuren. Je hebt de volledige vrijheid, maar ook de volledige verantwoordelijkheid voor hetgeen je tekent. De tool denkt niet mee, voert geen enkel validatie uit.

Voor de hierboven beschreven aanpak kun je beter een intelligente tool met een repository kiezen. Hiermee creëer je een object met attributen, dat wordt opgeslagen in de repository en later opnieuw gebruikt kan worden. De grafische voorstelling van het object is slechts een onderdeel van het geheel. Heb je bijvoorbeeld eenmaal het object CUSTOMER INVOICE gecreëerd voor het datamodel van een toepassing, dan kun je dat object opnieuw gebruiken in de modellen van de bedrijfsprocessen. Hieruit volgt natuurlijk dat degene die de modellen bestudeert op al die plaatsen dezelfde informatie vindt; je bent dus zeker van de consistentie van de modellen. Veel leveranciers bieden tegenwoordig niet alleen meer een modelleringstool aan, maar voorzien in veel uitbreidingen, zoals een tool dat modellen bevat voor Itil en andere frameworks,

Organization

Data

Process

Function

Output

een eenvoudige tekentool is vaak niet voldoende of tools voor de implementatie van de werkwijze beschreven in de modellen (met software van bijvoorbeeld Oracle, SAP, Microsoft, IBM). Er bestaat een groot aanbod aan geavanceerde tools voor business process modeling. De keuze hangt af van de ambitie, en de beschikbare mensen en middelen.

•

DE KERN Zes invalshoeken • De gegevens • De bedrijfsprocessen • De organisatie • De sites • De software • De hardware Drie niveaus • Conceptueel • Logisch • Fysiek Meerdere situaties • AS-IS : de huidige situatie • TO-BE : de gewenste toekomstige situatie • WHAT-IF : een mogelijke toekomstige situatie (simulatie)

nr 4 • 6 juni 2007

33

MENS & WERK

Laat personeel gaan

Leiden versus lijden

H

oed humeur op het werk? Een dankwoord aan de baas is dan op zijn plaats. Uit onderzoek van de Harvard University blijkt dat it-managers een grote invloed hebben op de werkbeleving van hun medewerkers. Gedrag van leidinggevenden bepaalt hoe de werkvloer gebeurtenissen ervaart. En die ervaring heeft veel invloed op de arbeidsprestaties. De onderzoekers analyseerden duizenden dagboekaantekeningen die zij 238 professionals hadden laten maken. Die verschaften hen de onderzoekers een gedegen inzicht in het innerlijk leven van werknemers. Zij vonden hierin het bewijs dat percepties, emoties en motivatie op het werk

et krampachtig vasthouden van je werknemers kan funest zijn voor je business. Vooral in een tijd waarin de arbeidsmarkt krapper wordt, halen werkgevers alles uit de kast om hun personeel te houden. Niet doen, zo waarschuwt Radboud van Hal, hr-manager bij Achmea. Bij het financiële concern hebben ze gemerkt dat je mensen soms beter kunt laten gaan. “Vooral

degene die al een langere dienstperiode bij je zijn,” zegt Van Hal. “Sterker nog, als werkgever doe je er soms goed aan dit te stimuleren. Zo komen mensen op een bepaald moment op andere plekken binnen de organisatie beter tot hun recht of kun je ze aanraden een nieuwe baan buiten de organisatie te zoeken. Dat moment breekt aan als je merkt dat mensen zijn uitgegroeid.”

•

Site SAP-specialisten

I

T Job Board heeft half mei een exclusieve vacaturesite gelanceerd voor SAP-specialisten (www.sapjobboard.nl). Inmiddels staan er al bijna 3500 vacatures op deze site. Met de lancering van de websites voor SAP-vacatures wil IT Job Board zijn merknaam als elektronisch arbeidsbemiddelaar binnen de it verder uitbouwen. “Er is momenteel sprake van een groot tekort aan gekwalificeerde en ervaren ictprofessionals,” zegt Ray Duggins, Managing Director bij IT Job Board. “Hierdoor is het aanbod van ict-vacatures enorm.

Met onze nieuwe websites kunnen SAP-specialisten zeer gericht zoeken in dit grote aanbod. Bovendien maken de websites de markt ook een stuk inzichtelijker voor opdrachtgevers.” Half mei gingen ook in België en Engeland speciale SAP-vacaturesites van IT Job Board de lucht in. Hoewel eind vorige eeuw veel vacaturesites verdwenen of werden opgekocht door concurrenten, ontstaan er de laatste tijd weer meerdere nieuwe sites die zich richten op bijzondere doelgroepen.

•

G

een enorme invloed hebben op verscheidene dimensies van presteren van werknemers. Hoe groter de passie voor het werk,

manager heeft voorbeeldrol hoe positiever de emoties en hoe positiever de percepties. Teresa Amabile, een van de onderzoeksters, meent dat leidinggevenden daarom meer bewust moeten zijn van hun voorbeeldrol. “Leiders moeten zichzelf gaan beschouwen als servicepersoneel. Het is de manager die toeziet op de behoeften van de mensen die dag in dag uit het complexe werk in de loopgraven verrichten.”

•

Verloop door files

F

iles zijn een belangrijke reden om van baan te wisselen, zo blijkt uit onderzoek van de vacaturesite Megajobs. 15 procent van de ondervraagden heeft om die reden ander werk gezocht. Een derde overweegt ontslag te nemen door de lange

reistijden. Vooral vrachtwagens krijgen er van langs. Veel ondervraagden denken dat truckers de schuld zijn van al die files. Die zouden te langzaam inhalen en te weinig afstand houden. Bovendien zijn ze vaak betrokken bij ongelukken.

sing is op de gewijzigde functie. Het leek er de laatste jaren juist op dat het concurrentiebeding steeds soepeler werd toegepast. Menige rechter verwees dergelijke bepalingen die beperkingen

oplegden aan het uitoefenen van een functie elders, naar de prullenbak vanwege te strenge voorwaarden. Het vonnis van de Hoge Raad maakt jobhoppen minder makkelijk.

•

Jobhoppen aangepakt Werknemers kunnen in de toekomst hun concurrentiebeding minder gemakkelijk aan de kant schuiven. Een vonnis van de Hoge Raad bemoeilijkt het jobhoppen.

W

eg na een zware functieverandering? Dan geldt het concurrentiebeding niet meer, zo menen veel werknemers. Dat beding is immers van toepassing op een specifieke functie. Functie weg, concurrentiebeding weg, zo is vaak de redenatie. Maar daar heeft de Hoge Raad nu een stokje voor gestoken, meldt Planet.nl. In een zaak die een accountantskantoor aanspande tegen twee werknemers die het concurrentiebeding niet aanvaardden, hebben de hoogste rechters geoordeeld dat een 34

rechter zich eerst moet uitspreken over de aard van de functieverandering. Daaruit moet blijken of het concurrentiebeding nog van toepassing is. In deze procedure is het de werknemer die moet aantonen dat het door de functieverandering en het daaraan gekoppelde concurrentiebeding onredelijk moeilijk is om een andere baan te vinden. Kan de werknemer dat niet hard maken, dan is de kans aanwezig dat een rechter zal oordelen dat het eerder overeengekomen concurrentiebeding ook van toepasnr 4 • 6 juni 2007

•

Banencaroussel Dirk-Jan Bode is de

Zes weken leuteren In it-bedrijven worden jaarlijks zes weken verknoeid aan ondoelmatig vergaderen. Chaos, rinkelende telefoons en onnodig gepraat zijn de grootste punten van ergernis tijdens een vergadering.

I

t-managers verspillen al pratend 24 werkdagen per jaar. Die komen overeen met ongeveer tien procent van de werktijd. Onderzoek van Opinion Research USA deed onlangs onderzoek naar vergaderen. De onderzoekers waren speciaal op zoek naar de faalfactoren van vergaderingen. Het grootste minpunt van de vergadering blijkt het gebrek aan organisatie te zijn. Een kwart van de ondervraagden ergert zich hier bont en blauw aan. Een tweede irritatiefactor wordt gevormd door collega’s die nooit hun mond kunnen houden tijdens de bijeenkomst. Rinkelende telefoons tijdens

een vergadering zijn ook meer dan vervelend. Dat vergaderingen steevast te laat beginnen vinden it’ers blijkbaar minder erg. Slechts 4 procent geeft aan hier moeite mee te hebben. Te laat komende collega’s stuiten evenmin op grote weerstand (5 procent). Het bureau voltooide haar rapport met een aantal aanbevelingen voor ideaal vergaderen. Een beperkt aantal vergaderingen waarvan iedereen de noodzaak begrijpt, die zijn goed voor een bedrijf. De productiviteit lijdt daar niet onder. Drankjes en plaspauzes tussendoor komen vergaderingen zeer ten goede.

•

Offshoring onstuitbaar

H

oewel offshoring steeds kritischer wordt bekeken, zet de verplaatsing van it-banen naar lagelonenlanden onverminderd door. Dat blijkt uit de ICT Barometer van Ernst & Young. Het niveau van het uitbestede werk neemt daarnaast ook toe. Softwareontwikkeling heeft de helpdesk en callcenteractiviteiten van de troon gestoten. Daardoor is er steeds meer geld gemoeid met offshoring, aldus Ernst & Young. De onderzoekers menen dat de gebrekkige kennis van it’ers in Nederland er de oorzaak van is dat bedrijven elders gaan zoeken. Jacob Verschuur

derland en Noord Europa. Koornstra komt van Capgemini, waar hij sales manager was. Schoonheim werkte als sourcing director bij Getronics, waar hij verantwoordelijk was voor business development en verkoop van outsourcingsactiviteiten. Daarvoor bekleedde Schoonheim diverse verkoop- en managementfuncties bij Coert van Ee Getronics en VCD Autobenoemd tot matisering BV. client executive. Hij is Patrick Chin-A-Loi is verantwoor- sales director gedelijk voor het versterworden bij printerken van klantrelaties en fabrikant Oki. Hij het opbouwen van nieu- is overgestapt we contacten in de over- van Xerox, heidssector. Van Ee is waar hij afkomstig van GetrosalesmananicsPinkRoccade als ger was. Hij heeft een Director Business Develange loopbaan achter lopment & Business Con- de rug in de kantoorsulting. Eerder was hij automatisering met directeur van de Neder- functies bij Ricoh, landse Vereniging van Kodak en Danka en een Bedrijfs Telecommunica- tussentijdse overstap tie Grootgebruikers. naar de it bij IQUIP Daarnaast heeft Quint Informatica. Wellington Redwood It-bedrijf VisionWaves heeft Jasper Kloos Jan Eising aangetrokken voor de functie van benoemd tot business directeur DSO (Demand development manager. Supply Organisatie). In Hij wordt verantwoordezijn nieuwe functie is lijk voor de commerciële Eising in Nederland activiteiten van de verantwoordelijk voor de organisatie in de marktverdere uitbouw van segmenten waarin de regie-organisaties bij onderneming actief is, klanten. buiten Aviation & EDS heeft zijn salesteam Defence. Kloos is afkomin Nederland uitgebreid stig van Tibco Software, met Rinze Koornstra en waar hij manager insurance was. Martin Schoonheim. Zij worden verantwoordelijk voor de groOproep: Heb je ook een tere uitbenieuwe functie. Mail je naam stedings- en contactgegevens en de projecten overstap naar in [email protected]. nieuwe commercieel directeur geworden bij Mansystems. Hij is verantwoordelijk voor het uitbouwen van de marktpositie van Mansystems en het marktaandeel van haar servicemanagementapplicatie ExpertDesk in Nederland en Europa. Bode werkte als consultant bij BCP. Managementadviesbureau Quint Wellington Redwood heeft

van Ernst & Young verwacht dat om die reden de braindrain nog verder zal toenemen. “Nederland leidt namelijk te weinig informatici op en blijft hiermee achter op het Europese gemiddelde,” zegt hij. Bedrijven die op dit moment ict-activiteiten verplaatsen of uitbesteden naar lagelonenlanden, besteden hier gemiddeld 17 procent van hun ict-budget aan. Vorig jaar was dit nog 13 procent. Over vijf jaar zal dit budget volgens Ernst & Young verdubbelen tot 35 procent. Vorig jaar werd nog verwacht dat dit maximaal een kwart zou zijn.

•

nr 4 • 6 juni 2007

35

MENS & WERK Kalken van Johnson

& Johnson Consumer.

foto Nico Boink

It-manager Rinus van

DE IT-MANAGER VAN JOHNSON & JOHNSON CONSUMER Naam: Rinus van Kalken Leeftijd: 53 Organisatie: Johnson & Johnson Consumer Favoriete it-gadget: Mijn notebook. Ik zet er digitale foto’s en filmpjes op van mijn kinderen. Danssport is van alle drie hun hobby. Thuis monteer ik de beelden en maak er reportages van. Als mijn vrouw en ik thuis op de bank zitten, kijken we daar soms naar. Zo zien we wat er in tien jaar is veranderd in ons gezin.

Portret van een IT-manager (4) Menig it-manager moet als een ware jongleur meerdere ballen in de lucht houden. De directie wil waar voor zijn geld, gebruikers betere ondersteuning en it-medewerkers minder stress. Hoe mensen hun balans vinden tussen deze belangen ziet u terug in een aantal portretten van it-managers. Door Henk Vlaming

Wat doet de it-manager van Johnson & Johnson Consumer? “Vaak is de it-manager verantwoordelijk voor de it, het netwerk en de apparaten, maar bij ons is de it in regio’s georganiseerd. Wij vallen onder de regio Europa, het Midden Oosten en Afrika. Het regioteam is opgedeeld in clusters en wij in Almere horen bij het cluster DASH B: Duitsland, Oostenrijk, Zwitserland en België. Hardware, servers en netwerken zijn hier niet, die draaien ergens anders in Europa. De helpdesk staat in India. Ik ben de it-manager voor Nederland en België, wat 36

betekent dat ik ook vaak in België zit. Ik stuur twee mensen aan. Mijn taak is het om te zorgen dat de lokale gebruikers zonder problemen hun it kunnen gebruiken. Hun wensen neem ik mee naar het Europese team.”

soms werd mijn vrouw het zat om telkens naar de achterkant van mijn laptop te moeten kijken Heb je altijd zo gewerkt? “Ik heb bijna 22 jaar gewerkt voor Gaba, een joint venture waarin Johnson & Johnson zat. Onze it-afdeling telde wel 25 nr 4 • 6 juni 2007

mensen, want we deden alles zelf. Maar dit bedrijf is ontmanteld, waarna een deel van de activiteiten naar Johnson & Johnson Consumer ging. Ik ging mee. België is er bij gekomen en ik werk nu internationaal. Ik heb moeten wennen aan deze werkwijze en de cultuurverschillen, maar ik heb er ook veel van geleerd.” Met welke zaken houd jij je nu bezig? “Johnson & Johnson heeft Pfizer Consumer overgenomen. Beide organisaties worden nu ineen geschoven. De integratie moet begin juli voltooid zijn. Die van de it en de supply chain neem ik voor mijn rekening. Daarnaast houd ik me bezig met het uitbouwen van de kennis over SAP in onze organisatie. Toepassing van SAP moet leiden tot het verbeteren van lokale processen. Ik ben nu bezig om die

IT-managers gezocht: De redactie van IT Executive zoekt it-managers die in aanmerking willen komen voor deze serie portretten. Vind jij het leuk om je verhaal te doen of heb je iets bijzonders te melden stuur dan een e-mail naar [email protected].

aan te passen. Het doel is om tot honderd procent precieze leveringen te komen en met SAP moet dat mogelijk zijn.” Tegen welke problemen loop je op? “SAP is schreeuwend moeilijk. Je kunt nog zo veel testen, maar als je live gaat kom je pas de echte problemen tegen. Binnen Johsons & Johnsons Consumer waren wij in Nederland de eerste die ermee begonnen. Dat heeft zijn voordelen, want ik kon nog veel wensen inbrengen. Hoe meer de zaken zijn uitgerold, hoe kleiner de mogelijkheden om dingen nog te veranderen. Ik heb gelezen over bedrijven die maandenlang problemen hadden na de implementatie van SAP. Goederen werden niet meer op tijd geleverd en de facturering ging niet goed. Bij ons viel het gelukkig mee. De eerste kinderziekten van het nieuwe sy-

COLUMN

PATRICK VAN EECKE

steem hebben we eruit, maar als gevolg van de implementatie hebben toch nog wat inhaalwerk te doen. Dat legt wel wat druk op sommige afdelingen.” Hoe overtuig jij de top van je plannen? “Door te laten zien wat de return on investment is. Daar gaat wel wat onderzoek aan vooraf. Maar als je kunt laten zien dat de prestaties richting klanten aantoonbaar verbeteren door een bepaalde investering die je in vijf jaar terugverdient, dan heb je een verhaal. Ruimte om ideeën naar voren te brengen is er hier zeker. Mijn baas werkt in Duitsland en zijn baas in Engeland. Met beide heb ik regelmatig en goed contact.” Wat zijn je sterke en zwakke kanten? “Complexe it-zaken begrijpelijk weergeven tijdens presentaties, daar ben ik goed in. Zodra je kretologie gebruikt haken mensen af. Ik ben ook goed in het leiden van projecten, dat heb ik al veel gedaan. Daarnaast houd ik van het opzetten en beschrijven van processen, de weergave ervan in schema’s. Die zijn nu eenmaal noodzakelijk in een multinational. Waar ik niet goed in ben zijn technische details. Dat lijkt vreemd voor een it-man, maar ik schroef geen pc open, daar snap ik niks van. Hardware is een ander vak, daar heb je weer andere mensen voor. Als it-manager beperk ik me tot de organisatie.” Leid je thuis ook de organisatie? “Ik heb heel veel overgewerkt en ik zit vaak in het buitenland. Soms werd mijn vrouw het zat om telkens naar de achterkant van mijn laptop te moeten kijken. De balans is wel eens weggeweest. Nu neem ik mijn vakanties en heb op zijn minst een dag in het weekend voor mijn gezin, ook al valt de wereld om. Belangrijke beslissingen nemen we met het hele gezin. Ik heb dit moeten leren, maar het heeft mij ten goede veranderd.”

•

Uw software is uw software niet De boekhouder van een onderneming is in zijn vrije tijd programmeur. Met de instemming van de directie ontwikkelt en verfijnt hij sinds enkele jaren de bedrijfssoftware van de onderneming, gedeeltelijk ook tijdens de werkuren. Op een bepaald ogenblik wordt de boekhouder op staande voet ontslagen. Uit wraak claimt hij dat de onderneming geen gebruik meer mag maken van de door hem ontwikkelde software. Is de boekhouder inderdaad de eigenaar van de software? Het algemeen auteursrecht stelt dat het eigendom van allerhande intellectuele creaties – teksten, tekeningen, plannen, software enzovoort – bij de auteur ligt, óók als de auteur in opdracht van een andere partij heeft gehandeld. Het eigendomsrecht gaat slechts over door een schriftelijk contract. Dat is zo geformuleerd om de auteur te beschermen, doorgaans immers de economisch zwakkere partij. Een onderneming die met andere woorden voor twee miljoen euro maatsoftware laat ontwikkelen door een derde, is daar slechts eigenaar van als dat uitdrukkelijk in het contract bepaald wordt. Om dezelfde redenen is een werknemer in een reclamebureau eigenaar van zijn ontwerpen, tenzij de arbeidsovereenkomst daar uitdrukkelijk van afwijkt. Software wordt in principe op dezelfde manier behandeld als de andere intellectuele creaties. Er zijn echter enkele specifieke bepalingen die afwijken van het algemeen auteursrecht. Zo wordt het eigendomsrecht van werknemers volledig omgekeerd: zonder verdere contractuele bepaling is de werkgever eigenaar van de software die ontwikkeld wordt door zijn werknemers bij de uitoefening van hun taken, of in opdracht van de werkgever. Als de arbeidsovereenkomst dus niets bepaalt over het eigendomsrecht, zullen software-ontwikkelaars in dienstverband géén eigenaar zijn van de door hen ontwikkelde software. Uiteraard kunnen de partijen contractueel een andere regeling treffen. Maar nu het geval van de boekhouder, geen professionele programmeur in dienst van de onderneming. De omkering van eigendomsrecht voor werknemers geldt slechts ‘bij de uitoefening van hun taken’ of ‘in opdracht

van de werkgever’. Uiteraard zal de werkgever geen eigendomsrechten kunnen claimen op software die tijdens de vrije tijd wordt ontwikkeld. Maar het gaat verder: de boekhouder in onze hypothetische onderneming was niet aangesteld om software te ontwikkelen, maar om te boekhouden. Als de software bovendien ook nog eens vrijwillig werd ontwikkeld en gebruikt – dus met passieve toestemming van de directie, maar niet in opdracht van de directie – dan zal de omkering van het eigendomsrecht niet van toepassing zijn, zodat de boekhouder eigenaar is. De bewijslast van deze feiten ligt echter bij de werknemer. Ondernemingen met creatieve werknemers doen er dus goed aan in hun arbeidsovereenkomsten de nodige bepalingen in te lassen. Daar moet wel echt reden voor zijn. Werkgevers hoeven uiteraard niet te vrezen dat al de door hun werknemers opgestelde e-mail, spreadsheets en teksten niet meer mogen gebruikt worden na het einde van de arbeidsovereenkomst. Vele van dergelijke documenten voldoen immers niet aan de originaliteitvereiste van het auteursrecht, en komen daardoor niet in aanmerking voor auteursrechtelijke bescherming. De moraal van het verhaal zal echter duidelijk zijn: een goed contract kan dit soort lastige vragen vermijden. Prof. Dr. Patrick Van Eecke doceert tevens it-recht aan Queen Mary University, London en aan de Universiteit Antwerpen. Hij is tevens advocaat gespecialiseerd in it-recht bij DLA Piper.

nr 4 • 6 juni 2007

37

ESCAPE COLOFON

Volg het geldspoor

3. Schoof tussen 1998 en 2006 Amerikaanse overheidsbestellingen door naar onder meer Sun en Hewlett Packard, in ruil voor in totaal 4 miljoen dollar aan compensaties.

A:

B:

C:

•

1. Betaalde Dell in het geheim tot 1 miljard dollar per jaar om geen AMD-chips te gebruiken in zijn systemen.

2. Telde in totaal zo’n 400 miljoen euro aan smeergeld neer om allerlei contracten binnen te halen, onder andere in de telecomsector en bij het Italiaanse energiebedrijf Enel.

Antwoorden: 1-C, 2-A, 3-B

Z

ei er iemand graaicultuur? Het is makkelijk om de tel te verliezen bij alle omkoopschandalen die de laatste maanden aan het licht kwamen. Weet u nog wie in elk van deze affaires de verdachte is?

IT Executive is een uitgave Adformatie Groep, onderdeel van Kluwer

Geef mij maar die plezierige plek

V

éél langer kan de Second Life hype niet meer duren. De marketingafdeling van Visa Europe moest dus heel snel zijn. Wat doe je dan als je geen origineel idee hebt? Je opent een leeg eiland en stuurt het volgende persbericht uit: “De bewoners van Second Life krijgen de mogelijkheid om zelf de invulling van het eiland te bepalen. Moet het een plek worden waar men bijzondere en innovatieve producten kan laten zien? Een testplek voor nieuwe diensten? Of is het simpelweg een plezierige plek waar mensen naar toe kunnen gaan om een virtuele Visa wereld te ervaren?”

•

Procrastineren voor gevorderden

M

icrosoft, ‘s werelds meest notoire uitsteller van releasedata, heeft Windows Longhorn Server de strategische naam Windows Server 2008

gegeven. Dat bericht lekte uit op de blog van een MS-medewerker. Hiermee kan de voorziene releasedatum van eind 2007 naar hartelust uitgesteld worden

tot 31 december volgend jaar. Het had natuurlijk ook erger gekund: ze hadden kunnen teruggrijpen naar een naam als Millennium Edition.

•

redactie Fred van der Molen hoofdredacteur e [email protected] Sytse van der Schaaf adj.hoofdredacteur e [email protected] medewerkers Ben Kuiken, Charles Groenhuijsen, Dick Simonis, Dominique Deckmyn, Ed Kerkman, George Attaya, Onno Breedveld, Patrick Linders, René Diekstra, Ron Tolido, Ron Onrust, Ruben Acohen, Stijn Muys, Yvonne Halink en Henk Vlaming fotografie Nico Boink, Cor Mooij en Caro Bonink redactieadres Postbus 75462 1070 AL Amsterdam tel 020-5733665 e [email protected] advertentie-exploitatie Rob de Kleijnen salesmanager t 06-53403470 e [email protected] Erik van Heest sr. accountmanager t 06-13221012 e [email protected] Postbus 75462 1070 AL Amsterdam e [email protected] f 020-5733603 e [email protected] (advertentiemateriaal) uitgever Patrick van Tuijl e [email protected] abonnementen IT Executive wordt blijvend gratis toegezonden aan personen die vallen binnen de doelgroep. Aanmelden, wijzigen en afmelden kan op www.it-executive.nl marketing Ceesjan de Vos e [email protected] vormgeving Twin Design, Miranda van Agthoven drukwerk Senefelder Misset Auteursrecht voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever worden openbaar gemaakt of verveelvoudigd. Op iedere inzending van een bijdrage of informatie zijn van toepassing de Standaard-publicatievoorwaarden van Wolters Kluwer Nederland BV, gedeponeerd ter griffie van de arrondissementsrechtbank te Amsterdam onder nr. 217/1999; een kopie kan kosteloos bij de uitgever worden opgevraagd. Op al onze aanbiedingen en overeenkomsten zijn van toepassing de Algemene Voorwaarden van Kluwer BV, gedeponeerd ter griffie van de Rechtbank te Amsterdam op 6 januari 2003 onder depotnummer 3/2003. Op alle overeenkomsten tussen Uitgever en Afnemer met betrekking tot advertentie-plaatsingen (daaronder begrepen alle overeenkomsten met adverteerders en bemiddelaars) zijn in aanvulling op deze Algemene Voorwaarden van toepassing de laatstgeldende versie van de Regelen voor het Advertentiewezen, uitgegeven door de raad van Orde en Toezicht voor het Advertentiewezen (ROTA), hierna: ‘de Regelen’. Bij tegenstrijdigheid van de Algemene Voorwaarden met de Regelen prevaleren de Regelen. Een exemplaar van de Algemene Voorwaarden en de Regelen zal op eerste verzoek gratis worden toegezonden. U kunt beide ook vinden op www. adformatie.nl/algemene-oorwaarden.html. Een deel van de inhoud wordt gepubliceerd onder licentie van Minoc Business Press N.V. Copyright 2007, IT Executive, ISSN 1570-6737

38

nr 4 • 6 juni 2007

GLAZEN MUREN, DREMPEL VRIJ Het uitbesteden van ICT projecten en applicatie onderhoud is in de Ordina Software Factory geen black-box benadering meer

DE ORDINA SOFTWARE FACTORY In Nieuwegein staat het hart van de Ordina Software Factory van waaruit de operatie in verschillende delen van Nederland en daarbuiten (o.a. in samenwerking met Cognizant in India) worden aangestuurd. Deze wordt gevormd door een aantal hightech ingerichte ontwikkelen onderhoudsstraten; de nieuwste technologie qua infra en software. Het geheel geïmplementeerd in een fabrieksmatig ontwikkel- en onderhoudsproces. Professionaliteit, kwaliteit, efficiëntie en klantgerichtheid staan hierbij voorop. De essentie van een software factory is voordeel te bieden aan klanten bij het uitbesteden van ontwikkel en onderhoud projecten. Deze voordelen worden bereikt door gebruik te maken van componenten en een gestandaardiseerde werkwijze. Hierdoor kan er goedkoper en sneller worden ontwikkeld. Om hier van te profiteren worden er eisen gesteld aan de kwaliteit van het proces voordat het ontwikkeltraject wordt gestart. Een reden voor velen om niet aan uitbesteding aan een software factory te denken. Bij de Ordina Software Factory worden deze drempels weggenomen, en wordt de ‘black box’ een glazen huis. Lokale aanwezigheid, hoge klant intimiteit en wereldwijde productie. DE KERNPUNTEN VAN DE ORDINA SOFTWARE FACTORY ZIJN: Het managen van de waardeketen van de klant Een helder samenwerkingsmodel tussen de klant en de Software Factory creëert een transparante en naadlozen operatie, welke leidt tot een kortere ‘time-to-market’. Innovatie Het Factory Laboratorium kwalificeert nieuwe technologieën, integreert ‘best practicus’ en implementeert nieuwe middelen. Elke straat wordt ondersteund door een team van 4 tot 6 fulltime professionals. De scheiding tussen het laboratorium- en de productie omgeving zorgt ervoor dat er geen verstoringen komen in het productie proces. Het resultaat is een Software Factory welke software produceert met de hoogst mogelijke productiviteit, met voorspelbare kwaliteit, binnen de afgestemde tijd- en kosten raamwerk en met bewezen innovatieve middelen. Prijs/prestatie optimalisatie De strategische samenwerking tussen Ordina en Cognizant voor de Benelux, creëert toegevoegde waarde voor de klant door een op de klant georiënteerde front office gecombineerd met een kosten efficiënte back office. Transparantie Al de monitoring issue’s worden aan de klant getoond door gebruik te maken van een online portal gebaseerd op beveiligde internet technologie. Deze voorziet de klant van maximale transparantie in de project voortgang.

Kennis vergaring zal via een kennis database worden opgebouwd en beschikbaar gesteld. Dit garandeert continue beschikbaarheid van de kennis. De Ordina Software Factory pricing is gebaseerd op een transparant prijs model. Dit model is een gebalanceerde compositie van verschillende prijs methodes. De verschillende onderdelen van dit prijs model worden op maat gemaakt voor de klant. ‘RUP op maat’ Een bewezen methodologie, gebaseerd op meer dan 50 succesvolle projecten gebruikmakend van RUP methodologie gecombineerd met Prince2. Ordina gebruikt RUP al 6 jaar en heeft de RUP op Maat methodologie al bij verschillende klanten geïmplementeerd. Schaalbaarheid Door het partnership met Cognizant heeft Ordina toegang tot een schaalbare operatie in India waar Cognizant meer dan 40.000 medewerkers heeft. MEER ZIEN/WETEN? Wilt u meer informatie of wilt u eens komen kijken in de factory, neem dan contact op met een van de volgende personen of vraag uw accountmanager om eea te organiseren. Ordina Software Factory: Erik Joustra (Directeur OSF), of John Brouwer (Directeur OSF), secretariaat: 030 663 87 87. E-mail: [email protected] of [email protected] Voor meer informatie over de mogelijkheden en inrichting van de Ordina Software Factory kunt u ook terecht op onze website: www.ordinasoftwarefactory.nl VOORDELEN VAN DE ORDINA SOFTWARE FACTORY • Concurrerende prijs • Snelle ‘time to market’ • Gelocaliseerd in Nederland met maximale toegankelijkheid • Snel aanpasbare specificaties • Walk-in control • Mogelijkheid tot actieve gebruikersbetrokkenheid • Mogelijkheid om uw eigen ontwikkelaars te laten participeren • Voortdurend inzicht in de voortgang via project cockpit op Internet • Aanpasbare applicaties, die snel kunnen worden aangepast op veranderingen in de markt • Lage onderhoudskosten door gebruik van gestandaardiseerde werkwijze en componenten • Gebruikersdraagvlak impliciet door methodiek • Schaalbare operatie in India

Koop er één en uw afdrukken komen voordeliger uit. Koop er twee en u bent voordeliger uit. Bij het aanschaffen van printing supplies zoekt u de balans tussen lage kosten en hoge kwaliteit. Originele HP cartridge 2-Packs bieden u beide. Omdat Originele HP cartridges gemaakt zijn volgens dezelfde hoge standaard als HP printers, weet u dat ze altijd perfect samenwerken. Wat u misschien niet weet, is dat u met HP 2-Packs ook geld bespaart. Op de lange termijn zelfs veel geld. Dus als u de balans gaat opmaken, komen niet alleen uw afdrukken er beter uit.

Print meer voor uw geld met Originele HP 2-Packs. Kijk op www.hp.com/nl/2-pack

© 2007 Hewlett-Packard Development Company, L.P.