PERSONEEL NU & STRAKS

nr 3 . 2 0 1 3

jaa r gang 5

BDO MAGAZINE

Marjolein ten Hoonte (Randstad) en Has Nijssen van BDO

'OP NAAR NIEUWE ARBEIDSMARKT' Werven voor Maasvlakte-2

BOUWEN MET DE BESTE MENSEN

Pijnlijke sanering redt camping

SNOEIEN OM TE GROEIEN

‘Integrated Reporting’

MENS & MILIEU IN HET JAARVERSLAG

THEMA

DE VAKvrouw + BAROMETER AAN DE sLAG! + LOON EN FISCUS IN BUITENLAND + STRENGE CONTROLE BEDRIJFSTAKPENSIOENEN + ONLINE PERSONEEL + DO'S & DON'TS

HR

PERSONEEL NU & STRAKS

fiscaal

voorwoord colofon

Accent NR 3. 2013

accent is het relatiemagazine van BDO Accountants & Adviseurs en wordt via controlled circulation verspreid. Redactieadres BDO, afdeling Marketing, Communicatie & Sales Postbus 182, 5600 AD Eindhoven Telefoon 040 – 269 81 11 Fax 040 – 269 81 73 E-mail [email protected] Hoofdredacteur Mr. Klaas Kirpensteijn Redactieraad Daan van den Broek, Deny Dijkgraaf, Robert Franken, Arthur Gimes, Huib Hilhorst, John van Kollenburg, Ard Lucassen, Martin van Megen en Corina Roks

NIEUWE START!

Concept & realisatie Monte Media, Amsterdam Medewerkers Leonard van den Berg (eindredacteur), Geert Dekker, Paul Groothengel, Mark van Harreveld, Sharon Klein, Friso Schotanus en Diederik Toet Fotografie Martin Dijkstra (cover), Lodewijk Duijvesteijn, Mark Emerich, Suzanne Karsters Illustraties Monique Wijbrands Art direction en vormgeving Yke Bartels en Martijn Blokland, Amsterdam Lithografie Image Degree Zero, Amsterdam Druk Drukkerij Roelofs, Enschede © 2013 BDO Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen en/of gereproduceerd zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze publicatie is zorgvuldig voorbereid, maar is in algemene bewoordingen gesteld en bevat alleen informatie van algemene aard. Deze publicatie bevat geen advies voor concrete situaties, zodat uitdrukkelijk wordt aangeraden niet zonder advies van een deskundige op basis van de informatie in deze publicatie te handelen of een besluit te nemen. Voor het verkrijgen van een advies dat is toegesneden op uw concrete situatie kunt u zich wenden tot BDO Accountants & Adviseurs of een van haar adviseurs. BDO Accountants & Adviseurs en haar adviseurs aanvaarden geen aansprakelijkheid voor schade die het gevolg is van handelen of het nemen van besluiten op basis van de informatie in deze publicatie. BDO is een op naam van Stichting BDO te Amsterdam geregistreerd merk. In deze publicatie wordt BDO gebruikt ter aanduiding van de organisatie die onder de merknaam ‘BDO’ actief is op het gebied van de zakelijke dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy). BDO Accountants & Adviseurs is een op naam van BDO Holding B.V. te Eindhoven geregistreerde handelsnaam en wordt gebruikt ter aanduiding van een aantal met elkaar in een groep verbonden rechtspersonen, die ieder afzonderlijk onder de merknaam ‘BDO’ actief zijn op een bepaald terrein van de professionele dienstverlening (accountancy, belastingadvies en consultancy). BDO Holding B.V. is lid van BDO International Ltd, een rechtspersoon naar Engels recht met beperkte aansprakelijkheid, en maakt deel uit van het wereldwijde netwerk van juridisch zelfstandige organisaties die onder de naam ‘BDO’ optreden.

Met ondernemers praten over hun start is fantastisch. Hoe groter het bedrijf nu is, hoe trotser de ondernemer vertelt over die allereerste order. Over bluffen bij financiers. Over snel schakelen. Over belangrijke klanten ontvangen in de omgebouwde garage van de schoonouders. Amazon-oprichter Jeff Bezos verwijst nog altijd graag naar de romantische ontstaansgeschiedenis van zijn wereldmerk, letterlijk in een garagebox: het is beeldend, het is sympathiek. En het maakt de wereld even een stukje minder complex. De laatste tijd maakt het gespreksonderwerp ‘start’ steeds vaker plaats voor ‘toekomst’. Helaas ziet die toekomst er voor velen minder rooskleurig uit dan het begin. Ergens onderweg is de flexibiliteit verdwenen, zijn de kosten een vaste last geworden. En zo veelbelovend als het aannemen van de eerste medewerker was, zo deprimerend is het eerste ontslag bij tegenwind. Geen ondernemer die daar licht over denkt. De wereld verandert continu. Van u en uw bedrijf vraagt dat flexibiliteit en slagkracht. Net als in de begintijd. In deze accent bekijken we hoe personeelsbeleid daarbij kan helpen. Ja, dat leidt soms tot controverse. Woorden als ‘flexibele schil’ en ‘strategisch personeelsbeleid’ rijmen niet altijd met aloude zekerheden van een vaste baan. Maar als uw onderneming en uw medewerkers u lief zijn, zet u flexibiliteit hoog op de agenda. De toekomst van uw bedrijf vraagt erom. Net als toen u pas begon. Hebt u na het lezen van dit themanummer vragen of opmerkingen? Bel ons gerust, of stuur uw reactie naar [email protected]. Dan praten we graag met u verder!

“fLEXIBILITEIT, DE TOEKOMST VAN UW BEDRIJF VRAAGT EROM”

BDO is de merknaam die wordt gebruikt ter aanduiding van het BDO-netwerk en van elk van de BDO Member Firms.

Reinder Brummelman Voorzitter Raad van Bestuur BDO

accent oktober 2013

3

THEMA

HR

08 “ALLEEN EEN

FLEXIBELE SCHIL IS NIET GENOEG”

SNOEIEN OM TE GROEIEN: PIJNLIJKE SANERING REDT CAMPING

Het vaste contract heeft zijn langste tijd gehad. Alleen een flexibele schil is niet genoeg; als bedrijf moet je in zijn gehéél flexibel zijn, vinden Marjolein ten Hoonte van Randstad en HRspecialist Has Nijssen van BDO HR Consultants.

26

FISCAAL

VARIA

25 Het juiste pensioenadres Vallen uw medewerkers nog onder het juiste bedrijfstakpensioenfonds? 26 Buitenlands personeel Een ontbrekend ‘kopietje paspoort’ kan duur uitpakken. 28 Fiscaal Kort Lastendruk starters omlaag, minder blauw op de mat, BOF beperkt, een gift van de fiscus en het DGA-pensioen.

18 Ondernemersnieuws Hulp nodig bij internationale expansie, fusie of overname? Lees dan snel verder! 38 BDO Online Personeel Handige tool voor het automatiseren van alle administratie rond uw medewerkers.

ACCOUNTANCY 33

4

oktober 2013 accent

14

32 Integrated reporting Het jaarverslag verandert. Ook mens & milieu verdienen ruime aandacht. 33 Jaarrekening In het nieuwe BV-recht wordt de jaarrekening soms automatisch vastgesteld. Handig, maar opletten blijft nodig!

30 MENSENWERK 30 Betrokken Erwin Sommeling van BDO helpt graag elke zwemmer, gezond en gehandicapt, aan gelijke kansen. 36 De Vakvrouw Annemiek Schiphorst over retail en reizen rond de wereld. 44 Beste/Slechtste beslissing Henny de Haas, ondernemer in elektrotechniek, blikt terug op cruciale beslismomenten.

Directeur-eigenaar Mieke de Greeff van Camping De Heische Tip moest dit jaar vijf van de tien medewerkers ontslaan. Dat ging niet zonder slag of stoot: ze moest ervoor naar het UWV en de kantonrechter. “Die verweerschriften waren verschrikkelijk.”

ROTTERDAM WORLD GATEWAY WERFT TOPTALENT VOOR OVERSLAG

20

Eind 2014 gaat de hightech-containerterminal op de Tweede Maasvlakte open. Managing Director Ronald Lugthart bouwt vanaf de grond een organisatie van zo’n 600 man sterk. Daarbij wierf hij voor diverse functies bewust buiten zijn eigen sector.

Verder 06 BAROMETER: AAN DE SLAG! ONDERNEMERSNIEUWS DO’S & DON’TS BDO KORT & AGENDA BESTE BDO…

“We zochten ook mensen uit andere sectoren, voor de frisse kijk” RONALD LUGTHART, Managing Director Rotterdam World Gateway

COLUMN KLAAS KIRPENSTEIJN

accent oktober 2013

5

barometer DE STAND VAN ZAKEN

LANGER DOOR

beroepsbevolking gemiddeld 41,4 jaar

THEMA

HR

De gemiddelde leeftijd van de werkzame beroepsbevolking in Nederland is tussen 1990 en 2012 gestegen van 36,2 naar 41,4 jaar. Werknemers zijn gemiddeld jonger dan zelfstandigen maar vergrijzen sneller. Dat komt vooral door de sterk groeiende arbeidsparticipatie van ouderen (50-65 jaar). Die steeg sinds 1990 van 35 naar 62%.

NEDERLANDERS EN WERK: FEITEN, CIJFERS EN MENINGEN

AAN DE

SLAG!

Bron: CBS

Als een lekker bakje koffie aan het begin van de werkdag beginnen we dit themanummer HR met een pittig setje feiten, cijfers en meningen rond Nederlanders en hun werk.

40% Vier op de tien werknemers zijn onzeker over de toekomst van hun baan. 30% vindt het werk lichamelijk of geestelijk zwaar; 25% verdient te weinig om van rond te komen. Bron: FNV-rapport begin oktober op basis van onderzoek onder 13.000 werknemers.

6

oktober 2013 accent

Volledig mee eens Mee eens Niet mee eens Volledig niet mee eens

“Veel bedrijven moeten hard knokken om te overleven. Dat betekent dat de druk voor iedereen, van hoog tot laag, groter is dan in tijden van wind mee en dat iedereen harder moet lopen.” VNO-NCW en MKB-Nederland in reactie op het hiernaast genoemde FNV-rapport.

10.094

trots

Overheid en bedrijfsleven gaan ruim tienduizend leerbanen creëren voor jongeren. Het kabinet heeft daarvoor € 80 miljoen uitgetrokken. Doel is om de stijging van de jeugdwerkloosheid te keren. Die nam sinds 2011 toe van 9,8 naar 15,9%. In plaats van thuiszitten kunnen jongeren nu kennis én praktijkervaring opdoen. Beter!

Trots op het bedrijf waarvoor je werkt motiveert medewerkers sterker dan salaris. Dat bleek vorig jaar uit onderzoek van Effectory onder ruim 300.000 medewerkers in Nederland. “Trotse medewerkers zijn bereid om zich extra in te zetten om bij te dragen aan het succes van de organisatie. In deze tijd is dat van onschatbare waarde”, aldus de onderzoekers.

leerbanen

belangrijker dan geld

Nederlanders in loondienst over opleiding, ervaring en baanzekerheid Ervaring weegt zwaarder dan opleiding bij het vinden van passend werk. Voor een passende baan wil ik best naar een ander land verhuizen. In ruil voor baangarantie wil ik best een deel van mijn salaris inleveren. Jongeren werken vaak onder hun opleidingsniveau.

24% 9% 6%

24%

14%

Het is goed voor mijn bedrijf om actief ouderen (>55) te werven.

14%

15%

32%

31%

10%

Het is goed voor mijn bedrijf om actief jongeren (<25) te werven.

Ik heb liever tijdelijk werk dan helemaal geen werk.

59% 35% 43% 51%

20%

4%

35% 58%

24%

45% 34%

2%

4% 5%

36% 56%

6%

accent oktober 2013

4%

7

Verdieping

verdieping fiscaal

THEMA

HR

Marjolein ten hoonte (Randstad) en has nijssen (BDO):

‘het begin van een nieuwe arbeidsmarkt’ De arbeidsmarkt van straks vraagt om flexibiliteit. Met tijdelijke verbintenissen én een sociaal vangnet om dat mogelijk te maken, vinden Marjolein ten Hoonte van Randstad en HR-specialist Has Nijssen van BDO HR Consultants. Hoe dat er uit gaat zien, schetsen beide experts aan de hand van negen stellingen. DOOR leonard van dEn berg BEELD Martin dijkstra

8

oktober 2013 accent

accent oktober 2013

9

verdieping

fiscaal

Mr. Marjolein ten Hoonte (50) is directeur Arbeidsmarkt bij Randstad. Zij was jarenlang commercieel verantwoordelijk voor diverse Randstad-onderdelen. In haar huidige functie analyseert zij trends en ontwikkelingen op de arbeidsmarkt. Vanuit deze functie onderhoudt zij nauwe contacten met zowel werkgevers- als werknemersorganisaties, de politiek en het zakenleven.

Marjolein ten Hoonte, directeur Arbeidsmarkt bij Randstad, is een vrouw met een boodschap. De arbeidsmarkt is heel volatiel, zegt ze. Alles verandert: technologie, demografie, samenleving, internationalisering… Oude economische en maatschappelijke zekerheden uit de industriële tijd verdwijnen. De dagen dat je als bedrijf veertig jaar lang hetzelfde kon blijven doen, zijn voorbij. Welkom op de arbeidsmarkt van straks! • Elk bedrijf heeft behoefte aan een ‘flexibele schil’. “Sterker nog: de flexibele schil is achterhaald”, vindt Ten Hoonte. “De markt verandert voortdurend, dus als bedrijf moet je diep van binnen flexibel zíjn. Arbeid is daar maar één aspect van. En dat moet je zodanig organiseren dat je toch continuïteit krijgt en winst kunt maken. Aanpassen is de norm” Toverwoord daarbij is delen, want delen is volgens trendwatchers het nieuwe hebben. “Wat je ziet is dat ondernemers op bedrijventerreinen meer gaan samenwerken. Bijvoorbeeld samen met dezelfde externe boekhouder”, schetst Nijssen. “Er komen veel meer hybride arbeidsrelaties. Iemand kan twintig uur in vaste dienst zijn en daarnaast twintig of dertig uur zelfstandig ondernemen. Dan kun je als bedrijf elastischer omgaan met je bedrijfsvoering.”

• Vast of flexibel: goed personeel is nog altijd te vinden. “Dat lukt nog wel maar is steeds moeilijker”, merkt Nijssen in zijn professionele praktijk. “Ondanks het grote aanbod zijn de goeie dun gezaaid. Of ze blijven zitten, durven de overstap niet aan.” Arbeidsmarktcommunicatie speelt hier een rol. Ten Hoonte: “Sollicitanten kijken vooral naar landelijke merken als interessante werkgevers. Maar mkb-bedrijven bieden vaak veel meer ruimte voor ondernemerschap en groei. Het mkb is de talentpool van Nederland! Daarover zouden ze zichzelf wel wat harder op de borst mogen kloppen door er actiever over te communiceren” • Over vijftien jaar bestaan er geen vaste contracten meer. Ten Hoonte: “Vaste contracten zullen er ook over vijftien jaar nog zijn. Het zullen er wel een stuk minder zijn. Daarom moeten we in Nederland een alternatief ontwikkelen voor die ouderwetse zekerheidsrand van pensioenen, cao’s en andere werknemersvoorzieningen, allemaal gekoppeld aan een arbeidsovereenkomst. Het is toch raar dat een zzp’er niet zijn eigen pensioen en arbeidsongeschiktheid kan regelen? En hoe hebben we ‘even niet werken’ geregeld? Hoe gaan we zorgen dat je periodes tussen dienstverbanden kunt overbruggen? Blijven we uitkerin-

“Ik ben niet zo bang voor het visioen dat mijn bedrijf een duiventil wordt” Marjolein ten hoonte, directeur Arbeidsmarkt Randstad

10

oktober 2013 accent

“Flexibele schil? Als bedrijf moet je in zijn gehéél flexibel zijn!” Marjolein teN hoonte, directeur Arbeidsmarkt Randstad

gen verstrekken? Moet je er zelf voor sparen? Of komt er een soort basisinkomen? Ik weet het nog niet. Maar dit zijn wel de vragen die voorliggen.” • Externe ‘flex’-medewerkers zijn veel minder betrokken bij mijn bedrijf. Dat blijkt niet zo te zijn, weet Ten Hoonte. “We hebben samen met de Universiteit van Amsterdam onderzoek gedaan naar het verschil in het ‘psychologisch contract’ tussen vaste en flexibele medewerkers. Als het dienstverband onzeker is, blijkt het verschil inderdaad groot. Maar zodra een externe medewerker zicht heeft op een vervolgopdracht, en daarna weer een, is het verschil bijna nihil. Zekerheid blijkt de beslissende factor: kan ik in mijn welzijn en welvaart voorzien?” “Wel is er een groot verschil in het investeren in scholing en training”, signaleert Nijssen. “Bedrijven investeren nog nauwelijks in de ontwikkeling van externe medewerkers. Maar dat gaat veranderen. Wil je continuïteit, dan moet je ook investeren in je externe krachten.” Voor kennisvlucht hoeven ondernemers niet te vrezen, vindt Ten Hoonte. “Ik ben niet zo bang voor het visioen van ‘mijn bedrijf wordt een duiventil’. Dat kun je in de wederkerigheid heel goed afspreken: jij krijgt dit van me, ik krijg er dat van jou voor terug.” • Duurzame inzetbaarheid is een zaak van de werknemers zelf. Ten Hoonte: “Het thema daarbij is: klaar om te wenden! Dat medewerkers in de toekomst wendbaar moeten blijven op de arbeidsmarkt, heeft twee kanten. Aantrekkelijk werkgeverschap in de toekomst zal zeker ook betekenen: medewerkers daarbij hel-

accent oktober 2013

11

verdieping

“Wil je continuïteit, dan moet je ook investeren in je externe krachten” Has Nijssen, partner en specialist BDO HR Consultants

Has Nijssen (41) studeerde Bedrijfskunde aan de Rijksuniversiteit Groningen en werkt inmiddels vijftien jaar bij BDO HR Consultants. Nijssen is specialist in het vertalen van bedrijfsdoelstellingen naar HR-beleid. Daarnaast is hij lid van de Nederlandse Vereniging van Personeelsbeleid (NVP) en VNO-NCW.

pen, bijvoorbeeld via scholing.” Nijssen: “De vraag is waar de grens ligt: waar ligt de verantwoordelijkheid van de werknemer en waar die van de werkgever. Maar de flexibele medewerker moet zeker meer de regie pakken over zijn loopbaan.” • Met maatwerk in arbeidscontracten wordt HR meer gedoe. “Dat zou kunnen”, erkent Ten Hoonte. “Als medewerkers meer individuele mogelijkheden krijgen, moet je hier en daar meer aanpassen. Iets wat voorheen in een cao was geregeld, moet je straks per persoon gaan doen. Dat worden andere gesprekken dan ‘Goed gewerkt, weer een cao-stapje erbij’. HR wordt maatwerk op basis van output: een bonus voor de een, afscheid voor de ander.” Minder via cao’s, meer beloning naar presteren. “Dat klinkt controversieel,” erkent Nijssen, “maar medewerkers zien zelf ook haarscherp wie er wat extra’s verdient en wie er altijd de kantjes af loopt.” • Opleidingen kunnen bedrijven maar beter in eigen hand nemen. Ten Hoonte: “Een directeur van een ROC die ik laatst sprak zei: ‘Weet je Marjolein, de tijd ligt achter ons dat jullie kunnen denken dat ik een theorielokaal heb dat nog aansluit bij buiten. Ik loop altijd achter’.” Op zijn beurt signaleert Nijssen dat ROC’s en ROVC’s tegenwoordig wel steeds nauwer optrekken met het bedrijfsleven. “Onder meer op de Tweede Maasvlakte. Daar bepalen bedrijven soms al bijna de inhoud van de opleiding.” • Strategisch personeelsbeleid klinkt prachtig, maar is een utopie. “Met strategisch personeelsbeleid bedoelen

12

oktober 2013 accent

Nederlands uitzendbureau, opgericht door economiestudent

TWEEDE GROOTSTE TER WERELD Randstad is een van oorsprong Nederlands uitzendbureau. Het is de op één na grootste HR-dienstverlener in de wereld (na het Zwitserse Adecco). Randstad werd in 1960 opgericht door economiestudent Frits Goldschmeding en is tegenwoordig wereldwijd actief met circa 4.500 vestigingen, 29.320 medewerkers en 581.700 uitzendkrachten in Noord- en Zuid-Amerika, Europa, Afrika, Azië en Australië. In 2012 had het bedrijf een omzet van € 17,9 miljard en een winst van € 3,1 miljard.

mensen vaak: heel lineair bepalen wie er over zoveel jaar bij het bedrijf werkt”, merkt Ten Hoonte in de praktijk. “Maar je kunt het ook uitleggen als: Ik kan steeds hooguit een jaar vooruit kijken. En wat is dan het antwoord? Wat zijn de risico’s die ik loop, wat is het model dat daarbij hoort, en wil ik dat? En zo niet, moet ik dan aan de schuif draaien?” Nijssen: “Ik zie strategisch personeelsbeleid vooral als om je heen blijven kijken, signalen oppakken, die koppelen aan het doel van je bedrijf en dat doorvertalen naar je medewerkers.” Ten Hoonte: “En daar zeg je iets heel wezenlijks. Koppelen aan het doel van je bedrijf. Dat is de toekomst van HR, om steeds te vragen: Waar gaan we als bedrijf heen, en wat vraagt dat van ons?” • HR moet meer ‘meetbaar’ worden. Nijssen: “Je wilt natuurlijk wel meer zaken meetbaarder maken. Met heldere cijfers is vaak nog veel te winnen.” Maar dan is het wel zaak om het simpel te houden, vindt Ten Hoonte: “Uiteindelijk telt alleen de output. Van je mensen, van je processen en van je organisatie. En let op: niet alles past in spreadsheets! Want hoe meet je de waarde

van een medewerker die misschien niet het snelst werkt, maar waar klanten wel tien keer voor terugkomen?” Als we tot slot vragen waar de arbeidsmarkt de meeste behoefte aan heeft, is Ten Hoonte stellig. “Nieuwe zekerheid, passend bij de gevraagde flexibiliteit. Concreet: wat voor vangnet kunnen we bieden aan een flexibele medewerker die wil stoppen met werken, bij ziekte of arbeidsongeschiktheid? Hoe zorgen we dat mensen niet buiten de boot vallen? Dat vraagt om een nieuwe samenwerking tussen bedrijfsleven, instituties en het individu. Commerciële bedrijven moeten hun plek in die driehoek oppakken. Aan de overheid de taak om hindernissen weg te nemen. Zodat de drempel voor werkenden lager wordt om voor meerdere werkgevers te werken. Met genoeg zekerheden én genoeg flexibiliteit.”

Meer weten? Meer weten? Neem dan contact op met Has Nijssen of met uw eigen adviseur. @ [email protected]

accent oktober 2013

13

klantcase DE HEISCHE TIP

THEMA

HR

PIJNLIJKE SANERING REDT BRABANTSE CAMPING

SNOEIEN

om te Groeien DOOR paul groothengel BEELD Lodewijk Duijvesteijn

Camping De Heische Tip is een begrip in Oost-Brabant. Toch moest directeur-eigenaar Mieke de Greeff dit jaar vijf van de tien vaste medewerkers ontslaan. Dat ging niet bepaald zonder slag of stoot. BDO hielp haar in haar gang naar het UWV en de kantonrechter.

14

oktober 2013 accent

Een prachtig meertje met drie kleine eilanden erin. Omzoomd door hoge bomen, tenten, caravans en hippe ‘glamping’-huisjes. Camping De Heische Tip in het Oost-Brabantse natuurgebied De Maashorst bij Uden is een schitterende plek waar kampeerders tot rust kunnen komen. En waar binnenkort ook steeds meer te doen zal zijn voor gezinnen met pubers. Als de plannen van directeur-eigenaar Mieke de Greeff doorgaan, kunnen haar campinggasten volgend jaar mountainbiken, de kabelbaan nemen, boomklimmen en andere stoere dingen doen. Maar bijna was het misgegaan met deze camping: de bezoekersaantallen daalden al jaren. Weliswaar was de omzet nog redelijk constant – met name dankzij de horeca-inkomsten – maar het kostenniveau was structureel te hoog. Daarom besloot De Greeff vorig jaar afscheid te nemen van vijf van haar tien vaste medewerkers. Dat lukte pas na een lastig proces: de medewerkers spartelden maximaal tegen, schreven hatelijke verweerschriften naar het UWV en deinsden niet terug voor persoonlijke aantijgingen aan het adres van De Greeff en haar man. Jurist Bart-Jan van Hees, partner van BDO en gespecialiseerd in arbeidsrecht, loodste De Greeff door het zware weer.

OPEENS GAAT HET MIS De Greeff had er in juli vorig jaar al flink buikpijn van: ze had besloten om de groep van vijf vaste medewerkers in het najaar te ontslaan, maar ze zou het hen pas na het hoogseizoen kunnen vertellen. Haar accountant, Hans van Blitterswijk van BDO Nijmegen, hield haar al jaren voor dat de vaste kosten van De Heische Tip toch echt omlaag moesten. Dan ging het met name om de personeelskosten. Ze dacht dat de financiële logica van het ontslag voor iedereen wel duidelijk zou zijn: “We hadden het er onderling al jaren over, dat het niet goed ging met de camping. Onze medewerkers, waarvan sommige al decennia op de camping werkten en hier ook het hele jaar een plaats huurden, waren altijd zeer betrokken. Inhoudelijk was ik tevreden over hun werk, maar ze kostten ons gezien ons omzetniveau gewoon te veel geld.”

De Greeff zat als ‘dochter van’ wel in een moeilijke positie: haar vader runde de camping al vanaf de jaren zeventig, en iedereen kende dochter Mieke (en haar twee zussen) van kindsbeen af, toen ze op jonge leeftijd al meewerkte op de camping. Ze was voorbestemd haar vader op te volgen. Dat moment kwam helaas echter veel eerder dan verwacht: “Het was altijd goed gegaan, maar zeven jaar geleden ging het opeens mis. Eerst

CAMPING DE HEISCHE TIP OPGERICHT 1968 SECTOR toerisme GEVESTIGD Zeeland (Oost-Brabant) DOELGROEP kampeerders MEDEWERKERS 5 plus 26 flexwerkers ONLINE www.heischetip.nl

“Die verweerschriften waren echt verschrikkelijk om te lezen” MIEKE DE GREEFF, directeur-eigenaar Camping De Heische Tip

accent oktober 2013

15

klantcase

MEDEWERKER ZIEK BIJ ONTSLAG? Een van de vijf medewerkers die bij De Heische Tip op de nominatie stond voor ontslag, was ziek. Van Hees: “Dan mag je wel een ontslagaanvraag indienen, maar een eventuele toestemming van het UWV mag je vervolgens niet direct gebruiken. Ik adviseerde Mieke toen om die aanvraag toch door te zetten. Met de verkregen toestemming zijn we vervolgens naar de kantonrechter gestapt om de arbeidsovereenkomst te laten beëindigen door de rechter. Dat was voor ons een ‘blessing in disguise’. Bij het UWV gaat alles altijd schriftelijk, maar bij de kantonrechter mag je persoonlijk je verhaal vertellen. Mieke en ik hadden ook de accountant meegevraagd, en na diens uitleg snapte de kantonrechter direct de financiële noodzaak van het ontslag. Het UWV had alles al getoetst, dus de rechter besloot tot ontbinding van het arbeidscontract.”

liep het huwelijk van mijn ouders stuk, even later kreeg mijn vader te horen dat hij ongeneeslijk ziek was: leverkanker met uitzaaiingen naar de longen. Hij was pas 56, had nog drie tot zes maanden te leven. Onze wereld stortte in. Ik was toen net dertig, had twee kleine kinderen en was er nog totaal niet op voorbereid dat ik hem zou opvolgen.” VOORKOM WEIGERING UWV Nadat haar vader was overleden, middenin het hoogseizoen van 2007, nam ze het stokje van hem over. Dat viel niet mee, al was er al wel een opvolgingsplan: “We moesten

nog zo veel leren. In 2008 was ik ruim een half jaar overspannen, mijn man stond er toen alleen voor. Onze ervaren medewerkers hebben ons er toen wel doorheen gesleept.” De omslag kwam begin 2012, na een bezoek van de belastinginspecteur, vertelt De Greeff: “Dan zet je alles weer op een rijtje, met hulp van de adviseur van BDO. Duidelijk werd dat ik nu echt medewerkers moest gaan ontslaan. Eigenlijk durfde ik dat niet aan. Het waren zulke trouwe krachten, die alles weten. Bart-Jan maakte me duidelijk welke risico’s aan zo’n ontslagprocedure kle-

“Bij twijfel moet je sowieso geen ontslagaanvraag indienen bij het UWV” BART-JAN VAN HEES, specialist Arbeidsrecht bij BDO

16

oktober 2013 accent

ven. Zo wilde ik mijn zwager, een van onze vaste medewerkers met een ander takenpakket dan de andere vaste krachten, niet ontslaan. Bart-Jan vertelde ook dat het UWV een ontslagvergunning zou kunnen weigeren als dit niet goed zou worden gemotiveerd.” Van Hees: “En dan kun je iemand niet ontslaan. Vervolgens kun je dan als werkgever nog naar de kantonrechter stappen. Maar ja, die pakt zijn rekenmachine en berekent dan volgens de kantonrechtersformule hoe veel geld je een werknemer mee zou moeten geven. Dat was voor Mieke geen haalbare kaart. Bovendien moet je voorkomen dat het UWV een ontslagaanvraag weigert, want dan ben je nog veel verder van huis: medewerkers leggen dan meer eisen op tafel. Zij krijgen immers alle informatie doorgespeeld van het UWV. Dus moet je een aanvraag direct weer intrekken, zodra je het idee krijgt dat het UWV gaat weigeren. En bij twijfel vooraf moet je sowieso geen aanvraag indienen.”

STUUR ZE NIET NAAR HUIS Voor werkgevers die een weigering van het UWV verwachten, en de gang naar de kantonrechter te kostbaar vinden, resteert er nog één optie: er in onderling overleg goed uit zien te komen. Met een van de medewerkers lukte dat, zegt De Greeff: “Met wederzijds goedvinden, heet dat dan. Maar de anderen zetten hun hakken in het zand. Bart-Jan had mij er al voor gewaarschuwd: zodra medewerkers, hoe loyaal ze ook altijd zijn geweest, horen dat ze worden ontslagen, slaan ze om als een blad aan de boom. Dan kijken ze – begrijpelijk misschien – alleen nog naar hun eigen bestaanszekerheid. Letterlijk zei BartJan: denk aan de maximale bak ellende, en vermenigvuldig dat met zes. Nou, dat heb ik geweten.” Ze diende dan toch de ontslagaanvragen in bij het UWV, waarna de betrokken medewerkers hun verweerschrift mochten inleveren. “Die verweerschriften waren echt verschrikkelijk om te lezen. Ik kreeg alle mogelijke bagger over me heen. Ik had de

camping niet goed geleid, ik had nooit geluisterd naar hun adviezen en ga zo maar door. Mijn man werd ook op persoonlijk vlak nog ’ns compleet afgebrand. Wat moest ik doen? Ik sprak Bart-Jan in die tijd vaker dan mijn eigen man. Ik wilde ze allemaal op non-actief stellen, maar Bart-Jan hield dat tegen”, zegt De Greeff. Van Hees: “Zo’n reactie is heel menselijk. Maar de mensen naar huis sturen moet je alleen doen als er echt iets heel ernstigs aan de hand is. Aantoonbare fraude, dat soort zaken. Mijn advies aan Mieke was: blijf koel, blijf zakelijk, stuur ze vooral niet naar huis. Want dan kunnen ze een kort geding tegen je starten, tot wedertewerkstelling. En dan krijg je nog veel grotere problemen.” ENORME OPLUCHTING De procedure bij het UWV duurde een aantal weken langer dan normaal, wat voor de nodige spanningen zorgde. Tegen de Kerst kwam het verlossende woord: het UWV honoreerde de vier ontslagaanvragen. Daar moest De Greeff

de normale opzegtermijn van drie maanden bij optellen, zodat ze dit jaar op 1 april echt afscheid kon nemen van de medewerkers. “Pijnlijk, maar tegelijk een enorme opluchting. We hadden dit jaar een prachtige zomer en dus grote bezoekersaantallen. We zijn nu met z’n vijven over: mijn man en ik, mijn zus en zwager en de kok. Logisch dat we dit jaar veel meer taken op ons bordje hebben gekregen. Maar de groenvoorziening hebben we uitbesteed, en bij moeilijke klussen bellen we een bedrijf. Persoonlijk ben ik enorm gegroeid door deze gebeurtenissen. En ik ben blij met de hulp en begeleiding die we erbij hebben gehad. We kunnen nu weer vooruit kijken.” 

Meer weten? Neem dan contact op met Bart-Jan van Hees of met uw eigen adviseur. @ [email protected]

accent oktober 2013

17

ondernemersnieuws onder redactie van BDO CONSULTANTS

VOER BDO Quickscan Faillissement

AMBITIES OVER DE GRENS? BDO DEBT ADVISORY Helpt FAMILIEBEDRIJVEN Investeringsplannen over de grens? BDO Debt Advisory heeft een breed netwerk bij de grootbanken én bij minder bekende financiers over de grens. Daarmee biedt het gedegen advies bij (risicodragende) leningen in opkomende markten en ontwikkelingslanden: een markt waar banken niet, en veel ondernemers juist wél happig op zijn. BDO Debt Advisory werkt onder meer nauw samen met FMO, ervaren financier in opkomende markten. De betrokkenheid van FMO geeft andere investeerders geruststellende extra zekerheid om in te stappen. Zo helpt BDO Debt Advisory meer bedrijven hun buitenlandse ambities waar te maken. Op zoek naar passende financiering? Neem voor meer informatie contact op met Emiel Birza ([email protected]) of Roel van der Sar ([email protected]).

Zo maakt uw financieringsaanvraag meer kans

‘GOED PLAN!’

Financiering nodig? Alleen een écht overtuigend, goed onderbouwd ondernemingsplan maakt bij geldschieters tegenwoordig nog kans van slagen. Daarom introduceert BDO nu Businessplan Validation: een nieuwe dienst voor grote en kleine ondernemingen, van mkb tot multinationals. Specialisten van BDO Business Restructuring (BR) helpen daarbij met het schrijven van een overtuigend businessplan, inclusief gestructureerde beschrijving van de (executie)strategie en het verwachte resultaat. Zij doen dat op basis van interviews, financiële analyses en uitgebreide marktkennis. Desgewenst motiveren zij het plan bij financiers, om zo maximale draagkracht te bereiken. Plus een passende financiering! Meer weten? Neem dan contact op met Sander van der Werf ([email protected]).

voor curatoren Straffe economische tegenwind brengt veel werk voor advocaten en curatoren. Om daarbij te helpen is er nu de BDO Quickscan Faillissement. Deze maakt het curatoren mogelijk om administraties eenvoudig te doorzoeken en de oorzaak van het bankroet vast te stellen. De quickscan stelt de administratie (hardcopy en digitaal) van de failliete organisatie veilig, voert een dataanalyse uit op de digitale administratie en raadpleegt openbare bronnen. Dat geeft snel en doelgericht inzicht in: • de balans en winst- en verlies-

rekening in de periode voorafgaand aan het faillissement; • de vraag of is voldaan aan de wettelijke vereisten inzake de administratie en publicatieplicht; • mogelijk onrechtmatige transacties in aanloop naar het faillissement. Zo geeft de BDO Quickscan Faillissement in korte tijd antwoord op de meeste vragen, en blijkt meteen waar nader onderzoek nodig is. Handig! Meer weten? Neem contact op met Martijn Hin ([email protected]), Jörgen Peerik ([email protected]) of met Ron van Deun ([email protected]).

langdurig ziek? hoed u voor Loonsancties

BDO MASTERCLASS

‘Slimmer werken IN DE ZORG’ Om de voortdurende stijging van de zorgkosten in Nederland te beteugelen, wordt er momenteel flink bezuinigd in de zorgsector. Met minder geld of mensen minstens dezelfde kwaliteit leveren, is het devies. Dat vraagt om slimmer werken, sturen op kwaliteit en denken vanuit de klantvraag. Zo simpel als dat klinkt, kost het veel zorgbestuurders toch vaak grote moeite om dit in de praktijk te brengen. Het vergt een cultuuromslag binnen alle lagen van de organisatie. Om daarbij te helpen, organiseert BDO

18

oktober 2013 accent

binnenkort een Masterclass ‘Slimmer werken in de zorg’. Die stimuleert het probleemoplossend vermogen, waardoor mensen binnen de organisatie meer verantwoordelijkheid en initiatief nemen. Daarbij maken we onder meer gebruik van ‘lean six sigma’-technieken voor continue (proces)verbetering. Met als doel: hoogwaardige zorg door tevreden en betrokken medewerkers, met meer rendement. Meer weten of u aanmelden? Neem contact op met Rik van Brederode ([email protected]) of Ellen Joyce Dijkema ([email protected]), (030) 284 99 60.

Is een werknemer langdurig ziek? Kijk uit: als werkgever kunt u te maken krijgen met allerlei complexe wettelijke verplichtingen. Zoals de regel dat het UWV bij langdurige arbeidsongeschiktheid na twee jaar beoordeelt of de re-integratie volgens de wet is verlopen. Blijkt dit niet het geval, dan kan het UWV u een flinke loonsanctie opleggen. De arbeidsjuristen van BDO Legal behoeden u graag voor zulke tegenvallers. Zij begeleiden uw re-integratieprocessen van A tot Z, zodat deze aan alle eisen voldoen. En mocht u al met een loonsanctie te maken hebben, dan voeren zij desgewenst de vereiste procedures voor u. Met betrekking tot dit thema biedt BDO Legal in overleg ook inhouse workshops, tegen een geringe vergoeding van slechts € 500 (exclusief btw).

EHBF! BDO HRM-SOLUTION

eerste hulp bij Fusies & overnames

Steeds meer bedrijven ontdekken de voordelen van one-stop-service bij fusies of overnames. De BDOafdeling Mergers & Acquisitions (M&A) merkt dat aan een stijgende belangstelling voor multidisciplinaire ‘eerste hulp’. De experts begeleiden fusies van begin tot eind, op alle tussenstappen: van partnerkeuze en financiering tot herstructurering en optimale doorstart in de nieuwe organisatiestructuur. BDO M&A is van onschatbare waarde in met name deze drie fasen: • De pre-transactie fase: hierin ligt de focus op voorbereiding, herstructurering en financiering van de transactie en maximale controle op het gehele overnametraject. • De overnametransactie: BDO M&A helpt bij onderhandelingen en due diligence, met een helder oog voor maximalisering van waarde en minimalisering van risico’s. • Het integratietraject: hier bieden de specialisten de juiste structuur en begeleiding, zodat de medewerkers van de samengevoegde organisaties in hun nieuwe samenstelling optimaal kunnen samenwerken. De specialisten van BDO M&A stoppen dus niet bij het sluiten van de deal; zij zorgen dat de nieuwe organisatie daadwerkelijk de gehoopte voordelen brengt. Meedoen of eerst meer weten? Neem contact op met Albert Koops ([email protected]) of Gert-Jan Meijerink ([email protected]).

Download de BDO APP voor iPhone/iPad en Android > Met wekelijks onder meer de laatste ondernemers­tips.

Meer weten? Bij vragen of aanmeldingen voor deze in-house workshops kunt u contact opnemen met Kim van Berkel via [email protected] of (070) 338 08 21.

accent oktober 2013

19

klantcase fiscaal

klantcase ROTTERDAM WORLD GATEWAY

THEMA

HR WERVING TOPTALENT VOOR CONTAINEROVERSLAG

bouwen

met de

beste mensen DOOR PAUL GROOTHENGEL FOTOGRAFIE Lodewijk Duijvesteijn

Eind 2014 gaat de hightech-containerterminal van Rotterdam World Gateway open. Managing Director Ronald Lugthart bouwt daarvoor vanaf de grond een organisatie die binnen twee jaar zo’n 600 man sterk moet zijn. BDO adviseerde hem bij verschillende aspecten van het HR-beleid, van strategie tot uitvoering.

“BDO? ERVAREN ADVISEURS DIE HANDSON ZIJN, DIE GOED MEE KUNNEN DENKEN VANUIT DE ONDERNEMER” RONALD LUGTHART, Managing Director Rotterdam World Gateway

20

oktober 2013 accent

Of hij de nieuwe containerterminal Rotterdam World Gateway (RWG) op Maasvlakte-2 wilde gaan leiden? De geboren Rotterdammer Ronald Lugthart hoefde nauwelijks na te denken over die unieke uitdaging. Want hij wist: zo’n kans komt maar eens in je leven voorbij. Medio vorig jaar startte hij met één kamer en een leeg bureau met alleen een computer en een printer. Lugthart begon met inlezen en contacten leggen, en zette de structuur van zijn organisatie in grote lijnen op papier. Daarbij ging hij uit van het businessplan op hoofdlijnen dat door de vijf aandeelhouders (zie kader) in 2007 werd opgesteld als basis voor de verkregen concessie. Al snel concludeerde Lugthart dat hij een partij nodig had die hem kon assisteren bij het opzetten van een doordacht HR-beleid. En

ROTTERDAM WORLD GATEWAY Rotterdam World Gateway is een internationaal consortium van vier wereldwijd opererende containerrederijen APL (Singapore), MOL (Japan), HMM (Zuid-Korea) en CMACGM (Frankrijk) en terminaloperator DP World (Dubai). RWG is eind 2014 operationeel en heeft een terminalcapaciteit van 2,35 miljoen TEU per jaar. Aantal medewerkers: nu 60, eind 2015 circa 600.

accent oktober 2013

21

klantcase

die meteen kon helpen met het aannemen van de eerste managementlaag: de managers op de sleutelposities. “Ik koos hiervoor voor BDO want ik ken deze organisatie vanuit eerdere functies al zo’n twintig jaar. Het zijn ervaren adviseurs die hands-on zijn, die goed mee kunnen denken vanuit de ondernemer.” HR OPTUIGEN Een team vanuit BDO, met onder andere senior HR-consultant Nienke Molenaar, ging in oktober vorig jaar aan de slag bij RWG. Molenaar: “Het uitgangspunt voor onze werkzaamheden was het formatieplan dat Ronald had uitgedacht, met daarin de benodigde kwantitatieve en kwalitatieve capaciteit, zoals ervaring en randvoorwaarden. Dit was geen statisch document, het werd steeds verder aangescherpt geduren-

de de tijd, mede door de komst van de afdelingsmanagers. Het formatieplan hebben we vertaald naar een recruitmentplan in de breedste zin van het woord. Tegelijk zijn we in samenspraak met RWG gestart met het optuigen van de recruitmentorganisatie en hebben we de enorme hoeveelheid aan traffic in goede banen geleid die tot stand kwam door de wervingsprocedures. Daarnaast moesten we zorgen dat zaken als basisarbeidsvoorwaarden, de personeels- en salarisadministratie en voorzieningen voor de nieuwe medewerkers op tijd waren geregeld. We gingen dus direct operationeel aan de bak. Dat was wel een uitdaging, want we hadden in het begin nog nauwelijks middelen; we startten met slechts een mailadres, een printer en een enorme stapel cv’s van kandidaten. Ideaal gezien start je met een

“We gingen direct operationeel aan de bak, dat was wel een uitdaging” NIENKE MOLENAAR, senior HR-consultant BDO

22

oktober 2013 accent

HR-strategie, het bepalen van HR-doelen en vervolgens met het uitwerken daarvan in operationele instrumenten en procedures. Het continue schakelen tussen strategisch denken en operationeel werken was erg uitdagend, maakte deze opdracht tot een uitdaging waar elke HR-consultant van droomt.” MOOI AVONTUUR Welke competenties zoekt RWG om vanaf eind volgend jaar de nieuwe containerterminal te kunnen bedienen? “Onze methodiek van werken is compleet anders dan op een traditionele terminal”, vertelt Lugthart: “Dit werk wordt steeds meer proceswerk. We zoeken mensen met een achtergrond in de techniek en automatisering. Vooral procesoperators die affiniteit hebben met automatisering. De kadekranen worden bijvoorbeeld op afstand begeleid. Het transport tussen de kadekranen en de opslag van containers gaat volautomatisch met automatisch geleide voertuigen. Dit gebeurt overigens straks heel duurzaam: alle voertuigen en kranen zijn elektrisch aangedreven en werken op energie uit warmtekoudeopslag en via de energie

die wordt gewonnen bij het zakken van containers; die voeren we weer terug naar ons elektriciteitsnet.” Door allerlei vormen van hightech automatisering zorgen de medewerkers van RWG er straks voor dat containers snel én veilig worden geladen en gelost, zodat de schepen aan de kade op een efficiënte en betrouwbare wijze worden behandeld. Deze omslag vraagt om medewerkers met andere competenties, zegt Lugthart: “We zoeken mensen vanaf mbo tot aan universiteitsniveau. Op een aantal posities hebben we echte specialisten nodig, die zijn dun gezaaid. We merken dat de uitstraling van RWG erg groot is. Veel mensen zien dit terecht als een fantastische uitdaging waar ze graag deel van willen uitmaken.” DIVERSITEIT, GEEN GENERATIEKLOOF Lugthart was, na een korte loopbaan in de accountancy, in de afgelopen twintig jaar zowel in de Rotterdamse haven als internationaal actief in op- en overslag en daaraan gelieerde activiteiten. Voor hij bij RWG begon, was hij onder meer directeur van de Rotterdamse containerstuwadoor Uniport en Matrans Groep, een bedrijf van circa dui-

zend fte gespecialiseerd in havenwerk en havenactiviteiten. “Ik ken de havenactiviteiten en de containersector door mijn ervaring uitstekend. Daardoor weet ik snel wat toekomstige medewerkers moeten kunnen en welke competenties ze nodig hebben. Om goed te kunnen samenwerken binnen een nieuw bedrijf als RWG, is het nodig dat zowel de managers als de medewerkers goed met elkaar door één deur kunnen. Ik heb BDO duidelijk gevraagd om tevens goed te letten op diversiteit, zoals een goede mix van mannen en vrouwen. Maar ook medewerkers met een beperking zijn welkom en inpasbaar bij ons.” Lugthart mikte op managers tussen grofweg 35 en 45 jaar, want anders krijg je al snel een moeilijk te overbruggen generatiekloof, omdat het ook een andere manier van stuwadoren is. Lugthart wilde eerst zijn managementteam op orde hebben, met als uitgangspunt dat de managers die in ‘de operatie’ werken, uit de sector komen. Maar die eis geldt wat hem betreft juist niet voor alle staffuncties: “Op posten als Legal, HR en Finance wilde ik liever managers uit totaal andere sectoren, met een eigen visie vanuit hun achtergrond. Waarom? Die kunnen een verfrissende kijk hebben op zaken.”

MAAGDELIJK BUREAU Het bijzondere van deze opdracht was het ‘virtuele’ karakter, constateert Molenaar: “We zochten mensen zonder dat we ze een volledig beeld konden geven van waar ze aan beginnen, qua functie, arbeidsvoorwaarden en collega’s. Niet iedereen kan ertegen als ze beginnen aan een letterlijk maagdelijk bureau. We hebben dus vooral mensen gerekruteerd die het als een uitdaging zien mee te denken over de verdere inrichting van de organisatie.” Hoe kijkt Molenaar terug op de resultaten? “We hebben in de zes maanden dat we voor RWG hebben gewerkt, zo’n 25 (sleutel)posities ingevuld. Daarnaast hebben we meegeholpen een recruitmentsysteem in te richten, functieprofielen en HR-procedures op te zetten, plus een reglement voor de arbeidsvoorwaarden in concept op te stellen waar de HR-manager met zijn team verder mee aan de slag kon.” Een collega van Molenaar (van BDO Recruitment Solutions) wierf een HR-manager. “Die is hier in februari begonnen. Daarna kwamen nog een HRadviseur, een HR-medewerker en een recruiter, die we allemaal hebben ingewerkt.” INTEGRITEIT EN PERSOONLIJKHEID Lugthart kijkt tevreden terug op de inzet van BDO: “Zij hebben samen met de als eerste aangetrokken managers de HR-organisatie goed helpen opbouwen. Voor mij was het prettig om hiervoor extra handen te hebben. Alleen in de laatste fase van de sollicitatiegesprekken, als er nog twee of drie kandidaten over waren, schoof ik aan. Dat is erg prettig, want dan zit ik sowieso tegenover goed gekwalificeerde mensen, en kan ik mede kiezen op mijn intuïtie. Waarbij ik ook kijk naar integriteit en persoonlijkheid. BDO heeft een mooie bijdrage aan de start van onze organisatie geleverd. En als we op HR nog ‘ns omhoog zitten qua bezetting, weet ik dat ik altijd bij ze kan aankloppen.”

Meer weten? Neem dan contact op met Nienke Molenaar of met uw eigen adviseur. @ [email protected]

accent oktober 2013

23

do’s & don’ts

fiscaal

thema HR

12 Arbeidsrecht Als inkrimpen onvermijdelijk is, is het zaak u goed voor te bereiden. Dat voorkomt arbeidsrechtelijke en/ of menselijke missers waar u anders nog lang last van kunt houden.

PERSONEEL In crisistijd richten bedrijven al hun aandacht op cijfers en omzet. Bedrijven die ook hun personeel voldoende aandacht blijven geven, doorstaan het zware weer doorgaans beter.

REORGANISATIE Als resultaten achterblijven, is in veel gevallen uiteindelijk een reorganisatie onvermijdelijk. Hoe kun je dit zo inrichten dat de resultaten verbeteren en de kosten beheersbaar blijven?

DO’S en 9 DON’TS over HR in crisistijd

BEDRIJFSTAKPENSIOENFONDSEN CONTROLEREN STRIKTER OP VERPLICHTSTELLING

Veel Nederlandse bedrijven verkeren momenteel in zwaar weer. Achterover leunen en afwachten is geen optie (meer). Ook de afdeling HR moet in actie komen en roeien met de riemen die ze hebben. Wat kan uw afdeling Human Resources doen om op korte termijn de continuïteit van de onderneming te waarborgen?

do’s

don’ts

1. Breng tijdig uw bezetting in kaart: (uitwisselbare) functies, (tijdelijke) contracten, zieken, uitzendkrachten et cetera. Dan kunt u het afspiegelingsbeginsel correct toepassen. 2. Voer een helder beleid rond de arbeidsplaatsen die komen te vervallen en de eventuele compensatie. 3. Ga na welke andere organen een rol (moeten) spelen bij de reorganisatie, zoals OR, MR en/of vakbonden. 4. Schakel vanaf het begin een ervaren deskundige in. Die kan zorgen voor kwaliteit en voortgang in het traject. 5. Heldere, eenduidige en voortdurende communicatie is key voor succes.

1. Laat kostenbesparing op de (ultra)korte termijn niet de leidende factor zijn. Een goede reorganisatie kan niet overhaast worden doorgevoerd. 2. Sluit de (overige) medewerkers niet buiten ná bekendmaking van de reorganisatie. Houd ze op de hoogte en gemotiveerd. 3. Probeer geen ‘slimmigheden’ uit bij toepassing van het afspiegelingsbeginsel. Die werken over het algemeen contraproductief en schaden het vertrouwen.

1. Bevorder tijdig de mobiliteit van uw medewerkers. Help ze met training, opleiding, coaching of outplacement naar een nieuwe functie binnen of buiten de organisatie. 2. In zwaar weer staan loonkosten onder druk. Overweeg daarom eens alternatieve beloningscomponenten. Zoals prestatiebeloning, gekoppeld aan heldere resultaten. 3. Na regen komt zonneschijn: als u nu anticyclisch investeert in de juiste medewerkers, zullen zij uw organisatie straks bij voorspoed ook langer trouw blijven.

1. Een reorganisatie en/of baanonzekerheid heeft grote impact. Ontken de gevoelens van medewerkers niet, maar probeer angsten zo veel mogelijk weg te nemen. 2. Bij veel reorganisaties ontbreken transparantie en communicatie. Blijf communiceren. 3. Na een reorganisatie is doorgaans weinig aandacht voor achterblijvers die kampen met het ‘survivor syndrome’. Vergeet niet met hen in gesprek te blijven, anders raakt u wellicht ook hen kwijt.

1. Bekijk waar het geld wordt verdiend. Wellicht kunt u daar nog betere medewerkers aantrekken die uw resultaat kunnen verbeteren. 2. Begeleid uw medewerkers na een reorganisatie intensief bij de invoer van de nieuwe organisatie en het vervullen van eventueel nieuwe functies. 3. Gebruik de kennis van de mensen op de werkvloer. Vraag ze om hun ideeën. Zo krijgt u waardevolle suggesties én steun voor de gewenste veranderingen. 4. Breng een flexibele schil rondom uw organisatie aan door optimaal gebruik te maken van flexibele arbeidskrachten en tijdelijke contracten. Zo heeft u altijd capaciteit op maat.

1. Reorganiseer niet te snel, maar ook niet te langzaam. In het eerste geval krijgen uw mensen geen tijd om zich aan te passen, in het laatste geval ‘heeft het blijkbaar geen haast’. 2. Snijd niet dieper dan nodig. Een minimale bezetting is nodig voor de continuïteit en de groei straks. 3. Vergeet niet een reorganisatieplan te maken en dit te laten ondertekenen door diverse betrokkenen. Draagvlak is nodig voor succes: 70% van de reorganisaties mislukt.

Suggesties voor onderwerpen? Mail naar [email protected] of speel ze door aan de redactie via uw eigen BDO-adviseur.

24

oktober 2013 accent

AAN HET JUISTE PENSIOENADRES

Bij de herziening van pensioencontracten kan blijken dat de werknemerspensioenen ten onrechte zijn ondergebracht bij een verzekeraar: ineens staat het bedrijfstakpensioenfonds voor de deur. Dat heeft soms vervelende gevolgen. Zelf het initiatief nemen kan helpen. Omdat recent wetswijzigingen zijn doorgevoerd, zoals de verhoging van de pensioengerechtigde leeftijd, moeten alle pensioencontracten worden aangepast. Veelal gebeurt dit volgens de richtlijnen van de Autoriteit Financiële Markten (AFM). Dit betekent onder meer dat opnieuw moet worden vastgesteld of de werknemerspensioenen wellicht ondergebracht horen te zijn bij een bedrijfstakpensioenfonds (bpf). Dat hangt af van de aard van de bedrijfsactiviteiten. VERWARRING Het komt regelmatig voor dat die bedrijfsactiviteiten in de loop der jaren veranderen. Daardoor kan een bedrijf op het ene moment verplicht zijn zich bij een bpf aan te sluiten, terwijl die verplichting enige tijd later vervallen kan zijn. De meeste pensioenfondsen hanteren het hoofdzakelijkheidscriterium om te bepalen of een bedrijf onder de verplichting valt. Maar ze kunnen verschillende criteria gebruiken om de hoofdactiviteit vast te stellen: het ene pensioenfonds kijkt naar de omzet, het andere naar het aantal gewerkte uren, weer een ander naar de loonsom. Verwarring ligt op de loer. TERUGWERKENDE KRACHT Complicerende factor is dat er in het recente verleden door intermediairs geregeld verkeerd geadviseerd is rondom verzekerde regelingen voor werknemers. Bovendien zijn bedrijfstakpensioenfondsen strenger gaan controleren. Daardoor komt het nu vaker voor dat ondernemingen onaangenaam worden verrast door de mededeling dat hun werknemers (toch) niet aan een verzekeraar, maar aan het bpf pensioenpremies moeten afdragen. Meer dan eens heft het fonds dan ook nog premies

met terugwerkende kracht, veelal voor een termijn van vijf jaar. De beslissing van het pensioenfonds kan worden aangevochten bij de rechter, maar dat leidt vaak tot langdurige en kostbare procedures. ONDERZOEK Als ondernemer kunt u zulke onaangename tegenvallers vaak voorkomen door zelf het initiatief te nemen. Daarbij kunnen de adviseurs van BDO u terzijde staan. Voer een degelijk onderzoek uit naar de huidige situatie: past uw bedrijfsvoering bij de criteria die de relevante bedrijfstakpensioenfondsen hanteren? Breng vervolgens in kaart hoe een eventuele mismatch is ontstaan en wacht dan niet verder af tot het pensioenfonds zich meldt: als u weet hoe het zit, ga dan meteen het gesprek aan. Dat kan u vervelende (en kostbare!) verrassingen besparen. Meer weten? Neem dan contact op met Michel van der Zwan of met uw eigen adviseur. @ [email protected]

“Als u weet hoe het zit, ga dan meteen het gesprek aan”

accent juni 2013

25

fiscaal BUITENLANDS PERSONEEL

LET OP BIJ INLENEN PERSONEEL VAN DIENSTVERLENERS OVER DE GRENS

‘KOPIETJE PASPOORT KAN STRAKS WEL’? Wel of geen loonbelasting afdragen, wel of geen sociale premies inhouden, cao-loon betalen, minimumloon? Al gauw duizelt het de ondernemer die buitenlands personeel inleent. “Toch moeten de administratieve details tot in de puntjes geregeld zijn. De boetes en naheffingen zijn torenhoog”, tipt Marc van Peer van de BDO Adviesgroep Loon- & Premieheffing. DOOR GEERT DEKKER

Is het echt zo belangrijk, die administratie?

Regelt de dienstverlener dat niet allemaal?

“Ja, de regels rondom het inlenen van buitenlands personeel zijn streng, de controles navenant. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid kondigde onlangs aan hier een speerpunt van te maken. Dat is mede vanwege recente ervaringen en het komende vrije werknemersverkeer met Roemenië en Bulgarije. Het is begrijpelijk dat, op het moment dat een klus zich aandient en extra personeel nodig is, de aandacht niet primair uitgaat naar de papierwinkel. De kwaliteit van de in te huren medewerkers, hun beschikbaarheid, hun arbeidsvoorwaarden, dát zijn de zaken die dan de aandacht opeisen. Een kopietje van het paspoort? Ja, dat komt later wel. Maar dat uitstel kan kostbaar worden. Zeker als het leidt tot afstel.”

“Het is een pijnlijk misverstand dat de buitenlandse dienstverlener verantwoordelijk zou zijn voor dit alles. Er zijn zeker situaties denkbaar waarin hij voor het grootste deel de administratieve zorgen draagt. Maar daarmee zijn uw risico’s niet afgedekt! Als die dienstverlener namelijk niet aan zijn verplichtingen voldoet, kloppen Belastingdienst en Arbeidsinspectie alsnog bij u aan.”

Om wat voor soort eisen gaat het bijvoorbeeld? “Welke fiscale en premierechtelijke verplichtingen u heeft als opdrachtgever van ingeleend buitenlands personeel, hangt voor een belangrijk deel af van het soort overeenkomst dat u sluit met de dienstverlener. Gaat het om het aannemen van een (grote) klus waarbij de onderaannemer ook zijn eigen materieel meeneemt? Gaat het om per uur ingehuurde werknemers? Is er sprake van een detacheringsovereenkomst? In het eerste geval komt bijvoorbeeld loonbelasting pas later aan de orde. In het laatste geval is vrijstelling van premiebetaling mogelijk.”

26

oktober 2013 accent

Waar let de Arbeidsinspectie op? “De Arbeidsinspectie gaat daarbij over de arbeidsrechtelijke aspecten. In alle gevallen moeten werknemers die in Nederland werken het daar geldende minimumloon ontvangen. Werken ze langer dan zes maanden, dan komen ze mogelijk in aanmerking voor cao-lonen. De Arbeidsinspectie is ook de instantie die de identiteit van werknemers controleert, plus hun werkvergunning. Een werknemer waar-

van u als opdrachtgever geen kopie van een geldig paspoort weet te overleggen, is een zogeheten ‘anonieme’ werknemer. Die kost vervolgens, omdat de Belastingdienst zijn salaris bruteert met het 'anoniementarief' van 52%, het dubbele van zijn oorspronkelijke beloning.”

Wat kan ik doen, wat kan BDO doen? “Voorkomen is beter dan genezen. Wees alert en stel u op de hoogte van de regels. In de praktijk komt het nog te vaak voor dat ondernemingen hun administratieve verplichtingen rondom buitenlands personeel pas serieus nemen als ze op de vingers zijn getikt door de autoriteiten. De boetes zijn aanzienlijk: 8000 euro per werknemer bij een overtreding van de identificatieplicht, 12.000 euro per werknemer als de dienstverlener een niet gecertificeerd bureau is. BDO kan op uw verzoek met een preventief onderzoek de kwaliteit van uw administratie beoordelen en de zwakke punten aanwijzen.”

“Bij een ‘anoniementarief’ van 52% kost een werknemer opeens het dubbele”

Meer weten? Neem contact op met Marc van Peer of uw eigen adviseur. @ [email protected]

DE RISICO’S IN KAART Gezien de complexiteit van de voorschriften rond het inlenen van buitenlands personeel is het verstandig eerst inzicht te krijgen in uw verplichtingen voordat de eerste overeenkomst gesloten wordt. Wat kunt u doen om de risico’s te beperken? > Hou duidelijk voor ogen om welk type overeenkomst het gaat: een aanneemovereenkomst of een inleenovereenkomst? > Ga na of de uitlener geregistreerd is bij de Kamer van Koophandel. Dat is verplicht sinds medio 2012. > Regel de verantwoordelijkheid voor de administratieve organisatie rond het inlenen. > Vaak voorkomende manco’s in administraties zijn verlopen paspoorten of niet op tijd verlengde werkvergunningen. Controleer geregeld alle data van deze (kopieën van) documenten. > Roep vooraf de hulp in van uw BDO-adviseur. Hij brengt de risico’s in kaart en draagt oplossingen aan voor mogelijke knelpunten.

MARC VAN PEER, partner BDO Adviesgroep Loon- & Premieheffing

accent oktober 2013

27

fiscaal kort onder redactie van BDO BUREAU VAKTECHNIEK

ONTHEFFING KLeine ondernemers geldt voortaan DIRECT

lastendruk starters omlaag

De administratieve lastendruk voor kleine ondernemers gaat verder omlaag. Bedrijfjes die zijn vrijgesteld van btw-betaling, kunnen bij de fiscus tevens ontheffing van administratieve verplichtingen vragen. Zij hoeven dan geen facturen bij te houden en geen aangifte te doen. Tot voor kort werd deze ontheffing pas van kracht per 1 januari van het volgende jaar, en was de ondernemer tot die tijd verplicht om normale administratie te voeren. Dat is veranderd. Per 1 juli 2013 geldt de ontheffing direct vanaf de startdatum. Enige voorwaarde: het verzoek moet vóór of op deze datum zijn ingediend.

Van verwerpen tot ‘beneficiair aanvaarden’

erven, nee bedankt? Bij erven heb je als erfgenaam twee keuzes: je aanvaardt of verwerpt de nalatenschap. Als je besluit te aanvaarden, kan dat op twee manieren: ‘zuiver’ of ‘onder het voorrecht van boedelbeschrijving’. Dit laatste heet ook wel beneficiair aanvaarden. Als je verwerpt, doe je niet mee. Je krijgt niks, maar wordt ook niet aansprakelijk voor eventuele schulden van de erflater. Als je zuiver aanvaardt, deel je volledig mee in de nalatenschap: de baten én de eventuele schulden. Die schulden moet je dan aflossen met eigen geld. Bij de derde optie – beneficiair aanvaarden – word je erfgenaam maar hoef je in beginsel geen schulden van de nalatenschap af te lossen met eigen geld. Je doet slechts mee voor zover de nalatenschap meer baten dan schulden bevat. Die laatste is meestal de beste keuze.

gebruik fiscaal voordeel nu het nog kan

BOF BEPERKT? De BOF, de fiscaal vriendelijke bedrijfsopvolgingsfaciliteit, ligt onder vuur.

Op dit moment lopen daarover vijf proefprocedures. Vraag daarbij is of deze voor-

28

oktober 2013 accent

Aangiftebrief omzetbelasting verdwijnt

MINDER BLAUW OP de mat Vanaf 1 januari 2014 stuurt de Belastingdienst geen aangiftebrief omzetbelasting. De acceptgiro bij de aangiftebrief verdwijnt ook; dit gebeurt al in december 2013. In plaats daarvan stuurt de Belastingdienst begin januari 2014 een overzicht toe met de aangiftetijdvakken, uiterste inlever-/betaaldata en betalingskenmerken voor het nieuwe jaar. Deze gegevens zijn ook terug te vinden onder uw ondernemers-inlog op www.belastingdienst.nl.

ziening in strijd is met het gelijkheidsbeginsel. Inzet van de procedures is dat de BOF niet alleen moet gelden voor ondernemingsvermogen, maar ook voor privébezit. Volgens de Advocaat-Generaal is de bedrijfsopvolgingsregeling in strijd met het gelijkheidsbeginsel voor zover de BOFvrijstelling hoger is dan 75%. Dit betekent dat bij een verkrijging van bijvoorbeeld een woning van € 1.000.000 in 2013, 25% daarvan ook vrijgesteld moet worden voor de schenk- en erfbelasting. Het wachten is op de Hoge Raad.

De uitkomst van de proefprocedures is ook van belang voor iedereen die zijn bedrijf wil overdragen. Oordeelt de Hoge Raad dat er inderdaad sprake is van schending van het gelijkheidsbeginsel en dat de BOF

ook voor privévermogen moet gelden, dan is de kans groot dat de minister

daarvoor de huidige regeling sterk versobert. Tip: wilt u profiteren van de BOF-vrijstelling van 83% tot 100% van het ondernemingsvermogen), doe dat dan versneld! Uw BDOadviseur helpt u daar graag bij.

per 1 januari 2014 online publicatieplicht ANBI-instellingen

DGA-REGELING nog dit jaar aanpassen

GOEDE DOELEN

Is uw pensioen al up-to-date?

GOED ONLINE!

Een ANBI (algemeen nut beogende instelling) biedt de mogelijkheid om de wereld te verbeteren met steun van de fiscus. Zowel voor de inkomsten- als de vennootschapsbelasting bestaat er een giftenaftrek. Bij culturele instellingen geldt een bonusaftrek; deze giften mogen worden vermenigvuldigd met een zogenaamde multiplier. Daarnaast geniet een ANBI een vrijstelling voor de schenk- en erfbelasting. ANBI’s hebben vanaf 2014 een publicatieplicht via internet. Zij moeten dan een website hebben met daarop minimaal naam, contactgegevens, doelstelling, beleidsplan, namen van de bestuurders en financiële verantwoording. Is een ANBI aangesloten bij de Samenwerkende Brancheorganisatie Filantropie (SBF), dan is ook publicatie toegestaan via een gemeenschappelijke site. Bij vragen kunt u contact opnemen met de Adviesgroep Estate Planning van BDO via [email protected].

¤

Als gevolg van de ‘Wet verhoging AOW- en pensioenrichtleeftijd’ uit 2012 veranderen per 1 januari 2014 de regelingen voor werknemerspensioen en lijfrentes. Daardoor moeten ook alle bestaande DGA-pensioenregelingen uiterlijk eind dit jaar worden aangepast. De nu bestaande regelingen voldoen namelijk niet aan de wettelijke voorwaarden vanaf 2014. Zo’n aanpassing is een uitstekend moment om uw pensioenregeling te updaten. Is opbouw in eigen beheer nog wel het beste alternatief in de huidige situatie? Kan uw regeling op onderdelen wellicht nog wat slimmer worden ingericht? Deze vragen verdienen uw aandacht: ze betreffen immers uw oudedags- en nabestaandenvoorziening.

Tip: onderneem zo nodig tijdig actie om aan de nieuwe voorwaarden te voldoen!

GIFT van de fiscus Giften aan algemeen nut beogende instellingen (ANBI) kunt u aftrekken van de inkomstenbelasting. Daarbij zijn twee varianten mogelijk: de beperkt en de onbeperkt aftrekbare gift. Voor een onbeperkt aftrekbare gift moet de schenker via een notariële akte minimaal vijf jaar een vast bedrag schenken aan een ANBI. In het Belastingplan 2014 is overigens opgenomen dat er geen

notariële akte meer vereist is voor aftrekbare periodieke giften. Op de website van de Belastingdienst zal een standaard schenkingsovereenkomst komen. Daarnaast is er nog een tijdelijke fiscale tegemoetkoming (tot en met 2016 voor giften aan culturele instellingen. Voor de inkomstenbelasting mag hierdoor 25% meer in aanmerking worden genomen dan er feitelijk is gegeven, tot een maximum van € 1.250. Voor de vennootschapsbelasting kan een dergelijke gift zelfs worden verhoogd met 50%, tot een maximum van € 2.500. Een cadeautje van de fiscus dus. Op basis van het Belastingplan 2014 zal bovengenoemde termijn met één jaar worden verlengd, dus tot en met 2017.

accent oktober 2013

29

betrokken BDO STEUNT ZWEMMEN VOOR MINDERVALIDEN

ELKE zwemmer

dezelfde

KANS DOOR Mark van Harreveld BEELD Lodewijk Duijvesteijn

De Lenie van der Meer Bokaal 2013. Een zwemwedstrijdtoernooi voor mindervalide zwemmers om deze tak van sport te promoten en te integreren in de reguliere zwemsport. Erwin Sommeling (49), senior manager bij BDO, is nauw betrokken bij de organisatie ervan.

Wat gaat er op 8 december gebeuren? “Dan vindt er in Aalsmeer een groot toernooi plaats voor mindervalide zwemmers, georganiseerd door onze zwemvereniging Oceanus. Gehandicapte zwemmers uit heel Nederland zullen dan strijden om de Lenie van der Meer Bokaal 2013. Er is een uitgebreid programma en een klassement waarbij alle slagen op verschillende afstanden worden gezwommen. Ik verwacht dat het behoorlijk druk wordt.”

zwemmen nauwelijks aan bod komt. Ik vind dat jammer. Iedereen moet gelijke kansen krijgen om naar beste vermogens te presteren. Of je nou valide bent of niet. Hoewel Nederland flink wat mindervalide zwemmers telt, hebben zij weinig mogelijkheden om zich in de kijker te zwemmen. Er zijn ook veel minder limietwedstrijden waarmee ze hun limieten voor de Nederlandse kampioenschappen kunnen halen. Vandaar dit specifieke toernooi.”

Lenie van der Meer?

Limieten?

“Het toernooi is vernoemd naar Lenie van der Meer, een Aalsmeerse vrijwilligster die heel veel heeft betekend voor onze vereniging. En dan in het bijzonder voor onze mindervalide leden. Lenie gaf niet alleen zwemles aan gehandicapte kinderen; ze begeleidde ook kinderen tijdens trainingen en wedstrijden en organiseerde activiteiten. Ze overleed vorig jaar en binnen de vereniging – om precies te zijn vanuit de afdeling mindervalide zwemmers – ontstond het idee om een zwembokaal te organiseren. Met als doel het zwemmen voor mindervaliden te promoten en het meer te integreren in de reguliere zwemsport. En natuurlijk ter na­ gedachtenis aan Lenie van der Meer, want het is absoluut ook een hommage aan haar.”

“Wil je hogerop in de zwemsport en in aanmerking komen voor deelname aan de Nederlandse kampioenschappen, dan moet je eerder in het seizoen limieten zwemmen. Die zijn vaak scherp om te voorkomen dat te veel mensen zich inschrijven voor de Nederlandse kampioenschappen. Limiettijden zijn afhankelijk van de zwemslag en de afstand uiteraard. Maar dan moet je wel de gelegenheid hebben om in wedstrijden die limieten te halen. En die zijn spaarzaam.”

Welke rol speel jij in dit toernooi?

Erwin Sommeling, zelf een waterrat?

“Ik ben lid van de wedstrijdzwemcommissie van Oceanus en ik help de organisatie op poten te zetten. Logistiek, maar ook op financieel gebied organiseer ik het nodige – onder andere deze subsidieaanvraag bij BDO. Op de dag zelf ben ik jurylid.”

“Ik lig zo’n vier keer per week in het zwembad, ik doe aan waterpolo en Masterzwemmen. (lachend) Dat is eigenlijk een soort zwemmen voor ouderen.”

Lukt het met de financiën? “Aalsmeer is een gemeente van ondernemers en meestal krijgen we dit soort dingen wel gefinancierd. Er is gelukkig veel bereidheid om daar geld, energie en tijd in te steken. De badhuur hebben we in elk geval rond, die heeft BDO voor haar rekening genomen. Samen met de medailles en andere herinneringen.”

Wat drijft jou? “Zwemmen voor mindervaliden is een onder­ geschoven kindje binnen de wedstrijdzwemsport. Bij toernooien en wedstrijden wordt het meestal ergens tussen geschoven of in de pauzes gezwommen. Studio Sport zendt Olympisch wedstrijdzwemmen integraal uit, terwijl Paralympisch

30

oktober 2013 accent

Blijft het bij dit ene toernooi? “We willen er eigenlijk een terugkerend evenement van maken. En hopelijk pakken meer verenigingen dit op.”

Meer weten? Neem dan contact op met Erwin Sommeling. @ [email protected]

ZWEMMEN VOOR gehandicapten OP DE KAART Het BDO Fonds steunt goede doelen die door BDOmedewerkers zelf zijn voorgedragen. Eén daarvan is de Lenie van der Meer Bokaal 2013, een door de Aalsmeerse zwemvereniging Oceanus georganiseerd zwemwedstrijdtoernooi voor mindervalide zwemmers. Doel: zwemmen voor mindervaliden beter op de kaart te zetten en te integreren met de reguliere zwemsport. BDO staat achter dit initiatief.

accent oktober 2013

31

accountancy MAATSCHAPPELIJKE VERSLAGgeving

NIET GENOEG VROUWEN? LEG UIT! Grote ondernemingen moeten in hun jaarverslag over 2013 voor het eerst rapporteren over de verdeling van zetels in bestuur en Raad van Commissarissen tussen mannen en vrouwen. Het Nederlandse beleid is erop gericht dat beide gremia minimaal 30% vrouwen tellen. Maar weinig bedrijven lukt dat tot nu toe: geen van de Nederlandse beursgenoteerde bedrijven is zover. Het aantal vrouwelijke commissarissen stijgt overigens wel: het bedraagt nu een kleine 20%. Met name de Raad van Bestuur blijft een mannenbolwerk. Bedrijven die de 30% niet halen, moeten in hun jaarverslag uitleggen wat daar de oorzaak van is en dienen een overzicht te geven van hun diversiteitsbeleid: welke maatregelen neemt het bedrijf om de toegang voor vrouwen tot de top te verbeteren?

THEMA

Dat voelt iedereen aan: je kunt allerlei mooie verhalen vertellen, maar als je echt sociaal verantwoord wilt ondernemen moet dat ten eerste blijken uit de manier waarop de onderneming omgaat met zijn eigen werknemers.”

HR

Om wat voor informatie gaat het?

‘INTEGRATED REPORTING’ KOMT ERAAN

MENS & MILIEU IN HET JAARVERSLAG De tijden zijn voorbij dat de jaarverslaggeving alleen bestond uit financiële staten en een plichtmatig directieverslag. Gericht op een groeiende kring belanghebbenden wordt er over steeds meer aspecten van de bedrijfsvoering verantwoording afgelegd. Informatie over het personeel speelt daarbij een belangrijke rol, zegt Ruud Vergoossen, directeur Bureau Vaktechniek van BDO. DOOR GEERT DEKKER

Moet elk bedrijf een directieverslag publiceren? “Nee. Alleen voor grote en middelgrote vennootschappen, zeg maar vanaf vijftig werknemers, geldt een verplichting. Er zijn genoeg kleinere bedrijven die toch een jaarverslag maken. Ze vinden dat ze verant-

32

oktober 2013 accent

woording moeten afleggen aan iedereen die bij de onderneming betrokken is of zetten het jaarverslag in als marketingtool.”

Waarom moet er informatie over het personeel in het jaarverslag? “Sinds 2005 is er in de verslaggevingsre-

gels voor grote ondernemingen (vanaf 250 werknemers) naast financiële informatie plaats ingeruimd voor sociale aspecten en milieuaspecten van het ondernemen. Hoe ga je om met mens en milieu? Informatie over personeelszaken is in dat opzicht veelbetekenend.

“Zowel cijfermatige als beleidsmatige informatie. Hoe is het personeelsbestand opgebouwd, wat is het verloop, wat is het ziekteverzuim; dat type cijfers. Vervolgens informatie over arbeidsvoorwaardenbeleid en over verzuimbeleid en veiligheidsbeleid. Wat doe je om arbeidsongeschiktheid te voorkomen, bijvoorbeeld? Maar de eisen zijn niet exact voorgeschreven. In de wet staat alleen dat er aandacht moet worden besteed aan personeelsaangelegenheden. De uitwerking is te vinden in de Richtlijnen voor de Jaarverslaggeving, dat wil zeggen in RJ400 over het directieverslag en in RJ920 over maatschappelijke verslaggeving.”

Pardon: ‘Maatschappelijke verslaggeving’? “Ja, de eisen aan het verschaffen van informatie over medewerkers gaan vrijwel naadloos over in de trend van maatschappelijk verantwoord ondernemen: het besef dat een onderneming niet zomaar een winstmachine is, maar een organisatie die op diverse terreinen verantwoordelijkheden heeft, ook voor de fy-

sieke en sociale omgeving. De rol van een bedrijf in de maatschappij gaat verder dan geld verdienen. Het is een goede zaak om dat ook in het jaarverslag te laten zien. Of het nu gaat om sponsoring van de lokale voetbalvereniging of om het stimuleren van natuureducatie: laat zien wat je doet.”

Doet de financiële stand van zaken er dan helemaal niet meer toe? “Natuurlijk wel. Rapporteren over de financiële resultaten is niet weg te denken. Maar het is van belang te zien dat de winstgevendheid van de onderneming in toenemende mate niet meer los te zien zal zijn van het gedrag van het bedrijf op het gebied van mens en milieu. In de verslaggeving zien we de trend naar ‘Integrated Reporting’: jaarrekening, jaarverslag, milieuverslag en sociaal verslag zullen in de toekomst één geheel vormen. Dat is niet van vandaag op morgen gerealiseerd: het heeft heel wat voeten in de aarde om normen vast te stellen voor bijvoorbeeld milieuvriendelijke productiemethoden. Ik verwacht daarover pas in het volgende decennium internationale overeenstemming. Maar dat het eraan komt, dat staat vast.”

Meer weten? Neem contact op met Ruud Vergoossen of uw eigen adviseur. @ [email protected]

JAARREKENING AUTOMATISCH VASTSTELLEN Tot nu toe ging het zo, bij BV’s en NV’s: het bestuur maakt de jaarrekening op, de bestuurders ondertekenen deze en de aandeelhoudersvergadering (AV) stelt deze vast. In het nieuwe BV-recht kan het sinds kort ook anders. Voor BV’s die volledig in handen zijn van de bestuurder(s), geldt een afwijkende regeling. Zodra de jaarrekening is ondertekend door elke bestuurder (en elke commissaris, indien van toepassing) geldt deze automatisch als vastgesteld. Bovendien is aan elke bestuurder en commissaris daarmee direct decharge verleend: de BV kan ze niet langer aansprakepas OP: lijk stellen voor verdienen uw bestuurders onbehoorlijke elk jaar vanzelf taakvervulling. wel decharge? Deze nieuwe regel is bedoeld als lastenverlichting en kostenbesparing. De winst zit hierin dat een aparte AV hierdoor niet meer nodig is om de jaarrekening vast te stellen en om decharge te verlenen – dit gebeurt nu ‘automatisch’. Een statutenwijziging is niet nodig: het feit dat alle aandeelhouders ook bestuurder zijn, is voldoende. Voor veel BV’s, met name in het mkb, is dat een welkome vereenvoudiging. Dat scheelt dus een formele vergadering, met alle gedoe van dien! Toch zal niet elke bestuurder/(mede-)eigenaar daar veel voordeel van hebben. Voor sommige besluiten blijft een afzonderlijke AV immers noodzakelijk – bijvoorbeeld voor het bepalen van de winstuitkering. Daarnaast kan deze regel eerder leiden tot bestuurdersaansprakelijkheid in faillissement, omdat mogelijk de publicatieplicht van de jaarrekening (normaal 13 maanden) eerder is geschonden. Ten slotte is maar de vraag of alle bestuurders elk jaar decharge verdienen. Voor incidentele uitzonderingen biedt de nieuwe regel van automatische decharge geen ruimte. Wilt u deze om wat voor reden ook niet toepassen, dan is daarvoor een statutenwijziging nodig; de statuten moeten de automatische vaststelling en decharge dan expliciet uitsluiten. Meer weten? Robert Franken is senior jurist onder­ nemingsrecht bij BDO Legal. @ [email protected]

accent oktober 2013

33

BDO kort onder redactie van BDO MARKETING, COMMUNICATIE & SALES

AGENDA WANNEER? Diverse data WAAR? Diverse regio’s in Nederland

Haalt u het uiterste uit uw mensen?

SCOREN MET HR Services Wilt u in deze tijden maximaal rendement halen uit uw personeel? BDO HR Services biedt daarvoor de kennis én de tools. Voor elke levensfase van uw bedrijf, en voor elke levensfase van uw medewerkers. De specialisten van BDO HR Services zijn de deskundige extensie van uw eigen P&Oafdeling. Zij bieden uitkomst bij concrete

operationele vragen (“Welke cao is op mij van toepassing?”), maar ook bij tactisch/strategische vraagstukken (“Ik wil mijn mensen beoordelen maar ik weet niet hoe”) en alles daar tussenin. Daarvoor heeft BDO HR Services ervaren specialisten in huis die snel tot de kern doordringen. Zij werken pragmatisch en oplossingsgericht, rekening houdend met uw

ACTUALITEITENDAGEN LOON- EN PREMIEHEFFING

bedrijfscultuur en de talenten, motivatie en betrokkenheid van de afzonderlijke medewerkers. Zo helpen ze om het beste te halen uit al uw medewerkers. Meer weten? Kijk dan op www.bdo.nl/hrservices.

Uw financiële toekomst in beeld

International Business Compass

EXPANSIE, WAARHEEN? Nederlandse middelgrote bedrijven die nieuwe kansen zoeken over de grens kunnen hun koers voortaan uitzetten met het International Business Compass: een wegwijzer in de economische, juridische en sociale aspecten van 174 landen wereldwijd.

WAT HOUDT U OVER? Steeds meer ondernemers kloppen bij BDO aan om ook privé hun financiële en fiscale zaken te regelen. Van erf- en huwelijksvermogensrecht tot financieringen, oudedagsvoorzieningen, sparen, beleggen en verzekeringen. Van concrete issues (“Heb ik genoeg inzicht in mijn verzekeringen?”) tot complexe vraagstukken (“Ik wil mijn nabestaanden verzorgd achterlaten”). Zo geeft BDO helderheid over de ontwikkeling van uw vermogen en inkomsten.

‘ZIEKENHUIZEN IN HET ROOD’ De financiële situatie van algemene ziekenhuizen in Nederland is 'ronduit zorgwekkend' en dreigt onhoudbaar te worden. De ‘financiële fitheid’ van 60% van de instellingen is onvoldoende en één op de drie draait operationeel verlies. Dat schreef het Financieele Dagblad begin oktober naar aanleiding van de BDObenchmark Ziekenhuizen 2013. Volgens dit rapport van de BDO Branchegroep Zorg gaat het op het eerste gezicht goed met de financiën van de ziekenhuizen: het gezamenlijke resultaat van de 77 ziekenhuizen steeg in 2012 naar € 283,6 miljoen. Die positieve cijfers worden echter sterk

34

oktober 2013 accent

gekleurd door het tijdelijke overheidsvangnet van de ‘transitiebudgetten’. In 2012 kwam € 163 miljoen (58%) van het resultaat uit deze tijdelijke compensatie, die per 2014 afloopt. Zonder transitie­ bedrag schrijft ruim één op de drie ziekenhuizen (36,4%) rode cijfers. De BDO Branchegroep Zorg analyseert elk jaar de financiële gezondheid van de Nederlandse algemene ziekenhuizen, op basis van de gepubliceerde jaarcijfers, en koppelt daaraan praktische adviezen. Meer weten? De complete BDO-benchmark Ziekenhuizen 2013 is op te vragen via [email protected].

Meer weten? Het International Business Compass is voor ondernemers kosteloos beschikbaar via www.bdo-ibc.com.

wanneer? Diverse data WAAR? Diverse locaties in Nederland

Meer weten? Neem contact op met uw vertrouwde adviseur of met [email protected] of (040) 269 83 33.

Alarmerende conclusies rapport BDO Branchegroep Zorg:

Het aantal bedrijven dat internationaal werkt, neemt steeds verder toe. Daarmee komen ondernemers voor steeds meer keuzes te staan. Waar wil ik produceren, waarheen wil ik exporteren? Het International Business Compass, ontwikkeld door BDO en het Duitse onderzoeksinstituut HWWI, maakt het mogelijk om landen en regio’s onderling te vergelijken. Zo ontdek je eenvoudig welk land voor welke sector het meeste potentieel biedt als exportlocatie of als productielocatie, of als combinatie van beiden.

De BDO Adviesgroep Loon- & Premieheffing organiseert jaarlijks de Actualiteitendag op verschillende locaties in het land. Tijdens deze dag wordt u op de hoogte gebracht van de ontwikkelingen op het gebied van Loon- & Premieheffing. Ook dit jaar staan er interessante en deskundige sprekers op het programma, die u voorzien van de benodigde achtergrondinformatie en inzichten. De meest actuele onderwerpen worden uitgelicht en u krijgt tevens praktische handreikingen om u gedegen voor te bereiden op wijzigingen en/of nieuwe regels. Kijk voor meer informatie op www.bdo.nl/actualiteitendag

DOELGERICHT VERBETEREN: ONLINE RENDEMENTSMONITOR

SCHERper sturen Wilt (of moet) u in deze uitdagende tijden scherper sturen op resultaat? BDO maakt u dat graag makkelijk. Eén van de jongste hulp­ middelen daarvoor is de BDO Rendementsmonitor. De BDO Rendementsmonitor is een handige online tool. Deze koppelt uw jaarcijfers aan uw huidige en gewenste score op negen cruciale onderwerpen: de zogenaamde BDO-prestatievelden. Daarmee brengt u eenvoudig het verbeterpotentieel van uw onderneming in kaart, kwalitatief én kwantitatief. Het unieke van de rendementsmonitor is dat het een inschatting maakt van het verbeterpotentieel binnen uw onderneming in harde euro’s. Dat geeft heldere handvatten voor bijsturing waar nodig. Zo kunt u direct doelgericht aan de slag om uw rendement te verbeteren.

WORKSHOP ‘WERKEN MET DE WERKKOSTENREGELING’ Deze workshop gaat dieper in op alles wat u moet weten over de werkkostenregeling. Zoals de regeling zelf, de voordelen van de werkkostenregeling (ook die zijn er wel degelijk!), administratieve aspecten en het traject van de overstap. Daarnaast staan we uitgebreid stil bij de wijzigingen die de staatssecretaris heeft aangekondigd. Vooral het nieuwe noodzakelijkheidscriterium, en welke gevolgen dit heeft voor de praktijk in zijn algemeenheid en uw praktijk in het bijzonder, komt uitgebreid aan bod. Kijk voor meer informatie: www.bdo.nl/werkkostenregeling

> Meer informatieve events op de actuele online BDO evenementenkalender

Meer weten? Kijk dan op: www.bdo.nl/rendementsmonitor

accent oktober 2013

35

DE VAKvrouw Annemiek Schiphorst

Geen blabla, gewoon

doen DOOR MARK VAN HARREVELD BEELD Lodewijk Duijvesteijn

Functie RA Senior Manager Audit BDO Nederland Specialisme Retail Bij BDO sinds Zestien jaar Werkweek Buiten internationaal werk om 36 uur Motto ‘Ik moet feeling hebben met wat ik controleer’ Verrassend ‘De eerste twee jaar in de accountancy werkte ik ook als croupier in een casino’ Wat doet een senior manager? “Ik bedien onze grote retailklanten in de non-food. Zowel in Nederland als voor internationale opdrachten voer ik met name de controles uit en waar mogelijk geef ik hen advies. Maar ik ben ook betrokken bij de retail branchegroep van BDO in Nederland die ik mede heb opgezet. Daarbinnen organiseren we events en faciliteren we kennisdeling over bijvoorbeeld bedrijfsvoering en risico’s en ontwikkelen we specifieke producten.” Waarom accountancy? Je houdt van cijfers? “Het cijfermatige heeft me altijd aangesproken. Dingen kloppend maken. Als klein kind al speelde ik met de kassa, later maakte ik de rekeningen op voor mijn moeder, die kleding maakte. Tijdens mijn studie

36

oktober 2013 accent

werd ik door een klein accountantskantoor gevraagd en was ik snel om: wekelijks andere klanten, andere ondernemingen. En vooral: wat gebeurt er? Wat doen ze eigenlijk, wat voor product leveren ze en wat zijn de processen erachter? Ik ben daar altijd enorm nieuwsgierig naar geweest.” Wat heb je met retail? “Winkelorganisaties zijn heel herkenbaar en staan dicht bij ons allemaal. Het zijn vaak fysieke winkels waarin je ziet wat er gebeurt en waarin ik me kan inleven. Ik moet namelijk wel feeling hebben met wat ik controleer. Waar zitten de risico’s, hoe bewaak ik die, hoe beheers ik de onderliggende geld en goederenstroom optimaal? De huidige economische malaise raakt de retail enorm. Hoe blijven organisa-

ties overeind met die flinterdunne marges? Ik vind dat een mooi speelveld.” Drukke baan? “Ja, maar heel leuk en nu goed te combineren met mijn kinderen van negen en vijf jaar. Daarnaast heb ik ook een internationale portefeuille zodat ik voor BDO de halve wereld overvlieg.”

“Ik moet feeling hebben met wat ik controleer” Annemiek Schiphorst

Reizen, de krenten in de pap? “Aan de ene kant wel, al is het ook heel intensief. Maar ik vind het heel bijzonder om andere culturen te zien. Ik heb vroeger veel gereisd en op deze manier zet ik dat een beetje voort.” Afwisseling, nieuwsgierigheid en reislust. Van huis uit meegekregen? “Integendeel. De wereld van mijn ouders was heel klein. Mijn moeder wilde nooit met vakantie en moest de kerktoren van haar dorp kunnen blijven zien. Vandaar mijn gedrevenheid om dat te ontstijgen: goed je best doen op school en dan zo snel mogelijk naar Amsterdam om te studeren, werken en de wereld zien.” Leukste reis? “Ik vind China nog steeds heel speciaal. Mijn eerste keer trok ik een week op met vijf mensen die nauwelijks Engels spraken en moest ik behoorlijk wennen aan de cultuurverschillen. We zijn hier bijvoorbeeld gewend om open met klanten te praten over fraude en hoe daarmee om te gaan. Maar toen ik die vraag daar stelde, keken ze me aan of ik hen van fraude betichtte. In veel buitenlandse familiebedrijven mag niet alles gezegd worden en gelden er ongeschreven taboes. Maar dat soort dingen maakt het werk bijzonder.” Welke van jouw kwaliteiten komen van pas in je werk? “Mijn no nonsens-mentaliteit. Geen blabla, maar gewoon doen. Praktisch. En heel goed luisteren. Ik ben niet zo extravert, maar door goed te luisteren, door mensen op hun gemak te stellen, krijg je de juiste informatie en weten ze jou ook weer te vinden. Goede relaties opbouwen is belangrijk.”

Meer weten? Neem contact op met Annemiek Schiphorst. @ [email protected]

accent oktober 2013

37

PERSONEELSZAKEN

THEMA

HR

“Geen makkelijke beslissing” Arno Hartogh, Bacchus Holding B.V. Arno Hartogh van Bacchus Holding B.V. exploiteert vier horecaondernemingen met in totaal 125 personeelsleden. Sinds 1 januari van dit jaar werkt zijn bedrijf met BDO Online Personeel. “Het zijn geen makkelijke tijden voor de horeca, dus is het noodzakelijk om slim te zijn. Wij hadden twee dames voor de planning en de loonadministratie, samen 1,5 fte. BDO heeft ons geadviseerd hun taken te automatiseren. Dat was geen makkelijke beslissing om te nemen, maar wel een noodzakelijke. De verloning en ook het inroosteren van personeel verloopt nu volledig digitaal. Ik vind deze ‘cloud-oplossing’ super en ik kan altijd bij mijn boekhouding. In het begin hadden we natuurlijk de aanschaf- en opstartkosten, maar per saldo besparen we veel geld. En de twee HR-dames? Die zijn gelukkig ook goed terecht gekomen!”

BDO online Personeel: sneller, simpeler, zorgvuldiger

Online tool HR-processen Is uw HR-afdeling al een paperless office? De handige tool ‘BDO Online Personeel’ maakt veel papierwerk overbodig en geeft efficiëntie en kostenbesparingen. De automatisering rondom HR-processen staat bovendien niet stil: er is een app in de maak die het werkgevers én werknemers nog makkelijker maakt. DOOR GEERT DEKKER

BDO Online Personeel, de online tool voor de salarisverwerking en personeelsadministratie bestaat al enige jaren en wint nog steeds aan populariteit en functionaliteit. Het automatiseren van HR-processen geeft werkgevers maandelijks inzicht in de ontwikkelingen van bijvoorbeeld personeelskosten en andere indicatoren met betrekking tot het

BDO ONLINE PERSONEEL

1

EFFICIËNTerE ADMINISTRATIE IN 4 BLOKKEN

38

oktober 2013 accent

personeel. Zoals het ziekteverzuim. Dat is één van de gebieden waarop met BDO Online Personeel, oftewel BOP, vooruitgang is geboekt, vertelt Jos Zomerdijk van BDO. “We hebben BOP nu gekoppeld aan het systeem absentiemanager. De werkgever houdt hierbij de verzuimregistratie online bij, en deze informatie wordt gekoppeld aan het online

Snelle invoering > Inventarisatie behoeften > Bepalen dienstenmodel > Implementatiefase > Webbased en altijd up-to-date

salarissysteem. Dit wordt ook gekoppeld aan het online medisch dossier waartoe de bedrijfsarts toegang heeft. Hij kan bij de uitvoering van zijn taken efficiënt gebruikmaken van deze verzuiminformatie. Een fraai staaltje van ketenintegratie dus. Het maakt de tussenkomst van arbodiensten, waarbij weer een aparte administratie moet worden opgetuigd, overbodig. Nu hoeft alleen het werk van de bedrijfsarts te worden ingekocht en dat scheelt een hoop geld.” Informatie delen Daarnaast kan de informatie uit het online HR-systeem eenvoudig gedeeld worden met bijvoorbeeld de fiscus en pensioenorganisaties. Zomerdijk: “Een werkgever moet iedere maand een aangifte loonheffing doen. Als de loonberekeningen klaar zijn, kan hij met één druk op de knop de fiscus bedienen. We zijn ook steeds beter in staat om gegevens uit het systeem geautomatiseerd aan pensioenorganisaties aan te leveren. De salarisadministratie en de polis­ administratie van de pensioenorganisaties zijn dan optimaal op elkaar afgestemd. De praktijk toont aan dat deze automatische verwerking tot meer zorgvuldigheid leidt.”

2

Helder dienstenmodel > Volledige outsourcing > Gedeeltelijke outsourcing > Eigen beheer > Advisering HR, fiscaal en juridisch

Ook is het met BOP mogelijk om tijdregistratiesystemen en systemen die werkgevers gebruiken om personeel in te plannen, rechtstreeks te koppelen aan de online salarisverwerking. Zomerdijk: “Denk aan de transportsector. De werkzaamheden van de chauffeur worden al geregistreerd: is hij aan het rijden, aan het tanken of aan het lossen? Je hebt daarbij te maken met complexe cao’s en dito toeslagregelingen, zoals weekend- en nachtvergoedingen. We zijn in staat om deze gegevens – na een toets bij het transportbedrijf – geautomatiseerd in de salarisverwerking te krijgen en dat scheelt veel tijd en handwerk.”

Simpel berichtje De technologische vooruitgang heeft ook geleid tot een app, die kort geleden in gebruik genomen is, waarmee de werknemer op eenvoudige wijze toegang heeft tot zijn gegevens. Salarisstroken en jaaropgaven worden dan niet meer fysiek verspreid, de werknemer krijgt een simpel berichtje op zijn telefoon dat zijn salarisstrook te raadplegen is. En hij kan via zijn smartphone verlofaanvragen doen en binnen afzienbare tijd zal het voor de werknemer ook mogelijk zijn om zelf zijn persoonsgegevens te muteren, met opnieuw tijdwinst voor de werkgever tot gevolg.

Er wordt op dit moment gewerkt aan eenzelfde app voor werkgevers. Zomerdijk: “Bepaalde zaken wil je als werkgever gewoon onder handbereik hebben, waar je ook bent. Zoals managementrapportages, de ontwikkeling van loonkosten, het ziekteverzuim. Het is niet prettig als je eerst de computer moet opstarten, om vervolgens in te loggen in een programma.”

Meer weten? Neem contact op met Jos Zomerdijk of met uw eigen adviseur. @ [email protected]

BDO Online personeel groeit: meer dan 100.000 medewerkers! De dienstverlening via BDO Online Personeel groeit nog ieder jaar. Op dit moment worden de gegevens van meer dan 100.000 werknemers online beheerd. Jos Zomerdijk: “Dat is mede te danken aan het feit dat we de samenwerking met de klant in drie varianten aanbieden: volledige outsourcing, gedeeltelijke outsourcing of geheel in eigen beheer. We maken goede afspraken over het gedeelte dat wij uit handen nemen. Klanten worden zodoende op maat bediend. Bovendien: het accountmanagement bij deze dienstverlening brengt met zich mee dat we geregeld met de klant om de tafel zitten. Daardoor weten we wat er speelt en kunnen we doelgericht adviseren. Het is meer dan alleen het neerzetten van een automatiseringssysteem.”

3

Efficiënte informatie > Tijdregistratie en planningsystemen > Verzuimbegeleiding en arbo > Financiële systemen > Belastingdienst > Pensioenorganisaties > Werknemers via ESS

4

Duidelijke analyses > Voor HR-doeleinden > Ontwikkeling formatie > Ontwikkeling salariskosten > M onitoring verzuim en verlof > Sturen op de feiten

accent oktober 2013

39

BESTE BDO

ADVIES

Elke dag krijgen BDO-adviseurs opgeteld honderden of zelfs duizenden vragen. Vaak over algemene ontwikkelingen, soms heel technisch en specifiek. accent belicht in elk nummer een aantal van deze FAQ’s.

Q A Verzwaard Aansprakelijk: liever een NV?

Ik ben bestuurder van een BV. Nou heb ik gehoord dat er in het nieuwe BVrecht een verzwaarde bestuurdersaansprakelijkheid geldt voor uitkeringen. Helpt het als ik de BV omzet in een NV?

Nee, dat is niet nodig. De regel is dat een bestuurder aansprakelijk is voor uitkeringen als hij op het tijdstip van de uitkering weet of moet weten dat de BV na de uitkering haar opeisbare schulden niet langer kan betalen. Deze aansprakelijkheid voor onzorgvuldige uitkeringen is overigens niet nieuw; zij blijkt al uit eerdere rechtspraak. Van een verzwaring van aansprakelijkheid is dus geen sprake. De aansprakelijkheid is voor de BV nu alleen in de wet gekomen. Voor de NV is dat laatste niet het geval. Maar omdat de rechtspraak geldt voor een BV en een NV, kunnen ook bestuurders van een NV aansprakelijk zijn. Omzetting in een NV om aan aansprakelijkheid te ontkomen is dus geen oplossing. Sterker nog, een omzetting is zelfs niet aan te raden: in het nieuwe BV-recht zijn allerlei regels versoepeld of afgeschaft. Denk aan de afschaffing van het minimumkapitaal, het vervallen van bankverklaringen en accountantsverklaringen bij storting op aandelen en de mogelijkheid om winstrechtloze aandelen in te voeren. Voor de NV gelden deze versoepelingen en afschaffingen niet. Een NV ligt dus niet voor de hand.

Doordat mijn klanten steeds later betalen, vrees ik dat mijn BV binnenkort de maandelijkse loon- en/ of omzetbelasting niet kan betalen. Moet ik dit melden bij de Belastingdienst?

Om te voorkomen dat de Belastingdienst u als bestuurder in privé aansprakelijk stelt voor deze belastingschulden, moet u een eventuele betalingsonmacht zéker melden aan de fiscus. Hiervoor is een speciaal formulier te downloaden op www.belastingdienst.nl. Doe dit echter wel tijdig. Dat wil zeggen: binnen twee weken nadat de belasting afgedragen had moeten zijn. Bij niet of niet tijdig melden bestaat het wettelijk vermoeden dat sprake is van onbehoorlijk bestuur. De Belastingdienst zal u als bestuurder dan zeer waarschijnlijk aansprakelijk stellen. Dit kan in houden dat u als privépersoon de desbetreffende schulden moet betalen. Melden dus!

Vanwege bedrijfseconomische omstandigheden wil een werkgever de collectieve bonusregeling (naar beneden) aanpassen, mag dat?

Eenzijdige wijziging is in beginsel niet mogelijk. Afhankelijk van de omstandigheden mag echter instemming van de werknemers worden verwacht. De toepasselijkheid van een eenzijdig wijzigingsbeding kan daarbij verschil maken. In de bonusregeling kan de bevoegdheid van de werkgever tot eenzijdig wijzigen zijn opgenomen. In dat geval moet de werkgever een zwaarwichtig belang aantonen op grond waarvan het belang van de werknemer daarvoor in redelijkheid moet wijken. Is er geen eenzijdig wijzigingsbeding overeengekomen dan geldt dat: • er sprake moet zijn van gewijzigde omstandigheden die een wijziging noodzakelijk maken; • het gedane voorstel gezien alle omstandigheden redelijk is; • aanvaarding van het voorstel in redelijkheid van de werknemer kan worden gevergd.

Robert Franken @ [email protected]

betaalPROBLEeM OMZETBELASTING vooraf melden? Deny Dijkgraaf @ [email protected]

EENZIJDIG DE BONUS VERLAGEN?

COrina ROks @ [email protected]

Zelf ook een vraag stellen? Mail naar [email protected] of speel hem door aan de redactie via uw BDO-adviseur.

40

oktober 2013 accent

Dankzij open grenzen en een globaliserende economie wordt werken in het buitenland steeds gewoner. Maar de werkgever en de werknemer moeten wel op hun qui-vive zijn: hypotheekrenteaftrek en pensioensparen zijn over de grens bijvoorbeeld geen vanzelf­ sprekendheid. En: als werkgever blijf je verantwoordelijk! Werken in het buitenland

FISCAAL Bij de les op vreemde bodem

Bij grensoverschrijdend verkeer van werknemers denk je al snel aan de traditionele expat, aan ceo’s en cfo’s die de wereld over reizen. Maar dat is een achterhaald beeld: ook blue collar workers trekken massaal over de grens. Wie het ook betreft, een commercieel directeur of een servicemonteur, zodra een werknemer elders aan de slag gaat, zijn er direct twee potentiële fiscale kapers op de kust. De Nederlandse fiscus wil belasting heffen over het loon op basis van het feit dat hij hier woonachtig is, het andere land wil heffen omdat de werkzaamheden op hun grondgebied worden verricht. Om dubbele heffing te voorkomen, heeft Nederland met veel andere landen belastingverdragen gesloten. Op basis van deze verdragen worden de heffingsrechten tussen de verschillende de landen verdeeld. Is de werknemer werkzaam voor een buitenlandse werkgever of voor een buitenlandse tak van het moederbedrijf? Dan kan hij vanaf dag één onder het buitenlandse fiscale regime vallen. Is dat niet het geval, dan geldt vaak de regel dat hij meer dan 183 dagen in het andere land moet verblijven om er belastingplichtig te zijn. Maar let op: de Nederlandse werkgever blijft verantwoordelijk vaak voor de bijbehorende (loon)administratie. Dat verandert als de werknemer in dienst treedt van een buitenlandse entiteit. NETTOLOON GELIJK? Werknemers die in het buitenland aan de slag gaan, willen graag dat hun nettoloon gelijk blijft. Werkgevers die dat op voorhand toezeggen, halen zich heel wat op de hals. Want je weet van tevoren vaak niet precies hoe de heffing in het buitenland zal zijn. Hypotheekrenteaftrek kent men in het buitenland bijvoorbeeld meestal niet. En de pensioenopbouw is bij ons vrijgesteld van belastingheffing, maar een buitenlandse fiscale dienst kan dat zien als loon en er belasting over heffen. Een paar jaar werken in het buitenland kan een werknemer dus een pensioengat opleveren. Er zijn wel oplossingen om dat te repareren, maar dan moet je er van tevoren wel op bedacht zijn. 30% fiscale vrijstelling Voor buitenlandse werknemers die in Nederland aan de slag gaan, gelden in grote lijnen dezelfde fiscale uitgangspunten als voor Nederlanders die in het buitenland gaan werken. Dus is vooral van be-

lang: hoeveel dagen per jaar werkt hij/zij in Nederland, en werkt hij/ zij voor een zelfstandig kantoor c.q. entiteit? Om Nederland aantrekkelijk te maken voor buitenlandse werknemers met specifieke expertise, kent ons land (net als veel andere landen) een fiscale expatregeling. Deze houdt in dat de belastinggrondslag met 30% kan worden verlaagd. De werknemer moet dan wel over deskundigheid beschikken die schaars is op de Nederlandse arbeidsmarkt. Daaraan is een salarisnorm gekoppeld (exclusief onbelaste vergoeding) van: • € 27.190 per jaar voor werknemers jonger dan 30 jaar met een mastertitel. • € 35.770 per jaar voor overige werknemers. Expert netwerk in 138 landen Dat goed regelen, vraagt diepgaande kennis van de lokale fiscale systemen. BDO heeft die kennis en kan al dit soort taken uit handen van werkgevers nemen, dankzij een netwerk van member firms in 138 landen, verspreid over alle continenten. BDO bundelt al die kennis bovendien in het Expat Center of Excellence. Zo kan het ook internationaal werkende klanten advies en hulp op maat geven. Rond fiscale zaken, arbeidsrecht, contracten en alles wat daarbij komt kijken.

Meer weten? Neem contact op met Robin Schalekamp, specialist International Tax bij de Adviesgroep Loon- & Premieheffing van BDO, met uw eigen adviseur of kijk op www.bdo.nl/diensten onder International Tax Services. @ [email protected]

“Als een werknemer elders aan de slag gaat, zijn er direct twee fiscale kapers op de kust”

accent oktober 2013

41

column

vestigingen

Klaas Kirpensteijn

MANNENPRAAT Alle mannen willen maar één ding. Zet een clubje mannen bij elkaar met een biertje en het gesprek gaat al snel over auto’s. Over wie de grootste heeft, de snelste of de duurste. Je moet als ondernemer tenslotte ergens je status mee kunnen showen. De voorkeuren verschillen, maar er zijn maar een paar automerken die wél kunnen en een heleboel die absoluut niet kunnen. En over één ding zijn ondernemende mannen het hartstochtelijk eens: hun afschuw van de bij“Dat is geen auto telling voor privégebruik. De fiscalist die daarvoor een werkbare oplossing vindt, van de zaak, kan rekenen op eeuwige roem bij onderdat is een auto nemend Nederland.

van de fiscus!” Maar de laatste tijd zie ik steeds meer ondernemers die van hun geloof vallen en die hun BMW of Audi inruilen voor een minstens even grote, maar veel schonere Plugin Hybrid. Terwijl automotive Nederland al jaren kreunt in crisistijd zijn de hybride Volvo V60’s en Mitsubishi Outlanders niet aan te slepen. Slaat het maatschappelijk verantwoord ondernemen eindelijk aan? Wordt de Nederlandse ondernemer opeens milieubewust? Of zou hier misschien een rol spelen dat deze schone auto’s wel op een heel royale fiscale behandeling kunnen rekenen? De voordelen zijn namelijk bijna niet te geloven. Door toepassing van fiscale faciliteiten als de Vamil, de KIA en de MIA kost een auto van € 48.000 de ondernemer nog maar € 27.000. Geen wegenbelasting en, o halleluja, géén bijtelling! Mamma Mia, dat is geen auto van de zaak, dat is een auto van de fiscus! In Den Haag is men nu tot de ontdekking gekomen dat die optelling van regelingen misschien wel wat al te royaal is, en zijn er inmiddels matigingen aangekondigd. Voor ondernemende mannen is het maar te hopen dat er iets overblijft van de fiscale stimulans. Oh, en vooral voor ons milieu natuurlijk.

BDO Accountants & Belastingadviseurs B.V.

BDO Consultants B.V.

BDO Investigations B.V.

Alkmaar Alphen aan den Rijn Amersfoort Amstelveen Arnhem Breda Den Haag Den Helder Dordrecht Ede Eindhoven Emmen Groningen Haarlem Helmond Hengelo ’s-Hertogenbosch Leiden Maastricht-Airport Nijmegen Nunspeet Parkstad Limburg Roosendaal Rotterdam Tilburg Utrecht Westfriesland Westland Zutphen

BDO Adviesgroep Familiebedrijven Utrecht (030) 284 97 71

Alphen aan den Rijn Arnhem Breda Dordrecht Eindhoven Nijmegen Rotterdam Tilburg Utrecht

(072) 518 30 00 (0172) 53 53 00 (033) 455 94 00 (020) 543 21 00 (026) 352 56 25 (076) 571 49 00 (070) 338 08 08 (0223) 62 82 84 (078) 632 34 00 (0318) 43 93 00 (040) 269 82 22 (0591) 66 46 64 (050) 521 57 57 (023) 511 28 00 (0492) 50 55 55 (074) 276 42 00 (073) 640 57 05 (071) 579 44 44 (043) 350 88 88 (024) 374 17 17 (0341) 25 71 44 (045) 569 00 00 (0165) 59 87 00 (010) 242 46 00 (013) 594 02 02 (030) 284 98 00 (0229) 25 97 00 (0174) 63 88 88 (0575) 58 31 00

BDO International Tax Services Amstelveen (020) 543 21 00 Rotterdam (010) 242 46 00

BDO Corporate Finance B.V. Utrecht (030) 284 98 49 BDO Business Restructuring Utrecht (030) 284 98 49 BDO HR Consultants Arnhem (026) 352 56 25 Den Haag (070) 338 08 21 ’s-Hertogenbosch (073) 640 57 99

(0172) 53 53 00 (026) 352 56 25 (076) 571 49 00 (078) 632 34 00 (040) 269 82 22 (024) 374 17 17 (010) 242 46 00 (013) 594 02 02 (030) 284 98 00

BDO Online Services B.V. Arnhem

(026) 352 56 25

samenwerking BDO IT Consultants Amstelveen Arnhem Rotterdam Tilburg Westfriesland

(088) 236 48 26 (088) 236 48 26 (088) 236 48 26 (088) 236 48 26 (088) 236 48 26

BDO Legal B.V. > BDO Arbeidsjuristen > BDO Ondernemingsrecht Arnhem (026) 352 56 25 Den Haag (070) 338 08 21 ’s-Hertogenbosch (073) 640 57 99 Utrecht (030) 284 98 00

Dijkstra Voermans Advocatuur & Notariaat Dijkstra Voermans Advocaten Utrecht (030) 285 03 00 Rotterdam (010) 242 48 80 Dijkstra Voermans Notariaat Utrecht (030) 285 03 80

Kijk voor de actuele adresgegevens op www.bdo.nl

BDO Organisation & Control Utrecht (030) 284 99 60 BDO Risk Advisory Services Utrecht (030) 284 97 15

Klaas Kirpensteijn is belastingadviseur en partner van BDO. @ [email protected]

42

oktober 2013 accent

accent oktober 2013

43

Beste / slechtste beslissing Succes komt met vallen en opstaan. Op de laatste pagina van accent vertellen bekende en minder bekende ondernemers over hun beste en slechtste beslissing.

Henny de Haas (51) is directeur/eigenaar van Hoppenbrouwers Elektrotechniek in Eindhoven (sinds 1918), een technisch installatiebedrijf met 250 medewerkers en een omzet in 2012 van 27 miljoen euro.

“Goed van vertrouwen én objectief blijven”

44

oktober 2013 accent

SLECHTSTE “De slechtste keuze is geweest dat ik een paar keer klanten ben blijven leveren die overduidelijk financieel klem zaten. ‘Ze zouden wel betalen’, zeiden ze. Nu weet ik: dat is hetzelfde als een junk geloven die zegt dat hij gaat afkicken. Bij één klant heeft me dat drie ton gekost… Begrijp me goed: ik werk nog altijd vanuit vertrouwen. Maar als ik zelf niet objectief ben, bijvoorbeeld door de relatie, ben ik niet de juiste persoon om zo’n keuze te maken. Dat laat ik sindsdien graag over aan mensen die er écht objectief in staan.”

Foto: Lodewijk Duijvesteijn 10/2013- BM 1356

BESTE “Rond 2007 had ik het gevoel dat het niet liep, op de zaak, en dat ik daar misschien zelf mede oorzaak van was. Tijdens een training voor onze leidinggevenden heb ik toen gezegd: ‘Besteed de laatste ochtend maar ’ns aan mij. Vertel maar hoe je mij als baas ervaart. Anoniem, zonder dat ik erbij ben’. Wat bleek: terwijl ik dacht een aanjager te zijn, bracht ik ook veel onrust. Ik riep ideeën zonder doel of planning. Sindsdien geef ik hun talenten ruimte: een helder doel stellen en dan loslaten. Dat geeft hun meer rust. En mij ook!”