Persconferentie 25.04.2013 - Egmontpaleis, Brussel
page vide
PRAKTISCHE INFORMATIE Théâtre
Inge De Keyser
PERSCONTACT
[email protected] T. +32 (0)2.504.91.35 – +32 (0)474.99.64.47 Diane Van Hauwaert
[email protected] T. +32 (0)2.504.91.37
BEELDEN
U kan zonder paswoord beelden downloaden op www.europalia.eu in de rubriek pers. De beelden zijn beschikbaar in hoge resolutie en zijn rechtenvrij.
SOCIALE MEDIA
Facebook: www.facebook.com/Europalia Youtube: www.youtube.com/user/EuropaliaFestival Flickr: www.flickr.com/photos/europalia
Europalia International aisbl Ravensteingalerij 4 - 1000 Brussel Info: +32 (0)2.504.91.20 - www.europalia.eu
INHOUDSTAFEL Théâtre
Praktische informatie-------------------------------------------------------------
0
Festival europalia.india -----------------------------------------------------------
1
Organisatie -----------------------------------------------------------------------
3
Fotowedstrijd: ’Indomaniacs: Share your India!’-----------------------------------
4
Een festival met als thema ONTMOETING-----------------------------------------
6
1 thema, 7 clusters----------------------------------------------------------------
7
Tentoonstellingen ----------------------------------------------------------------
15
Tentoonstelling ‘India belichaamd’--------------------------------------------
16
Tentoonstelling ‘Indomania - Van Rembrandt tot de Beatles------------------
20
Tentoonstellingen ------------------------------------------------------------
25
Jongeren---------------------------------------------------------------------
38
Podiumkunsten-------------------------------------------------------------------
39
Dans -------------------------------------------------------------------------
40
Marionnettentheater ---------------------------------------------------------
46
Muziek----------------------------------------------------------------------------
49
Andere concerten-------------------------------------------------------------
64
Belgium meets India---------------------------------------------------------------
67
Residentie --------------------------------------------------------------------
68
Concerten & dans------------------------------------------------------------
69
Literatuur-Bibliotheken-Universiteiten-Conferenties-Lezingen-------------------
73
Literatuur---------------------------------------------------------------------
74
Bibliotheken------------------------------------------------------------------
75
Samenwerking met de universiteiten-----------------------------------------
76
Conferenties, lezingen en andere evenementen-------------------------------
78
Publicaties -------------------------------------------------------------------
81
Organisatie------------------------------------------------------------------------
83
Europalia International------------------------------------------------------------
87
Curricula vitae --------------------------------------------------------------------
89
FESTIVAL PRAKTISCHE EUROPALIA.INDIA INFORMATIE Théâtre Europalia.india , een ontmoeting met India … 04.10.2013 – 26.01.2014 Net zoals zijn gastland, belooft europalia.india een buitengewoon rijk en kleurig festival te worden. Het wordt opnieuw een festival met honderden evenementen in 150 venues - verspreid over België en de omliggende regio’s . Samen geven zij een blik op de vele facetten van India’s cultuur, met aandacht voor de geografische diversiteit en voor zowel de oudste kunstvormen als de jongste creaties. Europalia.india draait helemaal rond de ontmoeting, de dialoog en de uitwisseling, met een focus op 7 clusters. De gekozen clusters weerspiegelen samen de Indische cultuur en de artistieke expressievormen : het lichaam, de indomanie, India tomorrow, de living traditions, het water, Bollywood & beyond en de diaspora. Het zijn 7 toegangspoorten tot de immense culturele rijkdom van India. Twee hoofdtentoonstellingen, die doorgaan in Bozar, vormen de spil van het festival. Een twintigtal andere tentoonstellingen draaien rond deze spil, samen met talrijke voorstellingen in het luik muziek, dans, theater, literatuur en film. De veelzijdige tentoonstelling India belichaamd bekijkt de betekenis van het alomtegenwoordige lichaam in de Indische kunst en filiosofie en ontsluiert zo belangrijke tradities en geloofsovertuigingen. Op die manier krijgt het Europese publiek, via een toegankelijk onderwerp, en meer dan 200 kunstwerken uit vele Indische musea, een inzicht in fundamentele aspecten die India sinds de oudheid tot vandaag bepalen. Indomania, de tweede grote expo in Bozar, vertaalt ten volle het thema van het festival, de ontmoeting. Zij vertelt het passionerende verhaal van de invloed van de Indische cultuur op de Westerse kunst vanaf de 16de eeuw tot vandaag. Het wordt, zoals de ondertitel ‘Van Rembrandt tot de Beatles’ laat vermoeden een multimediale tentoonstelling gaande van tekeningen en schilderijen over film, architectuur en installaties tot muziek. Twee Belgische hedendaagse kunstenaars, Max Pinckers en Hans Op de Beeck trekken respectievelijk naar Mumbai en Hampi om nieuw werk te maken waaruit de hedendaagse fascinatie voor India zal blijken. In Luik laten we Indische hedendaagse kunstenaars aan het woord, die video, fotografie en installaties brengen in een kunstenaarsparcours rond het thema Water. En ook in het M HKA en het MAS in Antwerpen zullen jonge artiesten het woord krijgen in residenties, een installatie en een symposium rond hedendaagse Indische kunst. De Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis brengen een 100-tal miniaturen uit het National Museum in Delhi samen rond één van de grootste Indische epen, de Ramayana. De Koninklijke Musea voor Schone Kunsten brengen op hun beurt een expo met nooit eerder gezien werk van de eerste fotografen aan het werk in India, met schitterende 19de eeuwse foto’s van onder andere de Taj Mahal. Andere tentoonstellingen snijden de meest uiteenlopende onderwerpen aan zoals de saris, architectuur, Bollywood, design, het Sanskriet en vele andere.
1
FESTIVAL PRAKTISCHE EUROPALIA.INDIA INFORMATIE Théâtre
In een Indisch festival mag natuurlijk muziek en dans, die onlosmakelijk met elkaar verbonden zijn, niet ontbreken. Codes van duizenden jaren oud laten originele vormen doorleven maar worden ook doorbroken door hedendaagse uitdrukkingen uit India en uit de rest van de wereld. Op het gebied van muziek laten een aantal grote meesters de traditionele muziek uit het noorden en zuiden van India weerklinken, met hun betoverende stemmen maar ook met instrumenten als de santour, tabla en de veena. Naar aanleiding van het thema van de ontmoeting, brengen we ook verschillende concerten waar Indiase meesters en Belgische of internationale artiesten samenwerken, onder andere in de ‘Sufi Night’ in Bozar. Fusion en allerhande DJ’s zullen ook zeker en vast de jeugd aanspreken. De Indiase dans in ons programma weerspiegelt India’s diversiteit in heilige en rituele dansen, folkloredans en marionettentheater. Maar ook hedendaagse choreografieën komen aan bod, waarin op een poëtische en virtuoze manier traditie en moderniteit vermengd worden. Het luik podiumkunsten van europalia.india komt tegemoet aan de leken maar laat ook de kenners aan hun trekken komen door de beste uitvoerders op scène te zetten. Ook hier plaats voor de ontmoeting: jonge Indische en Europese talenten komen samen, soms in residenties, en laten het Oosten en het Westen in dialoog treden. De Indische film krijgt natuurlijk ook haar plaats in het festival. Het programma, dat nog in opbouw is, zal retrospectieve projecten brengen, thematische events en ontmoetingen met regisseurs. Niet alleen Bollywood passeert de revue, maar ook Tollywood, Kollywood, Mollywood en de alternatieve film. De Indische literatuur wordt in al zijn vormen opgenomen: proza, poëzie, epen, stripverhalen,… Een aantal Indische auteurs komt naar ons land voor ontmoetingen, lezingen en residenties. Europalia.india laat ook de smaakpapillen niet onberoerd : ateliers, ontmoetingen met chefs en thematische weken geven een plaats aan de Indische gastronomie in ons programma. Niet alleen in de musea en op de podia komt de ontmoeting tot uiting. Verschillende Belgische universiteiten focussen op India in conferentiecycli en thematische expo’s. De bibliotheken kleuren ook mee Indisch en organiseren over heel België lezingen, ateliers en andere thematische evenementen. Europalia.india spreekt opnieuw een ruim publiek aan, van nieuwsgierige leken tot gepassioneerde kenners, en brengt zowel ontdekkingen als vaste waarden. Net zoals voor de 23 vorige edities wordt europalia.india geopend door de staatshoofden van India en van België. Europalia. india wordt van 4 oktober 2013 tot 26 januari 2014 een verrassend – en hopelijk nazinderend dialoog met de bruisende cultuur van India.
Het programma is nog onderhevig aan wijzigingen.
2
ORGANISATIE Théâtre Organisatie Het festival europalia.india is een samenwerking tussen het Indische Ministerie van Buitenlandse Zaken, het ICCR (Indian Council for Cultural Relations) en zijn partners, Europalia International ivzw en een tweehonderdtal culturele organisaties in België en in Europa. Twee commissarissen-generaal, Dr. Karan Singh en Baron Philippe Vlerick, ondersteunen de artistieke en uitvoerende teams van europalia.india in India en in België onder leiding van Dr. Suresh Goel en Kristine De Mulder. Europalia.india kan rekenen op de zeer actieve steun van de Ambassade van India in Brussel, van de Belgische Ambassade in New Delhi en het Consulaat-Generaal in Mumbai. Financieel wordt het festival vandaag mogelijk gemaakt door:
FOD Buitenlandse Zaken Federaal Wetenschapsbeleid Vlaamse Gemeenschap Fédération Wallonie-Brussel Brussels Hoofdstedelijk Gewest Deutschsprachige Gemeinschaft
Ackermans & Van Haaren Solvay Haven van Antwerpen Lhoist UCB Thalys La Libre Belgique De Standaard VRT RTBF Samenwerkingscontracten met andere bedrijven zijn nog in onderhandeling.
3
Fotowedstrijd: ’Indomaniacs: Share your India!’ Théâtre
BEZOEK ONZE VIRTUELE TENTOONSTELLING:
www.europalia.eu/photos/indomaniacs
Meer dan 1000 foto ’s op 6 maand tijd op Facebook: de “Indomaniacs – Share your India”-wedstrijd is een heus succes geworden en heeft het mogelijk gemaakt honderden verschillende blikken op India te delen en een werkelijk enthousiasme voor dit gastland van Europalia vast te stellen. Met een zicht op de Taj Mahal vanop het water heeft Mélanie Devienne de publieksprijs gewonnen, dankzij de meest “likes”. De Europaliaprijs, die als favoriet werd uitverkozen binnen het team, gaat naar Olivier Vin. Zijn mooie aanhaling van het Water-thema werd verkozen omwille van de esthetiek, de relevantie en het plezier dat we er intern gehad hebben aan zijn inzending. Proficiat aan de twee winnaars, die elk een europalia.india-pack gewonnen hebben waarmee ze India in het kader van het festival zullen (her-)ontdekken. Een twintigtal andere deelnemers waarvan de foto ons uitermate kwalitatief bleek, krijgen ook een gratis ticket voor de tentoonstelling Indomania, die deze wedstrijd heeft geïnspireerd.
4
Fotowedstrijd: ’Indomaniacs: Share your India!’ Théâtre
EUROPALIAPRIJS © Olivier Vin (Thema: Water) Hogenakkal, Tamil-Nadu. Op deze plek zijn er meerdere watervallen en is een typische familiale ontmoetingsplek voor een pick-nick, een bootwandeling, een energieke watermassage en uiteindelijk ook een wasbeurt onder een van de watervallen.
PUBLIEKSPRIJS © Mélanie Devienne (Thema: Water) ‘Het mooiste perspectief’, Agra
5
Een festival met als thema ONTMOETING
India is een enorm groot land : een oppervlakte van 107 keer België en ongeveer zo groot als Europa. Het land is ook eeuwenoud, zo complex en heeft verschillende geschiedenissen vermengd tot een eigen geschiedenis. Tal van culturen wonen er samen. De organisatie van dit europalia.india festival was bijgevolg een enorme uitdaging: de essentie van dit groot land weergeven in een verteerbare, doch niet simplistische interpretatie en een brede waaier aan evenementen aanbieden waarin het publiek niet verloren loopt. Kortom, de belangrijkste aspecten van deze eeuwenoude cultuurmix in een duidelijk programma gieten. Grote wereldbeschavingen, verschillende volkeren en culturen hebben elkaar in de loop van de geschiedenis in India ontmoet. Zij hebben India gemaakt tot wat het vandaag is, en ze doen dat nog altijd. Ze hebben ook veel betekend voor de rest van de wereld: een ontmoeting is per definitie nooit eenrichtingsverkeer. Uit ontmoetingen halen culturen en mensen elementen van de ander die in de eigen cultuur worden geïntegreerd. ‘Ontmoeting’ is ook een mooie metafoor voor India omdat er zoveel aspecten in verscholen zitten: shockeffect, uitwisseling, assimilatie, ontdekking, weerstand, bron van vooruitgang of van ongeluk en ook van liefde. Of dit alles tegelijk. Daarom is ontmoeting de rode draad doorheen dit festival: ontmoeting van het publiek met dit grote land, maar ook ontmoetingen tussen Indische en Europese artiesten. Joint ventures en residenties staan al langer op het programma van Europaliafestivals. Deze editie verschilt echter door het aantal en de variatie aan ontmoetingsmomenten: een symposium over de hedendaagse kunst in het M HKA door de Indische artiesten van RAQS Media Collective, Max Pinckers en Hans Op de Beeck die tijdelijk in Mumbai en Hampi verblijven, jonge plastische kunstenaars, choreografen of dansers uit India die naar België komen, residenties van auteurs, concerten van Remember Shakti met John Mc Laughlin en Zakir Hussain, een concert van de groep Gilles Binchois met Aruna Sairan, H.N Bhaskar en Satish Kumar … Het zijn slechts enkele voorbeelden van momenten die tot ontmoetingen, en hopelijk ook tot duurzame artistieke relaties, kunnen leiden. Ontmoeting in europalia.india is trouwens geen exclusief artistieke aangelegenheid. Europalia viert dit festival opnieuw samen met tal van bibliotheken en universiteiten. Sommige hullen zich in Indische kleuren, andere organiseren studiedagen of conferenties om dit enthousiasme, deze synergie over te brengen. India zal op die manier tijdens het festival, en hopelijk ook nog lang daarna, deel uitmaken van het dagelijkse leven.
6
1 thema, 7 clusters Om de vele facetten van India te proberen te ontrafelen kozen we om binnen het overkoepelende thema ‘ontmoeting’ met clusters te werken. De zeven geselecteerde clusters leken ons onontbeerlijk voor wie zich een idee wil vormen van India en dieper in het land (en in het programma) wil doordringen. Een cluster wordt zo veel mogelijk gecentraliseerd op één plek of in één stad. Elke cluster bevat de verschillende disciplines van het festival (tentoonstellingen, muziek, theater, dans, literatuur, conferenties en film) om op die manier het onderwerp in kwestie verder uit te diepen en zo veel mogelijk context te bieden aan het publiek.
1. HET LICHAAM
Sensueel of onaanraakbaar, opgesmukt of ascetisch, instrument of obstakel... precies omdat je via de notie ‘lichaam’ zoveel aspecten van de Indische cultuur kunt aansnijden, werd het gekozen als centraal thema van de openingstentoonstelling en als toegangspoort tot het hele festival. Daarnaast kun je via een thema als ‘het lichaam’ India ook benaderen zonder het land te beperken tot één religie, gebied of historische periode. EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN:
TENTOONSTELLING * India belichaamd (p16)
PODIUMKUNSTEN / CONFERENTIES / FILM / ONTMOETING * Attakkalari Centre for Movement Arts, Echoes of the Body (p41) Paleis voor Schone Kunsten: Reeks van 4 à 5 nocturnes: conferenties / workshops / films rond de verschillende aspecten van het lichaam. Onder andere: * Yoga workshop: Ms Abhijata SRIDHAR-IYENGAR * Film: Breath of Gods – a journey to the Origins of Modern Yoga * Workshop / conferentie Auyrveda * Slotevenement van de week van de « ontmoetingen »: Arco Rens 7/12 + interventie Transcultura
7
1 thema, 7 clusters 2. INDOMANIE Indomanie, noem het een aantrekkingskracht, een fascinatie, een passie of gewoon een sympathie, je vindt het terug over de hele wereld. Europalia.india concentreert zich meer specifiek op de fascinatie van het Westen voor de Indische cultuur en beschaving, in al zijn historische grandeur, maar ook in de details van zijn expertise, zijn levensstijl, zijn bezienswaardigheden. Al bij de Romeinen vinden we sporen van die aantrekkingskracht, maar het fenomeen van de indomanie nam vooral toe vanaf Vasco de Gama, en later met de Engelse kolonisatie van India. De fascinatie voor het land heeft tal van studies opgeleverd over de meest uiteenlopende onderwerpen, maar ook een folie voor Indische stoffen, objecten, kunstwerken en voor de filosofieën van het land. Indomanie is nog altijd heel actueel en gaat vaak gepaard met een bepaald idee dat mensen hebben; een exotisme met een hoop daaraan verbonden clichés. De indomanie heeft zeer diverse kunstwerken opgeleverd: van Rembrandts tekeningen naar Mogolminiaturen tot de “Krishna-pop” van The Beatles... EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN : TENTOONSTELLINGEN * Indomania : van Rembrandt tot de Beatles (p20) * India in beeld. De pioniersfotografen van het subcontinent (1850-1910) (titel TBC) (p28) * Indian Journeys (p31) * Allo!Brussel? ici Rawhajpoutalah! (p32) * Europalia.india ontmoet het MAS (p34)
RESIDENTIES * Max Pinckers en Hans Op de Beeck in India (p22) * Jonge choreografe: Sujata Goel (TBC) (p68)
DANS * Milaap /Encounters by Maya Sapera (p71) * ’Et maintenant on va où? On va ensemble’ IONAH Trio & Yentl De Werdt (p69) * Vision of India, B.C. Manjunath (percussie) en Joachim Lacrosse vs Johanne Saunier, Ine Claes (p71)
MARIONETTENTHEATER * Théâtre Zanni : Indisch sprookje « Goutte d’eau » (p46) * Théâtre Royal du Peruchet : « Le petit élephant curieux » van Kipling (p47)
MUZIEK * Remember Shakti met Z. Hussain, S.Mahadevan, U. Srinivas, V. Selvaganesh (p55) * Aruna Sairan (viool), H.N. Bhaskar (viool), Satish Kumar (mridangam) vs Ensemble Gilles Binchois. (p70) * Chitraveena Ravikiran (veena) vs Roland van Campenhout (gitaar) (p69) * Sandeep Das (tabla) en Suhail Khan Yusuf (sarangi) vs Kudsi Erguner (ney) en Hakan Güngör (kanun) (p60) * U.K.Sivaraman (mridangam) vs AKA Moon (p70)
LITERATUUR * François Emmanuel (schrijver) & Dhruba Ghosh (sarangi) (p74-78)
8
1 thema, 7 clusters 3. INDIA TOMORROW
Meer dan 50% van de Indische bevolking is jonger dan vijfentwintig. Daarom wijdt europalia.india ook een flink deel van haar programma aan de jeugd, die actief deelneemt aan de opbouw van het India van morgen. Dat doet ook de nieuwe generatie kunstenaars die sinds de jaren negentig van zich laat horen en die geboeid is door de ingrijpende veranderingen in hun land, zoals de liberalisering van de economie, de verstedelijking, de globalisering... Deze kunstenaars en multidisciplinaire collectieven opereren vaak in een stedelijke context, maar net zo goed in de verste uithoeken en rurale gebieden ontstaan er boeiende experimenten. EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN: TENTOONSTELLINGEN * Installatie van Raqs Media Collective in het MAS (p34) * Water Art Walk (p25)
DANS / THEATER * Attakkalari Centre for Movement Arts, Echoes of the Body (p41) * Sujata Goel (TBC) (p68) * Revanta Sarabhai (UK) (p44) * Kalpana Raghuraman (p45)
MUZIEK * BOZAR Night: o.a. Charanjit Singh (electronische muziek ) (p58) / Andy Votel (UK) (p56) Christophe Chassol (FR) (p58)
CONFERENTIE * Symposium in het M HKA (p78)
9
1 thema, 7 clusters
4. LIVING TRADITIONS Met zijn 1,2 miljard inwoners - bestaande uit meer dan 600 volksstammen, tal van (grote of eerder kleinschalige) religies en meer dan honderd talen - is de Indische samenleving een van de meest diverse ter wereld. Die diversiteit vind je terug in uiteenlopende culturele expressievormen: regionale, volksgebonden en folkloristische tradities, ambachten, muziek, dans, theater, beeldhouwkunst, grafische kunsten enz. In tegenstelling tot wat men in Europa ziet, zijn de tradities in India nog altijd bijzonder levend en blijven ze tot op vandaag invloed uitoefenen op hedendaagse kunstenaars. De kracht van India – en één van de uitdagingen voor Europa - is om deze tradities evenzeer als hedendaags te bekijken. EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN : TENTOONSTELLINGEN * Sari (p28) * TEMPELS, FORTEN & PALEIZEN, 2000 jaar Indische architectuur (p29) * Living objects. Made for India (p30) * Ramayana, Indische miniatuurkunst uit het National Museum New Delhi (p30) * De vier levens van de Maharadja. Indische miniaturen en voorbereidende tekeningen (p31)
PODIUMKUNSTEN * Charishnu, Leela Samson (p41) (voorstelling van verschillende klassieke, Indische dansstijlen: bharata natyam, kathakali, kathak, odissi, mihini attam, manipuri) * Malavika Sarukkai (bharata natyam) (p43) * Vidha & Abhimanyu Lal (kathak) (p42) * Panghat Performing Arts Group, s.l.d. de Chaitanya Dave (p43) * Kapila & Gopal Venu (kutiyattam) + workshop (p42) * Kerala Kalamandalam (kathakali) + documentaire over kathakali: La table aux chiens (p44) * Yakshagana puppet (p46)
MUZIEK * Sandeep Das & Ensemble HUM (p61) * Kaushiki Chakrabarty (p62) * N. Rajam, viool (p60) * Vidya Shah, religieuze muziek (p59) * Tarun Bhattacharya & Ensemble (p52) * Gundecha Brothers (p51) * Adivasi Sidi Dhamal Goma Party par Hanif Bhai (p54) * Hans Raj Hans (in het kader van Bozar Sufi Night) (p54) * Meeta Pandit (in het kader van het Big Bang festival voor kinderen) (p55) * Sudha Raghunathan & ensemble (p53) * Shujaat Khan (p51) * Ashwini Bhide (p56) * Shubhendra Rao sitar & Saskia Rao- de Haas, cello (p61) * Amjad Ali Khan (p59) * Abhay Sopori (p55)
10
1 thema, 7 clusters 5. WATER
De naam India is afgeleid van de rivier Indus, een van de 7 heilige rivieren van het land, dat trouwens grotendeels een schiereiland is. Water is bepalend voor de Indische beschaving. Het is het levenselixir van India, de moesson brengt gezegende regen en vormt het meest romantische seizoen. Naast religieuze eigendommen zijn de heilige rivieren ook plekken van het leven: men bidt er, speelt er, werkt er, wandelt er of wast er zich. Maar water is ook onlosmakelijk verbonden met de dood: door het gebrek eraan, door de ziektes die het verspreidt, en door zijn religieuze rol: het heilige water van de Ganges zuivert het lichaam en bevrijdt de ziel van de overledene. Water brengt ook problemen met zich mee, van sociale, economische en geopolitieke aard en is daardoor vaak onderwerp van discussie. Water inspireerde ook steeds veel dichters, muzikanten en andere kunstenaars en vormt de kern van tal van hedendaagse kunstprojecten. EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN: TENTOONSTELLING * Water Art Walk (p25)
PODIUMKUNSTEN * Kalpana Raghuraman – performance solo Toxic Water (p45) * Film- en documentairereeks met water als thema * Théâtre de marionnettes Zanni: Indisch sprookje “Goutte d’eau“ (p46)
11
1 thema, 7 clusters 6. BOLLYWOOD & BEYOND
‘Film uit India’, wordt voor het westen geassocieerd met Bollywood. Je kunt niet om dit fenomeen heen, dat vele Indiërs verenigt en passioneert, dat bijdraagt tot de verspreiding van het Hindi en dat ook modes en ideeën introduceert. Dit soort films wordt op ruime schaal geëxporteerd in Azië en Afrika, maar is tot op vandaag nauwelijks verspreid in Europa: Indische filmsterren die in hun eigen land levende goden zijn, zijn hier onbekend. Tijdens europalia.india zullen bezoekers dan ook volop plezier kunnen beleven aan rasechte Bollywoodfilms: de lange verhalen, de muziek en de choreografieën, ze staan op het programma. Maar er is meer. Achter Bollywood gaan nog andere soorten Indische cinema schuil: Kollywood, Tollywood, Mollywood, Sandalwood, …. Allemaal hebben ze hun specifieke regionale en linguïstische kenmerken. En er is ook de auteursfilm, de kunstfilm en de essayfilm. India is de belangrijkste filmproducent ter wereld. Bovendien viert de Indische cinema in 2013 zijn honderdjarig bestaan, een reden te meer om hem te ontdekken. EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN:
TENTOONSTELLING * The Fourth Wall (Max Pinckers) (p35)
MUZIEK * L. Subramaniam, Kavita Krishnamurthy & ensemble (p53)
FILM De programmatie hiervan is nog volop bezig maar we kunnen wel al meedelen dat we opnieuw op de steun kunnen rekenen van enerzijds de trouwe filmpartners en van anderzijds een aantal nieuwe partners, zowel in België als in de buurlanden. Partners : CINEMATEK, Bozar Film, Cinema Zuid, Media 10-10 (Namur), Midis du Cinéma, Filmer à Tout Prix, Mooov, Pink Screens, Dames Draaien/Elles Tournent, Filem’on, Cc Jacques Franck, Zebra Cinema, Doc Nomads, Les Grignoux … Focus Flageywood, Flagey
12
1 thema, 7 clusters
7. DIASPORA
De Indische diaspora is wereldwijd één van de belangrijkste diaspora’s. Het wekt dan ook geen verbazing dat hieruit een ruim aantal grote kunstenaars zijn voortgekomen – en nog altijd voortkomen – van wie het werk soms doordrenkt is van de Indische tradities en het Indische cultureel erfgoed. Schrijvers, beeldende kunstenaars, stemmen uit Engeland, Nederland, de Verenigde Staten, Suriname, Guyana en ook België geven tijdens Europalia uitdrukking aan India: ze bejubelen hun land of gaan er integendeel tegenin. Wat is de Indische identiteit voor wie elders leeft? Wat betekent het te behoren tot een land dat een continent op zichzelf is? Kortom, wat betekent identiteit? Het debat zal worden verbreed tot mensen uit andere diaspora’s en migratiebewegingen die in België leven. EVENEMENTEN DIE DIT THEMA ILLUSTEREN:
TENTOONSTELLING * Sanskriet. Indische cultuur over de grenzen (p29) * Hetain Patel (UK) (p35)
THEATER / DANS * Kalpana Raghuraman (BE / NL) (p45) * Revanta Sarabhai (UK) (p44)
MUZIEK * Prasanna vs MannGold de Cobre (TBC) * Trilok Gurtu (DU) (percussie) vs Tuur Florizoone (accordeon), Michel Massot (tuba en trombone) (p72) en Marine Horbaczewski (cello) * Talvin Singh (UK) (p52) * Andy Votel (UK) (p56) * Christophe Chassol (FR) (p58) * Dr. DAS (BE) (p52) * DJ Edo Bouman (NL) (p57) * Susheela Raman (UK) (p51) * Dom Thomas (UK) (p57)
13
14
TENTOONSTELLINGEN
Tentoonstellingen INDIA BELICHAAMD Data Plaats
05.10.2013 › 05.01.2014 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel Wie kijkt naar de Indische kunst en cultuur, kijkt naar het lichaam. Enkele voorbeelden: de mogolminiaturen, de traditie van de fysieke cultuur, de massage, de geneeskunde en de dans, vrouwen met hun kleurrijke sari’s en hun met henna versierde handen, het pantheon van hindoegoden met hun buitengewone lichaam, de noties ‘zuiverheid’ en ‘onzuiverheid’ die in de Indische samenleving cruciaal zijn... Kortom, het lichaam is alomtegenwoordig in de Indische kunst en cultuur. Sensueel of onaanraakbaar, opgesmukt of ascetisch, instrument of obstakel... Het lichaam wordt in al zijn verscheidenheid het thema van de openingstentoonstelling, precies omdat je via de notie ‘lichaam’ zoveel aspecten van de Indische cultuur kunt aansnijden. Daarnaast kun je via een thema als ‘het lichaam’ India ook benaderen zonder het land te beperken tot één religie, gebied of historische periode.
India belichaamd bestudeert vanuit een uniek conceptueel kader hoe de Indische kunst het lichaam voorstelt en hoe zij dit pertinente maar complexe aspect binnen de Indische cultuur behandelt. De bezoeker ontdekt wat eigen is aan de Indische lichamen en wat hun drijfveer is. Wat is de rol van de vele helden? Wat brengt de Indiërs tot onthouding en ascetisme? Hoe gaan zij om met overgangsrituelen, met de dood en met de geboorte? In welke mate is het lot van het lichaam voorbestemd? De tentoonstelling ontsluiert niet alleen het lichaam in de kunst, maar toont ook hoe het lichaam doorheen de tijden waarden, vragen en aspiraties uitdrukt. Elke zaal in de expo vertaalt een fascinerende pluraliteit en vermijdt een eenzijdige visie. De verscheidenheid aan lichamen en interpretaties komt voort uit de geografische spreiding, ontstaansperiodes, religieuze context en van de opdrachtgevers en het gebruikte materiaal van de kunstwerken. De vragen die in elke zaal gesteld worden zijn van universele, existentiële aard. Het wordt een rijke, veelzijdige expo die de klassieke kunst opnieuw bekijkt via de veranderde visies op sociale uitsluiting, gender en sexualiteit.
16
Tentoonstellingen
250 meesterwerken worden samengebracht uit 50 Indische musea, archeologische instituten en privécollecties. De tentoonstelling wordt onderverdeeld in 8 hoofdstukken, waarin zowel sculpturen, miniaturen, textiel en juwelen religieuze, esthetische, filosofische en kosmologische thema’s aansnijden. Het geheel weerspiegelt de diversiteit en de pracht van de Indische kunst. Een groot deel van de werken werd nog nooit getoond of gepubliceerd: monumentale stenen sculpturen uit kleine provinciesteden, schitterende Chola-bronzen uit Tanjore, manuscripten over magie van mogolkeizer Akbar uit de befaamde Nawabbilbiotheek in Rampur,... In een aantal van de zalen wordt de klassieke kunst en het bijhorende gedachtegoed geconfronteerd met topwerken uit de hedendaagse kunst die dezelfde onderwerpen behandelen.
17
Tentoonstellingen Curator Naman P. Ahuja is Associate Professor van Ancient Indian Art and Architecture aan de Jawaharlal Nehru University van New Delhi. Zijn onderzoek en onderwijs richt zich op de Indische iconografie, beeldhouwkunst, tempelarchitectuur en de schilderkunst uit de Sultanaatperiode (13de-16de eeuw). Hij werkte eveneens in het Ashmolean Museum te Oxford waar hij o.a. een catalogus van de Indische collectie uitgaf. Van 1998 tot 2000 doceerde Ahuja het MA Program on the Religious Fine and Decorative Arts of India aan de School of Oriental and African Studies (SOAS), London University. Van 2001 tot 2002 was hij curator Indische beeldhouwkunst in het Department of Oriental Antiquities van het British Museum. Enkele van zijn publicaties: Divine Presence, The Arts of India and the Himalayas (Five continents editions, Milan, 2003) dat vertaald werd in het Catalaans en het Spaans; Changing Gods, Enduring Rituals: Observations on Early Indian Religion as seen through Terracotta Imagery c. 200 BC – AD 200” In South Asian Archaeology, Paris, 2001
Advisors Richard Blurton is hoofd van de Zuid-Azië-sectie van het Azië-departement in het British Museum te Londen. Hij is er verantwoordelijk voor de middeleeuwse en moderne collecties van Zuid- en Zuidwest-Azië en voert hierover onderzoek. Blurton is auteur van verschillende publicaties over Indische kunst. Jan Van Alphen was directeur van het oude ethnografische museum van Antwerpen alvorens hoofdcurator te worden in het Rubin Museum of Art te New York. Als auteur van verscheidene publicaties over Indische kunst, trad hij eveneens op als raadgever voor diverse tentoonstellingen over het onderwerp.
Scenografie Sabine Theunissen studeerde architectuur in Brussel en Sevilla. Na een jaar bij de scenografie van de Scala in Milaan, werkte zij van 1995 tot 2012 als scenografe in de Koninklijke Muntschouwburg. Recenter werk is het decor voor Hors Champs, een choreografische creatie van Michèle Noiret (april 2013), alsook die voor Lulu (Alban Berg) voor de Nederlandse Opera (Amsterdam, mei 2015), Metropolitan Opera House (New York) en ENO (Londen). Sabine Theunissen ontwierp eveneens de scène voor de tentoonstelling La Négation du Temps prologue door Le Laboratoire (Parijs, maart 2011) en voor de Vertical Thinking door Le Maxxi (Rome).
18
Tentoonstellingen
Praktische informatie Organisatie:
ICCR, Europalia International, in samenwerking met BOZAR Expo
Curator:
Naman Ahuja (JNU – School of Arts and Aesthetics)
Advisors: Onderwerp:
Richard Blurton (Curator Zuid en Zuid-Oost Azië, British Museum, London,) en Jan Van Alphen (Director of Exhibitions, Collections & Research, Rubin Museum of Art, New York).
Periode:
3de millenium v.C. tot vandaag
Topwerken:
Ongeveer 250 objecten: sculpturen, juwelen, textiel, schilderijen, miniaturen, keramiek, installaties, … van het 3de millennium voor Chr. tot vandaag.
Bruikleengevers:
Nationale en regionale musea van India, privé-collecties uit Europa en India, …
Scenografie:
Sabine Theunissen
Catalogus:
Ludion - NL | FR | EN
Sponsors:
Nationale Loterij - Total - KBC
Kunstwerken uit het oude en hedendaagse India illustreren het belang en het waarom van het zo nadrukkelijk aanwezige lichaam en geven zo een toe gankelijke inleiding op India.
19
Tentoonstellingen INDOMANIA
Van Rembrandt tot de Beatles Data Plaats
16.10.2013 › 26.01.2014 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Ravensteinstraat 23 – 1000 Brussel In 1498 opent Vasco da Gama de zeeroute naar India; Jezuïeten en handelaars overspoelen de kusten van India en berichten over de praal van het Mogolrijk en over allerlei vreemde gewoonten en rituelen. De fascinatie voor India is compleet. Specerijen, textiel, diamant, paarlemoer en exotische dieren komen mee terug met de schepen en brengen inspiratie voor de kunstenaars in onze contreien. De verhalen van deze reizigers zijn nog sterk beïnvloed door de fantasierijke verbeelding van de Griekse en Romeinse reizigers (met als eerste Alexander de Grote in 326 v.Chr) maar begint een objectiever beeld van het land te geven. Hun nieuwsgierigheid is nog niet te sterk bezoedeld door het gevoel van Europese superioriteit die de latere koloniale periode met zich meebrengt.
Deze periode is het startpunt van Indomania, een tentoonstelling die de ontmoeting tussen Europa en India verkent - door de ogen van Westerse reizigers - die afwisselend fascinatie, superioriteit, angst en maar al te vaak onwetendheid verraden. Wat zijn de artistieke en culturele gevolgen van deze ontmoetingen? Wat is de Westerse perceptie van India vandaag en welke facetten van de eeuwenoude verbeelding spelen vandaag nog een rol? Voor de eerste keer wordt rond dit onderwerp een zo ruime periode omvat, van de 16de eeuw tot vandaag. De geschiedenis van deze periode vormt de achtergrond van de tentoonstelling en biedt de bezoeker een boeiend en weinig gekend verhaal, van het Mogolrijk (1526-1857) over de kolonisatie tot de onafhankelijkheid (1947) en het India van vandaag.
20
Tentoonstellingen De verscheidenheid aan kunstenaars, kunstwerken, disciplines en media vormen haast een letterlijke vertaling van de vele, voor het Westen moeilijk doordringbare lagen van de Indische cultuur: schitterende 16de- en 17de- eeuwse juwelen, tekeningen van Rembrandt naar Indische miniaturen, tekeningen en gravures van de Indische neushoorn door Dürer en volgelingen, 17de- en 18deeeuws textiel en kasjmier, Indische schilderijen van kasten, landschappen en rites in opdracht van de Britten; fotografie (van de vroegste, documenterende tot grote namen als Henri Cartier-Bresson); architectuur (Le Corbusier, Jeanneret, …), … Film (Rosselini, Pasolini, Renoir, …), literatuur (Forster, Moravia,…) en muziek (Wagner, The Beatles,…) begeleiden het publiek doorheen het parcours. De tweede helft van de 20ste eeuw en het eerste decennium van de 21ste is sterk vertegenwoordigd met namen als Keith Sonnier, Luigi Ontani, Richard Long, Wolfgang Laib en Anne Teresa De Keersmaeker maar Indomania wil ook kijken hoe India vandaag inspireert. Europalia stuurt daarom 2 Belgische kunstenaars naar het gastland: Max Pinckers en Hans Op de Beeck. Ze gaan naar twee totaal verschillende plaatsen: Pinckers naar de luide en drukke wereldstad Mumbai en Op de Beeck naar Hampi (Karnataka), de site van de stille, unieke ruïnes van de Vijayanagara dynastie (1336-1565). Ze creëren beiden ter plaatse nieuw werk dat voor de eerste keer in Indomania te zien zal zijn.
21
Tentoonstellingen Curatoren Deepak Ananth is kunsthistoricus, kunstcriticus en onafhankelijk curator. Hij studeerde aan The Courtauld Institute of Art, University of London en is momenteel professor aan de Ecole des BeauxArts in Caen, Normandië. Zijn projecten als curator omvatten tentoonstellingen van hedendaagse Franse kunst in Thresholds, New Delhi (1995); 19de-eeuwse Franse schilderkunst, Histoires Parallèles, Fukuoka, Kyoto (19951996); surrealisme Surrealismo, Rio de Janeiro (2001); hedendaagse Indische kunst, Indian Summer, Ecole des Beaux-Arts Paris (2005) – de eerste grote voorstelling over hedendaagse kunst in India op het Europese vasteland; l’Inde dans tous les sens, Espace Louis Vuitton, Parijs (2006); Passages, Palais des Beaux-Arts, Brussel (2006); Prospects, Auditorium, Rome (2007); The Home and the World, Hermès, New York, Berlijn, Parijs (2008). Ananth publiceerde reeds over verschillende moderne en hedendaagse Europese en Indische kunstenaars, voornamelijk in de vorm van museumpublicaties. Deze publicaties omvatten essays over Henri Matisse, Pablo Picasso, Pierre Bonnard, Edouard Vuillard, Howard Hodgkin, Sarkis Zabunyan, Anish Kapoor, Amrita Sher-Gil, Vivan Sundaram, Mrinalini Mukherjee, Jitish Kallat, Dayanita Singh, Raghubir Singh and NS Harsha. Hij was jurylid van de Artes Mundi Prize in 2006. Dirk Vermaelen is kunsthistoricus en sinds 2007 directeur tentoonstellingen bij Europalia, waar hij meewerkte aan tientallen tentoonstellingen. Hij was zelf ook curator van een aantal tentoonstellingen, waaronder Transsiberian Express (europalia.russia).
Advisor Jan Parmentier is gespecialiseerd in maritieme en overzeese geschiedenis, voornamelijk van de vroegmoderne periode. Hij werkt als wetenschappelijk medewerker in het MAS en is er curator van de box ‘Wereldstad’ (5de verdieping).
Scenografie OFFICE Kersten Geers David Van Severen werd opgericht in 2002 door Kersten Geers en David Van Severen. Tijdens hun tienjarige bestaan verkreeg OFFICE internationale erkenning door hun directe en precieze ruimtelijke voorstellen. In 2010 wonnen ze de Zilveren Leeuw voor veelbelovende jonge architecten op de Biënnale van Venetië. Een overzicht van hun werk werd recent gepubliceerd door Revista 2G. Op dit moment werkt OFFICE Kersten Geers David van Severen aan verschillende projecten in Europa en daarbuiten.
22
Tentoonstellingen Residenties in India, in het kader van de tentoonstelling ‘Indomania’ Hans Op de Beeck (°1969) leeft en werkt in Brussel. Zijn multidisciplinair werk bestaat uit videokunstwerken, beeldhouwkunst, installaties, fotografie, schetsen, schilderijen en essays. De kunstenaar benut niet enkel een uitgebreid scala aan verschillende media maar hij gebruikt ook opzettelijk verschillende esthetische vormen, om op die manier altijd een zo precies mogelijke inhoudelijke articulatie van het kunstwerk te kunnen verwezenlijken. De videopraktijk van Op de Beeck bevat ook cinematografisch benaderde films, analoge en digitale geanimeerde films, video-installaties en experimentele vormen van het bewegend beeld. Op de Beeck heeft omvangrijke solotentoonstellingen gehad in o.a. Kunstverein Hannover, the Hirshhorn Museum (Washington D.C.) en de Galleria Borghese (Rome). Hij nam deel aan de Biënnale in Venetië, de Aichi Triennale en vele andere belangrijke collectieve evenementen. Max Pinckers (°1988) bracht zijn jeugd voornamelijk in Azië door. Op zijn achttiende keerde hij terug naar België, zijn geboorteland, waar hij fotografie studeerde aan het KASK in Gent. Een aantal van zijn recente tentoonstellingen zijn Mamihlapinatapai in de Brakke Grond in Amsterdam, Between the Lines in Croxhapox in Gent en A Whitsun Wedding (curator Hans Theys) in Welle. Zijn werk werd onder andere gepubliceerd in Foam magazine, British Journal of Photography, De Volkskrant, De Morgen, De Standaard, Vice and The Word. Lotus en The Fourth Wall zijn twee door hemzelf uitgebrachte publicaties. Pinckers woont en werkt in Brussel. Pinckers werkt in een kenmerkende documentaire-stijl en toont ons bevreemdende taferelen, die eigenlijk, bij nadere aanblik, in scène gezet blijken. Pinckers bracht reeds maatschappelijke issues in beeld als het leven van Thaïse ladyboys, of de wereld achter de Bollywood-schermen. De fotograaf toont een valse realiteit, die toch steeds een nauwe band met – en kritiek op – de realiteit behoudt.
23
Tentoonstellingen
Praktische informatie Organisatie:
Europalia International, in samenwerking met BOZAR Expo
Curatoren:
Deepak Ananth, Dirk Vermaelen In samenwerking met het MAS, Antwerpen.
Advisor: Jan Parmentier (MAS, Antwerpen, Conservator maritieme collecties voor 1830) Onderwerp:
India door Westerse (artistieke) ogen, van Vasco da Gama tot vandaag
Periode:
16de eeuw tot vandaag
Topwerken: Mogolminiaturen en -juwelen, textielen (17e eeuw->vandaag), tekeningen van Rembrandt, Pieter Coecke van Aelst, ... company paintings, Brancusi, fotografie (Henri Cartier-Bresson, Danielou, Luigi Ontani), scultpuren van Keith Sonnier, Wolfgang Laib,... en nieuw werk van Max Pinckers en Hans Op de Beeck. Residenties: Hans Op de Beeck et Max Pinckers trekken in opdracht van Europalia naar India om zich door het land te laten inspireren en nieuw werk voor de tentoonstelling te maken. Bruikleengevers:
British Museum, British Library, Musée Guimet, Centre Pompidou, Fondation Custodia, MoMu Antwerpen, privécollecties...
Scenografie:
OFFICE Kersten Geers David van Severen
Catalogus:
Ludion - NL | FR | EN
Sponsors:
Nationale Loterij - Total - KBC
24
Tentoonstellingen WATER ART WALK Data Plaats
12.10.2013 › 05.01.2014 Verschillende locaties in Luik: Musée Grand Curtius, Aquarium, Hôtel Ansembourg, Galerie Les Drapiers, Place du Marché en La Passerelle. Al sinds de oudheid speelt water een niet te onderschatten rol in India, getuige daarvan de riviergodin Sarasvati die sinds de Vedische periode (ca. 1500 v.Chr. - 500 v. Chr.) aanbeden en bezongen wordt. Sindsdien hebben de Indiërs steeds hun rivieren vereerd en hen verbonden aan belangrijke rituelen. Met de zeven heilige rivieren die het land doorkruisen en centraal in het leven en de dood van de Indiërs staan, wordt water aanzien als een godheid en als levenskracht. Maar vandaag is water in India ook een problematische kwestie, geplaagd door enorme vervuiling en aanleiding tot grote conflicten. In het laatste decennium is water dan ook een belangrijk onderwerp in de hedendaagse kunst geworden. Het kunstenaarsparcours in Luik brengt fotografie, video en installaties, aangevuld door nieuw werk. Het valt op dat de kunstenaars putten uit India’s mythologie en rijke symboliek en erg poëtisch werk brengen. Vaak verwijzen ze natuurlijk naar de bevolking rond de rivieren en hun omgang met de schaarste en vervuiling. In de steeds groeiende steden rond de rivieren voel je de zoektocht naar een nieuwe stedelijke identiteit en naar antwoorden op de behoeftes van de toekomst.
De kunstenaars gaan de ontmoeting aan met de Europese context van een stad aan een rivier. Het parcours speelt zich af in en rond het Grand Curtius, het startpunt, gelegen aan de Maas. Zowel internationaal gerenommeerde kunstenaars (o.a. Subodh Gupta, Sheela Gowda en Dayanita Singh), als een opkomende generatie kunstenaars zullen deelnemen aan het parcours. Drie jonge Indiase talenten, Srinivasa Prasad, Asim Waqif en Navin Thomas, zullen in residentie een kunstwerk creëren dat in de stad komt.
25
Tentoonstellingen
Kunstenaars in residentie Asim Waqif (°1978) is een beeldend kunstenaar, gevestigd in New Delhi. Zijn werk bevindt zich op het kruispunt tussen architectuur, kunst en design. In het najaar van 2012 vond een solotentoonstelling van zijn werk plaats in Palais de Tokyo, Parijs Srinivasa Prasad (°1974) is een installatiekunstenaar uit Bangalore. Hij werd opgeleid als beeldhouwer en heeft een heel divers oeuvre – van gevlochten nesten in het landschap, tot projecten rond sociale economie. Hij wordt internationaal geroemd om de subtiele poëzie die steeds aanwezig is in zijn werk. Navin Thomas (°1974) is een multimediakunstenaar uit Bangalore. Zijn installaties worden gekenmerkt door een focus op ecologie en technologie. Hij won in 2011 de Skoda Prize for Contemporary Art.
Curatoren Gayatri Sinha is curator, kunstcritica en auteur. Ze woont en werkt in New Delhi. Ze cureerde reeds onder andere Window in the Wall: India en China (2011, Pearl Lam, Shanghai), Bapu – On Gandhi in Contemporary India (2009, Saffronart, Mumbai) en Public Places, Private Spaces: Contemporary Photography and Video Art in India (2008, Minneapolis Institute of Arts, USA). In 2003 werd ze bekroond met de Best Curator Award door India Habitat Centre. Denise Biernaux is professor aan La Cambre in Brussel en eigenares van de Galerie Les Drapiers te Luik. Jean-Marc Gay is directeur van de Musea van de stad Luik.
26
Tentoonstellingen
Praktische informatie Organisatie:
ICCR, Europalia International, Stad Luik
Curatoren:
Gayatri Sinha, Denise Biernaux en Jean-Marc Gay
Onderwerp:
De stad Luik pakt uit met een kunstenaarsparcours langs de Maas. Het werk van zowel gekende als opkomende kunstenaars – vooral installaties, foto’s en video’s – reflecteert hoe sterk water India bezighoudt en determineert.
Kunstenaars:
• Navjot Altaf (°1949), Mumbai • Zarina Bhimji (°1963), London • Navin Thomas (°1974), Bangalore • Rajorshi Ghosh (°1980), Calcutta/Los Angeles • Subodh Gupta (°1964), New Delhi • Atul Bhalla (°1964), New Delhi • Dayanita Singh (°1961), New Delhi • Sheba Chhachhi (°1958), New Delhi • Prashant Panjiar (°1957), New Delhi • Saravanam Parasuraman (°1982), Chennai • Ravi Agarwal (°1958), New Delhi • Sudarshan Shetty (°1961), Mumbai • Sheela Gowda (°1957), Bangalore • Srinivasa Prasad (°1974), Bangalore • Sreshta Rit Premnath (°1979), Bangalore/New York
Catalogus:
Stad Luik - NL | FR | EN | DE
27
Tentoonstellingen India in beeld
De pioniersfotografen van het subcontinent (1850-1910) (Titel TBC) Data
06.12.2013 > 09.03.2014
Plaats
Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België
Regentschapsstraat 3 - 1000 Brussel In deze tentoonstelling wordt de pioniersfotografie in India en haar commerciële navolgers in beeld gebracht met een uitgelezen selectie aan niet eerder geëxposeerde negatieven en vintage prints. De originele wasnegatieven van Alexander Greenlaw, die omstreeks 1855-1856 opnames maakte op de Zuid-Indische Vijayanagara site, vormen het eerste tentoonstellingsluik. Rond diezelfde tijd was de Schotse arts John Murray met zijn regiment van de Britse East India Company in de nabijheid van Agra gelegerd. Murray’s voorliefde voor het fotografisch medium leidde tot een esthetisch verbluffende fotoreeks gewijd aan de Taj Mahal; de eerste die van dit iconische Mogolmonument gemaakt werd. De tentoonstelling wil tot slot tonen hoe de commerciële fotografie het van deze pioniersfotografen heeft overgenomen. Geanimeerde architectuur-, landschaps- en stadsfoto’s, die via publicaties of als postkaarten verspreid werden, tonen aan hoezeer de syncretische identiteit van de Indiase cultuur samenhangt met de weergave van ’s lands bevolking.
Curator: Rahaab Allana, Alkazi Foundation for the Arts (New Delhi), Davy Depelchin Organisatie: ICCR, Koninklijke Musea voor Schone Kunsten, Europalia International
SARI Data
16.11.2013 > 15.12.2013
Plaats
Centre Culturel Rue Grande 35 - 5500 Dinant De sari stamt voort uit een oude traditie, maar is toch ver van ouderwets. Dit traditionele kledingstuk wordt nog vaak gedragen in India. Het is in feite slechts een stuk stof dat met kunst rond het lichaam wordt aangebracht. De tentoonstelling legt de nadruk op de verfijning en levendigheid van deze traditie. Het publiek krijgt de kans om de ongelooflijke diversiteit van de sari’s, de technieken en de geschiedenis ervan te leren kennen en om de sari’s aan te raken en zelfs te passen. De curatrice werkt in India samen met verschillende gemeenschappen van wevers, die vaak in moeilijke omstandigheden proberen te overleven. Rta Kapur geeft hen mogelijkheden om hun activiteiten te diversifiëren en verder te zetten. In de tentoonstelling wordt ook hun verhaal gebracht en worden nieuwe, door hen gemaakte sari’s getoond.
Curator: Rta Kapur Organisatie: ICCR, Europalia International
28
Tentoonstellingen TEMPELS, FORTEN & PALEIZEN 2000 jaar Indische architectuur Data
18.10.2013 > 05.01.2014
Plaats
Kapel Romaanse Poort Brusselsestraat 63 - 3000 Leuven
De tentoonstelling presenteert de rijke architecturale traditie van het Indische subcontinent aan de hand van emblematische voorbeelden. Na een ruime introductie op de oorspronkelijke hindoe architectuur, ligt de focus op drie historische “ontmoetingen” met een sterke externe traditie : de Mogols (16de-17de eeuw) – de Britten (19de eeuw) – het Modernisme (20e eeuw). Telkens wordt de externe invloed geassimileerd en verder gezet in de eigen traditie.Centraal in de tentoonstelling wordt een typische Indische Char Bagh (tuin) geëvoceerd.
Curatoren: Dr. Saryu Doshi en Geert Robberechts Organisatie: ICCR, INTACH, de stad Leuven, Europalia International
SANSKRIET
Indische cultuur over de grenzen Data
21.10.2013 > 20.12.2013
Plaats
Congrescentrum Het Pand Onderbergen 1 - 9000 Gent
Sanskriet wordt wel eens het Latijn van India genoemd. Net zoals het Latijn verspreidde ook het Sanskriet – met allerlei elementen uit de klassieke Indische cultuur - zich ver buiten de grenzen van het huidige India, in het bijzonder verder naar het Oosten. Deze culturele beïnvloeding van India in Oost- en Zuidoost-Azië ving aan omstreeks het begin van onze jaartelling en duurde ongeveer een millennium. In China, Korea, Japan en Mongolië speelde de verspreiding van het boeddhisme hierin een bepalende rol. In Zuidoost-Azië (Cambodja, Thailand, Indonesië,...) ging dit proces verder en dieper dan het religieuze: politieke leiders spiegelden zich aan de legendarische koningen van de klassieke Indische epen, inclusief het gebruik van Sanskriet. Deze tentoonstelling biedt een overzicht van de veelvormige aanwezigheid van de klassieke Indische cultuur in de rest van Azië van de oudheid tot vandaag.
Curatoren: Prof. Dr. Shashibala, Prof. Dr. Eva De Clercq, Dr. Pauline van der Zee Organisatie: ICCR, UGent, Ethnografisch Museum UGent, Europalia International
29
Tentoonstellingen LIVING OBJECTS Made for India
Data
12.10.2013 – 26.02.2014
Plaats
Grand Hornu Images Rue Sainte-Louise 82 - 7301 Hornu De pluraliteit en diversiteit van de Indische cultuur komt sterk tot uiting in de Indische objecten en gebruiksvoorwerpen. Living Objects wordt geen feitelijke documentaire maar nodigt de bezoeker uit om van de schoonheid te genieten en de dualiteit en de schijnbare tegenstrijdigheid te ontdekken die inherent zijn aan alle aspecten van het Indische dagelijkse leven en haar materiële cultuur. De geselecteerde voorwerpen gidsen de bezoeker door de Indische cultuur en door de Indische waarden en vertellen meer over de Indische manier van leven. De curatoren,, het Brits-Indische desingduo Doshi Levien, stelt ze op een verrassende manier tentoon.
Curatoren: Doshi Levien en Marie Pok Organisatie: Grand Hornu Images in samenwerking met Europalia International
RAMAYANA
Indische miniatuurkunst uit het National Museum New Delhi Data
22.11.2013 > 18.05.2014
Plaats
Jubelparkmuseum Jubelpark 10 - 1000 Brussel
De Ramayana is naast de Mahabharata een van de twee grote klassieke hindoeïstische heldendichten van India. Het behoort tot de hoogtepunten van de wereldliteratuur en de basisversie werd meer dan tweeduizend jaar geleden door de legendarische dichter Valmiki samengesteld. De Ramayana gaat over de lotgevallen van de held Rama en zijn vrouw Sita. Het is een verhaal over moed, trouw, vriendschap, liefde en rechtvaardigheid en heeft een diepe religieuze betekenis. De Indiërs zien Rama als een godheid en vereren hem nog steeds als een van de tien incarnaties van de hindoegod Vishnu, die meerdere gedaanten aanneemt om op aarde te komen. De Ramayana is door de eeuwen heen een grote bron van inspiratie voor menig kunstenaar en dit niet enkel in India maar tevens in de buurlanden Thailand, Cambodja, Laos en Indonesië. De tentoonstelling omvat een honderdtal miniaturen uit de verzameling van het Nationaal Museum van New Delhi. Ze illustreren samen het verloop van het gehele Ramayana-verhaal, waartoe enkele ware juweeltjes behoren. Tegelijkertijd geven ze een overzicht van de belangrijkste miniatuurscholen die de Ramayana tussen de 16e en 19e eeuw in hun beeldtaal verwerkten.
Curatoren: Miriam Lambrecht &National Museum - New Delhi Organisatie: National Museum New Delhi, Jubelpark Museum in samenwerking met Europalia International
30
Tentoonstellingen INDIAN JOURNEYS / Johan Muyle
Data
30.10.2013 > 09.02.2014
Plaats
CENTRALE for contemporary art Sint-Katelijneplein 44 - 1000 Brussel
Sinds 1995 verblijft Johan Muyle geregeld in Chennai (het vroegere Madras), waar hij werk ontdekt van schilders die gespecialiseerd zijn in het ontwerpen van filmaffiches voor Bollywoodfilms. Geïnspireerd door deze grote affiches en altijd even gefascineerd door hun subversieve beeldtaal, begint hij aan een reeks monumentale installaties. Daarbij combineert hij het specifieke schrift van reclameateliers met metaforische inscripties waarin hij de Indische kalligrafie imiteert (in Tamil of Sanskriet). Het geheel wordt dan aangekleed met de typische plastische taal van de kunstenaar en voorzien van elektromechanische toestellen. In zijn monumentale “Indische” installaties, waarbij hij stedelijke en volkse kunstexpressies combineert, wordt de barokke beeldtaal van Johan Muyle nostalgisch en vol humor vermengd met rassen, nationaliteiten, origines en sociale klassen, en oosterse en westerse vakkennis. Vaak werkt Johan Muyle ook samen met de Indische affichekunstenaars. Ook voor deze tentoonstelling is dit het geval en werkt hij met Jagan Perumal Krishna uit Chennai.
Curatoren: Johan Muyle en Carine Fol Organisatie: CENTRALE for contemporary art, in samenwerking met Europalia International
DE VIER LEVENS VAN DE MAHARADJA
Indische miniaturen en voorbereidende tekeningen Data
19.10.2013 > 19.01.2014
Plaats
Fondation Folon Drève de la Ramée 6A - 1310 La Hulpe Een 40-tal miniaturen en een 20-tal schetsen (17e, 18e en 19e eeuw) geven een blik in het dagelijkse leven van de maharadja, dat draait rond vier grote pijlers: godenverering, liefde, ontspanning en oorlog. Ze werden gemaakt in de scholen van Bundi en Kota, in Rajasthan, die beroemd waren tot ver buiten India. De kleurenpracht, voorstelling van menselijke figuren, vormgeving, stoffen, dierenkennis enz. zorgen ervoor dat ze van een buitengewone kwaliteit zijn. De kunstenaars maakten deze miniaturen voor hun vorst waardoor we ons een goed beeld kunnen vormen van de gebruiken van de koning en het hof in de 18e en 19e eeuw. Godenverering is alomtegenwoordig. Mythe en werkelijkheid worden met elkaar verweven, geloof (hindoeïsme) en goden overheersen het dagelijkse leven. De details en beeldsymboliek van de ongeveer zestig werken gunnen het publiek een blik op het dagelijkse leven in een tijdperk waarin verhalen en anekdotes centraal stonden.
Curatoren: Joachim K. Bautze en Stéphanie Angelroth Organisatie: Fondation Folon, in samenwerking met Europalia International
31
Tentoonstellingen “VIER MOET BRANDEN”
Belgische missionarissen in India. Data
09.11.2013 > 25.01.2014
Plaats
KADOC Documentatie- en Onderzoekscentrum voor Religie, Cultuur en Samenleving Vlamingenstraat 39 - 3000 Leuven Wanneer de relatie van België met India ter sprake komt, valt vaak de naam van Jeanne Devos. Dat deze zuster werkzaam is in India, is niet toevallig. Zij is een van de vele schakels in een lange traditie van relaties van België met het Indische subcontinent op religieus-missionair vlak. Die vergeten traditie gaat terug tot het midden van de 19de eeuw toen Belgische jezuïeten naar Calcutta trokken, onder wie Constant Lievens die met zijn leuze ‘vier [vuur] moet branden’ de basis legde voor zijn succesvol bekeringswerk. De jezuïeten werden in de volgende decennia gevolgd door enkele honderden paters, broeders en zusters, onder wie die van de Jacht, de congregatie van Jeanne Devos die zelfs haar ontstaan te danken had aan de Indiamissie. Op die geschiedenis van meer dan 150 jaar Belgische missionarissen in India wil KADOC-KULeuven inzoomen. De focus ligt daarbij op hun ontmoeting met de Indische bevolking, hun cultuur en religieuze beleving. Een verhaal van bewondering en verwondering, mysterie en harde realiteit.
Curator: Luc Vints Organisatie: KADOC, in samenwerking met Europalia International
Hallo! Brussel? hier Rawhajpoetalah! Data
26.10.2013 > 26.01.2014
Plaats
Musée Hergé Rue du Labrador 26 - 1348 Ottignies-Louvain-la-Neuve
In 1928 wordt Hergé hoofdredacteur van Le Petit Vingtième, de wekelijkse jeugdbijlage van Le Vingtième Siècle, en stuurt hij zijn jonge held Kuifje de hele wereld rond. Tijdens zijn vele reizen verblijft Kuifje meerdere keren in India: de eerste keer, als hij door drugsdealers achterna wordt gezeten, belandt hij toevallig in Rawhajpoetalah (De sigaren van de farao, De blauwe Lotus, 1932) waar hij de maharadja ontmoet. In het toneelstuk Kuifje in India of het mysterie van de blauwe diamant, dat veel minder bekend is dan de Kuifje-albums, lost hij in Padhakore het probleem van de blauwe diamant op (het stuk werd door Hergé en Jacques Van Melkebeke samen geschreven en in 1941 opgevoerd in het Théâtre des Galeries in Brussel).In Kuifje in Tibet (1959) maakt Kuifje onderweg naar Tibet een tussenstop in New Delhi. Daar nemen Kuifje en kapitein Haddock de tijd om het Rode Fort en de Qutub Minar te bewonderen. Een kaart van de Oriënt, avontuurlijke verhalen, een speciale gids... Alles is in het Hergé Museum samengebracht om u te laten kennismaken met het land van de maharadja’s. Ontdek India op een bijzondere manier aan de hand van de avonturen van Kuifje en de diepgewortelde clichés uit de jaren dertig: de maharadja’s, de fakirs, de heilige koeien, de cobra’s...
Curator: Musée Hergé met de fijngevoeligheid van Alok Nandi. Organisatie: Musée Hergé In samenwerking met het Museum van Louvain-la-Neuve, de Mala vereniging (asbl Mala, sponsorship of Indian children in Waterloo) en met dank aan de deskundigheid van Didier Sandman in “sur les routes de l’Inde”, in samenwerking met Europalia International.
32
Tentoonstellingen NALINI MALANI Au delà de l’imprimé. Mémoire, transmission, montage Data
28.09.2013 > 05.01.2014
Plaats
Centre de la Gravure et de l’Image imprimée Rue des Amours 10 – 7100 La Louvière
Deze allereerste Belgische tentoonstelling rond kunstenares Nalini Malani bestaat uit twee delen. Het eerste deel brengt een selectie van werken die de evolutie van haar werk illustreert, vanaf haar eerste kunstenaarsboeken tot grootformaat digitaal drukwerk. Ook haar videomateriaal wordt getoond. Het tweede deel wordt een onuitgegeven voorstelling van de collectie van het Centre de la Gravure onder leiding van Nalini Malani in hoogsteigen persoon. Aan dit deel koppelt de kunstenares een samenwerkingsproject met studenten.
Curator: Nalini Malani Organisatie: Centre de la Gravure et de l’Image imprimée, in samenwerking met Europalia International
JEAN ROBIE, schilder, schrijver en zijn reizen in India Data
09.10.2013 > 03.01.2014
Plaats
Charlier Museum Kunstlaan 16 – 1210 Brussel Deze tentoonstelling belicht het werk van de Brusselse schilder Jean-Baptiste Robie (1821-1910). Deze kunstenaar, bijgenaamd “l’amant des roses”, is bij het bredere publiek vooral bekend om zijn stillevens en minder om zijn oosterse landschappen. In 1881 en in 1884-1885 ondernam hij twee avontuurlijke reizen doorheen India. De schilderijen, schetsen, reisverhalen, foto’s en kunstvoorwerpen die de kunstenaar zelf uit dat land meebracht, illustreren de enthousiaste kijk van een Belgisch globetrotter eind 19e eeuw op dit fascinerende, veelzijdige land. Zijn souvenirs vertellen al evenzeer iets over de zeden, gebruiken en bonte festiviteiten van het land als over de details van het dagelijkse leven. De voorstelling in het museum maakt ook gebruik van nieuwe technologieën. Zo kunnen de bezoekers via een virtuele lessenaar en een multimediaprojectie een interactieve reis maken door het schilderkunstige en literaire oeuvre van Jean Robie.
Curatoren: Aude Hendrick en Kathleen de Fays Organisatie: Musée Charlier, in samenwerking met Europalia International
33
Tentoonstellingen europalia.india ontmoet het MAS Data
19.10.2013 > 12.01.2014
Plaats
MAS | Museum aan de Stroom - Hanzestedenplaats 1 - 2000 Antwerpen
Het MAS | Museum aan de Stroom zet het gastland India en het thema “ontmoetingen” in de kijker: in een verticale tour met vier haltes doorheen het museum ontdek je een veelzijdig India. De Oost-Indië vaart en de Indische religies hindoeïsme, boeddhisme en jainisme behoren tot de vaste tentoonstellingen “Leven en Dood” (7de verdiep) en “Wereldhaven” (6de verdiep). In het Kijkdepot (2de verdiep) toont het MAS zeldzame textielen en gebruiksvoorwerpen verzameld bij inheemse volken (adivasi) in centraal India. Het MAS | Museum aan de Stroom geeft ook een belangrijk podium aan de jonge Indische kunstenaars van RAQS Media Collective. Hun video-installatie “Transformations of the urban landscape in New Delhi” komt op de 5de verdieping. Met deze installatie wordt aandacht gegeven aan de relatie stad en platteland.
Curator: Chris De Lauwer Organisatie: MAS | Museum aan de Stroom, in samenwerking met Europalia International Sponsor: Haven van Antwerpen
Art et Savoir de l’Inde Data
07.11.2013 > 15.02.2014
Plaats
Bibliothèque des sciences humaines de l’ULB
F. Rooseveltlaan 50 - CP 181. Solbosch Campus: Gebouw NB – 1050 Brussel
De Indiase beschaving heeft, sinds haar ontstaan in de Indusvallei, een grote bijdrage geleverd aan de wetenschappen die helaas nooit genoeg erkend is geweest. Belangrijke intellectuele contributies zijn bijvoorbeeld het decimale stelsel dat zich via het Midden-Oosten naar Europa verspreidde en de geometrie van de oude Vedische rituelen die aan de basis ligt van onder andere de berekening van vierkantswortels. Ook had India een groot aandeel in de ontwikkeling van de astronomie en innovatie van optische instrumenten, en droeg het land met de ayurvedische traditie bij aan de medische wetenschap. Deze tentoonstelling spreekt zowel het grote publiek aan als een meer gespecialiseerd publiek van studenten en professoren, en werpt een blik op een minder bekend, maar daarom geen minder essentieel onderdeel van de Indiase cultuur.
Curator: Jean-Michel Delire Organisatie: Jean-Michel Delire, Archives des Bibliothèques, Altaïr ULB
34
Tentoonstellingen The Fourth Wall Data
21.10.2013 > 27.10.2013
Plaats
Flagey, Bruxelles Max Pinckers (1988, Brussel) trok naar India, waar hij zich verdiepte in de filmindustrie. Zijn fotoreeks The Fourth Wall komt voort uit zijn fascinatie voor de grote invloed van Bollywood op het dagelijks leven in India. In schilderachtige tableaus vervaagt het onderscheid tussen filmset en straatbeeld, tussen filmscripts en krantenartikelen en tussen professionele acteurs en passanten. Pinckers legt hiermee de theatraliteit bloot die inherent is aan de werkelijkheid. Door uitgekiende belichting, ook in buitenopnames, verleent hij zelfs spontane situaties een filmische glans.
Curator: Max Pinckers Organisatie: Europalia International en collaboration avec Flagey
Hetain Patel Data
Te bevestigen
Plaats
C-mine, Genk
Hetain Patel heeft het over identiteit, en over de elementen uit de taal en de beweging die de identiteit van elk van ons vormen. Voor deze Engelsman geboren uit geïmmigreerde Indiase ouders is het vraagstuk rond identiteit complex: wat maakt hem een Engelsman, of een Indiër, wat is hij en – bij uitbreiding – wat kenmerkt de wezenlijke identiteit van elkeen? Is het onze houding? Is het de blik van de ander? Hetain Patel begon als visueel kunstenaar maar breidde toen zijn werk uit naar de fotografie en het rituele gebruik van cultureel bepaalde voorwerpen. Hij stapte nadien op video over, maar kort nadien op klank, installaties, performances en dans. De kunstenaar, door sommigen als een postmodernist bestempeld, heeft een eigen stem gevonden om zich uit te drukken en het fundamentele vraagstuk van de definitie van het zijn aan te pakken. De locatie, C-Mine, is niet per toeval gekozen: in Limburg bevindt zich een grote Sikh-gemeenschap afkomstig uit India (en andere, niet-Indische gemeenschappen) die ook met dergelijke vragen geconfronteerd worden: wat is identiteit, wie ben je als je als Indiër in België woont? Ben je nog een vreemdeling? Wat blijft er van je culturele erfenis over? Wat bepaalt onze identiteit: wijzelf via onze houding, de blik van de anderen, externe kenmerken? Het gaat om een actueel maatschappelijk thema dat bijzonder belangrijk is voor alle erfgenamen van een cultuur die niet die van hun land van verblijf is..
Curatoren: Hetain Patel & Eddie Guldolf Organisatie: C-mine
35
Andere tentoonstellingen Sur la route des Indes Tentoonstelling rond de verzameling van de Franse ingenieur Pierre-Eugène Lamairesse, die in de 19e eeuw naar India trok. Data
21.09.2013 > 28.02.2014
Plaats
Musée des Beaux-arts et d’archéologie
Place Alexandre Godart - 51022 Châlons-en-Champagne, France
www.chalons-en-champagne.net/culture/les-musees
T + 33 (0)3.26.69.38.53
Organisatie
Ville de Châlons-en-Champagne
Indi-GO Foto’s van Vincent Giot Data
08.10 > 25.10.2013
Plaats
Bibliothèque locale du Centre, Médiathèque & Foyer de l’Auditorium du W:Halll
Charles Thielemanslaan 93 - 1150 Brussel
www.vincentgiot.com Organisatie
W:Halll
The Magic Slum Foto’s van Thomas Vanden Driessche Data
TBC
Plaats
TBC
Organisatie
Dienst Cultuur, Sint-Gillis
Mineralenrijkdom uit het land van de Maharadja’s Kleine tentoonstelling rond de Indische mineralen van het Mineralogisch Museum van Antwerpen. Data
31.08.2013 > 21.12.2013
Plaats
Mineralogisch museum,
Frans de l’Arbrelaan 12 - 2170 Merksem (Antwerpen)
www.acam.be - T +32 (0)3.658.62.83 Organisatie Academie voor Mineralogie
36
Andere tentoonstellingen La Durga Puja Foto’s van Geraldine Langlois Data
13.11 > 02.12.2013
Plaats
Centre Culturel de la Chapelle de Boendael
Italiëlaan – 1150 Brussel
T + 32 (0)2.515.64.63
Diamonds of Art Brut Data
TBC
Liefdadigheidsproject waarbij beelden van psychiatrische patiënten, geïnspireerd op werk van de Indische kunstenaar Nek Chand, kort tentoongesteld en geveild zullen worden Plaats
TBC
T+32 (0)476 39 54 65
www.gentprinsenhof.be/index.php/moneymakers Organisatie
Rotary Club Gent-Prinsenhof
India... «Beyond the Colors» Foto’s van Dominique Pirnay Data
TBC
Plaats
Théâtre Marni
de Vergniesstraat, 25 – 1050 Brussel
T +32 (0)2 639 09 80
37
Jongeren Een bezoek aan de stertentoonstellingen van europalia.india voor 1€ ! VOOR DE SCHOLEN Europalia wil zowel de allerkleinsten als jongvolwassenen laten groeien in cultuur. Een betere kennis van ieders cultuur in onze multiculturele maatschappij is zonder twijfel een onschatbare troef voor een beter en rijker leven. Europalia wil aan een maximum schoolkinderen de gelegenheid bieden om kennis te maken met een nieuwe cultuur. De vaststelling dat het aantal schoolbezoeken aan musea en tentoonstellingen in de laatste 30 jaar drastisch is verminderd noopte ons tot actie. Een rondvraag bij de verschillende onderwijsnetten leerde ons dat de financiële drempel, naast het mobiliteitsprobleem een van de hoofdproblemen was. Daarom beslisten we samen met onze partner Bozar om de deuren van de twee hoofdtentoonstellingen van europalia.india voor schoolkinderen wijd open te zetten.
1€
VOOR SLECHTS 1 EURO PER LEERLING KRIJGEN SCHOOLGROEPEN TOEGANG TOT DE TWEE HOOFDTENTOONSTELLINGEN VAN EUROPALIA.INDIA: INDIA BELICHAAMD EN INDOMANIA. VAN REMBRANDT TOT DE BEATLES. VOOR DE LEERKRACHTEN Voor leerkrachten die in hun lessenpakket ook aandacht willen besteden aan cultuur en aan India, organiseren wij verschillende ondersteuningsmogelijkheden: • Opendeurdagen voor leerkrachten • Pedagogische infosessies • Info dossiers • Rondleidingen en ateliers •…
BUITEN SCHOOLVERBAND Voor de individuele jonge bezoekers zijn er ook tal van mogelijkheden: • Audiogidsen voor kinderen in de twee hoofdtentoonstellingen • De grote klassiekers • Rondleidingen • Ontdekkingstochten • Familie-acitivteiten • Ateliers • Stages • Sprookjes • Animaties • Wedstrijden
Andere activiteiten zijn terug te vinden in het programmaboekje en op onze website: www.europalia.eu 38
PODIUMKUNSTEN
Dans
Indische dans en muziek zijn complementair. Beiden weerspiegelen het veelzijdige, eeuwenoude, heilige en betoverende India. De heilige dansen, bharata natyam, kathak, kathakali, manipuri, kuchipudi, odissi, mohiniattam en sattriya, even kleurrijk als de gewaden waarin wordt gedanst, volgen nog steeds eeuwenoude en complexe codes. Iedere stand, elke uitdrukking, elke hand-, voet- of vingerpositie vormen een gedetailleerde taal die het leven der goden vertelt. De leerlingen ondergaan een lange opleiding die naast lichamelijke toewijding, ook spirituele devotie vergt. Malavikka Sarukkai, Vidha & Abhimanyu Lal, Kapila Venu en de dansers van Kerala Kalamandalam, elk beroemd in hun specialiteit, zullen tijdens europalia.india dit hoofdstuk sacrale dans illustreren. Choreografe Leela Samson brengt ook Charishnu, een bloemlezing van alle vormen van klassieke Indische dans. De folkloristische en tribale dansen krijgen ook hun plaats in het europalia.india programma. Ze zijn onnoemelijk talrijk, als je weet dat ze overeenstemmen met het aantal regio’s, culturen, tradities en bevolkingsgroepen in India. Ze fungeren als lichamelijk antwoord en volksuitlaat voor dagelijkse drama’s en vreugdes. Ook al vergen ze niet de jarenlange opleiding van heilige dansen, stammen ze uit eeuwenoude tradities die van de ene generatie op de andere wordt overgedragen. Tijdens europalia.india brengen de dansers van Panghat Performing Arts Group een kleurrijk overzicht van de verschillende dansen van Gujarat. De hedendaagse dans brengt het traditionele en huidige India samen. De codes, bewegingen of uitdrukkingen van de hedendaagse dansers weerspiegelen vaak een jarenlange opleiding in een van de klassieke Indische dansstijlen of in kalaripyatt (Indische vechtsport). Een perfecte illustratie hiervan is Attakkalari Mouvement Centre die tijdens europalia.india te zien zal zijn. Het programma telt ook jonge dansers en/of choreografen waarvan de voorstellingen een vermenging zijn van traditie en moderniteit: o.a. Revanta Sarabhai, Kalpana Raghuraman en Sujata Goel. Bekoorlijk, betoverend, virtuoos, dynamisch, sensueel, hypnotiserend, indrukwekkend, snel, narratief of alles tegelijkertijd; veel adjectieven waarvan geen enkel de Indische dans volledig beschrijft. Wij hopen dat het dansprogramma van europalia.india de liefhebbers zal behagen en de nieuwsgierigen kan bekoren.
40
Dans CHARISHNU
choreografie Leela Samson Data 06.10.2013 Plaats Théâtre National, Brussel 07.10.2013 Théâtre National, Brussel 10.10.2013 Le Colisée, Roubaix (FR)
Charishnu of « het verlangen om te bewegen » wordt magistraal geïllustreerd
in deze voorstelling van Leela Samson, één van de grote dames van de bharata natyam dans. De verschillende heilige Indische dansen (bharata natyam, kathakali, kathak, odissi, mihini attam, manipuri), elk in een choreografie van een eminente danser(es), vloeien in elkaar over op het ritme van de percussionisten van Umamahesh Vinayakram. Een ontmoeting met het veelzijdige, kleurrijke, ritmische en innemende India..
Organisatie: ICCR, Théâtre National, Le Colisée, Europalia International
ATTAKKALARI CENTRE FOR MOVEMENT ARTS MEIDHWANI ECHOES OF THE BODY
Hedendaagse dans Data 10>11.10.2013 Plaats Les Halles de Schaerbeek, Brussel (+ workshop) 12.10.2013 Les Halles de Schaerbeek, Brussel Meidhwani – een samenvoeging van de woorden mei (“lichaam” in het Tamil) en dwhani (“echo” in het Sanskriet) – is de lichamelijke vertaling van de gevoelens, de eenzaamheid en de broosheid van de mens tegenover de stadschaos in India. De dansers zweven tussen lichaam en geest, tussen klassieke en hedendaagse dansen en vechtsporten, tussen vrouwelijk en mannelijk, en aldus drukken ze de gevoelens uit die worden opgewekt door de ontmoeting van de mens met zijn omgeving. Krachtige, lichamelijke momenten worden onderbroken door zinnelijke solo’s of ludieke interludiums, zoals de dans van Radha en Krishna, die symbool staat voor de ontmoeting van alle mannen en vrouwen. Een intens dansmoment waarvan de echo’s verwijzen naar het collectieve geheugen, een eeuwenoude taal, in een resoluut hedendaagse wereld. Attakkalari Centre for Movement Arts is een dansschool en onderzoekscentrum in Bengalore geleid door Jayachandran Palazhy, een vooraanstaand danser en choreograaf die gepassioneerd is door de beweging. Hijzelf danst niet alleen de bharata natyam, de kathakali en Indische volksdansen maar heeft ook ballet en moderne dans geleerd aan de London Contemporary Dance School. Daarnaast beoefent hij vechtsporten, waaronder kalaripyatt – een Indiase vechtsport – tai chi en capoeira. De voorstellingen van Attakalari vermengen traditie, vechtsport en eigentijdsheid en zijn gebaseerd op doorgedreven onderzoek naar de bewegingen van het lichaam. Ook het geluid is het voorwerp van onderzoek en van een intensieve, vaak internationale samenwerking. Het Attakalari Centre wordt gedreven door een krachtige energie en een diepe geestelijke en lichamelijke betrokkenheid bij de dans.
Organisatie: ICCR, Les Halles de Schaerbeek, Europalia International
41
Dans VIDHA & ABHIMANYU LAL Kathak dans Datum 13.12.2013
Plaats Espace Sengor, Brussel Vidha en Abhimanyu Lal, man en vrouw, zijn twee wereldberoemde kathak-dansers. De uitvoering van deze sacrale dans uit het noorden van India was oorspronkelijk voorbehouden voor mannen, die nu soms ook nog de vrouwelijke rollen voor hun rekening nemen. Kathak is afgeleid van het Sanskriet-woord katha, verhaal, of van katthaka, de verhalenverteller. De dans laat weinig ruimte voor improvisatie en berust op bewegingen van handen en voeten die de vertelling vormgeven. Hij vereist niet alleen veel gratie maar ook een grote fysieke beheersing van de uitvoerders.
Vidha en Abhimanyu Lal werden allebei van jongs af aan opgeleid door Geetanjali Lal, de moeder van Abhimanyu, en ze vergezelden haar al snel op haar tournees. Enkele jaren later huwden ze en begonnen ze zelf duo-tournees te maken. Hun medewerking aan europalia.india is meteen hun eerste gezamenlijke optreden in België. Vidha Lal is een van de bekendste kathak-uitvoerders. Ze haalde in 2011 zelfs het Guinness Book of Records nadat ze het grootste aantal kathak-pirouettes in één minuut had uitgevoerd: 103! Hun betoverende voorstellingen vormen een moment van sierlijkheid en ongelooflijke beheersing van de gebaren.
Organisatie: ICCR Espace Sengor, Europalia International
KAPILA & GOPAL VENU Kutiyattam dans Data
05 > 06.11.2013 Plaats Le Phénix, Valenciennes (FR) (workshop) 07 > 08.11.2013 Le Phénix, Valenciennes (FR) 11 > 12.11.2013 Théâtre National, Brussel 13 > 14.11.2013 Théâtre National, Brussel (workshop) Kapila Venu voert de kutiyattam al vanaf jonge leeftijd uit. Dit rituele danstheater in het Sanskriet vindt zijn oorsprong in Kerala en is uiterst zeldzaam geworden. Nadat de Unesco de kutiyattam in 2001 tot immaterieel cultureel erfgoed van de mensheid had uitgeroepen, drong de organisatie ook aan op de oprichting van een netwerk van kutiyattam¬-¬scholen om het voortbestaan van deze kunst te verzekeren. Kapila genoot het voorrecht om door de legendarische goeroe Ammannur Madhava Chakyar te worden ingewijd in deze traditie, die vroeger van meester op neef in één kaste werd overgedragen, en op te groeien in een familie die sterk in de traditie verankerd zat.
Het repertoire van Kapila Venu omvat naast traditionele stukken ook experimenteel werk. Ze heeft de hele wereld rondgereisd met voorstellingen of workshops, alleen of met kutiyattam-ensembles. Ze wil haar kennis van de traditie uitdiepen en tegelijk de grenzen van haar kunst verkennen om ze tot andere plaatsen en personen uit te breiden. Een plechtig moment, een echte reis tot in het hart van een traditie die het publiek zowel visueel als auditief naar een andere wereld zal meevoeren.
Organisatie: ICCR, Le Phénix, Théâtre National, Europalia International
42
Dans MALAVIKA SARUKKAI Bharata natyam dans Data 24.01.2013 Plaats Wolubilis, Brussel 25.01.2013 Wolubilis, Brussel 28.01.2013 Le Phénix, Valenciennes (FR)
Malavika Sarukkai, een danseres en choreografe van de bharata natyam, geniet internationale erkenning voor de intensiteit van haar stijl. De bharata natyam is een sacrale dans uit Tamil Nadu, in het zuiden van India. Een van de verklaringen voor de oorsprong van de naam is dat hij de samenvoeging is van de woorden bharata (Sanskriet voor India) en natyam, of “dans” in het Tamil. Het gaat om een van de zeven oudste Indische sacrale dansen, ontstaan uit een vechtsport die in de loop der eeuwen een ritueel is geworden. Hij was altijd aan religieuze praktijken verbonden en was zelfs verboden tijdens de Engelse overheersing. Bijna was hij verdwenen maar hij werd gelukkig gered toen Rukmini Devi Arundale begin 20e eeuw een dansschool oprichtte. De interpretatie van de bharata natyam vereist een bijzonder lange, strenge en zware opleiding.
Ondanks haar gehechtheid aan de continuïteit van de klassieke traditie heeft Malavika Sarukkai de voorbije twintig jaar een eigen stijl ontwikkeld die tegelijk in het sacrale verankerd zit en van een eigentijdse energie is doordrongen. Haar creatieve choreografieën worden unaniem geprezen en voeren het publiek mee tot in het hart van de dans. Daarnaast schept ze synergieën en dialogen met kunstenaars uit andere kunstrichtingen: hedendaagse dichters, musici, beeldhouwers en schrijvers. Malavika Sarukkai is een betoverende danseres, een icoon van wat de Indische dans kan zijn.
Organisatie: ICCR, Wolubilis, Le Phénix, Europalia International
PANGHAT PERFORMING ARTS GROUP Geleid door Chaitanya Dave - Gujarati dans Datum 21.12.2013
Plaats Cultuurcentrum de Meent, Alsemberg Het dansgezelschap Panghat komt uit Ahmedabad, in Gujarat, een deelstaat in het noordwesten van India. De streek wordt gekenmerkt door een grote verscheidenheid aan volksdansen, waarvan sommige door Krishna zelf zouden zijn overgeleverd. Of het nu is om de goden te eren of om huwelijken of begrafenissen te vieren, elk ritueel, elk feest of elke stammendans wordt gekenmerkt door zijn eigen klederdracht, zijn typische volksmuziek en zijn tradities. Panghat zal 28 dergelijke dansen opvoeren, in een choreografie van Chaitanya Dave, een meester in de sacrale en traditionele dans. Deze in de eerste plaats ludieke en dynamische voorstelling wil het publiek meevoeren naar het hart zelf van de tradities van Gujarat, waarvan ze de authenticiteit ten volle respecteert. Tijdens dit Belgisch optreden zal de groep ook een nieuwe muziekvariant van de tempelmuziek voorstellen. Een feestelijk moment in een werveling van gebaren, kleuren en gratie die niemand onberoerd zal laten.
Organisatie: ICCR, CC de Meent, Europalia International
43
Dans KERALA KALAMANDALAM Kathakali dans Datum 12.01.2014
Plaats Paleis voor Schone Kunsten, Brussel
Kathakali is een vorm van danstheater afkomstig uit Kerala. Dit hoogst geritualiseerde en dramatische theater bestaat al eeuwenlang en werd daarom door de Unesco opgenomen in het immateriële culturele erfgoed van de mensheid. De fascinerende voorstellingen vermengen dans, rituelen, muziek en toneel. De geraffineerde kostuums en de spectaculaire gecodeerde maquillage – het duurt verscheidene uren om ze voor te bereiden – nemen de toeschouwer mee naar de 15e eeuwse Indische tempelrituelen waaruit deze theatervorm is ontstaan. De voorstellingen duurden oorspronkelijk de hele nacht en vertelden episoden uit de grote Indische epen, de Mahabharata of de Ramayana, of uit het leven van Krishna. De school van Kalamandalam is een van de grootste scholen voor traditionele podiumkunsten in India. De leerlingen wonen er traditioneel samen met hun meesters om alle subtiliteiten en nuances van hun kunst te leren. Het toneelspel is immers fysiek heel erg belastend voor de acteurs. De concentratie en energie die nodig zijn voor de beheersing van alle gelaatsuitdrukkingen, blikken en mudras (houding van de handen) worden aangeleerd via methoden die onder meer afkomstig zijn uit de kalaripyatt, de oude vechtstport van Kerala. De School van Kalamandalam brengt “Balivadhom”, een uittreksel uit de Ramayana. Een filosofisch, mystiek en hypnotiserend moment.
Organisatie: ICCR, BOZAR, Europalia International
REVANTA SARABHAI Dans / Theater Data 24.01.2014 Plaats Les Halles de Schaerbeek, Brussel 25.01.2014 Les Halles de Schaerbeek, Brussel Revanta Sarabhai is danser, choreograaf, multimediakunstenaar en onafhankelijk regisseur. Hij voerde zijn eerste klassieke Indische solodans uit op achtjarige leeftijd en schreef zijn eerste choreografieën toen hij veertien was. Dat hij een wonderkind is, hoeft niet te verbazen, want hij is de zoon van Mallika Sarabhai, een van de eerste danseressen van de bharata natyam en kuchipudi die tot in Europa naam maakte. Ze vertolkte onder meer Druapadi in de befaamde film The Mahabharata van Peter Brook en betoverde met haar dansvoorstellingen decennialang het publiek in de hele wereld. Hoewel Revanta dus al vanaf jonge leeftijd een uitstekende opleiding genoot, is hij er toch in geslaagd zijn eigen talent te ontwikkelen en schoolde hij zich in verschillende traditionele, klassieke en hedendaagse dansen en in de voorouderlijke Indische vechtsporten. Nu brengt hij al deze disciplines samen in voorstellingen die hij opvoert in Azië, Europa en de Verenigde Staten. Sinds enige tijd verdeelt hij zijn tijd tussen Londen, zijn woonplaats, en Den Haag, waar hij choreograaf-in-residentie in het Korzo Theater is.
44
Dans Zijn voorstelling LDR (Long Distance Relation) verkent de complexiteiten en misverstanden van relaties op lange afstand. Via dans, theater, teksten, poëzie, video en muziek stelt hij vragen bij de fundamentele aard van de afstand: hoe kan je samen zijn als je gescheiden van elkaar leeft en voortdurend rondreist? De tekst en de beweging worden omhuld in een geluidslandschap, een geheel van stemmen die het wachten, het verlangen en de stilte van de scheiding uitdrukken. Een boeiende wandeling tussen lach en traan, tussen verleden en heden, tussen dans en poëzie. Revanta Sarabhai eigent zich het toneel met een grote eenvoud en lichtheid toe en beheerst zijn lichaam en zijn toneelspel perfect. Hij betovert het publiek met een subtiele gratie die hem onweerstaanbaar maakt
Organisatie: Les Halles de Schaerbeek, British Council & Europalia International
KALPANA RAGHURAMAN Data & plaatsen te bevestigen Kalpana Raghuraman is in Nederland geboren en getogen. Haar moeder wijdde haar al op heel jonge leeftijd in de bharata natyam in en opende aldus een weg die Kalpana nooit meer zou verlaten. Kalpana raakte meteen in de ban van de dans en vervolmaakte zich bij grootmeesters in India. Ze maakte van deze reizen gebruik om, in het kader van een master in de culturele antropologie, onderzoek te doen naar de dynamiek van de kennisoverdracht in de bharata natyam. Ze beschouwt zichzelf als iemand die “bruggen bouwt – tussen de culturen, de tradities, en de volkeren”. En tussen de tijdperken, want Kalpana brengt een originele, eerlijke en heel eigentijdse vorm van de traditionele voorouderlijke dans die de bharata natyam is. Haar choreografische werk is toegespitst op de hedendaagse dans maar put zijn inspiratie uit de klassieke Indische dansen. Al enkele jaren is Kalpana artist-in-residence bij het Korzo Theater in Den Haag, een nationaal productiecentrum gespecialiseerd in de hedendaagse dans.
Brussel, waar ze nu woont.
Ze creëerde verscheidene voorstellingen, waaronder Kiss of Life, Towards Dawns en Lost in Grey. Op uitnodiging van andere choreografen danste ze onder meer in Toxic Tears van Pedro Goucha Gomes. Ze wordt vaak gevraagd de choreografie te verzorgen van voorstellingen in buitenland, waaronder recent in Maleisië en India. Sinds kort verdeelt ze haar leven tussen Den Haag en
Organisatie: Europalia International
45
Marionettentheater YAKSHAGANA PUPPET onder leiding van Bhaskar Kogga Kamath Data 07 > 09.11.2013
Plaats Théâtre National, Brussel
Yakshagana is een vorm van traditioneel theater uit Karnataka, een deelstaat in het zuiden van India. Het omvat doorgaans een zingende verteller, muzikanten en acteurs die zowel dansen als de drama’s en dansen van de Hindoegoden uitbeelden. Het Yakshagana-marionettentheater is een van de varianten van dit populaire theater. De draadmarionetten passen de codes van de “menselijke” Yakshagana strikt toe: ze zijn zwaar geschminkt en dragen weelderige stoffen, juwelen en typische hoofddeksels. Dankzij gespecialiseerde houtbewerkers zijn de marionetten bijzonder beweeglijk en lijken ze echt tot leven te komen in de behendige handen van de poppenspelers, die tijdens de voorstelling de hele tijd zichtbaar blijven. De voorstelling wordt muzikaal ondersteund door een solozanger, de bhagavatar, die ook de tala (cymbalen) bespeelt, begeleid door chenda- en madale-trommels, een mukhavina-hobo en soms een harmonium. Hoewel het repertoire uit het sacrale put – hoofdzakelijk de Ramayana – voeren de marionetten op scène ongelooflijke sprongen uit: ze dansen, rijden paard, vliegen en vechten met het zwaard of de lans. De grappen en capriolen van clowns en aapjes – die zich niets van hun nochtans goddelijke oorsprong lijken aan te trekken – verlenen het geheel een picareske vaart die iedereen zal aanspreken. Bhaskar Kogga Kamath is de erfgenaam van de familie Kamath die al sinds de 17e eeuw de traditie van de Yaksahagana-marionetten en haar technieken bestendigt. Generatie op generatie leidt de familie Kamath jongeren op, en nu valt Bhaskar de eer te beurt om zijn gezelschap overal ter wereld voor te stellen.
Organisatie: ICCR, Théâtre National, Europalia International
THEATRE ZANNI Goutte d’eau
Data 26.10.2013 Plaats Bibliothèque d’Evere 17 > 24.11.2013 Bibliothèque centrale de Nivelles Goutte d’eau is de jongste productie van het Théâtre Zanni. Dit theater, dat 25 jaar geleden werd opgericht, mikt op de animatie en bewustmaking van kinderen via theatertechnieken, omdat we kinderen de zin voor het mooie en het vermogen tot luisteren, respect en openheid bij moeten brengen om onze samenleving in een positievere richting te sturen. De voorbije tien jaar willen de voorstellingen de kinderen vooral doen nadenken over en sensibiliseren rond het milieu en de natuur. Goutte d’Eau is ontstaan uit de sterke drang om een productie te maken over het thema water, bron van alle leven, en een Indiaas verhaal te vertellen. Samen met marionetten, gemanipuleerde objecten en muziekinstrumenten neemt actrice-vertelster Anne Van Rymenam het publiek mee op een initiatieparcours: een jonge Indiër moet op zoek gaan naar water om zijn oude, zieke oom te helpen. Het is een reis die kinderen ertoe aanzet respect te hebben voor het water en hen bewustmaakt van dit onschatbare kapitaal.
Organisatie: Theatre Zanni in samenwerking met Europalia International
46
Marionettentheater THEATRE ROYAL DU PERUCHET Le petit éléphant curieux
Data 26.10 > 17.11.2013
Plaats Théâtre Royal du Peruchet, Brussel Het Théâtre Royal du Peruchet stelt een zoölogische en muzikale vertelling voor, Le petit éléphant curieux van Rudyard Kipling, op de muziek van Le Carnaval des Animaux van Camille Saint-Saens. Kipling is een van de meest Indische onder de Engelse en Europese auteurs. Le petit éléphant curieux (The Elephant’s Child) behoort tot de verhalenbundel Just So Stories. Deze voorstelling inspireert zich nu eens op dierenfabels, dan weer op de kinderlijke verbeeldingswereld of een soort geleerde naïviteit. Ze nodigt kinderen uit de dieren van Afrika te ontdekken en de avonturen mee te beleven van een te nieuwsgierig olifantje dat wil weten wat krokodillen ’s middags eten. Dit leuke verhaal leert ons hoe het komt dat olifanten een slurf hebben.
Samen met deze voorstelling stelt het Internationaal Marionnettenmuseum, dat zich op dezelfde plek bevindt, ook zijn verzameling Indische marionetten voor. Het museum bezit een dertigtal Indische marionetten, onder meer de draadmarionetten van de bekende kathpuli (Rajasthan), marionetten uit de regio Orissa (draad- en handpoppen), een Rawana-demon uit Karnataka (schimmenspel), twee uitzonderlijke Togalu Bommata-stukken uit Andhra Pradesh (midden 19e eeuw), evenals enkele Togalu Gambaï Atta (schimmen) en andere schatten uit de Indische cultuur en haar verspreiding in andere Aziatische culturen (Myanmar, Indonesië, Thailand, Nepal en China). De tentoonstelling is toegankelijk tijdens de voorstellingen.
Organisatie: Théâtre Royal du Peruchet in samenwerking met Europalia International
47
48
MUZIEK
Muziek
Muziek is ongetwijfeld de kunstvorm die het best het wezen van India uitdrukt. Aanvankelijk schreef men aan de muziek een goddelijke oorsprong toe, maar ondertussen wordt ze al eeuwenlang gebruikt om verhalen en mythes uit India te vertellen. Al sinds mensenheugenis voedt de muziek India en wordt de muziek door India gevoed. De sacrale muziek begeleidt al eeuwenlang de dansen en rituelen in de tempels volgens vaste codes. De traditionele volksmuziek omvat een waaier van muzikale uitingen uit verschillende gebieden, culturen, religies en tijdperken, die allemaal de goden verheerlijkten en het leven en de dood vergezelden. Ze waren onlosmakelijk verbonden met de dans en uitten zich in een veelheid van vormen, ritmes, kleuren en instrumenten, overgeleverd door generaties van goeroes en leerlingen in perfecte symbiose. De grootste kracht van de Indische muziek schuilt ongetwijfeld in het feit dat de oorspronkelijke vormen nog altijd bestaan naast de varianten, versmeltingen en ontwikkelingen waarvoor ze als inspiratiebron dienen. De muziekvormen die uit deze gedurfde vermenging zijn ontstaan, versterken deze oorspronkelijke vormen zonder ze echter te vervangen. Ze bevestigen alleen maar de aantrekkingskracht van deze kunstuiting die, in India, niet beperkt blijft tot het aanleren van een techniek maar tegelijk een spirituele initiatie is. Het muzikale programma van europalia.india kan slechts een staalkaart bieden, een bijna willekeurige greep uit de enorme muzikale rijkdom die dit subcontinent te bieden heeft. Het omvat sacrale muziek, onder meer uitgevoerd door Hans Raj Hans tijdens de Sufi Night, gezongen door Vidya Shah of gedanst door de buitengewone Sidi Goma, de zwarte soefi’s van Gujarat. Het programma neemt de bezoeker ook mee op een geografische reis, van de Carnatische muziek uit het zuiden, onder meer gebracht door de zangeres Sudha Raghunathan of de viool van L. Subramaniam, tot de talloze stemmen en muzikanten die de Hindoestaanse muziek uit het noorden vertegenwoordigen, zoals Kaushiki Chakrabarty, de Gundecha Brothers, Amjad Ali Khan of Sandeep Das. Trouw aan het thema van het festival laat het programma van europalia.india ook ruimte voor ontmoetingen. Zo is er het concert van Remember Shakti, een synthese van alles wat de “indomanie” al veertig jaar betekent; maar er is ook het weerzien van Roland Van Campenhout en Chitraveena N. Ravikiran, het Ensemble Gilles Binchois en Aruna Sairam, of Aka Moon en de percussionist U.K. Sivaraman. En dan is er nog de jeugd! Of het nu om jazz gaat, wereldmuziek, fusion, experimentele of elektronische muziek, het europalia.india festival wil de jongeren boeien en hun nieuwsgierigheid opwekken, via onder meer Charanjit Singh, door sommigen de “vader” van de acid house genoemd, DJ Andy Votel, van de goudmijn van vinylheruitgaves Finders Keepers en DJ Dom Thomas, de accordeon van Tuur Florizoone gekoppeld aan de legendarische percussionnist Trilok Gurtu, de betoverende stem van Suheela Raman, of nog de percussie van Talvin Singh en de klank- en videoreis van Christophe Chassol… 50
Muziek GUNDECHA BROTHERS Datum 5.10.2013
Plaats Huis van Culturen en Sociale Samenhang, Molenbeek Umakant en Ramakant Gundecha, beter bekend als de Gundecha Brothers, behoren tot de beste vertolkers van de dhrupad (gezongen, traditionele poëzie van Noord-India). De dhrupad is de meest klassieke van de Indische zangstijlen, maar het belangrijke improvisatiegedeelte maakt hem tijdloos. Dat verklaart de recente wederopbloei van de liefde voor deze kunst, in India en overal ter wereld. De Gundecha Brothers volgden een klassieke opleiding muziek. Daarna legden ze zich toe op de dhrupad bij de meesters Ustad Zia Fariduddin Dagar en Ustad Zia Mohiuddin. Sindsdien laten ze de hele wereld kennismaken met de mooiste poëzie van Tulsidas, Kabir, Padmaker, Nirala. Ze geven niet alleen concerten, maar begeleiden ook talloze workshops tijdens festivals en in verschillende instellingen overal ter wereld. Ze hebben bovendien ook een instelling opgericht in Bhopal om de dhrupadtraditie weer aan te wakkeren.
Organisatie: ICCR, HCSS, Europalia International
SHUJAAT KHAN sitar & ensemble Data 16.10.2013 Plaats Cultuurcentrum, Hasselt 17.10.2013 Kunst in Pepingen Shujaat Khan is een wonderkind en waardige nakomeling in een lijn van zeven generaties muzikanten. Hij begon sitar te spelen toen hij drie was. Vanaf zes jaar trad hij op voor publiek. Hij past de gayaki ang-stijl toe en bootst zo de menselijke zang na. Hij zingt echter ook zelf. Hij nam meer dan 60 cd’s op en speelt overal ter wereld. Hij kreeg een nominatie voor de Grammy Awards in de categorie Wereldmuziek voor het album Ghazal, waarop de sitar van Shujaat Khan en de kamânche van de Iraanse muzikant Kayhan Kalhor samen te horen zijn.
Organisatie: ICCR, cc Hasselt, Kunst in Pepingen, Europalia International
SUSHEELA RAMAN (UK) TALVIN SINGH, live act (UK) DR DAS AS DJ (UK) Datum 17.10.2013
Plaats Le Phénix, Valenciennes (FR)
Als Britse van Indische afkomst bracht Susheela Raman haar jeugd door in Engeland en dan in Australië, opgevoed tussen de tradities en Carnatische gezangen uit Tamil Nadu waarvan haar ouders afkomstig waren. Al op heel jonge leeftijd werd ze door haar moeder en dan door een zanglerares uit Chennai in de traditionele zangkunst ingewijd. In haar tienerjaren ontdekte ze de funk en de soul, later de blues en de jazz, en leerde ze ook die technieken aan.
51
Muziek Na een lange reis in India, waar ze les volgde bij Shruti Sadolikar – een van de grootste Carnatische stemmen – keerde ze terug naar Engeland. In 2001 kwam haar eerste soloalbum uit, Salt Rain. Haar sensuele stem, vermengd met een subtiele mix van ritmen en melodieën, verzekerde onmiddellijk haar succes bij zowel de muziekpers als het internationale publiek. Ondertussen heeft ze nog vier andere albums uitgebracht die allemaal van een even sterke kruisbestuiving getuigen, nu eens met de klemtoon op de popmuziek, dan weer op de traditionelere muziek. Met haar fluwelen stem voert Susheela het publiek een etherische, ijle en ritmische muzikale wereld binnen. Zij mocht zeker niet ontbreken op dit europalia.india festival! Talvin Singh Matharoo is een producer, componist en tabla muzikant. Hij staat bekend voor zijn vernieuwende muzikale fusies tussen klassieke Indische muziek en Drum & Bass. Hij wordt bestempeld als een deel van de Asian Underground, een elektronisch subgenre en ook wel de Indische en/of Aziatische elektronische muziek genoemd. Nadat hij met Siouxsie and the Banshees en met Björk had samengewerkt in het begin van de jaren ’90, bracht Talvin Singh zijn eerste soloalbum, OK, uit. Dat werd een succes bij het publiek en ook bij de critici. Sindsdien heeft Singh samengewerkt met talrijke artiesten zoals Madonna, Björk, Sun Ra en Massive Attack. Dr. Das is bassist, producer en DJ. Hij is een van de stichtende leden en de oorspronkelijke bassist van Asian Dub Foundation. Dankzij deze samenwerking wist hij een muzikale reputatie van diepe melodieuze en cyclische baslijnen te vestigen. Het eerste soloalbum van Dr. Das, Emergency Basslines, kwam uit in 2006 en was oorspronkelijk een studioproject. Maar hij heeft ook live gespeeld onder de naam van Emergency Bass Sound System en kreeg soms de versterking van jazzmuzikanten en/of zangers, waaronder de soefizanger Sukhawat Ali Khan en de Franse gitarist Pascal Vaucet. Dr. Das heeft o.a. opgetreden in de Verenigde Staten, in Groot-Brittannië, Frankrijk, België, Spanje, Tsjechië en Bulgarije. Hij heeft een grote bijdrage geleverd aan het nieuwe album van Asian Dub Foundation, dat nu in de mix is bij Adrian Sherwood, en waarvan de uitgave voorzien is midden 2013.
Organisatie: Le Phénix & Europalia International, British Council
TARUN BHATTACHARYA santoor & ensemble Datum 25.10.2013
Plaats Flagey, Brussel
Tarun Bhattacharya is een van de bekendste santoorspelers. De santoor is een zeer ingewikkeld, melodisch percussie-instrument. Tarun Bhattacharya werd bekend door zijn revolutionaire benadering van de santoor. Zijn percussie is legendarisch, maar ook de technieken (meend, picking of glissando) die hij heeft ontwikkeld en die nooit eerder op de santoor waren gespeeld. Hij gaat meermaals op internationale tournee et neemt deel aan verschillende muziekprojecten ter wereld. Zijn concerten brengen het publiek steeds weer in vervoering.
Organisatie: ICCR, Flagey, Europalia International
52
Muziek SUDHA RAGHUNATHAN zang & ensemble Data 26.10.2013 27.10.2013
Plaats Gare Saint-Sauveur, Lille (FR) Caserne Fonck, Liège
Sudha Raghunathan zingt Carnatische muziek, de klassieke, traditionele muziek van Zuid-India. Ze is een voorbeeld in haar discipline en is een van de populairste artiesten op de Indische televisie en radio. Sudha Ragunathan is een revelatie voor het Westen. Ze kreeg de meest gegeerde Indische prijzen en nam meerdere cd’s op. De concerten van Sudha Raghunathan vermengen fantastische stemvariaties met ontroerende solo’s en uitzonderlijke timbres.
Organisatie: ICCR, lille3000, Festival Voix de femmes, Europalia International
L. SUBRAMANIAM & KAVITA KRISHNAMURTHY & ensemble Data 25.10.2013 Plaats Flagey, Brussel 26.10.2013 Dr. Anton Philipszaal, Den Haag (NL) Er zijn talloze muzikale families, maar slechts weinige weten de verschillende familiesamenstellingen en de vele invloeden te combineren met zo veel talent. Dr. Lakshminarayana Subramaniam is componist, dirigent en een volleerde violist. Hij volgde een opleiding Carnatische en Westerse klassieke muziek en zijn virtuoze vertolkingen en composities in jazz-fusion zijn befaamd. Hij heeft meerdere samenwerkingsprojecten achter de rug met enkele grote namen uit de muziekwereld, zoals Yehudi Menuhin, Stéphane Grappelli of Herbie Hancock. Zijn echtgenote, Kavita Krishnamurthy, is een beroemde playbackzangeres van Bollywood. Ze vertolkte met name de composities van R.D. Burman en A.R. Rahman en won verschillende prijzen. Ambi, de zoon van Dr. Subramaniam, is een getalenteerde violist. Hij reist de wereld rond sinds zijn zevende om alleen of met zijn vader concerten te geven. Dit briljante muzikale trio op één podium neemt u mee naar een uniek moment van jazz, klassieke Westerse en Oosterse muziek en Bollywood.
Organisatie: ICCR, Flagey, Dr. Anton Philipszaal, Europalia International
53
Muziek HANS RAJ HANS
Data 25.10.2013 Plaats Gare Saint-Sauveur, Lille (FR) 26.10.2013 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Dans le cadre du Sufi Night Hans Raj Hans is een icoon van de Indische soefi-zangen. Zijn passie voor de devotionele muziek maakt hem niet enkel in eigen land bekend, maar ook in het buitenland. Hij onderwijst het soefisme overigens op universitair niveau in de Verenigde Staten. Hij is van alle markten thuis waardoor zijn ster nog hoger rijst: Hans Raj Hans is een groot vertolker van de traditionele punjabimuziek, maar ook van klassieke zang en muziek voor Bollywoodfilms en punjabifilms. Hij bracht ook zijn eigen album met Indipop uit en zong met name samen met Nusrat Fateh Ali Khan. Hij heeft meer dan 20 albums op zijn palmares staan. Hans Raj Hans zal optreden tijdens de Sufi Night in de Bozar, omringd door de grootste soefizangers van de wereld.
Organisatie: ICCR, lille3000, BOZAR, Europalia International
ADIVASI SIDI DHAMAL GOMA PARTY o.l.v. Hanif Bhai Data 27.10.2013 Plaats Gare Saint-Sauveur, Lille (FR) 13 > 26.10.2013 Verschillende steden en scholen in Wallonië en Brussel, tournee georganiseerd door de Fédération des Jeunesses Musicales Wallonie-Bruxelles De Sidi Goma zijn nakomelingen van zwarte soefi’s uit het oosten van Afrika. Ze vestigden zich in India in de 13e eeuw, maar lieten hun Afrikaanse dans en muziek niet verloren gaan. De dansers voeren krachtige, ritmische rituelen uit waarbij ze in trance raken. De muziek zwelt aan tot een climax en beetje bij beetje bereiken ze een staat van extase. Op het hoogtepunt breken ze kokosnoten op hun hoofd! De rituelen van de Sidi Goma bevatten ook solo’s met een malonga, een instrument met een snaar dat lijkt op de Braziliaanse berimbau, en meer statische, devotionele delen met gebeden (de Zikr) en rituele gezangen (baithi, dhamal en gawwali). De uitbundige energie en vreugde van de Sidi Goma werken aanstekelijk, hun rituelen hypnotiseren en hun IndischAfrikaanse tradities zijn fascinerend. Hun show is een moment van onvergetelijke extase.
Organisatie: ICCR, lille3000, Jeunesses Musicales Wallonie – Bxl, Europalia International
54
Muziek ABHAY SOPORI santoor & ensemble Datum 31.10.2013
Plaats MIM, Brussel Abhay Sopori is als het ware met een santoor in de hand geboren: zowel zijn vader als zijn grootvader zijn ook santoorspelers en waren ook zijn goeroes. Verder heeft hij een opleiding Westerse klassieke muziek gevolgd. Abhay staat bekend om de buitengewone maturiteit van zijn spel dat gekenmerkt is door heldere noten, melodieuze samenhang en gestage rythmes. Hij zou zelfs aan de oorsprong liggen van een opflakkerend enthousiasme voor de santoor in India, en meer bepaald voor de kunst en cultuur van de staten Jammu en Kashmir, waar de santoor van afkomstig is. Zijn concerten zijn unieke, intense momenten, doordat hij ook zijn santoorspel met zang begeleidt.
Organisatie: ICCR, MIM, Europalia International
MEETA PANDIT chant (TBC) Data TBC Plaats Vlaamse Opera of Handelsbeurs, Gent (in het kader van het BIG BANG kinderfestival) Paleis voor Schone Kunsten, Brussel De Studio, Antwerpen Organisatie: ICCR, Zonzo Compagnie, Europalia International
REMEMBER SHAKTI - JOHN MC LAUGHLIN - ZAKIR HUSSAIN, tabla - SHANKAR MAHADEVAN, zang - U. SRINIVAS, mandoline - V. SELVAGANESH, kanjira, ghatam, mridangam
Speciale toernee 40ste verjaardag Datum 07.11.2013
Plaats Paleis voor Schone Kunsten, Brussel
Om hun veertigjarige bestaan te vieren, organiseert de legendarische groep Remember Shakti in oktober en november een verjaardagstournee. In het kader van europalia.india zal de groep in Bozar een exclusief concert geven. Het kwintet Shakti, een Sanskriet-woord dat vrouwelijke scheppende kracht of energie betekent, werd in de jaren 1970 opgericht. De groep, die de Indiase Carnatische en Hindoestaanse muziek met jazz fusion vermengde, bestond uit heel grote namen: John McLaughlin op gitaar, Zakir Husain op tabla’s, Vikku Vinayakram op ghatam en L. Shankar op viool. Twintig jaar later bracht Remember Shakti de leden van het kwintet opnieuw samen en voegde er nog andere muzikanten aan toe. Voor hun concert in het kader van europalia.india zal de groep bestaan uit John McLaughlin (gitaar), Zakir Hussain (tabla’s), Shankar Mahadevan (zang), Uppalapu Srinivas (mandoline) en V. Selvaganesh (kanjira, ghatam en mridangam). Een groots moment met topartiesten. .Organisatie: BOZAR, Europalia International
55
Muziek ASHWINI BHIDE Data 09.11.2013 Plaats Muziekpublique, Brussel 10.11.2013 RASA Utrecht (NL) 11.11.2013 Bimhuis, Amsterdam (NL)
Ashwini Bhide heeft een stem als een nachtegaal en is opgeleid in de klassieke muziek van Noord-India. Zij is een van de meest fijnzinnige Indische diva’s. Haar stem kan 3 octaven aan en haar ontroerende liedjes zijn beroemd. Haar unieke zangstijl verenigt verschillende invloeden en tradities die soms uit heel oude composities stammen. Ravi Shankar zelf roemde haar voor haar stem en kennis. Ashwini Bhides khayal-gezangen met delicate en betoverende melodieën bekoren mensen overal ter wereld.
Organisatie: ICCR, Muziekpublique, Palmyra productions, Bimhuis, Europalia International
DJ ANDY VOTEL (UK) Data 08.11.2013 Plaats Tri Postal, Lille (FR) 09.11.2013 Eupen 10.11.2013 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel - Bozar Night
Oorspronkelijk van Manchester, is Andy Votel (geboren Andrew Shallcross) zowel muzikant, DJ, producer en grafisch ontwerper. Hij is betrokken bij verschillende muzieklabels, waaronder de goudmijn van muzikale heruitgaven Finders Keepers Records die zich wijden aan vergeten schatten uit alle genres: van psychedelische muziek over originele groepen tot wereldmuziek, jazz, … Op zijn eclectische en encyclopedische manier heeft Andy Votel talrijke evenementen en creatieve en succesvolle projecten georganiseerd, en steeds op zoek naar vergeten parels. Andy Votel is ook een bewezen expert in horrorfilms en de bijhorende soundtracks. Hij is de auteur van een mythische DJ-mix: Hindi Horrocore, ondertiteld: “From The Bollywoord Bloodbath: the B-Music form the Indian horror film industry”. Dat is het type van vondsten die hij zal bekend maken ter gelegenheid van europalia.india, voor een feestelijke medley van psychedelische muziek en Bollywooddisco, inclusief de zeldzame parels van Bappi Lahiri, R.D. Burman, Sapan Jagmohan en talrijke anderen…
Organisatie: lille3000, Meakusma, BOZAR, British Council, Europalia International
56
Muziek DJ EDO BOUMAN (NL)
Datum 08.11.2013
Plaats Tri Postal, Lille (FR)
Edo Bouman is een van ‘s werelds grootste Bollywoodmuziekverzamelaars. Hij staat aan het hoofd van het label Bombay Connection Record, dat de ondertussen beroemde acid house album van Charanjit Singh heruitbracht toen die al lang vergeten was. Het label heeft ook meerdere compilaties uitgebracht met Indische parels uit Bouman’s privécollectie.
Organisatie: lille3000 & Europalia International
DJ DOM THOMAS
Datum 08.11.2013
Plaats Tri Postal, Lille (FR)
Dom Thomas is mede-eigenaar van het label Brutal Music, dat zich voornamelijk concentreert op het mixen van obscure proto-house, psychedelische muziek en wonderlijke funk. Als stichter van het label Finders Keepers, de « archeologen » van vinyl en specialisten van B-kantjes, heeft Dom Thomas de wereld rondgereisd en zijn kosmische mengelingen verspreid onder de amateurs van het genre. Hij is een grote liefhebber van B-kantjes, verouderde ontwerpen en obscure, half vergane, maar verleidelijke popmuziek en bouwde doorheen de jaren aan een buitengewone verzameling platen, die een donderend succes zijn op de dansvloer van een ontluikende subcultuur. De goudzoeker en beat-fanaat zal voor europalia.india zijn platenbakken omkeren op zoek naar Indische pareltjes. .
Organisatie: lille3000, British Council, Europalia International
57
Muziek CHRISTOPHE CHASSOL (FR)
Datum 10.11.2013
Plaats Palais des Beaux Arts, Brussel - Bozar Night
Pianist, componist en arrangeur Christophe Chassol ontdekte de muziek al op vierjarige leeftijd. Chassols oeuvre is in geen enkele categorie onder te brengen. Zijn composities maken op verrassende manieren gebruik van stem, muziek, geluiden en beelden. “De harmonisatie van de werkelijkheid” staat centraal in zijn werk. Ter gelegenheid van europalia.india brengt Christophe Chassol INDIAMORE, een werk dat film en muziek vermengt. De film is gedraaid in Calcutta en Benares en legt niet alleen de geluiden van de stad, van de Ganges en van het verkeer vast, maar ook de woorden, muziek en gezichten van de sitarspelers, percussionisten, zangers, dansers en kinderen. Boven op die geluiden en beelden plaatst hij de livemuziek van zijn klavier, begeleid door drums. Een sterk en intens moment, een bruisende ode aan India. Organisatie: BOZAR, Alliance française, Europalia International
CHARANJIT SINGH Elektronische muziek Data 08.11.2013 Plaats Tri Postal, Lille (FR) 09.11.2013 Eupen 10.11.2013 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel - Bozar Night
Tussen de jaren zestig en tachtig heeft Charanjit Singh, gitarist en synthesizerspeler, meegewerkt aan de soundtrack van verschillende Bollywoodfilms. Hij vertolkte vooral de componisten Shankar-Jaikishan, S.D. Burman en Laxmikant-Pyarelal. Hij brak door met zijn album Synthesizing: Ten Ragas to a Disco Beat (1982), een fusie van elektronische muziek en klassieke Indische raga’s. Het album was niet meteen een succes, maar werd enkele jaren later beschouwd als het eerste voorbeeld van acid house. Hij onttroonde a posteriori het album “Acid Tracks” van Phuture (1987) dat tot dan toe beschouwd werd als het eerste in het genre. Sinds de heruitgave van het album in 2010 wordt de muzikale waarde ervan unaniem erkend. Soms wordt de vergelijking doorgetrokken naar het werk van hedendaagse elektronische muzikanten zoals Ceephax, Phuture 303 en Aphex Twin. Organisatie: lille3000, Meakusma, BOZAR, Europalia International
58
Muziek VIDYA SHAH Religieuze muziek Datum 21.11.2013
Plaats Cultuurcentrum de Borre, Bierbeek Oorspronkelijk heeft Vidya Shah een opleiding gevolgd in Carnatische muziek. Vervolgens heeft ze zich opgeleid in andere poëtische zangstijlen khayal, thumri, dadra, ghazal gayaki, soefi en bhakti. In India is ze heel populair en ze heeft ook een heel aantal platen opgenomen, zowel in India als op buitenlandse labels. Verder is Viday Shah ook geëngageerd in verschillende projecten waaronder het project Women on Record, die het verspreiden van vrouwelijke zangers dankzij de revolutie van plaatopnames viert. Die verspreiding wordt vandaag verder gezet door de nieuwe media. Ze schrijft ook over muziek en in directeur van de programmatie van het Centre For Media and Alternative Communication. De concerten van Vidya Shah zijn ontroerend en indrukwekkend. Het publiek wordt weggevoerd naar de verschillende poëtische dimensies van de vele zangstijlen die zij beheerst.
Organisatie: ICCR, CC de Borre, Europalia International
AMJAD ALI KHAN sarod & ensemble Data
22.11.2013 Plaats Georganiseerd door Groep T, Leuven 23.11.2013 Centre culturel régional du Centre, La Louvière 24.11.2013 Bimhuis, Amsterdam (NL) 25.11.2013 Cultureel Centrum, Maasmechelen
Amjad Ali Khan bespeelt de 25-snarige sarod, een variant van de luit die in de klassieke Hindoestaanse muziek (noordelijk India) wordt gebruikt. Zoals zoveel grote muzikanten stamt hij uit een familie waarin de muzikale traditie, en die van de sarod in het bijzonder, al verscheidene generaties teruggaat. Het zouden overigens zijn voorouders zijn die het instrument hebben uitgevonden. Zijn eerste goeroe was zijn vader. De lange carrière van Amjad Ali Khan, met tal van internationale concerten en bekroond door diverse prestigieuze prijzen, wordt gekenmerkt door een onophoudelijk streven naar experimenteren met en verbeteren van zijn instrument. Hij heeft met tal van internationale artiesten samengewerkt, waaronder het Hong Kong Philharmonic Orchestra en Charlie Byrd. Zo verleende hij de tot dan toe miskende sarod zijn internationale erkenning. Kortom, het is een echte legende die in het kader van europalia.india zal optreden.
Organisatie: ICCR, Groep T, CCRC, Bimhuis, CC Maasmechelen, Europalia International
59
Muziek N. RAJAM, viool Data 22.11.2013 Plaats Espace Senghor, Brussel 23.11.2013 georganiseerd door Groep T, Leuven DRIE GENERATIES IN CONCERT N. Rajam is een beroemdheid in de Hindoestaanse vioolmuziek, de klassieke muziek uit het noorden van India. Ze liet zich inspireren door de bekende goeroe Omkarnath Thakur om de gayaki ang (Indische zangstijl) te ontwikkelen. Haar werk gaf een nieuwe dimensie aan de traditie van de Hindoestaanse vioolmuziek. Ze won hierdoor verschillende prijzen en kreeg de bijnaam “zingende viool”. Ze werd geboren in een familie van muzikanten (haar broer is de beroemde violist T.N. Krishnan) en zelf gaf ze haar talent door aan haar dochter Sangeeta Shankar, en vervolgens aan diens dochters, Ragini Shankar, 16 jaar, en Nandini Shankar, 12 jaar. Dit unieke concert brengt drie generaties vrouwen samen in dezelfde, subtiele beheersing van de Hindoestaanse viool.
Organisatie: ICCR, Espace Senghor, Groep T, Europalia International
SANDEEP DAS, tabla & SUHAIL YUSUF KHAN, sarangi & KUDSI ERGUNER, ney Data 26.11.2013 Plaats Paleis voor Schone Kunsten, Brussel 27.11.2013 De Centrale, Gent Sandeep Das is te bewonderen tijdens twee unieke ontmoetingen met de grootmeester Kudsi Erguner. Kudsi Erguner is een Turkse muzikant en wordt beschouwd als een van de meesters van de soefimuziek Mevlevi. Tevens is hij een van de beste neyspelers ter wereld (een schuine fluit die onlosmakelijk verbonden is met die ingewikkelde muziek). Kudsi Erguner heeft veel soloopnames gemaakt, maar speelde ook samen met zeer getalenteerde artiesten zoals Peter Gabriel, de groep Bassomatic van William Orbit, Jean-Michel Jarre, Maurice Béjart en Peter Brook, om er slechts enkele te noemen. Suhail Yusuf Khan zal de twee meesters op de sarangi (vedel met strijkstok) begeleiden.
Organisatie: ICCR, BOZAR, De Centrale, Lanxess AG, Europalia International
60
Muziek PANDIT SHUBHENDRA RAO, sitar SASKIA RAO-DE HAAS, cello & gitaar, met tabla begeleiding Datum 26.11.2013
Plaats Centre Culturel, Dinant Shubhendra Rao is componist en speelt solo op de sitar. Hij wakkert dialogen tussen culturen aan en betovert het publiek met concerten die niet «de zinnen prikkelen, maar de ziel raken” (The Hindu, New Delhi, 4 februari 2000). Hij was de beschermeling van Ravi Shankar en werd zeer bedreven op de sitar. Hij is echter ook een muzikant-denker die voortdurend de conventionele grenzen van zijn instrument wil verleggen. Subhendra is een waardige opvolger voor zijn meester, mocht optreden in de grootste zalen en op de grootste festivals ter wereld (Carnegie Hall in New York, WOMAD festival in Guernsey, Verenigd Koninkrijk, Sydney Opera House in Australië, National Arts Festival in ZuidAfrika, Théâtre de la Ville in Parijs, Festival van Edinburgh …) en sleepte in eigen land meerdere prijzen in de wacht.
Organisatie: ICCR, CC Dinant, Europalia International
SANDEEP DAS, tabla & HUM ensemble Data 25.11.2013 Plaats TBC - Ontmoeting met jongeren van de hip hop dansscène 28.11.2013 Triangel, Sankt-Vith 29.11.2013 Paleis voor Schone Kunsten, Brussel - collectieve improvisatie workshop geleid door Sandeep Das & het HUM-ensemble en een workshop leider van de hip hop dansvereniging, gevolgd door een interactief concert De carrière van Sandeep Das begint op achtjarige leeftijd. Op zestienjarige leeftijd al begeleidde hij als virtuoos tabla-speler Ravi Shankar. Later voegt hij nog vele andere Indische beroemdheden toe aan zijn lijst van samenwerkingen. De vaak gelauwerde muzikant beperkt zich echter niet tot een muziekcarrière, maar zet zich ook in voor cultuur en onderwijs. Hij is een van de kopstukken van de muziekgroep Silk Road Project, opgericht door Yo-Yo Ma, die culturen en muziek van over de hele wereld tracht te combineren. Deze ervaring helpt hem om in 2009 het HUM ensemble (Harmony and Universality through Music) op te starten. In deze groep verenigt hij grote wereldartiesten rond een gemeenschappelijk doel: het begrip tussen volkeren aanmoedigen door muziek en muziekonderwijs. Europalia.india geeft het publiek een zeldzame kans om een van de concerten van dit ensemble van artiesten bij te wonen.
Organisatie: ICCR, ArsVitha, BOZAR, Lanxess AG, Europalia International
61
Muziek ANURADHA PAL, tabla (TBC)
Data
30.11.2013 Plaats Opéra de Lille (FR) 01.12.2013 Opéra de Lille (FR)
Organisatie: ICCR, Zonzo Compagnie, Europalia International
KAUSHIKI CHAKRABARTY khyal & thumri Data 03.12.2013 Plaats Le Phénix, Valenciennes (FR) 04.12.2013 De Bijloke, Gent 05.12.2013 Flagey, Brussel 06.12.2013 Théâtre Royal, Namur
Van jongsaf aan wordt van Kaushiki Chakrabarty gezegd dat ze alle noten kan zingen. Ze sublimeerde haar prachtige stem door een strenge opleiding en dankt haar uitzonderlijke zangkunst ook aan haar goeroe, Prakash Ghosh. Hij leerde haar om technische virtuositeit, devotie en filosofische ontplooiing niet van elkaar los te koppelen. Haar liedjes zijn zo ontroerend en muzikaal diepgaand dat ze vandaag een van de beste zangeressen van haar generatie is en tot de grootste vertolkers van de Hindoestaanse muziektraditie wordt gerekend. Kaushiki Chakrabarty wordt op alle grote festivals ter wereld gevraagd en won, onder andere, de zeer gegeerde BBC World Music Award in 2005.
Organisatie: ICCR, Le Phénix, De Bijloke, Flagey, Théâtre Royal de Namur, Europalia International
62
Muziek MADHUP MUDGAL & ensemble Datum 19.01.2014
Plaats Volkshuis, Sint Gillis, Brussel
Madhup Mudgal, is een van de grootmeesters van de Indische klassieke muziek van zijn generatie. Hij leidt een van de oudste muziekscholen van Delhi, de gerenommeerde Gandharva Mahavidayalaya school, die opgericht werd door zijn vader en goeroe Vinay Chandra Maudgalya. Buiten zijn muzikale erfenis, heeft Madhup Mudgal het voorrecht gehad les te kunnen volgen bij goeroe’s zoals Shri Vasant Thakar, Pandit Jasraj en Kumar Gandharva.
Organisatie: ICCR, Volkhuis & Europalia International
HET MUZIEKPROGRAMMA WORDT NOG AANGEVULD DOOR CONCERTEN GEORGANISEERD DOOR PARTNERS VAN EUROPALIA.
63
Andere concerten Bollywood Masala Orchestra Data 19.10.2013 Plaats Centre Culture, Woluwé-Sint-Pieters-Woluwe www.whalll.be T 02-773.05.86 Organisatie W:Halll
Vijay Iyer Trio Data 25.10.2013 Plaats Handelsbeurs Concertzaal Gent www.handelsbeurs.be T 32 (0)9 265 91 65 Organisatie Handelsbeurs Concertzaal
Hars Wardhan, bansuri Data 27.10.2013 Plaats Art Base, Brussel www.clicmusic.be Organisatie Clic Music & Art Base
Joanne-Marie D’mello, sopraan & Pau Paiges, piano Data 01.12.2013 Plaats Walpurgis deFeniks, Mortsel www.walpurgis.be T +32 3 2356652 Organisatie deFENIKS – Walpurgis
Brussels Philharmonic Data 03.12.2013 Plaats Paleis voor Schone Kunsten, Brussel www.brusselsphilharmonic.be T +32 2 627 11 65
64
Andere concerten Thérèse Malengreau, piano Data 05.12.2013 Plaats cc De Schakel, Waregem www.ccdeschakel.be T 056 62 13 40 Organisatie cc De Schakel Waregem
Chrysalide Trio Data 12.12.2013 Plaats Ferme du Biéreau, Louvain-la-Neuve www.fermedubiereau.be T 070 22 15 00 Organisatie Ferme du Biéreau
Chrysalide Trio Data 25.01.2014 Plaats Centre Culturel, Hannut www.cchannut.be T 019 51 90 63 Organisatie Centre Culturel, Hannut
Raphaelle Brochet, zang Data TBC – concerten in Antwerpen en Gent www.raphaellebrochet.com
Bollywood Brass Band Data 14.12.2013 Plaats Muziekpublique Brussel www.lesitinerrances.com T +32 (0)2 217.26.00 Organisatie Siréas
65
66
BELGIUM MEETS INDIA
Residenties
VISUELE KUNST
* Max Pinckers en Hans Op de Beeck gaan voor de hoofdtentoonstelling Indomania, van Rembrandt tot de Beatles, in residentie in India. Tijdens hun verblijf maken zij beiden nieuw werk dat onthuld wordt tijdens de tentoonstelling. * Het internationaal residentieproject, AIR Antwerpen, gelegen in de Antwerpse Haven, ontvangt tijdens het europalia.india festival 2 Indische visuele kunstenaars. Aan hun residenties is eveneens een symposium verbonden dat doorgaat in het M HKA. * Art Walk Water, de artistieke wandeling lang de Maas in Luik verwelkomt Srinivasa Prasad, Asim Waqif en Navin Thomas in residentie.
DANS De jonge choreografe Sujata Goel kent België heel goed. Als eerste studente van Indische origine die tot P.A.R.T.S. werd toegelaten, volgde ze er van 2004 tot 2006 de volledige opleiding hedendaagse dans van Anne Teresa de Keersmaeker. Van 27 november tot 14 december 2013 komt zij opnieuw naar Belgiê voor een residentie in Monty te Antwerpen.
LITERATUUR
* Traditiegetrouw opent Passa Porta tijdens europalia.india ook zijn deuren voor residenties van Indische schrijvers. De namen van de schrijvers worden later meegedeeld.
68
Concerten & dans CHITRAVEENA RAVIKIRAN veena
Datum 06.10.2013
&
ROLAND VAN CAMPENHOUT gitaar
Plaats Sint-Baafsabdij, Gent Europalia.india zal niet alleen het toneel van zijn ontmoetingen, maar ook van blij weerzien. Niet te missen is dat van de Belgische bluesman Roland en chitraveenaspeler Chitraveena N. Ravikiran. Roland van Campenhout, beter bekend onder zijn voornaam Roland, is een meester van de blues en een eclectisch muzikant die zich al 35 jaar vol overtuiging en met een verbijsterend gemak ook waagt aan andere stijlen zoals folk, country en wereldmuziek.
Zijn partner voor het concert, Chitravina N. Ravikiran, waarmee hij al in 2009 samenspeelde, is wellicht een van de meeste actieve Indische componisten van westerse klassieke muziek en wereldmuziek. Hij bespeelt niet alleen de chitraveena (een fretloze luit) op een virtuoze en onovertroffen wijze, maar is daarnaast ook zanger, componist, goeroe en uitzonderlijk begenadigd spreker. Hij is tevens de bedenker van het concept Melharmony, een nieuwe benadering van de compositieleer en van de muzikale esthetiek. Melharmony wil een synergie scheppen tussen de eigenheid van de oosterse muziek en die van de westerse muziektradities door er melodische concepten en harmonische dimensies aan toe te voegen die in de ene of de andere traditie ontbreken. Twee uitzonderlijke muzikanten tijdens een uniek muzikaal weerzien!
Organisatie: ICCR, De Centrale, Europalia International IONAH TRIO:
ABHISEK LAHIRI, sarod PARTHA SARATHI MUKHERJEE, tabla Hideaki TSUJI, gitaar
&
YENTL DE WERDT, dans
Data 22.10.2013 Plaats 30CC, Leuven 23.10.2013 C-Mine, Genk Drie muzikanten, drie danseressen en vijf instrumenten: tabla, klassieke gitaar, sarod, shamisen en het lichaam. En nu, waar gaan we nu naartoe? We gaan samen. Het vertrekpunt van deze voorstelling is zich te bevrijden van onze culturele lagen om het authentieke van onze diepe natuur terug te vinden, buiten iedere gedachte. Het is een voelbare sensualiteit die verankerd is in het nu en hier. We experimenteren de essentie door wat we horen, zien of voelen. We nodigen het publiek uit voor een interactief spel, een kruisbestuiving tussen muziek en dans. Wij, jullie, en wat tussenbeide ligt. Een reis waar alle zintuigen in commotie worden gebracht.
Organisatie: ICCR, C-Mine, 30CC, Europalia International
69
Concerten & dans ARUNA SAIRAM, zang H.N. BHASKAR, viool SATISH KUMAR, mridangam
&
ENSEMBLE GILLES BINCHOIS
Data 24.10.2013 Plaats Paleis voor Schone Kunsten, Brussel 25.10.2013 AMUZ, Antwerpen Al dertig jaar vertolkt het Ensemble Gilles Binchois even enthousiast zijn repertoire van muziek uit de 15e en 16e eeuw en kerkgezangen uit het middeleeuwse christendom. Gesteund door hun ruime ervaring stelde het ensemble zich doorheen de jaren ook open voor andere repertoires. Ze slaan bruggen tussen en gaan de dialoog aan met andere culturen, met name door middeleeuwse monodieën. Ze hebben meerdere platen gewijd aan Indiase, Marokkaanse, Iranese of Spaanse muziek. Op het einde van de jaren 1990 ontmoette Dominique Vellard (stichter en directeur van het Ensemble Gilles Binchois) Aruna Sairam (bekend als vertolker van Carnatische zang). Ze hadden heel wat raakpunten. Dat resulteerde in een dertigtal recitals over de hele wereld en de opname van de plaat Sources, Chants dévotionnels de l’Inde du sud et de l’occident médiéval. Daarna ontmoette het ensemble nog heel wat bekende namen en culturen en voegde het melodische instrumenten toe om de zangers van de verschillende tradities te begeleiden: de viool voor Carnatische zang, de oud voor Arabische muziek, de vedel voor middeleeuwse tradities en percussie voor verschillende muziekstijlen: mridangam, zarb en daf. Voor europalia.india wordt het Ensemble Gilles Binchois begeleid door Aruna Sairam met Carnatische zang, H.N. Bhaskar op de viool en percussionist Satish Kumar op de mrindagam..
Organisatie: BOZAR, AMUZ in samenwerking met Europalia International U.K. SIVARAMAN, mridangam
&
AKA MOON
Data TBC Plaats KVS, Brussel TBC 30CC, Leuven TBC Cultuurcentrum De Grote Post, Oostende AKA Moon ontstond begin jaren 1990 en werd meteen een unicum in de wereld van de jazzmuziek. Deze avantgardeband bestaat uit het trio Fabrizio Cassol, saxofonist en componist, Michel Hatzigeorgiou, bassist, en Stéphane Galland, drummer. Ze onderzoeken voortdurend allerlei tradities en vermengen ze met hun eigen muzikale wereld. Na de eerste ontmoeting van de muzikanten met de pygmeeënstam Aka ging hun interesse uit naar Afrikaanse, Indiase, Maghrebijnse, Cubaanse, Arabische, Afro-Amerikaanse en Europese tradities. Polyritmiek en polyfonie rijgen hun concerten aan elkaar. Ze glijden van de ene muzikale zin in de andere, van het ene ritme in het andere en creëren buitengewone, buitenzinnige, zelfs kosmische muzikale wervelwinden. Ze hebben met indrukwekkend veel virtuoze muzikanten met verschillende traditionele achtergronden samengewerkt en spelen zowel in trio als in grotere formaties. Voor europalia.india speelt Aka Moon samen met Umayalpuram K. Sivaraman, een percussionist van maar liefst 77 jaar. Het wordt een blij weerzien, want in 1995 nam Aka Moon met deze befaamde mrindagamspeler de plaat Invisible Moon op. Soms speelt Umayalpuram K. Sivaraman alleen, dan weer heeft hij een begeleidende rol of maakt hij deel uit van een jugalbandhi (duo van twee Indiase solisten). In elk geval worden zijn technieken, innovaties en inventiviteit ook vandaag nog zeer gewaardeerd. Umayalpuram K. Sivaraman is bijgevolg een bron van inspiratie voor vele artiesten die hem willen evenaren.
Organisatie: ICCR, KVS, 30CC, CC De Grote Post, Europalia International
70
Concerten & dans B.C MANJUNATH, mridangam
&
VISIONS OF INDIA by Johanne Saunier
JOHANNE SAUNIER JIM CLAYBURGH INE CLAES JOACHIM LACROSSE
Data 06 >07.12.2013 Plaats Espace Senghor, Brussel TBC Cultuurcentrum De Grote Post, Oostende Visions of India is een sublieme uitwisseling door dans en muziek tussen Johanne Saunier en Ine Claes (danseressen) et 2 muzikanten, B.C Manjunath (de veelbelovendste mridangam-speler van zijn generatie) en componist Joachim Lacrosse (Sitardust). De opdracht van de dans is hier lichamelijk en heel nauwkeurig de muziek weer te geven en het publiek uit te nodigen alles wat gehoord wordt ook te voelen, te beleven en te zien; kortom moet de dans een visuele en toegankelijke weergave bieden dat ritme overstijgt. Voor europalia.india zal het quatuor werken op de muziek van Joachim die tracht de typische melodie en ritme van Indische (Carnatische en Hindoestaanse) muziek aan andere muzikale vibraties open te stellen, en een ware fusie te creëren dat het naast elkaar plaatsen van stijlen of culturen voorbijstreeft. Visions of India vertrekt van de complementariteit van de melodieke eenvoudigheid en helderheid van de sitar en de ingewikkelde frenesie van de mrindangam. De voorstelling zal plaatsvinden in Espace Senghor in Brussel. Geen decor, enkel verlichting om de rechtstreekse dialoog tussen twee danseressen en twee muzikanten subtiel te belichten.
Organisatie: Espace Senghor, CC De Grote Post in samenwerking met Europalia International
MILAAP/ENCOUNTERS
Timeless conversations in the spirit of the Kalbelia’s dedicated to Khatu Sapera Concept door Maya Sapera rn Maïté Bail Date 14.12.2013
Plaats De Centrale, Gent Milaap (‘ontmoetingen’ in het Hindi) vertelt het verhaal van culturen in contact met elkaar. Grenzen vervagen, internet verbindt mensen aan beide kanten van de wereldbol, multiculturaliteit is overal een werkelijkheid. Milaap is de toekomst van de interculturele dialoog, van de ontmoeting en symbiose tussen Indische en de Europese culturen. Milaap is de naam van een project, van een documentaire, van de creatie van een intercultureel muziek- en dansspektakel. Enerzijds is het een documentaire over de creatie van het interculturele dans- en muziekvoorstelling en anderzijds, het voorstellen van het spektakel met het documentaire. Kalbelya, een dans van Rajasthan en bijhorende muziek staan centraal. De documentaire gaat in première tijdens Europalia 2013 en wordt dan samen met de voorstelling gepresenteerd.
Organisatie: De Centrale in samenwerking met Europalia International
71
Concerten & dans TUUR FLORIZOONE, accordeon MICHEL MASSOT, tuba & trombone MARINE HORBACZEWSKI, cello
&
TRILOK GURTU, percussionist (D)
Data 19.12.2013 Plaats 30 CC, Leuven 20.12.2013 C-Mine, Genk
Europalia.india heeft als thema ‘ontmoeting’ en deze ontmoeting is er eentje van formaat. Ter gelegenheid van het festival spelen drie bekende Belgische muzikanten, met name Tuur Florizoone (accordeon), Michel Massot (tuba, trombone) en Marine Horbaczewski (cello), samen met de Indische componist en meester in percussie Trilok Gurtu. Trilok Gurtu kan als geen ander elementen van de drum opnemen in het spel van de traditionele tabla. Zijn composities zijn een mengeling van Indiase muziek, wereldmuziek, jazz-fusion en tal van andere muzikale tradities. Hij nam soloalbums op, maar werkte ook samen met heel wat artiesten zoals Jan Garbarek, John Mc Laughlin, Pat Metheny, Terje Rypdal, Gary Moore, Joe Zawinul, Bill Laswell, Maria João & Mário Laginha en Robert Miles.
Organisatie: 30CC, C-Mine, Europalia International
MADHUP MUDGAL, zang
&
RAGINI TRIO met LANDER GYSELINCK, drum NATHAN DAEMS, saxofoon MARCO BARDOSCIA, bas
Data 17.01.2014 Plaats Cultuurcentrum de Meent, Alsemberg 18.01.2014 Cultuurcentrum De Werf, Aalst
Nog steeds bij de ‘ontmoeting’ een niet te missen concert van een grootmeester van de Hindoestaanse zang en drie jazzmuzikanten. Madhup Mudgal, is een van de grootmeester van de Indische klassieke muziek van zijn generatie. Hij leidt een van de oudste muziekscholen van Delhi, de gerenommeerde Gandharva Mahavidayalaya school, die opgericht werd door zijn vader en guru Vinay Chandra Maudgalya. Buiten zijn muzikale erfenis, heeft Madhup Mudgal het voorrecht gehad les te kunnen volgen bij guru’s zoals Shri Vasant Thakar, Pandit Jasraj en Kumar Gandharva.
Het Ragini Trio, Lander Byselinck, percussie, Nathan Daems, saxofoon, en Marco Bardoscia, contrabas, speelt mee in de hoogste regionen van de europese jazz. Een ragini is een vrouwelijke toonladder uit de Indische klassieke muziek. Het betekent letterlijk kleur/tint oftewel schoonheid en melodie. Het Ragini Trio baseert zich op Indische klassieke muziek en geeft er een jazzy draai aan, een speelse aanpak met veel respect voor de oorspronkelijke traditie van de muziek. Madhup Mudgal, die gewoonlijk begeleidt wordt door de tabla of de tampura of de sitar, zal , naar aanleiding van europalia.india, zingen onder begeleiding van Indische en Westerse instrumenten: percussie, contrabas en saxofoon.
Organisatie: ICCR, CC de Meent, CC De Werf, JazzLab Series, Europalia International
72
Literatuur Bibliotheken Universiteiten Conferenties Lezingen
Literatuur
De Indische literatuur is zonder verrassing een van de oudste ter wereld. Denk maar aan de heilige teksten van de Hindoes, de Veda’s, of de grote heldendichten, de Ramayana en de Mahabharata. Die geschriften werden vele millennia geleden in het Sanskriet opgetekend, maar hebben tot op de dag van vandaag invloed op heel wat Indische artistieke werken. Een ontelbaar aantal hedendaagse dansen, tekeningen, miniaturen, muziekstukken, films en kunstvoorwerpen halen hun inspiratie immers uit deze oude geschriften. Op die manier werden ze ook doorheen de eeuwen heen overgeleverd. In India worden bovendien honderden talen gesproken, waarvan er twintig officieel erkend zijn, en het land is een niet te evenaren mengeling van verschillende culturen en tradities. Allemaal hebben ze zeer oude, enorm gevarieerde werken voortgebracht. Daarnaast loopt er een jonge, hedendaagse generatie rond die zich niet toespitst op de klassieke “Indische” thema’s, maar interesse toont in de wereld en zich op verschillende manieren uit, gaande van poëzie tot strips. Het is overigens onmogelijk om Indische literatuur te bespreken zonder de grote namen te noemen die zich buiten India hebben gevestigd. Het is immers vaak dankzij hen dat het publiek India heeft leren kennen. De Westerse lezer staat er over het algemeen niet bij stil dat heel wat van deze auteurs niet in India zijn geboren en soms zelfs immigranten van de tweede of derde generatie zijn. Er wordt nog hard gewerkt om het literaire programma van europalia.india op punt te stellen. Bij wijze van voorproefje stellen we u enkele literaire evenementen voor die enkele trouwe en ijverige literaire partners al hebben gepland in de herfst. Andere, even enthousiaste partners werken nog aan hun programma. * Passa Porta, het internationaal literatuurhuis in Brussel, neemt een Indiase auteur in residentie. * L’ Académie des lettres ontvangt François Emmanuel, een van onze grootste Belgische auteurs met een passie voor India, samen met Dhruba Gosh, een Indische sarangispeler. Zij komen samen voor een lezing van de novelle “Amour déesse triste” uit het laatste boek van François Emmanuel (“Les Murmurantes” Trois Nouvelles, verschenen bij uitgeverij Editions du Seuil in 2013). * Net zoals bij de vorige edities wijdt Indications het dossier van het septembernummer aan India, en in het bijzonder aan de literatuur van het land. Het team van Indications en de professoren die eraan meewerken, nemen de tips van cultuurkenners en het team van Europalia ter harte om studenten te helpen een gebied te ontdekken dat nog zeer miskend is in de wereldcultuur en hen vertrouwd te maken met de literaire kritiek. De studenten van Saint-Luc verzorgen de illustraties van de publicatie. Het nummer is vanaf september te koop in de boekhandel.
74
Bibliotheken Het is een traditie geworden: ter gelegenheid van de Europalia-festivals scharen de bibliotheken zich achter het project en hullen ze zich in de kleuren van het gastland. Verschillende bibliotheeknetwerken doen ook deze keer mee door workshops, conferenties, themaweken en filmprojecties over India aan te bieden. Sommige grijpen de kans aan om ook hun Indische boekencollectie en filmverzameling uit te breiden. Europalia.india zal dus in heel België aanwezig zijn via de deelnemende bibliotheeknetwerken. Hieronder vindt u een voorlopige lijst. Op de website europalia.india staan de links naar al deze netwerken. Klik hierop om de individuele programma’s van de bibliotheken te raadplegen.
Netwerk van de Nederlandstalige bibliotheken: * LOCUS, Vlaams steunpunt voor bibliotheken * Provinciaal Bibliotheekcentrum Antwerpen * West-Vlaams Informatienetwerk van Openbare Bibliotheken * Streekgericht Bibliotheekbeleid Oost-Vlaanderen * Streekgericht Bibliotheekbeleid Vlaams-Brabant * Provinciaal Steunpunt Limburgse Bibliotheken * Streekgericht Bibliotheekbeleid Brussel
Netwerk van de Franstalige bibliotheken met de steun van de Fédération WallonieBruxelles, Service de la Lecture publique: * la Bibliothèque publique centrale du Brabant wallon ; * la Bibliothèque centrale pour la Région de Brussel-Capitale ; * la Bibliothèque centrale du Hainaut ; * la Bibliothèque centrale de la Province de Liège ; * la Bibliothèque centrale de la Province de Luxembourg ; * la Bibliothèque centrale de la Province de Namur.
75
Samenwerking met de universiteiten
KU Leuven en de Stad Leuven Naar aanleiding van europalia.india wordt in oktober 2013 het India House Leuven geopend. Het is een initiatief van de stad Leuven, de KU Leuven en enkele andere stake-holders. Samen willen ze voortbouwen op een aantal initiatieven die in het recente verleden plaatsvonden, zoals de Euro India Summit die de stad Leuven in oktober 2011 heeft ontvangen en de Leuven India Focus die sinds april 2010 seminaries organiseert aan de KU Leuven. Dat gebeurt in nauwe samenwerking met een ander India-huis, het Casa de la India te Valladolid (Spanje). Het India House Leuven wil deze Leuvense (en ruimer ook Vlaamse) belangstelling voor India verder verankeren via culturele, academische, economische en sociale activiteiten. Het biedt ook een thuishaven aan de grootste Indische studentengemeenschap van België en aan andere Indiërs in het Leuvense. Het India House Leuven wordt gehuisvest in de Romaanse Poort. In het najaar van 2013 zal dat verscheidene activiteiten coördineren, zoals tentoonstellingen, lezingen, een ‘religieus weekend’, enz. De stad Leuven: http://www.leuven.be/ De KU Leuven en India: http://www.kuleuven.be/international/india/ De Leuven India Focus aan de KU Leuven: http://ghum.kuleuven.be/ggs/projects/india_focus/ De Case de la India Valladolid: http://www.casadelaindia.org/indianet/cm
ULB Ook de ULB organiseert evenementen in het kader europalia.india. De programmatie is nog niet afgerond maar hieronder al een aantal evenementen die vaststaan. * Tentoonstelling «Art et savoir de l’Inde»: van 7 november tot 15 februari in de Bibliothèque des sciences humaines van de ULB (niveau 2), opening op 7/11 om 18u (Organisatie J.M.Delire, Archives des Bibliothèques, Altaïr ULB) * Conferentiereeks «Les sciences de l’Inde», op zaterdag 23/11, 30/11, 7/12, 8/2 en 15/2 (lokaal 2VIS van de Bibliothèque des sciences humaines, ULB), Opening op 23/11 om 10u15 door Pierre-Sylvain Filliozat (Organisatie J.M.Delire, Archives des Bibliothèques, Altaïr ULB) * Themadagen «Jeux indiens et d’origine indienne», op 13 en 14/12, op de Haute Ecole de Brussel (HEB : 62, De Fré-laan, 1180) en in L’Institut des Hautes Etudes de Belgique (IHEB : 44, Jeannelaan, 1050) (Organisatie : M.Vanlangendonckt, J.M.Delire, HEB, IHEB) Telefoon: : T 02.649.38.98 (Archives des Bibliothèques), T 02.374.00.99 (HEB) Website : asindia.eu (onder constructie)
76
Samenwerking met de universiteiten
UGent Tal van activiteiten worden georganiseerd door UGent. Hierbij al een eerste greep uit hun programma.
* Expo Sanskriet: zie hoofdstuk tentoonstellingen * In het kader van de tentoonstelling zal de lezingenreeks «India. Een wereld van verhalen»
plaatsvinden. De lezingen worden gegeven door tien verschillende medewerkers van de faculteit Letteren en Wijsbegeerte. Ze belichten elk een ander aspect van de verhalencultuur van India (van volks tot klassiek, in literatuur, podiumkunsten, beeldende kunst, religie).
Datum Plaats
elke woensdagavond van 16 oktober tot 18 december Het Pand, Zaal Rector Gillis
* Lezing met Harish Trivedi
* Filmprogramma 10.10.13 07.11.13 05.12.13 13.02.14 06.03.14 03.04.14 08.05.14
Rab ne bana di jodi (167 min.) Devdas (159 min.) A Wednesday (103 min.) English Vinglish (133 min.) Mangal Pandey: The rising (151 min.) Zubeidaa (153 min.) Zindagi na milegi dobara (153 min.)
77
Conferenties, lezingen en andere evenementen
HET PROGRAMMA IS NOG IN VOLLE ONTWIKKELING. DE VOLGENDE EVENEMENTEN STAAN AL VAST: Symposium: Sarai Reader 09:
The Exhibition, An Extension Datum: tbc Het symposium zal onderzoeken hoe hedendaagse kunst, onderzoek en social engagement in India vandaag verweven zijn. Mede-georganiseerd door het hedendaagse kunstcollectief RAQS. Gekoppeld aan dit symposium zullen tevens twee residenties plaatsvinden in AIR Antwerpen, een internationaal residentieproject gelegen in de Antwerpse Haven. Plaats: M HKA, Antwerpen leuvensestraat 32 - 2000 Antwerpen Sponsor: Haven van Antwerpen
Conferentie “The Romani People: from India to Europe”
Gevolgd door een filmprojectie: Latcho drom (1993) van Tony Gatlif Data: TBC Plaats: Istituto Italiano di Cultura, Brussel Organisatie: EUNIC Brussels
Seminarie « Transcultura »
Datum: 07.12.2013 Plaats en organisatie: BOZAR LITERATUUR, Brussel
Lezing/concert met auteur François Emmanuel en muzikant Dhruba Ghosh
ter gelegenheid van de uitgave van François Emmanuel’s laatste roman Les Murmurantes Data : TBC Plaats: Académie Royale de Belgique Organisatie: Librairie Tropisme, Académie royale de langue et de littérature françaises de Belgique
Conferentie “Tintin en Inde” door Alok Nandi
Datum : 10.01.2014 Plaats en organisatie: Musée Hergé, Louvain-la-Neuve
Conferentie « Qu’est-ce que l’hindouisme ? » door Marc Parent Data : TBC Plaats : Stadhuis, Brussel Organisatie : La Bibliothèque des Riches-Claires
Conferentie « L’héritage culturel belge en Inde » door Philippe Falisse Data : TBC Plaats en organisatie : Charlier Museum, Brussel
78
Conferenties, lezingen en andere evenementen
Conferentie « Technique picturale de Jean Robie » door Brigitte Schuermans
Data : TBC Plaats en organisatie : Charlier Museum, Brussel
The 6th International Conference CPDP met focus op India
Data: 24 > 26.01.2014 Plaats: Les Halles de Schaerbeek, Brussel Organisatie : CPDP
Projet Europe Refresh
Data: 15/11 au 17 /11 2013 Plaats: Les Halles de Schaerbeek, Brussel Organisatie : Halles de Schaerbeek, KissKissBankBank
Multimediale avond « Pechakucha »
Een serie van korte gesprekken in 400 seconden voor elke spreker Data: 28.11.2013 & 22.01.2014 Plaats: ULB, Brussel Organisatie: Alok Nandi, Architempo
Conferentie « Les manuscrits du Ramayana, joyaux de l’art moghol door Amina Taha Hussein Okada, hoofdconservator Museé des Arts asiatiques – Guimet, met projectie van de manuscripten en miniaturen en tentoonstelling van de geïllustreerde uitgave, uitgegeven door Editions Diane de Selliers. Data : TBC Plaats : Jubelparkmuseum Organisatie : Jubelparkmuseum (KMKG) en Éditions Diane de Selliers
Film-conferentie « Inde du Sud : Chroniques baroques d’un voyageur… » door Jean-Claude Forestier Datum: 15.11.2013 Plaats en organisatie : Charlier Museum, Brussel
Indian Summer - Tastes Of India
Curry conversations door Alok Nandi in dialoog met de chefs Sang Hoon Degeimbre (L’Air du Temps **) en Bart De Potter (Pastorale **) Data : TBC
Conferentiereeks « Fragments pour une mémoire cinématographique X » over Indische film Data: TBC Plaats: CINEMATEK, Brussel Organisatie : Service de Culture Cinématographique asbl (SCC).
79
Conferenties, lezingen en andere evenementen
Conferentie/tentoonstelling « Once Upon a time the dalits (il était une fois les dalits) » Conferentie/tentoonstelling « Once Upon a time the dalits (il était une fois les dalits) » door David Lemoine Plaats : Bibliothèque Chiroux, Liège
Conferentie « Mircea Eliade, and It does not die by Savitri Devi” Data: TBC Organisatie : Romanian Cultural Institute Brussels
Mahanet project: “Exploring the tension between cybernarrative and oral literatures, from Mahabharata to the Big Network (maha-net)” Data : het project wordt in de herfst van 2013 gerealiseerd ter aanleiding van europalia.india Organisatie : Alok Nandi
« L’Inde dans l’imaginaire philosophique européen », een perceptie van de Indische filosofen in Europa doorheen de geschiedenis, door Joachim Lacrosse en Philippe Geenens (TBC) Data : TBC Plaats en organisatie: Volkshuis, Sint-Gillis (Brussel) & Les Mardis de la Philo Conferentie door Mevr. Abhijata Sridhar-Iyengar (TBC) gevolgd door een filmprojectie van «Der atmende Gott-The breath of the Gods» Data : TBC Plaats : Paleis voor Schone Kunsten, Brussel Organisatie : BOZAR Cinema, Belgian Iyengar Yoga Association Indische dag in het Huis van Culturen en Sociale Samenhang - Sint-Jans-Molenbeek
Open workshops van de dansschool Kalavati / ceremoniële opening van de dansschool Kalavati / Chaï moment /muzikaal sprookje Anuman of Bansuri van Ali / Indisch buffet Datum : 5/10/2013 Plaats en organisatie : Huis van Culturen en Sociale Samenhang van Sint-Jans-Molenbeek, Lucia Thibault
80
Publicaties
TIJDSCHRIFT INDICATIONS Net zoals bij de vorige edities wijdt Indications het dossier van het septembernummer aan India, en in het bijzonder aan de literatuur van het land. Het team van Indications en de professoren die eraan meewerken, nemen de tips van cultuurkenners en het team van Europalia ter harte om studenten te helpen een gebied te ontdekken dat nog zeer miskend is in de wereldcultuur en hen vertrouwd te maken met de literaire kritiek. De studenten van Saint-Luc verzorgen de illustraties van de publicatie. Het nummer is vanaf september te koop in de boekhandel.
LITERAIR TIJDSCHRIFT “MARGINALES” Ter gelegenheid van europalia.india wordt het thema van het herfstnummer van Marginales “Amerika of India”. Marginales werd in 1945 opgericht door de schrijver Albert Ayguesparse, die de leiding verzekerde tot 1990. In 1998 herlanceerde Jacques De Decker het tijdschrift met een nieuwe formule: de actualiteit verhelderen aan de hand van literatuur. Elk nummer brengt de bijdrage samen van een twintigtal schrijvers rond een voorgesteld thema uit de sociaal-politieke actualiteit. Voor de auteurs gaat het niet om het opstellen van een essay of een artikel; maar om het uitslaan van de vleugels der verbeeldingskracht. Vertrekkende uit het opgelegde thema creëren zij een verhaal, een fictie, poëtisch vervolg of een theaterdialoog. Marginales verschijnt vier keer per jaar.
81
82
ORGANISATIE
ORGANISATIE
europalia.india in India ICCR - Indian Council for Cultural Relations Commissaris-generaal Dr. Karan Singh, Voorzitter ICCR Ondervoorzitter Mr. Lalit Mansingh, Ondervoorzitter ICCR Directeur-generaal Dr. Suresh Goel, Directeur-generaal ICCR Anita Nayar, Deputy Directeur-generaal ICCR Vinay Vohra, Tentoonstellingen Sunil Mehdiretta, Directeur literatuur, conferenties & seminarie ICCR dankt -Ministry of External Affairs -Ministry of Culture -Ministry of Tourism -Ministry of Information & Broadcasting -Ministry of Health (Department of AYUSH) -Ministry of Commerce -Governments of Uttar Pradesh, Chandigarh, Andhra Pradesh, Rajasthan, Himachal Pradesh, Bihar, Gujarat, Madhya Pradesh, Delhi, Tamil Nadu, West Bengal, Maharashtra -Embassy of India, Brussels -National Museum, New Delhi -Sahitya Akademi, New Delhi -Directorate of Film Festivals, New Delhi -Indian Tourism Development Corporation (ITDC) -Indian National Trust For Art and Cultural Heritage (INTACH) -Confederation of Indian Industries (CII) -ALKAZI Foundation -All participating curators, artists, writers & other contributors
84
ORGANISATIE
De Indian Council for Cultural Relations (ICCR) werd op 9 april 1950 opgericht door Maulana Abul Kalam Azad, de eerste Minister van onderwijs van het onafhankelijke India. De organisatie heeft verschillende doelstellingen: de vorming van het beleid en de programma’s rond de externe culturele relaties van India; het stimuleren van de culturele relaties en onderlinge verstandhouding tussen India en andere landen; de promotie van de culturele uitwisselingen met andere landen en mensen; de ontwikkeling van relaties met nationale en internationle organisaties in het culturele veld. Bij ICCR staat het samenbrengen van culturen en het verwezenlijken van een creatieve dialoog met andere landen centraal. Om deze interactie met andere culturen te bereiken, zet de organisatie zich in om de diversiteit en de rijkheid aan culturen in India aan te tonen – zowel in India zelf als in andere landen. De organisatie ziet zichzelf als instituut bij uitstek om zich te engageren in culturele diplomatie en om intellectuele uitwisselingen tussen India en de partnerlanden te subsidiëren. Het is het voornemen van de organisatie om het symbool van de grote culturele bloei van India in de komende jaren te blijven dragen. ICCR organiseert jaarlijks 10 festivals zowel in India als in het buitenland. Zij nodigt meer dan 100 buitenlandse groepen uit en zendt een 150-tal Indische groepen naar andere landen. De organisatie beschikt over 100 leerstoelen in buitenlandse universiteiten en organiseert 7 tot 8 internationale conferenties over civilisatie en culturele onderwerpen. Jaarlijks geeft ICCR beurzen aan meer dan 3000 buitenlandse studenten om aan Indische universiteiten te studeren en ondersteunt onderzoeksamenwerking door geschikte programma’s te verwezenlijken. Dit staat los van andere activiteiten zoals Jawaharlal Nehru Award for International Understanding, waarbij vooraanstaande gasten naar India uitgenodigd worden voor academische gastprogramma’s. ICCR heeft een aanzienlijke naam gekregen in de afgelopen jaren: als een dynamische organisatie die zich inzet voor culturele samenwerking en culturele diplomatie met andere landen. Haar samenwerking met Europalia is een natuurlijk gevolg van deze dynamiek.
85
ORGANISATIE
europalia.india in België Europalia International Commissaris-generaal europalia.india Baron Philippe Vlerick Tentoonstellingen Dirk Vermaelen Céline Jacquet Anne Doumbadzé Isabelle Vanhoutte Communicatie Colette Delmotte Aurore Detournay-Kaas Alice d’Ursel Financiën, human resources en organisatie Stefana Ciubotariu Maria Marzetti Julie Erler Ly Nguyen Van
Directeur-generaal Kristine De Mulder Marie-Eve Tesch, assistente Muziek, theater, dans, literatuur, film & conferenties Bloeme van Roemburg Bozena Coignet Marleen De Baets Christoph Hammes Pers & Sponsoring Inge De Keyser Diane Van Hauwaert Michaëla Defever, stagiaire
Raad van bestuur van Europalia International ivzw Voorzitter Graaf Jacobs de Hagen Ondervoorzitter Baron Van Waeyenberge Bestuurders
Baron De Keersmaeker, Ere-voorzitter Burggraaf Davignon De heer Philippe Delaunois Baron Stephenne De heer Rudi Thomaes Baron Snoy Baron Buysse De heer Regnier Haegelsteen Mevrouw Véronique Paulus de Châtelet De heer Dirk Renard De heer Herman Daems De heer Freddy Neyts De heer Pierre-Olivier Beckers De heer Luc Bertrand
De heer Pierre Alain De Smedt BNP Paribas Fortis Belfius Bank Nationale Loterij FOD Buitenlandse Zaken en Ontwikkelingssamenwerking Federaal Wetenschapsbeleid Fédération Wallonie-Bruxelles Vlaamse Gemeenschap Deutschsprachige Gemeinschaft Brusselse Hoofdstedelijke Regering Europees Parlement Raad van Europa Nationale Bank van België
86
Europalia International
Europalia International is een internationale vereniging zonder winstoogmerk die sinds 1969 23 cultuurfestivals georganiseerd heeft. De tweejaarlijkse festivals openen begin oktober van de onpare jaren (2011, 2013, 2015, …) en lopen tot januari of februari van het daaropvolgende jaar. Elk festival wordt geopend door de Belgische Koninklijke Familie, het Staatshoofd van het gastland, de voorzitters van de Europese instellingen en door talrijke vertegenwoordigers van de politieke en economische wereld. De Europalia-festivals behoren vandaag tot de belangrijkste en meest prestigieuze cultuurfestivals van Europa. Bij elke editie ontvangt Europalia tussen een en anderhalf miljoen bezoekers waarbij een belangrijk deel van het publiek van over de Belgische grenzen komt. Europalia is een festival waar cultuur gedeeld wordt met een breed publiek, en waar, in het hart van Europa, een ruimte aangeboden wordt voor de ontdekking van en de uitwisseling met telkens een andere cultuur van de wereld.
europalia.china
europalia.russia
europalia.brasil
87
Europalia International
WAT ONDERSCHEIDT EEN EUROPALIA FESTIVAL VAN ANDERE CULTURELE FESTIVALS? Een Europalia-festival is een uniek concept. Het onderscheidt zich van de andere culturele festivals omdat het een resultaat is van 2 à 3 jaar intense samenwerking tussen Europalia International, gerenommeerde experts uit alle uithoeken van de wereld, een tweehonderdtal culturele organisaties in België en zijn omliggende landen en een uitgebreid team in het gastland. Elk Europalia-festival wil het Europese publiek een zo compleet, objectief en interessant mogelijk beeld bieden van de cultuur van het gastland en de aanzet geven voor verdere professionele kruisbestuivingen via workshops, residenties en bijzondere samenwerkingen. Alle disciplines en media komen aan bod: archeologie, etnografie, geschiedenis, hedendaagse visuele kunst, muziek, literatuur, theater, dans en film maar ook gastronomie, mode, design, architectuur, fotografie, wetenschap, enz … De meeste tentoonstellingen worden speciaal voor het festival ontwikkeld door een team van curatoren, vooraanstaande wetenschappers/kunsthistorici uit Europa en het gastland. Wat de andere disciplines betreft, halen de programmatoren hun inspiratie zowel bij de traditionele, prestigieuze of wereldbefaamde artiesten als bij de jonge opkomende experimentele scène. Elk Europalia-festival stelt unieke kunstwerken tentoon, vaak nog nooit eerder in Europa getoond. EEN EUROPESE DIMENSIE Europalia is een festival op Europees niveau. De evenementen vinden plaats in meer dan 200 culturele locaties in België, in de buurlanden Nederland, Frankrijk, Duitsland en Luxemburg en verder.
88
CURRICULUM VITAE
Commissarissen-generaal De Indische commissaris-generaal is Dr. Karan Singh, sinds 2005 de voorzitter van het ICCR. In 1964 was hij gouverneur van Jammu en Kashmir en in 1967 werd hij Central Cabinet Minister in de regering van Eerste Minister Indira Gandhi. In de daaropvolgende jaren was Dr. Karan Singh ook Minister van Gezondheid en Familieplanning en Minister van Onderwijs en Cultuur en werd hij voorzitter van de Auroville Foundation, van het India International Centre, en co-voorzitter van het Indo-French Forum. Hij stichtte tevens het India Forum en de Peoples Commission on Environment & Development. Voor België benoemde de Raad van Bestuur van Europalia International Baron Philippe Vlerick. Hij is voorzitter en CEO van UCO en leidt ook verschillende familiebedrijven. Sinds 1996 is hij actief in India. In 2006 werd hij in België tot Manager van het jaar verkozen. Hij is eveneens voorzitter van de Belgo-Indian Chamber of Commerce & Industry (BICC&I) en zetelt in verschillende raden van bestuur of zit ze voor.
Ondervoorzitter ICCR Lalit Mansingh is een Indisch diplomaat. Hij was Minister van Buitenlandse Zaken van India (1999-2000) en Indisch Ambassadeur in de Verenigde Staten. Voordien was hij de Indische Hoge Commissaris in het Verenigd Koninkrijk. Op het hoofdkantoor in Delhi heeft Ambassadeur Mansingh gewerkt aan diverse opdrachten: o.a. Secretaris van het Ministerie van Financiën, directeur-generaal van de Indian Council for Cultural Relations, decaan van de Foreign Service Institute en Secretaris vann het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Momenteel is hij ondervoorzitter van de Indian Council for Cultural Relations (ICCR).
Directeurs-generaal Suresh Goel is de directeur-generaal van ICCR. Dr Goel wordt in 1978 ambtenaar bij de Indian Foreign Service. Hij start zijn loopbaan als Tweede secretaris van de Hoge Commissie van India in Singapore. Hij is, van 1998 tot 2002, Plaatsvervangend Missiehoofd op de Indische Ambassade in Caïro. Van 2002 tot 2006 is hij Consulgeneraal in Johannesburg en werd later (2006 > 2010) Ambassadeur van India in Laos. Sedert maart 2003 is Kristine De Mulder directeur-generaal van Europalia International, waar zij de zakelijke en artistieke leiding gaf aan een reeks grote kunstenfestivals gewijd aan Italië, Rusland, Europa, China en Brazilië. Als kunsthistorica, archeologe en binnenhuisarchitecte bouwde ze een carrière uit rijk aan zowel culturele als communicatieve ervaringen in de academische, media en financiële wereld. Kristine De Mulder is lid van de Raad van bestuur van verschillende grote cultuur-organisaties in België zoals het Festival van Vlaanderen, de Koningin Elisabethwedstrijd, ...
89
90
Samen creëren we kansen
www.nationale-loterij.be
We houden van cultuur. Cultuur is adembenemend. Schreeuwt het uit. Of maakt je stil. Cultuur brengt leven in de maatschappij. En KBC leeft graag mee. Met culturele initiatieven. En met u. Want als grote bankverzekeraar geven we graag iets terug. Daarom helpen we culturele projecten vooruit: muziek, theater, dans, tentoonstellingen, kunst, ... Kortom, cultuur waar u van houdt.
Wij spreken uw taal.
kbc.be/sponsoring
JET AIRWAYS IS READY FOR SUMMER! Brussels, 25nd April 2013 – Jet Airways, India’s leading private airline and official carrier for Europalia 2013, will operate 4 daily flights out of Brussels of which 3 with the new Airbus A330-300 starting this summer season. Since December 22nd 2012, Jet Airways has been deploying these high-performance aircraft on its international routes operated between its European hub in Brussels and Mumbai, New Delhi, New York (EWR) and Toronto. The A330-300 is the first of its kind the airline has brought into service in India, with a brand new business "Première Class" seat. That makes Jet Airways once again the pioneering airline of India in terms of travel comfort experience. This summer Jet Airways offers 5 daily flights from Europe to India via Brussels and London. Combining e.g. an evening flight Brussels–Mumbai via London with a Mumbai-Brussels flight is possible. Every day, this flexibility will allow all passengers traveling between Europe and India to select a flight best suited to their time preferences. Daily summer schedule from Brussels to India & North America: Flight Number 9W227 9W229 9W228 9W230 9W228 9W230 9W227 9W229
From
BRUSSELS BRUSSELS BRUSSELS BRUSSELS MUMBAI NEW DELHI NEWARK TORONTO
Departure Time
10:10 10:10 10:10 10:15 02:20 02:35 18:30 18:20
To
Arrival Time
MUMBAI NEW DELHI NEWARK TORONTO BRUSSELS BRUSSELS BRUSSELS BRUSSELS
22:40 21:45 12:30 12:30 07:50 07:55 07:50 07:50
Daily summer schedule from Brussels to India via London: Flight Number SN2095 SN2094
From BRUSSELS LONDON
Departure Time 16:45 10:05
To LONDON BRUSSELS
Arrival Time 17:05 12:15
Flight Number 9W119 9W121 9W117 9W118 9W120 9w122
From LONDON LONDON LONDON MUMBAI MUMBAI NEW DELHI
Departure Time 09:30 20:45 21:25 01:45 12:55 13:45
To MUMBAI NEW DELHI MUMBAI LONDON LONDON LONDON
Arrival Time 23:00 09:45 (next day) 11:00 (next day) 06:45 17:55 18:30
www.jetairways.com
