PERS CONTACT

27-06 / 29-09 2013

Persdossier

Les 100 meiLLeures œuvres d’art beLges seLon CLaude bLondeeL de 100 boeiendste beLgisChe kunstwerken voLgens CLaude bLondeeL

PERS CONTACT

DIENST CULTUUR VAN DE STAD BRUSSEL Sarah SEGURA - [email protected] - T. +32 (0)2 279 64 01

2

Een uitzonderlijke tentoonstelling, georganiseerd door een uitzonderlijk man die al meer dan dertig jaar dag in dag uitspeurt naar culturele topkwaliteit: dat is wat de CENTRALE u deze zomer te bieden heeft. “Het boek en de tentoonstelling kijken naar Brussel, maar in één en dezelfde beweging naar Vlaanderen en Wallonië.” Claude Blondeel Als schepen van Cultuur verwelkom ik met veel plezier deze geweldige Baza(a)r Belg(ï)e, een weelderige Bazaar die zich duidelijk niets aantrekt van taalgevoeligheden en andere communautaire grenzen. Een Bazaar die een veelkleurige en veelzijdige caleidoscoop biedt van de vele talenten die ons land rijk is. Doorheen het boek Baza(a)r Belg(ï)e ontdekt de lezer dat Claude Blondeel voortdurend op zoek is naar zowel Belgisch toptalent als opkomend talent. Deze veelzijdige verkenningstocht geeft perfect de filosofie van de CENTRALE weer: een plek die voortaan een spiegel wil zijn van de Belgische en Brusselse artistieke rijkdom, en daarmee naadloos aansluit bij het cultuurbeleid van het schepenambt Cultuur van de Stad Brussel. Baza(a)r Belg(ï)e zegt veel over de man en illustreert zijn onverzadigbare nieuwsgierigheid en vooral zijn aanstekelijke passie, die hij al 30 jaar lang deelt met het publiek. Want dit is Claude Blondeel ten voeten uit: één en al interesse, en zonder de minste verwaandheid. Hij luistert, leest, kijkt… en deelt. Het bonte, eclectische, denkbeeldige museum van Claude Blondeel staat symbool voor de vele ontmoetingen die hij had tijdens zijn loopbaan als gepassioneerde journalist. Zijn persoonlijke keuzes – we kunnen ons best voorstellen dat het voor hem niet eenvoudig was om zich te beperken tot 100 werken – schetsen een gul overzicht van 100 jaar Belgische kunst. Kunst in al haar expressieve diversiteit. Vandaar dat we hier Geluck terugvinden naast Ensor, Wilchar naast Magritte, l’Archiduc naast De Munt, de taartengooier naast onze vorsten. Kunst is vrij, en dat is precies haar kracht. Ze doorbreekt alle grenzen en overstijgt daarmee de realiteit. Ze creëert ruimten van eindeloze vrijheid: die van het denken. Ik ben Claude Blondeel dan ook erg dankbaar omdat hij ons vandaag deze boeiende zijwegen laat verkennen. Dank ook aan al diegenen die zich even gul bereid toonden om voor dit project samen te werken met het team van de CENTRALE en de Dienst Cultuur van de Stad Brussel, de talrijke private en publieke leners, de kunstenaars en hun rechthebbenden, en onze partner, Cinematek, die in september zijn Belgorama zal wijden aan onze Bazaar. Ik wil ook de sponsors van ons project bedanken: het Brussels Hoofdstedelijk Gewest, de verzekeringen Eeckman en Duvel. En ‘last but not least’ wil ik de essentiële rol benadrukken van de VRT en Radio Klara, die op het idee kwamen voor dit prachtige eerbetoon. Deze vurige passie voor kunst zal aanstekelijk werken, zoveel is zeker! Karine LALIEUX Schepen bevoegd voor Cultuur aan de Stad Brussel 3

Beste Claude, Jarenlang heb ik, samen met veel andere luisteraars, het geluk gehad om je gepassioneerde commentaren te kunnen volgen over kunst in al haar uitingsvormen. Je voerde ons daarbij telkens mee naar je eigen wereld, een wereld vol intelligentie, kritische zin en liefde voor kunstwerken en -scheppers die je leven verrijken, en dankzij je aanstekelijke enthousiasme ook het onze. Je hebt altijd uitdrukkelijk geweigerd om het etiket ‘kunstcriticus’ opgeplakt te krijgen: “Ik ben een autodidact, een amateur, een liefhebber”. Een houding waardoor je de dingen steeds in alle vrijheid hebt kunnen benaderen. Nu je op ‘grote vakantie’ vertrekt, heb je me een schitterend project aangeboden: je denkbeeldig museum voorstellen, waarin je 100 favoriete kunstwerken prijken. We kunnen ons best voorstellen dat dit geen makkelijke keuzes waren. Maar het resultaat mag er zijn: een bloemlezing van werken, expressies en creaties, of het nu gaat om beelden, klankfragmenten, films, weefsels, choreografieën … Heel divers en tegelijk bijzonder homogeen. Het authentieke resultaat van een leven met een originele kijk op de wereld. Kortom, een compact overzicht van de geschiedenis van de 20ste-eeuwse Belgische kunst “à la Claude Blondeel”. De voorstelling van dit project in de CENTRALE sluit goed aan bij mijn visie op kunst als fenomeen dat per definitie geïnspireerd is op het menselijk bestaan. Want BAZA(a)R BELG(i)Ë laat ons kennismaken met de intensiteit van de kunst en het leven, zoveel is duidelijk. Over alle (taalkundige, stilistische, culturele…) grenzen heen. Bedankt voor dit mooie geschenk, Claude, mijn vriend!

Carine FOL Art Director van de CENTRALE for contemporary art

4

Claude Blondeel is een monument aan de Reyerslaan. Vooralsnog niet in de vorm van een standbeeld. Maar zijn ijdele edoch charmante verschijning is niet meer zo ver verwijderd van de Balzac van Rodin. Alleen heeft Blondeel altijd pretoogjes, is hij het soort man dat nog een hoed opzet en gaat hij nooit de deur uit zonder een boek onder de arm. Meestal gaat het over zijn meest recente aankoop bij zijn favoriete boekhandel Tropismes. Of de catalogus van een inderhaast bezochte tentoonstelling die zo nodig die dag nog voor de radio moest besproken worden. In tijden van zomerse luxe, calme et volupté houdt hij al die mooie Klara-vrouwen zijn in tweedehands Parijse boekhandels aangeschafte afleveringen uit de 'Série Noire' onder de neus. Want boeken, dat is lezen, voelen en de geur van papier waar herinneringen aan kleven. Kunst en de liefde voor al wat schoon en plezierig is, drijft hem door dit aardse bestaan. Blondeel is de enige man die het zich kan permitteren om een telefoongesprek kort te houden omdat hij naar de persopening van YSL moet of een rendez-vous heeft met Sophie Calle. En je vergeeft het hem. Blondeel, dat is puur enthousiasme. Voor vertier allerhande en zonder enig waardeoordeel over de hiërarchie der dingen. In zijn universum gaat Johnny Halliday op de koffie bij Marguerite Duras en luistert Michel Houellebecq na alweer een eenzame dag naar 'Paroles, paroles' van Dalida & Alain Delon. Om met zijn allen vervolgens a night cap te gaan drinken aan de toog van L'Archiduc waar uitgerekend Arno die avond ook un dernier verre komt nemen en tegen twaalven Blondeels oude vriend Eric de Kuyper opduikt. Bien étonnés de se retrouver ensemble. Zo heb ik Claude meer dan 20 jaar gekend en omwille van die gedeelde blik op de wereld mag ik hem copain pour la vie noemen. Bij het nakend afscheid van een dergelijke soulbrother beperk je je dus niet tot een kist Pomerol en drie zoenen en een traan of twee. Neen, je wil hem een geschenk geven waarvan ook anderen kunnen genieten. En dus vraag je hem om al die dada's in een imaginair museum op te hangen om er een radioreeks op Klara mee te maken. Je wil, omdat hij tot het uitstervend ras van perfect tweetalige Brusselaars behoort, dat hij een lijst van 100 werken kiest uit Belgische collecties. Al die musea die hij sinds hij een ket in korte broek was heeft bezocht en ontdekt. Van het Ropsmuseum in Namen tot het Ensorhuis in Oostende en van het Museé de la Fotografie in Charleroi tot het M HKA in Antwerpen. Bazar Belge! Bazaar België? Wat denk je, chou? Ah oui! De pretoogjes ogen nog prettiger en er wordt geschreven en gewikt en gewogen. En er wordt gedroomd. Waarom zou een imaginair museum ook geen echte tentoonstelling kunnen worden? Met een tweetalige catalogus erbij? Zoals het hoort. En waarom voegen we er ook geen CD bij? Met Télex erop maar ook Louis Neefs. Met Bobby Jaspar en Jef Neve? Met Huelgas en muziek van César Franck? En aldus geschiedde. Carine Fol, artistiek directeur van de CENTRALE for contemporary art in Brussel is dolenthousiast als we haar het voorstel doen en zet een hele zomer haar deuren open voor het expogedeelte van BAZA(a)R BELG(i)Ë. Uitgevers Borgerhoff & Lamberigts brachten een prachtig boek uit. EMI zorgde alsnog voor, in zwart, geel en rood, de 3-delige CD. Kortom, Claude Blondeels afscheid van de radio is er één met een vierdubbele knal. Het is mijn grootste wens dat zijn grote goesting voor wat dit leven zo inspirerend en bezield kan maken zoveel mogelijk mensen aansteekt. Ik wil iedereen die zich de voorbije maanden voor BAZA(a)R BELG(i)Ë engageerde hartelijk danken. En heden mag Claude aan zijn grote vakantie beginnen. Au plaisir! Chantal Pattyn Nethoofd Klara 5

PERSMEDEDELING

TENTOONSTELLING 27-06 > 29-09 2013 De 100 beste Belgische kunstwerken volgens Claude Blondeel ill. van de cover van het book geassocieerd aan de tentoonstelling UITGEVER Borgerhoff & Lamberigts, 2013

PERSVOORSTELLING 26-06 2013 // 11:30

VERNISSAGE 26-06 2013 // 19:00

Als afsluiting van een uitzonderlijke carrière wijdt Claude BLONDEEL, recensent, schrijver en kunstcriticus, en fervent voorvechter van de Vlaamse én de Waalse cultuur, zich nu een laatste keer aan zijn typische ‘éclectisme sauvage’. Het was Klara dat met het idee kwam om zijn afscheid op een gepaste manier te vieren, met een verzameling van honderd verhalen. Intussen wordt ook een tentoonstellingsproject op poten gezet in de CENTRALE, in een ruimte die herinneringen oproept aan een echte ‘Bazaar’, en het kruim van de Belgische cultuur toont. Claude BLONDEEL nodigt ons uit om de Belgische kunstgeschiedenis te herontdekken - fotografie en lithografie, reclame, schilderkunst en ook film en mode. Waar dienen logica, chronologie en coherentie anders voor dan voor plezier? In navolging van BAUDELAIRE en zijn Salons lapt BLONDEEL coherentie en temporaliteit aan zijn laars: hij leidt ons binnen in zijn imaginair museum, dat een verteerbare blik biedt op zijn eigen kunstuniversum. Het resultaat is uitzonderlijk, zowel qua kwaliteit als kwantiteit: honderd verhalen op Klara (in twee delen uitgezonden) en vijftig op Musiq’3 (uitzending juli-augustus), een boek (uitgave in mei), 3 cd’s met verschillende muziekgenres (lichte muziek, jazz en klassiek) en een tentoonstelling in de CENTRALE waar met veel plezier ook langsgaan:

CURATOR Claude BLONDEEL

OPEN din > zon 10:30 >18:00 Gesloten op feestdagen Gesloten op 21-07 2013

CHANTAL AKERMAN  ALBAN  PIERRE ALECHINSKY  FRANCIS ALÿS  LEO HENDRIK BAEKELAND  MAURICE BÉJART  RÉMY BELVAUX & BENOÎT POELVOORDE  FRED BERVOETS  GUILLAUME BIJL  MICHAEL BORREMANS  DIRK BRAECKMAN  JACQUES BREL  MARCEL BROODTHAERS  FERNAND BRUNFAUT  JEAN BRUSSELMANS  JEF CASSIERS  JACQUES CHARLIER  DAVID CLAERBOUT  EMILE CLAUS  HUGO CLAUS  BERLINDE DE BRUYCKERE  THIERRY DE CORDIER  ANNE TERESA DE KEERSMAEKER  RAOUL DE KEYSER  CARL DE KEYZER  ERIC DE KUYPER  LES FRÈRES DARDENNE  WIM DELVOYE  JOSEPH DIONGRE  CHRISTIAN DOTREMONT  LILI DUJOURIE  JAMES ENSOR  HENRI EVENEPOEL  JAN FABRE  JACQUES FEYDER  MICHEL FRANÇOIS  FRANQUIN  GAL  PHILIPPE GELUCK  NOËL GODIN  HARRY GRUYAERT  VICTOR HORTA  EDGAR P. JACOBS  ANN VERONICA JANSSENS  PAUL JOOSTENS  WILLY KESSELS  MAURICE MAETERLINCK  RENÉ MAGRITTE  MARCEL MARIËN  FRANS MASEREEL  HENRI MICHAUX  HANS OP DE BEECK  PANAMARENKO  CONSTANT PERMEKE  RAMAH  ROGER RAVEEL  JACQUES RICHEZ  PAUL ROBBRECHT & HILDE DAEM  FÉLICIEN ROPS  ANN SALENS  ADOLPHE SAX  JULES SCHMALZIGAUG  HERMAN SELLESLAGS  VICTOR SERVRANCKX  MICHEL SEUPHOR  GEORGES SIMENON  LÉON SPILLIAERT  HENRI STORCK  HERMAN TEIRLINCK  KOEN THEYS  ANA TORFS  MARC TRIVIER  JOËLLE TUERLINCKX  LUC TUYMANS  ALICE & DAVID VAN BUUREN  PATRICK VAN CAECKENBERGH  HENRY VAN DE VELDE  PAUL GUSTAVE VAN HECKE  BENOÎT VAN INNIS  ANNE-MIE VAN KERCKHOVEN  PAUL VAN OSTAIJEN  PHILIPPE VANDENBERG  STEPHAN VANFLETEREN  JAN VERCRUYSSE  MARTHE WÉRY  FRANÇOIS WEYERGANS  WILCHAR  RIK WOUTERS

Een initiatief van het Schepenambt bevoegd voor Cultuur aan de Stad Brussel in samenwerking met Klara Sint-Katelijneplein 44 - 1000 Brussel Info T. +32 (0)2 279 64 44 / 52 [email protected]

www.centrale-art.be

Uw bezoek aan de CENTRALE for contemporary art Een audiogids met de commentaren van Claude Blondeel uit het boek Baza(a)r Belg(i)ë (2€) Opnames in het Nederlands door Klara. Een activiteitenboekje voor de kinderen (gratis aan het onthaal). Een pedagogisch dossier voor scholen en groepsbegeleiders. Rondleidingen, interactieve bezoeken en workshops op maat voor groepen, scholen en kwetsbaar publiek. EVENEMENTEN Elke eerste zondag van de maand 07-07, 04-08 & 01-09 2013 - 11:30 Een gratis rondleiding (inbegrepen in het ticket voor de tentoonstelling). Een workshop-bezoek voor kinderen van 5 tot 12 jaar (5€). De schatten van Vlieg 29-06 > 01-09 2013 Zoek de schatkist die in de CENTRALE werd verborgen en neem deel aan de wedtsrijd rond het werk van Koen Vanmechelen ! Meer info: www.uitmetvlieg.be Nocturnes van de Brusselse musea 26-09 2013 17:00 - 22:00 18:30 & 20:00 Introductie door Claude Blondeel en rondleiding (op reservatie). Finissage 29-09 2013 11:00 & 15:30 Bezoek-atelier met het gezin of met vrienden. 11:30 Rondleiding met Claude Blondeel. INFO & RESERVEREN www.centrale-art.be - +32 (0)2 279 64 48 - [email protected]

© Stad Brussel

8

26-06 2013

19:00

MUZIKALE BEZETTING VAN DE CENTRALE PICK OPUS - HET ARSYS-KWARTET

Opus

PICK OPUS Van geluid naar klanken, van klanken naar klassieke of hedendaagse muziek, occasionele of intuïtieve verbanden, Chamber Music for Europe brengt de nieuwe generatie kamermuziek spelers in het kielzog van de ”Pick Opus” concerten en performances.

HET ARSYS-KWARTET De stichters en bezielers van het trio Milonga, Paul-Hugo Chartier en Jérémie Speiser David, verkennen met muzikanten uit verschillende horizonten niet alleen het klassieke en hedendaagse repertoire, maar ook de huidige populaire muziek. Vandaag hebben Erik Demaseure en Illia Vasiachkin zich bij hen gevoegd om het ”Arsys-kwartet” te vervolledigen. Naast het originele saxofoonrepertoire richten hun nieuwsgierige blikken zich ook naar transcripties van meesterwerken uit uiteenlopende genres, zoals de Goldbergvariaties, liederen van Schumann, het trio van Debussy, de strijkkwartetten van shostakovich, de Gnossiennes van Satie, Piazzolla... Het ”Arsys-kwartet” is in Brussel gesticht en werd dit jaar finalist in het saxofoonkwartetconcours van Dinant... Paul-Hugo Chartier - Sopraansaxofoon Illia Vasiachkin - Altsaxofoon Erik Demaseure - Tenorsaxofoon Jérémie David - Baritonsaxofoon

© Stad Brussel PROGRAMMA Erik Satie (1866-1925) : 6 Gnossiennes, transcriptie. Astor Piazzolla (1921–1992) : Michelangelo ‘70, transcriptie. Manuel De Falla (1876-1946) : Nana, transcriptie. Georg Friedreich Haendel (1685-1759)/Johan Halvorsen (1864-1935) : Passacaille, transcriptie voor sopraan- en baritonsaxofoon. Alexander Glazounov (1865–1936) : Quatuor de saxophones (1932), extracten.

8

05 > 20-09 2013

Belgorama @ In het kader van de tentoonstelling BAZA(a)R BELG(i)Ë voorgesteld in de CENTRALE for contemporary art tot en met 29 september, eindigt Claude Blondeel zijn carriere als kunstcriticus aan de VRT in apotheose met een boek, een CDbox en een tentoonstelling van zijn 100 beste Blegishe kunstwerken, een soort Imaginair Museum van de 20ste en 21ste-eeuw. De 7 films die hij geselecteerd heeft staan op het programma van Belgorama.

05.09 19:00 @ CINEMATEK : Ledouxzaal C'est arrivé près de chez vous Rémy Belvaux, Benoît Poelvoorde, André Bonzel / ZW / 95' / ST : NL 07.09 18:00 @CINEMATEK : Plateauzaal Compilation Baza(a)r Belg(i)e Images d'Ostende Henri Storck ZW / 15' (24 fps) / TIT: FR / ST

Le sacre du printemps Maurice Béjart - Costia De Renesse Ballet Du XXe Siècle / kleur / 35' / klank

08.09 19:00 @CINEMATEK : Ledouxzaal Jeanne Dielman, 23 quai du commerce, 1080 Brussel Chantal Akerman Delphine Seyrig, Jan Decorte, Henri Storck / kleur / 200' / V: FR / ST : ~ 12.09 17:00 @CINEMATEK : Ledouxzaal Couleur chair François Weyergans Roger Blin, Bianca Jagger, Dennis Hopper, Lou Castel / kleur / 116' / V: EN-FR / ST : ~ 15.09 15:00 @CINEMATEK : Ledouxzaal La kermesse héroïque Jacques Feyder Françoise Rosay, Louis Jouvet, Jean Murat / ZW / 116' / ST : NL 20.09 21:00 @CINEMATEK : Ledouxzaal Naughty boys Eric de Kuyper Linda Polan, Émile Poppe, Jackie Raynal / ZW / 110' / V: NL-EN-FR-DE-IT / ST : ~ INFO

www.cinematek.be 9

© Sven Beirnaert

INHOUDELIJK In “BAZA(a)R BELG(i)Ë” flaneert radiocoryfee en cultuurjunk Claude Blondeel (1948) langs de Belgische musea. Op zijn vagebondage ontmoet hij Berlinde de Bruyckere en Marthe Wéry, Anne Teresa De Keersmaeker en Maurice Béjart, Jan Fabre en James Ensor, René Magritte en Marcel Broodthaers, Hugo Claus en Paul van Ostaijen. Maar ook Guust Flater en Arno kruisen zijn pad. Met de air van een dilettant en de flair van een kunstminnaar vertelt hij over zijn 100 “Coups de coeur” voor beeldende kunsten, film, fotografie, architectuur, literatuur… Het “Imaginair Museum” van Claude Blondeel is een liefdesverklaring aan de kunst en aan het leven. TECHNISCHE KENMERKEN

TITLE AUTEUR FORMAAT

Baza(a)r Belg(i)ë Claude Blondeel 200 x 260 mm - hardcover AANTAL PAGINA'S 208 PRIJS 34,95 euro ISBN 9789089313621 10

DE BESTE BELGISCHE JAZZ, KLASSIEK EN CHANSON VOLGENS CLAUDE BLONDEEL CD1 - CHANSON 01 Bobbejaan Schoepen feat. Geike Arnaert Le Temps De Cerises 02 Louis Neefs Aan Het Strand Van Oostende 03 Maurane Face B 04 Roland Van Campenhout & Wannes Van De Velde Oorlogsgeleerden 05 Jacques Brel Pourquoi Faut-Il Que Les Hommes S'Ennuient? 06 Jan De Wilde De Fanfare Van Honger En Dorst 07 Marc Aryan Katy 08 Salvatore Adamo Dolce Paola 09 Arno Comme à Ostende 10 Yamasuki’s Yamasuki 11 Monza & Marie Daulne Ik Hou Van U/Je T'Aime Tu Sais 12 Will Tura Arme Joe 13 Johnny Hallyday Pour Moi La Vie Va Commencer 14 Max Berlin Elle Et Moi 15 Chakachas Eso Es El Amor 16 Pierre Rapsat Judy & Cie 17 Ann Christy Le Garçon Que J’Aimais 18 Johan Verminnen Brussel 19 Axelle Red Rester Femme 20 Philippe Swan Dans Ma Rue 21 Raymond van het Groenewoud Brussels By Night 22 Telex Twist à St. Tropez CD2 - JAZZ 01 Django Reinhardt Place De Brouckere 02 Gus Viseur Nuages 03 Sadi & Bobby Jaspar Early Wake 04 Jack Sels Rain On The Grand Place 05 Bobby Jaspar In A Little Provincial Town 06 Chet Baker & René Thomas Well You Needn’t 07 Toots Thielemans Soul 08 Philip Catherine Magic Box 09 Brussels Jazz Orchestra Springboard 10 Melanie Di Biasio No Deal 11 Nathalie Loriers Quartet Dance Or Die (Part II) 12 Kris Defoort Trio Le Lendemain Du Lendemain 13 Pierre Van Dormael & Hervé Samb Undercover 14 Octurn feat. Pierre Van Dormael North Country 15 Fabrizio Cassol Soukora 16 Marc Moulin Into The Dark 17 Jef Neve A Sign Of Hope CD3 – KLASSIEK 01 Graindelavoix Anon. uit de Codex Las Huelgas 02 R. Capuçon / A. Gurning C. Franck: Allegretto uit Vioolsonate in A 03 D. P. Gustin / C. E. Rotaru J. Absil: Sicilienne 04 V. Peeters M. Bonis:Desdémona 05 Vlaams Radio Orkest V. Legley: Berceuse 06 D. Suys / F. Martens A. de Boeck: Feuillet d'album 07 Spiegel Strijkkwartet G. Lekeu: Poco allegro uit Strijkkwartet in G 08 S. De Neve J. Ensor: Valse caprice 09 J. Depreter A. Coeck: Valse 10 H. Ryckelynck J. Jongen: Rondo uit Sonatine op.88 11 H. Schiff / N. Marriner H. Vieuxtemps: Andante uit Celloconcerto nr.1 12 Les Agrémens F. J.Gossec: Andante uit Symfonie nr.1 13 Collegium Instrumentale Brugense H. J. de Croes: Andante uit Sonate in d op.4 14 La Caccia J. Loeillet: Allegro uit Sonate 15 Bl!ndman Saxofoonkwartet J. des Prez: La déploration de Johannes Ockeghem 16 Soledad F. Devreese: Melody 17 Huelgas Ensemble J. Clement: Adieu mon esperance 18 BRTN Philharmonisch Orkest F. Devreese: Valse Sacrée ICPN: 50999 0197932 9 11

LISTES DES ŒUVRES ANONIEM “De Schele” Pop; hout, stof, vod, koord, pels MAS | Museum aan de Stroom, Antwerpen “De Neus” Pop; hout, polyester, metaal; vervaardiging Martin Jean MAS | Museum aan de Stroom, Antwerpen "Royal Vieux Grain", ca. 1930 Affiche, Stokerij René Piron, Jumet Nationaal Jenevermuseum Hasselt ALBAN (sd) Akarova in een Mazurka van Frédéric Chopin (Kostuum gecreëerd door Marcel-Louis Baugniet), 1923 Zilvergelatineproefafdruk Coll. Musée de la Fotografie, Charleroi

Pierre ALECHINSKY (°1927, Brussel) Cobra de transmission, 1968 Acrylverf op doek en papier Museum van Elsene, Brussel Francis ALŸS (°1959, Antwerpen) When Faith moves mountains (making of), Lima, Peru, 2002 Kleurenvideo, 15’06’’ Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) ARCHIDUC, Brussel Foto van de lelies op de piano van Stan Brenders, elke dag opnieuw rond 17 uur sinds 1929 Fotografie © Philippe De Gobert Leo Hendrik BAEKELAND (°1863, Gent - 1944, Beacon, New-York) Radio TE KA DE in bakeliet Privé collectie, Brussel Fred BERVOETS (°1942, Burcht [Zwijndrecht]) Hommage aan Van Gogh. Eenzaam café, 1991 Olieverf op doek Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Guillaume BIJL (°1946, Antwerpen) James Ensor in Oostende ca. 1920, 2000 Zwart-wit video, 2'20" Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent Michael BORREMANS (°1963, Geraardsbergen) Honest ways of percepting your environment, 1999 Matériaux mixtes sur carton Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent Dirk BRAECKMAN (°1958, Eeklo) Chiaroscuro/Variation Fotografie Belgacom Art

Dirk BRAECKMAN (1958, Eeklo) Chiaroscuro/Variation [detail] Belgacom Art 12

Jacques BREL (°1929, Brussel - 1978, Bobigny) La chanson des vieux amants, 1967 Blad, beschreven met blauwe inkt op de achterkant van een registerblad van de opnamestudio Museum der letteren en manuscripten, Brussel Marcel BROODTHAERS (°1924, Brussel - 1976, Köln) Catologus, 1974 Affiche en boek Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent Fernand BRUNFAUT (°1886, Dinant - 1972, Brussel) Maxime BRUNFAUT (°1909-2003, Brussel) La Prévoyance Sociale, 1931 Intérieur de La presse socialiste Fotografiëen, originele afdrukken Archives et Bibliothèque d’Architecture de l’ULB, Brussel Jean BRUSSELMANS (°1884, Brussel - 1953, Dilbeek) Naakt met wit laken, 1941 Olieverf op doek Museum voor Schone Kunsten Gent Jef CASSIERS (°1929-1987, Antwerpen) Johan en de Alverman, 1965 Zwart-wit video Archieven van de VRT, Brussel Jacques CHARLIER (°1939, Liège) 'Novissima Verba', 2000 Gemengde technieken Photo, verre; vitrine avec objets; socle en bois Collectie van de kunstenaar, Luik David CLAERBOUT (°1969, Kortrijk) Untitled (Carl and Julie), 1999 Video Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Emiel CLAUS (°1849, Sint-Eloois-Vijve - 1924, Astene) Portret van Mevr. Claus in bruidskleed, 1886 Olieverf op doek Museum van Deinze en de Leiestreek, Deinze

Carl DE KEYZER (1958, Kortrijk) Moments before the floodBlankenberge, 2006 Collectie van de kunstenaar, Melle © Carl de Keyzer

Hugo CLAUS (°1929, Brugge - 2008, Antwerpen) Hugo Claus lit, 1993 Video Archieven van de VRT, Brussel Berlinde DE BRUYCKERE (°1964, Gent) Untitled, 1994 Aquarel op papier Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Thierry DE CORDIER (°1954, Oudenaarde) Inscripta Christo Pagina, 1994 Olieverf en lak op hout Collectie Belfius Bank, Brussel Carl DE KEYZER (°1958, Kortrijk) Moments before the flood-Blankenberge, 2006 Moments before the flood-Oostende, 2006 2 Fotografies Hahnemuhle Fine Art Baryta 325 gr paper Collectie van de kunstenaar, Melle Raoul DE KEYSER (°1930 - 2012, Deinze) Kantlijnen hoek, 1970 Acrylverf op doek Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent

13

Wim DELVOYE (°1965, Wervik) Twee Deftse Butaangasflessen, 1988 Emailverf op butaangasflessen Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Joseph DIONGRE (°1878 - 1963, Brussel) Affiches van het voormalige omroepcentrum van het NIR, 1933 Uitgeverij Plaizier, Brussel Léo DOHMEN (°1929, Borgerhout - 1999, Antwerpen) L'Ambitieuse, 1958 Originele foto, getekend Vintage silverprint Ronny&Jessy VAN DE VELDE, Antwerpen Christian DOTREMONT (°1922, Tervuren - 1979, Buizingen) Mijn hand is een paard dat in draf gaat, 1971 EOost-Indische inkt op papier Museum van Elsen, Brussel

Henri EVENEPOEL (°1872, Nice - 1899, Paris) De Loge, 1896 Olieverf op doek Koninklijk museum voor Schone Kunsten Antwerpen Jan FABRE (°1957, Antwerpen) Bic-Dweilen, 1979-2006 Dweilen, bedrukt, installatie Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Michel FRANÇOIS (°1956, Sint-Truiden) Zonder titel, 1997 Affiche Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) André FRANQUIN (°1924, Brussel - 1997, Saint-Laurent-du-Var) Guust Flater, 1957 Stripverhaal Privé collectie, Brussel

Lili DUJOURIE (°1941, Roeselare) Passion d’été pour l’hiver (Oostende), 1981 Zwart-wit video, Beta, geluid Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA)

GAL (°1940, Brussel) Het Vlinderakkoord, 2011 Gemengde technieken Collectie van de kunstenaar, Brussel

James ENSOR (°1860 - 1949, Oostende) Marine, ca.1880 Olieverf op doek (gemaroufleerd) Privé collectie, Brussel

Noël GODIN (°1945, Liège) De slagroomtaart Video in lus Courtesy Noël Godin Harry GRUYAERT (°1941, Antwerpen) Coastline, Town of Ostende, 1988 Pigment print Vanmoerkerke Collectie, Oostende Victor HORTA (°1861, Gand-1947, Brussel) Foto’s van de Henry le Bœuf zaal, BOZAR, Brussel Documentatiecentrum - Directie Monumenten en Landschappen, Brussels Hoofdstedelijk Gewest, Brussel © Bastin-Evrard Fotografie, Brussel

Edgar P. JACOBS Het gele teken, 1953 Privé collectie, Brussel © Christophe Vander Eecken

Edgar P. JACOBS (°1904, Bruxelles - 1987, Lasne) Het gele teken, 1953 Stripverhaal Privé collectie, Brussel 14

Ann Veronica JANSSENS (°1956, Folkestone, UK) Untitled, 1997 1 ton turkooise kiezelstenen van verschillende afmetingen Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Paul JOOSTENS (°1889-1960, Antwerpen) Alleluia – « l’Emancipée ou l’avertie », 1950 Collage Koninklijk museum voor Schone Kunsten Antwerpen Willy KESSELS (°1889 - 1974) De kantoren van het Dagblad ‘Le Peuple’ ‘s nachts, 1932 Zilvergelatineproefafdruk, recente afdruk Coll. Musée de la Fotografie, Charleroi Lucas LOBOTA (Dorp de Mamputu) Masque ndunga (ethnie Woyo| etnie Woyo) Masker in hout, pigmenten en plantaardige vezel Koninklijk Museum voor Midden-Afrika, Tervuren EO.1953.74.916 Coll. A. Maesen (jaren 1950) Maurice MAETERLINCK (°1862, Gent - 1942, Nice) Wandelstok waarmee hij Debussy sloeg (foto) Portret van Georgette Leblanc en Maurice Maeterlinck (boek) René Magritte (°1898, Lessines -1967, Brussel) Project voor een reklame voor sigaretten van het merk Boule d’Or Privé collectie, Antwerpen Courtesy Keitelman Gallery, Brussel

"Vijftien gedichten van Emile Verhaeren" Geïllustreed met 57 houtsneden, getekend en gegraveerd door Frans Masereel en gevolgd door een herinnering aan Verhaeren door Octave Uzanne, Editions Georges Cres et Cie, Paris, 1917, exemplaar n°385 - Boek Collectie MPG, Brussel Henri MICHAUX (°1899, Namur - 1984, Paris) Zonder titel zgn. De Grote Veldslag, 1975 Tekening, Oost-Indische inkt op papier Collectie Belfius Bank, Brussel Hans Op de BEECK (°1969, Turnhout) Sea of tranquillity, 2010 Video in kleur, 29’ 50’’ Argos, Brussel Studio Hans Op de Beeck PANAMARENKO (°1940, Antwerpen) Flying wing (Propellerless Pedal Driven Pure Jet Aircraft, Type Anti-induction), 1977 Metaal, styropor, plastiek, papier Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent Constant PERMEKE (°1886, Antwerpen - 1952, Oostende) Sombere marine, 1928 Olieverf op doek Mu.ZEE, Oostende

Marcel MARIEN (°1920, Antwerpen - 1993, Brussel) L'imitation du cinéma, 1960 Zwart-wit video BPS 22, Charleroi, Province de Hainaut Frans MASEREEL (°1889, Blankenberge - 1972, Avignon) Baigneuses, 1953 Houtsnede Frans Masereel Centrum, Kasterlee

Constant PERMEKE Marine sombre, 1928 Mu.ZEE, Oostende

RAMAH (°1887-1947, Brussel) Paul-Gustave Van Hecke, 1920 Olieverf op doek Koninklijk museum voor Schone Kunsten Antwerpen

Félicien ROPS (°1833, Namur - 1898, Essonnes) De Wrakstukken 1866 Drukplaat naar ets, frontispice voor Baudelaire Province de Namur, Musée Félicien Rops, Namur

Roger RAVEEL (°1921, Machelen-aan–de-Leie - 2013, Deinze) Herinnering aan het doodsbed van mijn moeder, 1965 Olieverf op doek en houten bedstijlen Roger Raveelmuseum Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent

Pornocratès, 1836 Kleurengravure met register Collectie PBdM

Jacques RICHEZ (°1918-1994, Dieppe) Exposicion Universal Bruselas 1958: Balance del mundo por un mundo humano Affiche van de wereldtentoonstelling in Brussel, 1958 afdruk offset, P. Jacquet, Brussel Centre de la Gravure et de l’Image imprimée, La Louvière Paul ROBBRECHT (°1950, Sleidinge) Hilde DAEM (°1950, Haaltert) Het huis, 2012 Tekeningen; kopies Robbrecht en Daem architecten, Gent

Ann SALENS (°1940-1994) Gehaakt kleed, 1968 Kunstzijde ModeMuseum Provincie Antwerpen Momu Adolphe SAX (°1814, Dinant - 1894, Paris) Saxophone alto Collection Fonds Adolphe Sax / CCRD, Dinant Jules SCHMALZIGAUG (°1882, Antwerpen - 1917, Den Haag) Zonder titel, 1916 Pastel Ronny&Jessy VAN DE VELDE, Antwerpen Herman SELLESLAGS (°1938, Antwerpen) Rolling Stone Brian Jones, 1964 Afdruk op barietpapier Collectie van de kunstenaar, Antwerpen Portret van Hugo Claus Afdruk op barietpapier Collectie van de kunstenaar, Antwerpen Victor SERVRANCKX (°1897, Diegem - 1965, Vilvoorde) Opus 8/24. Heroïsche muziek, 1924 Olieverf op doek Collectie Belfius Bank, Brussel Michel SEUPHOR (°1901, Antwerpen - 1999, Paris) Hymne à la nuit pacifique (triptiek), 1977 Collage op grijs karton Collectie Belfius Bank, Brussel

Ann SALENS Gehaakt kleed, 1968 ModeMuseum Provincie Antwerpen Momu ©MoMUHugo Maertens

Georges SIMENON (°1903, Liège - 1989, Lausanne) La Mort de Belle. Enveloppe jaune, 1951 Manuscript Privé coll., Museum der letteren en manuscripten, Brussel 16

Léon SPILLIAERT (°1881, Oostende - 1946, Brussel) De Windstoot, 1904 Gewassen Oost-Indische inkt, penseel, aquarel, gouache op papier Mu.ZEE, Oostende

Patrick VAN CAECKENBERG (°1960, Aalst) De eeuwige jachtvelden, 1990 Mixed media Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA)

Herman TEIRLINCK (°1879, Brussel - 1967, Beersel) Een wandeling, 05/12/1997–28/02/1998 Affiche van Ingrid de Sutter Letterenhuis, Antwerpen

Philippe VANDENBERG (°1952, Gent - 2009, Brussel) Het Zevende Zegel, 1994 Olieverf en houtskool op paneel Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent

Koen THEYS (°1963, Brussel) Patria. Vive le Roi! Vive la République!, 2008 Gefilmde performance Argos, Brussel Ana TORFS (°1963, Mortsel) La Narration (une histoire extraordinaire), 2000 Ingelijste zilvergelatine afdruk, gekleefd op aluminium Collectie van de kunstenaar, Brussel Marc TRIVIER (°1960, Brussel) William S. Burroughs , 1981 Zilvergelatineproefafdruk Coll. Musée de la Fotografie, Charleroi

Henry VAN DE VELDE (°1863, Antwerpen - 1957, Zürich) De Boekentoren, 1933-1942 Plannen en 2 fotografiëen Universiteitsbibliotheek Gent Stephan VANFLETEREN (°1969, Kortrijk) Arno, 2008 Hahnehule Fine Art Photorag papier (308 gram, 100% cotton) Collectie van de kunstenaar, Ypres

Joëlle TUERLINCKX (°1958, Brussel) Zonder Titel (Ici faire un trou), 1999 Inkt op papier, edition NICC Courtesy Museum of Contemporary Art Antwerp (M HKA) Luc TUYMANS (°1958, Mortsel) Mwana Kitoko, 2000 Olieverf op doek Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent David & Alice VAN BUUREN (1886-1955 / 1890-1973) Fotografie van de “Hartjes tuin” Museum Alice et David van Buuren, Brussel Geert VAN BRUAENE (°1891-1964) Het goudblommeke van papier, 1953 Fotografie, van lnr : Marcel Marïen, Camille Goemanns, Irène Hamoir, Georgette Magritte, Elt Mesens, Louis Scutenaire, René Magritte, Paul Collinet. Het goudblommeke van papier, Brussel

Léon SPILLIAERT De Windstoot, 1904 Mu.ZEE, Oostende © fotograaf Danny De Kievith, Oostende

17

Paul Gustave VAN HECKE (°1887, Gent - 1967, Brussel) Variétés 5 tijdschriften waarvan een apart gemaakt, 1929 Museum voor Schone Kunsten Gent Benoît van INNIS (°1960, Brugge) Mijn imaginaire bibliotheek, 2013 Installatie Collectie van de kunstenaar Anne-Mie VAN KERCKHOVEN (°1951, Antwerpen) Constructie (HeadNurse Project 2005-2014), 2001 Vel van 40 originele postzegels, uitgifte 09.06.2001, ingelijst Collectie van de kunstenaar, Antwerpen Paul van OSTAIJEN (°1896, Antwerpen-1928, MiavoyeAnthée) Feesten van angst en pijn, 1918-1921 Manuscript ; scan Letterenhuis, Antwerpen

Jan VERCRUYSSE (°1948, Oostende) Portret van de kunstenaar door hemzelf (XIII), 1984 Fotolithodruk op papier; eenmalige druk naar een fotografie Collectie S.M.A.K. Stedelijk Museum voor Actuele Kunst, Gent Marthe WÉRY (°1930-2005, Brussel) Zonder titel, 1989-1996 Acrylverf op doek Museum Dhondt-Dhaenens, Deurle WILCHAR (°1910-2005, Brussel) Ceci n'est pas une matraque, 1960-1985 Linosnede Musée Wilchar, Beersel Rik WOUTERS (°1882, Mechelen - 1916, Amsterdam) Rustende vrouw, 1912 Aquarel op papier Koninklijk museum voor Schone Kunsten Antwerpen

Stephan VANFLETEREN Arno, 2008 Collectie van de kunstenaar, Ypres 18

SAVE THE DATE

JOHAN MUYLE INDIAN STUDIO In het Kader van europalia.india

TENTOONSTELLING 31-10 2013 > 06-02 2014

PERSCONFERENTIE 30-10 2013 // 11:30

VERNISSAGE 30-10 2013 // 18:00

In 1995 vertrekt JOHAN MUYLE voor het eerst naar India om de 'Cine banners painters' te ontmoeten. Geïnspireerd door schilderijen op groot formaat, ontwerpt hij van 1995 tot 2006 monumentale installaties die tentoongesteld werden in Sao Paulo, Venetië, Marseille, Havana, Brighton,… Sinds 2005, worden ook een reeks gemotoriseerde werken gerealiseerd op basis van voorwerpen die hij terugbrengt van zijn talrijke workshops in Chennai. De monografische tentoonstelling INDIAN STUDIO zal een twintigtal picturale en sculpturale kunstwerken laten zien waarvan de helft onlangs werd gerealiseerd in zijn Belgische en Indische ateliers.

CENTRALE for contemporary art Sint-Katelijneplein 44 1000 Brussel INFO T. +32 2 279 64 44/52 www.centrale.art.be www.europalia.be

Gesloten op feestdagen Van dinsdag t/m zondag : 10.30 > 18.00 19

CENTRALE for contemporary art Het centrum voor hedendaagse kunst van de Stad Brussel (oorspronkelijk De Elektriciteitscentrale - een verwijzing naar de vroegere functie van het half-industriële gebouw waarin het centrum is ondergebracht) wil de link tussen kunst en samenleving in de kijker plaatsen. Het centrum wil enerzijds een heel andere kijk bieden op moderne kunst, maar anderzijds ook een aanvulling vormen op de bestaande Brusselse locaties waar kunst te zien is. In de eerste plaats wil het centrum de creatie van hedendaagse kunst op het Brusselse grondgebied mee helpen ontwikkelen, in vraag stellen en ondersteunen vanuit een internationaal perspectief. De CENTRALE bepaalt dus als het ware de rol van een centrum voor hedendaagse kunst in een multiculturele stad. Op het programma staan vooral visuele kunsten, waarmee de CENTRALE cultuur toegankelijk wil maken voor het grote publiek en het elitaire imago van hedendaagse kunst wil doorbreken. Door ook artiesten van buiten het officiële kunstcircuit in huis te halen, de deuren te openen voor culturele minderheden en werken tentoon te stellen die de grenzen van de kunst aftasten in plaats van een enkele visie op de creatie op te dringen, slaagt het centrum erin zijn doelstellingen te realiseren. De CENTRALE geniet van een unieke ligging in het hart van de stad, in een kosmopolitische buurt die de nieuwe trends en diversiteit van culturen weerspiegelt: een centrale plaats dus waar de culturele en economische polen van Brussel elkaar ontmoeten. Een levendige plaats die openstaat voor de buurt, de stad, Europa en de wereld, en die zo een antwoord biedt op de typisch Brusselse demografische verscheidenheid en culturele rijkdom. Een plaats op mensenmaat, die uitnodigt tot samenwerking en dialoog en die verankerd is in de Brusselse culturele dynamiek. In 2006, toen de CENTRALE voor het eerst de deuren opende, werd resoluut gekozen voor een nauwe samenwerking met instellingen, galerieën en andere multidisciplinaire plekken die hedendaagse kunst voor het voetlicht brengen en met grote evenementen die leven brengen in de hoofdstad, zoals Europalia, Kunstenfestivaldesarts, Summer of Photography, Art Brussels of Nuit Blanche. De CENTRALE gaat ook geregeld in zee met de kunstacademies van het Brussels Gewest en geeft de nieuwe generatie kunstenaars een duwtje in de rug met de CENTRALE/BOX. Met het brede aanbod aan mogelijkheden spreekt de CENTRALE een breed publiek persoonlijk aan, ongeacht hun interesse of persoonlijke doelstellingen. Ook kinderen komen er aan hun trekken dankzij de ruimte CENTRALE/KIDS.

© Stad Brussel

20

De CENTRALE biedt een gevarieerd programma: Steun aan Brusselse kunstenaars en ruimte voor dialoog met internationale collega’s in en buiten het traditionele circuit Brussel bruist van het artistieke talent. De CENTRALE gaat op ontdekking doorheen de hedendaagse Brusselse kunst en steunt Brusselse kunstenaars vanuit een internationaal perspectief, door hen in dialoog te laten treden met buitenlandse collega’s. Triënnale van de Brusselse kunstacademies Deze triënnale (1ste editie eind 2014) plaatst de pas afgestudeerden van de Brusselse kunstacademies in de kijker. Ze krijgen de kans hun artistieke collega’s uit een Europese gaststad te ontmoeten, samen een tentoonstelling te geven en aan verscheidene partnerevenementen deel te nemen (La Cambre, Académie royale des Beaux-Arts de Brussel, Ecole de Recherche Graphique, Saint-Luc, Sint-Lukas …) Thematentoonstellingen Via verschillende thematentoonstellingen komt een brede waaier aan werken aan bod die zowel door hun vorm als hun inhoud met elkaar in verband worden gebracht. Door na te denken over onze samenleving of ons wereldbeeld, dankzij de visie van verschillende curatoren, kunstliefhebbers, kunstenaars, verzamelaars, schrijvers en muzikanten, en door kunst en cultuur in vraag te stellen, krijgen we vat op ons huidige bestaan. Een duwtje in de rug van jong talent, de CENTRALE/BOX In een bepaalde ruimte van de CENTRALE komen sinds oktober 2012 maandelijks een aantal jonge kunstenaars aan bod. In samenwerking met de B-Gallery, in de Bortiergalerij, wordt BOX dé broedplaats voor opkomend talent. © Stad Brussel

PRAKTISCHE INFORMATIE

TENTOONSTELLING 27-06 > 29-09 2013

PERSCONFERENTIE 26-06 2013 // 11u30

VERNISSAGE 26-06 2013 // 19u00

Een productie van de CENTRALE for contemporary art/Dienst Cultuur van de Stad Brussel en de vzw Brussel-Musea-Tentoonstellingen. CURATOR Claude BLONDEEL IN SAMENWERKING MET VRT & Radio KLARA CINEMATEK ORGANISATIE & COORDINATIE Dienst Cultuur van de Stad Brussel – CENTRALE for contemporary art/vzw Brussel-Musea-Tentoonstellingen Pascale SALESSE, Directrice Carine FOL, Art Director Joan VANDENBERGHE, Adjunct van de Art Director Claire LABYE, Publieksverantwoordelijke INGANG CENTRALE for contemporary art 5,00 € // 4,00 € > 60+; Groep (min. 10 pers.); Studentenkaart volwassenen // 2,50 € > Studentenkaart (18-26 jaar); Werkzoekende (attest); Lerarenkaart // 1,25€ > Carte jeune; Art. 27 // Gratis > -18 jaar ; Groepsbegeleider; ICOM; AICA Sodexo Cheques aanvaard. BOEK Baza(a)r Belg(i)ë, € 34,95 TOEGANG METRO Sint-Katelijne / Beurs / De Brouckère TREIN Centraal Station INFORMATIE DIENST CULTUUR VAN DE STAD BRUSSEL T. + 32 (0)2 279 64 35/52 - [email protected] www.centrale-art.be - www.brussel.be

pers contact

DIENST CULTUUR VAN DE STAD BRUSSEL Sarah SEGURA - [email protected] - T. +32 (0)2 279 64 01 16