Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti - Alibi

Jaargang 10 | Nummer 29

Corpus Delicti | Leiden

alibi Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

Digitale

criminaliteit

>>.Verdieping Illegaal downloaden, virussen & privacy

>>.Interview Marten Zoetbrood over zijn leven na CoDe

1

&

veiligheid

.Activiteiten << Feesten & lezing exdrugsbaron Joop Gottmers

Excursies << ICD & CoDe op bezoek bij Pauw & Witteman

Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti - Alibi

Alibi - Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

2

Inhoud 4 - Redactioneel 5 - Agenda 6 - Commissie 7 - Bestuursupdate 8 - Cybercriminaliteit: het nieuwe zakkerollen? 12 - Feestjes met CoDe 15 - Criminal Chronicle 16 - Marten Zoetbrood over het leven ná CoDe 19 - New Releases [Boeken] 20 - NSA, Nederland & Privacywetgeving 25 - Joop Gottmers: Drugsbaron & vechtmachine 28 - New Releases [Films] 29 - €100.000,- verdienen doe je zo! 30 - Van LP-verzamelingen naar terabytes 34 - Het werk van een digitaal rechercheur 38 - Uitzending Pauw & Witteman 40 - Illegale handel via internet 42 - Van kruimelspoor tot bits & bytes: IC-Dag 46 - Criminaliteit in een nieuw jasje 49 - Loopbaancoach: Arianne Pattavina 51 - Studiereis 52 - Veilig op het World Wide Web

3


Redactioneel Beste lezers, lieve leden, ‘NSA luisterde 35 wereldleiders af’. ‘Ruim 4,5 miljoen buitgemaakt door Phishing’. ‘Opnieuw cyberaanval SNS Bank’. Kranten en internet staan vol met dergelijke koppen; digitale criminaliteit is volop in de actualiteit. Deze gloednieuwe Alibi zal verder ingaan op deze en meer onderwerpen over de digitale criminaliteit. Een mooie bijkomstigheid is ook dat op het beeldscherm voor u de allereerste digitale Alibi staat. Hiervoor is de Alibi in een geheel nieuw jasje gestoken en is de inhoud uitgebreid. Op het moment van schrijven van dit redactioneel, staat de kerstvakantie vlak voor de deur. De Alibi-commissie heeft er echter voor gezorgd dat u in tijden kalkoen eten en vuurwerk afsteken toch genoeg te lezen hebt. Zoals reeds beschreven gaat de Alibi verder in op digitale criminaliteit. Uiteraard wordt ook stil gestaan bij de vele activiteiten die dit jaar al georganiseerd zijn en waar het bestuur en de commissies met gepaste trots op terugkijken. En alsof dat nog niet genoeg is staan er in dit nummer ook nog meerdere interviews, hacken voor beginners, de ‘Criminal Chronicle’ en een overzicht van alle nieuwe, criminologisch verantwoorde boeken en films, zodat je je niet hoeft te vervelen. De commissie is trots op het resultaat van deze eerste digitale Alibi met tal van mogelijkheden. De uitgebreide, informatieve maar vooral leuke inhoud biedt ongetwijfeld voor ieder wat wils. De commissie en ik wensen u veel lees- én kijkplezier toe en uiteraard ook een zalig kerstfeest en een gelukkig nieuwjaar! Liefs, Namens de Alibi-commissie 2013/2014, Kenneth Suijker Voorzitter Alibi-commissie

Contact

Social Media

Studievereniging Corpus Delicti Steenschuur 25 (Kamer A 0.37) 2311 ES Leiden

Like CoDe op Facebook Volg CoDe @codeleiden

[email protected]

Voeg CoDe toe aan je professionele netwerk

(+31) 071 527 71 58 Alibi - Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

4

Agenda Opgeven voor de uitwisseling is helaas niet meer mogelijk

Donderdag 23 januari t/m maandag 27 januari Boekverkoop tweede semester

Donderdag 30 januari Pre-gala borrel @ De Branderij Zaterdag 1 februari Volleybal nachttoernooi Maandag 3 februari Nieuwjaarsborrel @ The Faculty Club a van Het them it jaar het gala d is: f Red’ ‘A Touch o

Woensdag 5 februari t/m vrijdag 7 februari Uitwisseling met ‘West London University’

Via ateam@ codeleiden. nl kun je je opgeven voor de ME-Dag

Donderdag 13 februari Juridisch faculteits Gala @ Oloroso

Donderdag 27 februari ME-examendag in Ossendrecht

Opgeven voor de Batavierenrace en het grootste studentenfeest van de Benelux kan via CSI@ codeleiden.nl

Donderdag 22 mei t/m vrijdag 30 mei Studiereis naar Istanboel Vrijdag 9 mei t/m zondag 11 mei Batavierenrace Vrijdag 16 mei Alumni-activiteit

De stu d zal di iereis t jaar naar Ist boel g anaan!

Ontdek de nieuwe digitale Alibi De digitale Alibi heeft veel nieuwe mogelijkheden! Hier enige tips en trucs:

>> Ga terug naar het echte tijdschriftgevoel door op een paginahoek te klikken.

>> Klik op een foto om doorgelinkt te worden naar interresante websites.

>> De Alibi is ook te lezen op je iPad of een andere tablet-pc.

>> Speel de video’s af in fullscreen mode door rechtsonder in het frame te klikken.

>> Download of print de Alibi gemakkelijk om hem ook offline te lezen,

>> Spring eenvoudig naar een artikel door op de titel in de inhoud te drukken.

>> In de Alibi staan veel nieuwe foto’s van o.a. activiteiten. Kijk voor de complete collectie hier of klik op de foto’s zelf!

5


Commissie

Kenneth Suijker Voorzitter

Eline de Koning Secretaris

Danny Scheurwater Penningmeester

Nicole Verolme Redactrice

Veerle Stoef Redactrice

Rianne Kramer Redactrice

Tim Driebergen Redacteur

Tim Gevers Redacteur

Rens Lambert Redacteur

Koen Lankhaar Redacteur

Giulia de Groot Redactrice

Heb je opmerkingen/vragen of ideëen voor nieuwe rubrieken of artikelen? Neem dan contact op met de Alibi-commissie! [email protected]


(+31) 6 16 89 94 39

6

Bestuursupdate Beste lezers, Op 14 oktober jl. heeft de bestuurswissel plaats gevonden en sindsdien zijn het 11de bestuur en alle nieuwe commissies vol enthousiasme aan de slag gegaan. In deze allereerste digitale Alibi vinden jullie verslagen van activiteiten en excursies die de afgelopen maanden voor en door jullie georganiseerd zijn. Naast deze ‘zichtbare’ activiteiten, is het bestuur ook achter de schermen bezig geweest. In deze nieuwe rubriek zal het bestuur jullie hierover informeren. Zoals aangekondigd in het beleidsplan worden dit jaar de statuten en reglementen van de vereniging herzien. Hierover is inmiddels contact met de notaris. Jullie mening en ideeën zijn bij deze herziening essentieel, dus schroom niet om van je te laten horen. Ik heb de verwachting dat het bestuur jullie begin 2014 concrete voorstellen kan doen met betrekking tot deze herziening. Op de bestuursgang is ook het één en ander gebeurd: de banden met onze buur, JFV Grotius, zijn aangehaald. De samenwerking verloopt goed. Een voorbeeld hiervan is het aanbieden van individuele meeloopdagen. Samen met de afdeling Marketing & Communicatie van de faculteit gaan CoDe en JFV Grotius deze meeloopdagen voor aankomende criminologiestudenten organiseren. Iets anders dat achter de schermen gespeeld heeft, is de verbouwing van de bestuurskamer. Er ligt een nieuwe vloer, er komt een extra werkplek met computer, er zijn nieuwe stoelen en een extra archiefkast. Kom de nieuwe stoelen gerust eens uitproberen, de koffie staat klaar! Rond de feestdagen zullen jullie echter een dichte deur treffen. Van 23 december tot 6 januari is het bestuur namelijk met kerstreces. Daarna zijn de tentamens en herkansingen en volgt de halfjaarlijkse boekverkoop weer! Namens het 11de bestuur wens ik jullie heel veel plezier met het lezen van de nieuwe Alibi en ongetwijfeld tot snel! Tim van Lit - Voorzitter Corpus Delicti 7


Verdieping

Tim Gevers

Cybercriminaliteit:

het niewe zakkenrollen? Cybercriminaliteit is een van snelst opkomende vormen van criminaliteit. Vrijwel iedereen is er wel eens slachtoffer van geworden of kent tenminste iemand die dat is geweest. Hoe makkelijk wordt je eigenlijk slachtoffer van cybercriminaliteit en welke vormen van bestaan er allemaal? In dit artikel wordt een overzicht geschetst van verschillende types cybercriminaliteit. Daarnaast worden enkele handige tips gegeven zodat je zelf nooit slachtoffer hoeft te worden.


8

Tim Gevers

Verdieping

Donderdagavond 17:00 uur. Paul komt thuis na het wekelijkse potje badminton. Samen met drie vrienden zijn ze drie maanden geleden begonnen en het gaat al steeds beter. Na een snelle douche kijkt Paul op zijn iPad en ziet een nieuwe e-mail. Het e-mailtje is afkomstig van de Rabobank en er staat in dat door een storing veel wachtwoorden verloren zijn gegaan. Dan komt de vraag of Paul op een link wil klikken waardoor hij in een beveiligde Rabobank omgeving komt. Hier moet hij zijn rekeningnummer en pincode intypen. Paul lijkt het allemaal best wel veilig en hij doet daarom ook wat er staat. Na een uurtje TV kijken kruipt Paul tegen Angelique aan, die al in bed ligt. De volgende morgen is Paul onderweg naar zijn werk. Het is een drukke dag en op weg naar huis schiet hij nog even de Albert Heijn in. Zodra hij wil betalen zegt het pinautomaat dat zijn saldo niet toereikend is. Paul schrikt en betaald snel met cash. Onderweg naar huis denkt hij na. Gisteravond was alles nog in orde. Zodra hij thuis is kijkt hij op de gezamenlijke rekening en tot zijn schrik is al hun geld overgeboekt naar verschillende buitenlandse rekeningen. De tijden van de overboekingen staan rond twee uur in de nacht.

Cybercriminaliteit is hot in het nieuws. Iedereen herinnert zich de DDoS aanvallen die de Nederlandse banken en instanties hebben geteisterd (‘dossier cybercrime’, 2013), of de afluisterpraktijken van de NSA (‘Tijdlijn NSA schandaal’, 2013). Zij houden al het cyberverkeer in de gaten en al deze informatie wordt ergens opgeslagen zonder dat jij dat weet. Maar wat is cybercriminaliteit nou precies? Wat zijn voorbeelden van cybercriminaliteit? En wat had Paul kunnen doen om zijn slachtofferschap te voorkomen? Om uit te leggen wat cybercriminaliteit precies is, is het belangrijk om het onderscheid tussen computercriminaliteit in brede zin en computercriminaliteit in enge zin te begrijpen. Computercriminaliteit in brede zin betekend simpelweg: misdrijven waarbij computers of netwerken een rol spelen. Wanneer je dan gaat kijken naar computercriminaliteit in enge zin zie je dat de definitie hiervoor is: misdrijven die niet zonder tussenkomst of gebruik van computers of netwerken gepleegd kunnen worden (Engelfriet, 2012). Het vervelende aan cybercriminaliteit is dat het niet meer fysiek en voor je ogen gebeurd. Iedereen kan bij wijze van spreken met een laptop en een internetverbinding cybercriminaliteit plegen. Dit kan achter elke deur maar vereist logischerwijs wel wat verstand van zaken. Ten eerste moet je handig zijn met computers. Niet alleen met het internet en met Word maar ook met instellingen en softwarecodes. Daarnaast moet je je IP-adres kunnen omzetten omdat de politie je anders zo gevonden heeft. En naast deze dingen moet je het ook willen doen en een manier verzinnen om informatie of geld van mensen te krijgen door middel van een computer.

Dit is een voorbeeld van cybercriminaliteit: iets of iemand via het internet schade aanrichten. Vroeger werd je overvallen op straat door twee mannen met messen en moest je je portemonnee afgeven. Nu proberen ze op slinkse wijze aan je rekeningnummer en pincode te komen en daarna wordt je rekening Ook is het bij cybercrime moeilijk om bewijs te geplunderd. Cybercriminaliteit vinden. Er is geen fysiek bewijs aanwezig in de vorm 9


Verdieping

Tim Gevers

Phishing-e-mails kunnen er erg professionel uitzien,deze afbeelding is daar een voorbeeld van. Ondanks het betrouwbaar ogende uiterlijk is dit een poging tot phishing. Hoewel phishing-e-mails steeds beter worden staan er vaak fouten in waaraan ze te herkennen zijn. Een voorbeeld hiervan staat onder punt 5 in de afbeelding.

opnoemen en ook een toelichting daarbij geven: Hacken Bij het hacken breek je in in computersystemen. Dit kan kwaadschiks en dit kan goedschiks. Als je tegenwoordig het woord ‘hack’ hoort, dan wordt dat meteen geassocieerd met iets slechts terwijl dit helemaal niet altijd hoeft. Hackers kunnen ook worden ingezet door bedrijven om de zwakke plekken in de computersystemen te vinden. Maar helaas zijn er ook hackers met minder goede bedoelingen en deze mensen kunnen van een afstand jou computer hacken. Als je computer gehackt is hoef je dat niet altijd door te hebben. Er kunnen ook een hele hoop dingen gebeuren zonder dat het jou stoort tijdens je normale bezigheden (Hagan, 2013). van haren of bloed. Tegenwoordig houdt vooral het NFI zich bezig met het ontwikkelen van methoden om digitaal bewijs te analyseren (Cybercrime, 2013). Doordat deze nog in ontwikkeling zijn, is er een kat en muisspel gaande omdat de criminelen steeds manieren vinden om hun sporen uit te wissen en dan moet het NFI weer een manier vinden om toch achter deze sporen te komen. Dit kan door bijvoorbeeld wetgeving of door hulp van softwareproducenten. Al met al is het een discipline die nu erg in opkomst is. Ook gezien de digitalisering van onze levens is het een interessante bron om criminaliteit in te plegen. Daarom is het belangrijk jezelf er goed tegen te beschermen en oplettend te zijn met dingen die je doet op de computer en in het bijzonder op internet. Er zijn veel verschillende vormen van cybercriminaliteit. Ik zal er nu een aantal

Tim’s tip: Zorg voor een goede antivirus scanner, wees ook niet bang een paar tientjes uit te geven om uw computer zo veilig te houden. Phishing Bij phishing worden identiteitsgegevens van gebruikers gestolen. Meestal wordt een slachtoffer benaderd via de e-mail. In dit e-mailtje staat een, meestal, geloofwaardig verhaal waarbij het slachtoffer op een link moet klikken zodat u op een andere website terecht komt. Deze website lijkt erg veel op de website van de instantie waar u de mail van denkt te hebben gehad. Maar dit is in feite een neppe website die alleen maar wil dat u uw inloggegevens invoert. Dan heeft de persoon achter deze website de gegevens in handen en kan hij dit gebruiken om spullen te kopen of geld van uw rekening te halen (Hagan, 2013).


10

Tim Gevers

Verdieping

Tim’s tip: Een bank of creditcardmaatschappij zal nooit via de mail naar uw inloggegevens vragen. Als je het niet vertrouwt kan je altijd naar het bedrijf bellen om te vragen of de mail van hun afkomstig is.

het verkoopt. Ook het afpersen via internet groeit. Een voorbeeld hiervan is een virus dat een melding geeft dat de politie op de hoogte is van het feit dat je films hebt gedownload. De computer zal het nu niet meer gaan doen maar je kan eenmalig 40 euro betalen waarmee de zaak wordt afgesloten. Kinderporno Dit is een vorm van afpersen want dit is duidelijk Bij kinderporno worden kinderen gefilmd terwijl niet de manier waarom de politie te werk gaat. ze seksuele handelingen ondergaan, verrichten of gewoon alleen maar naakt zijn. Kinderporno Tim’s tip: Als een aanbieding eigenlijk te is helaas niet nieuw maar door de komst van het mooi is om waar te zijn is dat vaak ook zo, ga internet is het een stuk gemakkelijker geworden hier dus niet op in. En zomaar een betaling om dit te verspreiden en te bekijken.’ doen via internet is meestal fout. Neem eerst contact op met de desbetreffende Tim’s tip: Ga nooit zelf opzoek naar instantie om een betaling te verifiëren. kinderporno om dit te proberen te stoppen want ook het kijken ernaar is strafbaar en Pesten dan loop je de kans zelf onderdeel van een Wat de laatste jaren in opkomst is, is het digitaal pesten. onderzoek naar kinderporno te worden. Dit kan steeds makkelijker door de komst van sociale media. Met behulp van deze sociale media ontstaat Groomers er een afstand tussen de dader en het slachtoffer. Het Groomers zijn zogenaamde online kinderlokkers. is makkelijker om achter een beeldscherm iemand Deze mensen struinen chatboxen af op zoek te vernederen dan om dit in het echt te doen. naar kinderen. Ze proberen deze kinderen dan te chanteren of te manipuleren om zo te zorgen Tim’s tip: Wacht niet te lang als je gepest dat het kind bijvoorbeeld seksuele handelingen wordt en doe aangifte bij de politie. voor een camera uitvoert. Het uiteindelijke doel is om met een kind af te spreken. Terug naar Paul. Wat Paul heeft gedaan is erg stom. Wat Paul had kunnen doen was even wachten tot Tim’s tip: Als je ooit wordt benaderd om de volgende ochtend en dan meteen bellen naar seksuele handelingen voor een webcam uit te de Rabobank om te vragen of dat mailtje van hen voeren, doe dit dan nooit. Je weet niet wie er is. Dan had hij te horen gekregen dat dat niet zo is aan de andere kant van de computer meekijkt en dan had Paul zijn geld alsnog gehad. Conclusie en wat er met die beelden kan gebeuren. is dat door middel van cybercriminaliteit er een slinkse manier is gevonden om criminaliteit te Oplichten en afpersen plegen. Het is nu nog erg moeilijk om daders op Ook via internet oplichten of afpersen wordt steeds te sporen en bewijsmaterialen te vinden maar dit populairder. Bij oplichterij kan je bijvoorbeeld is overal in de wereld sterk aan het ontwikkelen. denken aan sites die tweedehands spullen verkopen. Verder is het erg belangrijk dat je niet zomaar overal Als je dan een mooi product ziet en je betaald je gegevens invoert. Denk altijd goed na, want wat maar je hoort nooit meer iets van de persoon die op het internet gebeurt keer je niet zomaar om. 11


Activiteiten

Giulia de Groot

Feestjes met CoDe Het eerste deel van het jaar is alweer voorbij gevlogen. Hoewel er hard gestudeerd heeft moeten worden, is er gelukkig ook genoeg tijd geweest voor een paar mooie feestjes. In de rubriek ‘Feestjes met CoDe’ zal er steeds even kort worden stilgestaan bij deze prachtige momenten. In dit nummer maar liefst drie feesten: het Goet Vout feest, het Artsen zonder grenzen feest, samen met studieverenigingen Emile en ETV en natuurlijk het recente Reis om de wereld feest.

Goet Vout feest @ d’Oude Harmonie Als afsluiting van de meer dan succesvolle eerstejaarsperiode werd er een groots feest georganiseerd voor alle eerstejaars. Iedereen kwam in zijn foutste en gekste kleding naar d’Oude Harmonie om het begin van hun studie eens goed in te luiden met een goet vout feestje. Vanzelfsprekend waren ook de oudere leden uitgenodigd. Al met al een prachtig feest waarbij CoDe de deur uit geschopt moest worden om het maar te laten eindigen.

Activiteiten

Giulia de Groot

Artsen zonder grenzen: Leiden tot je het onderspit Delft @ Four Reasons De doktersjassen en de zusterpakjes werden uit de kast getrokken om compleet in thema te verschijnen in de Four Reasons. Dit grootste feest is georganiseerd in samenwerking met studieverenigingen Emile (Pedagogiek) en ETV (Elektrotechniek uit Delft). En de meest originele kostuums waren aanwezig. De banaan, de koe, de zebra, de panter, allemaal present! Ook was het een feest met een goed doel op de achtergrond, namelijk Artsen zonder grenzen, waarvoor dan ook werd gecollecteerd. Een feest dat je niet gemist mag hebben! Toch gemist? Helaas, maar gelukkig zullen er dit jaar nog meer feestjes komen!

13


Activiteiten

Giulia de Groot

Een Reis om de wereld in vijf uur @ De Hut van Ome Henne Dinsdag 10 december gingen de CoDe-leden in vijf uur feestend de wereld rond. In de Hut van Ome Henne waren deze avond alle vlaggen te vinden, van Congo en Groot Brittannië tot aan Japan en Duitsland. Dit thema was natuurlijk niet zonder reden, want de bestemming van de uitwisseling werd bekend gemaakt. Werd het Rome, Parijs of toch Tokyo? Bij het horen luiden van de bekende klokken werd het al snel duidelijk: dit jaar zal de uitwisseling naar Londen gaan. Na de grote Britse vlag te laten zakken, ging het feest weer verder. DJ ‘Jay Sunray’ kreeg behoorlijk wat mensen dansend aan de paal. We kunnen dan ook zeggen dat het zeker een geslaagd feestje was. Op naar de volgende!


14

Criminal Chronicle Dé krant met al het criminele nieuws uit de wereld | Jaargang 10 | Nummer 4

Onbekende man dringt huis binnen en maakt selfie Devon, Engeland | Een onbekende man heeft in het Engelse plaatsje Devon ingebroken in het huis van een alleenstaande vrouw. In plaats van iets van waarde mee te nemen uit het huis, nam hij slechts een ‘selfie’ van zichzelf. De vrouw was doodsbang toen ze de foto op haar mobiel zag maar is blij dat er niks is gestolen.

Dief verkoopt spullen aan slachtoffer Engeland | Een Engelse inbreker is tegen de lamp gelopen toen hij zijn buit probeerde te verkopen. De koper bleek de man te zijn bij wie hij had ingebroken. De 24-jarige man had een grote verzameling DVD’s van zijn slachtoffer ontfutseld. Toen hij deze wilde doorverkopen bij een winkel, bleek de inkoper het slachtoffer te zijn.

Neppenis levert hardloper drie Opa stikt vlak voor seksdate jaar schorsing op Italië | Hardloper Devis Licciardi dacht een dopingcontrole te kunnen omzeilen door het gebruik van een neppenis. In september werd hij betrapt toen hij probeerden urine uit een neppenis te halen. Hoewel de aanklager slechts tweeënhalfjaar had geëist tegen Licciardi, viel de straf, met drie jaar, opvallend hoog uit. Ook de vrouw van Lucciardi is drie jaar niet welkom op sportevenementen.

VS | Johnny Orris (86) was weduwnaar en had al jaren geen vrouw van dichtbij gezien. Kleinzoon Ed vond het tijd dat opa weer eens van bil ging en gaf hem op voor Howard Stern’s programma ‘I Want To Get My Grandpa Laid’. Opa won een avontuurtje met twee prostituees en ging van tevoren nog even goed uit eten. Dat had ie beter niet kunnen doen. Johnny was waarschijnlijk zo opgewonden dat hij zijn steak niet goed weg kreeg en stikte.

Zoen op wang: seksuele intimidatie Vijf inbraken in één nacht bij bakkerij Colorado | Een zes-jarig jongetje uit het Amerikaanse Colorado is geschorst van school nadat hij een meisje een kusje op de wang had gegeven. Volgens de schoolleiding valt dit onder seksuele intimidatie. Eerder werden twee basisschoolscholieren al geschorst voor een oraal avontuurtje in de kantine.

Tilburg | In één nacht is bij vijf filialen van een Tilburgse bakkerij voor ruim tienduizend euro aan dagopbrengsten buit gemaakt. De vijf inbraken hebben in totaal niet meer dan twee uur in beslag genomen. Op Facebook zijn beelden van de daders verspreid in de hoop dat iemand deze herkent.

Interview

Danny Scheurwater

Marten Zoetbrood over het leven ná CoDe Op donderdag 21 november 2013 heb ik Marten Zoetbrood geïnterviewd, een oud student die onder andere in Leiden criminologie heeft gestudeerd. Tijdens en sinds zijn studie heeft Marten veel ervaring opgedaan op het gebied van reizen, studeren en werken. Tijdens zijn studie criminologie is Marten van juli 2008 tot oktober 2009 bestuurslid geweest van Corpus Delicti, als Commissaris Activiteiten.


16

Danny Scheurwater

V: “Hoe heb je jouw tijd bij CoDe ervaren? A: : “Ik heb het ervaren als een zeer leerzame periode. Ik heb veel ervaring opgedaan door in het bestuur te zitten. Als regulier CoDe-lid heb ik veel meegedaan met de activiteiten die CoDe organiseerde en ook dat was meestal zeer leerzaam. Uiteraard had ik het vaak heel druk, omdat ik naast CoDe en de studie criminologie zelf ook veel te doen had. Maar door die drukte leer je ook veel over jezelf. Wat je moet doen

Interview om alle zaken die je aan je hoofd hebt in zulke tijden toch allemaal goed te regelen. Daarom heb ik veel aan die tijd gehad. ” Marten heeft niet alleen de studie criminologie gedaan. Hij is nu nog bezig met zijn Bachelor rechtsgeleerdheid (in Leiden) en volgt sinds 2008 ook de opleiding tot ‘Assistent Politiemedewerker’. Tevens valt er een zekere verscheidenheid in zijn afgeronde keuzevakken van zijn Bachelor criminologie te zien. Zo heeft hij als extra curriculair de volgende keuzevakken gevolgd: Geschiedenis van het MiddenOosten (I en II), Islamologie, Islamic Law en Human Rights. V: “Hoe ben je tot deze verschillende studiekeuzes gekomen?” A: “Ik kies onderwerpen die me aanspreken, die ik leuk vind. Ik ben ervan overtuigd dat je moet doen waar je een passie voor hebt, wat je interesseert. Ik heb zelf een heel erg internationale instelling. Ik voel me dan ook meer Europeaan dan dat ik me Nederlander voel. Ik heb dus gekozen voor internationaal gerelateerde keuzevakken en activiteiten.

17

Ik heb ook een studiesemester gevolgd in Uppsala, Zweden. Dit was een fantastische ervaring. Ik raad ook zeker iedereen aan om in het buitenland te studeren en zo veel mogelijk van de wereld te zien. Je leert veel over jezelf en je komt ook in aanraking met een heel andere cultuur. Je leert heel veel mensen kennen, wat zeker een positief effect heeft op je mensenkennis. Ik heb nog steeds contact met andere studenten die ik tijdens mijn tijd in Zweden heb ontmoet.” Van januari tot juli dit jaar heeft Marten een stage gelopen bij het Ministerie van Buitenlandse Zaken. A: “Ik was een stagiair Directie Multilaterale Instellingen en Mensenrechten van de afdeling Mensenrechten en Politiek Juridische Zaken. Mijn werk hield in dat ik verantwoordelijk was voor een rapport en dat ik moest zorgen dat bepaalde informatie terecht kwam waar het moest zijn. Je moest bijvoorbeeld bepaalde standpunten voorbereiden die te maken hadden met het Nederlandse VN-Mensenrechtenbeleid. Dit zou dan verteld worden


Interview

Danny Scheurwater

in de Mensenrechtenraad.” “Ik kon voor deze stageplek solliciteren via een connectie. Ook hierbij is het belangrijk dat je veel in contact kom met verschillende mensen.”

Wanneer dat wel gebeurt, jongerenvereniging van proberen wij daar zo snel GroenLinks. In oktober 2012 ben mogelijk tussen te komen.” ik plaatsvervangend voorzitter van GroenLinks in Leiden V: “Kun je ook wat vertellen geworden. Dit houdt in dat over het werk dat u doet in Den je ook vergaderingen in de Haag voor de politieke gemeenteraad kan bijwonen. partij GroenLinks?” Eén van mijn taken is ook Marten werkt sinds 2005 lobbyen voor de standpunten bij de Politie in regio van GroenLinks.” Midden-Nederland. V: “Kun je wat vertellen over A: “Eerst heb ik meegedaan je toekomst plannen?” aan een project van de Politie Utrecht genaamd A: “Waar ik zeker van ‘Politie Junior’. Daarna werd ben is dat ik graag in het ik servicemedewerker en nu buitenland zou willen werken heb de functie van ‘Surveillant’ en wonen. Wat betreft het bereikt. Ik werk soms soort werk heb ik totaal samen met de recherche. Ik geen voorkeur eigenlijk. kom dan vooral in aanraking Op dat gebied denk ik niet met veelvoorkomende delicten, zo ver vooruit, zo ben ik maar ook met geweldsdelicten niet. Het maakt me ook niet zoals huiselijk geweld extreem veel uit. Sommige en familieruzies. Je moet mensen stippelen heel hun leven goed naar slachtoffers uit. Dat is dus totaal kunnen luisteren en hopelijk niet mijn ding.” kun je ze dan nog helpen in hun situaties. Daarnaast Marten ziet veel belang bij heb ik ook werkzaamheden het kiezen voor dingen die je die zich bezighouden met leuk vindt om te doen, waar de openbare orde in de je interesses liggen. Ook uitgaansgebieden. Dit houdt vind hij het erg belangrijk in dat ik moet surveilleren om zoveel mogelijk te doen, op avonden wanneer zoals in het buitenland mensen naar uitgaans- A: : “Ik ben al een studeren, een politieke gelegenheden gaan. Daar wordt redelijke tijd actief voor partij vertegenwoordigen, natuurlijk door mensen vaak GroenLinks. Van mei 2010 meedoen aan de activiteiten (te) veel gedronken en dan tot en met januari 2011 was van de studievereniging dan zorgen wij ervoor dat ik politiekcommissaris van en je sociale horizon het niet over gaat in geweld. Dwars, dat is een verbreden.

“Doe dingen die je leuk vindt en welke je interesseren. Verbreed je sociale horizon door mee te doen aan activiteiten van de studieverenigiging, studeren in het buitenland en actief te worden bij een politieke partij.”


18

Boeken

New releases Haagse penoze - Hendrik Jan Korterink Nico van Empel, Haagse Piet en Marco Eijk: namen die waarschijnlijk niet direct een belletje doen rinkelen. Verslaggeving over Nederlandse criminaliteit bepert zich vaak tot de Amsterdamse onderwereld, met namen als John Mieremet en Sem Klepper. In Haagse penoze neemt misdaadjournalist Hendrik Jan Korterink de lezer mee in de onderwereld van de Hofstad en komt daar oplichters, bankovervallers, wapenhandelers en vastgoedfrauders tegen. De Haagse onderwereld blijkt na het lezen minstens net zo spectaculair als de Amsterdamse.

Prijs: €19,95 | ISBN: 9089752234

Moord in de bloedstraat - Annejet van der Zijl In Nederland zijn de afgelopen twintig jaar niet meer dan 200 mensen per jaar vermoord. In vergelijking met andere landen is dat weinig. Desalniettemin maakt dat de moorden die in ons eigen land zijn gepleegd niet minder ‘spectaculair’. In Moord in de Bloedstraat beschrijft misdaadverslaggeefster Annejet van der Zijl tien moorden, gepleegd in Nederland, die zij eerder in haar journalistieke loopbaan heeft onderzocht. In de verhalen probeert Van der Zijl meer te laten zien dan slechts de korte krantenberichtjes die veelal aan de moorden worden gewijd.

Prijs: €17,95 | ISBN: 9021446839

De politierechter - Jochem Davidse & Aloys Oosterwijk Moorden, verkrachtingen en roofovervallen: spectaculair om over te lezen, maar in het dagelijks leven weinig voorkomend. In De Politierechter laten Jochem Davidse en Aloys Oosterwijk de echte dagelijkse criminaliteit van Nederland zien. Ongelukkige samenlopen van omstandigheden, onschuld of naïviteit: in dit boek wordt een achtergrond geschetst van de ‘normale criminaliteit’ in Nederland welke wordt behandeld door de politierechter. Tevens worden de verhalen extra tot leven gewekt aan de hand van diverse rechtbanktekeningen.

Prijs: €14,95 | ISBN: 9491567268 19


Verdieping

Tim Driebergen

NSA, Nederland & privacywetgeving: een overzicht De kranten staan de laatste maanden vol met berichtgeving over de National Security Agency (NSA) en andere organisaties die zich schuldig maken aan privacyschending. Omdat het voor sommige lezers wellicht een onoverzichtelijk geheel is geworden, hebben we voor jullie het internet afgestruind naar informatie over het NSA schandaal. Daarnaast gaan we in op de Nederlandse inlichtingenpraktijken en de privacywetgeving.


20

Verdieping

Tim Driebergen

NSA

de NSA. PRISM wordt gebruikt om informatie die op servers is opgeslagen in te zien. De NSA heeft toegang tot de servers van bijvoorbeeld Google, Facebook, Microsoft en Apple. In de Verenigde Staten zijn er ‘geheime’ wetten waarin staat dat deze bedrijven verplicht zijn om de inlichtingendiensten toegang te geven tot de informatie die op hun servers staat. Onderdeel van deze wetten is daarnaast dat deze multinationals ook geheim moeten houden aan welke eisen van de inlichtingendiensten zij moeten voldoen, en wordt naleving getoetst door wederom een geheime rechtbank (Volkskrant, 2013a).

De NSA is vaak negatief in het nieuws geweest de afgelopen tijd. Zo werd bekend dat ze van 35 wereldleiders de telefoons afgeluisterd heeft en bleek daarnaast dat veelvuldig telefoongesprekken afgetapt zijn in bijvoorbeeld Frankrijk en Spanje (NRC, 2013a). Zelfs het hoofdkwartier van de VN in New York is slachtoffer geworden van de spionagepraktijken van de NSA (NRC, 2013b). Ook Nederland is niet veilig: 1,8 miljoen telefoongesprekken zijn in ons land door de NSA onderschept (NRC, 2013a). Maar ook zoekopdrachten, e-mails, Skypegesprekken en Facebookpagina’s behoren tot de te Xkeyscore bespioneren mogelijkheden. Hieronder geven we een korte uitleg van een aantal programma’s Met dit programma kunnen live gegevens uit waarmee de NSA haar informatie verkrijgt. glasvezelkabels1 afgetapt worden waarna ze afgevoerd en geanalyseerd kunnen worden PRISM door de NSA (NRC, 2013a). Een voorbeeld van deze kabels zijn de kabels die internetproviders Dit is het eerste door Edward Snowden (de inmiddels bezitten. De Amerikanen hebben in een bekende klokkenluider) verklapte programma van presentatie, aan de hand van stippen op de wereldkaart, laten zien dat zij 150 van dit soort kabels aftappen, verspreidt over de hele wereld. Daarnaast worden door de NSA en de GCHQ (een vergelijkbare Britse inlichtingendienst) de onderzeese glasvezelkabels1 die continenten met elkaar verbinden, goed in de gaten gehouden: de Britten hebben waarschijnlijk tweehonderd van deze kabels onder controle, waarvan ze er vijftig tegelijkertijd kunnen afluisteren: dit staat gelijk aan een paar honderd Koninklijke Bibliotheken aan langsstromende data per dag (Volkskrant, 2013a)! Ook de Duitsers hebben een 1

Bij deze glasvezelkabels moet overigens niet gedacht worden aan

enkel de kabels die gebruikt worden in welvarende gebieden met heel snel internet: het intercontinentale dataverkeer vindt namelijk voor 95% plaats via deze kabels (Woord, 2010). Een gigantische hoeveelheid dus

Verdieping

Tim Driebergen

Gegevens Geb. datum: 21-06-’83 Geb. plaats: Elizabeth Town, NC (USA)

Werk - Voormalig medewerker CIA - Voormalig systeembeheerder NSA

Edward Snowden

Gezocht voor Het lekken van bijna 250. 000 geheime do cumenten van de NSA over hu n afluisterp raktijken. Hi j haalde daar voor 25 medewerk ers van de NSA over hun comput erwachtwoord te delen.

soortgelijk programma.

Wat wordt er gedaan met deze informatie?

Bullrun

De data die de NSA binnen krijgt door het gebruik van de genoemde programma’s wordt maximaal drie dagen bewaard. Daarna worden enkel nog de ‘metadata’ bewaard: inhoud van berichtgeving is hierin minder belangrijk en het gaat vooral om ‘wie met wie contact heeft gehad’ en wanneer dit was. In die drie dagen zal dus snel gefilterd moeten worden. Als voorbeeld: in maart 2013 heeft de NSA 97 miljard ‘stukjes informatie’ langer dan drie dagen bewaard (Volkskrant, 2013a). Pas na deze ruwe dataverzameling begint de ware zoektocht. Dit gebeurt bijvoorbeeld door een gerichte zoekactie naar een naam of e-mailadres, aan de hand waarvan een netwerkanalyse van (nog niet bekende) belangrijke contactpersonen in kaart gebracht kan worden. De NSA gaat echter ook steeds meer gewoon op zoek naar opvallend online gedrag: zoals een Somaliër die zijn e-mail versleuteld (Volkskrant, 2013a).

PRISM en Xkeyscore worden gebruikt om informatie te onderscheppen. Bullrun wordt echter gebruikt om de versleutelde data, die bijvoorbeeld binnen is gekomen via PRISM of Xkeyscore, te ontsleutelen. De landen die behoren tot de Five Eyes groep, dit zijn de VS, het Verenigd Koninkrijk, Canada, Australië en Nieuw-Zeeland, hebben toegang tot het programma (Trouw, 2013, Volkskrant, 2013b). Naast de bovenstaande drie programma’s gebruikt de NSA nog andere programma’s, bijvoorbeeld ‘Follow The Money’ om het internationale betalingsverkeer te monitoren. Hierbij worden ook transactiedata van grote creditcardmaatschappijen opgeslagen. Of ‘Dishfire’, waarmee jarenlang sms-berichten verzameld zijn van over de hele wereld (Trouw, 2013).


22

Verdieping

Tim Driebergen

Zoeken naar een speld in een hooiberg dus.

(Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen en VeiligheidsDiensten, 2013). In de Nederlandse politiek lijkt er in ieder geval steeds minder vertrouwen te zijn in de legaliteit van onze veiligheidsdiensten (NRC, 2013c), en procureurgeneraal bij het OM Marc van Nimwegen beaamt dat Nederland wereldwijd koploper is als het gaat om het aftappen van telefoongesprekken en internetgegevens, waarbij onnodig lang inbreuk gemaakt wordt op de privacy van burgers (NRC, 2013d). Het hacken van internetfora door de AIVD blijft door deskundigen ook niet onopgemerkt: Nico van Eijk, hoogleraar informatierecht, stelt dat dit ‘leidt tot een surveillancestaat’ (NRC, 2013). Ook in Nederland land lijkt dus werk aan de winkel. Wetgeving in Nederland

Hoe zit het in Nederland?

Nederland is zoals hierboven aangegeven zelf ook ‘slachtoffer’ geworden van internationale inlichtingendiensten als de NSA, maar aan de andere kant ondersteund ons land de NSA ook. Zo is Nederland lid van de ‘Nine Eyes’, een soortgelijke maar minder intensieve samenwerkingsvorm dan de Five Eyes. Naast Nederland behoren ook Frankrijk, Duitsland en Finland tot dit gezelschap (Volkskrant, 2013b). De vraag ontstaat dan vanzelf welke rol de Nederlandse inlichtingendiensten hebben in het PRISM schandaal, maar ook of zij, net als de NSA, nationale wetgeving aan hun laars lappen (NOS, 2013). Inmiddels is hier een onderzoek naar gestart door de Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en VeiligheidsDiensten, In de Nederlandse wetgeving is een onderscheid de CTIVD (Commissie van Toezicht betreffende de gemaakt tussen verschillende wetten die ingaan Deze afbeelding laat het aantal glasvezelverbingen op de wereld in zien. Duidelijk te zien is hoeveel informatie naar en via de VS gaan en waar de NSA dus gemakkelijk toegang tot heeft.

2

Afghaanse tolken: zij kunnen voor de VS boodschappen van de

Een samenwerking van inlichtingendiensten van vijf landen.

3

Een van de redenen dat Nederland als bondgenoot voor de VS zo interessant is, is het feit dat we onderdak bieden aan veel Afghaanse

23

Taliban vertalen, iets waar de VS zelf niet echt in uitblinken (Volkskrant, 2013b).


Verdieping op privacygevoelige gegevens. De Wet bescherming persoonsgegevens (Wbp) heeft betrekking op de wijze waarop organisaties om dienen te gaan met persoonsgegevens van haar klanten. Deze wet gaat verder niet specifiek in op het werk van inlichtingenen veiligheidsdiensten, hier is namelijk de Wet op de inlichtingenen veiligheidsdiensten 2002 (WIV 2002) op van toepassing. Volgens het Wbp mogen persoonsgegevens niet langer bewaard worden dan nodig is voor het doel waar ze voor zijn afgegeven en mogen de gegevens ook alleen gebruikt worden voor het doel waarvoor deze afgegeven zijn. In de Wbp is een toezichthouder aangesteld, het College Bescherming Persoonsgegevens (CBP). Zij is bevoegd om de sancties ‘bestuursdwang’ en ‘bestuurlijke boete’ op te leggen. Daarnaast is in sommige gevallen zelfs een strafrechtelijke sanctie mogelijk bij schending van de Wbp. In deWIV 2002 staan de taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden van de Algemene Inlichtingenen Veiligheidsdienst (AIVD) en de Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) vastgelegd (Rijksoverheid, 2013b). Enkele vastgelegde bevoegdheden van de AIVD zijn bijvoorbeeld: - Het doorzoeken van besloten plaatsen en gesloten voorwerpen (met of zonder technische hulpmiddelen) (art. 22 WIV); - Het openen van brieven van burgers, ook zonder hun toestemming (art. 23 WIV); - Het binnendringen in een ‘geautomatiseerd werk’, al dan niet met gebruikmaking van technische hulpmiddelen, valse signalen, valse sleutels of een valse hoedanigheid (art. 24 WIV); - Het met een technisch hulpmiddel gericht aftappen, ontvangen, opnemen en afluisteren van elke vorm van gesprek (art.

Tim Driebergen

-

25 WIV). Aanbieders van telecommunicatie- netwerken verzoeken de gegevens van hun te verstrekken (art. 29 WIV).

Voor het merendeel van hun bevoegdheden is echter wel toestemming van een minister nodig. De rapporten van het CTIVD, de organisatie die toezicht houdt op de werkzaamheden van de inlichtingendiensten, zijn over het algemeen openbaar, echter niet waar het gaat om: de door de veiligheidsdiensten ingezette middelen in concrete aangelegenheden, de geheime bronnen van de diensten en hun actuele kennisniveau (Werken bij de Overheid, 2013). Geheimdhouding van je persoonsgegevens Begin je een beetje de kriebels te krijgen van het bovenstaande? Je kunt bij de afdeling burgerzaken van de gemeente waar je woont geheimhouding van je persoonsgegevens aanvragen. Je gegevens uit het GBA worden dan niet meer aan derden verstrekt. Dit zal echter niet altijd helpen je gegevens geheim te houden: als overheidsinstellingen of andere instellingen met publiekrechtelijke taken om je gegevens vragen (zoals de AIVD), is de gemeente verplicht je gegevens te verstrekken (Rijksoverheid, 2013a). Ook kun je, als je benieuwd bent of de AIVD gegevens van jou heeft opgenomen in zijn database, een verzoek tot inzage indienen bij het Ministerie van BZK, waarna je binnen vier weken de gegevens ontvangt (Rijksoverheid, 2013b). Meer weten? - - - -


AIVD Kennisbank Documentaire BBC Wikileakes Documentaire over jouw privacy Hoe werkt PRISM?

24

Activiteiten

Danny Scheurwater & Nicole Verolme

Lezing Joop Gottmers:

Drugsbaron en vechtmachine Op 23 oktober 2013 gaf ex-drugsbaron en voormalig bokskampioen Joop Gottmers een lezing over zijn bijzondere leven als vechtmachine en als een van de grootste drugsbaronnen die Nederland gekend heeft. Nu heeft hij dit leven achter zich gelaten, maar dat is niet van de ene op de andere dag gebeurd. Jeugd Gottmers vertelt ons dat het al verkeerd ging bij zijn geboorte. Hij werd geboren in een van de beruchtste wijken van Rotterdam. Met zijn ouders en broertje verhuisde hij echter al snel naar het “boerendorp” Halsteren in Noord-Brabant. Hij beschrijft zichzelf in die tijd als een “zielig, lief, klein knulletje” dat gepest en zelfs vernederd werd door docenten. Toen hij dit aan zijn vader vertelde werd 25

hij op boksen gezet: zo kon hij leren terugslaan. Joop zelf was nog geen 8 jaar oud, maar werd op de boksschool ingedeeld met drie jongens van 11. Door deze jongens werd hij vaak in elkaar geslagen. Die mishandeling ging thuis soms verder: zijn vader was de eigenaar van een kroeg en dronk regelmatig te veel. Zo heeft Gottmers’ moeder een half jaar in coma in het ziekenhuis gelegen doordat zijn vader haar met een glazen asbak aanviel.


Activiteiten Toch werd Gottmers’ vader zijn held. Op een middag kwam Joop thuis van de school met een briefje waarop staat dat hij van school afgestuurd is voor stelen, liegen en spijbelen. Hier is niets van waar en zijn vader weet dit ook. Samen gaan ze terug naar school waar eerst de directeur en daarna zijn leraar in elkaar gestompt worden door Gottmers’ vader. Op slag is Joop de stoerste jongen van de hele buurt en hij heeft binnen een mum van tijd een ton aan vriendjes. Op dat moment beslist hij dat hij later net zo wil worden als zijn vader en er ontstaan twee kampen thuis: hij en zijn vader, en zijn broertje en moeder. Gottmers’ vader slaat immers niet alleen zijn vrouw, maar ook regelmatig zijn oudste zoon in elkaar. Door deze kampenverdeling sloegen de broers elkaar soms ook in elkaar. Geweld zette de boventoon in huize Gottmers. Omdat Gottmers’ moeder zich voornamelijk ontfermde over zijn broer, werd Gottmers’ telkens meer in de armen van zijn vader gedreven.


of hij misschien wat extra geld wil verdienen door cocaïne te verkopen. In eerste instantie wijst Joop dit af, hij is namelijk volledig anti-drugs en verklaart de man voor gek. Later veranderd hij toch van gedachten: het is een lucratief baantje en alleen sukkels gebruiken drugs. Als Joop het niet doet, doet een ander het wel is zijn gedachtegang. Nog steeds heeft hij niets met drugs en is hij er absoluut niet trots op, maar tegelijkertijd verkoopt zijn “product” wel goed. Joop wordt steeds bekender en nadat er een dealer vermoord wordt in Bergen op Zoom, trekken veel dealers naar hem toe voor bescherming. Zijn normen en waarden vervagen en hij wordt steeds meer de onderwereld ingezogen. Hij gaat zaken doen met Amsterdamse drugshandelaren en komt zo in aanraking met dealers die multimiljonair zijn: Joop wil dat ook.

Het begin van de boksen durgs carrière Als Joop veertien jaar oud is, slaat hij zijn wiskundeleraar in elkaar. Twee jaar later zit hij in de gevangenis voor het aanvallen van drie agenten. Ondertussen traint Gottmers ook fanatiek in het boksen. Hoewel hij daar eerst totaal geen zin had (hij wilde eigenlijk als veertien jarig jongentje graag voetballen), kreeg hij er na een paar jaren echt gevoel voor. In het begin werd boksen vooral opgedrongen door zijn vader. Zijn zoon moest namelijk een vechtmachine worden. Door intensieve training was hij als snel goed gebouwd. Hij begon de smaak te pakken te krijgen en de kunst van de sport te zien. Hij heeft in totaal 121 wedstrijden gevochten, maar is elke keer weer zenuwachtig geweest: onzeker en bang om te verliezen.

Joop Gottmers tijdens zijn hoogtij dagen als bokser.

Het drugsimperium

Samen met zijn compagnon gaat Joop hasj importeren en verdient na een tijdje meer geld dan hij kan tellen: minstens 50.000 gulden per uur. Inmiddels is Joop 24 jaar, heeft hij twaalf auto’s en een betere band met zijn compagnon dan met zijn vrouw, maar hij heeft nog steeds een afkeer voor drugs. Joop gaat meer en meer om met de jetset van Amsterdam en al hij overgehaald wordt door zijn compagnon, snuift hij dan toch Ondertussen traint Joop hard en dit werpt zijn zijn eerste lijntje cocaïne. Hij overtuigt zichzelf vruchten af. Een andere sportschoolhouder vraagt ervan dat hij niet verslaafd zal raken, hij heeft Alibi - Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

26

Activiteiten


immers discipline. Het keerpunt is het overlijden van zijn vader. “Aan die man heb ik alles te danken”. Als laatste eer aan zijn vader besluit Joop geen pijn, verdriet of angst te laten zien en om dit te bereiken gaat hij steeds meer drugs gebruiken. Het “lieve kleine knulletje” van toen is een “meedogenloze crimineel” geworden

komt Melanie in het ziekenhuis terecht met een hersenvliesontsteking en hartafwijking. “Als mijn dochter sterft, dan sterf jij ook. Weet je wel wie ik ben?” vertelt hij de dokter. Joop is compleet machteloos, maar Melanie komt er gelukkig bovenop.

In diezelfde tijd is de politie Joop al een tijdje op het spoor en hij wordt gearresteerd. Joop krijgt 16 jaar gevangenisstraf en terwijl hij deze uitzit, emigreert zijn compagnon naar het buitenland en vraagt zijn vrouw een scheiding aan. In de gevangenis heeft Joop de tijd om zijn vaders dood (zonder drugs) te verwerken. Na 3 jaar staat hij echter, compleet onverwacht, weer op straat door een fout van de politie. De 50.000 gulden boete die nog openstaat wordt cash betaald door een vriend. Hoewel Joop weer op vrije voeten is, heeft hij niets te vieren. Hij weet niet hoe hij moet omgaan met zijn gevoelens en vrijheid en dus raakt hij weer aan de drugs. Zijn geld is hij kwijt doordat zijn compagnon dit heeft meegenomen naar het buitenland. Binnen veertien dagen is hij echter weer bezig en men staat in de rij om zaken met hem te doen: zijn gevangenschap heeft hem alleen maar bekender gemaakt. Hij heeft niets meer te verliezen en van zakenman die risico’s incalculeert, wordt hij een drugscrimineel die elke dag een pistool op zak heeft.

Het lukt Joop niet om de criminaliteit uit te komen. Ter nauwer nood overleeft hij een aanslag en zijn baby en vriendin worden bedreigd door criminelen. Joop en zijn gezin woonden op de bovenverdieping terwijl ze beneden door de ramen konden schieten. Een paar jaar geleden, op zijn verjaardag, stond Joop om 09.00 uur met een pistool in zijn hand klaar om zichzelf door het hoofd te schieten. Dit ziet hij als de enige manier om zijn dochter te beschermen. Toen ging plots de deurbel. Voor de deur stonden de leerlingen die hij kickboksles geeft, te zingen. Joop besloot na dit moment te blijven leven voor zijn dochter.

Omslag

Vervolgens is Joop zeven weken voortvluchtig aangezien “het halve Nederlandse Politiekorps” achter hem aan zit. Op een onderduikadres komt hij een man tegen die hem vertelt dat hij geen rust heeft omdat hij God niet heeft gevonden. Een aantal dagen later doet Joop weer een zelfmoordpoging door middel van een overdosis. In de lange donkere tunnel naar de dood komt hij diezelfde man weer tegen. Wanneer hij wakker wordt probeert hij Totaal onverwacht wordt Joop smoorverliefd op weer zelfmoord te plegen, met hetzelfde, mislukte, een vrouw die evenveel cocaïne gebruikt als hij resultaat. Doodsbang gaat hij op zoek naar die (zo’n 20 gram per dag inmiddels). Binnen drie man en bekeert hij zich tot het Christendom. maanden is ze zwanger van zijn kind en Joop wil de onderwereld uitstappen en stoppen met drugs. Clean van de drugs en uit de criminaliteit gaat Dit blijkt echter niet zo makkelijk als hij gehoopt Gottmers’ door het hele land heen om kinderen had en de 9 maanden zwangerschap zijn een en jongeren voor te lichten over de gevaren drama. Zijn band met dochtertje Melanie, zo zegt van drugs en de keerzijde van het criminele “Drugs, gefeliciteerd! Van Gottmers zelf, begint al met een leugen: dat hij zou leven. stoppen met drugs beloofde hij. Na twee maanden mij heb je gewonnen,” ! 27


New releases

Films & Documentaires

The Family - Komedie/criminaliteit Voormalig maffioso Fred Manzoni moet samen met zijn gezin uit Brooklyn vluchten naar een klein dorpje in Normandië nadat hij zijn ‘familie’ heeft verraden aan de FBI. Onder toeziend oog van drie agenten moeten zij proberen zich zo onopvallend mogelijk te gedragen en uit handen te blijven van huurmoordenaars, ingehuurd door de maffia. Ondanks goede bedoelingen en de beste intenties valt het gezin steeds weer terug in hun oude gewoontes. ‘The Family’ is een uitstekende komedie om even te ontspannen met toch een criminologisch verantwoorde inslag.

Acteurs: Robert DeNiro | Michelle Pfeiffer | Tommy Lee Jones

2 Guns - Actie/criminaliteit Al enkele jaren zitten DEA-agent Bobby Trench en marineofficier Marcus Stigman achter een Mexicaans drugskartel aan. Beide mannen werken samen maar weten niet van elkaar dat ze allebei aan de ‘goede’ kant staan. De superieuren van beide zitten hen op de nek en beide worden gedwongen elkaar te vermoorden. De vriendschap zorgt echter voor een onverwachte twist. ‘2 Guns’ is een klassieke actiefilm met explosies en een hoop schieten. Desalniettemin een mooie film voor de kerstvakantie mét een crimineel tintje!

Acteurs: Mark Wahlberg | Denzel Washington

Bet Raise Fold - Documentaire Gokken is niet overal legaal en ook zijn er niet overal casino’s. Gokken, met name pokeren, is echter overal mogelijk en populair op het internet. In ‘Bet Raise Fold’ worden de rise en fall van de markt van online poker bekeken uit het oogpunt van drie hoofdrolspelers: een jonge moeder, een pokerkampioen en een wiskundegenie. Daarnaast wordt ook een licht geschenen op Black Friday: de dag dat de Amerikaanse regering pokeren op het internet verbood. De documentaire past mooi in het thema van deze Alibi en is absoluut een aanrader.

Acteurs: Danielle Andersen | Tony Dunst | Martin Bradstreet Alibi - Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

28

Criminaliteit voor beginners & de NSA kerstgedachte

Video’s

€100.000 verdienen doe je zo! Studenten zitten vaak even krap bij kas. Natuurlijk, harder werken voor je geld is een optie. Naar de kroeg gaan wordt echter vaak een betere optie gevonden. In deze video wordt uitgelegd hoe je in korte tijd €100.000,- bij elkaar kan hacken. Het enige wat je nodig hebt is wat lef, een beetje verstand van techniek en een aantal domme mensen. Gelukkig lopen er van dat laatste een hele hoop rond in Nederland. Niet langer krap bij kas willen zitten? Probeer dit eens uit!

Al lekker in de kerstsfeer gekomen? Vergeet niet Corpus Delicti kan niet aansprakelijk worden gesteld voor gedat de NSA altijd meekijkt, zelfs tijdens de kerst! beurtenissen, ontstaan n.a.v. wat op deze pagina is gepresenteerd.

You better watch out You better not Skype You better log out Yeah you better not type The NSA is coming to town You’re making a list They’re checking it twice They’re watching almost every electronic device The NSA is coming to town 29


Verdieping

Koen Lankhaar

Van LP-verzamelingen naar terabytes Een film is nog nauwelijks in de bioscoop te zien of talloze mensen hebben deze al bekeken en opgeslagen op hun harde schijf. Een album is nog niet in de winkel te koop of de halve wereld luistert deze al op hun telefoon of iPod. De tijden van indruk maken met LP-verzamelingen en DVD-collecties zijn voorbij en hebben plaatsgemaakt voor het opscheppen over het aantal gigabytes aan muziek en films. Met de opkomst van het internet hebben auteurs het langzaam maar zeker moeten ontgelden. Het illegaal downloaden is inmiddels niet meer weg te denken van het internet.


30

Koen Lankhaar

Verdieping

Wat mag er nou (niet)? Er bestaat veel onduidelijkheid over wat nou precies wel en niet mag op dit gebied. Om dit te verduidelijken moet er allereerst een onderscheid gemaakt worden tussen ‘muziek, films en boeken’ en ‘software en games’. Als het gaat om software en games is het namelijk illegaal om deze te downloaden, kopiëren en/of aan te bieden op het internet. Zelfs het ombouwen van een spelconsole met als doel er vervolgens illegale games op te kunnen spelen is illegaal. Dit alles geldt ook voor wanneer dit alleen voor eigen gebruik bestemd is. Bij muziek, films en boeken is de wetgeving wat milder. Het is namelijk toegestaan om deze te downloaden en te kopiëren mits dit uitsluitend voor eigen gebruik bestemd is. Het op internet aanbieden van deze bestanden is nog steeds strafbaar. Wanneer een bestand wordt gedownload op het internet, zal er dus altijd minimaal één partij zijn die strafbaar handelt. Dit is natuurlijk niet van toepassing wanneer de aanbieder een geregistreerd verkooppunt is zoals iTunes. Hoe gebeurt het? Er wordt tegenwoordig op drie manieren grootschalig gedownload. De eerste manier is via open source software. Dit zijn programma’s als Limewire en Bearshare waarbij heel gemakkelijk kleine bestanden (met name muziek) gedownload kunnen worden. Op deze manier ben je afhankelijk van mensen die op hetzelfde moment verbonden zijn aan het 31

programma dat jij gebruikt. Voor de grotere bestanden wordt veelalgebruik gemaakt van torrents. Dit zijn online bestanden die geüpload worden door gebruikers en grote vormen aan kunnen nemen. Je download op deze manier steeds stukjes van een bestand van verschillende mensen en ook met deze manier ben je afhankelijk van het aanbod van anderen op dat moment. Deze bestanden worden sneller gedownload dan via de open source software, maar bij niet-populaire bestanden zal de downloadsnelheid lage vormen kunnen hebben. De laatste en snelste manier om te downloaden is via nieuwsgroepen. Door een vast bedrag per maand aan je provider te betalen krijg je de mogelijkheid om zogenaamde binaries te downloaden. Via deze methode ben je niet afhankelijk van gebruikers die op hetzelfde moment verbonden zijn en daardoor kan de downloadsnelheid een vaste en hoge vorm aannemen. Een ander voordeel is dat er een hele community om deze nieuwsgroepen is gebouwd. Het aanbod is hierdoor zeer groot en betrouwbaarder. Virussen en nep-bestanden komen zelden voor en worden snel herkend. Dit is niet zelden het geval wanneer wordt gedownload via torrents of open source software. Toch geen zin om geld neer te leggen voor een album of film? Heel begrijpbaar. Ondanks dat stichting BREIN veel sites heeft plat gegooid, is downloadden via torrents nog steeds heel simpel: 1) Download en instaleer het programma uTorrent via http://www.utorrent.com/ intl/nl/ 2)

Ga op pirateproxy.nl op zoek naar het bestand wat je zoekt

3)

Klik op ‘Get this torrent’

4)

Sla het bestand op de gewenste locatie op en downloaden maar!


Verdieping

Koen Lankhaar

Is het te stoppen? Niet iedereen is gediend van de mogelijkheden tot illegaal downloaden. Stichting BREIN maakt zich al jaren hard tegen deze piratenrij. Via rechterlijke procedures kreeg deze stichting het voor elkaar om talloze sites uit de lucht te halen. Bekende voorbeelden zijn torrentsites als The Pirate Bay en Isohunt, maar ook de bekende ondertitelbron bierdopje.com moest door BREIN zijn activiteiten staken omdat zij door hun ondertitels het illegaal downloaden aantrekkelijk maken. Verder werd ook de aanval geopend op het downloaden via nieuwsgroepen door de meest omvangrijke database, FTD, uit de lucht te halen.

Best verkochte albums allertijden Michael Jackson Thriller (1982) Genre: Pop/R&B Aantal: +110.000.000

Pink Floyd Dark Side of the Moon (1973)

Genre: Progressieve rock Aantal: +5 0.000.000

Ondanks dat het illegaal downloaden de ene harde klap na de andere krijgt, blijven er alternatieven komen. Torrentsites zijn nog in grote getalen te vinden en inmiddels zijn er ook verschillende nieuwe databases gekomen voor het downloaden via nieuwsgroepen. Het lijkt erop dat de veldslag tegen het illegaal downloaden in feite dweilen met de kraan open is. In Nederland moet namelijk voor elke site een aparte bewijslast worden aangedragen.

AC/DC Back in Black (1980) Genre: Hard rock Aantal: + 49.000.000

Whitney Houston e.a. The Bodyguard (1992) Genre: Pop/R&B Aantal: + 44.000.000

Eén ding is duidelijk: voor het stopzetten van illegaal downloaden zijn veel rechterlijke procedures en een zeer lange adem nodig. Gelukkig zijn er andere manieren om deze criminaliteit tegen te gaan. Manieren die de consument niet hindert, maar juist een aantrekkelijk en legaal alternatief biedt. Programma’s als Spotify en Netflix zorgen er voor dat we onbeperkt muziek, series en films kunnen raadplegen voor een acceptabel bedrag per maand. Het grote voordeel van deze programma’s is dat de diensten gestreamd worden en dat het downloaden dus niet meer nodig is. Men zal dus geen last meer hebben van trage downloadsnelheden, controleren op virussen en te weinig ruimte hebben op de harde schijf. Al het aanbod is makkelijk en direct Alibi - Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

Meat Loaf Bat Out of Hell (1977) Genre: Rock Aantal: + 43.000.000

Eagles Their Greatest Hits (1980) Genre: Rock Aantal: + 42.000.000

32

Koen Lankhaar

Verdieping

Meest gedownloade nummers allertijden Black Eyed Peas I Gotta Feeling Lady Gaga Poker Face Black Eyed Peas Boom Boom Pow Jason Mraz I’m Yours Coldplay Viva la Vida Lady Gaga & Colby O’Donis

Just Dance Flo Rida

te bereiken. Een nadeel is dat het aanbod soms gebreken kent. Vooral bij Netflix is het duidelijk dat het programma nog in de kinderschoenen staat. Veel bekende films zijn nog niet te zien en nieuwe afleveringen van series hebben een tijd nodig voordat deze te zien zijn. De ongeduldige consument wenst nieuwe afleveringen van zijn favoriete series direct te zien en zal in dat geval alsnog overstappen op het illegaal downloaden hiervan. Het mag duidelijk zijn dat men zijn muziek niet graag meer uit de winkel haalt. CD’s en DVD’s zijn niet meer van deze tijd en de consument wilt zijn muziek en films het liefst digitaal verkrijgen. Lang leek het erop dat we niet bereid waren om geld neer te leggen voor onze favoriete artiesten, maar de opkomst van programma’s als Spotify en Netflix laten ons zien dat het vooral een kwestie van gemakzucht is. Illegaal downloaden was jarenlang simpelweg de makkelijkste manier om je gewenste bestanden op je PC te krijgen. Als dit echter nóg makkelijker kan door middel van een acceptabel bedrag per maand te betalen, zijn wij vast de beroerdste niet.

Low Taylor Swift Love Story Leona Lewis Bleeding Love Ke$ha Tik Tok Rihanna Disturbia P!nk So What

33

Mocht je toch besluiten te gaan download via torrents, lees dan de volgende tips om geen verkeerde bestanden te pakken te krijgen: 1)

Wanneer je zoekt naar een juiste torrent, kijk dan naar het aantal seeders dat deze heeft. Dit staat veelal aangegeven met de afkorting ‘SE’. De kans is groot dat wanneer de torrent veel seeders heeft er geen virus aanwezig is.

2)

Als je eenmaal een juist bestand hebt gekozen, kijk dan ook even bij de comments. Staan hier veel negatieve reacties, download de torrent dan niet. De kans is groot dat er daadwerkelijk iets mis is met het bestand en dus een virus bevat.


Interview

Rens Lambert

Het werk van een digitaal rechercheur Sinds de jaren ’80 van de vorige eeuw is er voor de politie veel verandert. Criminelen verplaatsen veel van hun activiteiten van de openbare weg naar het digitale circuit. Hier volgt een interview met een man die er vanaf het begin bij was en precies weet wat er voor de politie verandert is. Hoe kom je nou aan zo´n baan en wat doe je dan precies? Moeten we bang zijn voor de mogelijkheden van het internet of moeten we het juist zo veel mogelijk benutten? En kan de politie de snelle technologische ontwikkelingen nog wel bijbenen? Een voormalig digitaal rechercheur geeft antwoord:


34

Rens Lambert

Interview

V: Wat voor werk als digitaal rechercheur?

deed

je

precies

A: In principe ben je als digitaal rechercheur bezig met alle criminaliteit waar computers, internet en dat soort zaken een grote rol spelen. Je hebt een onderzoek naar een delict, daar komen onderzoeksvragen uit. Aan ons was dan de taak om deze vragen te beantwoorden. Wie heeft gemaild, welk IP-adres is er gebruikt? Dat zochten wij dan allemaal uit. We deden bijvoorbeeld veel zaken met het bureau ‘financieel technische recherche’. Daarvoor doorzochten we complete boekhoudingen van kantoren en bedrijven. Dit gebeurde bijvoorbeeld als een bedrijf veel klanten uit het criminele circuit had. Onze taak was dan om bewijs te verzamelen dat er bijvoorbeeld aktes werden vervalst of geld werd witgewassen. Door schakel voor schakel zo’n bedrijf door te lichten konden we een dossier opbouwen met een grote bewijslast. Dit dossier ging weer door naar het onderzoeksteam welke uiteindelijk besloot om er een zaak van te maken. Alle digitale aspecten van zo’n zaak werden door de digitale recherche bekeken. V: Hoe kwam je bij die baan terecht? A: Ik had al vanaf de jaren ‘80 interesse in alles wat met computers te maken had. Ik heb zelf geprogrammeerd met oude systemen. Dat is een uit de hand gelopen hobby geworden en in die tijd kwam dat ook bij de politie een beetje op. En zo heb ik van mijn hobby mijn werk gemaakt. Ik ben er dus echt vanaf de beginfase bij de 35

politie betrokken bij geweest. Ik heb het zo’n beetje opgestart en ben echt bij alles aanwezig geweest. Het echte werk bij de politie deed ik van 1996 tot 2010. Het is een leuke baan want er zit heel veel uitdaging in. Je hebt er natuurlijk wel speciale scholing voor. Die moet je echt zoeken en daarbij blijf je niet alleen in Nederland. Ik ben zelf ook veel in het buitenland geweest voor allerlei opleidingen. In het begin waren we heel erg in de breedte bezig en vanaf 2004 werd het veel meer onderverdeeld in vakgebieden en dan ga je in dat vakgebied veel meer de diepte in. Ik was zelf netwerkspecialist. Het was mijn specialiteit om data veilig te stellen vanaf een netwerk. Dat was dus gewoon andermans computer leeg trekken. Maar ook servers en eigenlijk alles wat er bij hoort. Ik zorgde dat ik alle rechten had op zo´n netwerk en dan ging ik mijn gang. V: Wat is het mooiste dat je hebt meegemaakt bij deze baan? A: Het leukste wat ik heb meegemaakt was bij een liquidatie. We hadden een kerel aangehouden en die zei: ‘’joh ik was daar zo en zo laat dus ik kan het niet gedaan hebben.’’ Toen konden we aan de hand van zijn login gegevens en dat soort zaken aantonen dat hij keihard zat te liegen. We wisten precies hoe laat hij was ingelogd op dat account. Dat is leuk als je zo’n stukje bewijslast hebt naar zo’n kerel toe van: ‘’ja je staat gewoon te liegen.’’ Hij is uiteindelijk ook veroordeeld. Ik heb ook iets heel leuks gedaan met een internetprovider. Daar hebben we een man of honderd van huis gehaald die allemaal verspreid in Amsterdam zaten en allemaal hun eigen spamkantoor hadden. We zijn toen bij de provider begonnen en aan de hand van zijn aansluitingen konden we de adressen traceren en vervolgens is er gekeken wie daar woonden. Dat bleken uiteindelijk allemaal illegalen te zijn die alleen maar aan oplichting deden. Dat is een heel groot onderzoek geworden met allemaal


Interview andere diensten erbij. Uiteindelijk konden we gewoon een vliegtuig vullen. Dat hebben we ook daadwerkelijk gedaan. We hebben ze naar een andere locatie gevlogen en zo zijn ze meteen Nederland uit gezet. De spullen die we toen in beslag hebben genomen passen opgestapeld niet eens in een woonkamer. Dat waren computers, printers, telefooncentrales, heel veel zooi. V: Gebeurde het vaak dat je in aanraking kwam met minder aangename zaken? A: Je deed van alles tot de grote criminelen aan toe. Vooral in het begin kwam alles nog bij ons. Toen kregen wij alles binnen dus bijvoorbeeld ook computers waar gewoon 40.000 kinderpornoplaatjes op staan. Dat kon je veilig stellen en dat ging dan weer naar zeden toe. Zij doen het hele proces van het omschrijven of het wel of niet aan kinderporno voldoet. Wat je later kreeg was dat er rechercheurs van bepaalde diensten werden opgeleid tot digitaal rechercheur. Dus dan konden we alles gewoon op pc’s laten en dan stuurden wij hen erop af. Wij deden dan vooral het opzoeken. Wij maakten een kloon van netwerken en konden dan precies zien wat mensen deden. Wij zochten het dus op en de andere diensten konden het dan verder afhandelen. Iedereen zit tegenwoordig op internet dus we moeten het in de gaten blijven houden. V: Wat vind je er van dat het internet nu voor iedereen bereikbaar is? A: Het is natuurlijk zo dat criminelen nu een nieuw medium hebben. Maar doordat iedereen het gebruikt zitten wij er natuurlijk ook weer dichter op. Misschien moet je je vooral afvragen wat de kracht van het internet is. Sinds de komst en de massale toegankelijkheid van het internet, los van het feit dat het economisch gezien heel goed is, is het natuurlijk ook een enorme kennisbank en ja,

Rens Lambert

een soort ruilbeurs van waarden en normen. Het bied een ontzettend groot venster voor een heleboel mensen om te kijken hoe het ergens anders gaat. En daar zit een ontzettende kracht in. Mensen kunnen nu met elkaar over de hele wereld communiceren. Nu is het ook een platform aan het worden voor het afdwingen van democratische rechten door heel snel dingen te posten en zo aan de wereld duidelijk te maken: het gaat daar mis. Los van het misbruik, dat is er natuurlijk ook, zit er enorm veel kracht en vitaliteit in het internet. En daar moet je je vooral op richten. Bij de negatieve dingen komen wij weer om de hoek en dan gaan wij wel kijken waar de boef zit. En dat gaat van mensenhandel tot misbruik, oplichting of chantage. Het is verschrikkelijk breed. Waar je vroeger de boef had die met een rokend pistool de bank uitliep doet hij dat tegenwoordig vanachter een beeldscherm. En dan moet ik even achterhalen waar dat beeldscherm is. Dan moet ik daarna ook nog aan kunnen tonen dat hij of zij daadwerkelijk daar achter dat toetsenbord zat. Ik kan dus wel de locatie bepalen, maar daar houdt het niet bij op. Je redt het tegenwoordig dus niet meer met een opschrijfboekje en een pen. Je moet kennis van zaken hebben, je moet echt geschoold zijn in de technieken die we gebruiken want het is niet zo dat je dat even snel doet. Je hebt mensen nodig die de middelen beheersen en technieken waarmee je alles kan onderscheppen. Zoals we een telefoon kunnen afluisteren wil je ook het internet kunnen afluisteren. Die technieken zijn er, dat is publieksgeheim. Maar dan heb je wel mensen nodig die een behoorlijke gereedschapskist hebben.

V: Is het zoals zo vaak wordt gezegd op dit gebied ook zo dat de criminelen altijd een stapje op de politie voorlopen? A: De crimineel heeft altijd één groot voordeel en dat is dat de politie vanuit een wettelijk kader


36

Rens Lambert

Interview

moet werken. Daarin staat beschreven wanneer ik wat wel en niet mag. Een crimineel kan de laatste gadgets kopen voordat het hier eigenlijk pas echt op de markt is en die kan daar dan al heel bedreven mee zijn tegen de tijd dat het hier op de markt komt. In die zin loop je er dan als opsporingsdienst achteraan. Maar dat blijft altijd. Wij hebben te maken met regelgeving die niet in de pas loopt of budgeten die niet in de pas lopen. Je zal toch in het wettelijk kader moeten blijven om mensen rechtmatig te kunnen opsporen. In Nederland mogen we dan al vrij veel. Maar op een gegeven moment worden er nieuwe diensten ingevoerd en de omloopsnelheid van die diensten is verschrikkelijk hoog. Dat komt dan heel snel op en terwijl het stof nog naar beneden dwarrelt begint iedereen zijn interesse al te verliezen omdat er alweer wat nieuws op de markt komt. Op deze snelheid kan de wetgever geen regelgeving maken. Want op het moment dat een wet in de Kamer ligt ben je alweer twee of drie pieken verder. Dat zie je ook in de ontwikkeling van apparatuur. De deur gaat gewoon steeds verder open met systemen die wéér honderd keer krachtiger zijn dan voorgaande. Daar zitten dan weer nieuwe diensten en snufjes op. Dat maakt het allemaal wel erg lastig. Voordat je daar bij kan of iets mee mag binnen het juridisch kader ben je eigenlijk al te laat. In die zin blijf je dus als opsporingsdienst altijd wel een stapje achter.

Zij doen dus eigenlijk precies hetzelfde. Nog een voorbeeld: Facebook, mensen zetten daar bijna hun hele leven op. Facebook doet hier ook weer precies hetzelfde, zij vergaren ook al die informatie en kijken hoe ze daar meer geld mee kunnen verdienen. Dit zijn dan grote Amerikaanse bedrijven maar pak het wat dichter bij huis: de AH-bonuskaart. Die houdt ook precies bij wat jij allemaal koopt. Dan heb je daar weer je adres achter gelaten en bij je airmiles je telefoonnummer. Uiteindelijk komt dan alles bij elkaar. Ik denk dus dat de wereld een beetje een open deur wordt. In de jaren ‘80 had je een pc met MS-DOS. Daar gooide je een floppy in en dan kon je Word Perfect opstarten. Als je nu kijkt naar je telefoon, die is al duizend keer krachtiger. Over vijf á tien jaar is het niet meer de telefoon die het nu is, maar die zit dan ergens geïntegreerd in je kleding of in je bril. Dan krijg je een beetje het ‘’Beam me up, Scotty’’ gevoel. Straks wordt je helemaal gestuurd. De weg weet je niet meer want daar heb je je verklikkertje voor. Iedereen weet uiteindelijk ook waar je zit want je gps staat altijd aan. Kijk maar naar je mobiel, als je een foto maakt, worden de GPS coördinaten er gewoon aan toegevoegd. Dit alles moet wel beter aan regels gebonden worden. Want je krijgt nu dat de regelgeving niet meer aansluit bij de technologie. Alle informatie verdwijnt in een grote open bron en niemand weet wat de regels precies zijn. Iedereen kan van alles vinden en degene die wat slimmer is vind net wat meer. De V: Hoe denk je dat het vanaf hier verder gaat? overheid probeert op dit moment Google wel een beetje aan te pakken. Maar uiteindelijk loopt toch A: Het gaat hier sowieso niet stoppen. Iedereen alles veel meer in elkaar over en moeten we maar kiest voor het delen van informatie. We hebben zien hoe we daar met zijn allen mee om gaan. dan nu de grote hype over de NSA dat ze alles van je bijhouden. Maar iedereen gebruikt Google De Alibi-redactie bedankt de (voormalig) digitaal en die doen precies hetzelfde. Alleen doen zij het rechercheur voor zijn leerzame bijdrage aan dit commerciële basis en wordt je dus geacht het nummer. Op verzoek van hem wordt in dit interview vrijwillig te geven. Toch is het zo dat ook zij jouw zijn naam niet kenbaar gemaakt. Heb je toch vragen? surfgedrag bijhouden. Want als je veel kijkt naar Dan kan je contact op nemen met de redactie elektronica, krijg je dat snel via banners aangeboden. en zullen zij bekijken wat er mogelijk is. 37


Activiteiten

Tim Gevers

Uitzending Pauw & Witteman 20:25 uur was de verzameltijd voor het bijwonen van een Pauw en Witteman uitzending, wederom een activiteit georganiseerd door het A-Team. Iedereen was netjes op tijd bij het standbeeld van Jan Wolkers (ja, die rare pilaar is echt een standbeeld). De eerste grappen over de gasten werden al gemaakt. Met name over het gewicht van Erika Terpstra, maar dat terzijde. Op naar het juiste spoor en eventjes wachten op de trein. De sfeer zat er goed in en er werden nog meer grappen gemaakt. Nu ook over Pauw en Witteman zelf… De reis

ook bij en samen liepen we naar de bus toe. De normaal zo rustige bus werd nu overspoeld met CoDeDe treinreis was goed uit te houden, de tas van leden en het was vechten om een zitplaats (dit gold Kenneth werd niet gestolen en de st(r)oomtrans- ook voor wat oudere mensen die niet zomaar konden formator is ook in zijn bezit gebleven. De kaar- zitten). De route was goed uitgestippeld en na een ten werden uitgedeeld en de handtekeningen kleine wandeling kwamen we aan bij de studio. werden gezet onder toeziend oog van Chantal. Want stel dat Chantal niet had gezien dat De uitzending iemand een handtekening had gezet. Na dat iedereen binnen was ontstond er wat kleine Enfin, op Amsterdam Centraal kwam de rest van de hectiek; wat moeten we doen? Waar moeten we Alibi - Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti

38

Tim Gevers

Activiteiten

onze tas laten? Hoe komen we aan een kluisje? Jas wel in een kluisje of toch weer niet? Waar zijn de borrels? Gelukkig was dit snel opgelost en konden we allemaal naar het ‘café’ lopen. Het café had ook last van de recessie, want de prijzen waren ongeveer twaalf keer hoger dan in de supermarkt. Toen kregen we een blad voor onze neus geschoven waarop we vragen konden invullen voor de gasten aan tafel. De meest originele vragen zouden beantwoordt worden door Pauw & Witteman. Wij kwamen tot: hoeveel tenen heeft een cavia? Na even gewacht te hebben mochten we dan naar binnen. “Wat een kleine studio”, hoorde ik van veel mensen. Iedereen kreeg een plekje toegewezen en de productieleider kwam op om ons zijn standaard verhaaltje met de standaardgrappen te ver tellen (toch werd er veel gelachen om zijn ‘originele’ grappen). Wat we toen ook zagen was dat Paul Witteman bijna een dwerg is :er lagen kussens op zijn stoel om hem wat groter te laten lijken. Na even gewacht te hebben kwamen Pauw en Witteman binnen. Ze vertelde hun verhaaltje en stelden de gasten voor. Toen was het tijd voor onze, veelal originele, publieksvragen. Onder andere: Wat voor vrucht zou u willen zijn en wat is het laatste wat je voor het eerst hebt gedaan? Deze werden lachend ontvangen, maar toen moest de uitzending toch echt beginnen. Het was een lange zit, maar het was leuk om eens mee te maken. Wat er buiten beeld allemaal gebeurd en hoe iedereen ging verzitten in de hoop om in beeld te komen. Na afloop van de uitzending gingen sommigen van ons nog op de foto met een van de gasten. De rest wilden zo snel mogelijk de vrieskou in, omdat ze het een lange zit vonden in de benauwde studio.

en terwijl de ademwolkjes tevoorschijn kwamen, liepen we terug naar de bus. ‘Ben jij in beeld gekomen?’. ‘Wat vond jij van die gasten?’. De gesprekken waren aan de gang terwijl we moesten wachten op de bus. Over het algemeen kwam eruit dat Erika Terpstra echt een leuke vrouw was en dat Claudia de Breij moest stoppen met grappen maken. Ook in de bus was het een gezellig boel en werd er besloten om toch nog even Amsterdam in te gaan (we zijn niet voor niets studenten, en als we kunnen borrelen, doen we dat dan ook plichtsgetrouw). De animo viel helaas tegen en met zijn drieën liepen we een kwartier later Amsterdam in.

Zelf naar een uitzending van‘Pauw & Witteman’ of ‘De wereld draait door’ of een ander programma van de VARA? http://tickets.vara.nl/ Westergasfabriek Polonceaukade 27 1014 DA Amsterdam

Na een kleine zoektocht hadden we een café gevonden en daar zaten we aan de halve liters. Het was gezellig maar na twintig min werd ons vrij duidelijk gemaakt dat de tent ging sluiten. Licht en muziek gingen uit en we voelden ons niet meer op ons gemak. Onder enige druk hebben we toen het café verlaten. Te lui om nog iets anders te gaan zoeken zijn we via een shoarmatent toen toch maar naar Amsterdam Centraal gelopen. Op een rare manier was daar toen de hoofdingang afgesloten en werd ons gesommeerd de zijingang te nemen (Dat noemen ze dan de hoofdstad, na 01:00 uur kan je alleen nog maar via de zijingang Afterparty Amsterdam Centraal in). De trein kwam met tien minuten vertraging (NS, duh) en na een laatste Terwijl de brug een schaatsbaan was geworden treinreis was de avond dan echt ten einde… 39


Verdieping

Rianne Kramer

Illegale handel via internet Bij illegale handel denkt men in eerste instantie vaak aan drugshandel, mensenhandel of de handel in zeldzame diersoorten. Met de komst van het internet zijn er ook nieuwe vormen van criminaliteit ontstaan. Hieronder valt ook illegale handel via internet. In dit artikel wordt het verschil tussen online en offline delicten uitgelegd en worden enkele verschijningsvormen van illegale handel via internet besproken.


40

Verdieping

Rianne Kramer

Het verschil tussen online en offline delicten

(Van der Hulst & Neve, 2008). Dit biedt een verklaring waarom drugshandel weinig online voorkomt.

Internet beschikt over een aantal unieke kenmerken ten opzichte van de fysieke wereld. Hierdoor is de context waarin delicten via internet worden gepleegd ook anders. Het eerste belangrijke kenmerk is dat barrières van tijd en ruimte verdwijnen. Ten tweede is het bereik ten opzichte van potentiële slachtoffers groter. Het derde kenmerk is dat criminelen een zekere vorm van anonimiteit genieten. Het vierde kenmerk, ten slotte, is dat activiteiten relatief gemakkelijk en veelvuldig herhaald kunnen worden, waardoor zelfs kleine opbrengsten tot grote winst kunnen leiden (Leukfeldt & Stol, 2012). Verschijningsvormen Mensenhandel Er is sprake van mensenhandel wanneer een persoon door dwang, (bedreiging met) geweld, afpersing, fraude, machtsmisbruik of misleiding wordt uitgebuit. In Nederland gaat het bij mensenhandel vaak om prostitutie en seksuele uitbuiting. Criminelen die zich bezighouden met mensenhandel veranderen vaak hun werkwijze. Een belangrijke verandering is het gebruik van internet. Dit wordt gebruikt om potentiële slachtoffers te ronselen. Tevens maken daders gebruik van chatrooms om zo met elkaar te communiceren (Van der Hulst & Neve, 2008). Drugshandel Opiumdelicten zijn niet zeldzaam onder de offline, ‘klassieke’ delicten. Op internet kan veel informatie gevonden worden over apparatuur, chemische stoffen en productie van drugs. Desondanks is er volgens het KLPD en Europol slechts in geringe mate sprake van drugshandel via veilingwebsites. Een belangrijk kenmerk van illegale handel via internet is dat aanbieders en afnemers transacties kunnen verrichten zonder elkaar te ontmoeten. Juist bij illegale drugshandel is face-to-face contact van belang 41

Geneesmiddelen Het aanbod van geneesmiddelen via internet is erg groot. Hierbij gaat het vooral om lifestylemiddelen, zoals partydrugs, kalmeringsmiddelen en middelen tegen overgewicht. Daarnaast is er in Nederland sprake van een groei in de handel van geneesmiddelen zonder recept. Het gebruik van illegaal verhandelde geneesmiddelen brengt een gevaar voor de volksgezondheid met zich mee. Allereerst ontstaat dit gevaar om dat mensen medicijnen kopen en gebruiken zonder medisch advies in te winnen. Daarnaast is er geen enkele garantie dat wat men gekocht heeft ook daadwerkelijk het product is wat het zou moeten zijn (Van der Hulst & Neve, 2008). Vaak is er nog weinig bekend van deze nieuwe vormen van criminaliteit. Om deze reden is het dan ook erg belangrijk om meer te weten te komen over cybercriminaliteit om zo een effectieve aanpak te kunnen realiseren.

Zes nutteloze feitjes over het internet 1) 2) 3) 4) 5) 6)

Een derde van alle zoekopdrachten op het internet is voor porno. Meer dan 75% van het aantal verstuurde e-mails is spam. Elke minuut wordt er voor 15 uur aan video’s op YouTube geupload. Om alle gegevens van het internet op CD’s te uploaden, heb je er daar zo’n één miljard van nodig. Middelbare scholieren spenderen ongeveer zes keer zo veel tijd aan inter - netten dan aan huiswerk maken. 65% van de afbeeldingen op het internet zijn van naakte vrouwen.


Excursies

Kenneth Suijker

Van kruimelspoor tot bits & bytes: IC-Dag De studieverenigingen voor criminologie in Nederland, CDP (Amsterdam), CIA (Rotterdam) en CoDe (Leiden) organiseren jaarlijks de Interstedelijke Criminologie Dag. Op dit evenement kunnen studenten criminologie en andere geïnteresseerden kennis maken met een actueel thema binnen de criminologie, dit jaar zijnde de modernisering (digitalisering) van de criminologie. Aan bod kwamen onderwerpen als cybersecurity, digitaal rechercheonderzoek en bijzondere opsporingsbevoegdheden op het internet. In dit artikel zal bij enkele workshops en onderwerpen kort worden stil gestaan.


42

Kenneth Suijker

Excursies

In 1969 verbindt het Amerikaanse ministerie van justitie vier computers met elkaar. Die gebeurtenis wordt gezien als de geboorte van het internet. Hoe wij internet in zijn huidige vorm kennen, bestaat pas sinds 1983. Langzaam spreidde het internet zich vanaf de VS uit over Canada, Japan en Europa. In 1988 was de eerste Nederlandse internetverbinding een feit en tegenwoordig heeft maar liefst 95% van de Nederlanders een internetaansluiting.

Dat cybercrime al lang niet meer alleen iets is voor criminelen, is voor sommige een weet maar voor andere misschien een verrassing. Ontwikkelingen rondom Edward Snowden en de het surveillance-programma PRISM van de NSA laten zien dat steeds meer overheden zich schuldig aan dit feit maken. Hoewel het verschilt per land, zijn overheden benieuwd naar informatie omtrent (potentiele) terroristische activiteiten, militaire en diplomatieke gegevens, grote financiële transacties en persoonDat internet tegenwoordig niet meer weg te denk- lijke informatie ten behoeve van opsporing. en is uit onze maatschappij, is duidelijk. Niet alleen in ons dagelijks leven is die verandering duidelijk Koplopers in het aftappen van informatie zijn de merkbaar, ook in de criminaliteit is een verplaat- Verenigde Staten en Canada, Zuid-Amerikaanse sing te zien. Een voorbeeld: in 1992 zijn er 570 landen, Israël, Oost-Europese landen en Noord- en bankovervallen in Nederland gepleegd. In 2012 war- Zuid-Korea. Methoden die zij daarbij gebruiken zijn en dat er nog maar vier. Echter staat daar tegenover ‘standaardmethoden’ als het analyseren van interdat slachtofferschap van hacking of e-fraude de netverkeer, hacken van PC’s en het gebruik maken de laatste jaren met steeds van malware. Maar de meeste gegevens die bekend bijna een derde toeneemt. zijn bij de overheid worden door mensen ‘zelf gegeven’. Vrijwel elk bedrijf waar je gegevens invoert Een ander veel gehoord (e.g. Facebook of Bol.com) slaan deze op en verkoprobleem door de maatschappij pen deze door. Op die manier zijn zelfs je gegevens is het gebrek aan (online-) die je met wachtwoord invult, niet veilig. Of dit privacy. Vrijwel elk internetbedrijf wederrechtelijk is of niet, is twijfelachtig. De wet verkoopt gegevens van zijn zet geen duidelijk grenzen over de opsporingsbeklanten door aan derden, zoals voegdheden van de politie op het overheid.Wat je kan Google. Daarnaast is bekend dat doen om jezelf tegen de overheid, of andere hackers, de overheid vaak meekijkt in de te beschermen, vindt je in de kolom hieronder. persoonlijke communicatie van Tien tips voor veilig computergebruik haar burgers. Het NSA-schandaal is iedereen wel bekend en is 1 - Wees bedachtzaam in dit nummer ook nog verder 2 - Ben je bewust van wat je op sociale media zet 3 - Gebruik meerdere browers (Firefox/Chroome) behandeld. Hoe crimineel zijn 4 - Schaf een goede anti-virus aan overheden nu op het internet. 5 - Wantrouw openbare Wifi-netwerken Hieronder zal daar verder 6 - Monitor netwerkverkeer op in worden gegaan. 7 - Versleutel al je accounts en documenten 8 - Wis (interet)gegevens grondig 9 - Gebruik anonimiserings software Cybercrime door de over- 10 - Verzin sterke wachtwoorden met cijfers, heid hoofdletters en symbolen Rob van der Staaij 43


Excursies

Kenneth Suijker

Bijzondere opsporingsbevoegdheden op het een computer. Met deze ‘kwaadaardige’ software internet. kan de politie binnendringen op computers en Jan-Jaap Oerlemans deze op afstand besturen of blokkeren. Uit de eerste workshop is gebleken dat de overheid zich regelmatig schuldig maakt aan cybercrime. De politie heeft bij het opsporen van misdaden de beschikking over enkele Bijzondere Opsporingsbevoegdheden, geregeld in het Wetboek van Strafvordering. Een van die bevoegdheden is het aftappen van telefoongesprekken. In 1996 werd die bevoegdheid uitgebreid zodat er nu ook de mogelijkheid is tot

Social engineering Elmer Lastdrager

het aftappen van internetverkeer. Sinds 2002 zijn internetproviders zelfs verplicht technische maatregelen te treffen welke het mogelijk maken voor de overheid gegevens af te tappen.

bijvoorbeeld geld aan zichzelf kan overmaken. Een bekend voorbeeld van social engineering is het geval van Mat Honan, hier verderop beschreven. Een andere manier waarmee mensen vaak worden ‘gehacked’ is door middel van het gebruik van USBsticks. Uit onderzoek van Lastdrager blijkt dat veel mensen een USB-stick mee naar huis nemen wanneer zij deze op straat vinden. Echter staan hier vaak programma’s op waarmee gelijk ingebroken kan worden in de computer waar deze wordt ingestoken.

De overheid gaat echter verder dan alleen informatie aftappen via internetproviders. Er zijn bijvoorbeeld voorstellen om het de politie toe te staan policeware te instaleren op computers. Policeware is in principe niets meer of minder als het hacken van

Bij social engineering wordt geprobeerd via computersysteem de gebruiker te ‘kraken’. Daarbij wordt vertrouwlijke informatie ‘gestolen’ van de gebruiker. Door deze informatie te verkrijgen is het voor de dader mogelijk de online-identiteit van het slachtoffer aan te nemen en daardoor


44

Kenneth Suijker

Excursies

Social Engineering: dader & slachtoffer Slachtoffer - Mat Honan

De voormalig Gizmodo-blogger Mat Honan werd een jaar geleden slachtoffer van social engineering. Matt trok de aandacht van hackers door zijn unieke Twitter-account: @mat. De hackers hadden alleen nog zijn e-mailadres nodig, zijn Apple ID, het factuuradres en de laatste vier cijfers van zijn creditcard. Door enkele grote beveiligingsfouten in de klantenservice van Apple en Amazon lukte het de hackers toegang te krijgen tot zijn TwitterE-mail- Google- en iCloud-account. Tevens lukte het de hackers toegang te krijgen tot Mat’s iPhone, iPad en MacBook waardoor zij bij al zijn documenten konden komen, inclusief foto’s van zijn familie.

Het lukte de hackers Mat’s hele online-leven te hacken door bedrijven tegel elkaar uit te spelen. Voor Amazon zijn bijvoorbeeld de laatste vier cijfers van een creditcard onbelangrijke informatie, omdat ze er vanuit gaan dat je daaruit niet een compleet creditcardnummer kan afleiden. Maar Apple vindt de vier cijfers voldoende om aan de telefoon te controleren of iemands identiteit klopt. Op die manier konden hackers één voor één alle accounts van Mat hacken en zodoende bij zijn gegevens komen.

Dader - Kevin Mitnick Kevin Mitnick wordt door de FBI gezien als een van de grootste en gevaarlijkste hackers ter wereld. Mitnick maakte als een van de eerste gebruik van de techniek social engineering. Echter, in plaats van de techniek te gebruik voor het hacken van mensen, is Mitnick verantwoordelijk voor het hacken van grote bedrijven als Dell, Compaq, Digital en de NSA door middel van deze techniek. Eind jaren negentig van de vorige eeuw wordt Mitnick verooldeeld tot vijf jaar gevangenisstraf. Opvallend aan deze zaak was dat de veroordeling uiteindelijk alleen was voor telefoneren met andersmans mobiele telefoon. De andere feiten waarvoor Mitnick in eerste instantie vervolgd zou worden konden niet worden bewezen. 45


Verdieping

Veerle Stoef & Giulia de Groot

Criminaliteit in een nieuw jasje: Het verschil tussen vroeger en nu

Criminaliteit is niet iets van de laatste tijd, sterker nog het is een verschijnsel dat al eeuwen onder de mensen leeft. Echter weten we allemaal dat de criminaliteit van tegenwoordig niet hetzelfde is als die van vroeger. Door de huidige technologie hebben criminelen nieuwe manieren gevonden om criminaliteit te plegen. Echter suggereren veel mensen dat het niet gaat om nieuwe criminaliteit, maar om oude criminaliteit die simpelweg in een nieuw jasje is gestoken. De vraag is of dit wel klopt, is er sprake van oude criminaliteit of is er een hele nieuwe markt op het internet ontstaan waar cybercrime een plekje probeert te veroveren?


46

Veerle Stoef & Giulia de Groot

Verdieping

In het Verenigd Koninkrijk is men ervan overtuigd dat de meeste cybercriminaliteit zeker niet vernieuwend is. Zo verkondigde het hoofd van de National Crime Squad dat de misdaden niet echt veranderd zijn en dat het nog steeds lijkt op de criminaliteit die men ook op straat vindt. Hoewel de misdaden zelf niet veranderd zijn, is het wel nodig dat de aanpak van deze misdaden wordt veranderd. De wetten zijn vaak verouderd en geven weinig duidelijkheid over de aanpak van criminelen die cybercriminaliteit plegen. Een welbekend voorbeeld hiervan komt duidelijk naar voren in het RuneScapearrest1, waar een discussie ontstond over het begrip ‘enig goed’ in artikel 310 van het wetboek van Strafrecht. In dit arrest wordt het duidelijk dat ook het stelen van een virtueel goed strafbaar is. 1

HR 31 januari 2012, NJ 2012 536

Uit het bovenstaande stuk blijkt dat het Verenigd Koninkrijk vooral uitgaat van de zogenaamde ‘gedigitaliseerde criminaliteit’. Dit is inderdaad ouderwetse criminaliteit die door de opkomende technologie simpelweg een impuls heeft gekregen. Misdaden als bedreiging, het witwassen van geld of fraude zien we vaak op het internet, zeker op online handelsplaatsen als Marktplaats.nl. Het is duidelijk dat cybercriminaliteit zorgt voor een nieuwe subcultuur binnen de criminaliteit. Daders kunnen makkelijker en sneller veel slachtoffers te bereiken. Een voorbeeld van een verschijnsel dat al veel langer speelt, maar nog vaker voorkomt door de opkomst van de technologie is pesten. Dit pesten kan natuurlijk op erg veel verschillende manieren gebeuren. Zo is er het pesten op school met woorden, maar ook kan het lichamelijk worden of kunnen mensen simpelweg worden buitengesloten. Vaak zijn de pestkoppen zelf onzeker en willen zij zich stoer voordoen door deze pesterige houding aan te nemen en macht uit te oefenen. Maar tegenwoordig is het pesten nog toegankelijker gemaakt. Dit gebeurde met de komst van het internet en alle sociale media die daar bij horen. Op deze manier kan pesten namelijk veel nóg makkelijker. Een kind kan een e-mailtje sturen of op Facebook of Twitter iets onaardigs zeggen. Pestkoppen die vaak zelf ook onzeker zijn, kunnen op deze manier zonder angst gemakkelijk overgaan tot pesten. Want over het internet zegt men nou eenmaal sneller iets dan in iemands gezicht. Zelfs is het mogelijk om anoniem te blijven achter je veilige computer. Bijvoorbeeld door foto’s of filmpjes van iemand op het internet te plaatsen, maar zonder dat het slachtoffer weet wie hier verantwoordelijk voor is. Dit is misschien nog wel extra beangstigend. Cyberpesten wordt dan ook minstens net zo erg ervaren als het pesten in werkelijkheid.

47


Cybercriminaliteit zorgt voor veel slachtoffers, maar zorgt het er ook voor dat de criminaliteit in zijn geheel toeneemt? In een rapport van het Korps Landelijke Politiediensten (KLPD) wordt er gewaarschuwd voor de snelle toename van cybercriminaliteit. Uit verschillende metingen blijkt dat er een exponentiële toename is te zien. Naast het feit dat de daders zeer creatief zijn en in een steeds hoger tempo criminaliteit plegen, is er ook een laag veiligheidsbewustzijn onder de burgers. Men heeft vaak weinig ervaring met cybercriminaliteit en dat zorgt ervoor dat men ook weinig veiligheidsmaatregelen neemt op dit gebied. De grenzen tussen cybercriminaliteit en gewone criminaliteit vervagen steeds meer.

De vraag die aan het begin van dit artikel werd gesteld kan op twee manieren worden beantwoord. Aan de ene kant gaat het inderdaad om ouderwetse criminaliteit die in een nieuw jasje is gestoken. Het gaat vaak om misdaden die al bekend zijn en zelfs in de wet staan, maar die op de een of andere manier toch deels ontastbaar zijn geworden, omdat het zich op het internet afspeelt. Daarnaast is er ook sprake van een nieuwe markt. Het plegen van misdaden via het internet gaat namelijk op een andere manier dan op straat. Daders blijven makkelijker anoniem, leggen sneller contact met slachtoffers en kunnen wanneer ze willen zelfs internationaal criminaliteit plegen. Het is belangrijk dat men ook voor dit soort criminaliteit op zijn hoede is.


48

Interview

Nicole Verolme

Loopbaancoach Arianne Pattavina Sinds kort heeft de Faculteit der Rechtsgeleerdheid van de Universiteit Leiden een nieuwe loopbaancoach aangesteld.: Arianne Pattavina. Alle studenten, ook criminologen, kunnen bij haar terecht met al je vragen over bijvoorbeeld de arbeidsmarkt of je sollicitatiebrief. In dit korte interview kunnen jullie nader kennis met haar maken en lezen wat zij precies allemaal doet. V: Kunt u allereerst iets over uzelf vertellen? A: “Ik ben Arianne Pattavina, 43 jaar. Ik heb rechten gestudeerd en drie jaar gewerkt als jurist. Daarna maakte ik de overstap naar recruitment, coaching en assessment omdat ik meer mensenwerk wilde gaan doen.” V: U bent er om studenten te begeleiden met loopbaanvragen. Welke studenten kunnen langskomen bij u met zulke vragen?

geen bemiddelaar: het is niet zo dat studenten naar me toe komen, ik iemand opbel en ze gelijk aan een baan geholpen zijn, maar ik kan wel meedenken en suggesties geven. Zo verspreid ik stages en vacatures wanneer ik hiervan op de hoogte ben. Soms is de vraag van een student heel concreet (kan je mijn sollicitatiebrief nakijken), maar het kan ook breder zijn (wat voor werk past bij mij). Het gebeurt ook wel is dat een vraag niet in mijn straatje past en in zulke gevallen help ik studenten graag door naar de studieadviseur of een andere collega.”

V: Op de site staat ook dat u workshops en A: “Er komen studenten langs uit alle jaren. Zo voorlichtingsbijeenkomsten voor studenten orheb ik een meisje langs gehad dat in het tweede ganiseert. Kunt u daar iets over vertellen? jaar van haar studie zit en al serieus bezig was met haar studieloopbaan. Verder komen er veel stu- A: “Ik geef vooral voorlichtingen bij studiedenten langs die hulp nodig hebben bij het zoek- verenigingen of op een banenmarkt. Ik heb en van een stage. Ook geef ik vaak feedback op bijvoorbeeld voor het vak Leiden Law een cv of motivatiebrief van studenten die al afge- Practices de tutoren voorgelicht over mijn functie studeerd zijn of op het punt staan af te studeren.” en wat ik kan betekenen voor de studenten in hun groep. Ik geef echter niet zo vaak voorlichtingen of V: Met wat voor soort vragen komen studenten workshops, omdat er via Plexus al veel georganibij u langs? seerd wordt en het snel dubbelop zou worden.” A: “Zoals ik al heb gezegd kan ik helpen met stag- V: Kunt u een voorbeeld geven van een loopes, cv’s en motivatiebrieven, maar ook oefen ik baanadvies dat u aan een student gegeven sollicitatiegesprekken met studenten of probeer ik hebt? met hen te zoeken naar wat voor werk bij ze past. Ik ben 49


Interview

Nicole Verolme

A: “Er was bijvoorbeeld een meisje die het lastig vond om te studeren en de motivatie moeilijk kon op brengen om zich tot haar studie te zetten. Toen heb ik samen met haar gezocht naar een bijbaantje of stage die haar studie meer tot leven kon brengen. Ook heb ik vaak leerlingen die niet zo goed weten wat voor stage ze willen. Dan kijk ik samen met hen naar hun interesses en de aspecten van de studie die hen aanspreken. Op die manier hebben ze wat meer focus en is het ook makkelijker om stappen te maken om die stage ook echt te vinden.” V: Hoe kunnen studenten u bereiken?

via het Onderwijs Informatie Centrum (OIC). Meestal kunnen ze dan na twee weken langskomen.” V: Wilt u verder nog iets aan de CoDe-leden kwijt? A: “Ik heb me eerst vooral gefocust op rechtsgeleerdheid aangezien die studenten op de rechtenfaculteit met meer zijn. Echter ben ik nu ook bezig om mij meer in criminologie te verdiepen. Sinds afgelopen maand ben ik bezig om meer contacten op te doen, zowel binnen (de studievereniging en docenten) als buiten de studie (bedrijven). Ik zie er naar uit om meer contacten te leggen in dit gebied.”

A: “Studenten kunnen een afspraak met mij inplannen

Arianne Pattavina Arianne studeerde van 1989 -1995 Rechten aan de Erasmus Universiteit Rotterdam. Na haar afstuderen werkte zij als bedrijfsjurist. Drie jaar later maakte zij bewust de overstap naar recruitment. Zij werkte o.a. als recruitment manager bij Houthoff Buruma en werving & selectie consultant bij Legal FlexForce. Om zich hierin te verdiepen volgde zij een post-HBO opleiding Loopbaanadvies en Coaching bij de Academie voor Leven en Werk. Later werd zij career development consultant binnen Hudson, waarbij zij gezien haar achtergrond en ervaring veel juristen begeleidde. Nadien maakte zij de overstap naar LTP, een assessmentbureau, waar zij als adviseur en assessor werkte en o.a. de assessments deed voor de “zijinstroom” van rechters en offiKamer C 0.23 cieren van justitie. Na een interne rol als development manager bij de Manpower Group, koos Arianne voor een [email protected] rol als loopbaanadviseur bij de Universiteit Leiden.

+31 (0) 71 527 63 66 Aanwezig: ma, di, do & vr

Arianne’s deur staat niet alleen open voor studenten, maar ook voor collega’s met ideeën, contacten of andere opmerkingen die voor loopbaanvragen van onze studenten relevant kunnen zijn.


50

Activiteiten

Studiereiscommissie

Studiereis: Istanbul In mei 2014 gaat CoDe weer op gramma in Istanbul verzorgt worden. studiereis en dit jaar reizen we af naar de enige stad op twee continenten, Istanbul! We delen deze informatie nu direct met jullie omdat dit wellicht je beslissing om mee Reisdata te gaan kan beïnvloeden. Let wel: we heb22 mei t/m 30 mei (vluchttijden volgen nog). ben nu nog geen toestemming. Hierover zijn we in onderhandeling met de Universiteit. Eigen bijdrage Een bezoek aan dit vluchtelingenkamp is iets wat je €389,-. Voor dit bedrag krijg je de vlucht, de accom- nooit zal vergeten. Laat je hierdoor dus vooral niet modatie, ontbijt en alle verplichte activiteiten. tegenhouden om mee te gaan op deze reis. Belangrijk Als er goedkeuring van de Universiteit komt, kunnen we naar een vluchtelingenkamp bij de TurksSyrische grens. Het kamp zelf ligt nog op Turks grondgebied. Deze activiteit kost maximaal ongeveer 90 euro extra en zal minimaal een hele dag duren. In dit bedrag zit een extra binnenlandse vlucht (van Istanbul naar het kamp) en bezoek aan het kamp. Deze activiteit is bepaald niet zonder risico’s. De activiteit zal niet verplicht gesteld worden tijdens de reis. Er zal, voor degenen die niet mee willen/kunnen/mogen een alternatief pro51

Programma/accommodatie Het reisprogramma zal later bekend gemaakt worden. Het zal bestaan uit culturele en criminologische activiteiten. Waar we overnachten zal later bekend gemaakt worden. Maar ga er vanuit dat we midden in het oude centrum zitten. Wil je mee? Wil je mee op reis? Geef je dan voor 27 december op via [email protected]! Inschrijven voor de reis kan alleen als je tweedejaars criminologiestudent bent, of ouder.


Verdieping

Rens Lambert

Veilig op het World Wide Web Begin jaren ‘90 van de vorige eeuw deden Robert Cailliau en Tim Berners-Lee een voorstel om het doorzoeken van documenten binnen het onderzoekscentrum CERN te vereenvoudigen. Door alle computers binnen het bedrijf op elkaar aan te sluiten en één groot door iedereen bewerkbaar bestand te creëren, konden de onderzoekers snel met elkaar communiceren. Het World Wide Web is geboren. Nu, meer dan 20 jaar later, is een leven zonder het World Wide Web, oftewel internet, niet meer denkbaar. Het internet wordt dagelijks gebruikt door ruim twee miljard mensen. Je doet er boodschappen en maakt belangrijke afspraken. Maar hoe zit het met de veiligheid?


52

Rens Lambert

Verdieping

De mogelijkheden van het internet zijn niet op één hand te tellen en ook zullen er altijd mensen met nieuwe toepassingen komen. Communicatie, planning en andere tijdrovende activiteiten worden veel makkelijker. Twintig jaar geleden pakte je een encyclopedie als je iets wilde weten. Tegenwoordig ga je naar Google en waan je jezelf een professor in alles. Het internet biedt zo veel voordelen dat hier een speciaal nummer van de Alibi aan gewijd kan worden. Naast de glimmende zijde van de medaille is er echter ook een doffe, stoffige en hardnekkige zwarte zijde. De zijde van mensenhandel, oplichting en kinderporno, de zijde van de cybercriminaliteit. Nu het internet steeds meer terrein wint wordt het belangrijker om je af te vragen of je wel goed beschermt bent. Internet bereik je niet meer door je telefoon los te halen, je inbel kabel aan te sluiten en je in te bellen bij je provider. Nee, tegenwoordig vliegt de data je letterlijk om de oren door de uitvinding van het draadloze internet. Ook de plaatsen waar je toegang tot het internet hebt zijn niet meer beperkt tot de computer op je bureau. Telefoon’s, televisie’s, tablets, horloges en zelfs brillen zijn tegenwoordig verbonden met het internet. Het internet is overal en dat biedt mogelijkheden voor personen die net even andere intenties dan Facebooken, Tinderen of een WhatsAppje versturen hebben. Het is nu, meer dan ooit, van groot belang dat je weet hoe je jezelf kan beveiligen tegen deze kwaadwillende personen. Een goede beveiliging van je hardware is waarschijnlijk het meest essentiële onderdeel van een goede beveiliging 53

beveiliging van jouw documenten en persoonsgegevens. Zolang er via het internet toegang is tot jouw computer zal beveiliging op andere punten weinig tot geen effect hebben. Het eerste wat je wilt is dat de deur dicht gaat, dat je een muur bouwt waar andere personen niet overheen kunnen. De meeste besturingssystemen hebben hier een ‘’firewall’’ voor. Deze firewall zorgt ervoor dat er niet zomaar iemand verbinding kan maken met jouw computer of netwerk. Jij dient eerst persoonlijk toestemming te geven aan een programma om verbinding te kunnen maken. De firewall is een goede eerste bescherming en moet dus ook altijd aan staan. Helaas is de firewall geen muur van de grond tot het plafond; er is altijd ruimte om de firewall te omzeilen en zo op een systeem in te breken. Er is dus meer nodig dan een firewall alleen. Een extra firewall is hier een goede optie. Een extra firewall met virusscanner is hier een betere optie. Tegenwoordig zijn er veel gratis services te downloaden die zo’n firewall en virusscanner aanbieden. Een goed voorbeeld is AVG Antivirus, gratis te downloaden en meteen bruikbaar. Maar waarom zou je een virusscanner installeren als je al twee firewalls aan hebt staan? Dit is om de simpele reden dat ook de tweede firewall niet perfect is. De virusscanner gaat verder, waar de firewall stopt. Op het moment dat iemand toch toegang tot jouw systeem heeft, zal hij dit vaak in de vorm van het overbrengen van een virus doen. De virusscanner scant alle data die jouw computer binnenkomt en geeft een waarschuwing als hij iets verdachts tegenkomt. Op dit moment kun jij ingrijpen door het virus te verwijderen. Mocht een virusscanner toch iets over het hoofd zien, dan hebben we als laatste redmiddel een programma waarmee je handmatig je computer scant. Malwarebytes Anti-Malware is zo’n (gratis) programma waarmee je je geïnfecteerde computer weer virusvrij kunt maken. Tegenwoordig zijn er ook virusscanners beschikbaar voor telefoons, zodat ook die virusvrij blijven. Maar waarom al die


Verdieping

Rens Lambert

scanners en firewalls, hoe kom je nou aan zo’n virus? en liggen, koop een dvd of ga een avondje naar Amsterdam. Misschien minder voor je porteVaak ben jij de spil tussen het wel of niet hebben monnee maar een stuk veiliger. Als je met je ge van virussen op jouw systeem. Het gebeurt niet zonde verstand achter de computer zit en de vaak dat er een gerichte aanval op een individu verschillende firewalls hebt geïnstalleerd is er wordt gedaan. Wel zijn er veel criminelen die jouw geen reden om bang te zijn voor andere percomputer willen gebruiken voor hun criminele acti- sonen die toegang hebben tot jouw computer. viteiten. Zij proberen malware en virussen op jouw computer te krijgen zodat ook zij toegang tot het De toegang tot jouw systeem van buitenaf is nu systeem hebben. Vaak verschaf je hen deze toegang geblokkeerd. Maar denk er ook eens over na wat zelf door op verkeerde links te klikken of verkeerde je zelf allemaal op het internet zet. Als je tijd over software te downloaden. Om te voorkomen dat jij hebt kun je dit makkelijke experiment wel eens dit ook doet moet je gewoon je gezonde verstand doen: log jezelf uit op je mailbox, Facebook, Twitgebruiken. Als een website beweerd dat je binnen ter en alle andere diensten die iets over jou ze24 uur €5000,- euro kunt verdienen of een nummer ggen. Op dit moment ben je een willekeurig van Muse dat je wilt downloaden 22 gigabyte groot individu en aangezien je wat zwart geld moet is, weet je zeker dat je er beter niet op kunt klikken. witwassen is het handig als je de identiteit van ieOok kun je de vele erotische sites beter links lat mand anders kan stelen. Ga nu op internet op zoek


54

Rens Lambert

Verdieping

naar alles wat je over jezelf kan vinden, gebruik slechts de dingen die je op internet kunt vinden. Gebruik al deze gegevens om een nieuw e-mailaccount en Facebook-profiel te maken. Vergelijk deze accounts die dus iedereen met toegang tot het internet zou kunnen opstellen met de accounts die echt van jou zijn. Voor veel mensen die dit doen kan dit best even schrikken zijn, de kans is groot dat de profielen wel heel erg op elkaar lijken. Dit is het punt waarop je moet nadenken over de beveiliging van jouw persoonsgegevens. Wat zet je wel online en wat niet? Voor het beschermen van jouw persoonsgegevens zijn geen programma’s. Wel kun je zelf actie ondernemen om je persoonlijke informatie ook daadwerkelijk persoonlijk te houden. Zorg er op Facebook voor dat alleen jouw vrienden de informatie in je profiel kunnen zien en scherm je Twitter profiel af voor anderen. Op je telefoon betekent dit dat je de voorwaarden van

55

apps leest en niet zomaar alles accepteert. Natuurlijk is het moeilijk om alles te verbergen maar alle kleine beetjes helpen. Doe je dit niet dan zou jij zomaar degene kunnen zijn die dit overkomt. Internet en smartphones maken het leven een stuk gemakkelijker. We kunnen ons waarschijnlijk niet meer redden zonder de technologie van nu. Maar bedenk elke keer dat je je inlogt op je computer of telefoon dat jouw uitgang naar internet ook de ingang van het internet naar jouw systeem is. Er zijn vele duizenden criminelen elke dag bezig om zichzelf toegang tot jouw systeem te verschaffen. Wees deze criminelen te slim af door een goed beveiligd systeem te gebruiken. Gebruik je gezonde verstand op het internet en pas op voor verkeerde downloads. Als je je aan deze richtlijnen houdt kun je nog lang genieten van die mooie uitvinding van Cailliau en Berners-Lee.


Verwijzingen Cybercriminaliteit: het nieuwe zakkerollen? (Tim Gevers) Cybercrime (2013). Cybercrime. Geraadpleegd via http://www.forensischinstituut.nl/innovatie/onder zoekprogrammas/cybercrime/ op 03-12-2013. Dossier Cybercrime (2013). Lees alles over DDoS-aanvallen in dossier Cybercrime. Geraadpleegd via http://www.banken.nl/nieuws/718/lees-alles-over-de-ddosaanvallen-in-het-dossier-cybercrim op 03-12-2013. Engelfriet, A. (2012). De wet computercriminaliteit: wat is computercriminaliteit? Geraadpleegd via http://www.iusmentis.com/beveiliging/hacken/computercriminaliteit/cybercrime/#definitie op 03-12-2013. Hagan, F. (2013). Computer Crime. In F. Hagan, Introduction to Criminology (pp. 428-441). Los Angeles: Sage. Tijdlijn NSA schandaal (2013). Tijdlijn NSA Schandaal. Geraadpleegd via http://nos.nl/artikel/578315-tij dlijn-nsaschandaal.html op 03-12-2013. NSA, Nederland & Privacywetgeving: een overzicht (Tim Driebergen) Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen en VeiligheidsDiensten. (2013, oktober 17). Lopende onderzoeken. Geraadpleegd via http://www.ctivd.nl/?Lopende_onderzoeken op 03-12-2013. NOS (2013, juli 3). Onderzoek naar rol AIVD, MIVD. Geraadpleegd via http://nos.nl/artikel/525332- kamer- wil- onderzoek-aivd-mivd.html op 03-12-2013. NRC (2013a, oktober 29). Berichten aftappen Europa fout, ook bondgenoten verzamelden data. Geraad- pleegd via http://www.nrc.nl/nieuws/2013/10/29/hoofd-nsa-noemt-berichten-over-aftappen-eu ropese-telefoons-foutief/ op 03-12-2013. NRC (2013b, augustus 26). VN vragen VS om opheldering aantijgingen spionage. Geraadpleegd via http://www.nrc.nl/nieuws/2013/08/26/vn-vragen-vs-om-opheldering-aantijgingen-spionage/ op 03-12-2013. NRC (2013c, november 23). Politiek wil nieuwe uitleg Plasterk na berichtgeving NRC over NSA. Geraad- pleegd via http://www.nrc.nl/nieuws/2013/11/23/d66-wil-nieuwe-uitleg-plasterk-na-berichten- nrc-over-nsa/ op 03-12-2013. NRC (2013d, november 9). Nederlandse politie en justitie tappen te veel af. Geraadpleegd via http:// www.nrc.nl/nieuws/2013/11/09/nederlandse-politie-en-justitie-tappen-te-veel-af/ op 03-12-2013. Rijksoverheid (2013a). Persoonsgegevens. Geraadpleegd via http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ persoonsgegevens/vraag-en-antwoord/waar-vraag-ik-geheimhouding-van-mijn-persoons gegevens-aan.html op 03-12-2013. Rijksoverheid (2013b). Persoonsgegevens. Geraadpleegd via http://www.rijksoverheid.nl/onderwerpen/ persoonsgegevens/vraag-en-antwoord/mogen-organisaties-volgens-de-wet-bescherming-per soonsgegevens-mijn-gegevens-verwerken.html op 03-12-2013. Trouw (2013, november 4). Met deze programma’s probeert de NSA niets ter wereld te missen. Geraadpleegd via: http:// www.trouw.nl/tr/nl/14468/Afluisterpraktijken-NSA/article/detail/3538676/2013/11/04/Met-deze-programma-s-

probeert-de-NSA-niets-ter-wereld-te-missen.dhtml op 03-12-2013.


56

Verwijzingen Volkskrant (2013a, oktober 21). Wat ziet de vlieg op de muur allemaal? Dit weten we nu over de NSA-spionage. Geraadpleegd via http://www.volkskrant.nl/vk/nl/13524/De-afluisterprakti jken-van-de-NSA/article/detail/3530819/2013/10/21/Wat-ziet-de-vlieg-op-de-muur-allemaal-Dit- weten-we-nu-over-de-NSA-spionage.dhtml op 03-12-2013. Volkskrant (2013b, november 23). NSA-onthullingen: Wat wisten we nog niet? Geraadpleegd via http:// www.volkskrant.nl/vk/nl/13524/De-afluisterpraktijken-van-de-NSA/article/de tail/3550207/2013/11/23/NSA-onthullingen-Wat-wisten-we-nog-niet.dhtml op 03-12-2013. Werken bij de Overheid (2013). Commissie van Toezicht betreffende de Inlichtingen- en Veiligheidsdien sten. Geraadpleegd via Alle vacatures en stages van de overheid: http://www.werkenbijdeoverhe id.nl/organisaties/deelnemer/commissie-van-toezicht-betreffende-de-inlichtingen-en-veilighe idsdiensten/ op 03-12-2013. Woord, B. (2010). Onderzees glasvezelkabelnetwerk: Achilleshiel van informatiemaatschappij. Internatio nale Spectator, 597-601. Illegale handel via het internet (Rianne Kramer) Leukfeldt, E.R. & Stol, W. Ph. (2012). De rol van internet bij fraudedelicten. Internetfraudeurs en klassieke fraudeurs vergeleken. Justitiële verkenningen, 38, 108-120. Hulst, R.C. van der & Neve, R.J.M. (2008). High-tech crime, soorten criminaliteit en hun daders. Een literatuurinventarisatie. Den Haag: Boom Juridische uitgevers. Van LP-verzamelingen naar terabytes http://vorige.nrc.nl/article2216707.ece. http://www.binaries4all.nl/beginners/. http://nos.nl/op3/artikel/565113-torrentsite-isohunt-down-grote-klap-illegaal-downloaden.html. http://www.anti-piracy.nl/wat-mag-niet.php. http://wikicybercrime.wikispaces.com/Illegaal+downloaden. http://www.pcmweb.nl/nieuws/minder-illegale-downloads-door-spotify.html. Criminaliteit in een nieuw jasje: het verschil tussen criminaliteit van vroeger en nu (Veerle Stoef & Giulia de Groot) http://www.politie.nl/onderwerpen/cybercrime.html. http://tweakers.net/nieuws/31293/high-tech-criminelen-plegen-oude-misdaden.html. http://www.psychischegezondheid.nl/dynamic/media/1/files/brochures_2011/Pesten_dec_2010.pdf. http://www.cjg.nl/puber/opvoeding-en-gedrag/lastig-gedrag/pesten/cyberpesten?gclid=CM W6q7XqjLsCFUZY3godaz4AvQ.

57


Met dank aan: Tim van Lit, Muriëlle Meijer, Emmy Willems, Chantal Jongeneel, Kiki Twisk, Marten Zoetbrood, Arianne Pattavina & Marvin Suijker

Periodiek van de studievereniging Corpus Delicti - Alibi

Recommend Documents