PENSIOEN 2.0 REGIOBIJEENKOMSTEN FEBRUARI EN MAART 2011
KORTE TERUGBLIK ¾ Kabinet Balkenende gevallen: sociale partners pakken kansen ¾ Het pensioen is van sociale partners samen, dus moeten wij ook samen naar oplossingen zoeken. ¾ Pensioenakkoord 4 juni 2010 o o o o
Levensverwachting: premiestabilisatie in regeling verwerken Pensioencontract schokbestendiger en duidelijker Afspraken over flexibele AOW Uitwerking plan voor verbetering van de ouderenparticipatie
¾ FNV referendum: akkoord overgenomen
ONS VERHAAL!
We hebben een goed pensioen! ¾Samen opgebouwd ¾In de kern sterk ¾Solidair
UITDAGINGEN OP TE PAKKEN
Langer leven, financiële markten, de crisis ¾ STRUCTUREEL Toenemende levensverwachting Sterk schommelende financiële markten ¾ TIJDELIJK Economische crisis
UITGANGSPUNTEN FNV BONDGENOTEN
¾ Collectief solide contract ¾ Solidair contract
UITGANGSPUNTEN FNV BONDGENOTEN ¾ Relatie pensioen met loon
¾ Begrijpelijk contract ¾ Geen winstoogmerk
CRITERIA ¾ Punten voor de maatlat o Zekerheid voor lage inkomens o Toenemende zekerheid o Goede kans op indexatie o Flexibele pensioenleeftijd o Flexwerker bestendig o Keuzemogelijkheden o Geleidelijk invoeren
STAND VAN ZAKEN OVERLEG STAR
1. PREMIESTABILISATIE LEVENSVERWACHTING ¾ Nog geen afspraak over hoe dit moet worden gedaan o
FNV: aanpassing/versobering in tempo dat past bij sector
¾ Weinig beweging in overleg
2. SCHOKBESTENDIGHEID ¾ Discussie over veel modellen
STAND VAN ZAKEN OVERLEG STAR 3.
OUDERENPARTICIPATIE
Belangrijke oplossing voor vergrijzingproblematiek: verhoging arbeidsparticipatie 55-65
Doel 2020:
Arbeidsparticipatie niet fundamenteel te laten verschillen van die van 55 minners (70%).
Arbeidsparticipatie 55+ ers: ¾ ¾
1996 2009
40 % 50 %
Groot probleem: werkloze ouderen worden niet aangenomen!
Ouderenparticipatie Belangrijke maatregelen: ¾ Meer aandacht loopbaanbeleid en van-werk-naar-werk ¾ Individuele scholingsrechten ¾ Inzetbaarheidscan ¾ Ombouwen ontziemaatregelen ¾ Deeltijdpensioen ¾ Imago/voorlichtingscampagne ¾ Loonkostenverschillen verkleinen ¾ No riskpolis en subsidie oudere werklozen ¾ Fiscale maatregelen: o Doorwerkbonus o Arbeidskorting 55+
STAND VAN ZAKEN OVERLEG STAR PROCES LOOPT TRAAG ¾ Piketpalen FNV Bondgenoten o
Premiestabilisatie
o
Schokbestendigheid belangen voor deelnemers en draagvlak
o o o o
Levensverwachting Versobering niet groter dan noodzakelijk Zekerheden Goed en begrijpelijk inzicht in pensioenresultaat Nominaal makkelijker uit te leggen dan reëel.
Ouderenparticipatie AOW koppeling aan verdiende lonen Geen beperkingen Witteveenkader Vervroegings- en uitstelpercentage AOW 6,5%
WAAROM VERANDERINGEN?
We hebben geen garanties hoe de wereld er morgen uitziet, maar weten wel dat verandering noodzakelijk is …
LEVENSVERWACHTING
Langer leven: mooi en kostbaar!
Stijgende levensverwachting na 65 jaar (AOW en pensioenprobleem)
+2,2 jaar
+2,7 jaar
LEVENSVERWACHTING ¾ Wij worden steeds ouder en hebben voor een langere periode inkomen nodig om van onze oude dag te kunnen genieten ¾ De gemiddelde pensioenleeftijd gaat in de toekomst meebewegen met levensverwachting ¾ Mensen zullen moeten kiezen óf iets langer doorwerken óf genoegen nemen met wat minder pensioen per maand ¾ Doel: o keuzevrijheid o Versobering: niet sneller dan nodig voor premiestabilisatie
BELEGGEN MOET
¾ Pensioenfondsen moeten beleggen om ook in de toekomst te kunnen indexeren
¾ Pensioenfondsen moeten risico’s blijven nemen met beleggen om de kostprijs van pensioen aanvaardbaar te houden
BELEGGEN MOET Voorbeeld ¾ 25 jaar geleden € 100 ingelegd o Beleggen o Sparen
→ waarde nu: € 514 → waarde nu: € 308
> Conclusie als alleen was gespaard zou: o pensioen nu 40 % lager zijn o of had de premie 70% hoger moeten zijn
BELEGGEN MOET ¾ Pensioen(recht) o Pensioen(toezegging) zonder indexatie o Indexatie hard nodig om waarde te behouden o Tabel laat uitkomst van 3 % loon- of prijsindex zien
Jaar
Nominale waarde in €
Werkelijke waarde bij 3 % inflatie in €
Geïndexeerde waarde in € 3% indexatie
2010
100
100
100
2030
100
54
186
2050
100
30
326
SPANNINGSVELD PENSIOENFONDSEN
¾ Risico nemen bij beleggen blijft nodig om goed pensioen te houden! ¾ Het beleggingsbeleid van pensioenfondsen worstelt met de korte termijn eisen van de nominale toezegging en de lange termijn ambitie om te kunnen indexeren.
BEWEEGLIJKHEID FINANCIËLE MARKTEN
SCHOKBESTENDIGHEID
¾ Pensioenfondsen zijn niet voldoende ingesteld op grote bewegingen en schokken op financiële markten, buffers zijn onvoldoende om schokken op te vangen.
SCHOKBESTENDIGHEID ¾ Pensioenfondsen hebben betere schokdempers nodig, daar moeten wij aan werken.
¾ Te slappe schokdempers → veilig beleggen o Gevolg geen indexatie
SCHOKBESTENDIGHEID ¾ Deelnemers moeten beter begrijpen dat er samenhang is in de keuzes die wij moeten maken. Een simpele oplossing is er niet.
¾ Mensen moeten een nieuw systeem begrijpen, het moet zo dicht mogelijk bij het huidige systeem blijven ¾ Pensioenfondsen moeten met hun deelnemers in gesprek over deze risico’s en hun mogelijke gevolgen.
GEVOLGEN VAN DE CRISIS ¾ De rente waar pensioenfondsen mee te maken hebben is een afgeleide van overheidsbeleid.
¾ Er moet een beter alternatief voor de huidige wettelijke rekenrente komen om de dekkingsgraad te bepalen.
GEVOLGEN VAN DE CRISIS DE RENTE
Wat is het effect rente op benodigd vermogen?
2% rente
€ 675 € 375
2010
5% e t n re
€ 820
e 2% rent 5% e t ren
€ 1000
€ 610
2020
2030
• Lagere rente = hoger benodigd vermogen • Langere looptijd = groter rente effect
GEVOLGEN VAN DE CRISIS ¾ Diepe dal van de crisis èn stijging levensverwachting → lage dekkingsgraden ¾ Het is niet eerlijk dat mensen de rekening van de crisis moeten betalen (lage rentestand). ¾ Pensioentoezegging o Zeker (nominaal) → veilige (risicoloze) rente o Voorwaardelijk (reëel)→ rendement maatstaf voor rente
OPGEBOUWDE RECHTEN INVAREN OPGEBOUWDE NOMINALE RECHTEN
¾ Ja: een fonds o
Beleggingsbeleid
Risicovoller Grotere kans op indexatie Rechten voorwaardelijk
¾ Nee: twee fondsen (oud en nieuw) o o
Eigen vermogen per fonds Zwaardere eisen toezicht oude rechten
Gesloten fonds Zelf stijging levensverwachting opvangen Matchend beleggingsbeleid Geen kans op indexatie Grote afstempelkans
HOE NU VERDER? ¾ Star
o Afspraken maken over nieuw pensioencontract
¾ FNV
o Werkgroep Pensioenregelingen o Bespreking afspraken door bonden Bondgenoten en Bondsraad
¾ Politiek
o Boter bij de vis: AOW en Witteveen kader o Wetgeving: pensioenwet, financieel toetsingskader en belastingwetten
¾ FNV Bondgenoten
o Aanpassing pensioenregelingen
¾ Uitvoeringsorganisaties o Aanpassing systemen
VRAGEN?
AFSLUITING
Inzicht in je eigen pensioen. Hoe doe je dat zelf? ¾ ¾ ¾ ¾ ¾
www.mijnpensioenoverzicht .nl (met Digi-d) Neem contact op met je pensioenfonds www.svb.nl voor informatie over de AOW www.pensioenkijker.nl Verschillende fases in je leven: pensioencheck via www.fnvbondgenoten.nl – www.updatejepensioen.nl
Achterin de zaal: intake vraag mogelijk Als dank voor uw komst: pensioenboekje
