Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang. Pedagogisch beleid in praktijk op Partou C. van Eesterenlaan

Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Pedagogisch beleid in praktijk op Partou C. van Eesterenlaan 216-228

Partou, november 2013

Dit pedagogisch werkplan is bedoeld voor pedagogisch medewerkers en voor de ouders van ons kinderverblijf. Schrijfwijze Voor de leesbaarheid schrijven we hij als het gaat om een kind en zij als het gaat om een pedagogisch medewerker. We schrijven ouders waar het gaat om één of meer ouders of verzorgers.

Handtekening regiomanager:

………………………………..

Handtekening manager

…………………………….

Handtekening voorzitter oudercommissie

…………………………………..

Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Partou C. van Eesterenlaan 216-228

2

Laatste wijziging locatiespecifieke inhoud: nov 2013 Versie basiswerkplan: november 2013

3T

3T

1 2

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

4

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

5 6

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

7

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

U3T

3T

3T

3T

Beleid in praktijk ……………………………………………………………………………………… 5 De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen ........................ 5 2.1 Initiatieven waarnemen en volgen .............................................................. 5 2.2 Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) .......................................... 5 2.3 Benoemen ............................................................................................... 5 2.4 Beurtverdeling ......................................................................................... 6 2.5 Leidinggeven, leiding nemen ...................................................................... 6 2.6 Ik-benoeming .......................................................................................... 6 Vestiging ....................................................................................................... 7 3.1 Groepsindeling ......................................................................................... 7 3.2 Samenwerking tussen de groepen aan het eind van de dag ........................... 8 3.3 Gebruik ruimtes (open deuren beleid) ......................................................... 8 3.4 Samenvoegen van groepen .......................................................................10 3.5 Mentorschap ...........................................................................................11 3.6 Vierogenprincipe ......................................................................................11 3.7 Toegangsbeveiliging .................................................................................11 3.8 Extra dag(delen) .....................................................................................11 3.9 Ruilen van dagen .....................................................................................12 3.10 Medische hulp .........................................................................................12 3.11 Voertaal .................................................................................................12 3.12 Samenwerkingsverbanden ........................................................................12 3.13 Huisregels ..............................................................................................12 3.14 Contact met scholen ................................................................................13 3.15 Vervoer ..................................................................................................13 Begeleiding ...................................................................................................13 4.1 Wennen ..................................................................................................13 4.2 Daginvulling ............................................................................................13 4.3 Maaltijden en tussendoortjes .....................................................................14 4.4 Traktaties ...............................................................................................14 4.5 Zieke kinderen ........................................................................................14 4.6 Medicijnen ..............................................................................................15 Seksuele ontwikkeling ....................................................................................15 Activiteitenaanbod .........................................................................................16 6.1 Verschillen tussen jongens en meisjes ........................................................16 6.2 Vallen en opstaan ....................................................................................16 6.3 Meer van hetzelfde ..................................................................................19 6.4 Het doen telt ...........................................................................................19 6.5 Zelfredzaamheid ......................................................................................19 6.6 Opbouw activiteiten .................................................................................20 6.7 Verhalen .................................................................................................21 6.8 Uitstapjes ...............................................................................................22 6.9 Buitenspelen ...........................................................................................22 6.10 Natuur & milieu .......................................................................................22 6.11 Creativiteit ..............................................................................................23 6.12 Gebruik televisie en computer ...................................................................23 6.13 Muziek ...................................................................................................23 6.14 Huiswerk ................................................................................................23 6.15 Vakantieactiviteiten .................................................................................23 Sfeer op de groep ..........................................................................................23 7.1 Ruimte: indeling en aankleding .................................................................24 3TU

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T


3T

3


3T

3T

7.2 Bijzondere momenten ..............................................................................24 7.3 Belonen en corrigeren ..............................................................................24 7.4 Kinderparticipatie ....................................................................................25 7.5 Regels en afspraken .................................................................................25 7.6 Pesten ....................................................................................................26 7.7 Vriendjes ................................................................................................26 8 Oudercontacten .............................................................................................26 8.1 Het doel .................................................................................................26 8.2 Breng- en haalmomenten .........................................................................26 8.3 Gesprekken ............................................................................................27 8.4 Schriftelijke informatie .............................................................................28 8.5 Oudercontact momenten ..........................................................................29 8.6 Website ..................................................................................................29 8.7 Oudercommissie ......................................................................................29 8.8 Exitenquête ............................................................................................29 8.9 Exitgesprek .............................................................................................29 9 Borging van de kwaliteit .................................................................................29 9.1 Personeel en opleiding ..............................................................................30 9.2 Ondersteuning op de groep door andere volwassenen ..................................30 9.3 Werkinstructies/protocollen .......................................................................30 9.4 Niet tevreden? Vertel 't ons. ......................................................................30 9.5 Observatie welbevinden en ontwikkeling van het kind ..................................31 9.6 Analyse van de pedagogische kwaliteit .......................................................31 9.7 Veiligheid en gezondheid ..........................................................................32 9.8 Deskundigheidsbevordering ......................................................................32 3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T

3T


3T

4


1

Beleid in praktijk

Het algemeen pedagogisch beleid van Partou vormt het uitgangspunt voor de manier waarop wij dagelijks met de kinderen omgaan. Op basis hiervan stellen we in samenspraak met de oudercommissie dit pedagogisch werkplan samen. Hierin laten we zien hoe wij, de pedagogisch medewerkers, het algemeen pedagogisch beleid van Partou in praktijk brengen op onze vestiging. Wij stellen de behoefte van het kind steeds centraal. Jaarlijks kijken we opnieuw samen met de oudercommissie naar dit werkplan en passen het waar nodig aan. Dat doen we ook bij wijziging van het algemeen pedagogisch beleid.

2

De interactieprincipes als leidraad voor ons pedagogisch handelen

Zoals in ons Algemeen pedagogisch beleidsplan beschreven, gaan we uit van vier pedagogische basisdoelen voor de opvoeding. Wij zorgen ervoor dat kinderen zich emotioneel veilig voelen (1), geven ze de gelegenheid zich persoonlijk (2) en sociaal (3) te ontwikkelen en om zich de normen en waarden van onze samenleving eigen te maken (4). Om deze doelen te verwezenlijken en zo goed mogelijk aan te sluiten bij zowel de individuele ontwikkeling en belevingswereld van een kind als bij het groepsproces, passen we de methodiek van de interactieprincipes toe. Deze zes principes draaien om de initiatieven die kinderen nemen. We beschrijven ze hieronder.

2.1 Initiatieven waarnemen en volgen Het kind neemt van nature initiatieven om zich te ontwikkelen en om contact met anderen te krijgen. Het daadwerkelijk waarnemen van deze initiatieven is van groot belang om in contact met elkaar te komen. Je kunt immers alleen reageren op wat je hoort en ziet. Door heel gericht te kijken en te luisteren naar kinderen, kunnen we deze initiatieven waarnemen en volgen. Overigens hebben jonge kinderen meer tijd nodig om opgedane indrukken te verwerken en hierop te reageren dan oudere kinderen.

2.2 Initiatieven ontvangen (verbaal en non-verbaal) Ingaan op een initiatief (ontvangen), ondersteunt de ontwikkeling van een kind. We laten een kind door middel van een ontvangstbevestiging merken dat we belangstelling hebben voor de initiatieven die het neemt. Een ontvangstbevestiging kan zijn: je toewenden, oogcontact maken, op vriendelijke toon verbaal reageren, vriendelijke gezichtsuitdrukking, vriendelijke houding, meedoen, jaknikken, ja zeggen, herhalen wat een kind zegt. Zo’n positieve ontvangst stelt een kind gerust; het merkt dat de volwassene hem begrijpt en voelt zich dan gezien, bevestigd en emotioneel veilig. En een kind dat zich emotioneel veilig voelt, durft meer initiatieven te nemen en kan zo zijn persoonlijke en sociale competentie verder ontwikkelen.

2.3 Benoemen Benoemen wil zeggen: taal geven aan ons eigen handelen en aan datgene wat we zien bij de kinderen. Door te benoemen wat we horen of zien, krijgen we contact met het kind. Daarnaast ondersteunt het benoemen de taalontwikkeling (persoonlijke


5


competentie) van kinderen. Benoemen is verwoorden van eigen initiatieven, initiatieven van een kind, gebeurtenissen in de omgeving, alles wat er te zien is. De pedagogisch medewerker zegt (benoemt) wat ze doet of gaat doen. Door het geven van informatie weet het kind wat er gaat gebeuren; dit schept duidelijkheid en geeft rust. Zo bevordert ‘benoemen’ ook de emotionele veiligheid. Bij het benoemen kunnen we ‘sfeercommunicatie’ toepassen: het benoemen van initiatieven, emoties, gebeurtenissen van een kind en dit terugkoppelen naar de hele groep. Hierdoor raken kinderen bij elkaar betrokken en maken we ze sociaal attent op elkaar. Bijvoorbeeld: “Marco, ik zie dat je Patrick aan het helpen bent; je bent een kanjer!“ Door Marco in de groep een compliment te geven, wordt de aandacht op zijn initiatief gevestigd (een compliment wil iedereen immers graag horen). Kinderen zien dat Marco sociaal wenselijk gedrag toont. Zo wordt de ontwikkeling van de sociale competentie gestimuleerd door wenselijk gedrag uit te vergroten. Tegelijkertijd zorgt dit voor overdracht van normen en waarden.

2.4 Beurtverdeling In contact met kinderen is het wisselen van beurten belangrijk, zodat iedereen aan de beurt komt. De betrokkenheid van de kinderen duurt langer, als een kind weet dat het aan de beurt komt. Door andere kinderen bij een gesprek te betrekken, maken we kinderen sociaal attent op elkaar. Door te zorgen voor een goede beurtverdeling helpen we het kind zich te ontwikkelen. We geven het kind de tijd en zorgen voor de ruimte en rust die het nodig heeft om te reageren; dit nodigt hem uit om meer initiatieven te nemen.

2.5 Leidinggeven, leiding nemen Leidinggeven is kindvolgend. We geven het kind de leiding door het te volgen, bijvoorbeeld wanneer het een gewenst initiatief neemt. We moedigen hem aan meer initiatief te nemen door het positief te benoemen. Leiding nemen is kindsturend. We nemen de leiding om een kind bij te sturen, bijvoorbeeld omdat het een ‘ongewenst’ initiatief neemt. Omdat een kind meer leert van positieve bekrachtiging dan van een negatieve afwijzing, doen we dit op een positieve, respectvolle manier: het ‘ongewenste’ initiatief wordt op een neutrale manier ontvangen; daarna kiezen we een positieve benadering om het initiatief naar ‘gewenst’ om te buigen. Een voorbeeld: De nieuwe Donald Duck is binnen. Youri grist hem van de tafel en duikt de leeshoek in. Je ziet de teleurstelling op het gezicht van Patrick (waarnemen / volgen); “Patrick ik zie dat jij ook graag de Donald Duck wilde lezen klopt dat? (benoemen en beurtverdeling) Zullen we samen naar Youri lopen om een oplossing te zoeken?” (leiding nemen)

2.6 Ik-benoeming In contact met kinderen is het belangrijk dat wij onszelf benoemen als ‘ik’ (en dus niet met onze naam). Het kind leert zo het verschil tussen ’ik’ en ‘jij’ en dat draagt bij aan de ontwikkeling van het zelfbesef. Bovendien druk je door de ik-vorm uit dat je deel uitmaakt van de groep, in de groep staat. De ik-benoeming ondersteunt het leidinggeven en leiding nemen.


6


3

Vestiging

3.1 Groepsindeling Binnen onze BSO worden kinderen opgevangen in basisgroepen met bij de basisgroep horende vaste pedagogisch medewerkers. Basisgroep

Leeftijdsindeling

Maximaal aantal kinderen

Aantal gekwalificeerde pedagogisch medewerkers*

Maximaal aantal stagiaires*

Spelletjes Roze

7+

20

2

Muziek Licht groen

8+

30

2

2

Natuur Donkergroen

7+

20

2

2

Klei en recycle Blauw Theater rood

8+

30

2

2

7+

20

2

2

Teken en schilder Geel Hout & knutsel oranje

7+

20

2

2

8+

30

2

2

Bouw grijs

8+

30

2

2

* In het hoofdstuk Borging van de kwaliteit staat beschreven welke opleidingen onze medewerkers hebben gevolgd. Deze informatie is ook te vinden op onze website, evenals de meest recente cao kinderopvang waarin alle kwalificatie eisen zijn opgenomen.

In de omgang met basisgroepen groter dan dertig kinderen tijdens activiteiten en uitstapjes wordt de medewerker/kind-ratio aangehouden (één op tien en bij uitstapjes één op zeven). In de basisgroep houden wij ons aan de medewerker/kind-ratio die geldt. Te allen tijde werkt er een vaste pedagogisch medewerker en /of iemand van de maatjes groep (zie ook 3.4 samenvoegen groepen en 3.3 opendeuren beleid). In de 7+groepen is een gevoel van geborgenheid en veiligheid meer aanwezig, omdat de kinderen in een en dezelfde leeftijdsgroep zitten. Kinderen die nieuw op de groep komen hebben meer tijd om te acclimatiseren. In de 8+groepen bevorderen we de zelfstandigheid en gaan we in op andere, nieuwe interesses van de kinderen. Achterwachtregeling Indien er gezien het aantal kinderen dat aanwezig is, maar één pedagogisch medewerker hoeft te worden ingezet, dan kan deze medewerker bij calamiteiten een beroep doen op de nabijgelegen vestigingen of bij de vestigingsmanager van het KDV Thea Roomer T. 020 419 37 29 die telefonisch bereikbaar is en binnen 15 minuten aanwezig kan zijn op onze vestiging. Bij langdurige afwezigheid van de manager is er altijd een vervangende manager op wie de pedagogisch medewerkers een beroep kunnen doen.


7


Dienstroosters Wij informeren ouders en kinderen over welke pedagogisch medewerkers er op welke dagen en in welke groep werken Het werkrooster van de pedagogisch medewerkers is te vinden bij de informatiebalie van de BSO. Wij werken met de volgende diensten:

volledig vroeg tussen laat openen sluiten optie 8 optie 9 optie 10 optie 11 optie 12 optie 13 optie 14

14:30 14:30 8:30 9:00 8:00 10:00 14:30 11:30 11:30 11:30 10:00 0:00 10:00

18:30 18:00 16:30 17:00 16:00 18:00 17:30 17:00 18:00 18:30 18:30 0:00 18:30

0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00 0:00

De precieze tijden van deze diensten worden afgestemd op hoeveel kinderen er aanwezig zijn. Dit geldt voor zowel extra opvang/studiedagen als voor vakanties. In de ministeriële regeling is vastgelegd dat er per dag maximaal een half uur van de beroepskracht- kind -ratio mag worden afgeweken, met dien verstande dat tenminste de helft van het aantal beroepskrachten wordt ingezet. Indien per dag tenminste tien aaneengesloten uren buitenschoolse opvang wordt geboden kan de afwijkende inzet ten hoogste drie uren bedragen, met dien verstande dat tenminste de helft van het benodigde aantal beroepskrachten wordt ingezet en de afwijkende inzet niet plaats vindt tussen 9:30 en 12:30 en 15:00 en 16:30. Bij het opstellen van de roosters zorgen wij dat wij aan deze normering voldoen. De GGD controleert hierop.

3.2 Samenwerking tussen de groepen aan het eind van de dag In vakantieperioden waarin veel kinderen afwezig zijn wordt er een apart rooster gemaakt voor de betreffende week/weken. Tijdens de vakantieopvang starten we met het openen van drie ateliers. Afhankelijk van het aantal kinderen gaan er meerdere ateliers open. Het personeel komt gefaseerd binnen (zie schema 3.1.)

3.3 Gebruik ruimtes (open deuren beleid) Kinderen in de BSO- leeftijd worden steeds zelfstandiger. Wij geven ze de vrijheid die ze nodig hebben en aankunnen. Dat geldt ook voor het gebruik van de binnen- en buitenruimte. Wij begeleiden en bewaken dit proces voor ieder kind individueel en voor de groep als geheel. Verschillende activiteiten worden georganiseerd in verschillende ruimtes. Daar mogen kinderen uit kiezen. Dit heet open deuren-beleid. In overleg met de pedagogisch medewerker van de basisgroep kiest het kind wat het gaat doen. Aan het eind van de dag komt het kind nog even afscheid nemen van de pedagogisch medewerker en logt uit. Zoals beschreven bij “dagindeling” zijn er meerdere momenten op de dag waarop kinderen hun basisgroep verlaten.


8


De kinderen starten na een gezamenlijk eetmoment op hun basisgroep. Op deze manier kunnen de vaste pedagogisch medewerkers de ontwikkeling en het welbevinden van de kinderen goed volgen. Ze bewegen zich daarna zelfstandig door de BSO en kunnen meedoen aan de activiteiten in de diverse ateliers. Het materiaal is uitdagend, gevarieerd en aantrekkelijk. Er valt altijd iets te ontdekken bijv. in de natuurtuin of zijn het de rupsen die zich ontpoppen tot vlinders. Er wordt steeds gezocht naar nieuw materiaal en nieuwe projecten gericht op alle ontwikkeling gebieden. De ruimtes zijn aantrekkelijk en uitdagend. Maar je kan ook even ‘niets doen’, lekker even chillen in één van de vele hoeken en uitrusten van een drukke dag op school. De kinderen kunnen dagelijks buiten spelen. Op de buitenspeelplaats spelen meerdere groepen tegelijk. Ook spelen en sporten de kinderen samen in de gymzaal waar ze hun vaardigheden kunnen ontwikkelen. Om alles in goed banen te laten lopen zijn er regels en afspraken over het gebruik van de ruimtes en de materialen. Deze zijn opgesteld in overleg met de kinderen (bijvoorbeeld als je binnenkomt, meld je je aan en ruim je je persoonlijke spullen op in je luizenzak, je mag niet door de school zwerven, je gebruikt alleen ons eigen materiaal in de gymzaal) Het activiteitenbeleid op de BSO is zo, dat je kan deelnemen aan activiteiten op de BSO. Je verlaat dan je eigen basisgroep om op een andere basisgroep te gaan spelen of mee te doen aan een activiteit. Kinderen registreren zich via het Tik Tik systeem. Dat is een digitale ontmoetingsplaats met handige touchscreen beeldschermen. Met enige regelmaat loopt iemand van de basisgroep rond om te kijken waar de kinderen van die basisgroep zich ophouden en waar ze mee bezig zijn. Op de tik tik borden is te zien waar de kinderen zijn. Bij de informatiebalie van de BSO ligt een schrift waar iedereen bijzonderheden van de kinderen inschrijft. In het voorjaar van 2014 starten we met DigDag. Dat is een communicatie platform voor de vestiging en ouders. Via dat platform wisselen ouders en leiding informatie over de kinderen uit. Zo blijft de leiding goed op de hoogte van de beleving van de kinderen van haar groep en houdt zij toezicht. Meervoudige Intelligentie Op de BSO vindt u tien ateliers: het Draadjesmuseum, de kitsch studio, het hout en knutsel-, muziek- spelletjes-, tekenen schilder-, klei-, theater- en het bouw en natuuratelier. Om kinderen een evenwichtig programma te bieden tijdens de open activiteiten in de ateliers en de vaste activiteiten in de vorm van workshops maken we gebruik van de theorie van Meervoudige Intelligentie. Het uitgangspunt van Meervoudige Intelligentie is, dat iedereen talenten heeft die niet te vatten zijn in de simpele constatering dat hij ‘meer of minder intelligent’ is. De één is verbaal sterk, een ander ziet snel verbanden of logische gevolgen en een derde blinkt uit in ruimtelijk inzicht of maakt gebruik van klank en ritmes. De één is muzikaal en houdt van contact, de ander is een rekenwonder en zit het liefst alleen. Iedereen is anders en in het bezit van talent. De Meervoudige Intelligentie theorie is ontwikkeld door de pedagoog Gardner. De pedagogisch medewerkers van de BSO gebruiken de theorie als vertrekpunt bij het aanbieden van activiteiten. Ze hanteren deze als checklist om te kijken of er in het activiteitenaanbod aandacht is voor alle intelligenties. Ook bij het begeleiden van de kinderen in hun keuze voor de ene of de andere activiteit gebruiken ze de checklist, zodat kinderen meerdere intelligenties kunnen gebruiken. De competenties waar we veel waarde aan hechten Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Partou C. van Eesterenlaan 216-228

9


Lichamelijke ontwikkeling Belangrijke aspecten van de lichamelijke ontwikkeling zijn de grove motoriek, de fijne motoriek en de zintuiglijke ontwikkeling. De pedagogisch medewerker biedt speelgoed, materiaal en activiteiten aan die aansluiten bij dit ontwikkelingsgebied. Buiten spelen en bewegen vinden wij belangrijk. Creatieve ontwikkeling Als kinderen spelen, ontwikkelen ze de mogelijkheid om zelf vorm te geven aan de wereld om hen heen en om zich uit te drukken. We laten kinderen kennis maken met verschillende spelen verbruiksmaterialen. Ze mogen zelf weten hoe ze de materialen gebruiken. We stimuleren de creativiteit in het spel door bijvoorbeeld fantasie en toneelspel. Ook is er aandacht voor zang en muziek. Cognitieve en taalontwikkeling Kinderen ontdekken spelenderwijs de wereld om hen heen. In het begin leert het kind alleen van concrete materialen en door te doen. De BSO biedt de kinderen spelletjes en spelmateriaal die passen bij hun ontwikkelingsfase.

3.4 Samenvoegen van groepen Als het aantal kindplaatsen in de basisgroepen niet volledig bezet is worden deze niet volledig bezette groepen samengevoegd. Er is dan altijd voor de kinderen een vaste pedagogisch medewerker aanwezig, en de beroepskracht-kind-ratio blijft volgens de wettelijke richtlijn. Ouders worden over het samenvoegen van de groep van hun kind geïnformeerd door de vestigingsmanager of de pedagogisch medewerkers van de groep tijdens de intake. Een vaste samenwerking tussen twee groepen noemen we het maatjesprincipe. Pedagogische medewerkers, kinderen (en hun ouders) van zogenaamde maatjesgroepen kennen elkaar goed. Dit zorgt voor continuïteit en sluit goed aan. De BSO werkt met maatjesgroepen op woensdag, vrijdag extra opvang en vakanties: Groep van uw kind Maatjesgroep roze rood grijs, Licht groen, oranje, en blauw geel donkergroen Voor de nabijgelegen vakantieopvang: Groep van uw kind Nabijgelegen vestiging

vestiging

zijn

dit

de

maatjesgroepen,

extra

opvang

en

Maatjesgroep Onze BSO Verzamelen in lounge tussen 8:30 en 10:00 uur (bij vakantiedagen en extra opvang) Op woensdag vanaf 12:00 tot 13:00 uur Het kan voorkomen dat de nabijgelegen vestiging samenwerkt in de vakanties met de BSO

In vakantieperioden wordt er, als er veel kinderen afwezig zijn, een apart rooster gemaakt voor de betreffende week/weken. Ook bij het opstellen van dit rooster gelden bovenstaande werkwijze en richtlijnen.


10


Indien de kindbezetting hiertoe aanleiding geeft zal de complete basisgroep- indeling (zoals beschreven onder de paragraaf groepsindeling) kritisch bekeken worden en waar nodig worden aangepast. Dit gaat altijd in overleg met de oudercommissie. Het vakantie programma wordt uiterlijk twee weken voor het begin van de vakantie gecommuniceerd.

3.5 Mentorschap Naast met de maatjesgroepen werken we ook met mentorschap en sleutelfiguren. Elk kind heeft een vaste mentor. Dit is altijd een pedagogisch medewerker van de eigen groep. De mentor wordt uw eerste aanspreekpunt en voert de oudergesprekken. Hij of zij volgt de ontwikkeling van uw kind met bijzondere aandacht. Dat is fijn voor het kind en prettig voor u, omdat u mag verwachten dat de mentor altijd goed op de hoogte is van uw kind. U hoort bij het intakegesprek wie de mentor van uw kind is.

3.6 Vierogenprincipe Ondanks dat het vierogen principe per 1 juli 2013 alleen wettelijk is vastgelegd voor dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar hebben we ook voor onze BSO een preventief beleid zonder hierbij de spelen ontwikkelmogelijkheden te beperken. Het vierogenprincipe houdt in dat bij dagopvang van kinderen van 0 tot 4 jaar een beroepskracht of beroepskracht in opleiding de werkzaamheden uitsluitend kan verrichten, terwijl zij gezien of gehoord kan worden door een andere volwassene, om zo het risico op misbruik of mishandeling van kinderen te voorkomen. Binnen onze BSO’s proberen we een zo gevarieerd mogelijk aanbod te realiseren. Kinderen kunnen derhalve in kleinere groepjes deelnemen aan activiteiten. Deze activiteiten worden soms ook door externe workshopaanbieders verzorgd. Ook deze externe workshop aanbieders dienen (net als alle andere Partou medewerkers) voorafgaand aan de start van hun werkzaamheden een VOG te overleggen. Bovendien is er altijd een vaste pedagogisch medewerker van Partou aanwezig bij een door een externe aanbieder verzorgde workshop. Preventie Jaarlijks worden de risico’s met betrekking tot misbruik van kinderen op onze vestiging in kaart gebracht aan de hand van een extra inventarisatieformulier behorende bij de risico inventarisatie veiligheid. Eventueel extra te nemen maatregelen met betrekking tot dit onderwerp worden opgenomen in het plan van aanpak en, evenals alle andere onderdelen van de risico-inventarisatie, besproken met het team en de oudercommissie. Daarnaast wordt jaarlijks de meldcode kindermishandeling en huiselijk geweld en het protocol ongewenste ‘Omgangsvormen c.q. seksuele intimidatie veroorzaakt door werknemers’ met het team besproken.

3.7 Toegangsbeveiliging Op onze vestiging werken we met een toegangscode op de voordeur, zodat zelfstandige kinderen en ouders met hun code naar binnen kunnen tussen 15:00 18:30 uur. Eenmaal per jaar veranderen we de code om ongewenst bezoek voorkomen. Buiten deze uren moet er aangebeld worden. Ons informatiehuisje dagelijks bemand. Zo houden we ook ongewenste gasten buiten de deur.

de en te is

3.8 Extra dag(delen) Indien ouders dit wensen, kan er een verzoek tot het afnemen van een extra dag(deel) worden ingediend. Indien het gaat om incidenteel een dag extra, dan kan dit


11


rechtstreeks aan de pedagogisch medewerkers van de groep worden gevraagd. Als het gaat om structureel een extra dag dan kan dit worden aangevraagd via de website of de klantenservice. Indien ouders dit wensen kan er eventueel ook een extra dag(deel) worden afgenomen op één andere basisgroep (eventueel ook van een andere vestiging) dan de eigen basisgroep, indien er op de eigen basisgroep geen plaats is. Ouders dienen hiervoor wel vooraf schriftelijk toestemming te verlenen.

3.9 Ruilen van dagen Alle vestigingen van Partou hebben dezelfde mogelijkheden voor het ruilen van opvangdagen. Ouders die op vaste dagen opvang afnemen, kunnen een opvangdag omruilen. Hiervoor kunnen ouders vooraf (een schriftelijke) afspraak maken met de groepsleiding of de vestigingsmanager. Ruilen is mogelijk twee weken vóór tot twee maanden na de opvangdag dat uw kind er niet is.

3.10 Medische hulp Er zijn altijd één of meerdere medewerkers aanwezig, die opgeleid zijn tot bedrijfshulpverlener (BHV). De BHV- er volgt elk jaar een herhalingstraining. Op de BSO wordt er dagelijks tijdens de dagaftrap gemeld wie de BHV-ers van de dag zijn. Tijdens de activiteiten in de gymzaal en bij uitstapjes worden een EHBO-tas en icepack meegenomen. Bij twijfel of ernstige ongevallen nemen we contact op met huisartsenpraktijk Java eiland op het Azartplein, het ziekenhuis of 112. Ouders kunnen op het personeelsrooster zien wie de BHVers zijn, het personeelsrooster is in te zien op het kantoor. Indien consultatie door een arts voor een kind nodig is, nemen we contact op met de ouders. Alleen in uitzonderlijke gevallen (bijvoorbeeld als we ouders onverhoopt niet kunnen bereiken) beslist de vestigingsmanager om contact op te nemen met de huisarts van het kind. De gegevens van de huisarts staan vermeld op het kind gegevensformulier. Soms kan het noodzakelijk zijn om direct medische hulp in te roepen. In die gevallen gaan wij naar de dichtstbijzijnde EHBO-post of bellen we 112. Uiteraard bellen wij de ouders dan zo snel mogelijk. 0T

3.11 Voertaal In ons kindercentrum is de voertaal Nederlands. Het beheersen van de Nederlandse taal is de eerste stap naar een succesvolle (school)loopbaan. In onze kinderverblijven wordt door alle beroepskrachten en beroepskrachten in opleiding Nederlands gesproken en wordt een zo omvangrijk mogelijk en goed taalaanbod gerealiseerd.

3.12 Samenwerkingsverbanden De samenwerking met het basisonderwijs is altijd in ontwikkeling. Er wordt aandacht besteed aan de overdracht tussen basisschool en BSO. Als de ouder toestemming geeft, zoeken wij contact en vindt er overleg plaats tussen school, ouder en de BSO. Ook werken we samen met externe deskundigen middels het activiteitenaanbod. Daarnaast werken we nauw samen met basisschool het Gouden Ei in verband met het gebruik van de gymzaal. 1T

1T

3.13 Huisregels U kunt de huisregels vinden in het informatiehuisje op de BSO.


12


3.14 Contact met scholen De BSO ligt op loopafstand van de volgende scholen: • 8 ste Montessorischool • Achthoek dependance • Achthoek hoofdgebouw • Het Gouden Ei • Piet Heinschool • Kleine Kapitein P

P

Onze vestiging is er ook voor kinderen die zelfstandig komen of gebracht worden met een busje vanuit andere scholen (speciaal onderwijs)/delen in Amsterdam.

3.15 Vervoer Zie bijlage ophaal protocol

4 4.1

Begeleiding Wennen

Voordat een kind naar de BSO komt, nodigen we hem samen met de ouders uit in de groepsruimte, om alvast kennis te komen maken met de pedagogisch medewerker en de andere kinderen. Toch kan de eerste dag op een BSO nog een grote overgang zijn voor een kind. Daarom spreken we tijdens de kennismaking met ouders en kind af of er behoefte is aan een wenperiode. Als de beroepskracht-kind-ratio dit toelaat kan een kind komen wennen voor de officiële plaatsingsdatum. Tijdens het intakegesprek wordt afgesproken, wanneer ouder en kind kunnen komen wennen en hoe lang het wenmoment duurt. Tijdens het wennen is het prettig als een ouder beschikbaar is, zodat als het wennen niet zo goed gaat, zij of hij het kind weer kan ophalen. Kinderen komen vóór de daadwerkelijke ingangsdatum van het contract kosteloos wennen op de groep. Het verloop van het wennen bepaalt hoe vaak en hoe lang het kind komt wennen met of zonder een ouder. De wenperiode duurt in de regel vier dagen en wordt bij voorkeur binnen één week afgerond. Kinderen die van de BSO naar een nabijgelegen vestiging gaan hebben geen formele wenperiode, tenzij het kinderen zijn van buitenaf. Wel wordt na een paar weken met hen geëvalueerd door middel van een formulier. Als uw kind overgaat van de BSO naar de nabijgelegen vestiging, wordt deze overgang begeleid door de pedagogisch medewerker. U wordt hierover geïnformeerd door de pedagogisch medewerker. Kinderen die eerder toe zijn aan de nabijgelegen vestiging gaan alvast spelen op die locatie, zodat ze gewend zijn en de overstap geen probleem is.

4.2 Daginvulling Het programma op de BSO verloopt in een ritme met dagelijks terugkerende eet- en drinkmomenten en activiteiten voor de kinderen. Zo weten de kinderen wat er gaat gebeuren en kunnen ze hier op anticiperen. Dat geeft hen een gevoel van emotionele veiligheid. Oudere kinderen hebben behoefte aan meer vrijheid. Wij zorgen ervoor dat de mate van vrijheid aansluit bij de behoeften van het kind. Waar nodig, overleggen wij met de ouders en stemmen ons handelen hierop af. Dagindeling


13


Op de BSO start de dag als de kinderen uit school komen. Ze komen onder begeleiding of zelfstandig naar de BSO. Ze melden zich aan via Tik Tik of bij de informatiebalie en hangen hun jas en tas op in de luizenzak. Daarna gaan ze naar hun basisgroep. Daar wordt met behulp van de presentielijst nogmaals gecheckt of alle kinderen er zijn. De kinderen gaan aan tafel en onder het genot van een hapje, drankje of een lunch wisselen ze verhalen uit en bespreken ze met de leiding wat ze die dag kunnen doen. Om 16:00 uur loggen de kinderen via Tik Tik in bij een activiteit/atelier en gaan naar het gekozen atelier of activiteit. Als kinderen later op de middag van atelier willen veranderen, gaan ze terug naar het inlogsysteem van Tik Tik en loggen in waar ze naar toe willen en kunnen ook checken of er nog plaats is. Bij ieder groep hangt een Tik Tik punt. Op deze manier kan de ouder/verzorger bij het ophalen zien in welke ruimte het kind zich op dat moment bevindt. Als eindtijd voor het opruimen is 18:15 uur gesteld. Kinderen die worden opgehaald, melden zich af via Tik Tik of bij de pedagogisch medewerkers in het atelier waar ze zich bevinden en loggen onder begeleiding van hun ouders uit. Kinderen die ‘zelfstandig’ komen en gaan loggen zelf uit.

4.3 Maaltijden en tussendoortjes Eten en drinken met kinderen is een ontspannen, sociale activiteit. Bij warm weer en lichamelijke inspanning letten we er extra op dat ze voldoende drinken. Bij het samenstellen van de maaltijden en de tussendoortjes die wij aanbieden, hanteren we de richtlijnen van het Voedingscentrum en volgen wij de hygiënecode voor kleine instellingen. Hebben ouders bepaalde voedingswensen voor hun kind, vanwege een dieet of om culturele of religieuze reden, dan houden we daar rekening mee. Er mag in het centrum geen meegebracht eten en/of drinken genuttigd worden. Dieet voeding is hierop een uitzondering. Op de BSO worden er niet alleen crackers en brood gegeten, maar krijgen/maken de kinderen met enige regelmaat salades, broodje gezond, tosti’s en nog veel meer lekkere etenswaren. Dagelijks is er fruit voor de kinderen . De voedingsvoorschriften van Partou kunt u aan de manager vragen. 0T

0T

0T

4.4 Traktaties Bij vieringen mogen kinderen trakteren. Sinterklaas, Pasen, carnaval etc. worden binnen de BSO op eigen wijze gevierd. Wij zijn wel terughoudend bij het organiseren van vieringen, omdat kinderen het vaak ook uitgebreid thuis vieren. We willen voorkomen dat een kind een ‘overdosis’ aan festiviteiten aangeboden krijgt. Als een kind het leuk vindt zijn verjaardag te vieren op de BSO, dan kan dat en wordt daar ruimte aan gegeven.

4.5

Zieke kinderen

Een ziek kind voelt zich thuis het prettigst; wij kunnen de zieke veelal niet de extra zorg en aandacht geven die het nodig heeft. Als een kind zich duidelijk niet lekker voelt of verhoging lijkt te hebben, nemen we contact op met de ouders om te overleggen. Op een enkele uitzondering na, kan een kind met een besmettelijke ziekte gewoon op de BSO komen. Om te bepalen bij welke ziekte en hoe lang een kind eventueel beter thuis kan blijven, houden wij ons aan de richtlijnen van de GGD. Wij vinden het belangrijk te weten óf en om welke besmettelijke ziekte het gaat vanwege onze meldingsplicht aan de


14


GGD. Bovendien kunnen wij dan de andere ouders van het kinderverblijf op de hoogte stellen; vooral voor zwangere is dit van belang. Als kinderen op onze BSO een besmettelijke ziekte hebben (of als er hoofdluis heerst), stellen we u daarvan op de hoogte via een brief of e-mail. Voor meer informatie kunnen ouders terecht bij de manager van ons kinderverblijf.

4.6 Medicijnen Ouders kunnen aan ons vragen om hun kind bepaalde geneesmiddelen toe te dienen. Dit kunnen geneesmiddelen zijn die door de huisarts of specialist zijn voorgeschreven en dus 'op recept' en op naam van het kind zijn verkregen. Daarnaast geld dit ook voor (homeopathische) zelfzorgmiddelen, die niet 'op recept' verkregen zijn, bij apotheker en drogist. Wij kunnen alleen aan dit verzoek voldoen als het middel in de originele verpakking met originele (geen kopie) bijsluiter wordt aangeleverd óf als op het middel of op de verpakking staat aangegeven hoe het middel moet worden toegediend. Bovendien vragen we van ouders om een verklaring medicijntoediening in te vullen. Paracetamol en overige koortsverlagende zelf zorg middelen vormen hierop een uitzondering. Koorts is een natuurlijke reactie van het lichaam ten aanzien van een virus/infectie. Door het gebruik van paracetamol wordt deze reactie onderdrukt. Bovendien kan door het gebruik van paracetamol een allergische reactie optreden (huiduitslag, galbulten). Daarom zijn wij terughoudend met het toedienen van paracetamol om de koorts te onderdrukken. Paracetamol op de BSO wordt bovendien alleen toegediend als het kind al twee keer eerder elders paracetamol heeft gehad zodat uitgesloten is dat het kind een allergische reactie krijgt. Ouders dienen, net als bij de overige medicijnen, de paracetamol zelf mee te nemen en een verklaring medicijntoediening in te vullen.

5

Seksuele ontwikkeling

Peuters en kleuters kunnen heel nieuwsgierig zijn naar hun lijfje en dat van anderen. Ze worden zich bewust van de lichamelijke verschillen tussen jongens en meisjes. 'Doktertje' en ‘vader & moedertje’ spelen zijn favoriet in de peuter- en kleuterleeftijd. Deze spelletjes zijn een normaal onderdeel van de seksuele ontwikkeling. We verbieden het niet, maar kunnen er wel regels aan stellen en begrenzen. Bijvoorbeeld dat we voorzichtig met elkaar moeten zijn, en dat kinderen “nee” mogen zeggen als ze iets niet prettig vinden. Ook zijn we er alert op dat er niets in lichaamsopeningen (mond, oor, neus, vagina, billen) wordt gestopt. Wij hebben hierin een observerende taak, zodat weten wat er bij de kinderen speelt. Kleuters willen alles weten. Dit geldt ook voor seksualiteit. Zwangerschap en geboorte hebben voor kleuters nog geen relatie met seksualiteit. We vinden het wel belangrijk om op hun vragen in te gaan. Dit doen we dan ook zo veel mogelijk. Vanaf een jaar of 6 lijken kinderen minder interesse te hebben voor seksualiteit. Ze stellen minder vragen en tonen minder openlijke belangstelling voor elkaars lichaam. De ontwikkeling gaat wel gewoon door; er gebeurt nu veel meer buiten het gezichtsveld van de volwassenen. Schaamte begint een rol te spelen. De eerste verliefdheden ontstaan. Die kunnen heftige gevoelens teweegbrengen zonder dat daar seksuele gevoelens aan gekoppeld hoeven te worden. We vinden het belangrijk om open over seksualiteit te praten met kinderen, kinderen serieus te nemen en ze duidelijk antwoord op hun vragen te geven. Daarnaast willen we kinderen mee geven dat het belangrijk is om eigen grenzen aan te geven en rekening te houden met grenzen van andere kinderen.


15


Vanaf een jaar of 8 worden de gevoelens van verliefdheid intenser. De gevoelens van verliefdheid en lichamelijk contact worden nu ook meer aan elkaar gekoppeld. De verliefden zoeken elkaars aanwezigheid op en gaan bijvoorbeeld tegen elkaar aanzitten of lopen hand in hand. De seksuele voorkeur wordt met voorzichtige stappen verkend, hoewel dit een lang proces is. In deze leeftijdsfase worden vaak grapjes over ‘homo’s’ gemaakt. Wij accepteren dit niet, maar gaan hierover in gesprek. We maken geen foto’s of filmopnamen van blote kinderen.

6

Activiteitenaanbod

Bij onze buitenschoolse opvang staan plezier en lekker bezig zijn als vrijetijdsbesteding voorop. Met een breed aanbod van activiteiten en materialen dagen we de kinderen uit om te ontspannen door zich in te spannen en zo allerlei vaardigheden te ontwikkelen. Spelenderwijs, op vrijwillige basis en met groot plezier doen ze allerlei ervaringen op en komen sociale vaardigheden, cognitieve en motorische vaardigheden, fantasie en creativiteit aan bod. De kinderen kunnen zelf het initiatief nemen en daarnaast kiezen uit allerhande activiteiten die we ze aanbieden.

6.1 Verschillen tussen jongens en meisjes We spelen in op de verschillende interesses en behoeften die jongens en meisjes kunnen hebben. Die verschillen hebben deels te maken met de ontwikkeling van de hersenen. De linker hersenhelft ontwikkelt zich langzamer dan de rechter. En door de invloed van het mannelijke hormoon testosteron, verloopt dat proces bij jongens langzamer. Daarom hebben zij meer behoefte aan grof motorische bewegingen, waarbij ze letterlijk de ruimte nodig hebben. Ze kunnen al snel hun interesse verliezen bij activiteiten die een beroep doen op hun fijne motoriek. De ontwikkeling van de fijne motoriek verloopt bij meisjes sneller; daarom zal hun spanningsboog bij dergelijke activiteiten groter zijn dan bij jongens. Om dezelfde reden uiten jongens zich veelal fysieker en stoeien daarom graag met elkaar. We kijken naar het individuele kind en sluiten aan op zijn/haar behoefte ongeacht of het een jongen of een meisje is. Ieder kind krijgt de ruimte die het nodig heeft.

6.2 Vallen en opstaan Wij geven kinderen de ruimte situaties te oefenen en ervarend te leren. Dit gebeurt soms letterlijk met vallen en opstaan. Kinderen leren zo risico’s in schatten. Spelen zonder risico kan niet, uiteraard begeleiden wij de kinderen hierin. Sociale en emotionele veiligheid Jonge kinderen moeten zich veilig en beschermd voelen. Als een kind zich onveilig, voelt staat het niet open om te spelen en te leren. Het gevoel van veiligheid op de BSO wordt bepaald door de groepsleiding, de ruimte de kinderen en het contact met andere kinderen. Kinderen op de BSO hebben sociale en emotionele veiligheid nodig. Onze pedagogisch medewerkers geven kinderen de ruimte, denken met hen mee, zijn er voor hen als het nodig is, maar laten hen ook vrij. De interacties tussen de pedagogisch medewerkers en de kinderen zijn nauwelijks of niet opdringerig of controlerend. Het bespreken van thema’s als pesten, sociale contacten, jongens meisjes, jonge of oudere kinderen is onderdeel van het werken aan een veilige basis. Pedagogisch medewerkers laten de


16


kinderen zien dat ze gewaardeerd zijn door een knuffel of een gepaste omhelzing. Ze geven hun complimenten en belonen goed gedrag. Ze hebben interesse voor wat de kinderen hebben gedaan of geleerd en tonen hun belangstelling. Zo wordt er geen onderscheid gemaakt en worden iedereen gelijk behandeld. Het opstellen van duidelijke regels met de kinderen komt ten goede aan een veilig klimaat op de BSO. Wanneer een kind zich veilig voelt, zal het nieuwe relaties en ervaringen aan durven gaan. Het is dus belangrijk om ieder kind op de BSO een gevoel van sociale en emotionele veiligheid te geven. De BSO geeft veel aandacht aan het voorkomen en bestrijden van pestgedrag. Daarom hebben de kinderen een eigen basisgroep met vaste pedagogische medewerkers met wie ze een persoonlijke band kunnen opbouwen. Door aandachtig naar het kind te luisteren en de wensen en behoeften van het kind te respecteren, ze te complimenteren en goed gedrag te belonen, interesse te tonen(even zo uit het niets een praatje maken zorgt dat kinderen zich gesteund en gezien voelen) voor wat de kinderen gedaan hebben en aan het doen zijn zorgen de pedagogisch medewerkers ervoor dat ieder kind zijn eigen plek durft in te nemen. Ook heeft ieder kind een eigen mentor die het kind volgt op de BSO. Door de vaste dagelijkse structuur weten de kinderen wat ze kunnen verwachten en wat er van hen verwacht wordt. Dit biedt houvast. Gezelligheid, huiselijkheid, een positieve groepssfeer maar ook de mogelijkheid om zich even af te zonderen en tot rust te komen, bevorderen het gevoel van veiligheid. De kinderen zijn meestal bezig bijvoorbeeld in de gymzaal of met de aangeboden activiteiten maar er is ook ruimte voor ontspanning en ‘niets doen’’ (lekker even op de bank hangen, loungen). Bij de BSO dwingen we de kinderen niet om mee te doen aan activiteiten, wel moedigen we hen aan. Het opstellen van duidelijke regels met de kinderen komt ten goede aan een veilig klimaat op de BSO. Ontwikkeling van sociale competentie Kinderopvang is de ideale plek voor kinderen om sociale competenties te ontwikkelen. Deze zullen hen helpen om zich te ontwikkelen tot een sociaalvaardig persoon die goed kan functioneren in de samenleving. Bij de BSO leert het kind om goed te communiceren, samen te werken, anderen te helpen, conflicten te voorkomen en op te lossen. Gedurende de dag voeren de pedagogisch medewerkers veel gesprekken met de kinderen. Ze laten de kinderen veel zelf aan het woord over wat ze bezig houdt, hoe ze denken over bepaalde onderwerpen. verliefdheid en puberzaken zijn regelmatig aan bod. Op onze vestiging kunnen de kinderen hun sociale vaardigheden ontwikkelen. De BSO wil kinderen leren rekening te houden met elkaar, eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheden te dragen. Pedagogisch medewerkers helpen kinderen hun sociale vaardigheden met leeftijdsgenootjes te ontwikkelen. Ze helpen kinderen conflicten uit te praten. Indien nodig begeleiden ze de kinderen bij het oplossen van conflicten en leren de kinderen hoe ze effectief met elkaar kunnen communiceren , moedigen ze verlegen kinderen aan vrienden te vinden en helpen kinderen gevoelens van anderen te begrijpen. We willen de kinderen respect bijbrengen voor alle mensen, dieren, milieu en leefomgeving. Wij leren kinderen met een naar buiten gerichte blik naar de wereld te kijken. In de BSO komen de kinderen in contact met andere kinderen en met volwassenen. Ze maken deel uit van een groep en moeten leren om binnen die groep te functioneren. Ze leren bijvoorbeeld om samen te werken, compromissen te sluiten, vriendschappen te ontwikkelen, elkaar te helpen, voor anderen te zorgen. De pedagogisch medewerkers helpen en begeleiden de kinderen in dit proces. Zij creëren bijvoorbeeld mogelijkheden om samen te werken, elkaar te helpen en samen te spelen. Dat kan door middel van 1T

1T

1T


17


gerichte workshops (bijvoorbeeld samen iets maken in het atelier) maar ook tijdens vrij spelen (bijvoorbeeld samen een enorme toren bouwen). Pedagogisch medewerkers geven aandacht en steun aan kinderen die van slag zijn, zich pijn hebben gedaan of ergens meezitten . 1T

1T

Ontwikkeling van persoonlijke competentie Op de BSO kunnen kinderen hun persoonlijke vaardigheden ontwikkelen. Kinderen moeten zelfstandigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit kunnen ontwikkelen. Op de BSO kan ieder kind zich ontwikkelen op de verschillende ontwikkelingsgebieden: motorisch, cognitief, emotioneel en sociaal. Kinderen competent en vaardig maken op het persoonlijke vlak is een speerpunt. Als een kind zelfvertrouwen heeft en zelfstandig, flexibel en creatief is, is het in staat om problemen adequaat aan te pakken en zich goed aan te passen aan veranderende omstandigheden. We helpen kinderen hun rugzak te vullen met inzichten en vaardigheden die nodig zijn om goed voorbereid aan het voortgezet onderwijs te beginnen. Het uitvoeren van taken en het nemen van verantwoordelijkheden (bijvoorbeeld nieuwkomers wegwijs maken, hun eigen conflicten oplossen) zijn onderwerp van de dag. Door de kinderen regelmatig te complimenteren wordt hun zelfvertrouwen bevorderd en daarmee hun zelfstandigheid vergroot. 1T

In de BSO krijgen de kinderen alle ruimte om hun eigen keuzes te maken. Zij zijn vrij om zich op hun eigen wijze te ontwikkelen. Dit bevordert het zelfvertrouwen, de zelfstandigheid, de creativiteit en de flexibiliteit van de kinderen. Het is de taak van de pedagogisch medewerkers om te zorgen voor een uitdagend aanbod en inrichting van activiteiten en speelmateriaal, maar ook om de kinderen aan te moedigen en te stimuleren om steeds een stapje verder te gaan. De pedagogisch medewerkers grijpen kansen aan om individuele talenten van kinderen te helpen ontwikkelen. Daarvoor coachen zij de kinderen in bijvoorbeeld sport en spel, moedigen hen aan dingen te ondernemen die nieuw of eng voor hen zijn (bijvoorbeeld een workshop 'rappen'), leren hun hoe ze voor zichzelf moeten zorgen (bijvoorbeeld handen wassen voor het eten, persoonlijke hygiëne). Kinderen kunnen het grootste deel van de tijd kiezen uit diverse activiteiten, zowel georganiseerde als spontane. De aangeboden activiteiten richten zich op verschillende gebieden zoals beweging, kunstzinnige vorming, muziek, dans en drama, taal, techniek, natuurbeleving, etc. We moedigen individuele vrije expressie aan. We vragen de kinderen niet om een exacte kopie van een voorbeeld te maken. Kleurplaten zijn bijvoorbeeld niet te vinden op de BSO. Voorbeelden die we aandragen zijn er ter inspiratie en we laten kinderen zelf inspiratie opdoen door bijv. het maken van een moodboard. De pedagogisch medewerkers ondersteunen desgevraagd de kinderen bij het knutselen, ze brengen hen tot ideeën en helpen hen bij het juist gebruik van materialen 1T

1T

1T

1T

Kinderen kunnen zich aanmelden voor activiteiten door zich in te schrijven voor activiteiten die in het activiteiten boekje vermeld staan Er is aandacht voor het resultaat van de activiteiten door het organiseren van presentaties, voorstellingen, tentoonstellingen of competities. Regelmatig zijn er voorstellingen voor en door kinderen en wordt er werk gepresenteerd. Ook via het Tik Tik systeem zijn er presentaties van werk te zien. Overdracht van waarden en normen In de maatschappij en in de buitenschoolse opvang zijn er veel ongeschreven gedragsregels: je mag een ander geen pijn doen, je mag niemand uitsluiten, je wacht op


18


je beurt. Op de BSO proberen we de kinderen dit bij te brengen in de dagelijkse omgang met elkaar. We laten kinderen kennismaken met grenzen, normen en waarden maar ook met omgangsvormen in onze samenleving. Respect is een belangrijke huisregel op de BSO. Zo hebben we respect voor elkaar, wordt er niet gescholden, spreken we elkaar aan op een respectvolle manier en streven we naar een open communicatie. Ook staan we open voor inbreng van de kinderen. Kinderen hebben inbreng in onderwerpen als inrichting van de ruimte, aanschaf van spelmaterialen, activiteiten, eten, regels en afspraken. In de BSO gelden afspraken over hoe we met elkaar en onze omgeving omgaan. We luisteren naar elkaar, we wachten en helpen elkaar, we vragen toestemming voordat we iets te pakken of ondernemen, we ruimen onze spullen op, we gaan netjes om met speelgoed en materialen, etc. Dagelijks zijn we met de BSO op zoek naar een vorm van overleg, discussie en vragen stellen. We hebben kinderparticipatie formeel vormgegeven in de kinderraad en loopt kinderparticipatie als een rode draad door de vestiging heen (zie ook “diversiteit en samenleving”). Omgaan met waarden en normen is een doorlopend proces binnen de BSO. We geven kinderen het goede voorbeeld van sociale vaardigheden in de omgang met kinderen en volwassenen door vriendelijk voor elkaar te zijn, naar elkaar te luisteren, mee te leven en samen te werken De culturele diversiteit is zichtbaar in activiteiten en speelgoed en de kinderen en personeel die op de BSO werken en komen. We luisteren met kinderen naar muziek uit verschillende landen. Binnen het team van onze vestiging komt het onderwerp waarden en normen regelmatig ter sprake in de werkgroepen en teamvergaderingen. 1T

1T

1T

1T

1T

1T

1T

6.3 Meer van hetzelfde Kinderen willen soms gedurende langere tijd achter elkaar met dezelfde activiteit bezig zijn. Bijvoorbeeld de hele week met Kapla of met dinosaurussen spelen. Zo vergroten ze hun concentratie en verdiepen met fantasie hun spel. Alle ervaringen krijgen de tijd om in de hersenen te worden opgeslagen. We geven kinderen die langere tijd met een zelfde activiteit bezig willen zijn daarvoor de gelegenheid en tijd.

6.4 Het doen telt Voor alle kinderen geldt dat het eindresultaat van hun activiteit niet belangrijk is, maar de weg ernaar toe. Die weg bestaat uit uitproberen en ervaringen opdoen. Zo is het bijvoorbeeld een enorme ervaring als een kind zelfstandig aan de hand van een recept cakejes bakt. Dat vergroot zijn zelfvertrouwen en zelfstandigheid.

6.5 Zelfredzaamheid Binnen de buitenschoolse opvang zijn zelfstandigheid en zelfredzaamheid sleutelwoorden. De kinderen krijgen, aansluitend bij hun leeftijd, meer vrijheden. Vanaf achtjarige leeftijd kan een zelfstandigheidcontract worden afgesloten. Dit contract wordt tussen manager, ouder en kind gesloten. Aan de hand hiervan kan het kind zelfstandig een aantal (handige) activiteiten ondernemen zoals van de buitenschoolse opvang naar school en terug lopen. Of een boodschap doen, bij een vriendje of gewoon buiten spelen. De afspraken die met ouders en kind gemaakt kunnen worden zijn afhankelijk van de vestiging en haar omgeving. Uiteraard wordt dit contract afgesloten op het moment dat het kind er ook echt aan toe is. Onze vestiging stimuleert de zelfstandigheid en zelfredzaamheid van schoolkinderen. De kinderen krijgen aansluitend bij hun leeftijd meer vrijheden. Wel is er een duidelijke


19


structuur aanwezig met verschillende regels, zodat de kinderen weten waar ze aan toe zijn. De kinderen hebben bijvoorbeeld zelf hun groepsregels opgesteld. Vanaf 8-jarige leeftijd kan een zelfstandigheidcontract worden afgesloten. Aan de hand hiervan gaat het kind zelfstandig een aantal activiteiten ondernemen, zoals van school naar de BSO lopen, een boodschapje doen of bij een vriendje spelen. De afspraken die met ouders en kind gemaakt worden, hangen van de locatie en haar omgeving af. Uiteraard wordt dit ‘contract’ afgesloten op het moment dat het kind er ook echt aan toe is. We maken de afspraken tijdens een intakegesprek met de ouder(s) van het kind en de pedagogisch medewerker(s). Ze worden vastgelegd op het formulier ‘Zelfstandigheidcontract BSO’, gedateerd en door ouders en pedagogisch medewerker getekend. Bij het begin van het nieuwe schooljaar in september worden de afspraken opnieuw met de ouders besproken en eventueel herzien. De vernieuwde afspraken worden opnieuw vastgelegd. De ouder of de pedagogisch medewerker kan ook buiten deze vaste evaluatiemomenten een wijziging van de afspraken voorstellen bijvoorbeeld als het kind zelfstandiger is geworden. Ook dan wordt een formulier “Zelfstandigheidcontract BSO” ingevuld, gedateerd en ondertekend. Op deze manier wordt het kind op een verantwoorde manier in zijn ontwikkeling tot zelfstandigheid begeleid. Ook door kinderen ruimte te geven om zelf te kiezen en zelf invulling te geven aan de BSO-tijd wordt de zelfstandigheid van de kinderen gestimuleerd. Het zelfstandigheidcontract is een aanvulling op de eerder getekende opvangovereenkomst en dient in samenhang hiermee gelezen en begrepen te worden. 0T

6.6 Opbouw activiteiten Het activiteitenaanbod werken we uit volgens drie pijlers: Vrije activiteiten Kinderen kunnen op eigen initiatief, zelfstandig aan de slag met het aanwezige spel of creatief materiaal, dat op de BSO aanwezig , hetzij alleen of samen in een groepje. Het spelmateriaal is uitdagend en toegespitst op de leeftijdsgroep. Om het samen spelen te stimuleren, hebben we veel spelmateriaal dat hiertoe uitnodigt. Onze vestiging is een ‘acht-plus’ locatie. Er is veel aandacht voor zelfstandigheid, eigen keuzes maken, meedenken, doen en beslissen van de kinderen. Deze filosofie vraagt een andere begeleiding van de pedagogische medewerkers op de BSO. We zijn activiteiten sturingsgericht waardoor de acht-plussers zich kunnen ontplooien en ontwikkelen. 0T

Open activiteiten Wij bieden activiteiten aan. Het kind kiest of het hieraan deelneemt, of iets anders gaat doen. Het aanbod is flexibel en biedt kinderen de ruimte om zelf met initiatieven te komen voor activiteiten of met een eigen inbreng te hebben in de aanpak. Het kan daarom gebeuren dat een door ons voorbereide open activiteit een andere wending krijgt en uiteindelijk wordt afgesloten met bijvoorbeeld een heel ander spel. Extra georganiseerde activiteiten Kinderen kunnen zich inschrijven voor workshops en cursussen van interne en externe specialisten (trainers, instructeurs of pedagogisch medewerkers) die af en toe worden aangeboden. Ze kunnen zo kennis maken met allerhande activiteiten en ontdekken waar hun talenten liggen. Inschrijven voor deze activiteiten is niet verplicht; we leggen Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang Partou C. van Eesterenlaan 216-228

20


daarvoor het initiatief bij de kinderen. Als kinderen zich eenmaal hebben ingeschreven stimuleren we hen wel om ook daadwerkelijk deel te nemen en de workshops compleet af te ronden. Vrije tijd met een rijk activiteitenaanbod Bij ons kunnen kinderen zelf kiezen wat ze in hun vrije tijd doen en met wie. Kinderen kiezen zelfstandig om bijvoorbeeld te chillen in de lounge of mee te doen aan een kookworkshop. Aandacht voor leuke dingen en het opbouwen van een groepsband zijn hier onderdeel van. Het activiteitenprogramma is zeer breed zodat kinderen al hun talenten kunnen ontwikkelen. Ateliers/basisgroep De ruimtes van de BSO hebben duidelijke en herkenbare atelier- en basisgroep functies. Er zijn tien ateliers met allen een eigen discipline en ontwikkelingsgebied. Hier krijgen kinderen de ruimte om zelf te ontdekken, te onderzoeken, te experimenteren en zelfstandig te zijn. Er zijn verschillende ateliers: knutsel, theater, bouw, natuur, tekenen en schilderen, muziek, lounge, leeshoek, werktuin, kitsch studio, kleiatelier en internetcafé. Verder hebben we ook nog het Draadjesatelier voor breien, haken, punniken en weven, kookcafé, pingpong ruimte en een gymzaal. De inrichting van het kindercentrum is zo dat de kinderen overal zelf bij kunnen. Activiteitenaanbod Onze vestiging maakt onderscheid tussen vrij spel, open activiteiten en vaste activiteiten: • Vrij spel: vrij spelen zelfstandig of met volwassenen op de achtergrond. Dit kan in de lounge, in de bibliotheek of in de eigen basisgroep. • Open activiteiten: bezigheden georganiseerd door de groepsleiding (n.a.v. ideeën die kinderen of de groepsleiding zelf aandragen) in de verschillende ateliers van de BSO. De kinderen kunnen op een (mid)dag meerdere ateliers bezoeken. • Vaste activiteiten: activiteiten georganiseerd door de groepsleiding of door externe deskundigen met een vast programma en voor een vaste periode. Dit zijn als het ware korte cursussen of workshops waarin de kinderen uitgebreider kennis maken met bepaalde activiteiten en speciale vaardigheden aanleren. Bij de cursussen/workshops wordt gedurende enkele weken op een vast tijdstip aan een bepaalde activiteit aandacht besteed. Onze vestiging heeft er voor gekozen om de workshops serieus op te pakken en de deelname eraan niet geheel vrijblijvend te maken. Kinderen moeten zich van tevoren opgeven voor de cursussen/workshops. Als ze ermee gestart zijn wordt van hen verwacht dat ze bij alle bijeenkomsten van de cursus/workshop aanwezig zijn. Zo leren de kinderen om bewuste keuzes te maken en om hun afspraken na te komen. Voorbeelden zijn de zeilcursus, graffiti of gitaarles. Zie voor meer activiteiten en inschrijvingen het halfjaarlijks activiteitenboekje van de BSO.

6.7 Verhalen Luisteren naar een verhaal, benoemen waar het over gaat en wat je ervan vindt, stimuleert de taalontwikkeling; de woordenschat wordt groter. Voorlezen is ook vaak een groepsactiviteit; kinderen en pedagogisch medewerkers nemen de beurt en luisteren naar elkaar. Kinderen kunnen ook zelf een boek lezen; dat prikkelt niet alleen hun fantasie, maar kan ook een fijn rustmoment zijn.


21


Op de BSO hebben we een boekenhoek waar de kinderen rustig een boekje kunnen lezen.

6.8 Uitstapjes De BSO organiseert veel uitstapjes tijdens de vakantie en op extra opvangdagen zoals een bezoek aan theater, musea, bioscoop, park en jeugdland. Dat vergroot de wereld van de kinderen; ze doen zo weer nieuwe ervaringen op. Tijdens uitstapjes gelden de veiligheidsvoorwaarden zoals beschreven in het kwaliteitshandboek. Ruim twee weken voorafgaand aan de vakantie hangt er een vakantieprogramma op de BSO en is het in te zien in het Tik Tik systeem. Als er activiteiten buiten de deur zijn, verplaatsen we ons lopend, met de fiets of met het openbaar vervoer. Bij uitstapjes bespreken we met de kinderen hoe de dag gaat verlopen en maken we afspraken. Ieder kind krijgt een bandje met noodtelefoonnummer om. 0T

0T

0T

6.9 Buitenspelen Buitenspelen doen we zoveel mogelijk iedere dag. Daar hebben kinderen letterlijk de ruimte voor grof motorische bewegingen en kunnen ze zich uitleven: klimmen en klauteren, rennen en fietsen. Buiten worden ook activiteiten aangeboden als sport en spel en onderzoeken van de natuur. We gebruiken het naastgelegen speelveld en de voetbalkooi aan de overkant van de BSO. In de groepsruimte ligt een witte map met daarin onder meer de buiten speelregels en het buiten speelprotocol. De kinderen spelen onder begeleiding buiten, de kinderen die een zelfstandigheidscontract hebben getekend mogen zelfstandig naar buiten. Ouders hebben hiervoor toestemming gegeven met een zelfstandigheidformulier. Als kinderen buiten willen spelen, melden ze zich eerst bij de desbetreffende pedagogisch medewerker en vullen hun naam in op de buiten speellijst in het schrift of via het Tik Tik systeem. Als ze weer binnen komen, herhalen ze dit proces. Kinderen die zelfstandig buiten spelen, moeten in bezit zijn van een zwemdiploma.

6.10 Natuur & milieu Kinderen krijgen hun normen en waarden overgedragen door hun directe verzorgers. Wij hebben dus een voorbeeldfunctie, ook ten aanzien van het milieu. Vooral de kennismaking met de natuur staat voorop, zodat kinderen deze leren waarderen. De pedagogisch medewerkers zullen de kinderen hiertoe bewust bij de natuur betrekken. De aandacht voor het milieu zal vanuit dit standpunt op een speelse manier en vanuit een voorbeeldfunctie worden meegenomen. Voorbeelden om kinderen bij de natuur te betrekken: • Aandacht voor het de seizoenen dit is terug te vinden in ons natuuratelier. • Buiten spelen in alle jaargetijden. • Werken met plantjes en zaadjes in onze werktuin. • Aandacht voor diverse diersoorten, door voorlezen en bezoek kinderboerderij. • Bewust omgaan met dieren als slakken en lieveheersbeestjes. • Het natuuratelier heeft regelmatig workshops op het gebied van Natuur/ milieu. Voorbeelden om kinderen bij het milieu te betrekken: • Mee laten helpen bij het opruimen van papier/glas op het kinderverblijf in de daarvoor bestemde bakken. • Geen afval op straat (laten) gooien. • Zuinig leren omgaan met water bij het handen wassen. • Kosteloos materiaal gebruiken. (Teken)papier optimaal gebruiken. U

U

U


U

22


•

In het atelier klei recycle ‘waardeloos’ materiaal.

worden

regelmatig

activiteiten

ondernomen

met

6.11 Creativiteit We geven ruim baan aan de creativiteit van kinderen door bij elke activiteit de inbreng van kinderen een grote rol te laten spelen. We stimuleren hun creatieve proces door activiteiten aan te bieden die niet van te voren zijn ingevuld of waar niet aan de hand van een voorbeeld wordt toegewerkt naar een bepaald eindresultaat. Spelenderwijs en in gesprek met kinderen komt er iets tot stand. Het gaat niet om het eindresultaat maar om het proces. We maken gebruik van de eigen creatieve oplossingen die kinderen hebben, zowel in het spel als tijdens een knutselactiviteit. We geven kinderen de ruimte allerhande materiaal op hun eigen wijze te gebruiken. Zo wordt het materiaal optimaal onderzocht. Wij voegen hoogstens een element toe aan de activiteit, maar schrijven niets voor en laten kinderen bepalen wat ze met het materiaal doen.

6.12 Gebruik televisie en computer Kinderen komen al heel jong in aanraking met televisie en computer. Partou gaat daar zorgvuldig mee om en heeft een multimedia wijzer ontwikkeld. Wilt u meer hierover weten vraag naar de folder “Multimedia bij Partou”. De BSO beschikt over mediaruimte, waar de kinderen onder begeleiding kunnen werken aan hun huiswerk of een spelletje kunnen spelen. Tijdens projecten wordt er op de computers gewerkt.

6.13 Muziek Op de BSO hebben we een muziekatelier waar allerlei activiteiten plaatsvinden in het kader van muziek, zoals het project muziek en techniek. Er worden gitaar- en zangles gegeven en de kinderen zijn er regelmatig aan het oefenen op allerlei muziek instrumenten. Er komt regelmatig een BSO band tot stand, op sommige dagen krijgen de kinderen gelegenheid om te jammen.

6.14 Huiswerk De kinderen kunnen op eigen initiatief huiswerk maken in het internetcafé op onze vestiging. We faciliteren dit echter niet, maar bieden er de ruimte voor.

6.15 Vakantieactiviteiten Onze vakantie activiteiten zijn gebaseerd op de volgende pijlers; • Kunst en cultuur • Sport en spel • Educatie • Natuur en milieu

7

Sfeer op de groep

Sfeer is belangrijk op de groep. Een goede sfeer draagt bij aan het gevoel van emotionele veiligheid. Dat is een belangrijke voorwaarde voor kinderen om zich te kunnen ontwikkelen. In dit hoofdstuk worden de aspecten beschreven die van invloed zijn op de sfeer.


23


7.1 Ruimte: indeling en aankleding Het spelmateriaal is uitdagend, fantasierijk en past bij het ontwikkelingsniveau van de kinderen. Wij dragen waar mogelijk samen met de kinderen, verantwoordelijkheid voor de verzorging, uitstraling en aankleding van de groep. We leren kinderen om op te ruimen waarmee ze gespeeld hebben. Hiermee stimuleren wij de zelfstandigheid, participatie, het groepsgevoel en het verantwoordelijkheidsgevoel. Bovendien blijven ruimtes zo overzichtelijk en voorkomen we dat kinderen overprikkeld raken. Een overprikkeld kind komt moeilijker tot spel, omdat er steeds iets nieuws is wat zijn aandacht vraagt. We vinden geconcentreerd spelen belangrijk, omdat spelen de manier is waarop kinderen leren. Door het uitdagende spelmateriaal, het gevoel van herkenning en de veiligheid van de vaste (stam)groepsruimte stellen we kinderen in staat zich op allerlei gebieden te ontwikkelen.

7.2 Bijzondere momenten Aan bepaalde gebeurtenissen in het leven van het kind besteden we bijzondere aandacht. We vieren verjaardagen en nemen afscheid van een kind dat overgaat naar een volgende groep. We besteden ook aandacht aan feesten en feestdagen vanuit de culturele achtergrond van de kinderen op onze groep. Een bijzonder moment kan ook een verdrietige gebeurtenis zijn, zoals het overlijden van een opa of oma. We besteden hier aandacht aan, afgestemd op de behoefte van het betreffende kind en de andere kinderen in de groep. Elk feestje kent zijn eigen, vaste rituelen, die ervoor zorgen dat de kinderen weten wat er komen gaat. Zo ervaren ze een gevoel van zekerheid en veiligheid. We vinden het ook belangrijk om bijzondere aandacht te besteden aan het afscheidsfeestje; het kind kan een periode afsluiten en aan een nieuw ‘avontuur’ beginnen. Hij neemt afscheid van de oude groep, van de groepsgenootjes en de pedagogisch medewerkers en van gebruiken en gewoonten. Ook voor de ‘achterblijvers’ is afscheid nemen belangrijk. Zij missen immers een groepsgenootje. Door steeds dezelfde rituelen terug te laten komen, worden kinderen gesteund en begeleid in het zetten van de volgende stap. De betrokkenheid van de kinderen onderling speelt bij de bijzondere momenten een belangrijke rol. Samenwerken, rekening houden met elkaar en respect hebben voor anderen zijn allemaal aspecten van betrokkenheid die aan bod komen. Vanuit die betrokkenheid besteden we bijvoorbeeld ook speciale aandacht aan een kind dat een broertje of zusje heeft gekregen, of een kind dat er niet bij kan zijn omdat hij ziek is. Sensitiviteit is een belangrijke houding van pedagogisch medewerkers. Wij stellen ons sensitief op en maken vanuit betrokkenheid de kinderen sociaal attent op elkaar. We hebben aandacht voor het individuele kind en voor de groep. Wij herkennen en benoemen emoties en zorgen voor een ontspannen en vrolijke sfeer (zie ook 4.4)

7.3 Belonen en corrigeren Wij belonen positief en gewenst gedrag van kinderen zoveel mogelijk met een compliment. Uitgangspunt hierbij is dat een kind meer leert van belonen dan van corrigeren. Wij spreken kinderen aan op hun gedrag, niet op wat of hoe ze zijn. Als er sprake is van ongewenst of lastig gedrag, dan zullen we proberen te achterhalen wat de reden hiervan is. Wij staan open voor deze achterliggende gevoelens, zodat we het negatieve gedrag kunnen ombuigen naar positief gedrag.


24


Als kinderen in een conflictsituatie komen, grijpen we niet direct in. We stellen ze in staat de situatie zelf op te lossen, omdat dat belangrijk is voor hun ontwikkeling naar zelfstandigheid. We ondersteunen hen als ze er zelf niet uitkomen of als de veiligheid (fysiek en of emotioneel) in gevaar komt. We brengen de ouders op de hoogte als zij hun kind komen ophalen. We lichten ze in over de voorgevallen situatie en over hoe de pedagogisch medewerker gehandeld heeft. Bij herhaling van gedrag dat tot conflicten leidt, bespreken we met de ouder of ze dit herkennen, hoe zij ermee omgaan en hoe we gezamenlijk met dit gedrag omgaan. Wij handelen bij een conflictsituatie volgens het stappenplan dat staat beschreven in de werkinstructie “Corrigeren en conflicthantering”.

7.4 Kinderparticipatie Wij vinden het belangrijk dat kinderen zelf keuzes kunnen maken. Kinderparticipatie is daarom essentieel voor onze manier van werken. We volgen daartoe zoveel mogelijk de behoeftes en initiatieven van het kind. Dit betekent o.a. dat kinderen ideeën kunnen aandragen voor activiteiten. Tijdens het eten in de basisgroep praten we regelmatig over allerlei zaken die de BSO aangaan. Zoals: regels, welke spelletjes ze leuk vinden, omgang met elkaar. Bij het samenstellen van het activiteitenaanbod en de aanschaf van materiaal, hebben de kinderen natuurlijk een stem. We luisteren goed naar hun behoefte en meningen en kijken daarbij naar de mogelijkheden in plaats van de onmogelijkheden. Wij ondersteunen kinderen in het kenbaar maken van hun wensen en creëren een sfeer waarin zij zich veilig voelen. We ontvangen hun initiatieven en spelen hierop in. We helpen kinderen keuzes te maken als ze dit moeilijk vinden. We stemmen onze manier van handelen telkens af op het ontwikkelingsniveau van het individuele kind en hanteren daarbij heel bewust de interactieprincipes. Kindparticipatie is een rode draad op de BSO. Kindparticipatie is een mentaliteit en geen activiteit. Het is een basishouding van de groepsleiding om rekening te houden met wat kinderen zeggen, denken en willen doen op de BSO. Het inspelen op wat kinderen willen is een belangrijk onderdeel van het werken aan kindparticipatie. Op onze vestiging hebben kinderen recht op inspraak over de leefomgeving op de BSO. We betrekken ze bij de inrichting van de ruimtes, de aanschaf van speelgoed en de organisatie van activiteiten. De groepsleiding houdt bewust rekening met de meningen, wensen en behoeften van de kinderen.

7.5 Regels en afspraken Binnen elke groep gelden er regels en afspraken die de sociale ontwikkeling ondersteunen en daarnaast zorgen voor een emotioneel veilige omgeving. We stellen zoveel mogelijk in samenspraak met de kinderen de (gedrags)regels op over hoe we met elkaar omgegaan en hoe we samen zorgen voor de groepsruimte. Daar horen ook de eventuele consequenties bij voor kinderen die zich hieraan niet houden. We stimuleren de sociale competenties van de kinderen en leren hen waarden en normen door rekening te (leren) houden met elkaar en door te (leren) omgaan met elkaar. Ook maken we afspraken met de ouders over wat hun kind wel of niet zelfstandig mag. Bijvoorbeeld zelfstandig naar huis of naar de sportvereniging gaan (zie ook 6.5 Zelfstandigheidcontract)


25


7.6 Pesten Bij pestgedrag handelen we zoals beschreven staat in het protocol “Omgaan met pesten”. Dit protocol is opgesteld volgens de methode 'no blame'. Dat wil zeggen, het gaat ons niet om de schuldvraag, maar om het pesten te stoppen. We doen nadrukkelijk een appèl op het inlevingsvermogen van de pester en de eventuele meelopers. We gaan met zowel de pester als de gepeste in gesprek, maar ook met de omstanders als dit een terugkerend patroon is. We vragen naar het waarom van wat er is gebeurd en hoe beiden (pester en gepeste) zich hierbij voelen. We maken de omstanders duidelijk dat zij medeverantwoordelijk zijn. We bespreken met ze hoe het werkt, en dat als zij zich anders opstellen – namelijk het gedrag van de pester afkeuren- zij dit patroon kunnen doorbreken. Als een kind (of de ouders van dat kind) aangeeft dat het gepest wordt op de BSO, nemen we dit altijd serieus. Door zorgvuldige observatie en gesprekken met kinderen en de ouders van het kind dat wordt gepest, én de ‘pesters’, zullen wij proberen te achterhalen wat er binnen de groep kinderen speelt. Uitgangspunt is dat wij actief luisteren en niet bevooroordeeld zijn. Ons doel is een warme, liefdevolle en geborgen omgeving bieden waarin alle kinderen zich emotioneel veilig voelen.

7.7 Vriendjes De kinderen mogen incidenteel een vriendje of vriendinnetje meenemen. Dit wordt van te voren overlegd tussen ons en de ouders. De mogelijkheden zijn afhankelijk van de bezetting. Als er een vriendje of vriendinnetje meekomt worden de belangrijkste (contact)gegevens genoteerd op de aanwezigheidslijst.

8

Oudercontacten

8.1 Het doel Het doel van de oudercontacten is om een vertrouwensband en een goede samenwerking op te bouwen en ervoor te zorgen dat de twee opvoedomgevingen, thuis en de BSO, goed op elkaar zijn afgestemd. Dat vereist zoveel mogelijk afstemming tussen de pedagogisch medewerker en de ouders. We leren de kinderen goed kennen en wisselen ervaringen en aanpak uit.

8.2 Breng- en haalmomenten Op de buitenschoolse opvang spreken wij de ouders voornamelijk tijdens het ophalen. We vertellen ze dan hoe de middag is verlopen en hoe het kind de middag heeft beleefd. Als er bijzonderheden zijn, bespreken we die ook. Bijvoorbeeld als we merken dat het kind meer vrijheid aan zou kunnen. Natuurlijk bieden we ouders altijd de gelegenheid om een afspraak te maken voor een uitgebreider gesprek. Dit kan op ons initiatief of op initiatief van de ouders (zie ook Oudergesprekken). Tijdens vakantie of studiedagen zullen wij ‘s ochtends vragen of er bijzonderheden zijn. Kortom: wij vragen om informatie die van belang is om de initiatieven van een kind beter te begrijpen en hem zo goed mogelijk te kunnen begeleiden. Als ouders hun kind niet zelf komen halen, dienen ze dit van te voren te laten weten. Uit veiligheidsoverwegingen geven wij kinderen niet zonder toestemming van de ouders mee aan een derde. Om diezelfde reden kunnen kinderen alleen opgehaald worden door iemand boven de 12 jaar.


26


Veel kinderen komen zelfstandig naar de BSO. Daarom vragen we ouders om af en toe eens binnen te lopen of hun kind een keertje op te halen zodat we elkaar niet alleen telefonisch spreken. Bij bijzonderheden bellen we de ouders op. Kinderen die zelfstandig van en naar de opvang mogen komen staan geregistreerd op de presentielijst. De kinderen die een zelfstandigheidcontract hebben getekend mogen zelfstandig naar buiten. Ouders hebben hiervoor schriftelijk toestemming gegeven door middel van een zelfstandigheidformulier. Het kan voorkomen dat we het zelfstandigheidcontract intrekken als blijkt dat we de veiligheid van het kind en andere kinderen niet meer kunnen waarborgen. Wanneer een kind niet naar de BSO kan komen, willen we graag dat er afgemeld wordt. Er staat dag en nacht een antwoordapparaat aan om uw bericht te ontvangen. Als een kind om 15:45 uur nog niet op de BSO is aangekomen, wordt de ouders telefonisch gevraagd waar hij of zij is. Indien nodig worden er daarna verdere acties ondernomen en treedt het protocol “Vermissing” in werking. Op vrije dagen (ADV dagen) van de scholen en in de vakanties kan uw kind binnenkomen tussen 8:30 en 10:00 uur. Later kan alleen in overleg in verband met mogelijke activiteiten elders. In de gewone schoolweken is de inloop voor de kinderen op maandag, dinsdag, donderdag, vrijdag van 15:00 tot 15:45 uur. Daarna kan het zijn dat we weg zijn naar activiteiten elders. Vanaf het moment waarop het kind onder de hoede van de BSO is, draagt de BSO de verantwoordelijkheid. Zodra de ouder in het pand of op de buitenspeelruimte is, is de ouder geheel verantwoordelijk voor het kind (zie art 12.4 uit de leveringsvoorwaarden).

8.3 Gesprekken Intakegesprek Wanneer een kind definitief geplaatst is op de BSO, nodigen we de ouder uit voor een kennismaking-/intakegesprek. Dat voert de manager of één van onze pedagogische medewerkers. Bij voorkeur is hierbij ook het kind aanwezig, zodat hij of zij alvast kennis kan maken met groepsgenootjes en groepsleiding. Tijdens dit gesprek wisselen we informatie uit over het (incidenteel) samenvoegen van groepen, het maatjesprincipe, het mentorschap en waar de ouder belangrijke informatie kan vinden binnen de BSO. De ouder ontvangt het pedagogisch werkplan of we versturen dat via de e-mail). Tevens wordt het kindgegevensformulier ingevuld en kunnen ouders aangeven voor welke zaken zij toestemming verlenen, bijvoorbeeld voor het maken van foto’s en het zelfstandigheidcontract. Bij de BSO worden de ontwikkeling en het welbevinden van alle kinderen gevolgd. Minstens zo belangrijk is het bespreken van de observaties met ouders. Door de uitwisseling van informatie over het kind en het afstemmen van verschillen en overeenkomsten tussen thuis en het kindercentrum ontstaat een waardevolle samenwerking. 0T

Drie maandelijkse evaluatie Elke ouder die een contract aangaat met onze vestiging nodigen we uit na het intakegesprek uit voor vervolggesprekken. Tijdens deze gesprekken wisselen we informatie uit over gewoontes, gedragingen, bijzonderheden en ook over de manier waarop u met uw kind omgaat.


27


Oudergesprek Wij nodigen de ouders eenmaal per jaar uit voor een oudergesprek om bijzonderheden van het kind door te spreken. Dat doen we aan de hand van het observatieformulier. Er kunnen ook andere momenten aanleidingen zijn voor een oudergesprek, zowel op initiatief van de ouders als van een van onze pedagogisch medewerkers. Jaarlijks houden we in het begin van het jaar de 10 minuten gesprekken. Ouders kunnen zich inschrijven voor een gesprek. Daarin komt onder andere de ontwikkeling van het kind aan de orde en wordt er gekeken hoe het met het kind in de groep en de BSO gaat. Aan het eind van een 10 minuten gesprek geven we het observatieverslag mee aan de ouder. Als een ouder behoefte heeft aan een oudergesprek kan hij dit altijd aanvragen. Vaak is de tijd tijdens een ophaalmoment te kort waardoor we dan niet dieper op een vraag kunnen ingaan. Het kan ook zijn dat de pedagogische medewerkers een gesprek aanvragen bij een ouder. Wanneer een kind overgaat van de BSO naar de nabijgelegen vestiging nodigen de pedagogisch medewerkers van die locatie de ouder uit voor een gesprek en vullen het zelfstandigheid formulier eventueel opnieuw in.

8.4 Schriftelijke informatie Digitaal communicatieplatform ‘Mijn Kind’ Onze pedagogisch medewerkers schrijven op het digitale platform ‘Mijn Kind’ over de belevenissen en activiteiten van de groep. Ouders krijgen toegang tot deze berichten via een button op onze website of via een app op hun telefoon of tablet. Daarnaast kunnen de pedagogisch medewerkers foto’s van de activiteiten plaatsen, vragen stellen aan ouders of andere mededelingen doen. Ouders kunnen de berichten en foto’s direct zien als de pedagogisch medewerker deze heeft geplaatst en hierop reageren. Ook kunnen ouders zelf een foto of bericht plaatsen. Als ouders hun account activeren in ‘mijn kind’ kunnen zij toestemming geven voor het fotograferen van hun kind voor dit platform. Deze keuze is te allen tijde te wijzigen. Nieuwsbrief Het delen van de opvoeding begint met het uitwisselen van informatie en het op elkaar afstemmen van verzorging, opvoeding en educatie. Dit gebeurt tijdens de dagelijkse overdracht en de oudergesprekken die eerder in dit plan beschreven zijn, maar ook via de nieuwsbrieven. Minimaal viermaal per jaar ontvangen ouders een digitale nieuwsbrief van de locatie.

Informatiebalie Ook informeren wij de ouders via onze informatiebalie. Ouders kunnen er onder andere informatie verkrijgen over inspectie, pedagogisch plan, infobrochure, formulieren en klachtenprocedure, rooster personeel, maar ook de inschrijving voor de extra opvang dagen. 1T

TIK TIK Dagelijks kunnen de ouders beelden van activiteiten bekijken via Tik Tik. 1T


28


Activiteitenboekje De BSO geeft meerdere keren per jaar een activiteitenboekje uit. 1T

8.5

Oudercontact momenten

Positief opvoeden Deze avonden worden georganiseerd door Triple P in samenwerking met de BSO’s en KDV’s van Partou. Ouders kunnen zich daarvoor aanmelden. Jaarfeest Jaarlijks organiseren de BSO en de nabijgelegen vestiging een jaarfeest. Theatervoorstelling Het theateratelier en het muziekatelier ontwikkelen samen met de kinderen een voorstelling die opgevoerd wordt in het Pleintheater.

8.6 Website Op www.partou.nl hebben we onze eigen pagina’s. Sommige pagina’s zijn openbaar en geven feitelijke informatie over onze BSO (aantal groepen, openingstijden enz.). Daarnaast ontvangen ouders via het digitale communicatieplatform ‘Mijn Kind’, een afgeschermde omgeving, berichten en foto’s over de belevenissen van hun kinderen op het kinderverblijf. Zij krijgen toegang tot dit platform via een button op onze website of via een app op hun telefoon of tablet. 3TU

U3T

8.7 Oudercommissie De oudercommissie van ons kinderverblijf behartigt de belangen van kinderen en ouders van onze vestiging, bevordert de communicatie tussen de ouders en de medewerkers en adviseert over onder meer voeding, spelen ontwikkelingsactiviteiten, veiligheid en gezondheid binnen het kinderverblijf. De bevoegdheden, samenstelling, benoeming en verkiezing verlopen volgens het Reglement Oudercommissies. De dialoog met de ouders zorgt er voor dat wij onze taken op het gebied van opvoeding en verzorging zo goed mogelijk kunnen uitvoeren. De notulen van vergaderingen hangen ter inzage op het memobord in de lounge. Voor meer informatie over de oudercommissie kunt u bij de locatiemanager of de oudercommissie terecht.

8.8 Exit enquête Als de kindplaats is beëindigd, ontvangen ouders een exit enquête met vragen over hun ervaringen met ons kinderverblijf. Deze evaluatie kan input zijn voor verbeteracties.

8.9 Exitgesprek Als ouders de overeenkomst beëindigen voor hun kind bij de BSO dan nodigen we de ouder uit voor een exit gesprek, zijn ouders niet in de gelegenheid dan sturen we het formulier op. Ouders retourneren het formulier in een bijgevoegd envelop en op een later moment bespreken we het in het team. 0T

9

Borging van de kwaliteit

Onze BSO is onderdeel van de landelijke organisatie Partou. Partou is een 'formule' bedrijf. Dat betekent dat alle kinderverblijven van Partou weliswaar onderling kunnen verschillen (bijvoorbeeld in gebouw, inrichting, personeelssamenstelling), maar altijd binnen centrale kaders. Die gelden o.a. voor het pedagogisch beleid en de kwaliteit van de dienstverlening. Deze zaken zijn vastgelegd in het kwaliteitshandboek van Partou. Dit


29


geeft ouders de zekerheid dat alle pedagogisch medewerkers op dezelfde deskundige wijze werken en dat de kwaliteit van de opvang is gewaarborgd.

9.1 Personeel en opleiding Alle pedagogisch medewerkers in ons team zijn gekwalificeerd. De kwalificatie-eisen om als pedagogisch medewerker te mogen werken zijn vastgelegd in de CAO Kinderopvang. Deze cao is op www.partou.nl te vinden voor ouders. Regelmatig worden wij op de groep ondersteund door stagiaires. Zij volgen de opleiding PW3, PW4 of Helpende Welzijn. De stagiaires bieden ondersteuning bij de verzorging van kinderen, bij de uitvoering van activiteiten, maar hebben niet de eindverantwoording. Ook zijn er werknemers die een werk-/leertraject volgen, deze werknemers krijgen gedurende de opleiding steeds meer verantwoordelijkheden. In het BPV-beleidsplan is vastgelegd wanneer een werknemer die een werk-/leertraject volgt bepaalde taken mag uitvoeren. Het BPV-beleidsplan is in te zien op de vestiging. Werknemers die een werk-/leertraject volgen en stagiaires worden ingezet conform de eisen zoals deze zijn beschreven in de CAO Kinderopvang. 3TU

U3T

9.2 Ondersteuning op de groep door andere volwassenen In principe maken wij geen gebruik van vrijwilligers. Voor extra activiteiten zoals een workshop, trekken we uitsluitend gediplomeerde krachten aan. Zij moeten net als iedereen die in de kinderopvang werkt een zogenaamde Verklaring Omtrent het Gedrag (VOG) overleggen voordat ze hun activiteiten bij ons starten.

9.3 Werkinstructies/protocollen Het algemeen pedagogisch beleid is onderdeel van het kwaliteitshandboek van Partou. Naast het algemeen pedagogisch beleid zijn hier ook allerlei werkinstructies en protocollen in opgenomen, bedoeld om de veiligheid en gezondheid van de kinderen en de kwaliteit van de leefomgeving op de BSO zo goed mogelijk te borgen. Zo zijn er instructies en (veiligheids)eisen bij het ondernemen van een uitstapje en hoe we omgaan met pesten. Deze werkinstructies en protocollen worden continue geëvalueerd en bijgesteld. Niet alleen door aanpassingen van richtlijnen door bijvoorbeeld de GGD of het Voedingscentrum, maar ook door reacties van de pedagogisch medewerkers, managers en ouders.

9.4 Niet tevreden? Vertel 't ons. Goede samenwerking tussen ouders en medewerkers is in het belang van het welzijn van de kinderen. Daar zetten wij ons van harte voor in. Het kan voorkomen dat u van mening verschilt met een medewerker of ergens ontevreden over bent. Wij vragen u dit bespreken met de betreffende medewerker of met de vestigingsmanager. Ook kunt u de regiomanager vragen te bemiddelen. Zij is bereikbaar via het servicekantoor van Partou. U kunt ook ontevreden zijn over dienstverlening van het servicekantoor. Dan kunt u contact opnemen met de manager van de betreffende afdeling. De contactgegevens van het servicekantoor staan vermeld op de website. Klachtencommissie Meestal komen we er samen wel uit. Is dat niet het geval, of wenst u de klacht direct bij een onafhankelijke klachtencommissie in te dienen, dan kunt u schriftelijk een klacht indienen bij de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang.


30


Geschillencommissie Ook kunnen zowel ouders als Partou een klacht laten beoordelen door de Geschillencommissie Kinderopvang. Meer informatie leest u in de Algemene Voorwaarden, te vinden op onze website. Klachtenreglement Voor meer informatie over de klachtenprocedure en het volledige klachtenreglement verwijzen wij u naar onze website.

9.5 Observatie welbevinden en ontwikkeling van het kind Kinderen moeten zich voor alles prettig en op hun gemak bij ons voelen. Daarom staan we regelmatig stil bij de vraag of kinderen zich welbevinden. Welbevinden is immers een belangrijke voorwaarde om je goed te kunnen ontwikkelen. In grote lijnen volgen we derhalve ook de ontwikkeling die de individuele kinderen doorlopen. We maken daarbij gebruik van observatieformulieren, als ondersteuning. Minimaal eenmaal per jaar observeren we aan de hand van de observatielijst het gedrag van elk kind. De bevindingen vullen we in op het observatieformulier. Per kind bespreken onze pedagogisch medewerkers en de manager de formulieren en worden er zo nodig acties tot verbetering in gang gezet. Tijdens het oudergesprek bespreken we de formulieren en acties met de ouders. Overigens wordt de privacy van kinderen en ouders beschermd, en worden de formulieren na twee jaar vernietigd. Deze observatie is voor onze pedagogisch medewerkers een aanvullende werkwijze om nog meer inzicht te krijgen in de ervaringen van de kinderen waarmee zij dagelijks omgaan en de wijze waarop zij ze zo goed mogelijk kunnen begeleiden. Zie ook punt 8.3 Als de ontwikkeling van een kind anders verloopt Niet altijd verloopt de ontwikkeling van een kind volgens verwachting. Soms krijgen we ook te maken met gedragsproblemen, ontwikkelingstoornissen, lichamelijke of verstandelijke beperkingen. Wij hebben samen met de ouders een signalerende rol, maar kunnen niet diagnosticeren. Zodra onze pedagogisch medewerkers zich zorgen maken, wordt dit met de ouders besproken. Wij horen het ook graag van de ouders als die zich zorgen maken. Samen zullen we dan bekijken hoe de zorgen kunnen worden weggenomen en hoe het kind extra kan worden ondersteund en gestimuleerd in zijn ontwikkeling. Ons uitgangspunt is altijd het welbevinden van het kind. We kunnen niet altijd de zorg en aandacht bieden die een kind nodig heeft. Soms komen we tot de conclusie dat een kind niet op zijn plek is bij ons. Wij stellen onszelf daarom altijd de vraag: “Is de plek bij ons op de opvang de beste plek voor het kind?” Vanuit dat oogpunt bekijken we ook of we kinderen met een beperking of ontwikkelingsproblemen goede opvang kunnen bieden. Wat de mogelijkheden zijn hangt echter altijd af van de specifieke situatie.

9.6 Analyse van de pedagogische kwaliteit Wij analyseren jaarlijks de pedagogische kwaliteit van onze vestiging. Hiervoor gebruiken we de observatielijst kwaliteit van de leefomgeving. Naar aanleiding van de resultaten hiervan stellen we verbeterpunten vast die we opnemen in ons jaarplan. De resultaten van de analyse van de pedagogische kwaliteit wordt besproken met de oudercommissie.


31


9.7 Veiligheid en gezondheid Op onze vestiging zijn alle veiligheid- en gezondheidsfactoren in kaart gebracht. Deze, en eventuele nieuwe factoren, worden jaarlijks beoordeeld op basis van de methoden van Stichting Consument en Veiligheid, het Landelijk Centrum voor Hygiëne en Veiligheid en de digitale risicomonitor. Deze zogenaamde risico-inventarisatie beschrijft de veiligheidsrisico’s die de opvang van de kinderen met zich meebrengt: verbranding, vergiftiging, verdrinking, valongevallen, verstikking, verwondingen, beknelling, botsen, stoten, steken en snijden. Bij de risicoinventarisatie gezondheid wordt gekeken naar ziektekiemen, binnenmilieu, buitenmilieu en medisch handelen. De oudercommissie brengt advies uit op het gevoerde beleid ten aanzien van de risico-inventarisaties en de plannen van aanpak. De risico-inventarisatie gaat uit van normen én van het (soms onvoorspelbare) gedrag van kinderen. Jaarlijks stelt de GGD vast of deze inventarisatie en de hieraan gekoppelde evaluatie op de juiste wijze en volledig is uitgevoerd. De risico-inventarisatie en een afschrift van het inspectierapport van de GGD liggen op onze vestiging ter inzage. Het inspectierapport is ook te vinden via de vestigingspagina's.

9.8 Deskundigheidsbevordering Zoals benoemd in het algemeen pedagogisch beleidsplan worden onze pedagogisch medewerkers op verschillende manieren ondersteund. Die ondersteuning is afgestemd op de individuele behoefte van elke pedagogisch medewerker. Interactiebegeleiding neemt daarbij een belangrijke plek in, omdat de interactieprincipes de basis vormen van ons pedagogisch handelen. Structureel krijgen pedagogisch medewerkers interactiebegeleiding in contact met kinderen. Daarnaast worden er verschillende pedagogische verdiepingscursussen aangeboden voor pedagogisch medewerkers en vestigingmanagers, afgestemd op de behoefte van de vestiging.


32


Pedagogisch werkplan buitenschoolse opvang. Pedagogisch beleid in praktijk op Partou C. van Eesterenlaan

Recommend Documents