Pedagogisch PACT jonge kinderen

Ontwikkelprogramma

eh csi go g a de pn s i tr e l a e n o iss tsevn efo I rp

Pedagogisch PACT jonge kinderen ‘Een pact tussen professionals uit onderwijs, kinderopvang en zorg’ 2013

Professionals in een sterke pedagogische omgeving voor jonge kinderen

r voo n e erk d w en kin Samjonge t he

PACT Project PACT investeert in de pedagogische omgeving van jonge kinderen door de kwaliteit van de medewerkers te versterken. Het project gebruikt de expertise vanuit de kinderopvang, het onderwijs en de zorg. Wetenschap en praktijk trekken samen op. PACT werkt aan de kwaliteit van de pedagogische professionals van de toekomst. De tweede opvoedingsomgeving van jonge kinderen is volop in beweging. Kinderopvang, peuterspeelzalen en de basisschool groeien steeds meer naar elkaar toe. Ook de zorg haakt aan: als coach van professionals maar ook om zo nodig support te bieden aan kinderen en ouders in de eigen, vertrouwde omgeving. Gemeenten stimuleren en ondersteunen dit proces. Zo ontstaan geïntegreerde voorzieningen waarin leerkrachten, pedagogisch medewerkers en zorgverleners samenwerken. Samen met ouders. Om te doen wat goed is voor jonge kinderen, àlle kinderen, dus ook de ‘bijzondere’ kinderen, in de groep of klas.

‘Een pact tussen professionals uit onderwijs, kinderopvang en zorg’ , december 2013

We bouwen aan integrale voorzieningen. Wat maakt deze geïntegreerde voorziening tot een sterke pedagogische omgeving, naast thuis? Wat vraagt dit aan vaardigheden, competenties en houding van de medewerkers, in hun eigen vak en ook als team? Wat vraagt dit van de organisatie? Hoe doen we dat samen met ouders? PACT onderzoekt, ontwerpt, faciliteert en stimuleert deze nieuwe praktijken en wat dit vraagt van pedagogische professionals. Samen met mensen uit de wetenschap en uit de praktijk. Samen werken voor het jonge kind PACT wil optimale kwaliteit voor kinderen PACT investeert in de professionele opvoeder van nu èn straks PACT professioneel opvoeden in onderwijs, zorg en kinderopvang PACT verbindt verschillende pedagogische disciplines rondom het jonge kind PACT verbindt professionals en ouders en verbindt praktijk en wetenschap Pact is een project van Het Kinderopvangfonds

r oo nv e k r we d en e kin m a g S jon t he

PACT is het sluiten van een verbond • tussen verschillende pedagogische disciplines rondom het jonge kind • tussen professionals en ouders • tussen praktijk en wetenschap • om een forse impuls te geven aan de kwaliteit van de pedagogische omgeving voor jonge kinderen • wetende dat het draait om de kwaliteit van professionals in de praktijk • en hun vermogen om een pedagogische omgeving samen vorm te geven

Kern project Het versterken van de professionele kwaliteit in de pedagogische omgeving van jonge kinderen, door het verbinden van kennis en expertise uit de kinderopvang, het onderwijs en de zorg.


Urgentie De ontwikkeling van geïntegreerde voorzieningen voor jonge kinderen (onderwijs, kinderopvang en zorg) is een actueel debat, dat in alle betrokken sectoren wordt gevoerd. Mede gevoed door de transities Passend Onderwijs (2014), Jeugdzorg (2015), de stelseldiscussie Kinderopvang en de integratie met het peuterspeelzaalwerk. De slag naar de werkvloer moet echter nog worden gemaakt. Hiervoor kunnen we voortbouwen op de ervaringen uit eerdere projecten van Het Kinderopvangfonds, Alert4You en Andere Tijden in onderwijs en kinderopvang. De urgentie om aan de versterking van professionaliteit te werken groeit. Professionals uit de kinderopvang, onderwijs en zorg zullen straks nauw moeten gaan samenwerken, al dan niet in multidisciplinaire teams. Dat vraagt om T-based professionals; goed in hun vak en goed in samenwerking en afstemming.


Scope We kiezen voor de leeftijdsgroep 0-7 jaar. In die periode wordt het fundament voor de ontwikkeling van het kind gelegd en is de maatschappelijke urgentie het grootst. Onderwijs

Ouders en kinderen Opvang

Zorg

We werken vanuit de driehoek Onderwijs, Kinderopvang, Zorg. Van de pedagogische omgeving maken naast kinderopvang, peuterspeelzalen en voorscholen ook onderwijs, welzijn en jeugdzorg deel uit. Deze omgeving werkt aan een doorlopende ontwikkellijn voor het jonge kind. Daarvoor werken de betrokken pedagogische en didactische en (zo nodig) professionals uit de zorg samen met de ouders.


Doel • Het versterken van de professionele kwaliteit van de pedagogische omgeving voor jonge kinderen, door: - het bundelen en verdiepen van kennis over de kenmerken van een sterke pedagogische omgeving - het benutten van kennis over de benodigde professionele kwaliteit - het verbinden van deze kennis aan innovatieve praktijken om innovatie te stimuleren en de voorwaarden voor implementatie te verhelderen. • Het verspreiden van de kennis • Het inzetten van de kennis voor beleidsbeïnvloeding


Onderzoeksvragen a. Wat zijn kenmerken van een sterke pedagogische omgeving en hoe ontwikkelen we een werkdefinitie inclusief een set van criteria voor de praktijk, waarin de kennis vanuit zowel onderwijs, kinderopvang als zorg geïntegreerd is? b. Welke professionele competenties zijn van belang voor een pedagogische omgeving voor jonge kinderen gericht op een doorlopende ontwikkellijn? Welke onderscheidende pedagogische, didactische én diagnostische/zorg competenties zijn aan de orde én welke competenties moeten deze professionals allemaal in huis hebben? Welke ontwikkelopdracht vloeit hieruit voort? c. Hoe organiseren we een leeromgeving waarin professionals deze competenties verwerven of uitbouwen? Welke (succesvolle) concepten uit de verschillende sectoren zijn bruikbaar? Hoe sluiten we daarop aan?

Het gedachtengoed over de pedagogische basis van kindcentra, uitgewerkt door Jeannette Doornenbal in de uitgave Opgroeien doe je maar één keer (Andere Tijden, 2012), vormt het inhoudelijk kader. In PACT maken we gebruik van drie pijlers onder het betoog van Doornenbal: • alerte basishouding / presentie en pedagogische interactie • T shaped professional • vakbekwaamheid en professioneel leren op de werkplek che gis ago ed np rt i ee onals est i Inv ofess pr


Inhoudelijke aanknopingspunten

Het materiaal van Doornenbal is bruikbaar als basis voor PACT, omdat zij uitgaat van een pedagogische omgeving waarin professionals uit diverse sectoren en disciplines werken. Tevens laat zij zien dat voor de kwaliteit van de medewerkers de pedagogische relatie cruciaal is. Op deelaspecten wordt deze integraliteit al in de praktijk gebracht. PACT gaat aansluiten op de ontwikkeling van kindcentra, experimenten Alert4you en innovatie in het kader van passend onderwijs.


Resultaten

che gis o g a ed in p t r s al ee oneerste PACTnvin projectjaar est het ssi I e f o r p

Uitgaande van een looptijd van drie jaar, wil het volgende realiseren: • Een actieve ‘Bouwgroep’ bestaande uit wetenschappers, bestuurders en inhoudsexperts beschrijft de ijkpunten van een sterke pedagogische omgeving voor jonge kinderen en de professionele kwaliteit die daarin wordt gevraagd. • Een groep van innovatieve praktijken en samenwerkingsverbanden tussen onderwijs, zorg en kinderopvang, verbindt zich aan PACT. Er is een helder beeld van hun ervaringen, vragen, behoeften en ontwikkelopdracht • Een netwerk van ambassadeurs in de regio staat klaar om beloftevolle praktijken op te sporen, aan te jagen en te adviseren • Er ligt een set criteria waar leeromgevingen aan moeten voldoen • Een toolbox van `gewenste pedagogische interactie’ op basis van een aantal kindprofielen • Een adviesgroep met beleidsmakers en beslissers uit de sectoren primair onderwijs, kinderopvang en jeugdzorg adviseert PACT op strategische en beleidsaspecten

Aanpak


In september 2013 is een Bouwgroep geformeerd. Deze expertgroep bestaat uit wetenschappers en praktijkdeskundigen uit de verschillende disciplines. De Bouwgroep heeft tot taak om een werkdefinitie op te bouwen van een (gemeenschappelijke) sterke pedagogische omgeving voor jonge kinderen en de professionele competenties die daarvoor nodig zijn. In een serie van zes bouwateliers worden de belangrijkste thema’s besproken. Gedurende het eerste jaar worden ook de bestaande innovatieve praktijken verzameld en aan de Bouwgroep verbonden. Hun vragen, wensen en behoeften zijn input voor de ontwikkelagenda van de Bouwgroep. Parallel daaraan inventariseren we waar ‘professionele leeromgevingen’ zijn waar zowel kinderopvang als onderwijs en zorg aan deelnemen. Zo worden proeftuinen voorbereid die in een volgende fase van PACT kunnen gaan draaien. Een netwerk van ambassadeurs in de regio signaleert, jaagt aan, verbindt initiatieven en adviseert.


che gis o ag ed np i t r ee onals est i Inv ofess pr

che gis ago ed np rt i ee onals est i Inv ofess pr

Investeert in pedagogische professionals


Leden van de Bouwgroep De volgende personen nemen deel aan de Bouwgroep: • J eannette Doornenbal (lector jeugdbeleid Hanzehogeschool Groningen), voorzitter • Ruben Fukkink (Hoogleraar Kinderopvang, Universiteit van Amsterdam en lector Urban Education, Hogeschool van Amsterdam) • Paul Leseman (Hoogleraar Orthopedagogiek, Universiteit Utrecht) • Tom van Yperen (NJI en Hoogleraar Monitoring Zorg voor Jeugd, Rijks Universiteit Groningen) • Martijn van de Kroef (bestuurder KinderRjk) • Fawzia Nasrullah (bestuurder Youké) • Jack van de Logt (bestuurder Conexus) • Monique van Boxtel (manager Pedagogiek en Kwaliteit, Koreingroep) • Johan Gelderloos (projectleider Sterrenschool Apeldoorn) • Elli Elskamp (regio manager Lindenhout)

Fasering PACT heeft in principe een looptijd van drie jaar. Na het eerste jaar (medio 2014) wordt door de Bouwgroep een projectvoorstel ingediend bij Het Kinderopvangfonds voor de volgende projectperiode.

Projectleiding Anki Duin, [email protected], 06-53932036 Gerdi Meyknecht, [email protected], 06-55377719


Pedagogisch PACT jonge kinderen

Recommend Documents