PROJECTOPROEP
Hoe omgaan met kinderarmoede op school? Toerusten van leerkrachten in het kleuteronderwijs om beter steun te verlenen aan kansarme kinderen © Diego Cervo
Pedagogisch ondersteuningsaanbod ‘op maat’ voor 20 kleuterscholen in 2012-2013 Inleiding Uit onderzoek blijkt dat kwaliteitsvol onderwijs in de vroege kinderjaren van groot belang is voor de ontwikkeling van jongeren tot gelukkige zelfstandige mensen. De Koning Boudewijnstichting legt de nadruk op de vroege kinderjaren en wil met deze aanpak de intergenerationele armoede doorbreken en de gelijke startkansen van deze doelgroep bevorderen. Het is daarom ook essentieel dat in dit project dat alle betrokkenen zich hierin ondersteund voelen. De Stichting zal rond dit thema een aantal projecten ontwikkelen, zowel voor peuters als voor kleuters. Eén van de projecten gaat over het toerusten van leerkrachten in het kleuteronderwijs om beter steun te verlenen aan kansarme kinderen, zowel autochtone als allochtone. Elke kleuterleid(st)er wil de kleuters onvergetelijke leuke ervaringen aanbieden waarmee ze de toon zetten voor de rest van hun schoolcarrière. Voor kinderen uit kansarme gezinnen is dat niet altijd vanzelfsprekend. Het vergt bijzondere aandacht van de scholen om ook hen dezelfde ervaringen te geven en om hen met gelijke kansen aan het lagere onderwijs te laten starten. Essentieel voor die ervaringen is het vertrouwen dat een kind heeft in de kleuterleid(st)er, leraar, lerares en in de schoolomgeving. Leren verloopt beter als een kind zich goed voelt en sociaalemotioneel ruimte kan vrijmaken om zich te concentreren op het leren. Een gezellige sfeer creëren, werken aan groepsdynamiek, aan positieve relaties, aan het welbevinden van kinderen zijn zeer belangrijk voor de sociaal-emotionele ontwikkeling, voor de taalontwikkeling en taalvaardigheid en voor het leren in het algemeen van kinderen. Het creëren van een stimulerende en warme leeromgeving verdient dan ook uitgebreid aandacht.
De focus van dit project Daarom wil de Koning Boudewijnstichting directies en leerkrachten steunen van kleuterscholen die: - deze thematiek belangrijk vinden; - daaraan werken via doelgerichte initiatieven, waaronder een GOK- of zorgbeleid; - in dat verband willen leren van andere scholen; - een rol willen spelen in een uniek inspiratie- en leertraject voor Vlaanderen met topexperts als klankbord. Tijdens een aantal bijeenkomsten zullen de scholen werken rond thema’s zoals: - toegang tot het kleuteronderwijs; - omgaan met onder meer kansarmoede, interculturalisering/thuistaal en onderwijstaal in het kleuteronderwijs; - ouderbetrokkenheid op school (vooral bij kwetsbare groepen, breder dan bestaande instrumenten inzake ouderparticipatie, meer vanuit kindperspectief); - verbeteren van de sociale en culturele mix; - de einddoelen van het kleuteronderwijs en de aansluiting ervan op zowel de voorschoolse opvang als op het lager onderwijs (naadloze overgang opvang/onderwijs); - het versterken van de kerncompetenties in het omgaan met deze diversiteit en transitie in de schoolpopulatie. De input van deze bijeenkomsten zal enerzijds bestaan uit informatie, invalshoeken en nuttige instrumenten aangebracht door experts in elk van de thema’s en anderzijds uit de ervaringen van de deelnemende scholen. We zullen zowel leren uit ervaringen die succesrijk bleken te zijn, alsook die waar men drempels en obstakels heeft moeten overwinnen. Zowel geslaagde aanpakken als die waaruit met vallen en opstaan geleerd werd, zijn uitermate belangrijk voor een goede uitwisseling die het anekdotische overstijgt. De specifieke invalshoek is het schoolbeleid inzake het creëren van een stimulerende en warme leeromgeving voor leerlingen die uit een sociaal-kwetsbare/kansarme gezinssituatie komen. Dit is een bewuste focus, omdat blijkt dat het schoolaanbod niet altijd (voldoende) afgestemd geraakt op deze doelgroep. Naderhand plant de Stichting een inspiratiegids om ook andere scholen rond dit thema tips en goede praktijken mee te geven.
2/5
Aanbod In twee opeenvolgende schooljaren 2012-2013 en 2013-2014 brengen we twee groepen van 20 kleuterscholen samen, in totaal kunnen 40 scholen deelnemen. Deze oproep is gericht naar de samenstelling van de eerste groep van 20 scholen uit het basisonderwijs. Deze groep komt samen op drie woensdagen gespreid over de het schooljaar 2012-2013. Per school kunnen zich twee deelnemers inschrijven, waarvan één kleuterleid(st)er en één iemand die een coördinerende functie heeft (directie of zorgcoördinator). - We werken netoverschrijdend. - De sessies staan onder begeleiding van professionele mensen die ook vanuit hun achtergrond ervaring hebben met het thema. - Elke deelnemende school ontvangt een beurs van € 1.500 om haar project te realiseren. - Wie wenst deel te nemen, kan zich online inschrijven via een overzichtelijk projectdossier (zie verder). Een jury samengesteld door de Koning Boudewijnstichting beslist over de deelname. - In dit dossier vragen we onder meer aan te geven welk project u in uw school wil realiseren. Welk probleem wil u aanpakken en hoe gaat u dat doen? Hoe zal u de beurs van € 1.500 gebruiken?
Het schoolproject De uitdaging én de inzet van de uitwisseling is: hoe in de school een beleid ontwikkelen dat aandacht heeft voor: - de individuele leerling: in de relatie juf-kind, in de relaties tussen de kinderen onderling, in de relatie juf-ouders; - de opbouw van leerinhouden en methodische aanpak in de klas, aandacht voor het thuismilieu, aandacht voor de achtergrond van elk kind, aandacht voor de interesses van elk kind; - de thuistaal van het kind: in de omgang met de kinderen, in de relaties met de ouders; - de inrichting van tijd en ruimte: hoe werkt u aan een stimulerende inrichting van klassen en speelplaats, wat betekent klasmanagement in uw school en hoe wordt daaraan gewerkt? (duidelijke afspraken, duidelijke doelen, …); - ouders als volwaardige partners voor elke juf en voor de school. Uit de projectbeschrijving moet blijken wat u wil aanpakken in uw school, en - hoe uw school nu al werkt aan een dergelijk beleid, welke acties u al onderneemt en welke u wil ondernemen; - hoe die acties in het pedagogisch project van uw school passen (zowel in de schoolvisie als in het schoolbeleid); - hoe het beleid in uw school tot stand komt; - hoe leerkrachten ondersteund worden (bijscholing, duobanen, coaching, rol van het zorgteam,…); - welke knelpunten er zijn; - en welke specifieke acties de school wil realiseren met de steun van de Koning Boudewijnstichting en hoe u de beurs daartoe zal gebruiken. Daarenboven willen we weten of en hoe de school samenwerkt met een lerarenopleiding rond deze vernieuwingen (in stages en stagebegeleidingen, in ontwikkeling van aanpak en instrumenten). 3/5
Praktisch De drie intervisiedagen vinden plaats in de lokalen van de Koning Boudewijnstichting op: - woensdag 12 december 2012 van 13.30u. tot 17u. - woensdag 6 februari 2013 van 9u. tot 16u. - woensdag 17 april 2013 van 13.30u. tot 17u. Elke deelnemende school - stuurt twee vaste deelnemers, waarvan één kleuterleid(st)er is en één iemand een coördinerende functie (directie of zorgcoördinator) heeft; - engageert zich de drie woensdagen te volgen mét de twee vaste deelnemers; - ontvangt een beurs van € 1.500 voor de realisatie van haar project; - gaat akkoord dat de door de school aangebrachte informatie kan gebruikt worden in een publicatie van de Stichting. Timing - start oproep: 29 augustus 2012; - het projectdossier wordt ten laatste tegen 9 oktober 2012 om 24u. online ingediend; - de school wordt ingelicht over haar eventuele deelname ten laatste tegen half november 2012; - wie inschrijft, houdt alvast volgende woensdagen vrij: 12 december 2012, 6 februari 2013 en 17 april 2013. Informatie - Meer informatie vindt u op www.kbs-frb.be, bel 070-233 065 of mail naar
[email protected], met de vermelding van de referentie van de oproep, meer bepaald 2012-D56200. - Voor specifieke vragen over de inhoud van deze oproep kunt u contact opnemen met Saïda Sakali op tel 02-549 02 97 of per e-mail
[email protected]. Criteria Een onafhankelijke en multidisciplinaire jury zal alle projecten evalueren op basis van volgende criteria: - de motivatie van de aanvrager; - de kwaliteit en beoogde doelstellingen omschreven in het dossier; - de relevantie van het project dat zal ontwikkeld worden (of verder uitgewerkt) binnen de school; - de aandacht die in het project wordt besteed aan de inhoudelijke criteria (zie boven), met nadruk op: het thuismilieu, de achtergrond van elk kind, de interesses van elk kind; de thuistaal van het kind: in de omgang met de kinderen, in de relaties met de ouders; de inrichting van tijd en ruimte: de samenwerking met ouders.
4/5
Koning Boudewijnstichting Samen werken aan een betere samenleving www.kbs-frb.be De Koning Boudewijnstichting steunt jaarlijks zo’n 1.500 projecten en individuen die zich engageren voor een betere samenleving. We organiseren ook debatten over belangrijke maatschappelijke thema’s, delen onderzoeksresultaten in (gratis) publicaties, gaan partnerschappen aan en stimuleren filantropie. Op die manier wil de Stichting duurzaam bijdragen tot meer rechtvaardigheid, democratie en respect voor diversiteit. De Koning Boudewijnstichting is onafhankelijk en pluralistisch. Ze werkt vanuit Brussel en is actief op lokaal, regionaal, Belgisch, Europees en internationaal niveau. Ze werd opgericht in 1976 toen Koning Boudewijn 25 jaar koning was. Dank aan de Nationale Loterij en alle schenkers voor hun gewaardeerde steun.
5/5
