Pedagogisch coachen als middel tot professionalisering Gezamenlijke vorming voor de docenten PJK K&G Academie , 12 september 2013 Dr. Jan Peeters VBJK Vakgroep Sociale Agogiek Universiteit Gent
Hoge pedagogische kwaliteit en opleidingsniveau • Kinderopvang van lage kwaliteit veroorzaakt stress, die risico’s inhoudt voor de jongste kinderen (UNICEF, 2008) • KO van hoge kwaliteit positieve impact vooral voor sociaal kwetsbare groepen: cirkel van achterstand doorbreken (Leseman, 2009-Euridyce, 2009; EPPE, 2004; UNICEF, 2008; OESO, 2006) • Kwalificaties en opleidingsniveau medewerkers belangrijkste randvoorwaarde voor kwaliteit (zie literatuuroverzicht CoRe, 2011)
Evolutie Professionaliteit in de Kinderopvang in Vlaanderen • 1970: diploma verplicht • 1980_ 2007: spiraal van deprofessionalisering : uitbreiding plaatsen in ko die geen kwalificatievereisten stelt o 1980-1985: Diploma verliest aan belang (begin tachtiger jaren) o 1986-1999: Competentieverhoging door bijscholing en korte opleidingen o 2000 tot 2007: Deprofessionalisering groepsopvang • 2007-2014: coherente aanpak: beleid, onderzoek, onderwijs, stakeholders -Onderzoeken: belang van coaching -Beleid: Kwalificatie op agenda: nieuw decreet -Modellen voor pedagogische begeleiding: nieuwe producten om coaching vorm te geven
Coherente aanpak om neerwaartse spiraal te doorbreken van 2008 tot nu Onderzoek/ onderwijs
Modellen voor begeleiding/coaching
beleidsmaatregelen
Welk soort professional heeft kinderopvang nodig ? De Warme Professional, (Peeters, 2008), Schön, 1983, Moss, 2003, Cameron, 2005, Oberhuemer, 2005, Rinaldi, 2006…
In staat zijn om in vastgelegde standaarden te behalen
•Vanuit praktijk nieuwe kennis en manieren van omgaan met kinderen, ouders en collega’s kunnen ontwikkelen •Mogelijkheid om aan complexe eisen in specifieke context te voldoen
Welke factoren maken van kindbegeleider een actor van verandering? (Peeters, 2008; CoRe, 2011, case study Pistoia, Gent))
• Ondersteuning van pedagogisch begeleider/coach -Analyseren van praktijksituaties: -Constructie van professionele identiteit naar buitenwereld • Het ontwikkelen van actie-gerichte competenties: pedagogische praktijk in vraag stellen en veranderen
Resultaten van studie i.o.v. EC over competentievereisten (CoRe, 2011) Competente praktijk veronderstelt competente ondersteuning- systemen Belang pedagogisch coach die reflectie op praktijk stimuleert om tot kwaliteitsvolle praktijk te komen
Belang van het democratisch samenwerken tussen verschillende beroepsgroepen Heruitvinden van de permanente vorming
CoRe aanbevelingen: Condities voor competent systeem/ lerende organisatie Participerende aanpak: alle professionals en de ouders worden betrokken Maak de praktijk zichtbaar en bespreekbaar
Evenwaardige en wederkerige relatie theorie/praktijk, kritisch reflecteren op praktijk, analyse van de praktijk, documenteren
TEAM / KINDEROPVANGINSTELLING
KINDEROPVANGORGANISATIE 013)
Rol van Coach binnen het competent systeem(CoRe, 2011, Peeters,
PEDAGOGISCH MEDEWERKER
KIND & GEZIN /BELEIDSMAKERS
INTERNATIONALE NETWERKEN
INTERNATIONALE ORGANISATIES
DE COACH EN DE PEDAGOGISCH MEDEWERKER Ondersteunen bij vormgeven van professionele ontwikkeling
Ondersteuning bij doorstromingstrajecten
Individuele coaching kritisch reflecteren over eigen praktijk
Informatie doorgeven over nieuwe evoluties (vakbladen, conferenties..)
DE COACH EN HET TEAM/ KO INSTELLING Begeleiden team meetings
Begeleiden Praktijkbesprekingen
Samen met ouders kwaliteit vorm geven
Pedagogische begeleiding
Samen pedagogische visie uitwerken
DE COACH EN KINDEROPVANGORGANISATIES/ TRAININGCENTRA Training en intervisie directeurs Onderzoek naar noden voor professionele ontwikkeling
Startmeetings voor nieuwe instellingen
Werk in gespecialiseerde training en documentatiecentra
Uitwisseling organiseren van ervaringen op events en studiebezoeken Collegagroepen rond gemeenschappelijke thema’s
Beleid/ Onderwijs • April 2014: Decreet kinderopvang treedt in werking: voor elke job in KO een kwalificatie vereist en elke begeleider wordt pedagogisch ondersteund • Juni 2014: eerste pedagogische coachen vanuit bachelor Pedagogie Jonge Kind studeren af • 2012- 2013: 3 modellen voor Pedagogisch coaching zijn uitgetest en gepubliceerd
Decreet opvang Baby’s en Peuters • Kwalificaties • Elke kinderbegeleider en elke verantwoordelijke in de kinderopvang moet kwalificaties hebben. Men kan dit op verschillende manieren aantonen: via een diploma, een ervaringsbewijs of via een attest van verworven competenties. In een overgangsperiode worden gelijkstellingen voorzien voor wie nu al kinderen opvangt en het vak kent.
• Pedagogische ondersteuning • Elke kinderbegeleider zal voldoende ondersteund worden, ook wanneer hij of zij alleen werkt. Daarom moet elke organisator van kinderopvang een pedagogisch beleid hebben en in een pedagogische ondersteuning voorzien. Deze zorgen ervoor dat elk kind zich goed voelt in de opvang, betrokken bezig kan zijn en dat zijn ontwikkeling wordt gestimuleerd
Uitdagingen!
• Binnen Vlaams kwalificatiestructuur competentiebeleid uitbouwen • de vereiste kwalificaties en competenties vastleggen • leerpaden ontwikkelen voor kortgeschoolden: werkplekleren gebaseerd op reflectie op praktijk • verticale mobiliteit mogelijk maken door kwalificaties af te stellen op volwassenenonderwijs • Uitbouwen van begeleidingstructuur voor kortgeschoolden Tekorten in opleiding Kinderzorg blijven • Geen extra financiering voor pedagogisch begeleiden?
Directeur, Leidinggeven aan teams pedagogische visie uitwerken samen met kindbegeleiders dagelijkse leiding over de pedagogische werking de link maken met de buitenwereld HR beleid; ontwikkelt en organiseert een coherent geïndividualiseerd competentiebeleid; aanwervingen , evaluaties
Coach: Ondersteunen en coachen van de teams in dagelijkse pedagogische praktijk: combineert een brede kennis over kinderopvang met competenties over coaching van medewerkers ontwikkelt nieuwe kennis in samenwerking met opvoeders en ondersteunt de teams bij de implementatie van die nieuwe pedagogische praktijk documenteert samen met begeleiders de dagelijkse praktijk en geeft een aanzet om erover te reflecteren Begeleidt kortgeschoolde medewerkers
Taak coach binnen Lerende organisatie Gediversifieerd en coherent competentiebeleid
Pedagogische Begeleiding; individueel en team
Stimuleren van pedagogisch reflecteren intergenerationeel
Collegiaal
Praktijk zichtbaar en bespreekbaar maken
Verhogen individuele competenties Positieve impact op kinderen
Dialoog met ouders
Coach: verschillende modellen kunnen hanteren
Een methodische aanpak om tot een Lerende Organisatie te komen: De Waarderende praktijkanalyse
• Reflectie methodiek in groep • Praktijkervaringen kritisch analyseren vanuit verschillende invalshoeken • Doel: we verruimen onze blik, komen tot nieuwe inzichten en veranderen zo professioneel handelen en kwaliteitsbeleid van voorzieningen en opleidingen Wanda is een samenwerkingsverband van Arteveldehogeschool en VBJK vzw met de steun van ESF. www.projectwanda.be
Ja, ik ga ervoor!
Kennismakingstraject Gezinsopvang
Werkmap Bouwen aan je eigen draagkracht
Selectie door dienst
Start Begeleiding door de dienst
Werkmap Bouwen aan je eigen draagkracht
Toolbox Netwerken van onthaalouders
Opleiding en bijscholing
Onthaalouderacademie
Onthaalouders Sterker maken www.gezinsopvanginfo.be
Werken als onthaalouder?
-Meer lezen: Peeters, J. (2012). De neerwaartse spiraal doorbroken : de professionaliteitsdiscussie in de kinderopvang. In: Van Leeuwen, K. & Van Crombrugge, H. eds. Gezinnen in soorten. Garant -Peeters, J. & Vandenbroeck, M. (2012). Childcare practitioners and the process of professionalisation. In: Miller, L., Dury, R. & Cable, C. eds. Extending professional practice in the early years. Sage/ Open University. -Van Laere, Peeters, Lund, (2012) Valuing the workforce: a 0-6 profession and parity with school teachers. Children in Europe Policy Paper No 8 -Peeters, J. (2008) De Warme Professional. Gent: Academia Press -Urban, M. Vandenbroeck, M. ,Peeters, J. Van Laere, K. , Lazarri, A. (2011) CoRe Final report / Research Documents. (www.vbjk.be) - Kinderen in Europa (2011), Het Competentiedebat,