Pedagogisch coachen
Ervaringen vanuit de Pedagogische Begeleidingsdienst Stad Gent
Een lange weg 1975 : werken in kinderopvang 1979: project pedagogisch werken in kinderopvang (1990 : interactie-academie ) 1998 : project buurtgerichte kinderopvang (2003: Balans )
Definitie “Creëren
van een relatie met een cliënt die het hem mogelijk maakt datgene wat zich –in het interne en externe milieu van de cliënt-voor doet ,te onderkennen, te begrijpen en er naar te handelen om verbetering te brengen in de situatie zoals die door de cliënt is gedefinieerd” (Edgar H. Shein:; Procesadvisering)
Definitie “
Anderen helpen bij het maken van keuzes zonder in hun plaats te kiezen” ( bron
Balans)
Begeleiden
van leerprocessen van individuen en/of teams op een professioneel methodische wijze zodat ze hun zelfsturend vermogen verrijken (
Doelstellingen van Pedagogisch coachen Verbeteren
van de pedagogische werking binnen de visie van de organisatie Vergroten van het reflectievermogen van medewerkers Versterken van het “eigenaarschap” van medewerkers voor hun leerproces
Aandachtspunten voor een coach 1. 2. 3.
4.
Zie ieders betekenisverlening Zie ieders inzet Zie ieders waarde Zie ieders invloed
1. Zie ieders betekenisverlening Elke betrokkene, ook de coach , heeft een eigen en unieke kijk op de werkelijkheid Sluit aan bij de kijk van elke betrokkene Beluister en bevraag eerst de mening van elke betrokkene. Voeg pas nadien je “deskundige” mening toe Sta stil bij wat goed loopt, wat moeilijk loopt, wat elke betrokkene wenst Stimuleer blikverruiming en nieuw perspectief
Surfen doorheen de 3 B’s + S Behouden
van stimulansen Sterktes, Kansen, Bronnen Wat bevalt je? Wat nog ? Bannen van storingen Zwaktes, Bedreigingen, Belemmeringen Wat stoort je? Wat nog ? Bereiken van wensen Verlangens, dromen, bedoelingen Wat wil je graag? Wat nog ?
Valkuil Onvoldoende
recht doen aan de kijk van alle betrokkenen Te snel eigen “deskundige” kijk inbrengen
2. Zie ieders inzet Elke betrokkene, ook de coach, wil erkend worden in zijn inzet Bevraag actief wat elke betrokkene reeds ondernemen heeft Weet dat hulp vragen of (ongevraagd) hulp krijgen niet evident is Weet dat iemand die weerstand biedt iets wil duidelijk maken en dus ook inzet toont Weet dat iemand die niet betrokken is, niet betrokken is op iets en wel op iets anders
Niveaus van informatieverwerving Neutraal
informeren : verhaal betrokkenen centraal Diagnostisch informeren : gevoelens, diagnose en actiegerichte vragen Confronterend informeren : coach brengt eigen opvatting van wat mogelijk aan de hand is naar voor
Valkuil Inzet
evident vinden Inzet niet erkennen
3. Zie ieders waarde Elke betrokkene, ook de coach, wil waardevol zijn en is op zijn manier gevoelig voor de blik van de ander Zorg voor “gezichtsbehoud” en vermijd “gezichtsverlies” van aanwezigen en afwezigen Verken de verwachtingen die bij de betrokkenen leven t.a.v de coach en expliciteer je eigen rol en verwachtingen . Besef dat uitspraken over iemands organisatie vaak verstaan worden als uitspraken over hemzelf
valkuilen Onvoldoende
duidelijkheid, afstemming over de rolinvulling van de adviseur Onbewust versterken van het beeld van “onkundige ” betrokkenen en “ alwetende” adviseur Beslissen of knopen doorhakken in plaats van de betrokkenen
Valkuil Vanuit
je deskundigheid neem je het probleem of de uitdaging van de betrokkenen over en degradeert hen tot een tweederangsrol
4. Zie ieders invloed Elle betrokkene, ook de coach, heeft nood aan invloed Stimuleer elke betrokkene om invloed en greep te krijgen op de eigen situatie Zorg ervoor dat alle betrokkenen kunnen participeren aan alle aspecten van het werk : onderzoek, visie, strategie, ondernemen Stimuleer en verruim de keuzemogelijkheden en handelsmogelijkheden van alle betrokkenen
Methodiek S = DAT + 3M model D
: Doel A :Actieplan T : toetsingswijze 3 M : menselijke competenties middelen mandaten
Een wankel evenwicht De
aandachtspunten zijn sterk met elkaar verweven
Wees je eigen coach
Ontwikkel je eigen visie en communiceer ze
Ken je eigen drijfveren, motieven en zienswijze en benut ze
Bouw systematisch reflectie in aan de hand van de principes van procesadvisering
Volg zelf een coaching-traject
10 principes van procesadvisering (E. Shein) Stel
je altijd helpend op Houd altijd voeling met de huidige werkelijkheid Leg je onwetendheid bloot Alles wat je doet is een interventie De cliënt is eigenaar van het probleem en van de oplossing ervoor
10 principes van procesadvisering (E. Shein) Zwem
met de stroom mee De timing is cruciaal Wees constructief opportunistisch met confronterende interventies Alles levert gegevens op; er zullen zich altijd vergissingen voordoen en die vormen een uitgelezen kans om te leren Stel bij twijfel het probleem aan de orde
A long way to grow Een
beginnende coach richt zich eerder op veranderingen bijsturen , op de professionele ontwikkeling Een gevorderde coach richt zich eerder op leren verbeteren ; op de loopbaanontwikkeling Een ervaren coach richt zich eerder op groei en vernieuwing ; op “zijns” vragen
Veranderen doorheen de logische niveau’s (R. Dilts)
Met dank aan de vele teams waarmee ik mocht samenwerken en waarvan ik veel mocht leren .
