Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius
Versie: juni 2015
INHOUD INLEIDING............................................................................................................ 1 1 ONZE PEDAGOGISCHE UITGANGSPUNTEN ............................................................. 2 2 PEDAGOGISCHE DOELEN ..................................................................................... 3 2.1 Het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid aan een kind ..................... 3 2.2 Gelegenheid bieden tot het verwerven van persoonlijke competenties ................. 5 2.3 Gelegenheid bieden tot het verwerven van sociale competenties ........................ 6 2.4 Kinderen gelegenheid bieden om zich waarden, normen en cultuur van de samenleving eigen te maken ............................................................................... 7 3 OPVANG ............................................................................................................ 8 3.1 Groepen ...................................................................................................... 8 3.2 Open deurenbeleid ........................................................................................ 8 3.3. Inzet pedagogisch medewerker ..................................................................... 8 3.4 Het samenvoegen van groepen ...................................................................... 9 3.5 Extra dag(delen) opvang ............................................................................... 9 3.6 Voedingsbeleid ............................................................................................. 9 3.7 Samenwerking met anderen .........................................................................10 4 KWALITEIT EN VOORWAARDEN ...........................................................................11 4.1 Vier ogenprincipe .........................................................................................11 4.2 Achterwachtregeling en calamiteiten ..............................................................11 4.3 Huisregels ..................................................................................................11 4.4 Veilig slapen ...............................................................................................11 4.5 Observeren .................................................................................................12 4.6 Bijzonderheden in de ontwikkeling of andere problemen ...................................12 5 OUDERCONTACTEN ............................................................................................13 5.1 De start ......................................................................................................13 5.2 communicatie over kinderen .........................................................................13 5.3 communicatie over het dagverblijf .................................................................13 5.4 Ouderactiviteiten .........................................................................................13 5.5 De oudercommissie......................................................................................13 5.6 Klachten .....................................................................................................14 5.7 Exitgesprek .................................................................................................14 TOT SLOT ............................................................................................................15
INLEIDING Voor u ligt het pedagogisch beleidsplan van kinderdagverblijf Plancius. Dit kinderdagverblijf maakt onderdeel uit van IJsterk Kinderopvang. Dit beleidsplan is gebaseerd op het pedagogisch beleidskader van IJsterk kinderopvang (februari 2014), de wet kinderopvang en het convenant voor de kinderopvang. Met dit pedagogisch beleid willen we informatie geven over hoe we het beleidskader en de wet tot uitvoer brengen in de dagelijkse praktijk. Dit doen we door te beschrijven wat onze pedagogische visie is. In hoofdstuk 1 ‘onze pedagogische uitgangspunten’ kunt u lezen over de voor- en vroegschoolse educatie op Plancius, en de bijbehorende methode Piramide. In hoofdstuk 2 ‘Pedagogische doelen’ zetten we uiteen hoe we dagelijks vorm geven aan de vier basisdoelen, zoals vastgesteld in de wet kinderopvang. Deze basisdoelen zijn: Het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid aan een kind Gelegenheid bieden tot het verwerven van persoonlijke competenties Gelegenheid bieden tot het verwerven van sociale competenties Gelegenheid bieden om zich normen, waarden en de cultuur van de samenleving eigen te maken In hoofdstuk 3 ‘opvang’ leest u meer terug over hoe we de opvang op Plancius vormgeven in de praktijk. Samen met hoofdstuk 4 ‘kwaliteit en voorwaarden’ verantwoorden deze hoofdstukken hoe we de opvang organiseren volgens de wet. In hoofdstuk 5 kunt u meer teruglezen over oudercontacten. Welke contacten hebben ouders zoals met de vestiging? Leeswijzer: Waar ‘ouders’ staat beschreven, bedoelen wij ook verzorgers. Bij ‘hij’ en ‘zijn’, kan ook ‘zij’ en ‘haar’ worden gelezen. Dit beleid is tot stand gekomen in overleg met het team en is ter advies voorgelegd aan de oudercommissie van Plancius.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
1
1 ONZE PEDAGOGISCHE UITGANGSPUNTEN Op Plancius vinden we het belangrijk dat kinderen zichzelf kunnen zijn, hun eigenheid kunnen tonen en zich in een veilige omgeving op hun best kunnen ontwikkelen. Niet de prestatie telt, maar de weg erheen. Ieder kind doet dat op zijn eigen tempo, met hulp en begeleiding van de pedagogisch medewerker. Zij creëren een uitdagende omgeving voor ieder kind. 1.1 Piramide Plancius werkt met het Piramide-programma. Piramide is een door Amsterdam erkend programma voor Voor- en Vroegschoolse Educatie (VVE). Het past bij de ambitie van de gemeente Amsterdam om ieder kind een succesvolle schoolloopbaan te laten doorlopen. Voor- en vroegschoolse educatie richt zich op peuters en kleuters met een taalachterstand. Door VVE kunnen kinderen op een speelse manier hun taalachterstand inhalen, wat zorgt voor een goede start op de basisschool. Maar het VVE programma is ook geschikt voor kinderen zonder taalachterstand en is een goede manier om ontwikkelingsgericht te werken binnen de kinderopvang. We bieden Piramide aan kinderen vanaf 2,5 jaar. Doordat de jongere kinderen ook meedoen aan alle activiteiten, profiteren zij ook van het aanbod. Piramide is een methode om kinderen spelenderwijs te laten leren. Hierin steunen we kinderen die het nodig hebben, of we dagen degene die meer kunnen juist uit. Kinderen die extra steun nodig hebben, krijgen individuele hulp. Deze hulp komt van een vaste pedagogisch medewerker uit het team die preventief activiteiten doet met de kinderen. Voorafgaand aan deze activiteit bereid deze pedagogisch medewerker de kinderen op een andere manier voor. Voor hen die wat verder zijn, zijn er de activiteiten voor pientere kinderen. Ieder kind kan zo op zijn eigen tempo leren. Door een combinatie van vrij spel en gezamenlijke activiteiten helpen we kinderen grip op de wereld te krijgen. Dit doen we in meerdere thema’s gedurende een jaar. Ieder thema is opgebouwd in vier stappen: 1. Oriënteren: kinderen maken kennis met het thema. We maken kinderen nieuwsgierig met activiteiten. We beginnen dicht bij de leefwereld van kinderen. 2. Demonsteren: We laten kinderen enkele basale kenmerken van het thema ontdekken. We laten kinderen verschillende ervaringen opdoen, we gebruiken hiervoor alle zintuigen. 3. Verbreden: Kinderen gaan toepassen wat ze hebben geleerd over het thema. 4. Verdiepen: We dagen kinderen uit problemen op te lossen en de opgedane kennis en ervaring toe te passen. In deze thema’s is veel aandacht voor taal, rekenen, motoriek en sociaal-emotionele ontwikkeling, maar ook voor muziek, dans en beeldende activiteiten. Het gaat binnen Piramide om het welzijn van het kind, en daarom is er ruimte om je als kind te ontwikkelen op alle mogelijke gebieden. In de praktijk betekent dit dat we aandacht hebben voor alle ontwikkelingsgebieden van een kind. Er wordt dus niet alleen op gelet of het kind goed leert praten of tellen, maar ook of het prettig met andere kan omgaan en plezier heeft in het spel. Jonge kinderen leren het meest van activiteiten die aansluiten bij hun belevingswereld en interesses. Misschien kan een kind fantastisch tekenen, of wil het graag muziek maken. Ieder kind wordt vanaf tweeënhalf jaar jaarlijks geobserveerd middels een methode passend bij Piramide. In de periode tussen de drie en vier jaar observeren we de kinderen twee keer. Kinderen onder de 2,5 jaar observeren wij ook jaarlijks. Dit gebeurt met een methode waarbij we naar het welbevinden van kinderen in situaties kijken.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
2
2 PEDAGOGISCHE DOELEN In de wet kinderopvang (2005) worden vier pedagogische basisdoelen beschreven van professor J.M.A. Riksen-Walraven die gelden voor de hele kinderopvang. De doelen zijn: - Het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid aan een kind - Gelegenheid bieden tot het verwerven van persoonlijke competenties - Gelegenheid bieden tot het verwerven van sociale competenties - Gelegenheid bieden om zich normen, waarden en de cultuur van de samenleving eigen te maken Deze doelen vormen het fundament van de pedagogische opdracht van de kinderopvang. In dit hoofdstuk leest u hoe deze basisdoelen uitgewerkt zijn in de dagelijkse praktijk. 2.1 Het bieden van een gevoel van emotionele veiligheid aan een kind Wij willen kinderen een plek bieden waar zij zich veilig en vertrouwd voelen. Kinderen die zich veilig voelen, ontwikkelen zich op hun best. De voorwaarden om deze basis te kunnen bieden doen we op verschillende manieren: - We vangen kinderen op in stamgroepen met vaste pedagogisch medewerkers. Zo kunnen kinderen (en ouders) een vertrouwensrelatie aangaan met elkaar - Voorafgaand aan de plaatsing, nemen we de tijd om te wennen aan elkaar - We werken volgens een vaste dagindeling. Het geeft structuur en houvast - We vragen ouders om kinderen voor 9.30uur te brengen, en na 16.00uur op te komen halen. We starten de dag samen, en eindigen deze samen. Zo zit een kind de hele dag met dezelfde kinderen in de stamgroep - We nemen de tijd voor overdracht in de ochtend. We wisselen graag informatie uit met ouders over hoe het gaat met het kind, en we bouwen graag aan een goede relatie met ouders. Een goede relatie tussen de ouders en de pedagogisch medewerker geeft het kind vertrouwen dat het op een goede plek is - Spullen staan op een vaste plek. Kinderen weten waar ze iets kunnen vinden, of opruimen. De eigen spullen van een kind zitten altijd in zijn bakje, zijn jas hangt op dezelfde plek op de kapstok - Onze medewerkers creëren een prettige sfeer op de groep door deze gezellig aan te kleden, schoon en overzichtelijk te houden. Ook hanteren we een aantal vaste regels, zodat kinderen weten wat er van hen wordt verwacht. Wennen Bij de start van een kind op Plancius, starten we met een wenperiode. Tijdens deze periode kan een kind (en zijn ouders) wennen aan de nieuwe omgeving en aan de pedagogisch medewerker. Voorafgaand aan de wenperiode, vind een plaatsingsgesprek plaats. Ouders krijgen dan te horen in welke stamgroep hun kind wordt geplaatst. Hierbij zijn de ouder(s), het kind en een van de pedagogisch medewerker van de groep waar het kind geplaatst is, aanwezig. Tijdens dit gesprek wordt er informatie uitgewisseld over de opvoeding, het kind, het dagverblijf en er worden in overleg afspraken gemaakt om te komen wennen. Deze worden vastgelegd in een wenschema. Ieder kind kan acht uur komen wennen voorafgaand aan de periode van plaatsing. Hiervoor worden geen extra kosten gerekend en wordt er rekening gehouden met de bezetting en de geldende beroepskrachtkindratio. Afhankelijk van hoe het wennen verloopt, kan er gekozen worden om extra wenmomenten in te plannen. Dagstructuur Om de kinderen structuur en houvast te geven, werken we met een vaste dagindeling. Deze maken we kenbaar aan de ouders en kinderen middels de dagkaarten op de groep. Tussen 8.00uur – 9.30uur worden alle kinderen gebracht. Bij binnenkomst wordt de jas op een vaste plek op de kapstok gehangen en het kind en zijn ouders worden verwelkomd op de groep. Ouders worden uitgenodigd om even te blijven op de groep, zodat er de tijd is voor een overdracht tussen de ouders en de pedagogisch medewerker, Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
3
er de mogelijkheid is om samen een boekje te lezen of een puzzel te maken. Daarna nemen we met elkaar afscheid en is er ruimte voor vrij spel. Doordat alle spullen op de groep een vaste plek hebben, kunnen kinderen zich met vertrouwen door de ruimte bewegen. We starten de dag om 9.30uur met elkaar aan tafel. We eten fruit of een cracker en drinken een beker sap, lauwe thee, of water. Om 10uur gaan we naar de wc, of verschonen de kinderen. Hierop aansluitend volgt een periode van vrij of gestructureerd spel. Rond 11.30uur gaan we aan tafel voor de lunch. Vier dagen per week eten we warm, op maandag een gezonde broodmaaltijd met een beker melk. Rond 12.30uur gaan de kinderen die ’s middags slapen, naar bed. De kinderen die rusten, doen dit op een stretcher op de groep, de kinderen die opblijven spelen rustig op de groep. Rond 15.00uur komen de middagslapers uit bed. Als iedereen is aangekleed gaan we aan tafel en eten we een cracker of fruit met een beker yoghurt of water. Als we klaar zijn met dit tafelmoment is er weer ruimte voor vrij of gestructureerd spel totdat de ouders de kinderen komen ophalen. In de verticale groepen hebben de pedagogisch medewerker te maken met kinderen tussen de 0 en vier jaar en dus met verschillende ontwikkelingsfasen. Daarom kiezen we voor een individuele benadering: wat heeft een kind nodig? De hele jonge kinderen eten en slapen op eigen tijden. Het ritme van jonge kinderen wordt in overleg met de ouders vastgesteld en gevolgd. Inrichting Om de zelfstandigheid van kinderen te bevorderen, bieden we zoveel mogelijk speelgoed en speelmateriaal aan op kindhoogte. Dit betekent dat kinderen bijna overal zelf bij kunnen. Ook hebben de groepsruimtes en overige speelruimtes steeds dezelfde indeling. Zo heeft alles een vaste plek, waardoor kinderen makkelijk spullen kunnen vinden, en het tijdens het opruimen helder is wat waar thuis hoort. Deze vaste indeling van de ruimte, en de vaste plek van spullen zorgt ervoor dat kinderen zich veilig voelen in de ruimte. Buiten delen alle kinderen de speelplaats. Om de veiligheid van de kleinsten te waarborgen, en ervoor te zorgen dat de groten ongestoord hun gang kunnen gaan, is er speciaal voor de kleinsten een plek waar zij rustig kunnen verblijven. Regels en afspraken Regels en afspraken hebben we niet voor niets. Enerzijds leren we kinderen omgaan met deze regels en afspraken omdat we hier overal in de wereld mee te maken hebben. Anderzijds scheppen regels en afspraken belangrijke voorwaarden voor kinderen zodat zij weten wat er van hen wordt verwacht. Deze kaders bieden veiligheid: een kind weet hierdoor wanneer hij iets fout doet, of goed. Bij paragraaf ‘2.4 Kinderen gelegenheid bieden om zich waarden, normen en cultuur van de samenleving eigen te maken’ kunt u hier meer over lezen. Zelf grenzen aangeven We leren kinderen ook zorg te dragen voor hun eigen emotionele veiligheid. Dit doen we door kinderen te leren hun eigen grenzen aan te geven. Dit doen de pedagogisch medewerkers samen met kinderen, maar ook door kinderen alleen hun grenzen aan te laten geven. Ook leren we andere kinderen deze grenzen te respecteren.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
4
2.2 Gelegenheid bieden tot het verwerven van persoonlijke competenties Ruimtegebruik De groepsruimtes zijn ingericht in hoeken. Zo hebben we bijvoorbeeld een huishoek en een bouwhoek. Door deze hoeken wordt het spel afgebakend en duidelijk en kunnen kinderen gericht spelen. Volgens het programma van Piramide vullen we de hoek aan met materiaal passend bij het thema en stimuleren we het spel middels de stappen van Piramide: oriënteren, demonsteren, verbreden en verdiepen. Door het vrije spel van kinderen met deze stappen te benaderen, bevorderen we de zelfstandigheid, zelfredzaamheid, oplossend vermogen en brengen we denkstrategieën aan bij kinderen. Materiaal en speelgoed Naast speelgoed, is er ook levensecht materiaal aanwezig: spullen die volwassenen in het dagelijkse leven ook gebruiken. Hierdoor komen kinderen ook tot levensecht spelen. De combinatie van speelgoed en levensecht materiaal past bij de hoek en het thema waarmee gewerkt wordt en sluit aan op de belevingswereld van kinderen. Iedere hoek heeft een gevarieerd en rijk aanbod waardoor ieder kind op zijn eigen wijze de hoek kan benaderen. Hiermee gaan kinderen onbewust aan de slag met het ontwikkelingsgebied van zijn keuze. Voor zowel het speelgoed, als het levensechte materiaal is er voor alle ontwikkelingsfasen van een kind iets aanwezig. Spelaanbod en activiteiten Het vrij spelen wordt afgewisseld met een gestructureerd aanbod van spel en activiteiten. Rol van de pedagogisch medewerker De pedagogisch medewerker creëert een prettige omgeving. In deze omgeving kunnen kinderen zelf keuzes maken waarmee zij willen spelen. De pedagogisch medewerkers zorgen ervoor dat het materiaal in de hoeken wordt aangepast op het thema waarin gewerkt wordt. Een kind bepaalt waar het mee speelt, de pedagogisch medewerker helpt een handje als het maken van keuzes moeilijk is, of daagt kinderen uit tot het spelen met iets nieuws. Als het spel dreigt vast te lopen springt de pedagogisch medewerker bij om mee te spelen of nieuwe ideeën aan te dragen. Ook wanneer de pedagogisch medewerker door observatie opmerken dat de ontwikkeling van de persoonlijke competentie extra aandacht nodig heeft, zullen we kinderen hierbij helpen. Dit kan bijvoorbeeld door eenop-een activiteiten op de groep. Samenwerking met ouders In de ontwikkeling en verzorging van kinderen zoeken we de samenwerking op me ouders. In het kader van de ontwikkeling van de persoonlijke competentie vergroot de samenwerking met ouders de effectiviteit van het leerproces. Ouders worden door de pedagogisch medewerker geïnformeerd over het thema waar wij me bezig zijn en krijgen een ouderbrochure uitgereikt met informatie over het thema, en activiteiten voor thuis.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
5
2.3 Gelegenheid bieden tot het verwerven van sociale competenties Op de groep hebben kinderen te maken met andere kinderen, pedagogisch medewerkers en stagiaires. Ook zien zij tijdens het brengen en halen andere ouders. Er is de hele dag door sprake van interactie tussen alle partijen. Tijdens deze interactie leren kinderen sociale kennis en vaardigheden door anderen na te doen, en door zelf te doen. Door de verticale leeftijdsopbouw van de groepen, leren kinderen van kinderen met een andere leeftijd. Vrij spel en gestructureerde activiteiten Kinderen kiezen tijdens het vrij spel niet alleen waar zij mee willen spelen, maar zij kiezen ook met wie ze spelen. Veelal zoeken ze hun leeftijdsgenootjes op, maar door de verticale leeftijdsopbouw, kan dit ook een broer(tje) of zus(je) zijn. Tijdens dit vrije spel, leren kinderen communiceren, samenwerken, anderen helpen, conflicten oplossen en voorkomen. Niet alleen tijdens het vrij spelen ontwikkelen kinderen de sociale competentie, dit gebeurt ook tijdens gestructureerde momenten. Tijdens het eten voeren we met elkaar een gesprek en tijdens een knutselactiviteit overleggen we met elkaar hoe we iets doen. Samen of alleen Soms spelen kinderen alleen. Dit kan omdat zij hier zelf voor kiezen. In het kader van de ontwikkeling van de sociale competentie stimuleren we samenspel, maar accepteren ook dat kinderen alleen willen spelen. Kinderen leren van de groep mensen om zich heen. De volwassenen hebben hierin een voorbeeldfunctie. Kinderen kunnen dit gedrag observeren om dit vervolgens na te doen. Om een goed beeld te krijgen van de ontwikkeling van de sociale competentie van kinderen, observeren wij hen. Meer informatie over observeren staat beschreven in hoofdstuk 4.5 ‘Observeren’. Wanneer de ontwikkeling van de sociale competentie aandacht nodig heeft, begeleiden wij het kind in het spel om hem een handje helpen het makkelijker te maken.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
6
2.4 Kinderen gelegenheid bieden om zich waarden, normen en cultuur van de samenleving eigen te maken Hoe gaan we met elkaar om? De omgang met elkaar op Plancius wordt gekenmerkt door respect, gelijkheid en (emotionele) veiligheid voor iedereen. Corrigeren en belonen van gedrag Goed gedrag wordt bij kinderen beloond. Dit kan op verschillende manieren door bijvoorbeeld een compliment, een glimlach of een aai over de bol. Het accent ligt op het belonen van goed gedrag, niet op het corrigeren van ongewenst gedrag. Daarom maken we afspraken met kinderen, zodat ze weten wat er van hen verwacht wordt en ze hierna kunnen handelen. Op een positieve manier worden deze regels kenbaar gemaakt aan kinderen bij het corrigeren van gedrag: kinderen worden uitgelegd wat ze niet goed doen en de pedagogisch medewerker verteld wat er wél wordt verwacht. De pedagogisch medewerkers bespreken met kinderen wat het effect van hun gedrag is op de omgeving. Bij het corrigeren van gedrag keuren we alleen het gedrag af, niet het kind. Het realiseren van een (emotioneel) veilige omgeving voor alle kinderen staat voorop. Feesten en rituelen Op Plancius hebben we verschillende feesten en rituelen. Deze feesten en rituelen vieren we enerzijds zodat kinderen belangrijke feesten leren kennen die bij de kinderen thuis worden gevierd. Anderzijds om herkenbare, terugkerende handelingen te geven aan een levensgebeurtenis, zoals een verjaardag of de geboorte van een broertje of zusje. Hoe dan ook gaat het om de gemeenschappelijke ervaring. Wanneer een kind start op de locatie heten we het welkom met een poster op de deur. Wanneer een kind het dagverblijf verlaat, vieren we een afscheidsfeestje. Dit doen we met slingers en een lied. Als dit samengaat met de vierder verjaardag van een kind, vieren we deze vaak samen. Als kinderen jarig zijn, vieren we met de groep de verjaardag van het kind. Een kind mag de hele dag op de verjaardagsstoel zitten en krijgt een feestmuts. We versieren de groep, zingen liedjes er mag getrakteerd worden. Kinderen krijgen ook een cadeautje. Ook vieren we gedurende het jaar verschillende feesten, zoals Pasen, Sinterklaas en Kerstmis. Allen gaan gepaard met verschillende (knutsel)activiteiten. Zo zoeken we met Pasen eieren in de tuin, komen Sint en Piet op het dagverblijf en staat er met Kerstmis op iedere groep een kerstboom. Bij Piramide hebben de thema’s een terugkerend karakter. Ieder jaar bestaat uit dezelfde thema’s. Wanneer kinderen vier jaar lang op Plancius komen, maken zijn de thema’s meerdere malen mee. Hierdoor worden de thema’s herkenbaar.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
7
3 OPVANG 3.1 Groepen Op kinderdagverblijf Plancius werken we met stamgroepen, met twee vaste pedagogisch medewerkers per dag aanwezig en maximaal 12 kinderen. Gedurende een week kent de stamgroep niet meer dan drie vaste pedagogisch medewerkers. Al onze groepen zijn verticaal opgebouwd, wat betekent dat er kinderen van alle leeftijden zijn tussen de twee maanden en vier jaar. De voertaal op de groepen is het Nederlands. 3.2 Open deurenbeleid De kinderen verblijven met de stamgroep in een vaste ruimte. Dit draagt bij aan het gevoel van emotionele veiligheid van een kind. Aanvullend op deze vaste ruimte, wordt er door alle groepen regelmatig in andere ruimten gespeeld, wij noemen dit het open deurenbeleid. Tijdens het open deurenbeleid: - spelen we op verschillende groepen, als de tussendeuren open staan - spelen we op de gang, als aanvulling op de groepsruimten - doen we activiteiten op de gang in kleine groepjes - spelen we in de bso-ruimtes - doen we een activiteit in het atelier - spelen we buiten in onze eigen tuin - nemen we deel aan gezamenlijke groepsactiviteiten zoals een sinterklaasviering, of een kerstlunch Het doel van dit open deurenbeleid is om de samenwerking tussen de groepen te bevorderende en wereld van een kind te vergroten doordat hij deel kan nemen aan de activiteiten die op een andere groep georganiseerd worden. Het spelen in de algemene ruimten is altijd onder toezicht van minimaal een pedagogisch medewerkers. 3.3. Inzet pedagogisch medewerkers Hoeveel pedagogisch medewerkers er per dag worden ingezet, is afhankelijk van het aantal kinderen op de groep en de leeftijd van deze kinderen. De samenhang hiertussen ligt vastgelegd in de Beleidsregels kwaliteit van de wet kinderopvang en heet de Beroepskracht –kindratio. Deze regels zijn als volgt: 0 – 1 jaar: 1 pedagogisch medewerker aanwezig per 4 kinderen 1 – 2 jaar: 1 pedagogisch medewerker aanwezig per 5 kinderen 2 – 3 jaar: 1 pedagogisch medewerker aanwezig per 8 kinderen 2 – 4 jaar: 1 pedagogisch medewerker aanwezig per 8 kinderen Wij berekenen de beroepskracht–kindratio met de rekentool www.1ratio.nl In de praktijk stemmen we de personele bezetting af op het werkelijk aanwezige aantal kinderen. Wij houden altijd rekening met de situatie en behoeften op een groep van de individuele kinderen. Op het dagverblijf werken de pedagogisch medewerkers met de volgende diensten: Vroege dienst: 8.00 uur – 16.30 uur Late dienst: 9.30 uur – 18.00 uur Tussendienst: 9.00 uur – 17.30 uur Alle diensten hebben een half uur pauze, welke plaatsvinden tussen 13.00uur en 15.00uur. Alle pedagogisch medewerkers hebben een diploma dat kwalificeert voor de kinderopvang, dit geldt voor vaste teamleden en pedagogisch medewerkers en invalmedewerkers. Alle medewerkers werkzaam op Plancius zijn in het bezit van een geldige VOG. Ook hebben we een eigen kok. Vier dagen per week kookt hij een verse warme maaltijd voor de kinderen. Daarnaast is er een manager kinderdagverblijf. Beiden zijn in het bezit van een geldige VOG. Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
8
Het kinderdagverblijf is een leerbedrijf voor leerlingen met kindgerichte studies, zoals deze staan omschreven in de CAO. Wij bieden leerlingen de mogelijkheid de vaardigheden te leren die ze nodig hebben om als gekwalificeerd pedagogisch medewerker in de kinderopvang te kunnen werken. Per groep is er maximaal één stagiaire per dag aanwezig. 3.4 Het samenvoegen van groepen Op Plancius ondernemen de groepen veel activiteiten samen, dit staat beschreven onder het kopje ‘open deurenbeleid’. Hierdoor kent iedereen elkaar. Naast dat een kind de vaste pedagogisch medewerker heeft, zijn de andere pedagogisch medewerkers uit het team hem ook niet vreemd. We zetten zoveel mogelijk vaste pedagogisch medewerkers in te zetten, en maken gebruik van bekende invallers uit onze eigen invalpool. Het komt voor dat er op een dag minder kinderen aanwezig zijn dan de maximale bezetting. Als dit zes kinderen of minder zijn, kan er een pedagogisch medewerker alleen staan op een groep. Indien dit op meerdere groepen op dezelfde dag het geval is, voegen we de volledige stamgroepen samen tot één groep. Dit doen we altijd met de volgende combinaties: Groepen
Maximaal aantal kinderen
Zeester + Strandhuis Zeepaard + Strandbal
12 12
Aantal pedagogisch medewerkers 2 2
3.5 Extra dag(delen) opvang Kinderen worden in een vaste stamgroep geplaatst. Wanneer er behoefte is aan een dag extra opvang wordt er gekeken of dit mogelijk is. De voorwaarde is dat het maximale aantal kinderen van de vaste stamgroep niet wordt overschreden. Indien dit wel het geval is en er toch behoefte is aan extra opvang kan de opvang plaats vinden in een andere stamgroep. Ouders dienen hiervoor voorafgaand aan de opvang schriftelijk toestemming te geven middels het formulier ‘toestemming ouders extra kinderopvang in andere groep dan eigen stamgroep’ voor de duur van de opvang. Als de extra opvang buiten de stamgroep een meer structurele aard heeft, wordt dit contractueel vastgelegd. De ouder ontvangt hiervoor dan een aanvullende plaatsingsovereenkomst. 3.6 Voedingsbeleid Op het dagverblijf eten we zoveel mogelijk biologisch. Groenten en fruit halen we op de markt, waardoor er voornamelijk groenten en fruit uit het seizoen wordt gegeten. In de ochtend of middag serveren we afwisselend fruit of een crackertje; kinderen eten sowieso iedere dag fruit. Bij deze tussendoortjes serveren we lauwe thee, water, diksap of zuivel als melk of yoghurt. De variatie op de dag staat hierbij voorop. Op het kinderdagverblijf wordt vier dagen per week warm gegeten tijdens de lunch. Deze maaltijden worden vers bereid door onze eigen kok. Hij stelt wekelijks het menu samen wat bestaat uit een gevarieerd en gezond aanbod. Op de dag dat er niet warm wordt gegeten, serveren we een gezonde broodmaaltijd met brood van de bakker. Kinderen eten van hun eigen bord, tijdens de warme maaltijd met eigen bestek. In overleg met ouders wordt het maximum bepaald wat een kind eet. Binnen dit maximum geven kinderen zelf aan of zij meer of minder willen eten.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
9
3.7 Samenwerking met anderen We werken samen met brede school de Zeeheld. Omdat de meeste kinderen van Plancius naar deze school doorstromen, is er gekozen onze VVE-methode aan te passen op de methode die zij gebruiken: Piramide. Met hen hebben we ook regelmatig overleg in het kader van de voor- en vroegschoolse educatie. Met alle scholen waar kinderen na de dagopvang naartoe gaan, organiseren we een (warme) overdracht van de opvang, naar de basisschool. Dit doen we door het overdrachtsformulier het Uniform Amsterdamse Voorblad. Op dit formulier geven we aan hoeveel uren voorschool het kind heeft gehad en welke aandachtspunten er zijn in het leerproces. Dit formulier wordt opgesteld in overleg met ouders. In het pand bevinden zich ook de peuterspeelzaal de Eilanden van IJsterk, en naschoolse opvang Plancius van Brood & Spelen. Als kinderen na hun vertrek op het dagverblijf gebruik gaan maken van de naschoolse opvang in het gebouw, kunnen we in overleg met de naschoolse opvang en ouders, kinderen hier laten wennen. Sommige kinderen maken gebruik van de peuterspeelzaal én de dagopvang.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
10
4 KWALITEIT EN VOORWAARDEN De kinderopvang moet voldoen aan de eisen gesteld in de wet kinderopvang het convenant voor de kinderopvang. In dit hoofdstuk staat beschreven hoe de wet en het convenant vormgegeven worden op het dagverblijf. 4.1 Vier ogenprincipe Hier vier ogenprincipe wordt op het dagverblijf geborgd doordat men door de vele ramen in deuren en muren eenvoudig naar binnen kan kijken in de groepsruimten en in de slaapkamers. Zo is er altijd toezicht. We kunnen niet alleen met elkaar meekijken, maar we kunnen elkaar ook horen; we maken gebruik van babyfoons. Dit gebeurt op de slaapkamers, maar ook wanneer er een pedagogisch medewerker alleen werkt op een groep. Er is een open aanspreekcultuur. Het contact is persoonlijk en er zijn korte communicatielijnen. We lopen regelmatig bij elkaar naar binnen. De locatie heeft een eigen manager die pedagogisch medewerkers kan aanspreken op niet passend gedrag, maar ook de pedagogisch medewerkers spreken elkaar aan op niet passend gedrag. Door de aanwezigheid van stagiaires, een kok en de manager zijn er extra ogen. Eens per jaar nemen alle pedagogisch medewerkers de meldcode kindermishandeling door. Daarnaast wordt jaarlijks de risico inventarisatie sociale veiligheid opgemaakt, waarin een inventarisatie wordt gedaan op de gebieden psychisch welbevinden, kindermishandeling en het gevoel van veiligheid. 4.2 Achterwachtregeling en calamiteiten Op Plancius zijn gedurende openingstijden altijd twee volwassenen aanwezig, waarvan minimaal één pedagogisch medewerker. Zo kan er – in geval van een calamiteit – altijd iemand hulp verlenen. Het protocol calamiteiten kunt u vinden in het kwaliteitshandboek wat ter inzage ligt op de groepen en op kantoor. In geval van nood kan de pedagogisch medewerker een beroep doen op de manager of, indien afwezig, op de achterwachtmanager. Dit is een manager van een ander kinderdagverblijf van IJsterk kinderopvang. Deze achtwachtmanager kan in 15 minuten aanwezig zijn op de vestiging. Op Plancius is er iedere dag minimaal een pedagogisch medewerker aanwezig die in het bezit is van een diploma bedrijfshulpverlening. Ongeveer de helft van het team bezit het diploma voor bedrijfshulpverlening. 4.3 Huisregels Jaarlijks wordt er een risico-inventarisatie gedaan met betrekking tot de gezondheid en veiligheid op Plancius. Het team is samen met de ouders en andere bezoekers verantwoordelijk voor de waarborging van de veiligheid en gezondheid. We hebben huisregels opgesteld waarin beschreven staat hoe het team, de ouders en bezoekers deze veiligheid en gezondheid kunnen waarborgen. Ouders krijgen deze huisregels uitgereikt tijdens het plaatsingsgesprek en na de jaarlijkse bijstelling toegestuurd als bijlage bij een nieuwsbrief. Bezoekers kunnen op het whiteboard bij de entree kennis nemen van deze huisregels. 4.4 Veilig slapen Bij IJsterk kinderopvang volgen we het protocol ‘veilig slapen en wiegendoodpreventie tijdens kinderopvang’ van de Stichting Wiegedood. Kinderen worden altijd op hun rug en in een katoenen slaapzak te slapen gelegd, we bakeren niet in. Dit doen we alleen wanneer hier een indicatie voor is van een arts. Ouders worden over dit protocol geïnformeerd tijdens het intakegesprek en tekenen het formulier ‘veilig slapen en inbakeren van jonge kinderen’. Op het moment dat een kind zelfstandig om en om kan rollen, draaien we een kind niet terug, wanneer het op zijn buik ligt te slapen.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
11
Iedere 10 à 15 minuten controleren we in de slaapkamer, en er staat op iedere slaapkamer een babyfoon waardoor de slaapkamer altijd in verbinding is met de groep. 4.5 Observeren De kinderen tot drie jaar, observeren we eens per jaar. We observeren de kinderen eens per jaar om stil te staan bij alle ontwikkelingsfasen van een kind en deze schriftelijk vast te leggen. Dit doen we in de periode januari – maart. Tijdens deze observatie gebruiken we de observatiemethode Welbevinden in Situaties. We observeren de kinderen op verschillende momenten per dag. Tijdens deze observatie komen alle ontwikkelingsgebieden voorbij, gekoppeld aan de vier pedagogische basisdoelen zoals gesteld in de wet kinderopvang. Deze observatie wordt schriftelijk vastgelegd en gearchiveerd in het kinddossier. Voor de kinderen vanaf drie jaar gebruiken we het volgsysteem Peuterestafette. Dit past bij de voor- en vroegschoolse educatie. Met peuterestafette kunnen pedagogisch medewerkers op een systematische manier een beeld beschrijven van de ontwikkeling van peuters. Naar aanleiding van een observatie, bieden we ouders een gesprek aan. Hierover leest u meer in hoofdstuk 5. 4.6 Bijzonderheden in de ontwikkeling of andere problemen Niet alleen tijdens de observatiemomenten volgen we de ontwikkeling van kinderen, dit doen de pedagogisch medewerkers het hele jaar door. Indien er bijzonderheden in de ontwikkeling bij een kind worden gesignaleerd, bespreken we dit met de ouders. Als de manager, ouders en de pedagogisch medewerkers het nodig achten, vindt er een extra observatie plaats om meer duidelijkheid te krijgen. Zonodig kunnen de manager en de pedagogisch medewerker ouders passend doorverwijzen naar een instantie uit hun sociale kaart.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
12
5 OUDERCONTACTEN Van het aanmelden van een kind, tot het afscheid nemen bij vertrek: in de tussenliggende periode hebben we op verschillende manieren contact met ouders. We willen hiermee een goede samenwerking in de opvoeding organiseren, ten gunste van het kind. In dit hoofdstuk staat beschreven hoe wij dit doen. 5.1 De start Voorafgaand aan de plaatsing van een kind, is er vaak al contact geweest tussen de ouders en het dagverblijf. De ouder heeft zich ingeschreven en heeft het kinderdagverblijf gezien tijdens een rondleiding. Er vind een intakegesprek plaats waarin de ouders, het kind en de pedagogisch medewerker kennis maken met elkaar. Er is informatie uitgewisseld en ouders krijgen een mapje mee met informatie. 5.2 communicatie over kinderen Iedere dag dat een kind aanwezig is op het dagverblijf, vind er twee keer een mondelinge overdracht plaats. In de ochtend bij het brengen horen wij graag hoe het met kind gaat en of er bijzonderheden zijn. Op het einde van de dag als een kind wordt opgehaald krijgen ouders van ons te horen hoe de dag is geweest. We nemen hier op beide momenten de tijd voor. Zoals in hoofdstuk 4 beschreven, observeren we alle kinderen. Dit doen we om te kijken hoe ze zich ontwikkelen en of ze zich wel bevinden. Afhankelijk van de leeftijd, doen we dit een of twee keer per jaar. Naar aanleiding van deze observatie bieden we ouders een gesprek aan om de uitkomsten van deze observatie te bespreken. Ouders en de pedagogisch medewerker bepalen hier samen waarover wordt gesproken. Indien de pedagogisch medewerker of ouders behoefte hebben aan een extra gesprek, is dit altijd mogelijk. 5.3 communicatie over het dagverblijf Eens per zes weken verschijnt de nieuwsbrief van Plancius. Deze wordt digitaal verstuurd door de manager aan alle ouders van het dagverblijf. In deze nieuwsbrief staat informatie over activiteiten op het dagverblijf en er worden mededelingen gedaan. Daarnaast kan er groepsgebonden informatie worden verspreid via de mail, of ouders worden geïnformeerd via brieven op de groep. 5.4 Ouderactiviteiten Een keer per jaar wordt er een ouderavond georganiseerd rondom een thema. Dit thema wordt vastgesteld in overleg met de oudercommissie en het team. Daarnaast is er het jaarlijkse zomerfeest en de kerstborrel. Alle ouders en kinderen zijn welkom, er worden verschillende activiteiten georganiseerd. 5.5 De oudercommissie De oudercommissie van Plancius bestaat uit vier tot zeven ouders die actief betrokken zijn bij het dagverblijf. Zij brengen gevraagd en ongevraagd adviezen uit op de onderwerpen waarop zij adviesrecht hebben. Deze zijn vastgesteld in het reglement oudercommissies van IJsterk. Zij vormen een klankbordgroep voor alle ouders en vertegenwoordigen hen bij de vergaderingen met de manager van het dagverblijf. De oudercommissie en de manager vergaderen ongeveer vier keer per jaar met elkaar. Naast het uitbrengen van advies, helpen zij ook mee in de organisatie van bijvoorbeeld de ouderactiviteiten. De oudercommissie wordt aan nieuwe ouders voorgesteld middels een pamflet, welke wordt overhandigd tijdens het plaatsingsgesprek.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
13
5.6 Klachten Als ouders niet tevreden zijn over de opvang, horen we dit graag. Met de betrokken pedagogisch medewerkers, ouders en de manager bespreken en behandelen we de klacht en kijken hoe we de klacht kunnen oplossen. Ouders vullen hiervoor een klachtenformulier in. Het klachtenreglement en het klachtenformulier van IJsterk zijn terug te vinden op de website. Indien de klacht niet naar tevredenheid wordt opgelost of behandeld, of de ouders willen deze klacht niet met de locatie bespreken, hebben zij de mogelijkheid om rechtstreeks bij de onafhankelijke Stichting Klachtencommissie Kinderopvang (SKK) een klacht in te dienen. IJsterk Kinderopvang is aangesloten bij deze stichting. 5.7 Exitgesprek Wanneer een kind vertrekt, wordt ouders een eindgesprek aangeboden. Tijdens dit gesprek wordt de opvang geëvalueerd. Indien een kind doorstroomt naar een school, wordt het Amsterdamse Uniforme Voorblad doorgesproken. Hierop wordt aangegeven hoeveel uur een kind voorschool heeft genoten en wordt het laatste observatieverslag bijgevoegd. Ouders nemen dit blad mee en overhandigen dit aan school.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
14
TOT SLOT Dit pedagogisch beleidsplan is een levend document en wordt bijgesteld wanneer er in de praktijk een wijziging plaats vind in de wet- en regelgeving, en in de werkwijze. De pedagogisch medewerkers en de oudercommissie worden betrokken bij het aanpassen en vaststellen van dit pedagogisch beleidsplan.
Pedagogisch beleidsplan kinderdagverblijf Plancius – januari 2015
15