PEDAGOGISCH BELEID DAGVERBLIJVEN
Nr.: C 100 ABC boek: Praktijk
Uitgiftedatum
: september 2005, wijziging januari 2007, wijziging september 2009, wijziging juni 2012 Aantal blz. : 23 Aantal bijlagen : 2- wettelijke normen en dagindeling Doel van de procedure : vastleggen pedagogische visie, uitgangspunten en voorwaarden. Proceseigenaar : vestigingsmanagers en stafmedewerker
KINDERDAGVERBLIJVEN DE CIRKEL
Almelo September 2005, aanvulling januari 2007, wijziging 2009, wijziging juni 2012
Inhoud Voorwoord
3
Inleiding
5
Visie op ontwikkeling van kinderen
6
De groep Groepssamenstelling Leeftijdgerichte activiteiten Baby’s in de groep Kinderen met een handicap Groepsgrootte Dagindeling Sociale vaardigheden Feesten
7 7 8 8 8 9 9 9
Spelen is leren Zintuiglijk spel Sociaal spel Receptief spel Bewegingsspel Cognitief spel Creatief spel Natuurlijk buitenspelen Rol pedagogisch medewerkers Omgeving
11 11 11 12 12 12 13 13 14 14
Spelen
Pedagogisch medewerker- kind relatie Veiligheid en zorg Het wennen Stimuleren van de ontwikkeling Signalerende taak Communicatie pedagogisch medewerker-kind Overdracht normen en waarden Zindelijkheid Oudercontact
15 16 16 16 19 19 20 22
Bijlage 1 Wettelijke normen voor groepsgrootte en pedagogisch medewerker kind-ratio
24
Dagindeling
25
Bijlage 2
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
2
Voorwoord Kinderopvang De Cirkel is opgericht in 1989 en is uitgegroeid tot een professionele organisatie met een eigen visie op kinderopvang. Kinderopvang De Cirkel biedt drie opvangvormen: kinderdagverblijven voor kinderen tot 4 jaar, buitenschoolse opvang voor kinderen die de basisschool bezoeken en gastouderopvang voor kinderen van 10 weken tot en met de basisschoolleeftijd. Dit pedagogisch beleidsplan beschrijft visie en uitgangspunten van de dagverblijven voor kinderen van 0 tot 4 jaar van Kinderopvang De Cirkel. De buitenschoolseopvang en de gastouderopvang hebben hun eigen beleid, dat overigens vanuit dezelfde basisvisie is beschreven. De Wet Kinderopvang, die 1 januari 2005 van kracht is geworden, verplicht iedere kinderopvanginstelling om de vier uitgangspunten beschreven door Prof. Walraven Riksen te betrekken en tot uiting te laten komen in het pedagogisch beleid. Die vier aspecten zijn de beschrijving van hoe wij bezig zijn met: een gevoel van (emotionele) veiligheid geven, gelegenheid geven tot het ontwikkelen van persoonlijke competentie, gelegenheid geven tot het ontwikkelen van sociale competentie en de kans geven om zich waarden en normen eigen te maken. Totstandkoming In een vijftal bijeenkomsten hebben pedagogisch medewerkers, in wisselende afvaardiging van alle vestigingen, verteld en gediscussieerd over hun werk. De gesprekken in deze vijf bijeenkomsten hadden steeds een andere invalshoek. Te weten: 1. de relatie tussen pedagogisch medewerker en kind; 2. de groepsruimte en de buitenruimte; 3. omgang met kinderen in een groep; 4. activiteiten; 5. spelmateriaal. De informatie en discussie over visie en uitgangspunten vanuit deze vijf invalshoeken vormen de basis voor de totstandkoming van het pedagogisch beleidsplan. Deze basis is vervolgens door alle teams van de dagverblijven en de ORCA (ouderraad van Kinderopvang De Cirkel) getoetst op herkenbaarheid in de praktijk. We kunnen dan ook spreken van een pedagogisch beleidsplan dat binnen de organisatie een breed draagvlak kent. En dat is belangrijk: in de kinderopvang gaat het niet om de woorden, maar om de daden. Termen als respect, veiligheid, openheid, duidelijkheid, plezier, enthousiasme en vertrouwen vormen het kader voor de omgang van het personeel met de aan hen toevertrouwde kinderen. Voor de samenwerking met ouders en voor de samenwerking van het personeel onderling bij de Cirkel zijn het belangrijke uitgangspunten. Deze punten hebben inhoud voor Kinderopvang De Cirkel.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
3
Niet voor niets is het motto van Kinderopvang De Cirkel: DE CIRKEL…………UW KIND CENTRAAL. Het pedagogisch beleidsplan is leidraad voor het ontwikkelen en bewaken van een eenduidige continue pedagogische kwaliteit. Het beleidsplan beschrijft de kaders waarbinnen gewerkt wordt. In de werkplannen, procedures en protocollen wordt een nadere uitwerking gegeven. Zo kunnen klanten en toekomstige gebruikers van onze diensten een beeld krijgen van de wijze waarop er bij Kinderopvang De Cirkel wordt gewerkt. In 2009 is het pedagogisch beleidsplan aangepast met alle nieuwe inzichten en ontwikkelingen. In 2010 en 2011 zal het hele plan herschreven gaan worden.
Daar waar gesproken wordt over ouders worden ook verzorgers bedoeld.
Elly Boerkamp Adjunct directeur Almelo, september 2009
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
4
Inleiding De kernfunctie van Kinderopvang De Cirkel is: “Het bieden van opvang aan en medeopvoeding van kinderen op momenten dat de ouders door werk, studie of anderszins zelf die opvang en opvoeding niet kunnen verzorgen.” In de dagverblijven komen kinderen van 0-4 jaar, waarvan de meeste ouders werken of studeren. Kinderopvang De Cirkel plaatst ook kinderen met een verstandelijke en lichamelijke handicap of op sociaal-medische indicatie. In de eerste levensjaren wordt de basis gelegd voor de verdere ontwikkeling van een kind: een ontwikkeling naar zelfvertrouwen en zelfrespect, zelfstandigheid en van sociale vaardigheden. De dagverblijven leveren een bijdrage aan die ontwikkeling door kinderen een fijne, veilige en leerzame omgeving te bieden, waar ze zichzelf kunnen zijn, zich veilig en vertrouwd kunnen voelen en zich goed kunnen ontplooien. Een veilige en vertrouwde omgeving wordt mede vormgegeven en bepaald door:
De basisgroep: doordat kinderen in een basisgroep verblijven, ontstaat er een sfeer
en situatie die bijdraagt aan de veilige en vertrouwde omgeving voor een kind. De basisgroep is de plek, waar het naar terug keert na een bezoek aan een andere groep of ruimte. Het wennen: de start op het dagverblijf is van groot belang voor het leggen van een basis van vertrouwen. Er wordt mede daarom veel waarde gehecht aan informatie van ouders over hun kind en hoe zij met hun kind omgaan. Het dagritme: biedt houvast en herkenning Speciale plek voor baby’s: De babyperiode is de periode waarin bijzondere aandacht en meer verzorging nodig is. Relatie tussen pedagogisch medewerker en kind: de mate waarin een pedagogisch medewerker een kind aanvoelt en er aandacht voor heeft, bepaalt mede hoe prettig een kind zich voelt in de groep.
In het vervolg van dit beleidsplan zal ingegaan worden hoe de termen inhoud krijgen in de dagelijkse praktijk.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
5
Visie op ontwikkeling van kinderen Ieder kind is uniek. Een eigen individu, dat ter wereld komt met eigen karaktereigenschappen en temperament. De omgeving heeft invloed op het kind. Het karakter of ook wel de eigenheid van het kind is mede bepalend voor hoe de invloed van de omgeving binnenkomt en wat een kind er mee doet. Ieder kind heeft andere prikkels nodig om te ontwikkelen en uit te groeien tot een evenwichtige volwassene. Bij Kinderopvang De Cirkel gaan we uit van de visie dat een kind zich ontwikkelt in wisselwerking met zijn omgeving. Het kind heeft invloed op zijn opvoeders en omgeving, opvoeders en omgeving hebben op hun beurt invloed op het kind. Deze opvatting wordt weergegeven in het “transactionele model”:
opvoeders (ouders, pedagogisch medewerkers)
kind
omgeving
(karakter, temperament)
(gezin, buurt, kindercentrum)
Hoe het kind zich ontwikkelt in de eerste jaren is bepalend voor de verdere levensloop: in die eerste jaren wordt de basis gelegd voor hoe een kind leert keuzes te maken, een eigen mening te vormen, voor zichzelf op te komen, uiten van gevoelens, eerlijk zijn, respect voor zichzelf en anderen. Pedagogisch medewerkers, als professionele mede-opvoeders, zijn zich goed bewust van het unieke van ieder kind, de wederzijdse invloeden in de ontwikkeling van kinderen en hoe die te hanteren.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
6
De groep Groepssamenstelling
Bij Kinderopvang De De Cirkel streven we ernaar dat kinderen zich veilig voelen en het dagverblijf zien als een vertrouwde omgeving waar ze met plezier naar toe gaan. Voor dat gevoel van veiligheid is continuïteit één van de belangrijkste aspecten. Daarom plaatsen we kinderen in een basisgroep waar ze zo lang mogelijk kunnen blijven, met zoveel mogelijk dezelfde pedagogisch medewerkers en groepsgenootjes. De meeste locaties werken met verticale groepen waarin kinderen van 0-4 jaar bij elkaar in de groep verblijven. Er zijn een aantal vestigingen met peutergroepen, waarin kinderen van 3 tot 4 jaar samenkomen. De andere groepen op de locaties met een peutergroep hebben dan verticale groepen met kinderen van 0 tot 3 jaar. Bij Kinderopvang De Cirkel wordt overwegend met verticale groepen gewerkt, omdat: het een kind zoveel mogelijk zekerheden biedt. Gedurende de verblijfsperiode zijn er zo weinig mogelijk wisselingen en veranderingen gewaarborgd. Het kind kan minimaal 3 jaar vanuit dezelfde vertrouwde basisgroep leren en ontdekken. broertjes en zusjes samen in één groep kunnen verblijven. Ouders hebben met minder pedagogisch medewerkers te maken. kinderen met en van elkaar leren. Kinderen leren dat een klein kind minder kan, dat je rekening moet houden met elkaar, dat je elkaar kunt helpen. het kinderen een heel natuurlijke omgeving biedt waarin ze in hun eigen tempo kunnen ontwikkelen en ontdekken. Vlotte baby’s kunnen al lekker spelen in een poppenhoek. Een ouder kind heeft wel eens de behoefte om weer "klein" te mogen zijn. Het is niet raar om even met babyspeelgoed te spelen of om wat voor een reden dan ook ineens weer in de broek te plassen. het minder druk legt op kinderen die achterblijven in hun ontwikkeling. Bovendien biedt de verticale groepsopbouw gelegenheid om juist kinderen die achterblijven in lichamelijke dan wel geestelijke ontwikkeling een plek te geven. het voor de pedagogisch medewerkers afwisselender werken is. Er is een grote afwisseling tussen verzorgen en begeleiden in verschillende ontwikkelingsfasen.
Leeftijdsgerichte activiteiten
In een verticale groep zijn maar een klein aantal leeftijdsgenootjes. Voor de oudere kinderen in de groep (vanaf ± 3 jaar) betekent dit dat de mogelijkheden voor uitdagend spel beperkt zijn, juist omdat er ook rekening gehouden moet worden met de kleintjes. Op sommige vestigingen is daarom gekozen voor het creëren van een aparte peutergroep, op alle vestigingen wordt uitvoering gegeven aan peuteractiviteiten, speciaal voor kinderen vanaf 3 jaar. Daar waar baby’s rondkruipen is een activiteit als knippen of met kleine materialen spelen niet altijd mogelijk. Kinderen van 3 jaar verblijven doorgaans ook al geruime tijd (vaak vanaf de leeftijd van 4 maanden) in dezelfde groep, met dezelfde kinderen en speelgoed. Zij willen wel eens wat anders of meer uitdaging. De jongste kinderen kunnen niet op ieder moment vrij rondkruipen, omdat bijv. oudere kinderen spel doen dat ruimte nodige heeft.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
7
Deze beperkingen van de verticale groep worden ondervangen door leeftijdsgenootjes vanuit verschillende groepen samen te brengen op verschillende momenten gedurende de dag of de week. Dit betekent dat kinderen van dezelfde leeftijd uit verschillende basisgroepen worden samengebracht voor een activiteit die past bij hun leeftijd. Dit kan variëren van een voorbereide, uitgebreide activiteit zoals verven of koekjes bakken, tot een spontane activiteit als rustig zonder de kleintjes bouwen met blokken of het samen buitenspelen met alleen de oudsten. Zo kan ook voor de kleinsten een moment gecreëerd worden om met alleen maar baby’s rustig rond te kruipen in een ruimte of te spelen. Kinderen doen op deze manier andere ervaringen en vaardigheden op. Ze krijgen extra uitdaging en mogelijkheden te experimenteren met vaardigheden waar ze aan toe zijn. In de dagelijkse praktijk wordt kinderen ook spontaan, vaak op initiatief van het kind, de mogelijkheid geboden om met kinderen uit andere groepen te spelen of “op visite te gaan bij de buren”.
Baby’s in de groep
De pedagogisch medewerker gaat uit van het eigen eet-, speel- en slaapritme van iedere baby, in overleg met de ouders. Er wordt geprobeerd om zoveel mogelijk aan te sluiten bij het ritme dat het kind thuis is gewend. Voor elke baby wordt het slaap-, waak- en voedingsritme bijgehouden in het Pi-boekje, zodat ouders die informatie kunnen lezen. De baby's hebben individuele aandacht en verzorging nodig. Ze krijgen die aandacht vooral tijdens het voeden en het verschonen en er wordt tijd gemaakt om even te knuffelen. Bovendien vinden de oudere kinderen het prachtig om te "tuttelen" met een baby, door bijvoorbeeld voor de box te gaan zitten babbelen. In de groep is een veilige babyhoek gecreëerd d.m.v. een (hoge) box, die baby’s de gelegenheid biedt om te spelen en de groepsruimte en andere kinderen te aanschouwen vanaf veilige afstand. Andere veilige babyplekken zijn afgeschermde speelhoeken, speelkleden of hangmatten. Baby's worden al snel bij het groepsgebeuren betrokken, door ze op schoot te nemen.
Kinderen met een handicap
Kinderen met een geestelijke en/of lichamelijke handicap of een ontwikkelingsachterstand zijn welkom bij Kinderopvang De Cirkel. Uitgangspunten daarbij zijn dat het kind moet kunnen functioneren in de gewone groep en de zorg en begeleiding die nodig is door de pedagogisch medewerkers binnen Kinderopvang De Cirkel geboden kan worden. De verticale groepsopbouw biedt juist ook voor kinderen met een handicap mogelijkheden om te kunnen functioneren op eigen niveau/ mogelijkheden in de groepen. Doordat alle leeftijden tussen de 0 en 4 jaar vertegenwoordigd zijn, zijn ook alle ontwikkelingsniveaus in die leeftijdscategorie aanwezig. Een kind van 3 dat nog niet kan lopen, kan rustig mee kruipen tussen de andere kruipers. Er zijn op voorhand geen extra voorzieningen of aanpassingen in de groepen. Er zal dan ook in overleg met de ouders bepaald worden of een kind in de groep kan functioneren. Het overleg met ouders blijft gedurende de hele plaatsingsperiode van belang. Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
8
Als plaatsing van deze kinderen een extra beroep op de financiële middelen van Kinderopvang De Cirkel doet, zal aanvullende financiering gezocht moeten worden. In iedere groep kan maximaal één kind met een handicap worden geplaatst, voor zover de pedagogisch medewerkers van de betreffende groep in staat zijn het kind goed op te kunnen vangen.
Groepsgrootte
Kinderopvang De Cirkel hanteert de wettelijke normen voor de groepsgrootte, die bij de verticale groepen afhankelijk is van de leeftijdsopbouw van de groep. Die normen staan in bijlage 1. Kinderen worden geplaatst in een vaste basisgroep. Ze hebben echter ook contacten met kinderen en pedagogisch medewerkers van andere groepen, bijv. tijdens het buitenspelen, bij gezamenlijke activiteiten, aan het eind of het begin van de dag in de speelhal (niet op alle vestigingen aanwezig) of bij leeftijdsgebonden activiteiten.
Dagindeling
Kinderen hebben behoefte aan structuur en duidelijkheid. Daarom verlopen de dagen in de kinderdagverblijven volgens een vast patroon rond spelen, eten en slapen, passend bij de leeftijd van de kinderen. In bijlage 2 staat de dagindeling die in grote lijnen op alle vestigingen wordt gehanteerd.
Sociale vaardigheden
Het mede opvoeden in groepsverband betekent dat een kind veel leert op het gebied van sociale contacten en -vaardigheden. Vaardigheden die een toegevoegde waarde hebben t.o.v. het opvoeden in gezinsverband. Het kind: leert samen delen, samen spelen; heeft al op jonge leeftijd vriendjes en vriendinnetjes; hecht zich naast de vader en moeder aan andere volwassenen en kinderen; leert om op z'n beurt te wachten; leert zowel met wat oudere als wat jongere kinderen te spelen; leert incasseren en dat ruzie erbij hoort, maar dat het ook weer goedgemaakt kan worden (eventueel met steun van een volwassene); vergroot zijn leefwereld, doordat het ervaringen opdoet met andere kinderen en volwassenen. Het kind leert dat er verschil is tussen mensen, normen en waarden; leert om samen plezier te maken; leert van gedrag en vaardigheden van andere kinderen.
Feesten
Kort gezegd, er wordt graag gevierd wat er te vieren valt. Het geven van speciale aandacht aan feestdagen en feestelijke dagen of gebeurtenissen zijn belangrijke rituelen voor kinderen. Bovendien zijn feestelijke activiteiten een goed middel om op een speciale manier met elkaar om te gaan of om kinderen speciale aandacht te geven.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
9
Iedere groep besteedt aandacht aan de jaarlijkse algemeen erkende Nederlandse feestdagen als Kerst en Pasen met bijvoorbeeld lekker eten en speciale knutselactiviteiten. Maar ook de verjaardag van de kinderen en pedagogisch medewerkers wordt gevierd in de groep. We kennen een opa en oma week, waarin grootouders van de kinderen welkom zijn om de vestiging en groep van hun kleinkind te bezoeken. Altijd een feest op zich om te zien hoe kleinkind en grootouders samen genieten. En ook de jaarlijkse voorleesdag, met voorlezers die niet op de groep werken, is voor kinderen en pedagogisch medewerkers heel bijzonder. We verwelkomen dan ouders, opa’s en oma’s, kantoorcollega’s of anderen om te komen voorlezen.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
10
Spelen Spelen is leren
Voor de ontwikkeling van jonge kinderen is spelen essentieel. Spelen is een manier om de wereld te ontdekken en te leren hanteren. Via spelen ontdekken ze hun eigen kunnen en eigen grenzen. Spel biedt kinderen mogelijkheden om hun emoties te uiten. Spel en spelen zijn voor kinderen de middelen om nieuwe ervaringen op te doen en om te leren. Daarnaast is spelen het middel om te experimenteren met sociale vaardigheden. Voor de ontplooiing van kinderen is een uitdagende, stimulerende omgeving nodig. Het spelmateriaal wordt zorgvuldig gekozen, waarbij gelet wordt op vormgeving, veiligheid, mate van uitdaging. Ieder spelmateriaal stimuleert één of meerdere aspecten van de ontwikkeling van een kind. Dit geeft het belang aan van variatie in aanbod, maar ook een volledig aanbod. De pedagogisch medewerkers gebruiken een speciaal samengestelde lijst, met daarop alle ontwikkelingsgebieden en het bijbehorende speelgoed als checklist bij aanschaf van nieuw materiaal (C 1400, ABC boek praktijk). Op deze manier wordt gewaarborgd dat de samenstelling van het aanbod divers is en blijft. Hieronder een overzicht van speltypen waarvoor materiaal aanwezig is en die gestimuleerd worden. Zintuiglijk spel Spel waarbij de ontwikkeling van alle zintuigen gestimuleerd wordt. De fijne motoriek wordt gestimuleerd door bijv. babyspeelgoed voor in de box, insteekmozaïek, puzzels met knoppen, grote kralen rijgen, knippen. Spel waarbij tast en voelen centraal staan is spelen met water, klei, verf en zand. Constructiespel, waarbij opbouwen en afbreken belangrijk zijn, levert een bijdrage aan de ontwikkeling van de motoriek, maar ook oog-handcoördinatie. Constructiespel wordt in de groepen gevormd door blokken in groot en klein formaat, duplo, nopper, houten treinrails. Voor het op elkaar zetten van blokken moet ogen en handen nauw met elkaar samenwerken en dat kan een hele klus zijn. Sociaal spel Spel waarbij de nadruk ligt op samenspelen zoals bijvoorbeeld gezelschapsspelen. Fantasiespel waarbij fantaseren, imiteren en rollenspel centraal staan is ook bij uitstek sociaal spel. Denk hierbij aan de poppenhoek, verkleedkleren, het winkeltje. Kinderen doen fantasiespel veelal samen en leren op deze manier de wereld te begrijpen. Ze kunnen er hun emoties in kwijt. Bijv. een kind dat naar het ziekenhuis moet of er geweest is speelt tijdens het doktertje spelen juist dat wat het kind erg bezighoudt.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
11
Receptief spel Spel waarbij ontvangen en ontdekken van taal en de taalontwikkeling centraal staan; boekjes voorlezen, plaatjes kijken, liedjes zingen, muziek maken. Er wordt dagelijks met kinderen gezongen en (voor)gelezen. Veelal gebeurt dit tijdens de momenten dat de kinderen aan tafel zitten voor fruit eten o.i.d. De meeste kinderliedjes kunnen gezongen worden met gebaren en andere lichamelijke uitingen, die de tekst van het lied ondersteunen. Op deze manier doen kinderen veel nieuwe woorden op, omdat door het visueel maken een woord makkelijker onthouden wordt. Bijv. een slurf die met de armen wordt uitgebeeld is direct concreet, terwijl het woord slurf dat voor een kind nieuw is zonder uitbeelding niet direct duidelijk is. De vestigingen in Twenterand, en met ingang van 2010 ook een aantal vestigingen in Almelo, werken gestructureerd aan de taalontwikkeling met het Piramideprogramma. Piramide is een taalmethode waarbij kinderen, via thema’s basisbegrippen op een speelse manier aangeleerd wordt. Er is veel ontwikkelingsmateriaal aanwezig in de groep, dat aansluit bij de Piramide- werkwijze. Als er een nieuw thema besproken wordt in de groep, worden ouders op de hoogte gebracht d.m.v. een Piramidebrief en wordt inbreng gevraagd hetzij, door dingen te verzamelen die verband houden met het thema, of door thuis begrippen te benoemen behorende bij het thema. In de groep wordt het thema zichtbaar gemaakt door knutselwerkjes en een thematafel. Bewegingsspel Spel waarbij bewegen en motorische ervaringen opdoen centraal staan. Bij de meeste vestigingen kunnen kinderen zowel binnen als buiten fietsen, klimmen en klauteren. Voor hun ontwikkeling is het belangrijk dat kinderen ook leren omgaan met gevaar, daarom wordt er ook klimmateriaal e.d. aangeboden. Het feit dat pedagogisch medewerkers toezicht houden op grotere groepen kinderen legt wel enige beperkingen op. Als het weer het toelaat wordt er dagelijks buiten gespeeld. Verder op wordt nog uitgebreider stilgestaan bij de visie van natuurlijk buitenspelen, die langzamerhand op de meeste vestigingen vorm krijgt. Incidenteel worden er ook uitstapjes buiten het terrein van de dagverblijven gemaakt. Cognitief spel Spel waarbij de nadruk ligt op leren en trainen van de hersenen; puzzelen, blokkenstoof, ringentoren. Cognitieve ontwikkeling wordt vaak gelijk geschakeld met het aanleren van schoolse vaardigheden (schrijven, rekenen, lezen, enz.). Bij Kinderopvang De Cirkel heeft het bieden van ruimte en gelegenheid voor spel prioriteit. Dat kinderen al spelend ook veel leren is een gegeven. Er wordt aangesloten bij de behoeften van de kinderen, die zelf aangeven waar ze aan toe zijn en waar ze mee willen spelen.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
12
Creatief spel Kinderen hebben over het algemeen veel plezier in creatieve activiteiten als knutselen, muziek maken, tekenen en toneelspelen. Ze kunnen er veel van hun emoties in kwijt, daarom wordt er in de dagverblijven veel aandacht aan dit ontwikkelingsgebied geschonken. Door een ruim aanbod van materiaal en activiteiten scheppen we een klimaat waarin kinderen met plezier hun creatieve kant kunnen ontwikkelen. Er wordt vaak ingespeeld op actuele thema’s zoals de jaargetijden, feestdagen of een verjaardag. Het meedoen aan activiteiten is niet verplicht, maar wordt wel gestimuleerd. De ervaring met het materiaal en de eigen creativiteit is belangrijker dan het resultaat. In onze prestatiemaatschappij wordt resultaat vaak voorop gesteld. Het is voor pedagogisch medewerkers dan ook niet altijd makkelijk om juist te letten op het plezier dat kinderen beleven aan een activiteit meer dan op het resultaat. Op een groot wit vel ontdekken wat tekenen is, is voor een kind en zijn ontwikkeling belangrijker dan dat het eindresultaat iets voorstelt wat voor volwassenen herkenbaar is. Kinderen zullen niet altijd met prachtige figuren, die vaak voor een deel door de pedagogisch medewerkers gemaakt zijn, thuiskomen. Hulp wordt gegeven als een kind, na eerst zelf proberen, zijn plan niet kan uitvoeren. Naast het aanbieden van activiteiten wordt ingegaan op verzoeken die kinderen zelf aangeven. Natuurlijk buitenspelen Tot voor kort zagen de speelterreinen van Kinderopvang De Cirkel eruit zoals dat bij een gemiddeld kinderdagverblijf gewoon was. Een zandbak, een wipkip, een speelhuisje met glijbaan, een bankje, gras en verharding en daarom heen een hek. Keurig ingepast en afgeschermd veelal tot tevredenheid van ouders en medewerkers. Voor kinderen is dit echter weinig inspirerend en in geen enkel opzicht een uitdagende speel- en leeromgeving. In de literatuur komen we steeds meer onderzoeken tegen waarin het belang van natuur beleven voor kinderen wordt benoemd. De vrijetijdsbesteding van de huidige generatie kinderen wordt steeds meer beïnvloed door de televisie, computer en ‘beton en asfalt’. Dat is jammer, omdat natuurbeleving bewegen stimuleert en bijdraagt aan de fysieke, mentale en sociale ontwikkeling van kinderen. Maar ook waardevol is bij het bevorderen van een zorgvuldige omgang met de natuurlijke omgeving. Kinderopvang De Cirkel vond dat zij niet langer om deze nieuwe inzichten en kennis heen kon en is begonnen met het aanleggen en aanpassen van de bestaande speelplekken bij al hun locaties. Kortom: Natuurlijk Spelen! Niet alleen de kinderen genieten maar ook de medewerkers, zij worden bovendien gestimuleerd om met de kinderen op ontdekking te gaan. Tegels en wipkippen hebben ruimte gemaakt voor een moestuin, bloemen en struiken, takjes en stenen om mee te spelen, verstopplekjes in het groen, kronkelende paadjes om over te fietsen, waterspeelplek en niveauverschillen in het terrein. Bij de inrichting van de buitenterreinen en de keus van de materialen wordt er op gelet dat het aanbod uitdagend, gevarieerd en veilig is en voldoet aan alle wettelijke eisen, maar ook aanzet tot ontdekken en fantasie spel.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
13
Kort samengevat zijn er twee soorten doelen te onderscheiden: Pedagogische doelen: o prikkeling van zintuigen en fantasie; o ruimte voor creativiteit en expressie; o uitnodiging tot veelvoudige en complexe bewegingen; o uitnodiging tot verkenning, verovering en inzicht; o wekken van betrokkenheid en liefde voor de natuur.
Ontwikkelingsdoelen: o bevorderen van fysieke en verstandelijke vaardigheden; o leren inschatten van en omgaan met gevaren; o meegroeien met de eigen mogelijkheden en vaardigheden; o verkennen van de individuele grenzen; o oefening van alertheid, reactievermogen en een vooruitziende blik.
Rol pedagogisch medewerkers
De pedagogisch medewerkers laten afwisselend de kinderen zelf spelen of spelen met hen mee, waarbij het kind de aangever van het inhoudelijke spel is. Zo kunnen kinderen op hun eigen manier fantasie gebruiken en hun mogelijkheden ontdekken. Kinderen moeten ook de vrijheid hebben om zelf te ontdekken, wat ze met spelmateriaal kunnen doen. Pedagogisch medewerkers luisteren naar de mening van de kinderen en proberen daar waar mogelijk ook iets te doen met wensen en meningen. Als de pedagogisch medewerker signaleert dat een kind langdurig eenzijdig spel speelt of bepaalde soorten spel vermijdt, zal zij door samenspel het kind stimuleren tot uitbreiding van zijn mogelijkheden. Bij het spelen wordt er naar gestreefd om afwisseling te brengen in rustig en actief spel en vrij en gericht spel.
Omgeving
In de dagverblijven is speelgelegenheid bieden één van de centrale elementen. Alle dagverblijven beschikken over op kinderen afgestemde groepsruimtes en een buitenruimte, die veilig en overzichtelijk zijn, maar toch ook hoekjes bieden waar kinderen voor hun gevoel ongezien kunnen spelen. Een gezellige, inspirerende en uitdagende omgeving, waar de kinderen veilig zijn en waar de kinderen zich veilig kunnen voelen. Spelmateriaal heeft zoveel mogelijk een vaste plek, waardoor kinderen weten waar ze iets kunnen vinden en waar ze het op moeten ruimen. Binnen de dagverblijven is veel speelruimte waar zowel rustig als rumoerig spel gespeeld kan worden op afzonderlijke plekken. Naar behoefte kunnen kinderen hun eigen keuze bepalen. Echter, een kind dat altijd aan tafel wil spelen, zal uitgedaagd worden om mee te doen met spel op de grond of bewegend bezig te zijn. En andersom natuurlijk ook.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
14
Pedagogisch medewerker-kind relatie Voor het gevoel van veiligheid is het belangrijk dat het kind een relatie met één of meerdere pedagogisch medewerkers kan opbouwen. Om een relatie op te bouwen is het van groot belang dat de pedagogisch medewerker het kind goed leert kennen. Hierbij zijn ouders onmisbaar;zij kennen hun kind immers het beste. Informatie van hen is niet alleen in de beginperiode noodzakelijk, maar tijdens de hele verblijfsperiode op het dagverblijf. Door middel van mondeling en schriftelijk contact via het Pi-boekje kunnen ouders en pedagogisch medewerkers de opvoeding en begeleiding van het kind op elkaar afstemmen. Een respectvolle houding in een ontspannen open sfeer is de basis en het uitgangspunt in de benadering van de kinderen . Pedagogisch medewerkers proberen het een goed gevoel te geven door positief op hem of haar te reageren. Een goede relatie wordt mede opgebouwd door een kind persoonlijke aandacht te geven. Die aandacht bestaat uit knuffelen, lichamelijke verzorging, samen spelen, samen lachen, prijzen, aanmoedigen, begrip bij pijn, verdriet en onmacht, troosten.
Veiligheidheid en zorg
Pedagogisch medewerkers van De Cirkel bewaken door hun manier van werken zowel de emotionele als de fysieke veiligheid van de kinderen die zij opvangen. Zij doen dit in de meest brede zin van het woord. Dit betekent o.a. dat zij al jarenlang een signalerende functie vervullen als het gaat om het handelen bij een (vermoeden van) kindermishandeling. Hierbij wordt de werkwijze uit de landelijke Meldcode Huiselijk Geweld en Kindermishandeling gevolgd. Deze meldcode geeft een stappenplan van hoe te handelen bij: 1) ( een vermoeden van) huiselijk geweld en kindermishandeling; 2) grensoverschrijdend seksueel gedrag tussen kinderen onderling; 3) ( een vermoeden van) kindermishandeling door de beroepskracht. Wat het laatste betreft neemt De Cirkel preventief natuurlijk al de nodige voorzorgsmaatregelen. Voor alles staat dat er gewerkt wordt in een open, professioneel werkklimaat waarbij de drempel om elkaar op bepaalde gedragingen binnen het werk aan te spreken zo laag mogelijk is. Ook de werving- en selectieprocedure en het kunnen overleggen van een VOG ( verklaring omtrent gedrag) van nieuwe medewerkers en stagiaires is een van de onderdelen om een betrouwbare opvang te blijven waarborgen. De wijze waarop aan het vier-ogen principe (twee medewerkers op een groep) invulling wordt gegeven verschilt per locatie en is o.a. afhankelijk van de grootte van de vestiging en de bezetting van de dagdelen. Zo kan het zijn dat aan de randen van de dag stamgroepen worden samengevoegd of kunnen stagiaires boventallig ingezet worden als extra paar ogen. In de pedagogische werkplannen van de vestiging staat beschreven hoe de uitvoering van het vier-ogen principe voor uw kind is geregeld. Bovendien worden jaarlijks de oudercommissies van elke locatie geïnformeerd over de invulling op de betreffende locactie. Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
15
Het wennen
Een kind dat voor het eerst naar het dagverblijf gaat, doet geheel nieuwe ervaringen op. Dit geldt ook voor de ouders. Ieder kind (en iedere ouder) kent dan ook een zogenaamde gewenningsperiode. De één zal zich al na een paar keer vertrouwd voelen een ander heeft wat langer de tijd nodig. Er wordt vanuit gegaan dat ieder kind moet wennen en dat op zijn eigen manier uit, bijv. een kind kijkt eerst de kat uit de boom, of een baby die de eerste tijd heel weinig slaapt, of een kind dat in het begin veel huilt. Zo zijn er tal van reacties mogelijk. Pedagogisch medewerkers moeten ook wennen aan ieder nieuw kind in de groep. In de eerste periode is het contact tussen pedagogisch medewerkers en ouders heel belangrijk, om het kind goed te leren begrijpen. Aan plaatsing gaat een intakegesprek vooraf waarin de huisregels en werkwijze van het dagverblijf toegelicht worden. Er is gelegenheid om vragen te stellen en er wordt informatie uitgewisseld over het kind. Alle ouders worden gevraagd om eerst een keer mee te komen in de groep met hun kind. Het doel hiervan is: de ouders een indruk te geven waar en hoe en door wie zij hun kind laten opvangen. Vaak werkt dit als een geruststelling voor ouders die moeite hebben om hun kind naar het dagverblijf te brengen; het kind al vast kennis te laten maken met het verblijven in een groep; de pedagogisch medewerkers kennis te laten maken met kind en ouders. Het kind komt éénmaal wennen. In overleg kan er vaker gewend worden, indien daar aanleiding voor is. Ouders kunnen altijd bellen als ze willen weten hoe het met hun kind gaat.
Stimuleren van ontwikkeling
Kinderen ontwikkelen zich in hun eigen tempo en op hun eigen manier. Zij ontwikkelen hun sterke kanten en talenten en zijn op sommige gebieden- misschien tijdelijk- minder sterk. De ontwikkeling van een kind verloopt tot in het zevende levensjaar in een speels proces vol tempowisselingen. Achterblijven hoeft niet direct achterstand te betekenen. Pedagogisch medewerkers in de dagverblijven bieden kinderen mogelijkheden om zich te kunnen ontwikkelen en er is aandacht voor de talenten en de minder sterke kanten van een kind.
Signalerende taak
Pedagogisch medewerkers zijn "mede-bewakers" van het ontwikkelingsniveau van de kinderen. In de dagelijkse praktijk zien pedagogisch medewerkers hoe een kind functioneert. Bij de meeste kinderen verloopt alles conform verwachting. Toch is het goed om met regelmaat eens stil te staan bij die verwachting.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
16
Er wordt een observatielijst gebruikt, die pedagogisch medewerkers éénmaal per jaar voor ieder kind invullen (C 1000, ABC boek praktijk) Hierdoor wordt inzichtelijk of het kind op alle ontwikkelingsgebieden meekomt volgens verwachting. Het invullen van de lijst is het vast leggen van de bevindingen van dat moment en in die zin dus een momentopname. Echter; door dit ieder jaar te doen ontstaat een beeld door de tijd heen. Ouders worden geïnformeerd over de observatie en krijgen inzage in de gegevens. Aan het eind van de opvangperiode krijgen ouders het volledige verslag mee. Daar waar pedagogisch medewerkers zich bezorgd maken over de ontwikkeling van een kind zal dit met de ouders besproken worden. Zonodig worden (gezamenlijk) stappen ondernomen. Voor alle kleine en grote zorgen die pedagogisch medewerkers hebben omtrent kinderen is er een protocol van handelen opgesteld (C 500, ABC boek praktijk). Het protocol geeft richting aan het formuleren van het probleem, de stappen die nodig zijn om het probleem bespreekbaar te maken en de handelingen richting oplossing of hulp. De teams van Kinderopvang De Cirkel gebruiken het protocol en de bijbehorende checklist tijdens teamvergaderingen waarin pedagogisch medewerkers hun zorgen delen met hun collega’s die werken met hetzelfde kind. Zij kunnen dan zelf beoordelen wanneer hun leidinggevende ingeschakeld moet worden. Samen met de leidinggevende wordt bekeken of er een gesprek met ouders moet plaatsvinden en mogelijk daarna observatie of advies om hulp in te schakelen. Kinderopvang De Cirkel heeft een interne zorgcoördinator die ingeschakeld kan worden om leidinggevende en team te adviseren en die een rol kan spelen indien in samenspraak met ouders is besloten om hulpverlening in te schakelen. Naast het feit dat dit protocol een handleiding en richtlijn voor pedagogisch medewerkers van Kinderopvang De Cirkel is, is het ook een waarborg voor ouders dat als er zorgen zijn omtrent hun kind, dat daar over gesproken gaat worden. Het protocol geeft aan dat daarbij niet over één nacht ijs wordt gegaan. Ouders moeten niet onnodig verontrust worden. Sommige zorgen verdwijnen namelijk nadat er over gesproken is en een kind anders benaderd wordt of als blijkt dat het een fase was waarna het kind het gedrag niet meer vertoont. Kinderopvang de Cirkel is mede uitvoerder van het programma Triple P, dat in heel Twente door professionele organisaties wordt onderschreven en uitgevoerd. Triple P staat voor positief pedagogisch programma. Triple P is een programma dat ouders en professionele opvoeders (onze pedagogisch medewerkers) ondersteunt om positief opvoeden in de praktijk te brengen. Je leert hoe je gewenst gedrag bij kinderen stimuleert en ongewenst gedrag kunt reguleren.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
17
Er zijn vijf basisprincipes van positief opvoeden:
kinderen een veilige en stimulerende omgeving bieden; kinderen laten leren door positieve ondersteuning; een aansprekende discipline hanteren; realistische verwachtingen hebben, en goed voor jezelf zorgen.
De kennis en vaardigheden van onze medewerkers worden “in huis” vanuit deze opvoedingsprincipes getraind. In 2010 zal daar ruim aandacht aan besteed gaan worden. Alle vestigingsmanagers hebben een opleiding gevolgd om Triple P zelf toe te kunnen passen en hun medewerkers te ondersteunen in de contacten met ouders, indien er opvoedingsvragen zijn. Op hun beurt kunnen medewerkers ouders voor deze principes interesseren maar ook opvoedingsondersteuning bieden wanneer nodig. Samen met het CJG in oprichting, peuterspeelzalen, jeugdzorg, onderwijs en nog veel meer instellingen die met kinderen en ouders werken wordt Triple P gerealiseerd. In deze geldt: Samen bereiken we meer dan alleen en problemen moeten we voorkomen. Alledaagse opvoedingsvragen delen met een ander is van groot belang.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
18
Communicatie pedagogisch medewerker- kind Pedagogisch medewerkers communiceren de hele dag met kinderen door te praten, te luisteren en met hun lichaamshouding. Ze proberen goed te kijken naar een kind en in te schatten wat het kind denkt en voelt. Pedagogisch medewerkers nodigen kinderen uit om deel te nemen in het groepsgebeuren, waarbij ze rekening houden met de talenten, capaciteiten en de leeftijd van het kind. Door middel van bijscholing en door teamoverleg, worden alle pedagogisch medewerkers uit de dagverblijven blijvend uitgedaagd om intensief te kijken naar kinderen en naar hun eigen houding en handelen. Vier aspecten worden daarin belicht, die cirkelbreed als basis voor een goede pedagogisch medewerker-kind relatie worden onderschreven. Pedagogisch medewerkers bij Kinderopvang De Cirkel proberen kinderen zowel individueel als groepsgewijs: emotioneel te ondersteunen: door positief te reageren het kind “een goed gevoel geven”, prijzen, aanmoedigen en troosten. Dit vraagt een sensitieve houding waarbij de pedagogisch medewerker goed kijkt naar het kind en probeert goed in te schatten wat het kind denkt en voelt. De pedagogisch medewerker probeert bovendien te reageren op een manier die aansluit bij de behoefte van het kind, dit wordt ook wel een responsieve houding genoemd. De pedagogisch medewerker communiceert met kinderen met een respectvolle houding waarbij kinderen worden uitgenodigd om deel te nemen aan groepsgebeuren of een activiteit. Een kind moet leren om zelf keuzes te maken. De pedagogisch medewerker helpt door bijv. te vragen: “wil je verven of kleien, in plaats van de open vraag: wat wil je doen”. Een open vraag kan kinderen erg onzeker maken, omdat ze zelf nog niet kunnen bedenken wat er te kiezen valt. Pas nadat kinderen geleerd hebben wat kiezen is, kunnen ze ook open vragen adequaat beantwoorden. te respecteren in hun autonomie: respect hebben voor wat het kind uit zichzelf doet en al zelf kan. Kinderen worden in de gelegenheid gesteld om zelf ervaringen op te doen d.m.v. spelmateriaal, activiteitenaanbod en de inrichting van de groepen en het buitenterrein. Pedagogisch medewerkers lokken spel uit en begeleiden, ondersteunen en stimuleren. Kinderen worden door de pedagogisch medewerkers aangesproken op wat ze zelf kunnen en worden betrokken bij het dagelijkse gebeuren. Zelfredzaamheid wordt geoefend, zonder dat een kind overvraagd wordt of aan z'n lot wordt overgelaten. Een kind kan altijd terugvallen op hulp en steun van de pedagogisch medewerkers. Voorbeelden: zelf jas ophalen, zelf beginnen met uitkleden, helpen opruimen, zelf eten zodra het kind een vork kan vasthouden. structuur te bieden: zorgen dat kinderen weten wat er van hen wordt verwacht. De regels in de groep en het vaste dagritme zijn de zichtbare structuur bieders. Maar minstens even belangrijk is het dat een kind weet dat het terug kan vallen op een pedagogisch medewerker. Dat de pedagogisch medewerker het kind ondersteunt in interactie met andere kinderen en bij het voorkomen en oplossen van conflicten.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
19
duidelijke informatie en uitleg te geven. Hierbij is het aansluiten bij aandacht, niveau en tempo van het kind van groot belang. Afspraken, regels en omgangsvormen worden duidelijk uitgelegd aan kinderen. Kinderen die iets doen wat niet getolereerd kan worden, worden aangesproken op het gedrag. Gedrag wordt afgekeurd, niet het hele kind. Dus: “ wat jij doet vind ik stout” en niet “jij bent stout”. Kinderen voelen hierdoor dat zij als mens niet afgekeurd worden. Groepsregels worden gehanteerd om grenzen aan te geven en dus duidelijkheid en structuur te creëren. De groepsregels regelen tevens de sociale omgang. Voorbeelden van omgangsregels, die in de meeste groepen worden gehanteerd, zijn: Wachten op elkaar als er groepsactiviteiten worden gedaan Samen opruimen Zingen voor het eten Samen spelen, samen delen. Een kind wordt gewezen op het feit dat het iets doet dat niet mag/kan. Pas daarna volgt een waarschuwing en eventueel een straf. Vaak bestaat de “straf” uit het op een stoeltje zetten om tot bezinning te komen.
Overdracht van normen en waarden Pedagogisch medewerkers geven het goede voorbeeld in woord en daad. Ze geven kinderen de kans om zich waarden en normen eigen te maken door het goede voorbeeld te geven en grenzen te stellen aan goed en slecht. Ze laten kinderen zien dat zaken en mensen anders kunnen, mogen of soms moeten zijn. De pedagogisch medewerkers en de groep dragen bij aan de ontwikkeling van empathie en sociaal gedrag van kinderen. Kleine kinderen zijn erg lichaamsgericht. Lichaamstaal is, zeker zolang ze nog niet kunnen praten, hun belangrijkste communicatiemiddel. Pedagogisch medewerkers zijn hier alert op en zullen, in overleg met de ouders, deze taal van ieder kind proberen te begrijpen. Lichamelijk contact, bij het spelen, maar ook tijdens het verschonen, is erg belangrijk. Wij vinden het goed dat kinderen leren dat lichamelijk contact prettig kan zijn. Tegelijkertijd moeten ze ook leren (durven) aangeven waar hun grenzen liggen, en leren de grenzen van anderen te respecteren. Kinderen gaan op een gegeven moment hun eigen lijf en dat van anderen ontdekken. Ook hier geldt dat de grenzen in de gaten gehouden moeten worden.
Zindelijkheid
Zindelijkheid staat hier vermeld als apart onderwerp, omdat het proces van zindelijk worden alles te maken heeft met zelfvertrouwen en vertrouwen in de omgeving. Kinderen moeten er zogezegd aan toe zijn om zindelijk te kunnen en willen worden. Het zindelijk worden van kinderen wordt in de dagverblijven gezien als een geleidelijk proces, waarin het kind het tempo bepaalt en de pedagogisch medewerker stimuleert en complimenteert.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
20
Kinderen in een (verticale) groep zien andere kinderen naar de pot of wc gaan en willen dat veelal zelf ook, ook al zijn ze er nog helemaal niet aan toe om zindelijk te worden. Vanaf het moment dat kinderen kunnen lopen mogen ze mee naar de wc. Er wordt uitgegaan van wat het kind zelf wil. De luiers worden afgedaan in overleg met de ouders. Als op het dagverblijf geprobeerd wordt om het kind zonder luier te laten lopen, wordt verwacht dat ouders thuis ook bezig zijn met het proces van zindelijkheid.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
21
Oudercontact
De opbouw van een goede pedagogisch medewerker-kind relatie kan niet zonder contact tussen pedagogisch medewerkers en ouders. Het contact met de ouders is zeer belangrijk, om zowel praktische zaken als pedagogische aanpak op elkaar af te stemmen en kan op verschillende manieren plaatsvinden. Mondeling Ouders en pedagogisch medewerkers hebben bij het halen en brengen de gelegenheid om elkaar te spreken. In de praktijk blijkt dat dit niet altijd de meest geëigende tijd is om uitgebreid met elkaar te praten of om zwaarwegende zaken ter sprake te brengen. Ouders kunnen altijd vragen om een gesprek op een ander tijdstip. Er kunnen, zowel op verzoek van de pedagogisch medewerkers als de ouders, gesprekken plaatsvinden over het functioneren van het kind in de groep. Eenmaal per jaar wordt de mogelijkheid geboden voor een ouder-pedagogisch medewerker gesprek, waarin de ontwikkeling en de sociale vaardigheden van het kind besproken wordt aan de hand van een ingevulde observatielijst. Regelmatig organiseren de dagverblijven een thema ouderavond. Het doel van de ouderavond is het ouders op de hoogte brengen van wetenswaardigheden rondom het dagverblijf, contact van ouders onderling zodat ervaringen uitgewisseld kunnen worden en het geven van informatie. Ouders hebben de mogelijkheid om, na afspraak, mee te kijken en te verblijven in de groep van hun kind. Hierdoor kunnen ze een beeld vormen van wat hun kind doet en hoe het zich in de groep “beweegt”. Schriftelijk Ouders krijgen aan het eind van de opvangperiode alle ingevulde observatielijsten mee. Zij kunnen dan bepalen of daarin ook informatie staat die ze van belang vinden voor bijv. de basisschool. Ieder kind krijgt bij de start van de opvang een zogenaamd Pi-boekje waarin schriftelijk contact tussen ouders en pedagogisch medewerkers plaatsvindt. Voor baby’s zit daarin een dagschema, waarin elke opvangdag bij wordt gehouden hoe laat en hoe het kindje geslapen en gegeten heeft. Naarmate een kind ouder wordt is de frequentie van schriftelijk contact niet meer na iedere opvangdag. Twee maal per jaar wordt de nieuwsbrief Oogappel uitgebracht, met daarin wetenswaardigheden vanuit en over de verschillende vormen van opvang van Kinderopvang De Cirkel en de Ouderraad. Iedere twee jaar worden ouders middels een tevredenheidsonderzoek gevraagd naar hun bevindingen over Kinderopvang De Cirkel en de geboden dienstverlening. Bij vertrek wordt middels een vragenformulier ouders gevraagd naar hun mening over de geboden opvang en dienstverlening.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
22
Ouderparticipatie Kinderopvang De Cirkel heeft twee centrale ouderraden, één voor de locaties in de Gemeente Twenterand en één voor de locaties in de Gemeente Almelo en Tubbergen. In de centrale ouderraden wordt met de directie alle vestigingsoverstijgende zaken besproken. Iedere locatie heeft daarnaast de mogelijkheid tot oprichting van een locatiegebonden ouderraad. In de ouderraad worden de locatie gebonden zaken besproken. De rechten en plichten rondom de ouderinspraak zijn vastgelegd in de reglementen van de centrale ouderraad en vestigingsouderraden (A 700 en A 750 ABC bedrijfsvoering) Contact in bijzondere situaties Ouders die hun kind bij Kinderopvang De Cirkel laten opvangen kunnen er zeker van zijn dat er betrokken en goed geschoolde pedagogisch medewerkers werken, die het optimale voor het kind willen en in overleg met ouders de optimale situatie willen creëren om een kind goed te begrijpen en op te vangen. Over het algemeen verloopt de ontwikkeling en het gedrag van een kind volgens verwachting en verloopt het overleg met ouders prima. Af en toe zien pedagogisch medewerkers ontwikkelingen of gedrag bij kinderen waar zij zich zorgen over maken. Kinderopvang De Cirkel heeft voor die signalen verschillende protocollen van handelen ontwikkeld als leidraad voor het handelen van pedagogisch medewerkers. Onder het kopje signalerende taak op blz. 14 staat vermeld dat pedagogisch medewerkers met ouders in contact treden als zij zich zorgen maken over de ontwikkeling van het kind. Kinderopvang De Cirkel hanteert daarvoor een protocol van handelen omtrent zorgkinderen (C 500). In aansluiting daarop kent Kinderopvang De Cirkel een protocol kindermishandeling (C 400), waarin pedagogisch medewerkers handvaten krijgen om hun vermoedens van kindermishandeling te onderzoeken en in acties om te zetten. De medewerkers van Kinderopvang De Cirkel zijn professionals die hun verantwoordelijkheid nemen. En bij overlijden van een kind of een ouder zullen pedagogisch medewerkers en leidinggevenden, volgens het protocol rouwverwerking (C 600), trachten alle zorgvuldigheid die geboden is in de situatie op te pakken.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
23
Bijlage 1
Wettelijke normen voor groepsgrootte en pedagogisch medewerker-kind-ratio De opvang vindt plaats in stamgroepen (bij Kinderopvang De Cirkel basisgroep genoemd), met dien verstande dat de kinderen bij (spel) activiteiten de stamgroep kunnen verlaten. De stamgroep bestaat uit maximaal 12 kinderen tot 1 jaar of 16 kinderen van 0-4 jaar (waarvan max. 8 kinderen tot 1 jaar). De verhouding tussen het aantal beroepskrachten en het aantal feitelijk gelijktijdig aanwezige kinderen in de stamgroep is als volgt:
1 pedagogisch medewerker per 4 aanwezige kinderen tot 1 jaar; 1 pedagogisch medewerker per 5 aanwezige kinderen van 1 tot 2 jaar; 1 pedagogisch medewerker per 6 aanwezige kinderen van 2 tot 3 jaar; 1 pedagogisch medewerker per 8 aanwezige kinderen van 3 tot 4 jaar.
In een verticale groep, waar kinderen van verschillende leeftijden opgevangen worden, wordt het rekenkundige gemiddelde berekend en mag naar boven worden afgerond. Dus, indien alle leeftijden tussen de 0 en 4 jaar vertegenwoordigd zijn, dan mogen per pedagogisch medewerker naar boven afgerond zes kinderen opgevangen worden (4+5+6+8 = 23/4 = 5,75). Bij (spel)activiteiten waar kinderen de stam- (of basis-)groep verlaten, wordt de pedagogisch medewerker-kind-ratio op kindercentrum niveau vastgesteld volgens bovenstaande sleutel. Indien conform de pedagogisch medewerker-kind-ratio slechts één beroepskracht op het kindercentrum aanwezig hoeft te zijn, dan is ondersteuning door een andere volwassene geregeld, in geval van calamiteiten. Bij openingstijden van 10 uur of meer, mogen ten hoogste drie uur per dag, niet aaneengesloten, minder beroepskrachten worden ingezet dan volgens de pedagogisch medewerker-kind-ratio vereist is. Deze drie uur betreft alleen de tijd aan het begin of aan het eind van de dag of tijdens de middagpauze.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
24
Bijlage 2
Dagindeling 7.00
7.30-9.00
9.30 10. 00 of 11.00
11.15 11.45 12.30 12.30-13.00
15.00 15.30 16.30 uur 16.30- 18.00
18.00 uur
: een aantal vestigingen kent verlengde opvang, daar kunnen kinderen vanaf 7 uur gebracht worden, tegen betaling van meerkosten. : de kinderen worden door hun ouders gebracht. In overleg met de pedagogisch medewerkers kan van de brengtijd worden afgeweken. Er wordt vanuit gegaan dat kinderen thuis hebben gegeten. De kinderen mogen vrij spelen. Dit betekent dat ze zelf mogen kiezen wat ze willen doen, bijv. puzzelen, tekenen, boekjes lezen, rondkruipen, in de poppenhoek. : de kinderen gaan aan tafel. Er wordt fruit gegeten, gedronken, liedjes gezongen, boekjes voorgelezen, verjaardag gevierd enz. : de kinderen worden verschoond of gaan naar de wc. er wordt buiten gespeeld, of binnen een activiteit gedaan, eventueel in leeftijdsgroepen. : handen worden gewassen en iedereen gaat aan tafel. : er wordt (bruin)brood gegeten en melk gedronken. : kinderen die de hele dag blijven en moeten slapen, worden klaargemaakt om naar bed te gaan. : sommige kinderen worden opgehaald, anderen worden gebracht. De kinderen die opblijven, mogen vrij spelen of er wordt een activiteit aangeboden (eventueel in leeftijdsgroepen) : de meeste kinderen zijn nu weer uit bed. Er wordt gezamenlijk wat gegeten en gedronken. : afhankelijk van het weer en de behoefte van de kinderen wordt er buiten of binnen vrij gespeeld. : de dag wordt afgesloten met opruimen, drinken en het eten van een soepstengel o.i.d. : de kinderen worden opgehaald. In overleg kunnen kinderen eerder opgehaald worden. Aan het eind van de dag worden op de meeste vestigingen de kinderen samengebracht in één ruimte. : sluiting kindercentrum.
Pedagogisch beleid dagverblijven Kinderopvang De Cirkel
pagina
25