Pedagogisch beleid aangepast op Pagina 1

Inhoudsopgave Vooraf: ....................................................................................................................................... 5 De voorwaarden om dit te realiseren zijn: ................................................................................. 6 Het pedagogisch beleidsplan .................................................................................................. 6 Beroepskracht/ Kind ratio voor peuteropvang, kinderdagopvang en BSO. ........................... 7 Peuteropvang: ......................................................................................................................... 7 Dagopvang: ............................................................................................................................. 7 BSO leidster kind- ratio .......................................................................................................... 7 Veiligheid en Gezondheid GGD inspectie ............................................................................. 8 Kritische werkhouding: .......................................................................................................... 8 Hoofdstuk 1: DE CONTEXT VAN HET ONTWIKKELDE PEDAGOGISCH BELEID ........ 9 • Inleiding: .............................................................................................................................. 9 Wat is kinderopvang? ............................................................................................................. 9 Peutergroepen ......................................................................................................................... 9 Basisscholen en kinderopvang.............................................................................................. 10 Oudercommissie kinderopvang: ........................................................................................... 10 De uitgangspunten van De Verbinding: ............................................................................... 10 Hoofdstuk 2: VISIE EN KERNWAARDEN De Verbinding: ................................................. 11 2.1 Visie De Verbinding: ...................................................................................................... 11 Ontwikkelingsgericht, deskundig en betrouwbaar: .............................................................. 11 Ontwikkelingsgericht; .......................................................................................................... 11 Deskundig en betrouwbaar; .................................................................................................. 11 Peuteropvang: ....................................................................................................................... 12 Kinderdagverblijf: ................................................................................................................ 12 Buitenschoolse opvang: ........................................................................................................ 12 2.2 Visie op opvoeding en ontwikkeling; ............................................................................. 13 2.2.1 De Gordon methode; ................................................................................................... 13 De theorie van Gordon is gebaseerd op de volgende waarden: ............................................ 13 2.2.2 Aanschaf methode uk en puck ..................................................................................... 14 2.2.3 Scholing medewerkers ................................................................................................. 14 Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 1

2.5 De Verbinding als leerbedrijf: ........................................................................................ 14 Hoofdstuk 3 De PEDAGOGISCHE DOELSTELLING VAN DE Verbinding: ...................... 16 Het bieden van emotionele veiligheid .................................................................................. 16 We bieden emotionele veiligheid door: ................................................................................ 16 1 Het contact tussen het kind en de pedagogisch medewerker leeftijd 0-4 jaar. .............. 16 Het contact tussen het kind en de pedagogisch medewerker leeftijd 4- 12 jaar............. 17 Wij bieden emotionele veiligheid door; ........................................................................... 17 2 Het contact tussen de pedagogisch medewerkers en de ouders ..................................... 18 Speciale aandacht voor de Baby’s .................................................................................... 19 Stap voor stap ................................................................................................................... 19 3 Het contact tussen de pedagogisch medewerkers onderling .......................................... 19 4 De structuur in de dag en in de aangeboden activiteiten ............................................. 20 Het ontwikkelen van persoonlijke competentie.................................................................... 20 Taalontwikkeling: .............................................................................................................. 21 We geven ze ruimte: ......................................................................................................... 21 Het stimuleren van sociale competentie ............................................................................... 21 Ik jij wij samen ................................................................................................................... 22 Gezin, school en opvang in balans; ................................................................................... 22 Vrije tijd en opvang in balans: ........................................................................................... 23 We letten hierbij op de volgende aspecten: ...................................................................... 23 Overbrengen van waarden en normen .................................................................................. 24 • Het eigen maken van waarden en normen ...................................................................... 25 • Kinderen ervaren verschillende achtergronden en kunnen daarmee omgaan ................ 25 • Groepsruimte en materialen vormen een afspiegeling van geldende waarde en ............ 25 Gezondheid en veiligheid ..................................................................................................... 25 Gezondheid. ...................................................................................................................... 25 Veiligheid. ......................................................................................................................... 26 Een aantal voorbeelden om de veiligheid op locaties van De Verbinding te ................... 26 Eten en drinken ................................................................................................................. 27 Slapen ................................................................................................................................ 27 Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 2

Aan- en uitkleden .............................................................................................................. 27 Zindelijk worden ............................................................................................................... 27 Zieke kinderen .................................................................................................................. 27 Persoonlijke hygiëne ......................................................................................................... 28 Respect voor diversiteit ........................................................................................................ 28 uw kind verlaat zijn of haar eigenstamgroep voor een dagdeel: .......................................... 28 Pedagogisch beleid bespreken en inbedden in structureel overleg per kwartaal: ................. 29 Hoofdstuk 4: De samenwerking met de ouders........................................................................ 30 4.1 Oudercontacten ............................................................................................................... 30 4.2 Individuele oudercontacten............................................................................................. 30 Intake gesprek: ...................................................................................................................... 30 10 minutengesprek:............................................................................................................... 31 Hoofdstuk 5: De ondersteuning en begeleiding van zorgkinderen .......................................... 32 5.1 Professionele kwaliteit .................................................................................................... 32 5.2 De ondersteuning en begeleiding ................................................................................... 32 5.3 De samenwerking met andere organisaties .................................................................... 33 5.5 Zorg Advies Team (ZAT)............................................................................................... 33 • Klachtencommissie ............................................................................................................ 34 Stage beleid/ omgang stagiaires ........................................................................................... 34 Wenprocedure. ...................................................................................................................... 35 Kinderdagverblijf. ............................................................................................................. 35 TSO. .................................................................................................................................. 36 BSO. .................................................................................................................................. 36 Hoofdstuk 7: Vier ogen principe: ............................................................................................. 37 De Verbinding en het vier ogen principe. ............................................................................. 37 Wat houdt het vier ogen principe in? .................................................................................... 37 De Verbinding en zijn groepen van 0 tot 4 jaar. ................................................................... 37 Gedrag en regels; .................................................................................................................. 39 Hoofdstuk 8: VVE beleid van De Verbinding: ........................................................................ 40 Aanleiding: ........................................................................................................................... 40 Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 3

Lijnen komen samen ............................................................................................................. 40 De brede school coördinator vervult hierin een belangrijke initiërende rol. ........................ 41 Bijzonder en toch gewoon .................................................................................................... 41 Onderzoek ............................................................................................................................. 41 Hoofdstuk 8: VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING ............................................................ 42 HOE WERKT VIB? ............................................................................................................. 42 DE METHODE .................................................................................................................... 42 OPNAMEN MAKEN ........................................................................................................... 42 SIGNALEN VAN KINDEREN ........................................................................................... 42 POSITIE LEIDING GEVEN................................................................................................ 43 OMGAAN MET NEGATIEVE SIGNALEN ...................................................................... 43 VIB HEEFT EEN POSITIEF EFFECT OP ALLE BETROKKEN PARTIJEN: ................ 43 ANALYSEREN EN UITBOUWEN .................................................................................... 43 VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING .............................................................................. 43 HOE WERKT VIB? ............................................................................................................. 44 DE METHODE .................................................................................................................... 44 OPNAMEN MAKEN ........................................................................................................... 44 SIGNALEN VAN KINDEREN ........................................................................................... 44 POSITIE LEIDING GEVEN................................................................................................ 44 OMGAAN MET NEGATIEVE SIGNALEN ...................................................................... 44 VIB HEEFT EEN POSITIEF EFFECT OP ALLE BETROKKEN PARTIJEN: ................ 45 ANALYSEREN EN UITBOUWEN .................................................................................... 45 Hoofdstuk 9: De Ruilkaart ....................................................................................................... 45

Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 4

Vooraf: De Verbinding is een organisatie die opvang biedt aan kinderen van 0-12 jaar. Wij bieden opvang aan kinderen waarvan de ouders graag willen blijven werken. De naam De Verbinding is gekozen om uit te drukken dat we ons verbonden voelen met de vraag van uw kind en u als ouder/verzorger. De Verbinding verwijst ook naar de visie op zorg en dienstverlening die voor al onze locaties gelijk is. De Verbinding is 1 januari 2006 tot stand gekomen en bestaat uit 8 dagopvang groepen van 0-4 jaar. Daarnaast vijf peutergroepen en zeven BSO groepen. Organisatorisch en inhoudelijk vormen de dagopvang, de peuter groepen en de buitenschoolse opvang 1 organisatie. De Verbinding is een kwalitatief hoogstaand kindercentrum die opvang en optimale ontwikkelingskansen biedt aan jonge kinderen in de leeftijd van 0 tot 12 jaar. Alle groepen zijn kleinschalig, waardoor er veel kwaliteit geboden kan worden. Respect voor de ouders/verzorgers en de kinderen staat bij De Verbinding voorop. Op alle locaties van De Verbinding staan begrippen als, kwaliteit, professionaliteit, openheid en sfeer centraal. De Verbinding wil zich onderscheiden door kwalitatief goede opvang te verzorgen, passend bij de wensen van de ouders/verzorgers en hun kinderen. Professionaliteit van de opvang wordt vooral geboden door goed opgeleide en gemotiveerde groepsleiding. Zij nemen met hart en ziel de dagelijkse zorg voor het kind van de ouders/verzorgers over. Een andere basis van goede kwaliteit is openheid, duidelijkheid en structuur. Dit geldt zowel voor de ouders/verzorgers als voor de kinderen. Deze kwaliteit kan alleen gewaarborgd worden in een omgeving die een vertrouwde uitnodigende sfeer kent. De Verbinding staat voor kwalitatief goede en verantwoorde kinderopvang, peuter groepen, Tussen schoolse opvang en buitenschoolse opvang. Het management van De Verbinding bestaat uit: Directie: Patty van den Biggelaar Leidinggevende: Ingrid van den Biggelaar Administratie: Karin van de Laar


Pagina 5

De voorwaarden om dit te realiseren zijn: • betrokken en professionele pedagogisch medewerkers; • een pedagogisch verantwoorde visie en werkwijze; • een kindgerichte omgeving; • een veilige en stimulerende accommodatie; • aantrekkelijk ontwikkelingsmateriaal; • een goede organisatie; • samenwerking met ouders; • samenwerkingspartners zoals onderwijs en jeugdgezondheidszorg. Omdat de zienswijze en opvattingen rondom pedagogisch beleid in de kinderopvang en peutergroepen veranderd zijn, is het nu tijd om het pedagogisch beleid opnieuw vast te stellen en te beschrijven. Het pedagogisch beleidsplan De Verbinding zet het pedagogisch beleid op de website zodat ouders een beeld krijgen hoe en vanuit welke visie onze organisatie met de kinderen in het kindercentrum omgaat. Ons pedagogisch beleid maakt dat we aanspreekbaar zijn op onze uitgangspunten en werkwijze. Het pedagogisch beleid is ook een handleiding voor alle pedagogisch medewerkers van De Verbinding; zowel in de kinderopvang als op de peutergroepen en in de buitenschoolse opvang, bijvoorbeeld: • Nieuwe medewerkers worden ingewerkt volgens het pedagogisch beleidsplan. Het uiteindelijke doel is dat alle medewerkers werken zoals in het pedagogisch beleid omschreven staat. • Het pedagogisch beleid is tevens een richtlijn voor alle andere beleidsterreinen van De Verbinding zo is het pedagogisch beleid uitgangspunt voor het personeelsbeleid. Afspraak is dat er altijd minimaal 1 a 2 vaste pedagogisch medewerker aan de groep verbonden Zijn. Het wettelijke kind-leidster-ratio wordt daarbij gehanteerd. De Verbinding heeft een goed beleid ten aanzien van ziekteverzuim en ziektevervanging. Het pedagogisch beleidsplan is de basis voor de verschillende werkvormen. Om een constante kwaliteit van de uitvoering te waarborgen wordt het beleids- en locatie specifiek beleidsplan aangevuld met protocollen. Deze maken onderdeel uit van het kwaliteitshandboek. Het locatie specifiek beleid vormt een interne handleiding voor de medewerkers waarin de concrete uitwerking van de visie en de werkwijze van de specifieke kindercentra van De Verbinding staan beschreven. Het beleidsplan vormt samen met het locatie specifiek beleid één geheel.


Pagina 6

Beroepskracht/ Kind ratio voor peuteropvang, kinderdagopvang en BSO.

Peuteropvang:

In de AMVB en de Minsteriele regeling ligt vast dat een Pm er aanwezig moet zijn per een tot acht kinderen en twee pedagogisch medewerkster per negen tot 16 kinderen. Wanneer er 1 beroepskracht aanwezig is moet er een achterwacht geregeld zijn. Bij de Verbinding hanteren we bovenstaande regels. Er kan te allen tijde iemand aanwezig zijn binnen vijftien minuten.

Dagopvang: Volgens de wet moet de opvang aantoonbaar aandacht besteden aan het aantal beroepskrachten per leeftijdscategorie in de dagopvang. Bij De Verbinding hanteren we de volgende normen. Een Pm er aanwezig per vier kinderen in de leeftijd tot 1 jaar, vijf kinderen in de leeftijd van 1 tot 2 jaar, zes kinderen in de leeftijd van 2 tot 3 jaar of acht kinderen in de leeftijd van 3 tot 4 jaar. Wanneer er alleen peuters opgevangen worden in een groep geldt sinds 2015 een ratio van 1 op 8 voor zowel 2 en 3 jarigen. Wij hanteren daarvoor de rekentool van www.1ratio.nl. Daarop staat precies aangegeven hoeveel Pm ers we nodig hebben op het aantal kinderen. Voor hoogstens drie uur per dag mag afgeweken worden van deze beroepskracht/ kind ratio. (de zogenaamde drie- uur regeling). De afwijkende inzet mag niet plaatsvinden tussen 09.30 uur en 12.30 uur en tussen 15.00 en 16.30 uur. Voor 09.30 uur en na 16.30 uur mag de afwijkende bezetting niet langer dan anderhalf uur aaneengesloten en tijdens de middagpauze niet langer dan twee uur aaneengesloten. Daar handelt de Verbinding na. BSO leidster kind- ratio

Volgens de wet moet de opvang aantoonbaar aandacht besteden aan het aantal beroepskrachten in relatie tot het aantal kinderen per leeftijdscategorie. (de beroepskracht kind/ratio) In de AMvB en de Ministeriële Regeling ligt vast dat per tien kinderen een Pm er aanwezig moet zijn. Bij de Verbinding houden we deze regel aan. Dit geldt voor kinderen van 4 jaar tot de leeftijd waarop het basisonderwijs voor die kinderen eindigt. Op dagen dat de opvang na schooltijd plaatsvindt, kan voor hoogstens een half uur per dag afgeweken worden van deze beroepskracht/kind-ratio. Op dagen dat de opvang tenminste tien uur aaneengesloten wordt aangeboden, B.V. tijdens vakantieweken, bestaat tevens de mogelijkheid om op bepaalde tijden gedurende een bepaald aantal uren minder Pm in te zetten. De afwijkende inzet vindt niet plaats tussen 09.30 uur en 12.30 uur en tussen 15.00 uur en 16.30 uur. Voor 09.30 uur en na 16.30 uur kan het voorkomen dat er wel een afwijking in de bezetting Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 7

voorkomt. Deze afwijking duurt echter nooit langer dan anderhalf uur aaneengesloten. Tijdens de middagpauze duurt dat nooit langer dan drie uur. Daarnaast worden nooit minder dan de helft van het benodigde Pm ingezet. Het kan voorkomen dat er de hele dag een Pm aanwezig is. Dit gebeurd alleen als er tien kinderen aanwezig zijn. In dat geval is er altijd achterwacht aanwezig die er binnen een kwartier aanwezig zou kunnen zijn.

Veiligheid en Gezondheid GGD inspectie Doormiddel van een risico-inventarisatie. Deze inventarisatie (met actielijst) wordt gecontroleerd door de GGD. De oudercommissie krijgt ieder jaar een rapportage van de GGD. De Rapporten van de GGD zijn te vinden op onze website; www.deverbindingsintoedenrode.nl.

Kritische werkhouding: Het pedagogisch beleid en het locatie specifiek beleid zijn tot stand gekomen door en afgestemd op een grote diversiteit aan mensen, zoals pedagogisch medewerkers van kinderopvang, peutergroepen en buitenschoolse opvang, leden van de oudercommissies, bestuursleden en medewerkers van basisscholen en jeugdgezondheidszorg. Het pedagogisch beleidsplanplan is een dynamisch document, geen vaststaand gegeven: het blijft zich in de loop van de tijd steeds verder ontwikkelen. Bijvoorbeeld naar aanleiding van nieuwe inzichten of signalen van de pedagogisch medewerkers of ouders.


Pagina 8

Hoofdstuk 1: DE CONTEXT VAN HET ONTWIKKELDE PEDAGOGISCH BELEID • Inleiding: Het door De Verbinding ontwikkelde pedagogisch beleid moet worden gezien binnen de kaders van de Wet op de kinderopvang zoals die door het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is vastgelegd. Wat is kinderopvang? Kinderopvang houdt in dat gediplomeerde medewerkers, pedagogisch medewerkers, voor de kinderen zorgen op de momenten dat ouders werken, een studie volgen of op enig andere wijze geen dag zorg kunnen geven. De kinderen verblijven in een kindercentrum. De kinderen kunnen daar het hele jaar door twee of meer dagdelen per week terecht. De gemeentelijke gezondheidsdienst (GGD), de gemeente Sint- Oedenrode en de landelijke overheid bewaken de kwaliteit van de kinderopvang. De Verbinding heeft geregistreerde kinderopvang, waarvoor ouders mogelijk kinderopvangtoeslag krijgen. In de Wet kinderopvang staan de regels voor kwaliteit, het toezicht op de kwaliteit en de financiering van de kinderopvang. Peutergroepen De peutergroepen bij De Verbinding zijn een combinatie van opvang en peuteropvang. Het onderscheid tussen de peutergroepen en de kinderopvang is: • De peutergroep is voor kinderen vanaf 2 jaar en 4 maanden. • De peuter groepen bieden maximaal 1 dagdeel per dag opvang, minimaal twee dagdelen per week. • We gaan zo veel mogelijk uit van vaste combinaties van dagdelen; indien gewenst kunnen ouders ook een derde dagdeel afnemen. De peuters krijgen een gespreid programma aangeboden, gericht op de ontwikkeling en op de voorbereiding op de basisschool. De peutergroep bestaan uit maximaal 16 peuters. Geleid door twee pedagogisch medewerkers. • Het voor- en vroegschoolse educatieprogramma (VVE) stimuleert kinderen in hun ontwikkeling; ook de kinderen die extra ondersteuning nodig hebben. • Bij de kinderdagverblijven groepen van 0-4 jaar wordt opvang aangeboden in verticale groepen. Er kunnen maximaal 12 kinderen geplaatst worden in een stamgroep. In de groep mogen maximaal drie baby’s onder de 1 jaar geplaatst worden. De groep wordt geleid door twee pedagogisch medewerkers.


Pagina 9

Basisscholen en kinderopvang De WMO (Wet maatschappelijke ondersteuning) geeft opdracht aan peutergroepen en basisscholen om de ontwikkelingskansen te vergroten met VVE. De peutergroepen dragen bij aan het vroeg signaleren van ontwikkelingsachterstanden en zij leveren een bijdrage aan een goede start van het kind in het basisonderwijs. Ook bij de kinderopvang wordt een grote bijdrage verwacht op het gebied van VVE en de doorgaande leerlijn met de basisscholen. Dit is een van de redenen dat de samenwerking met de peutergroepen en basisscholen intensiever is geworden. De Verbinding werkt met het programma Uk en Puk. Basisscholen zijn wettelijk verplicht voor buitenschoolse opvang te zorgen tussen 7.30 en 18.30 uur; dus voor, tussen, en na schooltijd. De Verbinding biedt al deze vormen van opvang. Oudercommissie kinderopvang: Elke locatie van De Verbinding heeft een oudercommissie. Afgevaardigden van deze oudercommissies zijn vertegenwoordigd in de centrale oudercommissie. De oudercommissies geven (op aanvraag, dan wel op eigen initiatief) advies aan de directie. Ouders die gebruikmaken van het kindercentrum ontvangen het reglement van de oudercommissie. Alles is tevens vastgelegd in een mandaat, zodat iedere oudercommissie van iedere locatie een eigen stemrecht heeft. De uitgangspunten van De Verbinding: .De Verbinding is een openbare instelling die toegankelijk wil zijn voor alle kinderen van 12 weken tot 4 jaar (kinderdagverblijf) en van 4 jaar tot einde basisschool (buitenschoolse opvang). • De Verbinding is er voor kinderen van ouders die werken, studeren of op enig andere wijze geen dag zorg kunnen geven. • De Verbinding is er voor peuters die goed voorbereid worden voor de basisschool. De Verbinding streeft naar een VVE programma voor kinderen die extra ondersteuning nodig hebben.


Pagina 10

Hoofdstuk 2: VISIE EN KERNWAARDEN De Verbinding: 2.1 Visie De Verbinding: Ontwikkelingsgericht, deskundig en betrouwbaar: De Verbinding is een kwalitatief hoogstaande, kindgerichte voorziening die opvang en optimale ontwikkelingskansen biedt aan kinderen van 0 tot 12 jaar. Wij zijn een organisatie waarin de kernwaarden ‘betrouwbaar’ ‘ontwikkelingsgericht’ en ‘deskundig’ zichtbaar tot uiting komen. In de algemene visie van De Verbinding staan de begrippen kwaliteit, professionaliteit, openheid en sfeer centraal. De Verbinding wil zich onderscheiden door kwalitatief goede kinderopvang te verzorgen, passend bij de wensen van de ouders/verzorgers en hun kinderen. Professionaliteit van de opvang wordt vooral geboden door goed opgeleide en gemotiveerde medewerkers. Een andere basis voor goede kwaliteit is openheid, duidelijkheid en structuur, zowel voor de ouders/verzorgers als voor de kinderen. Deze kwaliteit kan alleen gewaarborgd worden in een omgeving die een uitnodigende, vertrouwde sfeer kent. Ontwikkelingsgericht; De Verbinding werkt ontwikkelingsgericht. We zoeken steeds weer naar een balans tussen het stimuleren van de verschillende ontwikkelingsgebieden en de rust voor het kind om deze eigen te kunnen maken. Ook streven we telkens naar de balans tussen aanspreken van de ontwikkeling individueel en in groepsverband. Deskundig en betrouwbaar; De Verbinding is deskundig en betrouwbaar. Onze pedagogisch medewerkers hebben een kindgerichte opleiding, en worden door De Verbinding gestimuleerd zich te blijven ontwikkelen. We streven erna om steeds meer hoog opgeleide medewerkers op de groepen te krijgen met minimaal een niveau vier opleiding of HBO opleiding. Zij creëren een sfeer in de groep waarbij kinderen zich vertrouwd en geborgen voelen. De pedagogisch medewerkers begeleiden de kinderen individueel en in groepsverband in hun ontwikkeling. Ze gaan daarbij uit van het spel van het kind: het plezier dat een kind beleeft aan spelen staat voorop. De Verbinding is een professionele organisatie. De ouders zijn onze klanten, zij vertrouwen ons hun kind(eren) toe, op basis van heldere afspraken en vertrouwen. Om dit vertrouwen waar te maken is vanuit de stichting betrokkenheid, deskundigheid en stabiliteit nodig. Wij streven ernaar om samen met de ouders partners te zijn in de opvoeding van het kind. Integriteit, respect en een open houding zijn de basis voor het vertrouwen tussen kinderen, ouders en medewerkers.


Pagina 11

Onze deskundigheid komt eveneens tot uiting in onze flexibiliteit. We willen inspelen op een veranderende maatschappij, zodat ouders en kinderen op ons kunnen blijven bouwen. Dit vraagt om een marktgerichte, proactieve en belangstellende houding. De Verbinding kent 3 werkterreinen: • Peuteropvang • Kinderdagopvang • Buitenschoolse opvang Naast een gemeenschappelijke basis heeft elk werkterrein zijn eigen specifieke kenmerken.

Peuteropvang: De kernfunctie van het peuteropvang is het creëren van optimale ontwikkelingskansen voor alle peuters (in de leeftijd van 2 jaar en 3 maanden tot 4 jaar) door het aanbieden van veelzijdige en passende speelmogelijkheden. Het gaat daarbij om stimuleren, volgen en signaleren van de ontwikkeling en om het vormgeven van een doorgaande ontwikkelingslijn. De peuteropvang heeft vaste groepen en vaste medewerkers. We plannen 3 keer per jaar een overleg met de onderbouw van alle basisscholen in SintOedenrode zodat er goede doorgaande leerlijnen komen voor de kinderen wat de ontwikkelingskansen weer vergroot. Kinderdagverblijf: Het kinderdagverblijf is voor kinderen van 12 weken tot 4 jaar. Zij verblijven hier minimaal 2 dagdelen per week. Het kinderdagverblijf richt zich zowel op de verzorging van het kind als op het stimuleren van de ontwikkeling. Ouders en pedagogisch medewerkers zijn partners in de zorg voor en de opvoeding van het kind. Buitenschoolse opvang: De buitenschoolse opvang is voor schoolgaande kinderen. Het gaat om kinderen in de leeftijd van 4 tot 12 jaar die de basisschool bezoeken. Bij de buitenschoolse opvang gaat het om de vrije tijd van het kind. Deze opvang komt tegemoet aan de behoefte aan rust na een schooldag, en biedt tegelijkertijd een uitdagend programma voor de vrijetijdsbesteding. De Verbinding zijn we samen. Alle medewerkers delen de visie van De Verbinding en de liefde voor het vak. We willen niet alleen het beste uit het kind, maar ook uit onszelf halen. Daarom maken we actief gebruik van ieders talent.


Pagina 12

2.2 Visie op opvoeding en ontwikkeling; Een belangrijke voorwaarde voor een goede ontwikkeling van het kind bij de kinderopvang en op de peutergroepen, is dat het kind zich thuis voelt. Kinderen hebben een veilige omgeving nodig om zich optimaal te kunnen ontplooien. Als een kind zich emotioneel veilig voelt kan het zich openstellen voor zijn omgeving en is er ruimte voor persoonlijke en sociale ontwikkeling. De Verbinding werkt met de methode van Thomas Gordon. 2.2.1 De Gordon methode; Bij de kinderopvang, de peutergroepen en buitenschoolse opvang werken we in beginsel volgens de methode van Gordon. Hij voert als belangrijkste punt in zijn theorie het ‘actief luisteren’ en het geven van ‘ik-boodschappen’ aan. Thomas Gordon, een vooraanstaand Amerikaanse kinderpsycholoog, heeft zich in zijn dagelijkse praktijk gespecialiseerd in de communicatie tussen ouders (en volwassenen in het algemeen) en kinderen. Kinderen hun eigen problemen laten oplossen (eventueel ondersteund door een volwassene) is de kern van zijn ideeën. Een paar van de belangrijkste manieren omdat te stimuleren zijn actief luisteren en de overlegmethode. Gordon introduceert hiermee een andere manier van omgaan met kinderen. De theorie van Gordon is gebaseerd op de volgende waarden: • Het kind is belangrijk; elk kind heeft bepaalde behoeftes en het recht dat die behoeftes bevredigd worden. De pedagogisch medewerker heeft de specifieke taak om naar het kind te luisteren en het kind hierin te begeleiden. • De pedagogisch medewerker is belangrijk; ook de pedagogisch medewerker heeft behoeftes en het recht dat die behoeftes bevredigd worden. Zij hoeft zich niet op te offeren voor de kinderen, maar geeft haar eigen grenzen aan. De relatie tussen de pedagogisch medewerker en het kind en de relaties tussen de kinderen onderling zijn belangrijk. Het streven is om deze relaties op een prettige manier te laten verlopen en om ze daarmee in stand te houden. In conflictsituaties zal de pedagogisch medewerker elke keer opnieuw naar een oplossing zoeken die tegemoet komt aan beide partijen.


Pagina 13

2.2.2 Aanschaf methode uk en puck In 2013 heeft De Verbinding de methode Uk en Puk aangeschaft.

2.2.3 Scholing medewerkers Alle pedagogisch medewerkers van De Verbinding hebben ten minste de vereiste diploma’s. Daarnaast krijgen de medewerkers trainingen over de Gordonmethode en de medewerkers die met peuters werken volgen ook leergangen over de VV E. Daarnaast volgen de pedagogisch medewerkers een cursus over de nieuwe methode Uk en Puk waar De Verbinding in 2013 mee is gaan werken. De medewerkers van de buitenschoolse opvang kijken naar de ontwikkelingsmethoden die de basisscholen in de gemeente Sint- Oedenrode gebruiken. Bijvoorbeeld project Mind (een manier om goed om te gaan met kinderen die hoogbegaafd zijn). Zo is De Verbinding niet alleen bezig met de ontwikkeling van de kinderen tijdens hun aanwezigheid in het kindercentrum, maar ook al met de toekomst: de voorbereiding en doorgaande lijn met de basisschool. Alle medewerkers van De Verbinding leveren bij aanvang van het dienstverband een Verklaring Omtrent Gedrag in. Dit is een wettelijke verplichting en houdt in dat de medewerker niet in aanraking met Justitie is geweest. Daarnaast gaan alle medewerkers op herhaling voor de BHV. Per jaar bekijken we welke opleidingen nodig zijn om pedagogisch medewerksters op te leiden om kwalitatief hoogstaande opvang te kunnen bieden.

2.5 De Verbinding als leerbedrijf: De Verbinding is een erkend leerbedrijf. Dat wil zeggen dat we aangesloten zijn bij het Calibris Kenniscentrum voor leren in de praktijk in sectoren gezondheid, welzijn, sport en dienstverlening. Hiervoor is een certificaat beschikbaar dat ingezien kan worden bij alle locaties van De Verbinding. De Verbinding werkt met stagiaires die een minimaal een half jaar stagelopen. De stagiaires waar De Verbinding gebruik van maakt, komen van de opleiding Helpende Welzijn en SPW 2, 3 en 4 (BBL en BOL). Daarnaast zijn er stagiaires van HBO- opleidingen. De stagiaires komen 2, 3 of 4 dagen per week en worden begeleid door een van de gekwalificeerde groepsleidsters. Met de stagiaires vinden afzonderlijke gesprekken plaats, waarin hun leerproces besproken wordt. De Begeleiding van deze stagiaires wordt door de pedagogisch medewerksters zoveel mogelijk in de praktijk gedaan. Houdingslijsten worden daar ingevuld. Het werkproces wordt begeleid door de werkbegeleider. De werkbegeleider verzorgt de gesprekken met de docenten op de scholen. We streven erna om zoveel mogelijk de HBO opgeleide pedagogisch medewerkers de stagiaires te begeleiden.


Pagina 14

Stagiaires worden bij De Verbinding boventallig ingezet. Wanneer De Verbinding kampt met een plotseling personeel te kort mogen stagiaires incidenteel worden ingezet. Dit staat aangegeven in de wet kinderopvang.


Pagina 15

Hoofdstuk 3 De PEDAGOGISCHE DOELSTELLING VAN DE Verbinding: De Verbinding wil een bijdrage leveren aan de ontwikkeling van kinderen tot mondige, zelfstandige en onafhankelijke mensen met een eigen persoonlijkheid. Door het aanbieden van veelzijdige speelmogelijkheden wordt de ontwikkeling van de kinderen gestimuleerd. Hierdoor leren kinderen zelfstandig te functioneren en hun eigen individuele mogelijkheden te ontdekken, met respect voor anderen en in harmonie met zichzelf en hun omgeving. Voor een optimale ontwikkeling heeft een kind een omgeving nodig die veilig is en waar groei mogelijk is. Als een kind zich emotioneel veilig voelt, kan het zich openstellen voor andere kinderen en de wereld om zich heen. Er is ruimte voor persoonlijke groei en ontwikkeling. In het pedagogisch handelen, sluiten de pedagogisch medewerkers van kinderopvang, peuteropvang en buitenschoolse opvang aan bij de vier pedagogische doelen van Marianne Riksen-Walraven (hoogleraar op de leerstoel “ Theorievorming en empirisch onderzoek op het gebied van de kinderopvang) en voegen er nog twee belangrijke pedagogische doelstellingen aan toe. De Verbinding wil alle kinderen het volgende bieden: • Emotionele veiligheid. • Stimuleren van persoonlijke competentie. • Stimuleren van sociale competentie. • Overbrengen van waarden en normen. • Gezondheid en veiligheid. • Respect voor diversiteit. Het bieden van emotionele veiligheid De pedagogisch medewerkers bieden aan de kinderen een sfeer van geborgenheid en een veilige, vertrouwde en stimulerende omgeving. Kinderen ontwikkelen een gevoel van veiligheid als zij kunnen rekenen op de pedagogisch medewerker en er een uitdagende speelruimte wordt geboden waarin zij op houvast en steun kunnen rekenen. We bieden emotionele veiligheid door: 1 Het contact tussen het kind en de pedagogisch medewerker leeftijd 0-4 jaar. Als een kind zich geborgen wil voelen, dan moet het zich gekend weten. Dit kan alleen met vaste pedagogisch medewerkers die het kind goed kennen. Vanuit het kind is het belangrijk dat het de groepsleiding kent, dat het bekende gezichten zijn. Dan weet het kind dat hij ze kan vertrouwen. De pedagogisch medewerker handelt consequent en voorspelbaar. Het persoonlijke contact van pedagogisch medewerkers met kinderen is bij uitstek geschikt voor het creëren van emotionele veiligheid en voor het stimuleren van de persoonlijke competentie, het zelf doen. De pedagogisch medewerker geeft het kind individuele aandacht en raakt het kind aan door het op schoot te nemen of te knuffelen. Het kind ervaart die aandacht als positief en voelt zich gezien en gerespecteerd. De pedagogisch medewerkers gaan hier zorgvuldig mee om. Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 16

Door als Pm er zoveel mogelijk te vertellen en uit te leggen wat er gaat gebeuren worden situaties voorspelbaat en overzichtelijker voor een kind. Het hebben van oog en of lichaamscontact is belangrijk in de communicatie met elk kind. Een kind ervaart dat de pedagogisch medewerker er echt voor hem haar is met zorgvuldige aandacht. Dit wordt gedaan door op ooghoogte met kinderen te komen. Het is voor de Pm er belangrijk om op de hoogte te zijn van de leefwereld van het kind, omdat de Pm er het contact met het kind gebruik kan maken van voor hem vertrouwde en herkenbare dingen. In de overdracht met halen en brengen kan de ouder deze informatie geven of de Pm er kan er gericht naar vragen (Bij de ouder wanneer het gaat om een jong kind, aan het kind zelf wanneer het ouder is) Een kind ervaart emotionele veiligheid, wanneer er adequaat op zijn signalenen behoeftes wordt gereageerd. Het rekening houden met stemming, karakter en eigenheid, ontwikkelingsfase en het serieus nemen van emoties en daarop inspelen is hiervoor een belangrijke voorwaarde. Inspelen op de behoefte van het kind wil niet zeggen dat we de wensen van kinderen zoals zij die zelf kenbaar maken altijd (direct) in willigen. Respect voor autonomie van het kind. Wij vinden het belangrijk dat kinderen zich in eigen tempo kunnen ontwikkelen. Het ene kind heeft meer stimulans nodig dan het andere kind. Het kind mag kind zijn. Het krijgt ruimte voor eigen initiatief, zonder dat de leidster continu de leiding neemt. We moedigen het kind aan en dagen het uit tot verdere ontwikkeling. We werken volgens een vaste dag structuur dit zorgt voor een veilig gevoel. De kinderen kunnen zien welke activiteiten er zijn op een dag. Dit gebeurd door pictogrammen. (kaarten met afbeeldingen van verschillende gebeurtenissen) van Uk en Puk in volgorde op te hangen en met de kinderen de ochtend en de middag kring te bespreken. Voor de baby’s wordt aangesloten op het eigen ritme. Het werken met knusse hoeken bijvoorbeeld poppenhoek en bouwhoek vergroot het gevoel van veiligheid. Het contact tussen het kind en de pedagogisch medewerker leeftijd 4- 12 jaar. In deze leeftijd worden de interactie in de groep belangrijk. Kinderen leren op school om mee te doen in de groep. Ze moeten de regels van de groep leren en moeten deze zich eigen maken. Zodat ze de regels ook volgen als ze even geen aandacht krijgen. Hierdoor ontwikkelen ze hun geweten. Ze leren bijvoorbeeld dat liegen niet mag. Jonge kinderen zijn echter niet in staat om de waarheid bewust te manipuleren op de manier die volwassenen liegen noemen. Jongste kinderen in deze groep zijn niet altijd taalvaardig genoeg om hun emoties onder woorden te brengen. Daarom benoemen wij de gevoelens. Bijvoorbeeld; ik zie een traan, ben jij verdrietig? We praten met de kinderen middels prentenboeken waar emoties aan de orde komen. Die emotionele onafhankelijkheid is van belang om initiatieven te kunnen nemen en de wereld te kunnen ontdekken. Wij bieden emotionele veiligheid door; - Warm en belangstellend te zijn voor alle kinderen - We zijn consequent in ons gedrag waardoor we kinderen het gevoel geven van veiligheid en zekerheid. - We zorgen voor een vaste structuur bij activiteiten en we passen regels consequent toe. Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 17

-

-

-

We stimuleren zelfstandigheid door kinderen kleine taakjes te geven. We prijzen de kinderen wanneer ze wat moois gemaakt hebben of geknutseld hebben. We letten goed op de lichaamstaal van de kinderen en spelen daar op in wanneer dit nodig is. Non- verbaal laten kinderen immers veel zien. We geven kinderen de ruimte voor initiatief maar geven daarin grenzen aan waar nodig. We zien het kind als deel van de samenleving en behandelen ook een kind als dusdanig Communicatie volgens de Gordon methode, de Gordon methode is een manier van omgaan met anderen, zowel met kinderen als met volwassenen, dit leidt tot meer zelfstandigheid, zelfvertrouwen en groei bij Pm er en kind. Het gaat er hierbij om dat er in relaties op een plezierige evenwichtige manier oplossingen voor problemen worden gevonden, zonder dat er verliezers zijn. Actieve deelname van leidsters aan activiteiten. Dit betekent NIET dat er dingen uit handen genomen worden van het kind maar dat een leidster initiërend is voor de activiteiten. De leidster geeft de aanzet, speelt mee en of geeft wending aan het spel daar waar nodig. Spelen de kinderen lekker dan wordt er niet gestoord. Leidster heeft zicht op de achtergrond van het kind (intake gesprek) en speelt hierop in. Broertjes en zusjes mogen bij elkaar in de groep verblijven zowel op de groepen in de leeftijd van 0-4 jaar als in de groepen van 4-12 jaar. Wij zien dat zij veel steun aan elkaar hebben.

2 Het contact tussen de pedagogisch medewerkers en de ouders De pedagogisch medewerkers van De Verbinding vinden het belangrijk om een goed contact met de ouders te hebben om het kind goed te kunnen begeleiden. Dat geeft vertrouwen aan het kind. Bij het halen en brengen streven de medewerkers ernaar de ouders even te spreken. Er zijn regelmatig individuele gesprekken met ouders en er wordt gebruikgemaakt van een contactschrift. Dit contactschrift geld vooral voor kinderen in de leeftijd van 0-1 jaar. (Zie daarvoor hoofdstuk 4) - Als een kind op de BSO ziek van school komt of ziek wordt, zal de ouder(s) op de hoogte gebracht worden. Met de ouder zal overlegd worden wat de te nemen stappen zijn. Is er sprake van een ziekte waarbij het kind geweerd moet worden volgen wij de richtlijnen van de GGD. - Wanneer er dingen voorgevallen zijn op de BSO worden deze dingen in een warme overdracht aan het einde van de dag met de ouders besproken. Elke locatie heeft zijn eigen identiteit, die de kinderen herkennen als een eigen groepsruimte. De inrichting (meubilair, speelmateriaal) is afgestemd op de ontwikkelingsfase van de kinderen en biedt geborgenheid. Hier leren kinderen elkaar kennen en raken met elkaar vertrouwd. Een kind dat zich onzeker voelt, zal zich terugtrekken in plaats van de wereld in gaan waar zo veel valt te ontdekken. Hij gebruikt zijn energie om op zijn hoede te zijn. Een onveilig klimaat staat het realiseren van andere pedagogische doelstellingen in de weg. “Daarom is het Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 18

bieden van veiligheid en bescherming, niet in de laatste plaats op het emotionele vlak het eerste pedagogische doel. Ze vinden het fijn om op elkaars aanwezigheid te kunnen rekenen, hoe klein of groot ze ook zijn. In vaste groepen gaan baby’s elkaar herkennen en ontwikkelen kinderen van een jaar of twee een duidelijke voorkeur voor een of twee groepsgenootjes. Al vanaf de peutertijd ontstaan er heuse vriendschappen en op de BSO zoeken kinderen elkaar graag op om samen iets te ondernemen. Speciale aandacht voor de Baby’s Rust en regelmaat ervaren jonge kinderen vooral baby’s als houvast. Vaste routines helpen ze hierbij. Ze vinden het fijn om te weten dat de Pm er die voor ze zorgt na het melk drinken b.v. een boekje met ze leest of voor het slapen nog een liedje zingt. Daarom kunnen de kleintjes bij ons reken op het vertrouwde gezicht van de Pm er die hen op schoot neemt, de fles geeft, in bed legt en hen troost als ze verdrietig zijn. Bij haar voelt de baby zich geborgen en krijgt hij zij de gelegenheid om zich te hechten. Kom uw baby voor het eerst? Dan bespreken we vooraf hoe u en uw kindje vertrouwd kan raken met het verblijf en hoe we elkaar zo goed mogelijk leren kennen en hoe de dagindeling verloopt. Uw baby geeft het tempo en het ritme aan. Stap voor stap Naarmate kinderen opgroeien, wordt hun ervaringswereld groter. Ze raken vertrouwd met het KDV de groepsgenootjes en hun ouders en medewerksters. Hun draagkracht wordt groter en ze kunnen meer nieuwe ervaringen aan. Structuren en routines blijven belangrijk, maar daarbinnen hebben kinderen letterlijk en figuurlijk meer ruimte nodig. Sociale banden, veiligheid en herkenbaarheid blijven belangrijk. Wanneer er verschillende leeftijdsgroepen zijn en bij overgang van het dagverblijf naar de BSO is er aandacht voor de geleidelijke overgang naar de volgende groep, in overleg met ouders en kinderen. Zo maakt het kind eerst een paar keer een uitstapje om de nieuwe groep te leren kennen en kunnen ook de groepsgenootjes alvast wennen aan de nieuwe situatie. 3 Het contact tussen de pedagogisch medewerkers onderling Van even groot belang als het contact tussen pedagogisch medewerker en kinderen en pedagogisch medewerker en ouders, vindt De Verbinding het contact tussen de pedagogisch medewerkers onderling. Opvoeders hebben voor kinderen een voorbeeldfunctie. In het kindercentrum geldt dit voor de pedagogisch medewerkers. Hier tonen zij hoe mensen goed met elkaar om kunnen gaan. Om een veilige en vertrouwde sfeer in de groep te creëren is het belangrijk dat pedagogisch medewerkers goed met elkaar samenwerken en beschaafd communiceren.


Pagina 19

4 De structuur in de dag en in de aangeboden activiteiten Een duidelijke draagstructuur is volgens De Verbinding belangrijk. Dit geeft het kind zekerheid en grip op de gebeurtenissen.

Activiteiten en thema’s De pedagogisch medewerkers werken met thema’s en activiteiten die aansluiten bij de belevingswereld van de kinderen. Daarnaast schenken zij ruim aandacht aan het vieren van verjaardagen, of het afscheid nemen van de groep. De verjaardagen van de pedagogisch medewerkers worden ook gevierd. 5 Een kindvriendelijke omgeving Een overzichtelijke, duidelijk ingedeelde ruimte met verschillende hoeken draagt bij aan het gevoel van veiligheid van een kind. Het is een voorwaarde voor een kind om in de groepsruimte zijn eigen weg te kunnen vinden zodat hij zelfstandig kan kiezen waar hij wil spelen. In de verticale groep is een veilig hoekje gecreëerd waar baby’s veilig de omgeving kunnen verkennen. Op momenten dat de oudere kinderen naar bed zijn kunnen de baby’s vrijuit de ruimte verkennen. Op andere momenten kunnen ze in de hoge boxen het speelgoed onderzoeken. De hoge boxen bieden een rustige plek waar de baby’s goed zicht hebben op de groep. Op deze manier liggen/spelen ze veilig en worden ze niet overprikkeld door spelende kinderen. Het ontwikkelen van persoonlijke competentie Met persoonlijke competenties bedoelen we: emotionele vrijheid, veerkracht, zelfstandigheid, nieuwsgierigheid, zelfvertrouwen, flexibiliteit en creativiteit. Deze kenmerken zijn belangrijk en onderling nauw met elkaar verbonden. Belangrijk is dat deze competenties in balans zijn. Jonge kinderen gaan op zoek naar nieuwe ervaringen en de grenzen van het eigen kunnen. De omgeving moet voldoende stimulerend en geordend zijn zodat een kind zelf zijn keuzes kan maken, naar die keuzes kan handelen en de mogelijkheden ervan leert ontdekken. Voorbeelden: - De Pm er laat het kind vrij om fouten te maken. Of een heel eigen soort spel creatie te scheppen maar ook door problemen conflicten zelf op te lossen. - Daarnaast is de Pm er zichzelf ervan bewust dat als het kind aan nieuwe materialen technieken en ideeën bloot te stelt, het kind op een uitdagende, creatieve maar vooral positieve manier haar persoonlijke competentie kan ontwikkelen op allerlei verschillende ontwikkelingsgebieden. De leidster doet dit door middel van haar aanbod in activiteiten. - In de groepsgerichte opvang van het kinderdagcentra blijft altijd oog voor het individuele kind, met voldoende ruimte voor het kind om zich terug te trekken, zowel Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 20

-

fysiek als sociaal. Er zijn zithoeken aanwezig waar men even een boekje of een tijdschrift kan lezen. Er wordt bewust aandacht besteed aan de leermomenten die zich zowel gepland als spontaan voordoen. Geplande leermomenten zijn bijvoorbeeld de activiteiten die we aanbieden. Op KDV middels de uk en puk methode op de BSO zijn het de geplande activiteiten. De spontane momenten kunnen zijn wanneer een kind naar een leidster toe komt met een probleem. Dit kan bijvoorbeeld zijn dat het kind groene verf nodig heeft wanneer die op is. Als Pm er kan je dan van dit moment gebruik maken om kleur menging uit te leggen omdat kleuren blauw en geel wel voorradig zijn.

Taalontwikkeling: Kinderen ontwikkelen spelenderwijs hun woordenschat. Ze wijzen naar iets en wij benoemen dat voor ze: een auto die door de straat rijdt of een plaatje in een prentenboek. We benoemen ook wat we gaan doen en waarom. We plaatsen die woorden die kinderen gebruiken in een breder perspectief. Zo ontdekken kinderen gaande weg ons taalsysteem; woorden vormen zinnen en hebben afhankelijk van de plaats in de zin hun verschillende betekenissen. Taalontwikkeling is dus gekoppeld aan de ervaringen en waarnemingen van het kind en hoe wij daar als volwassenen op reageren. Wij stimuleren de kinderen daarin, verweven taal in ons contact met hen en passen de interactie principes toe. We geven ze ruimte: Pm ers stimuleren kinderen om zoveel mogelijk ervaringen op te doen. We bieden ze uitdagende materialen en activiteiten en spelen in op hun initiatieven. We doen een stapje opzij om ze te laten oefenen, zodat ze leren om op eigen benen te staan. Natuurlijk zijn we altijd in de buurt om een oogje in het zeil te houden. We moedigen ze aan, prijzen hun initiatieven en accepteren en waarderen hun oplossingen en ideeën. We troosten ze als het even niet meer zit. Daarbij hebben we oog en respect van de eigenheid en de autonomie van het kind, dat zelf de inhoud en het tempo van zijn spel bepaalt. Dat betekent niet dat het kind stil staat in zijn ontwikkeling. We bieden ze juist uitdaging en stimuleren ze om nieuwe dingen uit te proberen.

Het stimuleren van sociale competentie Kinderen leren bijna als vanzelfsprekend contact te leggen met andere kinderen en pedagogisch medewerkers. Met sociale competentie bedoelen we de kennis en vaardigheden op het gebied van samen spelen, andere kinderen helpen, op je beurt wachten, voor jezelf opkomen, om kunnen gaan met conflictsituaties, rekening houden met elkaar. Kinderen leren deze sociale vaardigheden in interactie met andere kinderen en met de pedagogisch medewerkers. De pedagogisch medewerkers kunnen deze interactie tussen kinderen versterken en verbeteren.


Pagina 21

Voorbeelden: Hulp vragen en ontvangen bij het jonge kind samenwerken bijvoorbeeld aan en uitkleden. Het kind weet wanneer hij zijn armpjes omhoog moet doen, wat hij of zij kan en waar hulp nodig heeft. Pm er stimuleert en sluit aan waar nodig. Gevoel van erbij te horen, en verbondenheid met groep en kindercentrum. In de groep kent het kind de liedjes door de vaste structuur de Pm er hem of haar biedt. Het kind kan aanwijzingen van de Pm er opvolgen. De Pm ers hanteren positief taalgebruik en geven het goede voorbeeld De Pm ers gebruiken woorden passend bij de leeftijd van het kind. We luisteren naar elkaar en we laten elkaar uitpraten. We ruimen samen op. We eten met zijn allen gezamenlijk fruit aan tafel. We helpen elkaar waar nodig. Ik jij wij samen Kinderen zijn sociale wezens. Ze leren van ons en van elkaar. Ze delen ervaringen, kijken hoe de ander iets doet, kibbelen over verschillen zoeken samen oplossingen, leren overleggen en zich verplaatsen in een andere n hebben plezier met elkaar. We bieden ze activiteiten die hun onderlinge contact stimuleren en hebben daarbij aandacht voor hun relaties onderling en het verloop van de groepsprocessen. Sport, spel bewegen, muziek, voorlezen, samen iets maken behoren dan ook tot de alledaagse activiteiten. De inrichting van de ruimten, binnen en buiten, en echt gevarieerde spelmateriaal zijn hierop afgestemd. Sociaal vaardige mensen zijn gelukkiger dan mensen die moeite hebben met relaties met anderen, zo blijkt uit onderzoek. En omdat alle sociale vaardigheden, goede en slechte niet zijn aangeboren, maar aangeleerd. ‘voeden’ we kinderen ook op dit gebeid. We leren ze hoe je met andere mensen omgaat, geven zelf het goede voorbeeld en laten ze oefenen om zoveel mogelijk positieve ervaringen op te doen. Pedagogisch medewerksters stimuleren groep activiteiten moedigen kinderen aan om contact met elkaar te maken en samen wat te ondernemen. Ze verliezen daarbij het individuele kind niet uit het oog. Dat betekent dat een kind zich ook even alleen mag terugtrekken om te spelen of te rusten. In de groepsruimte is er dan ook plaats voor individueel spel. Gezin, school en opvang in balans; Vanaf vier jaar gaat uw kleuter naar de basisschool, de derde leefomgeving (naast gezin en opvang). Daar brengt hij een belangrijk deel van de dag door met het opdoen van kennis en vaardigheden. Naast school heeft hij behoefte aan even uitblazen en ontspanning. De aard van de opvang verschuift met het kind mee van opvang naar vrijetijdbesteding op de buiten schoolse opvang.


Pagina 22

Vrije tijd en opvang in balans: Kinderen in de basisschoolleeftijd hebben letterlijk en figuurlijk de ruimte nodig om met elkaar op te trekken. De vrije tijd die zij samen doorbrengen op de buitenschoolse opvang is afgestemd op hun behoefte aan een breed, gevarieerd en uitdagend activiteiten aanbod; voor ieder wat wils. Wij vinden hun eigen inbreng daarin belangrijk. Daarom betrekken wij hen bij zaken als de inrichting van de ruimte, de aanschaf van spelmateriaal en het activiteiten en geven hen daarmee ook verantwoordelijkheid. De jongste kinderen zitten nog maar net op school en hebben meer geborgenheid nodig dan de oudere kinderen. Alle kinderen hebben zo hun eigen interesses ontwikkeld en vaak duidelijke voorkeuren in wat ze willen ondernemen. Oudere kinderen krijgen behoefte aan privacy. De BSO medewerker is daarom naast activiteiten begeleider ook vertrouweling op veilige afstand die bereikbaar is voor het kind al er een probleem is en ingrijpt als grenzen worden overschreden. We letten hierbij op de volgende aspecten: • Het kind deel uit laten maken van de groep De Verbinding vindt het belangrijk dat kinderen ook zelf de zorg hebben voor de gang van zaken in de groep. Bijvoorbeeld door oudere kinderen te betrekken bij het gezellig maken van de speelruimte of door de oudere kinderen de jongere kinderen te laten helpen. Kinderen vinden het heel erg leuk om te helpen en om klusjes te doen. Ze voelen zich hierdoor erg belangrijk en ze groeien ervan. De taken zijn uiteraard aangepast aan het niveau van het kind. De peutergroepen werken volgens de VV E methode. Ter voorbereiding op de basisschool wordt een duidelijke structuur geboden bij de dagelijkse activiteiten. Er wordt themagericht gewerkt en er wordt spelenderwijs gewerkt aan het aanleren van schoolse vaardigheden zoals het zitten in de kring, luisteren naar elkaars verhalen en activiteiten die op samenwerking / elkaar helpen gericht zijn. • Het bevorderen van het samen leren spelen Samen spelen betekent naar elkaar luisteren, samen praten, overleggen, afspreken wie doet wat, samen plezier hebben, op elkaar wachten, samen delen. • Stimuleren van vriendschappen Wanneer kinderen in de leeftijd tussen 1 en 3 jaar zijn ontstaan er echte vriendschappen die heel belangrijk zijn voor kinderen. • Pedagogisch medewerkers leren kinderen zelf conflicten op te lossen


Pagina 23

Bij het contact maken hoort ook dat kinderen botsen met elkaar. Conflicten zijn leermomenten en vaak bedenken kinderen daar zelf een oplossing voor. Op deze manier leren zij het meest van elkaar en groeit het zelfvertrouwen en het eigen kunnen. • Groepsruimte biedt mogelijkheden voor samenspel en contact De inrichting van de groepsruimte is overzichtelijk en heeft uitdagende speelplekken die het contact leggen en het samenspel bevorderen. Overbrengen van waarden en normen We willen aan kinderen waarden en normen overdragen, veel van deze waarden en normen hebben te maken met het omgaan met elkaar, rekening houden met elkaar, respect hebben voor elkaar, delen met elkaar, op je beurt wachten, niet slaan en afpakken enz. Een belangrijke waarde die ook te maken heeft met sociaal gedrag is dat de kinderen ieder ander kind beschouwen als gelijkwaardig en waardevol. Niemand is gek. We willen overbrengen dat verschillen in bijvoorbeeld uiterlijk, godsdienst, sociale klasse (mooie kleren, veel speelgoed), huidskleur en gezinsachtergronden andere kinderen niet beter of slechter maken. We proberen eventuele voordelen uit te bannen door zelf niet negatief over bepaalde groepen mensen te praten en vreemde gebruiken/feesten uit te leggen en te waarderen. Spel en speelgoed dat geweld uitbeeld keuren we af. Als kinderen wapens maken van duplo of ander materiaal proberen onze Pm ers dit om te buigen. Naar een ander spel. Een andere norm die we overbrengen is dat je voorzichtig om moet gaan met bomen, planten en dieren. We leren kinderen ook om speelgoed en ander materiaal zo te gebruiken dat het niet kapot gaat. Als er iets kapot gaat gooien we het meteen weg, maar proberen het wel te repareren. Hiermee hangt samen dat we geen materialen verspillen; grote stukken papier weggooien, niet de kraan voor niks laten lopen, niet overdreven veel beleg op het brood. We leren kinderen dat ze wat moeten afmaken waarmee ze begonnen zijn; als ze een puzzel uitelkaar halen, mogen ze niet aan iets nieuws beginnen voor ze de puzzel in elkaar hebben gezet. Verder leren we ze hun speelgoed samen op te ruimen. De kinderen mogen tijdens het spelen natuurlijk best rommel maken, voor het naar huis gaan of kring moment ruimen we samen op. Soms zeggen kinderen ‘vieze woorden’ die ze hebben opgevangen in hun omgeving, vaak kennen ze de betekenis van die woorden niet. Als er zoiets geroepen wordt, zeggen we dat we dat geen goed woord vinden, dat is meestal voldoende. Soms helpt het om dit gedrag te negeren. Wanneer het grenzen overgaat, bespreken we het met de ouders. Het over brengen van normen en waarden gebeurd de hele dag door, op allerlei momenten. We vinden onze eigen houding belangrijk; we proberen steeds het goede voorbeeld te geven. Tijdens fantasiespel, gesprekjes, aan tafel en activiteiten worden waarden en normen doorgegeven. Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 24

• Het eigen maken van waarden en normen Het gedrag van de pedagogisch medewerker zelf speelt een belangrijke (voorbeeld)rol. De medewerker leert de kinderen hoe zij met behulp van gedrags- en omgangsregels respectvol met elkaar om kunnen gaan. • Kinderen ervaren verschillende achtergronden en kunnen daarmee omgaan Kinderen leren makkelijk gedragsregels aan door dat de groep uit een bredere samenleving bestaat dan het gezin. Kinderen komen zo in aanraking met andere gewoonten en andere culturen. Respect hebben voor anderen door niet te pesten, door te luisteren; boos worden mag, maar zonder verbaal of fysiek geweld te gebruiken. Wanneer er kinderen van andere culturen aanwezig zijn, worden deze culturen gerespecteerd en mag een ieder zijn zoals hij is. • Groepsruimte en materialen vormen een afspiegeling van geldende waarde en normen De groepsruimtes zijn in inrichting en materiaalgebruik afgestemd op leeftijd en naar de eisen van de tijd. Momenteel wordt de nadruk gelegd op veiligheid en op het creëren van knusse hoekjes met speelgoed dat de ontwikkeling van kinderen stimuleert. Met plaatjes of foto’s wordt duidelijk voor kinderen waar iets opgeruimd is. Gezondheid en veiligheid Gezondheid. Ten aanzien van gezondheid gelden onder andere de volgende richtlijnen. Wanneer de weersomstandigheden goed zijn, gaan de kinderen iedere dag naar buiten. Bij zonnig weer worden beschermende maatregelen genomen. Er wordt onder andere gezorgd voor een schaduwplek. De Verbinding gaat er vanuit dat de kinderen zijn of worden ingeënt volgens het landelijk vaccinatieschema. Wanneer een kind op De Verbinding ziek wordt, belt de pedagogisch medewerker de ouders/verzorgers op. Het is mede daarom noodzakelijk dat de ouders/verzorgers altijd bereikbaar zijn. In overleg wordt besloten wat de actie zal zijn die moet worden ondernomen. In geval van besmettelijke ziekten, diarree en luizen informeert de groepsleiding de ouders/ verzorgers en neemt zij op De Verbinding extra hygiënische maatregelen. Bij ongevallen wordt direct gehandeld. De ouders/verzorgers worden zo snel mogelijk gewaarschuwd, maar indien zij niet bereikbaar zijn wordt toch gehandeld en worden de ouders/verzorgers achteraf geïnformeerd. Als de hulp van een huisarts is gewenst, wordt in eerste instantie de huisarts van het kind zelf ingeschakeld. Is dit om wat voor een reden niet mogelijk, dan kan de leidster een beroep doen op een plaatselijke huisarts waarmee afspraken zijn gemaakt. De leiding is in het bezit van een EHBO-diploma en een BHVdiploma, Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 25

zodat men weet hoe te handelen in geval van ongevallen. Binnen De Verbinding heerst een uiterst milieubewuste houding bij de medewerkers. Zo wordt bijvoorbeeld al het afval gescheiden en worden de in de dagverblijven gebruikte luiers voor recycling aangeboden. Jaarlijks voert De Verbinding de risico inventarisatie gezondheid uit. Hier worden verslagen van gemaakt. Deze verslagen liggen ter inzage op de locatie en worden jaarlijks met de oudercommissie besproken. Daarnaast worden deze inventarisaties gecontroleerd door de GGD. Veiligheid. De Verbinding voldoet aan de veiligheidsnormen zoals deze staan beschreven in de Wet Kinderopvang en de daaruit voortvloeiende regels. Dit betekent dat De Verbinding zich houdt aan de hierin genoemde eisen ten aanzien van het aantal vierkante meters voor de ruimten binnen en de speelruimte buiten. Daarnaast worden de aanvullende richtlijnen van de GGD, o.a. door het uitvoeren van risicoinventarisaties en richtlijnen voor de brandveiligheid, opgevolgd. Een aantal voorbeelden om de veiligheid op locaties van De Verbinding te waarborgen of te vergroten zijn: • er zijn geen giftige materialen in de groepsruimte aanwezig; • schoonmaakmiddelen worden veilig bewaard; • op iedere deur, aangrenzend aan de groepsruimte, zijn deurspleetbeveiligers bevestigd; • kapot materiaal wordt gerepareerd of weggegooid; • de groepsleiding let scherp op kleine voorwerpen die kinderen gemakkelijk in hun mond steken; • behalve de knuffel en/of speen, mag er geen speelgoed mee in bed genomen worden; • kinderen onder 1 jaar slapen onder dekens; • op het buitenterrein worden de nodige voorzorgsmaatregelen getroffen wanneer het heet is. Jaarlijks voert De Verbinding de risico inventarisatie veiligheid uit. Hier worden verslagen van gemaakt. Deze verslagen liggen ter inzage op de locatie en worden jaarlijks met de oudercommissie besproken. Daarnaast worden deze inventarisaties gecontroleerd door de GGD.


Pagina 26

Eten en drinken

De pedagogisch medewerkers stimuleren kinderen om zelfstandig te eten en te drinken. Samen aan tafel eten is al snel een gezellige bezigheid waarbij kinderen veel zelf leren doen, bijvoorbeeld kiezen wat ze op hun brood willen. De pedagogisch medewerkers stimuleren de kinderen zo veel mogelijk om dat wat ze zelf gekozen hebben ook op te eten. Traktaties worden meegegeven in de tas, zodat kinderen de traktatie thuis kunnen laten zien. Ouders zijn vrij om te trakteren wat ze willen. Op de BSO zorgt De Verbinding voor een traktatie wanneer kinderen jarig zijn. De verjaardagen worden gezamenlijk gevierd met de groep waarin het kind in opvang is. De traktatie is een plakje cake met wat slagroom en een kleine versiering erop. Slapen Jonge kinderen slapen overdag nog regelmatig. Het naar bed brengen gaat volgens een vast ritueel. De pedagogisch medewerkers nemen de tijd zodat de kinderen rustig zijn als ze in hun bedje kruipen. De Verbinding doet er alles aan om de kans op ongelukken in bed te voorkomen. Hierover zijn duidelijke afspraken gemaakt (zie protocol: veilig slapen). Aan- en uitkleden Aan- en uitkleden is een activiteit waarbij een kind kan leren zelfstandig te zijn. Na het middageten worden kinderen die gaan slapen uitgekleed en na het slapen weer aangekleed. De medewerkers stimuleren peuters dit zelf te doen. Ook hierbij geldt dat de pedagogisch medewerker weet wat het kind wel of niet kan. Zindelijk worden Baby’s en peuters die nog niet zindelijk zijn worden op vaste momenten en wanneer nodig tussendoor verschoond. Het kindercentrum begeleidt en stimuleert kinderen in het zindelijk worden. Zieke kinderen Voor de meeste ziekten geldt dat de besmetting al heeft plaatsgevonden voordat de ziekte zich daadwerkelijk openbaart. Een kind dat ziek is heeft extra aandacht, rust en verzorging nodig. De pedagogisch medewerkers adviseren de ouders om een ziek kind thuis te houden. Meer informatie hierover bij de pedagogisch medewerkers zelf en in het ziektebeleid van De Verbinding dat ouders bij plaatsing uitgereikt krijgen.


Pagina 27

Persoonlijke hygiëne Veel ziektekiemen worden via hoesten, niezen, neus snuiten en de handen overgebracht. De pedagogisch medewerkers besteden aandacht aan persoonlijke hygiëne. Hiervoor is een protocol opgesteld. Er zijn bijvoorbeeld afspraken over: regelmatig met kinderen de handen wassen, hand voor de mond met hoesten en neus en mond schoonhouden. Kinderen worden uitsluitend verschoond op de daarvoor ingerichte ruimte. Respect voor diversiteit De kindercentra staan open voor alle kinderen ongeacht sociale of culturele achtergrond, medische, geestelijke of lichamelijke beperking. De pedagogisch medewerkers besteden hier veel aandacht aan zodat elk kind zich bij ons welkom voelt. Een kind leert respect te hebben voor zichzelf, voor anderen en voor zijn omgeving De pedagogisch medewerker besteedt aandacht aan kinderen door hen te leren respect te hebben voor zich zelf. Hiervoor bestaan geen gedragsregels. We vinden het belangrijk dat een kind leert eigen behoeftes en emoties te herkennen en te verwoorden, eigen keuzes te maken, zelfvertrouwen te ontwikkelen en dat een kind op een goede manier voor zichzelf leert op te komen. De kinderen leren ook zorgvuldig om te gaan met de aanwezige materialen. uw kind verlaat zijn of haar eigenstamgroep voor een dagdeel:

Het kan weleens voorkomen dat kinderen in een andere stamgroep verblijven dan hun eigen stamgroep. Wanneer dit voorkomt vragen wij als organisatie aan de ouders om een overeenkomst te ondertekenen ter goedkeuring. Deze overeenkomst zijn te vinden op de locaties van De Verbinding. Kinderen gaan in een andere stamgroep spelen wanneer wij denken dat dit bijvoorbeeld beter is voor de ontwikkeling van het kind, of wanneer er in de vakanties maar weinig kinderen zijn om mee te spelen. We doen dit wel zo min mogelijk zodat het kind zich te allen tijde veilig en goed kan voelen, het gebeurd alleen in goed overleg met de ouders.


Pagina 28

Pedagogisch beleid bespreken en inbedden in structureel overleg per kwartaal:

1 keer per kwartaal bespreken de managers van De Verbinding het pedagogisch beleid van De Verbinding met de groepen. Daar worden notulen van gemaakt. Zo blijft het beleid actueel en worden er zaken aan het beleid toegevoegd. Wanneer er tussen door nog kleine veranderingen zijn in het beleid worden de medewerkers hiervan op de hoogte gesteld in een nieuwsbrief die 1 keer per maand verspreid zal worden. Daarnaast worden de actielijsten gecontroleerd, zowel veiligheid als gezondheid.


Pagina 29

Hoofdstuk 4: De samenwerking met de ouders De verbinding vindt het belangrijk dat pedagogisch medewerkers een goed contact hebben met de ouders. Dat is in het belang voor het vertrouwen van een kind. De kinderen maar ook de ouders moeten zich welkom voelen bij ons. 4.1 Oudercontacten De pedagogisch medewerkers streven ernaar bij het halen en brengen alle ouders even te spreken. Ze verwelkomen de ouders en bespreken belangrijke zaken over het kind voor een goede afstemming tussen thuis en kinderopvang. Pedagogisch medewerkers schrijven in de schriftelijke overdracht hoe het op de groep gegaan is en ouders kunnen reactie geven of bijzonderheden melden totdat het kind 1 jaar is geworden. Voor de overdracht bij kinderen ouder dan 1 jaar gelden per locatie andere afspraken. Twee keer per jaar verschijnt er een informatieblad voor ouders. Minimaal twee keer per jaar ontvangen ouders een nieuwsbrief van de directeur en/of locatiemanager. Minimaal eenmaal per jaar wordt er een ouderavond georganiseerd. 4.2 Individuele oudercontacten De ouders en het kindercentrum zijn samen verantwoordelijk voor de opvoeding van het kind. Voor een evenwichtige ontwikkeling is het van belang dat de opvoedingssituatie thuis en in het kindercentrum niet te ver uit een liggen. Het is niet erg dat er verschillen zijn. Kinderen kunnen hier goed mee om gaan. Het is wel belangrijk dat ouders en medewerkers weten wat de verschillen zijn en daar ook respect voor hebben. Intake gesprek: Bij De Verbinding worden alle ouders in de gelegenheid gesteld om op een intake gesprek te komen. Deze intake gesprekken worden gehouden door de Directie. Wanneer ouders een positief gevoel hebben overgehouden aan het intake gesprek en een goed gevoel hebben bij de sfeer en de locatie die de opvang uitstraalt volgt er een Plaatsingsgesprek in dit gesprek stelt de pedagogisch medewerker ouders op de hoogte van de gewoonten en regels in het betreffende kindercentrum.


Pagina 30

10 minutengesprek: Op de kinderdagcentra worden ouders uitgenodigd voor een 10 minutengesprek. Aan de hand van observatieverslagen wordt de voortgang en de ontwikkeling van het kind besproken. Als ouders daarvoor toestemming geven, stuurt de pedagogisch medewerker het observatieverslag naar de basisschool als het kind 4 jaar wordt. Ouders kunnen bij zorgen over hun kind ook zelf een gesprek aanvragen bij de pedagogisch medewerker. Op het moment dat een kind naar de buitenschoolse opvang gaat wordt voorafgaand een plaatsingsgesprek met de ouders gevoerd. Bij de BSO zijn geen vaste momenten voor oudergesprekken, deze kunnen op aanvraag altijd plaatsvinden. Indien wij het nodig achten, nemen we zelf het initiatief tot een gesprek. Tijdens de dagelijkse overdracht bij het ophalen informeren de pedagogisch medewerkers de ouders hoe de dag is gegaan en of zich bijzonderheden hebben voorgedaan.


Pagina 31

Hoofdstuk 5: De ondersteuning en begeleiding van zorgkinderen Zorgkinderen zijn kinderen die in hun ontwikkeling bedreigd worden door eigen aanleg, gezinsfactoren of een combinatie hiervan. Deze kinderen vragen speciale aandacht. De pedagogisch medewerkers houden elke dag de ontwikkeling van deze kinderen in de gaten. Als het nodig is passen zij de begeleiding aan. 5.1 Professionele kwaliteit Observeren, registreren en evalueren De pedagogisch medewerkers volgen ieder kind op een systematische en methodische wijze in zijn ontwikkeling met behulp van het observatieformulier. Dit gebeurt door de pedagogisch medewerker van het kind. Bij zorgen met betrekking tot ontwikkeling, gedrag en welbevinden bieden het model Tevens heeft De Verbinding een protocol liggen wat te doen bij zorgkinderen. Protocol heet kinderen met opvallend gedrag. 5.2 De ondersteuning en begeleiding De kinderopvang en peuteropvang willen toegankelijk zijn voor alle kinderen, mits dit niet ten koste gaat van de veiligheid. De Verbinding besteedt extra aandacht aan zorgkinderen die dit (tijdelijk) nodig hebben. Hierbij krijgen wij ondersteuning van de consultatiebureauverpleegkundige die observeert en de Integrale Vroeghulp die de mate van zorg beoordeelt. Uiteraard gebeurt dit altijd in overleg met de ouders. Als extra zorg een medische oorzaak heeft, zetten de ouders op papier hoe de medewerkers het kind eventuele medicijnen kunnen toedienen. Hierbij houden de pedagogisch medewerkers rekening met de Wet op de beroepen in de individuele gezondheidszorg (Big). Per aanmelding zal gekeken worden hoe De Verbinding eventuele extra zorg kan aanbieden. De Verbinding is echter geen medisch kindercentrum en stelt grenzen waar het gaat om intensieve verzorging bij medische problemen.


Pagina 32

5.3 De samenwerking met andere organisaties Voor de ontwikkeling van jonge kinderen is het belangrijk dat er sprake is van een doorgaande lijn met de onderbouw van het basisonderwijs. Voor zorgkinderen is de samenwerking met het consultatiebureau, en Centrum voor Jeugd en Gezin. belangrijk. 5.5 Zorg Advies Team (ZAT) Het ZAT is een zorgstructuur voor kinderen van 0-18 jaar die zich ten doel stelt een goede en effectieve samenwerking te realiseren tussen de zorg en de professionals in het onderwijs, voorschoolse voorzieningen en andere professionals die met kinderen en jongeren werken. Als we een probleem signaleren bij een ouder of gezin, kunnen we dit inbrengen in het ZAT. Hierover zal altijd eerst overleg met de ouders zijn.


Pagina 33

Hoofdstuk 6 Klachtencommissie

• Klachtencommissie De Verbinding heeft een onafhankelijke klachtencommissie bestaande uit mevrouw E.Vernooy, tel. 0413-474456, voormalig voorzitster van de peuterspeelzaalgroepen, de heer drs. T van Dijck, orthopedagoog, tel. 0413-478164 en mevrouw W. Vermeulen tel. 0413-472042. Met hen kunt u contact opnemen wanneer u niet tevreden bent met de oplossingen van een klacht die u bij de directie heeft neergelegd. Reglement van de klachtencommissie ligt ter inzage op de locaties. Daarnaast is De Verbinding aangesloten bij de Stichting Klachtencommissie Kinderopvang. Dat is een onafhankelijke, landelijk werkende, klachtencommissie. Ook daar kunnen klachten en ongenoegens worden geuit. Wij verwijzen u daarvoor naar de betrokken website www.klachtkinderopvang.nl. Stage beleid/ omgang stagiaires

Bij De Verbinding zijn zowel MBO als HBO studenten met een relevante opleiding welkom om stage te lopen. MBO leerlingen krijgen van school een stage plek toegewezen. HBO leerlingen benaderen De Verbinding zelf. Wanneer er een nieuwe stagiaire stage komt lopen heeft de stagiaire eerst een intake gesprek met Patty van de Biggelaar. Zij is degene die je in een groep plaatst, de stagiaires op de opvanglocaties plaatst. Wanneer een stagiaire bij De Verbinding stage komt lopen moet de stagiaire er eerst voor zorgen dat ze in bezit is van een VOG. Stagiaires kunnen pas bij De Verbinding stage lopen wanneer de VOG aanwezig is. MBO en HBO leerlingen worden op de groep begeleid door een praktijk begeleider. De praktijk begeleider geeft feedback op handelen op de groep. Verslagen en opdrachten worden nagekeken door de werk begeleider. Dat is in de meeste gevallen Patty van de Biggelaar. Het kan voorkomen dat een stagiaire op een groep komt te staan waar iemand met een HBO diploma staat. Het kan dan ook zijn dat de stagiaire door die persoon begeleidt wordt. Wanneer er een pedagogisch medewerker met een HBO diploma op de groep staat wordt de stagiaire door deze persoon begeleid. Er wordt iedere 2 weken een voortgangsgesprek geplant met de stagiaire. In dat gesprek kunnen opdrachten besproken worden en wordt er besproken hoe het op de groep gaat. Hoe de stagiaire functioneert op de groep. Stagiaires worden altijd boventallig ingezet. Het kan incidenteel voorkomen dat stagiaires niet boventallig ingezet worden. Dit geld alleen voor niveau 4 stagiaires en derde jaar niveau 3 stagiaires. Pedagogisch medewerkers staan 's ochtend een half uur alleen op de groep. Dat is van 07:45 tot 08:15 dan komt er een tweede gekwalificeerde leidster/ pedagogisch medewerker bij. Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 34

Stagiaires worden 's ochtend ingezet om te voorkomen dat pedagogisch medewerkers 's ochtend alleen op de groep staan. 's Avonds van 17:45 tot 18:15 sluit er een pedagogisch medewerkster alleen. Dit wordt ook opgevangen door stagiaires door stagiaires mee te laten afsluiten. Hierbij is vaak ook een stagiaire aanwezig. Wenprocedure. Kinderdagverblijf. Om een basis te leggen voor een vertrouwensrelatie tussen ouders /kinderen en kinderdagverblijf is een wenperiode ingesteld. Uiteraard is dit vooral voor het betreffende kind van belang. Hoewel onze ervaring is dat ouders vaak ook behoefte hebben aan een wenperiode, voornamelijk bij jonge baby’s. Het doel van de wenperiode is:   

Het kind raakt vertrouwd met de nieuwe omgeving, de groepsruimte, het kinderdagverblijf, de pedagogisch medewerksters, de groepsgenootjes etc. De ouders raken vertrouwd met de nieuwe situatie en kunnen een vertrouwensrelatie met de pedagogisch medewerksters ontwikkelen. Zaken zoals voedingsschema ’s, slaapritmen en omgang met het kind, thuis en op he kinderdagverblijf worden op elkaar afgestemd.

Het wennen betekent in feite: oefenen, zodat het kind op den duur voldoende vertrouwen heeft om te kunnen functioneren in de groep. Hiervoor is het vertrouwen van de ouders in de pedagogisch medewerksters en het kinderdagverblijf noodzakelijk. Dit vertrouwen wordt opgebouwd door samenwerking en overleg. Tijdens het intakegesprek worden de ouders op de hoogte gesteld van de wenperiode en het belang daarvan. Bij het kennismakingsgesprek met de pedagogisch medewerksters van de groep kunnen ouders het kind meenemen zodat deze ongeveer een uurtje op de groep kan wennen. Het kennismakingsgesprek zal in overleg met de pedagogisch medewerker gepland worden, zo kan er gekozen worden voor een rustig moment. Dit is ook fijner voor het kind, en krijgt het rustig de gelegenheid de groep te verkennen. De eerste dag dat het kind op het kinderdagverblijf is, zal er extra aandacht aan het kind worden besteed. Zo zorgen we ervoor dat het kind zich snel thuis zal voelen, en kan wennen aan de groep.


Pagina 35

TSO. Bij de TSO is er geen wenprocedure, dit omdat de TSO maar een erg korte tijd is. Wel zijn ouders van harte welkom om eens te komen kijken hoe het er op een TSO aan toe gaat. Hiervoor is het fijn als de ouder dit vooraf aangeeft een de pedagogisch medewerkers zodat deze hier rekening mee kunnen houden. BSO. De meeste kinderen die bij de Verbinding naar de BSO gaan zijn doorgestroomd van de 0-4 groep, en hebben vaak geen wenperiode nodig omdat deze de organisatie al kennen. En vaak al weten hoe het er ongeveer op de groep aan toe gaat. Bij een kennismakingsgesprek is er de mogelijkheid om het kind mee te nemen. Vaak is dit op een rustig moment, en niet altijd op de dag dat het kind ook op de opvang zal komen. Aan de ouders wordt tijdens dit gesprek gevraagd of er behoefte is aan een wenperiode. Wanneer ouders behoefte hebben aan een wenperiode wordt er door de pedagogisch medewerkers gekeken hoe lang deze wenperiode zal zijn (BSO is maar kort, het zal hier dus om ongeveer een uur gaan) en wanneer hier voldoende tijd voor is. Zodat het kind op een goede manier kan wennen, en er voldoende aandacht voor het kind zal zijn.


Pagina 36

Hoofdstuk 7: Vier ogen principe: De Verbinding en het vier ogen principe.

Enige tijd geleden kwam in Amsterdam een grote misstand aan het licht, die leidde tot veel discussie over veiligheid in kinderdagverblijven. De commissie Gunning werd ingesteld met de bedoeling te adviseren over de verbetering van de veiligheid voor jonge kinderen in dagverblijven. De belangrijkste aanbeveling van deze commissie werd het zo genaamde vier ogen principe. Het vier ogen principe treedt op 1 juli 2013 in werking. Het ministerie vraagt van kinderdagverblijven om per die datum op een herkenbare wijze aandacht te geven aan dit uitgangspunt. Wat houdt het vier ogen principe in?

Het vier ogen principe is van toepassing op groepen waar kinderen verblijven van 0 tot 4 jaar. Het vier ogen principe zegt dat altijd een volwassene moet kunnen meekijken of meeluisteren met de beroepskracht. Een beroepskracht mag nog steeds alleen op de groep staan, zolang op elk moment een andere volwassene de mogelijkheid heeft om mee te kijken of te luisteren.

De Verbinding en zijn groepen van 0 tot 4 jaar.

De Verbinding beheert de volgende voorzieningen voor de doelgroep; Dagcentrum: · De Meijerij met 12 kindplaatsen. Dagcentrum: · Odendael met 12 kindplaatsen Donkershoeve: Blauwe huisje met 12 kindplaatsen Donkershoeve: Groene huisje met 12 kindplaatsen Dagcentrum: · Kienehoef met 12 kindplaatsen Dagcentrum

Dommelrode met 24 kindplaatsen.


Pagina 37

Dagcentrum Boskant met 8 plaatsen gecombineerd dagopvang en BSO. Peuteropvang Olland: 16 kindplaatsen Binnen De Boerderij, binnen Dommelrode Boskant en OBS De Springplank, basisschool de Sprong functioneren daarnaast specifieke peuteropvang groepen. De peuteropvang groepen bestaan uit maximaal 16 kindplaatsen De peuteropvang groepen zijn gedurende drie uur per dagdeel open, er zijn altijd 2 begeleidsters aanwezig wanneer er 16 kinderen zijn, zijn er zeven kinderen aanwezig is er 1 pedagogisch medewerkster aanwezig. We staan tevens met 1 stagiaire op de groep. Op de dagcentra zijn de hele dag door twee volwassenen aanwezig. Meestentijds gaat het om twee beroepskrachten, op een beperkt aantal momenten om een beroepskracht en een stagiaire wanneer er weinig kinderen zijn. Daarmee wordt aan het vier ogen principe voldaan. De vraag die rest is in hoeverre de veiligheid van de kinderen geborgd is, wanneer zich onverhoopt een situatie voordoet dat er geen twee volwassenen op de groep zijn. Dat zou kunnen gebeuren, wanneer er een kortdurend op een dag slechts twee of drie kinderen op de groep zijn. Van belang is dan dat andere volwassenen kunnen waarnemen waar de beroepskracht mee bezig is. In de scholen (Dommelrode en Boskant, Olland en Springplank) is door inpandige ramen en open deuren gezorgd voor een transparante situatie, die ervoor zorgt dat het handelen van de beroepskracht gevolgd kan worden. Tijdens vakanties gaan we dit borgen door een vrijwilliger op de groep te zetten. Daarnaast zal er iemand van het management gedurende de dag binnen lopen. In het dagcentrum Kienehoef is er een directe verbinding tussen het dagverblijf en de BSO; hier zou het gebruik van een babyfoon in die uitzondering situatie de veiligheid nog extra kunnen versterken Dit zelfde principe geldt voor Donkershoeve. Dagcentrum Odendael is inpandig binnen het verzorgingshuis. Er wordt voor zorg gedragen dat medewerkenden en cliënten van Odendael steeds binnen kunnen kijken en ook naar binnen kunnen in de uitzonderlijke situatie dat er slechts een beroepskracht alleen is. Binnen de Meijerij is de situatie wat meer besloten en blijft de buitendeur gesloten om geen ongewenste bezoekers toe te laten. Op verzoek van de ouders of op aangeven van het management van De verbinding worden in die uitzonderlijke situatie de kinderen samengevoegd met de kinderen van Odendael. De gedragslijn binnen Donkershoeve blauw en groen is identiek aan Meijerij /Odendael. In de uitzonderlijke situatie kan op verzoek van ouders of management worden samengevoegd dan wel extra veiligheid worden ingebouwd met een babyfoon.


Pagina 38

Gedrag en regels;

Misbruik van macht, de oorzaak van regels zoals het vier ogen principe, komt helaas voor in situaties waarin sprake is van afhankelijkheid. In dagverblijven zijn kwetsbare kleine kinderen afhankelijk van de zorgverleningsrelatie die pedagogisch medewerkenden met hen aangaan. De Verbinding is zich erg bewust van het belang van liefdevolle en respectvolle relaties tussen begeleider en kind. Wij besteden daarom erg veel aandacht aan de selectie van medewerkenden. Dat gebeurt in formele zin, door het vragen om een VOG en het natrekken van referenties. In de praktijk gebeurt dat ook door het vrijwel uitsluitend aannemen van medewerkers die hebben bewezen binnen bekende scholen of andere bekende organisaties dat ze in staat zijn liefdevolle en respectvolle relaties aan te gaan en met macht te kunnen omgaan. Dat gebeurt ook door het regelmatig voeren van functioneringsgesprekken en doordat het management meewerkt in de praktijk, ten einde te kunnen zien hoe de beroepskracht zich in de praktijk gedraagt. Dat gebeurt ook door steeds weer bevorderen van een open aanspreekcultuur, zodat medewerkers onderling, maar ook medewerkers en ouders zich veilig voelen om over niet pluis gevoelens te spreken. En uiteraard er zijn protocollen die bekend zijn bij medewerkers, meldingsprocedures, een klachtencommissie enz. Het is streven is en blijft om als organisatie te blijven groeien in integriteit en veiligheid, in het belang van het jonge kind.


Pagina 39

Hoofdstuk 8: VVE beleid van De Verbinding:

Aanleiding:

Vanaf het schooljaar 2012/2013 biedt de Verbinding peuteropvang aan in Boskant in nauwe samenwerking met basisschool sint Franciscus. De locatie grenst direct aan de speelplaats van de school. Vanaf 1 januari 2013 wordt peuteropvang aangeboden binnen de basisschool Dommelrode in nauwe samenwerking met De Dommelrodeschool. Eveneens vanaf 1 januari 2013 wordt peuteropvang aangeboden op de locatie De Boerderij in samenwerking met De Odaschool en De Dommelrodeschool. Vanaf februari 2014 wordt peuteropvang aangeboden binnen basisschool De Springplank in nauwe samenwerking met De Springplank. Vanaf februari 2014 wordt peuteropvang aangeboden binnen basisschool De Sprongh in Olland. In het programma voor peuters die opgevangen worden in groepen voor kinderen van 0 tot 4 jaar op de locaties De Meijerij, Odendael, De Kienehoef en Donkershoeve wordt in toenemende mate rekening gehouden met het realiseren van doorgaande leerlijnen van opvang naar school. Lijnen komen samen

De voorschoolse educatie krijgt op de eerste plaats vorm door het aanbrengen van samenhang op de werkvloer, in de praktijk. Leerkrachten uit de onderbouw van de basisscholen en de pedagogisch medewerksters van De Verbinding bezoeken elkaar over en weer en nemen kennis van elkaars werk. Werkwijzen, processen en procedures worden op elkaar afgestemd. Peuters oriënteren op enkele momenten binnen de door hun ouders gekozen basisschool.


Pagina 40

De brede school coördinator vervult hierin een belangrijke initiërende rol.

Ten einde methodisch te kunnen werken met peuters werkt De Verbinding met de methode Uk en Puk. Op elke VVE locatie ontvangen de pedagogisch medewerksters hiervoor een cursus aangeboden door Edukien. De cursus leidt tot certificering. De cursus bestaat uit 7.bijeenkomsten en wordt gegeven van augustus 2013 tot einde schooljaar 2013/2014. Nu nieuwe cursus start op 27 oktober 2014 en duurt tot maart 2015. Voorafgaand is door de leiding van de Verbinding en de schooldirecties de cursus VVE management gevolgd. Een aantal pedagogisch medewerksters binnen De Verbinding hebben voorafgaand samen met een aantal leerkrachten de basiscursus en verdieping VVE sterk gedaan. Bijzonder en toch gewoon

Het VVE beleid is in het bijzonder bedoeld voor kinderen waarvan door het consultatiebureau is geconstateerd dat ze te maken hebben met een taalachterstand. Zij krijgen via het VVE programma bijzondere aandacht met het doel de achterstand zoveel als mogelijk in te lopen, zodat ze goed toegerust aan de basisschool kunnen beginnen. De samenwerking die er al is met de basisschool en verder wordt uitgebouwd biedt hen extra kansen. Omdat het VVE beleid integraal is opgenomen in het programma voor de peutergroepen voelen de VVE kinderen zich gewoon onderdeel van de groep en gaat het extra leren grotendeels spelenderwijs. Onderzoek

De Verbinding en de basisscholen hebben de intentie de effecten van het gezamenlijk beleid in de komende schooljaren te laten onderzoeken met het doel steeds te kunnen verbeteren, maar ook om te zien in hoeverre door het beleid daadwerkelijk onnodige zorgkosten of onnodige doorverwijzingen worden voorkomen.


Pagina 41

Hoofdstuk 8: VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING Wij zetten Video Interactie Begeleiding (VIB) in om de communicatie tussen onze pedagogisch medewerkers en de kinderen met wie ze werken, te verbeteren. VIB is een laagdrempelig, effectief én wetenschappelijk getoetst instrument waarmee u de pedagogische kwaliteiten van medewerkers stimuleert. Positief contact met kinderen is één van de belangrijkste vaardigheden voor pedagogisch medewerkers. Met video-interactiebegeleiding (VIB) stimuleren wij de pedagogische kwaliteiten van de medewerkers. VIB laat met behulp van videobeelden zien dat kinderen voortdurend initiatieven nemen om zich te ontwikkelen. Dit geeft de medewerker inzicht en helpt hen om positief te reageren op kinderen. Kinderen voelen zich daardoor gezien en begrepen en kunnen zich in veiligheid verder ontwikkelen. HOE WERKT VIB? • Een speciaal opgeleide video-interactiebegeleider (VIB-er) maakt korte video-opnamen van de medewerker tijdens de werkzaamheden. Zo worden de interactiepatronen vastgelegd. • Vervolgens analyseren de VIB-er en uw medewerker de opnamen. Relevante fragmenten worden stilgezet of herhaald, zodat de verbale en non-verbale communicatie duidelijk zichtbaar wordt. • De pedagogisch medewerker leert succesvolle interactiemomenten herkennen en uitbouwen en stimuleert hiermee tevens de taalontwikkeling van kinderen. DE METHODE Positief contact met kinderen is één van de belangrijkste vaardigheden voor pedagogisch medewerkers. VIB laat zien hoe kinderen op hen reageren. OPNAMEN MAKEN Bregje Reichert is een speciaal opgeleide video-interactiebegeleider (VIB-er) zij maakt korte video-opnamen van een medewerker tijdens de werkzaamheden. Zo worden de interactiepatronen vastgelegd. SIGNALEN VAN KINDEREN VIB helpt pedagogisch medewerkers om de initiatieven en signalen van kinderen te herkennen en daarop in te spelen. Ook krijgen zij op deze manier inzicht in hun eigen rol in de communicatie met de kinderen.


Pagina 42

POSITIE LEIDING GEVEN Tijdens de VIB-training leren de pedagogisch medewerkers ook om op een positieve, prettige manier leiding te geven aan de groep. Dat kunnen ze doen door meer rond te kijken, kinderen bij groepsactiviteiten te betrekken en oog te laten hebben voor elkaar. OMGAAN MET NEGATIEVE SIGNALEN Natuurlijk zijn initiatieven en signalen van kinderen niet altijd positief. Soms gedraagt een kind zich negatief of verstorend. De video-opnames laten zien wat de oorzaak kan zijn van het gedrag van een kind. Ook de eigen rol van de pedagogisch medewerker wordt daarmee duidelijk. VIB HEEFT EEN POSITIEF EFFECT OP ALLE BETROKKEN PARTIJEN:  kijkt de pedagogisch medewerker de kinderen vaker aan,  is de pedagogisch medewerker meer stimulerend in haar opvoedingsgedrag,  is de pedagogisch medewerker sensitiever en verbaal stimulerender,  speelt de pedagogische medewerker vaker in op de signalen van kinderen,  kinderen ontwikkelen zich beter en krijgen meer respect,  pedagogisch medewerkers halen meer voldoening uit hun werk,  er wordt gekeken naar sfeercommunicatie en dit wordt gestimuleerd. ANALYSEREN EN UITBOUWEN Vervolgens analyseren de VIB-er en de medewerker de opnamen. Relevante fragmenten worden stilgezet of herhaald, zodat de verbale en non-verbale communicatie duidelijk zichtbaar wordt. De pedagogisch medewerker leert succesvolle interactiemomenten herkennen. VIB gaat uit van de kracht van de pedagogisch medewerker, en helpt die kracht uitbouwen. VIDEO-INTERACTIEBEGELEIDING Wij zetten Video Interactie Begeleiding (VIB) in om de communicatie tussen onze pedagogisch medewerkers en de kinderen met wie ze werken, te verbeteren. VIB is een laagdrempelig, effectief én wetenschappelijk getoetst instrument waarmee u de pedagogische kwaliteiten van medewerkers stimuleert. Positief contact met kinderen is één van de belangrijkste vaardigheden voor pedagogisch medewerkers. Met video-interactiebegeleiding (VIB) stimuleert u de pedagogische Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 43

kwaliteiten van uw medewerkers. VIB laat met behulp van videobeelden zien dat kinderen voortdurend initiatieven nemen om zich te ontwikkelen. Dit geeft de medewerker inzicht en helpt hen om positief te reageren op kinderen. Kinderen voelen zich daardoor gezien en begrepen en kunnen zich in veiligheid verder ontwikkelen. HOE WERKT VIB? • Een speciaal opgeleide video-interactiebegeleider (VIB-er) maakt korte video-opnamen van de medewerker tijdens de werkzaamheden. Zo worden de interactiepatronen vastgelegd. • Vervolgens analyseren de VIB-er en uw medewerker de opnamen. Relevante fragmenten worden stilgezet of herhaald, zodat de verbale en non-verbale communicatie duidelijk zichtbaar wordt. • De pedagogisch medewerker leert succesvolle interactiemomenten herkennen en uitbouwen en stimuleert hiermee tevens de taalontwikkeling van kinderen. DE METHODE Positief contact met kinderen is één van de belangrijkste vaardigheden voor pedagogisch medewerkers en leerkrachten. VIB laat zien hoe kinderen op hen reageren. OPNAMEN MAKEN Een speciaal opgeleide video-interactiebegeleider (VIB-er) maakt korte video-opnamen van een medewerker tijdens de werkzaamheden. Zo worden de interactiepatronen vastgelegd. SIGNALEN VAN KINDEREN VIB helpt pedagogisch medewerkers om de initiatieven en signalen van kinderen te herkennen en daarop in te spelen. Ook krijgen zij op deze manier inzicht in hun eigen rol in de communicatie met de kinderen.

POSITIE LEIDING GEVEN Tijdens de VIB-training leren de pedagogisch medewerkers ook om op een positieve, prettige manier leiding te geven aan de groep. Dat kunnen ze doen door meer rond te kijken, kinderen bij groepsactiviteiten te betrekken en oog te laten hebben voor elkaar. OMGAAN MET NEGATIEVE SIGNALEN Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 44

Natuurlijk zijn initiatieven en signalen van kinderen niet altijd positief. Soms gedraagt een kind zich negatief of verstorend. De video-opnames laten zien wat de oorzaak kan zijn van het gedrag van een kind. Ook de eigen rol van de pedagogisch medewerker wordt daarmee duidelijk. VIB HEEFT EEN POSITIEF EFFECT OP ALLE BETROKKEN PARTIJEN:  kijkt de pedagogisch medewerker de kinderen vaker aan,  is de pedagogisch medewerker meer stimulerend in haar opvoedingsgedrag,  is de pedagogisch medewerker sensitiever en verbaal stimulerender,  speelt de pedagogische medewerker vaker in op de signalen van kinderen,  kinderen ontwikkelen zich beter en krijgen meer respect,  pedagogisch medewerkers halen meer voldoening uit hun werk,  er wordt gekeken naar sfeercommunicatie en dit wordt gestimuleerd. ANALYSEREN EN UITBOUWEN Vervolgens analyseren de VIB-er en de medewerker de opnamen. Relevante fragmenten worden stilgezet of herhaald, zodat de verbale en non-verbale communicatie duidelijk zichtbaar wordt. De pedagogisch medewerker leert succesvolle interactiemomenten herkennen. VIB gaat uit van de kracht van de pedagogisch medewerker, en helpt die kracht uitbouwen.

Hoofdstuk 9: De Ruilkaart

Ondanks dat De Verbinding veel belang hecht aan stabiliteit van de groepssamenstelling en vaste opvangdagen hanteert, probeert De Verbinding ook in te spelen op de behoeften van de ouders. De Verbinding heeft er daarom voor te gekozen om te gaan werken met een ruilkaart. Ouders kunnen een dag of dagdeel ruilen voor een andere dag of dagdeel. Ieder kind heeft zijn eigen ruilkaart en deze wordt bewaard op de locatie door de pedagogisch medewerkers. Pedagogisch beleid aangepast op 25-06-2015

Pagina 45

Ruilen is een extra service van De Verbinding en vindt plaats onder de volgende voorwaarden: 1. De ruilkaart is gebonden aan het kind. 2. Een ruil dag moet minimaal 2 weken voor de oorspronkelijke dag worden aangevraagd bij de pedagogisch medewerkers. 3. De pedagogisch medewerkers geven minimaal tot 1 week voor de gewenste ruil dag aan of het mogelijk is of niet. 4. Een ziektedag kan niet worden geruild. 5. Een kind kan maximaal 6 keer per jaar ruilen. Voor de kinderen op de dagopvang loopt dit jaar van september tot augustus. Voor BSO kinderen loopt dit jaar van september tot de laatste schooldag in juli. 6. Ruildagen kunnen niet worden meegenomen naar een volgend jaar. 7. Kinderen kunnen tot 1 maand voor de oorspronkelijke dag of tot 1 maand na de oorspronkelijke dag de ruil dag inhalen. 8. Ruilen is gebonden aan de opvangsoort. Voor de BSO kan tijdens schoolweken geruild worden. Kinderen met een zomervakantie in hun pakket kunnen ook tijdens vakanties ruilen. Voorbeelden van ruilingen voor de dagopvang: 1x een ochtend tegen 1x een ochtend 1x een middag tegen 1x een middag 1x een hele dag tegen 1x een hele dag Voorbeelden van ruilingen voor de BSO tijdens schoolweken: 1x vso tegen 1x vso (vso=voorschoolse opvang) 1x nso tegen 1x nso (nso=naschoolse opvang) 1 x studiedag tegen 1x nso 1x nso tegen 1x studiedag Voorbeelden van ruilingen voor de BSO tijdens vakantieweken: 1x een ochtend tegen 1x een ochtend in de vakantie 1x een middag tegen 1x een middag in de vakantie 1x een hele dag tegen 1x een hele dag in de vakantie 9. Wanneer het kind gedurende het jaar van locatie wisselt, worden de opgebouwde ruildagen meegenomen naar de nieuwe locatie. 10. Een toegezegde ruil dag betekent dat de vrijgekomen plaats kan worden toegezegd aan een andere klant.


Pagina 46

De Verbinding behaalt zich het recht voor om het ruilkaartensysteem aan te passen indien daartoe aanleiding bestaat.


Pagina 47

Pedagogisch beleid aangepast op Pagina 1

Recommend Documents