Paulussen Advocaten Masterclass voor PIANOo Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes Door Bert Lejeune en Roger Cox
Succesvol cradelen en aanbesteden Indeling workshop 1: Waarom moeten we met C2C aan de slag 2: De noodzaak van een PPS rondom C2C 3: De instrumenten voor duurzaam aanbesteden: 4: Innovatief aanbesteden (het A2 project Maastricht) 5: de overheid als launching customer
Vormgevers van PPS in gebiedsontwikkeling Aanbestedingsrecht Omgevingsrecht
ie k l b u P
S e t a v Pri
ing k r e nw e m a
Bouwrecht en Vastgoed
Gebiedsontwikkeling en duurzame innovatie Waar people, planet en profit samenkomen Waar markt en overheid samenkomen (PPS) Waar veel vervuiling en C02 uitstoot plaatsvindt Waar sterkte-zwakte-koppeling en verevening plaatsvindt Waar werk wordt gemaakt van een integrale aanpak (A2)
Transitiejuristen
Duurzame innovatie door samenwerking
GratisnaarAl.nl
Een maand lang gratis in 20 bioscopen (start in Maastricht) bewustwording van problemen
Bewustwording van oplossingen
Twee dagen Cradle to Cradle In MECC Maastricht
Jacqueline Cramer - William McDonough - Michael Braungart - Rob van Hattum Roefie Hueting - Shaw Industries - Steelcase - Herman Miller - Provincie Limburg - Maastricht - Venlo - Haarlemmermeer - DSM - TU Delft Van Gansewinkel - Artisjok en anderen
Let’s Cradle!
Samenwerking en implementatie van oplossingen
A2 project Maastricht - Cradle to Cradle
Bruggen bouwen 1. Bewustwording van gedeelde problemen creëert urgentie 2. Bewustwording van oplossingen creëert positivisme 3. Het implementeren van oplossingen creëert samenwerking
Dat is waar duurzaam beleid ook over zou moeten gaan: gedeelde urgentie, gedeeld positivisme en samenwerking
Waarom moeten we met C2C aan de slag ?
Toenemende welvaart in de wereld Van 1950 naar 2009 welvaartstoename vooral in VS, Europa en Japan
1950:
wereldbevolking van 2.5 miljard
2009:
wereldbevolking van 6.7 miljard
+ toename Bruto Wereld Product met factor 8 !! (BWP is optelsom van alle BNP’s van alle landen)
= toename van de druk op het milieu met factor 8 Bron: Common Wealth: economics for a crowded planet; Jeffrey D. Sachs
Toename welvaart heeft een prijs Milieuvervuiling (lucht, water, grond) Drinkwater wordt schaarser (al meer dan 50.000 stuwdammen in onze rivieren) Landbouwgrond neemt af in vitaliteit (zie je nog wel eens meeuwen achter een tractor?) Visvoorraden zijn zwaar overbevist (satellietnavigatie, kilometers net, zee als vrijstaat) Grootschalige ontbossing en afname biodiversiteit (sneller dan nooit) Grondstoffen worden schaarser (o.a. olie) Pandemieën als aids, sars, vogelgriep, varkensgriep ….en dan hebben we klimaatverandering door C02 uitstoot nog niet eens genoemd….
Klimaatverandering
Aarde
Mens
Stabiel
15 graden
36 graden
2008 In 2030 In 2080
15,8 graden 17 graden 20 graden
38 graden 41 graden 48 graden
Klimaatverandering 17 graden in 2030 is “gevaarlijke klimaatverandering” Waarom? Oceanen gaan grootschalig Co2 uitstoten Toendra’s gaan grootschalig Co2 uitstoten Consequentie: Onomkeerbaar proces dat tot nog snellere opwarming leidt
Klimaatverandering voert de druk op Enkele gevolgen Droogte en zeer zware neerslag (verdwijnen landbouwgrond) Smelten van gletsjers (drinkwater) Koraalriffen sterven af (verdwijnen kraamkamers voor vissen)
Zeespiegel stijgt en bedreigt delta’s (vluchtelingen) Klimaatzones veranderen snel (verlies biodiversiteit) Tropenziektes rukken op (volksgezondheid)
Klimaatverandering De aarde heeft koorts
Gorbatsjov over klimaatverandering
“Er zijn twee manieren om de situatie aan te pakken: de waarheid achterhouden en onpopulaire maatregelen uitstellen, of de mensen vertellen wat er gaande is en samenwerken voor verandering voordat het te laat is.”
Michail Gorbatsjov World Political Forum, 2008
Meer toenemende welvaart in de wereld Van 2009 naar 2050 welvaartstoename vooral in landen als Brazilië, China en India
2009:
wereldbevolking van 6.7 miljard
2050:
wereldbevolking van 9.2 miljard (medium voorspelling) + toename Bruto Wereld Product met factor 6 !! (BWP is optelsom van alle BNP’s van alle landen)
= toename van de druk op het milieu met nog eens factor 6!! Bron: Common Wealth: economics for a crowded planet; Jeffrey D. Sachs
Tussenconclusie Ecologisch, demografisch en economisch zitten we wereldwijd op een onhoudbaar traject
De ecologische situatie zal verslechteren en niet verbeteren door de verdere economische groei……..tenzij…
….de overheid ervoor zorg draagt dat de economische groei met duurzame en grondstofbesparende technologie plaatsvindt…. Waarom?
De spanning tussen welvaart en milieudruk Omdat er maar drie smaken zijn om de spanning te verkleinen 1. Minder mensen 2. Minder inkomen 3. Andere technologie
Ad 1+2
gaat komende decennia niet gebeuren
Ad 3:
het creëren van een Cradle to Cradle wereld
Cradle to Cradle Look at Nature Waste equals food Use current solar income Respect diversity
Transitie van eco-efficiency naar eco-effectiviteit Hoe gaan we dat doen?
Transitie onder tijdsdruk! Toenemende welvaart en klimaatprobleem vraagt om zeer snelle transitie
Eco-efficiency is (te) trage doorbraak. En dat is alleen nog maar wat schaven aan het bestaande systeem!
Voor transitie naar C2C hebben we transitie op ecoefficiency én eco-effectiviteit nodig (vgl warmtenet). Een opgave van enorme proportoe
De drie pijlers voor transitie Technische pijler:
duurzame technische innovatie (creatieve markt)
Fin./Jur. pijler:
prikkels en regels (kaderstellende overheid)
Psychologische pijler:
gedragsverandering en gezamenlijke ambitie (verlangende burger en verlangende consument)
Technische pijler (duurzame technische innovatie) Transitie wordt te vaak alleen met de technische pijler geassocieerd. Maar de technische pijler alleen kan geen transitie bewerkstelligen. Er zijn al veel beschikbare technische oplossingen voor onze problemen. Het geïmplementeerd krijgen ervan lukt vaak echter niet. Daarom gaat het in het bewerkstelligen van transitie over het gelijktijdig ontwikkelen van alle drie de pijlers. C2C geeft raamwerk voor richting van innovatie
Financiële en juridische pijler (prikkelen en faciliteren)
Wetgeving en belastingstelsel Beprijzen naar werkelijke kosten Subsidies Kredietverzekeringen Contracten en samenwerkingsvormen Bonus/malus C2C geeft hier onvoldoende handvaten
Psychologische pijler (gedragsverandering) 1. Gevoel van urgentie 2. Ambitie en optimisme 3. Massa-communicatie 4. (Icoon) projecten C2C is een perfect instrument voor deze pijler
Idee en naam C2C is waardevol in/voor NL 1. NL publieke en non-profit sector hebben de naam C2C mee groot gemaakt vanwege de waardevolle inhoud van het concept. 2. Het idee enthousiasmeert en activeert zowel overheid, bedrijfsleven, wetenschap, NGO’s en burgers (bruggenbouwer). 3. De naam C2C is zeer goed bruikbaar voor massa-communicatie. 4. Met C2C kun je de urgentie van de problemen en het optimisme van de oplossingen tegelijkertijd communiceren (belangrijk politiek instrument). 5. Er zijn al pilot projecten die richting geven aan duurzame innovatie en overheid kan dit proces makkelijk versnellen.
Huidige situatie C2C is echter een drempel 1. Overheid is potentieel afbreukrisico voor C2C 2. C2C is een potentieel afbreukrisico voor de overheid 3. Brede beweging rondom C2C nu niet mogelijk omdat zowel consultancy en certificering in één hand rusten (150 producten in 8 jaar) 4. Samenwerking tussen publieke en private partijen is nodig om drie pijlers rondom C2C te kunnen ontwikkelen 5. Onafhankelijke certificering maakt intra-brand concurrentie en massacommunicatie mogelijk
Brede C2C certificering zet transitie in gang Certificeringsysteem heeft veel meer potentie C2C Certificering kent focus op materialen, ontwerpprocessen, water, energie en fair trade Op te splitsen in sub certificering voor bredere beweging: - Sub certificering voor design for disassembly (schepen, vliegtuigen) - Sub certificering voor watermanagement Uit te breiden met additionele certificering voor bredere beweging - C2C gebiedsontwikkeling, gebouwen - C2C mobiliteit (recyclebare EV) Daarmee kan C2C een transitiemodel worden
Waarom is C2C belangrijk voor het succes van duurzaam aanbesteden? 1. Het geeft een gezicht, richting en einddoel aan duurzaam aanbesteden (anders dan: duurzaam inkopen is wat SN zegt dat het is) 2. Het zorgt voor een wenkend perspectief en creëert een ambitie bij markt en overheid die samenwerking bevordert (zodat duurzaam aanbesteden niet het zoveelste regeltje wordt dat moet worden toegepast).
3. Het faciliteert planning en fasering in duurzaam aanbesteden (systeemverandering gaat vóór productverandering design for disassembly gaat vóór healthy materials)
Welke bijdrage levert aanbesteding aan het succes van een C2C transitie? 1. Het is een instrument om samenwerking tussen de taakstellende overheid en de creatieve markt te bevorderen. 2. Het is een instrument om C2C te stimuleren en koplopers in C2C innovatie te belonen 3. Het is een instrument om integraal denken en doen te bevorderen. 4. Het is een instrument om met de markt te communiceren
Paulussen Advocaten Masterclass voor PIANOo Hoe maken we van aanbesteden en C2C een succes Door Bert Lejeune en Roger Cox
