Patricia van Oppen is in de

NIEUWSBRIEF GGZ & WELZIJN JUNI 2011

Cognitieve therapie: een concrete, praktische aanpak De afgelopen dertig jaar is de klinische psychologie sterk beïnvloed door de inzichten uit de cognitieve psychologie. Cognitieve therapie: theorie en praktijk is al ruim een decennium lang een veelgebruikt handboek voor de toepassing van cognitieve therapie voor het Nederlandse taalgebied. Van dit naslagwerk verschijnt begin augustus 2011 de tweede, geheel herziene druk onder redactie van prof. dr. Susan Bögels en dr. Patricia van Oppen. Wie zijn deze drijvende krachten achter dit bekende handboek? Wat biedt deze tweede editie? En wat maakt de cognitieve therapie zo interessant? Door Mieke van Dalen

P

Vanwaar de belangstelling voor cognitieve therapie? Patricia: ‘Eind jaren tachtig was ik tijdens mijn studie bezig met cognitieve therapie bij de paniekstoornis. In die tijd volgde ik een workshop van Albert Ellis in Leiden. Wat hij vertelde, sloot goed aan bij hoe ik in elkaar zit. Cognitieve therapie is een concrete, praktische aanpak, maar het vergt wel intellectuele creativiteit van jezelf. Ik hou van puzzelen, van denksporten, ik bridge – ik vind het leuk om veranderingen aan te brengen op een niet-complexe wijze. Ik hou niet van onnodig ingewikkeld doen.’

Cognitieve therapie is een effectieve behandeling gebleken voor vele psychische stoornissen. De effectiviteit en toepassingsmogelijkheden groeien nog steeds, gevoed door wetenschappelijk onderzoek en verdere verfijning van de technieken voor verschillende stoornissen en doelgroepen. Dit boek, dat het afgelopen decennium zijn sporen verdiend heeft, geeft een helder en geheel geactualiseerd overzicht van de cognitieve behandeling van psychische problemen. De nadruk ligt op de praktische toepassing. De beschreven interventies worden uitvoerig geïllustreerd aan de hand van gevalsbeschrijvingen en letterlijk weergegeven fragmenten. Het boek bevat veel praktisch materiaal dat tijdens de therapie gebruikt kan worden, zoals dagboekformulieren en gedetailleerd uitgewerkte uitdaagtechnieken. De eerste drie hoofdstukken van het boek gaan over de cognitieve theorie van psychopathologie en de algemene toepassing van cognitieve therapie. Daarna wordt een overzicht geboden van de cognitieve therapie zoals die ontwikkeld is voor de volgende psychische problemen: depressie, bipolaire stoornissen, gegeneraliseerde angststoornis, paniekstoornis, sociale angststoornis, terugvalpreventie bij depressie en angststoornissen, dwangstoornis, posttraumatische stress-stoornis, somatoforme stoornissen, eetstoornissen, seksuele stoornissen, psychosen, psychische stoornissen bij kinderen en jeugdigen, en cognitieve therapie bij relatieproblemen. De stoornis-specifieke behandelingen zijn beschreven door experts op het gebied van cognitieve therapie en onderzoek op het betreffende domein. Het laatste hoofdstuk betreft de ontwikkeling en meting van expertise in de cognitieve therapie.

‘Het boek is juist niet

protocollair, dat is een van de sterke kanten’

Dit boek is bedoeld voor psychologen, pedagogen en psychiaters en voor hen die hiervoor in opleiding zijn.

Klinische praktijk

Over de redactie: Prof. dr. Susan M. Bögels is hoogleraar Orthopedagogiek aan de UvA en directeur van het academisch behandelcentrum voor ouder en kind in Amsterdam. Ze is psychotherapeut, gespecialiseerd in cognitieve gedragstherapie bij volwassenen en bij kinderen en gezinnen.

Wat is de kracht van dit handboek? Patricia: ‘Er bestaan allerlei protocollenboeken waarin beschreven staat wat je moet doen, maar in ons boek staat ook hóe je het moet doen. De voorbeelden zijn direct toepasbaar in de praktijk, en een voorbeeld dat beschreven staat in het depressiehoofdstuk kan ook goed bruikbaar zijn bij een andere stoornis.’ Susan: ‘Het boek is juist niet protocollair, dat is een van de sterke kanten. Een clinicus kan er inspiratie uit opdoen.’ Waarom een tweede editie? Susan: ‘Het gebied waar cognitieve therapie een vorm heeft gevonden die echt effectief is, breidt zich alsmaar uit. Zo is er een

Dr. Patricia van Oppen, gz-psycholoog, is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling psychiatrie/VUmc en is als cognitief gedragstherapeut verbonden aan de Academische werkplaatsen angst en depressie van GGZingeest/VUmc.

www.bsl.nl

B_BOHN229_ Cognitieve Therapie Tweede druk.indd 1

ISBN 978 90 313 8309 2

hoofdstuk toegevoegd over cognitieve therapie bij bipolaire stoornis. Een nieuwe ontwikkeling is dat we cognitieve therapie steeds meer bij kinderen gebruiken en bij ouders.’ Patricia: ‘Er is de laatste jaren veel geschreven over terugvalpreventie bij angst en depressie; hier hebben we in de klinische praktijk vaak mee te maken. Ook nieuw is het hoofdstuk over cognitieve therapie bij echtparen – twee persoonlijkheden in een relatie die ook hun cognitieve zwaktes hebben.’ •

Cognitieve therapie: theorie en praktijk

Albert Ellis

Susan begon met cognitieve therapie bij sociale-angststoornissen, en raakte geïnteresseerd in hoe sociale angst ontstaat. Vaak gebeurt dat al in de kinderleeftijd onder invloed van de ouders. ‘Als ouders overmatig kritisch zijn naar hun kind, vaak op basis van hun eigen schema’s over vermeende afkeuring door anderen, kun je daardoor een schema internaliseren: “anderen zullen mij afkeuren”. We zijn steeds beter in staat met cognitieve therapie te werken bij steeds jongere kinderen, en ouders te leren naar hun eigen cognities te kijken die ze op hun kinderen overdragen.’

Bögels & Van Oppen (red.)

atricia van Oppen is in de eerste plaats onderzoeker. Maar zonder de therapeutische praktijk zou ze dat nooit kunnen zijn. Ze behandelt vooral patiënten met angst- en depressieve stoornissen. ‘Cognitieve therapie werkt in veel gevallen goed. Bij een goede cognitieve therapie, als je goed aansluit bij je patiënt, heb je een plezierig samenwerkingsverband en ben je concreet bezig met de klachten waar hij of zij mee zit.’ Susan Bögels is directeur van een behandelcentrum gericht op de behandeling van kinderen en hun ouders. Daarnaast leidt ze een ‘babylab’, een onderzoekscentrum van de UvA waar baby’s vanaf hun geboorte gevolgd worden in de interactie met hun beide ouders. ‘Geconfronteerd met nieuwe of ambigue situaties kijken kinderen naar de signalen van hun ouders, en interpreteren situaties dan als gevaarlijk of als een kans. Daar beginnen de cognitieve schema’s.’

Susan Bögels (l.) en Patricia van Oppen


Redactie: Susan M. Bögels & Patricia van Oppen

€ 69,95

Tweede, geheel herziene druk

NUR 777

12-05-2011 11:27:20

Prof. dr. Susan M. Bögels is hoogleraar Orhopedagogiek (UvA) en initiator en directeur van het academisch behandelcentrum voor ouder en kind in Amsterdam. Dr. Patricia van Oppen, gz-psycholoog, is als universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling Psychiatrie VUmc en is als cognitief gedragstherapeut verbonden aan de angst- en depressiepolikliniek van GGZingeest/VUmc. Op 3 oktober 2011 vindt in Hotel Casa 400 in Amsterdam een congres plaats over cognitieve therapie. Meld u aan op: www. bsl.nl/cognitievetherapie. Hier vindt u ook meer informatie. 1


‘Er is een verband tussen perfectionisme en (de ontwikkeling van) eetstoornissen. Het overgrote deel van de mensen met een eetstoornis heeft een sterk perfectionistische instelling.’ Renee Beer en Karin Tobias

JEUGDZORG

Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een eetstoornis

Eten zonder angst Werkboek

Eten zonder angst

Omschrijving | Onderdeel van het cognitiefgedragsprotocol voor de behandeling van jongeren tussen de 10 en 20 jaar met een eetstoornis. Het protocol bestaat uit een praktische handleiding voor de behandelaar en een aansprekend werkboek voor de jongere. Het werkboek informeert de jongere over eetstoornissen en bevat opdrachten en oefenmateriaal. De handleiding wordt apart aangeboden. Voor wie | Jongeren met een eetstoornis die cognitieve gedragstherapie ontvangen.

Omschrijving | Protocol voor cognitieve gedragstherapie bij jongeren tussen de 10 en 20 jaar met een eetstoornis. Bruikbaar voor behandeling van zowel anorexia nervosa, boulimia nervosa als een eetstoornis NAO.Naast deze praktische handleiding voor de behandelaar is er ook een aansprekend werkboek voor de jongere (zie hierna). Voor wie | Psychologen, orthopedagogen, psychiaters en andere hulpverleners.

R. Beer, K. Tobias | ISBN 9789031387618 | € 38,50

R. Beer, K. Tobias | ISBN 9789031387595 | € 20,50

Als je steeds bang bent

Behandeling van de dwangstoornis bij kinderen en adolescenten

Angst bij kinderen: hoe zit dat?

Omschrijving | Dit boek is speciaal geschreven voor kinderen tot 12 jaar die last hebben van een angststoornis of waarbij vermoedens zijn van een angststoornis. Ook geschikt voor kinderen die een leeftijdgenoot kennen in hun omgeving met een angststoornis. Voor wie | Kinderen tot 12 jaar.

M. Vos | ISBN 9789031385447 | € 17,50

Met het cognitief-gedragstherapeutisch protocol Bedwing je dwang Omschrijving | Protocol voor de behandeling van kinderen van 6 tot 18 jaar met een dwangstoornis. De behandeling is een combinatie van exposure, responspreventie en cognitieve therapie. De onafhankelijke Erkenningscommissie Interventies heeft dit protocol onlangs erkend als goed onderbouwd. Het protocol bestaat uit een handleiding voor therapeuten en een werkboek ‘Bedwing je dwang’ voor het kind. Voor wie | Kinder- en jeugdpsychologen, orthopedagogen, kinderen jeugdpsychiaters en andere hulpverleners, zoals SPH’ers, SPV’ers en maatschappelijk werkers. E.de Haan, L. Wolters | ISBN 9789031360086 | € 40,95

Bedwing je dwang Werkboek

Omschrijving | Met het werkboek kunnen kinderen van 6 tot 18 jaar en ouders onder begeleiding van hun therapeut zelf aan de slag om hun dwanghandelingen en dwanggedachten onder controle te krijgen. De onafhankelijke Erkenningscommissie Interventies heeft dit protocol onlangs erkend als goed onderbouwd. Het protocol bestaat uit een handleiding voor therapeuten en een werkboek ‘Bedwing je dwang’ voor het kind. Voor wie | Kinderen onder behandeling van kinderen jeugdpsychologen, orthopedagogen, kinderen jeugdpsychiaters en andere hulpverleners, zoals SPH’ers, SPV’ers en maatschappelijk werkers.

Neem deel Neem deel aan het aan het

Psyche Psyche Panel

Panel

Bent u werkzaam als ps psychiater, psychother orthopedagoog? Of in o een van deze beroepen deel aan het BSL Psych

Op Psyche Panel geeft u uw m uw vak, in de breedste zin va Een uitgelezen kans om uzelf én om te weten te komen ho hun vak kijken. Met uw bijdra we onze vakinformatie en zo dat deze aansluit bij uw wen Doe daarom ook mee aan he en draag bij aan een betere g Deelname kost bovendien w levert u voordeel op.

www.psychepanel.bsl.nl

www.psychepanel.bsl.nl

L. Wolters, E. de Haan, C. Paauw | ISBN 9789031360093 | € 20,95

Deelname aan Psyche P

Uw mening over: • de inhoud en uitvoering v • de ontwikkelingen en toe uw vak • aanschaf en aankoop van nascholing, cursussen • toepassingen en gebruik media, ICT.

*Uiteraard is uw privacy bij deelna

Meer weten?

2 Bent u werkzaam als psycholoog, psychiater, psychotherapeut of

Ga naar www.psychepanel.b en lees meer over de werkwij en voorwaarden van deelnam

orthopedagoog? Of in opleiding voor een van deze beroepen? Spreek uzelf uit via www.psychepa

‘Geconfronteerd met nieuwe of ambigue situaties kijken kinderen naar de signalen van hun ouders, en interpreteren situaties dan als gevaarlijk of als een kans. Daar beginnen de cognitieve schema’s’. Susan Bögels


VOLWASSENENZORG


z-psycholoog, is als universitair hoofde afdeling psychiatrie/VUmc en is als ut verbonden aan de Academische pressie van GGZingeest/VUmc.

Cognitieve therapie:


psychologen, pedagogen en psychiaters en pleiding zijn.

s hoogleraar Orthopedagogiek aan de UvA demisch behandelcentrum voor ouder en psychotherapeut, gespecialiseerd in cogniolwassenen en bij kinderen en gezinnen.

Bögels & Van Oppen (red.)

n effectieve behandeling gebleken voor vele De effectiviteit en toepassingsmogelijkheden voed door wetenschappelijk onderzoek en technieken voor verschillende stoornissen en dat het afgelopen decennium zijn sporen n helder en geheel geactualiseerd overzicht eling van psychische problemen. De nadruk passing. De beschreven interventies worden an de hand van gevalsbeschrijvingen en agmenten. Het boek bevat veel praktisch herapie gebruikt kan worden, zoals dagboekrd uitgewerkte uitdaagtechnieken. ken van het boek gaan over de cognitieve ologie en de algemene toepassing van na wordt een overzicht geboden van de cogontwikkeld is voor de volgende psychische polaire stoornissen, gegeneraliseerde angstsociale angststoornis, terugvalpreventie bij rnissen, dwangstoornis, posttraumatische orme stoornissen, eetstoornissen, seksuele psychische stoornissen bij kinderen en jeugapie bij relatieproblemen. De stoornis-specibeschreven door experts op het gebied van derzoek op het betreffende domein. Het laatontwikkeling en meting van expertise in de

theorie en praktijk

Redactie: Susan M. Bögels & Patricia van Oppen Tweede, geheel herziene druk

www.bsl.nl

ISBN 978 90 313 8309 2

NUR 777

Cultuur en Psychodiagnostiek

Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten

Omschrijving | Geheel herziene druk. Dit boek geeft een helder en actueel overzicht van de cognitieve behandeling van psychische problemen. De nadruk ligt op de praktische toepassing. De beschreven interventies worden uitvoerig geïllustreerd aan de hand van o.a. gevalsbeschrijvingen en letterlijk weergegeven fragmenten. Het boek bevat veel praktisch materiaal, zoals dagboekformulieren en gedetailleerd uitgewerkte uitdaagtechnieken, die tijdens de therapie gebruikt kunnen worden. Voor wie | Psychologen, pedagogen en psychiaters en zij die hiervoor in opleiding zijn.

Omschrijving | Het gebruik van psychodiagnostische instrumenten bij migranten of vluchtelingen is een terugkerend onderwerp in opleidingen, werksituaties en collegiale consultaties. Welke tests kun je gebruiken en welke niet? Hoe gaan interculturele hulpverleners te werk? Zijn er handvatten voor een methodische aanpak te vinden in de psychologische theorievorming en de onderzoekspraktijk van professionele psychodiagnostici? Cultuur en psychodiagnostiek gaat in op deze vragen. Voor wie | Klinisch-psychologen, GZ-psychologen, psychologen, psychotherapeuten, psychodiagnostische medewerkers.

S.Bögels/P. van Oppen | ISBN 9789031383092| € 69,95

R. Borra, R. van Dijk, R. Verboom | ISBN 9789031385799 | € 39,90

Omgaan met relatieproblemen

De verslavingszorg voorbij

Omschrijving | Tweede, herziene druk. Beschrijft op een toegankelijke manier de mogelijkheden en vaardigheden om inzicht in je eigen relatie te krijgen. Het is een waardevolle handleiding voor iedereen die de verhouding met zijn of haar partner wil verbeteren. Geschreven voor zowel partners die eigenlijk niet meer weten wat ze nog samen doen als voor mensen die zeker samen willen blijven, maar niet weten hoe ze van die vervelende ruzies af moeten komen. En voor therapeuten om te gebruiken bij sessies en om aan te bevelen aan clienten Voor wie | Partners die hun relatie willen verbeteren.

Omschrijving | Tweede, herziene druk. Het boek geeft inzicht in historische en actuele wetenschappelijke kennis. Vele facetten van verslaving en het denken over verslaving worden besproken. Met een uitgesproken visie: er is behoefte aan een psychosociale neurowetenschap van verslaving. Voor wie | Professionals werkzaam in de GGZ en in het bijzonder in de verslavingszorg.

J.P. van de Ven | ISBN 9789031385980 | € 22,50

Psychiatrie

Van diagnose tot behandeling

den van de psychiatrie. Daarbij schenken zij op

n. In het tweede deel bespreken zij de voornaamste

de hand van een praktijkvoorbeeld komen telkens de

handeling en het verloop van de stoornis aan bod.

rie: studenten maar ook geïnteresseerde leken, mensen

unctionarissen zijn, maar ook mensen werkzaam bij

wijs. Het boek is in heldere taal geschreven en voorzien

de belangrijkste psychiatrische vaktermen.

e auteurs de tekst op verschillende punten

zijn enkele recente ontwikkelingen in de behandeling

nomen. Tevens is de literatuurlijst aangepast en zijn

Psychiatrie

n directe omgeving, en verder allen die beroepshalve

e worden geconfronteerd. Dit kunnen hulpverleners,

Psychiatrie Van diagnose tot behandeling

ites opgenomen.

oogleraar psychiatrie aan de KU Leuven en hoofd van de

Omschrijving | Tweede, herziene druk. De moderne psychiatrie in al haar facetten. In het eerste deel worden wetenschappelijk principes en methoden beschreven, met aandacht voor relevante biologische, psychologische en sociale invalshoeken. In het tweede deel komen de voornaamste psychiatrische stoornissen aan de orde. Voor wie | Studenten, mensen met psychiatrische problemen of hun directe omgeving en professionals.

Leerboek interpersoonlijke psychotherapie

Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) is een kortdurende vorm van psychotherapie ontwikkeld voor de behandeling van depressie. De term interpersoonlijk verwijst naar de aanname van IPT dat veranderingen in relaties met belangrijke anderen een depressie kunnen uitlokken en dat verbetering in die relaties tot vermindering van depressie leidt. De nadruk in het Leerboek interpersoonlijke psychotherapie ligt op de behandeling van depressie, maar ook de toepassing van IPT bij andere psychische stoornissen wordt behandeld. Dit boek is een praktische hulp bij het leren van IPT. De ruggengraat van het boek is het hoofdstuk De praktijk. Op de website worden belangrijke onderdelen van de therapie door ervaren therapeuten voorgedaan. Het boek is bedoeld voor medewerkers in de GGZ die zich willen oriënteren op IPT, maar is ook een naslagwerk bij de verdere verdieping en supervisie. Enkele belangrijke peilers van IPT worden besproken zoals de relatie tussen hechting en het ontstaan van psychopathologie en die tussen het optreden van life events en depressie. Daarnaast is er aandacht voor de relatie van stemmingsstoornissen en het stresssysteem en de gevolgen die een verstoring in een sociaal netwerk met zich mee kan brengen.

Leerboek interpersoonlijke psychotherapie is bedoeld voor psychiaters, psychologen (psychotherapeuten, GZ-psychologen, eerstelijnspsychologen) en gespecialiseerde verpleegkundigen.

e Psychiatrische Kliniek Broeders Alexianen te Tienen.

en publicist en onder andere verbonden aan het

in Driebergen.

Marc Blom, psychiater, is directeur zorg van zorgbedrijf PsyQ, onderdeel van de Parnassiabavogroep. Hij is in 2007 gepromoveerd op een onderzoek naar de effectiviteit van combinatiebehandeling van IPT en medicatie bij patiënten met een depressie. Kosse Jonker, klinisch psycholoog en psychotherapeut, is werkzaam als manager zorg van het programma Somatiek en Psyche bij PsyQ Rijnmond.

derde, herziene druk

www.bsl.nl isbn 978 90 313 8918 6 nur 875

Frenk Peeters, psychiater, is werkzaam bij het Academisch Centrum voor Stemmingsstoornissen in Maastricht. Dit centrum is een samenwerkingsverband van het MUMC+ en de RIAGG Maastricht.

Bohn Stafleu van Loghum

W. Vandereycken, R. van Deth |ISBN 9789031389186 | Derde, herziene druk | € 49,95

www.bsl.nl



n die op een snelle en bevattelijke manier kennis wil

W. Vandereycken R. van Deth

VER wacht

Blom, Jonker, Peeters (red)

n het eerste deel beschrijven de auteurs de weten

n de biologische, psychologische en sociale invalshoeken

Vandereycken & Van Deth

handeling geeft een overzicht van de moderne

J. van der Stel | ISBN 9789031382729 | € 26,95

Omschrijving | In dit boek worden enkele belangrijke pijlers van Interpersoonlijke psychotherapie (IPT) besproken zoals de relatie tussen hechting en het ontstaan van psychopathologie en die tussen het optreden van life events en Leerboek depressie. De nadruk ligt op de behandeling interpersoonlijke van depressie, maar ook de toepassing van psychotherapie IPT bij andere psychische stoornissen wordt behandeld. Dit boek (incl. praktijkvoorbeelden op extras.springer.com) is een praktische hulp bij het leren van Interpersoonlijke Psychotherapie (IPT). Dit boek vervangt de eerder verschenen ‘Inleiding in de interpersoonlijke psychotherapie’. Voor wie | Psychiaters, psychologen (psychotherapeuten, GZ-psychologen, eerstelijnspsychologen) en gespecialiseerde verpleegkundigen. Marc Blom Kosse Jonker Frenk Peeters (red)

Bohn Stafleu van Loghum

Met praktijkbeelden op internet

M. Blom, F. Peeters, K. Jonker | ISBN 9789031389681| € 29,50 3


‘Een groot deel van de LVG-kinderen groeit op in gezinnen waarin één of beide ouders zelf ook LVG-problematiek hebben’. Dekker & Koot, 2003

JEUGDZORG GEHANDICAPTENZORG

Pictogenda Vakantieboek

Een kind met mogelijkheden Een andere kijk op LVG kinderen

Omschrijving | In begrijpelijke afbeeldingen komen alle aspecten van de vakantie aan bod. Wanneer ga ik? Waar ga ik heen? Paklijst, Reisplanner, Gezondheid en Kaartje sturen. En het vakantieboek biedt ook ruimte om alle ervaringen op te schrijven en foto’s, tekeningen en kaarten in te plakken. Voor wie | Voor iedereen die zich moeilijk verstaanbaar kan maken, moeite heeft met lezen en schrijven en/of gebeurtenissen in de tijd te overzien. Zoals mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een stoornis in het autistische spectrum, mensen met spraak- en taalproblemen, doven en slechthorenden en kinderen in het speciaal onderwijs. Maar ook door oudere mensen met een verliezend tijdsbesef en analfabeten. ISBN 9789031346127 | € 25,95

Omschrijving | In dit boek voert neuropsycholoog Albert Ponsioen een warm pleidooi voor meer maatwerk in de zorg, waarbij er wordt gekeken naar zowel de sterke als de zwakke vaardigheden van deze groep bijzondere kinderen. Voor wie | Iedereen die persoonlijk of beroepsmatig te maken heeft met kinderen die licht verstandelijk gehandicapt zijn: professionals binnen onderwijsbegeleidingsdiensten, de LVG-zorg, orthopedagogische behandelcentra en de jeugdhulpverlening, ouders en leerkrachten.

A. Ponsioen | ISBN 9789031382514 | € 19,50

Pictogenda Doe-boek

Koken, puzzelen, knutselen en nog veel meer! Omschrijving | Het Pictogenda doe-boek bevat puzzels, recepten en knutselideeën om alleen of gezelllig samen met iemand te doen. Leuk voor thuis maar ook voor vakantie. Voor wie | Voor iedereen die zich moeilijk verstaanbaar kan maken, moeite heeft met lezen en schrijven en/of gebeurtenissen in de tijd te overzien. Zoals mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een stoornis in het autistische spectrum, mensen met spraak- en taalproblemen, doven en slechthorenden en kinderen in het speciaal onderwijs. Maar ook door oudere mensen met een verliezend tijdsbesef en analfabeten.

Op zoek naar een eerder artikel uit Markant?

M. Tittse | ISBN 9789031385461 | € 12,50

1 www.tijdschriftmarkant.nl

2

Klik op Archief

3

4

Vind het artikel

Pictogenda Ziekenhuisboek Omschrijving | Met het Pictogenda Ziekenhuisboek kan een ziekenhuisopname gestructureerd worden voorbereid en begeleid. Weinig tekst, veel tekeningen en pictogramstickers. Voor wie | Voor iedereen die zich moeilijk verstaanbaar kan maken, moeite heeft met lezen en schrijven en/of gebeurtenissen in de tijd te overzien. Zoals mensen met een verstandelijke beperking, mensen met een stoornis in het autistische spectrum, mensen met spraak- en taalproblemen, doven en slechthorenden en kinderen in het speciaal onderwijs. Maar ook door oudere mensen met een verliezend tijdsbesef en analfabeten.

Gebruik de uitgebreide zoekfunctie

www.tijdschriftmarkant.nl informatief

praktisch

toegankelijk

dichtbij

ISBN 9789031348176 | € 26,95 4

25107-1_Advertentie archief.indd 1

09-03-2010 11:16:42


‘Menselijkerwijs dat is zoveel meer dan een blijvende liefde’ Peto, Bert SA, 1968

OUDERENZORG

De tijd doorstaan - Cassette

Sterven | Terug naar de oorsprong | Met zorg wonen | Nog lang en gelukkig | Voorbij verlies | Eigentijds ouder worden | Sporen achterlaten

aan bieding

Samen terug naar vroeger Activiteiten met ouderen

Omschrijving | In de ouderenzorg organiseert men regelmatig activiteiten met ouderen om terug te gaan in de tijd om herinneringen op te halen. Het doel hiervan is het gesprek aan te gaan over vroeger met de daarbij behorende belevingen en gevoelens. Dit boek biedt 35 toepasselijke en zeer gevarieerde onderwerpen die op systematische wijze uitgewerkt en beschreven zijn. Voor wie | Activiteitenbegeleiders in de ouderenzorg die behoefte hebben aan een praktische en creatieve inspiratiebron voor dit thema.

Omschrijving | Deze prachtige cassette bevat zeven boeken met thema’s over ouderen en ouderdom benaderd vanuit het perspectief van de menselijke levensloop. Het zijn opnieuw uitgegeven delen uit de reeks Cahiers Ouderdom en Levensloop die velen heeft geïnspireerd om anders tegen ouderen en ouderdom aan te kijken. Voor wie | Werkers in het veld van de gezondheids- en welzijnszorg voor ouderen, maar ook iedereen die ouderen een warm hart toedraagt. Deze aanbieding is geldig t/m 31 december 2011

B. Miesen | ISBN 9789031380381 | van € 129,90 voor € 49,95

Gea Savonije & Els Wouda | ISBN 9789031388684| € 39,50

Spel en bewegen in de groep

Zakboek Psychogeriatrie

Activiteiten met ouderen

Omschrijving | Bewegen is gezond en het draagt bij aan de vitaliteit van ouderen. Iedereen kan het, zittend of staand, vanuit de rolstoel of achter de rollator. Een ander soort training biedt het spel van vraag en antwoord. Deze vorm van hersengymnastiek, het meedoen aan gezelschapspellen, is een prima middel om sociale contacten te stimuleren. Het voorkomt eenzaamheid, sociaal isolement. Dit vierde boek in de serie Activiteiten met ouderen biedt 37 onderwerpen in de rubrieken gezelschap, beweging, muziek, recreatie en drama die op systematische wijze en tot in detail zijn uitgewerkt en beschreven. Voor wie | Activiteitenbegeleiders in de ouderenzorg die behoefte hebben aan een praktische en creatieve inspiratiebron voor dit thema.

Omschrijving | Informatie over de psychogeriatrische cliënt in een handzaam zakboek. Het boek start met een overzicht van psychogeriatrische aandoeningen, gevolgd door hoofdstukken over interventies en benaderingswijzen, communicatie en het netwerk van de cliënt. Voor wie | Zorgverleners van verschillende niveaus en disciplines.

Gea Savonije en Els Wouda | ISBN 9789031389155| € 39,50

N. van Halem, C. van Herpen-Bus, M. van Rooyen | ISBN 9789031387243 | € 18,95

Samen terug naar vroeger en Spel en bewegen

Denkbeeld

aan bieding

Omschrijving |Denkbeeld, tijdschrift voor Psychogeriatrie is een populair-wetenschappelijk opinieblad, waarin de oudere mens met psychogeriatrische problemen centraal staat. Voor wie |Geriaters, ouderenpsychiaters, gerontologen, ouderenzorgpsychologen, verpleeghuisartsen, verpleegkundigen en verzorgenden, medewerkers van de thuiszorg en familieleden.

Combi Samen terug naar vroeger én Spel en bewegen in de groep van € 79,00 voor € 69,00!

Deze aanbieding is geldig t/m 31 augustus 2011.

Jaarabonnement: € 62,95 | Kijk voor meer informatie op www.bsl.nl 5


VOLWASSENENZORG

‘Geen spoorboekje voor interculturele diagnostiek’ De N=1-benadering, dat is de beste aanpak bij interculturele diagnostiek. Aldus Raymond Verboom, werkzaam bij Altrecht als klinisch psycholoog/psychotherapeut bij een afdeling voor persoonlijkheidsproblematiek. Samen met Ria Borra en Rob van Dijk vormt hij de redactie van het onlangs verschenen handboek Cultuur en psychodiagnostiek, Professioneel werken met psychodiagnostische instrumenten. Vanwaar deze benadering? En wat moet er gebeuren om psychodiagnostiek bij migranten te verbeteren? Door Mieke van Dalen

B

ij de Riagg Stad Utrecht bestond in 1997 bijna de helft van de populatie uit migranten, vooral Turkse en Marokkaanse cliënten. Raymond Verboom, die hier destijds werkzaam was, schetst de start van de interculturele psychodiagnostiek: ‘In die tijd ontstond de noodzaak om te gaan pionieren. Hoe kunnen we het beste psychologisch onderzoek doen bij deze personen? In de loop van de tijd zijn pragmatische vuistregels ontstaan. Samen met Wim Kleijn, onderzoeker bij De Vonk, behandelcentrum voor vluchtelingen en onderdeel van Stichting Centrum ’45, is vanuit de Riagg Stad Utrecht het Platform Psychodiagnostiek bij Migranten en Vluchtelingen opgericht. In 2003 konden we via GGZ Nederland een enquête houden onder een representatieve groep van zo’n honderd NIP-psychologen. Hier kwam een aantal bruikbare aanwijzingen uit, maar het beeld was toch vooral dat er diverse hiaten waren.’

Idiografische benadering ‘Opleidingen, aan wie ik in die tijd cursus gaf, wilden het liefst een spoorboekje aangeleverd krijgen met informatie per migrantengroep. Zij hadden geen oren naar de idiografische of N=1-benadering. Helaas voor hen moet je kijken naar het individu dat voor jou in de kamer zit en je afvragen: wat is de mate van acculturatie van die persoon? Hoe lang is hij of zij al hier? Hoe zit het met de gezinssamenstelling, de sociale klasse, de vooropleiding? Een analfabeet heeft heel weinig ervaring 6

met schoolse situaties en dus ook niet met testsituaties.’ ‘Je moet altijd meerdere informatiebronnen gebruiken, niet alleen vragenlijsten. Het interview is belangrijk: het contact en de interactie, ook de non-verbale informatie. Doe je dat niet, dan kunnen mensen veel zieker naar voren komen dan ze daadwerkelijk zijn.

‘Er moet een centraal orgaan komen dat de regie heeft bij het ontwikkelen van nieuwe psychodiagnostische instrumenten’ Zo bleek een Turks meisje met op het eerste gezicht een borderline persoonlijkheidsstoornis mishandeld te worden door haar vader en broers. Zij verzette zich, maar zat gevangen in het gezin en de Turkse code waarbij je je gezin niet mag afvallen. Haar woede was heel invoelbaar en begrijpelijk.’

Ook voor autochtonen ‘Het interessante is dat psychodiagnostiek bij migranten de valkuilen aangeeft die je ook bij autochtonen tegenkomt; je moet niet afgaan op één instrument, maar ook de context meewegen en het individu centraal stellen. In dat kader is het vorige boek van Ria Borra en Rob

Raymond Verboom

van Dijk, Cultuur, classificatie en diagnose (2002), relevant. Daarin worden niet alleen casussen van migranten maar ook van autochtone patiënten beschreven, bijvoorbeeld uit een gereformeerd milieu. Dat is een eigen subcultuur, met een eigen kijk op het leven. Het gaat steeds om de beleving en betekeniswereld van de individuele patiënt. Je moet zorg op maat leveren, en niet die patiënt op een procrustesbed leggen.’

Normgroepen en centrale regie Hoe kan de interculturele psychodiagnostiek verbeterd worden? Probleem is dat er nauwelijks allochtone personen in de normgroepen zitten. ‘Dat moet veranderen. Een positieve uitzondering is het pionierswerk van Remko van den Berg (NOA en COTAN), die als eerste in Nederland ook allochtone normgroepen heeft ontwikkeld. Daarnaast vind ik het heel belangrijk dat er een centraal landelijk orgaan komt dat de ontwikkeling van nieuwe instrumenten stimuleert. De enquête van GGZ Nederland destijds was een goedbedoeld schot in de ruimte. Er moet een longitudinale onderzoekslijn komen waarbinnen instrumenten structureel worden aangepast en vernieuwd. Een combinatie van het NIP en GGZ Nederland zou de centrale regie moeten nemen.’ • Op vrijdag 24 juni 2011 vindt het Symposium Cultuurbewust psychodiagnostisch onderzoek plaats in de Jaarbeurs te Utrecht. Meld u aan op: www.bsl.nl/cultuurbewust. Hier vindt u ook meer informatie.


Scholte & van der Ploeg, 2011 TEST EN SCREENINGSINSTRUMENTEN

Leervoorwaardentest (LVT)

Omschrijving | De FFPI-II is een instrument waarmee aan de hand van korte, gedragsmatig geformuleerde items op eenvoudige en efficiënte wijze iemands persoonlijkheidsprofiel in termen van de Big Five-factoren (Extraversie, Mildheid, Ordelijkheid, Emotionele Stabiliteit en Intellectuele Autonomie) bepaald kan worden. Voor wie | De FFPI-II kan worden ingezet ter zelfbeoordeling én worden ingevuld door derden die de targetpersoon goed kennen. De uitslag mag echter alleen geïnterpreteerd worden door bevoegde professionals.

A.A.J. Hendriks, W.K.B. Hofstee, B. de Raad | ISBN 9789031374519 | Handleiding € 75,- (incl. btw)

E.M. Scholte, J.D. van der Ploeg | ISBN 9789031387687 | € 60,- (incl. btw)

Gezinsvragenlijst (GVL)

Ouder-Kind Interactie Vragenlijst Revised (OKIV-R) 001089-ouder-kind interactie

HAND

LEIDING

VA N D E R P L O E G

03-10-2005

Omschrijving | De Gezinsvragenlijst meet de kwaliteit van gezins- en opvoedingsomstandigheden van kinderen in de leeftijd van 4 t/m 18 jaar. Voor wie | De GVL wordt ingevuld door de ouders of opvoeders van het kind, of door personen die het kind en het gezin goed kennen. Maatschappelijk werkers, groepsleiders, psychologen, orthopedagogen en andere professionele hulpverleners kunnen de uitslagen van de test gebruiken ter taxatie van de gezins- en opvoedingssituatie. De tuitslagen mogen echter alleen worden geïnterpreteerd door psychodiagnostisch geschoolde personen.

16:03

Pagina 1

In veel onderzoek is inmiddels aangetoond dat het gezinsklimaat een belangrijke factor is wanneer het gaat om psychologische problemen bij kinderen. In Nederland waren totnogtoe geen tests in omloop die er specifiek op zijn gericht de verhouding tussen ouders en kinderen in kaart te brengen. Het ging steeds om het klimaat en de opvattingen over opvoeden maar niet over de daadwerkelijke verhouding tussen een ouder en een specifiek kind. De Ouder-Kind Interactie Vragenlijst – Revised (OKIV-R) brengt hierin verandering.

S C H O LT E

De OKIV-R is een gemakkelijk af te nemen zelfbeoordelingslijst waarmee men de verhoudingen tussen ouders en kinderen van acht tot achttien jaar kan weergeven. Met behulp van de OKIV-R kan men onderzoeken hoe iedere ouder de opvoedingsrelatie met ieder kind beoordeelt, en omgekeerd. Deze beoordeling heeft betrekking op onderlinge gedragingen en gevoelens. Afhankelijk van de doelstelling kan men besluiten welke ouder en welk kind of kinderen de lijst invullen.

GEZINSVRAGENLIJST GVL HANDLEIDING

e gedrags- en emotionele ontwikkeling van kinderen lang door. Problemen binnen het gezin kunnen die . Een gedegen screening van het functioneren van het n waar het gezin tekort schiet, wat de risicofactoren zijn oblematisch gedrag bij het kind en waar de mogelijke getreden problemen. eent de kwaliteit van de gezins- en opvoedingsomstaneeftijd van vier tot en met achttien jaar. Waar bestaande alleen de ouder-kindrelatie in beschouwing nemen, al zijn meervoudige relaties: opvoeding, communicatie, de ouders en de relatie van het gezin met de omgeving. detailleerde wijze inzicht in het totale gezinsfunctioneren poren van risicovolle gezinsomstandigheden, het stellen n van aanknopingspunten voor eventuele (gezins) interde voortgang en de effectiviteit van deze interventies. tenschappelijk gefundeerd en waardevol instrument gogen, maatschappelijk werkers, groepsleiders en andere de jeugdzorg, jeugd- GGZ en het (speciaal) onderwijs. nlijst, als deze wordt ingezet voor onderzoeksdoelan het vergroten van de wetenschappelijke kennis over oed daarvan op de ontwikkeling van kinderen en jeugdi-

Five-Factor Personality Inventory-II (FFPI-II)

Omschrijving | Waarom presteren sommige kinderen onder hun niveau? De LVT meet de directe leervoorwaarden ( concentratie, motivatie, werktempo, taakgerichtheid, planmatig werken en volharding) en indirecte leervoorwaarden (sociale positie in de klas, sociale gerichtheid en relaties met leerkracht en klasgenoten) bij kinderen van 4 t/m 18 jaar. Voor wie | De LVT wordt ingevuld door de leerkracht of ouders van het kind, of door personen die het kind goed kennen. Voor interpretatie van de testuitslagen is psychodiagnostische scholing vereist. De LVT is toepasbaar in (speciaal)onderwijs, jeugdzorg en Jeugd GGZ.

nlijst

web.bsl.nl digitaal afnemen en scoren. Maar dit is ook papieren vragenlijst.

Interventie bij leerproblemen kan gericht zijn op het opsporen en behandelen van de tekorten in het cognitief en sociaal emotioneel functioneren van de leerlingen, maar ook op het weerbaarder maken van deze leerlingen.

De Ouder-Kind Interactie Vragenlijst - Revised OKIV-R Verantwoording en handleiding

Dit boek is de handleiding bij de test en bespreekt achtereenvolgens de theoretische achtergronden, de ontwikkeling van de test, en de opeenvolgende studies ter vaststelling van de betrouwbaarheid en validiteit. Voor de interpretatie van de scores van de tests zijn voor zowel de ouders als de kinderen normtabellen opgesteld voor de normale populatie en de populatie van gezinnen met een kind dat voor psychologische of psychofarmacologische behandeling is aangemeld.

Gezinsvragenlijst GVL

Deze handleiding is bedoeld voor behandelaars van kinderen met psychische stoornissen, maar ook voor leraren, pedagogen en andere hulpverleners die zich met kinderen en adolescenten bezighouden.

ISBN 90-313-3579-7

Prof. dr. Alfred Lange (1941) is psycholoog en psychotherapeut. Hij is bijzonder hoogleraar gezins- en relatietherapie, verbonden aan de Programmagroep Klinische Psychologie van de Universiteit van Amsterdam. NUGI

9 789031 335794

P R O F. D R . J . D . VA N D E R P L O E G

•

P R O F. D R . E . M . S C H O LT E

713

www.bsl.nl

Alfred Lange Bohn Stafleu Van Loghum

Omschrijving | De OKIV-R is een gemakkelijk af te nemen zelfbeoordelingslijst waarmee de verhoudingen tussen ouders en kinderen in kaart gebracht kunnen worden. Het is het eerste Nederlandse instrument dat het mogelijk maakt zicht te krijgen op de verhoudingen tussen ouders en kinderen in termen van concreet gedrag en specifieke affecten. Voor wie | De OKIV- R is bedoeld voor behandelaars van kinderen met een psychische stoornis, maar ook voor leerkrachten, pedagogen, psychologen en andere hulpverleners die zich met kinderen en adolescenten bezig houden.

J.D. van der Ploeg, E.M. Scholte | 9789031353149 |Handleiding € 64,95

A. Lange | ISBN 9031335797 |Handleiding € 29,95 (incl. btw)

Testweb

Cross-culturele Dementiescreening (CCD)

Gratis online test proberen? Op de site van Testweb vindt u het totale aanbod van psychologische tests van Bohn Stafleu van Loghum. De tests zijn met pen en papier, maar ook online afneem,- en scoorbaar. Heeft u nog geen ervaring met het online afnemen en scoren van tests via Testweb? Op www.testweb.bsl.nl kunt u het demofilmpje bekijken over online testafname. Neem direct via de Testweb site een vrijblijvend proefaccount voor vijf gratis testafnames en ervaar het gemak!

Omschrijving | Verwacht in 2012. De CCD is een screeningsbatterij waarmee bij niet-Nederlandssprekende ouderen kan worden nagegaan of sprake is van cognitieve stoornissen (in geheugen, executief functioneren, tempo) passend bij een dementiesyndroom. Wilt u op de hoogte gehouden worden van de verschijningsdatum stuurt u dan een e-mailtje naar [email protected]. Voor wie | De CCD kan worden afgenomen door getrainde (neuro) psychologen, geriaters, psychiaters en huisartsen, of gespecialiseerde verpleegkundigen.

VER wacht

www.testweb.bsl.nl

7


Congreskalender Bohn Stafleu van Loghum is naast uitgever van boeken, tijdschriften en tests ook organisator van congressen op het gebied van de gezondheidszorg.

CURSUSSEN & CONGRESSEN

Praktische informatie

sium en ontvang %oolkorting! Inholland en de lerarenopleiding

wijs in Haarlem.

Datum en locatie

een bevestiging en separaat een factuur.

Het symposium Meertaligheid bij jonge kinderen

Ongeveer twee weken voorafgaand aan het

vindt plaats op vrijdag 30 september 2011 in

symposium ontvangt u een routebeschrijving

Madurodam, Den Haag. Madurodam is zowel

en verdere informatie.

r bezorgt regelmatig trainingen voor

e Taalstudio. Zij studeerde Inter-

met de auto als het OV goed bereikbaar

mmunicatie aan de Universiteit van

(reistijd ca. 10 minuten vanaf de NS stations

Verhinderd?

eed daar ook onderzoek naar de

in Den Haag).

Wij accepteren alleen schriftelijke annuleringen.

meertalige ontwikkeling. Zij was en alleen schriftelijk kken bij det/m ontwikkeling van het nnulering

amma ordt € Talen 35,- in Balans.

Kosten

€ 35,- in rekening gebracht. Na 16 september 2011

De kosten voor deelname aan het symposium

verlenen wij geen restitutie. Vervanging van de

bedragen € 245,- inclusief symposium-

deelnemer is uiteraard altijd mogelijk.

materiaal, koffie/thee, lunch, borrel en toegang

n in rekening gebracht. Mil-Leijtens is logopedist en werkzaam 11 kunnen wij geen ator bij de afdeling Vervanging van logopedie van

Meer informatie

tot Madurodam.

Symposium

EMDR

Cursussen & Congressen

Vrijdag 23 september 2011, Jaarbeurs Utrecht

dvies in Leiden. Zij komt zeer ard altijd mogelijk. op consultatiebureaus, kinderdag-

Inschrijven

peuterspeelzalen en basisscholen, en

meertaligheid. Na inschrijving ontvangt u

.nl

eere is pedagoog en antroploog. Zij

2000 op het Regionaal Integratie-

yer te Brussel. Daar houdt zij zich

waaronder de ontwikkeling van

j is momenteel co-coördinator

+, een Europees project rond

ilisering aan het European Centre

T: 030-6383638

E: [email protected] brede toepassingen in de praktijk

U kunt zich inschrijven via www.bsl.nl/

www.bsl.nl/cuco

Bestemd voor: beginnende EMDR therapeuten | therapeuten

23 september | voor Jaarbeurs Utrecht die regelmatig2011 verwijzen EMDR | mensen die overwegen een EMDR training te volgen

Wegens groot succes herhaald, • Wat maakt EMDR bijzonder? gemiddelde beoordeling: 8! • Hoe verhoudt EMDR zich tot andere therapievormen?

Programm a geoptima liseerd

Bohnonderzoeksresultaten? Stafleu van Loghum • Wat zijn de klinische implicaties van de recente

Languages in Graz.

Postbus 46

ssen is antropoloog/socioloog.

aam als programmamanager bij

cties - bureau voor maatschappelijke

e organisatie achter onder andere de

ww.bsl.nl/EMDR press. Ze heeft zich ingezet voor de

trol, het effectiviteitsonderzoek en de

ng van dit project. Daarnaast heeft ze

ktische ervaring als vrijwillige voorlezer

tor.

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor www.bsl.nl/meertaligheid mensen die last blijven houden van de gevolgen Inschrijven via www.bsl.nl/EMDR van traumatische ervaringen. EMDR helpt niet alleen voor een trauma, maar wordt veel breder ingezet, bijvoorbeeld in de behandeling bij eetstoornissen, depressies, fobieën en diverse angststoornissen en rouw. Het Casusboek EMDR inclusief DVD kunt u direct bij inschrijving voor het symposium bestellen met 25% korting (in plaats van € 39,95 betaald u € 29,95). Informatie: www.bsl.nl/EMDR 3990 GA Houten www.bsl.nl

21-3-2011 13:53:32

Congres Meertaligheid bij jonge Praktische kinderen – Last of luxe?

informatie 30 september 2011 | Madurodam, Den Haag Drs. B.P.N. (Barend) Koch is psycholoog en

Datum en locatie

vennoot bij Van der Maesen | Koch HRM-advies

Het congres Persoonlijkheid(svragenlijsten) vindt

Drs. R.M. (Ineke) Mosterman is klinisch psycholoog, eerstelijnspsycholoog en psychotherapeut, werkzaam in eigen praktijk.

Steeds meer kinderen groeien op kennis met méér danKosten één taal. Soms omdat in de familie een andere taal dan Nederlands nu eenmaal de voertaal is, soms omdat ouders een bewuste Inschrijven keus maken hun kind een tweede taal aan te bieden. Kennis van meer dan een taal biedt kinderen zonder twijfel extra kansen, maar zijn er ook risico’s en wat zijn de voorwaarden voor een Verhinderd? geslaagde meertalige taalontwikkeling? Het symposium is bedoeld voor professionals die te maken hebben met kinderen tot 8 jaar. Er Meer informatie wordt actuele informatie gegeven over meertalige plaats op donderdag 19 mei 2011 in Jaarbeurs Utrecht.

Prof. dr. K.I. (Karen) van Oudenhoven-van der Zee is

De kosten voor deelname aan het congres bedragen

hoogleraar Organisatiepsychologie, Culturele

€ 260,- inclusief congresmateriaal, koffie/thee,

diversiteit en Integratie en directeur van het Instituut voor Integratie en Sociale Weerbaarheid.

Congres Big Five in de Praktijk

Doelgroep: logopedisten, leerkrachten (t/m groep 4) van het (speciaal) basisonderwijs, IB’ers, AB’ers, schoolpsychologen, RT’ers, peuterleid(st)ers, kinderdagverblijfleid(st)ers, orthopedagogen, consultatiebureau-artsen, beleidsmedewerkers en andere geÏnteresseerden.

1 november 2011 | Jaarbeurs, Utrecht www.bsl.nl/persoonlijkheid Cursussen & Congressen www.bsl.nl/meertaligheid

In dit congres staan persoonlijkheid en persoonlijkheidsassessment centraal. Individuele verschillen in gedrag, die worden weergegeven in persoonlijkheidseigenschappen, maken deel uit van ons dagelijks bestaan. Zij zijn medebepalend voor hoe wij als mensen met elkaar en met taken omgaan, en hoe wij ons in onder andere werk-, school- en gezinssituaties gedragen. Met persoonlijkheidsvragenlijsten beschikken we over een gestandaardiseerd instrumentarium waarmee we iemands persoonlijkheidsprofiel vast kunnen stellen. Maar over het wat, hoe Congres enPersoonlijkheid(svragenlijsten) waarom valt nog heel wat te zeggen. In het achtergronden van en praktische ochtendgedeelte dit congrestoepassing wordt onder Donderdag 19 mei 2011 meer aandacht besteed aan de geschiedenis van Jaarbeurs Utrecht

lunch en borrel.

U kunt zich inschrijven via

Prof. dr. B. (Boele) de Raad is emeritus hoogleraar psychologie, Rijksuniversiteit Groningen.

persoonlijkheidsvragenlijsten, de rol en betekenis van het Big Five-model, zowel theoretisch als in vragenlijsten, aan stijlaspecten bij persoonlijkheidsbeoordeling en aan het onderscheid dimensioneel versus typologie. Bovendien wordt er ingegaan op persoonlijkheidsontwikkeling van jongeren, volwassenen en ouderen. Het middaggedeelte staat in het teken van parellelsessies. De sessies zijn praktisch van aard zodat zij zoveel mogelijk aansluiten bij uw dagelijkse professionele praktijk. Informatie: www.bsl.nl/Persoonlijkheid

Symposium EMDR: brede toepassingen in de praktijk

erschillende aspecten van meertalig

materiaal en training voor leer-

Vrijdag 30 september 2011, Madurodam | Den Haag

Bij annulering t/m 16 september 2011 wordt

ehoefte van laagopgeleide allochtone

s wat op de werkvloer speelt rondom oghum meertaligheid. Daarnaast is zij essen g betrokken bij ontwikkelingen

ontwikkeling en handvatten geboden voor het werken met kinderen voor wie het Nederlands Symposium niet de (enige) moedertaal is. Het programma Meertaligheid bij jongei.s.m. kinderen – voor deze dag is ontwikkeld De Taalstudio. last of luxe? Informatie: www.bsl.nl/Meertaligheid

www.bsl.nl/persoonlijkheid.

Na inschrijving ontvangt u een bevestiging en separaat een factuur. Ongeveer twee weken

voorafgaand aan het congres ontvangt u een routebeschrijving en verdere informatie.

Wij accepteren alleen schriftelijke annuleringen. Bij annulering t/m 5 mei 2011 wordt € 35,- in rekening

gebracht. Na 5 mei 2011 verlenen wij geen restitutie. Vervanging van de deelnemer is uiteraard altijd mogelijk.

Cursussen & Congressen T: 030-6383638 E: [email protected] www.bsl.nl/cuco

Bohn Stafleu van Loghum Postbus 46 3990 GA Houten www.bsl.nl

www.bsl.nl/persoonlijkheid

Congres Eetstoornissen: Eten zonder angst 20 september 2011 | Jaarbeurs Utrecht ‘Cognitieve gedragstherapie bij jongeren met een eetstoornis’ is een protocol voor de behandeling van jongeren tot 20 jaar met een eetstoornis. Het protocol bestaat uit een praktische handleiding voor de behandelaar en een geïllustreerd werkboek ‘Eten zonder Angst’ voor de jongeren. Het protocol is bruikbaar voor de behandeling van jongeren met anorexia nervosa, boulimia nervosa of een eetstoornis niet anders omschreven. Een dergelijk flexibel inzetbaar protocol is nog niet eerder verschenen in Nederland. In het plenaire ochtend programma wordt de opbouw van het behandelprotocol toegelicht en wordt de behandeling van eetstoornissen bij jongeren in de breedte belicht. In het middagprogramma wordt het beschreven protocol tijdens workshops uitgediept. U krijgt een indruk hoe verschillende modules kunnen worden geïntegreerd in de dagelijkse praktijk. Informatie: www.bsl.nl/eetstoornissen

Bestemd voor: klinisch psychologen, ontwikkelingspsychologen, schoolpsychologen, A&O-psychologen en loopbaanbegeleiders.

Cursussen & Congressen www.bsl.nl/persoonlijkheid

De nieuwsbrief GGZ & Welzijn | Actuele informatie over psychologie, psychiatrie en (ortho) pedagogiek. De nieuwsbrief GGZ & Welzijn is een uitgave van Bohn Stafleu van Loghum, onderdeel van Springer Media. Heeft u vragen of suggesties? U kunt deze per e-mail sturen naar [email protected] Gratis verkrijgbaar | De nieuwsbrief GGZ & Welzijn is gratis verkrijgbaar voor iedereen die betrokken is bij de geestelijke gezondheidszorg of werkzaam is in de welzijnssector. Wilt u zich aan8

melden? Belt u dan met onze Klantenservice (030) 638 37 36 of stuurt u een e-mail naar [email protected]. Bestelinformatie | Bestellen is eenvoudig: - Online via de BSL Shop www.bsl.nl - Telefonisch: 030-6383736 - Per e-mail: [email protected]

E-mailnieuwsbrief | De e-mailnieuwsbrief GGZ & Welzijn verschijnt maandelijks en informeert u over de nieuwste boeken, de beste lezersaanbiedingen en meest bezochte congressen op uw vakgebied. U kunt zich gratis aanmelden voor de e-nieuwsbrief via www.bsl.nl/nieuwsbrieven. T: (030) 638 37 36 F: (030) 638 39 99 i: www.bsl.nl

Patricia van Oppen is in de

Recommend Documents