Patiënteninformatiedossier (PID) MAMMACARE
onderdeel
FYSIOTHERAPIE
Inhoud Inleiding ...................................................................................... 3 Algemene informatie over oefenen voor de schouder na een borstamputatie ........................................................... 3 Algemene informatie over oefenen voor de schouder als de okselklieren zijn verwijderd...................................... 4 Algemene instructies t.a.v. het oefenen ........................... 4 Oefeningen................................................................................ 5 Controle .................................................................................... 8 Tot slot ...................................................................................... 8
PID Mammacare
2
Fysiotherapie
Inleiding In deze folder vindt u de oefeningen die u kunt doen na borstamputatie of als alle lymfeklieren uit de oksel zijn verwijderd (okselklierdissectie). Na de operatie kan het zijn dat de arm en schouder moeilijker bewegen. Door te oefenen bevordert u het herstel en leert u de arm en schouder weer normaal te gebruiken. Algemene informatie over oefenen voor de schouder na een borstamputatie Na de operatie kan het zijn dat de arm en schouder moeilijker bewegen. Pijnlijk trekken in het litteken kan hiervan de oorzaak zijn. Na de operatie mag u de arm weer gewoon gebruiken maar de eerste zes weken nog voorzichtig zijn met zwaar tillen en de arm niet overbelasten. Bouw het gebruik van de arm weer rustig op. Het is verstandig om in de eerste week niet te veel rek op de wond te zetten. In de eerste week heft u de arm tot ongeveer ooghoogte. Daarna probeert u de arm steeds verder omhoog te bewegen tot de arm aan de geopereerde zijde weer net zo kan bewegen als voorheen.
PID Mammacare
3
Fysiotherapie
Algemene informatie over oefenen voor de schouder als de okselklieren zijn verwijderd Na de operatie kan het zijn dat de arm en schouder moeilijker bewegen. De operatie in de oksel kan pijn of een trekkend gevoel geven bij het bewegen in de schouder. Er kunnen gevoelsstoornissen in de bovenarm en achter op de schouder zijn waardoor het bewegen moeilijker gaat. Oefenen helpt om de beweeglijkheid in de schouder weer te herstellen. Door het bewegen activeer je de spierpomp en deze ondersteunt het lymfsysteem waardoor de lymfe beter gaat stromen en de afvoer gestimuleerd wordt en ook het herstel van de wond bevorderd wordt. In de eerste week is het belangrijk om de arm wel te bewegen maar nog niet teveel kracht zetten. De arm nog niet te hoog optillen of te ver reiken. In de eerste week heft u de arm tot ongeveer ooghoogte. Daarna probeert u de arm steeds verder omhoog te bewegen tot de arm aan de geopereerde zijde weer net zo kan bewegen als voorheen. Algemene instructies t.a.v. het oefenen Neem voordat u gaat oefenen de juiste houding aan. Ga rechtop zitten en ontspan de schouders. Voer de oefeningen rustig uit. Zet niet teveel kracht en stop als de arm pijnlijk of te vermoeid wordt. Geef dan de arm rust en probeer het later nog eens. Oefen drie keer per dag en herhaal elke oefening vijf tot tien keer. PID Mammacare
4
Fysiotherapie
Het is van belang dat de wond goed geneest. Maar zolang u binnen de pijngrens blijft hoeft u niet bang te zijn dat de wond door het oefenen open gaat. In de eerste week heft u de arm tot ongeveer ooghoogte. Oefeningen • Maak een vuist en strek je vingers daarna weer. •
Beweeg in de pols op en neer.
•
Strek en buig de elleboog afwisselend.
•
•
•
Druk de handpalmen zachtjes tegen elkaar aan en ontspan daarna. Pak de handen in elkaar en breng beide armen omhoog tot ongeveer ooghoogte of tot je de wond voelt trekken. De gebogen ellebogen in de zij plaatsen en dan de handen afwisselend van de buik naar buiten en terug bewegen.
PID Mammacare
5
Fysiotherapie
Na een week kunnen de volgende oefeningen ook gedaan worden. •
•
Pak de handen in elkaar en beweeg beide armen omhoog tot u het voelt trekken in de wond. Is dit moeilijk ga dan de oefening bij de muur doen. Kruip met de vingers rustig omhoog. Zie afbeelding. Als de arm zover mogelijk omhoog is, dan even vasthouden en wacht ongeveer vijf tellen tot je weer terug gaat.
Beweeg de armen opzij en omhoog tot de handen boven het hoofd elkaar weer raken. Probeer de elleboog hierbij recht te houden.
PID Mammacare
6
Fysiotherapie
•
•
•
Vouw de handen achter het hoofd en beweeg de ellebogen dan rustig naar buiten.
Breng de armen op de rug. Schuif de handen langs de rug omhoog.
Let op uw houding. Niet de schouders optrekken of krom gaan staan. Heeft u last van een stijve nek of schouder doe dan oefeningen om de spieren los te maken en te ontspannen.
Fout
PID Mammacare
7
Fysiotherapie
Controle In het ziekenhuis komt de fysiotherapeut bij u langs en neemt de oefeningen met u door. Daarna gaat u thuis zelf oefenen minimaal drie keer per dag. U krijgt een afspraak op de polikliniek fysiotherapie na ongeveer twee weken. De oefeningen worden weer met u doorgenomen en de beweeglijkheid in de schouder gecontroleerd. Als het nodig is kunt u daarna bij een fysiotherapeut bij u in de buurt verder oefenen. Als het bij u van toepassing is dan krijgt u daarnaast ook informatie over de risico’s op lymfoedeem. Tot slot Heeft u veel pijn en beïnvloedt dit het oefenen en slapen neem dan contact op met de mammapoli voor aanvullende pijnmedicatie. Naast een goed herstel van de beweeglijkheid in de schouder is het ook belangrijk dat na verloop van tijd de kracht in de arm zich weer herstelt en dat de arm weer normaal gebruikt wordt. Tijdens de bestraling is het ook belangrijk om te blijven oefenen. Tot zeker een jaar nadien moet u de beweeglijkheid in de schouder goed in de gaten houden. Ook als u later problemen krijgt met het bewegen in de betreffende schouder neem dan gerust contact op met de verpleegkundige specialist of fysiotherapeut.
PID Mammacare
8
Fysiotherapie
CAZ CH 63.04.16
Uitgave: Patiënteninformatie en -communicatie Harderwijk, april 2016 Internet: www.stjansdal.nl PID Mammacare
9
Fysiotherapie
