Patiënteninformatie
Naar huis
met uw baby, en dan... Informatie over de verzorging van uw couveusebaby na ontslag uit het ziekenhuis
Inhoudsopgave Pagina Algemeen 4 Waak- en slaapritme 4 Voeding 5 Borstvoeding 5 Flesvoeding 6 Verwarmen van de flesvoeding 6 Schoonmaken van fles en speen 6 Spugen 7 Huilen en onrust 7 Buikkrampen 7 Natte luiers en ontlasting 7 Roken 8 Temperatuur 8 Naar buiten 9 Bezoek 9 Nazorg 9 Controle 10 Meer informatie 10 Tot slot 14
3
Naar huis met uw baby, en dan... Informatie over de verzorging van uw couveusebaby na ontslag uit het ziekenhuis. U heeft een afspraak in Tergooi gehad voor een behandeling. Onze artsen en medewerkers hebben er alles aan gedaan om u met de beste zorg te omringen en uw verblijf in het ziekenhuis zo aangenaam mogelijk te maken. Ter voorbereiding op uw nazorg, informeren we u met deze folder over de gang van zaken rondom uw vertrek naar huis. Daarnaast zetten we een aantal praktische zaken en nuttige informatie voor u op een rij. Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen? Achterin vindt u de contactgegevens van de betreffende afdeling. De medewerkers van de afdeling of uw behandelaar beantwoorden uw vragen graag.
Algemeen U heeft er waarschijnlijk lang naar uitgekeken en nu is het zover: uw baby mag naar huis. We beseffen dat er misschien een lange en onzekere periode achter u ligt en dat het verwerken pas thuis gaat beginnen. Daarom willen we u met deze folder tips en extra informatie geven rondom het ontslag. De folder is vooral praktisch van aard.
Waak- en slaapritme De eerste periode thuis zal wennen zijn zowel voor u als voor uw baby. De omgeving is thuis nu eenmaal anders dan in het ziekenhuis. Zo zijn er nieuwe geluiden, andere geuren en een ander bedje. Die nieuwe indrukken krijgt uw baby te verwerken. Het is dan ook niet raar dat uw baby de eerste paar dagen meer huilt en slechter slaapt
4
dan in het ziekenhuis. Ook kan het zijn dat uw baby nog moeite heeft met het vinden van een dag- en nachtritme. Het is goed uw baby een vast ritme te geven in de verzorging en het geven van de voedingen. We adviseren u niet langer dan 30 tot 45 minuten met een voeding en de verzorging bezig te zijn. Het is belangrijk dat een baby voldoende rust krijgt. Het advies voor thuis is om uw baby op de rug te laten slapen. Slapen in buikligging wordt te allen tijde afgeraden. Voor meer informatie hierover verwijzen we u naar www.veiligheid.nl.
Voeding Als uw baby op vaste tijden voeding krijgt, kunt u thuis de tijden van het ziekenhuis aanhouden of deze aanpassen aan wat voor u handiger is. Bijvoorbeeld: • bij zeven voedingen: 07:00 – 10:00 – 13:00 – 16:00 – 19:00 – 22:00 uur en één nachtvoeding; • bij zes voedingen: 06:00 – 10:00 – 14:00 – 17:00 – 20:00 – 24:00 uur. Borstvoeding Het belangrijkste voedingsadvies is: ten minste het eerste half jaar het liefst volledige borstvoeding. Als dit om welke reden dan ook niet mogelijk is, kunt u de borstvoeding aanvullen met kunstvoeding of helemaal vervangen. Als u uw baby borstvoeding geeft en u heeft voldoende melk, is het niet nodig uw baby voor en na de voeding te wegen. Als uw baby voldoende plast (zes natte luiers per dag) en tussen de voedingen door tevreden is, kunt u ervan uitgaan dat uw baby voldoende drinkt. Thuis kunt u langzaam maar zeker gaan ‘voeden naar behoefte’. Maar de eerste tijd na het ontslag is dit voor de meeste baby’s die te vroeg geboren zijn, nog niet mogelijk. Als uw baby meer dan de helft van de voeding borstvoeding of moedermelk krijgt, is het nodig uw baby extra vitamines te geven. • Vitamine K, 150 microgram eens per dag, vanaf de achtste dag tot en met drie maanden. Als er bijvoeding wordt gegeven, kan de vitamine 5
K worden gestopt als er meer dan 500ml kunstvoeding wordt gegeven. • Vitamine D, 10 microgram eens per dag, vanaf dag acht tot vier jaar. Bij vragen over borstvoeding kunt u terecht bij de organisaties ‘Borstvoeding Natuurlijk’ en ‘La Leche League Nederland’. Adressen vindt u achterin deze folder. Flesvoeding Er zijn verschillende soorten flesvoeding te koop. U krijgt van de kinderarts een advies welke voeding u het beste aan uw baby kunt geven. De bereiding van alle soorten voeding is hetzelfde: één afgestreken maatschepje melkpoeder per 30 ml water (Spa blauw of gekookt, afgekoeld kraanwater).
Verwarmen van de flesvoeding Het opwarmen van de voeding kan in een flessenwarmer of in de magnetron. We raden af om moedermelk in de magnetron op te warmen, omdat belangrijke antistoffen dan verloren gaan. • Bij het opwarmen adviseren we: • de fles niet af te sluiten zodat de warmte kan ontsnappen; • met maximaal 500 watt te verwarmen zodat de voeding niet te snel wordt verwarmd. De exacte tijdsduur is afhankelijk van de hoeveelheid voeding; • na verwarming de speen op de fles draaien en de fles zwenken, zodat de warmte wordt verdeeld; • de temperatuur van de melk te controleren door middel van een druppel op de binnenkant van uw pols.
Schoonmaken van fles en speen Spoel de fles en de speen na gebruik om met heet water. Bewaar de fles in de koelkast. Kook de fles, speen en eventueel fopspeen één keer per dag drie minuten uit.
6
Spugen Veel baby’s geven na het voeden een beetje voeding terug. Als u uw baby goed laat boeren, vermindert dat de kans op spugen. Maakt u zich ongerust over het spugen of wanneer het spugen toeneemt, raadpleegt u dan uw huisarts.
Huilen en onrust Er kunnen verschillende redenen zijn waarom een baby huilt. Bijvoorbeeld een vieze luier, honger of een dwarszittend boertje. Maar vaak huilt een baby ook omdat hij moe is en (nog) niet in slaap kan vallen. Rust en regelmaat zijn de basis om een kind te helpen om vertrouwen te krijgen in de wereld. Inbakeren kan helpen bij een kind dat niet goed slaapt. Het kan op een traditionele manier met losse doeken, maar er zijn ook speciale inbakerzakken te koop. Dit is een soort slaapzakje dat als het ware een coconnetje biedt voor een baby. Meer informatie over inbakeren en inbakerzakken kunt u vinden op internet. Adressen vindt u achterin deze folder.
Buikkrampen Te vroeg geboren kinderen hebben meer en vaker last van krampjes en spugen, doordat het maag-darmstelsel op een andere manier ‘gerijpt’ is dan bij op tijd geboren kinderen. Maar ook op tijd geboren kinderen kunnen hiervan last hebben. Buikkrampjes komen plotseling en kunnen lang duren. Mogelijke oorzaken zijn: verandering van voeding, te veel voeding, verkeerd bereide voeding of lucht in de buik. Meestal is er geen duidelijke oorzaak en verdwijnen de krampjes na verloop van tijd. Goed laten boeren is een optie. Controleert u ook of het mondje van uw baby goed om de speen sluit, anders krijgt hij misschien te veel lucht binnen.
Natte luiers en ontlasting Baby’s kunnen wel tien keer per dag plassen. Als borstgevoede baby’s minstens zes natte luiers per dag hebben, mag er vanuit worden gegaan dat de baby voldoende voeding krijgt. Het ontlastingspatroon van een baby kan erg wisselen van zes keer per dag tot één keer in de twee dagen. 7
Dit is normaal. De ontlasting is meestal zacht en geelbruin van kleur. Sommige te vroeg geboren baby’s hebben last van harde ontlasting. Een kind dat een ijzerdrankje krijgt, kan er ook meer last van hebben. Enkele tips: • u kunt het buikje masseren om de stoelgang te bevorderen; • geef wat zonnebloemolie bij de voeding in de fles (één theelepel en maximaal twee ml per dag); • gebruik wat extra water bij het bereiden van de voeding (tien procent meer). Vraag zo nodig advies aan de kinderarts: misschien heeft uw kind een klysma nodig of kan hij lactulose voorschrijven, dat maakt de ontlasting zachter. Bij borstgevoede baby’s wisselt het ontlastingspatroon nog meer. Het varieert van acht keer per dag tot één keer per week. De ontlasting is meestal een brei en geel-oranje van kleur. Zelden geeft de ontlasting bij borstgevoede baby’s problemen. Als uw baby diarree krijgt (veel waterige ontlasting), neemt u dan contact op met uw huisarts. Er bestaat dan het risico op uitdroging.
Roken Houd uw baby vrij van rook. Dit geldt niet alleen in huis, maar ook in de auto of als u ergens anders op bezoek bent. Ventileer de kamer waarin uw kind slaapt regelmatig, ook als u niet rookt.
Temperatuur Uw baby zal zich snel aanpassen aan de temperatuur thuis. Een omgevingstemperatuur van ongeveer 17 graden is voldoende. Als uw baby zich nog niet helemaal goed op temperatuur kan houden, kunt u een kruik gebruiken. Deze moet bovenop het dekentje worden gelegd met de dop naar beneden (in verband met mogelijk lekken) of onder de deken om voor te verwarmen. Gebruik liever een kruik dan een extra verwarmde kamer. Een goede temperatuur van uw baby is rond de 37 graden. Als u twijfelt, kunt u de eerste dagen extra temperaturen. Als de temperatuur lager is dan 8
36.8 graden kunt u een kruikje geven. Als de temperatuur hoger is dan 37.7 graden kunt u iets minder warme kleertjes aantrekken. De temperatuur van het badwater mag 37 à 38 graden zijn.
Naar buiten Voordat u met uw baby gaat wandelen, moet uw baby zich in huis goed warm kunnen houden. Houd de eerste uitstapjes kort, omdat uw baby nog moet wennen aan de buitenlucht. Pas de kleding aan op de buitentemperatuur. Zonodig een jasje, in de winter eventueel de wandelwagen voorverwarmen met een kruik. Regen, wind en mist zijn geen fijne omstandigheden voor een wandeling. Pas in de zomer op voor felle zon. Gebruik een zonneschermpje of een parasol ter bescherming en eventueel een goede zonnebrandcrème. Tijdens een autorit is het belangrijk dat u uw baby in een goedgekeurd kinderzitje vervoert.
Bezoek Het is fijn voor uw familie en vrienden eindelijk uw baby te kunnen zien. Probeer het aantal bezoekers te beperken. Denk in de eerste plaats aan uzelf en uw gezin. Soms is het verstandig met uw familie en vrienden afspraken te maken over de bezoektijden. Hoewel uw baby geen couveusebaby meer is, raden wij u aan om bezoekers die verkouden zijn of diarree hebben, te vragen pas te komen als ze beter zijn. Ook kinderen met deze verschijnselen of een kinderziekte kunt u beter niet bij uw baby laten. Tenzij het om broertjes of zusjes gaat natuurlijk, dan is goede hygiëne aan te bevelen.
Nazorg Wanneer bekend is wanneer uw baby naar huis komt, kunt u de wijkverpleegkundige van het consultatiebureau hiervan op de hoogte stellen. Zij zal dan een afspraak met u maken voor een eerste (huis) bezoek. U kunt informeren of u in aanmerking komt voor uitgestelde kraamzorg (couveuse-nazorg), de meeste kraamcentra bieden het aan, maar nog niet alle ziektekostenverzekeraars vergoeden het. Er komt dan een kraamverzorgster voor een bepaald aantal uren thuis om u te helpen en te adviseren bij de verzorging van uw baby. Als de verzekeraar hiervoor een aanvraag (brief) van de kinderarts wil, kunt u dat aangeven bij de kinderverpleegkundige. 9
Controle Meestal krijgt u bij ontslag een polikliniekafspraak mee. De kinderarts kan dan van u horen hoe het thuis gaat. Ook kan de groei en ontwikkeling worden bijgehouden of de voeding en eventuele medicijnen worden bijgesteld. Uiteraard is er dan ruimte voor vragen. De vaccinaties worden i.p. gegeven op het consultatiebureau. Ook daar zal de groei en ontwikkeling worden gevolgd, totdat uw kindje vier jaar is. Dit lijkt misschien dubbel, maar het doel is toch anders. Het consultatiebureau werkt vanuit preventie en bekijkt uw kind niet als ‘het kind met de moeilijke start’. Voor de eerste polikliniekcontrole moet er een ponsplaatje worden gemaakt voor uw baby. Dit kan op etage –1 tegenover het Informatiecentrum.
Meer informatie Inbakeren en inbakerzakken: www.inbakeren.nl, www.bakerzak.nl, www.tinynanny.nl Vereniging Borstvoeding Natuurlijk www.borstvoedingnatuurlijk.nl T (0343) 57 66 26 La Leche League www.lalecheleague.nl T (0111) 41 31 89 Verhuur kolfen en verkoop borstvoedingsproducten: BABY&BORST Argonweg 74, 1362 AD Almere www.babyenborst.nl
[email protected] T (036) 534 71 16 Verhuur elektrische borstkolf: Firma Vos (verzending in heel Nederland) www.vosmedisch.nl T (020) 694 23 79 10
Vitaal Thuiszorgwinkel (Bussum) Gooi & Vechtstreek www.vitaalgroep.nl T (0900) 826 27 28 Vereniging van Ouders van Couveusekinderen www.couveuseouders.nl T (070) 386 25 35 (Aanrader: het boekje ‘Eindelijk thuis. Jij en je couveusebaby, na ontslag uit het ziekenhuis’) Nederlandse Vereniging voor Ouders van Meerlingen www.nvom.net T (036) 531 80 54 Vereniging Keizersnede Ouders Contrabas 53 4876 VG Etten-Leur T (076) 503 71 17 www.veiligheid.nl
11
Ruimte voor aantekeningen
12
13
Tot slot Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, neemt u dan contact op met afdeling B22 Kindergeneeskunde, T 088 753 23 69. Ook als u thuis vragen heeft over uw baby, kunt u vlak na ontslag nog bellen met de afdeling. We verzoeken u niet dringende vragen te noteren en ze te stellen bij uw eerstvolgende polikliniekafspraak. Voor dringende zaken kunt u bij uw huisarts terecht. De verpleegkundigen van B22 wensen u en uw gezin het allerbeste!
© Tergooi 000235834 23072014
14
15
T 088 753 1 753 www.tergooi.nl Locatie Blaricum Rijksstraatweg 1 1261 AN Blaricum Locatie Hilversum Van Riebeeckweg 212 1213 XZ Hilversum Locatie Weesp C.J. van Houtenlaan 1b 1381 CN Weesp
