NEONATOLOGIE
Naar huis met uw baby
KINDEREN
Inhoudsopgave
Vervoer 3 Warmte 3 Veiligheid in wieg en bed 4 In bad 4 Navel 5 Nageltjes 5 Naar buiten 5 Huilen 6 Voeding 6 De hielprik 7 Het consultatiebureau 7 Vragen 8 Checklist voor ontslag 9
1
2
Naar huis met uw baby Uw baby heeft een tijdje op de afdeling Neonatologie van het St. Antonius Ziekenhuis gelegen, maar mag nu binnenkort naar huis toe. Door de opname in het ziekenhuis hebt u thuis geen kraamzorg gehad. Om dit gemis enigszins te overbruggen hebben wij in deze folder een aantal tips voor u op een rijtje gezet. De verpleegkundige zal deze voordat u met uw baby* naar huis gaat met u doornemen. • Voor het gemak spreken wij steeds over uw baby in de hijvorm.
dagen ‘s ochtends en ’s avonds te temperaturen. Daarna is dit normaal gesproken niet meer nodig. De lichaamstemperatuur van de baby moet tussen de 36.7ºC en de 37.5ºC liggen. Bij een temperatuur van 36.7ºC of lager is het verstandig om een kruik te gebruiken. Wanneer u tegelijkertijd de temperatuur in het nekje van het kind voelt, herkent u wanneer een kind het te warm of te koud heeft. Als het nodig is een kruik te gebruiken leg deze dan bovenop de dekentjes met de sluiting naar beneden. Let erop dat de rubberen ring niet lekt. Laat geen koude kruiken in het bedje liggen. Deze onttrekken namelijk warmte aan de baby.
Vervoer In de auto is het verplicht het kind in een speciaal babystoeltje te vervoeren. Plaats dit stoeltje met de rug naar de rijrichting in de auto. Staat het stoeltje op de voorstoel in de auto? Schakel dan de airbag uit. Probeer van te voren uit hoe één en ander werkt.
Warmte Wel of geen kruik? De temperatuur van de babykamer kan het beste rond de 18ºC zijn. Meestal heeft uw baby dan geen kruik nodig. Het is geen enkel probleem als uw kind frisse handjes heeft. Uw baby zal de eerste dagen moeten wennen aan de nieuwe omgeving thuis. Daarom adviseren wij u hem de eerste 3
Ventilatie
Dat is rustgevender en gezonder dan wanneer hij door de mond ademt.
Zorg voor een goede ventilatie in de kamer, maar ook in het bedje zelf. Gebruik geen dikke wiegbekleding of stootrand. Wij raden u aan, zelfs als het koud is, af en toe het raam even open te doen voor frisse lucht. Dat kunt u bijvoorbeeld doen als u het kind uit bed heeft gehaald voor de voeding. Als het zacht weer is, mag het raam een beetje open blijven. Let u er dan wel op dat de temperatuur in het kamertje tussen de 16ºC en 18ºC blijft en dat het niet gaat tochten.
Slaaphouding De eerste twee weken slaapt de baby meestal in zijligging. Na ongeveer twee weken kan de baby op de rug slapen. Laat de baby niet op zijn buik slapen; dit is één van de grootste risicofactoren bij wiegendood. Wel kunt u uw baby in de box af en toe op zijn buik leggen, zodat hij zijn nekspieren kan ontwikkelen. Zorg wel dat u dan in de buurt blijft.
Kleding
Roken
Kleed overdag de baby niet te warm. Let altijd op het weer, de kamertemperatuur, warme zon, de kachel in de auto enz.
Vanzelfsprekend wordt er niet gerookt in de ruimtes waar uw kind is! Baby’s zijn veel gevoeliger voor de schadelijke stoffen die in sigaretten en sigaren zitten dan volwassenen. Kinderen die in ruimtes zijn waar gerookt wordt, ademen die schadelijke stoffen in en worden daardoor vaker ziek dan andere kinderen.
Veiligheid in wieg en bed Het bedje Maak het bedje voor uw baby zo laag mogelijk op, dat wil zeggen zo dicht mogelijk bij het voeteneind. Dan gebruikt de baby namelijk minder energie om op temperatuur te blijven. Bovendien kan de baby dan niet in zijn slaap helemaal onder de deken kruipen. Gebruik geen dekbed. Dit sluit teveel af; u kunt uw baby dan niet goed instoppen. Een passende trappelzak is beter, of gebruik een wollen dekentje.
In bad Het is handig om voor het baden alles wat u nodig hebt vooraf klaar te zetten. U hoeft dan niet bij de baby weg te lopen. De omgeving mag voor het baden niet te koud zijn. De temperatuur van het water moet 37ºC zijn (lichaamstemperatuur). Dit kunt u controleren met een badthermometer of door met uw pols of elleboog te voelen. Het badwater moet dan lekker aanvoelen (niet te warm, niet te koud). De oren, ogen en neus kunt u voorzichtig met een nat gaasje schoonmaken (bij de oogjes altijd van buiten naar binnen vegen). De baby hoeft niet elke dag in bad. Als u dat wel doet, gebruik
Fopspeen U kunt uw baby wennen aan het slapen met een fopspeen. Er zijn namelijk aanwijzingen dat het zuigen op een fopspeen het risico op wiegendood verlaagt. Bovendien ademt een baby tijdens het zuigen door zijn neus. 4
dan niet iedere dag olie of zeep. Daar droogt de huid van uw baby teveel van uit. Ons advies is om de dag alleen water te gebruiken. U kunt er ook voor kiezen om samen met uw baby te douchen.
Als uw kind pas thuis is, kunt u beter een paar dagen wachten voordat u met hem naar buiten gaat. Uw kind krijgt dan de kans om te wennen aan de nieuwe omgeving, geluiden en dergelijke.
Navel
Aankleden Kleed uw kind net zo warm of zo koel aan als uzelf wanneer u naar buiten gaat. Bescherm het hoofdje met een muts en zorg dat uw baby uit de wind blijft.
Het restje van de navelstreng valt er na ongeveer tien dagen vanzelf af. Als het naveltje nog wat ontstoken is (er komt pus uit), kunt u het eventueel één keer per dag deppen met een beetje alcohol 70% (u kunt dit kopen bij drogist of apotheek). Doe er daarna geen gaasje of pleister op, maar laat het drogen aan de lucht. Bij twijfel kunt u contact opnemen met het consultatiebureau.
In de zon Kinderen verbranden snel in de zon. Bovendien kan het erg warm worden in de kinderwagen als de zon op de kap schijnt. Bij erg warm weer kunt u uw baby daarom beter in de schaduw zetten met luchtige kleding aan.
Nageltjes
Maxi-cosi
De nagels groeien langzaam en zijn nog heel dun. Knip ze de eerste zes weken niet, want de kans op een ontsteking is erg groot. Als er haakjes aan de nageltjes zitten kunt u die bijvijlen met een kartonvijltje (geen metalen vijl). Krabt uw baby zichzelf veel? U kunt dan het beste de mouwtjes van het pakje of truitje over de handjes doen.
U kunt, als u gaat wandelen, de baby beter in de kinderwagen meenemen dan in de maxi-cosi. Langer dan een half uur in de maxi-cosi liggen is namelijk niet goed voor het ruggetje van de baby.
Drukke ruimtes Wees de eerste weken voorzichtig met ruimtes waar veel mensen bij elkaar zijn (zoals winkels, tram, bus): uw baby loopt daar makkelijker een verkoudheid of andere virusinfectie op.
Naar buiten Wanneer u met uw baby naar buiten kunt, hangt af van: • het gewicht van de baby; • de buitentemperatuur. Als de kinderarts u hierover een advies heeft gegeven, volg dit advies dan op.
5
Huilen
wat zijn teruggelopen doordat u zelf weer wat actiever wordt. Door de baby vaker aan te leggen en zelf goed te drinken en de nodige rust te nemen, wordt de voeding in hoeveelheid weer aangepast aan de behoefte van de baby.
Sommige baby’s hebben iedere dag een huiluurtje. Troost uw baby op uw eigen manier. Is de baby onrustig of verkouden, dan kunt u hem bij u op de kamer leggen, zodat u in de gaten kunt houden hoe het met hem gaat. Zorg ervoor dat u niet samen met de baby in het grote bed in slaap valt. Het blijkt namelijk dat onder het dekbed kans op oververhitting bestaat. Baby’s zijn gevoelig voor verstoring van hun rust. Reizen, drukke visites en andere ongewone gebeurtenissen brengen een zuigeling gemakkelijk van slag. Een verstoorde slaap kan het gevolg zijn.
Laat de borstvoeding per keer niet langer dan 20 minuten duren.
Vragen over borstvoeding? • Vereniging Borstvoeding Natuurlijk www.borstvoedingnatuurlijk.nl Telefonische informatie- dienst: (0343) 57 66 26 • Lactatiekundige www.nvl.borstvoeding.nl
Voeding Borstvoeding Wanneer u borstvoeding geeft is het aantal voedingen afhankelijk van het gewicht van uw baby. Wanneer uw baby net thuis is gekomen en u misschien nog niet voldoende borstvoeding hebt, kan het nodig zijn de baby wat vaker te wegen. Zonodig kunt u bijvoeden met een flesje of vaker aanleggen.
Vraag naar de folders op de afdeling. Kinderen die borstvoeding krijgen, kunnen soms vier tot zes dagen geen ontlasting hebben. Dit is een normaal verschijnsel. Andere kinderen hebben bij borstvoeding juist ‘spuitluiers’ (hele dunne ontlasting). Let u in dat geval ook op uw eigen voeding. De moeder kan in principe alles eten. Het enige waar u op moet letten is dat u niet teveel prikkelende producten eet, zoals pittige kruiden en sinaasappelsap.
Als u de baby elke voeding aanlegt zult u merken dat de voeding goed op gang komt. Wanneer de baby tevreden is en voldoende natte luiers heeft (ongeveer evenveel natte luiers als voedingen) kunt u ervan uit gaan dat hij voldoende voeding krijgt. De baby kan af en toe honger- en regeldagen hebben. Dit zijn dagen dat het kind meer borstvoeding vraagt dan u heeft. Dat kan komen doordat hij aan een grotere hoeveelheid voeding toe is. Ook kan de voeding
6
De hielprik
Flesvoeding
De hielprik wordt in het ziekenhuis of thuis uitgevoerd tussen de vijfde en zevende dag na de geboorte. Als bewijs dat uw baby deze prik heeft gehad, krijgt u een genummerde envelop. Als de uitslag goed is, hoort u niets. Is de uitslag afwijkend, dan krijgt u binnen twee weken bericht van uw huisarts. Uw baby moet dan opnieuw geprikt worden. Wilt u meer informatie? Vraag dan de folder over de hielprik aan de verpleegkundige of pak deze folder zelf uit ons folderrek op de afdeling.
Merk In het ziekenhuis gebruiken we de voeding van Nutrilon en Frisolac. U kunt dit kopen bij de supermarkt of drogist. Vanzelfsprekend kunt u ook voor een andere voeding kiezen. Overleg dit vooraf met uw wijkverpleegkundige of het consultatiebureau.
Hoeveelheid Het aantal voedingen en de hoeveelheid zijn afhankelijk van het gewicht van de baby. De verpleegkundige zal u hier meer over vertellen.
Het consultatiebureau
Klaarmaken
De wijkverpleegkundige van het consultatiebureau komt ongeveer één à twee weken nadat u thuisgekomen bent langs voor een kennismaking. Hij/zij maakt dan met u een eerste afspraak voor het consultatiebureau. U krijgt ook het groeiboekje: in dit boekje komt alles te staan over de ontwikkeling van uw kind: lengte, gewicht, inentingen, kinderziektes enz. U neemt dit boekje elke keer mee naar het consultatiebureau.
Hoe u de voeding moet klaarmaken, staat op het blik. Het is handig om de voeding 24 uur van tevoren klaar te maken en deze te bewaren in de koelkast. U kunt hiervan voor elke voeding de benodigde hoeveelheid nemen en apart verwarmen. Roer de voeding goed door voordat u een portie eruit neemt.
Speen en fles De fles en de speen moeten eenmaal per 24 uur worden uitgekookt; de fles tien minuten en de speen drie minuten. Spoel ze voor en na gebruik nog eens om met water. Er zijn verschillende spenen in de handel waaruit u kunt kiezen.
Is uw baby te vroeg geboren (32 weken of jonger en/of lichter dan 1500 gram) dan zijn de controles niet bij het consultatiebureau, maar op de poli. De vaccinaties krijgt uw baby dan ook in het ziekenhuis.
Wij raden u aan de spenen eens in de zes weken te vernieuwen.
7
Vragen Hebt u vóór het bezoek van de wijkverpleegkundige (of tussendoor) problemen of vragen, dan kunt u de wijkverpleging bereiken tijdens het dagelijkse spreekuur. We wensen u veel plezier bij de thuiskomst met uw baby!
8
Checklist voor ontslag Aan de hand van deze checklist kunt u samen met de verpleegkundige nagaan of alles wat vóór ontslag van uw baby uit het ziekenhuis geregeld moet worden besproken of afgehandeld is.
3 tot 5 dagen voor ontslag • • • • •
Recepten van medicijnen worden meegeven. Recepten van Nenatal of BMF worden meegeven. Vitamine-advies wordt meegegeven. Ontslaggesprek wordt gepland. Informatie wordt gegeven over: ❏ Warmte ❏ Bedje ❏ Slaaphouding ❏ Baden ❏ Navel ❏ Nagels ❏ Naar buiten gaan ❏ Voeding ❏ Hielprik ❏ Consultatiebureau ❏ Vervoer
Dag voor ontslaggesprek Tijd : ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- • Evaluatie met betrekking tot verblijf van uw baby op afdeling Neonatologie wordt meegegeven.
Dag van ontslag • • •
U ontvangt: ❏ Poli-afspraak ❏ Genummerde envelop (bewijs van de hielprik) ❏ Ontslagbrief voor huisarts ❏ Overdracht wijkverpleegkundige/kraamzorg Identificatieformulier van uw baby ondertekenen. Evaluatieformulier bespreken.
9
Eventuele vragen die u wilt stellen tijdens het ontslaggesprek kunt u hieronder vast opschrijven. ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
10
St. Antonius Ziekenhuis T 088 - 320 30 00 E
[email protected] www.antoniusziekenhuis.nl
Spoedeisende Hulp 088 - 320 33 00
Locaties en bezoekadressen
Ziekenhuizen
Poliklinieken
St. Antonius Ziekenhuis Utrecht Soestwetering 1, Utrecht (Leidsche Rijn)
St. Antonius Polikliniek Utrecht Overvecht Neckardreef 6, Utrecht
St. Antonius Ziekenhuis Nieuwegein Koekoekslaan 1, Nieuwegein
St. Antonius Polikliniek Houten Hofspoor 2, Houten St. Antonius Spatadercentrum Utrecht-De Meern Van Lawick van Pabstlaan 12, De Meern
11
Meer weten? Ga naar www.antoniusziekenhuis.nl
G2zz 03/03-’07
Dit is een uitgave van St. Antonius Ziekenhuis
