Partijprogramma Afdeling Utrecht 2014-2018
Manifest voor een duurzaam, veilig en toekomstbestendig Utrecht
Voorwoord - Waarom Nederland Duurzaam? Geachte lezer, Voor u ligt het verkiezingsprogramma van de Utrechtse afdeling van Nederland Duurzaam. Wij gaan uit van het idee dat duurzaamheid en economische groei elkaar wederzijds stimuleren en dat overheid en onderdaan (particulier en bedrijfsleven) elkaars partner zijn. Als we naar het verleden kijken zien we dat de crisis van de jaren dertig en de Tweede Wereldoorlog Nederland het besef bracht dat samenwerking noodzakelijk was, nationaal en internationaal. In goede samenwerking werd de welvaartsstaat opgebouwd. Die welvaart hebben we mede op kunnen bouwen dankzij fossiele brandstoffen. Echter, zoals de aardbevingen in Groningen al aantonen, die brandstoffen raken op. We moeten dus omschakelen. Wind- en zonneenergie vergen hogere investeringen, maar bieden op de lange termijn veel meer voordelen. Immers de voorraad van wind- en zonne-energie is oneindig, op vele locaties voorhanden en op den duur goedkoper en natuurlijk milieuvriendelijk. Een ander voordeel van deze energiebronnen is dat wij hiermee minder afhankelijk worden van andere landen. Het opwekken van wind- en zonneenergie zal samenwerking met omwonenden vergen om last en nut daardoor zo eerlijk mogelijk te verdelen. Uiteindelijk moet dit ertoe leiden dat iedere burger in een groot netwerk zit en zowel energie levert als afneemt. Wij realiseren ons dat zonder het creëren van draagvlak onder inwoners het realiseren van een duurzame agenda niet realistisch is. Draagvlak bij de bevolking is dus noodzakelijk. Het is een verworvenheid dat wij in een democratische rechtsstaat leven. De meerderheid beslist maar minderheden kunnen hun stem ook laten horen. En in een rechtsstaat wordt iedereen zoveel mogelijk ruimte geboden. Wij geloven dat vanuit die vrijheid het individu maar ook de samenleving en de economie zich het beste kan ontwikkelen. Aanslagen op die vrijheid, van individuen maar ook van groepen, willen we echter niet tolereren. Het is dan aan de staat om in te grijpen en Nederland Duurzaam wil de staat die ruimte ook geven of zoals wij zeggen: veiligheid in dienst van de vrijheid. Verstandig ondernemen houdt in dat de bedrijfskosten zo laag mogelijk gehouden worden zodat ze blijven voortbestaan. Nederland Duurzaam vindt dat de overheid haar kosten ook zo laag mogelijk dient te houden. Dat kan betekenen dat de overheid er soms voor moet kiezen bepaalde taken niet uit te voeren. Aan de andere kant kan de overheid soms de markt een handje helpen. Verder vindt Nederland Duurzaam dat subsidieverlening geen open kraan mag zijn. De overheid zou in eerste instantie startkredieten moeten verlenen, zodat de lener zo commercieel mogelijk te werk gaat. Nederland Duurzaam zet dus in op een goedkopere overheid, zodat geïnvesteerd kan worden in duurzaamheid en lastenverlichting voor de burger. Nederland Duurzaam wil een gemeente die voor alle ondernemers een goede partner is. Dit middels vereenvoudigde regelgeving en eventueel via (start)kredieten. Wij willen u een alternatief bieden. Een alternatief dat er voor zorgt dat de luchtkwaliteit in Utrecht aanzienlijk verbetert, dat studenten gehuisvest worden, dat ondernemers weer met plezier hun werk kunnen uitvoeren en dat burgers weer juist en op tijd geïnformeerd worden. Nederland Duurzaam is geen partij die staat voor belangen van bepaalde groepen. Ook willen wij geen cadeautjes geven in de vorm van beloftes of prestigeprojecten. Een duurzame en veilige samenleving is echter in ieders belang en daarvoor werken we graag met u samen en hopen in ieder geval op uw steun. Wij wensen u veel plezier bij het lezen van ons verkiezingsprogramma! Nederland Duurzaam, afdeling Utrecht
2|P a g i n a
Inhoudsopgave Voorwoord - Waarom Nederland Duurzaam? ........................................................................................ 2 1
2
3
Duurzaam deugdelijk bestuur ......................................................................................................... 5 1.1
Effectiviteit en openheid van bestuur ...................................................................................5
1.2
Gemeentelijke begroting.......................................................................................................6
1.3
Gemeentebelastingen ...........................................................................................................7
1.4
Uitbreiding gemeentetaken dankzij Participatiewet.............................................................8
1.5
Vleuten, De Meern en Leidsche Rijn .....................................................................................8
Duurzame welvaart ....................................................................................................................... 10 2.1
Ondernemers ondersteunen...............................................................................................10
2.2
Utrecht evenementen- en festivalstad ...............................................................................11
2.3
Promotie toerisme ..............................................................................................................11
2.4
Stimuleren duurzame initiatieven en energie.....................................................................11
2.5
Bewuster omgaan met energie ...........................................................................................12
2.6
Milieu...................................................................................................................................12
2.7
Voedselvoorziening dicht bij huis stimuleren .....................................................................13
2.8
Onderwijs en cultuur ...........................................................................................................13
2.9
Werk en inkomen ................................................................................................................15
Duurzaam welzijn .......................................................................................................................... 18 3.1
Toegankelijke Zorg ..............................................................................................................18
3.2
Zorgpersoneel en patiënt centraal......................................................................................18
3.3
Mantelzorg ..........................................................................................................................18
3.4
Meer vrijwilligers in de zorg ................................................................................................18
3.5
Decentralisatie jeugd- en ouderenzorg...............................................................................18
3.6
Jeugdzorg.............................................................................................................................19
3.7
Ouderen...............................................................................................................................19
3.8
Meer aandacht voor gehandicapten ...................................................................................20
3.9
Zo laag mogelijke stralingsbelasting....................................................................................20
3.10
Geluid als gezondheidsprobleem aanpakken......................................................................20
3.11
Stevig inzetten op schuldhulpverlening ..............................................................................20
3.12
Sport en ontspanning ..........................................................................................................21
3.13
Dierenwelzijn.......................................................................................................................21
3|P a g i n a
4
5
Duurzame en leefbare samenleving.............................................................................................. 23 4.1
Steun aan Nederlandse normen en waarden .....................................................................23
4.2
Religie en openbaar leven ...................................................................................................24
4.3
Gemeenschapsvorming.......................................................................................................24
4.4
Veiligheid .............................................................................................................................25
Duurzame inrichting van ruimte ................................................................................................... 29 5.1
Duurzaam bouwen ..............................................................................................................29
5.2
Wonen in Utrecht................................................................................................................29
5.3
Infrastructuur en mobiliteit.................................................................................................31
5.4
Een mooi en duurzaam Stationsgebied...............................................................................34
5.5
Groen en recreatie ..............................................................................................................35
Nawoord................................................................................................................................................ 36
Colofon Samenstelling programmacommissie: Ronald Hunse (voorzitter), Eric Beekelaar, Derk Tegelberg, Maarten Rigter en Frans van Dongen. Eindredactie: Ellen de Vries
4|P a g i n a
1 Duurzaam deugdelijk bestuur Nederland Duurzaam is voor een slank en daadkrachtig bestuur. Een bestuur dat keuzes maakt en verantwoordelijkheid met burgers deelt. Dus minder bestuur (betutteling) en meer samenwerking. Het is noodzaak dat het bestuur van de gemeente open en efficiënt is en dat er geen onnodige regelgeving wordt gehanteerd. Achterkamertjespolitiek dient tot het verleden te horen. Als het aan Nederland Duurzaam ligt, wordt Utrecht de gemeente met de hoogste mate van openheid waardoor we kunnen werken aan de laagste bestuurskosten per inwoner. 1.1 Effectiviteit en openheid van bestuur Het bestuur van Utrecht is van en voor de burger. Nederland Duurzaam staat voor goede samenwerking met de burgerij, in alle eerlijkheid en openheid. Maar de burger heeft ook recht op daadkrachtig bestuur. Dat betekent dat het bestuur besluitvorming niet eindeloos mag uitstellen of afschuiven. Klantvriendelijkheid en duidelijkheid dienen daarbij voorop te staan. 1.1.1 Raadsleden krijgen vergoeding naar rato van aanwezigheid Ieder raadslid krijgt een vergoeding voor zijn raadswerk, ongeacht de mate van aanwezigheid. Spookraadsleden, raadsleden die vrijwel geen vergadering bijwonen, krijgen in het huidige systeem dezelfde vergoeding als de wel aanwezige raadsleden. Pas bij volgende verkiezingen kunnen kiezers over zo’n raadslid een oordeel vellen. Nederland Duurzaam vindt dit oneerlijk en schaamt zich ervoor dat dit in de gemeentepolitiek mogelijk is. Wij zien ook wel in dat democratisch gekozen raadsleden niet tussentijds weggestuurd kunnen worden. Wel kunnen we het vergoedingssysteem voor raadsleden aanpassen in die zin dat raadsleden een vergoeding krijgen naar rato van aanwezigheid. De raadsvergoeding dient dus omgezet te worden in tekengeld. 1.1.2 Gekozen burgemeester Nederland Duurzaam is voor een door de bevolking gekozen burgemeester. De gemeenteraad stelt een profiel op met eisen waaraan kandidaten minimaal dienen te voldoen. Per partij mag slechts een kandidaat aan de burgemeestersverkiezingen meedoen. Na de selectie mag de bevolking de burgemeester kiezen. 1.1.3 Transparantie Het gemeentelijk apparaat moet voor zowel burgers als media eenvoudig te controleren zijn. De burger moet te allen tijde het recht hebben om vragen te stellen over de begroting van de gemeente. Niet alleen tijdens de behandeling van deze begroting in de gemeenteraad, maar op elk moment dat hij onderzoek doet naar het bestedingspatroon van het bestuur. Nederland Duurzaam zal altijd staan voor openbaarheid van bestuur en financiën. Tevens pleit Nederland Duurzaam voor zo min mogelijk geheimhouding bij commissie- en/of raadsstukken. 1.1.4 ‘Utrecht Code’ voor ambtenaren Wij willen de ‘Utrecht Code’ in het leven roepen. Een dergelijke code bestaat in Rotterdam al onder de naam ‘Rotterdam Code’ en is bedoeld voor ambtenaren. Deze houdt o.a. in dat bij contacten met de overheid, zowel digitaal als persoonlijk, werkwijze, rechten en plichten duidelijk zichtbaar en in duidelijk Nederlands gecommuniceerd worden. Verder stelt deze code dat er geen religieuze kleding of attributen mogen worden gedragen en dat er niet gediscrimineerd wordt op huidskleur, afkomst, geslacht of geaardheid. Een ambtenaar is in dienst van de gemeente en de gemeente is er voor haar burgers, ongeacht de geloofsovertuiging van een ambtenaar. Hierdoor kan het vertrouwen van de burger in de overheid weer groeien.
5|P a g i n a
1.1.5 Referenda Nederland Duurzaam is geen groot voorstander van referenda voorgeschreven vanuit de overheid, dit omdat ze veel geld kosten en het huidige stelsel van gekozen volksvertegenwoordigers redelijk voorziet in afgewogen besluiten. Veel onderwerpen zijn ook vrij complex om in hap klare brokken in een ‘ja/nee-setting’ voor te leggen aan de bevolking. Om toch de burger meer inspraak te geven willen we het instrument burgerparticipatie een betere inbedding geven. Wordt er echter vanuit de Utrechtse bevolking een referendum aangevraagd en er is een heldere keuzemogelijkheid te bieden, dan zullen wij de eerste zijn om deze aanvraag te ondersteunen. 1.1.6 Werkelijke bewonersparticipatie Bewonersinspraak bij ruimtelijke ontwikkelingen in hun directe nabijheid blijkt vaak schijninspraak te zijn. Ambtenaren hebben van te voren al veel zaken vastgelegd, bewoners mogen nog iets roepen over details. Nederland Duurzaam meent dat bewonersparticipatie moet inhouden dat de omwonende werkelijk gehoord word. Bewonersparticipatie en -inspraak dienen hiertoe structureel verbeterd te worden, zodat de burger serieus invloed kan uitoefenen. Dit leidt uiteindelijk tot een goed gemotiveerde afweging waarbij de burger een eventuele minder gunstige uitkomst makkelijker kan accepteren. 1.2 Gemeentelijke begroting Nederland Duurzaam vindt het belangrijk dat er niet structureel meer geld uitgegeven wordt, dan er binnenkomt. Met het oog op de financiële situatie waarin Nederland zich bevindt is het van belang onnodige uitgaven te voorkomen. Nederland Duurzaam wil zo laag mogelijke kosten voor gemeentelijke bedrijfsvoering. Verder dient in tijden van economische tegenslag nog kritischer gekeken te worden naar het pakket aan gemeentelijke voorzieningen opdat dit betaalbaar blijft. 1.2.1 Kostenbesparingen bij bedrijfsvoering gemeente, net zoals in bedrijfsleven De gemeente moet continu werken aan kostenbesparingen, zoals ook in het bedrijfsleven gebeurt. De bedrijfsvoering van de gemeente moet een efficiënt geheel vormen. Het ambtenarenapparaat moet derhalve gescand worden op efficiëntie. Het inhuren van externe bureaus, professionals of experts moet tot het absolute minimum beperkt worden. Er moet tevens gekeken worden welke handmatige taken verder geautomatiseerd kunnen worden. De gemeente dient zoveel mogelijke het principe van de ‘paperless office’ te hanteren. Zoveel mogelijk digitaal dus, op voorwaarde dat er wel persoonlijk klantcontact moet blijven. 1.2.2 Geen buitenlandse ‘studiereizen’ meer en afbouw stedenbanden Studiereizen voor raadsleden naar het buitenland zijn vaak duur en onnodig, gezien het feit dat de meeste informatie ook via internet te verkrijgen is. Alleen indien de informatie echt niet op een andere manier verkrijgbaar is, kan Nederland Duurzaam instemmen met buitenlandse studiereizen. Ten aanzien van stedenbanden geldt dat hier vaak verkapt sprake is van ontwikkelingshulp. Wij zijn niet tegen ontwikkelingshulp, maar vinden dat de gemeente onvoldoende expertise bezit om daar een zinvolle bijdrage aan te leveren. Daarbij vinden wij dat de gemeente er moet zijn voor de Utrechter, niet voor inwoners uit een andere stad waarmee toevallig een stedenband gesloten is. 1.2.3 Leefbaarheidsbudget afschaffen Helaas komt bij het leefbaarheidsbudget, net als bij andere subsidies, ook fraude voor. Daarnaast worden sommige bedragen besteed aan doelen die geen algemeen nut beogen. Denk hierbij aan de straatfeesten, waarvan iedere straatbewoner mee moet genieten, of hij wil of niet. En laten we wel zijn, het is een cadeautje uit eigen portemonnee. Zeker is dat dit soort zaken geen algemeen nut 6|P a g i n a
dient en daarom willen wij het leefbaarheidsbudget afschaffen. Nederland Duurzaam is voorstander om burgers het recht te geven wensen ten aanzien van de openbare ruimte aan te leveren bij het wijkbureau. Die kan dit dan uitzoeken en eventueel voorleggen aan de wijkraad. 1.2.4 Hervorming subsidiebeleid Nederland Duurzaam vindt dat burgers en organisaties zoveel mogelijk op eigen benen dienen te staan. Omdat niet van elk initiatief aangetoond kan worden dat het commercieel voldoende interessant is voor particuliere investeringen, is de overheid vaak een laatste redmiddel. Voor Nederland Duurzaam betekent dit echter niet dat de overheid dan maar meteen tot subsidieverlening over moet gaan. Nederland Duurzaam is een voorstander om in eerste instantie “zachte leningen” te verstrekken. Ook kan daarbij worden gekeken of niet-overheidsorganisaties bereid zijn tot het doen van (deel-) investeringen in projecten waarvoor subsidie aangevraagd wordt. Als het project dan loopt, kan beoordeeld worden hoe de financiële samenwerking voortgezet kan worden, waarbij omzetting van lening naar startsubsidie een mogelijkheid is. Daarbij zullen we in ogenschouw nemen of de subsidie ten goede komt aan een activiteit of doel waarvan in principe ieder burger kan profiteren. Organisaties die de segregatie bevorderen komen niet in aanmerking voor subsidie uit de algemene middelen. Ook de basis voor de subsidie mag niet vrijblijvend zijn. Mocht achteraf blijken dat er niet aan de voorwaarden voor het verlenen van de subsidie is voldaan of de gestelde doelen niet zijn behaald, dan moet de subsidie worden stopgezet en geheel worden teruggevorderd. Dit zal vooraf duidelijk naar de aanvrager moeten worden gecommuniceerd. 1.2.5 Investeringen met business case Investeringen dienen volgens Nederland Duurzaam altijd vooraf te worden gegaan door een zogenaamde business case, waarbij de uitgaven worden afgezet tegen de verwachte voordelen en opbrengsten. Deze opbrengsten kunnen financieel van aard zijn, maar dat hoeft niet persé, want niet alles is nu eenmaal in geld uit te drukken. 1.2.6 Balans in risicoafweging De gemeente mag niet te veel risico’s nemen met gemeenschapsgeld. Daarentegen hoeft ook geen té groot deel van de tegoeden in reserves te worden gestoken. Er moet een slimme, maar werkbare balans worden nagestreefd. 1.2.7 OZB -verlaging De laatste jaren is de OZB continu gestegen, wat heeft geleid tot hogere lasten voor de Utrechtse burger. Nederland Duurzaam is in ieder geval tegen een verdere verhoging van de OZB, maar wil in het kader van lastenverlichtingen dat deze naar beneden wordt gebracht. Daarbij moet ook de waardedaling van onroerende zaken (woningen ed.) direct meegenomen worden. Door een goedkopere overheid en onze hervormingen ten aanzien van subsidieverlening blijft er geld over voor OZB-verlaging. 1.3 Gemeentebelastingen Ondanks de waardedalingen van onroerende zaken heeft de gemeente de laatste jaren niets anders gedaan dan de gemeentelijke lasten voor de burger, zoals de OZB, te verhogen. Nu de salarissen van gemeente ambtenaren de laatste jaren amper gestegen zijn, kunnen we de stijging van gemeentelijke lasten niet anders verklaren dan dat hiermee dure prestigeprojecten gefinancierd worden. Nederland Duurzaam vindt dat de gemeente haar activiteiten zo efficiënt mogelijk moet inrichten om de belastingdruk voor de burger zo laag mogelijk te houden. Juist in economisch 7|P a g i n a
moeilijke tijden passen geen prestigeprojecten, zeker niet als die ter meerdere glorie zijn van bepaalde politieke partijen. Nederland Duurzaam wil kiezen voor prestigeprojecten als aangetoond wordt dat er inverdien effecten zijn of als het algemeen nut bevorderd wordt. Van dat laatste zou bijvoorbeeld sprake zijn als er totaal geen alternatieven bestaan. De gemeente moet verder faciliteiten tegen kostprijs aanbieden aan de burger: de overheid is er voor de burger en niet andersom. 1.3.1 Lastenverlichting voor de inwoners De gemeente probeert steeds meer geld van de burger te ontvangen, bijvoorbeeld via ophoging van parkeertarieven, hondenbelasting en afvalstoffenheffing. Wij willen dat de gemeente beter omgaat met het geld van de burger en dat zij efficiënter gaat werken. Daardoor zal geld overblijven voor een lastenverlichting. 1.3.2 Vervuiler betaalt Nederland Duurzaam is een voorstander van het principe “de vervuiler betaalt”. Particulieren en bedrijven worden derhalve zwaarder aangeslagen als ze meer vervuilen. Bedrijven moeten zo schoon mogelijk opereren. Goede controle en handhaving hierop zal nodig zijn. 1.3.3 Staffel voor afvalstoffen- en rioolheffing Nederland Duurzaam wil dat een staffel naar gezinsgrootte of hoeveelheden de basis gaat vormen voor de hoogte van de afvalstoffen- en rioolheffing. Een dergelijke staffel zou meer recht doen aan het principe de vervuiler betaalt. 1.3.4 Storten van afvalstoffen bij de gemeente Wanneer mensen na het klussen afval willen storten bij de gemeente, moet dit te allen tijde voor particulieren kosteloos kunnen. Het vragen van geld voor schadelijk afval werkt illegaal dumpen in de hand. Het is prima om bij het storten te vragen naar legitimatie om te bezien of de persoon daadwerkelijk een bewoner van Utrecht is. 1.4 Uitbreiding gemeentetaken dankzij Participatiewet Het ziet er naar uit dat per 1 januari 2015 de gemeentelijke taken worden uitgebreid ten aanzien van Jeugdzorg, AWBZ en Participatiewet. Hierbij komen er ook extra middelen op gemeentelijk niveau te liggen. Nederland Duurzaam vindt het belangrijk dat er een gedegen systeem komt waarmee deze gelden op de juiste manier uitgegeven en verantwoord gaan worden. Belangrijker vinden wij het dat door de nieuwe wetgeving mensen ook beter geholpen gaan worden zodat ze zelfstandiger kunnen functioneren. 1.5 Vleuten, De Meern en Leidsche Rijn Binnen de gemeente Utrecht vallen naast de stad Utrecht ook de dorpen Vleuten en De Meern en de wijk Leidsche Rijn. Gelet op het compleet andere karakter van deze kernen vindt Nederland Duurzaam dat bewoners van dorpen inspraak moeten hebben aangaande besluiten omtrent het voorzieningenniveau en ruimtelijke inrichting van hun dorp. Zo spreekt het niet voor zich dat de busverbinding tussen De Meern en Vleuten wegbezuinigd wordt en dat daarmee de sociale cohesie in die kernen is aangetast. Het is dan ook niet terecht dat de voorzieningen in die kernen tegen dezelfde meetlat gehouden wordt als in andere wijken. Nederland Duurzaam wil daarom dat er meer met, dan over de inwoners van Vleuten, De Meern en Leidsche Rijn gesproken wordt. 1.5.1 Behoud bibliotheek Vleuten Nederland Duurzaam is voor het behoud van de bibliotheek in Vleuten. Het doorgaan van een prestige project als de Bieb+++ mag absoluut niet ten koste gaan van deze bibliotheek of andere buurt- en wijkbibliotheken. 8|P a g i n a
1.5.2 Volwaardige winkelcentra voor De Meern en Leidsche Rijn Beide kernen hebben geen volwaardig winkelcentrum. Wat Nederland Duurzaam betreft moet hier de komende raadsperiode snel verandering in komen. Een levendig winkelcentrum verhoogt het woongenot en draagt bij aan een betere economie. 1.5.3 Herstel rechtstreekse OV-verbinding tussen De Meern en Vleuten Ten gunste van bereikbaarheid met de binnenstad is de onderlinge OV-verbinding tussen De Meern en Vleuten geschrapt. Nederland Duurzaam is voor herstel van deze verbinding. 1.5.4 Inspraak Castellum Hoge Woerd Nederland Duurzaam is van mening dat de inspraak van omwonenden verenigd in de Initiatiefgroep Castellum aan de Rijn, een volwaardige plaats moet krijgen in de besluitvorming rond de inrichting van de omgeving Castellum Hoge Woerd, en dat zo mogelijk gekozen wordt voor de watervariant inrichting omgeving. 1.5.5 Stimulering economische activiteiten in Vleuten, De Meern en Leidsche Rijn Leidsche Rijn groeit nog steeds maar loopt qua voorzieningenniveau achter bij het aantal inwoners. Nederland Duurzaam wil bewoners en ondernemers meer ruimte geven om initiatieven te ontplooien.
9|P a g i n a
2 Duurzame welvaart Ondernemers voelen als geen ander de economische crisis. De landelijke BTW-verhoging zorgde voor verdere teruggang van consumentenbestedingen en dus ook voor een teruggang van inkomsten voor ondernemers. Daarnaast ervaren veel bedrijven op lokaal niveau problemen met vestigingseisen, bereikbaarheid en parkeerproblemen. Juist op deze terreinen heeft de oude politiek nagelaten met de ondernemers te kijken naar oplossingen. Sterker nog, het beleid van de afgelopen jaren heeft de problemen in een aantal gevallen alleen maar verergerd. Het staat ons dan ook voor om het ondernemerschap in de stad Utrecht een nieuwe impuls te geven. Nederland Duurzaam vindt dat de afgelopen jaren te weinig ruimte is gegeven aan ondernemers en horeca om zich in Utrecht te vestigen en te manifesteren. Wij zien het dan ook als onze taak op te komen voor de belangen van ondernemend en zelfstandig Nederland. Niet alleen kunnen zij zorgen voor nieuwe werkgelegenheid, vaak ook zijn zij de motor voor maatschappelijke vernieuwingen, onder andere op het gebied van duurzaamheid. Vaak ook vernieuwingen op het gebied van duurzaamheid. Vandaar dat wij zelfstandigen en ondernemers willen steunen zodat er ook weer meer ondernomen kan worden. 2.1 Ondernemers ondersteunen De overheid moet voorwaarden scheppen die het ondernemerschap ondersteunen. Het is dan ook aan de politiek om welwillend te zijn en het ondernemersklimaat in de stad te verbeteren. Daar hoort bij een faciliterend vestigingsbeleid, verbetering van de bereikbaarheid van de stad, verbetering van de veiligheid, vermindering van bureaucratie, snelle vergunningverlening en steun aan initiatieven die de werkgelegenheid bevorderen. Nederland Duurzaam vindt het belangrijk dat er daarbij ook oog moet zijn voor het zogenaamde ‘groene ondernemen’: bedrijven die zich onderscheiden in duurzame technologie zijn een waardevolle toevoeging voor Utrecht. 2.1.1 Openingstijden winkels verruimen Nederland Duurzaam vindt dat winkel- en horecabedrijven zoveel mogelijk zelf zouden moeten bepalen wanneer zij open willen zijn. Wel moet in overleg met omwonenden geprobeerd worden overlast tot een minimum te beperken. 2.1.2 Ruimer horeca beleid Goede horecavoorzieningen in Utrecht zijn een geweldige stimulans voor de economische positie van Utrecht en haar aantrekkelijkheid wat betreft de toeristische sector. De gemeente kan daaraan een positieve bijdrage leveren door flexibele(re) regelgeving wat betreft openingstijden, terrasvergunningen, etc. Als deze zaken minder belemmerend zijn, zullen meer ondernemers een terras willen beginnen. 2.1.2.1 Alcohol- & terrasbeleid Het alcohol- en terrasbeleid van Utrecht is in de afgelopen jaren steeds strenger geworden. Dit bemoeilijkt het voor horecagelegenheden om klantvriendelijk te blijven wanneer klanten graag buiten de horecagelegenheid willen staan met hun drankje. Ook mogen klanten maar tot 1:00 buiten staan en tegen die tijd moeten ze dan op stel en sprong naar binnen, aangezien de horecaexploitanten anders een forse boete of zelfs sluiting boven het hoofd hangt. Nederland Duurzaam vindt dit veel te streng en wil dat dit wordt versoepeld. 2.1.2.2 Meer horecapleinen voor Utrecht Alle zichzelf respecterende steden hebben een of meerdere horecapleinen. Utrecht moet het echter doen met afgebakende stukjes terras, waar verder een ongebruikt plein omheen ligt. Voor veel toeristen zal het onbegrijpelijk zijn waarom pleinen niet ten volle voor de horeca benut 10 | P a g i n a
worden. Daarom wil Nederland Duurzaam het Neude, het Janskerkhof en het Stadhuisplein / Ganzenmarkt graag herontwikkelen tot volwaardig horecaplein. Auto’s moeten zoveel mogelijk van deze pleinen worden geweerd. Zo kan op het Neude de straat voor het oude postkantoor worden afgesloten (exclusief bevoorradingstijden), om zo een groot horecaplein te creëren. 2.1.3 Bruisend centrum in Leidsche Rijn Nederland Duurzaam wil dat er ook een bruisend centrum ontstaat in Leidsche Rijn, want momenteel is er weinig te beleven. Wij zien graag dat het aanbod van winkels en horeca in Leidsche Rijn toeneemt en zullen dit stimuleren. 2.1.4 Verlagen tarieven standplaatsverordening Het College heeft in de afgelopen periode de tarieven voor de standplaatsverordening verhoogd. Nederland Duurzaam wil deze tarieven weer verlagen. De verhoging is buitenproportioneel en onrechtvaardig in vergelijking met andere grote steden. In deze financieel onzekere tijden dient de gemeente niet de belastingen/tarieven voor ondernemers en inwoners te verhogen, maar zelf te bezuinigen op haar uitgaven. 2.1.5 Prostitutie Prostitutie is legaal en uitoefening moet mogelijk zijn binnen Utrecht. Indien dit gepaard gaat met randverschijnselen als overlast en criminaliteit, dient dit aangepakt te worden zonder dat de gehele bedrijfstak verdwijnt. Daarom is een locatie buiten een woonwijk geschikter en heeft Nederland Duurzaam een voorkeur voor het Zandpad boven de Hardebollenstraat. 2.2 Utrecht evenementen- en festivalstad Nederland Duurzaam faciliteert en stimuleert de komst van evenementen en festivals naar de stad Utrecht. Dit uiteraard in goed overleg met de omwonenden. Hierdoor kan het aanbod aan (horeca)gelegenheden in Utrecht nog groter worden en bovendien trekken dergelijke festivals en evenementen veel mensen en toeristen. Echter, de komst van dergelijke festivals en evenementen moet niet ten koste gaan van veiligheid en leefkwaliteit. 2.3 Promotie toerisme Utrecht scoort slecht op toerisme en Nederland Duurzaam vindt dat hier nog veel gewonnen kan worden. Onze grachten zijn parels maar verdienen meer aandacht, zowel qua onderhoud als uitstraling. Het trapincident en recent het wegzakken van een gehele kade is iets dat volgens ons niet meer mag voorkomen. Verder willen wij een duidelijke toeristische wegbewijzering. 2.4 Stimuleren duurzame initiatieven en energie Nederland Duurzaam omarmt duurzame initiatieven vanuit onze inwoners en ondernemers. Ook willen wij inwoners en bedrijven stimuleren om over te stappen op groene stroom. Op de aanwezige industrieterreinen zou Nederland Duurzaam vestiging van ‘duurzame industrie’ willen stimuleren. Wel dient bij dit alles negatieve gevolgen voor omwonenden zoveel mogelijk beperkt te worden. In nieuw te bouwen delen van Utrecht wil Nederland Duurzaam dat er standaard zonnepanelen op de huizen geplaatst worden, waarbij gezocht moet worden naar een financiële constructie om dit aantrekkelijk te maken voor de projectontwikkelaars en de bewoners. Ook windenergie, zeker als het particuliere initiatieven betreffen, heeft onze steun. Natuurlijk moeten er wel goede afspraken gemaakt zijn om overlast voor omwonenden te beperken.
11 | P a g i n a
2.4.1 Duurzame energievoorziening in Polder Rijnenburg Nu het windmolenpark voor Lage Weide geen doorgang lijkt te vinden, vindt Nederland Duurzaam dat er naar een meer geschikte locatie voor dit park dient te worden gekeken, waar er minder sprake is van overlast voor bewoners. Wat Nederland Duurzaam betreft komt de polder Rijnenburg in aanmerking voor dit door Energie-U omarmde initiatief, omdat dit zeer dunbevolkt is. Ondanks deze lage bevolkingsgraad dient er uiteraard wel met de omwonenden te worden bekeken hoe de eventuele overlast zoveel mogelijk beperkt kan worden. NB. Ook voor het opzetten van een dergelijk windmolenpark geldt dat Nederland Duurzaam tegen exploitatie dekkende subsidies is. Nederland Duurzaam wil zoveel mogelijk ruimte laten voor particulier initiatief. 2.4.2 Promotie van zonne-energie Inmiddels zien we reeds dat steeds meer daken voorzien worden van zonnecollectoren. Een goede ontwikkeling, die wat Nederland Duurzaam betreft verder uitgebreid mag worden. Ons voorstel zou zijn dat de gemeente in samenwerking met woningcorporaties en woningeigenaren massaal zonnecollectoren gaat inkopen. 2.5 Bewuster omgaan met energie Naast de omschakeling naar duurzame energie, wil Nederland Duurzaam dat er bewuster met energie wordt omgegaan, waardoor we met zijn allen minder energie gaan verbruiken. Veel gebouwen zijn ’s nachts onnodig verlicht. Dit kost veel elektriciteit en vergroot de CO 2-uitstoot. Nederland Duurzaam is voor het dimmen of helemaal uitdoen van het licht in (overheids)gebouwen ’s nachts en voor het verbannen van gloeilampen ten gunste van spaarlampen. Zo kunnen we met een eenvoudige ingreep de CO2-uitstoot enorm verkleinen. Ook blijven in appartementencomplexen verwarmingsketels vaak onnodig lang aanstaan, zoals in de zomer en ’s nachts. Wij verwachten dat een temperatuurregeling, in samenwerking met de gemeente en woningbouwverenigingen, de CO2-uitstoot enorm kan beperken. 2.6
Milieu
2.6.1 Oude straatlantaarns vervangen door LED-verlichting Nederland Duurzaam is voor de overgang naar LED-straatlantaarns. Dit is een relatief grote investering, maar die verdient zich snel terug als we kijken naar de daling van de kosten en de milieuwinst. Ook zijn wij voor het dimmen van de lantaarns tussen elf uur ’s avonds en zes uur ’s ochtends, op plaatsen waar dit geen gevaar oplevert voor de sociale veiligheid. 2.6.2 Duurzame auto’s stimuleren Nederland Duurzaam wil eigenaren van auto’s die rijden op elektriciteit, ‘groengas’ of waterstof goedkopere parkeerabonnementen aanbieden om het gebruik van dergelijke auto’s te stimuleren. De luchtkwaliteit in Utrecht zal verder toenemen als meer burgers zo’n milieuvriendelijke auto aanschaffen. Daarbij zou de gemeente meer plekken moeten creëren voor duurzame ‘tankplaatsen’, waarbij te denken valt aan parkeerplaatsen met oplaadpunten.
12 | P a g i n a
2.7 Voedselvoorziening dicht bij huis stimuleren Nederland Duurzaam vindt het belangrijk dat voedsel zoveel mogelijk dicht bij de uiteindelijke consument wordt verbouwd. Op deze wijze kan er worden bespaard op transport met de daarbij behorende uitstoot. Nederland Duurzaam wil daarom de Utrechtse voedselproducenten volop ondersteunen, zodat zij een belangrijke rol krijgen in de voedselproductie voor de Utrechters. Nederland Duurzaam wil derhalve het aanleggen van moestuinen, zogenaamd ‘urban farms’ stimuleren. Tevens wil zij dat scholen moestuinen gaan opzetten en onderhouden. 2.8 Onderwijs en cultuur Nederland Duurzaam wil de onderwijspartij van Nederland zijn. Een kind zet op school zijn of haar eerste stappen in de maatschappij. Daar ook moet een kind leren samen werken en zichzelf te ontplooien. Veel staat of valt met hoe onderwijs wordt vormgegeven en in welke mate scholen gesteund worden om goed hun werk te kunnen doen. De afgelopen 45 jaar is het onderwijs voortdurend speelbal van bezuinigingen en veranderingen geweest. Klassen werden groter waardoor het steeds moeilijker werd om leerlingen voldoende aandacht te geven. Nederland Duurzaam pleit in haar landelijke programma voor scholen met maximaal 30 leerlingen per klas. Ook is er steeds minder aandacht voor onderwijs in zaken die niet direct in het curriculum passen, zoals voldoende sport, milieu- en cultuureducatie. De gemeente Utrecht heeft er nog generaties lang voordeel van als het scholenpakket goed wordt ingericht. 2.8.1 Aanbod van scholen Ouders in Utrecht moeten binnen een redelijke afstand van hun huis een basisschool voor hun kinderen kunnen vinden. Nederland Duurzaam vindt het belangrijk dat kinderen zoveel mogelijk in de eigen wijk naar school gaan. Hierdoor leren zowel ouders als kinderen mensen uit de wijk kennen, wat zorgt voor een goede sociale cohesie. Als de wijken verder voldoende gemêleerd zijn qua culturele achtergrond en inkomen, zullen vanzelf gemengde scholen ontstaan, waardoor het probleem van de zwarte scholen naar de achtergrond zal worden gedwongen. Echter moeten ouders vrij zijn in de schoolkeuze voor hun kind. Als er in een gebied een tekort is aan scholen, zal de gemeente flexibel moeten zijn om een adequate verdeling van scholen te kunnen realiseren. Nederland Duurzaam is er geen voorstander van om populaire scholen verplicht laten werken met een wachtlijst voor kansarme en voor kansrijke leerlingen. 2.8.2 Aandacht voor levensbeschouwingen, milieu en leefstijl Wij willen dat de Utrechtse jeugd goed onderwijs krijgt, gezond blijft en respectvol met elkaar omgaat. In dit kader vindt Nederland Duurzaam dat er in het lespakket voldoende aandacht moet zijn voor levensbeschouwingen / religie, een gezonde leefstijl en het milieu. 2.8.2.1 Onderwijs over de verschillende levensbeschouwingen Godsdienst is voor vele Utrechtenaren een belangrijk onderdeel van hun leven. Nederland Duurzaam erkent dit en vindt het daarom belangrijk dat in het kader van de integratie elke leerling de basisprincipes meekrijgt van de verschillende wereldgodsdiensten. Wat zijn de verschillen, overeenkomsten etc. Naast dit basisvak zou er facultatief bij voldoende animo nog additioneel onderwijs gegeven kunnen worden in een specifieke levenbeschouwingsrichting / religie. Door bovengenoemde invulling van onderwijs over de gangbare levensbeschouwingen wordt bijzonder (lees religieus) onderwijs wat Nederland Duurzaam betreft overbodig. Landelijk pleit Nederland Duurzaam dan ook voor de afschaffing van onderwijs op basis van religieuze gronden. Wat Nederland Duurzaam betreft leidt dit namelijk tot een nieuwe verzuiling en staat deze integratie in de weg. Integratie begint al op de kleuterschool en derhalve is het van belang dat kinderen met welke levensbeschouwelijke achtergrond dan ook, gewoon met elkaar naar school kunnen gaan! 13 | P a g i n a
2.8.2.2 Aandacht voor milieueducatie Wij vinden het belangrijk dat Utrechtse leerlingen milieueducatie krijgen op de basisschool, zodat zij weten hoe ons voedsel geproduceerd wordt en wat er bij dat proces allemaal komt kijken. Veel kinderen hebben tegenwoordig totaal geen contact meer met de natuur en hechten geen waarde aan de agrarische samenleving die ons voorziet van voedsel. Waar mogelijk kan de gemeente dit faciliteren door schooltuinprojecten, bezoek aan agrariërs en/of lokale natuurgebieden te stimuleren. 2.8.2.3 Zwemles en sport Nederland Duurzaam is van mening dat elk Utrechts kind moet leren zwemmen, om de veiligheid van de kinderen te waarborgen. Via school willen wij ook leerlingen kennis laten maken met velerlei sportverenigingen. Dit is een gedeelde verantwoordelijkheid van ouders, scholen en gemeente. Bij financieringsproblemen zou de gemeente eventueel steun kunnen bieden om dit alsnog mogelijk te maken. 2.8.2.4 Scholen en gezondheid Nederland Duurzaam wil investeren in algemene lichamelijke opvoeding op school, net als in meer voorlichting over gezonde voeding en leefstijl. Daarbij hoort ook voorlichting over drugs en roken. Op school moeten volgens Nederland Duurzaam drugs en roken streng verboden zijn. Er mag in geen geval een coffeeshop gevestigd zijn op loopafstand (min. 500 meter) van een school. 2.8.3 Spijbelaars aanpakken Spijbelen is een vroegtijdig signaal dat er iets niet goed gaat met een kind. Scholen en gemeente moeten sneller melding maken bij verzuim, zodat de leerplichtambtenaar op tijd betrokken wordt bij deze jongeren. Er moeten regionale afspraken gemaakt worden, waarbij scholen de ouders tijdig alarmeren bij verzuim. Indien een jongere meermalen verzuimt, ondanks waarschuwingen, moet de school direct een melding aan de leerplichtambtenaar doen, zodat die ervoor kan zorgen dat de jongere weer lessen gaat volgen. 2.8.4 Scholen en omgeving Bij scholen en omgeving dient extra aandacht te zijn voor veiligheid. 2.8.4.1 Meer controle op snelheidsovertredingen in 30-km zones Dit houdt in dat er schoolzones moeten zijn waar er een maximumsnelheid moet gaan gelden van 30km/u. Hier dient streng op te worden toegezien. Tevens dienen er veilige oversteekplaatsen, parkeervoorzieningen en fietspaden rondom scholen aanwezig te zijn. In samenwerking met de scholen dienen ouders gestimuleerd worden om hun kinderen vaker lopend of met de fiets naar school te brengen in plaats van met de auto. 2.8.5 Continuroosters / naschoolse opvang Hoewel Nederland Duurzaam het principe steunt, kan het met twee werkende ouders moeilijk zijn om voor kinderopvang te zorgen. Daarom vindt Nederland Duurzaam de ontwikkeling dat steeds meer scholen een continurooster hanteren, een goede zaak. Die scholen moeten er echter wel voor zorgen dat de leraren pauze krijgen conform de Arbowet/CAO. De gemeente moet bovendien proberen te faciliteren dat naschoolse opvang voldoende aanwezig is. Eventueel kunnen scholen in samenwerking met gemeente en/of verenigingen naschoolse activiteiten organiseren, waarbij de gemeente kan ondersteunen door terreinen en/of gebouwen beschikbaar te stellen. Nederland Duurzaam steunt initiatieven die efficiëntie op dit terrein bevorderen. Voorbeeld: sporthallen die overdag leeg staan, kunnen gebruikt worden voor kinderopvang.
14 | P a g i n a
2.8.6 Geen prestigeprojecten zonder goede kosten-/ batenanalyse Nederland Duurzaam is kritisch ten aanzien van grootschalige (culturele) prestigeprojecten, omdat deze in het verleden nog al eens te duur uitvielen. Nederland Duurzaam zal zodoende dergelijke projecten niet steunen zonder dat uit een goede kosten- / batenanalyse blijkt dat een dergelijk project financieel rendabel is of dat het project een algemeen maatschappelijk belang dient. In dat kader lijkt, na de realisatie van TivoliVredenburg, de bouw van een nieuw prestigieus theater in Leidsche Rijn ons derhalve niet logisch. Kleine initiatieven vanuit de Utrechtse bevolking om het cultureel erfgoed te vergroten en/of te behouden, kunnen wel op onze steun rekenen. Nederland Duurzaam zet zich in om de historische en culturele waarde van Utrecht te bewaken. Goede controle op het onderhoud van monumenten vinden wij zeer belangrijk en deze controle moet verbeterd worden. 2.8.7 Steun aan cultuur, maar financiering niet vanzelfsprekend Nederland Duurzaam is er geen voorstander van om rücksichtslos subsidies te verstrekken aan allerlei culturele organisaties. Naast het feit dat wij subsidiëring in eerste instantie beschouwen als verstrekking van zachte leningen, vinden wij ook dat de gemeente zou kunnen helpen door waardevolle initiatieven zo veel mogelijk te faciliteren. Dit hoeft niet direct op basis van een financiële vergoeding te zijn, maar door bijvoorbeeld een locatie beschikbaar te stellen of personele ondersteuning te leveren. Kunst en cultuur zijn belangrijk voor een samenleving, maar zullen op dit moment vooral gefinancierd moeten worden door de liefhebbers hiervan en minder door de overheid. Nederland Duurzaam wil culturele instellingen daarom uitdagen om hun activiteiten gedeeltelijk te vercommercialiseren. Dit initiatief verlaagt de bijdrage van de gemeente en prikkelt de instellingen om creatief en vernieuwend te zijn. Nederland Duurzaam steunt op deze manier het cultureel ondernemerschap. 2.8.8 Lezen laagdrempelig, geen Bieb+++ op Smakkelaarsveld Nederland Duurzaam vindt het belangrijk om lezen laagdrempelig te houden. Daarom vindt zij het van belang dat er bibliotheken in zoveel mogelijk wijken zijn, zo dicht mogelijk bij de bewoners in de buurt! Op het moment dat een prestigeproject als Bieb+++ ertoe leidt dat er wijkbibliotheken gesloten worden ten faveure hiervan, gaat de bouw hiervan voorbij aan de doelstelling om lezen zo laagdrempelig mogelijk te maken. Uiteraard is Nederland Duurzaam wel voor een goede centrale stadsbibliotheek. Echter dient deze op een verantwoorde wijze tot stand te komen. Aangezien er veel bestaande leegstaande panden in de binnenstad zijn, zou eerst gekeken kunnen worden of deze niet kunnen worden aangewend voor deze centrale bibliotheekfunctie. Overigens is Nederland Duurzaam wel voorstander van de in het Bieb+++ voorstel genoemde herstel van de aansluiting tussen de Leidsche Rijn en de Catharijnesingel welke via het Smakkelaarsveld loopt. 2.9 Werk en inkomen Nederland Duurzaam vindt dat voorkomen moet worden dat burgers onder de armoedegrens terecht komen. Om de verzorgingsstaat in stand te houden moet de economie weer groeien, zodat meer mensen aan het werk kunnen. Tot voor kort was Utrecht economisch gezien de sterkste stad. Inmiddels doet een stad als Zwolle het beter. Wat Nederland Duurzaam betreft moet de gemeente de handschoen oppakken en weer proberen economisch de sterkste regio te worden. Meer bedrijven in Utrecht is goed voor de werkgelegenheid hetgeen weer minder armoede betekent.
15 | P a g i n a
2.9.1 Participatiewet Door het Sociaal Akkoord en het Zorgakkoord komen steeds meer mensen qua inkomen onder de verantwoordelijkheid van de gemeente te vallen. De gemeenten krijgen hiertoe vanuit het Rijk meer middelen, maar of dit afdoende is, moet per gemeente blijken. Tevens is een nieuwe organisatie vereist binnen de gemeente om de nieuwe dienstverlening te faciliteren. Op zich begrijpt Nederland Duurzaam de redenering van de landelijke overheid dat de gemeente dichterbij de burger staat dan de Rijksoverheid en daardoor een beter beeld van de werksituatie en de zorgbehoefte kan hebben. Echter had Nederland Duurzaam liever gezien dat dit centraal geregeld was gebleven, dit in de verwachting dat dit kostenefficiënter is en het beter waarborgt dat de kwaliteit van dienstverlening overal gelijk is. Nederland Duurzaam vindt dat als iemand nog iets kan betekenen voor de maatschappij, hij niet volledig en langdurig van een uitkering afhankelijk mag worden. Een groot gedeelte van de Wajongjongeren, bijvoorbeeld, zal opnieuw gekeurd worden en onder de Participatiewet komen te vallen. Nederland Duurzaam verwacht dat er met name onder de groep van Wajong-jongeren mensen te vinden zijn die nog goed (parttime) kunnen werken, al is dit wellicht op een ander vlak dan waarop zij voorheen werkzaam waren. 2.9.2 Sociale zekerheid In het algemeen vindt Nederland Duurzaam dat het weer moet lonen om te werken. Het verschil tussen het verdienen van een minimumloon en het ontvangen van bijstand, aangevuld met maatregelen van de gemeente, is nu te klein. Mensen gaan er zelfs in sommige gevallen op achteruit als zij gaan werken. Nederland Duurzaam vindt dit onacceptabel. Extra regelingen zorgen er voor dat het verschil tussen inkomen uit werk en inkomen uit werkloosheid te klein wordt en moeten dus worden teruggedrongen. Nederland Duurzaam is zeer stellig in het feit dat een sociaal zekerheidsstelsel uitsluitend een laatste redmiddel mag zijn en geen ‘hangmat’ waarin mensen zich comfortabel gaan voelen. Het uitgangspunt moet zijn dat iedereen naar vermogen een bijdrage levert aan de maatschappij en in de vorm van werk een inkomen verdient voor zichzelf, maar ook een bijdrage kan leveren aan de samenleving, via de belastingen. Een uitkering moet een vangnet zijn ter voorkoming dat mensen onder de armoedegrens komen en daardoor niet meer in staat zijn om werk te zoeken. De gemeente moet er niet zijn om haar burgers aan een uitkering te helpen, maar om hen te helpen zelfstandig in hun inkomen te voorzien. Een uitkering is hierbij enkel een tijdelijke oplossing om te kunnen komen tot een structurele oplossing, waarbij wordt gestreefd naar een situatie waarin geen uitkering meer noodzakelijk is. Langdurig werklozen zouden volgens Nederland Duurzaam, indien zij daartoe in staat geacht kunnen worden, verplicht moeten kunnen worden om zich in te zetten voor maatschappelijke taken middels vrijwilligerswerk of gesubsidieerd werk of anders worden gekort op hun uitkering. De gemeente zou met werkgevers afspraken kunnen maken om gesubsidieerde banen te realiseren. 2.9.2.1 Bijstand Met name voor bijstandsuitkeringen moet strikt gekeken worden naar de voorwaarden waaronder deze verstrekt wordt. Dat betekent dat meegewerkt moet worden aan controles en aan vrijwilligerswerk. Daarbij moet er wel voldoende worden gesolliciteerd maar bij vrijwilligerswerk zou het aantal sollicitaties naar beneden kunnen naar rato van het aantal gewerkt uren, waarbij echter wel een minimum aan sollicitaties gedaan moet worden.
16 | P a g i n a
Nederland Duurzaam wil verder dat de door de gemeenten verstrekte bijzondere armoederegelingen aan banden worden gelegd. Werklozen zullen hierdoor meer worden geprikkeld om te gaan werken. Alleen mensen die niet meer kúnnen werken, mogen aanvullende maatregelen ontvangen, uiteraard onder voorwaarden. 2.9.2.2 Uitkeringsfraude hard aanpakken Frauderen met gemeenschapsgeld is iets wat volgens Nederland Duurzaam hard aangepakt moet worden. Het is diefstal van gemeenschapsgeld. Er moet dus een goede controle zijn op uitkeringsen belastingfraude. Een constatering van fraude, die de gemeente veel geld kost, moet leiden tot terugvordering van het gehele bedrag en niet slechts tot een minimumbedrag.
17 | P a g i n a
3 Duurzaam welzijn Het leveren van goede zorg is langere tijd een belangrijk onderdeel van het takenpakket van de overheid geweest. Sinds enige jaren is onder druk van de financiële wereld een groot gedeelte van de zorg geprivatiseerd, met geen enkel zichtbaar voordeel tot gevolg. Sterker nog, sinds deze regelingen van kracht zijn, kost zorg per inwoner steeds meer en heeft de burger de facto steeds minder of moeilijker toegang tot zorg. Grote verzekeraars en de farmaceutische industrie met hun drang om winst te maken, spelen hier een grote rol in. Hoewel deze problemen op landelijk niveau aangepakt moeten worden, krijgen gemeenten in Nederland de komende jaren steeds meer verantwoordelijkheden en worden vele taken in de zorg gedecentraliseerd. Het is nu aan Utrecht om een goede invulling te geven aan deze verantwoordelijkheden. 3.1 Toegankelijke Zorg Kernpunt voor Nederland Duurzaam is dat iedereen die zorg nodig heeft, dat in Nederland zou moeten kunnen krijgen. Daar betalen we met zijn allen voor en die kosten delen we gezamenlijk. Om een ‘zorgcrisis’ te voorkomen moeten die kosten (in 2011 30% van de overheidsbegroting – CBS) beperkt worden. Hieraan ten grondslag ligt goede overheidscontrole om verspilling en zorgfraude tegen te gaan. “Zorg” is voor Nederland Duurzaam geen commerciële activiteit maar een belangrijk verworven recht van de burger. Ook de mensen die in de zorg werken en een belangrijke steunpilaar vormen voor de samenleving moeten zoveel mogelijk ontzien worden. De bezuinigingen in de zorg moeten uiteraard zo min mogelijk merkbaar zijn voor de patiënt. 3.2 Zorgpersoneel en patiënt centraal Er is in de zorg een ongewenste hiërarchie ontstaan. Dit heeft de kwaliteit van de zorg ernstig geschaad. Wij pleiten voor minder managers en meer zorgverleners, de mensen die met hart en ziel goede zorg verlenen. Wij realiseren ons dat hier in gemeentelijk verband weinig mogelijk is, maar wij denken dat we wel stimulerende maatregelen kunnen nemen. Zo zou het bestuur van de gemeente Utrecht veel intensiever contact moeten onderhouden met zorginstellingen. 3.3 Mantelzorg Met de groeiende vergrijzing in Nederland en de groeiende zorgkosten is het niet meer dan logisch dat wij als samenleving ook voor elkaar moeten zorgen. Mantelzorg is een groot goed en dit moet gestimuleerd worden. Nederland Duurzaam acht het van belang dat deze vorm van zorg blijft bestaan en niet wordt blootgesteld aan allerlei regelgeving. Het uitgangspunt is dat mensen zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven. Waar er mensen met zorgbehoefte zijn die er echt alleen voorstaan, is er de overheid die een hand kan helpen. 3.4 Meer vrijwilligers in de zorg Nederland Duurzaam draagt vrijwilligers in de zorg een warm hart toe. Zo zijn er gelukkig velen die op vrijwillige basis, bijvoorbeeld door het organiseren van activiteitenmiddagen en muziekavonden mensen die zorg nodig hebben een plezierige dag bezorgen. Uiteraard zouden wij graag zien dat er meer vrijwilligers bij komen. Waar mogelijk zal Nederland Duurzaam dit derhalve promoten. 3.5 Decentralisatie jeugd- en ouderenzorg Nederland Duurzaam ziet weinig heil in de decentralisatie van de jeugd- en ouderenzorg per 1 januari 2015, omdat het de verwachting is dat het er én niet beter én niet goedkoper op wordt. Tevens bestaat de kans dat de kwaliteit van zorg per gemeente anders kan worden. 18 | P a g i n a
Er is momenteel ook nog veel onzekerheid over hoe de gemeenten om moeten gaan met het decentralisatieproces van de jeugd- en ouderenzorg en buitengewone zorg. Nederland Duurzaam staat het in ieder geval voor om actief van de Rijksoverheid te eisen dat voldoende capaciteit en middelen worden geboden om de Utrechtse zorgbehoevenden te voorzien van de benodigde zorg. Zoals het nu laat aanzien lijkt het geboden budget niet voldoende om de genoemde zorg fatsoenlijk te kunnen leveren. 3.6 Jeugdzorg Zeker op het gebied van Jeugdzorg is het van belang een gedegen beleid neer te zetten met in het midden het kind zelf en niet de financiën erachter. In de ogen van Nederland Duurzaam moet de jeugdzorg structureel en integraal verbeterd worden. De jeugdzorg heeft in de afgelopen jaren de wachtlijsten niet kunnen wegwerken en de kinderen zijn daar de dupe van. Daarom moet de hele jeugdzorg herzien en de bureaucratie fors verminderd worden. 3.7 Ouderen Het is van groot belang dat het beleid van de gemeente en van faciliteiten zoals buurthuizen zich ook richt op ouderen overdag en niet alleen op jongeren. Er moet zo veel mogelijk voorkomen worden dat ouderen in een sociaal isolement terecht komen. 3.7.1 Sociaal isolement ouderen voorkomen Nederland Duurzaam wil voorkomen dat ouderen geïsoleerd dreigen te raken. Steeds vaker bereiken ons vanuit de Utrechtse wijken berichten dat ouderen niet deel kunnen of durven nemen aan activiteiten in de wijk. Deze trend dient te worden gekeerd. Nederland Duurzaam wil daarom ouderen stimuleren meer deel te nemen aan deze activiteiten en wil waar nodig, speciale activiteiten voor ouderen opzetten, waarbij de verschillende wijkbureaus en buurthuizen een belangrijke rol moeten spelen. Bij dit soort activiteiten moet het contact tussen verschillende generaties centraal staan. Ouderen geven zelf al aan dat zij juist dergelijk contact missen. Qua locatie moeten ouderen bij voorkeur in de binnenstad worden gehuisvest, dicht bij de centrale voorzieningen en bedrijvigheid. Ook moet er in de gemeentelijke bouwplannen meer aandacht komen voor generatiewoningen / - centra waar meerdere generaties bijeen kunnen wonen. 3.7.2 Breed aanbod zorginstellingen Wij streven naar een breed aanbod van kwalitatief goede verpleeghuizen en verzorgingshuizen. Door bij aanvragen tot uitbreiding of nieuwbouw de bestemmingsplannen voortaan sneller te wijzigen en vergunningen sneller af te geven creëren wij gunstige factoren en omstandigheden om kwalitatief goede verpleeghuizen breed aan te bieden. Tevens willen wij een keurmerk voor zorginstellingen invoeren. 3.7.3 Ouderen beter beschermen Ouderen die slecht behandeld worden in zorginstellingen moeten makkelijker bij een neutrale partij terecht kunnen. Zij moeten het gevoel hebben dat het direct, serieus en discreet opgepakt wordt wanneer zij een melding doen van bijvoorbeeld mishandeling of diefstal. Een oplossing zou bijvoorbeeld het algemene gemeentelijke meldpunt kunnen zijn. Ook pleiten wij voor frequentere controle op kwaliteit vanuit de gemeente. Bovendien moet dit toezicht onaangekondigd plaatsvinden, want alleen dan kan men een objectief en eerlijk beeld krijgen. Verder willen wij een keurmerk invoeren, waardoor men snel kan zien wat de kwaliteit is van een instelling. Door het toezicht en het keurmerk blijven zorginstellingen alert en zal men beter haar best doen om de kwaliteit te waarborgen.
19 | P a g i n a
3.8 Meer aandacht voor gehandicapten Nederland Duurzaam wil dat gehandicapten volledig mee kunnen doen in onze maatschappij. Nederland Duurzaam zet daarom in op toegankelijke gebouwen voor gehandicapten in Utrecht, te beginnen bij de gemeentelijke gebouwen en openbare plaatsen als het stationsgebied. 3.9 Zo laag mogelijke stralingsbelasting Nederland Duurzaam maakt zich zorgen over de steeds toenemende stralingsbelasting die de inwoners van de stad moeten ondergaan (DECT, 3G en 4G, WIFI). Wij vinden dat het voorzorgprincipe moet worden gehanteerd, zijnde: ‘Zolang niet zeker is dat de hoogfrequente straling onschadelijk is voor de mens, dient deze zoveel mogelijk te worden beperkt.’ Daarom willen wij de volgende maatregelen doorvoeren:
Geen uitrol gratis WIFI over de hele binnenstad. Bescherming van zwakke personen en kinderen. Dit door het niet installeren van WIFI in scholen, verzorgings- en ziekenhuizen en het niet plaatsen van zenders in de onmiddellijke nabijheid hiervan. Instellen van stralingsarme plaatsen in de stad, de zogenaamde ‘witte zones’. Hier kunnen elektrogevoelige mensen bijkomen. De blootstellingslimiet voor onvrijwillige straling te verlagen naar het voorbeeld van de Oostenrijkse stad Salzburg.
NB. Tot een aantal jaar geleden konden gemeenten zelf bepalen welke maatregelen zij namen om zwakkeren in de gemeente te bescherming tegen straling, namelijk in het lokale Antennebeleid. Dit lokale Antennebeleid is een aantal jaren geleden resoluut door het Ministerie van Economische zaken aan de kant geschoven en nu kennen we het meest ruimhartige beleid in Europa ten aanzien van dergelijke straling. 3.10 Geluid als gezondheidsprobleem aanpakken. Geluid is een onderschat, belangrijk gezondheidsprobleem. Langdurige of voortdurende geluidsoverlast kan ernstige gezondheidsproblemen opleveren. De gemeente moet in eerste instantie voorkomen dat onnodig lawaai geproduceerd wordt, zeker als dit lawaai geen incidenteel karakter heeft. Verder zou gedacht moeten worden aan geluidsisolatie voor woningen, bijvoorbeeld dubbel glas. Ook is nog steeds (een flinke pot) rijksgeld beschikbaar voor het uitvoeren van de geluidsanering van woningen die al lange tijd veel geluidsoverlast ondervinden. De gemeente Utrecht zou deze vaker kunnen aanwenden, om zo gehorige woningen minder gehorig te maken. Saneren van woningen kan door gevelisolatie, maar ook bijvoorbeeld door wegen om te leggen of stil wegdek toe te passen. Slim combineren van de aanleg van stil wegdek met het gemeentelijk onderhoudsprogramma levert daarbij ook nog eens een win/win situatie op. Steeds meer inwoners ondervinden geluidsoverlast, maar doordat men hier niet vaak over praat, wordt de problematiek onderschat. Het is dus hoog tijd dat dit belangrijke thema op de Utrechtse politieke agenda komt. 3.11 Stevig inzetten op schuldhulpverlening Steeds meer mensen hebben schulden en er is een wachtlijst op de schuldhulpverlening ontstaan. Dat is een zorgwekkende ontwikkeling. Wij willen meer geld beschikbaar maken voor schuldhulpverlening en willen dat huishoudens met problematische schulden snel en één op één geholpen worden. 20 | P a g i n a
3.12 Sport en ontspanning Sport is belangrijk. Het is niet alleen gezond, maar het heeft ook een sociale functie. Sportaccommodaties zijn ontmoetingsplaatsen voor mensen. Wij zullen waar nodig sportclubs ondersteunen, zodat de goede voorzieningen en het brede aanbod in Utrecht behouden blijven. Sportaccommodaties dienen zoveel mogelijk multifunctioneel inzetbaar te zijn, zowel qua verschillende sporten als qua exploitatie. 3.12.1 Amateursport belangrijk Voor ons is amateursport zeer belangrijk. Vele vrijwilligers zetten zich jaarlijks in voor hun club. Wij willen dat elke vereniging over goede velden en goede accommodaties beschikt. Sport moet ook ontspanning blijven. Agressief publiek hoort daar niet bij. Niet alleen zou hierin strafrechtelijk ingegrepen moeten kunnen worden, ook stadionverboden en meldplicht tijdens wedstrijden zouden tot de straffen gerekend moeten worden, ook voor wedstrijden op amateurniveau. 3.12.2 Faciliteren sportverenigingen Een breed sportaanbod is belangrijk voor de stad. Nederland Duurzaam pleit er dan ook voor dat nieuwe sportvoorzieningen multifunctioneel ingezet kunnen worden. De exploitatie van bestaande sportaccommodaties door verenigingen zou, zowel qua tijd als qua activiteiten, verder verruimd kunnen worden. 3.12.3 Capaciteit sporthallen verhogen In de winterperiode hebben sporthallen te weinig capaciteit doordat veel buitensporters dan binnen in de sporthal gaan sporten. Om capaciteitsproblemen aan te pakken, willen wij de sporthallen zoveel mogelijk multifunctioneel indelen. 3.12.4 Wachtlijsten in de sport wegwerken De wachtlijsten in de sport dienen te worden weggewerkt, zodat iedereen die gezond wil leven en wil sporten daartoe ook de mogelijkheid heeft. Met name in Leidsche Rijn zal, gezien de demografische groei, in de toekomst de druk op sportverenigingen verder toenemen. De gemeente moet samen met sportverenigingen zorgen voor voldoende capaciteit. 3.13 Dierenwelzijn Dierenwelzijn is voor Nederland Duurzaam een belangrijk thema, waarvoor binnen de gemeente specifieke aandacht moet zijn. Dat betekent dat de overheid de plicht heeft ernaar te streven dat dieren op de meest diervriendelijke wijze behandeld worden, ook als het gaat om het beëindigen van het leven van een dier. De overheid moet maatregelen hiertoe implementeren en handhaven, ook als dit beperkingen betreft in hoe we met dieren omgaan. 3.13.1 Dieren slachten op de meest diervriendelijke wijze Dieren die onverdoofd geslacht worden, lijden hier vaak vreselijk door. Het aantal mensen dat hier aanstoot aan neemt, groeit. Teken van maatschappelijke vooruitgang is dat dit onnodige leed voorkomen kan worden, door dieren te verdoven voordat ze geslacht worden. Nederland Duurzaam is heel duidelijk tegen het nodeloos lijden van dieren, ook tijdens de slacht. 3.13.2 Streven naar circussen zonder wilde dieren Nederland Duurzaam staat een wettelijk verbod voor op het gebruik van (wilde) dieren in circussen. Nederland Duurzaam vindt het derhalve vanzelfsprekend dat de gemeente Utrecht geen vergunningen afgeeft voor circussen met (wilde) dieren.
21 | P a g i n a
3.13.3 Hoe te handelen bij dierenoverlast? Wat Nederland Duurzaam betreft wordt bij overlast van wilde dieren en gezelschapsdieren niet besloten tot het doden van de dieren. Wij zoeken liever diervriendelijke alternatieven, zoals het verplaatsen van de dieren naar andere gebieden of hen onderbrengen in opvangcentra. 3.13.4 Chippen van huisdieren bevorderen Nederland Duurzaam wil bevorderen dat huisdieren (honden en katten) altijd geregistreerd worden door middel van chippen. Zo kunnen vermiste huisdieren eenvoudig teruggevonden worden. 3.13.5 Dierenweiden in gehele gemeente Utrecht ondersteunen Door bezuinigingen dreigen dierenweiden te verdwijnen. Wij blijven de dierenweiden ondersteunen, zodat deze kunnen blijven bestaan en ook de jeugd in aanraking kan komen met dieren in de gemeente Utrecht. Nederland Duurzaam wil, waar mogelijk, omheinde hondenspeelweiden creëren, zodat honden daar veilig vrij rond kunnen lopen. Nederland Duurzaam stimuleert verder de vrijwillige bouw van vogelvides bij nieuwbouwprojecten. Zo hebben vogels meer ruimte om nestjes te bouwen. 3.13.6 Aandacht voor en samenwerken met Faculteit Diergeneeskunde Nederland Duurzaam wil dat de gemeente Utrecht meer samenwerking zoekt met de Faculteit Diergeneeskunde. Deze staat in de top 3 van de wereld en het is de enige wetenschappelijke opleiding diergeneeskunde in heel Nederland! De gemeente moet veel meer samenwerken met deze faculteit zodat kennis uitgewisseld kan worden en men elkaar wederzijds kan ondersteunen.
22 | P a g i n a
4 Duurzame en leefbare samenleving Nederland Duurzaam vindt het erg jammer dat de samenleving ‘verhuftert’ in de grote steden. Alle mensen dienen respectvol met elkaar om te gaan en de Nederlandse omgangsnormen in acht te nemen. Op asociaal gedrag dient men elkaar te kunnen aanspreken. Thuis, op school en op de vereniging, als wel op straat, heeft iedereen zijn verantwoordelijkheid als het om omgangsnormen gaat. Als ‘zelf vreedzaam oplossen’ niet lukt, staat een gang naar de autoriteiten open. Maar vaak ook geeft de overheid niet thuis. Helaas zien we dan dat criminelen en overlastveroorzakers met een beroep op privacy aan verantwoording ontkomen. Daardoor blijft niet alleen de samenleving achter met de schade. Het is ook weer een uitnodiging aan de criminelen om door te gaan met hun criminele gedrag. 4.1 Steun aan Nederlandse normen en waarden In Nederland is jarenlang gestreden voor verworvenheden als vrouwenstemrecht, vrije partnerkeuze, homohuwelijk, gelijke behandeling van man en vrouw, abortus en het recht op vrije meningsuiting. Dat zijn basisverworvenheden van onze samenleving en die zorgen ervoor dat mensen hier in vrijheid hun democratische rechten uit kunnen oefenen. Wettelijke regels op religieuze grondslag die rechten van anderen beperken worden door Nederland Duurzaam gezien als aantasting van onze democratische rechtsstaat en hebben hier geen plaats. 4.1.1 Vrijheid van meningsuiting De vrijheid van meningsuiting is een groot goed en moet volgens Nederland Duurzaam in haar volle bestaansrecht worden gesteund. Daar valt ook het uiten van kritiek op overheid, religie(s) en publieke figuren onder. De Nederlandse wet geeft daar beperkingen aan, die zijn volgens Nederland Duurzaam voldoende; verder terugdringen van dit recht is niet gewenst. Dit houdt ook in dat protesten en rechtmatige demonstraties georganiseerd moeten kunnen worden in Utrecht. 4.1.2 Gelijkheidsbeginsel man en vrouw In Nederland is jarenlang gestreden voor verworvenheden als vrouwenstemrecht, vrije partnerkeuze, homohuwelijk, gelijke behandeling man en vrouw, abortus en vrijheid van meningsuiting. Dat zijn basisregels van onze samenleving en die omarmt Nederland Duurzaam volledig. Het is voor ons ondenkbaar dat in een land als Nederland wordt gediscrimineerd op grond van geslacht. Man en vrouw zijn immers gelijkwaardig. Elke inwoner van Nederland moet zich aan de Nederlandse normen en waarden houden; integratie vergt aanpassing. 4.1.3 Acceptatie homoseksualiteit Homoseksualiteit wordt in Nederland gedoogd en is niet geaccepteerd zoals veel mensen en instanties ons proberen wijs te maken. Dit wordt ook duidelijk als we kijken naar de grote hoeveelheden pesterijen en zelfs geweldplegingen gericht tegen homoseksuelen. Aan deze acties tegen homoseksuelen moet een eind komen. 4.1.4 Emancipatie bevorderen, maar geen ‘positieve’ discriminatie Wij verwachten van de overheid dat zij een actief beleid op het gebied van emancipatie voert. Echter, wij willen geen ‘positieve’ discriminatie. Er moet gekozen worden voor de persoon die het beste bij de functie past en het moet niet uit maken of dat nu een man of een vrouw, een autochtoon of een allochtoon of een heteroseksueel of een homoseksueel is.
23 | P a g i n a
4.2 Religie en openbaar leven In het verleden had religie twee functies. Het gaf het individu een innerlijk houvast en het gaf de samenleving normen met betrekking tot hun onderlinge verhoudingen. Inmiddels is de samenleving uitgegroeid tot een democratische rechtsstaat waarin iedereen in vrijheid zichzelf kan ontplooien maar waarbij wettelijke regels ervoor moeten zorgen dat dit geschiedt zonder schade voor anderen. Daarmee is de tweede functie van religie feitelijk overbodig geworden. Nederland Duurzaam is voor vrijheid van geloofskeuze en voor vrijheid van vergadering en vrije meningsuiting. De keuze moet persoonlijk zijn en daaruit volgt dat de staat hierin geen rol kan of mag spelen. De consequentie is dat van de staat ten aanzien van religies neutraal moet zijn. Regelingen die een bepaalde religie bevoordelen, wij noemen dat religiante wetgeving, passen dan ook niet in onze democratische rechtsstaat omdat dit tot schade aan anderen leidt. Nederland Duurzaam streeft naar een samenleving waarbij voor geloofsdwang geen ruimte is en de overheid zich zo neutraal mogelijk opstelt. Nederland Duurzaam is en zal altijd tegen organisaties blijven ageren die actief nastreven om religieuze bestuurssystemen te implementeren (zoals Sharia4Holland) of de Nederlandse democratische rechtsstaat omver willen gooien. Nederland Duurzaam erkent wel dat religie voor veel inwoners van Utrecht heel belangrijk is en pleit derhalve voor een verplicht vak levensbeschouwingen op de basisschool, opdat kinderen een groter begrip krijgen van andere levensbeschouwing dan die zijzelf hebben. Dit komt de integratie ten goede! 4.2.1 Geluidsoverlast religieuze instellingen beperken Nederland Duurzaam is voor de vrijheid van meningsuiting en dat geldt ook voor religie. De grens ligt echter daar waar het tot overlast voor anderen kan leiden. Religie is niet iets waar je anderen ongevraagd mee lastig moet vallen. Zeker ingeval overlast stelselmatige vormen aanneemt, vinden wij dat de overheid moet ingrijpen. Nederland Duurzaam is daarom van mening dat indien een meerderheid van de directe omgeving klaagt over geluidsoverlast veroorzaakt door religieuze instellingen er bij religieuze organisaties en gebouwen een geluidsbeperking kan worden ingesteld. Acceptabel geluid dat te maken heeft met een tijdsaanduiding moet hiervan worden uitgezonderd. 4.2.2 Weigerambtenaren Nederland Duurzaam staat voor een neutrale overheid. Daar passen geen ambtenaren bij in religieuze kledij of ambtenaren die om religieuze redenen weigeren paren van gelijk geslacht te huwen. 4.3 Gemeenschapsvorming In een stad met deze omvang is het belangrijk om sociale cohesie binnen de buurten te blijven stimuleren. Dat betekent dat initiatieven van burgers niet onderhevig moeten zijn aan lastige procedures met vergunningen of gepaard gaan met onnodige kosten. Evenementen als buurtbarbecues en/of speeldagen in de buurt mogen van Nederland Duurzaam doorgang vinden zonder daarvoor een vergunningsprocedure te moeten doorlopen. Het tijdig informeren van gemeente en omwonenden moet dan voldoende zijn. Regelgeving die dit bemoeilijkt, moet dan ook opnieuw beschouwd en mogelijk aangepast worden.
24 | P a g i n a
4.4 Veiligheid De overheid is verantwoordelijk voor de veiligheid en heeft daartoe een monopolie op het gebruik van geweld. Sterker nog, omdat de overheid een geweldsmonopolie heeft, dient de overheid er alles aan te doen om te voorkomen dat mensen die bevoegdheid weer wensen terug te nemen. Helaas staat in dit opzicht het vertrouwen in de overheid onder druk. Dit omdat er partijen zijn die bewaking van privacy belangrijker vinden dat opsporing van criminelen. Om te voorkomen dat burgers weer teruggrijpen op eigenrichting en daarmee de democratische rechtsstaat ondermijnen, dient de overheid haar veiligheidstaak weer op de eerste plaats te zetten. 4.4.1 Halt aan criminaliteit en overlast Criminaliteit en misdaad zijn een doorn in het oog van de ‘gezonde’ gemeenschap in Utrecht. Als er niet wordt ingegrepen wanneer mensen melding of aangifte doen van criminaliteit, ‘verhuftert’ de samenleving. Het is daarom van belang dat signalen actief worden opgepakt en criminaliteit, in alle vormen, wordt gecontroleerd en gestopt. Burgemeester, gemeentebestuur en de politie dienen in Utrecht nauw samen te werken. Ook langdurige (jeugd-)overlast kan niet getolereerd worden. 4.4.1.1 Politieagenten meer tijd op straat Het veiligheidsgevoel verbetert wel enorm als er meer blauw op straat is. Nederland Duurzaam pleit er derhalve voor dat de politie een veel groter deel van hun werktijd op straat doorbrengt. Dit kan gerealiseerd worden door het aannemen van meer administratief personeel, zodat agenten ook daadwerkelijk meer op straat kunnen zijn. Iedereen moet zich in Utrecht zonder angst op straat kunnen begeven. Heel duidelijk moet er in de wijken waar het aantal inbraken en vernielingen stijgt of enorm hoog is, meer surveillance komen. De autoriteit van de (wijk)agent moet, voor zover dit niet het geval is, in ere hersteld worden. Geweld of disrespect tegenover politieambtenaren of hulpverleners is uit den boze. Nederland Duurzaam vindt dan ook dat politieagenten altijd over voldoende bevoegdheden moeten beschikken om adequaat te kunnen ingrijpen waar dat nodig is. In goed overleg met de politie kunnen tevens extra bevoegdheden worden verstrekt in bepaalde zones of gebieden waar daar behoefte aan is. Nederland Duurzaam stelt een ‘zero-tolerance’ beleid voor, waardoor de politie weer de baas op straat wordt. 4.4.1.2 Geweld tegen dienstverleners tolereren we niet Geweld tegen agenten en hulpverleners, maar vanzelfsprekend ook geweld tegen burgers, is onacceptabel. Het snelrecht moet vaker toegepast worden en wij willen de bevoegdheden en middelen voor wijkpolitie en hulpverleners verder uitbreiden om het geweld een halt toe te roepen. 4.4.1.3 Cameratoezicht uitbreiden Naast meer blauw op straat moet er ook meer (tijdelijk) cameratoezicht mogelijk zijn. Cameratoezicht is een belangrijk instrument om overlast te signaleren en daders op te sporen. Nederland Duurzaam stelt derhalve voor dat de politie (om kosten te besparen) zoveel mogelijk gebruikmaakt van elektronische hulpmiddelen. Met name de inzet van camera’s op openbare plekken waar veel overlast of geweld plaatsvindt biedt uitkomst. Door het plaatsen van camera’s kan er snel worden ingegrepen als zaken uit de hand lopen. Tevens kan het verkregen videomateriaal dienen als bewijslast voor eventuele rechtszaken. Mensen dienen uiteraard te worden gewezen op het feit dat ze gefilmd worden. Hierdoor hebben deze camera’s tevens een preventieve werking. Uiteraard horen de camera’s uitsluitend op openbare zaken te zijn gericht en dienen de beelden niet langer te worden bewaard dan juridisch is toegestaan. De beelden mogen ook enkel worden bekeken door politie en justitie naar aanleiding van een incident, om bijvoorbeeld daders te identificeren of bewijslast te vergaren. 25 | P a g i n a
4.4.1.4 Hardere aanpak jeugdcriminaliteit en ouders Jeugdcriminaliteit lijkt met de jaren toe te nemen. Wanneer wijkagenten alleen al signaleren dat kinderen zich bij een overlastgevende groep voegen, moeten zij volgens Nederland Duurzaam direct de ouders waarschuwen. Ouders zijn verantwoordelijk voor het gedrag van hun kind en dienen ook op die verantwoordelijkheid te worden aangesproken. Blijft de jongere bij de groep en vertoont hij of zij overlastgevend of crimineel gedrag, dan moet hij of zij direct doorgestuurd worden naar Bureau Halt of beboet worden, zodat er direct op het gedrag wordt aangesproken. Onze jeugd wordt harder, dus moet de overheid ook harder worden. Er wordt nog maar maximaal één waarschuwing gegeven, dan is het voor de jeugd direct duidelijk dat de overheid streng optreedt. Slaat de overheid geen andere weg in, dan zal de jeugdcriminaliteit blijven toenemen, omdat de jeugd dan het gevoel heeft vrij spel te hebben. 4.4.1.5 Kosten vernielingen verhalen op dader Vernieling van gemeenschapsmiddelen leidt tot grote ergernis bij de Utrechter. Mensen die openbare eigendommen vernielen, moeten keihard aangepakt worden. De herstelkosten moeten op de daders worden verhaald. Ingeval dit minderjarigen betreft, moet het beleid zijn om de wettelijke vertegenwoordigers (de ouders of verzorgers) aansprakelijk te stellen. 4.4.1.6 Graffitiplaatsen voor de jeugd Om het illegale graffitiwerk een halt toegeroepen worden wil Nederland Duurzaam hogere boetes, maar ook meer legale graffitiplaatsen realiseren. 4.4.1.7 Strengere controle op overtredingen van verkeersregels Nederland Duurzaam wil dat de politie extra let op het naleven van de verkeersregels, zowel op doorgaande wegen als in de wijken. Met name in de wijken wordt veel te weinig gecontroleerd, hetgeen vaak verkeerschaos en verloedering teweeg brengt. 4.4.1.8 Effectiever optreden bij burenruzies Bij burenruzies moeten woningcorporaties effectiever optreden, want soms duren burenruzies jaren. In veel gevallen is de probleemveroorzaker snel aan te wijzen. Om die reden kunnen wij niet begrijpen dat woningcorporaties vaak niets ondernemen om voor de probleemveroorzakers andere woonruimte te zoeken. Ook moet de wijkagent vaker geraadpleegd worden, omdat hij of zij vaak weet wat er speelt en ook de dader aan kan wijzen. 4.4.1.9 Probleemgezinnen harder aanpakken Probleemgezinnen die de wijk terroriseren dienen uit de wijk te worden gehaald. Soms verandert er na bemoeienis van de woningcorporaties en de gemeente helemaal niets. Is het één gezinslid dat de wijk terroriseert, dan zou hij of zij uit huis geplaatst moeten worden en een woon- en straatverbod moeten krijgen. De wijk mag niet lijden onder de overlast veroorzaakt door individuen of gezinnen. Wij willen dat deze families of individuen gehuisvest worden in woonruimten aan de rand van de stad, bijvoorbeeld in leegstaande kantoren, zodat zij geen overlast kunnen veroorzaken voor omwonenden. 4.4.1.10 Laatste kansbeleid Dit beleid moet uitgevoerd worden zoals het oorspronkelijk bedoeld was: men krijgt na een waarschuwing nog één laatste kans en daarna dus niet nog één. Als de laatste kans verspeeld is, rest alleen nog opname in een compound voor notoire overlastveroorzakers, die daar dan onder toezicht kunnen wonen. 4.4.1.11 De buurt wordt gewaarschuwd voor pedofielen Pedofilie is in de ogen van Nederland Duurzaam, naast moord en doodslag, een van de ergste misdaden die er bestaan. Slachtoffers van pedofilie kunnen het meestal wel navertellen maar hebben vaak een dermate trauma opgelopen, dat zij de rest van hun leven maar moeilijk kunnen 26 | P a g i n a
functioneren. Ouders blijven vaak met schuldgevoelens zitten, omdat ze zich afvragen of ze wel voldoende opgelet hebben. En wantrouwen in de buurt neemt toe, wat weer slecht is voor de sociale cohesie. Bij pedofielen draait het om een geaardheid die voor slachtoffers desastreus is en daarom niet getolereerd mag worden. Nederland Duurzaam pleit er dan ook voor om pedofielen, voordat ze weer in de maatschappij terugkeren een keuze te geven. Ze laten zich behandelen, opdat zowel de staat als zijzelf kunnen garanderen dat zij geen gevaar meer vormen voor kinderen. Indien de pedofiel hier niet voor kiest, dan moet de burgemeester de bevolking kunnen waarschuwen voor mogelijk recidivegevaar. 4.4.2 Veiliger OV Ook het openbaar vervoer in Utrecht moet veiliger. Agressie tegen medereizigers en personeel zal keihard aangepakt worden. Wie zich ernstig misdraagt, krijgt wat ons betreft een openbaar vervoerverbod en ook een boete. 4.4.3 Drugs- en alcoholmisbruik Nederland Duurzaam is tegen het gedoogbeleid. Het moet duidelijk zijn wat wel en wat niet toegestaan is. Nederland Duurzaam is voor de legalisering van het gebruik en de handel in softdrugs als dit (inter)nationaal geregeld wordt. Pas als er heldere nationale wetgeving is, met duidelijke kwaliteitsnormen, zoals ook het geval is met alcohol en tabak, kan lokaal wiet verbouwd en verkocht worden. Nederland Duurzaam ziet geen plek voor de gemeente weggelegd om als drugsleverancier te gaan fungeren. Nederland Duurzaam trekt de lijn bij harddrugs, zoals dat ook in de Opiumwet wordt gedaan. De verslavende werking van harddrugs is groot en het circuit gaat vaak gepaard met crimineel gedrag. Het vervaardigen en verhandelen van harddrugs is strafbaar en het opsporen en berechten van drugsdealers in Utrecht is een belangrijke taak. Wij pleiten voor een strenge controle en striktere handhaving door de politie op alcoholmisbruik, drugsmisbruik en drugshandel op straat. Er zou onder andere meer voorlichting moeten komen op middelbare scholen en preventief fouilleren is volgens Nederland Duurzaam ook een goed middel om op te treden tegen drugshandel op straat. Nederland Duurzaam ziet het opsporen en berechten van (hard)drugshandelaars in Utrecht tevens als een cruciaal onderdeel van het gezondheidsbeleid. 4.4.4 Goed toezicht op veiligheid en wantoestanden bij prostitutie Aangezien prostitutie een legaal beroep is en er klaarblijkelijk vraag is naar dergelijke dienstverlening, dient de gemeente haar medewerking te verlenen aan het verstrekken van de benodigde vergunningen opdat raamprostituees op een veilige manier hun werk kunnen doen, zonder dat dit leidt tot overlast voor de omgeving. Bovendien moet er een goede naleving zijn van de wet met het oog op wantoestanden als mensenhandel. Met oog op overlast en aanzuigende werking voor criminaliteit vindt Nederland Duurzaam de binnenstad minder geschikt als locatie voor raamprostitutie. Het Zandpad is wat dat betreft nog steeds een prima plek. 4.4.5 Veiligheid bij speelplaatsen, festivals en evenementen Bij openbare festivals, bedoeld voor de gemeente en haar inwoners, is het de taak van de gemeente om voldoende veiligheidsmaatregelen te treffen en personeel in te zetten om de veiligheid van haar burgers te waarborgen. De gemeente eist van exploitanten van commerciële evenementen daarentegen dat zij op hun beurt ook zorgen voor een veiligheidsplan en -organisatie. Het is de verantwoordelijkheid van de organisator om voor de veiligheid te zorgen. De gemeente kan hierbij ondersteunend optreden. Nederland Duurzaam wil dat ouders hun kinderen zonder zorgen kunnen laten spelen in speeltuinen. Dat betekent dat speeltoestellen goed onderhouden en gecontroleerd worden. Wanneer ouders melding maken van een defect speeltoestel, moet direct actie worden 27 | P a g i n a
ondernomen. Nederland Duurzaam vindt dat deze meldingen zeer serieus genomen moeten worden. Nederland Duurzaam wil niet dat speelplekken als hangplekken gebruikt worden. 4.4.6 Illegaliteit is strafbaar, ook in de gemeente Utrecht Het vorige college van GroenLinks, PvdA & D66 had grote moeite met handhaven. Wat Nederland Duurzaam betreft zal de komende periode in het teken staan van handhaving van de wet. Landelijk is afgesproken dat illegalen te dienen worden uitgezet en op het illegaal verblijven in Nederland staat een boete. De gemeente Utrecht heeft in de afgelopen periode deze wet actief tegengewerkt, zij heeft zelfs het verblijf van illegalen gefaciliteerd door ze onderdak en toegang tot verschillende instellingen te bieden. Nederland Duurzaam hekelt deze handelswijze. In een centrale rechtsstaat moet de lokale overheid landelijk afgesproken wetten naleven. Gemeenten die die wet niet naleven, lopen groot risico een overschot aan illegalen te moeten huisvesten. Laat duidelijk zijn dat een ieder die hier op politieke gronden naar toe komt, wat ons betreft welkom is. Maar er heeft al een lange en zorgvuldige procedure plaatsgevonden voordat het IND iemands verzoek tot een verblijfsvergunning in Nederland afwijst. Wanneer dat gebeurt, is het aan de landelijke overheid, maar ook aan de lokale overheid om ervoor te zorgen dat handhaving plaats kan vinden.
28 | P a g i n a
5 Duurzame inrichting van ruimte Nederland Duurzaam denkt dat duurzaam bouwen en verbouwen uiteindelijk zal leiden tot een duurzamere samenleving met zo weinig mogelijk schade aan het milieu. Als gemeente is Utrecht al goed op weg, maar tot nu toe is duurzaamheid voor de meeste politieke partijen meer een modieus woord dan dat er werkelijk werk gemaakt wordt van het verduurzamen van de samenleving. Het is de doelstelling van Nederland Duurzaam om de gemeente zo duurzaam mogelijk te maken. Wat Nederland Duurzaam betreft willen wij dat het facet duurzaamheid onderdeel wordt van alle beleidsoverwegingen en -maatregelen. 5.1 Duurzaam bouwen Nederland Duurzaam vindt het belangrijk om naar de toekomst te kijken. In ieder geval moet er bij de bouw van nieuwe overheidsgebouwen (bijvoorbeeld scholen) op worden toegezien dat deze duurzaam worden gebouwd. Ook bij de nieuwe bouwprojecten in Utrecht moet gebouwd worden met de nieuwste technieken, vooral waar het de energiezuinigheid betreft. Het is volgens Nederland Duurzaam geen absurde ambitie om deze nieuwe projecten eveneens energieneutraal te laten opleveren. Daarnaast betekent dit dat overheids- en gemeentegebouwen (gemeentehuis, Hoogheemraadschap, scholen, verenigingen, politie-/brandweerbureau) het goede voorbeeld moeten geven door hun energiehuishouding neutraal te maken door middel van het installeren van zonnepanelen en warmtekoude-terugwin-installaties, wanneer dit financieel enigszins mogelijk is. Bij de bouw van nieuwe woonhuizen zou dit ook gestimuleerd moeten worden. Dit kan door nauw samen te werken met woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars. Verder kan het OZBmechanisme gebruikt worden om woningen met de zuinigste energielabels korting te geven. Tenslotte wil Nederland Duurzaam minder strenge regels ten aanzien van woningverbouwingen. Alleen zo groeit Utrecht richting een duurzame toekomst. 5.1.1 Duurzaamheid in bestaande wijken Nederland Duurzaam wil graag de mogelijkheden onderzoeken om in bestaande wijken met bouwverenigingen en mogelijk Verenigingen van Eigenaren en woningeigenaren samen te werken om zo ook in die wijken energiebesparende maatregelen te implementeren. In bestaande wijken zijn veel voordelen te behalen door bijvoorbeeld isolatie, HR-ketels, dubbel glas, zonnecellen of andere energiebesparende maatregelen door te voeren. 5.2 Wonen in Utrecht Er is de afgelopen jaren veel van doen geweest over de vastzittende woningmarkt. Met name het aanbod van woningen voor jongeren, starters, studenten en ouderen geeft problemen. Er zal dus nog meer vraaggestuurd gebouwd moeten worden, daarbij rekening houdend met een voldoende percentage sociale huurwoningen voor mensen met een laag inkomen. De huurprijs dient wat Nederland Duurzaam betreft bepaald te worden door het voorzieningenniveau van de woning, niet door het inkomen van de huurder. Middels fiscale maatregelen kunnen mensen met een laag inkomen gecompenseerd worden voor een hoge huur. Mensen die ‘scheefwonen’ moet te verstaan worden gegeven dat ze ruimte maken voor personen voor wie deze woningen bedoeld zijn. Nederland Duurzaam is voorstander dat woningeigenaren ook eigenaar worden van het perceel waarop de woning ligt. In geval van eeuwigdurend of tijdelijk afgekochte erfpacht, zou Nederland Duurzaam willen dat de gemeente de grond tegen een geringe vergoeding kan verkopen, dit eventueel via een zogenaamde huurkoop-constructie waarbij gemeente en koper gezamenlijk de periode bepalen waarbij de grond volledig eigendom van de woningeigenaar wordt. 29 | P a g i n a
5.2.1 Meer jongeren- en studentenhuisvesting Groot probleem is nog steeds het tekort aan woonruimte voor jongeren en studenten. Alle politieke partijen erkennen de problemen, maar doen er weinig tot niets aan. Nederland Duurzaam wil dat er op korte termijn nieuwe studentencomplexen worden gebouwd. Ook moet het beleid ten aanzien van kamerverhuur en woningsplitsing worden versoepeld of nog liever geheel wordt vrijgelaten. Zo kunnen meer studenten een kamer vinden en wordt sociale segregatie voorkomen doordat studenten niet meer enkel op De Uithof of buiten de stad kunnen gaan wonen. Ook langdurig leegstaande kantoor- en winkelpanden moeten worden omgebouwd om studentenkamers te realiseren. Ook bestemmingsplannen zouden sneller aangepast moeten kunnen worden, want het wijzigen van een bestemming kantoorgrond naar woninggrond duurt nu enorm lang. Veel studenten wonen op De Uithof, echter ontbreekt het daar aan de nodige voorzieningen. De paar voorzieningen die er zijn, zijn slechts beperkt open. Er zouden met name meer sport- en horecavoorzieningen gecreëerd moeten worden. NB. Zowel de gemeente Utrecht, als de Universiteit Utrecht, die grotendeels eigenaar van de grond op De Uithof is, zouden een voorbeeld moeten nemen aan het Zernike Complex in Groningen, waar studie, voorzieningen en sport wel goed gecombineerd zijn. 5.2.2 Aandacht voor overgang studentenkamer naar starterwoning Ook moet er meer worden ingezet op de realisatie van starterwoningen. Doordat er weinig starterwoningen aangeboden worden, blijven veel afgestudeerden in hun studentenkamer wonen, waardoor toekomstige studenten weer moeilijk woonruimte kunnen vinden. Nederland Duurzaam zal hierop letten bij het vaststellen van nieuwe bestemmingsplannen. 5.2.3 Woningen voor ouderen Nederland Duurzaam vindt het van belang dat senioren zo lang mogelijk zelfstandig in betaalbare woningen kunnen blijven leven. Qua locatie moeten ouderen wat Nederland Duurzaam betreft bij voorkeur in de binnenstad worden gehuisvest, dicht bij de centrale voorzieningen en bedrijvigheid. Bij vestiging in andere wijken moet er voldoende openbaar vervoer beschikbaar zijn. Het is zaak voor de gemeente om goed samen te werken met belangenorganisaties om hierop gemeentebeleid te laten steunen. De gemeente moet als het aan Nederland Duurzaam ligt zo veel mogelijk in overleg met de woningbouwcorporaties en projectontwikkelaars treden om er niet alleen ervoor te zorgen dat er voldoende starterswoningen gebouwd worden in Utrecht, maar ook voldoende woningen voor ouderen die in een minder grote woning willen wonen. Hoewel dit voor een groot deel aan de markt overgelaten kan worden, blijft overleg nodig om ook de belangen van de gemeente te behartigen. Ook zou de gemeente moeten stimuleren dat er meer aandacht komt voor generatiewoningen Waar jongeren en ouderen samenleven en elkaar ondersteunen. Ook kan er worden gedacht aan collectieve (generatie)woonvormen. 5.2.4 Kraakverbod handhaven Nederland Duurzaam wil een betere handhaving van het kraakverbod in de gemeente Utrecht. Het kraken van andermans eigendom is een criminele daad en dient niet getolereerd te worden. Bij langdurige leegstand moet de gemeente de eigenaar van het gebouw aanspreken en duidelijk maken dat leegstand maar voor een bepaalde periode geaccepteerd wordt. De gemeente grijpt na een korte periode in. Leegstand geeft burgers niet het recht om panden te kraken; zij zullen zich net als ieder ander moeten inschrijven om voor een woning of kamer in aanmerking te komen.
30 | P a g i n a
5.2.5 Procedures welstandscommissie verduidelijken en verkorten Nederland Duurzaam wil duidelijkere regels voor bouwen en verbouwen, zodat de welstandsregels kunnen worden versoepeld, waardoor aanvragen veel sneller en soepeler kunnen verlopen. Helemaal als het aankomt op het plaatsen van zonnepanelen. 5.2.6 Ruimtelijkheid in Vleuten en De Meern behouden Nederland Duurzaam vindt het van belang dat het ruimtelijk karakter voor de dorpen Vleuten en De Meern behouden blijft. Deze dorpen zijn nu ideaal voor gezinnen met kinderen. Wat Nederland Duurzaam betreft is er hier geen ruimte voor hoogbouw. 5.3 Infrastructuur en mobiliteit Een goede infrastructuur en mobiliteit is van belang voor de economie van de stad. Bovendien is een goed OV-stelsel, goede fietsvoorzieningen en een goede doorstroming het beste voor de luchtkwaliteit van de stad. Nederland Duurzaam wil maatregelen die de doorstroming van het verkeer bevorderen en ziet niets in de huidige oplossing om verkeer af te schrikken door de verkeerslichten zo lang mogelijk op rood te zetten. 5.3.1 Fietsgebruik blijven stimuleren Om het gebruik van de fiets aantrekkelijk te houden, dienen er voldoende fietsstroken en (zoveel mogelijk gratis) fietsparkeergelegenheid te zijn. Zo moet het zeker mogelijk blijven om rondom het station gratis de fiets te kunnen parkeren. Tevens wil Nederland Duurzaam meer acties om weesfietsen te verwijderen. De wegen en fietspaden moeten vanzelfsprekend goed onderhouden worden, waarbij de huidige verlichting geleidelijk aan wordt vervangen door LED-verlichting. 5.3.2 Openbaar vervoer Nederland Duurzaam vindt het belangrijk dat een Utrechter zichzelf ook zonder auto redelijk door de regio kan bewegen. Goede OV -voorzieningen zijn daarbij onontbeerlijk. De gemeente moet zich dan ook sterk maken voor voldoende openbaar vervoer in de gemeente en daaromheen. Verder willen wij dat buslijnen zoveel mogelijk lopen langs centra waar ouderen wonen. Bussen dienen daarbij zo milieuvriendelijk mogelijk te zijn. Bij toekomstige aanbestedingen in het openbaar vervoer willen wij dat er derhalve gekeken wordt naar schonere bussen als hybride bussen, in plaats van conventionele dieselbussen. Nederland Duurzaam is verder voor een uitbreiding van het tramnetwerk. Nederland Duurzaam wil het mogelijk maken om op een comfortabele manier naar de Uithof te reizen per OV. Daarom zijn wij voor meer inzet van bussen op dit traject, eventueel met andere lijnen, totdat de tram naar de Uithof gaat rijden. De lijn 12 moet weer terugkomen in oorspronkelijke vorm en frequentie, de bussen waren al overvol, maar raken door bezuinigingen op deze lijn nog voller. Ook de buslijnen naar Hoograven (o.a. lijn 6) en Lombok (=lijn 14) moeten terugkomen in de oorspronkelijke vorm, zodat alle wijken goed bereikbaar zijn per OV. Nederland Duurzaam wil dat het openbaar vervoer veilig is. Mensen die geweld gebruiken tegen medereizigers of personeel krijgen wat ons betreft een boete en een openbaar vervoerverbod. Ook moeten OV-vandalen hard worden aangepakt en moeten zij actief worden opgespoord en daarna gestraft. 5.3.3 Bevordering van doorstroming rondom de stad Nederland Duurzaam wil een goede doorstroming in en rondom de stad, dit zowel met het oog op de luchtkwaliteit als de plaatselijke economie. Doorgaand verkeer moet zoveel mogelijk om de stad heen worden geleid. Hiertoe is het van belang de Noordelijke Randweg op te waarderen zodat er
31 | P a g i n a
een sluitende Utrechtse Ring ontstaat, waar nodig in een verdiepte variant. De maximale snelheid om de gehele ring moet komen te liggen op 80km/u. Indien de regering de verbreding van de A27 noodzakelijk vindt voor de doorstroming, ziet Nederland Duurzaam graag een overkapping van de bak, zodat het natuurgebied juist vergroot kan worden. 5.3.4 Utrechtse binnenstad beter bereikbaar, ook per auto Voor de Utrechtse economie is het van belang dat de Utrechtse binnenstad goed bereikbaar is, dit in de eerste plaats per OV, maar uiteraard ook per auto, al wil Nederland Duurzaam deze automobilisten zoveel mogelijk gebruik laten maken van de verschillende transferia aan de rand van de stad, dit door het parkeren en het vervoer van de transferia naar de stad tegen kostprijs aan te bieden. Het is echter niet te voorkomen dat mensen toch per auto de binnenstad in willen. Hierbij is het van belang dat filevorming zoveel mogelijk wordt voorkomen, daar dit naast vertraging en ergernis ook leidt tot meer uitstoot. Het steeds optrekken en afremmen is namelijk behoorlijk milieubelastend. Opstoppingen dienen derhalve zoveel mogelijk uit de weg worden geruimd. Nederland Duurzaam wil derhalve af van het principe dat de verkeerslichten in de binnenstad nu lang op rood staan. Ter vervanging hiervan pleit Nederland Duurzaam voor de invoering van het ‘Groene golfprincipe’ op doorgaande wegen. Dit komt zowel ten goede aan de economie (mensen zijn eerder op de plekfietsen van bestemming), het milieu (minder stilstaand en optrekkend verkeer) en de verkeersveiligheid (men houdt zich eerder aan de maximale snelheid). Nederland Duurzaam vindt het verder van belang voor een goede geleiding te zorgen naar beschikbare parkeergelegenheden. 5.3.5 Parkeerbeleid Zoals gesteld wil Nederland Duurzaam in eerste instantie bewerkstelligen dat mensen die van buiten de stad komen zoveel mogelijk parkeren aan de randen van de stad, bij de zogenaamde transferia, deze dienen daarom beter gepromoot te worden! Daarnaast pleit Nederland Duurzaam voor meer (ondergrondse) parkeergarages aan de rand van de binnenstad. Tevens zouden er op dagen en tijdstippen dat er niet gewerkt wordt meer gebruikgemaakt moeten worden van bedrijfsparkeerterreinen. Nederland Duurzaam pleit er verder voor dat kortdurende parkeeracties zoveel mogelijk tegen een laag parkeertarief worden aangeboden. Dit om het laden en lossen / halen en brengen te vergemakkelijken. Utrecht moet zich verder qua parkeertarieven niet uit de markt prijzen. Op Amsterdam na, kent Utrecht namelijk de duurste parkeertarieven van Nederland zijn. Met betrekking tot het betaald parkeren in wijken, vindt Utrecht dat er meer inspraak van uit de buurt dient te komen. 5.3.6 Tegengaan fijnstof uit Utrechtse leefomgeving De concentraties fijnstof in Utrecht zijn aan de hoge kant, met name in de wijken die grenzen aan de snelwegen / Ring Utrecht. Een te hoge concentratie aan fijnstof heeft een negatief effect op de volksgezondheid.
32 | P a g i n a
Nederland Duurzaam wil de verbetering van de leef- en luchtkwaliteit in de gemeente Utrecht bereiken door een combinatie van bron- en effectmaatregelen: Het beprijzen van vervuiling; Het stimuleren van een groter aandeel schonere voertuigen (elektrisch); Het stimuleren van andere schonere vormen van vervoer (zoals het OV en de fiets), waarbij de gemeente met betrekking tot het OV via de concessieverlening moet afdwingen dat we een zo schoon mogelijke vorm van OV krijgen in Utrecht; De verlaging van de maximumsnelheid op de ring tot 80km/u; Aanleg van filterende beplanting langs (snel)wegen. 5.3.6.1 Beprijzen vervuiling Nederland Duurzaam is een grote voorstander van het principe de vervuiler betaalt en wil daarom dat de wegenbelasting gaat variëren naar de mate van vervuiling in plaats van naar mate van gewicht zoals het nu is. Vervuilende auto’s betalen meer, schone auto’s betalen minder. De luchtkwaliteit zal namelijk geleidelijk verbeteren door schonere verbrandingsmotoren. Het aanpassen van de wegenbelasting is een landelijke maatregel die relatief makkelijk en tegen weinig kosten is in te voeren. Nederland Duurzaam is echter geen voorstander van de invoering van lokale milieuzones, waarbij bepaalde vervuilende auto’s uit een bepaald gebied geweerd worden. Dit omdat het de verwachting is dat dit onmogelijk te handhaven is en gepaard zal gaan met hoge kosten. Uiteraard zijn wij wel voorstander van het effect wat met milieuzones beoogd wordt, namelijk de verbetering van de Als alternatieve lokale maatregel wil Nederland Duurzaam de parkeertarieven laten variëren naar de mate van vervuiling. Zeer vervuilende auto’s zouden het parkeren zelfs helemaal kunnen worden geweigerd. Aangezien er in Utrecht nu al reeds plannen zijn betaald parkeren in te voeren op basis van kentekenregistratie, zou de invoering van een dergelijke maatregel weinig hoeven te kosten. De handhaving kan verder blijven zoals die nu al is. Het effect zal in iets mindere mate hetzelfde zijn als bij de invoering van milieuzones, echter is de maatregel veel goedkoper in te voeren en te handhaven. NB. De bovengenoemde maatregel met betrekking tot de variatie van parkeertarieven naar mate van vervuiling, moet ook zeker gaan gelden voor de tarieven van parkeervergunningen voor bewoners. Hierbij zou je bewoners die reeds een vervuilende auto hebben nog enigszins kunnen ontzien bij wijze van overgang, daar zij bij aanschaf van deze auto niet hebben kunnen voorzien dat een dergelijke maatregel ingevoerd zou worden. 5.3.6.2 Maximum snelheid Ring Utrecht verlagen tot 80km/u Nederland Duurzaam wil de uitstoot van stikstofoxiden en fijnstof bij de bron aanpakken door de doorstroming op het wegennet te verbeteren en de maximumsnelheid te verlagen. Hiertoe moet de Ring Utrecht tot een volwaardige Ring worden gemaakt, waar nodig verdiept. De maximumsnelheid op de gehele ring moet worden teruggebracht naar 80km/u. 5.3.6.3 Aanleg filterende beplanting Nederland Duurzaam wil verder de luchtkwaliteit verbeteren door de aanleg van filterende beplanting langs wegen. Beplanting is namelijk in staat om (mits goed toegepast) gassen zoals stikstofoxide en ozon via de huidmondjes op te nemen en fijnstof via de bladeren af te vangen. Het fijnstof spoelt vervolgens met de regen de bodem in. Uiteraard dient hierbij goed te worden gekeken welke beplanting het best geschikt is om gassen zoals stikstofoxide en ozon op te vangen, en hoe in combinatie hiermee fijnstofconcentraties verminderd kunnen worden.
33 | P a g i n a
5.3.7 Infrastructurele projecten duurzaam aanleggen Nederland Duurzaam is geen voorstander van allerlei prestigeprojecten. Dat geldt ook voor diverse verkeersprojecten. Nederland Duurzaam vindt dat het verkeer als geheel en in samenhang met de omgeving bekeken moet worden. Verbeteringen aan de infrastructuur moeten daarom zoveel mogelijk leiden tot verbeteringen aan de omgeving. Gezien de beperkte investeringsmogelijkheden dient er voor sommige projecten een heroverweging plaats te vinden, zodat geld vrij kan komen om elders voor de beste oplossing te kiezen. Zo kiest Nederland Duurzaam voor een Westplein waarbij het autoverkeer onder het plein geleid wordt en zien wij liever af van een extra fietsbrug over het Amsterdam-Rijnkanaal omdat fietsers met twee bruggen reeds goed bediend worden en de kosten niet opwegen tegen de drie minuten tijdwinst voor fietsers. Van randwegen langs de stad willen wij dat deze verdiept en overkapt aangelegd worden. 5.4 Een mooi en duurzaam Stationsgebied Het Centrale Station is Utrecht is een van de drukste treinstations in Nederland. Het stationsgebied is voor veel inwoners een plek waar ze dagelijks komen en voor veel toeristen het eerste wat ze zien van de stad Utrecht. Nederland Duurzaam streeft derhalve naar een mooi en duurzaam stationsgebied met een prettig leefklimaat. Duurzame bestrating en fonteinen passen prima in dit plaatje. Gratis fietsparkeerplekken moeten er voor zorgen dat het stationsgebied gevrijwaard blijft van rondslingerende wild geparkeerde fietsen. Ook het aansluiten van de Catharijnesingel en de Leidsche Rijn en het autoluw maken van het Westplein passen goed in het streven om tot een mooi visitekaartje van de stad te komen. 5.4.1 Aansluiten Catharijnesingel en Leidsche Rijn Al lange tijd leeft het idee om de Leidsche Rijn weer een verbinding te laten maken met de te herstellen Catharijnesingel. In het verleden vond via deze vaarverbinding de bevoorrading met goederen plaats vanuit West-Nederland naar de Utrechtse binnenstad. Schepen uit Leiden werden uitgeladen op een aanlegplaats met binnenhaven bij de Catharijnebrug. Deze plaats had de naam 'Leidsche Veer'. De vaarverbinding Leidsche Rijn - Catharijnesingel werd in 1973 gedempt, toen het Westplein werd aangelegd in het kader van de aanleg van Hoog Catharijne. Nederland Duurzaam wil zich inzetten voor een zo spoedig mogelijk herstel van deze vaarverbinding, waarbij op basis van eerdere plannen tevens de binnenhaven hersteld zal worden voor recreatieve scheepsvaart, wat een extra impuls aan het toerisme zal geven. Bij eventuele bebouwing van het Smakkelaarsveld dient rekening gehouden te worden met de doorgetrokken vaart. 5.4.2 Ondertunneling Westplein Nederland Duurzaam zet zich in voor een zo spoedig mogelijke ondertunneling van het Westplein. Ondertunneling zorgt voor een betere verkeersdoorstroming, vermindert verkeers- en geluidsoverlast voor de omgeving en levert meer ruimte op voor een groen Westplein. Lombok krijgt hierdoor tevens een betere aansluiting met het centrum. Met de aanleg van een toeristische haven en doortrekking van de Leidsche Rijn naar de Catharijnesingel krijgt Utrecht zo een mooie entree aan de westzijde van de stad.
34 | P a g i n a
5.5 Groen en recreatie Utrecht heeft slechts in beperkte mate een groen imago. Hier en daar zijn bloemenmandjes opgehangen, meestal dankzij ondernemersinitiatieven, maar daar staat tegenover dat door binnenstedelijke bouw het aantal vierkante meters groen is verminderd. Terecht is het fietsgebruik gestimuleerd maar daardoor heeft het groen op het Smakkelaarsveld plaats moeten maken voor een fietsenstalling. Daarnaast neemt onder de bevolking de interesse voor duurzaam bouwen, duurzame energievoorziening en verbouw van eigen voedsel toe. Tot nu toe heeft de politiek weinig serieuze aandacht gehad voor deze trends. Ook het huidige college ging voor poen in plaats van groen. Nederland Duurzaam wil dat de gemeente verder kijkt dan het verwezenlijken van een paar duurzaamheidsprojecten. Wij vinden dat het aspect duurzaamheid in alle facetten van het beleid betrokken moet worden. 5.5.1 Utrecht, een schone en groene stad Nederland Duurzaam vindt voldoende bomen in de omgeving belangrijk. Dat is goed voor de luchtkwaliteit en behoedt Utrecht voor een grijze verstedelijking. Ook in een stad moet er plaats zijn voor natuur en dat kan gerealiseerd worden door voldoende bomen en struiken te planten en mee te nemen in de bestemmingsplannen en dit in goede samenspraak met de wijkbewoners uit te voeren. Naast dat er voldoende groen is, wil Nederland Duurzaam een schonere stad. Dit kan allereerst natuurlijk met behulp van de inwoners zelf gerealiseerd worden. Zij kunnen een belangrijke bijdrage leveren aan een schone directe leefomgeving. Verder willen wij langdurig werklozen en bijstandsgerechtigden inzetten om onder andere straten en parken schoon en netjes te houden. 5.5.1.1 Recreatie- en groenvoorzieningen Nederland Duurzaam vindt het van groot belang dat de gemeente blijft investeren in onderhoud van parken, sloten, enzovoort. Wanneer de gemeente dat uit het oog verliest, zal het aanzicht van de gemeente langzaamaan verloederen. De parken in Utrecht vormen een welkome afwisseling voor het ‘steen’ in de wijk voor bijvoorbeeld jonge gezinnen met kinderen of sporters. Nederland Duurzaam vindt het verder belangrijk dat de biodiversiteit in de stad wordt behouden en waar mogelijk vergroot. 5.5.1.2 Stimuleren afvalscheiding en -inzameling Utrechters zijn erg milieubewust en werken graag mee aan het gescheiden inzamelen van afval. Het komt helaas erg vaak voor dat plastic inzamelbakken en oudpapierbakken overvol zijn. Wij pleiten voor het frequenter legen van deze containers, zodat iedereen het vuil op een goede manier kwijt kan. Daarnaast zouden er ook meer inzamelpunten moeten komen voor verschillende soorten afval in de wijken. In sommige zijn er maar enkele inzamelbakken voor plastic of ontbreken deze helemaal. Verder kan de gemeente het afval scheiden in de openbare ruimte ook stimuleren door prullenbakken te plaatsen, waarin onderscheid wordt gemaakt in het afvalproduct. Deze prullenbakken zien we al op Schiphol en in winkelcentra in Berlijn. Ook zouden bedrijven afval meer moeten gaan scheiden, want vooral in de horeca en catering gebeurt dit nog te weinig. Dat ervaren wij als een gemiste kans. Ook moeten er afgeefpunten voor karton- en plasticafval komen, zodat burgers hun afval ook elders kwijt kunnen wanneer de afvalbakken overvol zijn.
35 | P a g i n a
Nawoord De ambities van Nederland Duurzaam zijn in dit document neergelegd. Door gezond verstand met een praktische houding te combineren, dit gebundeld met een daadwerkelijk duurzame ambitie en een kloppend hart voor Utrecht, willen wij de gemeente naar een hoger niveau tillen. Als nieuwe partij zijn wij van uw stem afhankelijk om onze eerste stappen te zetten! Geeft u ons een kans? Stem Nederland Duurzaam op 19 maart 2014!
36 | P a g i n a
