PAL GroenLinks Campagneverslag Gemeenteraadsverkiezingen 13 november 2013 Leeuwarden Algemeen PAL GroenLinks heeft een zetel verloren, maar het is toch een mooi resultaat: vier zetels. Een mooi resultaat omdat GroenLinks landelijk in 2012 bij de Tweede Kamerverkiezingen meer dan gehalveerd was. GroenLinks landelijk hoopte dan ook van harte dat bij de gemeenteraadsverkiezingen in de herindelingsgemeenten een goed resultaat zou worden behaald. Dat is dan ook een reden geweest waarom we veel steun hebben gekregen. Zeker financiële steun, maar ook steun door de aanwezigheid van Bram van Ojik in Leeuwarden 8 en 9 november. Er is hard gewerkt door het campagneteam, door de programmacommissie en door de kandidatencommissie. Tijdens de evaluatie met het campagneteam zijn er toch een aantal punten genoemd waar bij een volgende campagne op gelet zou moeten worden. Opstellen van een duidelijke opdracht voor de kandidatencommissie gebaseerd op een visie van PAL GroenLinks op de toekomstige raadsperiode Samenstelling van de kandidatenlijst, betrokkenheid van de kandidaten bij campagne bespreken. Aan de betrokkenheid van de leden van PAL GroenLinks werken. Aandacht voor overleg top van de lijst, in dit geval top 7. Dit keer heeft nauwelijks onderling overleg plaatsgevonden. Harmonie brokkelde af, zeker na de plakactie van Piet. Autoriteit van het campagne team, opgewassen zijn tegen persoonlijkheden . Of een campagneleider gewenst is, is de vraag. Let op ludieke acties, die zijn over het algemeen positief. Focus lag deze campagne te veel op bijeenkomsten en te weinig op ludieke acties. Map Ieder lid van het campagneteam heeft zijn evaluatie geschreven en alle onderdelen zijn daarbij onder de loep genomen. Deze evaluaties zijn allemaal in een grote map opgenomen samen met al het verkiezingsmateriaal, verslagen, foto’s, krantenknipsels enz. Met deze verzameling in de map kan het campagneteam over vier jaar haar voordeel doen. Per slot van rekening is evalueren iets wat bruikbaar moet zijn voor een volgende keer. Kandidatencommissie De opdrachtbeschrijving aan de kandidatencommissie was grotendeels gebaseerd op de opdracht uit de vorige verkiezingen, maar deze voldeed. Waar niet afdoende rekening mee is gehouden is de positie van de wethouder op de lijst (vergelijk de publiciteit rondom Elizabeth/Isabelle/Liwwadders). De opdracht aan de kandidatencommissie zal bij de volgende verkiezingen een duidelijk standpunt moeten bevatten of een eventuele wethouders kandidaat op de lijst moet komen te staan. Ditzelfde geldt voor het maximaal aantal termijnen dat een raadslid zitting mag nemen. Beide thema’s moeten overeenkomen met hetgeen er tegen deze tijd in de (herziene) de statuten staat opgenomen omtrent dit onderwerp. Er waren kandidaten, die niet tevreden waren over hun plaats op de lijst. Daarom is het aan te bevelen om vóór de bekendmaking van de conceptlijst een procedure helder te hebben aangaande klachten, bezwaar en inspraak. ALV’s De methode om zowel programma als lijst in één ALV te doen, is prima bevallen. Belangrijk aandachtspunt hierbij blijft dat eerst het programma en vervolgens pas de lijst kan worden vastgesteld. Voorgesteld wordt om eens goed na te denken om deze ALV alleen de leden uit te 1
nodigen en niet de pers. Dit kan pijnlijke publiciteit voorkomen. Deze keer is dit gelukkig niet het geval geweest, maar het had gekund. Programmacommissie Naast een kerngroep hebben verschillende mensen een rol gespeeld. De kerngroep werd gevormd door voorzitter Auke van der Heide, Evert Stellingwerf (als secretatis vanuit bestuur), Jan Atze Nicolai (fractie) en Gerrie Rozema (fractie Boarnsterhim). Door deze groep werden vier discussiebijeenkomsten georganiseerd met de thema's werk/sociaal, energie/voedsel/verkeer, de dorpen en binnenstad/cultuur. Daarnaast werd tijdens een ALV tijd ingeruimd voor de 3 decentralisaties. Met de input van de brainstormsessies, het rompprogramma van GL landelijk en het vorige programma werd door verschillende mensen geschreven aan het nieuwe programma. Daarbij namen leden van de fractie en de steunfractie elk twee of drie hoofdstukken voor hun rekening. De bijdragen werden gebundeld in een conceptprogramma. Door de leden van de kerngroep, Isabelle Diks en Atty Marije Horjus werd de tekst tot één geheel gemaakt. Isabelle deed vooral een inhoudelijk check, terwijl Atty-Marije op de leesbaarheid lette. Campagne Team Al in februari 2013 vond de eerste bijeenkomst plaats van het campagneteam. Begonnen zijn we met Elmar Otter, Marcia Dijkstra, Thewis Kooistra, Gerben Hoogterp en Dieneke Bulens. In deze stuurgroep werden de verschillende verantwoordelijkheden verdeeld. Elmar: financiën en contacten met het landelijk, Marcia: verkiezingsmateriaal, Gerben: inhoudelijk en contacten met fractie, Thewis: manus van alles, Dieneke: voortgang. Evert Stellingwerf volgde Elmar op toen hij verhuisde naar Haarlem en nam de financiën van hem over. Rudy Gnodde kwam bij het campagneteam en nam de contacten met GL landelijk van Elmar over. Na de zomer zijn Rob Schut en Jacob Jongejan vanuit het bestuur het campagneteam komen versterken. We hebben zonder een echte campagneleider gewerkt, omdat deze stuurgroep ieder voor zich zijn verantwoordelijkheid had. Planning Via landelijk ontvingen we een concept campagneplan, waarin goede suggesties stonden, waar we mee uit de voeten konden. Er is ook begonnen aan het invullen van het campagneplan voor de situatie van Leeuwarden. Helaas hebben we na de zomer, toen we in een stroomversnelling van activiteiten terecht kwamen, het campagneplan verwaarloosd. Voor de zomer begonnen we met acties: NL-doet, Guerrilla Gardening, Bloemenzaad uitdelen in Camminghaburen ter compensatie van de bomenkap bij het spoor. In juni hebben we namens PAL GroenLinks een Groen Appeltje uitgedeeld op Wereld Milieudag bij de stadsboer in Techum. Deze activiteiten hebben leuke stukjes in de pers opgeleverd. Na de zomer gingen we van start met een mooie eigen locatie in de loop naar de binnenstad. Een plaats waar we diverse bijeenkomsten hebben georganiseerd: opening, E-café, nacht van de nacht. Daarnaast zijn er bijeenkomsten door ons georganiseerd in De Bres en Tromptheater. De bijeenkomsten, sommige teleurstellend bezocht, hebben geen publiciteit opgeleverd. Sommigen waren leuk, maar vooral voor ons zelf. Lering kunnen we hier uit trekken: organiseer nooit in campagnetijd bijeenkomsten, waar vooral leden op af komen, maar geen anderen en zeker geen pers. Campagnepand: St Jacobsstraat 20 De eigen locatie lag zeer gunstig in de looproute naar de binnenstad. Mensen komen helaas niet binnen voor informatie, dat hadden we eigenlijk ook wel geleerd van de campagne van 2010. De 2
eigen plek om bij elkaar te komen heeft voor de campagne wel degelijk zijn waarde. Een plek om te vergaderen, om bij te praten, om te verzamelen, om verkiezingsmateriaal op te slaan. Het etalageraam zag er informatief uit met mooie affiches en met elke week weer een nieuwe raamkrant, waar mensen voor bleven staan om het te lezen. Zeker als het campagnepand gesloten was, wilden de mensen wel, zonder bespied te worden, blijven staan. De laatste weken waren er alle dagen, behalve zondag, mensen aanwezig en stonden de vlaggen van GroenLinks buiten. Zeker op zaterdag was het een fijne plek om elkaar te ontmoeten, te verzamelen, na te praten, echt gezellig. Acties Niet zoals in 2010 waren er leden met veel tijd en echte creatieve ideeën borrelden niet op. Twee acties hebben er daadwerkelijk plaats gevonden. Het Skalygasfrij verklaren van Leeuwarden op 2 november en een ronde door het nieuwe Leeuwarden, langs de dorpen om aan de plaatsnaambordjes de Skalygasfrij-borden te hangen, was geslaagd. Op de 11 van de 11, St. Maarten, hebben we een chocoladeactie gevoerd. We bedankten de fietsers en de ov-passagiers voor het laten staan van de auto. We trakteerden hen op Fair Trade chocolaatjes. De actie vond plaats ’s morgens vroeg op het kruispunt van het Zuiderplein en ’s middags bij het centraal station. Vooral deze laatste actie zou in diverse andere vormen herhaald kunnen worden, want werd goed ontvangen. 8/9 november Bram van Ojik Tweede Kamer fractieleider Bram van Ojik is twee dagen in Friesland geweest en heeft ons twee dagen gesteund met werkbezoeken (Kunstkade, Fries Museum, Culturele Hoofdstad), discussiebijeenkomst over zorg in het Tromptheater en 9 november in o.a. Heerenveen, Friese Meren en Leeuwarden de campagne geholpen met flyeren op straat en bij verkiezingskraampjes. Vanuit Leeuwarden vertrok ’s morgens een bus met leden die ook de andere gemeenten ging helpen. Aardig georganiseerd, maar is door velen toch zonde van de tijd gevonden. Liever had men in Leeuwarden geflyerd. Volgende keer toch liever het laatste weekend alle energie stoppen in de eigen gemeente. Maar de aanwezigheid van Bram is als erg positief ervaren. Ook GroenLinks-leden vanuit andere delen van het land hebben ons geholpen. Leden uit o.a. Groningen, Tytsjerksteradiel en Hoorn. Dit wil wel zeggen dat we in maart 2014 ook onze hulp moeten aanbieden. Actie voor het bestuur. Verkiezingsmateriaal Om te beginnen hebben we te maken gehad met een tegenvaller, omdat onze vaste ontwerpster van het verkiezingsmateriaal na de zomer liet weten wegens omstandigheden toch geen werk voor ons te kunnen verrichten. AL het ontwerpwerk heeft vervolgens Marcia Dijkstra voor haar rekening genomen. Daar zijn we haar zeer dankbaar voor. Met veel inzet heeft zij mooi materiaal ontworpen. Verkiezingsprogramma: Veel beter dan in 2010 lag het programma al op tijd klaar voor het drukken. Dit keer is er besloten om er foto’s in op te nemen. Uiteindelijk heeft onze huisdrukker Stip er een mooi boekwerkje van gemaakt. Poster: Gekozen werd door het campagneteam om geen foto van de lijsttrekster op het affiche te plaatsen. Hierover zijn de meningen verdeeld en heeft na het besluit tot een onrustige discussie geleid. Daarnaast zijn er veel affiches ontworpen voor de bijeenkomsten als E-café, nacht van de nacht, bijeenkomst met Oeds Westerhof, CH2018, Rondom Zorg-debat. ‘Koppenflyer’: Een flyer met de zeven kopstukken en een eigen stukje tekst, ook als algemene flyer met iets meer inhoudelijke informatie over de standpunten van PAL GroenLinks is ontworpen. Het heeft toch wel wat tijd gekost voordat de uiteindelijke tekst klaar was voor het drukken.
3
Flyers: Omdat de ‘koppenflyer’ niet klaar was voor op de verkiezingsmarkt, is er een groot aantal algemene flyers gedrukt met de speerpunten en foto van de top 7. Dit was goed flyermateriaal, kort en krachtig. Persoonlijke flyers: Gekozen is ook voor wie dat wilde een persoonlijke flyer te ontwerpen met een eigen verhaal: waarom op PAL GroenLinks te stemmen. Lisa, Evert, Gerben, Jan Atze, Petra, Marcia en Thewis hebben van deze mogelijkheid gebruik gemaakt. Of het gewerkt heeft om in de eigen buurt en netwerk van de persoon stemmen te winnen voor PAL GroenLinks, hebben we nog niet geanalyseerd. Piet vd Wal heeft een eigen campagne gevoerd, omdat hij als PAL-ler een eigen geluid wilde laten horen en voor zich zelf stemmen wilde winnen. Dit is hem mooi gelukt, maar is door het campagneteam als ongelukkig ervaren. Op Piet was geen vat te krijgen, ondanks dat het campagneteam wel aangeboden heeft hem te ondersteunen. Verkiezingsfilmpjes: Ook deze keer heeft Chiel Aaij 3 mooie filmpjes gemaakt en een campagnefilmpje van 30 sec. voor Omrop Frylân. De 3 filmpjes hebben relatief veel geld gekost en wellicht zou dit een volgende keer beter uitgedragen moeten worden. Busreclame: De lijsttrekster heeft zelf via landelijk voor geld gezorgd voor de busreclame. Twee weken lang heeft het portret van haar op de zijkant van een locale bus gestaan. Mooie reclame maar mogelijk gemaakt door een financiële bijdrage van GroenLinks landelijk. Sociale Media, Online campagne Internet speelt een steeds belangrijkere rol in campagnevoeren. We hebben deze keer een, misschien iets te laat, cursus sociale media georganiseerd, waarmee door de top van de lijst weinig is gedaan. Omdat sociale media een steeds belangrijker medium wordt, zou het goed zijn om bij de volgende campagne een echt plan op te stellen over het gebruik ervan, hoe, wanneer en door wie. Pers en Publiciteit Het blijft moeilijk om de pers te bereiken en te interesseren voor onze ‘goede zaak’. Steeds weer opnieuw zijn er persberichten verstuurd naar de lokale media, maar dan is het weer afwachten of het opgenomen wordt. Via Liwwadders is er rond de persoon van de Isabelle Diks erg veel vuil de wereld in gezonden. Dit is te betreuren, maar blijkt moeilijk te sturen. Financiën Gestart is met een campagnebudget van €9000. Daarbij kwam ongeveer €1.500 van het Landelijk bureau en €250 aan lokale giften (minder dan vorige keer). We hebben ongeveer €9500 uitgegeven. Het budget voldeed dus. Vooraf is gezamenlijk gesleuteld aan de begroting. Alle grote uitgaven zijn door het campagneteam besproken. De penningmeester heeft voor het grote deel een goed beeld van de stand van zaken gehad. Zo kon er in de laatste week nog worden besloten tot een extra uitgave voor de uitzending van het campagnefilmpje. Betrokkenheid leden Er werd gerekend op de inzet van de 30 kandidaten van de lijst, maar dat is tegen gevallen. En misschien moet je daar ook niet vanzelf vanuit gaan. Er zijn wel activiteiten georganiseerd om leden te binden, zoals de zomer-picknick in de Froske Pôle en de spiritmiddag in Warten. Leuke en gezellige bijeenkomsten voor de binding, maar helaas liet de top van de kandidatenlijst verstek gaan. Toch kon er gerekend worden op een kleine groep actieve leden. Genoemd moet worden de positieve inbreng van Petra Vlutters en Annet Bakker. Zij waren bij de meeste activiteiten betrokken, maar vooral ook omdat zij een eigen actie hebben ondernomen door met een verkiezingsbord op de auto en met megafoon door een aantal wijken te gaan. Dit heeft PAL GroenLinks waarschijnlijk wel stemmen opgeleverd. 4
Aanbevelingen voor nu aan het bestuur van PAL GroenLinks: 1. Aanpassen statuten a. vastleggen aantal termijnen van een raadslid b. bepalen of een gekozen nummer 1 het raadslidmaatschap mag weigeren c. vastleggen hoe een lijstverbinding tot stand komt (besluit ALV?) d. ALV vaststellen verkiezingsprogramma en kandidatenlijst openbaar of niet? 2. Permanente Campagne d.m.v. trek aan de bel-actie, waarbij de PvdA-rozen vervangen zouden kunnen worden door chocolade met wikkels. Green graffiti om aandacht te vestigen op ons standpunt. 3. Plan om leden te binden. Een jaarlijkse zomer picknick is een mogelijke leuke en gezellige activiteit. 4. Organiseer op korte termijn op welke wijze je voor 19 maart onze buurgemeentes kan ondersteunen bij hun campagne, Hoorn, Tytsjerksteradiel, Groningen… Aanbevelingen voor een volgend campagne team 1. Een open en transparante aanstelling van de kandidaten commissie met commissieleden die voldoende bekend zijn met de Leeuwardense situatie. 2. Opdracht aan de kandidaten commissie om ook rekening te houden met de harmonie en saamhorigheid in de top van de lijst. 3. Bij het bestaan van PAL GroenLinks rekening houden met PAL. 4. Duidelijk mandaat voor de campagne commissie en de eventuele campagneleider. 5. Zelf georganiseerde bijeenkomsten zijn in campagnetijd niet effectief en moet voorkomen worden. Is leuk voor de eigen leden, maar de pers komt daar niet op af. 6. Een spiritdag is leuk, maar dan wel met de top van de lijst en in een eerder stadium dan in 2013 georganiseerd is. 7. Een campagnepand in de loop naar de binnenstad is aan te bevelen, indien financieel mogelijk. Verwacht niet te veel van binnenwandelende informatiezoekers. Het pand is een mooie plek om voor te bereiden en na te praten. De etalage heeft wel degelijk een bekijkfunctie. 8. Zorg tijdig voor een goede leus en goede speerpunten waarmee een ontwerper aan de slag kan voor het ontwerpen van het verkiezingsmateriaal. 9. Maak met de top van de lijst een publiciteitsplan. Wie, waarover en wanneer zoeken we de pers op. 10. Maak een plan rondom sociale media.
5
