Paginakoptekst: EFFECTIVITEIT BA IN GEVAL VAN DEPRESSIVITEIT BIJ ! VOLWASSENEN
1
! ! ! ! ! !
Een Systematische Literatuurstudie naar de Effectiviteit van Behavioral Activation Therapy in geval van Depressiviteit bij Volwassenen
! ! Jamal Lamchraa Begeleider: Prof. dr. A.J.J.M. Vingerhoets Bachelorthesis Klinische Gezondheidspsychologie Departement Medische en Klinische Psychologie en Gezondheid, Universiteit van Tilburg Juni 2014
!
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
2
Abstract Voor de behandeling van depressie zijn er verschillende behandelmogelijkheden beschikbaar. De meest gebruikte vorm is medicatie in de vorm van antidepressiva. Als alternatief zijn er verschillende psychologische therapieën beschikbaar. Een van de mogelijkheden is behavioral activation. Behavioral activation is gebaseerd op de gedragscomponent van de cognitieve gedragstherapie. In dit artikel wordt de effectiviteit van behavioral activation in geval van depressie bij volwassenen beoordeeld. Methode: Een systematische review van artikels over de effectiviteit van behavioral activation bij volwassenen met een depressie. De zoektermen ”Behavioral activation” en ”depression” zijn gebruikt op de online zoekmachines Pubmed, WebofScience, GoogleScholar, PsychInfo, Medline en Sciencedirect. Van de totale 926 gevonden artikelen, zijn er in totaal 25 opgenomen in deze literatuurstudie. Resultaten: 24 van de 25 artikelen geven aan dat behavioral activation een significant effect heeft op het behandelen van depressie bij volwassenen. Behavioral activation is net zo effectief als antidepressiva, en zelfs effectiever op de lange termijn. Verder is behavioral activation minstens net zo goed als cognitieve therapie, informatieondersteuning, probleemoplossende therapie of ondersteunende psychotherapie. Conclusie: Op basis van deze literatuurstudie, kan er geconcludeerd worden dat behavioral activation een effectieve therapievorm is in het behandelen van depressie. Trefwoorden: behavior activation, depression, major depressive disorder, adults, elderly
! ! ! ! ! ! !
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
3
Abstract There are several treatment options available for the treatment of depression. The most commonly used form is medication in the form of antidepressants. Alternatively, there are different psychological therapies available. One of the possibilities is behavioral activation. Behavioral activation is based on the behavioral component of the cognitive behavioral therapy. In this article, the effectiveness of behavioral activation for depression in adults has been evaluated. Method: A systematic review of articles about the effectiveness of behavioral activation in adults with depression. The search terms "Behavioral activation" and "depression" were used on the online search engines GoogleScholar, PsychInfo, Pubmed, Medline, WebofScience and Sciencedirect. Of the total 926 articles, 25 were included in this literature review. Results: 24 of the 25 articles indicate that behavioral activation has a significant positive effect on treating depression in adults. Behavioral activation is just as effective as antidepressants, and even more effective in the long run. Behavioral activation is at least as good as cognitive therapy, information support, problem-solving therapy or supportive psychotherapy. Conclusion: Based on this literature study, it can be concluded that behavioral activation is an effective form of therapy in treating depression. Keywords: behavior activation, depression, major depressive disorder, adults, elderly
! ! ! ! ! ! ! ! !
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
4
Een Systematische Literatuurstudie naar de Effectiviteit van Behavioral Activation Therapy in geval van Depressiviteit bij Volwassenen De World Health Organization (2012) schat het aantal personen dat aan een depressie lijdt op 350 miljoen wereldwijd. Uit de World Mental Health Survey, die is afgenomen in zeventien verschillende landen, is gebleken dat 1 op de 20 personen last had van een depressieve periode het afgelopen jaar (WHO, 2012). Depressieve stoornissen beginnen op een jonge leeftijd en zijn terugkerend. Dit maakt depressiviteit de belangrijkste oorzaak van het hebben van een handicap in termen van het aantal verloren jaren door de desbetreffende handicap. Naar schatting zal depressie de tweede oorzaak van de wereld handicap in 2020, en in 2030 wereldwijd de grootste veroorzaker van ziektelast zijn (WHO, 2008). Bij bejaarde personen wordt er tussen de 10% en 25% wereldwijd getroffen door een depressieve stoornis. (Blazer, 2002; Reynolds & Kupfer, 1999). Chachamovich, Fleck, Laidlaw en Power (2008) stelden vast dat zelfs een milde depressie bij volwassenen boven de 60 jaar kan zorgen voor een significant verminderde kwaliteit van leven. In de Verenigde Staten heeft 17% van de volwassen levenslang last van een depressie (Kessler, Chiu, Demler & Walters, 2005). Ongeveer 52% van de depressieve personen zoekt hulp bij een psychiatrische instelling binnen een periode van twaalf maanden (Wang et al., 2005). Daarvan ontvangt slechts 20% een minimaal adequate behandeling. Van de personen die een behandeling volgen, voltooien tussen de 40% en 50% niet de benodigde hoeveelheid behandelingen wat de effectiviteit doet afnemen (Venturini, Sung, Nichol & Sellner, 1999). Een depressie is een mentale stoornis die zich kenmerkt door een depressieve stemming, verlies in interesse of plezier, verminderde energie, een schuldgevoel, een verminderde zelfwaarde, slechte concentratie en een verstoorde slaap (WHO, 2012). Deze kenmerken kunnen chronisch of terugkerend zijn, wat ervoor zorgt dat men nauwelijks het vermogen heeft om te zorgen voor zijn alledaagse verantwoordelijkheden. In het ergste geval kan een depressie zelfs lijden tot zelfmoord (WHO, 2012). Depressie komt voor in verschillende varianten, waarbij het belangrijkste
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
5
onderscheid is of personen wel of geen geschiedenis hebben van manische episodes. Een depressieve episode wordt gekenmerkt door symptomen zoals een depressieve stemming, een versnelde vermoeidheid en een verlies in interesse en plezier. Afhankelijk van de ernst en het aantal symptomen, wordt een depressieve episode geclassificeerd als mild, matig of ernstig. Een bipolair affectieve stoornis bevat zowel manische als depressieve episodes die gescheiden worden van periodes van een normale stemming. Een manische episode bestaat uit een opgewonden stemming en een toename in energie. Een manische periode veroorzaakt overactiviteit, versnelde spraak en verminderde behoefte om te slapen. Voor het behandelen van depressie zijn er verschillende interventievormen ontwikkeld. De meest gebruikte vorm van therapie is medicatie in de vorm van antidepressiva. Verschillende studies hebben de effectiviteit aangetoond van antidepressiva bij het behandelen van depressie (Hirschfeld & Schatzberg, 1994; Schatzberg, 1997). Ondanks de bijwerkingen, zijn antidepressiva gekozen als standaardbehandeling bij depressie (American Psychiatric Association, 2000). Vooral in niet-westerse landen zijn antidepressiva meer dan gebruikelijk bij de behandeling van depressie vanwege een tekort aan alternatieve behandelingen in de vorm van psychotherapie (Moradveisi, Huibers, Renner, Arasteh & Arntz, 2013). Vanwege de talrijke beperkingen van antidepressiva (bijwerkingen, korte termijneffecten, trage werking) zijn er psychologische interventies ontwikkeld ter aanvulling of ter vervanging. In tegenstelling tot antidepressiva, richten psychologische interventies zich op de oorzaken van depressie. De cognitieve gedragstherapie is een effectieve psychotherapeutische interventie gebleken bij de bestrijding van depressie (Butler, Chapman, Forman & Beck, 2006). Toch zijn er nog steeds onduidelijkheden voor welke type patiënt de cognitieve gedragstherapie het meest effectief is en welke componenten van de therapievorm verantwoordelijk zijn voor veranderingen. Uit een component analyse uitgevoerd door Jacobson et al. (1996) is gebleken dat de gedragscomponent net zo effectief is als de combinatie van gedrags- en cognitieve componenten. Als gevolg hiervan creëerde Jacobson een op zichzelf staande therapie
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
6
onder de naam Behavioral Activation Therapy (BA). BA leert de patient om zijn vermijdingspatronen te herkennen die verantwoordelijk zijn voor het in stand blijven van depressie. Verder richt de therapie zich op het vergroten van deelname aan activiteiten die een positieve bekrachtiging veroorzaken en het verbeteren van de stemming. De vraagstelling van dit literatuuronderzoek is als volgt: ’’ Wat is de effectiviteit van Behavioral Activation Therapy in geval van depressiviteit bij volwassenen’’. Het doel van deze literatuurstudie is het systematisch beoordelen en samenvatten van de huidige literatuur met betrekking tot de effectiviteit van behavioral activation in geval van depressie bij volwassenen.
! Methode
! Zoekstrategie Voor de verzameling van de literatuur is gebruik gemaakt van de volgende online databanken: Web of Science, PsycInfo, Medline, Google Scholar en Science Direct. De gebruikte zoektermen om relevante literatuur te vinden zijn ” Behavioral activation therapy” AND ” Depression”. De artikelen zijn op de zoekmachine ’’Web of Science” gezocht binnen het domein van de klinische psychologie en de klinische neurologie. Als aanvulling van de literatuur, zijn de referenties van de gevonden artikelen onderzocht naar relevante literatuur.
! Selectiecriteria Een artikel kwam in aanmerking om geselecteerd te worden wanneer het (1) de effectiviteit van Behavioral Activation Therapy op depressiviteit evalueerde, (2) er minimaal 14 volwassenen proefpersonen deelnamen aan het onderzoek, (3) het geen beschrijvende onderzoeken, systematische reviews en single case studies betroffen en (4) via een UVT-account beschikbaar en gratis was. Om zoveel mogelijk artikelen te selecteren voor deze review, zijn er geen restricties
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
7
gelegd op (1) studiedesign, (2) interventie vorm (groep/ individueel), (3) statische analyse en (4) meetmomenten. De artikelen zijn geselecteerd op basis van hun abstract en titel. Als aanvulling zijn de referenties van de geselecteerde artikelen gecheckt en gezocht op Google Scholar wanneer blijkt dat zij de vraagstelling beantwoorden. Als uitkomst zijn er in totaal 25 van de 951 artikelen geselecteerd op basis van de selectiecriteria.
! Kwaliteitsanalyse De opgesomde artikelen zijn alle gescoord op kwaliteit met behulp van The Clinical Trials Assessment Measure (Tarrier & Wykes, 2004). Op basis van 15 items kan er een score van maximaal 100 punten worden gehaald (Tabel 3).
! Resultaten
951 artikelen geïdentificeerd in de online databanken (Medline, WebofScience, GoogleScholar, Pubmed, PsychInfo & ScienceDirect) met de zoektermen ”Behavioral Activation Therapy” AND ”Depression”.
926 artikelen zijn uitgesloten op basis van de selectiecriteria
! 25 artikelen zijn geselecteerd op basis van de selectiecriteria en het checken van de referenties
! Figuur 1: Stroomschema van afgewezen en geaccepteerde literatuur tijdens het zoekproces
!
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
8
Kenmerken studies In tabel 1 is een samenvatting van de 25 geselecteerde onderzoeken op alfabetische volgorde weergegeven. De designs van de onderzoeken zijn voornamelijk een mixed design (n = 22) of een pre-post design (n = 3). De meerderheid van de gekozen studies gebruikte de midvolwassenen als steekproef (n = 20). De overige studies richtten zich op jongvolwassen (n = 2) en bejaarden (n = 3). De steekproef grootte varieerde van n = 14 tot n = 910. Een groot deel van de studies richtte zich op proefpersonen met enkel een depressie (n = 19), terwijl een klein deel van de studies zich richtte op proefpersonen met een combinatie van een depressie en kanker (n = 3), obesitas (n = 1), rookgedrag (n = 1) of enkel verzorgingslast (n = 1). In totaal hebben 16 onderzoeken een follow-up uitgevoerd in hun studie. De kortste follow-up was vastgesteld op 2 weken, en de langste op 2 jaar. Het aantal sessies varieerde van 1 tot 24 bijeenkomsten, met een gemiddelde van 11,5. De meest gebruikte interventie vorm is op individueel niveau (n = 20). De overige vijf studies gaven therapie in groepsvorm (n = 2), combinatie van groep en individueel (n = 2) en onbekend (n = 1). De drie meest gebruikte tests waren de Beck Depression Inventory (n = 19), Hamilton Rating Scale for Depression (n = 15) en Structured Clinical Interview for the DSM-III-R (n = 6).
! Methodologische kwaliteit De resultaten van de kwaliteitsscore van de artikelen volgens het CTAM zijn weergegeven in tabel 2. De totaalscore lopen uiteen van 21 (Dichter, Felder & Smoski, 2010) tot 85 (Dimidjian et al., 2006). Het gemiddelde van de 25 onderzoeken is 59,2 en de mediaan is 61. De items van het CTAM waar het vaakst niet gescoord op is (n > 14 van de onderzoeken), zijn de items 3, 4, 5, 9 en 10. Opvallend is item 10, dit gaat over de verificatie van de beoordeling van de blinde beoordelaars. Dit item is door geen enkel onderzoek beantwoordt. Slechts 3 onderzoeken beschreven adequaat de methodes van de blinde beoordelaars (Carlbring et al., 2013; Gortner et al., 1996; Reynolds et al., 2011), en in 5 studies is het proces van allocatie onafhankelijk van het onderzoeksteam uitgevoerd
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
9
(Carlbring et al., 2013; Dimidjian et al., 2006; Moradveisi et al., 2013; Moss et al., 2012; Reynolds et al., 2011) De items van de criteria waar alle 25 artikelen positief op scoorden, waren items 7 en 12. Alle artikelen gebruikten gestandaardiseerde testen (item 7), en gebruikten een passende analyse bij het onderzoeksdesign en de type uitkomsten (item 12).
! Onderzoeksuitkomsten Behavioral activation is bij 24 verschillende onderzoeken aangetoond dat het een effect heeft in het verminderen van depressie. In totaal vonden 9 onderzoeken een significant effect van behavioral activation op depressie. In 14 onderzoeken is voorts gebleken dat behavioral activation significant beter scoort dan niet behandelen of een andere behandelmethode (Cognitieve therapie, antidepressiva, informatieondersteuning, probleemoplossende therapie of ondersteunende psychotherapie). Bij 5 onderzoeken is behavioral activation net zo effectief gebleken tegen depressie als een andere behandelvorm (antidepressiva, cognitieve therapie en probleemoplossende therapie). In slechts 1 onderzoek is aangetoond dat er geen significant effect is van behavioral activation op depressiviteit direct na de behandeling (McNamara & Horan, 1986). Voor verdere analyse van de resultaten is gekozen om een selectie te maken van onderzoeken met een minimale CTAM-score van 70. In totaal zijn er 11 onderzoeken die hiervoor in aanmerking komen. Ook al deze methodologisch betere onderzoeken kwamen tot de conclusie dat behavioral activation minstens net zo effectief is als cognitieve therapie, probleemoplossende therapie, informatieondersteuning, antidepressiva of behandeling als gewoonlijk om depressie te bestrijden.
! Discussie Depressie is een complexe en heterogene stoornis die verklaard kan worden vanuit een dynamiek aan psychologische, biologische en sociale factoren. Behavioral activation concentreert zich op de gedragsmatige en sociale factoren die een depressie in stand kunnen houden. Van de 25
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
10
geanalyseerde onderzoeken, zijn er 24 tot de conclusie gekomen dat behavioral activation een significant effect heeft op de bestrijding van depressie en minstens net zo goed depressie behandeld als cognitieve therapie, antidepressiva, informatieondersteuning, probleemoplossende therapie of ondersteunende psychotherapie. Op basis van deze literatuurstudie kan er dus geconcludeerd worden dat behavioral activation een significante verbetering veroorzaakt in het behandelen van depressie. In de inleiding is besproken dat antidepressiva de standaardbehandeling zijn bij een depressie (American Psychiatric Association, 2000). In dit onderzoek is aangetoond dat behavioral activation net zo effectief is als antidepressiva (Dimidjian et al., 2006) of zelfs effectiever bij een follow-up van 22 weken (Moradveisi et al., 2013) of van 2 jaar (Dobson et al., 2008).
! Methodologische beperkingen Het is niet ondenkbaar dat publicatiebias invloed heeft gehad op de samenstelling van de resultaten van de geselecteerde wetenschappelijke literatuur. In een studie van Eatsterbrook, Berlin, Gopalan en Matthews (1991) is aangetoond dat studies met een significant effect vaker worden aangeboden voor publicatie, en ook vaker gepubliceerd worden in gerenommeerde tijdschriften in vergelijking met studies zonder een significante resultaat. Dit houdt in dat studies met een positief resultaat meer aandacht krijgen en vaker geselecteerd worden voor systematische reviews. Verder is er een kans dat relevante literatuur niet gesignaleerd werd op basis van de gekozen online databanken en gebruikte zoektermen. Het beoordelen van de kwaliteit van de onderzoeken is geschied met behulp van de Clinical Trials Assessment Measure (CTAM). Omdat deze literatuurstudie een individueel onderzoek is, is het toepassen van het CTAM door één persoon gebeurt. Dit kan een nadelige effect hebben op de objectiviteit en betrouwbaarheid bij de kwaliteitsbeoordeling van de onderzoeken. Verder biedt een onderdeel van items 14 en 9, namelijk ” Is de behandeling adequaat beschreven” en ”Zijn de methodes van de blinde beoordelaars adequaat beschreven”, ruimte voor interpretatie en willekeur.
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
11
Dit heeft vooral te maken met het containerbegrip ”adequaat”. Het CTAM biedt tevens geen grensscore om een onderscheid te maken tussen artikelen van ”goede” en ”slechte” methodologische kwaliteit. De doelgroep van deze literatuurstudie zijn de volwassenen met een depressie. De meerderheid van de onderzoeken (n=20) gebruikte midvolwassenen als steekproef. Vanwege de ongelijke verdeling (slechts 5 van de onderzoeken richt zich op bejaarden of jongvolwassen) kunnen de resultaten niet representatief zijn voor de gehele volwassenheid. Ten slotte wordt in het meerendeel van de onderzoeken de effectiviteit van behavioral activation vertaald in statische significantie (n = 19). Het effect kan statisch significant zijn, maar toch zo klein, dat het klinisch niet relevant is . In slechts 6 studies wordt er, naast de statische significantie, gerapporteerd over de klinische significantie. Rapportage over klinische significantie gebeurt in een te klein deel van de studies om een betrouwbare uitspraak te kunnen doen over de klinische relevantie van het effect van behavioral activation.
! Aanbevelingen voor vervolgonderzoek Meer vergelijkingen tussen behavioral activation, antidepressiva en een placebo-groep zijn nodig om een betrouwbaardere uitspraak te kunnen doen over de effectiviteit van behavioral activation in vergelijking met de standaardbehandeling in de vorm van antidepressiva. In toekomstige literatuuronderzoeken is het nodig om meer studies te betrekken die de klinische significantie van behavioral activation rapporteren. Het betrekken van de klinische significantie in onderzoeken maakt duidelijk of het statistisch significante effect ook daadwerkelijk klinisch relevant is. Verder is vanuit klinische perspectief het lange termijneffect van een behandeling relevant. In totaal zijn er 6 artikelen opgenomen in deze studie met een follow-up van minimaal 1 jaar. De meerderheid van de opgenomen studies in deze literatuuronderzoek richt zich dus slechts op de korte termijneffect. Mazzucchelli, Kane en Rees (2009) rapporteerden in hun literatuurstudie
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
12
betreffende behavioral activation eveneens een tekort aan studies die de behandeleffecten langer dan drie maanden onderzochten. Verdere onderzoek is daarom nodig om de lange termijneffecten van behavioral therapy goed in kaart . Conclusie Onderzoek van de afgelopen 30 jaar heeft uitgewezen dat behavioral activation een gevestigde behandelmethode is voor depressie. Verschillende varianten van behavioral activation, zoals groepsgewijs, een op een, via het internet of in de vorm van bibliotherapie, hebben uitgewezen dat het een effectieve therapievorm is om depressie te bestrijden bij volwassenen. Verdere onderzoek, zoals longitudinale onderzoeken, naar de lange termijn is nog nodig om te bepalen of de effecten gehandhaafd blijven na verloop van tijd.
! ! ! ! ! !
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
13
Referenties Addis, M. E., & Jacobson, N. S. (1996). Reasons for depression and the process and outcome of cognitive-behavioral psychotherapies. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64 (6), 1417-1424. doi:0022-006X/96/S3.00 American Psychiatric Association (2010). Practice guideline for the treatment of patients with major depressive disorder (3rd ed.). Retrieved from http://psychiatryonline.org/data/Books/prac/ PG_Depression3rdEd.pdf Blazer, D. G. (2002). Self-efficacy and depression in late life: A primary prevention proposal. Aging & Mental Health, 6 (4), 315-324. doi:10.1080/ 1360786021000006938 Butler, A. C., Chapman, J. E., Forman, E. M., & Beck, A. T. (2006). The empirical status of cognitive-behavioral therapy: A review of meta-analyses. Clinical psychology review, 26 (1), 17-31. doi:10.1016/j.cpr.2005.07.003 Carlbring, P., Hagglund, M., Luthstrom, A., Dahlin, M., Kadowaki, A., Vernmark, K., & Andersson, G. (2013). Internet-based behavioral activation and acceptance-based treatment for depression: A randomized controlled trial. Journal of Affective Disordorder, 148 (2-3), 331-337. doi:10.1016/j.jad.2012.12.020 Chachamovich, E., Fleck, M., Laidlaw, K., & Power, M. (2008). Impact of major depression and subsyndromal symptoms on quality of life and attitudes toward aging in an international sample of older adults. The Gerontologist, 48 (5), 593-602. Retrieved from http://gerontologist.oxfordjournals.org/content/48/5/593.short
! !
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
14
Coffman, S. J., Martell, C. R., Gallop, R., Dimidjian, S., & Hollon, S. D. (2007). Extreme nonresponse in cognitive therapy: Can behavioral activation succeed where cognitive therapy fails? Journal of Consulting and Clinical Psychology, 75 (4), 531-541. doi:10.1037/ 0022-006X.75.4.531 Dichter, G. S., Felder, J. N., & Smoski, M. J. (2010). The effects of brief behavioral activation therapy for depression on cognitive control in affective contexts: An fMRI investigation. Journal of Affective Disordorder, 126 (1-2), 236-244. doi:10.1016/ j.jad.2010.03.022 Dimidjian, S., Hollon, S. D., Dobson, K. S., Schmaling, K. B., Kohlenberg, R. J., Addis, M. E., . . . Jacobson, N. S. (2006). Randomized trial of behavioral activation, cognitive therapy, and antidepressant medication in the acute treatment of adults with major depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 74 (4), 658-670. doi:10.1037/0022-006X.74.4.658 Dobson, K. S., Hollon, S. D., Dimidjian, S., Schmaling, K. B., Kohlenberg, R. J., Gallop, R. J., . . . Jacobson, N. S. (2008). Randomized trial of behavioral activation, cognitive therapy, and antidepressant medication in the prevention of relapse and recurrence in major depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 76 (3), 468-477. doi:10.1037/ 0022-006X.76.3.468 Easterbrook, P. J., Berlin, J. A., Gopalan, R., & Matthews, D. R. (1991). Publication bias in clinical research. The Lancet, 337 (8746), 867-872. doi:10.1016/0140-6736 (91)90201-Y Gawrysiak, M., Nicholas, C., & Hopko, D. R. (2009). Behavioral activation for moderately depressed university students: Randomized controlled trial. Journal of Counseling Psychology, 56 (3), 468-475. doi:10.1037/a0016383
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
15
Gortner, E. T., Gollan, J. K., Jacobson, N. S., & Dobson, K. S. (1998). Cognitive-behavioral treatment for depression: Relapse prevention. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 66 (2), 377-384. doi:0022-006X/98/S3.00 Hirschfeld, R. M. A., & Schatzberg, A. F. (1994). Long-term management of depression. The American Journal of Medicine, 97 (6), S33-S38. doi:10.1016/0002-9343(94) 90361-1 Hopko, D. R., Lejuez, C. W., Lepage, J. P., Hopko, S. D., & McNeil, D. W. (2003). A brief behavioral activation treatment for depression: A randomized pilot trial within an inpatient psychiatric hospital. Behavior Modification, 27(4), 458-469. doi:10.1177/ 0145445503255489 Hopko, D. R., Robertson, S. M. C., & Carvalho, J. P. (2009). Sudden gains in depressed cancer patients treated with behavioral activation therapy. Behavioral Therapy, 40, 346-356. Retrieved from http://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0005789408000774 Hopko, D. R., Armento, M. E., Robertson, S. M., Ryba, M. M., Carvalho, J. P., Colman, L. K., . . . Lejuez, C. W. (2011). Brief behavioral activation and problem-solving therapy for depressed breast cancer patients: Randomized trial. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 79 (6), 834-849. doi:10.1037/a0025450 Hopko, D. R., Funderburk, J. S., Shorey, R. C., McIndoo, C. C., Ryba, M. M., File, A. A., . . . Vitulano, M. (2013). Behavioral activation and problem-solving therapy for depressed breast cancer patients: Preliminary support for decreased suicidal ideation. Behavior Modification, 37 (6), 747-767. doi:10.1177/0145445513501512 Hunnicutt-Ferguson, K., Hoxha, D., & Gollan, J. (2012). Exploring sudden gains in behavioral activation therapy for major depressive disorder. Behavior Research and Therapy, 50 (3), 223-230. doi:10.1016/j.brat.2012.01.005
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
16
Jacobson, N. S., Dobson, K. S., Truax, P. A., Addis, M. E., Koerner, K., Gollan, J. K., . . . Prince, S. E. (1996). A component analysis of cognitive-behavioral treatment for depression. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 64 (2). doi:0022-Q06X/96/S3.00 Kessler, R. C., Chiu, W. T., Demler, O., & Walters, E. E. (2005). Prevalence, severity, and comorbidity of 12-Month DSM-IV disorders in the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62. Retrieved from http://archpsyc.jamanetwork.com/ article.aspx?articleid=208671> MacPherson, L., Tull, M. T., Matusiewicz, A. K., Rodman, S., Strong, D. R., Kahler, C. W., . . . Lejuez, C. W. (2010). Randomized controlled trial of behavioral activation smoking cessation treatment for smokers with elevated depressive symptoms. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 78 (1), 55-61. doi:10.1037/a0017939 Marcus, M., Yasamy, M. T., Ommeren, M. v., Chisholm, D., & Saxena, S. (2012). Depression: A global public health concern. WHO Department of Mental Health and Substance Abuse. Retrieved from http://www.who.int/mental_health/management/depression/who_ paper_depression_wfmh_2012.pdf Mazzucchelli, T., Kane, R., & Rees, C. (2009). Behavioral activation treatments for depression in adults: A meta-analysis and review. Clinical Psychology: Science and Practice, 16 (4), 383-411. doi:10.1111/j.1468-2850.2009.01178.x McNamara, K., & Horan, J. J. (1986). Experimental construct validity in the evaluation of cognitive and behavioral treatments for depression. Journal of Counseling Psychology, 33 (1), 23-30. doi:0022-0167/86/S00.75
! ! !
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
17
Moore, R. C., Chattillion, E. A., Ceglowski, J., Ho, J., von Kanel, R., Mills, P. J., . . . Mausbach, B. T. (2013). A randomized clinical trial of Behavioral Activation (BA) therapy for improving psychological and physical health in dementia caregivers: Results of the Pleasant Events Program (PEP). Behavior Research Therapy, 51 (10), 623-632. doi:10.1016/ j.brat.2013.07.005 Moradveisi, L., Huibers, M. J., Renner, F., Arasteh, M., & Arntz, A. (2013). Behavioural activation v. antidepressant medication for treating depression in Iran: Randomised trial. The British Journal of Psychiatry, 202 (3), 204-211. doi:10.1192/bjp.bp.112.113696 Moss, K., Scogin, F., Di Napoli, E., & Presnell, A. (2012). A self-help behavioral activation treatment for geriatric depressive symptoms. Aging & Mental Health, 16 (5), 625-635. doi:10.1080/13607863.2011.651435 O'Mahen, H. A., Woodford, J., McGinley, J., Warren, F. C., Richards, D. A., Lynch, T. R., & Taylor, R. S. (2013). Internet-based behavioral activation--treatment for postnatal depression (Netmums): A randomized controlled trial. Journal of Affective Disorders, 150 (3), 814-822. doi:10.1016/j.jad.2013.03.005 Pagoto, S., Bodenlos, J. S., Schneider, K. L., Olendzki, B., Spates, C. R., & Ma, Y. (2008). Initial investigation of behavioral activation therapy for co-morbid major depressive disorder and obesity. Psychotherapy Theory, Research, Practice, Training, 45 (3), 410-415. doi:10.1037/a0013313 Reynolds, C. F., & Kupfer, D. J. (1999). Depression and Aging: A Look to the Future. Mental Health & Aging, 50 (9), 1167-1172. Retrieved from http://journals.psychiatryonline.org/ article.aspx?articleid=83340
! ! !
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
18
Reynolds, E. K., Macpherson, L., Tull, M. T., Baruch, D. E., & Lejuez, C. W. (2011). Integration of the brief behavioral activation treatment for depression (BATD) into a college orientation program: Depression and alcohol outcomes. Journal of Counseling Psychology, 58 (4), 555-564. doi:10.1037/a0024634 Schatzberg, A. F. (1997). Treatment of severe depression with the selective serotonin reuptake inhibitors. Depression and Anxiety, 4 (4), 182-189. doi:10.1002 (SICI)1520-6394(1996) 4:4<182::AID-DA4>3.0.CO;2-H Snarski, M., Scogin, F., DiNapoli, E., Presnell, A., McAlpine, J., & Marcinak, J. (2011). The effects of behavioral activation therapy with inpatient geriatric psychiatry patients. Behavior Therapy, 42 (1), 100-108. doi:10.1016/j.beth.2010.05.001 Spates, C. R., Kalata, A. H., Ozeki, S., Stanton, C. E., & Peters, S. (2013). Initial open trial of a computerized behavioral activation treatment for depression. Behavior Modification, 37 (3), 259-297. doi:10.1177/0145445512455051 Tarrier, N., & Wykes, T. (2004). Is there evidence that cognitive behaviour therapy is an effective treatment for schizophrenia? A cautious or cautionary tale? Behavior Research and Therapy, 42, 1377-1401. doi:10.1016/j.brat.2004.06.020
!
Venturini, F., Sung, J. C. Y., Nichol, M. B., & Sellner, J. C. (1999). Utilization patterns of antidepressant medications in a patient population served by a primary care medical group. Journal of Managed Care Pharmacy, 5 (3), 243-249. Retrieved form http://www.amcp.org/data/jmcp/research_v3_243-249.pdf Wang, P. S., Lane, M., Olfson, M., Pincus, H. A., Wells, K. B., & Kessler, R. C. (2005). Twelvemonth use of mental health services in the United States: Results from the national comorbidity survey replication. Archives of General Psychiatry, 62, 629-640. doi:10.1001/archpsyc.62.6.629
Effectiviteit BA in geval van depressiviteit bij volwassenen
19
Wilson, P. H., Goldin, J. C., & Charbonneau-Powis, M. (1983). Comparative efficacy of behavioral and cognitive treatments of depression. Cognitive Therapy and Research, 7 (2), 111-124. Retrieved from http://download.springer.com/static/pdf/59/art%253A10.1007%252 FBF01173502. pdf?auth66=1403561675_732d0eea92b111e800de4e6120708817&ext=.pdf
!
Tabel 1: ! Beschrijving van de 25 studies!
!
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Addis et al. (1996)
Mixed design
Conditie 1: 20 sessies (duur Behavioral sessie en periode activation! onbekend) Conditie 2: Cognitieve therapie!
!
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
98 volwassenen met zware depressie
BDI, HRSD, RFD & SCID
ANOVA, ANCOVA &! Hierarchical Multiple Regression, independent ! t-test!
1: Verwachte nut therapie verhoogt effectiviteit BA (p=0,01), niet bij CT (p=0,10)! 2: Verhoogde RFD-score verhoogt naleving BA ! (p<0,05), verminderde naleving CT (p< 0,01)! 3: Existentiële redenen voor depressie zorgen minder effect van BA en verbeterde effect CT (p=0,05)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 3 maanden
80 volwassenen met depressie
MADR-S, BDI-II & QOLI
Independent ttest, chi-square test, ANCOVA, Paired-samples t-test,
BA: statisch significant (p<0,01) & klinisch significant! (p=0,016)! Klinische significantie: ! BDI-score < 10 bij 25% ! BA- groep & 5% controlegroep! BA groep significant beter dan controlegroep (p<0,001)! Geen verdere verbeteringen bij follow-up (ps>0,10)!
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling!
88 volwassenen met zware depressie en niet gevoelig voor cognitieve therapie
SCID-I, SCID-II, BDI-II, HRSD, Patient difficulty, CSPRS, CTS, WAI,
Stepwise logistic regression, ROC curves, ttest
CT deed het slechter bij patiënten die het meest ongevoelige zijn voor CT en met BDI-II score >20, dan BA (p<0,0001)
Therapievorm:! individueel
Carlbring et al. (2013)
Mixed design
Conditie 1: 8 sessies van 15 Behavioral minuten in 8 weken activation & Acceptance and commitment therapy! Conditie 2: Controlegroep (geen behandeling)!
!
Therapievorm: individueel Coffman et al. (2007)
Mixed design
Conditie 1: 24 sessies van 50 Cognitieve therapie! minuten in 16 Conditie 2: weken Behavioral activation!
!
Therapievorm:! individueel
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Dichter et al. (2010)
Mixed design
Conditie 1: Volwassenen met zware depressie! Conditie 2: Volwassenen zonder depressie!
15 sessies in 14 weken (duur individuele sessie onbekend)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling!
27 volwassenen
SCID, HAM-D, NAART, BDI
repeated measure MANOVA, twotailed withingroup t-test
BA significant op HAM-D & BDI (p<0,0001)
Conditie 1: 24 sessies van 50 Antidepressiva! minuten in 16 Conditie 2: Placebo weken pil! Conditie 3: Cognitieve therapie! Conditie 4: Behavioral activation!
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
241 volwassenen met zware depressie
BDI-II, HRSD, SCID-I, CTS & CSPRS
ANOVA, HLM, CMH-test
BA: meer wekelijkse voortgang op BDI-II en HRSD dan CT (beide p<0,0001).! BA: net zoveel wekelijkse voortgang op BDI-II & HRSD als antidepressiva ! (beide p=0,96)!
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 1 en 2 jaar
188 volwassenen met zware depressie
BDI-II, HRSD, LIFE & PSRs
ANOVA, Chisquare analysis, Fisher’s exact test, log-rank test, Cox regression
BA significant op depressie! (p=0,037)! Follow-up 2 jaar: CT & BA verminderde terugkeer van depressie met 63% t.o.v. antidepressiva
!
Therapievorm: individueel Dimidjian et al. (2006)
Mixed design
!
Therapievorm: individueel Dobson et al. (2008)
Mixed design
Conditie 1: 24 sessies van 50 Antidepressiva/ minuten in 16 placebo pil! weken Conditie 2: Cognitieve therapie! Conditie 3: Behavioral activation!
!
Therapievorm: individueel
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Gawrysiak et al. (2009)
Mixed design
Conditie 1: BA! 1 sessie van 90 Conditie 2: minuten Controlegroep (geen behandeling)!
!
Therapievorm: Indiviudeel Gortner et al. (1998)
Mixed design
Conditie 1: Cognitieve gedragstherapie! Conditie 2: Behavioral activation! Conditie 3: Behavioral activation met automatische gedachte wijziging!
20 sessies in 16 weken (duur individuele sessie onbekend)
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 2 weken
30 1e jaars psychologiestudenten met een milde depressie
BDI-II, rANOVA, EROS, BAI Cohen d & MSPSS statistic, , independent ttest
13 v/d 14 in BA-groep klinische verbetering op BDI-II t.o.v ! 5 v/d16 in controlegroep.! Significante groep x tijd interactie op BDI-II (p<0,01)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 6, 12, 18 en 24 maanden
151 volwassenen met zware depressie
BDI, HRSD Contigency SCID & table analysis, LIFE-II ANOVA, ANCOVA, Kaplan-Meier product-limit
50% tot 60% deelnemers geneest van depressie, onafhankelijk van conditie.! Na 2 jaar: 35% BA deelnemers depressieve herval t.o.v. 47% CT deelnemers.! BA & CT even effectief op basis van meting na behandeling & follow-up
25 volwassenen met zware depressie
BDI, Master activity log & Behavioral checkout.
BA zorgde significant meer vermindering op BDI-score dan SP ! (p<0,05; d=0,73)!
!
Therapievorm: Individueel Hopko et al. (2003)
Mixed design
Conditie 1: Behavioral activation! Conditie 2: Controlegroep (Ondersteunende psychotherapie)!
!
Therapievorm: Individueel
6 sessies van 20 Vóór minuten in 14 dagen behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
Chi-square analysis, oneway ANOVA, Cohen d statistic
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Hopko et al. (2009)
Pre-post
Behavioral activation!
9 sessies van 60 Vóór minuten in 9 weken ! behandeling.! Na behandeling! Follow-up: 3 maanden!
!
Therapievorm: Individueel
Hopko et al (2011)
Mixed design
Conditie 1: 8 sessies van 60 Behavioral minuten (duur activation ! periode onbekend) Conditie 2: Problem solving therapy!
!
Therapievorm: Individueel Hopko et al. (2013)
Mixed design
Conditie 1: 8 sessies van 60 Behavioral minuten in 8 weken activation ! Conditie 2: Problem solving therapy!
!
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
26 kankerpatiënten met zware depressie
ADIS-IV, Chi-square HRSD, analysis, OneBDI-II, BAI, way ANCOVA, SF-36 & MSPSS
BA zorgde voor een gemiddelde afname van 15,8 punten op BDI-II en 13,1 punten op HRSD.! Personen met „sudden gain” scoorden significant lager op BDI-II (p<0,01) en HRSD (p<0,01) dan personen zonder „sudden gain”
Vóór behandeling.! Tijdens behandelin! Na behandeling! Follow-up: 3, 6, 9 en 12 maanden! Poststudie: 3 maanden
80 volwassen vrouwen met borstkanker & zware depressie
BDI-II, HRSD, HANDS, ADIS-IV, EROS, BAI, QOLI, SF-36, MSPSS, CSQ
Split-plot ANOVA, Cohen’s d statistic, Fisher exact test, chisquare analyses, HLM, RCI
PST & BA : Significante prepost verbetering op BDI-II & HRSD! PST & BA :Geen verschil in klinische significantie in afname HRSD (p=0,19) & BDIII (p=0,29) !
Vóór behandeling! Follow-up: 3, 6, 9 en 12 maanden! Follow-up: 3, 6, 9 en 12 maanden
80 volwassenen met zware depressie & borstkanker
HRSD, BDI-II, & CES-D
GEE, ChiBA: hoofdeffect tijd op HRSD square analysis zelfmoorditem (p=0,02), niet op HRSD zelfmoorditem (p=0,08)! PST: hoofdeffect tijd op BDI-II zelfmoorditem (p=0,003) & HRSD zelfmoorditem (p=0,03)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
42 volwassenen met zware depressie
SCID, QIDS-SR, QIDS-C, DAS & BATS
Chi-square analysis, Oneway ANOVA, one-sample ttest, logistic regression analysis, posthoc profile analysis, MANOVA
Therapievorm: Individueel HunnicuttFerguson et al. (2012)
Mixed design
Conditie 1: Personen met „sudden gain” bij BA! Conditie 2: Personen zonder „sudden gain” bij BA!
!
Therapievorm: Individueel
50 minuten per sessie over 16 weken (aantal sessies onbekend)
Statische analyse
Resultaten
Verschil in verandering van QIDS-SR tussen „sudden gain” groep en niet „sudden gain” groep (p <0.01)
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Jacobson ! et al. (1996)
Mixed design
Conditie 1: Behavioral activation! Conditie 2: Behavioral activation + wijziging disfunctionele gedachtes! Conditie 3: Cognitieve therapie!
20 sessies (duur individuele sessie en periode onbekend)
Vóór behandeling! Follow-up: 3, 6, 9 en 12 maanden! Follow-up: 6, 12, 18 en 24 maanden
152 volwassenen met zware depressie
BDI, HRSD, SCID, EASQ, ATQ & PES
Contingency table analyse,! ANCOVA, Oneway ANOVA, MANCOVA, , Chi-square analysis, Paired t-test
BDI-II & HRSD:! Geen significant verschil tussen 3 behandelingen (F(4,252)=1)! Geen significant verschil tussen 3 behandelingen bij follow-up (F(2,132)<1)!
GEE & HLM
Follow-up 22 weken BDI-II: significante lineare effect van tijd (p=0,03)! Interactie-effect conditie & lineare effect tijd (p=0,02), minder depressie bij BA.
!!
!
Therapievorm: Onbekend MacPherson et al. (2010)
Mixed design
Conditie 1: Behavioral activation gepaard met stoppen met roken strategie inclusief nicotine vervangingstherapie! Conditie 2: stoppen met roken strategie inclusief nicotine vervangingstherapie!
!
Therapievorm: Groep
8 sessies van 60 minutes in 8 weken
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 12, 22 weken
68 rokende volwassenen met milde depressie
FTND, BDI-II & EROS
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
McNamara & Horan (1986)
Mixed design
Conditie 1: Cognitieve therapie! Conditie 2: Behavioral activation! Conditie 3: Cognitieve gedragstherapie (combo conditie 1+2)! Conditie 4: Controlegroep!
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Conditie 1, 2 en 4: 8 Vóór sessies van 50 behandeling.! minuten in 8 weken ! Tijdens behandeling! Conditie 3: 10 Na behandeling! sessies van 50 Follow-up: 2 minuten ! maanden! (duur periode sessie onbekend)!
40 personen met een depressie
ATQ, CS, RC exercise, SESS, PES, BS, OESS, BDI & HRSD
Chi-square analysis, One factor ANOVA, MANCOVA, ANCOVA
BDI: Marginaal effect bij followup in het voordeel van CT in vergeleken met BA (p<0,09)
6 sessies van 60 minuten in 6 weken
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 6 weken; 1 jaar
100 familieleden (55+ jaar) die familielid met dementia ondersteunen
CES-D, PANAS, Social support scale & CDR,
Chi-square analysis, Mixed model repeated ANOVA with REML, Cohen’s d statistic, RCI
klinische significantie CESD: ! 6 v/d 51 patienten in IS t.o.v. 16 v/d 49 patienten in PEP met 50% vermindering in depressie. ! Significante verschil PEP & IS na behandeling (p=0,039), maar niet na 1 jaar (p=0,22)
16 sessies in 12 weken! (duur individuele sessie onbekend)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 37 weken!
100 volwassenen met zware depressie
SCID-CT, BDI-II, HRSD, SCID-I & SCID-II
Multilevel analyse, Cohen’s d & r statistic, unstructured covariance structure for repeated measures
BA: meer afname in BDI & HRSD t.o.v. antidepressiva na behandeling & follow-up (beiden p<0,001)
!
!
Therapievorm: Individueel! Moore et al. (2013)
Mixed design
Conditie 1: PEP interventie (vorm van BA)! Conditie 2: Controlegroep (informatie-! ondersteuning/IS)!
!
Therapievorm: Individueel/groep Moradveisi et Mixed al. (2013) design
Conditie 1: Behavioral activation! Conditie 2: Antidepressiva!
!
Therapievorm: Individueel
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Moss et al. (2012)
Mixed design
Conditie 1: 4 sessies van 5-10 Behavioral minuten in 4 weken activation bibliotherapie! Conditie 2: Controle (4 weken vertraagde behandeling behavioral activation bibliotherapie)!
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow up: 1 maand
26 bejaarden met depressie
GDS, TICS-M & HRSD
Independent samples ! t-test, Fisher’s exact probability test, paired sample t-test, one-way ANCOVA, Oneway repeated measures ANOVA, Cohen’s d statistic, Simple linear regression analyse
HRSD: Verschil tussen beide condities (p=0,004, d=1,08), lager in Conditie 1! GDS: Geen verschil beide condities (p=0,89)!
11 sessies van 40 Vóór minuten in 11 weken behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 15 weken
910 vrouwen die afgelopen 12 maanden een kind kregen en last van postnatale depressie
EPDS
Logistic regression, Chi-square analysis
EPDS: Significant meer vrouwen EPS
12 weken (aantal sessies en duur individuele behandeling onbekend)
14 obese volwassenen met depressie
SCID, HDRS, 7DDR & BDI-II,
Repeated measures ANOVA, t-test
BA significant op ! BDI-II (p<0,001) & ! HDRS (p>0,001)! Alle proefpersonen klinische significantie afname depressie (HDRS
!
Therapievorm: Individueel
O’Mahen et al. (2012)
Mixed design
Conditie 1: Behandeling als gewoonlijk + postnatale online behavioral activation! Conditie 2: Behandeling als gewoonlijk!
!
Therapievorm: Individueel Pagoto et al. (2008)
Pre-post
Behavioral activation!
!
Therapievorm: groep/individueel
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
!
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Reynolds et al. (2011)
Mixed design
Conditie 1: 15 sessies van 120 Behavioral minuten in 15 activation weken verbeterde oriëntatie klas! Conditie 2: Controle (gewoonlijke klas)!
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
71 eerstejaars universiteitstudenten
DASS-21 & AUDIT
Independent samples t-test, chi-square analysis, GEE, Cohen’s d statistic
Geen verschil BA & controlegroep op depressie (p=0,11, d=0,32)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling
50 bejaarden met milde tot matige depressie
MMSE & GDS-S,
MANOVA, rANOVA, Carry forward endpoint analysis, exploratory analysis, RCI
BA significant op GDS-S ! (p = 0,03)! GDS-S: Interactie-effect conditie en tijd voor- en middenmeting (p=0,03), geen interactie-effect midden- en nameting (p=0,69)
Vóór behandeling.! Tijdens behandeling! Na behandeling! Follow-up: 1 week; 1, 3 en 6 maanden
15 volwassenen met zware depressie
BDI-II, SCID-I, RHDRS, ATQ, QoLS, ! BADS-AC & Consumer Satisfaction Survey
HLM, ! Cohen’s d analysis, RCI, REML, ITT, Paired t-test
BDI-II: Significant afname follow-up 6 maanden! (p<0,0001, d=-2,17)! RHDRS: Significant afname follow-up 6 maanden ! (p<0,01, d=-0,90)! BADS: significant afname follow-up 6 maanden! (p<0,01, d=1,60)
!
Therapievorm: Groep Snarski et al. (2011)
Mixed design
Conditie 1: Controle 8 sessies van 30 tot (behandeling zoals 60 minuten in 4 gewoonlijk)! weken Conditie 2: Behavioral activation + behandeling zoals gewoonlijk!
!
Therapievorm: Individueel Spates et al. (2013)
Pre-post
Computergeprogrammeerde! Behavioral activation therapie !
!
Therapievorm: Individueel
10 sessies in 10 weken (duur individuele sessie onbekend)
Auteur
Design
Conditie
Duur behandeling
Meetmomenten
Populatie
Gebruikte testen *
Statische analyse
Resultaten
Wilson et al. (1983)
Mixed design
Conditie 1: 8 sessies van 60 Behavioral minuten in 8 weken activation! Conditie 2: Cognitieve therapie! Conditie 3: Controlegroep (vertraagde behandeling)!
Vóór behandeling.! Tijdens behandelin! Na behandeling! Follow-up: 5 maanden
25 volwassenen met een depressie
BDI, Mood ratings, HRS, PES & CS
rANOVA
BDI & HRS: Beide behandelingen scoorden significant beter dan de controlegroep (p<0,01)! Geen significante verschil tussen beide behandelgroepen
! ! 1
Therapievorm: Individueel
* Gestandaardiseerde tests volgens de volgorde in tabel:! BDI & BDI-II = Beck Depression Invento ry; HRDS/HRS/HAM-D = Hamilton Rating Scale for Depression; RFD = Reasons for Depression Questionnaire; SCID = Structured Clinical Interview for the DSM-IIIR; SCID-I = Structured Clinical Interview for DSM–IV Axis I Disorders; SCID-II = Structured Clinical Interview for DSM–IV Axis II Personality Disorders; MADR-S = Montgomery Åsberg Depression Rating Scale; QOLI = Quality in life inventory; CSPRS = Collaborative Study Psychotherapy Rating Scale; CTS = Cognitive Therapy Scale; WAI = Working Alliance Inventory; NAART = North American Adult Reading Test verbal IQ; LIFE & LIFE-II = Longitudinal Interview for Follow-up Evaluation; PSRs = Psychiatric status ratings; EROS = Environmental Reward Observation Scale; BAI = Beck Anxiety Inventory; ! MSPSS = Multidimensional Scale of Perceived Social Support; ADIS-IV = Anxiety Disorders Interview Schedule for DSM-IV; SF-36 = Medical Outcomes Study Short Form; HANDS = Harvard National Depression Screening scale; CSQ = Client Satisfaction Questionnaire. CES-D = Center for Epidemiological Studies of Depression Scale; QIDS-SR = Quick Inventory of Depressive Symptomatology-Self Rated; QIDS-C = Quick Inventory of Depressive Symptomatology-Clinician Rated; DAS = Dysfunctional Attitudes Scale; BATS = Behavioral Activation Treatment Scale; ! EASQ = Expanded Attributional Style Questionnaire; ATQ = Automatic Thoughts Questionnaire; PES = Pleasant Events Schedule; FTND = Fagerström Test for Nicotine Dependence; CS = Cognitive Scale. RC exercise = Recalled cognitions exercise; SESS = Self-Evaluated Social Skills; BS = Behavioral Scale; OESS = Observer-Evaluated Social Skills; PANAS = Positive and Negative Affect Schedule; ! CDR = Clinical Dementia Rating; SCID-CT = Structured Clinical Interview for the DSM-IV-TR; GDS = Geriatric Depression Scale; TICS-M = Telephone Interview for Cognitive Status-Modified; ! EPDS = Edinburgh Postnatal Depression Scale; 7DDR = Seven Day Dietary Recall; DASS-21 = Depression Anxiety Stress Scales; AUDIT = Alcohol Use Disorders Identification Test; ! MMSE = Mini-Mental State Examination; GDS-S = Geriatric Depression Scale–Short Form; RHDRS = Revised Hamilton Depression Rating Scale; QoLS = Quality of Life Scale; ! BADS-AC = Behavioral Activation for Depression Scale–Activation subscale!
! ! ! ! ! !
Tabel 2: ! Resultaten van de methodologische beoordeling volgens het CTAM (Tarrier & Wykes, 2004)!
!
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15 Totaal*
Addis et al. (1996)
2
5
10
0
0
10
6
10
0
0
0
5
0
6
5
59
Carlbring et al. (2013)
0
5
10
3
3
10
6
10
3
0
10
5
10
6
0
81
Coffman et al. (2007)
2
5
10
0
0
0
6
10
0
0
6
5
10
6
5
65
Dichter et al. (2010)
0
0
0
0
0
0
6
0
0
0
10
5
0
0
0
21
Dimidjian et al. (2006)
2
5
10
3
3
10
6
10
0
0
10
5
10
6
5
85
Dobson et al. (2008)
2
5
10
3
0
10
6
10
0
0
10
5
10
3
5
79
Gawrysiak et al. (2009)
2
5
10
3
0
0
6
0
0
0
10
5
10
6
5
62
Gortner et al. (1996)
0
5
10
0
0
10
6
10
3
0
0
5
0
6
0
55
Hopko et al. (2003)
2
0
10
0
0
0
6
0
0
0
6
5
0
6
5
40
Hopko et al. (2009)
2
0
0
0
0
0
6
0
0
0
0
5
10
6
5
34
Hopko et al. (2011)
2
5
10
3
0
10
6
10
0
0
0
5
10
6
5
72
Hopko et al. (2013)
2
5
10
0
0
0
6
0
0
0
0
5
10
6
5
49
Hunnicutt-Ferguson et al. (2012)
2
5
0
0
0
10
6
10
0
0
0
5
0
0
5
43
Jacobson et al. (1996)
2
5
10
3
0
10
6
10
0
0
6
5
10
6
5
78
Macpherson et al. (2010)
0
5
10
0
0
10
6
10
0
0
6
5
10
6
5
73
McNamara & Horan (1986)
0
0
10
0
0
10
6
0
0
0
10
5
0
3
0
44
Moore et al. (2013)
2
5
10
3
0
10
6
10
0
0
6
5
10
6
0
73
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
Moradveisi et al. (2013)
2
5
10
3
3
10
6
10
0
0
6
5
10
3
0
73
Moss et al. (2012)
0
0
10
0
3
10
6
0
0
0
10
5
10
6
0
60
O'Mahen et al (2012)
0
5
10
3
0
10
6
10
0
0
6
5
10
6
0
71
Pagoto et al. (2008)
0
0
0
0
0
0
6
0
0
0
0
5
10
3
0
24
Reynolds et al. (2011)
2
5
10
3
3
10
6
10
3
0
6
5
10
6
0
79
Snarski et al. (2011)
2
5
10
0
0
10
6
10
0
0
6
5
10
3
5
72
Spates et al. (2013)
0
0
0
0
0
10
6
0
0
0
0
5
10
0
0
31
Wilson et al. (1983)
0
0
10
0
0
10
6
10
0
0
10
5
0
6
0
57
* Maximum score = 100!
! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! ! !
15 Totaal*
Tabel 3! The Clinical Trails Assessment Measure (Tarrier & Wykes, 2004)!
Steekproef : 2 vragen (maximaal 10 punten) Vraag 1: Is de steekproef een gemakkelijke sample (2p), geografische cohort (5p) of een zeer selectief sample (0p) Vraag 2: Bevat de steekproef meer dan 27 personen in elke behandelgroep, of gebaseerd op een beschreven en adequate power analyse. Ja (5p)/ nee (0p) Allocatie van de proefpersonen: 3 vragen (maximaal 16 punten) Vraag 3: Is er sprake van een volledig gerandomiseerde allocatie of een minimalisering allocatie van de behandelgroepen. Ja (10p)/ nee (0p) Vraag 4: Is het proces van randomisatie beschreven. Ja (3p)/ nee (0p) Vraag 5: Is het proces van randomisatie onafhankelijk van het onderzoeksteam uitgevoerd. ! Ja (3p)/ nee (0p) Assessment: 5 vragen (maximaal 32 punten) Vraag 6: Zijn de assessments uitgevoerd door onafhankelijke beoordelaars en niet de behandelaars.! Ja (10p)/ nee(0p) Vraag 7: Zijn de gestandaardiseerde assessments gebruikt om symptomen op een gestandaardiseerde manier te meten (6p), of een idiosyncratische assessment van symptomen (3p) Vraag 8: Zijn de assessments uitgevoerd door beoordelaars die blind waren voor de behandelgroep.! Ja (10p/ nee (0p) Vraag 9: Zijn de methodes van de blinde beoordelaars adequaat beschreven. Ja (3p)/ nee (0p) Vraag 10: Zijn de blinde beoordelaars geverifieerd. Ja (3p)/ nee (0p) Controle groep: 1 vraag (maximaal 16 punten) Vraag 11: Behandeling als gewoonlijk is de controlegroep (6p), en/ of een controlegroep dat controleert voor niet-specifieke effecten of andere gevestigde of geloofwaardige behandeling (10p) Analyse : 2 vragen (maximaal 15 punten) Vraag 12: De analyse is passend bij het design en de type uitkomst (5p) Vraag 13: De analyse bevat alle participanten zoals gerandomiseerd (6p), en een adequate onderzoek en behandeling van afgevallen proefpersonen bij de assessment als het de 15% overschrijdt (4p) Actieve behandeling: 2 vragen (maximaal 11 punten) Vraag 14: Is de behandeling adequaat beschreven (3p) en is er gebruik gemaakt van een behandelingsprotocol of handleiding (3p) Vraag 15: Is de naleving van de behandelprotocol of behandelingskwaliteit beoordeeld (5p).
! ! !