Raadsvoorstel p FHE FHE WZ Nr. 2012-085 Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2013-2022
*2012-085* Houten, 11 december 2012
Onderwerp: Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2013 -2022
Beslispunten: 1. Kennis te nemen van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2013 -2022; 2. De gevolgen voor de huisvesting van de fusiescholen De Wegwijzer / De Vlaswiek, HetMozaiëk en Het Gilde/De Haag en groei van VMBO Houtens verder uit te werken; 3. De beleids- en financiële effecten van de mogelijke investeringen van punt 2 te betrekken bij de perspectiefnota 2014; 4. Op basis van de geactualiseerde meerjarenonderhoudsplannen met ingang van 2013 jaarlijks een bedrag van € 186.000, -- ten laste van het begrotingssaldo te brengen ten behoeve van een gemiddelde benodigde dotatie aan de voorziening huisvesting onderwijs van € 400.000, --.
Samenvatting: Met ingang van 1997 is de zorgplicht voor de huisvesting van het primair en voortgezet onderwijs volledig overgedragen va n het Rijk naar de gemeenten. Een belangrijk instrument om de huisvestingstaak gestalte te geven is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs. In het kader van de gemeentelijke zorgplicht voor onderwijshuisvesting en de noodzaak van een lange termijnvisie op de onderwijshuisvesting is het noodzakelijk het vigerende IHP te actualiseren. Daarnaast is het gewenst om een beleidsmatig kader te omschrijven voor huisvesting van de onderwijsvoorzieningen in de gemeente Houten en te informeren over de beschikbare voorzieningen en de omvang van de in de komende jaren noodzakelijke huisvestingsvoorzieningen voor het onderwijs. Daarbij is tevens aandacht te schenken aan het meerjarig onderhoud.
Inleiding: De onderwijswetgeving geeft gemeenten diverse instrumenten om de huisvestingstaak gestalte te geven. Een belangrijk instrument om de huisvestingstaak gestalte te geven is het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs. Het IHP beschrijft en vraagt aandacht voor de veranderende omgeving waarbinnen het onderwijs en de gemeente zich bevinden. Zowel het onderwijs als de gemeente ziet zich geconfronteerd met op enig moment afnemende leerlingaantallen, verouderende gebouwen alsmede verandering in wetgeving die onder m eer invloed heeft op de onderwijshuisvesting.
Beoogd effect: -
In het kader van de gemeentelijke zorgplicht voor onderwijshuisvesting en de noodzaak van een lange termijnvisie het vigerende IHP te actualiseren. Een beleidsmatig kader te omschrijven voor hu isvesting van de onderwijsvoorzieningen in de gemeente Houten Zicht te krijgen op de beschikbare voorzieningen en de omvang van de in de komende jaren noodzakelijke huisvestingsvoorzieningen voor het onderwijs. Zicht te krijgen op het meerjarig onderhoud.
Argumenten: 1.1 De IHP beschrijft de beleidsmatige uitgangspunten voor het vormgeven van de onderwijshuisvesting De kadernota formuleert de kaders en randvoorwaarden binnen het IHP. Daarin worden de beleidsmatige uitgangspunten voor het vormgeven van de huisvesting onderwijs benoemd. In de verordening voorzieningen huisvesting onderwijs zijn de minimumeisen ten aanzien van de zorgplicht voor onderwijshuisvesting opgenomen.
-2De kadernota gaat daarnaast in op het aanvullende gemeentelijk beleid neergelegd in het collegeprogramma 2010-2014, leefbaarheidsagenda, visie brede scholen en het milieubeleidsplan. 1.2 In het IHP worden de ontwikkelingen, knelpunten en oplossingen geformuleerd In de uitvoeringsplannen zijn de ontwikkelingen en knelpunten geïnventariseerd en worden er op grond van de kadernota oplossingen geformuleerd. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen de e erste 4 jaar en de 6 jaar daarna. De eerste 4 jaar is er sprake van een concrete planning. Daarna zijn het richtinggevende afspraken. 1.3 Het IHP sluit aan op de huidige toetsing en beoordeling van huisvestingsvraagstukken Als vanouds vindt bij onderhoudsvra gen een scherpe beoordeling op de noodzaak plaats. Uitgangspunt hierbij is dat de uitvoering “sober en doelmatig” is. 1.4 De schoolbesturen zijn geraadpleegd Elk schoolbestuur is geraadpleegd voor de inventarisatie waarin elk in de gelegenheid is gesteld om te reageren op de verwerking van de gegevens en de resultaten. Hetzij tijdens de spreekuren met elk schoolbestuur apart, hetzij tijdens het op overeenstemming gericht overleg van 9 oktober 2012. 2.1 De komende 4 jaar (2013-2016) zijn aanpassingen in de onderwijshuisvesting te verwachten In de periode 2013-2016 zijn op grond van de ontwikkeling van het leerlingaantal aanpassingen in de onderwijshuisvesting te verwachten. 1. Fusie pc-basisscholen De Wegwijzer/ De Vlaswiek In Houten Noordwest gaan de scholen De Vlaswiek en De W egwijzer een fusie aan. Per augustus 2013 zal de organisatorische fusie plaatsvinden gevolgd door een gebouwelijke fusie. De locatie van De Vlaswiek is door het schoolbestuur gekozen als enige locatie voor pc-onderwijs in Noordwest. Het gebouw van De Wegwijzer komt na fusie en aanpassing van locatie De Vlaswiek vrij en vervalt van rechtswege aan de gemeente. De plannen rondom het afstoten van de naastgelegen sportzaal Den Oord leveren met het afstoten van De Wegwijzer een aanzienlijk vrijkomende locatie op. De voorcalcularische raming voor het realiseren van een modulaire uitbreiding van het schoolgebouw bedraagt ca. € 0,7 mln. incl. 21% BTW. 2. Fusie pc-basisscholen Het Mozaïek-Het Gilde en De Haag In Houten Noordoost gaan de Mozaïek -scholen De Haag en Het Gilde een fusie aan. Per augustus 2013 zal de organisatorische fusie plaatsvinden gevolgd door een gebouwelijke fusie. De locatie van Het Gilde is door het schoolbestuur gekozen als de enige locatie voor pc-onderwijs in Noordoost. Het gebouw van Het Mozaïek De Haag komt na fusie en aanpassing van locatie Het Gilde vrij en vervalt van rechtswege aan de gemeente. De voorcalcularische raming voor het realiseren van een modulaire uitbreiding van het schoolgebouw bedraagt ca. € 0,7 mln. incl. 21% BTW. 3. Groei VMBO Houtens Sinds de realisatie van een lang gewenste VMBO -school in Houten is een grote groep kwetsbare leerlingen verzekerd van onderwijs binnen de gemeentegrenzen. Het VMBO Houtens heeft op dit moment leerlingen in drie van de vier leerjaren. De komende jaren wordt een groei verwacht tot ca. 750 leerlingen, waarna op termijn de school verwacht te stabiliseren op ca. 720 leerlingen. Uitgaande van deze groei van het aantal leerlingen heeft de scho ol met ingang van het schooljaar 2014-2015 recht op uitbreiding van de capaciteit ter grootte van genormeerd 907 m2. De voorcalcularische raming voor het realiseren van een modulaire uitbreiding van het schoolgebouw bedraagt (inclusief grondkosten en eers te inrichting) ca. € 2 mln. incl. 21% BTW.
-34. Gymnastiekaccommodaties Aan de hand van de omvang van de scholen is het wettelijke bepaalde aantal uren gymnastiekonderwijs bepaald. Vanwege de groei van de leerlingen op VMBO Houtens is het tekort aan gymnastiekruimten bepaald op 1½ tot 2 gymzalen. Uitbreiding van sporthal Kruisboog behoort tot de mogelijkheden. Het initiatief van de Handbal Vereniging Houten voor de realisatie van een eigen sportcentrum biedt ook VMBO Houtens de gelegenheid de extra uren gymna stiekonderwijs onder te brengen. Het voorstel om deze realisatie planologisch mogelijk te maken is in de raad van 11 december 2012 behandeld. 3.1 Er is gelegenheid om alternatieven te onderzoeken en genomen beslissingen eventueel te heroverwegen Op grond van de eindrapportage van het onderzoek accommodaties welzijn, educatie en sport Houten Noord heeft de raad op 23 juni 2011 besloten een bestemmingsreserve te creëren voor onderwijshuisvesting Houten -Noord. Ten behoeve van de perspectiefnota 2014 zal ee n voorstel worden voorbereid om de uitbreiding van De Vlaswiek en het Mozaïek het Gilde niet te financieren vanuit de toekomstige grondexploitatie maar ten laste van de meerjarenbegroting. Daarbij de mogelijkheid te schetsen dat een eventuele toekomstige p ositieve grondexploitatie (als opbrengst) bij de meerjarenbegroting valt te betrekken. De lasten behorende bij de investering van de uitbreiding van VMBO Houtens kunnen worden gedekt uit de groei van de algemene uitkering als gevolg van de stijging van het aantal leerlingen. Bij het vraagstuk rondom deze uitbreiding kunnen tevens de realisatie van de handbalhal en het onderzoek naar alternatieve locaties voor de uitbreiding van de school worden betrokken. 4.1 De dotatie aan de voorziening onderhoud huis vesting onderwijs dient te worden aangepast De onderhoudsplannen van de scholen voor primair en (voortgezet) speciaal onderwijs maken deel uit van de uitvoeringsplannen van het IHP. De meerjaren onderhoudsplannen van de schoolgebouwen van het primair en (voortgezet) speciaal onderwijs zijn geactualiseerd. Voor sommige accommodaties is een te lage storting opgenomen. Ook zijn stortingen de afgelopen jaren niet voldoende aangepast aan gestegen kosten (indexering). Tevens is met het oog op de voortschrijdende leeftijd van de gebouwen, de verhoging van onderhoudskosten als gevolg van duurzaamheidsaspecten en de BTW -verhoging de actualisatie opportuun. Ten laste van de onderhoudsvoorziening zijn ook kapitaallasten van onderwijshuisvestingsvoorzieningen gebracht. Door de aanscherping van de landelijke regelgeving (BBV) is dit niet meer toegestaan. Deze lasten en de bijbehorende dekking worden tegelijk met de aanpassing van de voorziening huisvesting onderwijs naar de exploitatiebegrotingbegroting overgeheveld. De actualisatie resulteert in een bedrag van € 186.000, -- ten laste van het begrotingssaldo waardoor de gemiddelde dotatie aan de voorziening huisvesting onderwijs uitkomt op gemiddeld € 400.000, -- per jaar met ingang van 2013.
Participatie: Het IHP is in samenwerking met de betrokken schoolbesturen tot stand gekomen. Via spreekuren en een op overeenstemming gericht overleg is met de schoolbesturen het IHP besproken. De op- en aanmerkingen van de schoolbesturen zijn meegenomen in het voorliggende IHP.
Financiën: Na de eerdere actualisaties van de voorziening voor sport - en welzijnsaccommodaties en de voorziening beheer openbare ruimte is nu het bestedingsplan dat ten grondslag ligt aan de voorziening voor meerjaren onderhoudsplannen voor onderwijsaccommodaties geactualiseerd. Dit heeft geresulteerd in een nadelig structureel financieel effect van € 186.000. In de perspectiefnota en de begroting 2013 is deze ontwikkeling al als onzekerheid geduid.
-4De gemiddelde dotatie aan de voorziening huisvesting o nderwijs komt hiermee vanaf 2013 op gemiddeld € 400.000,-- per jaar. Dit bedrag is tot stand gekomen met inachtneming van de onder 4.1 genoemde oorzaken en na een analyse van de onderhoudskosten in de periode 2013-2022. Het groot onderhoud is daar waar mogelijk uitgesteld en in latere jaren gecorrigeerd. Daarnaast is onderhoud afgesteld en vindt de storting voor nieuwe accommodaties twee jaar later plaats. Door de aanpassing van de storting onstaat een voorziening die in enig jaar voldoende middelen bevat om het verlangde groot onderhoud uit kunnen voeren. De voorziening is nu opgeschoond van kapitaallasten en dus alleen nog beschikbaar voor kosten van groot onderhoud. Zoals uit beslispunt 3 blijkt zijn de financiële effecten van mogelijke (uitbreidings)inve steringen dan ook geen onderdeel van dit raadsvoorstel, maar zijn onderdeel van het bredere afwegingskader bij de perspectiefnota 2014.
Kanttekeningen: 1.1 De gevolgen van de invoering van passend onderwijs zijn niet bekend De ontwikkeling naar passend ond erwijs kan invloed hebben op de huisvestingsbehoefte van scholen. Vooralsnog zijn de effecten niet in te schatten. Wanneer passend onderwijs om aanpassingen in de huisvesting zou vragen en de gemeente hiervoor een verantwoordelijkheid heeft, kunnen bijvoor beeld leegstaande lokalen ingezet worden voor het realiseren van een bepaalde huisvestingsbehoefte. 1.2 De ontwikkeling van de leerlingaantallen dient nauwkeurig te worden gevolgd Met ingang van 2013 vindt in april en oktober overleg plaats met de scholen over de ontwikkeling van de leerlingaantallen en gevolgen voor de huisvesting. Tevens zal jaarlijks de prognose worden geactualiseerd. 4.1 Het onderhoud aan de buitenzijde van de schoolgebouwen wordt mogelijk aan de schoolbesturen overgedragen De verantwoordelijkheid voor onderwijshuisvesting is in het primair onderwijs verdeeld over gemeenten en bevoegde gezagsorganen. In het regeerakkoord “bruggen slaan” wordt gestreefd deze verantwoordelijkheden per 1 januari 2014 over te hevelen en de knelpunt en binnen het stelsel van onderwijshuisvesting in het primair onderwijs te verminderen. De voorwaarden waaronder dit gebeurt zijn nog niet helder. Deze wetswijziging en uitname uit het gemeentefonds staan los van de uitname die per 2015 plaatsvindt. Deze is het gevolg van de constatering dat gemeenten op landelijk niveau per saldo minder uitgeven aan onderwijshuisvesting dan de vergoeding die zij hiervoor ontvangen binnen de algemene uitkering. Deze uitname bedraagt in totaal € 256 mln.
Voortgang: Met de schoolbesturen van het pc-onderwijs en VMBO Houtens zullen uitvoeringsplannen worden opgesteld die een oplossing moeten bieden voor de gevraagde aanpassing in de onderwijshuisvesting. Het overleg met de betrokken instellingen zal in 2013 moeten leiden tot definitieve aanvragen om de noodzakelijke voorzieningen te kunnen realiseren. Hierin zullen de meest actuele gegevens worden meegenomen. De uitkomsten zullen voor besluitvorming aan de raad worden voorgelegd bij de behandeling van de perspectiefnota 2014.
-5-
Evaluatie: De kadernota zal elke vier jaar worden geactualiseerd. Voor de meerjarenuitvoerings plannen geldt een jaarlijkse actualisatie.
Houten, 29 januari 2013 het college van burgemeester en wethouders van de gemeente Houten de secretaris, de burgemeester,
J. W iegel
R.G. Boekhoven
Meegezonden bijlagen bij dit voorstel:
Bijlagen die voor de leden van de raad ter inzage liggen op de gebruikelijke wijze: - Begrotingswijziging - IHP 2013-2022 - Financieel overzicht effecten
PoHo: NTE
-6-
Raadsbesluit
Nr. 2012-085 De raad van de gemeente Houten heeft het voorstel van het college van burgemeester en wethouders d.d. 11 december 2012 nr. BWV12.0574 gelezen en besluit; 1. Kennis te nemen van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs 2013 -2022; 2. De gevolgen voor de huisvesting van de fusiescholen De Wegwijzer / De Vlaswiek, HetMozaiëk en Het Gilde/De Haag en groei van VMBO Houtens verder uit te werken; 3. De beleids- en financiële effecten van de mogelijke investeringen van punt 2 te betrekken bij de perspectiefnota 2014; 4. Op basis van de geactualiseerde meerjarenonderhoudsplannen met ingang van 2013 jaarlijks een bedrag van € 186.000, -- ten laste van het begrotingssaldo te brengen ten behoeve van een gemiddelde benodigde dotatie aan de voorziening huisvesting onderwijs van € 400.000, --.
Dit is besloten in de openbare vergadering van de raad op 29 januari 2013. De raad van de gemeente Houten, de griffier, de voorzitter,
F.E.H.M. Backerra
R.G. Boekhoven
