Onderzoek naar een borstafwijking
PATIËNTENINFORMATIE
Verwijzing door huisarts of via het bevolkingsonderzoek Uw huisarts heeft u verwezen naar de locatie Delfzicht van de Ommelander Ziekenhuis Groep (OZG) in verband met een afwijking in uw borst. Het kan ook zijn dat u via het bevolkingsonderzoek (de bus) het advies gekregen heeft om u verder te laten onderzoeken in het ziekenhuis. In deze folder leest u welke veranderingen in de borst het meest voorkomen en welke onderzoeken plaatsvinden om te kunnen vaststel- len of er al of niet sprake is van borstkanker. De gang van zaken op de locatie Delfzicht van de OZG voor deze onderzoeken wordt ook in deze folder beschreven. Wij adviseren u om tijdens alle bezoeken aan het ziekenhuis een voor u vertrouwd persoon mee te nemen. Veranderingen in de borst De meest voorkomende verandering in de borst is een knobbeltje. Dit is een verdikking die anders aanvoelt dan normaal. Een knobbeltje kan verschillend aanvoelen: soms kogelrond als een knikker, soms niet rond maar wel stugger en harder dan de rest van het borstweefsel. Meestal doet het geen pijn. Andere veranderingen kunnen zijn: een verdikt strengetje naar de tepel deukje of kuiltjes in de huid een sinds kort ingetrokken tepel roodheid, schilfertjes of eczeemachtige uitslag van de tepel vocht uit de tepel (waterig, melkachtig, groen van kleur of bloederig) pijn op de borst waar ook het klierweefsel iets anders aanvoelt een warm aanvoelende en rood verkleurde borst de huid van de borst ziet er uit als sinaasappelschil een zweertje van de huid dat niet geneest. Alleen medisch onderzoek kan uitwijzen of de verandering goed- of kwaadaardig is.
2
• goedaardige gezwellen Goedaardige gezwellen zijn meestal goed begrensd. Ze groeien niet door andere weefsels heen en verspreiden zich niet door het lichaam. Het gezwel kan wel tegen de omliggende weefsels of organen drukken. Het is dan beter om het gezwel te verwijderen. Voorbeelden van goedaardige gezwellen zijn een bindweefselen vetknobbel en een cyste (= een holte gevuld met vocht). Mastopathie is een aandoening waarbij verschillende goedaardige afwijkingen van het borstklierweefsel tegelijk voorkomen. Meestal is hiervan dan sprake in beide borsten. De borsten voelen stevig aan en kunnen heel pijnlijk zijn. Soms gaat dit gepaard met afscheiding uit één of beide tepels (helder, wit, geel of groen van kleur). • kwaadaardige gezwellen Bij een kwaadaardig gezwel dringen de cellen de omliggende weefsels binnen. Cellen van zo’n gezwel kunnen ook losraken en zich verplaatsen naar andere delen van het lichaam. Daar kunnen zich nieuwe gezwellen vormen. Dit zijn uitzaaiingen. De gang van zaken op de OZG - locatie Delfzicht Op de OZG - locatie Delfzicht kunt u binnen vijf werkdagen terecht bij de chirurg en de radioloog, als u door de huisarts wordt doorverwezen in verband met afwijkingen aan de borst. Het streven is om de onderzoeken die nodig zijn om de diagnose te stellen, op een en dezelfde dag uit te voeren. De definitieve uitslag van deze onderzoeken kunt u in maximaal 5 werkdagen verwachten. Uw huisarts wordt ook op deze termijn geïnformeerd over de uitslag van de onderzoeken die bij u gedaan zijn. • de onderzoeken De hierna beschreven onderzoeken kunnen bij u worden gedaan. Het lichamelijk onderzoek, de mammografie en de echografie vinden vrijwel zeker plaats. Daarna volgt mogelijk nog een biopsie. Er wordt een MRI gemaakt als de chirurg of de radioloog een aanvullend onder zoek op de mammografie nodig vinden.
3
- lichamelijk onderzoek door chirurg of verpleegkundig specialist Oncologie De chirurg of de verpleegkundig specialist Oncologie doet lichamelijk onderzoek en zal uw borsten en oksels zorgvuldig bekijken en bevoelen. Ook gaat hij of zij na of er opgezette lymfeklieren zijn in de oksels of in het gebied boven het sleutelbeen. De chirurg of de verpleegkundig specialist Oncologie zal u vervolgens voor verder onderzoek verwijzen naar de afdeling Radiologie. - mammografie Het röntgenonderzoek van de borsten heet mammografie (dit betekent letterlijk tekening van de borst). Om een scherpe foto te kunnen maken, moet de borst zo plat mogelijk zijn. Daarom wordt uw borst tussen twee platen stevig aangedrukt. Dit is meestal pijnlijk, maar is wel draaglijk. Over dit onderzoek is een aparte folder beschikbaar. - echografie Vaak wordt aansluitend aan de mammografie een echografie gedaan. Bij een echografie wordt gebruik gemaakt van geluidsgolven. Door de weerkaatsing (echo) van de geluidsgolven wordt uw borst zichtbaar op het scherm. Om de geluidsgolven op te vangen beweegt de radioloog over uw huid een apparaatje, dat lijkt op een microfoon. Om de signalen zo goed mogelijk te kunnen ontvangen, wordt uw huid van te voren ingesmeerd met een soort gelei. Een echografie is een eenvoudig en pijnloos onderzoek. - echogeleide, stereotactische biopsie of vacuumzuigbiopsie De radioloog kan aan de hand van de bevindingen van de echo besluiten om een echogeleide, stereotactische of vacuumzuigbiopsie uit te voeren. De stereotactische en vacuumzuigbiopsie worden in de meeste gevallen op de OZG locatie Lucas in Winschoten uitgevoerd. Bij een biopsie worden weefselcellen en/of vocht opgezogen met een dunne, holle naald. Het opgezogen materiaal wordt in een laboratorium onder een microscoop onderzocht. Dit geeft 4
duidelijkheid of het goed- of kwaadaardig is. Na vijf werkdagen is de uitslag van het onderzoek bekend. Over deze onderzoeken zijn aparte folders met meer informatie beschikbaar. - aanvullende onderzoeken Wanneer er te weinig zekerheid is over de aard van de afwijking, zal de chirurg altijd verder onderzoek adviseren. Aanvullende onderzoeken kunnen zijn: MRI (zie hiervoor de aparte folder) chirurgische biopsie. Bij een chirurgische biopsie wordt een sneetje in de borst gemaakt en wordt door middel van een holle naald een afwijkend stukje weefsel weggenomen. Dit stukje weefsel wordt in een laboratorium onder een microscoop onderzocht. Het verschilt per situatie of de chirurgische biopsie onder plaatselijke of algehele verdoving plaatsvindt. Na vijf werkdagen is de uitslag van het onderzoek bekend. . vervolgafspraak over de uitslag en de behandeling Na afloop van de mammografie en/of echo en/of biopsie maakt de assistente van de polikliniek Chirurgie een afspraak met u voor een vervolgafspraak met de chirurg of de verpleegkundig specialist Oncologie. Tijdens dit bezoek zal de chirurg of de verpleegkundig specialist Oncologie met u bespreken wat de uitkomst is van de mammografie en/of echo en/of biopsie en met u overleggen welke verdere behandeling nodig is.
5
Vragen Als u vragen heeft over de verschillende onderzoeken, kunt u op werkdagen altijd telefonisch contact opnemen met de locatie Delfzicht: - polikliniek Chirurgie: - afdeling Radiologie:
0596 - 644 534 0596 - 644 221
(bereikbaar tot 16.30 uur).
Ruimte voor het opschrijven van vragen: ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………
6
STROOMDIAGRAM Diagnostiek bij vermoeden van borstkanker
afwijking in de borst
m a x.
mammografie
echografie mamma
5 w e r k d g n
eventueel MRI
echogeleidende, stereo-
tactisch of vacuumzuigbiopsie
(PA) uitslag
goedaardig
onduidelijk
kwaadaardig
m a x. 2
geruststellen
nader onderzoek
operatieve ingreep
w e k e n
controle na 3 maanden
7
Ommelander Ziekenhuis Groep, locatie Delfzicht Jachtlaan 50 - 9934 JD Delfzijl Postbus 30.000 - 9930 RA Delfzijl Telefoon 0596 - 644 444 E-mail:
[email protected] Web: www.ozg.eu
(12.09-023) © OZG, locatie Delfzicht 8
