Tuesday March 23rd 2010
VU/OZW Buildings at De Boelelaan, Amsterdam
Timetable
Programme
08.30
Reception, registration & coffee (in OZW Building, De Boelelaan 1109) & coffee (VU foyer, De Boelelaan 1105) Welcome note by Chazia Mourali, introducing Chris Brink Chris Brink followed by panel discussion Coffee Break 1st Round of workshops Lunch Break 2nd Round of workshops 3rd Round of workshops Closing remarks by Chazia Mourali followed by informal get together & drinks
09.30 - 09.45 09.45 - 10.45 10.45 – 11.15 11.30 - 12.30 12.45 - 13.45 14.00 - 15.00 15.15 - 16.15 16.30 - 17.30
* The conference organizers are entitled to change the programme without prior notice.
Chris Brink: 09.45 am – 10.45 am Professor Chris Brink is Vice-Chancellor of the University of Newcastle upon Tyne since 2007. He is the academic and executive head of the University. Before taking up his position at Newcastle, Professor Brink was Rector and Vice-Chancellor of Stellenbosch University in South Africa, where he led a transformation agenda which attracted national and international attention. Before that, he served as Pro Vice-Chancellor (Research) at the University of Wollongong in Australia. After the first democratic elections in South Africa in 1994 he was involved in the restructuring of University of Cape Town as Coordinator of Strategic Planning.
1st Round of Workshops: 11.30 am – 12.30 pm Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Study success in Europe among 2nd generation migrant students Single session EN OZW Auditorium (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Jens Schneider
TIES is a European project in which the social participation of second generation migrant children in different countries is being investigated. The Institute for Migrant and Ethnic Studies at the University of Amsterdam is the coordinator of this project. The TIES Survey analyses – among other aspects – the educational careers of second generation Turks in eight European countries. The presentation will focus on the immense differences found with regard to the number of children of immigrants in higher education – ranging from less than 10% in Germany to more than one third in France and Sweden. The question is: where do these differences come from: what is the influence of family factors (e.g. the level of education of the parents) and how much of this can be attributed to the educational systems themselves? Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Hoe intercultureel kunnen/moeten leermiddelen zijn? Enkele sessie NL OZW 2A02 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Tom van der Geugten
Deelnemers ontwikkelen inzicht in manieren waarop zij intercultureel onderwijs met leermiddelen kunnen vormgeven, met name bij vakken als geschiedenis en mens en maatschappij. Na een korte inleiding gaan deelnemers in duo’s met enkele voorbeelden van leermiddelen aan de slag. Ze stellen vast in hoeverre deze leermiddelen op zich intercultureel zijn en op welke manier een leraar ze intercultureel kan gebruiken in een klas. Bij de bespreking van de resultaten stellen deelnemers voor zichzelf vast aan welke interculturele doelstellingen zij zelf prioriteit geven, welke eisen zij stellen aan hun leermiddelen en welke rol zij zelf daarbij hebben in een klas. • Tom van der Geugten is educatief auteur en didacticus bij Fontys Lerarenopleiding Tilburg.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Monitoring interventies en studierendement Enkele sessie NL OZW 4B02 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Jeroen Groenewoud (VZ), Wâtte Zijlstra, Anneke Seelen
Studenten met bijvoorbeeld een niet-westerse afkomst, mannen en mbo’ers hebben een verhoogd risico op uitvallen/switchen. Er zijn allerlei interventies ontwikkeld om het studiesucces van deze groepen studenten te verbeteren. Een belangrijke vraag is of deze interventies effect sorteren. Daarom is het monitoren van interventies een belangrijk onderdeel van de studiesuccesprogramma’s die de hogescholen ontwikkelen. Voor het monitoren is allereerst een onderzoeksmodel ontwikkeld rond studiesucces. Want wat bedoelen we precies met studiesucces en hoe willen we dit meten? Het bepalen van de indicatoren is een lastig proces want het gaat niet alleen om propedeuserendementen en uitvalpercentages, maar ook om zaken als binding, motivatie, studiekeuzegedrag en talentontwikkeling, en veronderstelde causale verbanden met de studieprestaties van studenten. • Wâtte Zijlstra is projectleider Monitor Informatieteam Studiesucces bij de Haagse Hogeschool • Anneke Seelen is Beleidsadviseur van de dienst Onderwijs & Kwaliteit bij de Hogeschool Rotterdam Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Wanneer eerstejaars studenten zich welkom voelen. Ondersteuning voor studiesucces. Enkele sessie NL OZW 4B03 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Margo Pluijter (VZ), Jittie Brandsma, Ronald Balgoijen, Anneke Postma, Linda Ruigrok
In de afgelopen periode is duidelijk geworden dat veel studenten, die een havo- of mbo-diploma op zak hebben – en dus toegelaten worden tot een hbo-opleiding - veel meer dan vroeger extra ondersteuning nodig hebben om hun opleiding succesrijk te kunnen starten en af te ronden. De uitval van studenten in de aanvangsfase van de studie is hoog (16% na een jaar). Veel studenten switchen van studie en “proberen” het nogmaals in een andere studierichting. Het propedeuserendement is laag. Een aantal hogescholen heeft projecten ontwikkeld die de aanmelder een gevoel van WELKOM moeten geven en hen binden aan de instelling, dan wel de opleiding. In deze presentatie good practices en de eerste resultaten van onderzoek naar de effectiviteit van deze interventies. • • • • •
Voorzitter: Margo Pluijter Jittie Brandsma en Ronald Balgoijen (Hogeschool Rotterdam) Anneke Postma is coördinator Studiesucces bij de Academie Bestuur, Recht en Veiligheid van de Haagse Hogeschool Linda Ruigrok is coördinator Beschreven Interventies en docent Bestuurskunde en Over heidsmanagement bij de Academie Bestuur, Recht en Veiligheid van de Haagse Hogeschool Margo Pluijter is teamleider Intake en Convenant bij Hogeschool INHolland
Titel / Title Interculturele communicatie Type Enkele sessie NL Plaats / Location OZW 5A09 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Uitvoerder / Presenter Arjan Verdooren, Eva van Ooijen Ga jij binnenkort naar het buitenland? Of ben je laatst naar het buitenland geweest? Wil je meer weten over conversatietechnieken binnen een andere cultuur? Deze workshop van het Koninklijk Instituut voor de Tropen (KIT) zal jouw interculturele communicatievaardigheden verbeteren! Het KIT in Amsterdam is een kennis- en expertisecentrum voor internationale en interculturele samenwerking. • Arjan Verdooren (trainer/consultant KIT) • Eva van Ooijen (trainer/consultant KIT) Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Create your open mind. Cross cultural awareness raising Enkele sessie NL OZW 5A10 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Hans van der Laan, Kim van Nuenen, Wendy Severs
Vooroordelen hebben we allemaal… Maar wat doe je ermee? Tijdens deze workshop laten studenten Kim van Nuenen en Wendy Severs je verrast staan van jezelf! Op een spannende en creatieve manier worden je gevoelens, gedachtes en handelingen blootgegeven… Dit veroorzaakt een kettingreactie, die jou je hele leven bij zal blijven! • • •
Kim van Nuenen (student Pedagogiek) Wendy Severs (student Psychologie) Hans van der Laan (docent De kracht van vele culturen, School of Health, Hogeschool INHolland)
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
In gesprek met Elvira Sweet Enkele sessie NL OZW 5B01 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Elvira Sweet
Elvira Sweet heeft zich als stadsdeelvoorzitter van Amsterdam Zuid-Oost met name ingespannen om vrouwen van allerlei afkomst in de Bijlmer te activeren en te organiseren. Ze zal daar in een korte lezing meer over vertellen. Diversiteit is wat haar betreft de kracht van een gemeenschap maar die kracht moet wel gevonden en benut worden. Vervolgens zal Chazia Mourali het gesprek openen met een publiek interview. Er zal ook ruimte zijn voor een gesprek met de zaal.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Friends for Life? Strengthening social connections among students Single session EN OZW 5B02 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Melvin Tjoe Nij (chair), Özlem Çoban, Menderes Gülseven, Kees Keuken, Geneviève Wolbert, Kristel van den Akker
Participation in a student association is important for students to become socially connected. Student associations not only offer easy access to friendship, companionship and sociability, they also offer educational support, and function as a professional network after graduation. Melvin Tjoe Nij is director of Young Global People (YGP). YGP is a network organization with the aim to stimulate professional skills of multicultural students during their study. Menderes Gülseven (student Finance, INHolland) explains about setting up a student association for students Finance with the purpose to improve the cooperation between students with different ethnic backgrounds. Özlem Çoban (coordination diversity students, Erasmus University Rotterdam) explains about ‘Kaseur’, a cooperation of the multicultural student association of the Erasmus University Rotterdam. Kees Keuken (lecturer Communication, INHolland) and students Geneviève Wolbert and Kristel van den Akker present their website project. They developed a multimedia website with stories and interviews about students Communication in their higher years to show first year students a realistic view of their study program. Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Zo zijn onze manieren? Codes of conduct in onderwijsinstellingen. Over kerstbomen, halfnaakte barmannen en rouwprotocollen. Enkele sessie NL OZW 5B05 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Riekje van Osnabrugge (VZ)
Welke ongeschreven regels (vanzelfzwijgendheden) hebben wij bij INHolland/Vrije Universiteit? Hoe zorg je er als instelling voor dat elke student zich er thuis kan voelen? Kan dat wel? Welke uitstraling heeft je gebouw, welke posters en aankondigingen hang je op, welk beeldmateriaal gebruik je? Welke voorbeelden gebruik je in je colleges, wat veronderstel je bekend bij je studenten? Hoeveel ruimte geef je aan ‘straatcultuur’, zodat nog meer studenten zich op hun opleiding thuis kunnen voelen (of juist niet?). Kun, wil of moet je rekening houden met religieuze feestdagen bij het plannen van werkgroepen en tentamens? Mijd je gevoelige onderwerpen in discussies uit angst anderen te kwetsen of zelf gekwetst te worden? Hoe weet je wat gepast is in geval van overlijden en rouw bij medewerkers/studenten? Zomaar een greep uit de vragen die bij dit rondetafelgesprek aan de orde zouden kunnen komen.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Global Perspectives en Spanish Business Studies. Minors van Hogeschool INHolland Enkele sessie NL OZW 5C08 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Philippa Collin (chair), Karin Bras, Augusto Rodrigues
De minor Global Perspectives richt zich op cultuur met een kleine ‘c’. Het doel is te bedenken hoe het dagelijkse leven op de plaats van bestemming ‘toegankelijk’ gemaakt kan worden voor bezoekers, waardoor de plaatselijke bevolking (de gastheer/vrouw) en de toerist (de gast) in contact kunnen komen. Het traditionele toeristische pakket is nog steeds belangrijk maar het moet uitgebreid worden met attracties die minder gebruikelijk zijn of die zich ‘achter de schermen’ bevinden en die nu buiten het toeristische aanbod vallen. Studenten reizen naar Alexandrië, Istanbul, Ghana en het Indonesische eiland Samosir om te onderzoeken hoe bezoekers het lokale dagelijkse leven mee kunnen maken, culturele diversiteit kunnen ervaren, verhalen van de lokale bevolking kunnen horen en zinvolle ontmoetingen kunnen hebben. • Philippa Collin en Karin Bras (docenten Leisure, Hogeschool INHolland). Tijdens de minor Spanish Business Studies bestuderen studenten met verschillende achtergronden de cultuur en taal van Spanje, Centraal- en Zuid-Amerika. Studenten leren kennis toepassen i.h.k.v. intercultureel management. Duurzaamheid en maatschappelijk verantwoord ondernemen spelen daarbij een belangrijke rol. Studenten van deze minor hebben de stichting Niños de Guatemala opgericht voor een betere toekomst voor de inwoners van Guatemala door middel van educatie en ondernemerschap. Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
De kracht van diversiteit Enkele sessie NL OZW 6A04 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Corine van Egten, Hanna Harthoorn, Ines Orobio de Castro
De School of Social Work Zuid van Hogeschool INHolland heeft E-Quality, kenniscentrum voor emancipatie, gezin en diversiteit in 2008, opdracht gegeven onderzoek te doen naar de factoren die bijdragen aan de instroom en het studiesucces van studenten met diverse achtergronden. Een belangrijke factor is de combinatie van studie en de privésituatie, zoals de verzorging van kinderen of andere familieleden. Maar hoe kan de school daar goed mee omgaan? Een andere factor is de relatie tussen studenten onderling. Beeldvorming over en weer leidt soms tot miscommunicatie en gespannen situaties. En tot slot is de relatie tussen docenten en studenten van belang: hoe kan een docent adequaat reageren op de diversiteit van de studentenpopulatie en welke (interculturele) competenties heeft hij of zij daarbij nodig? In hoeverre weet hij/zij die diversiteit zelfs productief te maken? De centrale vraag in deze sessie is dan ook: Hoe kunnen opleidingen omgaan met de diversiteit van de studentenpopulatie, zodat studenten zich prettig voelen en een succesvolle studieloopbaan hebben? Naast een presentatie over het onderzoek is er veel ruimte voor discussie over hoe om te gaan met diversiteit. • Corine van Egten is senior onderzoeker bij E-Quality • Hanna Harthoorn is onderzoeker bij E-Quality • Ines Orobio de Castro is senior beleidsmedewerker bij E-Quality
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Diversity 2.0. Researching diversity in social network sites, games and the web Single session EN OZW 6B01 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Floris Mueller (chair), David Nieborg, Koen Leurs, Guan Ngo, Geert Lovink
In the on-line ‘2.0’ world diversity may no longer be the issue it used to be in material reality. Do social network sites, online games and the world of internet offer such a wide range of diversities that older power relations and inequalities can be rewritten? Or do we need more radical thinking about the digital world? Against this background the following papers will be presented. Gaming expert David Nieborg will briefly reflect on the issues raised. Lively discussion with all present is expected to follow. • • • • •
Chair: Floris Mueller (Erasmus Universiteit/Forum) Discussant: David Nieborg (UvA) Koen Leurs (Universiteit Utrecht): Online networking sites as spaces of conviviality. Diversity and multiculturalism on Hyves Guan Ngo (INHolland): World of Warcraft. Rewriting diversity, a visual account. Geert Lovink (HvA/UvA): The digital given. Querying naïve belief in Web 2.0
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Categoraal of generiek beleid: een filosofisch-organisatorisch gesprek over de op brengst van verschillende benaderingen. Enkele sessie NL OZW 6B02 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Baukje Prins (VZ), Jacqueline Tanghe, Karen van der Zee, Peter Peeters, Jacqueline Kool
Het ministerie van OC&W heeft de randstedelijke instellingen voor hoger onderwijs aangespoord om het studierendement van niet-westerse allochtone studenten te verbeteren. Op welke wijze zij dat het beste kunnen doen, is aan de instellingen. De vijf hogescholen in de vier grote steden zijn nu twee jaar actief. Zij ontwikkelen en voeren projecten uit die moeten leiden tot een verbeterd studierendement in 2012. Deze projecten maken onderdeel uit van beleid dat diversiteitsbeleid heet, of Sturen op Studiesucces, of managing diversity, of… Maar wat levert het gekozen beleidskader nu op? Zijn de gekozen uitgangspunten effectief, of zijn er ongewenste bijwerkingen? In dit gesprek gaan we in op de dilemma’s, valkuilen, impliciete aannames en onverwachte successen. • • • •
Chair: Baukje Prins is lector Birgerschap en Diversiteit aan de Haagse Hogeschool. Jacqueline Tanghe en Karen van der Zee zijn onderzoekers bij het Institute of Integration and Social Efficacy van de Faculteit Sociale en Gedragswetenschappen, Universiteit van Groningen Peter Peeters is coördinator G5-projecten bij Hogeschool INHolland Jacqueline Kool is theologe en betrokken bij het project Disabilities Studies van ZonMW
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Door het oog van een ander: effecten van voorlichting op instroom en uitstroom aan de Universiteit Twente Enkele sessie NL OZW 6B03 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Abdeloahid Taouil, Achmed Taouil, Redouane Taouil
In 2007 is de Universiteit Twente het project “Stimulering Twents Talent” gestart. Centraal thema was: verbetering van de participatie van allochtonen in het hoger onderwijs en meer studenten met een bi-culturele achtergrond in het hoger onderwijs. Voor dit project heeft Bureau Marotura twee onderzoeken uitgevoerd. In deze sessie presenteren de sprekers de resultaten van twee onderzoeken die zij hebben uitgevoerd in opdracht van de Universiteit Twente: Het eerste onderzoek heeft betrekking op de voorlichtingsactiviteiten van de UT. In hoeverre kan de UT een grotere instroom van studenten met een bi-culturele achtergrond realiseren? Centraal staat de socialenetwerk-benadering. Het tweede onderzoek gaat in op de vraag in hoeverre de UT klaar is voor een grotere toestroom van studenten met een bi-culturele achtergrond. Verdieping van inzicht in de achtergronden van studenten met een bi- culturele achtergrond met betrekking tot de leeromgeving (gestimuleerd, gemotiveerd, prettig/welkom voelen) in het hoger onderwijs is noodzakelijk om en grotere toestroom te kunnen realiseren en te behouden. Hier heeft Bureau Marotura een conceptueel model voor ontwikkeld. Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
De ironie van gelijkheid Enkele sessie NL OZW 6B04 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Lida van den Broek
In Nederland worden we geconfronteerd met een opvallende paradox in de samenleving. Artikel 1 van de grondwet verbiedt discriminatie op iedere grond en toch is discriminatie, o.a. op grond van etniciteit, alledaags. In haar praktijk als organisatieadviseur gespecialiseerd in etnische diversiteit, komt Lida van den Broek deze paradox veelvuldig tegen. Het heeft haar er toe aangezet te onderzoeken hoe deze tegenstrijdigheid kan voortbestaan. Aan de hand van een tiental casestudies en twee experimentele onderzoeken beschrijft zij dat het ideaal van de maatschappelijke gelijkheid in Nederland niet de realiteit is. Sterker nog, zij toont aan dat de ideologie van gelijkheid, de oprechte wens mensen gelijk te behandelen, ironisch genoeg juist ongelijkheid in de hand werkt. De resultaten van haar onderzoek laten zien dat alledaags racisme op de werkvloer in het algemeen niet intentioneel is en niet essentialistisch, maar eerder subtiel en competentie gerelateerd. Dat er sprake is van subtiel racisme wordt veelal ontkend en/of gerechtvaardigd en daarmee onzichtbaar gemaakt. Op de werkvloer lijkt er een stilzwijgende afspraak te bestaan waarin etnische ongelijke behandeling, alledaags racisme, wordt doodgezwegen. Dat doodzwijgen wordt niet alleen gedaan door de etnische meerderheidsgroep, ook de etnische minderheidsgroep komt daar steeds meer van in de greep. De resultaten van haar onderzoek worden in een interactieve bijeenkomst gepresenteerd, waarin de deelnemers aan den lijve de ironie van gelijkheid en de resultaten van haar onderzoek kunnen ervaren. • Lida van den Broek is organisatieantropoloog en directeur van Kantharos (1983) trainings- en adviesbureau, gespecialiseerd in het managen van verschillen. In 2009 promoveerde zij aan de Universiteit van Tilburg op onderzoek naar etnische diversiteit op de werkvloer.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Divers talent ontwikkelen Enkele sessie NL OZW 6B05 (23 mrt 2010 11:30 - 12:30) Sabine Severiens (VZ), Nelly van der Geest, Rob Andeweg
Het aandeel allochtonen in de studentenpopulatie groeit, zeker in de Randstad. Toch lijkt er veel talent verspild te worden: jongeren die niet op het juiste niveau instromen in het onderwijs, die verkeerd kiezen of die vroegtijdig afhaken. Traditionele ondersteuning is niet altijd voldoende om talent te behouden . Sterker, het begrip talent moet wellicht heroverwogen worden: Wanneer spreek je van talent? Wie heeft talent? En hoe ondersteunen we de ontplooiing daarvan? • • •
Nelly van der Geest, directeur van het Centrum Interculturele Studies aan de Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, ontwikkelde ism Mira Media een traject dat heeft bijgedragen aan kennisontwikkeling en netwerkvorming op gebied van talentontwikkeling van jong en divers talent in het culturele veld. In dit traject ligt de focus op de relatie met informele talentontwikkelingsorganisaties en meer gevestigde structuren en op de professionalisering van het talentontwikkelingsveld. Rob Andeweg is projectleider BOOT bij de Hogeschool van Amsterdam. Binnen BOOT dragen HvA en UvA bij aan het op lossen van problemen en het bieden van kansen aan de zgn. Vogelaarwijken en hun bewoners. Talentontwikkeling is het centrale concept binnen BOOT, talentontwikkeling wordt omschreven als alle activiteiten gericht op bevorderen van succesvolle school-, studie- en maatschappelijke loopbanen van jongeren tussen 10 en 25 jaar. Sabine Severiens is hoogleraar Educatie bij het RISBO/Erasmus Universiteit Rotterdam
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Academische werkplaatsen. Diversiteit in jeugdbeleid: over empowerment en ownership Dubbele sessie NL OZW 6C03 (23 mrt 2010 11:30 - 13:30) Pauline Naber, Guido Walraven
Het bereik van preventieve voorzieningen voor jeugdbeleid onder migrantenjeugd en hun ouders laat te wensen over. Veelal worden ze (te) laat bereikt, waardoor de geboden hulp ingrijpender en duurder is dan bij vroegtijdige steun en hulp dichtbij huis. Minister Rouvoet heeft via ZonMw meerdere initiatieven genomen om daarin verandering te brengen. Een van die initiatieven is het instellen van Academische Werkplaatsen Diversiteit in het Jeugdbeleid. Meerdere partijen zoeken hierin gezamenlijk naar voorbeelden die de ontwikkelingskansen van migrantenjeugd stimuleren, bijvoorbeeld door ouders actief bij de school van hun kinderen te betrekken en samen opvoedingskwesties aan te pakken. Of door bestaande interventies op het gebied van opvoeding van jongeren en begeleiding van ouders geschikt te maken voor migranten. De metafoor van de ‘werkplaats’ verwijst naar het samen bouwen aan werkzame oplossingen. Dat gebeurt door de kennis en ervaring van professionals uit onderzoek, beleid en praktijk met elkaar te verbinden. Praktijkprofessionals weten welke aanpak het beste perspectief biedt, onderzoekers (van onderzoeksinstituten, universiteiten, hogescholen) helpen dergelijke programma’s te onderbouwen, beleidsmakers kunnen voorwaarden voor succes organiseren en - ook met de doelgroepen - nagaan hoe die eerder en beter bereikt kunnen worden. Waar het uiteindelijk om gaat, is het ontwikkelen van een effectieve multiculturele praktijk voor integraal jeugdbeleid met als kerndomein zorg en welzijn.
2nd Round of Workshops: 14.00 pm – 15.00 pm Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Gouden kansen: werving/behoud van allochtone docenten in het HO Dubbele sessie NL OZW Auditorium (23 mrt 2010 14:00 - 16:15) Emma Paul (VZ), Martha Meerman, Najat Bay, Remko van den Berg, Susan Niemantsverdriet, Radj Ramcharan
In deze sessie presenteren de auteurs hun boek Gouden Kansen aan het hoger onderwijs. De inhoud van het boek zal tot leven komen door een samenspel van verschillende werkvormen. Al pratend, denkend, soms lopend en staand en vooral interactief, zult u door de inhoud van het boek geleid worden. Het boek gaat in op handvatten die u als medewerker van een hogeschool kunt gebruiken om concreet inhoud en vorm te geven aan diversiteitbeleid. Diversiteitbeleid heeft andere betekenissen en uitwerkingen voor medewerkers in de verschillende afdelingen of kolommen van een hogeschool. Doelstellingen en invullingen verschillen voor HRM medewerkers, curriculumontwikkelaars, professionaliseringsmedewerkers en diegenen die werken aan het versterken van studierendement. Herkent u de scheiding in deze kolommen? Erkent u ook dat het belangrijk is om als hogeschool een gemeenschappelijk discours te voeren? Dan kan het voor u interessant zijn om met ons mee te lopen door de inhoud van het boek. We bespreken visie, de werving van biculturele medewerkers, selectieprocedures en het thema behoud en inclusie. Bij aanvang van de workshop zullen we het boek aan alle deelnemers uitreiken. • • • • •
Martha Meerman en Najat Bay zijn verbonden aan het Lectoraat Gedifferentieerd HRM, Hogeschool van Amsterdam Remko van den Berg is onderzoeker bij Bureau NOA – diversiteit in ontwikkeling Susan Niemantsverdriet is projectleider diversiteit en internationalisering bij de Hogeschool Leiden Radj Ramcharan is beleidsadviseur bij Forum – instituut voor multiculturele ontwikkeling Emma Paul is projectadviseur Diversiteit bij Zestor en eindredacteur van Gouden Kansen.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Het is mij een zorg! Culturele dilemma’s in de zorg Enkele sessie NL OZW 2A02 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Hettie de Jongh (chair), Vanita Mathura, Damla Yalçin, Roy de Hair
Workshop over culturele dilemma’s in de zorg. Hoe ga je om met de Ramadan in een ziekenhuis? Wat te doen als de bezoekers binnen stromen in verband met het Suikerfeest? Hoe weet je dat een patiënt je echt heeft begrepen en niet knikt uit beleefdheid? Hoe ga je om met taalbarrières als patiënten niet goed Nederlands spreken? Wat te doen als familieleden een verhaal van een arts of verpleegkundige slechts in één zin vertalen? Onder andere: • Vanita Mathura (afgestudeerd opleiding Verpleegkunde, Hogeschool INHolland) • Damla Yalçin (student opleiding Verpleegkunde, Hogeschool INHolland) • Hettie de Jongh (projectmanager cluster Nursing, Hogeschool INHolland) • Roy de Hair (projectleider diversiteit School of Social Work, Hogeschool INHolland)
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Crossing the ocean. Different perspectives on diversity issues Single session EN OZW 4B02 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Iris Lucero, Ricardo Cueva, Quincy Vroom, Najat Ouled-Touhami, Ashwant Gonesh
Students from UCLA’s AAP-program will be discussing with HvA-students about differences in acting on diversity issues in an educational environment. What are the differences in enrollment, in mentoring and tutoring? How do students from different ethnic backgrounds feel about this? Cultural differences between the USA and the Netherlands become clear and point out that the way the Dutch society acts on diversity issues differs from California. Characteristics of the culture of the host country influence the way in which people with other ethnic backgrounds are invited or challenged to integrate or to meet each other. In this workshop students will tell you about their lessons learned and their findings based on their own experiences. Maybe all this might inspire you. • Iris Lucero and Ricardo Cueva are students at UCLA • Quincy Vroom, Najat Ouled-Touhami and Ashwant Gonesh are students at HvA Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Communicating diversity Single session EN OZW 4B03 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Linda Duits (chair), Joke Hermes, Brigitte Hipfl, Robert Adolfsson, Floris Mueller, Kirstin Loftsdóttir
Media and communication professionals struggle to carefully and productively represent the multicultural society. Different formats offer their own advantages and disadvantages. School books, one of the case studies that will be presented offer challenges all their own. Are fiction genres in media communication easier or more difficult when it comes to doing justice to different identities and cultural backgrounds? Can they forge more acceptance and more room for ‘being a bit different’? Or should we look to more factual inventive advertising and media strategies to break the stranglehold of a ‘normality’ that does not do justice to the diversity of cultures and identities in everyday live? Research results will be presented and discussed. One of the goals of this discussion is to pinpoint good real life examples in teaching media and communication. • • • • • •
Chair: Linda Duits (Universiteit van Amsterdam) Discussant: Joke Hermes (INHolland) Brigitte Hipfl (Klagenfurt University, Austria): Tschuschenpower: Approaching diversity in Austrian Television Robert Adolfsson (INHolland): ‘Hard’ versus ‘soft’ identities. How multiculturalism can be communicated. Floris Mueller (Erasmus Universiteit/Forum): Miss Handicapped Kristín Loftsdóttir (University of Iceland): Debating Diversity: Multicultural society and nationalism in Iceland
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
De andere kant van diversiteit: homofobie Enkele sessie NL OZW 5A09 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Krzysztof Dobrowolski-Onclin
Een van de meest populaire scheldwoorden onder studenten is ‘homo’ en het floept er meestal uit zonder dat ze doorhebben wat de gevolgen ervan kunnen zijn. Ongemerkt wordt de sfeer op school homofoob en blijven de meeste studenten met homoseksuele gevoelens tot na het examen wachten tot ze uit de kast komen. Dit gebeurt des te meer als er op school geen rolmodellen zijn, met andere woorden openlijk homo- of biseksuele docenten. In de interactieve bijeenkomst wordt uiteengezet met welke middelen de sfeer homovriendelijker gemaakt worden kan. Om dit blijvend te bewerkstelligen is inzet van zowel docenten als studenten nodig, aangevuld met input van buitenaf. Voorlichtingen door ervaringsdeskundigen werken bijvoorbeeld zeer goed. Daarnaast is het nodig dat de docenten het probleem homofobie, indien aanwezig, tijdig onderkennen. Tot slot kunnen studenten zelf het goede voorbeeld geven door uit de kast te komen. • Krzysztof Dobrowolski-Onclin is coördinator Voorlichting van het COC Amsterdam Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
10 thoughts about diversity and hybridity. Opportunities for crossovers Single session EN OZW 5A10 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Philipa Collin, Kathryn Best
In this session Kathryn Best and Philippa Collin present papers on the opportunities that diversity offers. • 10 Thoughts about Diversity, Innovation and Design’ by Kathryn Best Diversity - the inclusion of diverse people - is about accommodating and benefitting from differences. These provide a wide range of perspectives, ideas, information and thinking styles, and are a powerful source of creativity and innovation - and competitive advantage. In design diverse teams are frequently better at creating more socially and culturally aware products. They have better opportunities to include the various perspectives, life experiences and skills that can lead to solutions that are more ‘in tune’ with potential audiences - whether local or global. • Kathryn Best is Lector CBRD, INHolland University of Applied Sciences Who are the innovative entrepreneurs who are creating culturally-hybrid places in the field of leisure in Amsterdam? What recommendations and examples of good practice are there for creating a successfully hybrid, urban leisure venue? Whereas multiculturalism divides people into groups based on ethnicity, culture and religion, hybridity takes the trans-cultural, cosmopolitan individual as the starting point. The presentation covers critical success factors for creating a hybrid place where a wide variety of people can meet. • Philippa Collin is researcher and teacher at the School of Economics, INHolland University of Applied Sciences
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Peer-coaching en mentoring Enkele sessie NL OZW 5B01 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Machteld de Jong (VZ), Marja Bakker, Halil Karaaslan, Sennon Kastaneer, Lennart Martina
Sommige studenten hebben wel de capaciteiten om hoger onderwijs te volgen, maar kunnen niet helemaal hun draai vinden om verschillende redenen. Met behulp van peercoaching en doelgroepmentoraten kunnen zij ondersteund en gestimuleerd worden. Tijdens deze sessie komen verschillende vormen van peer coaching, doelgroepmentoraten en andere ondersteuningsactiviteiten aan de orde. Wat kan er bereikt worden met de verschillende activiteiten? Wanneer is een activiteit succesvol? Hoe is een activiteit in te bedden in de bestaande structuur? • • • • •
Chair: Machteld de Jong, initiatiefnemer rolmodellenproject School of Economics, Hogeschool INHolland. Marja Bakker, projectleider/coördinator Student aan Zet, Hogeschool Rotterdam. Halil Karaaslan, voorzitter Turks mentoraat en winnaar van de ECHO Award 2009. Sennon Kastaneer, coördinator van het mentoraat Antuba, Hogeschool Rotterdam. Lennart Martina, student Commerciële Economie Hogeschool INHolland, werkt mee aan een project om studie uitval onder Antilliaanse studenten te verminderen.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
‘Multicultureel Vakmanschap‘, de Amsterdamse lerarenopleidingen kiezen ervoor Enkele sessie NL OZW 5B02 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Jorien Vollaard
Om zowel de uitval van allochtone studenten op lerarenopleidingen te verkleinen als de succesvolle participatie van allochtone docenten in het basis- en voortgezet onderwijs te vergroten, hebben de vijf Amsterdamse lerarenopleidingen de handen ineengeslagen in het project ‘Multicultureel Vakmanschap’. Onderdelen van het project zijn o.a.: expertmeetings met allochtone studenten over hobbels en succesfactoren op de eigen lerarenopleiding en de stageschool, ‘Welkom op school!’: een voorbeeldprotocol voor stagescholen die echt open willen staan voor elke student die er komt stagelopen en het ontwikkelen van een website voor studenten aan de lerarenopleidingen over diversiteit in het onderwijs en wat daarmee samenhangt. Uitkomsten van het project worden aan de deelnemers gepresenteerd, waarna de aanwezigen met elkaar in gesprek gaan over deze resultaten. • Jorien Vollaard is projectleider van dit gezamenlijke project van de lerarenopleidingen van de VU, UvA, Hogeschool van Amsterdam, INHolland en IPabo en heeft een eigen organisatieadviesbureau.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Beyond Access: Study Performance of Ethnic Minority Students in Dutch Higher Education Single session EN OZW 5B05 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Rick Wolff (chair), Marieke Meeuwisse, Marise Born, Sabine Severiens, Corinne van Egten, Anita de Vries, Reinout de Vries
The past decade the number of ethnic minority students entering Dutch Higher Education has increased spectacularly. In 1997 around 7000 first-year students of ethnic minority origin enrolled in either an institution of higher professional education or a university institution. In 2008 this number has more than doubled to some 18.000 first-year students. This increase raises the question how well these students perform compared to ethnic Dutch students: what happens beyond access? Figures are not very promising: national data show that dropout rates of ethnic minority students are higher, while graduation rates are (much) lower. In this session we will search for possible explanations for this situation and try to formulate some solutions to close the performance gap between minority and majority students. The pillars of this session are several studies on study performance of ethnic minority students. Three researchers will present their work, approaching the topic from different angles such as the interface between family and study, the gender aspect and the influence of personality dimensions on study success and study behaviour. Also the role of higher education institutions, faculty and staff will be discussed. • • • • •
Chair: Rick Wolff is researcher at RISBO. Sabine Severiens is professor and director of RISBO at Erasmus University Rotterdam. Marieke Meeuwisse and Marise Born are researchers at RISBO. Corinne van Egten is senior advisor at E-Quality Anita de Vries, Reinout de Vries and Marise Born are researchers at the Vrije Universiteit Amsterdam.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
It’s your turn! Samenwerken aan een duurzame toekomst Enkele sessie NL OZW 5C08 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Elvire Biegel (VZ), Nyaki Serné
Nyaki Serné is student HTRO bij Hogeschool INHolland en richtte samen met medestudenten de stichting It’s your turn! op in Senegal. Als kind uit twee culturen wil Nyaki zich tijdens haar studie inzetten voor haar landgenoten in Senegal. Studenten van INHolland zijn betrokken bij projecten op het gebied van Community based toerism, microfinanciering en onderwijs. Door samenwerking met de mensen in Senegal kunnen de INHolland studenten hun internationale en crossculturele kennis en vaardigheden vergroten. • Elvire Biegel (opleidingsmanager cluster Leisure, School of Economics, Hogeschool INHolland) Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Culture Motion. Verschillende sporten, verschillende landen Enkele sessie NL OZW 6A04 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Mariska van Zuidam (VZ), Studenten Sport & Bewegen
Wil jij weten waarom in de VS basketball immens populair is? Waarom in Azië voornamelijk vechtsporten worden uitgeoefend?
Dans, vecht en schiet dan mee tijdens de workshop Culture Motion! Tijdens deze workshop krijg je inzicht in de verschillen binnen sport, een land en de beweegredenen om te sporten. Daarnaast verbeter je jouw skills van zeer veelzijdige en populaire sporten in onze wereld! • Studenten opleiding Sport & Bewegen (Hogeschool INHolland) • Mariska van Zuidam (docent Sport & Bewegen, Hogeschool INHolland) Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Studiereizen: internationale en crossculture competenties Enkele sessie NL OZW 6B01 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Willem Viets (VZ), Ria Kruidenier, Rob Freeke, Johanna de Koff, Roelien Visscher
Studiereizen bieden zowel studenten als docenten de mogelijkheid om internationale en crossculturele competenties te ontwikkelen. Docenten en studenten presenteren hun ervaringen en de meerwaarde van een studiereis naar onder andere Marokko. Met onder andere: • Ria Kruidenier (docent Pabo Rotterdam, Hogeschool INHolland) • Rob Freeke (docent Pabo Rotterdam, Hogeschool INHolland) • Johanna de Koff (manager Pedagogiek, Hogeschool INHolland) • Roelien Visscher (docent Pedagogiek, Hogeschool INHolland) • Willem Viets (directeur Internationale Zaken, Hogeschool INHolland) Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Teaching Diversity: conceptualizing gender Single session EN OZW 6B02 (23 mrt 2010 14:00 - 15:00) Daniela Gronold (chair), Angeliki Alvanoudi, Soline Blanchard, Mia Liinason, Linda Lund Pedersen, Milka Metso, Jennifer Lynne Musto, Iris van der Tuin
In a teaching context, the age aspect is of great importance due to the fact that students and teachers differ generationally. This panel argues that in contemporary gender studies, two generational logics can be found. A ‘generational logic’ should then be seen as a temporary sedimentation of a perspective connected to ‘age.’ One can be identified as a second-wave feminist conceptualization of generationality, specified as dualist and representationalist. This is the logic that usually structures textbooks in gender studies as well as more traditional lecturing practices. The other is a third-wave feminist conceptualization, which, is non-dualist and anti-representationalist. We will elaborate on the specific intersubjective relation between two generations of feminist scholars that third-wave feminism allows for. It will become clear that a generational logic is not confined by age. A second-wave feminist can structure her teaching according to a third-wave feminist generational logic, which allows for a relation between teacher(s), feminist materials (very often of the second wave), and students that is not structured by Oedipalized competition. We will argue that the latter logic is beneficial for structuring the transfer of feminist thought when teaching women’s and gender studies in the first decades of the 21st century. The argument will be made on the basis of six contributions from different European regions and the U.S.
Panellists: Angeliki Alvanoudi, Soline Blanchard, Mia Liinason, Linda Lund Pedersen, Milka Metso, Jennifer Lynne Musto and Iris van der Tuin. All panellists are members of WeAVE (the European network for gender studies for students, postgraduate students, PhDs, post-doc researchers and junior teachers, www.weave-network. eu). We worked on: Teaching with the Third Wave. Eds. Daniela Gronold, Brigitte Hipfl, and Linda Lund. Stockholm: Stockholm University Press, 2009. Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Verwerving van interculturele beroepscompetenties in het HO Double session EN OZW 6B03 (23 mrt 2010 14:00 - 16:15) Radha Gangaram Panday (VZ), Joske van Dulmen, Huub Evers, Juliette van Deursen
De beroepspraktijk van zowel studenten als docenten wordt steeds diverser. Een goede voorbereiding op dat multiculturele werkveld is noodzakelijk. Sterker nog, het is de taak van opleiders in het hoger onderwijs om studenten zodanig te vormen dat zij voldoende voorbereid zijn op het werken in de multiculturele beroepspraktijk. Dat zij o.a. in staat zijn om het maatschappelijke debat in media en politiek te volgen en eraan deel te nemen. Het is de vraag of we het met elkaar eens kunnen worden over fundamentele waarden en competenties die we aan studenten willen meegeven als zij gaan deelnemen aan het maatschappelijke debat over multiculturaliteit. Multicultureel vakmanschap moet deel uit maken van de toerusting van professionals die gaan werken in een samenleving die de laatste tientallen jaren veranderd is in een multiculturele samenleving. Welke eisen ten aanzien van kennis, vaardigheden en houding mogen gesteld worden aan professionals die ‘multicultureel vakbekwaam’ zijn? Huub Evers, Joske van Dulmen en Juliette van Deursen presenteren over de competenties in hun vakgebied. In het tweede uur zoeken we naar antwoorden op verschillende vragen: Is multicultureel vakmanschap eenduidig te definiëren? Wat is de kennisbasis voor het competentiekader multicultureel vakmanschap? Hoe zijn de competenties te verwerven? En wat zijn de voorwaarden en implementatiemogelijkheden in opleidingen? • • •
Radha Gangaram Panday/Joske van Dulmen zijn verbonden aan het Lectoraat Lesgeven in de multiculturele school van de Hogeschool Utrecht Huub Evers is Lector Interculturaliteit en journalistieke kwaliteit bij Fontys Hogeschool Journalistiek, Juliette van Deursen is docent multiculturaliteit bij de School of Education A’dam Hogeschool INHolland.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Diversiteit en taalbeleid Dubbele sessie NL OZW 6B04 (23 mrt 2010 14:00 - 16:15) Marianne Boogaard (VZ), Dorian de Haan (VZ), Marjolein van Haselen, José Beijer, Wilma van der Westen
De toegenomen diversiteit in de instroom in het hbo betekent óók een grotere diversiteit in het niveau van taalvaardigheid van eerstejaarsstudenten. Dat is misschien lastig, maar het moet wel worden ‘gezien en erkend’ om maatregelen te nemen. Een eventueel zwakke taalvaardigheid kan een belemmering vormen
voor het studiesucces van een student. Afgestudeerde hbo’ers moeten bovendien op hoog niveau mondeling en schriftelijk kunnen communiceren. Er is nog weinig bekend over het niveau van de beroepsspecifieke taalvaardigheid die studenten aan het eind van hun opleiding moeten beheersen, of over de manier waarop opleidingen gericht aandacht kunnen besteden aan het ontwikkelen van de talige competenties. Wel zijn er veel zorgen over het slordige taalgebruik van studenten. En is er de wens studie-uitval te voorkomen en de kwaliteit van de afstudeerders te verhogen. In deze sessie komen drie onderwerpen aan de orde: (a) het toetsen van de talige competenties van eerstejaarsstudenten, (b) het bieden van taalondersteuning aan studenten en de rol van (vak) docenten daarbij, en (c) taalbeleid in het hbo. Over elk van deze punten is er een paperpresentatie. Daarna is er ruimte voor een uitgebreid debat met de zaal aan de hand van stellingen die kort worden ingeleid door telkens twee discussianten. • Dorian de Haan & Marianne Boogaard zijn resp. lecor en associate van het Lectoraat Ontwikkelingsgericht Onderwijs/ASAR, INHolland Alkmaar. • Marjolein van Haselen is projectleider van de Projectgroep Taalbeleid INHolland • José Beijer is verbonden aan de Faculteit Educatie van Hogeschool Utrecht • Wilma van der Westen is verbonden aan het Nederlands/Vlaams Platform Taalbeleid Hoger Onderwijs Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Voortschrijdend inzicht: sturen op studiesucces Dubbele sessie NL OZW 6B05 (23 mrt 2010 14:00 - 16:15) Joke Oosterhuis-Geers, Robinet Bargeman, Marc Veen
Het project Sturen op Studiesucces van de Hogeschool van Amsterdam had de volgende uitgangspunten: • Activiteiten zijn ‘bottom-up’: opleidingen stellen zelf activiteiten voor • Projectmatig werken met oog voor veranderingsmanagement • Geen onderscheid tussen autochtone en niet-westerse allochtone studenten ter voorkoming van stigmatisering Het project loopt bijna 2 jaar en de eerste resultaten zijn positief. Positief voor alle studenten, maar de resultaten doen ook vermoeden dat de autochtone studenten meer profiteren van de maatregelen dan de allochtone studenten. Het verschil lijkt groter te worden. Kunnen we dit nog tijdig bijstellen? En hoe dan? Hierover gaan we graag in discussie met u. Robinet Bargeman, projectleider van het SoS-project bij de Pabo en bij Pedagogiek, spreekt over haar ervaringen met het project. Wat werkt goed? Wat niet? Marc Veen is projectleider van het SoS-project bij de opleiding Sociaal Juridische Dienstverlening. De uitval in de propedeuse bij SJD is sterk teruggedrongen. In de aanpak werd bewust géén onderscheid gemaakt tussen allochtone en autochtone studenten. De projectgroep heeft echter twijfels: ruim 50% van de studenten heeft een migrantenachtergrond. Moet de opleiding daar geen beleid op hebben? Een zoektocht naar het “wat” en het “hoe” van dat beleid, bracht dilemma’s, emoties en vraagstukken aan het licht waar een beleidsmaker niet omheen kan. Marc legt ze aan u voor.
3rd Round of workshops: 15.15 pm – 16.15 pm Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Met een krachtige identiteit naar de arbeidsmarkt Enkele sessie NL OZW 2A02 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) ECHO
Workshop waarin de eigen culturele identiteit centraal staat. Ik ben….ja wie ben ik eigenlijk? Een veel gestelde, maar een moeilijk te beantwoorden vraag. Waarom handel jij op een bepaalde manier? En hoe kun je de kracht van jouw identiteit benutten voor je studie en als je op zoek gaat naar een baan? Laat je in deze workshop inspireren en uitdagen om na te denken over je toekomst- en carrièremogelijkheden, waarbij je culturele identiteit een kracht en meerwaarde vormt. ECHO stimuleert talent in het hoger onderwijs en verzorgt diversiteitstrainingen voor verschillende doelgroepen. Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Kennismaking met interculturele didactische vaardigheden Enkele sessie NL OZW 4B02 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Arjan Verdooren (VZ), Marco Hofman
Het handelen van iedere docent wordt beïnvloed door de eigen belevingswereld en culturele achtergrond. Dit geldt ook voor het handelen van iedere student. Vaak gaat dit goed en levert dat interessante lessen en waardevolle dialogen op. Er kan echter ook een intercultureel spanningsveld ontstaan, waardoor er in de klas situaties ontstaan waar de docent niet direct een antwoord op heeft. De docent kan zelfs het gevoel krijgen de grip op de situatie te verliezen. Als zo’n situatie aanhoudt gaat dit ten koste van het leerproces van de studenten en het werkplezier van de docent. In deze interactieve workshop gaan we dieper in op de mogelijke leerproces-belemmerendefactoren die voortkomen uit het interculturele spanningsveld. Hoe deze te signaleren, analyseren en doorbreken. Met een aantal praktische tips maken we een start met het vergroten van de bewustwording, het doorzien van vicieuze patronen en het uitbreiden van het handelingsrepertoire binnen interculturele onderwijssituaties. • Arjan Verdooren is trainer/consultant en programmamanager Diversiteit bij het Koninklijk Instituut voor de Tropen • Marco Hofman is docent Management, Economie en Recht, Hogeschool INHolland Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Interreligieuze dialoog, lukt dat wel? Enkele sessie NL OZW 4B03 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Riekje van Osnabrugge (VZ), Geert van der Bom, Judith Whitlau, Stella van de Wetering
Interreligieuze ontmoetingen verlopen vaak moeizamer dan de deelnemers willen. Welke haken en ogen zitten er aan de interreligieuze dialoog? Is een dergelijke dialoog überhaupt mogelijk?
We inventariseren de voetangels, maar ook de ervaringen met succesvolle bijeenkomsten tussen studenten en medewerkers van verschillende religieuze achtergrond. Als voorbeelden van good practice presenteren we een dialoogmethode zoals die gehanteerd wordt op de onlangs gelanceerde website http://www.hagar-sarah.nl Ook horen we de ervaringen van Mustafa Bulut. Hij ontvangt regelmatig studenten van verschillend pluimage in de moskee waar hij bij hoort. • Dr. Geert van der Bom en drs Riekje van Osnabrugge zijn respectievelijk universiteits/ studentenpastor aan de VU en studentenpastor voor Hogeschool INHolland. Beiden werken zij bij het studentenpastoraat Amsterdam/vE90. • Judith Whitlau studeerde af aan de School of Education van INHolland, opleiding docent levensbeschouwing en werkt bij het Joods-Historisch Museum. • Dr. Stella van de Wetering is docent Arabisch bij de lerarenopleiding Islamgodsdienst van Hogeschool INHolland en aan de VU bij het Centrum voor Islamitische Theologie. Beiden zijn lid van de adviesgroep Hagar-Sarah, met vrouwen afkomstig uit de 3 grote monotheïstische tradities. • Mustafa Bulut is student Imam – Islamitisch Geestelijk Werker, Hogeschool INHolland Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
De andere kant van diversiteit: Radicalisering Enkele sessie NL OZW 5A09 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Vasco Lub, Julliëtte Schaafsma, Nada de Groot
Radicalisering en polarisatie krijgen nog steeds veel aandacht. Opvallend is dat het overwegend adolescenten en jongvolwassenen zijn die radicaliseren. Het tegengaan van radicalisme en ‘culturele clashes’ is in toenemende mate een taak van het sociaal werk. Werkers proberen bijvoorbeeld Nederlandse moslimjongeren ervan te weerhouden in het buitenland jihad te voeren, of proberen botsingen tussen migrantenjeugd en overlast van Lonsdale-groepen te beperken. Maar welke aanpak garandeert het beste resultaat? In recente jaren zijn vanuit verschillende invalshoeken en op basis van verschillende definities sociale interventies tegen radicalisering in kaart gebracht. We weten echter nog niet zo goed of de aannames waarop al die interventies gebaseerd zijn hout snijden, en of ze wel het beoogde maatschappelijke effect sorteren. Worden moslimjongeren werkelijk minder vatbaar voor religieus radicalisme indien hun zelfvertrouwen wordt vergroot? Heeft het meerwaarde wanneer in de aanpak van rechts-extremisten hun sociale omgeving wordt betrokken? En onder welke omstandigheden leidt intercultureel contact tot meer tolerantie? • Vasco Lub en Nada de Groot werken bij de afdeling Trends & Onderzoek van MOVISIE • Julliëtte Schaafsma is verbonden aan de Faculteit Geesteswetenschappen van de Universiteit van Tilburg Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Research dilemmas Single session EN OZW 5A10 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Joke Hermes (chair), Jens Schneider, Handel Kashope Wright, Christa de Graaf, Pauline Borghuis, Linda Duits, Eva Midden
Research that focuses on diversity and multiculturalism faces an old and difficult dilemma. Should existing, often exclusionary identities and markers be used or avoided? Can we address both the problems and the possibilities offered by multicultural media and society by using existing definitions or do we need to ‘invent’ new categories? A third possibility would be to rewrite older categories in terms of ‘respect’ and ‘open negotiation’. But that may be far too utopian and idealist, while acknowledging that diversity research will be an arena of struggle for the time being is more realist and therefore research-politically the more viable strategy. After presentation of the papers, renowned multiculturalism scholars Jens Schneider and Handel Kashope Wright will open the discussion. • • • • •
Chair: Joke Hermes (INHolland). Discussants: Jens Schneider (UvA/TIES) and Handel Kashope Wright (University of British Columbia). Christa de Graaf and Pauline Borghuis (INHolland): How to avoid building a ‘haram’ website. Participative research and multiculturalist issues. Linda Duits (UvA): Social and academic pre-conceptions versus everyday reality. Researching multicultural girl culture. Eva Midden (Universiteit Utrecht). Multiculturalism and feminism: towards a more inclusive feminism.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Interculturele competenties in de jeugdsector Enkele sessie NL OZW 5B01 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Corine van Egten, Marianne Berger
E-Quality en het Nederlands Jeugd Instituut presenteren resultaten uit het onderzoek dat zij hebben gedaan naar de scholing in interculturele competenties van (toekomstige) professionals in de jeugdsector. Vervolgens wordt met de zaal gediscussieerd over de competenties die deze professionals nodig hebben en hoe deze versterkt kunnen worden, bijvoorbeeld in de vorm van nascholing. • Corine van Egten, senior onderzoeker E-Quality • Marianne Berger, senior medewerker Kenniscentrum Nederlands Jeugdinstituut • (naam nog niet bekend): over training in interculturele competenties Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Door de bril van docenten en studenten: groepsvorming in het onderwijs Enkele sessie NL OZW 5B02 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Alex de Jager (VZ), Jeanine Spierings, Albertine Zanting
In het beroepsonderwijs is sprake van monoculturele groepsvorming. Volgens verschillende theorieën hebben individuen de neiging om hun sociale omgeving in te delen in categorieën. Daarbij zal de eigen groep meestal gunstig afsteken tegen andere groepen. Gelijkheid is een belangrijk indelingsprincipe bij het kiezen van medestudenten in een samenwerkingsproject. De theorie maakt geen verschil tussen sociale categorieën. Toch zijn er verschillen tussen meer- en minderheidsgroepen. Lid zijn van een minderheidsgroep voelt niet altijd goed omdat er negatief op gereageerd wordt door de omgeving. Docenten in het beroepsonderwijs zijn hoofdzakelijk autochtone Nederlanders. De kans is groot dat groepsvorming van minderheidsgroepen wel en van meerderheidsgroepen niet wordt waargenomen door leden van de meerderheidsgroepen.
In combinatie met de lage status van de minderheidsgroepen kan dit leiden tot een negatieve waardering van deze groepsvorming. Tegelijkertijd gaat student central learning uit van de premisse dat diversiteit in de collegezaal positieve effecten heeft. Uit onderzoek blijkt dat ook: culturele diversiteit leidt weliswaar tot spanningen en miscommunicatie, maar ook tot meer informatie en innovatieve perspectieven. De docent speelt een grote rol in de succesvolle verzilvering van het potentieel dat de interculturele klas biedt. • • •
Chair: Alex de Jager, bestuurssecretaris INHolland Alkmaar en projectleider XSable. Jeanine Spierings is verbonden aan het Lectoraat gedifferentieerd HRM bij de Hogeschool van Amsterdam Albertine Zanting is beleidsmedewerker aan de Faculty of Health, Medicine and Life Sciences van de Universiteit van Maastricht
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Gesprek met Doekle Terpstra, voorzitter HBO-Raad Enkele sessie NL OZW 5B05 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Doekle Terpstra
Doekle Terpstra zet zijn ideeën over diversiteit in het hoger onderwijs uiteen en gaat daarover in gesprek met studenten en docenten. Een persoonlijk onderonsje met de voorzitter van de HBORaad. Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Stigma en uitsluiting. Omgaan met ‘anders-zijn’ Enkele sessie NL OZW 5C08 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Lies Korevaar
Martin is 22 jaar en staat op het punt te beginnen aan zijn stage in het 3e jaar van zijn studie Bedrijfskunde aan de universiteit. Hij heeft een sollicitatiegesprek met een medewerker van personeelszaken van het bedrijf waar hij stage wil gaan lopen. De personeelsmedewerker wil weten waarom er in zijn C.V. een jaar open staat. Martin vertelt dat hij twee jaar geleden in behandeling is geweest in verband met psychische problemen. Het gesprek wordt daarna snel afgerond. Martin heeft nooit meer iets van het bedrijf vernomen. Vertel ik het wel of vertel ik het niet? Openheid geven over je (psychische) beperking? Vertellen dat je in God of Allah gelooft? Dat je homoseksueel bent? Het voorbeeld van Martin staat model voor een veel voorkomend dilemma waar je als student met een onzichtbaar kenmerk, zoals een psychiatrische achtergrond, mee te maken hebt: de beslissing of je wel of niet openheid geeft over je achtergrond. Aan openheid zitten voordelen, maar veel mensen zijn bang dat ze door de misverstanden en vooroordelen die erover bepaalde kenmerken bestaan kwetsbaar worden, gediscrimineerd zullen worden of niet goed begrepen. In de workshop wordt, gerelateerd aan de schoolsituatie, het thema besproken en een oefening gedaan. • Lies Korevaar is lector Rehabilitatie aan de Hanzehogeschool Groningen en directeur Stichting Rehabilitatie ’92 te Utrecht.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Loopbaancoachingstraject Enkele sessie NL OZW 6B01 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Dorianne van Schaijk
De Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) heeft een loopbaancoachingstraject voor allochtone bi-culturele master studenten en alumni. In deze presentatie vertelt Dorianne van Schaijk (loopbaanadviseur EUR) over de ervaringen met het loopbaancoachingstraject dat vanaf 2006 zeven keer succesvol heeft plaats gevonden aan de EUR. Het loopbaancoachingstraject bestaat uit een deel loopbaantraining en een deel coaching. Vooral in het coachingsgedeelte zit de kracht van het traject. • Dorianne van Schaijk (loopbaanadviseur EUR) • Özlem Çoban (coördinator diversiteit studenten, EUR) Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Teaching diversity: other perspectives for professional life Single session EN OZW 6B02 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Ellis Jonker, Mariet Meurs, Jos Hilte
How can teachers enable their students to compose and live “happy”, productive, sensible lives? How can we stimulate them to be sensitive to the intersections and processes of inclusion and exclusion in people’s lives as well as their own? What cognitions and capacities do they need if we want them to be reflective professionals, fighting social injustices and taking a stance in our increasingly multicultural societies in a globalizing world? What to teach them and how? • • •
Dr. Ellis Jonker is teacher and researcher at the Institute for Intercultural Pedagogy, Gender and Diversity studies at the University of Groningen. Drs. Mariet Meurs is trained as an anthropologist. At the moment she is a managing partner at STME Consultancy. Drs. Jos Hilte is trained as an anthropologist and was a teacher at HAN, the department of Education.
Titel / Title Type Plaats / Location Uitvoerder / Presenter
Wie is er niet mee grootgebracht? Opvoeding in diverse culturen Enkele sessie NL OZW 6C03 (23 mrt 2010 15:15 - 16:15) Marjolijn Distelbrink
Elke cultuur heeft haar eigen normen en waarden. Elke cultuur heeft haar eigen denkwijzen over het opvoeden van kinderen. Kun je een bepaalde opvoeding goed of fout noemen? En hoe ga je om met verschillen in opvoeding tijdens je werk? In deze presentatie de ervaringen in de Amsterdamse Kenniswerkplaats Tienplus. •
Marjolein Distelbrink verricht als senior onderzoeker bij het Verwey Jonker Instituut studies naar de terreinen jeugd, gezin en onderwijs, met bijzondere aandacht voor multiculturaliteit. Hierbij werkt zij samen met studenten van Hogeschool INHolland. Samen verzorgen zij deze presentatie en de discussie.