Overzicht Inleiding Inspanning- moet dat? mag dat? is het gevaarlijk? Inspanning bij verschillende typen aangeboren hartafwijkingen Inspanning als therapie
Inspanning voor kinderen met een aangeboren hartafwijking
Conclusies
Drs. Christian Blank, Kindercardioloog Dr. Erik Hulzebos, Inspanningsfysioloog - (Sport)fysiotherapeut UMC Utrecht, lokatie WKZ
Inleiding
Inspanning- moet het?
Inspanning bij een kind met een aangeboren hartafwijking
Inspanning (sport) is leuk! Inspanning (sport) is nuttig!
Moet dat? Verhoogt geestelijk & lichamelijk welbevinden
Mag dat?
Vergroot het zelfvertrouwen Verbetert sociale interactie
Is het niet gevaarlijk voor het hart?
Aërobe vermogen in pediatrische aandoeningen
Toronto Model Genetisch (overerving)
Fysieke activiteit
Fysiek fitheid
Gezondheid
- huishoudelijk
- uithoudingsvermogen
- welzijn
- vrije tijd
- kracht / snelheid
- morbiditeit
- hobby / sport
- lenigheid
- mortaliteit
VO2-max = Slagvolumemax x Hartfrequentiemax x (CaO2-CvO2)max
- coö coördinatie Voeding, psychische en sociale situatie (Bouchard & Shephard, Shephard, 1994)
Fick A. Ueber die Messung des Blutquantums in den Herzventrikeln. Sitx. der Physik-Med. Ges. Wurzburg 1870; 2: 16.
Inspanning- is goed voor het hart! Inspanning- is goed voor het hart! Vermindering risicofactoren verworven hartziekten
Optimaliseren lichaamsgwicht Verbetering lipidenprofiel Verbetering glucosetolerantie Vermindering inflammatie Vermindering bloedruk bij arteriële hypertensie Verbetering van de “ elektrische stabiliteit” van het hart
TV kijken op de kinderleeftijd en voorkomen van risicofactoren op 26e
Dagelijkse fysieke activiteit van kinderen met P revalen tie risico facto r (% )
een chronische ziekte
50 45 40 35 30 25 20 15 10 5 0
<1 uur 1-2 uur 2-3 uur >3
Overgewicht Slechte fitheid
Longmuir & BarBar-Or, Pediatric Exercise Science 1994
Inspanning- mag het? Ja! Wel van tevoren voor jezelf & voor de patient een aantal dingen op een rij zetten!
Hoge bloeddruk
Roken
Hancox RJ, Milne BJ, Poulton R. Association between child and adolescent television viewing and adult health: health: A longitudinal birth cohort study. study. Lancet 2004;364(9430):2572004;364(9430):257-62.
Inspanning- gevaarlijk voor het hart? Sympatische activiteit + Parasympatische activiteit=
Hartfrequentie/ bloeddruk
Myocardiale zuurstofopname (MVO2) Wat voor een hartafwijking?
Myocardiale ischemie
Ongeopereerd/ geopereerd? Zijn er restafwijkingen aanwezig die het inspanningsvermogen beperken? Welke inspanning is mogelijk? Is inspanning veilig? Vraag de kindercardioloog en/of inspanningsfysioloog om advies!
Zoutontregeling (Na/ K) + Catecholaminen = Myocardiale elektrische “gevoeligheid” Ventriculaire extrasystolen
Inspanning- cardiovasculaire belasting
Inspanning- gevaarlijk voor het hart? Risico op plotselinge hartdood iets verhoogd bij patienten met bepaalde aangeboren hartafwijkingen
Dynamisch
Statisch
VO2
VO2, CO, HF
CO, HF, SV, RRSyst
=SV
RRMean
RRSyst/Mean/Diast
Inspanningstest
RRDiast
=PVR
Indien nodig: 24-uurs ECG, MRI, hartcatheterisatie, myocardperfusiescintigrafie etc.
Derhalve evaluatie door kindercardioloog van tevoren: Lichamelijk onderzoek met bloeddrukmeting ECG Echocardiogram
PVR =volume belasting
=druk belasting
Het hart- normale werking
Type hartafwijking- shuntlaesies Atriumseptumdefect (ASD) Ventrikelseptumdefect (VSD) Persisterende ductus arteriosus (PDA)
Shuntlaesies- ventrikelseptumdefect
Inspanning bij shuntlaesies Geen inspanningsbeperkingen bij een klein of geopereerd ASD/ VSD of PDA
Hirth et al. Europ J Cardiovasc Prev Rehabil 2006.
Type hartafwijking- obstructieve
Obstructieve afwijkingen-
afwijkingen
aortaklepstenose
Pulmonaalklepstenose (PS)
Aortaklepstenose (AS)
Inspanning bij obstructieve afwijkingen Geringe pulmonaal stenose (PS)
Type hartafwijking- complexe afwijkingen Tetralogie van Fallot
Geen beperkingen
Geringe Aortaklepstenose (AS) + matige PS Inspanning met een lage tot matige dynamische en statische component
Matige AS Inspanning met een lage dynamische en statische component
Transpositie van de grote vaten
“Univentriculair” hart, bijvoorbeeld hypoplastisch linker hartsyndroom (HLHS)
Hirth et al. Europ J Cardiovasc Prev Rehabil 2006.
Complexe afwijkingen- HLHS
Inspanning bij complexe afwijkingen Tetralogie van Fallot (succesvol geopereerd) Inspanning met een lage tot matige dynamische en statische component
Transpositie van de grote vaten (succesvol geopereerd) Geen beperkingen
“Univentriculair” hart (succesvol geopereerd) Inspanning met een lage tot matige dynamische en een lage statische component
Hirth et al. Europ J Cardiovasc Prev Rehabil 2006.
Inspanning- welke sporten?
Meer informatie Uitgebreide informatie over sport en bewegen met een aangeboren hartafwijking op de website van de Patientenvereniging Aangeboren Hartafwijkingen www.aangeborenhartafwijking.nl
Bewegen voor kinderen met een chronische ziekte onder begeleiding van een kinderfysiotherapeut www.fitkids.nu
Mitchell et al. JACC 2005
Conclusie
Conclusie
Lichamelijke inspanning (spel/sporten) is goed voor lichaam en geest
Voorkomen van inactiviteit (“use it or loose it”)
Bij de meeste aangeboren hartafwijkingen is inspanning mogelijk/ toegestaan, soms in aangepaste vorm Geven van sportadviezen of begeleiden van trainingsprogramma in samenspraak met de kindercardioloog/ inspanningsfysioloog
‘Tailored care’
‘Exercise is Medicine’
Wilt u meer weten over inspanningsfysiologie bij KINDEREN en Chronische aandoeningen….
ISBN: 9789031350841 •Algemene inspanningsfysiologie •Inspanningsfysiologie en ontwikkeling kinderen •Fysieke activiteit kinderen •Training bij kinderen • 13 hoofdstukken chronische aandoeningen (o.a. aangeboren hartafwijkingen)
