COPD en longproblematiek Angst voor inspanning Noodzaak voor inspanning
De luchtwegen • Hogere luchtwegen (Mond, keel, neus) • Slijmvlies zorgt voor bevochtiging v/d lucht en het binden van stofdeeltjes
• Lagere luchtwegen (luchtpijp, bronchien, • •
longblaasjes) Om de luchtpijp en de bronchiën zitten ringen van kraakbeen. Onder de ringen liggen spiertjes Deze spiertjes kunnen samentrekken na prikkeling door bijvoorbeeld kou en rook.
epitheel • De binnenkant van de luchtwegen is bekleed • •
met slijmvlies, Dit slijmvlies bestaat uit steuncellen met trilharen en cellen die slijm produceren. Het epitheel heeft een belangrijke barrièrefunctie
het houdt schadelijke stofdeeltjes, bacteriën en virussen tegen. Door de werking van de trilharen worden deze stoffen weer naar de keel getransporteerd, waar ze kunnen worden opgehoest.
Doorsnede van de luchtwegen. a. grote luchtpijp (trachea) b. Luchtpijptakken (Bronchi) met kraakbeen c. kleinere luchtpijptakken zonder kraakbeen d. longblaasjes
ASTMA • Ontsteking van de luchtwegen Symptomen – Bronchospasmen (m.a.g. extreem hoesten/ ademnood) – Zwelling van het slijmvlies – Toename slijmvorming – Altijd goede en slechte perioden Astma wordt gekenmerkt door aanvalsgewijs optredende ademnood en hoesten. Te behandelen met corticosteroiden (ontstekingremmers) en salbutamol (spasmeremmers) (pufjes). Zaken als mist, kou, luchtvervuiling, plotselinge inspanning en mn rook vergroten de kans op een aanval
COPD • Chronic Obstructive Pulmonary Diseases 'chronisch obstructieve longziekten‘
waarbij niet alleen tijdens een aanval maar ook daartussen de longfunctie gestoord is. – chronische bronchitis – emfyseem
De toekomst • De vierde doodsoorzaak in de Verenigde Staten • Eén van de belangrijkste risico's voor het • •
ontwikkelen van COPD is roken, 20% v/d rokers krijgt COPD Er zijn nog geen medicijnen ontwikkeld die het ziekteproces kunnen stoppen Door luchtvervuiling en toename van het aantal rokers zal ……………………..
Chonische bronchitus Chronische aanwezigheid van ontstekingen in de bronchien
Symptomen • Hoesten • Opgeven van sputum • Continue luchtweg verstoppingen • Voortdurende kortademigheid met periodieke toename van klachten
emfyseem Beschadiging van longblaasjes, waardoor gaswisseling belemmerd wordt. Diffusiecapaciteit (gaswisseling) sterk verminderd. Symptoom • Kortademigheid vaak al in rust
a. normale luchtwegen b. vernauwing als gevolg van spasme van de gladde spiercellen c. vernauwing als gevolg van verdikking van het slijmvlies door ontsteking d. vernauwing als gevolg van toegenomen slijmproductie e. vernauwing als gevolg van slapte van de luchtwegen door emfyseem
Sporten met ASTMA • Tussen aanvallen door een normale fysiologische •
reactie op inspanning Sommige omstandigheden kunnen een aanval provoceren (inspanningsastma) – Sporten met zeer hoge intensiteit – Sporten onder koude omstandigheden
• Een goede warming-up is een ‘must’ • Sporten tijdens een verergering van de aanval wordt afgeraden
Sporten met COPD • • • • • • •
Mn trainen v/h aeroob uithoudings-vermogen Goede warming-up Goedkeuring van de arts Houd rekening met omstandigheden en het weer Geen piek belasting Rust pauzes inbouwen Groepen zijn vaak wisselend in grote en samenstelling
Contra-indicaties voor bewegen • Syndroom van de ‘slappe long’ • Diffussiestoornis (afname O2 concentratie in de slagaders) • Hypertensie in het bloedvat naar de longen
Maw. actieve sportdeelname altijd in overleg met de arts.
sportadvies • Mensen met astma of COPD kunnen, met
uitzondering van de risicogroepen, in principe in aanvalsvrije periode aan sporten deelnemen. • Sport is belangrijk mn ivm sociale en fysieke ‘negatieve spiraal’ • Een goede warming-up is essentieel • Sport dient een aëroob karakter te hebben • Ruimte bieden voor actieve rust
Behandeling van COPD • symptoom bestrijding • de inspanningstolerantie te verbeteren • de frequentie en de ernst van de exacerbaties te • •
verminderen complicaties te voorkomen en te behandelen het ziekteproces af te remmen, en dan vooral de versnelde afname van de longfunctie.
De kwaliteit van het leven zal verbeteren als patiënten minder symptomen en minder ernstige exacerbaties hebben
