Overzicht functiebeperking en mogelijke aanpassingen Categorie
Functiebeperking
neuro-biologische stoornis
adhd
psychische aandoening
Omschrijving Aandachts- en concentratiestoornissen, impulsiviteit en hyperactiviteit. Slecht plannen, moeite met details, afspraken vergeten. Veel bewegen, rusteloosheid, moeite met wachten, in de rede vallen aandacht niet lang op een taak kunnen houden moeite met overzicht , moeite met details afspraken en instructies snel dreigen te vergeten sociale signalen dreigen gemist te worden sociale problemen ontstaan met medestudenten en docenten Bijkomende psychiatrische stoornissen komen regelmatig voor.
fysiek
begeleiding
aanpassing studietraject verlenging van tentamentijd souplesse in deadlines training ADHD voor volwassenen bij GGZ e.d. SIGtraining studieaanpak en/of aanjaaggroep geheugentechnieken (mindmapping, literatuur: gebruik je hersens, JW van den Brandhof) prikkelarme ruimte, apart tentamen doen docenten adviseren om extra op de structuur en overzichtelijkheid van lessen en hc's te letten aanpassing studietraject samenwerking/advies behandelaar student geeft duidelijkheid aan de werkgroep e.d. hoe met hem om te gaan
afhankelijk van ernst zeer structurele en gestructureerde begeleiding door slbc/mentor extra begeleiding van een mentor extra studieplanning en tekstbegrip extra mentoruren i.v.m. bovenstaande
allergie
Klachten aan de luchtwegen, jeukende ogen, hoesten, benauwdheid en eczeem. Eczeem kan door schaamte leiden tot problemen met sociale contacten. Bij voedselallergie kan ook buikpijn, hoofdpijn en diaree lijden.
Geen vloerbedekking in de lokalen De lokalen zoveel mogelijk stofvrij maken Goede ventilatie van de lucht om vervuilde lucht tegen te gaan Geen gebruik van erg ruikende stiften op de borden (flinke prikkeling!) Tentamens in aangepaste ruimte Mijtdodende behandeling van vloerbedekking en gordijnen.
Goede begeleiding door decanen, door overleg waardoor het voor een student geen probleem is om te studeren.
angststoornissen
Wanneer iemand regelmatig zeer angstig is, deze angst buiten proporties en irreëel is en flinke beperkingen geeft, die de het leven en de studie ontregelen kan er sprake zijn van angststoornis. Eén op de acht Nederlanders lijdt er jaarlijks aan. Er zijn verschillende soorten angststoornissen: paniekstoornis, verschillende soorten fobieën, obsessief-compulsieve stoornis (dwangmatig denken en handelen) en de gegeneraliseerde angststoornis (chronische onrust en angst). Kenmerken: angst en de stress die de angst met zich meebrengt.Dit kan zich uiten in terugkerende hevige paniekaanvallen, soms gepaardgaand met hyperventilatie.Bij sommige fobieën is er vrees voor bepaalde voorwerpen, situaties of activiteiten. Deze worden vermeden. De onzichtbaarheid van en de onbekendheid met deze functiestoornis kan onbegrip bij de omgeving veroorzaken.Bij de student zelf kan door de angst stressgevoeligheid, onzekerheid, sociale beperkingen en isolement ontstaan.
mogelijkheid om direct de studieactiviteit te mogen staken bij een angstaanval vertrouwde, veilige omgeving, acceptatie prikkelarme ruimte, apart tentamen doen aantal werkgroepen beperken geef duidelijkheid aan je werkgroep e.d. hoe wil je dat ze met je omgaan ? SIGtraining faalangst training sociale vaardigheden lotgenotencontact (zie website)
extra mentorbegeleiding begeleiding met studieplanning
website± www.fobieclub-nederland.nl
eetstoornis
annorexia nervosa
een gevaarlijke ziekte die deskundige behandeling of opname vereist. Komt vaker voor bij meisjes dan bij jongens. Extreme drang om af te vallen. Eten, gewicht en lichaamsomvang zijn een obsessie. Dit leidt tot een ondergewicht. Angst om dik te worden, vaak met een vertekend beeld van hun lichaam. Ontstaat vaak bij meisjes(en jongens) met weinig zelfrespect, die het gevoel hebben geen controle over hun leven te hebben. Door hun afvallen ervaren zij een gevoel van controle.Vaak ontstaat het na een ingrijpende gebeurtenis bv het starten van een opleiding. Problemen worden ontkend of gebagatelliseerd en hun eetgedrag wordt verborgen gehouden. Er zijn twee typen te onderscheiden: met eetbuien en zelfopgewekt braken en/of gebruik van laxeermiddelen. Door dalende bloeddruk en ondergewicht ontstaan diverse lichamelijke problemen oa moeheid, niet helder kunnen denken duizeligheid, depressie, slaapproblemen. Sociaal isolement is een ander gevolg. Eventueel gebruik van laxeermiddelen kan tot nieren leverbeschadiging, spierkramp en hartritmestoornissen leiden.Soms zelfs tot hartstilstand.
SIGtraining studieaanpak (studieplanning, leestips, tekstbegrip) Tentamenspreiding Prikkelarme ruimte, apart tentamen doen Training sociale vaardigheden, samenwerken Geef duidelijkheid aan de werkgroep e.d. hoe met je om te gaan. Ontspanningsoefeningen
artritis
Ontsteking aan de gewrichten, waardoor deze pijnlijk en stijf worden. Vooral in de kleine gewrichten van de handen, voeten en polsen. Uiteindelijk kunnen de gewrichten beschadigen en kunnen er vergroeiingen ontstaan.
Tentamens verspreid plannen Thuiswerken in pijnlijke periodes Individuele studieruimte Notitiemaker Gebruik laptop Rust-uren op school inbouwen.
autisme en aan autisme verwante stoornissen
Er zijn diverse vormen van autisme waaronder Asperger en PDD-NOS. Problemen waarbij het verwerken van prikkels, het vermogen van aanvoelen van sociale interactie, taal, overgevoeligheid voor prikkels, gebrek aan zelfvertrouwen voorop staan. Vasthouden aan vaste patronen en stressgevoelig voor afwijkende/nieuwe situaties. Onzichtbaarheid en onbekendheid kan leiden tot onbegrip. Sterke interesse in een bepaald onderwerp (vaak obsessief) en overschatting van eigen mogelijkheden vooral bij Asperger.
Extra mentorbegeleiding qua studieplanning werken onder tijdsdruk etc. Cursus in gevecht met je lichaam GGZ-Breda (beginnende eetproblemen) Samenwerken/advies behandelaar
Websites: www.eetstoornis.net/start.php www.ping.be/~mv050578/informatiebrochure.pdf
Zeer goede begeleiding noodzakelijk van decanen als mentoren en daarnaast van medeklasgenoten voor de ondersteuning bij schrijven etc.
psychische aandoening
ziekte
borderline
Angst, depressiviteit en in de war zijn. Basiskenmerken zijn: impulsiviteit en emotionele instabiliteit. Overdenkt de consequenties van impulsieve daden niet (kan zich uiten in verslaving/criminaliteit) Zwart-wit denken, sterke stemmingswisselingen, moeilijk contact leggen, komt vaker voor bij vrouwen. in extreme gevallen psychotische verschijnselen (zie psychose), sociaal isolement, zelfverwonding, dreigen met zelfdoding, alcohol- en drugsmisbruik, gok- en koopverslaving, wisselende sexuele contacten, eetstoornissen, verlatingsangst.
ondersteuning van de docent naast vaste medestudent zitten vaste structuur in de colleges gebruik van rustruimte samenwerken met vaste partner spanningsdagboek bijhouden aantal werkgroepen beperken
cara
Chronische ontsteking van de luchtweg en vaak een allergische reactie. Aanvallen van ademhalingsproblemen als kortademigheid, piepend ademhalen of moeten doen. Moeite met zwaar lichamelijk werk.
Geen vloerbedekking in de lokalen De lokalen zoveel mogelijk stofvrij maken Goede ventilatie van de lucht om vervuilde lucht tegen te gaan Geen gebruik van erg ruikende stiften op de borden (flinke prikkeling!)
chronische huidziekte
Voorbeeld: psoriasis. Verschijnselen afhankelijk thuis werken van de vorm kan golvend verloop hebben met versoepeling aanwezigheidsregels rustige periodes afgewisseld door tijden wanneer de aandoening actief is en de huis ernstig is aangedaan. De plekken jeuken hevig en doen pijn. Omgaan met en accepteren van aandoening kan moeilijk zijn. Onzekerheid kan aangaan van sociaal contact beperken. Stress en onzekerheid verergeren de klachten. Jeuk en pijn geven concentratieproblemen.
concentratieproblemen
probleem met het richten van aandacht op één of meerdere zaken, het (lang) vasthouden van aandacht en/of snel afgeleid worden. Vaak is een concentratiestoornis een symptoom of een gevolg van een stoornis. Voorbeeld: ADHD, schyzofrenie, rugklachten, angststoornis, posttraumatische dystrofie
darmziekte
Te onderscheiden in: darminfectie, galstenen in darm, ischemie in darm, obstipatie, diarree, darmgeluiden, darmlis/kronkel, darmobstructie, darmuitpuiling, darmziekte (inflammatoire)
begeleiding door vertrouwd persoon begeleiding faalangst, assertiviteit
websites: www.stichtingborderline.nl www.borderline.pagina.nl
aandacht controleren met kookwekker individuele prikkelarme studieruimte aantekeningen op papier verkrijgen dicht bij docent zitten, voorkeursdocent afspraken over vaste pauzes kleine werkgroepen
Goede begeleiding door decanen, door overleg waardoor het voor een student geen probleem is om te studeren.
begeleiding bij onderwijs-, studie en tijdsplanning
ziekte
rekenstoornis
depressie
volgens de depressiestichting is het een ziekte. Een depressie of depressieve gevoelens kan ook een symptoom of gevolg zijn van een andere functiebeperking. Iedereen heeft wel eens depressieve gevoelens of maakt een depressieve periode door. Dit uit zich in een sombere stemming, gevoel van leegheid, verlies van interesse en plezier. Een depressie uit zich in minstens 7 van de volgende items: een waardeloos/schuldgevoel weinig energie/vermoeidheid, traagheid/initiatief , loosheid., motivatieproblemen, onrustig gedrag, terugkerende gedachten over dood of zelfdoding, slaapstoornissen, geheugenproblemen. Een depressie kan eenmalig, maar ook periodiek voorkomen. De onzichtbaarheid van een depressie en de bijbehorende stemming van de student kan leiden tot onbegrip
Aan te bevelen websites : www.zwaarweer.nl is gericht op de dip, test om in te schatten of er sprake is van een dip met een of depressie en veel tips. www.depressiestichting.nl ook met een test om de ernst van de klachten in te schatten.
Extra mentor begeleiding studieplanning, afspraken nakomen en structuur Rusturen, rustruimte Begeleiding door een vertrouwd persoon Vaste regels deadlines en aanwezigheidsplicht SIGtraining studieaanpak (geheugentechnieken, leestechnieken, planning) Geheugentechnieken(mindmapping, literatuur: Gebruik je hersens' - JW van den Brandhof) Ontspanningsmethoden (yoga, cd ontspanningsoefeningen SenN) Geef duidelijkheid aan medestudenten hoe met je om te gaan Cursus grip op je dip bij GGZ afd. preventie
dip
Deze komt vaker bij studenten voor dan een “echte depressie”. Is er sprake van een of enkele van eerder genoemde items dan spreekt men liever van een “flinke dip”. De symptomen zijn vaak wat minder hevig. Deze dip moet men zeker serieus nemen, want veroorzaakt ook veel ellende en kan een voorloper zijn van een depressie
dyscalculie
rekenstoornis. Soms door problemen met het korte termijngeheugen. Komt bij 10 % van de basisschoolleerlingen voor. Problemen met het leren van bepaalde basisvaardigheden van het rekenen, n.l. de betekenis van getallen en hoeveelheden, het leren van rekenprocedures en het ruimtelijk inzicht. Geen problemen met het inzicht in het rekenen De dyscalculie kan het talent frustreren, emotionele gevolgen hebben, zoals depressie en of faalangst.
Gebruik van rekenmachine Het werken met voorbedrukte werkbladen (?) Extra tijd bij “rekenachtige” tentamens en opdrachten Extra mondelinge uitleg bij rekenachtige studieonderdelen. Mondeling tentamen bij rekenachtige studieonderdelen. Eventuele vrijstelling van een rekenachtig studieonderdeel, is officieel door de minister van OCen W erkend per april j.l. Aan te bevelen websites : www.balansdigitaal.nl
dyslexie
Dyslexie is een specifiek taalprobleem veroorzaakt door een tragere verwerking van taalklanken door de hersenen. Dylexie is meestal een erfelijke, aangeboren afwijking.
extra tentamentijd vertrouwelijke band/betrokkenheid met/van computer of laptop tijdens tentamen (met docent/begeleider spellingcontrole) probleemgerichte begeleiding (niet: samenvattingen vooraf (op schrift) bij hoorcolleges remedial teaching) rustige ruimte bij tentamen evt. begeleiding in faalangst mondeling tentamen i.p.v. schriftelijk spelfouten niet meerekenen bij tentamen of aangepaste normering **/*** duidelijke richtlijnen computertentamens op papier maken (?) **** vergroot tentamen bij artikelen (?) ****
neurologische aandoening,
eetstoornis
zie anorexia nervosa
epilepsie
Epilepsie is een aandoening die zich uit in de vorm van aanvallen, die ontstaan door een plotselinge, tijdelijke verstoring van de elektrische prikkeloverdracht in de hersenen. Er ontstaat een soort ‘kortsluiting’ in de hersenen. Aanvallen kunnen variëren van tijdelijke bewustzijns vermindering (absence) tot vallen, schokken en verstijven of plotseling verslappen van spieren, vaak met vallen. Patientën kunnen plotseling vallen, vreemde geluiden en bewegingen maken, iets vreemds ruiken, zien of proeven. Nadat de aanval over is, herinnert de patiënt zich deze vaak niet en functioneert hij/zij weer normaal. Epilepsie kan meer of minder invloed hebben op het functioneren, bijvoorbeeld stijve spieren na een aanval, letsel door vallen, schaamte en isolement door (vrees voor) aanvallen in het openbaar, zich moeten onthouden van allerlei dingen (bijv. autorijden, zwemmen). Anti-epileptica zijn zware medicijnen en worden vaak in combinatie gebruikt. Er zijn vele bijwerkingen die het functioneren (periodiek of structureel) beïnvloeden, bv. slechte nachtrust, concentratiestoornissen, angstaanvallen en hallicunaties, eetstoornissen, sufheid of juist (hyper)activiteit, depressie e.a psychische gevolgen
op school moet bekend zijn welk type aanvallen het betreft, medewerkers en medestudenten moeten worden voorgelicht en weten hoe te. handelen. Een grote aanval die na 5 min. niet vanzelf overgaat, moet met zware medicatie afgebroken worden i.v.m. kans op zuurtoftekort en daarmee hersenschade. Vaak zelf middelen bij zich. (waarschuwen BHV/er NHTV) eventueel uitgestelde tentamens . en opdrachten en zo nodig extra kansen
faalangst
Ten gevolge van angst onder niveau presteren. Angst voor een taak, opdracht of tentamen kan het denken volledig beheersen. Ook kan het lichamelijke reacties veroorzaken zoals hartkloppingen, zweten, maag-en darmklachten, hoofdpijn, slapeloosheid, hyperventilatie en/of trillen De onzichtbaarheid van deze functiebeperking kan tot onbegrip leiden. Faalangst gaat veelal gepaard met een negatief zelfbeeld, perfectionisme en/of niet reële negatieve gedachten.
Veilige omgeving, opdoen van positieve ervaringenStructuur, duidelijkheid SIGtraining faalangstreductie Extra mentorbegeleiding, stagebegeleiding Geheugentechnieken (mindmapping, literatuur : Aandacht voor studieplanning ´Gebruik je hersens´, JW Brandhof) Ontspanningsmethoden (Yoga, CD ontspanningsoefeningen S en N) In kleine groep presenteren Prikkelarme ruimte, apart tentamen doen Gebruik van rustruimte website: www.ggd.nl/ggdinfo/faalangst
fibromyalgie
Betekent letterlijk pijn in de bindweefsels Pijn en krachtsverlies treden vooral op na lichamelijke inspanningen of door. een lange periode die moet worden gezeten of gestaan. Vaak is er ook sprake van ochtendstijfheid. Een veel voorkomende klacht hierbij is vermoeidheid
Het maken van tentamens op de computer Het hebben van een kluisje voor schoolboeken Het gebruik van een laptop gedurende werk of hoorcolleges. Het hebben van een aanwezigheid versoepeling. Op mindere dagen thuis kunnen werken
Goede begeleiding door decanen, door overleg waardoor het voor een student geen probleem is om te studeren. Ook goede onder steuning door andere diensten ivm spierpijnen en gebruik laptop binnen de school.
fobie
zie angststoornissen
gehoorstoornis
Studenten die doof zijn of in verminderde mate kunnen horen. Diverse problemen als: zachter of niet horen of bepaalde tonen niet of minder horen, moeite met onderscheiden van geluiden. Ook kunnen bepaalde tonen pijn veroorzaken. Voorbeelden: oorsuizen, ziekte van Meniére en prelinguale doofheid.
schriftelijke ondersteuning door docent opnemen van lessen afspraken omtrent informatievoorziening (email) dicht bij docent zitten gebruik van microfoon vaste geschikte plaats in lokaal/collegezaal werken in kleine groepen± afspraken maken over werkwijze soloapparatuur (geluidsversterking) schrijftolk
ziekte
kanker
Een ziekte waarbij er sprake is van een ontregelde celdeling. Er zijn meer dan honderd soorten kanker. We kennen solide (op één plaats) en niet-solide kanker (verspreidt zich overal) in goed- en kwaadaardige vorm. Omdat er zoveel verschillende vormen zijn is het moeilijk karakteristieke kenmerken te geven gewichtsafname en vermoeidheid kunnen zichtbaar zichtbaar zijn, vele andere fysieke kenmerken ook door medicijngebruik.
aangepast studieprogramma (meer tijd) vrijstelling excursies mondelinge i.p.v. schriftelijke tentamens of omgekeerd take home tentamens gebruik mogen maken van lift mogen eten tijdens les regelen van goede stoel/rolstoel in les
neurologische aandoening tijdelijke handicap
hernia
Uitstulping aan de tussenwervelschijf die op een gebruik van lift studiebegeleiding en feedback van docenten zenuw drukt, waardoor pijnklachten aan één been uitgestelde of vervangende tentamens/opdrachten via e-mail tijdens herstelperiode thuis ontstaan, vaak vooraf gegaan door rugklachten. extra tentamenkansen Druk op de zenuw kan een verlies van functie van aanpassingen stage-/afstudeerplek de zenuw betekenen, verlammingsverschijnselen of coulance met afwezigheid een prikkelend of doof gevoel van een of meer spieren. Hernia kan genezen door rust en fysiotherapie (70-80%), soms is operatief ingrijpen nodig. Na de operatie herstelperiode van weken toit maanden. De (werk)belasting mag langzaam worden opgevoerd.
(auto)immuunziekte
ziekte waarbij het immuunsysteem anti-stoffen tegen eigen lichaamsstoffen, weefsels en organen produceert waardoor deze worden aangetast en uiteindelijk afsterven. De ziekte heeft een onbekende oorzaak. De ziekte uit zich door zwakheid en moeheid van spieren. Dit kan zich uiten in zichtbare spierverslapping, maar hoesten, uitslag etc. door het snel oplopen van infecties.
verlengde tentamentijd aangepast studieprogramma (meer tijd) extra kansen voor tentamen (vaak infecties, spontane infecties) aangepaste stage (minder uren over langere tijd) versoepeling aanwezigheidsplicht) gebruik mogen maken van lift vrijstelling excursies/ cases
M.E
Perioden van enorme geestelijke en lichamelijke uitputting. De herstelperioden duren vaak lang en er is vaak maar trage vooruitgang. De klachten variëren van dag tot dag en zelf kan dit van uur tot uur zijn. Er is kans op genezing maar de kans hierop is minimaal. Vaak / mogelijk: Meestal gaat de vermoeidheid samen met krachteloosheid in spieren en pijn in gewrichten. Ook komen de volgende klachten regelmatig voor: concentratie- en geheugenstoornissen, depressie, geestelijke verwardheid, angstaanvallen, hoofdpijn, keelpijn, darmklachten, allergieen, moeite met praten of schrijven, wazig of dubbel zien.
Aparte rustruimte Gebruik van kluisjes voor schoolboeken. aangepaste stage versoepeling aanwezigheidsplicht gebruik lift aangepast studieprogramma Spreiding van tentamens en opdrachten. Thuis werken wanneer er extreme vermoeidheidsaanvallen zijn.
Zeer goede begeleiding noodzakelijk van decanen als mentoren en daarnaast van medeklasgenoten voor de ondersteuning bij het volgen van hoorcolleges. Ook door ondersteunende diensten.
neurologische aandoening
migraine
Honderdduizenden patiënten lijden aan vormen van studiemateriaal en tentamens aanbieden ernstige chronische hoofdpijn. De sociale en in groter lettertype maatschappelijke gevolgen worden veelal niet lang achter beeldscherm werken onderschat en de behandeling laat vaak te wensen kleine, rustige werkplekken/tentamenlokalen over, vaak is er sprake van onbegrip bij de omgeving.uitgesteld tentamen/opdracht en extra kans Migraine en aanverwante hoofdpijnen zijn geen mondeling i.p.v. schriftelijk tentamen psychische ziekten, wel kunnen stress en spanningen aanvallen uitlokken. Vaak gebruik medicatie. Duur en frequentie van de aanvallen verschillen en kunnen periodiek variëren. Chronische hoofdpijn en migraine aanvallen kunnen het studeren ernstig belemmeren, bijv. door concentratiestoornissen, slechte nachtrust, isolement door onbegrip, lesuitval e.d.
neurologische aandoening
multiple sclerose
een ziekte waarbij oog-, hersen- en ruggenmergzenuwen hun isolatielaag verliezen. Dat gebeurt door verharding van die laag. Symptomen zijn bewegingsproblemen en/of problemen met zintuigelijk waarnemingen (tintelingen / gevoelloosheid en minder of dubbel zien)
gebruik van lift en stoel tentamenverlenging tekstvergroting
Mentale begeleiding, in ernstige gevallen hulp.
neurologische aandoening
narcolepsie
Slaapzucht. Zeldzame slaapstoornis door spierverlamming, slaapverlamming en hallucinaties Symptomen: Op vaak willekeurige momenten wordt men overvallen door plotselingen aanvallen van niet te bedwingen slaperigheid.
Behandeling met medicijnen. (opwekkende middelen) Geen fysieke middelen nodig
Bekendmaken van stoornis aan team (en klas) om onterechte verwijten te voorkomen
posttraumatische dystrofie
treedt op na (relaties onschuldige) beschadiging van ergothepeutische ADL-aanpassingen en weefsel, bv. na botbreuk of kneuzing, met name hulpmiddelen (bijv. aangepast PC-materiaal) in hand, voet of been. Klachten wisselen in hevigheid tentamens op laptop maken en aanwezigheid. Zwellingen, beperkingen in mondeling i.p.v. schriftelijk tentamen bij pijnlijke bewegen en pijn. Pijn kan extreme vormen aanhanden nemen, symptomen verergeren na inspanning. verstrekking sheets (indien niet op ELO) door Lopen kan beperkt zijn, beperkt gebruik arm en docenten indien aantekeningen maken pijn doet hand, kracht kan afnemen. Pijn kan verminderde coulance met inleverdata concentratie veroorzaken. website: pdver.atcomputing.nl
ppdnos zie autisme
ziekte, soms met handicap
psychose voor restverschijnselen, zie ook schizofrenie
Vreemd, bizar gedrag. Een eigen werkelijkheid door wanen en/of hallucinaties (horen, zien, voelen, ruiken van dingen die anderen niet waarnemen) en verward denken. Het denken verloopt te snel, langzaam of chaotisch. De gedachten zijn niet te sturen, informatie moeilijk op te nemen en te onthouden. Stressgevoelig, stressvolle situaties vermijden, regelmatig leven en goede balans tussen rust en activiteit.
ondersteuning van de docent naast vaste medestudent zitten vaste structuur in de colleges gebruik van rustruimte samenwerken met vaste partner spanningsdagboek bijhouden aantal werkgroepen beperken
begeleiding door vertrouwd persoon begeleiding faalangst, assertiviteit
reuma
Reuma is een verzamelnaam voor ca. 200 aandoeningen aan het bewegingsapparaat, waarbij vooral gewichtsklachten optreden. Reuma is niet te genezen, de (pijn)verschijnselen zijn (tijdelijk) te bestrijden De meest bekende reumatische aandoeningen zijn: reumatoïde artritis, arteriitis temporalis, reactieve artritis, jeugdreuma, ziekte van Brechtew, artrose, weke delen reuma, fibromyalgie, jicht, EDS, polymyolga rheumatica, SLE, sjogren, Paget.
ergothepeutische ADL-aanpassingen en hulpmiddelen (bijv. aangepast PC-materiaal) tentamens op laptop maken mondeling i.p.v. schriftelijk tentamen bij pijnlijke handen verstrekking sheets (indien niet op ELO) door docenten indien aantekeningen maken pijn doet coulance met inleverdata website± http://www.jongwans.nl/reuma.html
doorverwijzing psychische hulp
rsi
Spier-, slijmbeurs en/of peesaandoening. Vaak aan nek, arm of hand. Niet gevaarlijk maar wel bijzonder hinderlijk, kan bij veronachtzaming leiden tot permanente schade en pijn
Meubilair en voorzieningen op basis van ergonometrische gegevens. Met name computerapparatuur (beeldschermopstelling, toetsenbord) en zitmeubilair (stoel / bureaustoel / hoogte werktafel).
Controle door Arbodienst / facilitaire dienst
schyzofrenie zie ook psychose
psychische stoornissen met name gekenmerkt door terugkerende psychotische episodes. Ook kan iemand chronische klachten hebben, de zogenaamde restverschijnselen. Het blijven nemen van medicatie is belangrijk. negatieve restverschijnselen: weinig emoties, afwezig en gereserveerd gedrag. Gedachten niet kunnen ordenen, verwaarlozen van zichzelf, studie en sociale contacten. Al dan niet door medicatie initiatiefloos, vermoeid, ongemotiveerd en verminderd in concentratievermogen. Gevolg: sociale problemen, angsten en depressie. Na psychose vaak erg vermoeid.
ondersteuning van de docent naast vaste medestudent zitten vaste structuur in de colleges gebruik van rustruimte samenwerken met vaste partner spanningsdagboek bijhouden aantal werkgroepen beperken
begeleiding door vertrouwd persoon begeleiding faalangst, assertiviteit
spierziekte
Spierziekten zijn zeer talrijk (zie de lijst hierna.) De ernst van de genoemde spierziekten en de evt. bijkomende handicaps zijn zeer wisselend per diagnose. Per indiv. student zullen de diagnose, gevolgen daarvan, mogelijkheden en beperkingen en evt. aanpassingen vastgesteld moeten worden.
bij gebruik van rolstoel, loophulpmiddelen of begeleiding moeilijk lopen: gebruik lift, gehandicaptentoilet zoveel mogelijk drempelloze studieomgeving, geen zware klapdeuren, toegang kantine, bibliotheek e.d., gehandicaptenparkeerplaats op kenteken of algemeen (bij taxivervoer) in alle lokalen, collegezalen, werkruimtes en , in algemene ruimtes zoals mediatheek en kantine moet een voor rolstoel geschikte plek zijn evt. een onderrijdbare tafel aangepaste PC-materialen (toetsenbord, muis) aangepast studietraject mogelijk noodzaak aangepaste tentamen/opdrachtvorm, tentamens op aangepaste pc tentamens op aangepaste pc aangepaste tentamenlokatie extra tentamentijd aanpassingen bij praktijkonderdelen ADL-hulp van medewerkers en medestudenten
spierzwakte
Spierzwakte kenmerkt zich door een slap gevoel in de ledematen, slappe spieren, krachtverlies en vermoeidheid. Mynasthenia gravis (ernstige spierzwakte) is een auto immuunziekte ten gevolge van een stoornis in de overdracht van zenuwprikkels van de mororische zenuwen op de skeletspieren. Er is een abnormale spiervermoeidheid, vooral bij inspanning, die zelfs tot verlammingen kan leiden. Andere verschijnselen: dubbel zien, spierverzakking gelaatspieren, spierzwakte spreek-, slik- en kauwspieren, nek- en armspieren.
zie spierziekte
websites: www.schyzofrenieplein.nl www.anoiksis.nl
stofwisselingsziekte
Aandoening waarbij de aanmaak of de verwerking suitzonderingen over eten in lokaal bij dieet van een duidelijk omschreven chemische stof docenten houden rekening met laatkomen of in het lichaam is verstoord, zodat er een teveel tussentijds het lokaal verlaten (bv. vanwege of tekort aan die stof ontstaat. De oorzaak is inhaleren ivm benauwdheid of injecteren insuline) meestal een enzymtekort, wat zich als een verder afhankelijk van aard en gevolgen ziekte specifiek ziektebeeld in een of meer organen uit. Een deel van de stofwisselingsziekten is vanaf de geboorte aanwezig, deze patiënten weten veelal goed hoe ze met hun ziekte om moeten gaan en wat hun mogelijkheden en beperkingen zijn. Een deel wordt pas later manifest. Er zijn meer dan 600 erfelijke stofwisselingsziekten bekend en vele nog onbekend. Enkele zijn te behandelen met medicijnen, een dieet of orgaantransplantatie. Het gaat o.a. om suikerziekte (diabetes), fenylketonurie, porfyrie, cystische fibrose, jicht.
suikerziekte
Een aandoening waarbij de bloedspiegels van glucose (eenvoudige suiker) abnormaal hoog zijn doordat het lichaam niet voldoende insuline afgeeft of dit niet adequaat gebruikt. Diabetes ontstaat door een gebrek aan insuline of als de lichaamscellen niet normaal reageren op insuline. Symptomen: vaak urineren, overmtige dorst en gewichtsverlies.
Noodzakelijk vaker te eten en/of medicijngebruik en wellicht ook vaker toiletgang Permanente toestemming om te eten of te drinken en gebruik te maken van toilet
whiplash
Hoofd en nekpijn zijn vaak gehoorde klachten. Deze pijnen kunnen leiden tot een zekere bewegingsangst. Duizelingen, evenwichtsproblemen, concentratiestoornissen, woordvindingsproblemen, misselijkheid, slecht zien gevoelig voor licht en lawaai. Energieverlies vermoeidheid en tintelingen in armen en benen.
Individuele ruimte (extra tijd, spraakherkenning) Pauzes Prikkelarme ruimte Schrijfwerkondersteuning Tentamens spreiden (over dag, over blok) Begeleiding/ training studievaardh. Mondeling tentamen ipv schriftelijk Tentamenverlenging
ziekte van Crohn
Relatief weinig voorkomende maar in potentie gevaarlijke ziekte. Kenmerk± ontstekingen van de ingewanden, met name van de dikke darm. Symptomen zijn pijn, intestinale obstructie en grote problemen met voeding. Vaak ook overlast door slaapgebrek.
Met enige regelmaat kan verzuim optreden. Medicatie kan versuffend werken op zenuwstelsel, dus geeft soms afwezige indruk. Toelaten plotselinge afwezigheid en minder alertheid tijdens colleges.
Begeleiding in de vorm van "luisterend oor".