over psychische problemen

OPEN ...over psychische problemen

LEEF!

— spreekuur met de stemmen in JE hoofd — Mama of mantelzorger? — Komt een psycholoog bij de dokter — de Omgekeerde Wereld — 2011 / nummer 01

(advertentie)

Niet lekker in je vel? Kom verder. Villa Vaals staat voor je open!

1

open hartig

Steeds meer mensen kiezen voor een bewuste levensstijl. Voldoende bewegen en gezond eten horen daar natuurlijk bij. Maar er komt meer bij kijken. Naast de lichamelijke conditie vraagt ook het geestelijke welzijn de nodige aandacht. Denk alleen al aan de balans tussen werk en privé. Hoe zorg jij bijvoorbeeld voor voldoende ontspanning in deze drukke tijden? Al met al is het nog niet zo eenvoudig om je steeds goed te blijven voelen. Daarom is er Villa Vaals. Een centrum, speciaal voor iedereen die even niet zo lekker in z’n vel zit. Voel je welkom Villa Vaals is helemaal van deze tijd: een vriendelijk gebouw met een aangename sfeer.Tegelijkertijd biedt het pand onderdak aan enkele van de beste coaches en psychologen van de regio. Drie professionele organisaties in geestelijke gezondheidszorg huisvesten in Villa Vaals. Riagg Maastricht, Prima en LavOri bieden er uiteenlopende ondersteuning, elk vanuit hun eigen specialisme. Prima is er voor veelvoorkomende psychische klachten, Riagg gaat een stapje verder en pakt samen met jou ook complexere problemen aan. Zit je niet zo lekker in je vel en ligt de oorzaak bij je werk, dan staat een psycholoog van LavOri voor je klaar. Wat je ook wilt aanpakken, Villa Vaals staat voor je open Meer weten? Bel met Villa Vaals of informeer bij je huisarts. T 043 - 329 97 80 | www.villavaals.nl

VillaVaals Centrum voor geestelijke gezondheid

www.villavaals.nl

—Ik kom net terug van het Wereldcongres Stemmenhoren in Nottingham, waar 400 mensen aan deelnamen. Meer dan

de helft hoort zelf stemmen. Het zijn mensen die normaliter door zowel de maatschappij als door veel hulpverleners

voor gek worden versleten. Stemmen horen is een ‘normaal’ verschijnsel en komt net zo vaak voor in de bevolking als

bijvoorbeeld mannelijke homoseksualiteit of linkshandig-

heid. Emancipatie van stemmenhoorders is een van de doelen die het internationale netwerk stemmen horen (Intervoice)

nastreeft. Trots te zijn op het feit dat je stemmen hoort, dat

je anders bent, in plaats van de overtuiging hebben dat je ziek

bent, maakt een enorm verschil voor hen. Daar elkaar voor opzoeken maakt je samen sterk. Op dat congres viel daarom ook

het woord ‘genezing’ niet, maar werd over ‘herstel’ gesproken. Ofwel, hoe je persoonlijk kunt omgaan met je klachten en de controle over je leven kunt verbeteren. Hiervoor neem je als

Welkom in deze eerste uitgave van Open, het nieuwe maga­ zine van de Riagg Groep. In dit blad willen we graag wat openheid geven over psychische klachten van allerlei aard en over de manier waarop wij die behandelen. De ene keer lees je door de ogen van de cliënt, dan weer door de bril van een hulpverlener zoals ik.

mens zelf de verantwoordelijkheid, waarbij de hulpverlener een ondersteunende rol heeft.

—‘Herstel’ betekent dus dat je naast de juiste behandeling leert omgaan met je klachten en dat je je leven weer op de

rails brengt. Naast de wil om te herstellen en professionele

ondersteuning van je behandelaar, kan er nog iets bijdragen aan herstel. Dat is het begrip vanuit de samenleving voor de klachten die je hebt en de situatie waarin je zit. Daar willen

we met persoonlijke verhalen en meningen van cliënten in dit

blad aan werken. Je leest daarom uit eerste hand hoe het is om stemmen te horen, om mantelzorger te zijn in je eigen gezin, of om ziek te zijn van je werk. Lees je mee?

Dirk Corstens / psychiater

open inhoud

2

3

< P. 26

Stilstand is geen achteruitgang Mensen die voor hun 65e dement worden, staan vaak nog midden in het leven. Dan vallen de gevolgen van deze onomkeerbare ziekte behoorlijk zwaar. < P. 30

Kwartjes vallen soms per twee Als mantelzorger kun je jezelf behoorlijk voorbij lopen. Het had niet veel gescheeld of Ellens gezin was uiteen gevallen. < P. 04

< P. 34

alles lieten doen. Met de juiste hulp leerde Suzanne over het

Sommige kinderen hebben gewoon wat tijd nodig

met iedere stem apart spreekuur en zijn ze niet meer weg te

P. 38

Suzanne hoort stemmen Ze werd gek van de stemmen in haar hoofd, die haar van

ontstaan van, en de omgang met de stemmen. Nu houdt ze denken. < P. 08

De omgekeerde wereld Bo was zeven jaar toen ze in de gaten kreegt dat haar moeder ziek was, manisch depressief. “Lange tijd heb ik gedacht dat ik de enige was waarbij de rollen thuis waren omgedraaid. Tot ik als puber in een speciale groep voor jongeren kwam

die allemaal een ouder hadden met psychische problemen.” < P. 11

In

Ben jij… schetsen therapeuten een beeld

van de stoornis die zij behandelen en vertellen ze wat je ongeveer van de behandeling kunt verwachten.

Wat gebeurt er op de bank... bij de arbeidspsycholoog? < P. 40

LEEF! Inez heeft borderline en volgde de baanbrekende schematherapie in het nieuwe deeltijdcentrum

voor persoonlijkheidsstoornissen in Maastricht. P. 43

Gezond en verstandig Neem een kijkje in het aanbod preventiecursussen en verbeter je psychische weerbaarheid. < P. 50

< P. 24

OPEN BOEKEN Er worden veel boeken geschreven over GGZ thema’s.

Gelukkig niet alleen leesvoer voor psychologen. OPEN bespaart je de zoektocht naar de boeken die ook goed

leesbaar zijn voor het grote publiek. Omdat ze grappig of ontroerend zijn, of omdat ze de inhoud dichterbij

brengen en ons iets leren over onszelf en over anderen.

Komt een psycholoog bij de dokter De combinatie van de mensenkennis van de huisarts

en de kennis van een psycholoog over de verschillende behandelingen, doet wonderen in de praktijk.

Suzanne hoort stemmen

“Tijdens het intakegesprek durfde ik niet te zeggen dat ik stemmen hoorde. Dan zou ik meteen voor gek verklaard worden.”

4

5

Mensen die stem­men horen, kom je over de hele wereld tegen. In Afrikaanse culturen is stemmen horen een dood­ gewoon fenomeen. In veel westerse landen wordt er juist vreemd tegen aangekeken. Zelfs binnen de hulpverlening weet men er niet altijd goed raad mee. Niet zo verwonder­ lijk dat veel stemmenhoorders het verborgen houden, bang om voor gek versleten te wor­ den. De Maastrichtse Suzanne (34) hoort al haar hele leven stemmen. Pas toen de stemmen haar leven volledig beheersten, zocht ze hulp. Gelukkig trof zij een hulp­ verlener die haar begreep en leerde met de stemmen om te gaan.

6

7

— “Samen kwamen we erachter dat de stemmen wilden dat ik een keuze zou maken. Ik moest kiezen tussen leven of dood.” —

—“Als klein meisje hoorde ik al stemmen. Ik kan me niet

De weg naar hulp

ren mijn onzichtbare vriendjes die in mijn hoofd zaten. Ze

—“Eenmaal terug in Nederland, ging ik naar de Riagg. Daar

heen. Voor mij was dat heel gewoon. Ik leefde in de veronder-

jaar en ik had nog nooit iemand verteld dat ik stemmen hoor-

herinneren dat ik ooit geen stemmen heb gehoord. Het wahielden me gezelschap en hielpen me door moeilijke situaties stelling dat iedereen stemmen hoorde. Totdat ik op achtjarige leeftijd aan een vriendinnetje vroeg hoeveel vriendjes zij in

haar hoofd had. Ze keek me met grote ogen aan en liep hard weg. Ik heb haar nooit meer gezien. In de brugklas werd ik

vervolgens gepest, omdat ik soms hardop tegen de stemmen

sprak. Ik heb ze gevraagd me met rust te laten. Dat hebben ze een tijdje gedaan, maar uiteindelijk kwamen er weer andere stemmen terug.”

Negatieve en positieve stemmen —“Op mijn 19e overleed mijn oma. Vanaf dat moment hoorde ik een lieve oude vrouwenstem in mijn hoofd. Deze stem was

heel aardig, ze gaf me raad en dacht met me mee. Toen ik voor mijn afstuderen naar Spanje ging, kreeg ik er ineens vier hele negatieve stemmen bij. Ze gaven mij opdrachten. Het begon vrij onschuldig met een opdracht om 10 kilo waspoeder te

kopen, terwijl ik niet eens een wasmachine had. Ik deed het toch. Daarna kreeg ik steeds vaker opdrachten om mezelf te

verwonden. Aan de opdracht zat ook altijd een dreiging vast.

Bijvoorbeeld, als je niet voor de trein springt dan maken we je

neefje van kant. Ik wilde een ander geen pijn doen, dus ik was geneigd te doen wat de stem zei. Het was vooral de dreiging die me bang maakte. Ik wist eigenlijk niet goed of ik wel of niet wilde leven, dus probeerde ik compromissen te sluiten met de stem. Ik beschadigde mezelf, sneed in mijn arm of

brak mijn vingers. Elke dag was een gevecht in mijn hoofd.

De stemmen hadden mij volledig in hun macht. Er moest iets gebeuren, dit kon zo niet langer. Vanuit Spanje zocht ik hulp en keerde terug naar Nederland.”

Het Maastrichtse model: leren omgaan met stemmen

wisten ze niet zo goed wat ze met mij aan moesten. Ik was 23

—“Na mijn opname in het crisiscentrum ben ik met mijn

de. Ik dacht als ik het vertel, word ik direct voor gek verklaard,

bij de Riagg Maastricht - met de stemmen aan de slag gegaan.

volgestopt met pillen en is mijn leven voorbij. Pas twee jaar

later toen ik in het crisiscentrum werd opgenomen, heb ik het

mijn crisismanager durven vertellen. Tot mijn grote verbazing en opluchting reageerde hij heel normaal en stelde vragen;

hoeveel zijn het er en wat zeggen ze? Hij was oprecht geïnteresseerd in mijn stemmen.”

— “Ik beschadigde mezelf, sneed in mijn arm of brak mijn vingers. Elke dag was een gevecht in mijn hoofd. De stemmen hadden mij volledig in hun macht. Er moest iets gebeuren, dit kon zo niet langer.” —

crisismanager Dirk Corstens - tevens psychiater en werkzaam Hij hanteert het Maastrichtse model. In dit model gaat men

er vanuit dat stemmen horen op zich geen ziekte is, maar als je niet met de stemmen leert omgaan, je er wel ziek van kan

worden. De hulp begint met het accepteren van de stemmen

als iets dat te maken heeft met jouw leven. Door te begrijpen hoe de stemmen zijn ontstaan, kan je een plan maken om

onderliggende problemen aan te pakken en positiever met de stemmen om te gaan.”

In gesprek met de stemmen —“Ik was dan wel niet voor gek verklaard, maar de stemmen

bleven mij het leven zuur maken. Mijn psychiater vroeg of hij met de stemmen mocht praten. De grootste schreeuwlelijk

ging zowaar akkoord. De psychiater stelde vragen, de stem gaf antwoord en ik vertaalde. Dat was behoorlijk lastig, want de

stem zei veel lelijke dingen. Daarom paste ik in het begin enige censuur toe. Samen kwamen we erachter dat de stemmen

wilden dat ik een keuze zou maken. Ik moest kiezen tussen le-

ven of dood. Ze hielpen me door tegenovergestelde opdrachten te geven. Als zij zeiden dat ik iets niet kon, zou ik het tegen-

deel bewijzen. Zo hoopten ze dat ik voor het leven zou kiezen. Ik leerde ook hoe ik gesprekken met ze kon voeren en hoe ik

de positieve stemmen kon inschakelen om het voor me op te

nemen tegen de negatieve stemmen. Ik laste een spreekuur in waarin ik naar de stemmen luisterde. In het begin hielden ze

zich daar niet altijd aan, maar het onderhandelen ging steeds beter. Mijn leven werd ‘gemakkelijker’.”

De stemmen horen bij mij —“Via mijn psychiater heb ik andere stemmenhoorders leren kennen. Dat was heel verhelderend en leerzaam. Het was zo

fijn om te zien dat mensen hetzelfde ervaren als jijzelf. Vooral het gevoel dat je niet de enige bent die dit heeft, want dat

dacht ik altijd. Je begrijpt elkaar direct, wisselt tips uit en past dingen van elkaar toe. Er ging een wereld voor me open. In-

middels wil ik de stemmen niet meer uit mijn leven wegdenken. Ze horen bij mij en ik weet dat ze er met een reden zijn. Zo af en toe duikt er nog wel eens een vervelende negatieve

stem op. Ook daar weet ik nu meestal wel raad mee. Ik ben

weer in staat om te ‘leven’ in plaats van te overleven. Ik werk

als vrijwilliger voor Stichting Weerklank (organisatie voor en door stemmenhoorders). Daarnaast organiseer ik workshops voor stemmenhoorders, geef ik lezingen en ben ik actief als

ervaringsdeskundige docent voor HEE (herstel, empowerment en ervaringsdeskundigheid van mensen met een ernstige

psychiatrische aandoening). In Duitsland werk ik voor het efc Institut, waar we veel trainingen geven op het gebied van stemmen horen volgens de Maastrichtse methode. Kortom, de stemmen houden me aan het werk.”

Voor meer informatie over stemmen horen kijk op:

www.stichtingweerklank.nl www.hearingvoices.com www.efc-institut.de www.riagg-maastricht.nl

8

9

De omgekeerde

wereld

Als je vader of moeder een psychisch probleem heeft, brengt dat vaak extra druk en spanningen in het gezin. Wat je doet of zegt, hoe je je dag organiseert, waarom iemand boos wordt of waarom er ruzies zijn,...het draait allemaal om de problemen van je vader of moeder. Bo Olischlager - 21 jaar en studente Kunst, Cultuur en Media in Groningen - groeide op met een moeder die manisch depressief is. Zij vertelt wat dit heeft betekend voor haar jeugd en hoe ze dat met de juiste hulp een plekje heeft kunnen geven. “Als ik uit school kwam, dan ging ik altijd eerst naar boven om te kijken of mijn moeder nog leefde. Dan smeerde ik boterhammen voor haar en maakte drinken klaar. De rollen waren omgedraaid. Opeens zorgde ik voor haar.”

10

— “Ik heb heel veel steun gehad van de groep. Je ziet daar pas dat je echt niet de enige bent. Dat weet je wel, maar zolang je geen andere jongeren tegenkomt die het zelfde ervaren voelt het toch zo.” —

—“Ik was een jaar of zeven toen ik begon te begrijpen dat mijn

Je bent niet de enige

opa en ging het bergafwaarts met mijn moeder. Ze kreeg toen

—“Ik heb heel veel steun gehad van de groep. Je ziet daar pas

ziek was. Mijn moeder was niet meer in staat om voor mij en

geen andere jongeren tegenkomt die het zelfde ervaren voelt

moeder ziek was, manisch depressief. In die tijd overleed mijn ook last van psychoses. Als kind merkte ik heel goed dat ze

mijn broer te zorgen. Als we tussen de middag uit school kwamen, dan was de tafel niet gedekt. Ik ging altijd eerst naar

boven om te kijken waar mijn moeder was en of ze nog leefde. Ze lag meestal in bed. Dan ging ik voor haar een boterham smeren en maakte drinken klaar. De rollen waren omge-

draaid. Opeens zorgde ik voor haar. Als ik bij vriendinnetjes

ging spelen, dan zag ik wel dat het daar anders was. Toch heb ik me er nooit voor geschaamd en gelukkig ook geen vreemde reacties uit mijn omgeving gehad. Als jong kind bleef ik ge-

woon naar school gaan en de meeste kinderen merkten niets of wisten het niet. Naarmate ik ouder werd kon ik zelf beter

een mening vormen en vertelde ik vrienden wel eens over de ziekte van mijn moeder.”

dat je echt niet de enige bent. Dat weet je wel, maar zolang je het toch zo. Je hebt aan een half woord genoeg en je herkent precies dezelfde dingen. Ik zou iedereen in een vergelijkbare situatie adviseren om te gaan praten met iemand buiten je familie of vriendenkring: een psycholoog of een groep met

leeftijdsgenoten. Die andere omgeving zorgde bij mij voor een enorme opluchting en heeft me veel inzichten gegeven. Uit-

eindelijk moet je er zelf mee leren omgaan, maar het heeft me

toentertijd op weg geholpen. Ik heb de ziekte van mijn moeder geaccepteerd, maar de manier waarop het mijn jeugd heeft

beïnvloed nog niet helemaal. Ik merk nu ik studeer en op mede ontwikkelingen in mijn leven moet ik het steeds opnieuw een plek geven.”

—“Rond de puberteit kreeg ik het er toch moeilijk mee. Mijn ouders gingen scheiden, mijn vader ging samenwonen en

wij gingen met hem mee. Het waren teveel veranderingen in één keer. Ik ben toen met een psycholoog van de Riagg gaan praten. Zij vertelde mij over de kopp-groep, een groep voor

kinderen van ouders met psychische problemen. Ik heb deel-

genomen aan de 16+ groep. De groep - die uit zo’n 10 jongeren begeleid door twee hulpverleners van de Riagg. Aan de hand

KOPP staat voor Kinderen van Ouders met Psychische Problemen.

De ene keer spraken we over de rol van vrienden en familie

hebben met een psychische stoornis of verslavingsprobleem (bron: GGZ

van thema’s en opdrachten gingen we met elkaar in gesprek. of belangrijke gebeurtenissen in ons leven. Een andere keer

stond het psychiatrisch ziektebeeld van de ouder centraal en konden we vragen stellen aan een psychiater. De sfeer in de groep was heel ontspannen. Je kon alles met elkaar delen,

maar als je daar geen zin in had of je niet prettig bij voelde, hoefde dat absoluut niet.”

—

Ben jij... Openheid geven over de geestelijke gezondheidszorg is niet eenvoudig. De behandeling van psychische klachten vindt immers vaak plaats achter gesloten deuren en gaat met de nodige privacy gepaard. En niet iedereen vindt het even gemakkelijk om met anderen over zijn of haar problemen te praten. Veel van de dingen die daardoor onbesproken blijven, proberen we in Open te ‘behandelen’.

zelf woon, ik anders tegen de situatie aan kijk dan toen. Door

Kop op: kopp biedt hulp

tussen de 16 en 21 jaar bestond - kwam elke week bij elkaar,

11

In Nederland zijn zo’n 700.000 jongeren tussen de 12 en 22 jaar die een ouder Nederland). Voorbeelden van psychische stoornissen zijn depressie,

borderline, schizofrenie of anorexia. Bij veel ggz-instellingen kunnen

kinderen en jongeren terecht voor hulp, individueel of in groepsverband.

Meer informatie over KOPP www.kopstoring.nl en www.riagg-maastricht.nl

In Ben jij... schetsen therapeuten een beeld van de stoornis die zij behandelen en vertellen ze wat je ongeveer van de behandeling kunt verwachten. Nu we weten dat een op de vier Nederlanders ooit te maken krijgt met psychische klachten, helpt dit misschien om bijtijds de signalen bij onszelf, of bij een ander te herkennen.

12

13

Ben jij... Of ken jij iemand die: Ben jij...

> > > > > > >

de laatste tijd vaak somber is nergens zin in heeft of weinig plezier kan hebben slecht of veel slaapt veel piekert zich slecht kan concentreren veel is afgevallen of aangekomen in gewicht terugkerende gedachten heeft over de dood

Babs Franssen is preventiewerker bij de Riagg Maastricht en

groepsbehandeling. Bij beide soorten behandeling krijg je een

senpraktijk. Ze houdt telefonisch spreekuur en geeft onder an-

als grote voordeel het lotgenotencontact. Je deelt ervaringen,

gedragswetenschapper voor Prima Psychologen in een huisartdere de groep ‘psychiatrie in de familie’ en ‘de verhalen die we leven’. Babs: “Mensen die deze dingen herkennen raad ik aan

om eerst eens een goed gesprek met hun huisarts aan te gaan. Dat is een belangrijke maar soms moeilijke stap. Toch wordt

zo het snelst helder of je gewoon een beetje somber bent of dat er misschien al heel lang meer aan de hand is. Je huisarts kan je vervolgens doorverwijzen naar ons voor een individuele of

Babs Franssen preventiewerker bij Riagg Maastricht en gedragswetenschapper bij Prima

intake/kennismakingsgesprek. De groepsbehandeling heeft tips en leert van anderen die dezelfde klachten ervaren.

De cursus staat in het teken van je stemming verbeteren,

negatieve gedachten herkennen en ze veranderen in positieve gedachten. Dit alles helpt je de draad weer op te pakken en activiteiten te ondernemen, zodat je weer zin in het leven krijgt en je lekkerder voelt. Dat wil toch iedereen?”

— “Een goed gesprek met je huisarts kan snel helder maken of je een beetje somber bent, of dat er meer aan de hand is.” —

14

15

Ben jij... Of ken jij iemand die: > regelmatig last heeft van angstgevoelens, zowel overdag als ’s nachts > op school zijn boterhammen bijna nooit in bijzijn van anderen opeet > niet of nauwelijks open staat voor spelen of logeren bij anderen > hoofdpijn en buikpijn heeft bij de gedachte aan iets als een spreekbeurt > een overdreven grote angst heeft voor iets heel normaals > en hierover nauwelijks kan of wil praten met de ouders

Eugene Wijnands is gedragstherapeut bij Riagg Kinderen

je doet. Als iemand ’s nachts gerinkel van glas hoort, denkt

voor een examen of op een druk kruispunt. Dat houdt een

niet meer loslaten. De ander denkt aan de kat van de buren en

en Jeugdigen. “Iedereen heeft weleens gezonde angst, zoals mens scherp en alert, het is een overlevingsmechanisme. De

angst wordt ongezond, als je bijvoorbeeld bang bent om dik te worden terwijl je slank bent. Voor kinderen is het lastig om

het verschil te zien. Net zoals zij het verschil nog niet weten

tussen onschuldig vermaak in de klas en pesterij. Angst kan kinderen behoorlijk van slag maken en tot vreemd gedrag

Ben jij...

leiden. De niet-helpende gedachte - in hulpverlenerstaal -

zorgt ervoor dat ze vastlopen in hun gedrag. Bij de behande-

ling van hun angst proberen we hen dus eerst te leren dat de manier waarop je denkt en voelt sterk van invloed is op wat

Eugene Wijnands gedragstherapeut bij Riagg Maastricht, Kinderen en Jeugdigen

de een dat er een inbreker is en kan vervolgens die gedachte

slaapt weer vrolijk verder. Wat we de kinderen dus leren is om na te gaan of het ook klopt, waar ze bang voor zijn. Het kind

staat in onze behandeling centraal, ouders worden er ook bij betrokken. Na de hulpverleningsperiode moeten zij zelf het

kind immers kunnen blijven gidsen. Ze leren van ons hoe ze de juiste vragen aan hun kind kunnen stellen, en hoe ze het

kind leren de niet-helpende gedachte om te buigen naar een

helpende gedachte. Zo leert het kind samen met de ouders op een gezonde manier omgaan met een ongezonde angst.”

— “Angst kan kinderen behoorlijk van slag maken en tot vreemd gedrag leiden.” —

16

17

Ben jij... Of ken jij iemand die:

Ben jij...

> > > > > >

zichzelf heel erg vaak in de spiegel moet zien zich steeds druk maakt over een bepaald lichaamsdeel nooit tevreden is over zijn of haar uiterlijk vaak anderen om bevestiging vraagt over het uiterlijk een bepaald lichaamsdeel vaak bedekt of verbergt steeds make-up bijwerkt of een lichaamsdeel camoufleert

Sandra Mulkens is psychotherapeut bij Riagg Maastricht,

schrijven. Ze zijn vaak dwangmatig bezig met het perfectione-

Dysmorphic Disorder (BDD). Daarnaast is zij als docent en

We noemen dit een stoornis in de lichaamsbeleving, of BDD.

gespecialiseerd in de behandeling van eetstoornissen en Body onderzoeker verbonden aan de Universiteit Maastricht. “Veel mensen zijn ontevreden met een aspect van hun uiterlijk en

vinden het jammer dat ze niet perfect zijn. Op zichzelf is dat normaal en het leidt meestal niet tot grote problemen. Het

wordt anders als je veel verdriet voelt over je lichaam, als je

lijf je erg onzeker maakt. Mensen die dit voelen zijn niet ijdel, maar ervaren hun lichaam als negatief. In hun hoofd leggen

ze de lat voor hun uiterlijk zo hoog, dat ze die nooit zullen be-

halen. Sommigen vinden bepaalde delen van hun lijf ronduit walgelijk, afstotelijk. Terwijl anderen hen juist als mooi om-

Sandra Mulkens psychotherapeut bij de Riagg Maastricht en verbonden aan de Universiteit Maastricht als docent en onderzoeker

ren van hun uiterlijk en dat remt hen behoorlijk in hun leven. Waar we deze mensen echt mee kunnen helpen is in de eerste plaats door ze serieus te nemen. Door ze uit te leggen dat hun gevoel over hun uiterlijk te maken heeft met een vertekend

beeld, in plaats van dat er een echte afwijking is. Ze zijn na-

melijk zo bezig met hun lijf dat ze het helemaal niet meer in

proportie kunnen zien. Uiteindelijk is het doel van de gesprekken die ik voer, dat zij hun lichaam weer meer als een geheel

leren zien en niet alleen die neus. Dat ze hun zelfwaardering niet meer laten bepalen door hun uiterlijk. Daar is flink wat werk voor nodig, van beide kanten.”

— “Mensen die dit voelen zijn niet ijdel, maar ervaren hun lichaam als negatief. In hun hoofd leggen ze de lat voor hun uiterlijk zo hoog, dat ze die nooit zullen behalen.” —

18

19

Ben jij... Of ken jij iemand die:

Ben jij...

> > > > > > >

veel ruzie maakt over de opvoeding van de kinderen zich weleens emotioneel verwaarloosd voelt de seks niet meer zo beleeft als vroeger zich afvraagt waarom je überhaupt nog samen bent vindt dat jullie elkaar onderweg zijn kwijtgeraakt het gevoel van veiligheid terug wil in de relatie over dit alles niet (meer) met de partner kan praten

Sandrine Tuerlinckx is seksuologe en relatietherapeute i.o.

partnerrelatietherapie je helpen om weer met een goed gevoel

wen en mannen individueel: “Elke relatie is uniek en kent zijn

voor ogen hebt wat jullie behoeftes zijn binnen de relatie.

en behandelt bij de Riagg Maastricht zowel partners als vroueigen ups en downs. De een worstelt met heftige ruzies in de relatie, die soms gepaard gaan met verbaal of fysiek geweld.

Een ander heeft het gevoel volledig langs elkaar heen te leven. De oorzaak kan liggen in gebeurtenissen in je huidige relatie, of in ervaringen uit het verleden. Hoe dan ook, als het gevoel van vertrouwen of veiligheid bij elkaar verdwenen is, kan

Sandrine Tuerlinckx Seksuologe bij de Riagg Maastricht en relatietherapeut i.o.

samen verder te gaan. Eerst zorgen we dat je beiden helder Hoe je emoties leert te uiten en ze kunt herkennen bij de ander. Als je dat hebt geleerd, kun je veel beter en veel

positiever met elkaar praten over die behoeften en wensen

in je relatie en ontstaat een nieuwe basis voor de gevoelsband die je samen hebt.”

— “Als het gevoel van vertrouwen of veiligheid bij elkaar verdwenen is, kan partnerrelatietherapie je helpen om weer met een goed gevoel samen verder te gaan.” —

20

21

Ben jij... Of ken jij iemand die:

Ben jij...

> > > > > > >

een schokkende gebeurtenis heeft meegemaakt op het werk en daar niet meer graag naartoe gaat te pas en te onpas wordt herinnerd aan de nare gebeurtenis moeilijk over deze schokkende gebeurtenissen praat zich onthecht voelt van anderen sterke schrikreacties vertoont snel geprikkeld raakt slecht slaapt en nachtmerries heeft, zonder medisch aanwijsbare oorzaak

Wieke van Duinhoven is psycholoog en gedragswetenschapper

ment Desensitisation en Reprocessing). Dit is een therapie die

litieagenten, maar ook buschauffeurs, verpleegkundigen en

herinneringen aan de hand van oogbewegingen van links

voor LavOri arbeidshulpverlening. Zij behandelt met name poanderen, die tijdens hun werk een trauma hebben opgelopen. Wieke: “In het eerste gesprek leggen we uit hoe de hierboven genoemde symptomen ontstaan. Met een vragenlijst meten

we vervolgens hoe sterk de symptomen aanwezig zijn. Dat is

belangrijk voor de keuze van de behandeling. Er zijn verschil-

lende methoden om schokkende gebeurtenissen te verwerken. Een methode waarmee ik veelal mee werk is EMDR (Eye Move-

Wieke van Duinhoven psychologe en gedragswetenschapper bij LavOri

zich richt op het verminderen van de emotionaliteit van nare naar rechts. Soms kiezen we voor een andere techniek, als

dat beter past bij de persoon of de aard van het trauma. Het uiteindelijke doel van iedere behandeling is dat iemand de

gebeurtenis kan verwerken, zich minder angstig voelt en weer normaal kan functioneren op zijn werk. Het kan me ontzettend veel voldoening geven als dat is gelukt!”

— “Het uiteindelijk doel van iedere behandeling, is dat iemand de gebeurtenis kan verwerken, zich minder angstig voelt en weer normaal kan functioneren op zijn werk.” —

22

23

Ben jij... Of ken jij iemand die: > > > > > > > > >

een star en steeds terugkerend patroon heeft van gedachten, gevoelens en gedrag veel dingen in zwart of wit ziet, of in goed of slecht vaker conflicten heeft in het gezin of op het werk teveel of te weinig emoties heeft dan passend bij bepaalde situaties vaak het gevoel heeft dat hem/haar onrecht wordt aangedaan niet gemakkelijk relativeert in situaties van iets kleins snel iets groots maakt op de persoon speelt in ruzies en/of er van alles bij haalt in zo’n ruzie

Bert Rademaker is Sociaal Psychiatrisch Verpleegkundige en

pie eerder heeft geholpen bij de aanpak van de persoonlijke

der van VillaVaals. “Iemand met een persoonlijkheidsstoornis,

periodieke onderhoudsbeurt. Voor mensen die voor het eerst

teamleider bij Prima Psychologen. Daarnaast is hij projectleizoals de Narcistische Persoonlijkheidsstoornis of Borderline

kan hiervoor behandeling krijgen in de tweede lijn. Hiervoor zijn er verschillende soorten therapieën, die vaak veel tijd en inzet vragen van zowel therapeut als cliënt. Een dergelijke

Ben jij...

intensieve therapie is niet altijd nodig als iemand nadien

opnieuw uit balans raakt, bijvoorbeeld door het overlijden

van een dierbare. Samen met de psycholoog van de huisartsenpraktijk kan dan worden teruggehaald wat in de thera-

Bert Rademaker sociaal psychiatrisch verpleegkundige en teamleider bij Prima Psychologen

struikelblokken. Deze gesprekstherapie is dan meer een soort willen praten over gedrag waarmee ze steeds opnieuw in de problemen komen is de psycholoog ook een goed begin, om

snel helder te krijgen hoe ernstig de problematiek is. Het kan

zijn dat een intensievere behandeling niet in het leven van dat moment past, maar dat iemand in het kader van zelfbescherming toch wat handvatten meekrijgt om niet steeds uit de bocht te vliegen. We merken heel vaak dat dit voldoende is voor dat moment.”

— “Gesprekstherapie met de psycholoog kan er voor zorgen dat je niet steeds uit de bocht vliegt.” —

OPEN boeken

24

25

Alleen met mijn wereld. Hoe ik leerde leven met autisme

Randi Kreger, Nieuwezijds, 2009 Paperback / 285 pag. / ISBN 9789057122989 / € 22,95 Zorg goed voor jezelf, als je

Wessel Broekhuis,

omgaat met iemand die een

Nieuwezijds 2010

Borderline Persoonlijkheids-

Paperback / 157 pag. /

stoornis (BPS) heeft. De energie

ISBN 9789057123009 / € 14,95

Er worden veel boeken geschreven over GGZ thema’s. Gelukkig niet alleen leesvoer voor psychologen. OPEN bespaart je de zoektocht naar de boeken die niet alleen interessant zijn voor (huis)artsen, therapeu­ ten en psychologen maar ook goed leesbaar zijn voor het grote publiek. Omdat ze grappig of ontroerend zijn, of omdat ze de inhoud dichterbij brengen en ons iets leren over onszelf en over anderen. Heeft u ook een boek waarvan u vindt dat het in dit rijtje thuis hoort? Stuur dan uw suggestie in per email naar [email protected] en maak kans op het Houvast boek, de Geheugenagenda met inhoud voor 2011. Echt een onvergetelijk boek, mogen we wel zeggen.

Het neurotisch handboek

Als er iemand is die als buitenstaander iets kan zeggen over

sel Broekhuis is 16 jaar heeft Asperger, een milde vorm van

omgaan met een borderliner is

autisme. Hij neemt de lezer mee in zijn eigen belevingswe-

het Randi Kreger. Niet alleen

reld, maar nog beter: in zijn echte wereld. En precies dát geeft

omdat ze vanwege eerdere

dit boek het beetje extra. Immers, autisme vraagt nogal wat

boeken de voet tussen de deur

inlevingsvermogen en Wessel maakt het de lezer in dit boek

kreeg bij de juiste onderzoekers

bijzonder gemakkelijk te volgen. Waarschijnlijk omdat hij

en psychiaters. Ze heeft zich ook

Maar vooral omdat alles tijdens het schrijven als het ware

gevoed met de verhalen van mensen op haar online Border-

met Asperger, zijn obsessies, andere autisten, zijn eerste

behandelaar goed te benutten. Haar onderzoek heeft geleid

Een echt schrijftalent, waar we na dit boek ongetwijfeld meer van gaan horen en lezen.

We hebben allemaal weleens

er niet aan onderdoor te gaan.

kijk je tegen de wereld aan? Wes-

liefde en zijn echte liefde, metalmuziek en zijn band Crush.

Boek, gebonden / 132 pag. / ISBN 9789055946167 / Prijs € 17,95

je immers zelf ook nodig om

autisme hebt, wat voel je en hoe

‘doorleeft’ in zijn hoofd. Lees uit eerste hand over het leven

Jeffrey Wijnberg / Scriptum 2009

die je in hem of haar steekt heb

Hoe ziet je leven eruit als je

veel dingen heel intens beleeft en veel oog heeft voor details.

line-forum en weet de kennis van patiënt, mantelzorger en

tot een praktische gids voor mensen die een band hebben met een borderliner. In korte, goed leesbare stukjes leer je staps-

gewijs de kenmerken, de oorzaken en de behandeling van BPS kennen. Zodat je sterker in je schoenen staat en naast liefde

geven ook grenzen kunt stellen in de dagelijkse omgang met

een nacht dat we moeilijk

in slaap komen en liggen te

een borderliner.

gewoon niet zo mooi is

De dokter kan niets vinden

kleine dingetjes die je er dan

J. Houtveen, Bert Bakker, 2009

Jeffrey Wijnberg / Scriptum 2010

zin in het leven geven. “Het

Paperback / 240 pag. /

Boek, gebonden / 150 pag. / ISBN 9789055947157 / € 17,95

piekeren. Of dat vandaag

als gisteren. Vaak zijn het

weer bovenop helpen, weer

neurotisch handboek” neemt je mee in de belevingswereld

Van je familie moet je ’t hebben

juist koesteren en daaruit

David Sedaris / Lebowski 2010

van mensen die hun ongeluk zelfs hun geluk putten. Men-

Paperback / 224 pag. / ISBN 9789048804535 / € 12,50

en ‘anderen irriteren’ tot een

Verbazingwekkend hoeveel energie je kunt halen uit persoon-

sen die ‘zich slecht voelen’ ware kunst hebben verheven. Psycholoog Jeffrey Wijnberg

illustreert deze mensen met voorbeelden uit zijn dagelijkse

praktijk. Gedurfd, en handig geschreven op de grens van ernst en spot. Ook benieuwd hoe je dwangmatig precies wordt of de beste wordt in wantrouwen? Wil je weten hoe je zo goed

mogelijk van alles een probleem kunt maken? Je leest het allemaal in dit grappige boek dat zijn sporen in je hoofd zeker zal achter laten.

De borderline-gids

lijke verhalen van anderen. Het haalt je vaak echt even uit je eigen dip. Heb je ook een momentje nodig om los te komen

van de problemen van je broer, je moeder of je oma? Met dit

boek op je nachtkastje ga je niet meer zonder glimlach slapen. De vraag is natuurlijk of spierpijn van het lachen je nachtrust verbetert, maar in ieder geval krijg je bij Sedaris het zoet en

het zuur heerlijk afwisselend opgediend. Want er is niemand die zijn familie zo belachelijk goed kan beschrijven als de

meester. Uitstekend leesvoer dus om je voor te bereiden op het onvermijdelijke weerzien, een verplicht bezoekje of een energieslurpend telefoongesprek met mensen die je (gelukkig?) nooit voor het uitkiezen had.

ISBN 9789035134003 / € 17,95 Wat als de dokter zijn best heeft gedaan maar niets kan vinden?

Dan wordt er al snel naar een psy-

chische oorzaak gezocht, of een pa-

tiënt belandt in een onvoorspelbare

medische molen. Vage klachten, daar heeft psychofysioloog

Jan Houtveen een broertje dood aan. Aan de hand van weten-

schappelijk onderzoek is hij dan ook heel duidelijk in dit leuke boek. Lees het ook als je altijd al wilde weten hoe dokters

redeneren en hoe patiënten hier mee om kunnen gaan. Of als je chronisch ziek bent en dus nooit uitbehandeld bent. Een

Dat moet ik nog een plekje geven

Jeffrey Wijnberg provoceert op

volle toeren in “Dat moet moet ik nog een plekje geven en andere

psychologische onzin”. Hij haalt

het hedendaagse taalgebruik van

hulpverleners stevig onderuit. Zoals ‘een plekje geven’, ‘doe je ding’

of positieverbetering, ‘in je kracht’

en ‘werken aan valkuilen’. Dat doet hij op een pittige manier in de

vorm van columns die eerder zijn verschenen in de grootste krant

aanrader dus, dit boek boordevol informatie over vage klach-

van Nederland. Leuk aan dit boek zijn ook de voorbeelden van

telijk is, een klacht is zo echt als een patiënt die ervaart. Dat

verder lekker leesbaar omdat het korte, herkenbare stukjes

ten en de behandeling ervan. Of het nu lichamelijk of geesheeft Houtveen goed begrepen en daarmee is het gelijk een

goede boekentip voor artsen, specialisten en therapeuten die ermee worstelen.

Sigmund Freud, opgetekend door Peter de Wit. Het boek is zijn, die je leest met een glimlach.

Stilstand is geen achteruitgang

26

27

Eerste Limburgse centrum voor deeltijdbehandeling van jong dementerenden

Mensen die voor hun 65e dementie krijgen, staan nog midden in het leven en dan vallen de gevolgen van deze onomkeerbare ziekte behoor-­ lijk zwaar. Met de juiste hulp kunnen zij hun niveau van concentratie en geheugen nog lang vasthouden. In het nieuwe centrum voor deel­ tijddagbehandeling aan de Stationsstraat in Maastricht volgen elke woensdag zo’n acht jong dementerenden een speciaal aangepast groepspro­ gramma onder professionele begeleiding.

28

29

— “Met deze deeltijdbehandeling bieden we in Limburg een uniek zorgproduct aan.” —

“Mensen die relatief vroeg dement worden hebben vaak nog een baan, sommigen zorgen zelfs nog voor de kinderen,” vertelt Monique Goossens, verpleegkundige bij Riagg Maastricht. “Ze hebben verschillende verwachtingen van het leven. Het is niet niks, om je te realiseren dat je langzaam dement zult worden. Ze zijn zich er erg bewust van dat het onomkeerbaar en onvoorspelbaar is. Met deze nieuwe vorm van deeltijdbehandeling kunnen we hen wel zoveel mogelijk ondersteunen. We helpen hen in de omgang met hun beperkingen en gaan samen op zoek naar andere mogelijkheden. Zo proberen we hun ziekte zoveel mogelijk te vertragen en leren hen om met de ziekte om te gaan.”

Uitdaging en steun

Tussen willen en kunnen

—“De deeltijdbehandeling begint met een gespreksronde”,

—“In de therapie zoeken we steeds naar de balans tussen wat

nemen. Tijdens dit gesprek merk je al snel of iemand ergens

aandacht weet je wie je wel, of juist niet kunt uitdagen tot

vervolgt Monique. “Kopje koffie, samen even de week door-

mee zit. Dat kan variëren van het moeten inleveren van het

rijbewijs, stoppen met werken of er steeds tegenaan lopen dat je afspraken vergeet. Daar besteden we dan aandacht aan, op

een manier die de hele groep aanspreekt. Zo laten we hen zien

hoe hun leven verandert, aan de hand van theorie en voorbeelden uit de praktijk. Daarna bespreken we bepaalde thema’s

zoals het omgaan met verlies, de gevolgen voor het gezin en de reacties van hun omgeving. We proberen hen te ondersteunen en geven hen tips over de omgang met veranderingen.”

Midden in het leven —Voor mensen die relatief vroeg dement raken is het belangrijk dat artsen op tijd de juiste diagnose stellen. Dat was vroeger wel anders, toen jongdementerenden in de

psychiatrie terecht kwamen. Artsen werden nog weleens het

ze willen en wat ze kunnen. Door het geven van persoonlijke

meer. Laatst deden we bij de geheugentraining een sportquiz. De een kun je een moeilijke vraag stellen, maar bij een ander

weet je gewoon dat je de vraag een beetje moet aanpassen. We zijn er namelijk niet om ze te wijzen op wat ze niet kunnen,

maar om te benadrukken wat ze wel kunnen. Dat is goed voor hun zelfvertrouwen. Dus moet je het overzichtelijk houden

en niet teveel in een keer willen bereiken. Dat geldt ook als we met de groep samen koken. Dan hebben ze ook behoefte aan een eenvoudige taakverdeling en kunnen ze zich veel beter

concentreren. Zo houden ze het ook vol, zo’n dag. We sluiten

de dag steeds af met een bewegingstherapie, door middel van sport en spel. Dan gaan ze kegelen of badmintonnen, of een soort competitie. Er is steeds iets anders, maar steeds aan-

gepast op individuele mogelijkheden en beperkingen. Het is iedere keer weer een hoop lol, dat kan ik je wel zeggen.”

bos in gestuurd door de symptomen, die lijken op die van

Het grote plaatje

“Voordat de diagnose wordt gesteld, is vaak al een lang traject

—“De nieuwe deeltijdbehandeling is breed opgezet, ook aan

Het is van belang om daarna zo snel mogelijk te starten met

op zich genomen en moet soms voor twee denken en doen. Ik

een burn-out, een depressie of relatieproblemen. Monique:

doorlopen bij verschillende artsen, maatschappelijk werk etc. begeleiding. Om structuur aan te brengen en de aandacht te

richten op nieuwe mogelijkheden. Tot nu toe was er voor jong

dementerenden vrij weinig begeleiding beschikbaar. Met deze deeltijdbehandeling bieden we in Limburg een uniek zorgproduct aan. Wat zo goed aan de groepsbehandeling is dat ze veel steun en herkenning vinden bij de anderen. Als er een is die zijn rijbewijs heeft moeten inleveren, dan is er altijd wel ie-

mand die op zijn verhaal kan reageren. Ze voelen zich minder alleen en zien dat er ook anderen zijn met dezelfde klachten.”

de partner is gedacht. Die heeft immers de zware taak thuis

houd als coördinator van de deeltijdbehandeling daarom niet

alleen de huisarts op de hoogte van de situatie, er is ook regel-

matig contact met de partner om de voortgang, de begeleiding en eventuele bijzonderheden door te spreken. Om de partner verder te ondersteunen organiseren we speciale partnerbijeenkomsten waar ze met anderen hun ervaringen kunnen

uitwisselen en waar ze tips krijgen met betrekking tot de zorg voor hun partner. Zo halen we er alles uit wat erin zit, als je snapt wat ik bedoel.”

— “We zijn er niet om ze te wijzen op wat ze niet kunnen, maar om te benadrukken wat ze wel kunnen. Dat is goed voor hun zelfvertrouwen.” —

30

31

Kwartjes vallen soms per twee Ellen Houben is vrouw, moeder, mantelzorger voor haar man Roger en zoon Wouter van tien, die beiden Asperger en ADHD hebben. Voordat ze daar achter kwam, was ze zichzelf al behoorlijk aan het wegcijferen. Ze vond de balans terug in een cursus Psychiatrie in de Familie, maar het had niet veel gescheeld of haar gezin was uiteen gevallen.

32

Op het verkeerde been

Balanceren tussen haat en liefde

—Toen Wouter geboren was, kon vader Roger moeilijk wen-

—Omdat Ellen een groot deel van haar tijd alleen was met

kend meer naar de baby. “Roger vond het maar lastig om te

heid over zich heen. “Zijn gedrag heeft bij ons in het gezin de

nen aan de nieuwe situatie. Ellens aandacht ging vanzelfspregaan met zo’n klein en kwetsbaar kindje. Zijn manier om er

mee om te gaan, was dat hij veel is gaan motorrijden”, vertelt

Ellen. “ Dit betekende voor mij wel dat ik vaak alleen kwam te

staan in de zorg voor Wouter. Als peuter had hij een zeer goede

taalontwikkeling, waardoor hij bij ons de indruk wekte dat hij voor liep. Maar dat was maar schijn, want die ontwikkeling

verliep erg stroef en Wouter was allesbehalve een blije peuter. Hij heeft ons regelmatig op het verkeerde been gezet, in die tijd.”

— “Zijn gedrag heeft bij ons in het gezin de zaak echt op scherp gezet. Er ontstond een situatie waar ik toch echt niet voor gekozen had. Dus probeerde ik van alles met hem, maar dat zorgde alleen maar voor onduidelijkheid.” — 

Wouter, kreeg ze veel van zijn dagelijkse frustraties en booszaak echt op scherp gezet. Er ontstond een situatie waar ik

toch echt niet voor gekozen had. Dus probeerde ik van alles

met hem, maar dat zorgde alleen maar voor onduidelijkheid. Hij claimde alle aandacht - van ‘s ochtends tot ‘s avonds. Als

moeder heb ik daar wel een soort haat-liefdeverhouding met

hem door gekregen. Ik kon er ook niet aan ontsnappen, Wouter was nu eenmaal geen kind dat je even bij familie of buren

bracht. Het viel me zwaar om zoveel met hem samen te zijn.”

 

Het eerste kwartje valt —“Op de kleutergroep is het balletje gelukkig de goede kant op gaan rollen. Een van de moeders vertelde me dat Wouter

haar zoontje bang maakte. Toen ik haar uitlegde hoe Wouter tot dan toe in elkaar stak, vertelde ze dat het haar veel deed denken aan autisme. Het kwartje viel toen ook bij mij en

niet lang daarna kreeg hij inderdaad de diagnose Asperger.

Tot groep 4 heeft Wouter regulier onderwijs kunnen volgen,

daarna is hij naar het IvOO in Maastricht gegaan. Hij moest wel elke dag met de bus, maar het was wel de juiste schoolkeuze voor hem.”  

Het ontbrekende stukje —“Ondanks alle aanpassingen kon Wouter zich nog steeds

niet goed concentreren. Thuis niet, maar ook niet op school. Hij kreeg een tafeltje tegen de muur, om afleiding te vermijden. Dat hielp niet, want ’s ochtends in de bus naar school

kreeg Wouter al zoveel prikkels, dat je de rest van de dag maar weinig van hem gedaan kon krijgen. Eerst dacht ik dat hij

zich minder goed kon concentreren omdat zijn hoofd gewoon

33

“Intussen had mijn man zich ook laten testen op Asperger en dat bracht veel duidelijkheid en vooral rust in het gezin.”

‘vol’ zat. Later zag ik het als extra probleem en heb hem toen

Veranderen voor anderen

compleet was. Want door de medicatie die Wouter toen kreeg,

—Maar daarmee was Ellen er nog niet. In het voorjaar van

mijn man zich ook laten testen op Asperger en dat bracht veel

om zichzelf geestelijk weer op de rails te krijgen. “Mijn man

hij 8 was op ADHD laten testen. Het was alsof het puzzeltje

voelde hij zich veel beter en minder gefrustreerd. Intussen had duidelijkheid en vooral rust in het gezin. Het was alsof er twee kwartjes tegelijk vielen. Omdat mijn man veel van zichzelf

in Wouter herkende, heeft hij waarschijnlijk dezelfde com-

binatie ADHD en de autistische stoornis Asperger. Vanaf het

moment dat we dit wisten, kwam er eindelijk meer ruimte in

ons leven. Ruimte, om ook eens wat positieve ervaringen op te doen.”  

Tijd voor jezelf —“Ik heb echt moeten knokken om te zijn waar we nu zijn. Dat is gelukt omdat ik twee jaar geleden, toen Wouter 8

werd, voor mezelf heb gekozen. Dat moest ook wel, want ik

was geestelijk en lichamelijk op. Ik was steeds minder gaan

werken omdat Wouter niet met de bus naar school kon, verder deed ik weinig anders dan zorgen voor mijn gezin. Ik was

mezelf niet meer en kwam ook in onze relatie niet meer tot

mijn recht. Langzaam kwam het besef dat ik dit niet wilde. Toevallig werd er op mijn werk gereorganiseerd en ben ik

overgestapt naar een nieuwe werkgever, waar ik een baan

als verpleegkundige in de thuiszorg vond. Hier kon ik weer

helemaal mezelf zijn en ook al stopte ik veel tijd en energie in mijn werk; het ging thuis toch prima.”  

2009 kreeg ze steeds sterker het gevoel dat ze iets moest doen kon ook na zijn eigen diagnose Asperger maar weinig aan

zichzelf veranderen. Ik heb bij de Riagg Maastricht toen de

preventiecursus Psychiatrie in de Familie (PIF) gevolgd. Daar heb ik geleerd om mijn grenzen te stellen en de route te be-

palen die ik zelf wil gaan om mijn leven weer leuker en meer

van mezelf te maken. En warempel, juist omdat ik veranderde en me minder met thuis bemoeide, gingen mijn man en zoon ook een bepaalde verandering door. De cursus heeft mij – en

ons dus echt goed gedaan. Ik hoop dat ik het optimisme dat ik er heb opgebouwd, nog lang kan vasthouden!”

— “Ik heb echt moeten knokken om te zijn waar we nu zijn. Dat is gelukt omdat ik twee jaar geleden, toen Wouter 8 werd, voor mezelf heb gekozen.” — 

Sommige kinderen hebben gewoon wat tijd nodig

34

35

— “Paul had daar snel een creatieve oplossing voor, hij tilde de putdeksel op straat op en gooide zijn schoenen er in. Zo, probleem opgelost, hij kon nergens meer heen.” —

Kinderen met AD(H)D of de autistische stoornis PDD-NOS hebben het niet gemakkelijk. Ze worden gepest en zijn angstig. Ze komen soms introvert over, hebben een laag zelfbeeld of zijn agressief tegen hun ouders, die zich machteloos voelen omdat hun inspanningen niet de vruchten afwerpen bij het kind. Zowel de ouders als het kind krijgen daarom speciale aandacht in speciale groepstrainingen. Waar het kind in de eerste plaats gewoon kind mag zijn en de tijd krijgt. Want kind of puber: niemand is echt een klier voor zijn plezier.

De herkenning in de groep geeft kinderen allereerst het

nodige zelfvertrouwen, ze zijn niet de enige meer met een psychische stoornis. Ze leren er omgaan met hun eigen gevoel en hun emoties te uiten via bewegingen en gezichtsuitdrukkin-

gen. Dit heeft een positieve invloed op hun gedrag. Ze krijgen

ook sociale vaardigheidstraining, omdat ze moeite hebben om contact met leeftijdsgenootjes te maken en te onderhouden. Het leert hen ook de sociale situaties te begrijpen en hoe ze zich in anderen kunnen inleven.

Voor kinderen en pubers met AD(H)D of PDD-NOS zijn er

verschillende groepen. Ook is er een afzonderlijke oudergroep. Bij sommige kinderen kan de training overigens ook de twijfel over een diagnose wegnemen. Dat is zowel voor kind als ou-

ders goed om te weten, zodat ze de juiste hulp alsnog kunnen krijgen.

Het verhaal van Paul Paul (11) heeft ADD en volgde de psychomotorische therapie

bij de afdeling Kinderen & Jeugdigen van de Riagg Maastricht. Zijn ouders namen deel aan de training ‘Mijn kind heeft

ADHD’. Zij hadden behoorlijk getwijfeld of er wel hulp nodig

was. Soms leek Paul een gewoon kind, maar af en toe barstte

bij Paul de bom door de spanningen thuis en op school. In het

volgende interview vertellen zijn ouders openhartig over Paul, welke hulp ze kregen en hoe ze de toekomst zien. Was Paul anders, als kind? “Toen Paul jonger was had hij de gewoonte om de sleutels

van de deur of de auto te verstoppen, als we iets wilden doen dat hij niet zag zitten. Vaak kwamen we dan te laat, omdat

we het hele huis moesten doorzoeken. Wij zijn beter op onze sleutels gaan letten en helaas voor Paul moest hij toch mee

op bezoek. Hij had daar snel een creatieve oplossing voor, hij tilde de putdeksel op straat op en gooide zijn schoenen er in. Zo, probleem opgelost, hij kon nergens meer heen.”

36

37

van 1 uur en wordt gegeven in de gymzaal onder begeleiding

onderhandelen en omgaan met kritiek komen aan bod. De

maastricht.nl of bel met de afdeling Kinderen & Jeugdigen,

met elkaar in rollenspellen.

van 1 of 2 therapeuten. Kijk voor informatie op www.riaggT 043 - 352 79 99

Mijn kind heeft ADHD Wie komen er / Deze training is bedoeld voor ouders die een

kind met ADHD hebben en behoefte hebben aan pedagogische handvatten.

Wat leer je / Ouders krijgen uitleg over wat ADHD inhoudt en

“Thuis was het heel wisselend. Soms net als bij ieder ander

gezin tegemoet?

Paul tot uitbarsting kwamen. Dan sloeg de sfeer helemaal om

en dat zal de nodige spanningen geven. We zien er echter

gezin, soms waren de spanningen zo hoog dat ze met name bij

“Paul gaat na de schoolvakantie naar de middelbare school

en zochten we naar de reden waarom het nu plotseling zo an-

niet meer zo heel erg tegenop want nu weten we waar deze

ders was. Voor Paul de omslag in zijn gedrag in de gaten had,

was hij niet in staat om de link te leggen naar gebeurtenissen of stressvolle situaties op bijvoorbeeld school.” Hoe verliep uw zoektocht naar hulp? “Wij hebben meerdere vormen van hulp overwogen. Door gesprekken met andere ouders met kinderen met ADHD,

autisme of leerproblemen werd het ons steeds duidelijker dat bij Paul geen sprake is van zomaar slecht gedrag, maar dat

dit gedrag toch een dieper liggende oorzaak heeft. We heb-

ben ons toen aangemeld bij de Riagg Maastricht Kinderen en

Jeugdigen. Na de intake kregen we advies over de onderzoeken die bij Paul mogelijk een diagnose zouden opleveren. Deze

diagnose was er al vrij snel (ADD). Daarna zijn diverse acties

ondernomen om ons als ouders en Paul zelf, te leren omgaan

met de beperkingen en het gedrag dat typisch is voor kinderen met AD(H)D.”

Hoe reageerde uw kind op de hulp en wat deed het met hem? “In eerste instantie was Paul negatief. Tenslotte hadden

spanningen vandaan komen. En welke maatregelen nodig

zijn om hem te helpen. Paul lijkt er zelf wel positief tegen-

aan te kijken. Hij heeft al een eerste kennismaking met zijn

medeleerlingen gehad. Dit is goed verlopen. We staan nog op

de wachtlijst voor gezinstherapie en Paul zelf nog voor een individuele therapie. Dat is een steuntje in de rug, helemaal als je in het verleden hebt ervaren dat er plotseling een enorme terugval kan zijn.” 

Kind- en oudergroepen voor ADHD en PDD-NOS Prima psychologen en de Riagg Maastricht hebben verschillende groepen voor kinderen met ADHD of PDD-NOS en hun ouders. In overleg met de hulpverlener wordt gekeken welke groep het meest geschikt is voor het kind.

Psychomotorische therapie voor kinderen met ADHD

wij een probleem en hij niet. Het heeft een tijdje geduurd

Wie komen er / Kinderen met ADHD tussen de 7 en 12 jaar.

Paul zelfbewuster is geworden en meer zelfvertrouwen heeft

die bij elkaar passen.

voordat hij begreep waar het allemaal om ging. Het lijkt dat gekregen. Wij zijn erg blij met deze vooruitgang en hopen

dat dit voldoende is om hem een goede start op de middelbare school te geven. Ondanks dat Paul zelf niet zo positief was en wij zo nu en dan ook twijfels hadden, zou ik de therapie toch aanbevelen bij andere ouders. Steeds vaker laat Paul zien dat

hij toch het een en ander heeft opgepikt. Sommige kinderen

hebben nu eenmaal wat tijd nodig. Wij hebben wel de indruk dat hij groeit en steeds meer aandurft.”

De groep wordt samengesteld op basis van leeftijd en kinderen Wat leer je / Uw kind krijgt meer inzicht in zijn functioneren, leert beter om te gaan met emoties en krijgt meer controle

over zijn gedrag. Dit wordt spelenderwijs geoefend. Daarnaast

uur. Voor meer informatie kijk op www.primapsychologen.nl of bel met Anne Deckers, T 043 - 327 09 07.

ouders van kinderen van 9 – 12 jaar en ouders van jongeren

om de tips en technieken in praktijk te brengen.

Waarom doen / U ontmoet ouders die het zelfde meemaken en vindt steun bij elkaar. Naast de deskundige begeleiding, worden onderling tips en ervaringen uitgewisseld die u in uw eigen situatie kunt toepassen.

Meer informatie / De training bestaat uit 9 bijeenkomsten van 2 uur, onder begeleiding van een deskundige. Kijk op www.primapsychologen.nl voor meer informatie of bel met Marian Blokland, T 043 - 327 09 07.

PDD Kindgroep (sociale vaardigheidstraining) Wie komen er / Kinderen tussen de 8 en 12 jaar met een vorm van autisme.

Wat leer je / In deze sociale vaardigheidstraining leren kin-

nose in het autisme spectrum hebben. Er zijn twee groepen: van 13 - 18 jaar.

Wat leer je / U leert wat een autisme spectrum stoornis

inhoudt en wat de gevolgen hiervan zijn voor het kind en het

gezin. U krijgt praktische tips en pedagogische handvaten die u in de thuissituatie kunt toepassen. Ook is er ruimte voor vragen en andere onderwerpen waar u als ouder behoefte aan heeft.

Waarom doen / U ontmoet andere ouders met wie u ervaringen kunt delen en tips kunt uitwisselen. Daarnaast krijgt u door de aangeboden informatie meer zicht op de belevings­ wereld van uw kind.

Meer informatie / De cursus bestaat uit 8 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur. Voor vragen kunt u terecht bij Marian Blokland, T 043 - 327 09 07 of kijk op www.primapsychologen.nl

deren basisvaardigheden zoals het maken van oogcontact en

Brussengroep

onderwerpen als: vragen of je mee mag spelen, wat te doen als

Wie komen er / Kinderen en jongeren die een broer of zus

aandacht voor het leren herkennen van emoties. U wordt als

Wat leer je / Het hebben van een broer of zus met autisme

praten met het juiste stemvolume. Er wordt geoefend met

je niet mag meespelen of als je wordt gepest. Daarnaast is er ouder actief betrokken bij de groep.

Waarom doen / De training ondersteunt uw kind in de

omgang met anderen en stimuleert het aangaan van sociaal contact.

Meer informatie / De kindgroep wordt gegeven bij de Riagg

Maastricht en Prima psychologen. Het aantal bijeenkomsten en de duur is wisselend. Voor vragen en informatie belt u met Anne Deckers van Prima, T 043 - 327 09 07.

PDD Pubergroep Wie komen er / Jongeren tussen de 13 en 18 jaar met een

kenning bij andere kinderen en komt erachter dat hij niet

Wat leer je / In de deze groep wordt aandacht besteed aan

Meer informatie / De training bestaat uit 8 bijeenkomsten

leiding van 2 hulpverleners. Er zijn 10 bijeenkomsten van 1,5

hoe u uw kind kunt begeleiden. U wordt actief aangespoord

Waarom doen / Samen met andere kinderen leert uw kind

de enige is met ADHD.

Meer informatie / De groep bestaat uit 8 jongeren onder bege-

Wie komen er / Ouders van kinderen en jongeren die een diag-

(sociale vaardigheidstraining)

omgaan met zijn eigen onrust en drukte. Uw kind vindt her-

krijgt daarnaast meer zelfinzicht.

leert u hoe u als ouder, aan de hand van gedragstherapeuti-

werken we aan zelfvertrouwen en het creëren van een positief zelfbeeld.

omgang met anderen en het minder onzeker maken. Uw kind

PDD Oudergroep

sche technieken het gedrag van uw kind kunt beïnvloeden en

Hoe zien jullie de toekomst van zowel kind als

Waarom doen / De training kan uw kind ondersteunen in de

betekent voor hun kind en het hele gezin. U leert uw kind beter te begrijpen en reële verwachtingen te stellen. Vervolgens

Hoe was de situatie thuis, voordat er hulp gevonden werd?

jongeren krijgen tips en handvaten van de trainers en oefenen

vorm van autisme.

psycho-educatie, maar de focus ligt op het vergroten van de

sociale vaardigheden. Onderwerpen als een gesprek voeren,

met autisme hebben, ook wel brussen genoemd.

is niet gemakkelijk. Hij of zij reageert anders en eist veel

aandacht op. In de training krijgen kinderen en jongeren

tips en adviezen over het omgaan met het specifieke gedrag van hun broer of zus.

Waarom doen / Uw kind ontmoet andere kinderen die hetzelfde meemaken. Ze vinden herkenning en steun bij elkaar door hier in de groep over te praten. Uw kind leert zijn autistische broer of zus beter begrijpen, maar leert ook om beter voor zichzelf op te komen binnen het gezin.

Meer informatie / De training bestaat uit 6 bijeenkomsten

van 1,5 uur en 1 ouderbijeenkomst van 2 uur. Meer informatie vindt u op www.primapsychologen.nl of bel met T 043 - 327 09 07.

Wat gebeurt er op de bank... bij de arbeids­ psycho­loog? Psychische klachten zijn één van de belangrijkste oorzaken van ziekteverzuim en arbeidsongeschiktheid. Ze kun­ nen ontstaan en verergeren door stress, conflicten of overbelasting op je werk. Tegelijkertijd kan werk ook juist een bijdrage leveren aan het herstel.

38

39

— Tanja Quax: “Stress signalen zijn heel vervelend, maar eigenlijk zijn ze je allerbeste vrienden. Ze geven je precies aan wanneer je niet goed naar je zelf luistert of je grens overschrijdt. Op het moment dat je de allereerste signalen weet te herkennen, kun je ook maatregelen nemen.” — LavOri begeleidt werknemers en werkgevers bij het oplossen van arbeidsproblemen en verzuim als gevolg van psychische klachten. Psychologe Tanja Quax van LavOri: “De klachten lopen uiteen van burn-out, depressie tot persoonlijkheidsproblemen. Of ze nu op je werk of in de privésfeer zijn ontstaan, één ding staat vast: ze zijn altijd van invloed op je werk.”

Mindfulness —Mindfulness is een populaire training die je leert bewust om te gaan met tijd en aandacht. Met mindfulness leef je inten-

ser. Je leert beter je aandacht te houden bij het heden, accep-

tatie te vinden, bewuster keuzes te maken en beter je grenzen

te bewaken. Mindfulness helpt om psychische en lichamelijke klachten zoals stress, depressie, angst, slapeloosheid, vermoeidheid en hoge bloeddruk te verminderen.

Stresspreventie-training —In de stresspreventie-training leer je stap voor stap hoe je

zelf stress signalen kunt verminderen. Een belangrijk onder-

deel van deze training is het veranderen van je levenshouding;

Snel terug naar je werk —“Als we een goed beeld hebben van de problemen, kunnen

van een persoon die de oplossing bij anderen zoekt, naar een persoon die zich bewust is dat er binnen hem- of haarzelf altijd een oplossing te vinden is.

we bepalen wat iemand nodig heeft om terug te keren op het

Online coaching

gaan vervolgens gelijk op, omdat een snelle terugkeer op je

—Tijd voor bezinning en juist daardoor gaat het snel. Vanuit

gever en soms ook de bedrijfsarts gaan we om de tafel zitten.

komt. Het anonieme karakter van online coaching stelt je

werk. De behandeling van de klachten en de re-integratie

werk je herstel ten goede komt. Samen met werknemer, werkWe bespreken de werksituatie, kijken naar de taken van de

werknemer en naar de problemen waar die tegen aanloopt. We houden daarbij natuurlijk rekening met beperkingen,

zoals verminderde concentratie bij iemand met een depressie. Zijn alle problemen helder, dan kijken we welke oplossingen mogelijk zijn en welke taken de werknemer wel en niet kan

uitvoeren. Het goed terugbegeleiden naar werk is iets dat veel aandacht verdient. Uit ervaring weten we dat werkgevers dit ook moeilijk vinden. Wij begeleiden dus ook de werkgever gedurende het re-integratietraject.”

LavOri biedt naast behandeling en re-integratie ook online coaching en diverse trainingen die je mentaal fit houden, zoals:

je eigen omgeving en op het moment dat het jou goed uit-

makkelijker in staat te zien wie je bent en te schrijven wat er in je omgaat. Je hebt de tijd om je gedachten te ordenen, het is concreet en de concentratie is hoog. Schrijven bevordert bewustwording. Alsof je door het scherm van je computer

of het vel papier al een spiegel voorgehouden krijgt. Maar je kunt ook gewoon je gevoel van je afschrijven. De frequentie

van de coachingscontacten is hoog en er is dus sprake van een intensief maar vaak kortdurender traject. Ook al heb je veel met elkaar te maken, er is een afstand die duidelijkheid en rust biedt.

Wil je meer weten over wat LavOri allemaal voor jou kan betekenen, kijk dan op www.lavori.nl

40

41

LEEF! In LEEF! steeds een persoonlijk verhaal van iemand die met een lastige stoornis leeft. Inez Smeets (40) heeft een Borderline Persoonlijkheidsstoornis (BPS). Sinds oktober 2009 volgt ze de baanbrekende schema­therapie in het deeltijdbehandelcentrum van de Riagg Maastricht aan de Stationsstraat. De juiste therapie, gegeven in een omgeving waar ze helemaal tot rust komt. Ook al is het maar een paar uur per dag.

gen, liet ik dat dan op andere manieren blijken. Bijvoorbeeld door onvriendelijk en nukkig tegen ze zijn. Ik bleef wel vol-

houden in mijn werk, legde het bijltje nooit neer. Tegen beter weten in, dat is wat het bijna ziekelijk maakte.” Als een echte

Borderliner zijn Inez’ doelen groots. Ze wilde advocaat worden en was altijd bezig met recht en onrecht. “Thuis werd daar

wel op gepusht”, vertelt ze. “Bovendien, als adoptiekind deed

ik nu eenmaal sneller wat anderen verwachtten. Uit angst om opnieuw verlaten te worden. Ik heb sterk het gevoel dat veel adoptiekinderen met dit thema worstelen.”

Puzzelstukjes —In het nieuwe deeltijdcentrum van de Riagg Maastricht

krijgt Inez schematherapie. Deze therapie is op dit moment de

Leven met Borderline Inez worstelt al vanaf haar 20e met haar persoonlijkheid.

Af en aan heeft ze hulp gezocht. “Ik wilde graag veranderen,

want ik voelde dat ik mezelf steeds in de weg stond. Dat merkte ik ook aan contact met anderen. Bij vlagen ging het ook

wel goed met me, in de afgelopen 20 jaar. Toch had ik steeds

het gevoel anders te zijn dan anderen. Je bent als borderliner steeds bezig je te verplaatsen in anderen, bezig met wat ze

denken. Ik pieker veel, denk veel na, maar kom nooit tot echte conclusies. Dat ligt niet aan wat ik nu meemaak, maar aan wat er in mijn verleden gebeurd is.”

Recht en onrecht —De BPS uitte zich bij Inez vooral in haar relaties en op haar werk. Ze was er behoorlijk streng en legde de lat hoog - voor zichzelf en voor anderen. “Op mijn werk vond ik anderen

soms lui, bijvoorbeeld omdat ze onder werktijd rustig privé

gaan zitten bellen”, vertelt ze. “In plaats van er iets van te zeg-

enige kans op volledige genezing van de hardnekkige stoornis die BPS kan zijn. Misschien wel omdat het terug gaat naar de

kindertijd, waarin Inez veel liefde heeft gemist. “Ik was altijd een lief kind dat zich aanpaste en het goed wilde doen. Als

ik dan uit onhandigheid eens viel, was het – oh nee! een gat

in je broek, wat zonde! Dan kreeg ik betadine op de wond en een pleister, maar ik had juist meer troost nodig. Kinderen

denken al snel dat ze iets verkeerd hebben gedaan, dat het aan hun ligt. Dat blijft dan bij je, dat gevoel. In deze deeltijdbehandeling is er voor het eerst aandacht voor mijn verleden.

Er wordt ook gezocht naar een manier zodat ik met die tekortkomingen in mijn jeugd om kan gaan. Schematherapie lijkt

een beetje op een puzzel die je opnieuw maakt. De stukjes zijn dingen die je meegekregen hebt in je jeugd, in je opvoeding.

Dingen die je tekort bent gekomen in je jeugd, zijn stukjes die niet passen of op de verkeerde plaats in het gelid zijn gedrukt. Die worden er in de therapie uitgelicht en opnieuw betekenis

aan gegeven. Die stukjes worden als het ware bijgeschaafd en

teruggeplaatst. Het wordt al met al niet hersteld, maar je leert de dingen die je tekort bent gekomen een plekje te geven zodat je er beter mee om kunt gaan.”

42

— “Ik pieker veel, denk veel na, maar kom nooit tot echte conclusies.” —

Balans vinden —De behandeling bestaat uit een aantal blokken van verschillende therapievormen, waarvan Inez momenteel dramathe-

rapie en psychotherapie krijgt. “Ik heb deze therapie al ergens

anders in voltijd gedaan, maar dat was niet zo huiselijk, men-

Dramatherapeute Judith Hollands over het nieuwe deeltijdcentrum voor persoonlijkheidsstoornissen aan de Stationsstraat:

selijk als hier. De hele dag in een koude, saaie omgeving en

“De start van het centrum eind 2009 had heel wat voeten in

Als je vroeger liefde en waardering tekort bent gekomen, en je

die cliënten dagelijks krijgen, tot de inhoud van de thera-

dan verplicht omgaan met mensen zoals ik, dat was moeilijk. probeert die balans te herstellen in een omgeving die koud en

afstandelijk aanvoelt: dat werkt natuurlijk niet. Als je dan ook nog eens de pech hebt dat je een therapeut treft die dit werk

al lang doet en een beetje is afgestompt. Dat is een natuurlijk gevolg van hun werk en dat neem ik diegene niet kwalijk.

Je hebt nu eenmaal in elk beroep een bepaalde levensduur.

Daarnaast vond ik het moeilijk om de hele dag met anderen in dezelfde ruimte te zijn.”

Ruimte voor aanraking —In de deeltijdbehandeling is Inez er van maandag tot en

met vrijdag. “Ik heb de woensdag vrij en dus een breek in de

week. Da’s wel fijn, maar het liefst zou ik hier gewoon gaan wonen, het is er echt ideaal. Ik heb heus wel eens dagen die

lastig zijn, maar ik kom wel. Al slaap ik de nacht ervoor soms

wel minder. Je gaat ergens voor in zo’n therapie. In mijn geval is dat ik beter met mezelf kan omgaan en milder ben voor

anderen. Soms is het lastig om niet te werken volgens een vast behandelplan. Deze therapeuten zijn fris en geven zichzelf

meer. Er is ruimte voor vernieuwing. Wat me opvalt is dat er

ook ruimte is voor aanrakingen. Dat vond ik echt een verademing. Waaraan ik merk dat ik verander? Ik denk langer na voordat ik er iets uit flap. Dan kom ik er later op terug.”

aarde, want we moesten over van alles nadenken. Van de soep

43

—

Gezond en verstandig Een gezond lijf met voldoende weerstand vraagt om verantwoord eten, voldoende bewegen en lekker ontspannen. Daarnaast beschermen we onszelf tegen het weer en tegen allerlei ongemakken of gevaren. Denk aan warme kleren en vitamines slikken, maar ook aan zonnebrand smeren of een autogordel dragen. Gewoon omdat ons lichaam daarom vraagt. Of omdat het verstandig is om te doen. Voorkomen is immers beter dan genezen.

—

pieën. We hebben veel gehad aan feedback van de cliënten

en hebben het programma nu behoorlijk goed op de rails. De

schematherapie in groepsverband die Inez volgt, is nu nog ge-

richt op mensen met een borderline persoonlijkheidsstoornis. De therapie zou in deze deeltijdvorm ook bij andere stoornis-

Weerstand en weerbaarheid

Preventiecursussen

we het aantal behandelingen zullen uitbreiden. De deeltijd

Net als het lichaam kent ook de geest weerstand, die je op

Het Team Preventie van Prima en de Riagg Maastricht ver-

gericht zijn om de opgebouwde beschermingsmechanismen

merk je dat aan signalen zoals piekeren, huilen en hardnek-

en ouderen hun psychische weerbaarheid en daarmee hun

sen goede resultaten kunnen hebben, dus ik verwacht dat

werkt erg openleggend. Dat betekent dat alle therapieën erop af te brokkelen. Zodat je datgene wat zich in je binnenwereld afspeelt, naar buiten laat komen. We scheppen een klimaat

waarin het helend is om je (oude) gevoelens te uiten. Gezien

het aantal tissues dat er doorheen gaan, lukt ons dat aardig. Het allermooiste voor mij als therapeut is als iemand zich

steeds meer durft te laten zien aan de groep en zich vrij voelt zichzelf te zijn. Daarnaast ervaar ik dagelijks hoe waardevol

het is als cliënten elkaar onderling kunnen steunen maar ook elkaar kunnen spiegelen of confronteren. Ik denk dat we nog mooie tijden tegemoet gaan hier aan de Stationsstraat.”

peil moet houden. Ben je psychisch minder weerbaar, dan

kige gedachten of gevoelens. Iedereen is uniek en zoals het lichaam gevoeliger kan zijn voor zonlicht of griep, kan ook

de geest vatbaarder zijn voor bepaalde klachten dan andere

zorgt allerlei activiteiten waarmee kinderen, volwassenen totale gezondheid kunnen verbeteren. Neem een kijkje in

ons aanbod en meld je aan voor een activiteit die bij jou past.

mensen. Dat betekent dat je in bepaalde situaties meer kans loopt om angstklachten, stress of sombere gevoelens te

krijgen. De kunst is om jezelf zo goed te leren kennen, dat je de signalen niet alleen opmerkt maar er ook iets mee kunt.

Zodat je weet hoe je die psychische klachten voor kunt zijn.

f Informatie voorarsussen of gespreks­

meeste cu Voor aanvang van de ek met de kennismakingsgespr groepen heb je een ormatie en inf er sprek krijg je me begeleiders. In dit ge behoefte. w cursus aansluit bij jou wordt gekeken of de nmelding te paar dagen na je aa Soms krijg je pas een ssen moet je Voor sommige cursu horen of er plek is. ze worden aarden voldoen. De aan een aantal voorw . ing met je besproken tijdens de aanmeld

44

45

Doe-praatgroep

16+ groep

Let op de kleintjes

Voor wie / Kinderen die opgroeien bij ouder(s) met

Voor wie / Deze groep is voor jongeren van 16 tot 24 jaar

Voor wie / Moeders en kinderen van 7-12 jaar in de regio

psychische en/of verslavingsproblemen. Wat leer je / Kinderen leren in de cursus andere kinderen ken-

die (een) ouder(s) hebben met psychische of verslavings­ problemen. Het is geen behandeling of therapie, maar een echte gespreksgroep.

Maastricht (Heuvelland), die huiselijk geweld hebben meegemaakt. Ook voor kinderen die op het eerste gezicht geen problemen lijken te hebben met hun ervaringen.

worden vanwege hun vader of moeder en ze komen erachter

Wat leer je / De groep is bedoeld om jongeren beter om te

Wat leer je / Kinderen leren er hun gevoelens te uiten en te

Waarom doen / Ouders zijn voor kinderen de belangrijkste

je erachter komt dat er veel leeftijdsgenoten zijn die dezelfde

minder bekommeren om de ouder(s). Moeders leren hoe ze de

nen die hetzelfde meemaken, ze leren omgaan met het gepest wat ze kunnen doen als het thuis niet goed gaat.

mensen en als zij problemen hebben, merken kinderen dat. Ook al doen ouders hun best om niet te laten merken dat ze

ziek zijn, kinderen weten feilloos dat er iets aan de hand is. Dit roept bij hen heel verschillende reacties op. Omdat de

cursus op een speelse manier inspeelt op de zorgen en de vragen die zij hebben, komen ze op een leuke en ongedwongen manier tot inzicht.

Meer weten / Deze groep wordt gegeven in acht wekelijkse

bijeenkomsten van 2 uur, onder deskundige begeleiding. Voor informatie en aanmelding kun je bellen met Eelke Sister-

mans, T 043 - 329 96 02 (bij psychische problemen) of Resie

Canter Visscher (bij verslavingsproblemen) T 046 - 457 10 60. Op www.riagg-maastricht.nl vind je meer informatie over deze cursus.

leren gaan met hun eigen situatie. Het grote voordeel is dat

dingen hebben meegemaakt als jij. Door hier in de groep over te praten vind je veel herkenning, steun en begrip bij elkaar. Waarom doen / Alles draait thuis al om de ziekte of versla-

ving van je ouder. Hier draait het om jou eigen leven en hoe jij daarin omgaat met de ziekte/verslaving van je vader of

moeder, de hulpverlening, erfelijkheid, problemen thuis en schuldgevoelens.

Meer weten / Deze groep wordt gegeven in acht wekelijkse

bijeenkomsten van 2 uur, onder deskundige begeleiding. Voor informatie en aanmelding kun je bellen met Eelke Sister-

mans, T 043 - 329 96 02 (bij psychische problemen) of Resie

Canter Visscher (bij verslavingsproblemen) T 046 - 457 10 60. Op www.riagg-maastricht.nl vind je meer informatie over deze cursus.

Pubergroep

Kop-op ouderondersteuning

Voor wie / Deze groep is voor jongeren van 12 tot 16 jaar

Voor wie / Voor ouders met psychische of verslavings­

die (een) ouder(s) hebben met psychische of verslavings­ problemen. Net zoals bij de 16+ groep is het geen behan­ deling of therapie, maar een echte gespreksgroep.

problemen die hulp nodig hebben bij de opvoeding van kinderen tussen 4-12 jaar.

Wat leer je / De problemen van je ouder(s) hebben veel invloed op je. Daarom is het belangrijk dat je leert bij wie je steun kunt zoeken, dat je weet wat de ziekte of verslaving van je

ouder inhoudt en hoe je kunt omgaan met reacties uit je omgeving. Los daarvan leer je in de groep dat je ook plezier mag

maken als er thuis wat aan de hand is en wat je kunt doen als het thuis niet goed gaat.

Waarom doen / Het is goed om te praten over de situatie thuis en over wat het met jou doet. Je ontmoet anderen die in de-

zelfde situatie zitten en daar leer je veel van. Onze ervaring is

dat jongeren de groep niet alleen nuttig vinden, maar voornamelijk gezellig.

Meer weten / De cursus bestaat uit acht wekelijkse bijeen-

komsten van 1,5 uur en een afzonderlijke bijeenkomst voor

ouders en verzorgers. Voor informatie en aanmelding kun je

bellen met Eelke Sistermans, T 043 - 329 96 02 (bij psychische problemen) of Resie Canter Visscher (bij verslavingsproble-

men) T 046 - 457 10 60. Op www.riagg-maastricht.nl vind je meer informatie over deze cursus.

ouder-kind relatie kunnen versterken en het kind een veilige

gedachten, gespreksvaardigheden, voor jezelf opkomen,

plek te bieden. Ze worden zich meer bewust van hun rol en

taak als ouder en leren gedragspatronen te doorbreken, zodat herhaling van geweld wordt voorkomen.

Waarom doen / Uit onderzoek blijkt dat deze groep kinderen

zonder hulp lichamelijke klachten of gedragsproblemen kunnen krijgen. Daarbij komt nog eens dat ze zich schamen voor hun thuissituatie en hier moeilijk over praten met anderen.

Los van de schaamte zijn ze ook trouw aan hun ouders en voelen zij zich verantwoordelijk voor hen.

Meer weten / De cursus bestaat uit negen wekelijkse bijeenkomsten in Maastricht. Voor meer informatie kun je bellen met preventiemedewerkster Annique Habets op

T 043 - 329 96 02, of mailen naar [email protected]. Kijk op www.riagg-maastricht.nl voor meer informatie over de cursus.

Moeder-kind cursus Voor wie / Een preventieve cursus voor jonge kinderen

van andere ouders en door de thema’s van de bijeenkomsten

Wat leer je / Het draait in deze cursus om herstel van de

ziekte praat, hoe je grenzen stelt en met wie je de zorg voor de

liedjes zingen en samen knutselen, waarbij moeder en kind

kinderen kunt delen.

Waarom doen / Je krijgt handreikingen over hoe je als

ouder(s) bepaalde opvoedingssituaties kunt aanpakken. Daar-

naast kom je erachter hoe je het kind die aandacht kunt geven die het nodig heeft, helemaal als je het zelf even wat moeilijker hebt.

Meer weten / Deze groep wordt gegeven in acht wekelijkse

bijeenkomsten van 2 uur, onder deskundige begeleiding. Voor informatie en aanmelding kun je bellen met Eelke Sister-

mans, T 043 - 329 96 02 (bij psychische problemen) of Resie

Canter Visscher (bij verslavingsproblemen) T 046 - 457 10 60. Op www.riagg-maastricht.nl vind je meer informatie over deze cursus.

met anderen, verlegen zijn, vaak gepest worden en niet voor zichzelf durven opkomen. Er is een groep voor 8-12 jaar en een groep voor 12-16 jaar. Wat leer je / In iedere groepsbijeenkomst staat een thema

van 3 tot 6 jaar die getuige zijn geweest van huiselijk geweld en hun moeders.

zoals de ontwikkeling van kinderen, hoe je met je kind over je

Voor wie / Kinderen die onwennig zijn in de omgang

praten over hun ervaringen. Ze leren weer kind te zijn en zich

Wat leer je / Door het volgen van de cursus snap je beter wat je kind(eren) doen, denken en voelen. Door de ervaringen

Training sociale vaardigheid bij kinderen van 8-16 jaar

vertrouwensband tussen moeder en kind. Allereerst via spel, samen ervaringen en gevoelens delen. Vervolgens wordt ook

gewerkt aan het zelfvertrouwen en het aanleren van vaardig-

heden. De groep wordt hiertoe gesplitst in een moeder- en een kindergroep.

Waarom doen / Moeders bespreken thema’s als: de ontwikke-

ling van kinderen en de gevolgen van huiselijk geweld hierop, een veilig opvoedklimaat en de verhouding tot de andere

ouder. De kinderen werken en spelen tegelijkertijd rondom de thema’s angst, verdriet en blij zijn, ruzie maken en vriendjes worden. Na de sessies worden de moeders op de hoogte ge-

bracht van het proces dat de kinderen doormaken en kunnen zij hier thuis verder aandacht aan besteden.

Meer weten / De cursus bestaat uit 8 wekelijkse bijeenkom-

sten van twee uur, voor zowel kinderen als moeders. De bij-

eenkomsten vinden plaats in Maastricht. Voor meer informatie kun je bellen met preventiemedewerkster Annique Habets op T 043 - 329 96 02, of mailen naar [email protected]

centraal. Zo leer je elke week iets nieuws zoals gevoelens en leren nee zeggen en omgaan met pesten.

Waarom doen / Goede sociale vaardigheden spelen een be-

langrijke rol in het leven. Kinderen en jongeren die sociaal

vaardig zijn, hebben zelfvertrouwen, zijn populair en kun-

nen over het algemeen goed functioneren op school en in de samenleving.

Meer weten / De training bestaat uit 8 bijeenkomsten

van 1,5 uur. Voor vragen en meer informatie kun je contact opnemen met: Hella Jeurissen T 043 - 327 09 07 of Annique

Habets T 043 - 329 96 02 of kijk op www.primapsychologen.nl voor meer informatie over de cursus.

Training voor kinderen van gescheiden ouders Voor wie / Jaarlijks krijgen zo’n 35.000 kinderen en

jongeren te maken met de echtscheiding van hun ouders. Deze training is speciaal voor hen die wel een steuntje in de rug kunnen gebruiken bij de verwerking van de echtscheiding van hun ouders. Wat leer je / Kinderen leren er wat de scheiding nu echt

betekent en hoe ze om kunnen gaan met de warboel aan

gevoelens. Daarbij leren ze ook leven met het gemis en de

herinneringen, en leren ze hun eigen plek weer te vinden. Waarom doen / Deze kinderen krijgen vaak te maken met

loyaliteitsconflicten, hebben last van angst en rouwgevoelens, zijn bang om verlaten te worden en voelen schaamte of woede. Schoolresultaten kunnen achteruit gaan en ook hun zelfbeeld wordt negatief beïnvloed.

Meer weten / De training vindt plaats in twee groepen

(8-12 jaar en 12-16 jaar) en bestaat uit 8 bijeenkomsten van

1,5 uur. Voor vragen en meer informatie kun je contact opnemen met Annique Habets T 043 - 329 96 02 of Gerard Peters  T 06 - 286 52 967 of kijk op www.primapsychologen.nl voor meer informatie over de cursus.

(advertentie)

46

47

Verliezen en verwerken voor kinderen

Real Fit

Voor wie / Voor kinderen van 8-12 jaar en jongeren van

12-16 jaar die moeite hebben met het overlijden van een familielid, gezinslid, vriend of vriendin.

jongeren van 13 tot 18 jaar met (beginnend) overgewicht. Ook de ouders worden bij de cursus betrokken middels ouderavonden.

Wat leer je / In de cursus leren kinderen hun leven weer in

Wat leer je / In 12 weken tijd werk je in een gevarieerd

en schuld een plek te geven.

trum. Hierbij word je begeleid door een sportinstructeur,

balans te brengen en hun verdriet, boosheid, onbegrip, angst Waarom doen / De nodige steun om verlies te verwerken

krijgen kinderen en jongeren in deze speciale gespreksgroep, waarin ze vooral veel leren van de ervaringen van anderen.

Daarnaast wordt onder deskundige begeleiding gepraat over de fasen in het rouwproces zoals: • het besef laten doordringen

• omgaan met de pijn van het verlies

De kracht van verhalen In de de cursus ‘De verhalen die we leven’ leert u op een gezonde manier terug te kijken op uw leven, zodat u met frisse moed de toekomst tegemoet kunt. Voor wie Mensen van 55 jaar en ouder krijgen te maken met grote veranderingen in hun leven zoals: • Kinderen gaan het huis uit • Pensionering • Dierbaren overlijden • Gezondheidssituatie Daarnaast kunnen ingrijpende gebeurte­ nissen uit het verleden nog dwars zitten. Het onzekere gevoel dat hierbij kan opspelen, kan weer leiden tot een gespannen gevoel en piekeren. Ook angst voor de toekomst, somberheid en verlies van interesse komt veel voor.

www.riagg-maastricht.nl

• herinneringen een plaats geven • de draad weer oppakken

Meer weten / De training vindt plaats in twee groepen

(8-12 jaar en 12-16 jaar) en bestaat uit 8 bijeenkomsten van

1,5 uur en twee ouderbijeenkomsten. Voor vragen en meer informatie kun je contact opnemen met Annique Habets

T 043 - 329 96 02 of Gerard Peters T 06 - 286 52 967. Je kunt ook kijken op www.primapsychologen.nl voor meer informatie over de cursus.

Plezier op school

bewegingsprogramma aan je gezondheid in een fitnessceneen diëtiste en een gedragsdeskundige. Tijdens de cursus

leer je ook over gezond eten en hoe je op een leuke manier toch serieus werk kunt maken van je conditie.

Waarom doen / Realfit is geen streng dieet, maar gewoon

een leuke manier om je beter te voelen in je lijf. Samen met

je begeleiders en je ouders kom je erachter hoe je een actieve en gezonde levensstijl kunt bereiken en behouden. Meer weten / Wil je meer weten of je aanmelden,

neem dan contact op met Linda Klaassen, gedragsdes­kundige bij de Riagg Maastricht op T 043 - 329 96 02 of via [email protected] of kijk op

www.riagg-maastricht.nl voor meer informatie over de cursus.

Mindfulness Voor wie / Iedereen die meer rust, balans en

energie wil ervaren in het leven en anders wil omgaan met stress, angst, vermoeidheid of pijn.

Voor wie / Deze tweedaagse cursus is bedoeld voor

kinderen die na de zomervakantie naar de brugklas gaan en opzien tegen de overstap naar de grote school. Omdat ze gepest worden/werden op school, niet voor zichzelf durven op te komen of gewoon moeilijk contact leggen met leeftijdsgenoten.

Wat leert u Onder begeleiding staat u stil bij de ervarin­ gen in uw leven en de betekenis daarvan. Dit geeft inzicht en mogelijkheid tot het vinden van nieuwe perspectieven voor de toekomst.

Wat leer je / Er wordt aandacht besteed aan zelfvertrouwen,

Waarom doen Onder deskundige begeleiding praten en den­ ken over vroeger doet de kans op depressie en andere psychische klachten afnemen.

ik ook door mijn eigen onzekerheid een makkelijk slachtoffer

Praktische informatie • Startdata: kijk op www.riagg-maastricht.nl • Duur: Acht wekelijkse bijeenkomsten • Begeleiding: sociaal psychiatrisch verpleegkundige Ingrid van Laar en preventiemedewerker Babs Franssen • Aanmelden: tel. 043 - 329 96 01

Voor wie / Deze cursus is speciaal ontwikkeld voor

houding, gespreksvaardigheden en omgaan met pesten.

Waarom doen / Richard (12): “Ik ben vaak gepest op de basisschool en zag er behoorlijk tegenop om naar de middelbare

school te gaan. Tijdens de cursus ben ik erachter gekomen dat was. Nu voel ik me minder machteloos en weet ik beter wat ik eraan kan doen, als het weer gebeurt.”

Meer weten / De cursus vindt plaats in de laatste week van de zomervakantie in het City Centrum Maastricht. Voor meer

informatie kun je zelf (of je ouders) bellen met preventiemedewerkster Annique Habets op T 043 - 329 96 02, of mail je vraag naar [email protected]

Wat leer je / Mindfulness leert je intenser leven, je bewust raken van het hier en nu. Je leert je beter concentreren, je

ontspant gemakkelijker. Je leert bewust keuzes te maken in plaats van automatisch te reageren.

Waarom doen / Cursusleider Jenny Stolte: “Mindfulness is een techniek die helpt tegen heel algemene klachten zoals span-

ning, angst of somberheid. Klachten waar we ons wel bewust van zijn, maar waar we min of meer automatisch op reageren met gedachten of gevoelens. Je leert echt meer uit het leven te halen.”

Meer weten / De training vindt minimaal elke 8 weken plaats, zowel in de avonduren als overdag.Meer informatie en actuele data vind je op www.riagg-maastricht.nl. Je kunt ook bellen metJenny Stolte of Eelke Sistermans T 043 - 329 96 02.

48

49

Health4U

Psychiatrie in de Familie

De verhalen die we leven

In de put, uit de put

Voor wie / Mensen die door psychische klachten

Voor wie / Familieleden en partners (volwassenen) van

Voor wie / Mensen van 55 jaar en ouder die te

Voor wie / Mensen van 55 jaar en ouder, die

en/of medicatiegebruik moeite hebben met een gezond leefpatroon.

mensen met psychiatrische problemen.

maken krijgen met grote veranderingen in hun leven zoals: pensionering of overlijden van dierbaren.

zich somber voelen en zelf hun stemming willen leren verbeteren.

problemen en behandelmogelijkheden voor jouw familielid of

Wat leer je / Je staat stil bij de ervaringen in je leven en de

Wat leer je / De cursus leert hoe je zelf je stemming kunt

beter je grenzen aangeven, zodat je de verantwoordelijkheid

het vinden van nieuwe perspectieven voor de toekomst.

veranderen in positieve gedachten. Ook sociale vaardigheden

Wat leer je / Met de andere deelnemers praat je over gezond

eten, gezond bewegen en gezond denken en doen. Je gaat aan

de slag met jouw persoonlijke aandachtspunten (die je bepaalt tijdens de introductie) en oefent met tips en ideeën uit de

groep die jou aanspreken. Met tips waar je geen trek in hebt, doe je niets.

Waarom doen / Het belangrijkste is dat het leuk is en vrijblij-

vend. Je gaat dus niet verplicht ‘gezonder eten’. Je gaat juist op zoek naar gezondere eetgewoonten die bij joú passen. En zo

onderzoek je ook hoe “meer bewegen” het beste bij jou past. Op jouw tempo.

Meer weten / De cursus Health4U bestaat uit 7 wekelijkse bijeenkomsten. Voor meer informatie en actuele data kijk je op

www.riagg-maastricht.nl of neem contact op met Jenny Stolte of Maud Pluijmen T 043 - 329 96 02.

Wat leer je / Je leert in de cursus over de achtergrond van de

partner. Je oefent met andere manieren van reageren en leert over de ander beter los kunt laten.

Waarom doen / Veel mensen hebben de neiging om zich aan

te passen aan wat de partner nodig heeft, soms ten koste van zichzelf. Daarom is het belangrijkste doel van de cursus dat

juist jij je minder belast gaat voelen. En dat de conflicten, de

machteloosheid en de eenzaamheid je minder energie kosten. Meer weten / De cursus wordt meerdere keren per jaar, op

verschillende momenten aangeboden. De cursus bestaat uit 10 bijeenkomsten van elk 2 uur. Voor meer informatie en actuele

20 tot 55 jaar die stressklachten hebben of die regelmatig niet lekker in hun vel zitten.

met een Borderline Persoonlijkheid Stoornis (BPS).

lastige zaken in je dagelijks leven kunt omgaan.

Waarom doen / Bewegen is ontspannen en leidt je gedachten af van spanningen of negatieve gevoelens. Je voelt je fitter en bent er even helemaal uit. Het is gezellig om dit samen met

anderen te doen. Na de acht bijeenkomsten wordt samen met

alle deelneemsters gekeken naar eventuele vervolgactiviteiten die in de buurt plaatsvinden.

Meer weten / Bewegen Zonder Zorgen is een samen­

werkingsproject van de GGD Zuid Limburg, Riagg Maastricht en Vrouwengezondheidscentrum Maastricht. Deelname is gratis. Wil je meer weten of je aanmelden, neem dan contact op met Jeannet van Ingen op T 046 - 850 54 46 of per email [email protected] of kijk op www.riagg-maastricht.nl voor meer informatie over de cursus.

uur, gegeven door 2 professionele begeleiders. Meer informatie en actuele data vind je op

www.riagg-maastricht.nl. Je kunt ook bellen met Ingrid van Laar of Babs Franssen T 043 - 329 96 02.

Voor wie / Mensen van 55 jaar en ouder met

Voor wie / Partners en gezins- of familieleden van mensen

Naast het bewegen krijg je ook veel informatie over hoe je met

Meer weten / Het gaat om 8 wekelijkse bijeenkomsten van 2

T 043 - 329 96 02.

op met groepsleidsters Soosan Boothe of Babs Franssen

Voor wie / Deze cursus is bedoeld voor vrouwen van

om fanatiek te gaan sporten, dus sportkleren zijn niet nodig.

depressie en andere psychische klachten afnemen.

Angst de Baas

Borderline in de familie

vormt een deel van de bijeenkomst. Het is niet de bedoeling

Waarom doen / Praten over vroeger doet de kans op

data kijk je op www.riagg-maastricht.nl of neem contact

Bewegen zonder zorgen

Wat leer je / Samen bewegen onder deskundige begeleiding

betekenis daarvan. Dit geeft inzicht en de mogelijkheid tot

Wat leer je / Praten met anderen die in een soortgelijke

situatie verkeren biedt steun en helpt je je eigen problemen

verwerken. Bovendien krijg je begeleiding van professionals

die in hun werk bij de Riagg Maastricht veel ervaring hebben opgedaan in de behandeling en benadering van mensen met een BPS.

Waarom doen / “Ik werd weleens gek van de emoties van mijn vrouw”, vertelt mijnheer Simons, “ik weet nu hoe ik er voor

haar kan zijn, zonder dat ik mezelf tekort doe. We hebben nu meer begrip voor elkaars situatie. De echte winst zit wat mij betreft in de kleine dingetjes, zoals de tips die mensen in de groep met je delen. Daar heb ik erg veel aan gehad.” Meer weten / Tijdens een intakegesprek wordt

gekeken of jouw wensen passen bij de mogelijkheden van de cursus. De duur van de cursus Borderline in de Familie (BIF)

is 10 weken en wordt gegeven door Babs Franssen en Soosan Boothe. Aanmelden voor deze groep kun je zelf of via je

huisarts, bij onze afdeling Front Office T 043 - 329 96 02.

angst- en paniekklachten die hun angsten willen leren overwinnen. Wat leer je / Je leert onder andere hoe je beter om kunt gaan

met angstige situaties en hoe je angstklachten onder controle kunt krijgen en kunt overwinnen. Stapsgewijs leer je hoe je lastige situaties moet aanpakken.

Waarom doen / “Het belangrijkste van de cursus is dat mensen merken dat ze niet de enige zijn”, vertelt cursusleidster

Eveline Thewissen. “Bovendien leer je veel van de ervaringen van anderen. Ook voor mensen die last hebben van overma-

tig piekeren of lichamelijke spanning voelen is dit een goede cursus. Ze krijgen hier de handvatten om deze klachten te doorbreken.”

Meer weten / Het gaat om 8 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur, gegeven door 2 professionele begeleiders.

Meer informatie en actuele data vind je op www.riagg-

maastricht.nl. Je kunt ook bellen met Eveline Thewissen T 043 - 329 96 02.

verbeteren. Je leert negatieve gedachten herkennen en ze

en assertiviteit komen aan bod. De cursus helpt je zo de draad weer op te pakken en activiteiten te ondernemen.

Waarom doen / Cursusleidster Babs Franssen: “De meeste

mensen die komen, willen weer genieten van het leven en zich niet steeds laten hinderen door klachten zoals weinig

eetlust, veel piekeren, slecht slapen etc. Vooral de praktische oefeningen die je in je eigen dagelijkse leven kunt toepassen

maakt deze cursus voor de deelnemers zeer de moeite waard.” Meer weten / Het gaat om 10 wekelijkse bijeenkomsten van 2 uur, gegeven door 2 professionele begeleiders. Meer infor-

matie en actuele data vind je op www.riagg-maastricht.nl. Je kunt ook bellen met Babs Franssen T 043 - 329 96 02s.

“Je leert veel van de ervaringen van anderen. Ook voor mensen die last hebben van over­matig piekeren of lichamelijke spanning voelen is dit een goede cursus. Ze krijgen hier de handvatten om deze klachten te doorbreken.”

Komt een psycholoog bij de dokter

50

51

De troef van de huisarts speelt de psycholoog precies in de kaart. —Voor veel klachten kun je tegenwoordig terecht bij de

psycholoog bij je eigen huisarts. Deze constructie is voor

Nederland uniek en wordt door een groeiend aantal Limburgse (groeps-) praktijken toe­gepast. Onderaan de streep is het vooral de patiënt die ervan profiteert. In een gesprek met huisarts Jos Ridderbeks en gedragswetenschapper Eveline Thewissen van Prima Psycho­logen komen we erachter hoe dat precies in de praktijk gaat.

Dichtbij voor iedereen —“Als ik eerlijk ben, wil ik eigenlijk niet meer zonder”, vertelt huisarts Ridderbeks. “De aanwezigheid van Eveline en haar

collega’s in de praktijk brengt psychische hulp een grote stap dichterbij voor onze patiënten. De drempel is laag, vanwege

de vertrouwensband die ik al heb met de patiënt en omdat de

mensen van Prima ook als onderdeel van het team worden gezien. Van jong tot oud - iedereen kan bij ons terecht en hoeft

niet te reizen voor een behandeling. Daar zit de grootste winst in, wat mij betreft. Dat psychische zorg dichtbij en toegankelijk is voor iedereen die dat nodig heeft.”

De troef van de huisarts —Een huisarts heeft doorgaans voldoende kennis om een

diagnose te stellen bij iemand met een ernstige depressie,

maar is niet opgeleid om die persoon ook te behandelen. Hij

of zij heeft wel een flinke troef in handen: patiëntenkennis. “Daarmee kan ik sneller de vinger leggen op een psychische

klacht en vervolgens de diepte in gaan om te kijken of er meer

aan de hand is. Bij twijfel kan ik altijd even overleggen met Eveline over het vervolgtraject, zij weet altijd wel een cur-

sus of behandeling die past. Psychische hulp is maatwerk,

daar hoort persoonlijke aandacht bij. Zo kan het best zijn dat

iemand niet openstaat voor de zwaardere, specialistische hulp van de Riagg Maastricht, maar wel door Prima Psychologen

geholpen wil worden. Weer een ander kan na de gangbare 8

gesprekken nog niet helemaal los kan komen van de hulp. Of iemand pakt de hulp na een tijdje weer op als men voelt dat

men dreigt terug te vallen. Ook daar kan ik als huisarts maatwerk in bieden.”

Persoonlijke stijl —“Het is voor de patiënt fijn om bij de eigen huisarts terecht

te kunnen voor alles”, vertelt Eveline Thewissen. “En voor ons

is het een luxe om de huisarts zo dichtbij te hebben. Dat komt ons contact met de patiënt – of cliënt, zoals ze bij mij heten, wel ten goede. Zowel in iemands medische als in het echte

verleden liggen veel aanknopingspunten. Als er iets ontbreekt aan het plaatje, kan ik met de huisarts overleggen. Zo kom je

sneller tot de kern van een probleem en kun je verbanden leggen tussen iemands klachten, omstandigheden en persoon-

lijke stijl. Of het nu een kind is met angsten of een echtpaar

dat na jaren uit elkaar dreigt te groeien: met de juiste kennis en persoonlijke aandacht kun je iemand veel beter helpen.”

OPEN colofon

(advertenties)

52

Soms voel je je even niet zo prima. Je loopt te piekeren, slaapt slecht of voelt je wat somber. Vaak kun je deze problemen zelf of met hulp van vrienden en familie oplossen. Lukt dat niet en blijf je klachten houden, dan kan een psycholoog van Prima je helpen. Zo werkt het Onze aanpak is erop gericht je binnen acht gesprekken verder te helpen. Daarna kun je de draad zelf weer oppakken. Heb je meer hulp nodig? Dan zorgt Prima ervoor dat je die krijgt.

Een afspraak maken Je huisarts kan je aanmelden, maar je kunt ook zelf even bellen naar 043 - 327 09 07. Dan over­ leggen wij met je huisarts. Een afspraak kan plaatsvinden in je eigen huisartsenpraktijk of één van onze praktijken in Maastricht, Vaals en Valkenburg.

Open is een uitgave van de Riagg Groep en verschijnt één keer per jaar.

Copyright 2011 / Niets uit deze uitgave mag zonder toestemming van de Riagg Groep worden gebruikt of gekopieerd.

Voor meer informatie over onze praktijk kijk op

Tekst en redactie /

www.primapsychologen.nl

Leon IJzerman en Marjolein Dijkerman Afdeling Communicatie Riagg Groep Aan deze uitgave werkten mee / Dirk Corstens, Suzanne Engelen, Jos Ridderbeks,

Eveline Thewissen, Monique Goossens, Bo Olischlager, Judith Hollands, Tanja Quax, Sandra Mulkens,

Eugene Wijnands, Sandrine Tuerlinckx, Babs Franssen,

Wieke van Duinhoven, Anne Deckers en Bert Rademaker. De namen in de artikelen ‘Kwartjes vallen soms per twee’ en ‘LEEF!’ zijn om privacyredenen gefingeerd.

Boekrecencies / Leon IJzerman, John Pletzers en Tilly Verstappen. Vormgeving / Ontwerpbureau B2B, Maastricht Fotografie /

Pascal Moors, Nose for Photography

Philip Driessen (foto pagina 50 en 51) Sacha Ruland (foto pagina 1) Druk /

Profeeling Drukkerijen, Beringen

Het bewijs van effectieve hulp... De Riagg Maastricht werkt al meer dan 25 jaar nauw samen met de Universiteit Maastricht aan wetenschappelijk onderzoek naar de behandeling van psychische stoornissen. Door die bijzondere samen­werking krijgt u bij ons behandelingen aangeboden waarvan het effect dus wetenschappelijk is aangetoond. Vooral op het gebied van persoon­lijkheids-, angst- en stemmingsstoornissen hebben we dankzij dat onderzoek een specialistisch behandelaanbod ontwikkeld, dat in het hele land erkenning geniet. Natuurlijk blijven we onze behandelingen steeds verbeteren. Zodat ook toekomstige generaties beter behandeld worden voor Borderline, een depressie of een stevige angststoornis. Wilt u meer weten over onze bewezen behandelingen? Vraag het ons. We staan voor u klaar op 043 - 329 96 02.

Redactieadres ‘Open’ / Parallelweg 45 - 47

6221 BD Maastricht T 043 - 329 96 20

E [email protected]

www.riagg-maastricht.nl

(advertentie)

Heeft uw partner een beroerte gehad?

Een CVA of herseninfarct treft het hele gezin, niet alleen de patiënt zelf. Een beschadiging van de hersenen kan ingrijpende gevolgen hebben zoals verlamming, moeite met praten en zelfs een gedrags- of persoonlijkheidsverandering. Gespreksgroep voor partners van cva patiënten Leven met en zorgen voor een CVA getroffene is niet gemakkelijk. U doet uw uiterste best om uw partner zo goed mogelijk te verzorgen, maar dat valt niet altijd mee. Praten met mensen die weten waar u het over heeft, kan dan een steuntje in de rug zijn. In de gespreksgroep Partners van CVA patiënten krijgt u adviezen, informatie (over de psychologische gevolgen van een CVA), kunt u vragen stellen en uw zorgen met andere partners delen. Praktische informatie De groep bestaat uit 6 bijeenkomsten van twee uur en wordt gegeven op een centrale locatie in Maastricht. De groep start bij voldoende deelnemers. Kijk op www.primapsychologen.nl voor actuele data. Meer informatie en aanmelden Bel met Prima Psychologen T 043 - 327 09 07 of de CVA thuiszorgcoördinator van GroeneKruisDomicura T 06 - 535 88 21 81. Zij helpen u graag verder.