over in de BEWEEG JIJ MEE IN DE NIEUWE JEUGDZORG? werken

3 NIEUWE WERKVORMEN Pionieren op het snijvlak van commercie en zorg

Jan

1

4

NIEUWE REALITEIT Wat is er veranderd na 1 januari?

6 NIEUWE AANPAK Maatschappelijke voelsprieten uit

E D N I E E M J I J G BEWEE ? G R O Z D G U E J E W NIEU

Tommy Roosendaal Werd van jeugdwerker ondernemer

“

“

In feite doe ik nog steeds hetzelfde: achterhalen waar iemand goed in is en daar werk van maken

over werken

N°5 - MRT 2015

aan jouw loopbaan

in de jeugdzorg

3

2

Circa 3000 banen minder

Branchecertificaat wint aan populariteit

Eind 2013 was de prognose dat er tot 2017 tussen de 5.100 en 8.700 banen in de jeugdzorg zouden verdwijnen. Inmiddels staat de teller al op circa 3000. Een fors getal, dat naar verwachting de komende jaren verdubbelt. Contracten zijn binnen, afspraken met gemeenten zijn gemaakt en veel reorganisaties zijn in een vergevorderd stadium. Er is echter geen reden om te denken dat de arbeidsmarkt binnen de jeugdzorg nu tot rust komt. De eisen die gemeenten stellen aan jeugdzorgaanbieders worden nu langzaam maar zeker duidelijker. Wat die eisen betekenen voor professionals krijgt ook steeds meer vorm. Bijblijven bij de ontwikkelingen binnen en buiten de branche en het op peil houden van kennis en vaardigheden zijn van cruciaal belang om in de toekomst in de jeugdzorg te blijven werken. De economie trekt voorzichtig aan, waardoor nieuwe kansen op werk ontstaan. Maar binnen ons vakgebied is sprake van ‘overschotberoepen’, meldde het UWV onlangs. Daaronder vallen bijvoorbeeld de

pedagogisch werker, woonbegeleider en administratief medewerker. Het UWV wijst erop dat een overstap van overschotberoep naar krapteberoep in de meeste gevallen geen realistische optie is, gezien het niveau en de fundamenteel andere beroepsrichting. Scholing is wel van groot belang, aldus het UWV. Werkgevers geven aan dat kandidaten die een relevante opleiding hebben genoten, in de regel een betere kans maken om te worden aangenomen.

Tip Subsidie voor de kosten van om- of bijscholing? Via FCB zijn diverse mogelijkheden om subsidie te krijgen voor de kosten van om- of bijscholing. Meer lees je op www.fcb.nl/jeugdzorg

Een van de eisen om je te mogen registreren in het beroepsregister Jeugd is het beschikken over een hbo-diploma of een geldig branchecertificaat. Het afgelopen jaar is door veel jeugdzorgwerkers zonder hbo-diploma hard gewerkt aan het halen van een branchecertificaat. Om het branchecertificaat te behalen is het nodig een EVC-procedure (erkenning van verworven competenties) te starten. Je verzamelt dan bewijzen van wat je weet en kunt. Al het bewijs wordt beoordeeld op basis van landelijk erkende beroepsstandaarden. Zo’n ervaringscertificaat kun je om laten zetten in een branchecertificaat van jeugdzorg, daarmee kun je als jeugdzorgwerker bewijzen dat je de bijbehorende competenties beheerst en je (her)registreren in het beroepsregister. Meer weten over het branchecertificaat? Kijk op www.fcb.nl

484

789 kandidaten zijn gestart met de EVC-procedure

526 mensen hebben deze procedure al afgerond

243 kandidaten zijn er nog mee bezig

ervaringscertificaten zijn omgezet naar een branchecertificaat

kost het om deel te nemen aan een EVC-procedure

‘De EVC-procedure was zwaar. Maar ik heb het gered. Ik haalde mijn branchecertificaat. Mijn zoon was zo trots op me – het was mijn eerste diploma in twintig jaar – dat hij mijn tas en de vlag uitgehangen heeft.’

Pionieren op het snijvlak van commercie en zorg

Werken als Praktijkondersteuner Huisarts

N ‘SOMS MOET JE GEWOO EEN BEETJE CREATIEF ZIJN’

Zoals in de vorige KansenKrant stond, zoekt FCB samen met het arbeidsmarktfonds van de huisartsenzorg uit of het mogelijk is om jeugdzorgprofessionals versneld in te laten stromen als Praktijkondersteuner Huisarts (POH). Inmiddels zijn er signalen dat niet alle verzekeraars de kosten van een POH met een jeugdzorgachtergrond vergoeden. Dit heeft een negatief effect op de arbeidsmarktkansen van jeugdzorgwerkers om als POH aan de slag te gaan. FCB onderzoekt de mogelijkheden. Zodra er nieuws is, melden we dat op de site en in de KansenKrant. Heb jij ook interesse? Stuur dan een mail naar [email protected] onder vermelding van POH en we houden je op de hoogte.

DEZE

KRANT & CAMPAGNE

Tommy Roosendaal (26) verruilde zijn baan als jongerenwerker voor het sociaal ondernemerschap. In zijn nieuwe rol als ondernemer heeft hij veel aan zijn eerdere werkervaring. ‘Bij Trias Jeugdhulp in Zwolle begeleidde ik jongeren naar werk. Die vaardigheid komt nu goed van pas.’

COLOFON Deze KansenKrant is een uitgave van FCB in opdracht

Wat kun jij doen om binnen dit veranderende werk-

van vakbonden, Jeugdzorg Nederland en het ministerie

veld je plek te vinden of behouden? We hebben niet

van VWS. FCB stimuleert en ondersteunt werkgevers

alle antwoorden, maar een ding is zeker; werken aan

en werknemers bij de ontwikkeling van het werk in de

je loopbaan en aan je vak in de nieuwe context is een

branches Welzijn, Jeugdzorg en Kinderopvang. De cam-

De KansenKrant hoort bij de campagne ‘Doe mee

absolute must om je kansen op werkzekerheid nu en

pagne ‘Doe mee in de nieuwe jeugdzorg’ is onderdeel

in de nieuwe jeugdzorg’, gestart in opdracht van

in de toekomst te vergroten. Dus delen we graag onze

van het Actieplan Zorg voor Jeugd. Het actieplan richt

vakbonden, Jeugdzorg Nederland en het ministerie

kennis over wat je kunt doen om je loopbaan te ont-

zich onder andere op het versterken van duurzame

van VWS. Doel: iedereen die in de jeugdzorg werkt

wikkelen. En vooral welke (inspirerende) ervaringen

inzetbaarheid, arbeidsmobiliteit en professionaliteit van

informeren over werken in de nieuwe jeugdzorg.

je collega’s in de jeugdzorg hiermee hebben. Deze

werknemers in de zorg voor jeugd.

En professionals inspireren om hun plek te vinden

KansenKrant is dan ook van én voor medewerkers in

in dit veranderende werkveld.

de jeugdzorg.

DEZE

jeugdhulp is in volle gang. Wat betekent dat voor jou?

Concept: 02 Communicatie Ontwerp: subsoda

De transitie van jeugdzorg naar de gemeenten is

Heb je naar aanleiding van deze krant of onze

Tekst: FCB, Schrijf-Schrijf

sinds 1 januari 2015 een feit. De transformatie naar

campagne nog vragen? Wil jij ook je verhaal delen?

Fotografie: Marijn Alders, John Voermans,

een andere manier van (samen)werken binnen de

Aarzel niet en neem contact op via [email protected].

Erik van ’t Woud Drukwerk: Schotanus & Jens

WWW.DOEMEEINDENIEUWEJEUGDZORG.NL

FCB wordt bestuurd door:

Een jaar geleden werkte Tommy Roosendaal nog bij zijn oude werkgever. Daar begeleidde hij kwetsbare jongeren met uiteenlopende problematiek naar werk. ‘Ik had een vast contract, dus ik maakte me geen zorgen toen er een ontslagronde aankwam. Ik hoefde niet weg.’ Tegelijkertijd begreep hij dat dit wellicht een goed moment was om de plannen door te zetten die hij en zijn jeugdvriend Luuk Peters koesterden. ‘Wij wilden richting sociaal ondernemerschap. Ik heb de sprong gewaagd en mijn baan opgezegd. Door de vertrekpremie had ik tijd om mijn plannen te realiseren.’

STICHTING SIZA Luuk was al iets langer bezig als sociaal ondernemer. ‘Hij combineerde in zijn metaalbedrijf al vier jaar het ondernemen en het bieden van dagbesteding van jongeren. Eind 2013 wilde de lokale zorginstelling Siza hun werklocatie in Lichtenvoorde opzeggen. Luuk nam die locatie over. Hierna kwamen ook andere locaties ter sprake en zijn Luuk en ik met Siza in gesprek gegaan. Luuk had

genoeg opdrachten om de cliënten aan het werk te houden en met het geld van het zorgkantoor kon Siza de begeleiding blijven doen. Zo is de bal gaan rollen. De begeleiding van de cliënten doen we zelf, alleen de specialistische dagbesteding voor mensen met NAH wordt door Siza gedaan. Wij richten ons waar mogelijk op begeleiding naar echt werk. En bieden opleidingen aan in hout- of metaalbewerking voor degenen die het aankunnen en willen. Maar ook als uitstroom

‘Wij richten ons waar mogelijk op begeleiding naar echt werk’ naar werk niet tot de mogelijkheden behoort, kunnen mensen hier nuttig en zinvol werk doen.’ Bij de begeleiding naar werk heeft Tommy Roosendaal veel aan zijn eerdere

werkervaring. ‘Ik heb geleerd dat iedereen ergens goed in is, ongeacht zijn afstand tot de arbeidsmarkt. Soms moet je gewoon een beetje creatief zijn. Zo kwam ik bij Trias Jeugdhulp wel eens jongens tegen die in een autobedrijf wilden werken. Bij de meeste autobedrijven kunnen ze dan vloeren gaan vegen of hooguit een keer een band afhalen. Niet zo uitdagend, en niet wat ze zelf willen. Eigenlijk waren ze gebaat bij een tussenoplossing. Dus nam ik ze mee naar een demontagebedrijf. Daar waren ze blij met de jongens en de jongens konden lekker aan de slag. In feite doen we hier hetzelfde: achterhalen waar iemand goed in is en daar werk van maken. In mijn vorige werk merkte ik ook dat veel jongens de aansluiting met de arbeidsmarkt missen. Ze worden niet voldoende voorbereid en het ontbreekt ze vaak aan een goede werknemersmentaliteit en vakkennis. Gevolg: het lukt niet een baan vast te houden en ze gaan vrij snel weer terug naar de dagbesteding. Zonde, want met goede

voorbereiding en aansturing kunnen velen prima aan de slag.’

VERSCHIL Bij dit bedrijf draait het voor een groot deel om zorg en begeleiding, maar uiteindelijk is het een commerciële onderneming. ‘Zonder de inkomsten uit de opdrachten zou Workmate Company niet kunnen bestaan. Waren we hier tien jaar geleden mee begonnen, dan zouden we waarschijnlijk nu omvallen. Er was destijds voldoende geld om de activiteiten en producten te bekostigen zonder dat er noodzaak was deze te verkopen. Dit resulteerde in een bepaalde vorm van bezigheidstherapie. De overstap naar het ondernemerschap bevalt hem goed. ‘Ik merk dat ik iets zakelijker ben geworden. Terwijl Luuk weer juist iets meer richting zorg is opgeschoven. Dat is leuk. Bovendien houd ik van aanpakken. Bij instellingen kun je nog wel eens worden geremd door protocollen en regels. Hier richten we ons actief op de ontwikkeling van mensen én producten.’

5

4 ‘Profileren wordt steeds belangrijker’ ‘Na de transitie hebben de communicatievraagstukken een ander accent gekregen bij FlexusJeugdplein. Het belang van communicatie is nadrukkelijker aanwezig. Een groot deel van onze medewerkers biedt nu hulp vanuit een wijkteam van de gemeente. Dat heeft gevolgen voor de communicatie met onze opdrachtgevers, cliënten en met onze medewerkers. Hoe houden we binding met hen, waarover en hoe informeren we ze? Daar is geen eenduidig antwoord voor, elke gemeente werkt op zijn eigen manier. Wij werken samen met zestien gemeenten, dus juist nu is er behoefte aan communicatieadvies en -ondersteuning. Er verandert veel, medewerkers zijn onzeker en het wordt steeds belangrijker om ons te profileren richting de gemeenten. Ondanks de waardevolle betekenis van communicatie rijst tegelijkertijd de vraag: Hoe belangrijk zijn stafdiensten als de kostprijs sterk onder druk staat? Voor nu is mijn baan veilig gesteld, maar in de toekomst zou dat best eens anders kunnen zijn.’

Yolanda Volgering, Communicatieadviseur FlexusJeugdplein

De praktijk na 1 januari: WAT IS ER VERANDERD? ‘Iedereen is nog zoekende’

‘In de nazomer van 2014 was Lindenhout bezig met het samenstellen van een wijkteam. Daar heb ik me meteen voor aangemeld. Laagdrempelig contact met mensen, samen met cliënten aan de slag gaan en samenwerken met verschillende specialisten. De diversiteit van het werk sprak me aan. Ik had daar al ervaring mee toen ik als ambulant hulpverlener werkte binnen het programma ‘Jeugd en kleine criminaliteit’ van Lindenhout. Daarmee biedt Lindenhout intensieve ambulante hulp en preventieve activiteiten aan jongeren, zijn gezin en de omgeving. Ik werk nog maar net in het wijkteam en leer elke dag bij. Zo help ik bij het regelen van pgb’s en zoek ik uit welke zorg er in de tweede lijn is gecontracteerd. We gaan ook de wijk in om kennis te maken met de buurtbewoners. We willen het hen zo makkelijk mogelijk maken om hulp te vragen aan ons. Dat geldt ook voor de mensen van de scholen, het wijkcentrum en het gezondheidscentrum. We zijn nog echt aan het pionieren. Ik heb er alle vertrouwen in dat dit wijkteam een succes gaat worden. En dat we de komende jaren de ruimte krijgen om hierin te groeien. Ik ben niet bang dat ik mijn baan verlies.’

‘Om mezelf stress te besparen, heb ik in december al zoveel mogelijk geregeld voor de eerste weken van het nieuwe jaar. Ik wist bijvoorbeeld dat voor sommige jongeren de indicatie verlengd moest worden. Dat heb ik daarom alvast geregeld. Tot december ging dat nog met standaardformulieren via indicatiecommissies. Vanaf januari moet je daarvoor bij de gemeente aankloppen. Dat kost nu nog erg veel tijd: we moeten er achter komen wie er bij de gemeente gaat over indicaties. En uitleggen wat wij precies van ze nodig hebben. Om te voorkomen dat we dubbel werk doen, delen we onderling zoveel mogelijk ervaringen en informatie. Zoals contactpersonen van gemeenten. Ook de veranderingen in de Jeugdwet zijn ingrijpender dan ooit. Zoals de invoering van het Tuchtrecht, waar alle jeugdzorgwerkers nu onder vallen. We hebben allemaal bijscholing gehad ter voorbereiding op de wetswijzigingen. Maar nu – net na de invoering – is het zoeken naar de juiste interpretatie en de werkbaarheid van deze nieuwe wetten. Iedereen is nog zoekende. Het kost ons allemaal extra energie om onze weg te vinden. Maar ik vertrouw erop dat het goed komt.’

Suleika Mol, Ambulant hulpverlener bij Lindenhout

Ingrid Wood, Jeugdzorgwerker William Schrikker Groep

‘We zijn nog aan het pionieren’

Terugblik

Hoe Ton Wortman in een halfjaar een nieuwe baan vond In de tweede KansenKrant (februari 2014) schreven we over Ton Wortman (57). Vlak voor de kerstdagen in 2013 werd hij boventallig verklaard. Een half jaar later had hij een nieuwe baan. ‘Ik heb veel aan mijn loopbaancoach gehad.’ WAT DEED JE NADAT JE HET SLECHTE NIEUWS HOORDE? ‘Het sociaal plan bood de kans om met een loopbaancoach aan de slag te gaan. Die kans heb ik direct aangegrepen. De coach heeft me heel praktisch geholpen. Bijvoorbeeld met het vinden van vacatures. En met het bijwerken van mijn cv. De concrete afspraken die ik maakte met mijn coach hielpen me gedisciplineerd aan mijn loopbaan te werken. Zelf ben ik ook actief aan de slag gegaan. Ik bezocht bijeenkomsten en events met het doel te leren om mezelf te profileren en om

te leren netwerken. Met name het oefenen met speeddaten tijdens het loopbaanevent van FCB hebben me veel vaardigheden bijgebracht. Ik kan mezelf nu in korte tijd goed presenteren.’

moest op deze manier komen solliciteren. Ik ging dat gesprek vol vertrouwen in, omdat ik het eerder geoefend had. De wethouder voor wie ik nu werk was mijn gesprekspartner. Het klikte meteen.’

HOE GAAT HET NU MET JE? ‘Hartstikke goed. Ik werk sinds september op het bestuurssecretariaat van de Gemeente Haarlemmermeer. Ik heb het hier naar mijn zin. Deze baan heb ik misschien zelfs te danken aan mijn ervaring met speeddaten tijdens een FCB Loopbaanevent. Een selectie sollicitanten

HEB JE TIPS VOOR LEZERS? ‘Blijf niet te lang hangen in de slachtofferrol, maar ga zo snel mogelijk vol goede moed aan de slag. Vind de motivatie om een baan te vinden die echt goed bij je past. Dan hoef je tijdens het schrijven van een brief of tijdens een gesprek ook niet te veinzen

dat je de baan graag wilt. Dat zal je uitstraling en gedrevenheid ten goede komen. Grijp alle mogelijkheden aan om meer te leren, om verder te komen. Je weet nooit welke vaardigheden je kunt inzetten bij het zoeken naar een nieuwe baan.’

Tip

Ook een gesprek met een loopbaancoach? Via FCB kun je een gratis gesprek aanvragen. Kijk voor meer informatie op www.doemeeindenieuwejeugdzorg.nl

‘Het is nog even wennen’

Stappen zetten

‘Mijn kerntaak is hetzelfde gebleven: ik begeleid jongeren naar zelfstandig wonen. Tot juni 2014 deed ik dat in een behandelgroep waar jongeren van 16 tot en met 19 jaar oud woonden. Daarna zijn we volgens een nieuw concept gaan werken: een variant op de behandelgroep waarbij jongeren niet bij ons maar in een steungezin wonen of in de nabijheid daarvan. Eerder zag ik de jongeren in hun woonomgeving, nu kan ik alleen tijdens afspraken zien en horen hoe ze hun leven leiden. Dat is nog even wennen. Maar we wisten waar we aan begonnen. We werden betrokken bij de invulling van het concept. Dat was prettig. Ook nu is deze werkwijze nog volop in ontwikkeling. Er is nog steeds ruimte voor aanpassingen. Maar de grootste verandering sinds dit jaar is mijn nieuwe functie. Naast pedagogisch medewerker ben ik sinds januari ook accountmanager. Ik heb een rayon onder mijn hoede waarbinnen ik contact onderhoud met kerken, gemeenten en scholen. Daar moet ik ons aanbod presenteren. Om dat goed te kunnen doen hebben we salestrainingen gehad. Het werk is door deze extra functie uitdagender geworden. Wij dragen zo ook bij aan het binnenhalen van de contracten voor 2016.’

Inge Kamphuis, Pedagogisch medewerker en zorgcoördinator bij SGJ Christelijke Jeugdzorg

‘Even stilstaan is vooruitgang’

Ton Wortman: ‘Deze baan heb ik misschien zelfs te danken aan mijn ervaring met speeddaten tijdens een FCB Loopbaanevent’

Loopbaanevent on Tour 2015 Op het Loopbaanevent van FCB ga je aan de slag met onder meer jezelf (online) profileren, netwerken en het maken van een loopbaanplan. Voor iedereen die zich wil ontwikkelen binnen zijn huidige baan of op zoek gaat naar een nieuwe baan. Meer informatie of inschrijven voor een van de gratis bijeenkomsten? Kijk dan op: www.doemeeindenieuwejeugdzorg.nl

Data en locaties De events beginnen altijd om 15:00 en eindigen rond 20:00 uur. 18 maart

Nieuwerkerk a/d IJssel (aanvangstijd 13.30 uur)

31 maart

Nijmegen

16 april

Heerlen

4 juni

Groningen

17 augustus

Haarlem

24 augustus

Utrecht

De transitie in de jeugdzorg veroorzaakt veel beweging. Niet alleen in het werkveld, maar ook bij medewerkers. Veel mensen verleggen, al dan niet noodgedwongen, hun grenzen. Hoe doen zij dat? In deze aflevering: Maartje Drabbe (34). Zij stopte als jeugdreclasseerder bij Jeugdbescherming West (voorheen BJZ Haaglanden) en zet nu sport in binnen een welzijnsorganisatie om jongeren weerbaarder en gezonder te maken. WAAROM BEN JE GESTOPT ALS JEUGDRECLASSEERDER? ‘De transitie bracht natuurlijk veel veranderingen bij Jeugdbescherming West. Niet dat ik voor mijn baan hoefde te vrezen. Voor ik jeugdreclasseerder werd, werkte ik als gezinsvoogd: voor de organisatie een waardevolle combinatie van vaardigheden. Maar in de nieuwe structuur zou ik generalistisch casemanager worden in een gemixt team. In gesprekken die ik met een loopbaancoach voerde, kwam ik erachter dat ik juist veel waarde hecht aan mijn specialisatie. Ik ben van nature geneigd om met de stroom mee te gaan, maar ik merkte dat ik andere dromen heb. Ik wil meer hand in hand met jongeren aan vooruitgang werken.’ WELKE STAP HEB JE UITEINDELIJK GEZET? ‘Ik heb mijn baan opgezegd. Dat had ik misschien nooit gedaan als ik niet thuis was komen te zitten met een sportblessure. Dat gaf me veel tijd om na te denken. Na een paar weken was het duidelijk: dit is niet wat ik wil. Maar wat dan wel? Tijdens een vakantie in Indonesië vatte ik het plan op om meer te doen met sport. Als zzp’er aan de slag, het leek me waanzinnig spannend

en tegelijkertijd goed aansluiten bij mijn droom. Ik ben de opleiding tot fitnesstrainer gaan volgen en in mijn netwerk gaan speuren of er al zelfstandigen zijn waar ik wat van kan leren. Ik heb wel lang getwijfeld over het ondernemerschap. En net toen ik besloten had er vol voor te gaan, kreeg ik een telefoontje uit mijn netwerk: Sport en Welzijn zocht een jongerenwerker om sportieve projecten op te zetten. Een topkans, gezien mijn achtergrond en passie.’ HOE ZIET JE TOEKOMST ERUIT? ‘Voorlopig werk ik bij Sport en Welzijn als jongerenwerker. Ik doe daar veel ervaring op met het opzetten van projecten. Zelfstandig ondernemer worden kan altijd nog. Niks is nog zeker. Dat is de nieuwe status quo in onze branche en persoonlijk vind ik dat wel prettig. Ik heb geleerd dat het goed is om regelmatig stil te staan bij de keuzes en beslissingen die je maakt. Bij mij pakten de transitie en mijn blessure uiteindelijk goed uit, terwijl het op zichzelf geen positieve ontwikkelingen waren. Van mijn collega’s kreeg ik bij mijn afscheid een armbandje met de tekst: even stilstaan is vooruitgang. En zo is het. Je moet je eigen pad kiezen, zonder te veel ‘ja maar’ en ‘wat als’.’

7

6 MIGUEL, PIETER JAN EN

DIDI

In 10 stappen opvallen met je sollicitatie

BIJ HUN SAMENWERKINGSPARTNER JIT BOKS

1 GEBRUIK

TUSSENKOPPEN.

Aan wie kun je beter sollicitatietips vragen dan aan mensen die vrijwel dagelijks sollicitatiebrieven en cv’s beoordelen? De KansenKrant vroeg daarom verschillende P&O’ers uit de jeugdzorg om tips en zet ze hierbij op een rij. Doe er je voordeel mee!

5 GAT IN JE CV?

Dat geeft niet, het komt vaker voor. Speel open kaart. Heb je vrijwilligerswerk gedaan? Of andere relevante ervaringen, noem die dan. De meeste P&O’ers checken sowieso of de jaren op je cv op elkaar aansluiten. Onder meer om de inschaling van het salaris te bepalen. Als er een gat zit, zal daar altijd naar gevraagd worden. Lang bij een organisatie gewerkt? Deel die ervaring op in kleinere blokken met specifieke informatie over een functie of periode. Dat leest prettiger.

LIEG NIET over behaalde certificaten en diploma’s. Niet lachen, het gebeurt. ‘En we komen er altijd achter.’

BESTEED TIJD

‘WIJ WORDEN ER NIET ZENUWACHTIG VAN’ Netwerken. Effecten tonen. Zichtbaar zijn. Sinds januari is dat een extra dimensie in het werk van iedereen in de jeugdzorg, van bestuurder tot gezinsvoogd. Hoe doe je dat? Miguel Rerimasse, Didi Lopes en Pieter Jan van Veen zijn intensief trajectbegeleider bij het Jeugd Interventie Team (JIT) in Den Haag en hebben er de nodige ervaring mee. ‘We betrekken politici zoveel mogelijk bij ons werk.’

Voorkomen dat jongeren tussen wal en schip vallen. Daar zijn de drie begeleiders dagelijks mee bezig. ‘Wij helpen jongeren zo zelfstandig mogelijk te worden. Het is de bedoeling dat ze zonder ons verder kunnen’, zegt Pieter Jan van Veen. Tot januari 2015 was het JIT een langdurig project dat onder Bureau Jeugdzorg viel. Inmiddels opereert het onder de paraplu van welzijnsorganisatie Xtra. ‘We hebben weliswaar een eigen locatie en we opereren zelfstandig, maar juist omdat we een project zijn, krijgen we geen structurele vergoeding. Elk jaar moet het JIT opnieuw financiering aanvragen.’ En dat is iedere keer weer spannend, weet Miguel Rerimasse. ‘We weten wat we nodig hebben om ons werk te blijven doen, hebben ook al in de gaten welke tekorten er dreigen. Er staan altijd wel een paar banen op de

tocht. Elk jaar staan we voor de uitdaging ons werk veilig te stellen en te voorkomen dat er daadwerkelijk mensen uit moeten.’ Iedereen bij het JIT weet wat dat betekent: aan de slag, voelsprieten uit en ogen open

‘Elk jaar moet het JIT opnieuw financiering aanvragen’ houden. En niet te vergeten: netwerken. ‘Het JIT is altijd vertegenwoordigd bij netwerkoverleggen waar jongeren centraal staan. Iemand van ons maakt tijd om daarheen te gaan’, verklaart Didi Lopes. En daar blijft het niet bij. ‘Ik zit inmiddels in drie projectgroepen van de gemeente die zijn

gestart sinds de transitie. Hoewel landelijk de nadruk wordt gelegd op wijkaanpak en zorg dichtbij, blijft een deel van de problematiek de wijk overstijgen. Neem bijvoorbeeld daklozen of spookjongeren: die zijn echt niet aan één wijk gebonden. Daar moet je met vereende kracht werk van maken. Wij willen het JIT in deze aanpakken verankeren.’ Resultaten tonen Verder zijn de ogen en oren ook gericht op de lokale politiek. Pieter Jan van Veen: ‘We betrekken politici zoveel mogelijk bij ons werk. Op gezette tijden nodigen we bijvoorbeeld een bestuurder uit om te komen praten en te zien wat wij doen. In sommige gevallen vragen we een jongere aan te schuiven om zelf uit te leggen wat hij aan onze aanpak heeft gehad. En waarom andere methodieken bijvoorbeeld niet werkten. Dat

bereiden we niet voor met de jongere: hij mag vertellen wat hij wil.’ De thema’s die de lokale politiek belangrijk vindt, houden de medewerkers in het achterhoofd als ze over de organisatie vertellen. Didi Lopes: ‘Nu zijn dat bijvoorbeeld spookjongeren. Soms zijn het daklozen, een andere keer schoolverlaters. Wij stemmen ons aanbod niet af op de politieke agenda. Maar áls we toch iets naar voren moeten schuiven, dan zorgen we dat ons aanbod zo goed mogelijk aansluit bij de vraag.’ Nieuwe producten ontwikkelen Natuurlijk staan de antennes van het JIT altijd uit in de samenleving. Didi Lopes: ‘We kijken goed naar de markt en ontwikkelen nieuwe producten als daar behoefte aan is. Zoals JIT BOKS, een samenwerking met een lokale boksvereniging. Dat is een conditietraining

+

UITGENODIGD?

Bereid je goed voor. Zodat je een goede gesprekspartner bent. Verdiep je in de organisatie. Vraag ter plekke bijvoorbeeld naar de toekomstvisie van het bedrijf en de mogelijkheden voor jou om je te ontwikkelen.

gecombineerd met cognitieve vaardigheden en gedragstraining. Voor dat soort initiatieven proberen we dan zelf financiering te vinden door fondsen aan te schrijven en aan te kloppen bij de gemeente. Daar gaat wel veel tijd in zitten: soms heb je met drie verschillende afdelingen binnen de gemeente te maken. Maar dat is het wel waard.’ Goed werk leveren Profileren is een vast onderdeel van het werk geworden, dat merken ze alle drie. ‘Maar’, zegt Didi Lopes, ‘uiteindelijk begint het met het werk dat je doet. Dat moet goed zijn. Het zijn de teamleiders die bij de opdrachtgevers de financiering regelen, maar het zijn de werkers die het verdienen. Zij boeken de resultaten.’ En die mogen er zijn. Maar liefst 75 procent van de jongeren die het JIT preventief helpt, klopt uit eigen beweging aan. ‘We geven

10

BEL DE CONTACTPERSOON

van de vacature voor je de mail met je cv stuurt en verwijs in je mail naar het gesprek. En stel hem een inhoudelijke vraag. Welke methodieken gebruiken jullie? Wat is kenmerkend voor de aanpak over welke methodieken? Daarmee vestig je de aandacht.

HERHAAL

termen uit de vacaturetekst in je cv.

4

METHODIEKEN waarmee je gewerkt hebt. Vergeet het niet te melden als je bent opgenomen in het beroepsregister Jeugdzorg.

TWEE A4’TJES

Dit artikel werd mede mogelijk gemaakt door Ruud Verhoeven, HR-adviseur bij Altra en Marcel van de Vorst, P&O functionaris bij Bijzonder Jeugdwerk Brabant.

7

is het maximum aantal pagina’s voor een cv. Een is nog beter. Verwijs voor meer informatie naar LinkedIn.

9

BEGIN NOOIT

met: geachte lezer. Of meneer/mevrouw. Zoek goed uit aan wie je de mail en de brief moet richten.

SCHRIJF EEN PAKKENDE MAIL

‘SOMS HEB JE MET DRIE

VERSCHILLEN-

DE AFDELINGEN BINNEN DE GEMEENTE TE MAKEN. MAAR DAT IS HET WEL WAARD.’

8

als begeleiding van je cv. Schrijf niet waar je de vacature hebt gelezen, maar probeer in enkele zinnen je meerwaarde voor de organisatie aan te geven. Vermeld het wél als je de vacature hebt ontvangen via iemand uit de betreffende organisatie. Dat is een aanbeveling op zich.

betrekkelijk weinig ruchtbaarheid aan ons bestaan, omdat we nog steeds wachtlijsten hebben. Maar de jongeren weten ons zeker te vinden.’ Bekend terrein Dat het JIT sinds januari onder de paraplu van Welzijnsorganisatie Xtra opereert, heeft tot nu toe weinig effect op de dagelijkse gang van zaken. ‘Ons werk blijft hetzelfde: jongeren helpen. Daarbij gaan we altijd uit van de jongeren zelf. We spreken af waar zij willen – al is het in de Burger King. We luisteren goed en werken samen met het hele netwerk om de jongere heen.’ En het andere deel van het werk zal alleen maar in belang toenemen, verwachten ze. ‘Maar daar liggen wij niet wakker van. Wat sommige instellingen voor het eerst moeten doen, voeren wij al jaren uit. Het is bekend terrein.’

2

3 BENOEM DE

6

aan het netjes presenteren van je cv. Daar hoef je geen webdesigner voor te zijn, zoek via Google naar sjablonen of voorbeelden. Die zijn er genoeg.

PROFILEREN IN DE PRAKTIJK

Ze maken je cv leesbaarder. Ze begeleiden de lezer en helpen hem snel de informatie te vinden die hij zoekt.

8 ZZP:

JA OF NE E? Het lijkt een aanlokkelijk perspectief: kiezen om aan de slag te gaan als zzp’er als je je baan dreigt te verliezen. Maar verdiep je vooraf goed in de voor- én nadelen van het zelfstandig ondernemerschap in de zorg. Het klinkt goed: baas over je eigen tijd, kiezen uit opdrachten, je eigen tarief vaststellen en je eigen koers bepalen. Dit zijn inderdaad voordelen van zelfstandig ondernemer zijn. Tenminste: als er voldoende vraag is naar je product en als je goed in beeld bent bij opdrachtgevers. NADELEN Maar er zijn ook nadelen: in een krappe markt is er altijd onzekerheid over continuïteit van werk en inkomen. Daar moet je tegen kunnen. Als zzp’er val je niet onder de bescherming van het arbeidsrecht of onder de WW. Arbeidsongeschiktheidsverzekering en pensioenopbouw moet je zelf regelen en betalen. Naast je werkzaamheden bij de opdrachtgever moet je zorgen voor een kloppende boekhouding en continu werken aan je acquisitie van nieuwe opdrachten. Ziek of op vakantie betekent over het algemeen dat je het een tijdje zonder inkomen moet doen. Je eigen scholing en vakontwikkeling moet je zelf oppakken én bekostigen. Zzp’er zijn betekent: handelend voor eigen rekening en risico. Op ieder gebied moet je als zelfstandige zelf actie ondernemen: financiën, belastingen, klantenwerving en aansprakelijkheid. Ga bij jezelf na of het zzp-schap bij je past. Praat bijvoorbeeld met zzp’ers in je eigen netwerk en vraag naar hun ervaringen.

Bundesrepublik Deutschland

Kansen in Duitsland

Liggen er kansen voor Nederlandse jeugdzorgwerkers om over de grens aan de slag te gaan? Recent is onderzoek gedaan naar de arbeidsmogelijkheden voor jeugdzorgwerkers in de Duitse en Belgische grensregio’s. We zetten de belangrijkste resultaten op een rij. In beide landen staan werkgevers positief tegenover het inzetten van Nederlanders. In België is de vraag naar jeugdzorgwerkers echter vrij klein. De meeste vacatures worden daar ingevuld via wervingspools en eigen netwerken. In Duitsland is de kans op werk groter. Een meerderheid van de Duitse jeugdzorginstellingen in de grensregio verwacht dat er tekorten zullen ontstaan aan opgeleide vakkrachten. In oktober 2014 hadden zij ongeveer 147 openstaande vacatures. Iets minder dan de helft is op mbo-niveau (de functie Erzieher). Het andere deel vraagt invulling voor de functie van Socialarbeiter en Sozialpädagoge, functies op hbo-niveau. Deze vacatures zijn zeker ook te vervullen door Nederlanders, mits ze de Duitse taal beheersen. De Nederlandse vakopleidingen in Enschede, Arnhem en Nijmegen staan in de Duitse grensregio goed aangeschreven. Veel jeugdzorginstellingen in de grensregio hebben Duitsers in dienst die opgeleid zijn aan een van deze Nederlandse vakopleidingen. Mensen met een diploma van deze instellingen zijn gewild bij de Duitse organisaties. Veel Duitse jeugdzorginstellingen hebben al Nederlanders in dienst en merken op dat de ervaringen positief zijn.

Meer weten over het zzp-bestaan? Kijk dan op www.ondernemersplein.nl

n in Duitsland? Meer weten over werke jeugdzorg Kijk dan op www.fcb.nl/

HOE KUN JIJ ZELF IN ACTIE KOMEN? 1. BEPAAL WAT JE WILT EN WAT JE KUNT

2. ONTWIKKEL JEZELF, PROFILEER JEZELF

3. PAK JE KANS!

Wat wil je over drie jaar of over vijf jaar? Wat vind je echt belangrijk in je werk? Waar krijg je energie van? En ook: wat kun je goed, wat is je kracht, waar krijg je complimenten over, wat kan je verbeteren? Om straks te kunnen reageren op nieuwe ontwikkelingen en om een nieuwe (baan)kans te kunnen grijpen, is het belangrijk dat je nu al voor jezelf bepaalt wat je wilt en wat je kunt. Stel jezelf dus vragen en ga eens in gesprek met je leidinggevende, een collega, of met een loopbaanadviseur.

In een snel veranderende omgeving moet je mee veranderen en nieuwe dingen leren. Dit geldt niet alleen voor jeugdzorgwerkers, maar ook voor de andere werknemers in jeugdzorgorganisaties, zoals stafmedewerkers en medewerkers van ondersteunende diensten. In de nieuwe jeugdzorg worden nieuwe vaardigheden verwacht van de professionals. Zo is samenwerken heel belangrijk, net als het opzetten en versterken van netwerken. Daarbij hoort ook het goed profileren van jezelf, je vak en jouw toegevoegde waarde.

Ben je er klaar voor, zoek en vind dan je kansen. Waar? Mogelijk binnen je eigen organisatie, maar dat zal niet voor iedereen gelden. En misschien wel niet eens binnen een jeugdzorgorganisatie maar (net) daarbuiten. Belangrijk is dat je om je heen kijkt, dat je actief zoekt en je oriënteert.

Wacht niet af, ga aan de slag

Ga naar

WWW. DOE MEE IN DE NIEUWE JEUG D ZORG.NL

WEBSITE Op de website (www.doemeeindenieuwejeugdzorg.nl) die hoort bij deze krant en deze campagne vind je allerlei tests en vragenlijsten die je kunnen helpen bij jouw zoektocht. Ook lees je hier meer over leervormen en trainingen die interessant kunnen zijn. Bovendien kun je er – via een kaart van Nederland – op regio zoeken naar alle (huidige) werkgevers in de jeugdzorg, hun websites en hun vacatures.

FCB LOOPBAANPLEIN EN DE LOOPBAANWINKEL Ook het FCB Loopbaanplein (www.fcb-loopbaanplein. nl) en de Loopbaanwinkel (www.loopbaanwinkel.nl) zijn sites die je echt eens moet bezoeken. Voor vacatures of voor het maken van een e-portfolio en een digitaal cv. Maar ook voor trajecten voor indivi­ duele coaching op het gebied van loopbaan- en arbeids­marktoriëntatie.