Els & Talent
november 2011, prijs e4,95
w w w. e l s n o o r d u y n . n l
w w w. k r i d a t i e . n l
Interview met
Robbert Dijkgraaf Talent in de Jeugdzorg Martijn Tubbergen
Interview met beeldhouwer
Willem Harbers Interview met
Martijn Aslander Voetbaltalent Nando Nöstinger
Favorieten Kunst Column Interviews Publicaties Sport Uitgelicht Finale
Maakt jouw talent, jouw footprint het verschil? B r u g gen b o u wen . . . KriDaTie: sanskriet voor bewegen van mens, wind en water
Maakt uw bedrijf de beweging die nodig is voor de toekomst?
www.kridatie.nl
Cover: Fotografie Victor Bergen-Henegouwen
6
10
Robbert Dijkgraaf
Favorieten
23 Kunst
26
24
30
Willem Harbers
Uitgelicht
Nando Nöstlinger
Inhoud
November 2011
Interview
Colofon
4
21 Groepsinterview
Robbert Dijkgraaf
6
23 Kunst
Favorieten Els 10 Column
Pascale Lefebvre
24 Uitgelicht
Anouk/Els van Noorduyn
11
26 Kunst
Willem Harbers
Godelieve Spaas
12
30 Sport
Nando Nöstlinger
Martijn Tubbergen
15
32 Interview
18
34 Finale
Lidewey van der Sluis
Het Talent van Afrika Talent in de Jeugdzorg
Sporters
Groepsinterview
Brandweer
Martijn Aslander
Els van Noorduyn
35 Publicaties
Els van Noorduyn
2011 - Els & Talent | 3
Colofon Hoofdredactie Els van Noorduyn Redactie Marcelle van de Leur, Wies Enthoven Vormgeving Angeline Taal, Artee Grafische Vormgeving Drukwerk Drukkerij Roelofs Fotografie Suzanne Hanekamp, Floris Scheplitz
Els van Noorduyn KriDaTie Rijksstraatweg 188 3956 CV Leersum www.kridatie.nl www.elsnoorduyn.nl
Copyright © 2011 Els van Noorduyn. Niets van deze uitgave mag geheel of gedeeltelijk worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar worden gemaakt, op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. De uitgever is niet aansprakelijk voor eventuele onjuistheden in deze uitgave. De uitgever is niet verantwoordelijk voor handelingen van derden welke mogelijkerwijs voortvloeien uit het lezen van deze uigave. De uitgever behoudt zich het recht voor ingezonden materiaal zonder kennisgeving vooraf geheel of gedeeltelijk te publiceren.
4 | Els & Talent - 2011
De energie-agenda Je talenten de ruimte geven, doe je zelf. Kiezen voor de juiste weg. Samenwerken met je collega’s, vrienden en familie betekent elkaar versterken. Energie inzetten in de richting die je dichter bij je doelen brengt. Het klinkt gemakkelijk, maar hoeveel energie is er beschikbaar? Hoe zet je energie in? Hoe krijg je energie? In de sport zijn doelen en energie overduidelijk zichtbaar. Hoe kunnen wij de kennis uit de sportwereld meenemen naar organisaties? Ook organisaties hebben doelen, maar hoe krijg je energie, en hoe hou je die energie vast in een niet-sportomgeving?
Wat wij u bieden is: Meten Wij meten de kwaliteit van uw balans tussen inspanning (fysiek en mentaal) en herstel.
Plannen U stelt samen met ons uw energie-agenda op waarmee u uw doelen gaat bereiken.
Presteren Dit proces volgen wij via ons online coaching systeem Myperfectcoach. Dit is een systeem dat Els van Noorduyn gebruikt bij haar kampioenen en recordhouders. Het is heel effectief en snel in te vullen waardoor direct duidelijk wordt of de energie-agenda moet worden bijgesteld.
www.hjzsport.nl
www.elsnoorduyn.nl
Ambitie is één,
talent is twee
fotografie: Henk Thomas
6 | Els & Talent - 2011
Interview
Robbert Dijkgraaf
Eigen energiebron door Els van Noorduyn Ik wandel het Trippenhuis binnen, het pand van de
andert en op zoek naar je eigen talenten, merk je dat
KNAW, waar het DNA van wetenschap in de ruimte
de wereld er als 50-jarige anders uitziet dan toen je
zweeft en verankerd is in de mooie houten wand-
begon met zoeken als 16-jarige. Je plek is, als 50-
panelen.
jarige, veranderd. Die bestemming was er niet toen
Ik heb een afspraak met Universiteitshoogleraar Prof
je begon. Het gebeurt niet snel dat je in één keer naar
dr Robbert Dijkgraaf. Aan een unieke houten tafel,
je plek kunt lopen. Mensen onderschatten het voor-
praten wij over talenten. Zijn snelheid van denken is
recht dat zij hebben omdat er veel paden zijn die
herkenbaar, evenals de verdiepingsslagen die hij
naar je plek leiden. Het is zo belangrijk dat je niet in
maakt wanneer hij praat over zijn eigen talenten en
één keer jouw plek vindt. Onderweg leer je zo veel
over talenten in het algemeen. Het woord is aan
om er te komen. Robbert: ”Ik kijk naar de wetenschap
Robbert. Direct start hij met een statement. Ambitie is één en talent is twee. Iedereen kan de potentie zien,
als een bos van de weten-
Je bent niet in één keer op je bestemming, juist omdat veel talenten verborgen zijn
schap. Het zoeken begint met het ontdekken welk deel van het bos van jou is.” Het zoekproces naar ‘je
maar er moet iets intens
ding’ zie je zich op elk
zijn en het gaat ook nog eens snel. Je voelt dat het ‘je
niveau herhalen. Veel mensen vinden dat lastig,
ding’ is, maar je zoekt nog naar de richting. Daar-
maar ook hier helpt je ambitie om dat te herkennen
naast loop je het risico dat je halverwege stopt omdat
en er op een hoger niveau wat mee te doen. Voor
je een succesje behaald hebt, en denkt: dat is mijn
echte talenten is dat iets wat je accepteert, maar lang
bestemming. Juist dan helpt je ambitie om verder te
niet altijd herkent. Het is als een trilling van glas: het
reiken dan het punt dat je oorspronkelijk dacht te
luistert heel nauw en heel precies om die trillingen
kunnen bereiken. Je krijgt onderweg ook nog eens
als talent te pakken.
verschillende keuzes om van richting te veranderen.
Vaak ontstaat het zoekproces als ‘niet weten wat je
Je bent niet in één keer op je bestemming, juist
wilt’. Ik, Robbert, zeg dan snel ja. Je kunt dan één
omdat veel talenten verborgen zijn. De wereld ver-
onderdeel uitproberen. Vooral veel blijven proberen. 2011 - Els & Talent | 7
Door te denken: hoe werkt deze gemeenschap? En
In mijn vak (mathematische fysica) is de eerste stap
dit als een antropoloog bekijken. Bij weten is het
de omgeving en de niche zoeken, zoiets als een snaar
klaar. Je blijft nieuwsgierig, altijd. Van mijn eigen uit-
stemmen. Je richt je energie op één punt. Bij een
stap naar De Gerrit Rietveld Academie heb ik geleerd:
betonnen muur begin je ook niet zomaar te bikken.
• Activiteit toevoegen
Je zoomt in en je verdiept je, en je verdiept je nog
• Je maakt altijd iets
verder, want je vindt bij elke keer dat je inzoomt een ander ingrediënt. Plotseling krijg je een ander per-
Het principe dat je in een andere omgeving haalt wat
spectief op je muur. Vaak zijn er omtrekkende be-
in je eigen omgeving niet aanwezig is, is van groot
wegingen. Het perspectief van de ander is voor jou
belang voor je ambitie en je talent. Er zijn verschil-
interessant. Je ziet het niet zo (voorwaarde is echt
lende omgevingen nodig om je talenten te ontwikke-
luisteren). Vaak zijn het kleine dingen in de periferie
len. Andere werelden en andere omgevingen laten je
die je herkent. En echt kijken, betekent dat je herkent
anders omgaan met je talenten.
welk patroon er ontstaat. De kunst is om open te
Je merkt dan vaak dat veel organisaties denken: ik
staan, je open te stellen en op een onbevangen
doe het goed! Maar je doet het pas goed als je de
manier in de wereld te staan. Je bent altijd op zoek
wereld intrekt.
naar patronen. Alles is daar. Je gaat niet koken als niet alles er is. Je hebt vaak
In je eigen omgeving blijven, betekent dat je iets mist. Er zijn maar weinig plekken waar verschillende gebieden elkaar ‘kruisbestuiven’.
Er zijn verschillende omgevingen nodig om je talenten te ontwikkelen
iets van buiten nodig om te kunnen klikken. En dat haal je weer uit een andere omgeving, ook al weet je niet welke. Je hebt alle boodschappen nodig voor dat ene gerecht.
Ook merk je dat boeken en kennis ballast zijn, omdat ze het onbevangen kijken
Maar wat maakt dat ene gerecht goed? Wat voeg je
kunnen belemmeren. En juist die onbevangenheid
toe en wat laat je weg, en hoe weet je wat je weg moet
is nodig om iets te zien wat je alleen met een open
laten?
blik en nieuwsgierigheid ontdekt. Dan is er nog iets anders heel belangrijk, iets wat ook geldt voor andere
Mensen hebben een essentiële angst en gaan daar-
omgevingen. Wat ik mij heel goed realiseer, is dat
door niet naar buiten om in andere omgevingen te
ook materiaal zijn eigen logica heeft. Je moet dus
boren. Boren terwijl je niet weet waar je naar op zoek
goed luisteren naar dat materiaal. Echt luisteren
bent, kan beangstigend zijn. Toch zijn er alleen maar
naar materiaal betekent ook nu weer dat je iets
diamanten te vinden. Zoek diep, graaf diep! Je
anders moet doen met je eigen talenten.
intuïtie en gevoel zeggen dat het klikt.
Talenten hebben een brede radar. Net als een sprink-
Velen kijken en denken te veel vanuit het verleden,
haan spring je heen en weer tot je beet hebt. Maar
maar ik kijk vanuit het hier en nu naar de toekomst.
dan volgen er momenten waarop je in een tunnel zit
Bij al het proberen, zit mijn prullenmand vaak vol
en het licht niet ziet, en ook niet weet hoelang dat zal
met proppen papier. Allemaal weggeworpen. Dat is
duren. Ultiem je focus kunnen vasthouden, is dan
niet erg, want je weet al dat het niets is wat je kunt
een kunst.
gebruiken op je zoektocht naar wat wél.
8 | Els & Talent - 2011
Als je dichter bij je doel komt, geeft dat stress.
Nu is de tijd versnipperd. Toch ben ik optimistisch
Robbert kijkt ondeugend als hij zegt: “Heerlijk als je
over de toekomst; de hele wereld levert talenten aan,
merkt dat je in business bent. Adrenaline is, als het
er zijn nieuwe bronnen en er is veel ruw talent. Wij
gaat lopen, zo’n leuk goedje.”
denken pas een paar duizend jaar na en weten nog steeds veel te weinig. Wij begrijpen met ons vers-
Een omweg is in werkelijkheid een short cut. De
tand. Talenten ontwikkelen is een groot avontuur, je
kortste weg betekent dat je van het pad af gaat. De
blijft je verwonderen.
onderwijsinstituten missen de bevlogenheid om van gebaande paden af te wijken en weten niet welke
Het gesprek is afgelopen. Je kunt bijna zeggen: de
ingrediënten er nodig zijn om die short cut te maken.
adem is op. In slechts een half uur is datgene gezegd
Soms weet je niet waarom je geïnteresseerd bent en
waar het echt over gaat. Wij kijken elkaar aan en er
je hebt onderwijs als katalysator nodig.
zijn geen woorden meer nodig.
Daartoe zijn er verschillende fasen:
Dank, Robbert, voor het intense gesprek.
• Blikverruiming is altijd gunstig voor je talent • Leren te versnellen Omgevingen zijn er niet toe in staat. De vaardigheid om je lange tijd op één punt te kunnen concentreren, is absoluut een voorwaarde. Je moet in staat zijn langer dan vijf minuten te kunnen nadenken, soms wel jaren. Leren om de diepte in te gaan zonder angst. Nu, in deze tijd, is het snel nadenken. Snelheid is ontstaan door de technologische ontwikkeling en
Natuur is leidend in ons werk
informatica. Nieuwsgierigheid maakt dat het lukt en er is een diepe emotie nodig om het te willen. Droom is een onduidelijk gevoel en geeft frustratie. In contact zijn met je eigen energiebron, je eigen oorspronkelijke gevoel, toen je aan je onderzoek begon. Als ik wil stoppen met onderzoeken door allerlei frustraties, ga ik biografieën lezen, zodat ik
www.john-achterberg.nl
uit die boeken weer energie krijg en weer weet: wetenschap is leuk! Vooral het lef hebben om je eigen gang te gaan. Je eigen trillingen volgen. De resonans zegt je of het
John Achterberg Bloemenadvies Rijksstraatweg 49 • 3956 CH Leersum
klopt. 2011 - Els & Talent | 9
Favorieten
Els
Favorieten
Abstracte Kunst De Zee Mode
Lees alles wat los en vast zit, bij voorkeur
Kledingontwerper
studieboeken en
Dries van Noten
kinderboeken
(na drie jaar in de uitverkoop kopen)
Jonger
en van 0 tot en met 10 0 jaar
Dans
Sieraden Pianomuziek, van klassiek naar jazz en weer terug
Dans van klassiek en modern, in het bijzonder Jirí Kylián Prof. dr. Karl Heinz Bauersfeld (mijn sportcoach en docent)
Piano muziek 10 | Els & Talent - 2011
ens) eerder (e l a je ls “A dan kun erd hebt, e t s e r p e g eral” ijd en ov je het alt
Column
Column door Prof. dr. Lidewey E.C. van der Sluis Talent geeft richting aan ambitie. Omgekeerd geeft ambitie richting aan talentontwikkeling. En snelheid. Talent en ambitie versterken elkaar. Maar de relatie is niet evenredig wederkerig. Ambitie blijkt hierin de dominante factor te zijn. Een ambitieuze ondernemer met weinig talent heeft een grotere kans op succes dan een talentvolle ondernemer met weinig ambitie. Harde werkers met een flinke dosis gedrevenheid kunnen hun beperkingen compenseren door gemotiveerd en doelgericht hun passie te volgen. Een gebrek aan ambitie is maar tot op zekere hoogte af te dekken met veel talent. Zo werkt het althans op de arbeidsmarkt. Dit is mede het gevolg van het ontbreken van duidelijke en eenduidige talentcriteria in het bedrijfsleven en werkrelaties. Wat in de ene organisatie als talent geldt, kan in een andere als diskwalificatie gelden. Denk bijvoorbeeld aan talenten als degelijk, serieus of humoristisch, grappig. Zo’n persoonskenmerk kan per sector, per organisatie, per project, of per opdracht een andere waarde hebben en dus wel of niet als talent worden gewogen. Door deze diffuse begripsbepaling en contextafhankelijke benadering van talent, is op de arbeidsmarkt een zeer chaotische zoektocht naar talent gaande. Veel werkgevers zoeken blindelings naar ‘talent’, niet wetende wat zij er precies onder verstaan. Het ontbreekt hen simpelweg aan heldere criteria voor talentkenmerken. Vaak als gevolg van een combinatie van niet kunnen en niet willen nadenken over de vraag welke aspecten van een persoon belangrijk zijn om de meest gewilde medewerker te zijn. Het gebrek aan strategisch inzicht van talentscouters is hier niet in de laatste plaats debet aan. Niettemin wordt in alle hevigheid gezocht naar geschikte kandidaten. Bij gebrek aan beter
Prof. dr. Lidewey van der Sluis is hoogleraar Strategisch Talent Management aan de Nyenrode Business Universiteit, directeur en oprichter van het Nyenrode Powerhouse Competing for Talent, afdelingshoofd CHROME en zelfstandig adviseur.
Fotografie: Suzanne Hanekamp
worden cijferlijsten gebruikt om talent te detecteren, of competentiescans en ook track records doen dienst als detectiemateriaal van talent. Alsof deze indicatoren enige voorspellende waarde hebben! Werkgevers weten toch wel dat deze indicatoren het afleggen tegen prestatievoorspellers als persoonlijkheidskenmerken, karakter, werkhouding en omgangsvormen? Look in the eyes, not in the files blijkt daardoor een heel krachtig selectiecriterium te zijn. Geschikt personeel vind je door mensen vooral in de ogen te kijken en door op werkhouding te selecteren. Daar schuilt de zo bepalende motivatie in. Daar kan iemand een talent mee worden, ongeacht de talenten die hij heeft. Want zoals gezegd is talent mooi meegenomen, maar ambitie en motivatie zijn betere succesfactoren. Het staat werkgevers vrij om op talent te scouten, maar de bijsluiter bij HR luidt: rendementen uit het verleden bieden geen garantie voor de toegevoegde waarde die in toekomst zal worden geleverd. Dit wijst erop dat het effectiever is om energie te steken in het selecteren van gemotiveerd en ambitieus personeel of in het aanjagen van de motivatie en ambitie van de aanwezige arbeidskrachten. 2011 - Els & Talent | 11
Talent van Afrika
Het talent
van Afrika Inclusie en de kunst van het verbinden
door Godelieve Spaas De eerste keer dat het me opviel, was in Kameroen.
heeft voor een deel een praktische oorzaak. De rede-
Ik sprak daar met Mr Menyoli, een Afrikaanse onder-
nering is: hoe meer spreiding, hoe minder risico. Als
nemer. Zijn bedrijf kun je het beste vergelijken met
je met het ene even niet in je onderhoud kunt voor-
een patchworkdeken van bedrijfjes, variërend van
zien, heb je altijd nog iets anders achter de hand.
internet en handel tot administratiekantoor en
Afrikanen weten dat hun wereld onzeker is en dit is
vastgoed. Dat combineren van sterk
een prima manier om daarmee
uiteenlopende dingen is een van
om te gaan. Om in je onderhoud
de kenmerken van Afrikaans onder-
te voorzien, kun je maar beter op
nemerschap, ontdekte ik later.
meerdere paarden wedden. Zo is
Niet alleen in het bedrijfsleven kom
het onder kunstenaars heel ge-
je dit soort combinaties tegen. Ook
bruikelijk om, naast een carrière
in de kunst zie ik het terug. In Mali
in de kunst, ook ambtenaar of
bijvoorbeeld wordt jaarlijks het
verkoper te zijn, of aan de univer-
Festival sur le Niger georganiseerd:
siteit te werken. De dansers die ik
een theaterfestival waar traditio-
in Kenia sprak, vertelden me dat
nele en eigentijdse dans, muziek,
deze verzameling van activiteiten
toneel, beeldende kunst, kunst-
voor- en nadelen heeft. Je doet
nijverheid en lekker eten elkaar
niets fulltime, en dat kan ten koste
ontmoeten. Niets wordt uitgesloten.
gaan van de kwaliteit. Als je
Alles hoort erbij. Dat is het talent
daarentegen in staat bent om de
van Afrika.
verschillende elementen uit je leven te verbinden, wordt alles er beter van. Zo vertelde Joseph,
Combineren van banen en bedrijven
danser en oprichter van Pomoja, een dansgezelschap
Het combineren van allerlei activiteiten en bedrijfjes
voor mensen met en zonder fysieke handicap, dat
12 | Els & Talent - 2011
veel van zijn dansers ook meedoen aan de Paralympics en daarnaast nog een baan hebben als ambtenaar. Dat maakt het plannen van trainingen en repetities erg lastig. Tegelijkertijd maakt hij in zijn choreografieën gebruik van die veelzijdigheid. De drijfveren en beweeglijkheid van de dansers in de sport geven mede vorm aan zijn voorstellingen. En het werken bij de overheid geeft weer betekenis aan routine en discipline, beide belangrijke aspecten van dans. Een ander voorbeeld komt van James, een danser en choreograaf die een voorstelling maakte waarin hij acrobatiek combineert met dans. In die voorstelling verbeeldt hij hoe het samenkomen en weer uit elkaar gaan, leidt tot steeds weer nieuwe manieren van samenzijn en samen iets maken.
In gesprek zijn In deze voorbeelden wordt zichtbaar hoe verschil-
Alles staat in relatie tot het geheel
lende activiteiten en werkwijzen met elkaar verbonden
Naast de praktische voordelen die aan al dat combi-
zijn. Daaronder ligt weer de gedachte dat mensen
neren zitten, is er ook nog een andere reden waarom
met elkaar verbonden zijn. Die verbondenheid
Afrikanen zoveel zaken naast elkaar zetten en met
betekent dat je je altijd rekenschap geeft van wat
elkaar in verband brengen. In de meeste Afrikaanse
jouw handelen of inbreng betekenen voor de groep.
culturen is het een diepgewortelde gewoonte om te
In Zuid-Afrika noemen ze dat ubuntu, in Mali maaya
leven vanuit samenhang en inclusie. Je weet dat je
en in Uganda bulungi bwan si. Al deze woorden ver-
niet kunt bestaan zonder de ander. Dat je niet kunt
wijzen naar een concept van menselijkheid waarin
dansen zonder muziek, niet kunt schilderen of acteren
‘ik’ en ‘wij’ met elkaar verbonden zijn. Ik besta omdat
zonder te bewegen en niet kunt leven zonder relatie
jij bestaat. Dat besef maakt de relatie het beginpunt
met de ander. Dat is een vanzelfsprekendheid die
van veel activiteiten. Het aangaan van het gesprek
alomtegenwoordig is. In de traditionele kunst zie je dat
met elkaar over wat je bezighoudt, wat je plannen
in activiteiten waar dans, toneel, muziek en beeldende
zijn en welke dingen in je werk spelen, vormt een
kunst samenkomen. Die activiteiten zijn weer onder-
belangrijk deel van het dagelijks bestaan. Parler sous
deel van een gemeenschap, van hun geloof, van hun
l’arbre heet dat in Mali, en a conversation under the
dagelijkse werkzaamheden en van feestdagen en be-
shadow in Kenia.
langrijke gebeurtenissen in het leven. Ook in de weten-
In de praktijk werkt het ongeveer zo: stel je wilt een
schap zie je dat terug. In Zuid-Afrika bijvoorbeeld, in
bedrijf beginnen. Het eerste wat je doet is dit be-
het toenemend aantal multidisciplinaire studies en
spreken met de mensen die je kent, dan met de
leerstoelen. Maar ook in het belang dat men eraan
mensen die je kunnen helpen, dan met de mensen
hecht om moderne wetenschap te verbinden aan
die invloed hebben en dan met de mensen die de
traditionele wijsheid en ervaring. De gedachte is dat
gemeenschap representeren. Met al die mensen deel
beide elementen samen je meer geven dan elk apart.
je je verhaal. Niet zozeer wat je precies wilt gaan 2011 - Els & Talent | 13
doen, maar veel meer wat je bedoelingen zijn, vanuit
op basis van consensus. Je praat net zo lang met de
welke waarden je dit wilt gaan doen en vooral welke
representanten van alle partijen, bevolkingsgroepen
bijdrage dat zal leveren aan de gemeenschap. En als
of godsdiensten als nodig is om het met elkaar eens
al die mensen instemmen met je plan en zeggen: doe
te worden over wat het beste is voor de hele gemeen-
het maar, wij volgen je en helpen je, dan kun je van
schap. En ‘de meeste stemmen gelden’ betekent dus
start. Anders niet. Dat hele proces van delen en
dat je een deel van die groeperingen uitsluit bij het
bespreken, doe je niet om toestemming te vragen
nemen van een besluit. Ondenkbaar. Dat kan alleen
maar vanuit het besef dat wat jij doet consequenties
maar problemen geven, vinden ze. Dat blijkt ook in de
heeft voor de groep waar je deel van uitmaakt. Zij
praktijk. Verkiezingen leiden regelmatig tot demon-
zullen je ook helpen je ideeën en plannen zo te
straties tegen de winnaar. En dat komt niet alleen
verbeteren dat iedereen er baat bij heeft, zowel jij als
omdat de uitslagen getalsmatig niet kloppen, maar
de gemeenschap. Hun meedenken en bijdragen is
net zo vaak omdat verliezen geen optie is. Iedereen
belangeloos, omdat het ten goede komt aan meer
hoort erbij, en zo is het.
dan jou alleen.
Inclusie
Het talent Het talent van Afrika komt voort uit die rotsvaste over-
Het besef van inclusie speelt niet alleen in het dage-
tuiging over het belang van inclusie. Je hoort bij
lijkse leven en werk, maar ook in de politiek. En
elkaar en je doet datgene wat goed is voor het geheel.
gesprekken over het leven en de samenleving worden
Of het nu gaat om politiek, om ondernemen of om een
niet alleen onder bomen gehouden, maar op elke denk-
voorstelling maken. In alle gevallen leidt die overtui-
bare ontmoetingsplaats. Elke gelegenheid die zich
ging tot het verbinden van mensen, ideeën en oplos-
voordoet om het leven te bespreken, wordt aange-
singen ten gunste van de gemeenschap of van de
grepen. Bijvoorbeeld tijdens een vijf uur durende
kwaliteit van het geheel. Als de dans beter kan worden
autorit van Bamako naar Segou (Mali). Het gesprek
van de sport, dan doe je dat. Als je een betere beslissing
tussen Moussa (mijn vertaler), Mamou (ondernemer
kunt nemen door het samen te doen, dan doe je dat.
en organisator van het Festival sur le Niger) en mij
Of als je vijf verschillende banen of bedrijven wilt
komt op de politiek. Moussa en Mamou vertellen mij
combineren omdat dat de duurzaamheid van je be-
dat democratie niet zo’n handig systeem is voor veel
staan verbetert, dan doe je dat. Dat is een vanzelf-
Afrikaanse landen. Even ben ik bang dat hun voorkeur
sprekendheid. En wie denkt dat zoveel verschillende
uitgaat naar een grote sterke leider maar niets is
zaken niet te verbinden zijn, moet zeker een kijkje gaan
minder waar. Democratie, zo betogen ze, is een systeem
nemen in Afrika. Dat helpt je beslist uit de droom.
dat mensen uitsluit. Iedereen stemt en de meerderheid wint. Wat in de praktijk betekent dat de winnaar alles krijgt en de verliezer niets. Dat is onaanvaardbaar. Een beslissing, ook in de politiek, neem je 14 | Els & Talent - 2011
Godelieve Spaas werkt op het terrein van organisatieontwikkeling, als consultant, onderzoeker en schrijver. www.creatingchange.nl
Jeugdzorg
Talent in
de jeugdzorg
door Martijn Tubbergen (algemeen directeur van Almata, een instelling voor jeugdzorg plus)
Fotografie: Suzanne Hanekamp
Het begrip dat het meest is blijven hangen vanuit
van dit soort effecten – oftewel: de jongeren zelf. Want
mijn studie Sociale Psychologie is het halo-effect. Dit
hoe kan een jongere die in een jeugdzorginstelling
betekent dat mensen geneigd zijn positieve eigen-
zit en ernstige gedragsproblemen heeft – vaak
schappen toe te kennen aan iemand die ze mooi of
gecombineerd met verslavingsgedrag, persoonlijk-
aardig vinden. Dat is niet zomaar een theoretisch
heidsproblematiek of psychiatrische aandoeningen –
bedenksel maar ook een zeer – weliswaar onterechte
nou iets moois of knaps doen?
maar ook zo herkenbare – menselijke eigenschap. Want ieder eerlijk mens zal moeten toegeven dat hij
Op straat zal men zeggen: daar komt nooit meer iets
of zij, eens in de zoveel tijd, die neiging heeft. Het
goeds van. Natuurlijk had ik mijn studie even dunne-
contrabegrip van het halo-effect
tjes kunnen overdoen en de
is het horn-effect, dat uiteraard
boeken in kunnen duiken,
het omgekeerde inhoudt (bijvoorbeeld: dikke mensen zijn dom). In mijn loopbaan bij Justitie en VWS heb ik veel te maken
Hoe kan een jongere die in een jeugdzorginstelling zit en ernstige gedragsproblemen heeft nou iets moois of knaps doen?
maar een live-verslag van dit onderwerp binnen het reilen en zeilen van een instelling voor jeugdzorg plus leek me vele malen leuker, zowel om te maken als om te lezen.
gehad met mensen die onevenredig veel last hebben van
Mijn zoektocht begon bij een
deze effecten, en dan met name van het laatstge-
van de medewerkers van mijn instelling. Want aan
noemde. De afgelopen twintig jaar heb ik immers
wie kon ik beter om medewerking vragen dan aan
steeds gewerkt met Tbs-gestelden, gedetineerden en
Yossi, de begeleider van de Jongerenraad? Zijn ogen
probleemjongeren. Dus toen mij werd gevraagd om
begonnen te glinsteren toen ik hem vroeg mij te
iets te schrijven over ‘talent’ en de jongeren die bij
vertellen over zijn ervaringen met talentvolle jonge-
mij in de instelling verblijven, leek het mij een leuke
ren in een instelling als deze. Hoewel ik natuurlijk
invalshoek om hierover te praten met de ‘slachtoffers’
beter weet (of had moeten weten), moest ik toch 2011 - Els & Talent | 15
Gideon (17), Sherwin (16), Ahmed (17) en Dickson (16) te vertellen over hun talenten en ontspint zich langzaam een gesprek… Gideon bijt het spits af en begint over zijn tekentalent. Hij vertelt hoe hij tekent om zijn gevoelens te uiten. Bijzonder is vooral dat hij aangeeft dat hij niet goed kan tekenen als hij een ‘topdag’ heeft. Meestal tekent hij ’s avonds, als hij negatieve gevoelens heeft. Hij is er niet trots op. Ook al vinden alle anderen dat hij talent heeft: het zegt hem niets. Sherwin is een ongelofelijk goede lasser. Alle anderen vinden dat, maar zelf is hij nog niet tevreden. Het hoge niveau van perfectionisme wordt overigens door de drie andere jongens herkend. Sherwin geeft aan dat zijn zelfbeeld niet is wat het zou moeten zijn, en dat het lassen hem hiermee wel helpt. Sherwin kan ook nog eens een keer heel erg goed rappen en daar is hij wel trots op. toegeven dat ik ergens deep down inside had verwacht dat er weliswaar enthousiast over zou worden gepraat
Ahmed is gevallen toen hij anderhalf jaar oud was en
maar dat de concrete voorbeelden achterwege
moest daarna alles opnieuw leren. Zijn ouders en
zouden blijven. Maar niets bleek minder waar…
zijn zus zijn er ontzettend trots op dat hem dat is gelukt. Inmiddels is hij, ondanks het feit dat hij in
Een week later zaten er vier jongens wat bedeesd bij
een instelling voor jeugdzorg plus zit, een talentvol
me aan tafel. Want praten met de directeur leidt voor
houtbewerker en heeft hij een echte Rietveldstoel
de jongeren net zo goed tot een soort halo-effect,
gemaakt. Ahmed is wel trots op zijn talent, en hij wil er
maar dan net even anders
zeker wat mee doen als hij
(omdat zij dan weer denken
weer in de maatschappij ver-
dat een directeur per definitie belangrijk is en dat is onzin – althans: dat zouden veel directeuren zelf moeten afleren te
Omdat je weinig middelen hebt, gebruik je vanzelf je creativiteit
denken). Om het de jongeren gemakkelijker te maken, ver-
blijft. Opvallend is dat alle jongens vertellen dat hun talent zich ontwikkeld heeft gedurende de tijd dat ze in de instelling
telde Yossi eerst hoe hij tot de keuze voor deze
zaten. Dickson is daar geen uitzondering op. Hij is
jongens was gekomen. Dit had hij gedaan door
een talentvol lasser én een talentvol kickbokser. Dat
simpelweg aan de jongeren in de instelling te vragen
hij goed was in kickboksen, wist hij al langer. Maar
wie er talent had, en deze vier jongens waren door
het lassen is iets waarvan hij pas sinds een half jaar
vele andere jongeren genoemd. Hierop durven
helder heeft dat hij er talent voor heeft.
16 | Els & Talent - 2011
De jongens zijn enerzijds trots op hun talenten maar
door. Daarnaast denken ze dat talenten vaak geboren
vinden tegelijkertijd ook dat iedereen wel een talent
worden in een laag sociaal milieu, want “omdat je
zal hebben, ook al is dat niet altijd zichtbaar. ‘Het
weinig middelen hebt, gebruik je vanzelf je creativi-
goed doen’ in een instelling als deze, en te leren
teit.” Belangrijk is ook dat ze aangeven dat hun
werken en goed met je leven om te gaan, valt wat hen
talenten hun zelfvertrouwen verhogen. Maar uitein-
betreft niet onder talent. Maar talent kan wel helpen
delijk, benadrukken ze zelf, is het altijd een eigen
om buiten meer geld te kunnen verdienen of om de
keuze of en hoe ze zich in de instelling ontwikkelen.
kansen die je krijgt sneller te benutten. Maar dat hangt natuurlijk ook wel weer af van het soort talent
Het gesprek loopt naar een einde want hun dag-
dat je hebt. Jongens als Sherwin en Ahmed kunnen
programma gaat weer verder. Ik stel een laatste
hun talent voor lassen en houtbewerken goed ge-
belangrijke vraag: wat doen wij als instelling voor
bruiken en verder ontwikkelen tijdens hun verblijf in
jullie talenten? Van hun antwoord – “Jullie zouden
de instelling. Maar voor andere talenten, zoals het
meer moeten zoeken naar onze talenten en er posi-
kickboksen en het tekenen van Dickson en Gideon,
tiever naar moeten kijken.”– kan ik weer wat leren!
is ‘het moment’ er vaak niet naar. De jongens zijn het erover eens dat hun talenten ze helpen om slechte verleidingen te weerstaan; ze voelen zich er sterker
Meer informatie: www.almata.nl
2011 - Els & Talent | 17
Groepsinterview
Samen uitvliegen,
op onze eigen manier
Op zoek naar onze talenten
uit hun cocon kruipen. De vlinders zijn het begin
12 brandweermensen: bij elkaar gekomen om te
van een nieuwe lente, een nieuw begin, net zoals
groeien, te delen en elkaar iets te geven. We groeien
onze ervaringen in het traject soms leiden tot een
samen, maar zijn allemaal anders, met eigen vragen,
nieuw begin of een nieuwe aanpak. Door gezamen-
ervaringen en talenten. Wij ontwikkelen een nieuwe
lijk op te trekken en ervaringen te delen hebben we
kijk op persoonlijke doelen, organisatiedoelen en
inmiddels ervaren dat je vaste patronen kunt door-
hetgeen ons in beweging brengt. Wij worden ons
breken. Het aanpassen van de vergaderagenda of het
bewust van onze energiebalans: wat laat de energie
veranderen van de opstelling van tafels en stoelen,
stromen en wat neemt alleen maar energie? We leren
het stellen van een onverwachte vraag of een ver-
van lastige, moeilijke, leuke en enge ervaringen.
andering van omgeving kunnen bijvoorbeeld leiden
Ervaringen die ontstaan door kennis te maken met
tot een nieuwe impuls en een onverwacht resultaat.
een andere benadering van onze werkelijkheid. Een
Deze nieuwe invalshoeken leren ons om anders te
benadering vanuit emotie, kunst, muziek, filosofie of
kijken dan we gewend waren. Zo kunnen we nieuwe
passie kan verrassende inzichten geven. Bijzondere
mogelijkheden ontdekken en onderzoeken hoe we
ontmoetingen met fascinerende en inspirerende
die kunnen toepassen. We doen dit allemaal in ons
mensen die heel anders naar onze wereld kijken en
eigen tempo en op onze eigen manier. Je kunt een
ons daarvan iets meegeven.
vlinder immers niet voorschrijven wanneer hij uit zijn cocon komt en uitvliegt!
Een nieuw begin Symbool voor deze gezamenlijke reis is een Abori-
Het ritueel uitgevoerd
ginal ritueel dat gekoppeld is aan het Vlinderfeest.
We hebben niet alleen over het ritueel gesproken, we
Hiermee maakten we kennis tijdens een bijeenkomst
hebben het ook zelf uitgevoerd. Zittend in een kring
over muziek en luisteren. Dit ritueel wordt uitge-
leerden we een ritme van klappen en tikken en daar-
voerd aan het begin van de lente als de eerste vlinders
bij het op vaste tijden oppakken en doorgeven van
18 | Els & Talent - 2011
bij de Aboriginals: ginals). In het begin ging het heel rommelig, maar na
De Aboriginals vieren het Vlinderfeest
enige oefening ging het steeds beter en wilde ieder-
Eén keer per jaar als de eerste vlinders uitvliegen,
een ook bijdragen aan het succes. We leerden het
komen de Aboriginals bij elkaar om dit bijzondere
ritme vast te houden, te luisteren naar veranderingen
moment samen te vieren. De ontwikkeling van eitje
dopjes (in plaats van de mooie stenen van de Abori-
tot een mooie vlinder symboliseert
en deze over te nemen. Soms konden we een
voor de Aboriginals verandering
onderbreking van het ritme of een vergissing in het doorgeven van de dopjes
en nieuw bewustzijn. Zij komen
herstellen, soms ook niet. Dit leidde
bij elkaar in een grote kring en
tot onderbrekingen waarin we bijvoor-
voeren een ritueel uit waarbij ze gezamenlijk in beweging komen. In
beeld afspraken maakten over de plek
een dynamisch ritme van beweging en geluid
om de dopjes neer te leggen, zodat de volgende persoon er weer bij kon. Door acceptatie van
worden individuen een groep en geven ze elkaar
elkaars vergissingen, geduld, afspraken, oefening en
symbolisch iets door.
vooral goed luisteren, ging het al snel beter. Tot het moment waarop we moeiteloos door konden gaan en we echt met elkaar in contact stonden.
Een nieuw begin voor de Aboriginals De vlinder leert de Aboriginals veranderingen in hun leven door te voeren en dromen uit te laten komen:
Individuen worden een groep
er is steeds een nieuw begin. De verschillende ont-
12 mensen met twee duidelijke overeenkomsten:
wikkelingsfasen van de vlinder kennen allemaal hun
we hebben talenten - die we met elkaar kunnen en
eigen symboliek. Het eitje van de vlinder staat voor
willen delen - én we werken allemaal bij de brand-
het ontstaan van een nieuw idee. De rups voor het
weer. Andere overeenkomsten zijn dat we stuk voor
leren en opdoen van verschillende ervaringen. De
stuk op zoek zijn naar onze plek en onze rol binnen
cocon is een symbool voor het loskomen van mis-
de organisatie, en naar onze stijl van leidinggeven.
vattingen en vaste gewoontes; en de uitvliegende
Blijven we in onze cocon? Berusten we in een status
vlinder staat voor het begin van bewustwording en
quo? Of zetten we ons met veel energie, nieuwe
een nieuwe realiteit. Met de ontwikkeling van de
ideeën en elan in voor de brandweer van morgen?
vlinder worden de Aboriginals herinnerd aan het
Door hier samen over na te denken en onze ervaringen
continue veranderingsproces dat ze doormaken.
te delen worden we steeds meer een groep. Een groep die verandering in gang kan zetten en die gaat voor de brandweer van morgen.
Individuele Aboriginals zijn een groep Het ritueel is pas een succes als iedereen - van jong
Krijgen, (door)geven en delen
tot oud - zich eraan overgeeft en meedoet. De groep
Met het delen van ervaringen en het uitwisselen van
vertrouwt op de kwaliteiten van het individu en elk
ideeën maken we elkaar scherper en geven we elkaar
individu kan vertrouwen op zijn plek in de groep.
soms hele mooie inzichten. Zo bleek een met gevoel
Verschillende geluiden komen samen en vormen een
geschreven brief met een persoonlijke noot, aan-
geheel. 2011 - Els & Talent | 19
bij de Aboriginals: Krijgen, (door)geven en delen
leiding te zijn voor een bijzonder en mooi gesprek.
Iedereen neemt twee mooie dingen mee om weg te
Als het bij je past en als je er iets aan hebt, dan doe je
geven. Dat kan iets zijn wat je zelf gemaakt of bewerkt
er wat mee, maar tegelijkertijd geef je het ook weer
hebt, bijvoorbeeld een mooie steen of clapping sticks.
door aan iemand anders. In het ritueel gaat het dan
Het is in ieder geval iets waar je waarde aan hecht en,
bijvoorbeeld om een mooie steen, voor ons gaat het
bij de keuze ervan, aandacht en energie in hebt ge-
om ervaringen en inzichten en het laten zien van je
kozen: iets wat je aan iemand anders wilt schenken.
talenten. Het delen van artikelen, titels van boeken
Tijdens het ritueel geeft iedereen het object door. Dit
en filmpjes op YouTube, hebben al menigmaal ge-
wordt in ontvangst genomen
zorgd voor levendige en boeiende discussies.
en weer doorgegeven in het vertrouwen dat je er iets anders waardevols voor terugkrijgt.
Ruimte voor verandering: wisselende samenstelling en balans De samenstelling van de groep is flexibel: we zijn niet altijd compleet en soms sluiten anderen even aan.
Ruimte voor verandering van ritme: beweging en energie Het ritme is aan verandering onderhevig en staat niet vast. De basis bestaat uit klappen-bewegen-tikken-oppakken-weggeven
Nieuwe contacten, invloeden en invalshoeken van buitenaf geven aanleiding voor andere inzichten, kansen en vragen. De ene keer spreekt het je aan en sluit je je aan, de andere keer laat je het aan je voorbij gaan. De ruimte om in- en uit te stappen is goed. Door dit te accep-
en dat steeds opnieuw.
teren en open te staan voor
Iedereen kan het initiatief
elkaar, en samen ervaring
nemen om het ritme te
op te doen met andere
veranderen. Als de an-
werkvormen en een an-
deren goed luisteren en
dere benadering, komt er
het oppakken en over-
energie vrij om in je
nemen dan verandert het
eigen werksituatie nieuwe
geluid, het ritme. Het doel
dingen te proberen en toe
is om elkaar te vinden en
te passen. Het zoeken naar
op elkaar af te stemmen in de beweging en de energie die op dat moment vrijkomen. Het is een gezamenlijke maar ook een individuele verantwoordelijkheid om goed naar elkaar te luisteren en open te staan voor verandering.
een balans in dingen die energie kosten en energie opleveren, is een uitdaging. Het doel van onze bijeenkomsten is is de beweging die in ons is ontstaan gaande te houden en de energie die dat oplevert te leren gebruiken om ons - gezamenlijke en individuele - talent effectief te kunnen inzetten om onze doelen te bereiken. Met dank aan Joshua Samson
20 | Els & Talent - 2011
Groepsinterview
Groep als
Talent
door Joram Knigge (atleet en student economie)
De groep van Els van Noorduyn bij AV’23 zal door
atletisch vermogen, een verschillende motivatie of
velen worden bestempeld als een talentvolle groep.
een andere specialisatie, maar dit zorgt niet voor het
Iedereen die dit zegt, zal tot deze conclusie zijn ge-
ontstaan van eilanden binnen de groep. Iedereen
komen door te kijken naar de verschillende talentvolle
in de groep speelt een andere rol in het geheel,
atleten die in de groep zitten. Wat wel in de term ‘een
variërend van de sfeermaker tot de gefocuste atleet.
talentvolle groep’ voorkomt – maar door niemand
Een belangrijke rol is weggelegd voor de atleten die
als zodanig wordt gezien – is dat de groep van Els bij
al langer in de groep zitten. Jonge atleten kunnen
AV’23 op zichzelf ook talent heeft. De mix van de
zich optrekken aan deze atleten, en de oudere garde
talentvolle atleten heeft ervoor gezorgd dat deze groep
deelt ervaringen en kennis met de jongere garde.
zich heeft ontwikkeld tot een zeer talentvolle groep.
Door te kijken, te luisteren of gewoon te doen, zullen de nieuwe atleten zich snel verbeteren. Ook de
Als je naar een training van onze groep kijkt, dan is
nieuwe mensen spelen een rol in het leerproces van
het eerste wat je ziet dat mensen van verschillende
de groep, omdat zij met een andere blik naar dingen
leeftijden zonder problemen met elkaar trainen en
kijken en nieuwe impulsen geven aan de groep.
dat iedere persoon goed in de groep past. Ondanks het feit dat er verschil is in atletisch vermogen, moti-
De groep heeft het talent om mensen onbewust beter
vatie en specialisatie staat er een geheel. Dit laat de
te maken. Omdat je in de groep heel veel voorbeelden
kracht van de groep al zien: iedereen heeft een ander
tot je beschikking hebt, implementeer je deze informatie in je eigen bewegingen. Vanuit dit geheel is de groep in staat om gezamenlijk dingen voor elkaar te krijgen die je als groep die geen geheel is niet zou kunnen bereiken. Het vormen van een geheel is het fundament voor de kracht en het talent van onze groep. Belangrijk in onze groep is dat iedereen binnen het geheel de kans krijgt om zichzelf te blijven. Onze groep bestaat uit mensen van verschillende generaties met verschillende achtergronden. Onder leiding van Els is er in de groep en binnen de club een cultuur van leren ontstaan. In onze groep betekent deze cultuur dat iedereen van iedereen kan 2011 - Els & Talent | 21
leren en dat kennis gedeeld moet worden. Vanuit de
Els is degene die het voorbeeld geeft hoe er met
groep verspreidt onze kennis zich door de club en
elkaar gecommuniceerd kan worden. Via de atleten in
ontstaat er een constante stroom van kennis. Onze
de groep zorgt Els ervoor dat er kennis uitgewisseld
groep onderscheidt zich door het feit dat onze leer-
wordt. Els begeleidt en beheert dit proces en is ook
cultuur verder gaat dan het sportieve aspect. Zowel
degene die het proces in gang heeft gezet. Ze brengt
de persoonlijke als de sportieve kant van de atleten
iedereen van verschillende leeftijden, niveaus en
wordt ontwikkeld, zodat de atleten uit onze groep
disciplines bij elkaar en deelt kennis met de indivi-
zich in het geheel ontwikkelen.
duen en de groep. Deze kennis kan door de atleten op hun eigen manier gebruikt en gedeeld worden.
Binnen onze groep bestaat een gezonde vorm van
Belangrijk is dat de infrastructuur gecreëerd wordt
competitie, waardoor iedereen elkaar naar een hoger
waarbinnen het maximale uit de atleten wordt gehaald
niveau tilt. De aanwezigheid van verschillende leef-
en iedereen zich fijn voelt.
tijdscategorieën zorgt ervoor dat er eigenlijk altijd iemand is aan wie je je kunt optrekken. Wat veel atleten
De processen binnen een groep zijn vergelijkbaar
in de groep merken, is dat de groep ook als stimulator
met hoe men de verschillende atletiekonderdelen be-
werkt. Dit kan zijn om goed te presteren, waardoor je
nadert. Bij het kogelstoten moeten alle spiergroepen
net iets meer uit jezelf kunt halen en het beter kunt doen dan anderen in de groep. Maar belangrijk is ook dat de groep als stimulator werkt als iemand
in het lichaam samenwerken
De groep heeft het talent om mensen onbewust beter te maken
door een minder goede periode
om tot een ultieme prestatie te komen, bij het hoogspringen wordt de lat steeds hoger gelegd en er wordt steeds meer van je gevraagd naarmate de
gaat door bijvoorbeeld een blessure. Wat je ziet, is dat
hoogte toeneemt. En net als bij sprinten, kan er in een
de groep het herstel van de geblesseerde volgt en
groep van alles gebeuren waardoor je alert moeten
hem of haar op deze manier door de lastige periode
blijven en blijft. De ‘groep als talent’ kan gezien worden
helpt. Doordat wij als een groep samenwerken, werkt
als een soort ultieme sporter die uit allerlei ‘losse’
een goede prestatie van een teamgenoot ook als
sporters bestaat: de sprintbenen en glimlach van Usain
stimulans.
Bolt, de tactiek van die polsstokspringer die het wereldrecord elke keer met een centimeter verbetert, de
Els speelt een belangrijke rol in hoe de groep en de
armen en schouders van een goede speerwerper, de
individuen in de groep samen tot goede prestaties
flexibele rug en souplesse van een hoogspringer, het
kunnen komen. In haar trainingsfilosofie kijkt ze
duurvermogen en de ervaring van een marathonloper.
naar een atleet als totaal en zorgt ze ervoor dat de atleet zich op verschillende gebieden ontwikkelt. Je
Wij hebben dit als sportgroep een bijzonder proces
moet dan denken aan de ontwikkeling van het atle-
gevonden. Met elkaar hebben wij in een aantal
tische vermogen van de atleet én de ontwikkeling
sessies naar wat er speelt binnen onze groep en de
van hem of haar als persoon. Els benadert elke atleet
club gekeken. Wat een talenten!
anders en kijkt wat wel en niet werkt voor elke atleet. Dit zorgt ervoor dat iedereen zijn eigen weg kan
Met veel energie en plezier geschreven namens de
volgen binnen de groep.
groep, Joram Knigge (student economie en atleet).
22 | Els & Talent - 2011
Pascale Lefebvre
‘Drijfveren’
www.pascalef.eu 2011 - Els & Talent | 23
Uitgelicht
Aardverschuiving De energie kwam moeiteloos Zoektocht De volgende zeven jaar leefde ik alsof er geen ziekte MS was. Ik had elke twee jaar een aanval. Mijn zicht en de kracht in mijn benen verloor ik bij elke aanval een beetje meer. Maar met medicatie herstelde alles zich weer. Ik ging dan vrolijk verder, alsof ik alleen maar een griepje had gehad. De aarde verschoof echter compleet op mijn 29e. Plotseling voelde het alsof al mijn energie door een vergiet wegsijpelde.
Anouk Wat ik wilde
Een paar maanden slapen hielp, maar veel energie had ik nog niet. Wel verveelde ik mij mateloos, want met mijn hersenen was alles in orde. Ik miste werken en geld verdienen. Ik wilde blijven dromen van een toekomst die de moeite waard is. Zo kwam langzaam aan mijn interesse voor boeken weer opborrelen.
Ik was tien jaar oud toen ik tegen mijn ouders zei:
Mijn dromen
“Als ik later groot ben, ga ik in het buitenland wonen.”
’s Nachts droomde ik veel en heftig. Overdag dacht ik
Dat wist ik toen al. Ook wilde ik als kind een tijdje
na over werk dat ik thuis kon doen. Weken lang had
mijn eigen boekwinkel. Ik hield van lezen. En als tiener
ik dezelfde droom. Ik besloot om mijn droom op te
werkte ik in een restaurant. Ik vond het ontzettend
schrijven in de hoop dat ik beter zou slapen. De
leuk om te serveren. Wat mij opviel, was dat ik net zo
nacht daarna sliep ik als een baby. De volgende dag
veel tips als loon kreeg. Ik ben een jaar gaan werken in
schreef ik verder aan mijn droom en begon met het
hotels en restaurants in het buitenland, daarna droom-
vergroten van mijn verhaal. Ik kreeg energie van het
de ik ervan mijn eigen luxueuze hotel op te zetten.
schrijven en het bedenken van de rest van het
Mijn aardverschuiving begon toen ik 22 was. Ik kreeg
verhaal. ’s Nachts sliep ik fantastisch. Ik werd zelfs
de diagnose MS. Eerst hoorde ik alleen maar alle
met energie wakker en die werd overdag verdubbeld
dingen die ik niet meer kon doen. Na zes maanden be-
door het schrijven. Mijn hoteldroom werd vervangen
sloot ik dat ik mijn leven niet zou laten leiden (lijden)
door de droom over het publiceren van een boek.
door de ziekte MS. Ik droomde nog steeds van het
Het is geen makkelijke weg, Uitdagingen genoeg! Maar
hotel maar nu met extra services zoals yoga, meditatie-
tijdens deze zoektochten, dromen, en - hoe raar het
ruimtes en energiegevende maaltijden. Ik verhuisde
ook klinkt - door mijn ziekte leer ik veel over mijzelf.
naar Ierland, waar ik altijd al wilde wonen.
Wat kan een mens toch veel!
24 | Els & Talent - 2011
Uitgelicht
Mijn zus Kort na haar geboorte stelden artsen een verkeerde diagnose, waardoor mijn zus dubbel beperkt raakte.
Els
Diezelfde artsen vertelden mijn vader dat er niets meer aan te doen was. Mijn vader zei: ‘U hebt ongelijk’ en ging aan de slag. Mijn zus heeft haar hele leven zelfstandig gewoond en gewerkt. Ik was haar tegenpool in alles en honderd keer sneller dan zij. Ik zag hoe mijn ouders haar stimuleerden, en zij zag hoe snel haar jongere zus zich ontwikkelde. De wereld om ons gezin heen zei dat mijn zus gek was. Gelukkig zagen wij dat heel anders. Kijken naar wat iemand kan, welke talenten en mogelijkheden er wél zijn – dat is voor mij een tweede natuur geworden. Na jarenlang oefenen, zei de zwemleraar tegen mijn zus: ‘Jij kunt geen diploma halen.’ Maar mijn zus ging
Als ik bang was in het donker hielp ze mij. Dan deed
afzwemmen. Want opgeven, dat deed ze bijna nooit. Ik
ze iets wat ik niet durfde. Ze trok er onbevreesd op
zei tegen haar: ‘Als jij je diploma haalt, geef ik je een
uit en liet mij zien dat er niets was om bang voor te
kwartje en een reep chocola.’ Ze haalde haar zwem-
zijn. Ondanks het feit dat ze een makkelijke prooi was
diploma in één keer. Soms liep ze tegen haar begren-
en altijd werd geplaagd, trad ze de wereld onbevangen
zingen aan; dan kon iets echt niet. Zoals fietsen. Mijn
tegemoet. Om haar wereld te vergroten en haar te be-
vader zei dan: ‘Waarom denk je dat er bussen en treinen
schermen, namen we een hond. Ze trainden samen.
zijn? Zo kom je er ook.’ Haar doorzettingsvermogen en drive leerden mij, als
De oneindige reeks praktische oplossingen hebben me
iets vanzelfsprekends, dat dingen die in eerste instantie
geleerd dat je veel voor elkaar kunt krijgen. Accepteren
onmogelijk lijken te leren zijn. Omdat mijn zus altijd
dat je niet alles kunt, laat een andere wereld voor je
met alle gezinsactiviteiten meedeed, leerde zij ge-
opengaan. Mijn zus en ik hebben veel van elkaar ge-
makkelijk en snel. Als wij haar meenamen, zeiden
leerd en veel gedeeld. Haar levenshouding – werken
mensen vaak: ‘Dit is te hoog gegrepen voor haar.’
met de talenten die je geschonken zijn en de dingen
Maar dat bepaalde zij zelf wel, en uit alles bleek
die je wél kunt – en de manier waarop mijn ouders
hoeveel zij onbewust opstak. Ik leerde: als je vol-
haar stimuleerden, stimuleren mij nog elke dag.
houdt, geduld hebt en iemand stimuleert, dan kom je er. Haar krachten waren soms ongekend.
Dank je, Carrie 2011 - Els & Talent | 25
Labogrigneur 2010 - staal, marmer, hout, kunststof, parelmoerlak
26 | Els & Talent - 2011
Kunst
Willem Harbers
Het blijft een beetje toveren
door Els van Noorduyn
Fotograaf Gerrit Heeres
Voor dit interview met beeldhouwer Willem Harbers
“Een oeuvre bestaat uit een hele serie beelden. Het
loop ik door een mooi stukje Amsterdam. In dit
gaat erom wat er gebeurt tussen die beelden”.
oude stadsgedeelte zie ik mensen buitenleven, spelen, praten – zij kennen elkaar. Aangekomen bij
Het gesprek start met zijn laatste beeld: een installatie
het huisnummer waar ik moet zijn, sta ik voor een
waarin veel van het denken en vormgeven van de
deur waarvan je denkt: moet daarachter nu een
afgelopen jaren bij elkaar gebracht worden. Na jaren
inspirerende kunstenaar wonen? Een lange trap
van experimenteren met kleuren gaat hij in dit werk
brengt me naar boven en ik sta in de keuken van
bovendien weer terug naar de niet-kleur. In het begin van zijn carrière waren zijn
Willem. De ruimte is open en je snuift direct de creativiteit op. Ik weet nu al dat ik zal genieten. In zijn huiskamer hangen aan het plafond turnringen voor zijn dochter. Dat
Onderzoek ligt in je eigen houding, vertrouwen op intuïtie en opgedane ervaringen
beelden zonder kleur; wit. Vorm en ruimte zijn moeilijk te beheersen en laten zich beter zien wanneer het materiaal wit is. Er zijn dan twee kanten aan
herken ik meteen, want die hingen bij mij thuis ook. Vooral als je als kindje energie
zijn beelden. Kleurloos wit en het materiaal is altijd
te veel had, kon je je daarmee heerlijk uitleven.
marmer.
Willem start direct met zijn vragen over mij. Wat ik
Marmer haalt Willem uit Italië. Als modern kunste-
doe in het dagelijks leven? En waarom het tijdschrift?
naar ga je niet naar Italië, dat is not done in zijn
Kennelijk heeft mijn informatie voldoende vertrou-
wereld. Maar Willem dus wel. Hij gaat studeren in
wen gewekt en dan start ons gesprek, dat soms meer
Italië en haalt daar zijn materiaal vandaan. Natuur-
weg heeft van een college. Maar altijd is Willems drive
steen, iets wat uit de aarde komt. Hij werkt voor-
zichtbaar, in alles wat er gezegd wordt. Hij vertelt, ik
namelijk met materialen die voortkomen uit de
stel veel nieuwsgierige vragen.
aarde: klei, steen en metaal. Tot mijn verrassing 2011 - Els & Talent | 27
vertelt hij mij dat hij rustig de uitvoering van onder-
beelden. Wat hij minder vindt tellen, is de bankreke-
delen van zijn kunst kan uitbesteden. De vorm blijft
ning. Maar wél welk gewicht je zelf aan materiaal
van hem – het hele beeld blijft Willem. Vormen, kleuren,
kunt optillen, ook in figuurlijke zin. Dat is de grens
veel of weinig hoeken – hij blijft onderzoeken. Wat
die het kader bepalend maakt, en niet het geld!
gebeurt er als je iets loslaat? Wat blijft er over? Dat betekent dat hij veel heeft moeten loslaten van alles
Ik vraag: “Wanneer ben jij succesvol?” Tot mijn ver-
wat hij geleerd heeft. Daar heb je veel zelfvertrouwen
rassing antwoordt Willem heel feitelijk. “Dat meet je af aan het bezoekersaantal
voor nodig en veel onderzoek. Onderzoek ligt in zijn eigen houding, vertrouwen op intuïtie en opgedane ervaringen. Dat is vaak eng. Maar alleen zo kom je tot iets van jezelf, vanuit jezelf.
Juist door los te laten, te vertrouwen op je ervaring en talent krijgt het werk die extra kracht
en clusters van zaken, zoals krantenartikelen, en gevraagd worden voor allerlei zaken die je zelf niet bedenkt, zoals dit interview. Alleen jij weet hoe hard je aan jezelf hebt gewerkt, maar als je waardering
Willem doet veel dingen buiten zijn kunstenaarschap om. Buiten je werk kijken: daar
krijgt uit andere werelden dan ziet de ander dat ook.”
kiest hij bewust voor. Daar leer je dingen die je, alleen in je atelier, nooit te weten komt. Ook hier proef ik zijn
Ik ben benieuwd hoe zijn handen eruit zien en of er
basishouding: onderzoeken, doen, en ontwikkelen. Zo
veel eelt op zit. Maar nee, je ziet de tastzin als het
is hij voorzitter van het ABK, een beroepsvereniging
ware door de huid heen schijnen. Willem vertelt mij
voor ruimtelijk werkende kunstenaars en geeft hij les
hoe hij met zijn handen “ziet”. Daarna zie je pas wat
en lezingen. En dat maakt je veel wijzer, vindt hij. Je
de handen gemaakt hebben. Het blijft een beetje
krijgt andere inzichten en die neem je mee naar je
toveren, ook voor jezelf. “Je moet op je handen vertrouwen en leren wat je lichaam voor jou doet. Natuurlijk vindt er een terugkoppeling plaats naar je hersenen, maar je lichaam kan het idee realiseren. Je
Pironambule
kunt van alles bedenken maar je krijgt nooit honderd
2011 - marmer
procent van wat je bedenkt. Juist door los te laten, te vertrouwen op je ervaring en talent krijgt het werk die extra kracht; de slagroom op de taart. Niet op zeker spelen; elke steen is weer spannend en motiveert je. Elke steen heeft zijn eigen structuur en die kun je voelen en zien. Het publiek heeft niet altijd in de gaten hoeveel onderzoek een echt goed kunstwerk vraagt. Alleen door het zelf te doen, maar daar is weer lef voor nodig en zo draaien wij in een kringetje rond. Elke handeling schrijf ik van tevoren op in een logboek. Dat is belangrijk voor mij: jezelf kunnen volgen. Je ziet het beeld voor je, je hebt een groot voor-
28 | Els & Talent - 2011
v.l.n.r. Girofinale
4 (2011 - staal, marmer, kunststof, hout, parelmoerlak) Tronix Classic (2008 - Staal, onix, lak) G1 (2006 - marmer, staal, lak)
stellingsvermogen. Dit vormt een routebeschrijving
“Een kunstwerk is af als de bezoeker er een interactie
naar het beeld, zeker als het technisch moeilijk wordt.
mee heeft. Anders blijft het materiaal. Alles wat ik
Vooruitdenken in proces om het beeld te kunnen
maak, komt van dichtbij. Ik reis in mijzelf, daar kun
maken is vooruit zien, anders komt er geen beeld.
je alles vinden. Publiek is essentieel, door hun op-
Doel van het vooruitkijken is beter in te kunnen
merkingen die mij scherp maken. Zonder andere
schatten wat er gebeurt, zodat je sneller conclusies
mensen werkt het niet. Zo kom je weer naar je volgende beeld. Je kijkt en
kunt trekken. Weten wat je nodig hebt en in welke fase. Je moet jezelf kritisch kunnen benaderen.” Dan komt het bijzondere
“Een kunstwerk is af als de bezoeker er een interactie mee heeft”
weet waar je tevreden over bent, en waarover niet, en dat neem je mee naar je volgende beeld. En zo gaat het door en door.”
verhaal van die galeriehouder, die twee keer per jaar bij Willem kwam
Zijn dochter, die al die tijd zelf gespeeld heeft, komt
kijken in zijn atelier. Pas na drie jaar kwam het tot
aandacht vragen. Ik laat haar een truc aan de ringen
een eerste samenwerking. Maar al die tijd waren er
zien, werp nog een blik op zijn atelier en dan is het
die motiverende ontmoetingen. Dat heeft Willem
gesprek klaar. Zijn beelden roepen absoluut humor
opgepakt als een reusachtige uitdaging. Wat boeide
bij mij op, en dat zeg ik tegen Willem. Hij klinkt
de galeriehouder nou zo dat hij al die jaren bleef
aangenaam verrast in zijn antwoord. Met mijn hoofd
komen? Kennelijk zag hij Willem een boeiende
vol van zijn beelden en alle indrukken verlaat ik
ontwikkeling doormaken. Bij elk bezoek gaven ze
dit bijzondere plekje in het hart van Amsterdam.
elkaar heel veel ruimte. Om zelf te onderzoeken,
Dank voor het heerlijk kopje thee en de stroopwafel,
zonder de mening van iemand anders. Nu is er al
Willem.
jaren een hechte samenwerking met galerie Willy Schoots uit Eindhoven.
Meer informatie: www.willemharbers.nl 2011 - Els & Talent | 29
Sport
Voetbaltalent Soms heb je van die onverwachte ontmoetingen in je werk. Dan sta je te praten met iemand, en blijkt hij ook vader te zijn van een zoon. Ik vertel hem waar ik mee bezig ben. Waarop hij meteen zegt: ‘Mijn zoon Nando is net geselecteerd bij voetbalclub Anderlecht.’ Ik vraag hem of ik Nando kan interviewen. ‘Maar natuurlijk,’ is het antwoord. Dat betekent een rit naar Antwerpen...
door Els van Noorduyn Het interview vindt plaats op de Antwerp Management School, in de kamer van Nando’s vader: prof. dr. Patrick Kenis. Bij binnenkomst in het ‘van oud naar nieuw’ gerenoveerde gebouw krijg ik een flits van herkenning met het KNAW in Amsterdam. Wat een sfeer voor – ook nu weer – een bijzonder inter-
Nando Nöstlinger
view! Hij, Nando, is te laat. Hij was bij de verkeerde tramhalte uitgestapt. De eerste vraag is hoe oud hij is. Dertien. Hij is op achtjarige leeftijd met voetballen begonnen en nooit meer opgehouden. De vanzelfsprekende toon, het gemak waarmee hij vertelt over zijn selectie. Dezelfde vanzelfsprekendheid blijft als ik hem vraag of hij een voorbeeld-voetbaltopper heeft. Na een lichte aarzeling noemt hij Torres. Maar ik zie aan zijn gezicht dat hij het helemaal niet interessant vindt. Want hij wordt zelf een topper. Hij wordt profvoetballer – geen enkele twijfel mogelijk. Op zijn school kan hij ’s middags voetballen bij Anderlecht, en daarna gaat hij terug naar school omdat de leraren hem dan nog helpen de gemiste lessen in te halen. Zo zijn er dertig voetballers op die school, die allemaal op dezelfde manier geholpen worden. Prima, vindt Nando. ‘Want anders verveel je je toch maar.’ Zijn ouders helpen en ondersteunen hem, door hem naar wedstrijden te brengen en weer op te halen. De
30 | Els & Talent - 2011
gewone dingen die je als ouders kunt doen, als je kind aangeeft wat hij wil. Maar er is ook iets heel anders. Zijn vader heeft helemaal geen verstand van sport, vertelt Nando mij. En dat heeft een groot voordeel, vinden vader en zoon (want Nando’s vader is intussen bij het gesprek aangeschoven). Hij krijgt de ruimte om dingen op zijn eigen manier te doen. Na de wedstrijd, in de auto, gaat het meer over de vragen die zijn vader stelt over de strategie, of over iets wat hij niet begrijpt. De ruimte blijft voor eigen denken en handelen. ‘Waar ben je goed in?’ vraag ik hem. Snelheid en techniek. En hij heeft inzicht. ‘Vind je jezelf intelligent?’ Hij heeft geen idee. Hij zegt wel dat hij voetballers die agressief zijn niet intelligent vindt. Toch weet hij niet echt exact waarom hij gekozen is. Hij traint zeven keer twee uur per week om een goede spits te worden. Op mijn vraag of hij nog andere sporten moet beoefenen, zegt hij: ‘Bij Anderlecht trainen wij alleen maar voetballen.’ Zijn coach is oké, maar de coach van Barcelona is zijn favoriet. Hij heeft er niet echt woorden voor om mij uit te leggen waarom. Het blijft, zoals het bij een kind gaat: je wordt geselecteerd en dat vind je echt zo gewoon. Belangrijke wedstrijden zijn het leukst. Moeilijk is veel interessanter is dan makkelijk. De coaches bij Anderlecht worden strenger, naarmate je ouder wordt. Maar dat is geen probleem want hij speelt bijna altijd voetbal op straat. Dan kun je echt pas doen wat je zelf wilt. Lekker ondeugend zijn. Gewoon het spelletje spelen. Het straatvoetbal verschilt ook van het voetballen bij de sportclub.Op de club is het individuele spel vaak belangrijker, maar buiten op straat speel je als collectief. De onderlinge competitie om de uitverkorene te blijven, is groot. De club volgt Nando’s vorderingen; twee keer per jaar zijn er evaluatiegesprekken. Nando’s vader zit bij het gesprek, maar laat zijn zoon het gesprek voeren. Een van de aandachtspunten is dat hij killersinstinct moet hebben. Nando zegt (half-vragend): ‘Maar dat kun je toch niet oefenen?’ Waarop ik hem toch maar wat inzicht geef in hoe je dat wel kunt doen. Ook wil de club dat hij nog meer doelpunten maakt. Ik vind het grappig om te zien hoe rustig hij blijft onder deze punten. Hij maakt zich niet echt druk, werkt hard en weet wat hij wil. En in elke omgeving is er ondersteuning en hulp. Hij komt er wel, denk ik. Hij blijft zo zichzelf dat ik helemaal vrolijk word van dit jonge talent. 2011 - Els & Talent | 31
Interview
Gebruik je talent
als je kompas
door Truus De Rooij
(Fotografie: Suzanne Hanekamp)
Wie is Martijn Aslander? “Ik houd mij bezig met het verbinden van mensen, informatie en ideeën. Dynamiek fascineert me. Net als persoonlijke ontwikkeling en groei. We leven in interessante tijden, de netwerk- en informatiesamenleving biedt grote kansen en mogelijkheden voor de mensheid. Dagelijks probeer ik die mogelijkheden te verkennen en die kennis te delen met anderen. Dat doe ik door veel bijzondere mensen te ontmoeten en die te verbinden aan elkaar, door presentaties te geven om mijn visie uit te dragen en door mee te denken bij allerlei vraagstukken”.
Voor het tijdschrif Els & Talent wilde ik graag Martijn
voor onwrikbare wetmatigheden gaan aanzien. De
interviewen. Hij had ons al geïnspireerd op de eerste
kenniseconomie brengt nieuwe spelregels met zich
‘Op Weg Naar Huissessie’ van KriDaTie dit voorjaar
mee, zegt hij. De slimme speler is flexibel, verbindt
met zijn prikkelende visie op de ontwikkelingen in
zich met veel mensen en gaat vol vertrouwen de
de wereld en de consequenties voor organisaties.
wereld in en gebruikt zijn talent als zijn kompas. In de huidige netwerk- en informatiesamenleving
Hij praat snel, enthousiast en over veel tegelijk. Een
gelden andere regels. Door kennis te delen en weg te
waterval aan woorden, ideeën en hij ziet overal
geven, verlies je niets. Integendeel. Je krijgt feedback
dwarsverbanden. De strekking van zijn verhaal is dat
en daar groei je van. In de kenniseconomie concur-
in de hedendaagse informatie- en kenniseconomie
reer je op inhoud en is leren en openstaan voor
veel meer mogelijk is dan wij beseffen. Want wij zijn
anderen belangrijk. In de netwerksamenleving krijg
ingesleten gewoonten en vastgeroeste denkbeelden
je status als je toegang hebt en iets kunt bieden.
32 | Els & Talent - 2011
Gedicht
Op mijn vraag hoe de wereld er voor grote organisaties over tien jaar uit ziet, is het nuchtere antwoord dat 70 tot 80% van die bedrijven dan niet meer
Spelen en ritme
bestaat! Met de vergrijzing sterven zij uit, want talentvolle jonge mensen voelen zich niet aangetrokken tot grote logge organisaties en de technologische ontwikkelingen maken decentralisatie mogelijk waardoor de toegevoegde waarde van de organisatie tot nihil wordt gereduceerd. Ook over het onderwijs is Martijn kort en duidelijk: deze levert weinig of geen bijdrage en loopt achter de feiten aan. Laat jonge mensen geen stage lopen, is
Spelen en ritme, emotie Geduldig, gedreven en Professioneel Maar rebels
zijn advies, maar geef ze betekenisvolle en zinvolle opdrachten waarvan zij veel kunnen leren. Alleen door fouten te maken, kom je vooruit. Alleen zijn mensen vreselijk bang om fouten te maken. Want het hele systeem is gebaseerd op schaamte, angst, vooral niet op je bek gaan. Antwoord Martijn: “Ga zo
Perfectionisch met voelen En visie, vlijmscherp maar niet té, dus een Coach van jewels
snel als je kunt, zonder haast te hebben. Omarm je onzekerheden, vermijd het veilige. Doe elke dag iets waarvoor je bang bent.” Gevraagd naar zijn eigen succes zegt hij dat vrijheid
Heerlijk genieten Van passie en schoonheid
om te doen wat je wilt doen, gepaard gaat met disci-
Bijzondere vrouw in haar
pline en dat succesvol zijn heel hard werken betekent
Gele jas, Els
en dat de meeste mensen zich dat niet realiseren. Het gaat erom dat je eerst moet geven voordat je gaat ontvangen. Heel veel investeren dus. Hij hoopt dat hij mensen wakker schudt om te dealen met hun angsten en te leren dat er veel meer mogelijk is dan zij denken. Dat mensen ontdekken dat op je sterfbed niet zal tellen hoeveel spullen je hebt bezeten, maar wat je hebt ervaren. Heb ik de kansen en mogelijk-
Een hoop mooie woorden Van trotse atleten, de schaal staat Symbool voor een berg dankjewels
heden gepakt die ik had? Heb ik mijn talenten ontplooid? En: heeft een ander er iets aan gehad? Met een boost aan energie stap ik de trein in naar
door: sportergroep AV’23
huis en bedenk dat ik van dit interview zelf ook weer veel heb geleerd. Dank Martijn! Meer weten over Martijn Aslander: martijnaslander.nl
2011 - Els & Talent | 33
Slotwoord
Finale
Talent
Als je het woord uitspreekt en de klanken proeft, voelt het licht en bruisend. De laatste letter geeft aan dat daadkracht de punt is achter het woord. Alle mensen die in dit tijdschrift hun verhaal over talent(en) vertellen, zijn betrokken mensen met een hoge ambitie. Wat zij allemaal delen, is dat zij er dagelijks mee bezig zijn, als een vanzelfsprekendheid. Voor zichzelf maar juist ook voor anderen. Zo ontstaat een continu leren en ontwikkelen. Met de bijbehorende reflectie en ambitie, en het spelgedrag: het niet weten wat erbij hoort. Toch merk ik in mijn werkomgeving dat het lastig blijkt om te werken met iets wat je hebt. De voorkeur ligt toch vooral bij het ontwikkelen van iets wat je níet hebt. Je eigen kracht pakken en daarmee werken, geeft energie. Maar als talenten zo bezig zijn, schrikt dat veel organisaties af. Ze vinden wel dat mensen met passie hun werk moeten doen, maar eigenlijk kunnen organisaties niet echt omgaan met alles wat bij passie, ambitie en drive hoort. Want hoe controleer je dynamiek? En hoe meet je de effectiviteit ervan? Het willen controleren, beheersen en borgen – het is taal die past bij organisaties, maar juist niet bij talent hoort. Ik denk dat mensen die echt bezig zijn met hun drive verdraaid goed weten wat zij aan het doen zijn. Anders zou hun eigen passie wegvallen. En dat laat je je niet afpakken, wat je omgeving ook denkt of doet. Ik denk dat elk talent zelf heel goed in staat is om, in elk situatie, de competentie te pakken die hij of zij nodig heeft. Dat kan echt niemand anders voor je bedenken of van je eisen. De sportwereld is daar een glashelder voorbeeld van. Een goede coach werkt met zijn talenten vanuit wat er is. Dat ontwikkel je en leer je te gebruiken – in elke variant, groep en omgeving en onder alle omstandigheden. Zo groeit het talent naar een niveau waarvan je vooraf niet kon bedenken dat het zo hoog zou kunnen zijn. Dat succes, dat zien we allemaal, willen we allemaal zelf meemaken of er in elk geval deel van uitmaken. Wat een energie! Talent is zichtbaar in al zijn schoonheid en effectiviteit. Toch maar kiezen voor de dynamiek die talenten met zich meebrengen? Dat gun ik u allemaal. Dank aan iedereen die aan dit tijdschrift heeft meegewerkt. Mij heeft het, zoals altijd als je iets onderneemt, nieuwe kennis en inzichten en veel energie opgeleverd.
Els van Noorduyn 34 | Els & Talent - 2011
Publicaties
Els
Publicaties
Grensverleggende Professionaliteit
Werk in uitvoering
(ISBN 90 140 6704 6),
Els heeft een talententraject gedaan
Hoofdstuk 7: “Ga je mee
bij de brandweer en is geïnspireerd
verdwalen, ik weet de weg”
om dit boekje te schrijven voor organisaties of voor iedereen die het wil lezen. Het is voor € 11,50 (incl. verzendkosten) te bestellen bij KriDaTie.
Weten door Wat doen
niet weten
organisaties
een nieuw perspectief op leiderschap
met mensen
(ISBN 978 90 79821
(ISBN 90 5261 571 3)
01 3)
Volgend nummer:
?
Volgend jaar rond november 2012 komt er een nieuw nummer uit van Els &... In verband met het Olympisch jaar is het natuurlijk onvermijdelijk dat dit jaar het thema Els & Sport wordt.
2012
2011 - Els & Talent | 35
Doelger cht ontwikkelen van talent tot prestatie
Els van Noorduyn is een ontwikkelaar, onderzoeker en (topsport)coach. Met Els van Noorduyn BV. werkt zij in verschillende omgevingen. Elk traject is maatwerk en wordt samen met de organisatie vormgegeven. Net als in de sportwereld levert Els de prestatie niet zelf, maar zorgt zij samen met mensen dat het beoogde resultaat gehaald wordt.
an en v k k a ties ht p nisa a Krac g r en o gie sen n e ener t m r e re gene
Bel 06 290 212 60 of ga naar: www.elsnoorduyn.nl
E
