Over huidige flowcytometers en nieuwe software
Vincent H.J. van der Velden Afdeling Immunologie, Erasmus MC, Rotterdam
SKML, Woerden – 30 oktober 2008
Multicolor flowcytometry • Tot voor kort: 4 kleuren flow cytometrie • Sinds enige jaren: nieuwe flowcytometers • 3-4 lasers • 6-17 kleuren • Digitale electronica • Waarom ≥6 kleuren analyses? • Waar moet je op letten? Wat zijn de valkuilen? • Wat verandert er in de analyse?
Department of Immunology, Erasmus MC
Waarom multicolor flowcytometry? • Minder buizen nodig • Minder reagentia • Sneller (inzettijd en meettijd) • Meer informatie per buis (1x 6 kleuren = 15x 2 kleuren) • Betere karakterisatie van (sub)populaties • Betere analyse van differentiatie routes • Efficiënter gebruik van monsters met een klein volume (zoals CSF, FNA)
Department of Immunology, Erasmus MC
Waar moet je op letten? •
Welke fluorochromen?
•
Instrument set-up: • PMT instellingen • Compensatie
•
Samenstellen van antistofpanels
Department of Immunology, Erasmus MC
Waar moet je op letten? •
Welke fluorochromen?
•
Instrument set-up: • PMT instellingen • Compensatie
•
Samenstellen van antistofpanels
Department of Immunology, Erasmus MC
Fluorochromen Excitatie 488 nm
Emissie (nm)
Excitatie 633 nm
Emissie (nm)
FITC
518
APC
660
Alexa Fluor® 488
519
Alexa Fluor® 647
668
R-PE
575
Cy5
670
PE-Texas Red
615
APC-Cy5.5
690
PE-Alexa Fluor® 610
628
Alexa Fluor® 700
723
PE-Cy5
670
APC-Cy7
785
PE-Cy5.5
690
APC-H7
785
PerCP-Cy5.5
690
PE-Cy7
760
En nog veel meer…
Excitatie 405 nm
Emissie (nm)
Alexa Fluor® 405
421
Pacific Blue®
455
AmCyan
491
Alexa Fluor® 430
541
Pacific Orange®
551 Department of Immunology, Erasmus MC
Fluorochromen •
Er is veel keus!
•
Keuze o.a. afhankelijk van • Type apparaat (lichtbron en optiek) • Intensiteit fluorochroom • PerCP ≈ FITC << PerCP-Cy5.5 ≈ APC-Cy7 < PE ≈ PE-Cy7< APC = PE-Cy5 • Nieuwe fluorochromen vaak zwak
CD56-APC
CD56-A700
Department of Immunology, Erasmus MC
Fluorochromen •
Valkuilen: • Achtergrondkleuring (APC-Cy7 relatief ‘plakkerig’) • Achtergrondkleuring PE-Cy7 (BD>Coulter) • Instabiliteit tandemfluorochromen o.i.v. licht (APC-Cy7 APC-H7)
CD19-PE-Cy7 BD
CD19-PC7 Coulter
Data verkregen van Juan Flores, Salamanca
Waar moet je op letten? •
Welke fluorochromen?
•
Instrument set-up:
•
•
PMT instellingen
•
Compensatie
Samenstellen van antistofpanels
Department of Immunology, Erasmus MC
Waar moet je op letten? 275000 250000 225000 200000
PB: FIXED
MFI beads
PB: CST
Automatische correctie door gebruik CS&T beads (Cytometer Setup and Tracking; BD)
175000
Verloop in violette laser 150000 125000 PE: FIXED
100000
PE: CST 75000 50000 PE-Cy7: FIXED 25000
PE-Cy7: CST
0
dagen Department of Immunology, Erasmus MC
Compensation 4-color Relatief eenvoudig
FITC FITC PE
PE
PerCP
APC
28
0
0
17
0
0,9
PerCP
0
0
APC
0
0
7 3,5
Department of Immunology, Erasmus MC
Compensation 8-color Complex!
FITC FITC
PE 15,4
PerCP
PE-Cy7
APC
A-680
3,05
0,29
0,01
0,04
0
6,83
27,39
2,06
0,02
0,03
0
0,22
7,42
10
2
0
0,01
0,07
0,04
0
0,06
1
0,08
0,07
0,01
0,01
PE
1,45
PerCP
0,01
0
PE-Cy7
0,31
1
4,72
APC
0,08
0,04
4,97
0,77
A-680
0,01
0
1
0,15
31,68
PB
0,26
0,01
0,05
0,01
0
0,08
AmCyan
12,3
1,68
0,33
0,07
0
0,02
PB
AmCyan
23,93 23,12
Department of Immunology, Erasmus MC
Compensatie instellen Instellen van de flowcytometer: • Stel de PMT voltages in met ongekleurde cellen • Stel de compensatie in met enkelvoudig-gekleurde cellen of CompBeads • Cellen: positieve en negatieve cellen nodig; autofluorescentie van beide populaties moet gelijk zijn • BDTM Anti-mouse/Rat IgG CompBeads: toepasbaar voor elke antistof • Software stelt automatisch de compensatie matrix samen
• Stel voor iedere antistof met tandem fluorochromen de compensatie apart in (lot-verschillen)
Department of Immunology, Erasmus MC
Compensatie, digitale data en data spreiding Enkelvoudige kleuring met CD4-PerCP-Cy5.5
ongecompenseerd
gecompenseerd
10000
6000
3000
4000
6000
-3000
Digitale data processing data spreiding Department of Immunology, Erasmus MC
Data spreiding Spectrale overlap in: PE-Cy7
APC
APC-Cy7
Antistof/fluorochroom: CD4 PerCP-Cy5.5
CD4 PE
1. Fluorochroom afhankelijk (algemeen: hogere λ, meer spread) 2. De resolutie is afhankelijk van zowel de achtergrond als de data spread van de negatieve populatie Department of Immunology, Erasmus MC
Effect 10% verandering in PMT AmCyan Spectrale overlap van CD45-AmCyan in FITC kanaal, gecompenseerd
Originele MFI waarde CD45
-10 % MFI waarde CD45
Data verkregen van Tomas Kalina, Praag
Effect 10% verandering in PMT AmCyan Spectrale overlap van CD45-AmCyan in FITC kanaal, gecompenseerd
Originele MFI waarde CD45
+10 % MFI waarde CD45
Data verkregen van Tomas Kalina, Praag
Spectrale overlap van fluorochromen • Grootste spectrale overlap: • PE PerCPCy5.5
30,1%-38,9%
• Pacific Blue AmCyan
24,3%-31%
• AmCyan FITC
24%
• PerCPCy5.5 PC7
15,9%-18,8%
• Meer fluorochromen meer data spreiding verlies van resolutie • Nog relatief weinig bekend over meest optimale combinatie! • Combinatie FITC en Pacific Orange beter dan FITC en AmCyan
Department of Immunology, Erasmus MC
Waar moet je op letten? •
Welke fluorochromen?
•
Instrument set-up: • PMT instellingen • Compensatie
•
Samenstellen van antistofpanels
Department of Immunology, Erasmus MC
Principes voor fluorochrome/marker selectie • Gebruik de sterkste fluorochromen met de minste spectrale overlap problemen (i.e. PE of APC) voor de zwakste antigenen (zoals activatie markers).
• Gebruik de zwakkere fluorochromen (o.a. PE-Cy7 en APC-Cy7) met de grootste spectrale overlap problemen voor goed-gekarakteriseerde celpopulaties die danwel positief of negatief zijn (zoals CD3, CD19, …). • Gebruik de zwakkere fluorochromen (FITC, PerCP) voor antigenen die sterk tot expressie komen (zoals CD4, CD45, …). • Gebruik de fluorochroom-paren met significante compensatie effecten en data spreiding (i.e. APC/APC-Cy7, PE/PE-Cy5.5) voor antigenen die binnen een populatie beiden positief of negatief zijn (zoals CD19 en CD20). Department of Immunology, Erasmus MC
Conclusie – 1 • 8 kleuren flowcytometrie is handig, maar ook complex! • Keuze van fluorochromen • Instellen van de flowcytometer, m.n. compensatie • Robuustheid van de lasers • Keuze antistofpanels
EuroFlow netwerk • Ontwerp van gestandardiseerde 8-kleuren panels voor alle hematologische maligniteiten en normale hematopoietsiche cellen • AML; MDS; voorloper-B-ALL; T-ALL; NHL; CLL; rijpe T/NK-celmaligniteiten; plasmacelmaligniteiten; screeningsbuizen) • Definitieve panels gereed eerste helft 2009
Leeds
(8 academic centers and 2 companies)
Kiel Zabrze Rotterdam Prague Paris
Salamanca Lisbon
Department of Immunology, Erasmus MC
Wat verandert er in de analyse van data? • Enorme toename van de hoeveelheid data
Analyse van data – 4 kleuren
Department of Immunology, Erasmus MC
Analyse van data – 8 kleuren
Department of Immunology, Erasmus MC
Wat veranderd er in de analyse van data? • Enorme toename van de hoeveelheid data
• 8-kleuren flowcytometrie vraagt om echte multidimensionele analyse
• Nieuwe software voor data analyse nodig
Pedreira et al, Cytometry 2008;73:834
Infinicyte: fuseren van data files FILE
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1
2
3
4
5
6
7
8
9
FSC-HEIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
SSC-HIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
CD11b-FITC
TUBE
FILE TUBE
1 1
2
3
4
5
6
7
8
9
FSC-HEIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
SSC-HIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
R
CD11b-FITC
R
CD13-PE
R
CD13-PE
R
CD45-PerCP
C
C
C
C
C
C
C
C
C
CD45-PerCP
C
C
C
C
C
C
C
C
C
CD34-APC
C
C
C
C
C
C
C
C
C
CD34-APC
C
C
C
C
C
C
C
C
C
HLADR-FITC
R
R
CD117-PE
R
CD2-FITC
R
CD2-FITC
R
CD56-PE
R
CD56-PE
R
HLADR-FITC
R
CD117-PE
R
CD123-PE
R
R
CD123-PE
R
CD15-FITC
R
CD15-FITC
R
CD16-PE
R
CD16-PE
R
CD22-FITC
R
CD22-FITC
R
CD25-PE
R
CD25-PE
R
CD65-FITC
R
CD65-FITC
R
7.1-PE
R
7.1-PE
R
CD61-FITC
R
CD61-FITC
R
CD33-PE
R
CD33-PE
R
CD71-FITC
R
CD71-FITC
R
Glyphorin-PE
R
Glyphorin-PE
R
www.infinicyt.com
Nine 4-color tubes
Pedreira et al, Cytometry 2008;73:834
Infinicyte: fuseren van data files Labelingen: 1. CD16-CD13-CD45-CD34-CD117-CD11b 2. CD36-CD33-CD45-CD34-CD11b-CD14 3. CD15-CD64-CD45-CD34-HLADR-CD11b → Gemeenschappelijke parameters: FSC-SSC-CD45-CD34
Tube 3 Tube 2 Tube 1
www.infinicyt.com
Department of Immunology, Erasmus MC
Fuseren van data files: eenmalig ‘gaten’
Eén keer ‘gaten’ voor 5 verschillende data files Pedreira et al, Cytometry 2008;73:834
Simultane weergave van immunofenotype
Pedreira et al, Cytometry 2008;73:834
Multicolor analyse: “bar code” normaal
MDS CD36 CD36
CD33
Blast cellen (CD34+/CD117+) Department of Immunology, Erasmus MC
Infinicyte: benadering van data FILE TUBE
FILE
1 1
2
3
4
5
6
7
8
9
FSC-HEIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
SSC-HIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
CD11b-FITC CD13-PE CD45-PerCP CD34-APC
2
3
4
5
6
7
8
9
FSC-HEIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
SSC-HIGHT
C
C
C
C
C
C
C
C
C
R
CD11b-FITC
R
E
E
E
E
E
E
E
E
R
CD13-PE
R
E
E
E
E
E
E
E
E
C
C
C
C
C
C C C C C C 21 parameters x
C
C
C
E
E
E
E
E R events E E E E 900.000
E
E
E
C
C
C
CD45-PerCP
C C C C C C C 6 parameters x
C
C
CD34-APC
CD2-FITC CD56-PE
1
9C Files x C C C C
C
TUBE
R
CD2-FITC
R 100.000 events
HLADR-FITC
R
CD117-PE
R
CD123-PE
1
1 CFile x C C C E
R
E
E
E
CD56-PE
R
R
HLADR-FITC
E
E
R
R
E
E
E
E
E
CD117-PE
E
E
R
E
E
E
E
E
E
CD123-PE
E
E
E
R
E
E
E
E
E
CD15-FITC
R
CD15-FITC
E
E
E
E
R
E
E
E
E
CD16-PE
R
CD16-PE
E
E
E
E
R
E
E
E
E
CD22-FITC
R
CD22-FITC
E
E
E
E
E
R
E
E
E
CD25-PE
R
CD25-PE
E
E
E
E
E
R
E
E
E
CD65-FITC
R
CD65-FITC
E
E
E
E
E
E
R
E
E
7.1-PE
R
7.1-PE
E
E
E
E
E
E
R
E
E
CD61-FITC
R
CD61-FITC
E
E
E
E
E
E
E
R
E
CD33-PE
R
CD33-PE
E
E
E
E
E
E
E
R
E
CD71-FITC
R
CD71-FITC
E
E
E
E
E
E
E
E
R
Glyphorin-PE
R
Glyphorin-PE
E
E
E
E
E
E
E
E
R
www.infinicyt.com
one 19-color tube
Infinicyte: benaderen van data
Echte data
Benaderde data
Labelingen: 1. CD16-CD13-CD45-CD34-CD117-CD11b 2. CD36-CD33-CD45-CD34-CD11b-CD14 3. CD15-CD64-CD45-CD34-HLADR-CD11b www.infinicyt.com
Department of Immunology, Erasmus MC
CD36-FITC (buis 2)
CD15-FITC (buis 3)
Infinicyte: gefuseerde en benaderde data
CD16-FITC (buis 1) www.infinicyt.com
CD16-FITC (buis 1) Pedreira et al, Cytometry 2008;73:834
Automatische identificatie van populaties Multidemsionele analyse: Automated Separation among different cell Populations (APS view)
www.infinicyt.com
Department of Immunology, Erasmus MC
Automatische identificatie van populaties CD8+ T-lymfocyten
Monocyten
B-cellen
CD4+ T-lymfocyten www.infinicyt.com
Neutrofielen
NK-cells Department of Immunology, Erasmus MC
Automatische identificatie van populaties APS representatie van 3 pathologische populaties (gefuseerde file van 3 patienten)
Typical B-CLL
FL MCL www.infinicyt.com
Department of Immunology, Erasmus MC
Automatische identificatie van populaties APS representatie van 3 pathologische populaties (gefuseerde file van 3 patienten)
Voeg een nieuwe gefuseerde en benaderde patient toe Typical B-CLL
Best passen bij een typische B-CLL
FL MCL www.infinicyt.com
Department of Immunology, Erasmus MC
Conclusie – 2 • Data analyse van 8 kleuren flowcytometrie is complex!
• Echter: nieuwe software met echte multiparameter analyse zal interpretatie ondersteunen
• Door objectievere analyse mogelijk meer standarisatie mogelijk
• Door fuseren en benaderen geen noodzaak meer voor >8 kleuren
Een kleurrijke toekomst voor de immunofenotypering! Department of Immunology, Erasmus MC
Met dank aan: Immunologie, Erasmus MC Claudia Hagens Romana Jugooa Celia Berenguer Perez Jeroen te Marvelde Henk Wind Herbert Hooijkaas Jacques van Dongen
Kiel Leeds Lisbon Paris
Coordinators - J.J.M. van Dongen - A. Orfao
- M. Kneba et al - S. Richards et al - P. Lucio et al - E. MacIntyre et al
Prague Rotterdam Salamanca Zabrze
- O. Hrusak et al - V. van der Velden et al - A. Orfao et al - S. Szczepanski et al
[email protected]