Over 100 jaar? Wiemer Salverda

Voorjaar 2006

Pagina

Universiteit van Amsterdam

Plantage Muidergracht 4, 1018 TV Amsterdam

Over 100 jaar? Wiemer Salverda

Met 100 jaar is de vakbeweging oud vergeleken met ons instituut, dat nog driftig op weg is naar de eerste 10 jaar. Vooruitkijkend naar de komende 100 jaar is moeilijk te zeggen of beide instituties dan nog bestaan. Wie zal het zeggen? Maar wie niet in Utopia gelooft weet wel zeker dat belangenbehartiging en wetenschappelijk onderzoek op het terrein van de arbeid nog onverminderd bestaansrecht zullen hebben. Behalve van de eigen AIAS conferentie van dit jaar brengt deze aflevering van onze nieuwsbrief u op de hoogte van vele andere activiteiten die het instituut organiseert, vaak samen met (internationale) partners en altijd gebaseerd op onderzoeksprojecten. Veel meer zit nog in de pen omdat belangrijke projecten als het Europese EPICURUS of het Amerikaans-Europese Low-wage Work, Opportunities in the Work Place dit jaar worden afgerond. We zien uit naar de oogst van resultaten en houden u op de hoogte via de website – daar vindt u meer, de nieuwsbrief vormt slechts een samenvatting.  AIAS Annual Conference

The new trade union: another 100 years? 15 June 2006 De Burcht - Centre for Industrial Relations

1906

-

2006

Uitnodiging AIAS congres

Voorjaar 2006

De nieuwe vakbeweging: weer 100 jaar vooruit?

Jaargang 8

15 juni 2006 - Amsterdam

AIAS organiseert zijn jaarlijkse conferentie op 15 juni 2006 bij de Burcht - Vakbondsmuseum over de toekomst van de vakbeweging. Het thema is dit jaar: De nieuwe vakbeweging: weer 100 jaar?

The new trade union movement: another 100 years?” De vakbeweging bestaat immers 100 jaar. Tijdens de conferentie kijken we terug op de afgelopen eeuw en kijken we 100 jaar vooruit. Aan de orde komen vragen zoals:  Hoe staat de Nederlandse vakbe weging ervoor?  Wat weten we van de lidmaatschaps ontwikkeling en kunnen we de toekomst voorspellen op basis van het verleden?  Zijn er kansen voor een internatio- nalisering van deze tot op heden nationale beweging?  En hoe positioneren jongeren zichzelf binnen deze sociale beweging, die nu een eeuw oud is? Onze keynotes: Prof. Paul de Beer (AIAS, De Burcht), Prof. Jelle Visser (AIAS), Dr Reiner Hofmann (ETUC) en Prof. Richard Hyman (London School of Economics). Dr Sjaak van der Velden (IISH) en Agnes Jongerius (FNV) Zie verder in deze nieuwsbrief voor meer informatie 

www.uva-aias.net / [email protected] Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies

Inhoudsopgave Nieuws

1

Nieuwe Publicaties

5

Onderzoek

6

Onderwijs

7

Aankondigingen

8

Colofon

8

Info AIAS

10

Personalia

11

Column

12

Voorjaar 2006

Pagina 2

Nieuws Oratie mw. dr. Kea G.Tijdens “Een wereld van verschil: arbeidsparticipatie van vrouwen 1945 - 2000” Erasmus Universiteit - 3 maart 2006

Best Paper Award 4e Internationale HRM Congres

4 & 5 november 2005 - Twente

Op 3 maart 2006 is Kea Tijdens benoemd tot hoogleraar in de Faculteit der Sociale Wetenschappen, met de leeropdracht Arbeid, organisatie en emancipatie, aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam. Zij heeft haar ambt in het openbaar aanvaard met het uitspreken van de rede “Een wereld van verschil: arbeidsparticipatie van vrouwen 1945 - 2000”. Kea Tijdens doet in haar rede een poging om de veranderingen te verklaren in de arbeidsparticipatie van vrouwen in de afgelopen zestig jaar, sinds het einde van de tweede wereldoorlog. Haar betoog bestaat uit drie delen. Het eerste deel beschrijft de groei van de arbeidsparticipatie van vrouwen. Daarbij staat de vraag centraal hoe wetenschappers deze ontwikkeling hebben verklaard. Het tweede deel gaat over de afwegingen die vrouwen in de afgelopen zestig jaar hebben gemaakt over hun participatie op de arbeidsmarkt in relatie tot hun tijdsbesteding aan huishoudelijke arbeid. Hoe vallen deze afwegingen uit bij een sterk veranderend aanbod van consumentenproducten op dit gebied? Het derde deel tenslotte gaat in op de veranderingen die zijn opgetreden in de samenvatting van de vrouwe-lijke beroepsbevolking in de afgelopen zestig jaar. Zij kijkt dan naar leeftijd, oplei-dingsniveau, arbeidsduur en verdeling over de sectoren. De oratie is gebaseerd op gegevens van het CBS, het Centraal Bureau voor de Statistiek, en op eigen dataverzameling. In haar rede zijn een aantal tabellen te zien, die haar bewoordingen ondersteunen. Vooral in de eerste decennia na de tweede wereldoorlog bestaat nog geen regelmatige dataverzameling en daarom zijn slechts voor enkele jaren cijfers beschikbaar, namelijk van de Volkstellingen van 1947 en 1960. Vanaf 1970 kent het CBS een regelmatige dataverzameling over de beroepsbevolking en zitten er geen gaten meer in de grafieken. De rede is te vinden op onze website: www.uva-aias.net/files/aias/oratie_tijdens_degroteverandering.pdf  Latest

WageIndicator Gazette 10 March 2006

Every day there is something new about WageIndicator. We like to develop fast. At a European level, as well as at a global level. New techniques, new people and fresh ideas pop up quite regularly, and we like you to witness. Keep yourself posted and read the WageIndicator Gazette! - - - - -

Research on dutch dataset shows: temporary workers stay alongside till the age of 30, then fall back 30 percent Start multinational research on combined datasets What does the jet set earn? The VIP Pay Check New media deals strengthen national coalitions Task Force Equal Pay in the Netherlands 

Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies

De ‘Best Paper Award’ van het 4e internationale HRM Congres, gehouden op 4 en 5 november 2005 in Twente, is toegekend aan “Effects of Consistent Human Resource Practices on Organizational Performance” van Mattijs Lambooij, Karin Sanders, Ferry Koster en Marieke Zwiers. De volgende criteria waren van belang: - Het onderwerp van het proef schrift moet HRM of een soortgelijk onderwerp betreffen - het proefschirft moet geschreven zijn in de periode van november 2003 tot 1 augustus 2005 - het proefschrift moet verdedigd zijn bij een Nederlandse of Belgische (Vlaamse) Universiteit - de abstract van het proefschrift moest naar de organisatiecomittée gestuurd worden voor 1 oktober 2005. 

Voorjaar 2006

Pagina

Nieuws Meeting NEWGOV

9 & 10 april 2006 - Amsterdam

Conference AMC i.s.m. AIAS Meer rendement door behoud van talent 15 februari 2006 - AMC Amsterdam

The extraordinary meeting of the participants in the Project on Accountability / Participation of Civil Society in New Modes of Governance carried out within the framework of the New Mode of Governance project financed under the Commission of the European Communities Sixth Framework Programme took place in Amsterdam on 9 and 10 April 2006 in Room A 101 of the Law Faculty of the University of Amsterdam, Oudemanhuispoort 4.

Deze conferentie vormde het voorlopige sluitstuk van een project om een Handreiking op te stellen voor werkgevers gericht op het behoud van werk bij medewerkers met een chronische ziekte of handicap. De notitie is geschreven vanuit de visie dat medewerkers in belangrijke mate medeverantwoordelijk zijn voor hun inzetbaarheid. Dat vraagt van de medewerkers dat zij deze verantwoordelijkheid kunnen dragen en daarbij zo nodig ondersteuning kunnen krijgen. En het vraagt van bedrijven een aangepast HRM beleid dat ruimte biedt aan medewerkers en de direct leidinggevenden om creatieve oplossingen te bedenken en in te voeren.

The meeting enabled the exchange of ideas of the project participants prior to the production of the definitive versions of their contributions for the book entitled ‘Eastern European Civic Groups in European Union Governance’ to be published as one of the planned project deliverables.

Meer informatie is te verkrijgen bij het het secretariaat van het Coronel Instituut: [email protected] 

Het project maakt onderdeel uit van een groter project gericht op het versterken van het vermogen van chronisch zieken en gehandicapten om hun eigen verantwoordelijkheid te dragen ten aanzien van het behoud van hun werk, in het geval dat hun inzetbaarheid verandert of vermindert.

For further information please contact Dr. D. Obradovic at [email protected] 

Oratie Professor dr. Annelies E.M. van Vianen “Zelf doen” Erasmus Universiteit - 3 maart 2006

Vrijdag de 24ste maart 2006, heeft dr. Annelies E.M. van Vianen vanwege de Nederlandse Stichting voor Psychotechniek benoemd tot Bijzonder Hoogleraar Loopbaancompetenties in arbeids- en leerloopbaan, haar hoogleraarsambt openlijk aanvaard door het uitspreken van een rede, getiteld: ‘Zelf doen’. Over de maakbaarheid van loopbanen. Mensen moeten zich breed ontwikkelen, zodat ze in hun werk flexibel inzetbaar zijn. De traditionele loopbaan is volgens loopbaankenners verleden tijd. De trend voor de nabije toekomst is die van ‘grenzeloze loopbanen’, waarbij werknemers zelf - en niet hun werkgevers - verantwoordelijkheid zijn voor de ontwikkeling van hun loopbaan. In haar oratie verkent Annelies van Vianen de grenzen en de mogelijkheden van zelfsturing in de loopbaan. Mensen zijn

begrensd in hun loopbaanmogelijkheden, doordat ze willen werken in situaties die aansluiten bij de eigen capaciteiten, behoeften en waarden. In hoeverre moeten kenmerken van mensen inderdaad aansluiten bij die van de werkkring, en


welke ruimte blijft er dan over voor arbeidsmobiliteit? De capaciteit van werknemers om de eigen loopbaan geheel zelf te sturen moet volgens Van Vianen niet worden overschat. Voor ‘zelf’sturing van werknemers is nu juist een actieve opstelling van werkgevers noodzakelijk. Werkgevers moeten af van hun routineuze benadering van deze materie, stelt Annelies van Vianen. 

Voorjaar 2006

Pagina

Nieuws AIAS feliciteert Coen Teulings met zijn benoeming Prof. Dr. C.N. (Coen) Teulings (1958) is door de ministerraad benoemd als directeur van het Centraal Planbureau (CPB). De benoeming gaat in per 1 mei 2006. Op dit moment is Teulings algemeen directeur van SEO Economisch Onderzoek en hoogleraar Economie van de publieke sector aan de Universiteit van Amsterdam. Sinds mei 2005 is Teulings lid van de Raad van Economisch Adviseurs van de Tweede Kamer. SEO Economisch Onderzoek is trots dat haar directeur benoemd is tot directeur van het CPB. Coen Teulings is twee jaar voorzitter van de Stuurgroep van AIAS geweest en directeur van SEO Economisch Onderzoek en heeft veel voor de organisatie betekend. Teulings houdt zich binnen en buiten de organisatie actief bezig met wetenschappelijke discussies en het publieke debat. Ook heeft hij de wetenschappelijke verankering van het onderzoek verder verbeterd. Coen Teulings heeft tweemaal bij SEO Economisch Onderzoek gewerkt. Hij studeerde cum laude af aan de Universiteit van Amsterdam en trad daarna in dienst bij SEO Economisch Onderzoek, waar hij gedurende zes jaar contractonderzoek deed. Tijdens deze periode heeft hij zijn proefschrift ‘Conjunctuur en kwalificatie’ geschreven. Nadat Teulings onderzoeker bij KNAW en hoofd Inkomensbeleid bij het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid is geweest, werd hij directeur van het Tinbergen Instituut. In 2004 keerde Teulings terug bij SEO Economisch Onderzoek, ditmaal als directeur. AIAS gaat uiteraard op zoek naar weer zo’n goede voorzitter. 

De Randstadleerstoel en AIAS, 2005-2007 door: Piet Emmer Met ingang van het cursusjaar 20052006 bekleed ik samen met Professor Christian Dustmann de bijzondere Randstadleerstoel, verbonden aan de Economische Faculteit van de Universiteit van Amsterdam. Ik ben gestationeerd bij het AIAS, waar ik gedurende het tweede semester van het lopende en volgende cursusjaar op donderdagen een kamer deel met Paul de Beer. Inmiddels heb ik een lunchseminar verzorgd, waarin ik een aantal voor- en nadelen van arbeidsmigratie besprak. In mijn bijdrage aan het aanstaande dubbelsymposium van het vakbondsmuseum “De Burcht” over solidariteit (“samen voor ons eigen”) op 13 april 2006 zal ik aandacht besteden aan hetzelfde onderwerp. Tijdens mijn verblijf op het AIAS hoop ik een bijdrage te schrijven voor en een bundel te redigeren over arbeidsmarkt en migratie in Europa, waarvoor de SEO Economisch Onderzoek op dit ogenblik onderzoek verricht. Naast vragen over het aanbod van arbeidsmigranten (OostEuropa,Afrika en Azië) en de veranderingen van de vraag naar arbeid (in verband

met vergrijzing, pensioenleeftijd, dalend kindertal, stijgende emigratie) dienen ook de nadelen van arbeidsmigratie aan de orde te komen (verdringing van autochtone werknemers, kosten voor de sociale zekerheid, kosten voor gemeenschappelijke voorzieningen, vergroting van de inkomensongelijkheid, culturele en religieuze problemen). Op sommige punten zal een vergelijking mogelijk zijn met de effecten van de arbeidsmigratie in de klassieke immigratielanden zoals de VS, Canada en Australië. Naast het redigeren van een bundel zal ik in 2007 helpen een symposium te organiseren over de toekomst van de arbeidsmigratie. Ik hoop een aantal AIASstafleden en studenten te strikken voor een bijdrage. Daarbij valt aan de volgende onderwerpen te denken: arbeidsmigratie en 1)de rol van de vakbeweging, 2) de effecten op het minimumloon, de beloningsstructuur en de inkomenverdeling, 3) de toegang tot het stelsel van sociale zekerheid en gemeenschappelijke voorzieningen, 4) verdringing op de arbeidsmarkt, 5) retourmigratie, 6) onderwijs en scholing, 7) het ontstaan van etnische niches in de economie. 


Voorjaar 2006

Pagina

Nieuwe Publicaties Boxing and dancing: Dutch trade union and works council experiences revisited WP 40, M. van Klaveren & W. Sprenger

Dit paper bevat een kwantitatieve analyse van benaderingen en resultaten van 67 projecten die door Nederlandse vakbondsgroepen en Ondernemingsraden zijn ondernomen om technologische en organisatorische veranderingen te beinvloeden, in drie generaties van 1975 tot 1996. De effectiviteit van activiteiten gericht op het gezamenlijk met management zoeken naar oplossingen (‘dansen’) bleek ten aanzien van het verbeteren van de kwaliteit van de arbeid groter dan die van louter eigen activiteiten van bondsgroepen en OR’en. Daarentegen waren zulke eigen activiteiten effectiever voor het versterken van de eigen positie tegenover de achterban en/of tegenover het management. Gemiddeld kwamen de scores op eigen activiteiten hoger uit dan die op gezamenlijke probleemoplossing: zelfs in deze projecten kozen bondsgroepen en OR’en er meestal voor om zichzelf flink te profileren, een praktijk die verbonden is met ‘boksen’. Dit blijkt vooral het geval te zijn geweest in de industrie, in grotere organisaties en bij een relatief hoge organisatiegraad. 

The Work-Family Balance on the Union’s Agenda WP 41, K. Schreuder Uit eerder onderzoek bleek dat er geen direct verband bestaat tussen vraag naar arbeid-en-zorgregelingen in CAO’s en het aanbod ervan – deze regelingen komen voornamelijk in CAO’s voor wanneer de werkgever daar de financiële ruimte voor heeft. Betekent dit dat nu ook dat vakbonden niet daar waar dat nodig is inspelen op de vraag naar arbeid-en-zorgregelingen? Met andere woorden, komt de vraag van de achterban naar dit soort regelingen terug op de onderhandelingsagenda voor de desbetreffende CAO? Onderzoek in 556 CAO’s (278 recente CAO’s en van elk de direct er aan voorafgaande CAO) laat zien dat, met uitzondering van het CAO-jaar 2001, alleen de mate waarin arbeid-en-zorgregelingen voorkomen in de vorige CAO bepalend zijn voor de onderhandelingsagenda. En in 2001, het jaar waarin de Wet arbeid & zorg tot stand kwam, is nog iets meer aan de hand. Hoe kunnen we het schijnbare gebrek aan relatie tussen vraag en aanbod van arbeid-en-zorgregelingen verklaren? Ligt hier gebrekkige communicatie tussen de sociale partners, of tussen vakbonden en hun achterban aan ten grondslag? Of moeten we de oorzaak in een andere hoek zoeken? 

Wage bargaining institutions in Europe: a happy marriage or preparing for divorce? WP 42, J.Visser Dit paper werd geschreven als een terugblik op de bijdrage aan onderzoek en beleid over inflatie en loonvorming van de Italiaanse econoom Ezio Tarantelli, die in 1985 op brute wijze door de Rode Brigades werd vermoord. Het paper staat om te beginnen stil bij zijn ideeën en bij de discussie binnen de OECD over inflatiebestrijding en vrije loonvorming, alsmede de relatie tussen corporatisme en macro-economische Ezio Tarantelli uitkomsten. Na een kritische beschouwing van Tarantelli’s bijdrage, geeft het paper een overzicht van vijf cruciale institutionele kenmerken van arbeidsvoorwaardenvorming in veertien Europese landen tussen 1980 en 2003. De centrale vraag is of er een nieuw institutioneel compromis - een mengvorm van coördinatie en decentralisatie – is ontstaan en of dit “huwelijk van tegengestelden”, zoals het door Tarantelli werd genoemd, duurzaam zal blijken of het begin van verdere desintegratie van de gecoördineerde loonvorming. 

De Working Papers zijn gratis te downloaden van onze website www.uva-aias.net onder ‘Publicaties AIAS’ of te bestellen voor € 5.00 bij het secretariaat. Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies

Voorjaar 2006

Pagina

Onderzoek Arbeidsongeschikt en gehandicapt in de Verzorgingsstaat “Disabled, Working life and Welfare State”

In opdracht van het Work Research Institute and Fafo Institute of Applied Social Science in Oslo en de University of Westminister voert het AIAS een onderzoek uit naar de arbeidsmarktparticipatie, kansen en mogelijkheden van arbeidsongeschikten en gehandicapten op de arbeidsmarkt. Dit onderzoek vindt plaats in drie verschillende sectoren, te weten de bouwsector, de ICT sector en de gezondheidszorg. Vervolgens worden deze gegevens gebruikt in een internationaal vergelijkend onderzoek naar de arbeidsmarktparticipatie en werkomstandigheden van gehandicapten op de arbeidsmarkt van Noorwegen, Engeland en Nederland. Het onderzoek is gebaseerd op bestaande data en literatuur in de drie verschillende sectoren. Daarnaast houden we enkele interviews met sleutelpersonen in de drie verschillende sectoren. In deze interviews staan het beleid en initiatieven gericht op de arbeidsmarktparticipatie en reïntegratie van arbeidsongeschikten en gehandicapten centraal. Er is gesproken over de belangrijkste gezondheidsrisico’s binnen de sectoren en het beleid omtrent preventie en reïntegratie. In mei 2006 vindt er in Londen een conferentie plaats waarin alle participerende landen hun onderzoeksbevindingen zullen presenteren. Namens AIAS werk(t)en aan dit onderzoek Marc van der Meer, Marieke van Essen en Suzan Leydesdoff.Vanuit Astri in Leiden is Femke Reijenga verantwoordelijk voor

LoWER Conference 28 - 29 April 2006 Sandjberg Manor

“Samen voor ons eigen” Symposium - Solidariteit in tijden van globalisering - 13 april 2006

LoWER and Center for Corporate Performance (CCP) at the Aarhus School of Business are jointly organising the second annual scientific conference of the third phase of the LoWER network (2004-2007).

De verzorgingsstaat staat onder druk. De bereidheid van mensen om dure collectieve voorzieningen in stand te houden,neemt af. De toenemende internationale concurrentie en groeiende migratiestroom dwingen tot verlaging van de collectieve uitgaven. De solidariteit, het fundament onder de verzorgingsstaat, brokkelt af. Het kabinet Balkenende acht dan ook een ingrijpende hervorming van de verzorgingsstaat onontkoombaar. Maar is de situatie werkelijk zo zorgelijk? Leidt individualisering onvermijdelijk tot minder solidariteit? En dwingt globalisering ons te bezuinigen op de sociale zekerheid? Deze vragen staan centraal op een tweetal symposia die De Burcht onder het motto “Samen voor ons eigen” organiseert.

The aim of the conference is to bring together, with an audience of researchers, policy makers, and other persons interested in this theme, current research from European countries as well as the US and enable presentation and discussion of recent results in all fields covered by the network. See for more information the Aarhus School of Business website www.asb.dk/ programmes/executive/kurserogkonferencer/konferencer/lower.aspx 

Meer informatie is te vinden op de website www.symposium-solidariteit.nl  Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies

Toekomstscenario’s voor de medezeggenschap

Nadat het wetsvoorstel voor de Wet Medezeggenschap Werknemers is teruggetrokken, heeft het kabinet in oktober 2005 besloten de Tweede Kamer in de loop van het jaar 2006 te informeren over de toekomst van de medezeggenschap. Het Ministerie voor Sociale Zaken en Werkgelegenheid heeft nu opdracht gegeven een omgevingsanalyse en een scenariostudie te maken. De studie wordt uitgevoerd door Evert Smit van het organisatieadviesbureau Basis en Beleid te Utrecht in samenwerking met Robbert van het Kaar van het Hugo Sinzheimer Instituut van de Universiteit van Amsterdam. Namens het AIAS nemen ook Marc van der Meer en Wout Buitelaar deel aan het projectteam. De bedoeling van het project bij te dragen aan de herbezinning op de medezeggenschap in Nederland. Dat gebeurt door de uitvoering van een scenariostudie. In het project zullen we het zogenoemde focussysteem van de medezeggenschap definiëren, enkele historische trends destilleren, een aantal omgevingsvariabelen vaststellen en enkele ontwikkelingsscenario’s ontwikkelen en uitwerken. Het project moet eind juni 2006 zijn afgerond. 

Voorjaar 2006

Pagina

Onderwijs Evaluatie Leergang ‘Integriteit op de Werkvloer’ Van 2 tot en met 9 maart is er in het Vakbondsmuseum de Burcht een leergang gehouden over ‘Integriteit op de Werkvloer’. In deze leergang gaven een reeks deskundigen inzicht in de vraag hoe het gesteld is met de integriteit in het Nederlandse bedrijfsleven. Daarbij werden zowel negatieve als positieve ontwikkelingen belicht. Veel aandacht werd besteed aan de gewenste aanpak. Wat kunnen bedrijven – zowel het management als de medewerkers – zelf doen om integriteit te bevorderen? Wat is de verantwoordelijkheid van de overheid en van de sociale partners? Onder de cursisten is een enquête gehouden en de reacties waren zeer positief! De opzet van de leergang Enkele uitspraken werd goed ontvangen. Meer‘Eye-opener, andere bril” dere cursisten vonden het ‘Veel meer zaken zijn geregeld dan je denkt’ prettig dat de thema’s actu‘Morele ondersteuning/dilemma’s’ eel waren en in verschillend ‘Biedt reflectie op eigen werk’ perspectief en/of vanuit verschillende invalshoeken benaderd werden. Daarnaast vonden ze de groepsgrootte prettig werken en hadden de docenten/sprekers goede presentaties. Over de readers werd het volgende gezegd: o Een aantal direct leesbare artikelen, aantal wat specifieker, maar wellicht later te gebruiken o Fijn dat deze aan het begin van de leergang werd uitgedeeld o Hoge kwaliteit, goede omvang De cursisten vinden het allemaal een aanrader en zullen de leergangen ook zeker aanbevelen bij anderen. 

Professionele

Post Graduate Master in Advanced Labour Studies / Human Resources Wilt u leren denken als... ? econoom

socioloog

psycholoog jurist

gezondheidkundige

Academici, HRM-specialisten en beleidsmedewerkers vraag nu informatie aan meld u aan voor een informatiebijeenkomst of bezoek onze website. Informatiebijeenkomsten: 19-21 uur - AIAS do. 18 mei di. 6 juni [email protected] www.uva-aias.net


Voorjaar 2006

Pagina

Aankondigingen

Colofon AIAS Nieuwsbrief Is een uitgave van het Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies, Plantage Muidergracht 4, 1018 TV Amsterdam.

A I A S

Abonnementen/adreswijzigingen [email protected] of 020 525 4199 Redactie [email protected] Telefoon 020 525 4199 Fax 020 525 4301 Eindredactie Dr Wiemer Salverda Prof. Kea Tijdens Vormgeving Angelique Lieberton Oplage / druk Oplage: 2300 Amsterdam University Press / Ton Naer © 2006 AIAS

Lunch Seminar Serie In 2006 worden er weer lunch seminars gepland. Houd onze website in de gaten voor de actuele aankondigingen, of meld u aan voor de E-mailing. Gelieve u voor deelname aan te melden via [email protected], dan zal er een broodje klaar liggen. Dag: Tijd: Locatie:

Donderdag 12.15 - 13.15 uur AIAS, zaal 005

Programma: 6 april 2006 Ada Ferrer-i-Carbonell, AIAS / SCHOLAR “Image & Reality: the case of job satisfaction”

8 juni 2006 Aslan Zorlu, AIAS “Immigrants’ location choice and the dynamics of segregation:”

20 april 2006 Dimitris Pavloupoulos, University of Tilburg “Who benefits from a job change? The dwarfs or the giants?”

22 juni 2006 Kea Tijdens, AIAS “Why do employees work overtime hours? Paid and unpaid overtime working in the Netherlands”

18 mei 2006 Johannes Kaiser, University of Bonn “Experimenteel onderzoek naar de relatie tussen vakbonden, werkgeversorganisaties en regeringen”

29 juni 2006 Kilian Schreuder, AIAS “Trade Unions and the Work-Family Balance”


Voorjaar 2006

Pagina

Aankondigingen AIAS’ Annual Conference (in cooperation with ‘De Burcht - Centre for Industrial Relations’)

The New Trade Union: another 100 Years? Date: Location: Language: More information:

Thursday 15 June 2006 ‘De Burcht’ Centre for Industrial Relations First part in English, second part in Dutch www.uva-aias.net/events.asp

AIAS Annual Conference

The new trade union: another 100 years?

This year, the Dutch Confederation of Trade Unions (FNV) celebrates the centenary of one of its founding federations - the social democratic federation. This occasion is a reason for AIAS to organise a conference with one key question: What kind of trade union will characterise or dominate the next hundred years? Some questions we will look at are:

15 June 2006 De Burcht - Centre for Industrial Relations

1906

 What can we learn from development, changes, crises, victories and achievements of the past 100 years?  Is it possible to predict future developments? How far is the union movement at becoming a Euro pean or even global movement, and what will remain of its national organisation and characteristics?  How far has the social profile of the union movement changed, away from the male industrial and craft based workforce of the beginning, and how attractive or open are the unions for women, young people, ethnic minorities, and people with low or high skills.  And, finally, how do young people, today, view the trade union and its future?

-

2006

www.uva-aias.net / [email protected]

Provisional Programme (first part in English, after the break in Dutch): 12.45

Registration desk open

13.15

The trade union movement today Opening and introduction by chair Professor Paul de Beer (AIAS, de Burcht)

13.30

What can we learn for the next hundred years from the past 100 years? Professor Jelle Visser (AIAS, University of Amsterdam)

14.00

14.30

Lessons, challenges and opportunities for the European trade union movement Dr Reiner Hofmann (ETUC, Assistant-General Secretary of the European Trade Union Confederation) Ideas and organisation: will the 3 models of trade unions combine in the future? Professor Richard Hyman (London School of Economics):

15.00

Tea/coffee break

15.30

Strikes and mobilisation from a historical perspective Dr Sjaak van der Velden (International Institute of Social History)

16.00

16.30

The trade union as a social vanguard: the social integration of women, young people and ethnic minorities Agnes Jongerius (president FNV, the Dutch Confederation of Trade Unions)

Panel discussion with representatives of youth sections of various trade unions and others (e.g. FNV, CNV, MHP, AVV) Chair: Marc van der Meer (AIAS)

17.30

Closing and drinks


Voorjaar 2006

Pagina 10

Amsterdams Instituut voor ArbeidsStudies Wie zitten er bij AIAS? Paul de Beer Daniëlla Brals Florien Coltof Anna Dragstra Piet Emmer Ada Ferrer-I-Carbonell Klarita Gërxhani Leo van der Heide Nick van de Heuvel Joyce Jacobs Herman Janzon Casper Kaandorp Maarten van Klaveren Matthijs Kooiman Ferry Koster Marcia Kouw Suzan Leydesdorff Angelique Lieberton Stefania Marino

Hoogleraar Henri Polakleerstoel/ Sr Onderzoeker Student assistent Administratief Medewerker Student assistent Bijzonder hoogleraar Postdoc Postdoc Systeembeheerder Coordinator Externe Samenwer- king O&O Student assistent Financieel Administrateur Programmeur Onderzoeker Student Assistent Postdoc Student assistent Student assistent Office Manager Gast AIO

Froukje Mebius Marc van der Meer Martha Meerman Lone von Meyenfeldt Chris Moll Roos van Os Nuria Ramos Judith Roosblad Afra Sabajo Wiemer Salverda Trudie Schils Kilian Schreuder Vid Štimac Kea Tijdens Matthijs Visser Jelle Visser Herman van de Werfhorst Cecile Wetzels Mara Yerkes Aslan Zorlu

Assistent Hoofd Opleidingen/ Sr Onderzoeker Lector HvA/Sr Onderzoeker Stagiaire AIO Student aisstent Postdoc Postdoc Stagiaire Managing Director Postdoc AIO Student assistent Onderzoekscoördinator Onderwijscoördinator Wetenschappelijk Directeur Onderzoeker Postdoc AIO Postdoc

Fellows • prof. N. Anderson UvA, FMG - Programmagroep A&O psychologie • mr. R. Beltzer UvA, FdR, Afd. Privaatrecht B • dr. J.P. Bruggeman UvA, FMG - Afd. Sociologie en Antropologie • prof. W. Buitelaar UvA, FEB - Directeur Master HRM • prof. P. Emmer, UvA, FEB, bijzonder hoogleraar Randstad Leerstoel • dr. A. Hemerijck, Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid • dr. A. Heyma, SEO Economisch Onderzoek • prof. P. de Jong, APE BV • dr. R. van het Kaar, Hugo Sinzheimer Instituut • dr. A. Kalwij, Universiteit van Utrecht • prof. B. Kittel, UvA, FMG • prof. F. Leijnse, UvA, bijzonder hoogleraar Willem Drees Leerstoel • prof. H. Maassen van den Brink UvA, FEB / SCHOLAR • prof. R. Niessen, UvA, bijzonder hoogleraar Ien Dales Leerstoel • dr. J. te Nijenhuis, Open Universiteit • prof. B. van Praag, universiteitshoogleraar, ere-fellow AIAS • dr. B. van Riel, Sociaal Economische Raad • dr. M. Rojer • dr. M. Schludi, Institute of employment research, IAB Nürnberg • prof. J. van Slooten, UvA, FdR / Stibbe • dr. E. Sol, UvA, Hugo Sinzheimer Instituut • prof. B. Steijn, Erasmus Universiteit Rotterdam • dr. H. Thierry, Universiteit van Tilburg, Fac. der Psychologische Wetenschappen, Emeritis hoogleraar • dr. J.P. van den Toren, Ministerie van Algemene Zaken • dr. W. Trommel, Universiteit Twente - Bedrijf Bestuur en Technologie • W. van Velzen (voormalig Europarlementariër) • dr. H. van de Werfhorst, UvA, FMG

• dr. M. Westerveld, UvA, Hugo Sinzheimer Instituut • prof. T. Wilthagen, Universiteit van Tilburg, Organisatie voor Strategisch Arbeidsmarktonderzoek • dr. B. de Zwart, Astri Arbeid en Sociale Zekerheid

Stuurgroep van AIAS Vacature prof. Frank van Dijk prof. Annelies v.Vianen prof. Joop Hartog prof. mr. Evert Verhulp

Voorzitter AMC / Coronel Inst. FMG - Psychologie FEB FdR

Verbonden faculteiten en instituten Faculteiten • Economie en Bedrijfskunde (FEB) • Geneeskunde/AMC (FdG) • Maatschappij- en Gedragswetenschappen (Sociologie & Psychologie) (FMG) • Rechtsgeleerdheid (FdR) Onderzoeksinstituten • SEO Economisch Onderzoek • Coronel Instituut voor Arbeid, Milieu en Gezondheid (FdG) • Centrum voor onderzoek naar Europese Samenlevingen en Arbeidsver- houdingen • Stichting Mind at Work (FMG-Psychologie) • Hugo Sinzheimer Instituut (HSI) (FdR)


Voorjaar 2006

Pagina 11

Personalia dian Council of Social Science Research (ICSSR) in New Delhi.

Nieuwe Medewerkers Daniella Brals Daniella is student-assistent en werkt samen met Matthijs Kooiman en Vid Stimac aan de projecten LoWER en RSF voor Wiemer Salverda. Matthijs Kooiman Matthijs Kooiman is student-assistent van Wiemer Salverda,. Momenteel is hij voornamelijk bezig met het Russell Sage project over low wage employment, Roos van Os is per 1 januari werkzaam als studentassistent voor prof. dr. Jelle Visser. Zij werkt samen met Jelle Visser en Marc van der Meer mee aan een rapport voor de WRR (Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid) over interne arbeidsmarkten. Daarnaast studeert zij sociologie gespecialiseerd in arbeid organisatie en beleid. Afra Sabajo is werkzaam als stagiaire bij AIAS, zij onderzoekt de positionering van onze opleiding Master in Advanced Labour Studies/HR, dit onderzoek is tevens haar scriptie. Afra studeert commerciële economie aan de Hoge School voor Economische Studies (HES). Brigitte Benzen Is AIO bij de ASSR (Amsterdam School for Social science Research). Zij assisteert Jelle Visser bij zijn onderzoek. Zij zit op woensdag en donderdag bij AIAS.

Vertrokken Medewerkers Marieke van Essen Marieke van Essen heeft ons verlaten. Zij gaat werken als juriste bij de ABU. Marieke was werkzaam als beleidsmedewerker en junior onderzoeker. Zij werkte intensief samen met Marc van der Meer aan het project voor de RSF waar ze onderzoek deed voor low-skilled jobs in Nederlandse ziekenhuizen. Zij is in 2002 bij AIAS begonnen als student-assistent.

Guest Pablo Depedraza 12 - 31 January 2006 Pablo Depedraza is employed at the Department of Economics at the University of Salamanca, Spain. He is a researcher in the FP6 funded Woliweb project. Using the international WageIndicator data, he will draw an analytical framework and subsequent data analyses for understanding the relationship between perceptions of job insecurity and dismissals or reorganisations at the workplace. He visited AIAS to discuss the dataset. Boris Bogojev 27 February - 3 March Boris Bogojev is employed at the Hans Böckler Stiftung in Düsseldorf. He stayed at AIAS to work on the WOLIWEB Germany dataset. Alessandra Fassano 1 - 31 May 2006 Alessandra Fassano is employed at the Facoltà di Sociologia, Dipartimento innovazione e Società (DIeS), Università di Roma “La Sapienza” in Rome, Italy. For her research she is particularly interested in “voluntary” part-time work and work leave as measures for the reconciliation of work and family life in the Netherlands (and other European countries) and also in the reasons that lead workers to choose part-time. In addition, she would like to know more about the general legislation and regulations regarding labour contracts that support reconciliation in the Netherlands. Vinod Metha 25 mei - 24 juni 2006 Dr Vinod Mehta is Director of the InAmsterdams Instituut voor ArbeidsStudies

The main purpose of the visit is to look into and collect material on social security for workers in the Netherlands as well as look into related issues like labour and industrial laws, which ensure relatively peaceful industrial relations. It also involves meeting scholars working in this area. The ultimate aim is to develop a research proposal and see if some of the elements of the social security system in the Netherlands can be adapted in India where the organized workers are opposing labour reforms.

Prof. Piet Emmer bekleedt de functie als Bijzonder Hoogleraar van de Randstad Leerstoel op de FEB. Hij zit op donderdag bij AIAS. Na mijn studie sociaal-economische geschiedenis te Leiden (1963-1968) promoveerde ik in 1974 aan de Economische Faculteit van de Universiteit van Amsterdam op een proefschrift over de afschaffing van de slavenhandel. Sinds dat jaar werk ik in Leiden, sinds 1989 als hoogleraar in de geschiedenis van de Europese expansie en de daarmee verbonden migratie. Met ingang van de cursus 2005-2006 bekleed ik voor de duur van twee jaar de Randstadleerstoel verbonden aan de Economische Faculteit, Universiteit van Amsterdam. In mijn onderzoek heb ik mij de laatste jaren gericht op de geschiedenis van de migratie binnen en naar Europa als redacteur van de encyclopedie van de Europese migratiegeschiedenis, waarvan de Engelstalige uitgave bij Cambridge University Press zal verschijnen. Samen met Hans Wansink schreef ik Wegsturen of binnenlaten? Tien vragen en antwoorden over migratie. (Amsterdam, 2005)

Voorjaar 2006

Pagina 12

Voorjaar in Nederland? by Trudie Schils

Terwijl ik nadenk over een onderwerp voor de column in de voorjaarseditie van de AIAS nieuwsbrief, zie ik dat het voorjaar zich ook eindelijk langzaam aandient. De krokussen en narcissen steken, zij het voorzichtig, hun hoofdjes buiten de deur. De vogels zijn druk doende met het zoeken naar een partner of het bouwen van een nest, zo ook de ooievaar die zijn plek heeft gevonden op een schoorsteen van één van de UVA-gebouwen. De zon doet haar best om door de wolken heen te schijnen en ons humeur te verbeteren. En niet alleen zien we de eerste tekens van het voorjaar in de natuur, diverse bronnen melden ook een seizoensverandering op de arbeidsmarkt. De ‘werkloosheid blijft dalen’ berichtten zowel het CWI als het CBS op 16 maart jl. De conclusie van het CWI is gematigder (daling van 0,4 procent ten opzichte van januari) dan die van het CBS (daling van 1,3 procent ten opzichte van periode nov ‘05 - jan ‘06). Dit verschil komt door een verschil in de definitie van werkloosheid, maar feit blijft dat de werkloosheid daalt in ons land. Het ‘vertrouwen van de werknemers is terug’, zo blijkt uit de Randstad Werkmonitor van 17 maart jl. “Werkenden in Nederland hebben steeds minder angst voor ontslag. En mocht het toch gebeuren, dan hebben ze vrij veel vertrouwen in het vinden van een andere baan”. In november vorig jaar was nog 24 procent van de werknemers bang om binnen een half jaar zijn/haar baan te verliezen, in februari dit jaar is dat gedaald naar 17 procent. Verder blijkt dat bijna zeventig procent van de door Randstad ondervraagde werknemers binnen zes maanden een vergelijkbare baan denkt te kunnen vinden, indien nodig. ‘Economisch herstel op vele fronten’ meldt het Centraal Plan Bureau op 21 maart jl. De groei van de economie is gestegen, de inflatie is gedaald en de concurrentiepositie van Nederland in Europa is verbeterd.Volgens de prognoses van het CPB zullen deze positieve ontwikkelingen alleen nog maar meer

Trudie Schils werkt als postdoc bij AIAS op het project “de verantwoordelijkheidsverdeling in de sociale zekerheid”. versnellen komend jaar waardoor, onder andere, de werkgelegenheid verder zal toenemen en de werkloosheid nog verder zal dalen. Als we deze berichten lezen, zou je zomaar aan de zomer denken. De economie trekt aan en ‘we’ zullen er allemaal op vooruit gaan. Toch, als, zij het vluchtig, kritisch wordt gekeken naar deze voorjaarsberichten, kunnen we concluderen dat niet op alle delen van de arbeidsmarkt de zon doorbreekt. Uit de cijfers van het CBS en CWI blijkt namelijk dat de werkloosheid onder ouderen (45-64 jarigen) is toegenomen. Ouderen staan vaak achteraan in de rij waaruit werkgevers nieuwe werknemers kiezen en profiteren later van de economische vooruitgang. Op basis van de genoemde positieve voorspellingen van het CPB ten aanzien van de economie zal de vraag naar oudere werknemers het komend jaar toenemen, met name ook omdat het aandeel van de ouderen in de beroepsbevolking toeneemt. De ouderen zelf zijn niet erg optimistisch over het vinden van een baan, slechts de helft denkt binnen een half jaar een baan te vinden, blijkt uit de Randstad Werkmonitor. Met de versoepeling van het ontslagrecht, waarbij niet meer volgens het last-in-first-out principe hoeft te worden gewerkt, kan de werkloosheid onder ouderen wellicht zelfs structureel worden omdat de WW gebruikt wordt als alternatieve vervroegde uittredingsroute, mede ook door de afschaffing van de VUT- en andere prepensioenregelinAmsterdams Instituut voor ArbeidsStudies

gen. De laagst opgeleiden profiteren evenmin van de dalende werkloosheid. Ook voor deze groep geldt dat ze achteraan in de rij met ‘aantrekkelijke werknemers’ staan, hetgeen de kans op het vinden van een baan verkleint. Verder heeft deze groep werknemers te kampen met de concurrentie van goedkope arbeidskrachten uit, met name, Oost-Europese landen. Hierdoor neemt het aantal beschikbare arbeidsplaatsen voor laagopgeleiden af. Daarnaast is er onrust ontstaan door de invoering van het nieuwe zorgstelsel, en met name de financiële gevolgen die dit met zich meebrengt. Zo laat een onderzoek van MKB-Nederland van 16 maart jl. zien dat een grote groep zelfstandige ondernemers zoals freelancers en zelfstandigen zonder personeel, twee tot vijfmaal zoveel premie als voorheen betalen. Eerder is al bekend gemaakt dat ambtenaren en particulier verzekerden in de bank en verzekeringssector door het vervallen van de zorgbonus, erop achteruit gaan. Deze argumenten zijn dan wel op vluchtig onderzoek gebaseerd, maar al met al lijkt enige voorzichtigheid geboden als het gaat om te positieve voorspellingen ten aanzien van de aantrekkende economie. Dat zegt nu ook de overheid in een bericht op 4 april jl. over de tegenvallende koopkracht voor 2006 “Het kabinet rekent voor dit jaar op een koopkrachtstijging van gemiddeld 1 procent, maar benadrukte steeds dat niet gegarandeerd kan worden dat iedereen erop vooruit gaat”. Dat de kans op zonnige perioden zal toenemen, lijkt een gegeven, maar ook zal hier en daar een forse bui vallen en kunnen de temperaturen tussen de regio’s aanzienlijk verschillen.

Over 100 jaar? Wiemer Salverda

Recommend Documents