OUDERTEVREDENHEID PRIMAIR ONDERWIJS LANDELIJKE RAPPORTAGE NATIONAAL SCHOLENONDERZOEK
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09
DANK
Het Nationaal Onderzoek Tevredenheid Onderwijsinstellingen is een initiatief van het Centrum voor Online Onderzoek te Hilversum. Onze dank gaat uit naar Algemene Vereniging van Schoolleiders die ons hebben geholpen om een vragenlijst samen te stellen die zoveel mogelijk voldoet aan de eisen van zowel schoolleiders als ouders. Ook danken wij de vele duizenden ouders die zich bereid hebben getoond de (lange) vragenlijst in te vullen en daarmee een bijdrage te leveren aan gedegen inzicht in de kwaliteit van het basisonderwijs, vanuit het perspectief van de ouders. Verder gaat onze dank uit naar: Boris van der Ham - D66 Eddy de Lange en Anja Cornelissen - PTH Groep Harmen Roeland - Harmen Roeland Communicatie Jeroen Kramps - Intermediamakers Joost Philips - SSI Mr. Michel Moeskops - Actus Notarissen Gert Schouten - RSVO Philip Riley - Softtalk Ronald Koerban - CFI Frank van Maldegem Willy Plum Hanneke Melsen
© 2009 Centrum voor Online Onderzoek Verspreiding van dit rapport zorgt voor meer kennis en op termijn een hogere kwaliteit van het primaire onderwijs in Nederland, waar wij uiteraard volledig achter staan. We roepen een ieder dan ook op om dit rapport te verspreiden onder iedereen die ervan kan profiteren. Iedereen is gerechtigd het rapport of delen uit het rapport te publiceren of te gebruiken in delen. Bronvermelding is daarbij altijd verplicht.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 2
ZICHT OP HET PRIMAIR ONDERWIJS Onderwijs is vaak in het nieuws. Vooral de kwaliteit van het onderwijs is een veelbesproken punt. Logisch, want goed primair onderwijs is de basis voor de toekomst van ons land. Er is een groeiende behoefte aan informatie over de prestaties van scholen, het rendement van het onderwijs, de sfeer op school en de faciliteiten die de school biedt aan leerlingen met uiteenlopende behoeften. De mening van ouders is onmisbaar bij het beoordelen van de kwaliteit van een school. Ouders weten als geen ander hoe hun kind de school ervaart en of hun kind goed onderwijs krijgt. Ouders hebben een duidelijk oordeel over belangrijke zaken zoals het contact met de leerkracht(en), lesmaterialen, kwaliteit van het onderwijs en de sfeer op de school. Om die mening inzichtelijk te maken voor scholen, is het Nationale Scholenonderzoek gestart; een professioneel instrument voor kwaliteitsmeting waarmee alle basisscholen in Nederland worden beoordeeld door middel van een tevredenheidsenquête onder ouders. Alle ouders in Nederland met een kind op de basisschool kunnen hun mening geven over de school van hun kind. Deelnemende scholen ontvangen een eigen rapportage, waarin de eigen resultaten zijn weergegeven, maar ook een vergelijking met soortgelijke scholen en scholen in dezelfde regio. Dit biedt onmisbare handvatten om de kwaliteit van het onderwijs en de omstandigheden op de school te verbeteren. Deelnemende scholen betaalden €295 voor een rapportage met benchmarks. Deelname aan dit onderzoek is voor ouders anoniem. Het oordeel van een individuele ouder zal nooit worden gekoppeld aan hun persoonlijke gegevens. Andersom geldt dat ook; nimmer zullen wij individuele resultaten van een school bekend maken. Het is aan de school zelf om te bepalen wat zij met de resultaten doen. Overigens stimuleren we de deelnemende scholen wel om de uitkomsten zelf openbaar te maken. Enerzijds om trots te zijn op goede scores, maar anderzijds ook om te laten zien dat men hard aan het werk is om zwaktes te verbeteren. FEITEN (Bron: CBS) • Er zijn in ons land ruim 7000 basisscholen • 80% van de leerkrachten is vrouw • In het basisonderwijs werken meer dan 100 duizend mensen • In totaal gaan 1,5 miljoen kinderen naar het basisonderwijs • De gemiddelde grootte van een school in het basisonderwijs is 219 leerlingen • De overheidsuitgaven aan het basisonderwijs beslaat ruim 8 miljard euro, dit is 28% van de totale overheidsuitgaven aan onderwijs
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 3
De vragenlijst is beschikbaar in: • Nederlands • Turks • Arabisch • Papiaments • Frans • Engels
Het Nationale Scholenonderzoek is een collectief instrument voor het meten van oudertevredenheid en is het éérste grootschalige landelijke onderzoek op dit gebied. Het instrument biedt: Een professionele vragenlijst in 6 talen. Een landelijke website met informatie voor ouders Heldere, inzichtelijke individuele rapportage voor deelnemende scholen De mogelijkheid tot vergelijking met andere scholen op denominatie, onderwijsstroming, leerlingaantal op zowel provinciale als landelijke gemiddelden • Responsverhoging door bekendheid in de landelijke media • Gratis raamposters, banners en gratis toegang tot folders voor ouders in 6 talen
• • • •
Meedoen is simpel: Een school meldt zich aan en brengt het onderzoek onder de aandacht van de ouders. Dit kan men bijvoorbeeld doen door een mededeling in de nieuwsbrief, een folder van Scholenonderzoek mee te geven na een 10-minuten gesprek en via posters, banners op de website en/of nieuwsberichten. De complete en wetenschappelijk onderbouwde vragenlijst levert valide resultaten op, weergegeven in een uitgebreid en leesbaar individueel schoolrapport. Naast de ouders die vrijwillig deelnemen via de oproep van de school maken we gebruik van een controlegroep. Die controlegroep bestaat uit een a-selecte steekproef onder ouders met kinderen in het basisonderwijs. Dit jaar hebben wij daarbij gebruik gemaakt van het panel van Survey Sampling International.
De website van het Nationaal Onderzoek Tevredenheid Onderwijsinstellingen is op dinsdag 24 juni 2008 om 9u30 officieel in werking gesteld door Boris van der Ham, lid van de Commissie-Dijsselbloem (Onderwijsvernieuwing) en lid van de Tweede Kamer voor D66.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 4
inhoud
Voorwoord Samenvatting Leeswijzer Socio/demografie Opbrengst Sfeer en pestgedrag Onderwijsaanpak en -middelen Organisatie Communicatie Leerkracht Regels Ouderparticipatie Leerlingen met speciale behoeften Gezondheidsbeleid Veiligheid Schoolgebouw en hygiëne Schooltijden Onze plannen
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 5
voorwoord Hoe goed doen wij het als school? Waar kunnen we onszelf verbeteren? Wat vinden ouders eigenlijk van ons? Uitermate relevante vragen voor alle schoolbesturen. Maar nog niet zo makkelijk om te beantwoorden. Het meten van tevredenheid en kwaliteit is een lastige zaak. Wat voor de één hoge kwaliteit is, is voor de ander misschien juist een middelmatige kwaliteit. Tevredenheid heeft niet alleen te maken met de kwaliteit die men ervaart, maar ook met de kwaliteit die men verwacht. Ouders willen maar wat graag meehelpen om het onderwijs voor hun kind te verbeteren. We hebben het gemerkt aan de reacties op dit onderzoek. Maar liefst 6.641 ouders deden mee aan het onderzoek en dat maakt dit onderzoek één van de grootste ooit op het gebied van onderwijskwaliteit. Bij het meten van ‘de kwaliteit’ van een school gaan we verder dan het beoordelen van de toiletten. Jongetjes van 4 moeten nu eenmaal leren om niet op de bril te plassen. Daarom moeten we dat stinkende toilet niet al teveel laten meetellen in de beoordeling van een school. Leeropbrengst, het contact met de leerkracht en andere belangrijke zaken voeren de hoofdtoon in het beoordelen van de school. Alle ouders hebben, ieder op hun eigen manier, iets te vertellen over de school. Het bundelen van die meningen is een uitdaging. Alle meningen van de ouders die hebben deelgenomen in het schooljaar 09/08 helpen om inzicht te verschaffen. Scholenonderzoek.nl draagt bij aan het vergaren van kennis; kennis die moet leiden tot het creëren van oplossingen voor problemen waar iedere school mee te maken heeft. Scholenonderzoek.nl helpt basisscholen bij het constateren van feiten en biedt daarmee de mogelijkheid voor het zoeken naar mogelijkheden voor verbetering. Want onderzoek is alleen zinvol als het leidt tot constateringen die verbeteringen tot gevolg hebben. Het platform Scholenonderzoek.nl stopt niet met het opleveren van een eenmalig rapport. Door metingen te herhalen krijgen we inzicht in ontwikkelingen. Individuele scholen kunnen zien of genomen maatregelen leiden tot een verbetering in de tevredenheid. Maar we gaan ook andere zaken meten. Komend schooljaar introduceren we instrumenten om leerlingtevredenheid en medewerkerstevredenheid te meten. Ook gaan we de resultaten van onze onderzoeken koppelen aan metingen uit andere bronnen, zoals de rapporten van de onderwijsinspectie. Zo bouwen we steeds meer kennis op en die kennis kunnen scholen, beleidsmakers en adviesorganen gebruiken om het onderwijs in Nederland te verbeteren. En dat is het uiteindelijke doel waarvoor wij ons de komende jaren zullen inzetten. Hilversum, augustus 2009 Durk Bosma (
[email protected]) Jeroen Schutz (
[email protected])
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 6
samenvatting Ouders tevreden over basisonderwijs Uit het Nationale Scholenonderzoek blijkt dat de meeste Nederlandse ouders tevreden zijn over de basisschool van hun kind. Meer dan 85% van de kinderen op de basisschool gaat met plezier naar school en voelt zich thuis op school. Ook over de leerkracht is het overgrote deel van de ouders tevreden. Vier op de vijf ouders vindt dat de juf of meester goed les geeft, over voldoende kennis beschikt, een goede invloed heeft op de sfeer in de klas en een goede band heeft met hun kind. Het grootschalige onderzoek naar de tevredenheid van ouders over de basisschool van hun kind werd uitgevoerd door Centrum voor Online Onderzoek. Het vond in het schooljaar 2008-2009 voor het eerst plaats. 6.641 ouders gaven hun mening over de basisschool van hun kind. Basisscholen slagen goed in overbrengen normen en waarden Een belangrijke taak van het primaire onderwijs is het bijbrengen van normen en waarden. 85% van de ouders vindt dat de school hier goed in slaagt. Hoe belangrijk dit is, blijkt wel uit het feit dat het bijbrengen van sociale vaardigheden bovenaan staat aan de lijst van zaken waar basisscholen (nog) meer aandacht aan zouden mogen besteden volgens de ouders. Ouders en schoolleidingen worstelen met samenwerking en communicatie Ouderparticipatie is een belangrijk actueel thema in het basisonderwijs. Een groot deel van ouders (59%) zegt bereid te zijn mee te denken over het onderwijsbeleid. Desondanks vragen schoolleidingen te weinig actief naar de mening van ouders. Dit resulteert in het gevoel dat de mening van ouders niet altijd gewaardeerd wordt. 40% van de ouders is deze mening toegedaan. 85% van de scholen betrekt ouders actief bij activiteiten. Vrijwel niemand vindt overigens dat de school teveel vraagt van de ouders. Er is forse kritiek van ouders op het functioneren van de Ouder- en Medezeggenschapsraden. Veel ouders hebben geen beeld van het werk van de Ouder- en Medezeggenschapraden. 65% van de ouders zegt niet goed op de hoogte gehouden te worden van de activiteiten van de Medezeggenschapsraad. 69% zegt zich niet vertegenwoordigd te voelen door de raad. De resultaten wijzen er op dat Ouder- en Medezeggenschapsraden er niet in slagen duidelijk te communiceren over hetgeen ze doen en bereiken. Ouders maken een duidelijk onderscheid tussen communicatie vanuit de school over beleid, plannen en doelstelling enerzijds en individuele communicatie over hun kind anderzijds. Met name wanneer het niet goed gaat met het kind op school, hebben ouders behoefte aan vaker en intensiever contact. Hierbij geldt dat zij vroegtijdig op de hoogte gesteld willen worden van eventuele problemen. In zulke gevallen volstaan de reguliere contactmomenten tussen ouders en leerkrachten niet.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 7
Directie is zondebok Als ouders ontevreden zijn over de school, wordt vrijwel altijd de directie als oorzaak van de ontevredenheid aangewezen. Van alle ouders geeft een magere 62% aan tevreden of zeer tevreden te zijn over het functioneren van de directie. Dit is een absolute verbeterprioriteit voor het Nederlandse Basisonderwijs, getuige de vele opmerkingen die we ontvingen over dit onderwerp. Aanwezig zijn, luisteren naar ouders en daadwerkelijk iets doen met terugkoppeling van ouders is in grote lijnen het advies aan directies dat volgt uit het onderzoek. Veel ouders zijn niet tevreden over de manier waarop zij geïnformeerd worden over het beleid van de school. Hier ligt een kans voor directies om zichzelf te laten zien en te presenteren. Veel directies laten deze kans liggen. Slechts 62% van de ouders is (zeer) tevreden over de kwaliteit van de informatie over het beleid. Leerlingen met speciale behoeften zijn welkom onder voorwaarden Elke leerling is speciaal, maar sommige zijn specialer dan anderen. Een groot deel van de ouders vindt dat scholen open moeten staan voor leerlingen met speciale behoeften. Hierbij wordt wel een onderscheid gemaakt tussen leerlingen met lichamelijke handicaps, gedragsproblemen en verstandelijke handicaps. De eerste groep is welkom volgens 79% van de ouders, de laatste groep kan op minder enthousiasme rekenen. Minder dan de helft van de ouders (47%) vindt dat de school open moet staan voor leerlingen met een verstandelijke handicap. De boodschap die ouders ons meegeven over leerlingen met speciale behoeften, is dat deze welkom zijn, maar onder voorwaarden. Belangrijke voorwaarden zijn dat de leraren voldoende capaciteiten hebben om om te gaan met de speciale behoeften, daar ook daadwerkelijk tijd voor hebben en ondersteund worden vanuit de school. Pesten verdient meer aandacht Pesten is een belangrijk issue. 31% van de kinderen is wel eens slachtoffer,18% wel eens dader (volgens de ouders). Scholen laten steken liggen als het gaat om het aandacht besteden aan pestgedrag. 15% van de ouders vindt dat er onvoldoende aandacht aan wordt besteed. Een even grote groep vindt dat er niet adequaat wordt ingespeeld op daadwerkelijk pestgedrag. Gezondheidsbeleid kan actiever en beter Van alle ouders vindt 41% niet dat de school voldoende aandacht besteedt aan gezondheidsbeleid. Een even grote groep vindt dat hun kind niet op school leert wat een gezonde levenswijze is. Het feit dat een groot deel van de scholen het geven van gezonde traktaties niet stimuleert, draagt bij aan het gevoel dat er onvoldoende aandacht wordt gegeven aan gezondheid. Ook de gymlessen vallen onder gezondheidsbeleid. Over de kwaliteit ervan wordt geklaagd. 41% van de ouders is niet tevreden over de kwaliteit van de gymlessen en 38% is niet tevreden over de kwaliteit van sportfaciliteiten. 74% van de ouders vindt het (zeer) belangrijk dat hun kind les krijgt van een gespecialiseerde sportdocent. Angst voor indringers Recente tragische gebeurtenissen hebben ervoor gezorgd dat er meer aandacht is voor de veiligheid van scholen en schoolpleinen. Ouders maken zich zorgen. Met name de beveiliging tegen indringers lijkt een issue. Ook de verkeersveiligheid rondom de school is een probleem volgens vele ouders. Desondanks voelt het overgrote deel van de kinderen zich veilig op school. Hygiëne kan beter De hygiëne op veel scholen laat te wensen over. Met name het sanitair is een issue voor veel ouders. De kwaliteit van de schoonmaak is dan ook niet naar tevredenheid volgens 60% van de ouders. Ook de klaslokalen, de gemeenschappelijke ruimtes en de buitenruimtes zouden schoner kunnen volgens veel ouders.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 8
leeswijzer Het oudertevredenheidsonderzoek basisonderwijs is een uitgebreid onderzoek. We hebben de ouders het hemd van het lijf gevraagd met een lange vragenlijst. Dit omdat de kwaliteit van onderwijs nu eenmaal uit vele aspecten bestaat. Daarnaast hebben we een zeer grote steekproef van ouders ondervraagd. Dit geeft de mogelijkheid om op een heel gedetailleerd niveau analyses te doen. We kunnen niet alle informatie die we hebben verzameld, de revue laten passeren in dit rapport. We hebben een selectie gemaakt van de, volgens ons, meest interessante uitkomsten. We laten de meeste uitkomsten op landelijk niveau zien. Daar waar we relevante en significante verschillen hebben gevonden op detailniveau, tonen we deze.
Opmerkingen in een lichtblauw kader zijn toelichtingen van ouders, gegeven tijdens het invullen van de vragenlijst. Deze zijn uiteraard anoniem. De geselecteerde toelichtingen vormen niet zozeer een representatief beeld van alle gegeven opmerkingen, maar zijn uitgekozen omdat ze volgens ons een goede illustratie vormen van hetgeen de ‘cijfers’ weergeven.
Opmerkingen in een lichtgroen kader zijn toelichtingen van experts, werkzaam in het onderwijs. We hebben hen gevraagd om naar de onderzoeksuitkomsten te kijken en vanuit hun kennis en ervaringen uit praktijk deze te verduidelijken.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 9
socio/ demografie Door de vragenlijst landelijk open te stellen hebben we de mogelijkheid gecreëerd om vele ouders anoniem de vragenlijst te laten invullen. We beschikken over gegevens als het geslacht van de respondent, leeftijd, opleiding maar ook diens etnische afkomst. Bovendien hebben we inzicht in het aantal kinderen van een ouder(paar) op een basisschool en de leeftijd plus het geslacht van de kinderen. Verder hebben ouders vanuit het hele land de vragenlijst ingevuld en zijn we dus in staat om socio/demografische variabelen in het onderzoek te betrekken.
11% van alle ouders die hebben deelgenomen aan Scholenonderzoek blijkt, op basis van de definitie van het CBS, ‘niet-Westerse Allochtoon’ te zijn. Dit percentage komt exact overeen met het cijfer zoals het CBS dit rapporteert voor de Nederlandse bevolking.
Van alle ouders die hebben meegedaan aan het onderzoek is 24% man en 76% vrouw. Het hogere percentage vrouwen dat deelnam aan dit onderzoek is verklaarbaar vanuit het feit dat het vaker de vrouwen zijn die zich verantwoordelijk voelen voor het onderwijs van de kinderen.
Om vast te kunnen stellen of de steekproef van ouders die de vragenlijst hebben ingevuld representatief is voor alle Nederlandse ouders met een kind op de basisschool, hebben we de steekproef op enkele kenmerken vergeleken met bekende populatiecijfers. Op vele punten bleek dit het geval, waardoor we kunnen spreken van ‘de mening van de Nederlandse ouder’. Op het niveau van provincie bleek de steekproef enigszins af te wijken. Hiervoor is een herwegingsprocedure toegepast. Voor meer informatie over de steekproef en de datacontrole verwijzen we naar bijlage 1 en 2.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 10
opbrengst Ouders verwachten van de school dat deze hun kind(eren) voldoende kennis weet bij te brengen. 90% van alle ouders vindt dat hun kind voldoende leert op school. Dat is een mooie score.
Hoe tevreden bent u over de opbrengst van het onderwijs aan uw kind? 100%
9%
11%
90% 80%
6%
Mijn kind leert bijna niet op school
30%
30% 33%
70%
Mijn kind leert onvoldoende op school
60% 50%
Mijn kind leert voldoende op school
37% 40%
41% 38%
30%
Mijn kind leert veel op school
20% 10%
19%
26% 15%
Mijn kind leert heel veel op school
0%
Totaal NL
Hoger opgeleiden
Lager opgeleiden
Hoe tevreden bent u over de opbrengst van het onderwijs aan uw kind? 100% 6% 6% 9% 11% 10% 12% 12% 90% 28%
80%
26% 32%
32%
31%
33% Mijn kind leert onvoldoende op school
60%
50%
48% 40%
Opvallend is dat kinderen volgens hun ouders in de onderbouw veel meer leren dan in de bovenbouw. Blijkbaar vlakt de leercurve af in de ogen van de ouders, naarmate het kind langer op school zit. Ook op provinciaal niveau zijn er verschillen. Zeeland en Groningen zijn positieve uitschieters. In Flevoland, Noord Holland en Utrecht zijn de ouders aanmerkelijk minder tevreden over de opbrengst van het onderwijs aan hun kinderen. Mijn kind leert bijna niet op school
27%
30% 70%
Hoger opgeleide ouders zijn kritischer. Wellicht verwachten zij meer.
46%
41%
Mijn kind leert voldoende op school
45% 36%
39%
39%
37% Mijn kind leert veel op school
30%
20%
10%
19%
21%
Totaal NL
Zeeland
22%
18%
16%
18%
22%
16%
Mijn kind leert heel veel op school
0%
Groningen Flevoland
N-Holland
Utrecht OnderbouwBovenbouw
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 11
55% van de ouders geeft aan dat er gebieden zijn waarvan ze graag zouden zien dat de school er meer aandacht aan zou besteden. ‘Sociale vaardigheden’ staat bovenaan in de lijst van onderwerpen waar meer aandacht naar uit zou mogen gaan, gevolgd door taal, algemene ontwikkeling en rekenen.
Zijn er gebieden waar de school volgens u meer aandacht aan zou mogen besteden? 0%
5%
10%
15%
17% 16% 15%
Algemene ontwikkeling/kennis Rekenen
13%
Creativiteit
11% 11% 11% 10% 10%
Computeronderwijs Lezen Andere talen Voeding en gezondheid Sport/lichamelijke oefening
8% 7% 7% 7% 6% 5%
Kunst en cultuur Godsdienstonderwijs Wereldorientatie Verkeersonderwijs Milieu-educatie Geschiedenis Biologie
25%
20%
Sociale vaardigheden Taal (spreken en schrijven)
Aardrijkskunde
20%
3% 3%
“Het is een fijne knusse en gezellige school waar normen en waarden hoog aangeschreven staan. Omdat de school klein is is het er erg persoonlijk en is niemand een nummer.” “Ik ben zeer ontevreden over deze basisschool, helaas zit er in ons dorp maar 1 basisschool en dus hebben we geen keus!! Er zullen gerust leraren zijn die wel goed functioneren, maar helaas heeft mijn dochter het niet getroffen!!” “Reguliere basisscholen zouden een voorbeeld kunnen nemen aan de manier waarop kinderen op deze school in hun eigenwaarde worden gelaten. De kinderen komen allemaal graag naar school, ook al voelen zij zich niet lekker. De kinderen functioneren allemaal op hun eigen niveau en leren dat elk mens uniek is en zijn of haar eigen 'ding‘ goed kan. Kinderen krijgen hier de ruimte om op hun eigen tempo, op hun eigen manier het beste uit zichzelf te halen!!” “Ben gewoon tevreden over de school, zeer betrokken, gezellig en kleinschalig.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 12
“Wij zijn zeer tevreden over deze school, wij hebben ook ervaren hoe het anders kan. De leerkrachten op deze school stralen enthousiasme en liefde uit naar de kinderen en er wordt veel aandacht besteed aan omgangsvormen. Ook de klassen onderling doen dingen met elkaar en dat vinden wij heel erg positief. Ga zo door!!!!” “Ik denk dat deze school een ontzettend fijne basisschool is, waar mijn kinderen veel leren en die mijn kinderen op een hele goede manier voorbereidt op het voortgezet onderwijs. Het kind mag hier ook nog echt kind zijn...”
‘Normen en waarden’, een veelbesproken onderwerp. Het overbrengen ervan een belangrijke taak van de basisscholen. Dit doen ze goed volgens 84% van de ouders.
“Dit is een fijne school waar mijn kinderen zich thuisvoelen. De dragers van dit geheel zijn de fijne mensen die er werken om onze kinderen op weg te helpen naar een stuk zelfstandigheid en de kinderen verrijken met sociale normen en waarden. Doorgaan!”
De school brengt kinderen goed normen en waarden bij 100%
90%
5% 8%
helemaal mee oneens
80%
mee oneens
70%
60%
43%
niet mee eens, niet mee oneens
50%
40%
mee eens
30%
20%
41%
helemaal mee eens
10%
0%
Totaal NL
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 13
sfeer en pestgedrag Een absolute voorwaarde voor een leerzame tijd op de basisschool, is dat een kind zich prettig voelt op school en met plezier naar school gaat. De Nederlandse basisscholen slagen er goed in deze voorwaarden te creëren. Er zijn ook ouders die negatief oordelen, maar dit zijn gelukkig uitzonderingen. 4 op de 5 ouders vinden de sfeer op school prettig en vinden dat de leerkracht een goede invloed heeft op de sfeer in de klas.
4% 7%
4%
6%
5%
11%
11%
8%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
41%
39% 38%
40%
mee oneens
niet mee eens, niet mee oneens mee eens 46%
46%
42%
40%
helemaal mee eens Mijn kind voelt zich thuis op de school
Mijn kind gaat met plezier naar school
Ik vind dat er een prettige Ik vind dat de leerkracht een sfeer hangt op de school goede invloed heeft op de van mijn kind sfeer in de klas
“De school is uit een diep dal geklommen en gaat nu steeds beter vooruit. Dit dankzij een zeer enthousiast team van directie, leerkrachten en overig ondersteunend personeel (zorg/lichamelijk opvoeding/handvaardigheid/ict etc etc). De school begint steeds een hechter geheel te worden, ook al is zij verdeeld over twee locaties met een verschillend publiek. Een 5 op de lijst van 1 tot 7 qua zwarte scholen en met de kerstviering is iedereen er, ongeacht afkomst! Respect over en weer, en het vieren van elkaars (religieuze) feesten. Uiteraard zijn er ook wat minpunten bv qua begeleiding van sommige leerlingen of hygiëne van de toiletgroepen op de ene locatie, maar over het algemeen is deze school een onontdekt pareltje.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 14
“Sfeer en pestgedrag zijn een hot item. Een goede sfeer op school is in het belang van iedereen. Als pestgedrag bij ons wordt gesignaleerd, dan zal dat worden aangepakt. Het eigen maken van sociale vaardigheden door leerlingen speelt hierbij ’n grote rol. Van de leerkracht wordt verwacht regelmatig aandacht te schenken aan de sociale vaardigheden.“ (Willy Plum, De Firtel, Stramproy)
Ik vind dat er een prettige sfeer hangt op de school van mijn kind 100%
6% 90%
11%
4% 9%
8%
niet van toepassing
14%
80%
weet niet/geen mening
70%
39% 60%
helemaal mee oneens
40% 40%
50%
mee oneens
40%
niet mee eens, niet mee oneens 30%
20%
40%
46% 35%
10%
mee eens helemaal mee eens
0%
Totaal
Onderbouw
Bovenbouw
Ouders zijn positiever over de sfeer en de invloed van de leerkracht op de sfeer in de klas in de onderbouw. We vermoeden dat dit te maken heeft met een ‘verharding’ in de manier van omgang tussen kinderen, naarmate zij ouder worden en de puberleeftijd naderen Ik vind dat de leerkracht een goede invloed heeft op de sfeer in de klas 100%
90%
5% 10%
4% 8%
7% 13%
80%
niet van toepassing weet niet/geen mening
70%
38% 60%
helemaal mee oneens
38% 38%
mee oneens
50%
40%
niet mee eens, niet mee oneens 30%
20%
42%
47% 37%
10%
mee eens helemaal mee eens
0%
Totaal
Onderbouw
Bovenbouw
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 15
Pesten is een belangrijk issue. 31% van de kinderen is wel eens slachtoffer,18% wel eens dader. Scholen laten steken liggen als het gaat om het aandacht besteden aan pestgedrag. 35% van de ouders vindt niet dat er voldoende aandacht aan wordt besteed. Een even grote groep vindt dat er niet adequaat wordt ingespeeld op daadwerkelijk pestgedrag.
4% 14%
16%
11%
4% 7%
5%
13%
10%
14% 17%
31%
4% 10% 16%
34%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens mee oneens
47%
17%
niet van toepassing
49% 38%
42%
22%
niet mee eens, niet mee oneens mee eens
26%
helemaal mee eens
17%
18%
21%
Mijn kind pest wel eens andere kinderen
De school besteedt voldoende aandacht aan pestgedrag
De school probeert pestgedrag zoveel mogelijk te voorkomen
18%
18%
5% Mijn kind wordt wel eens gepest
Als er gepest De wordt, dan leerkrachten zullen altijd speelt de school daar luisteren naar adequaat op in mijn kind, als het klaagt over pestgedrag
“Ons kind wordt door een jongen regelmatig geslagen. Als 'slachtoffer' moet je steeds bewijzen dat je niks gedaan hebt. De dader wordt de hand boven het hoofd gehouden. Directie durft geen maatregelen te treffen. Wil alleen maar praten.“
“Er wordt veel te veel rekening gehouden met die kinderen. Er zitten bij onze zoon in groep 5 een aantal kinderen die de groep aardig verstoren, en 2 juffen zijn overspannen thuis. Dit wordt te zoetsappig aangepakt. Waar is die tijd gebleven dat we nog ontzag hadden voor onze meesters en juffen? Aanpakken die leerlingen en ouders. Je niet gedragen op school, dan volgt er een schorsing.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 16
Mijn kind wordt wel eens gepest 100%
niet van toepassing
90%
13%
14%
16%
70%
60%
26% 31%
15%
9%
80%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
28%
34%
32%
mee oneens
50%
17% 40%
17%
12% 16%
17%
30%
20%
mee eens
32%
32% 26%
22%
22% helemaal mee eens
10%
0%
niet mee eens, niet mee oneens
We vinden enkele opvallende verschillen als het gaat om pestgedrag. Zo wordt er in de provincie Zeeland meer gepest, terwijl in buurprovincie Noord-Brabant juist het minst wordt gepest.
6%
5% Totaal
8%
5%
<60 >500 leerlingen leerlingen
Zeeland
5% N-Brabant
Mijn kind pest wel eens andere kinderen 100%
niet van toepassing
90%
14% 80%
16%
19%
16% 11%
weet niet/geen mening
70%
28%
helemaal mee oneens
60%
34%
36%
50%
36%
22%
40%
30%
25%
niet mee eens, niet mee oneens
22% 22%
23%
22%
mee oneens
mee eens
20%
27% 10%
17%
22%
13%
13%
helemaal mee eens
0%
Totaal
<60 leerlingen
>500 leerlingen
Zeeland
Ook opvallende verschillen als we kijken naar de grootte van de scholen. Het blijkt dat op kleinere scholen meer gepest wordt dan op grotere. Zo op het eerste gezicht gevoelsmatig een vreemde uitkomst, zeker omdat volgens de ouders met kinderen op een kleine school er meer aandacht wordt besteed aan pestgedrag.
N-Brabant
De school besteedt voldoende aandacht aan pestgedrag 100%
90%
4%
4%
11%
13%
12%
80%
70%
niet van toepassing
3% 6%
14%
13%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
60%
50%
40%
mee oneens
54% 47%
49%
niet mee eens, niet mee oneens
30%
We vermoeden dat het verschil ontstaat doordat pestgedrag op een kleine school eerder opvalt en kleine scholen vaker en sneller ingrijpen dan de grotere scholen als pestgedrag zich voordoet, wat de zichtbaarheid van pestgedrag vergroot.
mee eens 20%
10%
19%
22%
Totaal
<60 leerlingen
15%
helemaal mee eens
0%
>500 leerlingen
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 17
onderwijsaanpak en -middelen Elk kind heeft speciale talenten en behoeften, zeker in de ogen van de ouders. Het inspelen daarop, vooral op individueel niveau, blijkt lastig. Slechts ongeveer de helft van ouders is van mening dat de school hier goed in slaagt. Een sterk punt van het Nederlandse basisonderwijs is de manier waarop kinderen worden gestimuleerd om zelfstandig te werken. 81% van de ouders is deze mening toegedaan. Hoe tevreden bent u over de volgende zaken m.b.t. onderwijsmethoden? 100%
3% 10%
6% 90%
10%
80%
9% 13%
14%
12%
niet van toepassing 7% 15%
weet niet/geen mening
70%
27%
60%
zeer ontevreden
22%
5%
52% 48%
50%
18%
ontevreden
65% 52%
40%
neutraal 38%
30%
40% 35%
tevreden
20%
29%
26%
10%
12%
14%
0%
Stimuleren Aandacht zelfstandig speciale werken talenten
Aandacht speciale behoeften
19%
17%
zeer tevreden
7% Aandacht Hoeveelheid Gebruik Gebruik onderling huiswerk materialen computers respect
“Elk jaar wordt bekeken door leerkrachten en directies welke methoden onder de loep gaan ter verbetering van het onderwijs. Een nieuwe methode kiezen is niet zo eenvoudig. Er zijn verschillende methoden van de verschillende vakken. Een methode moet passen binnen het totale onderwijsaanbod van een school. Per jaar lukt het maximaal 2 nieuwe methoden in te voeren. Het heeft o.a. te maken met het eigen maken van een methode door de leerkracht. Een andere belangrijke factor is de financiering van een methode. Het is een grote investering en moet zorgvuldig gekozen worden.“ (Willy Plum, De Firtel, Stramproy)
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 18
Hoe tevreden bent u over de aandacht voor speciale behoeften van uw kind? 100% 90%
80%
14%
70%
22%
niet van toepassing
4%
4% 10%
18%
weet niet/geen mening
20%
zeer ontevreden
23%
60%
ontevreden
50%
40%
40%
42%
neutraal
37%
30%
tevreden
20%
10%
14%
16%
13%
Totaal
Onderbouw
Bovenbouw
zeer tevreden
0%
Wederom zien we dat ouders met een kind in de onderbouw positiever zijn. In de onderbouw is blijkbaar meer aandacht voor individuele behoeften en meer aandacht voor onderling respect. Hoe tevreden bent u over de aandacht voor onderling respect? 100%
90%
9%
80%
12%
7% 10%
5% 12%
niet van toepassing
15%
weet niet/geen mening
70%
zeer ontevreden
60% 50%
48%
50% ontevreden
45% 40%
neutraal 30%
tevreden
20%
10%
27%
30%
23%
zeer tevreden
0%
Totaal
Onderbouw
Bovenbouw
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 19
“Ik zou graag zien dat de school sneller in speelt op bijzondere weersomstandigheden. Bijvoorbeeld als er een keer ijs ligt, ga dan schaatsen met elkaar. Of als het heel erg warm is, organiseer een waterfeest. Ik vind dat de school hier weinig flexibel in is. Het is goed om een strak programma te hebben, maar je moet daar niet te star in zijn.”
Hoe tevreden bent u over de volgende aspecten van buitenschoolse activiteiten? 100%
niet van toepassing
90%
7% 80%
16% 70%
4%
weet niet/geen mening 16%
19%
zeer ontevreden 60%
ontevreden
50% 40%
51%
50%
47%
neutraal
30%
tevreden
20% 10%
16%
14%
15%
Kwaliteit van het aanbod
Prijs van de activiteiten
Begeleiding gedurende de buitenschoolse activiteiten
zeer tevreden
0%
Ouders zijn redelijk tevreden over de kwaliteit van het aanbod van buitenschoolse activiteiten, zoals excursies, kamp, theater, enzovoort . Hetzelfde geldt voor de prijs en de begeleiding.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 20
organisatie Als er ontevreden bestaat onder de ouders over de school, wordt vrijwel altijd de directie als oorzaak van de bron van ontevredenheid gezien. Van alle ouders geeft slechts 62% aan tevreden of zeer tevreden te zijn over het functioneren van de directie. Dit is een absolute verbeterprioriteit voor het Nederlandse Basisonderwijs, getuige de vele opmerkingen die we ontvingen over dit onderwerp. Aanwezig zijn, luisteren naar ouders en daadwerkelijk iets doen met terugkoppeling van ouders is in grote lijnen het advies dat we kunnen geven aan directies. Ook andere organisatorische aspecten behoeven verbetering. De grootte van de klassen en het aantal ondersteunende krachten zijn de belangrijkste. Hoe tevreden bent u over: 100%
5% 11%
90%
20% 80%
16%
6%
9% 16%
8%
15%
5% 7%
4% 8%
weet niet/geen mening
16% 20%
70%
21% zeer ontevreden
19%
19%
niet van toepassing
60%
ontevreden
50%
56%
40%
30%
48%
60%
46%
48%
47%
neutraal
48% tevreden
20%
10%
10%
14%
11%
14%
9%
21%
14%
zeer tevreden
0% De grootte van de klassen
De grootte van de school
Het aantal leerkrachten
Het aantal Het functioneren De De aandacht ondersteunende van de directie toegankelijkheid voor krachten van de directie schoolverbetering
“In deze school zie ik de absolute meerwaarde van een kleinschalige school. Het persoonlijke contact, begeleiding van de kinderen, aandacht voor kind èn ouders is prima. Laat dit alsjeblieft zo blijven!” “De directie van deze school zie je bijna nooit. Na 1 jaar wist ik pas wie de directrice van de school is.” “Deze school heeft in zijn missie geformuleerd dat het de helpende hand wil bieden bij het laten groeien van kinderen. Als de directeur dan zegt dat hij niet zo goed is met cijfers en daarom het begrotingstekort niet zag aankomen en dat daarom weer een nieuwe leerkracht voor de groep verschijnt... en dat we de overkoepelende stichting als ouders geen brandbrief over de zoveelste leerkracht en de daarmee gepaard gaande onrust mogen sturen, omdat hij niet in zijn hemd wil staan als de stichting wel met een oplossing voor het financiële probleem komt...dan denk ik toch echt dat het op deze school niet draait om de kinderen maar om het ego van de directeur.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 21
100% 90%
Hoe tevreden bent u over het functioneren van de directie van de school? 6% 8%
13%
4% 8%
16%
18%
weet niet/geen mening
80% 70%
niet van toepassing
19%
zeer ontevreden 60%
21%
ontevreden
50% 40%
52%
48%
Op kleine scholen zijn ouders meer tevreden over de grootte van de klassen. Op de scholen met meer dan 500 leerlingen is de helft van de ouders niet tevreden over de grootte van de klas van hun kind.
neutraal
30%
36%
tevreden
20% 10%
15%
0%
Totaal
7% Algemeen ontwikkelingsgericht
13%
zeer tevreden
Anders
Hoe tevreden bent u over de toegankelijkheid van de directie van de school? 100%
90%
80%
5% 7% 16%
niet van toepassing 13%
weet niet/geen mening 15%
70%
zeer ontevreden 60%
20%
ontevreden
50%
48% 40%
neutraal 30%
37%
tevreden
20%
10%
21% 10%
zeer tevreden
Ouders met een kind op een school met een algemeen ontwikkelingsgerichte onderwijsmethode, zijn vaker ontevreden over de directie. Minder dan de helft (43%) is tevreden over het functioneren van de directie en slechts 47% is tevreden over de toegankelijkheid van de directie.
0%
Totaal
Algemeen ontwikkelingsgericht
“Het aanbod van het onderwijs is toch wel afhankelijk van de investeringsmogelijkheden. Ter illustratie; De school waar ik nu werk brengt 15 euro per jaar per kind in rekening bij de ouders als schoolgeld. De school in Scheveningen waar ik werkte, bracht maar liefst 175 euro per jaar per kind in rekening.” (Willy Plum, De Firtel, Stramproy) “Overleg met bestuur en directeur is wel mogelijk en gebeurt, maar na overleg gaan ze toch hun eigen gang en komen gedane beloftes niet na, Je wordt er als ouder behandeld als een onmondig kind, zij hebben altijd gelijk (denken ze!).” “De school is kleinschalig van opzet en er is nauwelijks verloop van leerkrachten. Iedereen kent zo alle leerlingen en ouders. De directie is vrijwel grotendeels aanwezig en staan zelf ook wekelijks voor de diverse groepen. Meer tevreden kan ik niet worden!” “School is op dit moment erg bezig met het vernieuwen, luisteren naar ouders en problemen oplossen. De school is in zeer korte tijd erg groot geworden dat is niet helemaal goed verlopen. Grote klassen en leraren te kort.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 22
communicatie De nieuwsbrief is het belangrijkste medium waarmee ouders op de hoogte blijven over wat er zich op school afspeelt. Vrijwel alle ouders geven aan deze altijd of regelmatig te lezen. Ook de schoolgids en de schoolkrant worden goed gelezen. Veel scholen beschikken over een website. Als medium om ouders te informeren over ontwikkelingen is een website echter vaak minder geschikt. De reden hiervoor is dat het regelmatig bezoeken van de website een actieve houding van de ouder vereist en in de praktijk blijkt vaak dat dit achterwege blijft. Hetzelfde geldt voor het mededelingenbord, een groot deel van de ouders neemt niet de moeite hier regelmatig op te kijken. Hoe vaak leest u de volgende uitingen van de school? 100%
4%
8% 90%
10%
80%
13% 26%
70%
niet van toepassing
9%
10%
11%
weet niet
11%
nooit
60%
16% 50%
89%
29%
40%
70% 30%
zelden
20%
soms
63% regelmatig
20%
29% 10%
27% altijd
0%
De schoolgids
De schoolkrant
De nieuwsbrief
De website
Het mededelingenbord in de school
“De communicatie met school is erg slecht: ze zeggen dat ik me geen zorgen hoef te maken alles gaat goed. Dan krijg je een rapport en zie je iets heeeeeeeel anders! Als er dingen veranderen, andere werkmethoden of zo, hoor ik dat van mijn dochter, niet van school!”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 23
“Ik vind het jammer dat er geen duidelijkheid is naar ouders toe over bijvoorbeeld de financiën op school. Waarom is er geen geld meer voor remedial teaching? Waarom is het management zo goed vertegenwoordigd en is er geen geld voor speciale lesmethoden. Waarom draait toch alles om geld en niet om het welzijn van onze kinderen? Waarom zijn de budgetten altijd te laag wanneer een kind onderzocht moet worden en vervolgens moet wachten tot het volgend schooljaar? Waarom is de citoscore zo belangrijk voor de directie en voor de meeste ouders geen speerpunt?”
“Iedereen vindt iets van de school, nadeel is soms dat het aan ‘de poort’ blijft. Naast het vroegtijdig informeren van ouders is het belangrijk dat je de school bekend maakt. Het is noodzakelijk dat de omgeving weet wie je als schoolleider bent en dat je er bent. Als je er bent kun je kiezen of je een rol wilt spelen of niet. Als je er niet bent kiest een ander voor jou!” (Frank van Maldegem, J.J. Anspachschool, Dongen )
Hoe tevreden bent u over de volgende aspecten van communicatie met de school? 100% 90%
7%
10%
80%
13%
17%
11%
niet van toepassing weet niet/geen mening
22%
70%
zeer ontevreden 60% 50%
56%
40%
ontevreden 54% 50%
30% 20% 10%
neutraal tevreden
19%
16%
12%
0%
Kwaliteit van de ouderavonden
Frequentie van ouderavonden, inloopochtenden en andere contactmomenten
zeer tevreden
Kwaliteit van de informatie over beleid op de school
Veel ouders zijn niet tevreden over de manier waarop zij geïnformeerd worden over het beleid van de school. Hier ligt een kans voor directies om zichzelf te laten zien en te presenteren. Veel directies laten deze kans liggen. Slechts 62% van de ouders is (zeer) tevreden over de kwaliteit van de informatie over het beleid. Ouders maken een duidelijk onderscheid tussen communicatie vanuit de school over beleid, plannen en doelstelling enerzijds en individuele communicatie over hun kind anderzijds. Met name wanneer het niet goed gaat met het kind op school, hebben ouders behoefte aan vaker en intensiever contact. Hierbij geldt dat zij vroegtijdig op de hoogte gesteld willen worden van eventuele problemen. In zulke gevallen volstaan de reguliere contactmomenten tussen ouders en leerkrachten niet.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 24
“Verder heb ik geen idee wat er zich zoal afspeelt op school. Mijn zoon praat weinig over school en komt alleen met problemen naar mij toe. Ik zou graag meer contact willen om een beetje op de hoogte te blijven. Mijn zoon is niet goed in lezen/taal en ik verwacht hierdoor een achterstand. Ik zou graag zien dat hier meer tijd en aandacht aan wordt besteed. Wanneer is er sprake van dislectie en wanneer krijgen ze daar meer begeleiding voor? Ook zit mijn zoon in een klas waar veel onderlinge ruzies zijn met de kinderen. Naar mijn idee is het geen leuke klas. Ook dat zit mij wel eens dwars. Ik overweeg nog regelmatig of ik er goed aan zou doen om hem naar een andere school te doen. Ik ben er nog niet uit.”
Leest u de schoolgids van de school? 100%
niet van toepassing 90%
9%
9% 13%
80%
13%
11%
weet niet
70%
18%
nooit
60%
zelden
50% 40%
74%
70% 30%
soms
Vaders zijn lastiger te bereiken voor de school met de bestaande communicatiemiddelen. Zo lezen ze bijvoorbeeld minder vaak de schoolgids dan de moeders.
57%
regelmatig
20% 10%
altijd
0%
Totaal
Man
Vrouw
“Een school moet bereikbaar zijn voor ouders. De leerkracht is meestal eerste aanspreekpunt. Als ouders ergens mee zitten moeten ze naar binnen komen en dat aangeven. Daarnaast kunnen ouders participeren in verschillende geledingen en meedenken over veranderingen en vernieuwingen. Natuurlijk is niet elke ouder in de gelegenheid actief mee te denken of mee te helpen aan verbeteringen van de school. Zij mogen wel altijd hun stem laten horen via de (G)MR. Als ik ouders vraag om eens mee te helpen, dan zijn ze allemaal bereid zich in te zetten. Het gaat meestal om het begeleiden van ’n groepje kinderen tijdens buitenschoolse activiteiten of voorbereidingen van feestdagen, enz.” (Willy Plum, De Firtel, Stramproy) “De communicatie tussen de leerkracht en ouders kan sterk verbeterd worden, ik moet vaak zelf aan de bel trekken bij leerproblemen en met oplossingen komen. Ik verwacht meer initiatief en hulp van de leerkracht, meer informatie over de voortgang van mijn kind, dat is nu erg summier!”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 25
“Ik vind dat de school de ouders heel weinig informeert over veranderingen i.v.m. nieuw schooljaar, over klassenindelingen. Er wordt niet overlegd met ouders als hierin iets echt gaat veranderen, zoals onverwachts een aantal kinderen uit een klas in een combi klas te plaatsen, zodat ze bij hun vriendinnetjes weggehaald worden. Dan is de communicatie directie ouders heel slecht !!” Hoe tevreden bent u over de kwaliteit van de informatie over beleid op school? 100% 90%
4%
14% 24%
80% 70%
7%
11%
22%
niet van toepassing weet niet/geen mening
21%
zeer ontevreden 60%
26%
ontevreden
50% 40%
50%
55%
30%
37%
tevreden
20% 10%
12% 0% Totaal
neutraal
zeer tevreden
6%
5%
Algemeen ontwikkelingsgericht
Dalton
Ouders met een kind op een school met als methode Algemeen Ontwikkelingsgericht onderwijs, zijn veel minder tevreden over de kwaliteit van de informatie over het beleid op school. Dit kan één van de oorzaken zijn voor de eerder geconstateerde ontevredenheid over het functioneren van de directie op deze scholen.
Hoe tevreden bent u over de frequentie van ouderavonden, inloopochtenden en andere contactmomenten? 100% 90% 80%
10% 17%
7%
4%
niet van toepassing
13% 20%
weet niet/geen mening 21%
70%
zeer ontevreden 60%
ontevreden
50% 40%
54%
53% 45%
neutraal
30%
tevreden
20% 10%
16%
19%
15%
zeer tevreden
0%
Totaal
Drenthe
Flevoland
“De school in het geheel doet erg zijn best om inzichtelijk te zijn, o.a. door de website en de brieven. Ook de weblogs van sommige leerkrachten zijn prettig. Ouders zien dan meer van wat er in de klas gebeurt. Wanneer een kind ergens een probleem heeft valt of staat het toch met hoe de leerkracht dit oppakt en ook hoe deze hier inzicht in geeft naar de ouders toe. Wanneer dit niet goed genoeg gebeurt, verlies je als ouders snel wat vertrouwen.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 26
leerkracht Van alle factoren die de tevredenheid van ouders bepalen, is de leerkracht wel de belangrijkste. Over het algemeen zijn de ouders tevreden. Ongeveer 4 op de 5 ouders vinden dat de leraar goed les geeft, over voldoende kennis beschikt en een goede band heeft met het kind. Toch zijn er ook hier verbeterpunten. Het inspelen op het individuele niveau van het kind blijkt niet altijd mogelijk en ook het geven van terugkoppeling over het functioneren van het kind blijft nog wel eens achterwege.
Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen over de leerkracht van uw kind? 100% 90%
4% 10%
8% 13%
80%
5% 10%
9%
12% 15%
14%
4% 12%
niet van toepassing
10%
70% 60%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
52%
50%
45%
48% 45%
42%
49%
48%
40%
mee oneens
niet mee eens, niet mee oneens
30%
mee eens 20%
31% 10%
29%
28%
31%
27%
29%
32% helemaal mee eens
0%
Geeft goed les
Heeft Speelt goed Heeft een Informeert Komt Beschikt over voldoende in op goede band mij goed zijn/haar voldoende aandacht individuele met mijn over afspraken na kennis voor de niveau van kind functioneren sociaalmijn kind van mijn kind emotionele ontwikkeling van mijn kind
“De leerkrachten slagen erin om de klas bij elk nieuw thema om te toveren in een nieuwe, prikkelende, stimulerende speel/leeromgeving. Ons kind zat eerst op een andere school en we zijn nog elke dag blij met deze overstap. Ze is opgebloeid op de nieuwe school, wordt hier zo veel meer uitgedaagd en geprikkeld dan op haar oude school... Hulde voor deze school!”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 27
“Mijn zoontje heeft toevallig dit jaar een superjuf, die heel haar ziel en zaligheid in het lesgeven stopt en daar plukt hij behoorlijk de vruchten van.“
Het tijdig signaleren van problemen en het inspelen daarop is iets dat niet alle leraren in de vingers lijken te hebben. Circa 10% van de ouders is ontevreden over het functioneren van de leerkracht op dit vlak. Ze vinden dat de leerkracht problemen niet tijdig signaleert, geen aandacht heeft voor de problemen van hun kind en dat ze bovendien niet goed kunnen praten met de leerkracht over bestaande problemen. Waarschijnlijk speelt ervaring van de leraar hierbij een belangrijke rol. Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen over de manier waarop de leerkracht met problemen omgaat? 100%
niet van toepassing
90% 80%
7%
70%
12%
4% 9%
6% 6%
8%
11%
14%
12%
17%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
60% 50% 40%
46% 42%
41%
48%
mee oneens
46% niet mee eens, niet mee oneens
30%
mee eens 20% 10%
22%
19%
21%
Heeft voldoende aandacht voor de problemen van mijn kind
Signaleert problemen op tijd
Speelt goed in op problemen in de klas
26%
28%
Ik kan goed praten met de leerkracht over problemen van mijn kind
Mijn kind kan met problemen en vragen altijd terecht bij de leerkracht
helemaal mee eens
0%
“Het inzetten van studenten in bijvoorbeeld groepen 7 is een zeer slecht besluit. Juist hier moeten hoogwaardige, ervaren leerkrachten aan het roer staan.”
“We zijn als gezin blij met deze school. In een tijdperk als dit en in deze wijk wordt er veel gevraagd van leerkrachten. Investeren in het personeel is van belang, zodat leerkrachten met plezier naar hun werk blijven komen. Ik vind het voelbaar dat er veel mensen werken met een passie voor kinderen, heel mooi is dat. En de onderwijsverbeteringen zijn merkbaar, zodat er meer doorgaande lijn in de school is. Ik hoop dat het team een positieve terugkoppeling krijgt van de ouders.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 28
De leerkracht heeft een goede band met mijn kind 100% 90%
niet van toepassing 5% 12%
10%
6% 15%
80% 70%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
60%
48%
49% 47%
50% 40%
mee oneens niet mee eens, niet mee oneens
30%
Bij de vragen over de leerkracht zien we weer verschillen tussen kinderen in de onder- en de bovenbouw terugkomen. De kinderen in de onderbouw hebben een veel betere band met hun juf of meester.
mee eens
20%
31%
35%
10%
27%
helemaal mee eens
0%
Totaal
100% 90%
Onderbouw
De leerkracht informeert mij goed over het functioneren van mijn kind 9%
7% 15%
80%
Bovenbouw
5%
niet van toepassing
13%
15%
weet niet/geen mening 18%
70%
helemaal mee oneens 60% 50%
46%
48%
mee oneens 43%
40%
niet mee eens, niet mee oneens
30%
mee eens
20% 10%
Er zijn ook opvallende verschillen tussen de provincies als het gaat om tevredenheid over leraren. In Flevoland zijn ouders minder tevreden over de informatie die ze krijgen over het functioneren van hun kind, in Groningen juist meer.
27%
29% 20%
helemaal mee eens
0%
Totaal
Groningen
Flevoland
Mijn kind kan met problemen en vragen altijd terecht bij de leerkracht 100% 90% 80%
6% 12%
8%
niet van toepassing 12%
weet niet/geen mening
12%
70%
helemaal mee oneens 60% 50%
48%
52% 46%
40%
Limburgse leraren staan het meest open voor problemen en vragen van kinderen, Utrechtse leraren het minst.
mee oneens niet mee eens, niet mee oneens
30%
mee eens 20%
28%
26%
28%
Totaal
Utrecht
Limburg
10%
helemaal mee eens
0%
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 29
regels Het hanteren van goede regels begint met opstellen en communiceren. 83% van de ouders vindt dat er duidelijke regels zijn op school en 86% van de kinderen weet welke regels de school hanteert. Het communiceren ervan en het consequent toepassen gaat veel scholen minder goed af. 31% van de ouders vindt niet dat regels consequent worden toegepast en 28% vindt dat er niet duidelijk over gecommuniceerd wordt.
Kunt u aangeven hoe tevreden u bent over de volgende aspecten van regels op school? 100% 90%
5% 9%
niet van toepassing
8%
80%
8%
8% 15%
10%
15%
70%
helemaal mee oneens
21%
60% 50%
60%
63%
mee oneens
54%
50%
40%
niet mee eens, niet mee oneens
37%
30%
mee eens
20% 10%
weet niet/geen mening
23%
23%
19%
12%
18%
helemaal mee eens
0%
De school stelt Mijn kind weet duidelijke regels welke regels de voor gedrag van school hanteert leerlingen
De school is consequent in het toepassen van omgangsregels
De school is De school duidelijk over communiceert wat er gebeurt duidelijk over de als de regels op regels die op de school afwijken school gelden van die van thuis
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 30
ouder participatie Het betrekken van ouders bij het onderwijs, het beleid en activiteiten is een heikel punt. Veel schoolleidingen hebben er moeite mee voldoende ouders te vinden die willen helpen. Ouders die regelmatig helpen verwijten andere ouders een passieve houding. We constateren dat schoolleidingen te weinig actief naar de mening van ouders vragen. Dit resulteert in het gevoel dat de mening van ouders niet altijd gewaardeerd wordt. 85% van de scholen betrekt ouders actief bij activiteiten. Vrijwel geen van de ouders vindt overigens dat de school teveel vraagt van de ouders.
Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen over de betrokkenheid van ouders bij de school? 100% 90% 80%
5% 9%
5% 14%
8%
11%
15%
10% 21%
70%
niet van toepassing
10%
60%
49%
20%
helemaal mee oneens
18%
58%
mee oneens
50% 40%
51%
47%
43%
43%
30%
27% 19%
16%
27%
9%
niet mee eens, niet mee oneens mee eens
20% 10%
weet niet/geen mening
11%
16%
helemaal mee eens
0%
De school De school De school geeft mij het vraagt actief betrekt de gevoel dat ze naar de ouders actief de mening mening van bij van ouders ouders over activiteiten waardeert allerlei zaken
De school vraagt te veel van ouders
Als ik kritiek heb op de manier van lesgeven, dan kan ik daarover goed praten met leerkrachten
De leerkracht betrekt ouders actief bij de begeleiding van hun kind
“Ik ben zelf een actieve ouder, ik ben lid van de MR en als mijn werk het toelaat help ik ook mee met andere zaken. Het stoort mij dat het merendeel van de ouders erg goed zijn in commentaar geven, maar er daadwerkelijk niets aan doen.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 31
Ongeveer de helft van de ouders zou het wenselijk vinden als de school een beroep op hen zou doen voor het begeleiden van schoolreisjes. Ook meedenken over het beleid is iets waar veel ouders toe bereid zijn. Verder scoort ook het evalueren van leerkrachten hoog. Wel plaatsen we hierbij de kanttekening dat het vooral ouders zijn met een negatief oordeel over de leraar van hun kind die aangeven bereid te zijn leraren te evalueren.
Zou u het wenselijk vinden als de school (vaker) een beroep op u zou doen bij.. 100% 90%
14%
12%
15%
12%
13%
13%
12%
80%
N.v.t
70% 60%
30%
31%
44%
39% 58%
50%
60%
54%
Weet niet/geen mening Nee
40% 30%
52% 20%
49% 25%
10%
Ja
44%
36%
22%
28%
0%
Organiseren schoolreisjes en excursies
Begeleiden Meedenken Schoonhouden Evalueren schoolreisjes over school en/of functioneren en excursies onderwijsbeleid buitenruimten leerkrachten
Beoordelen sollicitanten
Opknappen van de school
“Op onze school vormen ouders een klussenploeg. Ongeveer 1x per twee maanden voeren zij allerlei klussen uit aan het gebouw en in de lokalen. Het gaat hierbij om reparaties, maar ook om het maken van ophangconstructies en dergelijke. Daarnaast hebben wij Piet, een enthousiaste klusser die, nu hij gepensioneerd is, zijn handen graag laat wapperen. Tegen vrijwilligersvergoeding is hij de school erg behulpzaam. Ook verlenen enkele oud-ouders hun diensten aan de werkgroep techniek. Hierbij ordenen en verzamelen zij techniekmateriaal.” (Frank van Maldegem, J.J. Anspachschool, Dongen )
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 32
Ondanks het feit dat Medezeggenschapsraad een wettelijke verplichting is, zijn er ouders (20%) die niet weten dat er op de school een Medezeggenschapsraad is. Dit lijkt een communicatieprobleem, blijkbaar weet een deel van de Medezeggenschapsraden een deel van de ouders niet te bereiken. Vrijwel alle scholen hebben ook een Ouderraad. Is er op de school een Medezeggenschapsraad of Ouderraad? 100%
90%
Geen van beiden
80%
70%
Ja, beiden
70% 60%
50%
40%
Ja, Medezeggenschapsraad
30%
20%
10%
10% Ja, Ouderraad
18%
0%
Totaal NL
“Ook de inzet van ouders is slecht en dat komt niet door de school, maar blijkbaar zijn ouders tegenwoordig niet meer zo begaan met het reilen en zeilen van en door de school. Zelf ben ik al vele jaren klassenouder die zelf ook nog werkt en drie kinderen heeft. Er zijn genoeg ouders die tijd hebben om de school met van alles te helpen, maar daar blijkbaar geen zin in hebben en dat stoort mij vaak.”
“Groep 8 speelt, zoals op veel scholen, op de afscheidsavond een musical. Deze musical wordt door een zeer actieve en enthousiaste groep ouders vorm gegeven en ingeoefend. De persoonlijke kwaliteiten van de verschillende ouders worden op en top benut. Zelfs wordt een groot deel van het jaar op vrijwillige basis dramalessen door een van de musicalouders gegeven. De leerlingen worden betrokken in het vormgevingsproces, waardoor het echt de musical van de kinderen is. De kwaliteit van de musical, die in de laatste week meermalen gespeeld wordt is van een zeer hoog niveau. Zonder de inzet en creativiteit van de ouders zou dit niveau nooit gehaald worden.” (Frank van Maldegem, J.J. Anspachschool, Dongen )
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 33
100%
De Medezeggenschapsraad houdt mij goed op de hoogte van zijn activiteiten niet van toepassing
90%
5% 10%
19%
80%
weet niet/geen mening
22% 70%
26% 60% 50%
26% mee oneens
28% 23%
40% 30% 20%
helemaal mee oneens
niet mee eens, niet mee oneens
36% 29%
24%
In Drenthe is men iets positiever over het op de hoogte gehouden worden van de activiteiten van de Medezeggenschapsraad. In Flevoland zegt minder dan eenderde van de ouders goed op de hoogte gehouden te worden.
mee eens
10% 0%
6%
9%
Totaal
Drenthe
5%
helemaal mee eens
Flevoland
Zou u het wenselijk vinden als de school een beroep op u zou doen bij het organiseren van schoolreisjes en excursies? 100%
7%
7%
14%
17%
44%
35%
80% 70% 60%
Allochtone ouders zijn het meest enthousiast over het organiseren van schoolreisjes en excursies. 41% zou het weet niet/geen mening wenselijk vinden als er vaker een beroep op hen gedaan zou worden hiervoor. nvt
90%
50%
nee
40% 30% 20%
36%
41% ja
10% 0%
Totaal
Niet westers allochtoon
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 34
Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen over de Ouderraad? 100%
niet van toepassing 90%
80%
5%
18% 5%
weet niet/geen mening
14%
70%
helemaal mee oneens 60%
25%
25% 30%
50%
mee oneens
40%
30%
35%
niet mee eens, niet mee oneens
36%
20%
25%
mee eens helemaal mee eens
10%
11%
11%
10%
De Ouderraad houdt mij goed op de hoogte van zijn activiteiten
De Ouderraad functioneert goed
Ik voel me vertegenwoordigd door de Ouderraad
0%
Er is forse kritiek op het functioneren van de Ouder- en Medezeggenschapsraden. Ouders voelen zich niet vertegenwoordigd, worden onvoldoende op de hoogte gehouden door de raden en vinden dat ze niet goed functioneren. Ook zien we dat veel ouders geen beeld hebben van het werk van de Ouder- en Medezeggenschapsraden, wat duidt op het eerder genoemde communicatie-issue. Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen over de Medezeggenschapsraad? 100%
90%
niet van toepassing
5%
80%
6%
22% 70%
6%
14%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
60%
50%
28%
mee oneens
30% 31%
40%
niet mee eens, niet mee oneens
30%
20%
29%
mee eens
29%
24% helemaal mee eens
10%
0%
6%
7%
7%
De Medezeggenschapsraad houdt mij goed op de hoogte van zijn activiteiten
De Medezeggenschapsraad functioneert goed
Ik voel me vertegenwoordigd door de Medezeggenschapsraad
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 35
leerlingen met speciale behoeften Elke leerling is speciaal, maar sommige zijn specialer dan anderen. Een groot deel van de ouders vindt dat scholen open moeten staan voor speciale leerlingen. Hierbij wordt wel een onderscheid gemaakt tussen leerlingen met lichamelijke handicaps, gedragsproblemen en verstandelijke handicaps. De eerste groep is welkom volgens 79% van de ouders, de laatste groep kan op minder enthousiasme rekenen. Minder dan de helft van de ouders (47%) vindt dat de school open moet staan voor leerlingen met een verstandelijke handicap. Mening beleid leerlingen met speciale behoeften 100%
4%
90%
13%
13%
24%
helemaal mee oneens
46% 57%
mee oneens
25%
44%
30%
niet mee eens, niet mee oneens
36%
20% 10%
11%
25%
50%
23% 16%
niet van toepassing
weet niet/geen mening
19%
60%
40%
7%
19%
80% 70%
4%
mee eens
33%
22% 11%
School moet open School moet open staan voor staan voor leerlingen met leerlingen met gedragsproblemen verstandelijke handicaps
helemaal mee eens
7%
0%
School moet open staan voor leerlingen met lichamelijke handicaps
Ik wil betrokken worden bij het onderwijsbeleid voor leerlingen met speciale behoeften
Er moet een maximum aantal per klas zijn voor leerlingen met speciale behoeften
“Ik merk dat op mijn school er veel aandacht is voor kinderen met problemen, zowel qua leren als op gebied van gedrag. Deze kinderen - al dan niet met 'rugzakjes' - krijgen veel extra aandacht. Ik ben ervan overtuigd dat dit ten koste gaat van de kinderen die normaal meedraaien in de klas. Als deze ook wat extra aandacht zouden krijgen bij onderdelen waarin zij wat minder scoren, zouden deze kinderen betere resultaten bereiken. Nu is het zo dat de school bij het halen van een C-score voor een Cito-toets reageert met 'het is toch voldoende', terwijl met wat extra ondersteuning deze kinderen wellicht een B-score zouden kunnen halen.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 36
“Rugzakjes zijn goed gekaderd. Ik zou mij sterk willen maken voor de leerlingen die meer aan kunnen. Voor deze groep is geen geld vrijgemaakt, dus de school moet dat met eigen middelen doen. Ouders zouden met hun kennis veel ondersteuning kunnen bieden. Het aanbieden van Spaans en filosofie zijn voorbeelden.” (Willy Plum, De Firtel, Stramproy) Mening beleid leerlingen met speciale behoeften 100% 90% 80%
7%
7%
9%
34%
34%
27%
30%
helemaal mee oneens mee oneens
50%
25%
40%
29%
25%
10%
11%
13%
0%
5%
6%
30%
niet van toepassing
weet niet/geen mening
70% 60%
8%
niet mee eens, niet mee oneens
43% mee eens
20%
21%
Er gaat teveel aandacht Andere leerlingen naar leerlingen met lijden onder aandacht speciale behoeften die besteed wordt aan kinderen met speciale behoeften
helemaal mee eens
10%
8%
Het is verrijkend voor Ben bang dat de mijn kind om in de klas leerprestaties van mijn te zitten met kinderen kind achteruit gaan als met speciale behoeften er meer kinderen met speciale behoeften in zijn/haar klas komen
De boodschap die ouders ons meegeven over leerlingen met speciale behoeften, is dat deze welkom zijn, maar onder voorwaarden. Een belangrijke voorwaarde is dat de leraren voldoende capaciteiten hebben om om te gaan met de speciale behoeften en daarbij ondersteund worden vanuit de school.
“Er is volgens mij nog weinig kennis en kunde op het gebied van omgaan met meer- en hoogbegaafde kinderen op school. Aan de bereidwilligheid van de leerkrachten ligt het niet, maar er bestaan nog veel misverstanden (zoals het idee dat elk slim kind graag moeilijke werkjes doet, uit zichzelf om moeilijker werk zal vragen, het gewone werk altijd uitstekend maakt etc. - ik hoop dat duidelijk is dat dit echt misverstanden zijn!). Alhoewel ik best tevreden ben over school, vooral door de goede sfeer, openheid en bereidheid tot nadenken en evt. aanpak veranderen, denk ik niet dat op cognitief gebied het beste uit mijn kind gehaald wordt. Overigens vind ik dat geen ramp, wat extra stimulans kunnen we thuis ook geven en zolang mijn kind met plezier naar school gaat is het goed. Ik verwacht dat op een VWO en later evt. universiteit vanzelf meer gevraagd wordt en mijn kind meer zal leren.” “Over de school van mijn jongste dochter, ben ik heel erg tevreden. Alleen zie ik dat de leerkracht het zwaar heeft met de ‘rugzak’ kinderen, en daardoor zie ik wel weer dat ook mijn jongste dochter aandacht mist. Hier kan de leerkracht niks aan doen, ze is heel goed, maar ik vind dat er teveel gevraagd wordt tegenwoordig van leerkrachten in het onderwijs. Het lijkt wel of ook de opvoeding daar moet plaats vinden.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 37
“Wij zijn tevreden over deze school maar missen ondersteuning voor 'probleem leerlingen' en leerlingen met leerstoornissen. Dit komt de leerprestaties van deze leerlingen maar ook die van andere leerlingen in dezelfde klas niet ten goede. We zouden een oplossing zien in het aannemen van gespecialiseerd personeel voor deze groep kinderen (bv rt-ers).”
“De omvang van de klassen is de belangrijkste factor die bepaalt of er ruimte is voor kinderen met gedragsproblemen of handicaps. Het beleid van de overheid zorgt er voor dat de klassen veel te groot zijn waardoor er volgens mij geen ruimte is voor kinderen met bijzondere behoeften. Pas als de klasomvang weer afneemt richting 20-21 kinderen kan van de leerkracht worden verwacht dat het de aandacht spreidt over langzame leerlingen, snelle leerlingen en leerlingen met problemen, etc. In de huidige situatie mogen wij als ouders allang blij zijn met extra getalenteerde en energieke leerkrachten die tijd vinden om onze kinderen voldoende extra aandacht te geven waar nodig. Dit is volledig individueel bepaald en zorgt er helaas ook voor dat veel jonge leerkrachten met een burn-out uitvallen.”
“Er kunnen wel meer speciale kinderen op school komen maar dan moeten er wel meer speciale leerkrachten komen naast de gewone leerkrachten, die hier speciaal voor opgeleid zijn. Ook zou het beter zijn als er bij grote klassen meer onderwijs assistenten zijn die mee kunnen helpen.”
100%
Ik vind dat de school open moet staan voor leerlingen met gedragsproblemen 7%
90%
13% 80% 70%
16%
6%
5%
17%
15%
19%
22%
6% 18%
19%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
60%
mee oneens
50% 40%
niet van toepassing
48%
51%
niet mee eens, niet mee oneens
44% 44%
30%
42%
mee eens 20% 10%
16%
24% 10%
12%
18%
helemaal mee eens
0%
Totaal
61-100 >500 leerlingen leerlingen
Flevoland
Friesland
In de provincie Friesland staat men het meest open voor kinderen met gedragsproblemen, in Flevoland het minst.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 38
100%
90%
Ik vind dat de school open moet staan voor leerlingen met verstandelijke handicaps niet van toepassing 5%
4%
5% 12%
80%
19%
30% 22%
70%
60%
24%
helemaal mee oneens 24%
mee oneens
22%
50%
40%
30%
weet niet/geen mening
20%
niet mee eens, niet mee oneens
41% 35%
37%
33%
20%
10%
17%
11%
6%
0%
Totaal
Dalton
61-100 leerlingen
mee eens helemaal mee eens
8% >500 leerlingen
Ouders met kinderen op een kleinere school, staan meer open voor kinderen met gedragsproblemen en kinderen met verstandelijke handicaps. 45% zegt betrokken te willen worden bij het onderwijsbeleid voor kinderen met speciale behoeften. Op grotere scholen is dit maar 25%.
Ik wil betrokken worden bij het onderwijsbeleid voor leerlingen met speciale behoeften 100%
niet van toepassing 90%
7% 80% 70%
6%
7%
12% 25%
60%
29%
mee oneens 25% 27%
30% 20%
helemaal mee oneens
27%
50% 40%
weet niet/geen mening
32%
mee eens
23%
10%
7%
19% 13%
0%
Totaal
niet mee eens, niet mee oneens
61-100 leerlingen
6%
helemaal mee eens
>500 leerlingen
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 39
Ik vind dat er teveel aandacht uitgaat naar leerlingen met speciale behoeften 100%
niet van toepassing
90% 80%
7%
7%
34%
35%
70% 60%
5% weet niet/geen mening 33%
helemaal mee oneens
In Flevoland vindt men vaker dat er teveel aandacht uitgaat naar leerlingen met speciale behoeften (22%), in Friesland juist minder vaak (11%).
mee oneens
50% 40%
28% 30%
28%
33% mee eens
20% 10% 0%
niet mee eens, niet mee oneens
11%
15%
5%
7% 4%
7%
Totaal
Friesland
Flevoland
helemaal mee eens
Ik ben bang dat de leerprestaties van mijn kind achteruit gaan als er meer kinderen met speciale behoeften in zijn/haar klas komen 100%
niet van toepassing 90%
weet niet/geen mening
14%
80% 70%
6%
8%
28%
30%
helemaal mee oneens 25%
60%
mee oneens
50%
25% 40%
25% niet mee eens, niet mee oneens
26% 30% 20%
21%
23%
mee eens
10%
helemaal mee eens
16%
10%
8%
6%
Totaal
61-100 leerlingen
0%
>500 leerlingen
Een derde van de ouders met kinderen op een grote school is bang dat de leerprestaties van hun eigen kind achteruit gaan, naarmate er meer kinderen met speciale behoeften in de klas komen. Op kleinere scholen is deze angst een stuk kleiner. Wellicht dat door het transparante karakter van een kleine school er voor de ouders meer overzicht is over wat er gebeurt. Kleinere klassen kunnen ook helpen.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 40
gezondheids beleid Van alle ouders vindt 41% niet dat de school voldoende aandacht besteedt aan gezondheidsbeleid en een even grote groep vindt dat hun kind niet op school leert wat een gezonde levenswijze is. Het feit dat een groot deel van de scholen het geven van gezonde traktaties niet stimuleert, draagt bij aan het gevoel dat er onvoldoende aandacht wordt gegeven aan gezondheid.
Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen? 100%
4% 90%
9%
11%
15%
80%
70%
niet van toepassing
weet niet/geen mening
21%
20%
19% helemaal mee oneens
60%
50%
mee oneens
40%
47%
42%
47%
30%
niet mee eens, niet mee oneens
20%
mee eens
10%
12%
12%
School besteedt voldoende aandacht aan gezondheidsbeleid
Mijn kind leert (ook) op school wat een gezonde levenswijze is
16%
helemaal mee eens
0%
School stimuleert het geven van gezonde traktaties bij verjaardagen
“De school stimuleert wel gezonde verjaardagstraktaties door dat in de informatiegids te vermelden, maar het blijkt dat maar weinig ouders zich daar aan houden. Misschien hebben zij het niet gelezen?”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 41
De school besteedt voldoende aandacht aan gezondheidsbeleid 100%
9%
5%
80%
15% 70%
Kleine scholen besteden meer aandacht aan gezondheidsweet niet/geen mening beleid dan grote scholen. Van scholen met minder dan 60 helemaal mee oneens leerlingen, zegt 68% van de ouders dat er voldoende mee oneens aandacht aan wordt besteed, niet mee eens, niet mee oneens van de grote scholen (meer dan 500 leerlingen) maar mee eens 50%. niet van toepassing
90%
14%
21% 23%
60%
50%
50%
40%
47% 30%
42%
20%
10%
12%
18% 8%
0%
Totaal
<60 leerlingen
helemaal mee eens
>500 leerlingen
Mijn kind leert op school wat een gezonde levenswijze is 100%
niet van toepassing
90%
11% 80%
70%
20%
4% 4%
15%
weet niet/geen mening
14% 24%
60%
helemaal mee oneens mee oneens
50%
Ouders met kinderen op grote scholen vinden dat hun kinderen minder goed leren wat een gezonde levenswijze is dan ouders met kinderen op kleine scholen.
50%
40%
47%
niet mee eens, niet mee oneens
30%
41%
mee eens
20%
10%
12%
15%
Totaal
<60 leerlingen
8%
helemaal mee eens
0%
>500 leerlingen
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 42
Hoe belangrijk vindt u het dat uw kind gym/bewegingsonderwijs krijgt van een gespecialiseerde sportdocent? 100%
8% 90%
helemaal niet belangrijk
17%
80%
70%
niet belangrijk
60%
neutraal
48%
50%
40%
belangrijk
30%
20%
zeer belangrijk
26%
10%
0%
Totaal NL
De meeste ouders vinden het belangrijk dat hun kind bewegingsonderwijs krijgt van een gespecialiseerde sportdocent. De kwaliteit van de huidige gymlessen laat te wensen over. Slechts 59% van de ouders is tevreden over de les zelf, slechts 62% is tevreden over de kwaliteit van de sportfaciliteiten. Hoe tevreden bent u over….? 100%
niet van toepassing
90%
12%
4%
6%
80% 70%
18%
weet niet/geen mening
20% 20%
zeer ontevreden
60% 50%
ontevreden 40%
50%
53%
48%
30% 20%
neutraal tevreden
10%
12%
10%
11%
Kwaliteit van sportfaciliteiten op de school
Veiligheid tijdens sporten op de school
Kwaliteit van de gymlessen op de school
0%
zeer tevreden
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 43
Ouders met een kind op school met de Algemeen ontwikkelingsgerichte methode, zijn veel minder tevreden over de aanwezige sportfaciliteiten. Ook de Dalton scholen beschikken volgens ouders over mindere kwaliteit sportfaciliteiten. Respectievelijk 43% en 55% is tevreden, tegenover 63% van alle Nederlandse ouders.
Hoe tevreden bent u over de kwaliteit van de sportfaciliteiten op de school van uw kind? 100% 90%
12%
12%
16%
80% 70%
niet van toepassing weet niet/geen mening
18%
24%
25%
zeer ontevreden
60%
40%
ontevreden
15%
50%
neutraal
50%
30%
36%
51%
tevreden
20%
zeer tevreden
10%
13% 0%
Totaal
7%
4%
Algemeen ontwikkelingsgericht
Dalton
“Ik vind het erg slecht dat de kleuters momenteel niet meer gymmen, omdat er een extra klas in de gymzaal zit. Bewegen wordt zo gepromoot en onze dochter zagen we echt vooruit gaan in haar motoriek. Ik vind dit eigenlijk niet acceptabel.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 44
veiligheid Recente tragische gebeurtenissen hebben ervoor gezorgd dat er meer aandacht is gekomen voor de veiligheid van scholen en schoolpleinen. Het blijkt dat ouders zich zorgen maken. Met name de beveiliging tegen indringers lijkt een issue. Desondanks voelt het overgrote deel van de kinderen zich veilig op school.
Kunt u aangeven in hoeverre u het eens bent met de volgende stellingen over veiligheid in en rond de school? 100% 90%
4% 7%
niet van toepassing
6% 14%
6%
11%
11%
4% 10%
20%
16%
80%
20% 70% 60%
31%
54%
12%
24% 23%
40%
mee oneens
46% 33%
30%
31% 10%
niet mee eens, niet mee oneens mee eens
23%
35% 23% 11%
0%
helemaal mee oneens
52%
50%
20%
weet niet/geen mening
15%
7%
Mijn kind voelt Het School is Schoolplein is zich veilig op schoolgebouw voldoende voldoende school is veilig beveiligd tegen beveiligd tegen ingericht indringers indringers
17%
helemaal mee eens
Mijn kind kan Tijdens veilig buitenspelen zelfstandig en in de pauzes naar school is er goed lopen/fietsen toezicht op het schoolplein
“De veiligheid rondom school is erg problematisch. Voor mijn gevoel wordt hier weinig aan gedaan. Er kan meer samenwerking plaatsvinden met de school er tegen over. Dagelijks zijn er gevaarlijke situaties rondom de school, het wachten is op een ernstig verkeersongeluk. Daarnaast moet er strenger opgetreden worden rondom het parkeren bij school. Doordat er steeds meer auto's verkeerd en dubbel geparkeerd staan, is dit ook steeds onveiliger voor kinderen. Dit is een reden dat mijn oudste kind nog niet alleen naar school mag, omdat het niet veilig is.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 45
De school is voldoende beveiligd tegen indringers 100%
90%
niet van toepassing 6%
10%
80%
20% 70%
13% 26%
60%
50%
10%
18%
5%
21%
helemaal mee oneens 23%
22% 24% 24%
mee oneens
21%
40%
31%
30%
40%
31% 20%
25%
10%
helemaal mee eens 7%
0%
Totaal
niet mee eens, niet mee oneens mee eens
31%
17%
11%
weet niet/geen mening
Grotere scholen lijken een groter probleem te hebben met de veiligheid dan de (overzichtelijke) kleinere scholen. Ouders met een kind op een grote school zijn vaker ontevreden over de beveiliging tegen indringers van zowel school als schoolplein
7%
61-100 >500 Flevoland leerlingen leerlingen
9% Friesland
Het schoolplein is voldoende beveiligd tegen indringers 100%
90%
10%
11%
16%
8% 20%
80%
70%
37%
50%
22%
24% 23%
20%
18% 25%
22%
32% 19%
15%
5%
5%
10%
0%
10%
7% Totaal
101-200 >500 Flevoland leerlingen leerlingen
mee oneens niet mee eens, niet mee oneens
22% 30%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens
35%
60%
40%
26%
27%
31%
niet van toepassing
mee eens helemaal mee eens
6% Friesland
Mijn kind kan veilig zelfstandig naar school lopen/fietsen 100%
niet van toepassing 90%
8%
11%
15%
80%
14%
11%
15% 70%
20% 10%
60%
50%
26%
22%
8%
12%
weet niet/geen mening helemaal mee oneens mee oneens
13% 40%
30%
10%
11% 41%
37% 32% 28%
29%
niet mee eens, niet mee oneens
Friesland is de veiligste provincie om op school te zitten. Ouders zijn daar het meest tevreden over de beveiliging van de school en de meeste kinderen kunnen daar veilig zelf naar school fietsen/lopen.
mee eens
20%
10%
22%
20%
15%
10%
12%
helemaal mee eens
0%
Totaal
61-100 >500 N-Holland leerlingen leerlingen
Friesland
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 46
schoolgebouw en hygiëne Het schoolgebouw is niet iets waar veel scholen op korte termijn iets aan kunnen doen. Een terugkomend issue is de parkeersituatie rondom de school. Bijna de helft van de ouders is hierover ontevreden. Het niet kunnen parkeren leidt tot opstoppingen en onveilige situaties (of zijn het de ouders die hun kind met de auto naar school brengen die hier voor zorgen?). Ook over zaken als het aantal fietsenrekken, de grootte van het gebouw, de grootte van de klaslokalen, de gemeenschappelijke ruimte en het schoolplein is kritiek van een deel van de ouders.
Hoe tevreden bent u over de volgende aspecten van het schoolgebouw? 100%
5% 90%
14%
17%
15%
9% 15%
15%
niet van toepassing
18%
80%
14%
70%
15%
28%
18% 19%
31%
60%
50%
10% 16%
57%
zeer ontevreden
19% 49%
40%
53%
56% 45%
50%
weet niet/geen mening
ontevreden
neutraal
19%
30%
tevreden
34% 20%
10%
zeer tevreden
24% 23%
16%
14%
15%
14%
14%
0% Ligging gebouw
Grootte gebouw
Grootte klaslokalen
Inrichting Gemeenschappelijke Schoolplein klaslokalen ruimte
5%
7%
Parkeer gelegenheid
Aantal fietsrekken
“Er mag wel meer aandacht op de school komen voor het opruimen van afval. Er liggen vaak lege pakjes drinken en lege verpakkingen van allerlei eten op het schoolplein. Dit terwijl er wel een prullenbak aanwezig is. Ook het parkeren van ouders is een probleem. Ze willen het liefste een drive-in (langs de deur rijden met auto, kind afleveren en weg racen, want rustig rijden is er voor sommigen niet bij). Druk, druk, druk, de druk voor de ouders is natuurlijk ook groot. Verder zeer tevreden over de school.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 47
“Schoolgebouw is te oud en er moet eigenlijk een nieuwe komen maar dat duurt te lang. De vergunning hebben ze nog niet rond. Zou eigenlijk willen dat er z.s.m. een nieuw schoon en veilig gebouw komt.”
“De school bestaat uit 2 locaties. Mijn kinderen zitten allebei in de noodlocatie, en deze is niet helemaal optimaal. Maar de leerkrachten doen er van alles aan om de locatie gezellig te maken. En ik verwacht dat de nieuwe locatie erg mooi en functioneel wordt. Ook het bestaande hoofdgebouw is een mooi en gezellig gebouw.”
Hoe tevreden bent u over de volgende aspecten van hygiene in en rond de school? 100%
90%
15%
13%
niet van toepassing
8% 7%
14%
80%
27% 70%
60%
26% 27%
15%
26%
weet niet/geen mening zeer ontevreden
29% 50%
ontevreden 21%
40%
30%
44%
20%
neutraal
54%
49%
35%
28%
tevreden
10%
0%
6%
6%
Hygiene Hygiene van gemeenschappelijke klaslokalen ruimtes in de school
5%
6%
5%
Hygiene van het sanitair
Hygiene van de buitenruimte
Kwaliteit van de schoonmaak
zeer tevreden
De hygiëne op veel scholen laat te wensen over. Met name het sanitair is een issue voor veel ouders. De kwaliteit van de schoonmaak is dan ook niet naar tevredenheid volgens 60% van de ouders. Ook de klaslokalen, de gemeenschappelijke ruimtes en de buitenruimte zouden schoner kunnen volgens veel ouders.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 48
Hoe tevreden bent u over de grootte van het gebouw? 100% 90%
5%
32%
80% 70%
niet van toepassing 11%
17%
24%
14%
14%
zeer ontevreden 17%
60%
14%
ontevreden
50% 40%
weet niet/geen mening
50% 49%
neutraal 41%
30%
45%
Ouders met een kind op een kleine school zijn positiever over het schoolgebouw. Ze zijn enthousiaster over de ligging en over de grootte van de lokalen. Ouders met een kind op een Daltonschool zijn vaak ontevreden over de grootte van het gebouw.
tevreden 20% 10%
22%
16%
11%
zeer tevreden
10%
0%
Totaal
Dalton
>500 leerlingen
61-100 leerlingen
Hoe tevreden bent u over de ligging van het gebouw? 100%
5% 90%
14%
14%
80%
9%
niet van toepassing
17%
weet niet/geen mening
70%
zeer ontevreden
60%
50%
52% 57%
ontevreden 56%
40%
neutraal 30%
tevreden
20%
10%
23%
31% 15%
zeer tevreden
0%
Totaal
61-100 leerlingen
>500 leerlingen
Hoe tevreden bent u over de grootte van de klaslokalen? 100%
7% 90%
15%
10% 13%
80%
22%
niet van toepassing weet niet/geen mening
15% 70%
16%
zeer ontevreden
60%
40%
ontevreden
49%
50%
53% 49%
30%
tevreden
20% 10%
neutraal
25% 14%
7%
0%
Totaal
61-100 leerlingen
zeer tevreden
>500 leerlingen
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 49
schooltijden 80% van de ouders is tevreden over de schooltijden die worden gehanteerd. Desondanks hebben we veel opmerkingen gekregen over de invoering van een continurooster. Veel ouders geven aan dat een dergelijk rooster toch wel erg praktisch zou zijn. Hoe tevreden bent u over de schooltijden die op de school worden gehanteerd? 100%
5% 90%
13%
80%
zeer ontevreden
70%
ontevreden 60%
51%
neutraal
50%
tevreden
40%
30%
zeer tevreden
20%
29% 10%
0%
Totaal NL
“Deze school heeft een continurooster. Ideaal! Geen gedoe met ouders, vrijwilligers, professionele organisaties, pedagogische plannen, kosten. Gewoon eten en spelen.” “Ik vind het continurooster wel prettig, maar de pauzetijd is wel erg kort. In 15 min. moet alles zijn opgegeten en gedronken en dan nog 15 min. buitenspelen. Soms komt het drinken mee terug naar huis 'omdat ik het van de juf niet meer mocht opdrinken omdat het al tijd was'. Ik vind het belangrijk dat mijn kind voldoende drinkt op een dag en als ze dan van 10 tot 15 uur niks drinkt, vind ik dat niet goed!”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 50
Maakt u gebruik van naschoolse opvang? 100% 90%
13%
16%
26%
dit biedt de school niet aan
80% 70%
Ongeveer de helft van de ouders maakt gebruik van de tussenschoolse opvang.
60%
62% 50%
nee
73%
54%
40% 30%
ja
20%
25%
10%
20%
11% 0%
Totaal
Algemeen ontwikkelingsgericht
Dalton
Maakt u gebruik van tussenschoolse opvang? 100%
5%
90%
35%
80%
dit biedt de school niet aan
45% 70%
60% 60%
nee
50%
In Utrecht wordt het meest gebruik gemaakt van tussenschoolse opvang. Maar liefst 62% van de ouders laat hun kind overblijven. In Friesland is dit maar 35%.
40%
62%
30%
52% 20%
ja
35%
10%
0%
Totaal
Friesland
Utrecht
Maakt u gebruik van opvangmogelijkheden die de school biedt zoals voorschoolse, tussenschoolse en/of naschoolse opvang? 100% 90%
16%
20%
Biedt de school niet aan 80%
45% 70% 60%
Nee 50% 40%
73% 77%
30%
Ja
52%
Kinderen op een Daltonschool of op een Algemeen ontwikkelingsgerichte school maken het meest gebruik van de naschoolse opvang. Respectievelijk 20% en 25% van de kinderen maakt er gebruik van.
20% 10%
11% 0%
Voorschoolse opvang
Tussenschoolse opvang
Naschoolse opvang
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 51
onze plannen Het rapport dat u zojuist gelezen heeft, is het eerste concrete resultaat van het project Scholenonderzoek. We hopen dat u het met veel interesse heeft gelezen en er veel bruikbare informatie in heeft kunnen vinden. De deelnemende scholen hebben ieder een individuele rapportage ontvangen met hun eigen uitkomsten en weten nu waar ze zichzelf kunnen verbeteren. We willen echter meer. We gaan meer inzicht en een betere toegang tot beschikbare informatie bieden. Scholenonderzoek.nl wordt het platform voor onderwijsgerelateerd opinieonderzoek. In de komende periode kunt u van ons verwachten: – een onderzoek dat medewerkerstevredenheid van het personeel van de Nederlandse scholen meet – een onderzoek dat de tevredenheid van de leerlingen van de Nederlandse scholen meet – een website die informatie over Nederlandse basisscholen ontsluit en waar ouders worden ondersteund bij het maken van de juiste keuze voor hun kind – op termijn willen we een internationale benchmark opzetten, die ons inzicht gaat bieden in hoe goed de Nederlandse scholen het doen ten opzichte van andere landen. De reacties die we hebben gekregen op ons initiatief, sterken ons in de overtuiging dat het instrument dat we hebben opgezet een belangrijke behoefte vervult. “Ik ben blij dat ik deze vragenlijst mocht invullen, want heb nogal wat bedenkingen bij een aantal zaken op 'onze' basisschool. En ik weet ook dat ik zeker niet de enige ouder ben die er zo over denkt. Er zijn in de afgelopen 2 jaar meerdere kinderen (ca 8) van school gehaald vanwege onvrede. Ben erg benieuwd naar de uitkomsten van dit onderzoek en naar wat er mee gedaan gaat worden.” “Ik zou graag zien dat dit onderzoek niet eenmalig is. Zodat eventuele veranderingen zowel negatief als positief ook gesignaleerd worden.” “Ik ben erg blij met deze vragenlijst waarin ruimte is voor de mening van de ouders, ik hoop dat er ook resultaten te zien zullen zijn naar aanleiding van de punten die onvoldoende worden gevonden door meerdere ouders.” “ik vind de vragenlijst zeer goed en ik hoop ook echt dat er iets mee gedaan wordt. Vooral naar de scholen toe en dat ook de scholen hier conclusies uit zullen halen en aan de gang gaan met verbeteringen. Al heb ik hier bij de Montessori weinig hoop op. Na 8 jaar is bij ons de grens absoluut bereikt. Ben blij dat mijn zoon naar een andere school toe kan.”
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 52
Alle deelnemende scholen betalen een kleine bijdrage voor deelname aan het onderzoek. Hiervan gaat weer een deel naar een scholingsproject in Afrika. Zaken die voor u en ons vanzelfsprekend zijn, zoals tafels, stoelen, schriften en potloden of bijvoorbeeld een goede hygiëne op school zijn in veel landen niet of nauwelijks geregeld. Wij willen, door een deel van de opbrengst af te staan, bijdragen aan de kwaliteit van onderwijs voor kinderen die een heel andere vorm van onderwijs genieten dan uw kinderen. De hoogte van de eerste bijdrage wordt einde dit schooljaar bekendgemaakt. Voor het schooljaar 2008-2009 hebben wij gekozen voor het project Village-Pilote in Dakar, Senegal, waar voormalige straatkinderen worden opgevangen en onderwijs krijgen. En voor de Ecole de Tampèlga in Burkina Faso. Deze basisschool in een onontwikkeld gebied zonder infrastructuur willen wij helpen uitbreiden tot een centrum met basisvoorzieningen voor de omliggende dorpen.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 53
bijlage 1: kenmerken steekproef Scholen: denominatie 100%
4%
Onbekend
90%
Rooms-Katholiek
80%
38% 70%
Reformatorisch
60%
Protestants 50%
20% 40%
Openbaar
30%
Overig religieus 29%
20%
Antroposofisch
10%
Algemeen bijzonder onderwijs
6%
0%
Totaal NL
Deelnemende ouders: geslacht kind
Scholen: aantal leerlingen
<60
4% 11%
61-100
Jongen
22%
101-200 48%
201-500
52%
Meisje >500 59%
Onbekend
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 54
Deelnemende ouders: groep gekozen kind
Deelnemende ouders: opleidingsniveau 100%
wo-doctoraal of master
10%
groep 1
90%
11%
hbo / wo-bachelor of kandidaats
80%
26%
13%
groep 2
70%
60%
groep 3
12%
havo en vwo bovenbouw/wo propedeuse
14% groep 4
13% mbo
50%
groep 5
12%
40%
32%
14%
mavo / eerste 3 jaar havo en vwo / vmbo (theoretische en gemengde leerweg)
30%
20%
11%
groep 6
13%
groep 7
lbo/vbo/vmbo (kader- en beroepsgerichte leerweg)
8%
groep 8
10%
10%
Basisonderwijs
0%
Totaal NL
Plaats van school: stedelijkheid
Plaats van school: provincie 100%
Zeeland 90%
Friesland 80%
70%
5% 5% 9%
Zeer sterk stedelijk
Drenthe
12%
Limburg
Sterk stedelijk
Groningen
12%
60%
12% 50%
40%
14%
Flevoland
Matig stedelijk
Onbekend 14%
28%
Utrecht Overijssel
Niet stedelijk
30%
16% 20%
10%
Gelderland 19%
Noord-Brabant 19%
Weinig stedelijk
15%
Onbekend
Noord-Holland Zuid-Holland
0% Totaal NL
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 55
bijlage 2: data kwaliteitscontrole Voor een onderzoek dat zo grootschalig is en waar zo veel belang aan wordt gehecht als dit onderzoek, is het uitermate belangrijk dat we zeker weten dat respondenten die de vragenlijst invullen ook echt zijn wie ze zeggen dat ze zijn. Doordat we gebruik hebben gemaakt van een open vragenlijst op internet, bestaat de mogelijkheid dat personen die belang hebben bij bepaalde uitkomsten, de vragenlijst invullen door zich voor te doen als ‘echte’ ouders.
-
-
Op diverse manieren hebben we de geldigheid van de ingevulde enquêtes en de kwaliteit van de data gecontroleerd. Hieronder een niet volledig overzicht van de toegepaste controles: Alleen respondenten met een geldig e-mailadres konden meedoen aan het open gedeelte van het onderzoek. Dit e-mailadres is traceerbaar in het geval van vermoedens van fraude. Controle op ip-adres van de computer van de invuller. Controle op data-integriteit op respondentniveau door middel van controlevragen. Controle op invultijd en antwoordconsistentie op respondentniveau. Vergelijking met de uitkomsten van een random controle steekproef. Door de uitgevoerde controles zijn we er van overtuigd dat we een kwalitatief hoogwaardige steekproef hebben geanalyseerd. Om in de toekomst ‘fraudeurs’ te kunnen opsporen, kunnen we in dit rapport niet volledig en open zijn over alle toegepaste manieren van datacontrole.
Nationaal Scholenonderzoek – Landelijke rapportage basisscholen 08/09 56