ORTHO trends. Enzymen Orthocijnen van de toekomst? Orthomoleculaire hulp bij kernrampen. Systemische enzymtherapie bij kanker

Orthofyto

®

22 1989-2011

Enzymen Orthocijnen van de toekomst? Orthomoleculaire hulp bij kernrampen Systemische enzymtherapie bij kanker Bromelaïne, meer dan een ontstekingsremmer Glutenintolerantie en multiple sclerosis

87

Jaargang 16 april/mei 2011

Afgiftekantoor Lochristi P602686 - tweemaandelijks Verantwoordelijke uitgever: Walter O.M. Faché Kerkstraat 103 9270 Laarne België: e 8,80 Nederland: e 9,50

Thema: Enzymtherapie

ORTHO trends inclusief middenkatern met:

®

Orthofytho® en Orthotrends® zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde, voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM.

De natuurlijke pijn- en ontstekingsremmer bij artrose

Sculacia

TM

(Scutellaria en Acacia)

Een nieuw gepatenteerd product met duidelijke verbetering van het bewegingsapparaat in minder dan 30 dagen. Artrose Reumatische klachten Wetenschappelijk onderzocht op veiligheid en effectiviteit (Burnett et al 2007) Door de Dual pathway inhibitor is er een nauwkeurig bepaalde balans waarbij Cox-1, Cox-2 en 5-Lox evenredig worden geremd. Hierdoor voorkomt men bijwerkingen Een significante verbetering van de functionele mobiliteit en de functionele stijfheid binnen 30 dagen kwaliteitslabel

Samenstelling per capsule: SculaciaTM proprietair mengsel 250 mg bestaande uit: - Glidkruid (Scutellaria baicalensis extract; wortel) - Catechuboom (Accacia catechu; extract kernhout en schors)

Referenties: - Burnett BP et al (2007) Safety evaluation of a combination, defined extract of Scutellaria baicalensis and Acacia catechu. J. Food Biochemistry 31; 787-825. - Burnett BP et al (2007) A medicinal extract of Scutellaria baicalensis and Acacia catechu. Acts as a dual inhibitor of cyclooxygenase and 5-lipoxygenase to reduce inflammation. J Med Food 10 (3) 2007, 442–451 - Levy R et al (2007) Safety, efficacy and acceptability of flavocoxid (Limbrel) compared with naproxen in subjects with osteoarthritis of the knee: a pilot study. Posterpresentation ICRS (International Cartilage Repair Society)

PROFESSIONELEN KUNNEN DE TECHNISCHE FICHE AANVRAGEN VOOR MEER UITGEBREIDE INFO.

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com

Tweemaandelijks magazine - orthofyto® - orthotrends®



Inhoud ORTHOtrends®

Redactioneel

Neurologie Verband tussen glutenintolerantie en multiple sclerose............................................................. 18 Voedingsadvies bij glutenintolerantie................ 18 Langdurige vitamine E suppletie voorkomt ALS ........................................................................... 19 Advies prevente ALS........................................................... 19 Mitochondriale disfunctie bij autisme................ 19 Advies optimale mtiochondriale functie........... 20

4

Hoofdartikel Orthomoleculair

6

Enzymen......................................................................................... De orthocijnen van de toekomst Adviezen proteolytische enzymen.......................... 11 Voeding

12

Metabool Syndroom voorkomen................ De genetische code manipuleren door fenotypische voeding Adviezen preventie metabool syndroom.......... 15 Milieu

Orthomoleculaire hulp bij kernramp... Kaliumjodide alleen is niet voldoende

24

Medisch Dossier

Systemische enzymtherapie bij kanker. ............................................................................ Oude ontdekking nieuw leven ingeblazen door recent onderzoek Basisadvies................................................................................. 33

30

Orthomoleculaire Stof

Bromelaïne. ......................................................................... Enzym uit ananas, meer dan een ontstekingsremmer

34

Productinformatie Energetica Natura Atherozol.....................23 Minami Nutrition Publireportage............36 Phytoresc Fyto opleiding.............40

Adverteerders Energetica Natura Pharma Nord Urmale Ojibwa De Roeck Nutrisan Ojibwa De Roeck Nordic Naturals Minami Nutrition Phytoresc

Sculacia.......................... 2 Bio-active Q10............... 5 Digestaran......................16 Krill oil..........................16 CurcuPhyt....................23 Anti-Flazym................28 Pro Omega...................29 PlusShinko/Ubicor......36 Pollen........................... 37

Oncologie.............................................................................. Endotheelcellen hebben een kankerbestrijdende rol Diagnostiek........................................................................ Nicotinegehalte in teennagels voorspelt longkanker en hartziekten

20

ORTHOFYTO

Geen stralingsgevaar in België volgens de overheid......................................................... Onwetendheid, of een poging om het volk onwetend te houden?

®

ORTHOfyto®

22 1989-2011

Enzymen Orthocijnen van de toekomst? Orthomoleculaire hulp bij kernrampen Systemische enzymtherapie bij kanker Bromelaïne, meer dan een ontstekingsremmer Glutenintolerantie en multiple sclerosis

87

JAARGANG 16 Afgiftekantoor Lochristi P602686 - tweemaandelijks Verantwoordelijke uitgever: Walter O.M. Faché Kerkstraat 103 9270 Laarne België:  8,80 Nederland:  9,50

THEMA: ENZYMTHERAPIE

ORTHO trends inclusief middenkatern met:

®

Orthofytho® en Orthotrends® zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde, voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM.

Coverstory

21 22

Toxicologie.......................................................................... Zonlicht beïnvloedt de afbraak van medicijnen en kankerverwekkende stoffen in het lichaam

22

Immunologie...................................................................... Wonden genezen beter met omega-3 vetzuren Advies FIOW wondgenezing....................................... 22

FACHé Instituut nieuws Jaarboek Orthotrends 2009/2010............... 17 Nieuwe Monografieën FIOW...................... 28 DVD’s Orthomoleculaire Geneeskunde..... 29 Seminarie Enzymen.....................................37 Faché Instituut online..................................37 Volgende Editie............................................ 38 Colofon......................................................... 38 Agenda Faché Instituut - FIOW Seminaries 2011............................................39

In de jaren ’60 en ’70 is er enorm veel onderzoek gedaan naar de medische toepassingen van enzymen, vooral op het gebied van ontstekingsremming en pijnbestrijding. Met de opkomst van de farmaceutische antiinflammatoire en pijnstillende medicijnen, zijn enzymen en hun therapeutische effecten een beetje in de vergetelheid geraakt. Door het groeiende besef van de teleurstellende resultaten en de schadelijke bijwerkingen van medicatie is er de laatste jaren echter opnieuw veel belangstelling voor deze omnipotente stofjes. Terecht, want deze in de natuur overal voorkomende moleculen kunnen ingezet worden bij een breed scala aan ziektebeelden.

Monografieën/workshops MN 97. Enzymen, de missing link bij alle degeneratieziekten........... 11 MN 50. Metabool Syndroom X................ 15 MN 9 Opmars diabetes stoppen............ 15 Workshop 4 Hypoglycemie, diabetes.......... 15 MN 98. Cognitieve ondersteuning bij het ouder worden.................... 16 MN 99. Pro-aging therapieën met orthoceuticals....................... 16 MN 89. Amyotrofische laterale sclerose.. 19 Bistro7 D1 Niet toxische kankertherapieën......................... 21 MN 57. Voedingsdeficiënties herkennen.21

Erkenning Orthofyto Orthofyto is sinds juni 2007, als enig neutraal Orthomoleculair Wetenschappelijk Tijdschrift erkend door de ‘European Union of Science Journalists’ Associations’ en de ‘European Research Advisory Board (EURAB)’.

Redactioneel

Geen stralingsgevaar in België volgens overheid Onwetendheid of poging om het volk onwetend te houden?

D

Walter OM Faché, hoofdredacteur en erkend Medisch Journalist.

Bezoek onze nieuwe website www.fache-instituut.be • Dagelijkse gezondheidstip Faché • Alle data van onze komende activiteiten • Schrijf u in voor de gratis wekelijkse nieuwsbrief • Twee proefnummers Leefnu en Orthofyto • Lijst goedgekeurde orthomoleculaire firma’s • Lijst artsen/therapeuten Maak ook kennis met onze wekelijkse gratis nieuwsbrief Faché Instituut Neem hiervoor ook een kijkje op onze website om de nieuwsbrief ook bij u thuis te ontvangen. Abonneer u op het gesloten gedeelte van onze website: • Volledig archief van Orthofyto en Leefnu met meer dan 6000 artikels • Meer dan 4000 actuele artikels • Adviezen • Nieuws op vlak van orthomoleculaire diagnostiek • Zoekfunctie • “Weet wat je neemt” • Inschrijven voor nieuws over onderwerp naar keuze

4

oor de kernramp in Japan is er in de media de afgelopen weken weer heel wat geschreven over radioactieve straling. We konden overal lezen wat radioactieve straling is, wat de effecten op de gezondheid zijn, waarom je kaliumjodide moet innemen als eerste-hulp-bij-kernrampen, waar de radioactieve wolk naartoe zou gaan en natuurlijk de grote vraag of er voor ons, Belgen, een reëel stralingsgevaar is. Terwijl de overheid het volk geruststelt dat er absoluut geen schadelijk effect op onze gezondheid te verwachten is van de sterk verdunde radioactieve wolk, geven ‘deskundigen’ toe dat ze zich ernstig moeten buigen over de vraag of we al dan niet veilig zijn. Waar men in al deze commotie echter met geen woord over rept is dat je je kan beschermen tegen de gevolgen van straling. De prioriteiten van diegenen die over onze gezondheid moeten waken, liggen duidelijk ergens anders dan die van het FIOW.

Gemoederen bedaren De officiële statement die door de overheid en gezondheidsinstanties wordt volgehouden is dat er voor België geen nadelige effecten te verwachten zijn van de kernramp in de centrale van Fukushima. Gaat het hier om onwetendheid of wil men gewoon geen paniek zaaien? Wellicht beiden. Het FANC, het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle, stelt dat radioactiviteit een ‘tijdelijk’ fenomeen is: “... een deel radioactief stof valt onderweg uit de wolk (fall-out), de resterende radioactieve wolk wordt heel sterk verdund met gewone, niet-radioactief besmette lucht”. Wanneer we onderstaande tabel bekijken, kunnen we daaruit vaststellen dat radioactiviteit allesbehalve een tijdelijk fenomeen is. De wolk mag dan tijdelijk zijn, de radioactieve stoffen zijn dat allerminst. Bij de verzekering dat er geen gevaar is, gebruikt het FANC steeds de woorden ‘op dit ogenblik’. “De afstand tussen ons land en Japan laat de bevoegde autoriteiten ruimschoots de tijd om te anticiperen op de te treffen maatregelen en laat ons toe om het gepaste advies te verstrekken om zo onze bevolking doeltreffend te beschermen. De wolk zou er verschillende

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

dagen over doen om Europa te bereiken en van deze tijd kunnen wij handig gebruik maken om de situatie sereen in te schatten. We mogen evenmin uit het oog verliezen dat de afstand en de tijd die een mogelijke radioactieve wolk erover zou doen om Europa te bereiken ook factoren zijn die ertoe bijdragen dat de radiologische impact voor onze bevolking sterk wordt gereduceerd. Gezien de grote afstand tussen ons land en de plaats van het ongeval, hebben wij op dit ogenblik dus niets te vrezen.” Tabel. Halfwaardetijd van radioactieve stoffen

Isotoop

Halfwaardetijd

Iridium-191

4,9 seconden

Jodium-123

13 uur

Iridium-192

74 dagen

Cobalt-60

5,27 jaar

Cesium-137

30 jaar

Koolstof-14

5.730 jaar

Plutonium-239

24.065 jaar

Jodium-129

15.700.000 jaar

Uranium-235

704.000.000 jaar

Na elke halfwaardetijd is de helft van de radioactieve stof vervallen Bron: Studiecentrum voor Kernenergie (SCK-CEN)

Coënzym Q10:

ENERGIE voor een

Met andere woorden: ze weten zelf niet hoe groot het gevaar is, maar ‘op dit ogenblik’ is er geen vuiltje aan de lucht, dus ondertussen hebben ze nog even de tijd om uit te zoeken welke acties ondernomen moeten worden.

Radioactiviteit verspreidt zich wereldwijd

tweede jeugd

Radioactieve vervuiling verspreidt zich wereldwijd. Toen in de jaren’50-60 ver weg van België (Stille Zuidzee, Australië, Nevada, …) atoomproeven plaatsvonden, mat het KMI in de lucht van Ukkel een verhoogde radioactiviteit. De radioactieve wolk van de kernramp in Tsjernobyl verspreidde zich wereldwijd. Als gevolg daarvan moest spinazie (een plant die makkelijk radioactief jodium absorbeert) in België vernietigd worden. In 388 schapenboerderijen in Engeland, Wales en Schotland waren 15 jaar later als gevolg van de radioactieve besmetting van de graaslanden nog altijd beperkende maatregelen van kracht i.v.m. de consumptie van vlees en melk. (1) Neen, natuurlijk is er geen gevaar voor België...

vanaf 14,95 E UR 30+ 15 GRA TIS

Tegenstrijdige belangen Terwijl de overheid en regeringsinstanties volhouden dat er geen gevaar is en dat we niets moeten ondernemen, waarschuwen natuur- en milieuorganisaties voor een regelrechte milieuramp. Hanteren zij andere normen? Hebben zij andere bronnen geraadpleegd? Of is dit weer zo’n typisch belangenconflict? Hoe het ook zij, van onze Belgische regering (oh, juist, welke regering?) moeten we niet veel openheid verwachten.

BioActive Q10 50 mg CNK 2725-281 30+15 caps Adviesprijs: € 14,95

BioActive Q10 50 mg CNK 2576-403 90+30 caps Adviesprijs: € 43,20

Geen pasklaar antwoord

BioActive Q10 CNK 2506-905 Adviesprijs:

Het probleem is dat de gevolgen van kernrampen moeilijk objectief te meten zijn. Hoeveel mensen zijn er uiteindelijk gestorven door de ramp in Tsjernobyl? Ongeveer 9.000 in de onmiddellijke omgeving volgens de WHO, 200.000 volgens Greenpeace en minstens 1.000.000 volgens het recent verschenen boek ‘Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment’. En hoeveel zijn er uiteindelijk ziek door geworden? De waarheid is dat we de volledige draagwijdte van zo’n ramp nooit zullen kennen. Niemand, zelfs deskundigen niet, kan op dit moment inschatten hoe reëel het gevaar is, zowel voor Japan en omliggende landen als voor ver verwijderde landen als België. Toegeven dat je het niet weet, is absoluut geen schande, maar volhouden dat er geen gevaar is, terwijl je daar niet zeker van bent, is ontoelaatbaar. Een groot deel van de bevolking vertrouwt immers nog steeds op de mening van overheidsinstanties.

(Beschikbaar in Apotheken)

BioActive Q10 Uniqinol® levert coënzym Q10 onder de gereduceerde vorm ubiquinol, die biochemisch actief is. Gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke ontwikkelingen, is BioActive Q10 een voedingssupplement van de 2de generatie dat voor een sneller en groter effect zorgt in vergelijking met andere coënzym Q10 supplementen. Bovendien biedt BioActive Q10 de garantie dat het natuurlijke ubiquinol, aangeboden in een 100% homogene oplossing zonder kristallen, stabiel blijft, hetgeen zorgt voor een betere biologische opneembaarheid én werkzaamheid.

Bescherm jezelf en je familie Er is maar één ding dat je kan doen in deze belabberde situatie: preventieve maatregelen nemen om jezelf te beschermen tegen de impact van deze milieuramp, waarvan de gevolgen pas duidelijk zullen worden wanneer iedereen al lang weer op beide oren slaapt. Het FIOW geeft in dit tijdschrift een preventieplan voor een optimale bescherming tegen straling. Dat lijkt ons ‘op dit moment’ de meest gepaste actie.

BioActive Q10 is aangewezen bij de gezonde volwassene: • antioxidatief effect • bij vermoeidheid • vitaliserend de volwassene met gezondheidsproblemen: • voor de goede werking van de cardiovasculaire, metabole en neurologische functies.

Alexey V. Yablokov , Vassily B. Nesterenko, Alexey V. Nesterenko. Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment. Wiley-Blackwell (January 12, 2010)

BE_Q10_Active_Ad_orthophyto_DU_0910

Uw hoofdredacteur, Walter O.M. Faché

Referentie:

100 mg 30 caps € 26,75

Pharma Nord QH Active Q10 – Patented Formula

Orthofyto

Innoverend voor de gezondheid Minervastraat 14, B-1930 Zaventem Tel.: 02/720.51.20 – Fax 02/720.51.60 E-mail:[email protected]

®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

5

Hoofdartikel orthomoleculair

Walter O.M. Faché en Hilde Maris

Enzymen

De orthocijnen van de toekomst?

I

n de jaren ’60 en ’70 is er enorm veel onderzoek gedaan naar de medische toepassingen van enzymen, vooral op het gebied van ontstekingsremming en pijnbestrijding. Met de opkomst van de farmaceutische anti-inflammatoire en pijnstillende medicijnen, zijn enzymen en hun therapeutische effecten een beetje in de vergetelheid geraakt. Door het groeiende besef van de teleurstellende resultaten en de schadelijke bijwerkingen van medicatie is er de laatste jaren echter opnieuw veel belangstelling voor deze omnipotente stofjes. Je kan tegenwoordig geen voedingsmiddel, cosmetisch product of wasmiddel meer kopen of het etiket vermeldt het magische woord ‘enzymen’. Terecht, zo blijkt, want deze in de natuur overal voorkomende moleculen kunnen ingezet worden bij een breed scala aan ziektebeelden.

Meer dan spijsvertering Hoewel de spijsverteringsenzymen de meest bekende, meest bestudeerde en tot nog toe meest toegepaste enzymen zijn, zijn het zeker niet de enige enzymen die onze gezondheid bepalen. Wetenschappers hebben ondertussen meer dan 3.000 verschillende enzymen ontdekt, die onderverdeeld kunnen worden in drie grote groepen: metabole enzymen, spijsverteringsenzymen en voedingsenzymen. Deze enzymen zijn de katalysators van elk biochemisch proces in ons lichaam, zoals ademhaling, vertering, groei, bloedstolling, waarneming, gevoel, denkvermogen, energieaanmaak, voortplanting en herstel, om er maar een paar te noemen. Zonder enzymen kan geen van deze metabole processen plaatsvinden. Ze zorgen er niet alleen voor dat chemische reacties mogelijk zijn, maar ook dat ze veel sneller verlopen dan onder normale omstandigheden, zoals bij een lichaamstemperatuur van 37°C.

Bronnen

6

POOL BRONENZYMEN

rechtstreeks verbruik in metabolisme

bij verhoogde nood nieuwe productie

detoxificatie hoog verbruik meer verbruik bij consumptie vlees melk, zuivel, yoghurt medicijnen verbruiken enzymen ontgiftingskuur

kan in elk soort enzym worden omgezet

Amerikanen meer spijsverteringsenzymen verbruik dan Japanners vrije radicalen verbruiken enorm veel bronenzymen

immuniteit regeneratie cellen hoog verbruik!

operaties cytostatica hoog verbruik!

Fig. 1. Pool bronenzymen waaruit het lichaam kan putten voor allerlei functies.

Enzymen zijn eiwitten die van nature in alle levende wezens, zowel planten als dieren, voorkomen. Er zijn vier bronnen waaruit we kunnen putten om ons enzymniveau op peil te houden. (Fig.1)

pathway. Maar bij buitensporige grote vraag naar bepaalde enzymen komt de homeostase daardoor in het gedrang en wordt de voorraad bronenzymen uitgeput, waardoor er enzymtekorten in verschillende lichaamsdelen kunnen ontstaan.

1. Humane bronenzymen: het aantal enzymen in elk deel van het lichaam verandert wanneer dat nodig is. Het menselijke lichaam kan waarschijnlijk elk soort enzym zelf aanmaken uit een prototypisch enzym of bronenzym genoemd (hypothese van Dr. Hiromi Shinya). Veel klinische aanwijzingen tonen aan dat het lichaam volgens de behoefte snel de juiste enzymen kan leveren die nodig zijn in een bepaalde biochemische

2. Enzymsynthese: het lichaam maakt zelf de nodige enzymen aan door synthese uit de aminozuren (eiwitten) uit de voeding. Het is dus belangrijk dat alle essentiële aminozuren op elk moment beschikbaar zijn om alle enzymen optimaal te kunnen aanmaken. Onze huidige westerse voeding voorziet echter in een overmaat aan proteïnen en een gebrek aan essentiële aminozuren. De meeste mensen denken nog steeds

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

dat alleen dierlijke voedingsmiddelen volwaardige eiwitten leveren. Dierlijke proteïnen zijn voor de mens echter moeilijk opneembaar, verteerbaar en bruikbaar. Bovendien worden de eiwitten door koken, bakken en braden gedenatureerd, waardoor ze waardeloos worden. Ze kunnen door het lichaam niet gebruikt worden en moeten als afval verwerkt worden.

Plantaardige eiwitten zijn voor de mens gemakkelijk opneembaar en zijn in minder grote hoeveelheden nodig om te voorzien in de eiwitbehoefte. Hoewel veel plantaardige eiwitbronnen niet alle essentiële aminozuren bevatten, levert de combinatie van verschillende plantenbronnen toch volwaardige eiwitten.

Hoofdartikel orthomoleculair

Walter O.M. Faché en Hilde Maris 

Universeel werkingsmechanisme

Precursors Uit voeding: vb. rauwe melk, enzymen, melatonine in rijst, granen

Bron 1

Aminozuren Cofactoren

Synthese Eiwitsynthese

Opbouw

Enzymen versnellen reacties in het lichaam. Een enzymatische reactie verloopt bijna een miljard maal sneller dan eenzelfde reactie die niet enzymatisch wordt gekatalyseerd. De meeste chemische reacties gebeuren niet spontaan, omdat er te veel vrije energie of activatie energie voor nodig is. Enzymen zijn biologische katalysators: ze verlagen de hoeveelheid activatie energie die nodig is voor chemische reacties. (Fig. 5)

Bron 2

Enzymconcentratie Eliminering (NH4+ of ammonium, ureum, sulfaat, ...)

Afbraak Recyclage van aminozuren

Activatie energie zonder enzym

Fig. 2. Bronnen,Excretie opbouw via en afbraak zweet, van enzymen in het lichaam

cofactor(en) (Fig. 3). Cofactoren zijn anorganische metaalionen, zoals ijzer, magnesium en zink. Coënzymen zijn organische substanties, samengesteld uit vitaminen of vitaminederivaten, zoals NAD+, NADP+, FAD+. Enzymen zijn altijd inactief en worden geactiveerd door coënzym(en) en/of cofactor(en). (Fig. 4)

4. Afbraak en recyclage. Enzymen worden meestal niet opgeslagen, maar in een permanente kringloop steeds opnieuw afgebroken en opgebouwd. Bij de afbraak van enzymen worden aminozuren gerecycleerd. Afvalstoffen van de afbraak worden via feces, urine en zweet uitgescheiden in de vorm van ammoniak, ureum en sulfaten. Enzymen vertonen een snelle turn-over, wat betekent dat zij snel kunnen vernietigd worden maar ook snel worden aangemaakt. Het is belangrijk dat de balans tussen afbraak en opbouw gehandhaafd blijft. (Fig. 2)

Fig. 3. Cofactoren en coënzymen maken een enzym compleet (holoënzym)

Universele structuur De primaire structuur van een enzym is een proteïne. Enkelvoudige enzymen bestaan uitsluitend uit proteïne. Geconjugeerde enzymen bestaan uit een apoënzym (proteïne) + coënzym(en)/

Cofactor

Katalytische bindingsplaats

Energie

urine, feces

3. Levende enzymen uit de voeding. Een tweede bron van enzymen, die we al te vaak verwaarlozen of vergeten, zijn de enzymen uit de levende onbehandelde voeding: rauwe groenten, fruit, noten, zaden, pitten, kiemen, volle rijst en granen, rauwe melk, rauw vlees en rauwe vis. De doorsnee westerse voeding bestaat echter voor meer dan 90% uit geïndustrialiseerde voeding die weinig of geen enzymen meer bevat. Enzymen in natuurlijke ongeraffineerde verse, niet geïndustrialiseerde voeding worden meestal volledig vernietigd door allerlei verwerkingstechnieken zoals koken, bakken, frituren, bewaringstechnieken, opsmukkende ingrepen en kunstmatige toevoegingen.

Substraat

Activatie energie met enzym

Product

Reactie

Coënzym Fig. 5. Enzymen verlagen de hoeveelheid activatie energie die nodig is voor een chemische reactie

Apoënzym Holoënzym

Vorm van bindingsplaats komt niet overeen met vorm substraat

Apoënzym (proteïnegedeelte)

Enzymen werken volgens een universeel mechanisme. Het substraat is de stof die afgebroken moet worden. Deze bindt op het enzym op de actieve bindingsplaats of katalytische plaats die specifiek is voor het substraat en vormt een complex met het enzym. Het enzym doet zijn werking en het product komt vrij. Deze reactie verloopt enorm snel. (Fig. 6)

Substraat Coënzym

Cofactor (niet-proteïne gedeelte)

Holoënzym (compleet enzym)

Fig. 4. Activatie van een enzym door de cofactor

Orthofyto

7 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Hoofdartikel orthomoleculair

Enzym 0 seconden

Product

Enzym-Substraat complex

Enzym

0,001 seconde

0,002 seconde

Fig. 6. De universele werking van een enzym

Beïnvloedende factoren De activiteit van enzymen wordt beïnvloed door verschillende factoren. Temperatuur. Enzymen werken niet bij hoge temperaturen die vaak nodig zijn om gewone chemische reacties te bevorderen. Enzymen zijn zeer temperatuurgevoelig en worden snel vernietigd of gedenatureerd. Enzymen zijn eiwitten en verliezen door temperatuursverhoging (bv. koken) hun secundaire, tertiaire en kwaternaire structuur. Ze behouden wel hun primaire structuur, dat wil zeggen dat de volgorde van de aminozuren niet verandert, maar hun werking valt wel stil. Dit noemt men denaturatie. Bij koorts werken de enzymen eveneens op een verlaagde activiteit. (Fig. 7)

37°C

Allosterische effectoren zijn stoffen die inhiberend of activerend kunnen werken en zich met het enzym binden op een andere plaats dan de actieve bindingsplaats, de allosterische plaats. Deze allosterische effectoren kunnen de actieve bindingsplaats of katalytische plaats vervormen en op die manier de activiteit van het enzym beïnvloeden. Allosterische effectoren spelen ook een rol in het feedback systeem: het eindproduct van een enzymatische reactie bindt op de allosterische plaats van het enzym

Actieve bindingsplaats

Competitieve inhibitie. Enzymactiviteit kan geblokkeerd worden door een competitieve inhibitor: een stof met een gelijkaardige chemische structuur als het substraat bindt op de actieve katalytische bindingsplaats, zodat het substraat niet kan binden. Het principe van competitieve inhibitie wordt veel toegepast in de geneeskunde. Statines, bijvoorbeeld, binden op de bindingsplaats van het enzym HMG-CoA reductase, dat nodig is voor de cholesterolsynthese. Sulfonamide (antibacterieel middel) gaat in competitie met paraaminobenzoëzuur (PABA) voor binding op het enzym dihydropteroaat-synthetase, zodat bacteriën geen foliumzuur kunnen aanmaken, dat nodig is voor de synthese van nucleïnezuren. Sommige

Vervormde bindingsplaats

Enzym

Allosterische inhibitor

Substraat kan niet binden

Fig. 8. Allosterische inhibitie: het enzym wordt geremd, het substraat kan niet binden

Substraat

Vervormde bindingsplaats

Actieve bindingsplaats

Allosterische plaats

Allosterische activator Substraat kan binden

Fig. 9. Allosterische activatie: het enzym wordt geactiveerd, het substraat kan binden

pH 7,4

Verzadigingspunt

Substraat concentratie

Temperatuur (°C)

Zuurgraad (pH)

Fig. 7. Enzymactiviteit wordt beïnvloed door temperatuur, zuurgraad en substraatconcentratie

8

om de activiteit van het enzym te remmen. (Fig. 7 en 8)

Substraat

Allosterische plaats

Enzymactiviteit

Enzymactiviteit

Zuurgraad. De lichaamsenzymen oefenen slechts een optimale activiteit uit bij een bepaalde optimale zuurtegraad of pH. Zij werken niet of onvoldoende buiten hun optimale pH-gebied. De meeste enzymen werken het best bij een neutrale pH (7-7,5). De spijsverteringsenzymen hebben allemaal een verschillende pH nodig om optimaal te werken: pepsine werkt het best bij een pH van 2 (zuur), terwijl trypsine een pH van 8,5 à 9 (alkalisch) nodig heeft. (Fig. 7)

Substraatconcentratie. De activiteit van een enzym daalt of stijgt naarmate de concentratie van het te binden substraat (de te bewerken substantie) daalt of stijgt. Er is echter een verzadigingspunt, waarboven de enzymactiviteit niet meer stijgt, ook al stijgt de concentratie van het substraat. (Fig. 7)

Enzymactiviteit

Substraat

Walter O.M. Faché en Hilde Maris

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Hoofdartikel orthomoleculair

Walter O.M. Faché en Hilde Maris 

Gevolgen van enzymdeficiëntie

Substraat Competitieve inhibitor

Verzuring en demineralisatie. Bij een verminderde enzymactiviteit kunnen voedingsstoffen en toxines niet voldoende afgebroken worden. Daardoor ontstaat een ophoping van tussenmetabolieten. Deze tussenmetabolieten zijn zuren, zoals sulfieten, melkzuur en pyruvaat. De concentratie van zuren in de weefsels stijgt (acidose). Het bloed zal deze acidose bufferen met mineralen uit de reserves (tanden, botten, haren, huid, spieren) en er ontstaat demineralisatie, met als gevolg degeneratieve ziekten, vermoeidheid en weerstandsverlies.

Enzym Substraat

Omkeerbare competitieve inhibitor

Enzym

Verhoogde substraat concentratie

Fig. 10 Competitieve inhibitie, een veelgebruikt principe in de geneeskunde

competitieve inhibitoren zijn echter omkeerbaar. Wanneer de concentratie van het substraat hoog genoeg is, zal de competitieve inhibitor de actieve bindingsplaats loslaten, zodat het substraat gebonden kan worden. (Fig. 9) Gebrek aan cofactoren. Indien er onvoldoende cofactoren/coënzymen in het lichaam aanwezig zijn, kan de activiteit van enzymen niet optimaal verlopen. Verstoorde eiwitsynthese. Wanneer de eiwitsynthese mank loopt door gebrek aan de geschikte aminozuren, de B-vitaminen, vooral B6, en zink, kunnen enzymen niet voldoende aangemaakt worden. Zware metalen zoals lood (Pb), kwik (Hg), arsenicum (As), cadmium (Cd) en aluminium (Al) remmen enzymen door binding met de sulfhydryl groepen (SH) die de structuur van de proteïnen in een enzym bijeenhouden. Hierdoor verliest het enzym zijn structuur en kan het zijn werking niet meer uitoefenen. Tabel 1. Factoren die de enzymactiviteit beïnvloeden

ƒƒ Ouder worden ƒƒ Stress ƒƒ Uitputting ƒƒ Ziekte ƒƒ Uitdroging ƒƒ Temperatuur (koken, koorts, invriezen)

ƒƒ Substraat concentratie ƒƒ Zuurtegraad (pH) ƒƒ Straling ƒƒ Toxines ƒƒ Zware metalen

ƒƒ Malnutritie ƒƒ Eiwitsynthese ƒƒ Cofactoren: vitaminen en mineralen ƒƒ Allosterische effectoren Vrije radicalen en oxidanten vernietigen enzymen. Medicijnen, röntgenstralen, pasteurisatie, sterilisatie, gammastralen, voedingsadditieven denatureren en vernietigen enzymen.

Rol van enzymen

Alle degeneratieziekten. Aangezien elk proces in het lichaam afhankelijk is van enzymen, zal een verminderde enzymwerking alle mogelijke ziekten kunnen veroorzaken, vooral degeneratieziekten. Verminderde enzymwerking door een gebrek aan aminozuren, zal voor een algemene achteruitgang van de verschillende lichaamsfuncties zorgen, omdat alle enzymen afhankelijk zijn van voldoende aminozuren. Bij een gebrek aan een bepaalde cofactor, bv. vitamine B3, zullen alle B3-afhankelijke enzymen hun werking verliezen, wat specifiekere gevolgen heeft, zoals een verminderde energieaanmaak. Ook een genetisch gebrek aan een bepaald enzym kan zeer specifieke aandoeningen veroorzaken (vb. fenylketonurie, lactose-intolerantie) Tabel. 2. Gevolgen van enzymtekorten

• In alle metabole processen zijn enzymen de katalysatoren. Enzymen zijn nodig voor de vertering, immuniteit, celademhaling, eiwitsynthese, energieproductie, aanmaak van hormonen, ... • Enzymen spelen een sleutelrol in de detoxificatie van toxische stoffen: medicijnen, zware metalen, alcohol, endotoxinen, metabolieten van de stofwisseling, ... • Scavenger rol in alle cellen in alle weefsels. Leukocyten bevatten 8 verschillende amylasen, proteolytische en lipolytische enzymen om vreemde organismen te neutraliseren • Afbraak van afgestorven cellen • Afbraak van zieke, gemuteerde en gedesoriënteerde cellen • Opruimen van virussen, pleomorfe bacteriën, antigen-antilichaam complexen • Enzymen zijn nodig voor de afbraak van ons voedsel. Ze verbeteren de opname van voedingsstoffen en voorkomen allergie, voedselintoleranties en spijsverteringsstoornissen

ƒƒ Slechte wondgenezing ƒƒ Aanleg tot bloedingen ƒƒ Overmatige littekenvorming ƒƒ Lang aanhoudende pijnen bij kwetsuren

Snel oedemen krijgen ƒƒ ƒƒ Circulatiestoornissen ƒƒ Hoger tromboserisico, tromboflebitis ƒƒ Recidiverende, chronische ontstekingen

Chronische kwalen en ƒƒ degeneratieziekten

Frequente sportblessures ƒƒ ƒƒ Vroegtijdige veroudering ƒƒ Weefselverzuring ƒƒ Vermoeidheid ƒƒ Slechte spijsvertering ƒƒ Allergie, intoleranties ƒƒ Demineralisatie ƒƒ Overgewicht ƒƒ Cellulitis, spataders, aambeien

Orthofyto

9 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Hoofdartikel orthomoleculair Breedspectrumwerking van proteolytische enzymen De proteasen trypsine, chymotrypsine en carboxypeptidase worden geproduceerd in en uitgescheiden door de pancreas. Er zijn ook twee plantaardige proteasen: bromelaïne uit ananas en papaïne uit papaja. Pancreatine bevat verschillende enzymen waaronder amylasen, lipasen en proteasen.

Werking proteolytische enzymen • • • • • • • • • • • • •

anti-inflammatoir bloedverdunnend, antitrombose lossen fibrinogeen op lossen microtrombi op verbeteren de doorbloeding antitumoraal nodig voor de afbraak en opbouw van weefsel nodig voor de afbraak van eiwitten breken immuuncomplexen af verhogen de immuniteit ruimen afgestorven cellen en debris op vernietigen virussen, bacteriën en schimmels hebben een boostereffect bij antibioticagebruik en bij chemotherapie

Tabel 3. Proteolytische enzymen kunnen ingezet worden bij zowat alle ziektebeelden

ƒƒ Kanker ƒƒ Spijsverteringsstoornissen ƒƒ Borstcysten ƒƒ Voedingsallergie ƒƒ Coeliakie, glutenintolerantie ƒƒ Atherosclerose (pipe cleaner) ƒƒ Virale infecties ƒƒ Hepatitis ƒƒ Herpes zoster (gordelroos) ƒƒ Cellulitis ƒƒ Hart- en vaatziekten ƒƒ Circulatiestoornissen ƒƒ Spataders, aambeien ƒƒ Oedeem ƒƒ Lymfoedeem na borstkankeroperatie ƒƒ Verminderde immuniteit ƒƒ Overgewicht ƒƒ Chronisch vermoeidheidssyndroom ƒƒ Fibromyalgie ƒƒ Detoxificatie ƒƒ Inflammatie ƒƒ Sportblessures ƒƒ Verwonding

10

Walter O.M. Faché en Hilde Maris

Anti-inflammatoire werking

Sportblessures

Inflammatie is een natuurlijke respons van het lichaam op verwonding of schade. Een overmatige inflammatie vertraagt echter het genezingsproces. Proteolytische enzymen (PE): • remmen inflammatie door het neutraliseren van inflammatoire cytokinen: bradykinines en pro-inflammatoire eicosanoïden (prostaglandinen, interleukinen en tromboxanen). Ze zorgen ervoor dat deze cytokinen binnen de perken blijven en weefsels kunnen herstellen en regenereren. • breken immuuncomplexen af door de macrofagen en fagocytose te stimuleren • breken uit het plasma getreden proteïnen in de weefsels af en voorkomen of reduceren zo het ontstaan van oedeem (zwelling) • remmen de inflammatoire cascade, zonder de voor het herstel nodige inflammatie volledig te onderdrukken • werken niet alleen symptomatisch, maar pakken ook de oorzaken van inflammatie aan • herstellen de balans van het immuunsysteem • verlagen de kans op auto-immuniteit • werken pijnstillend door het remmen van inflammatie en oedeem, de oorzaken van pijn bij letsel • werken beter dan cortison en NSAID’s en hebben geen bijwerkingen

Proteolytische enzymen versnellen het herstel van verwondingen, blessures, verrekkingen, breuken, kneuzingen en sportoperaties. De Amerikaanse Boksvereniging raadde in de jaren ’60 boksers aan om proteolytische enzymen (trypsine en bromelaïne) voor de wedstrijd te nemen om weefselschade, vooral aan de hersenen, te voorkomen. In een studie uit 1970 gaf men voetballers met enkelblessures proteolytische enzymen of een placebo. De voetballers die de enzymen kregen, herstelden veel sneller en konden 50% eerder weer voetballen dan diegenen die een placebo gekregen hadden. Uit andere studies blijkt dat suppletie met proteolytische enzymen inflammatie remt, het herstel van kneuzingen en andere weefselschade versnelt en de herstelperiode aanzienlijk verkort bij atleten in vergelijking met een placebo.

Wondgenezing Proteolytische enzymen kunnen littekenweefsel afbreken, zowel bij uitwendige als bij inwendige letsels (vb. bloedvaten). Ze bevorderen het herstel na operaties en voorkomen complicaties, zoals ontstekingen, bloeduitstortingen, zwellingen, ... die samen met een gebrek aan beweging (immobiliteit patiënt) voor het ontstaan van bloedklonters kunnen zorgen, waardoor het risico op trombose stijgt. Ze verlagen de bloedviscositeit, bevorderen de doorbloeding, breken bloeduitstortingen en bloedstolsels af en reduceren zwelling, zonder het immuunsysteem of het herstel te belemmeren. Enzymtherapie is bijzonder nuttig bij operaties van botbreuken, osteoartritis operaties, meniscusverwijdering, verstuiking van rolgewrichten, verwonding van weke delen, plastische chirurgie, tand- en kaakchirurgie en darmoperaties. De voordelen van enzymtherapie bij operaties zijn een sneller herstel, minder pijn, kortere arbeidsongeschiktheid, geen bijwerkingen en veilig voor patiënten met lever- en nieraandoeningen.

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Regulier geeft men NSAID’s, maar deze hebben bijwerkingen en remmen het immuunsysteem en weefselregeneratie. Dit vertraagt het herstel. Proteolytische enzymtherapie bij sportletsels heeft verschillende voordelen tegenover reguliere medicatie: inflammatie wordt geremd, maar niet volledig geblokkeerd, het immuunsysteem wordt gestimuleerd, weefselregeneratie wordt ondersteund, het herstel verloopt sneller en men is sneller weer mobiel. In een dubbelblinde studie bij Duitse professionele ijshockeyspelers toonde Dr. Sepp Wörschhauser aan dat enzymen niet alleen het herstel versnellen en de blessuretijd verkorten, maar dat ze ook preventief werken wanneer ze voor de wedstrijd of training genomen worden. Vooral bij sporten met een hoog blessurerisico is het aangeraden om een uur voor de wedstrijd enzymen te nemen.

Pipe cleaners - Enzymen houden de bloed- en lymfevaten schoon Proteolytische enzymen ‘verteren’ het organisch afval in de bloed- en lymfevaten. Ze breken fibrine en afgestorven cellen af. Ze voorkomen op die manier atherosclerose en bevorderen de detoxificatie. Ze remmen de bloedplaatjesaggregatie, verhogen de doorbloeding, reduceren stollingsneiging, lossen microtrombi op en remmen inflammatie. Enzymtherapie is een veilig alternatief voor aspirine en kan langdurig toegepast worden. Het bloedverdun-

Hoofdartikel orthomoleculair

Walter O.M. Faché en Hilde Maris 

nende, antitrombose effect maakt proteolytische enzymen bijzonder geschikt als preventieve suppletie tijdens lange vliegtuigreizen, vooral voor mensen met een verhoogd risico op trombose. Ze voorkomen spataders, tromboflebitis, diepe veneuze trombose, oedeem en longembolie. Langdurige enzymtherapie kan chronisch lymfoedeem na borstkankeroperaties voorkomen. Bij doorbloedingsstoornissen van de benen (claudicatio intermittens, beenzweren) kan enzymtherapie het ziekteproces omkeren en beenamputatie voorkomen.

Verhoogde weerstand tegen vreemde indringers Enzymen zijn de voornaamste wapens die het immuunsysteem gebruikt om indringers te vernietigen. Ze activeren macrofagen en Natural Killer cellen. Macrofagen ‘verteren’ vreemde indringers letterlijk met behulp van proteolytische enzymen. Bacteriën, virussen, schimmels en gisten zijn opgebouwd uit aminozuren/eiwitten. Proteolytische enzymen ingenomen tussen de maaltijden (op nuchtere maag) gaan rechtstreeks naar het bloed om deze mogelijk schadelijke indringers te vernietigen. Proteolytische enzymen maken micro-organismen gemakkelijker oplosbaar door lysozymen (enzymen van de lysosomen die de wanden van bacteriën vernietigen).

Allergie en auto-immuniteit Onverteerde eiwitten die in de bloedcirculatie terechtkomen, kunnen immuuncomplexen vormen, die het ontstaan van allergie en auto-immuunziekten triggeren. Proteolytische enzymen verteren eiwitten tot aminozuren en breken immuuncomplexen af. Enzymen onderdrukken ook de activatie van auto-immune T-lymfocyten en moduleren adhesiemoleculen. Proteolytische enzymen kunnen met succes ingezet worden bij astma, hooikoorts, eczeem, sinusitis, multiple sclerose, amyotrofische laterale sclerose, psoriasis, reumatoïde artritis, lupus erythematosus, de ziekte van Crohn, Colitis ulcerosa, myasthenia gravis, Hashimoto thyreoïditis, de ziekte van Basedow,... Ze werken ook heel goed bij glutenintolerantie of coeliakie. Daardoor hoeft het dieet niet permanent strikt toegepast te worden. Enzymtherapie met lactase verlicht de symptomen van lactoseintolerantie.

Booster effect voor antibiotica en chemotherapeutica

bloedplaatjesremmers (vb. aspirine) • Enzymen versterken de werking van chemotherapie en antibiotica: doses moeten aangepast worden

Systemische enzymtherapie kan bij bacteriële infecties en kanker ingezet worden ter ondersteuning van een reguliere therapie met antibiotica of cytostatica (chemotherapie). Enzymen vervullen de rol van transporteurs van medicatie en bevorderen de absorptie van antibiotica en cytostatica. Ze brengen deze medicijnen op plaatsen die door ondermeer een slechte doorbloeding, vaatwandplaque, fibrineafzetting en stofwisselingsslakken slecht bereikbaar zijn (bv. ontstoken slijmvliezen van de neus). Ze zorgen ervoor dat de nodige concentratie van de farmaceutische stof sneller in het getroffen weefsel kan doordringen. Hierdoor kan de dosis van het medicijn verlaagd worden. Dit is vooral gunstig bij antibiotica en chemotherapeutica, die beiden ernstige bijwerkingen hebben.

Veiligheid - Toxiciteit Bijwerkingen Er zijn geen toxische of teratogene effecten (schade aan foetus) vastgesteld van enzymen. Er worden ook geen ernstige bijwerkingen gerapporteerd, ondanks het massale gebruik van proteolytische enzymen. Zelfs in heel hoge doses en bij langdurige inname geven enzymen geen bijwerkingen, zodat overdosering in normale omstandigheden niet mogelijk is. Er kan wel een lichte flush (rood worden van gezicht) ontstaan door de verhoogde doorbloeding en de stoelgang kan van samenstelling, kleur en geur veranderen. Ook de urine zal een specifieke geur krijgen. Dit is echter volledig onschadelijk. Sporadisch treden maagdarmklachten (opgeblazen gevoel, misselijkheid, winderigheid, diarree) op. Dit kan voorkomen worden door de dagdosis te verdelen over verschillende kleinere doses.

Adviezen Proteolytische enzymen • Matig met (dierlijke) eiwitten, meer plantaardige eiwitten en essentiële aminozuren • Hoofdzakelijk rauwe voeding • Enzymcomplex tussen de maaltijden op nuchtere maag (minstens een half uur voor of twee uur na de maaltijd) of tijdens de maaltijd voor een betere spijsvertering • Drink minstens 250 ml water wanneer je een enzympreparaat inneemt • De individuele dosis is afhankelijk van de gezondheid en het absorptievermogen van de darm • Algemene richtlijn: 3 x 2 tabletten per dag op nuchtere maag • Ernstige gevallen: 10 tabletten 3 x per dag (3 x 3 bij een krachtige formule) • Het is beter de dagelijkse dosis te verdelen in kleinere doses drie maal per dag. Uitzondering: acute verwonding of sportletsels • Mensen met slikbezwaren kunnen de tabletten verpulveren en op lege maag innemen met veel water. De dosis moet dan wel met 50% verhoogd worden (algemeen dus 3 x 3 tabletten per dag) Meer info en uitgebreide adviezen: MN 97. Enzymen, de missing link bij alle degeneratieziekten - € 30 Bestellen FIOW: [email protected] Onder hoofdredactie Walter O.M. Faché

ENZYMEN DE MISSING LINK BIJ ALLE DEGENERATIEZIEKTEN

Contra-indicaties en interacties • Mensen met eiwitallergieën moeten voorzichtig zijn met enzympreparaten • Afgeraden bij aangeboren bloedstollingsziekten, bloedstollingsstoornissen bij vergevorderde lever- en nierziekten • Vlak voor operaties, omwille van het bloedverdunnend effect (24 uur op voorhand stoppen). Na de operatie opnieuw starten voor een sneller herstel • Bij gelijktijdig gebruik van bloedverdunners moet de dosering van de bloedverdunners aangepast worden • Enzymen versterken de werking van

Werkingsmechanisme Bronnen Praktische toepassingen Uitgebreide adviezen Walter O.M. Faché & Hilde Maris

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België

Referentie: Walter O.M. Faché & Hilde Maris. MN 97. Enzymen, de missing link bij alle degeneratieziekten. Publi Media FIOW. Laarne, 2011.

Orthofyto

11 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Voeding

Hilde Maris

Metabool Syndroom voorkomen

De genetische code manipuleren door fenotypische voeding

O

nze genen zijn ondanks het algemene geloof geen vaste, gefixeerde entiteiten die ons noodlot bepalen. Hun expressie kan gewijzigd worden door orthomoleculaire genetische manipulatie. Dat klinkt alsof het in een laboratorium moet plaatsvinden, maar in feite heeft het weinig te maken met proefbuisjes, wetenschappelijke experimenten en ingewikkelde technieken. Genetische manipulatie vindt permanent plaats in ieder van ons. Door het creëren van een optimale omgeving voor je genen, breng je de ‘goede’ genen tot expressie en leg je de ‘slechte’ genen het zwijgen op. Eén van de meest effectieve manieren om dat te doen is met fenotypische voeding, dat wil zeggen met specifieke nutriënten doelgericht je ziektebestrijdende ‘goede’ genen aanschakelen en ziekteverwekkende ‘slechte’ genen uitschakelen. Deze strategie kan toegepast worden voor elke degeneratieziekte en is ook bijzonder bruikbaar voor het metabool syndroom of syndroom X, één van de grootste bedreigingen van onze gezondheid en levensduur, die epidemische vormen aanneemt onder de bevolking. Door het toepassen van de fenotypische voedingsstrategie, kan je jezelf beschermen tegen de fatale gevolgen van het metabool syndroom.

Fig. 1. De genetische code manipuleren door fenotypische voeding

Syndroom X

te overlijden aan hart- en vaatziekten verdubbelt of zelfs verdrievoudigt.

De term ‘Syndroom X’ werd 20 jaar geleden bedacht door prof. G. Reaven van Standford University. Hij beschreef de aandoening als een constellatie van metabole afwijkingen van het serumcholesterol, de bloedruk, de bloedstolling en cardiovasculaire risicofactoren. Ondertussen gebruikt men de term ‘Metabool Syndroom’ en heeft men aangetoond dat dit syndroom het risico om

12

Fenotypische voeding, resultaat van drie visionaire wetenschappen In 1968 beschreef Nobelprijswinnaar Linus Pauling voor het eerst het begrip orthomoleculaire geneeskunde als ‘het manipuleren van de concentraties van stoffen die van nature in

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

het lichaam aanwezig zijn om ziekte te bestrijden’. Hij bedoelde daarmee dat de hoeveelheid vitaminen, mineralen, aminozuren, fytonutriënten, vezels, enzymen, vetzuren, enz. die het lichaam ter beschikking heeft, bepalend is voor de gezondheidstoestand. Dat was op dat moment een visionair concept. Een ander visionair inzicht kwam van dr. Roger Williams, de ontdekker van vitamine B5. Hij stelde vast dat ieder van ons biochemisch uniek is en daar-

Voeding

Hilde Maris

linewaarden, HDL en C-reactief proteïne kan risicopatiënten identificeren.

Diagnostische criteria voor Metabool Syndroom • Centrale obesitas: tailleomtrek groter dan 94 à 102 cm voor mannen en meer dan 80 à 88 cm voor vrouwen • Heup/taille verhouding: >0,9 (mannen) en >0,85 (vrouwen) • BMI > 30kg/m2 • Nuchter triglycerideniveau van 150 mg/dL of meer • High-density lipoproteïne (HDL) van minder dan 40 mg/dL voor mannen en minder dan 50 mg/dL voor vrouwen • Bloeddruk gelijk aan of hoger dan 130 à 140/85 à 90 mmHg • Nuchtere bloedsuikerspiegel gelijk aan of hoger dan 100 à 110 mg/dL • Urine albumine excretie ratio ≥ 20 µg/min of albumine:creatinine ratio ≥30 mg/g • C-reactief proteïne > 1 mg/l Bronnen: WHO, IDF, EGIR (European Group for the Study of Insuline Resistence), NCEP (National Cholesterol Education Program), AHA (American Heart Association).

door specifieke individuele nutritionele behoeften heeft om optimaal gezond te blijven en ziekte te voorkomen. Hij noemde dit ‘biochemische individualiteit’, een term die hij introduceerde in zijn gelijknamige boek dat al in 1956 verscheen. De inzichten van Pauling en Williams hebben mee geleid tot het ontstaan van nieuwe wetenschappen zoals nutrigenomica en nutrigenetica, die zich bezighouden met de manier waarop voeding en genen elkaar beïnvloeden en hoe er voor iedere persoon een individueel voedingspatroon kan worden samengesteld op basis van de unieke genetische code of het genoom. Hoewel het laten bepalen van je genoom interessant kan zijn, is het vooralsnog een dure aangelegenheid. Bovendien staat deze wetenschap nog in haar kinderschoenen en zal het nog een tijd duren voor ze efficiënt in de praktijk kan worden toegepast. Er is echter een alternatieve aanpak die de orthomoleculaire geneeskunde, de biochemische individualiteit en de nutrigenomica integreren in een nieuwe individuele aanpak van ziekte: de fenotypische voeding.

Genotype en fenotype De unieke genetische code van een individu bepaalt zijn genotype. De expressie van deze individuele genetische code is het fenotype. Het fenotype wordt dus beïnvloed door zowel de genen als door de omgeving (milieu, leefstijl, voeding, gedachten). Metabool syndroom is de fenotypische expressie van de genetische code onder invloed van de omgeving. Met andere woorden, je kan bepaalde genen hebben die je vatbaarder maken voor een hoge bloeddruk, overgewicht of insulineresistentie, maar het is je leefstijl die bepaalt of het metabool syn-

droom zich al dan niet manifesteert. Dit noemt men het nutritioneel fenotype (zie fig. 2).

Fig. 2. Het nutritioneel fenotype bepaalt of ziekte zich al dan niet manifesteert en wordt beïnvloed door omgevingsfactoren.

Fenotypische voeding beïnvloedt de expressie van je genen en individuele biochemie, zodat je je genetische ‘voorbestemming’ kan manipuleren. Fenotypische voeding maakt gebruik van nutriënten die op specifieke genen inwerken, maar ook op algemene biochemische en moleculaire pathways, om zo niet alleen ziekte te voorkomen, maar een optimale gezondheid en een lang leven mogelijk te maken.

Risicogroepen identificeren Metabool syndroom wordt gekenmerkt door insulineresistentie. Patiënten bij wie insulineresistentie wordt vastgesteld nog voor er sprake is van metabool syndroom, kunnen door het aanpassen van hun leefstijl en voeding voorkomen dat de ziekte zich later manifesteert in al haar aspecten. Het bepalen van ondermeer triglyceriden, nuchtere insu-

Koolhydraten en suikers de grote boosdoeners? Bij patiënten met een verstoorde glucosecontrole zal een koolhydraatrijk dieet leiden tot een verhoogde expressie van genen die de vetopslag activeren. Overschakelen op een voeding arm aan geraffineerde koolhydraten en suikers verlaagt de expressie van vetopbouwende enzymen. Een dieet met een matige aanvoer van koolhydraten en een relatief hoog aandeel van omega-9 (olijfolie) en omega-3 (visolie, krillolie, lijnzaadolie) vermindert insulineresistentie, verbetert de endotheelfunctie en verlaagt inflammatiemarkers.

Dierlijke proteïnen en vetten De grote fout die door de meeste artsen, therapeuten en voedingsdeskundigen gemaakt wordt bij het advies om minder koolhydraten te eten, is deze te vervangen door eiwitten - voornamelijk uit vlees, vis en gevogelte of andere dierlijke producten - en vetten. Men gaat daarbij uit van het feit dat eiwitten en vetten de bloedsuikerspiegel niet verhogen. Wat de meeste mensen niet weten is dat een eiwitrijke of vetrijke maaltijd evengoed de insulineaanmaak stimuleert, omdat insuline ook instaat voor het eiwit- en vetmetabolisme.(1) Een overmaat dierlijke eiwitten en vetten leidt tot insulineresistentie en verhoogt het risico op diabetes type 2. In een recente Amerikaanse studie onderzochten wetenschappers het effect van drie verschillende koolhydraatarme diëten op het risico om diabetes te krijgen. Daaruit blijkt dat een dieet arm aan koolhydraten en rijk aan dierlijke eiwitten en vetten het risico op diabetes met 37% verhoogt, terwijl een koolhydraatarm dieet rijk aan plantaardige eiwitten en vetten het risico met 22% verlaagt. (2) Het advies om minder koolhydraten en meer eiwitten en vetten te eten om diabetes te voorkomen of onder controle te houden, moet dus dringend genuanceerd worden. Een hoog proteïne- en vetdieet, vooral uit dierlijke voeding, verhoogt niet alleen het risico op insulineresistentie en diabetes, maar ook op alle andere degeneratieziekten, niet in de laatste plaats op kanker. Diabetici die op aanraden van artsen en voedingsdeskundigen hun koolhydraten schrappen en vervangen door dierlijke eiwitten en vetten, zullen hun ziekte alleen maar verergeren en hun risico op hart- en vaatziekten, alzheimer en kanker nog verhogen.

Orthofyto

13 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Voeding

Hilde Maris

Het orthotarisch voedingspatroon, met de nadruk op ongeraffineerde koolhydraten en plantaardige eiwitten en vetten, is zowel voor gezonde mensen als voor patiënten met insulineresistentie, metabool syndroom of diabetes een veel gezondere keuze. Inflammatie temperen met voeding Inflammatie en daarmee gepaard gaande insulineresistentie spelen een cruciale rol in het ontstaan van metabool syndroom en diabetes type 2. (3) Nutriënten die de expressie remmen van genen die betrokken zijn bij inflammatie, zijn essentieel in de preventie van metabool syndroom. Vooral de bioflavonoïden zijn effectief in het temperen van inflammatie. Van stoffen als quercetine, resveratrol, curcumine, gember, boswellia serrata en omega-3 vetzuren is in verschillende onderzoeken aangetoond dat ze een ontstekingsremmende werking hebben. Een stofje met een bijzonder efficiënte anti-inflammatoire werking is bromelaïne, dat verder in dit tijdschrift uitvoerig besproken wordt. Voedingsmiddelen die rijk zijn aan bioflavonoïden en polyfenolen remmen inflammatie. Rauwe voeding, groenten, fruit, kruiden, cepaënen (knoflook, ui, bieslook), ananas, papaja en bessen zijn ideale natuurlijke ontstekingsremmers, terwijl vlees, vleesproducten, dierlijke vetten, geraffineerde gehydrogeneerde olie, gebakken en gefrituurde voeding, geraffineerde koolhydraten en suikers ontsteking bevorderen. Ook voedingsmiddelen waar je allergisch of gevoelig voor bent (tarwe, gluten, melk, pinda’s, zeevruchten) werken ontsteking in de hand.

Retinolzuur remt de expressie van resistine, een hormoon dat wordt afgegeven door de adipocyten (vetcellen) en insulineresistentie en diabetes induceert (6). Een lage vitamine A inname voor en tijdens de zwangerschap verlaagt bij de foetus het aantal insulineproducerende cellen door een verminderde replicatie van bètacellen. (7) Patiënten met metabool syndroom hebben lagere serumconcentraties van vitamine A en bètacaroteen. Een hoge vitamine A inname met de voeding is omgekeerd evenredig met alle cardiovasculaire parameters van metabool syndroom (overgewicht, bloeddruk, bloedvetten, oxidatieve stress). Kaneel (Cinnamonum zeylanicum). Uit in vitro en in vivo studies blijkt dat kaneel een opmerkelijk effect heeft op de glucosecontrole. Kaneel bootst insuline na, versterkt de activiteit van insuline en stimuleert het cellulaire glucosemetabolisme. Kaneel verbetert de werking van de bètacellen en reguleert de genexpressie van glucosetransporteurs en insuline signaal pathways. Het heeft een krachtige hypoglycemische werking. Kanneelextract verlaagt het geglycosyleerd hemoglobine (HbA1C), totaal cholesterol en triglyceriden. Aan de andere kant verhoogt het plasma insuline, glycogeen in de lever en HDL. (8,9)

Fig. 3. DHEA, een anti-aging hormoon dat het risico op metabool syndroom verlaagt

vrouwen. Het reduceert ook triglyceriden en LDL-cholesterol. (10,11,12) Omega-3 vetzuren. DHA en EPA verlagen de expressie van genen die instaan voor de vetopslag. Ze verminderen de insulinerespons na inname van glucose en beschermen tegen insulineresistentie die veroorzaakt wordt door een vetrijk dieet. EPA en DHA verlagen ook de expressie van genen die betrokken zijn bij inflammatie, door activatie van PPAR-gamma. PPARs (Peroxisome proliferator activated receptors) zijn genetische transcriptiefactoren die aanwezig zijn in weefsels met een hoog energiemetabolisme, zoals de lever en het hart. PPARs zijn cruciaal bij een fenotypische voedingsstrategie om metabool syndroom te voorkomen. Ze stimuleren vetzuuroxidatie en vetceldifferentiatie en glucoseverbruik. Omega-3 vetzuren verhogen de expressie van PPARs. Een hogere inname van omega-3 verlaagt ontstekingsmarkers en markers van oxidatieve stress. (13,14)

Specifieke nutriënten Vitamine E reguleert een aantal genen die het cardiovasculaire risico beïnvloeden, ondermeer genen die betrokken zijn bij de vetopname en atherosclerose, genen die instaan voor inflammatie, celadhesie en bloedplaatjesaggregatie en de genetische regulatie van de glucose transporteur GLUT-3 die cruciaal is voor de glucosecontrole. Vitamine E verbetert de insulinegevoeligheid. (4,5) Vitamine A en carotenoïden. Vitamine A speelt een belangrijke rol in de regulatie van genen die betrokken zijn bij systemische insulineresistentie.

14

Fig. 2. Kaneel heeft een opmerkelijk effect op de glucosecontrole

DHEA. Een lage concentratie van het hormoon DHEA (dehydroepiandrosteron) wordt gelinkt aan een verhoogd risico op metabool syndroom. Hoe hoger de DHEA-waarden, hoe lager het voorkomen van metabool syndroom. Suppletie met DHEA geeft aanzienlijke verbeteringen in visceraal vet, onderhuids vet en insulineresistentie bij oudere mannen en

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Fig. 4. Omega-3 vetzuren verhogen de expressie van PPARs, die cruciaal zijn bij een fenotypische voedingsstrategie om metabool syndroom te voorkomen

Alfa-liponzuur is niet alleen een krachtige antioxidant en anti-aging nutriënt, maar verlaagt ook de bloedsuikerspiegel door een insulineachtige werking en activatie van de glucosetransporteur GLUT-4 voor de opname van glucose door de cellen. Het voorkomt hyperglycemie en de vorming van

Voeding

Hilde Maris

Referenties:

Fig. 5. Alfa-liponzuur, één van de effectiefste stoffen die ingezet kunnen worden bij diabetes

AGE’s, werkt anti-inflammatoir, verlaagt het triglyceridengehalte en voorkomt diabetische neuropathie. Alfa-liponzuur verlaagt niet alleen het risico op diabetes en metabool syndroom, maar ook op hart- en vaatziekten, hypertensie en inflammatoire aandoeningen. (15)

1. Leblanc J, Soucy J, Lalanne M, Nadeau A. Effects of a protein meal on plasma amino acids, glucose and insulin in control and non insulin dependent diabetes mellitus. Nutrition research 1998, vol. 18, no3, pp. 433-445 2. Willett WC, de Koning L, Fung TT, et al. Low-carbohydrate diet scores and risk of type 2 diabetes in men. Am J Clin Nutr. 2011 Apr;93(4):844-50. 3. Usui I, Tobe K. The role of inflammation in the development of insulin resistance in type 2 diabetes. Nippon Rinsho. 2011 Mar;69(3):555-62. 4. Azzi A, Gysin R, Kempna P, et al. Regulation of gene expression by alpha-tocopherol. Biol Chem. 2004 Jul;385(7):585-91. 5. Fattoretti P, Bertoni-Freddari C, Casoli T, et al. Decreased expression of glucose transport protein (Glut3) in aging and vitamin E deficiency. Ann NY Acad Sci. 2002 Nov;973:293-6. 6. Felipe F, Bonet ML, Ribot J, Palou A. Modulation of resistin expression by retinoic acid and vitamin A status. Diabetes. 2004 Apr;53(4):882-9. 7. Matthews KA, Rhoten WB, Driscoll HK, Chertow BS. Vitamin A deficiency impairs fetal islet development and causes subsequent glucose intolerance in adult rats. J Nutr. 2004 Aug;134(8):1958-63. 8. Gruenwald J, Freder J, Armbruester N. Cinnamon and health. Crit Rev Food Sci Nutr. 2010 Oct;50(9):822-34. 9. Subash Babu P, Prabuseenivasan S, Ignacimuthu S. Cinnamaldehyde - a potential antidiabetic agent. Phytomedicine. 2007 Jan;14(1):15-22. 10. Nawata H, Watanabe T, Yanase T. Sex hormone and neuroendocrine aspects of the metabolic syndrome. Prog Brain Res. 2010;182:175-87. 11. Villareal DT, Holloszy JO. Effect of DHEA on abdominal fat and insulin action in elderly women and men: a randomized controlled trial. JAMA. 2004 Nov 10;292(18):2243-8. 12. Dhatariya K, Bigelow ML, Nair KS. Effect of dehydroepiandrosterone replacement on insulin sensitivity and lipids in hypoadrenal women. Diabetes. 2005 Mar;54(3):765-9. 13. Ferre P. The biology of peroxisome proliferator-activated receptors: relationship with lipid metabolism and insulin sensitivity. Diabetes. 2004 Feb;53 Suppl 1S43-S50. 14. Delarue J, LeFoll C, Corporeau C, Lucas D. N-3 long chain polyunsaturated fatty acids: a nutritional tool to prevent insulin resistance associated to type 2 diabetes and obesity? Reprod Nutr Dev. 2004 May;44(3):289-99. 15. Shay KP, Moreau RF, Smith EJ, et al. Alpha-lipoic acid as a dietary supplement: molecular mechanisms and therapeutic potential. Biochim Biophys Acta. 2009 Oct;1790(10):1149-60.

Advies fenotypische voeding ter preventie van metabool syndroom

Info MN 50. Metabool Syndroom X € 35

Walter O.M. Faché

METABOOL SYNDROOM X

Een kruispunt van glucose intolerantie, insulineresistentie, overgewicht, hart- en vaataandoeningen en lipidenimbalans

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België

MN 9. hoe de opmars van diabetes stoppen? € 30

• Orthotarisch voedingspatroon volgens de Voedingsdriehoek Faché • Alles vers, zo min mogelijk bewerkt, biologisch, zo veel mogelijk rauw • Hoofdzakelijk groenten, fruit, noten, zaden, pitten, kiemen, kruiden, peulvruchten, paddenstoelen, ongeraffineerde olijfolie en vlaszaadolie (lijnzaadolie)

Walter O.M. Faché

• Matig met volle granen (glutenvrij!), liefst onbewerkt en onverhit • Vermijd geraffineerde koolhydraten en suikers, dierlijke eiwitten en vetten, transvetzuren, kant-en-klaar maaltijden, geraffineerde oliën (margarine, sladressings)

HOE DE OPMARS VAN DIABETES STOPPEN?

Ouderdomsdiabetes orthomoleculair voorkomen en behandelen

• Beweging: elke dag minstens een half uur matig tot intensief • Alfa-liponzuur: 150 à 300 mg per dag • Chroom (picolinaat of polynicotinaat): 500 tot 1000 µg per dag

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA

• Mangaan gecheleerd: 30mg per dag

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België

• Magnesium (gecheleerd of aspartaat): 300 à 500 mg per dag • Zink: zinkmonomethionine: 150mg per dag

Workshop 4

• Vanadium: vanadylsuflaat (magistraal): 2 x 50mg per dag

Diabetes & Metabool Syndroom

• Seleniumcysteïne: 200mg per dag • Omega-3 vetzuren: 1400 mg EPA + 1000 mg DHA per dag • GLA (gamma-linoleenzuur): 900 tot 1800 mg per dag • B-complex: hooggedooseerd • Vitamine C: minstens 3 gram calcium-magnesiumascorbaat met bioflavonoïden per dag

Overzicht van alle stoffen die ingezet kunnen worden bij de preventie en behandeling van diabetes en metabool syndroom + uitgebreide suppletieadviezen en productinfo. Syllabus kan nabesteld worden voor € 35

• Bioflavonoïden: 2 x 1000mg per dag • Vitamine E: 400 à 1200 IE gemengde tocoferolen

Onder hoofdredactie Walter O.M. Faché

• Vitamine A: 5000 IE met carotenoïdencomplex • Knoflook: 1200 mg per dag HYPOGLYCEMIE DIABETES METABOOL SYNDROOM

• Kaneel extract: 125 mg 3 x per dag • Koffiebes extract: 100 mg drie maal per dag

Hypoglycemie, diabetes & metabool syndroom X ondersteunen met orthoceuticals in de dagelijkse orthomoleculaire praktijk

• Silymarine: 2 x 150 mg per dag

Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS

• Bittermeloen (Momocordia charantia): 450 mg • Gymnema sylvestre: 400mg per dag

WORKSHOPS FACHÉ FACHÉ INSTITUUT

• Fenegriek (Trigonella foenum graecum): 350mg 2 à 4 x per dag

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België

• DHEA (dosis te bepalen aan de hand van bloedonderzoek)

Orthofyto

15 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

NATAOS KEY N UTRITION

Digestaran Digestaran gaat de werking van de maag optimaliseren, de maagwand beschermen en de vertering optimaliseren. Ingrediënten Pancreatine-Papaïne-Pepsine-Betaïne-Bromelaïne Contra-indicaties Digestaran mag niet genomen worden door patiënten met galproblemen of maagzweren.

Krill Oil Superior De super opneembare omega-3

Digestaran plus 1.

2.

Digestaran plus gaat de werking van de maag optimaliseren, de maagwand beschermen en de vertering optimaliseren. In dit geval dienen de capsules bij de maaltijd genomen te worden. Wanneer Digestaran plus ver buiten de maaltijd wordt genomen verspreiden de papaïne en bromelaïne zich over het gehele lichaam en proteïnen die verspreid worden in de weefsels kunnen in aminozuren splitsen. Daardoor kunnen deze gemakkelijker geëlimineerd worden en kunnen de vetcellen, in de huid gevangen, ook beter afgevoerd worden. De huid wordt strakker en de vetkussentjes verdwijnen.

Ingrediënten Papaïne-Bromelaïne-Betaïne HCl Contra-indicaties Digestaran plus mag niet genomen worden door patiënten met galproblemen of maagzweren.

kwaliteitslabel

U Voor meer informatie: CVBA Urmale De pierpontstraat 2 Tel: 013 55 60 92

[email protected] 3540 Herk-de-Stad Fax: 013 55 21 05

www.urmale.be

• ondersteunt de circulatie • goed voor de cholesterolspiegel • behoudt een goede gemoedstoestand • bevordert het concentratievermogen • houdt beenderen en gewrichten gezond

verpakt per 60 capsules van 500 mg. � 21,95

Krill, een massa garnaalachtige schaaldiertjes, is erg rijk aan de omega-3 vetzuren EPA en DHA. Zijn die ook niet aanwezig in visolie? Klopt. Maar er is een belangrijk verschil. Bij visolie zit de omega-3 immers in de trygliceriden, terwijl die in krillolie gebonden is aan de fosfolipiden. De omega-3 uit krillolie is wateroplosbaar en wordt dus veel beter opgenomen door ons lichaam. Deze vetzuren verhogen bovendien de elasticiteit van de lichaamscellen en absorberen veel beter gezondheidsbevorderende ingrediënten. Plus: in krillolie zit ook Astaxanthine, een sterke vrije radicalenvanger die ons lichaam beschermt tegen oxidatie.

Waarom Krill Oil Superior Van Nataos? • Betere opname dan omega-3 uit visolie (wetenschappelijk bewezen). • Milieubewuste, MSC gecertificeerde oogst zonder bijvangsten. • Meteen en vers verwerkt dankzij Eco-Harvestingtechniek. • Geen enzymatische degradatie en oxidatie. • Rijk aan veresterde Astaxanthine, een sterke antioxidant. • Vrij van dioxines, PCB’s en andere zware metalen. Vraag naar Krill Oil Superior in de betere natuurvoedingswinkel of apotheek.

Meer weten? Bel 052 48 43 00 of surf naar ojibwa.be WWW.NATAOS.COM

ORTHO trends ORTHOTRENDS wordt samengesteld uit de wetenschap­pelijke literatuur en de actualiteit en voorzien van orthomoleculaire commentaren, toelichtingen, adviezen en info.

ORTHOTRENDS wordt samengesteld door Orth. Biochemicus Walter OM Faché, Hilde Maris, Guido Duerinckx. Eindredactie Walter OM Faché, Directeur van het Faché Instituut FIOW.

ORTHOtrends® Neurologie Verband tussen glutenintolerantie en multiple sclerose............................................................. 18 Voedingsadvies bij glutenintolerantie................ 18 Langdurige vitamine E suppletie voorkomt ALS ........................................................................... 19 Advies prevente ALS........................................................... 19 Mitochondriale disfunctie bij autisme................ 19 Advies optimale mtiochondriale functie........... 20 Oncologie.............................................................................. Endotheelcellen hebben een kankerbestrijdende rol Diagnostiek........................................................................ Nicotinegehalte in teennagels voorspelt longkanker en hartziekten

20 21 22

Toxicologie.......................................................................... Zonlicht beïnvloedt de afbraak van medicijnen en kankerverwekkende stoffen in het lichaam

22

Immunologie...................................................................... Wonden genezen beter met omega-3 vetzuren Advies FIOW wondgenezing....................................... 22

Producten met bovenstaand kwaliteitslabel voldoen aan alle orthomoleculaire eigenschappen en eisen, vastgelegd in het kwaliteitslogboek FIOW. De orthoceutische firmaraad groeit stilaan uit tot een wetenschappelijke orthoceutische farmaca, zonder schadelijke bijwerkingen.

17

Orthomoleculaire trends Neurologie

Verband tussen glutenintolerantie en multiple sclerose

Voedingsadvies bij glutenintolerantie • Totaal glutenvrij dieet: geen tarwe, rogge, gerst, haver, spelt, kamut, bulgur, (aanvankelijk ook boekweit en gierst) • Opletten voor verdoken gluten: geïndustrialiseerd en bereid voedsel zoals sojasauzen, gemodificeerde zetmelen, ijscrème, soepen, bier, wijn, wodka, whisky, mout, brood, gebak, koekjes, pasta, pizza, lasagne, kant-en-klaar gerechten, worst, vleeswaren, paté, paneermeel, ... • Alle mogelijke voedingsallergenen elimineren • Schrap melk en melkproducten • Vermijd voedingsadditieven, pesticiden, herbiciden • Eet zoveel mogelijk biologisch voedsel • Eet vooral groenten, fruit, aardappelen, noten, zaden, pitten, kiemen • Glutenarme granen: volle rijst, maïs, quinoa, amaranth, teff, sorghum, kasha, chia, (gierst, boekweit) • Vervang koemelk door amandelmelk, rijstmelk, kastanjemelk, hazelnootmelk, quinoamelk, sojamelk • Verbeter de spijsvertering met enzymen en probiotica

Referentie: Rodrigo L, Hernandez-Lahoz C, Fuentes D, et al. Prevalence of Celiac Disease in Multiple Sclerosis. BMC Neurol. 2011 Mar 7;11(1):31.

18

In de orthomoleculaire geneeskunde wordt glutenintolerantie of coeliakie beschouwd als één van de oorzaken van vele degeneratieve aandoeningen. Vooral de hersenen blijken heel gevoelig voor coeliakie. Er is al lang een verband gevonden tussen glutenintolerantie en de zogenaamde ‘psychiatrische’ aandoeningen, zoals depressie, schizofrenie, ADHD, gedragsstoornissen, concentratieproblemen, bipolaire stoornissen, angsten en fobieën. Coeliakie speelt ook een rol bij het ontstaan van neurologische aandoeningen, waarbij de hersenen, het ruggenmerg en het zenuwstelsel aangetast worden, zoals parkinson, epilepsie, amyotrofische laterale sclerose (ALS) en multiple sclerose (MS). In de reguliere geneeskunde wordt dit verband niet erkend en ook niet onderzocht. Glutenintolerantie is dan ook één van de meest ondergediagnosticeerde aandoeningen. Uit een recent onderzoek van de Spaanse

maagdarmspecialist Dr. Luis Rodrigo blijkt dat MS-patiënten vijf tot tien keer zo vaak coeliakie hebben dan gezonde controlepersonen. Dr. Rodrigo kreeg een dertigjarige vrouw in zijn praktijk die leed aan MS met opstoten. Ze had last van ernstige buikpijn, diarree en gewichtsverlies. Er werd coeliakie vastgesteld en ze werd op een glutenvrij dieet gezet. Daardoor verbeterde niet alleen haar spijsvertering, maar ook haar neurologische symptomen. Dat bracht Dr. Rodrigo en zijn team ertoe om te onderzoeken of coeliakie ook voorkwam bij andere patiënten met MS. Zij ontdekten dat 11,1% van de onderzochte MS-patiënten inderdaad coeliakie had, vergeleken met 2,4% bij de controlepersonen. Bij de algemene bevolking komt 1 à 2% coeliakie voor. De MS-patiënten met coeliakie werden op een glutenvrij dieet gezet, waardoor hun neurologische symptomen aanzienlijk verbeterden.

Visie van het FIOW Coeliakie werd in dit onderzoek vastgesteld door de aanwezigheid van IgA antitransglutaminase antilichamen (ATA). Uit de praktijk blijkt echter dat veel patiënten zonder verhoogde ATA toch gevoelig zijn voor gluten en dat uiteenlopende klachten verdwijnen door het invoeren van een glutenvrij dieet. Het zou dus interessanter geweest zijn als Rodrigo en zijn team ook de andere MS-patiënten, bij wie geen coeliakie werd vastgesteld, op een glutenvrij dieet hadden gezet. Uit het onderzoek blijkt namelijk dat er een duidelijk verschil was tussen de leeftijd waarop de ziekte toesloeg bij MS-patiënten met coeliakie en bij diegenen zonder aangetoonde glutenintolerantie. Bij de coeliakiepatiënten was dat gemiddeld 35 jaar, bij de niet-coeliakiepatiënten 44 jaar. Wellicht was de glutenintolerantie gewoon meer uitgesproken bij de eerste groep, zodat zij eerder symptomen ontwikkelden. Glutenintolerantie gaat meestal hand in hand met koemelkallergie. Het schrappen van koemelk had dus waarschijnlijk nog betere resultaten gegeven. Toch draagt dit onderzoek bij aan de bewijskracht van het verband tussen gluten en psychiatrische en neurologische aandoeningen. Hoewel gluten niet de enige boosdoeners zijn in het ontstaan van neurologische aandoeningen, is het aangeraden om bij het opduiken van de eerste symptomen je patiënten op een gluten- en koemelkvrij dieet te zetten. Beter nog is het om iedereen, ook gezonde mensen, aan te sporen om gluten en koemelk zo veel mogelijk te mijden, en liefst volledig te schrappen. Je zou verbaasd zijn hoeveel vage klachten erdoor verdwijnen. (HM)

ORTHO trends

®

Orthomoleculaire trends Neurologie

Langdurige vitamine E suppletie voorkomt ALS

Advies Preventie ALS

mine E in de voeding had een beschermend effect. De mannen en vrouwen met de hoogste inname van vitamine E via de voeding hadden 21% minder kans om ALS te krijgen dan diegenen met de laagste inname. Bij vrouwen gaf een hoge inname van vitamine E met de voeding zelfs een 43% verlaagd risico. Referentie: 1. Wang H, O’Reilly EJ, Weisskopf MG, et al. Vitamin e intake and risk of amyotrophic lateral sclerosis: a pooled analysis of data from 5 prospective cohort studies. Am J Epidemiol. 2011 Mar 15;173(6):595-602. Epub 2011 Feb 18.

Er werd niet echt een verband gevonden tussen algemene vitamine E suppletie en ALS, maar wanneer men de analyse opsplitste volgens de duur van de suppletie, vond men een 23% verlaagd risico op ALS bij de deelnemers die twee à vier jaar lang vitamine E namen en een 36% verlaagd risico bij diegenen die vijf jaar of langer vitamine E slikten. Ook vita-

Amyotrofische Laterale Sclerose (ALS) is een degeneratieve neuromusculaire ziekte met een snelle progressie. Het is een aandoening van het centrale zenuwstelsel: ALS vernietigt zenuwcellen in de hersenen en het ruggenmerg en tast de spieren aan. Daardoor ontstaat snelle achteruitgang van de motoriek en de beweging, terwijl het verstand, het zicht, het gehoor, de tastzin, het gevoel en de smaak onaangetast blijven. De gemiddelde overlevingstijd na diagnose is drie tot vijf jaar. De meest voorkomende doodsoorzaak bij ALS is het uitvallen van de ademhaling of longinfectie door aantasting van de spieren die de ademhaling reguleren.

MN 89. Amyotrofische laterale sclerose (binnenkort verkrijgbaar) Onder hoofdredactie Walter O.M. Faché

ALS is net als alle andere neurologische aandoeningen een ziekte die kan voorkomen worden met de juiste voeding- en leefstijl. Hoewel genetische factoren een rol spelen, blijkt uit onderzoek dat leefstijlfactoren van doorslaggevender belang zijn. Oxidatieve stress, vrije radicalen, inflammatie, glutamaat excitotoxiciteit, DNA-schade, mitochondriale disfunctie, allergie, zware metalen, nutriëntentekorten en hoofdletsels zijn een paar van de hoofdrolspelers bij het ontstaan van ALS. (WF)

Mitochondriale disfunctie bij autisme Een verstoorde mitochondriale functie en afwijkingen aan het mitochondriaal DNA (mtDNA), waaronder overmatige replicatie of deletie, komen meer voor bij autistische kinderen dan bij gezonde kinderen. Dat blijkt uit een onderzoek van professor Cecilia Giulivi en haar team van de Afdeling Moleculaire Biowetenschappen van de Universiteit van California. Zij ontdekten dat 50 tot 80% van de autistische kinderen uit hun onderzoek biomarkers van mitochondriale disfunctie en afwijkingen aan het mtDNA in de lymfocyten vertoonden. Hoewel ze zelf voorzichtig zijn om mitochondriale disfunctie een oorzaak van autisme te noemen, merken de onderzoekers op dat een verstoorde mitochon-

Meer info en uitgebreide adviezen

driale functie de hersenstoornissen bij autisme kan verergeren. Kinderen met mitochondriale disfunctie hebben ook vaak een slechte fysieke conditie, (epileptische) aanvallen en achteruitgang van de verstandelijke vermogens. Deze zijn karakteristiek voor autisme. Mitochondriale disfunctie wordt ook geassocieerd met andere neurologische aandoeningen, zoals parkinson, alzheimer, schizofrenie en bipolaire stoornis, maar ook met vroegtijdige veroudering. Bij het ontstaan van autisme spelen uiteraard nog andere factoren mee, maar mitochondriale disfunctie is één van de belangrijke punten die moeten worden aangepakt bij het voorkomen en behandelen van autisme. (HM)

®

ORTHO trends

AMYOTROFE LATERALE SCLEROSE

Oorzaken van ALS Orthomoleculaire preventie én behandeling van neuromusculaire aandoeningen Walter O.M. Faché & Hilde Maris

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België

Meer info: Orthofyto 86. Cellulaire verjonging - De sleutelrol van mitochondria bij anti-aging ®

De onderzoekers publiceerden in het tijdschrift American Journal of Epidemiology de resultaten van een analyse van meer dan een miljoen mannen en vrouwen uit verschillende grootschalige studies, met opvolging van 10 tot 18 jaar. Aan de hand van vragenlijsten werd bepaald hoeveel vitamine E de deelnemers binnenkregen, zowel uit voeding als uit supplementen.

Visie van het FIOW

ORTHOFYTO

Vitamine E, de vitamine die door de media vaak in een slecht daglicht gesteld wordt, omdat suppletie ermee geen effect zou hebben, heeft een nieuwe verdienste op haar palmares. Onderzoekers van Harvard School of Public Health hebben namelijk vastgesteld dat vitamine E suppletie het risico verlaagt op amyotrofische laterale sclerose (ALS), een progressieve, fatale neurologische aandoening.

• Antioxidantrijke, ontstekingsremmende, nutriëntendichte voeding met respect voor het zuur-base evenwicht • Nadruk op plantaardige voeding: groenten, fruit, noten, zaden, pitten, kiemen, peulvruchten • Vermijd voedingsmiddelen waar je allergisch voor bent • Beperk het aantal calorieën en verhoog de nutriëntendichtheid en de ORAC score • Suppletie: Omega-3 vetzuren, vitamine E, D3, B-vitaminen, zink, selenium, coënzym Q10, creatine, PQQ, NAC, alfaliponzuur, carnosine, curcumine, ginkgo biloba, groene thee extract, aminozuren, ...

22 1989-2010

Cellulaire anti-aging Anti-aging genen manipuleren met voeding Telomerase activeren of inactiveren? PQQ, nieuwe vitamine voor cellulaire verjonging Sporten, bron van eeuwige jeugd DNA methylatie, cruciaal voor het leven

Jaargang 16 Afgiftekantoor Lochristi P602686 - tweemaandelijks Verantwoordelijke uitgever: Walter O.M. Faché Kerkstraat 103 9270 Laarne België: e 8,80 Nederland: e 9,50

THema: Cellulaire anTi-aging

OrTHO trends inclusief middenkatern met:

®

86

Orthofytho en Orthotrends zijn een Belgisch tweemaandelijks wetenschappelijk tijdschrift voor Orthomoleculaire geneeskunde, voeding en fyto. Een uitgave van de Belgische Vereniging voor Orthomoleculaire Geneeskunde BSOM.

19

Orthomoleculaire trends Neurologie Onderliggende pathologieën bij autisme

Advies voor het behoud van een optimale mitochondriale functie

• • •

• Voedingsdriehoek Faché: leidraad voor een orthotarische voedingswijze

• • • • • •

Allergie (koemelk en gluten!) Hypoglycemie Candida albicans infecties, schimmelinfecties Nutriëntentekorten Inflammatie Zware metalen vergiftiging Oxidatieve stress / Lipidperoxidatie Verstoorde methylatie / Hoge homocysteïnewaarden Verlaagde energieproductie (mitochondriale disfunctie)

• Coënzym Q10: 100 à 300 mg ubiquinol • Acetyl-L-Carnitine: 4 x 500 mg per dag op nuchtere maag, tussen de maaltijden • R-alfa-liponzuur: 300 à 600 mg per dag op nuchtere maag, tussen de maaltijden • Creatine (monohydraat): 2 à 4 gram per dag, met of zonder voedsel • Carnosine: 500 tot 1.500 mg per dag • N-acetylcysteïne: 600 à 1.800 mg per dag • Vitamine B3 of niacine: 500 mg à 2000 mg/d

Referentie:

• NADH: 10 à 50mg/d

Giulivi C et al. Mitochondrial dysfunction in autism. JAMA. 2010 Dec 1;304(21):2389-96.

• PQQ: 20 mg per dag

Oncologie

Endotheelcellen hebben een kankerbestrijdende rol het laboratorium bij gekweekte kankercellen, als in vivo bij muizen. Endotheelcellen scheiden honderden biochemische stoffen af, waarvan er velen in dit proces betrokken kunnen zijn, maar de wetenschappers identificeerden er twee die van bijzonder belang blijken te zijn: perlecan, een proteoglycaan en interleukine-6 (IL-6), een cytokine. Wanneer endotheelcellen grote hoeveelheden perlecan afscheiden, maar weinig IL-6, kunnen ze effectief de invasie van kankercellen onderdrukken. Wanneer weinig perlecan en veel IL-6 wordt afgescheiden is dat niet het geval.

Referentie: 1. Franses JW, Baker AB, Chitalia VC, Edelman ER. Stromal endothelial cells directly influence cancer progression. Sci Transl Med. 2011 Jan 19;3(66):66ra5.

20

Wetenschappers hebben ontdekt dat endotheelcellen, de cellen die de binnenkant van de bloed- en lymfevaten bekleden, stoffen afscheiden die tumorgroei onderdrukken en verhinderen dat kankercellen andere weefsels binnendringen.

De onderzoekers veronderstellen dat er een permanente strijd is tussen kankercellen en endotheelcellen en dat de endotheelcellen het meestal winnen. “We worden allemaal dagelijks blootgesteld aan verschillende factoren die kanker veroorzaken, maar relatief weinigen onder ons krijgen ook werkelijk kanker”, zegt Edelman. “Wij geloven dat het verdedigingsmechanisme van het lichaam het meestal wint, en dat kanker alleen kan winnen wanneer de balans verstoord is.”

In een studie toonden Prof. Elazer Edelman, graduaatstudent Josehp Frances en anderen aan dat stoffen die door endotheelcellen worden afgescheiden de groei van kankercellen en hun invasie afremmen. Ze doen dat zowel in

Er is nog een derde speler in het spel: de extracellulaire matrix waarin de endotheelcellen ingebed liggen. De extracellulaire matrix bestaat uit structurele eiwitten zoals collageen, fibronectine en elastine en uit glycosa-

ORTHO trends

®

Orthomoleculaire trends Neurologie minoglycanen. Endotheelcellen functioneren alleen optimaal wanneer hun extracellulaire matrix stabiel en van een goede samenstelling is. In normale omstandigheden worden cellen die cancereus worden door de endotheelcellen in bedwang gehouden. Kankercellen vechten echter terug door de extracellulaire matrix te vernietigen of de structuur van de endotheelcellen rechtstreeks te wijzigen. In beide gevallen worden de endotheelcellen gehinderd in hun kankerbestrijdende functie. Edelman en zijn team deden onderzoek met het implanteren van endotheelcellen in en rond tumorcellen, waardoor de tumorgroei afgeremd werd. In een ander experiment toonden ze aan dat kankercellen die gekweekt werden in de stoffen die door endotheelcellen worden afgescheiden, minder metastaseerden en minder invasief waren. De onderzoekers beschouwen het implanteren van endotheelcellen als een toekomstige therapeutische mogelijkheid om kanker te bestrijden. (HM)

Visie van het FIOW In plaats van op een kunstmatige manier endotheelcellen te implanteren, kan men beter de bestaande endotheelcellen en de extracellulaire matrix optimaal gezond houden door de juiste voeding en voedingssupplementen. Vrije radicalen, hoge bloedsuikerspiegel, insulineresistentie, roken, hypertensie, homocysteïne, lipidperoxidatie, verstoorde bloedvetten, inflammatie, gebrek aan omega-3, CoQ10, vitamine D en K, hormonale disbalans en overmaat fibrinogeen zijn de belangrijkste factoren die de endotheelcellen beschadigen. Een orthotarisch voedingspatroon, antioxidanten, omega-3 vetzuren, enzymen, vitamine D, K, CoQ10, PQQ, ... beschermen de endotheelcellen. Zorg voor een optimale extracellulaire matrix met glucosamine, chondroïtine, MSM, hyaluronzuur, vitamine C, lysine, proline, silicium, veel zuiver water, vezelrijke voeding en beweging.

Meer info: Bistro 7 Deel 1. Niettoxische kankertherapieën. Oorzaken van kanker & Orthomoleculaire basisbehandelingen. € 35

Onder hoofdredactie van

Walter O.M. Faché

NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINGEN Deel 1 Oorzaken van kanker & Orthomoleculaire basisbehandelingen Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS

GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België

Diagnostiek

Nicotinegehalte in teennagels voorspelt longkanker en hartziekten risico hadden op longkanker dan diegenen met de minste nicotine in hun teennagels. Het opvallende was dat bij mannen die evenveel rookten degenen met het hoogste nicotinegehalte in hun teennagels 3,6 keer zo veel kans hadden om longkanker te krijgen.

Een eenvoudige teennageltest kan aantonen of je al dan niet een hoog risico hebt om longkanker te krijgen, zelfs als je een niet-roker bent. In een studie van Dr. Wael K. Al-Delaimy en Dr. Walter Willet werd het nicotinegehalte in de teennagels van mannelijke longkankerpatiënten vergeleken met dat van gezonde controlepersonen. Daaruit bleek dat de proefpersonen met het hoogste gehalte aan nicotine in hun teennagels een meer dan 10 keer zo hoog

Het nicotinegehalte in de teennagels van vrouwen voorspelt hun risico op hart- en vaatziekten. De vrouwen met de meeste nicotine in hun teennagels hebben een 42% verhoogd risico op hartziekten, vergeleken met de vrouwen met de laagste nicotinewaarden. Het nicotinegehalte in je teennagels is een goede maat voor de hoeveelheid nicotine waaraan je in het afgelopen jaar bent blootgesteld, zowel door zelf te roken als door mee te roken. Wanneer je tien sigaretten per dag rookt en ook de hele dag wordt blootgesteld aan de rook van anderen, zal je dus meer nicotine in je teennagels hebben, dan wanneer je evenveel sigaretten rookt, maar voor de rest in rookvrije ruimtes verblijft. In de meeste studies naar de effecten van roken worden rokers met niet-rokers vergeleken. Er wordt daarbij zelden rekening gehouden met de totale blootstelling aan sigarettenrook. Dit geeft een duidelijk vertekend beeld van de schadelijke effecten van roken, die volgens de onderzoekers nog steeds zwaar onderschat worden. (WF)

®

ORTHO trends

Monografie 57 Voedingsdeficiënties bij patiënten herkennen aan de hand van lichaamssymptomen € 30

Walter O.M. Faché

VOEDINGSDEFICIËNTIES BIJ PATIËNTEN HERKENNEN AAN DE HAND VAN LICHAAMSSYMPTOMEN Lichaamstaal leren lezen is de gemakkelijkste en goedkoopste vorm van diagnosestelling

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA ©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen Publi Media, Laarne België

Referentie: Al-Delaimy WK, Willett WC. Toenail Nicotine Level as a Novel Biomarker for Lung Cancer Risk. Am J Epidemiol. 2011 Mar 2.

21

Orthomoleculaire trends Toxicologie

Zonlicht beïnvloedt de afbraak van medicijnen en kankerverwekkende stoffen in het lichaam

Referentie: Lindh JD, Andersson ML, Eliasson E, BjorkhemBergman L. Seasonal variation in blood drug concentrations and a potential relationship to vitamin D. Drug Metab Dispos. 2011 Feb 24. [Epub ahead of print]

Immunologie

Referentie:

22

McDaniel JC, Massey K, Nicolaou A. Fish oil supplementation alters levels of lipid mediators of inflammation in microenvironment of acute human wounds. Wound Repair Regen. 2011 Mar;19(2):189-200.

Wetenschappers van het Zweedse Karolinska Instituut hebben in een grootschalige studie aangetoond dat het vermogen van het lichaam om medicijnen af te breken, sterk beïnvloed wordt door de blootstelling aan zonlicht en dus kan variëren volgens de seizoenen. Deze ontdekking werpt een geheel nieuw licht op de vraag waarom iedereen anders reageert op medicijnen en waarom sommige mensen toxische stoffen sneller afbreken dan andere. Uit bijna 70.000 analyses van patiënten die regelmatig gecontroleerd werden op de concentratie van medicijnen in hun bloed, blijkt dat in de zomer (juli tot september), wanneer het vitamine D gehalte in hun bloed het hoogst is, de concentratie van hun medicijnen het laagst is. Van januari tot maart is het vitamine D gehalte het laagst en de medicijnconcentratie het hoogst. Vitamine D activeert het detoxificatiesysteem in de lever door het verhogen van een P450 enzym (CYP3A4) dat instaat voor de afbraak van de meeste medicijnen en toxische stoffen. Bij een hogere blootstelling aan zonlicht en een grotere aanmaak van vitamine D worden bepaalde medicijnen (o.a. paracetamol, codeïne, valium, erytromycine en cyclosporine) sneller afgebroken en zullen ze dus minder

(lang) werkzaam zijn. Dat betekent dat bij patiënten met hoge vitamine D-waarden een hogere dosis van deze medicijnen nodig is om het gewenste resultaat te bereiken. In de winter zal dezelfde dosis niet alleen meer effect hebben, maar is ook de kans op bijwerkingen groter. Artsen zouden dus altijd de vitamine D-waarden van hun patiënten moeten meten om de juiste dosis van een medicijn te bepalen. Dit effect van vitamine D heeft ook nog andere implicaties. Het CYP34A staat ook in voor de afbraak van ondermeer steroïden en kankerverwekkende stoffen. Mensen die geen vitamine D supplementen nemen zullen in de winter gevoeliger zijn voor deze stoffen dan in de zomer. Dit verklaart ook waarom mensen die nooit in de zon komen een hoger risico hebben op kanker en andere aandoeningen. Daarmee hebben we weer een reden meer om deze zomer extra tijd door te brengen in de zon, zonder zonneblokkers en UV-filters te smeren. Wie nog steeds niet overtuigd is van de helende kracht van de zon en haar angstvallig blijft vermijden, heeft ondertussen nog weinig excuses over om geen extra vitamine D te nemen. (HM)

Wonden genezen beter met omega-3 vetzuren Advies FIOW Acute wonden kunnen chronisch worden doordat de inflammatie, die een normaal onderdeel is van het genezingsproces, uit de hand loopt en blijft aanhouden door een overmatige activiteit van polymorfonucleaire leukocyten. Bij dit ontstekingsproces zijn afbraakproducten van de omega-6 vetzuren linolzuur en arachidonzuur betrokken: prostaglandinen en leukotriënen. Het enzym dat verantwoordelijk is voor de productie van deze stoffen is het LOX (lipoxygenase). Wetenschappers onderzochten of omega-3 suppletie een effect had op de wondgenezing. Na vier weken suppletie met EPA en DHA of placebo werd een acute wond veroorzaakt. In de omega-3 groep waren er in het wondvocht aanzienlijk minder pro-inflammatoire vetzuurmetabolieten (15-HODE en 9-HETE) aanwezig 24 uur na de verwonding. De omega-3 suppletie zorgde ook voor lagere waarden van myeloperoxidase, een marker van leukocytenactiviteit, 12 uur na de verwonding en een betere wondgenezing (vorming van nieuwe epitheelcellen) na vijf dagen. (WF)

ORTHO trends

®

Aanpassing van de voeding en ondersteuning met suppletie kan het ontstekingsproces moduleren en de genezing van wonden versnellen: • Vette vis (zalm, ansjovis, makreel, haring, sardienen), lijnzaad(olie), perilla olie, walnoten, waterkers, postelein en algen zijn rijk aan omega-3 vetzuren • Rauwe, biologische, bioflavonoïdenrijke voeding: fruit, groenten, kruiden, noten, zaden, pitten, kiemen • Kurkuma, gember, boswellia serrata, bromelaïne, cepaënen (knoflook en uien), EGCG (groene thee), quercetine remmen het LOX enzym • Vermijd vlees en vleesproducten, zuivelproducten, plantaardige olie, margarine, gebakken en gefrituurde producten, geraffineerde suikers en koolhydraten, voedingsmiddelen waar je allergisch voor bent (gluten en koemelk!)

seendesign.be

CurcuPhyt

voor soepele gewrichten

CurcuPhyt, het innovatieve en goed opneembare curcumine-nutricijn!

CNK 2792-737

CurcuPhyt® bevat curcumine uit

De belangrijkste eigenschappen van CurcuPhyt: • beproefde kwaliteit2-3 • verhoogde opneembaarheid1 • bevordert de spijsvertering • goed voor de darmwerking • voor het behoud van soepele gewrichten en kraakbeen • beschermend voor de ogen • helpt de natuurlijke weerstand versterken • ondersteunt de inwendige reiniging • bevat krachtige antioxidatieve fytonutriënten

kurkuma (Curcuma longa) dat gekoppeld is aan fosfatidylcholine uit soja (gepatenteerd fytosoomproces). Hierdoor onderscheidt CurcuPhyt® zich van de andere hoog gestandaardiseerde curcumineextracten door zijn zéér goede opneembaarheid1 in het lichaam. kwaliteitslabel

Dit produkt is verkrijgbaar bij uw apotheek en bij Nutrisan

Nutrisan België: De Tyraslaan 111, 1120 Brussel - T +32 (0)2 266 81 00 - [email protected] Nutrisan Nederland: Leemskuilen 1B , 5663 CK Westerhoven - T +31 (0)40 207 60 95 - [email protected]

www.nutrisan.com

Referenties: 1. Marczylo T.H., Verschoyle R.D., Cooke D.N., Morazzoni P., Steward W., Gescher A.J., Comparison of systemic availability of curcumin with that of curcumin formulated with phosphatidylcholine. Cancer Chemother. Pharmacol. 2007, 60 (2), 171-177. • 2. Belcaro G., Cesarone M.R., Dugall M., Pellegrini L., Ledda A., Grossi M.G., Togni S., Appendino G., Product evaluation registry of Meriva®, a curcumin-phosphatidylcholine complex, for the complementary management of ostheoarthritis. Panminerva Medica 2010 June, 52 (2 Suppl 1), 55-62. • 3. Allegri P., Mastromarino A., Management of chronic anterior uveitis relapses: efficacy of oral phospholipidic curcumin treatment. Long term follow-up. Clinical Ophtalmology 2010, 4, 1201-1206.

Unieke nutriceutische formule voor hart en bloedvaten Een gebalanceerde combinatie van essentiële vetzuren, vitamines, mineralen, aminozuren, kruiden en andere belangrijke orthomoleculaire stoffen.

Gunstige invloed op de 5 belangrijkste risicofactoren Verkwikkend voor het hart

Atherozol

Houdt de bloedvaten schoon en soepel Voor het behoud van een sterke vaatwand Gunstige invloed op de bloedsomloop Referenties: - Rubanyi GM. 1993. The role of endothelium in cardiovascular homeostatis and diseases. J Cardiovasc Pharmacol; 22Suppl 4:51-14. - Ref: Cotran RS, Pober JS. 1990. Cytokine-endothelial interactions in inflammation, immunity and vascular injury. J Am Soc Nephrol 1:225-235 - Ref: Pober JS, Cotran RS. 1990. The role of endothelial cells in inflammation. Transplantation 50:537-544.

kwaliteitslabel

PROFESSIONELEN KUNNEN DE TECHNISCHE FICHE AANVRAGEN VOOR MEER UITGEBREIDE INFO.

23

Energetica Natura BV ● Postbus 148 - 9100 St.Niklaas ● Gratis tel: 0800-990 11 ● Gratis fax: 0800-800 11 ● [email protected] ● www.energeticanatura.com Orthofyto

®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Milieu

Hilde Maris, Walter O.M. Faché

Orthomoleculaire eerste hulp bij kernrampen Kaliumjodide alleen is niet voldoende

Fig. 1 Het bekende gevarenlogo voor kernstraling is helaas niet voldoende!

D

oor de aardbeving in Japan en de vrees voor een nucleaire catastrofe wordt de kernramp in Tsjernobyl door de media weer even uit de vergetelheid gehaald. Reportages met beelden uit 1986 en de gevolgen 25 jaar later onthullen de ware reikwijdte en de desastreuze gevolgen voor de bevolking. Informatie die al die jaren netjes weggeborgen bleef, komt nu in al zijn angstaanjagendheid naar boven. Over het officiële dodencijfer bestaat nog steeds discussie. De WHO schat het aantal kankerdoden in de regio op ongeveer 9.000, Greenpeace kwam in een onderzoek uit op 200.000 en in een recent verschenen boek ‘Chernobyl: Consequences of the Catastrophe for People and the Environment’ spreekt men over minstens 1 miljoen doden. Het werkelijke sterftecijfer is moeilijk in te schatten, maar als we weten dat slechts 10% van de tweede generatie Tsjernobylkinderen helemaal gezond geboren wordt, dan moet de impact van deze ramp toch stilaan duidelijk worden. Laat je niet wijsmaken dat we hier in België niets te vrezen hebben omdat we ver genoeg van het rampgebied verwijderd zijn. En laat je zeker niet misleiden door de universeel geijkte uitspraak van de autoriteiten dat ‘er geen gevaar is voor de bevolking’. Paniek is echter een al even slechte raadgever als feiten achterhoudende politieke en militaire leiders. Goed geïnformeerd zijn en preventieve maatregelen nemen om de effecten van nucleaire straling te minimaliseren is het beste verdedigingsmechanisme.

24

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Milieu

Hilde Maris, Walter O.M. Faché 

Ver van mijn bed? Wie denkt dat dit allemaal ‘ver van zijn bed’ is, vergist zich. De radioactieve deeltjes worden door de wind en het water duizenden kilometers ver gedragen en kunnen overal ter wereld neerdwarrelen als fall-out of het visbestand en het plankton ernstig besmetten. Hoewel de impact van deze besmettingen niet meteen duidelijk is, moeten de gevolgen voor de gezondheid op lange termijn niet onderschat worden.

De biologie van straling Heel eenvoudig gezegd is straling de energie die in de vorm van golven of kleine stofdeeltjes vrijkomt uit onstabiele atomen. Zelfs in lage doses kan straling het lichaam binnendringen en cellulaire schade aanrichten die jaren later in kanker kan resulteren. In hoge doses kan straling het hematopoëtisch syndroom veroorzaken, een ernstige beschadiging van het beenmerg, de milt en de lymfeklieren, waarbij de rode en witte bloedcellen aangevallen worden. Dit syndroom kan binnen de 8 tot 50 dagen fataal aflopen. De ernst van stralingsziekte is afhankelijk van de graad van straling, de duur van de blootstelling en het soort straling. Straling tast cellen op verschillende manieren aan, afhankelijk van de snelheid waarmee ze zich delen en hun specialisatie. Het meest kwetsbaar blijken de cellen in het maagdarmkanaal en de stamcellen in het beenmerg die instaan voor de aanmaak van bloedcellen.

Eerste hulp: kaliumjodide Eén vorm van straling, radioactief jodium, is bijzonder gevaarlijk voor de schildklier. Radioactief jodium is een afvalproduct van kernenergie. Bij inademing wordt het heel snel geabsorbeerd door de schildklier, waar het grote schade kan aanrichten. Het kan goedaardige gezwellen veroorzaken, maar ook schildklierkanker en in hoge doses vernietiging van de schildklier en ernstige hypothyreoïdie. Vooral kinderen zijn bijzonder kwetsbaar voor het effect van radioactief jodium en andere vormen van straling, zelfs in lage doses. Bij kinderen die blootgesteld zijn aan straling komt meer kanker voor, voornamelijk leukemie en schildklierkanker. Deze kinderen hebben ook een grotere kans om als volwassenen kanker te krijgen. Aanvankelijk werd het gevaar van radioactief jodium bij de ramp van Tsjernobyl niet ernstig genomen door wetenschap-

pers, maar het duurde niet lang voor de gevolgen zich begonnen te manifesteren. Binnen het jaar was er een enorme toename van het aantal gevallen van schildklierkanker, vooral bij kinderen. Na 15 jaar was het aantal gevallen met een factor 30 tot 60 toegenomen. Voor de mensen in de onmiddellijke omgeving van een kernramp is één van de primaire maatregelen daarom het slikken van hoge doses kaliumjodide om de schildklier volledig te verzadigen met jodium, zodat de opname van radioactief jodium voorkomen en zelfs volledig geblokkeerd kan worden. Hoewel autoriteiten aanraden om kaliumjodide beschikbaar te stellen voor de bevolking binnen een straal van 15 km van de kernramp, zijn er aanwijzingen dat mensen in een veel ruimer gebied voorzorgen zouden moeten nemen. De verspreiding van radioactief jodium is afhankelijk van de windpatronen. In Tsjernobyl werd de hoogste besmetting waargenomen in een zone van 30 km rond de reactor, maar ook in een regio op 180 km ten noordnoordoosten van de reactor en nog in een ander gebied 450 km ten noordoosten van de reactor. Met andere woorden: kaliumjodide zou ten allen tijde voor iedereen beschikbaar moeten zijn.

Kaliumjodide niet zonder bijwerkingen Kaliumjodide moet snel toegediend worden om effectief te zijn. Bij inname binnen 4 à 6 uur na de blootstelling aan radioactief jodium bedraagt de verzadiging nog slechts ongeveer 50%. Inname meer dan 12 uur na de blootstelling heeft geen zin meer, omdat het radioactieve jodium dan al opgenomen is door de schildklier. Kaliumjodide is beschikbaar in tabletten van 65 mg. Het is effectief in het beschermen tegen radioactief jodium, maar het heeft zelf ook een aantal bijwerkingen. Herhaalde hoge doses jodium kunnen schildklieraandoeningen veroorzaken. Mensen met krop, de ziekte van Graves of auto-immune thyreoïditis moeten voorzichtig zijn met langdurige hoge doses kaliumjodide. Bij zwangere vrouwen kan het hypothyreoïdie (trage schildklierwerking) van de baby veroorzaken. Hoge doses kaliumjodide, zoals aangeraden wordt voor mensen in de buurt van een kernramp,

moeten dus alleen genomen worden als het echt nodig is en zeker niet preventief ‘voor het geval dat’. Ondanks deze nadelen is kaliumjodide, indien snel en correct toegediend, het enige farmacologische middel waarvan is aangetoond dat het specifieke bescherming biedt tijdens een nucleaire ramp. Aangezien wij niet in de onmiddellijke omgeving van de recente kernramp in Japan wonen, is het niet aangeraden om preventief zulke hoge doses kaliumjodide te gaan nemen. Het is echter wel een goed idee om er voor te zorgen dat je voldoende jodium inneemt. In landen als Japan krijgt men via de voeding gemiddeld 13,8 mg jodium binnen. Bij ons is dat met moeite 1 mg. Als je een schildklieraandoening hebt of schildkliermedicatie neemt, moet je met een arts overleggen voor je jodiumsupplementen neemt.

Kaliumjodide alleen niet voldoende Kaliumjodide biedt geen enkele bescherming tegen andere vormen van straling, zoals de extreem gevaarlijke neutronen die bij een kernexplosie vrijkomen. Het beschermt ook niet tegen zogenaamde ‘vuile bommen’ (dirty bombs), radioactieve wapens die geen radioactief jodium bevatten. We hebben dus nog andere preventiemiddelen nodig. Van verschillende voedingsstoffen waaronder vitaminen, mineralen, polyfenolen en plantenextracten, is aangetoond dat ze beschermen tegen stralingsschade. Deze stoffen in je dagelijkse voedingspatroon integreren is een eenvoudige en effectieve manier om jezelf te beschermen tegen de schadelijke gevolgen van eventuele radioactieve fall-out of besmetting.

Polyfenolen tegen ioniserende straling Uit onderzoek blijkt dat polyfenolen die rijkelijk aanwezig zijn in groenten, fruit en andere plantaardige voedingsmiddelen, genen tot expressie brengen die de weefsels beschermen tegen ioniserende straling. Resveratrol, quercetine en groene thee polyfenolen zijn de meest bestudeerde en meest krachtige beschermers tegen straling.

Orthofyto

25 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Milieu

Hilde Maris, Walter O.M. Faché

Resveratrol beschermt de chromosomen van muizen tegen stralingsschade. Quercetine en aanverwante stoffen beschermen vetten en proteïnen tegen dodelijke doses gammastraling. Ze beschermen niet alleen de chromosomen, maar ook het mitochondriaal DNA tegen oxidatieve schade. Quercetine verbetert de biochemische wijzigingen in witte bloedcellen na blootstelling aan straling. EGCG (epigallocatechinegallaat) uit groene thee voorkomt lipidperoxidatie en verlengt de overlevingsduur van dieren na blootstelling aan straling. Groene thee extract beschermt ook de snel delende cellen tegen straling.

Sojabonen als antistralingsmiddel Genisteïne, een isoflavon uit sojabonen beschermt muizen tegen ioniserende straling, zelfs door toediening van een eenmalige dosis. Het doet dat ondermeer door lipidperoxidatie te voorkomen. Oxidatie van vetten beschadigt de celmembranen en wijzigt hun structuur, waardoor de functie en het leven van de cel in het gedrang komt. Een eenmalige dosis genisteïne stimuleert ook de aanmaak van rode en witte bloedcellen na bestraling. Omwille van haar krachtige inductie van cytokines die de aanmaak van nieuwe bloedcellen stimuleren, wordt genisteïne momenteel onderzocht als een middel om militair en burgerlijk personeel te beschermen tegen een potentiële nucleaire bedreiging.

Sojabonen bevatten de Bowman-Birk Inhibitor (BBI), een enzymremmer met beschermende effecten tegen straling. BBI activeert genen die betrokken zijn bij DNA-herstel. Dit maakt van soja een waardevolle stof voor late toediening, zelfs na toxische blootstelling aan straling. BBI zorgt er voor dat gezonde cellen overleven, maar zieke cellen niet. BBI wordt niet vernietigd door bewerking van sojabonen (sojamelk, sojaproteïne en andere sojaproducten), en is dus een makkelijk in het dagelijkse dieet in te voeren antistralingsmaatregel.

Kruiden, specerijen en andere plantenextracten verhogen de genexpressie tegen straling Uit verschillende wetenschappelijke studies blijkt dat plantenextracten de expressie van genen verhogen die een beschermende werking hebben tegen straling. Suppletie met curcumine, een stof uit kurkuma (Curcuma longa) reduceert DNA-schade en de vorming van tumoren bij ratten en verhindert DNAschade en lipidperoxidatie in menselijke witte bloedcellen. Curcumine heeft een tweevoudige werking. Aan de ene kant beschermt het door zijn antioxidatieve kracht gezonde weefsels, aan de andere kant stimuleert het de expressie van genen die verantwoordelijk zijn voor het afsterven van kankercellen. Knoflook (Allium sativa) en gember (Zingiber officinale) bieden bescherming tegen de schadelijke effecten van straling. Het hoge gehalte aan

zwavel in knoflook ondersteunt de natuurlijke antioxidantsystemen in het lichaam, zoals dat van glutathion. Knoflookextract beschermt rode bloedcellen tegen stralingsschade via het glutathionmechanisme. In muizen voorkomt knoflookextract stralingsschade aan de chromosomen in het kwetsbare beenmerg. Via een ander mechanisme verlaagt knoflookextract de inflammatoire reactie op straling. Gemberextract stimuleert eveneens de activiteit van glutathion en reduceert lipidperoxidatie. Gemberextract elimineert onmiddellijk de massa vrije zuurstof- en stikstofradicalen die gevormd worden door straling. Ginkgo biloba reduceert de clastogene factoren, een groep chromosoombeschadigende stoffen die in het lichaam worden gevormd door straling. Hun levensduur is veel langer dan die van vrije radicalen, wat hen veel gevaarlijker maakt. Het effect van Ginkgo biloba op deze clastogene factoren is zo sterk, dat het effectief bleek bij de behandeling van arbeiders van de Tsjernobyl kerncentrale, zelfs lang na hun blootstelling aan de straling. Ginkgo biloba extract beschermt de organen van dieren tegen stralingsschade en de cellen van mensen tegen schade door radioactief jodium. Een andere plant met opmerkelijke beschermende effecten is ginseng. Ze beschermt tegen DNA-schade en schade aan de sneldelende cellen. Ginsengextracten beschermen ook de meest kwetsbare weefsels, zoals het beenmerg, de milt en de teelballen. Bovendien heeft ginseng een algemeen immuniteitsverhogend effect. NoordAmerikaanse ginseng beschermt de witte bloedcellen tegen DNA-schade tot zelfs 90 minuten na blootstelling aan straling. Silymarine, een extract van de Mariadistel, beschermt de lever tegen chemische toxines, maar ook tegen stralingsschade. Het vermindert DNA-schade en verlengt de levensduur van dieren die blootgesteld zijn aan gevaarlijk hoge stralingsdoses.

26

Fig.2 Sojabonen bevatten de BowmanBirk Inhibitor (BBI), een enzymremmer met beschermende effecten tegen straling.

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Milieu

Hilde Maris, Walter O.M. Faché 

N-acetylcysteïne vermindert leverschade door straling N-acetylcysteïne (NAC), een vorm van het zwavelhoudende aminozuur L-cysteïne, verhoogt de concentratie van glutathion, de spil van het antioxidantsysteem. NAC vermindert leverschade door straling, door oxidatieve schade en DNA-schade te reduceren, zowel voor als na blootstelling aan straling. NAC stimuleert ook het vrijkomen van cytokines die het beenmerg beschermen tegen de schadelijke effecten van straling. In een studie verhoogde een supplement met vitamine C, E en NAC aanzienlijk de 30-dagen overlevingstijd van muizen die blootgesteld waren aan een potentieel dodelijke dosis X-stralen. Het opmerkelijke was dat het supplement even effectief was bij toediening voor als na de straling.

SAM, S-adenosylmethionine beperkt ioniserende stralingschade S-adenosylmethionine (SAM) is een krachtige methyldonor die cruciaal is voor DNA-methylatie en DNA-herstel. SAM onderhoudt bovendien het cellulaire niveau van glutathion. Ioniserende straling onderdrukt de concentratie van SAM bij dieren, zoals blijkt uit een onderzoek uit 2010. Het verhogen van de SAM-waarden bij deze dieren beperkte de DNA-schade tot een minimum.

Vitaminen A, C en E beschermen piloten tegen straling Hoge inname van de ACE vitaminen beschermt piloten tegen chromosoomschade door straling. Ze worden trouwens voorgesteld als ‘ruimtevoeding’ voor astronauten die blootgesteld worden aan hoge stralingsdoses. Bètacaroteen, de voorloper van vitamine A, werd voor het eerst klinisch gebruikt in de nasleep van de Tsjernobylramp om de kinderen uit de regio te behandelen. Suppletie verlaagde het aantal geoxideerde vetten. Vitamine A kan door straling veroorzaakte genabnormaliteiten omkeren die anders tot kanker zouden kunnen leiden. Vitamine A kan het afsterven van gezonde cellen door stralingsschade voorkomen, terwijl het de dood van kankercellen stimuleert. Vitamine C beschermt DNA en chromosomen tegen oxidatieve schade en

voorkomt het afsterven van menselijke bloedcellen door straling. Vitamine C kan langlevende vrije radicalen onschadelijk maken. Vitamine E stabiliseert vrije radicalen zodra deze zich in het lichaam vormen en reduceert hun toxiciteit. Uit dierproeven blijkt dat vitamine E voorkomt dat dieren sterven na blootstelling aan dodelijke doses gammastralen, ondermeer door modulatie van cytokines en een verhoogde aanmaak van bloedcellen.

Vitamine D3 en K2 Cesium-137 neemt volgens toxicologen de plaats van calcium in bij de botopbouw, indien er onvoldoende calcium aanwezig is. Dit is vooral schadelijk voor kinderen in de groei. Extra calcium via suppletie komt echter niet in de botten terecht zonder voldoende vitamine D3 en K2. Er is doorgaans genoeg calcium in de voeding aanwezig, maar onvoldoende vitamine D en K. Calcium uit koemelk(producten) is trouwens waardeloos, aangezien het moeilijk wordt opgenomen.

Mineralen beschermen de mitochondriën tegen stralingsschade De endogene antioxidantsystemen in ons lichaam, zoals superoxide dismutase, catalase en glutathion peroxidase zijn voor hun werking afhankelijk van mineralen als cofactoren, vooral zink en mangaan. Zink en mangaan beschermen de mitochondria tegen stralingsschade. Zink suppletie beschermt ratten tegen schade aan de rode bloedcellen door radioactief jodium. Zink beschermt het beenmerg, maar niet kankercellen, tegen straling. Ook van selenium is in verschillende studies een beschermend effect tegen stralingsschade aangetoond.

Synergie in wholefood preparaten Het is duidelijk dat de meeste bescherming tegen straling te verwachten valt van stoffen met een krachtige antioxidatieve werking. Stoffen die hier niet besproken zijn, maar evengoed een beschermende werking hebben, zijn melatonine, spirulina en chlorella, zoethout extract, carnosine, alfaliponzuur, L-carnitine, coënzym Q10, probiotica, ... De beste strategie is om deze stoffen zo veel mogelijk via de voeding of wholefood preparaten binnen te krijgen en

daarnaast één of meerdere van onderstaande supplementen te nemen als extra ondersteuning. Hoe meer verschillende stoffen je neemt, hoe krachtiger het effect. Een goed antioxidantcomplex dat verschillende van deze stoffen bevat biedt al een heel goede bescherming.

De beste strategie om je DNA te beschermen tegen alle vormen van straling: • Groenten en fruit, noten, zaden, pitten, kiemen, broccoli, uien, knoflook, kurkuma, waterkers, mierikswortel, ... • Een hooggedoseerde multi • Jodium (kaliumjodide): 150 µg tot 1 à 2 mg per dag (hoge doses in overleg met een arts en niet langdurig) • Vitamine C (calcium-magnesiumascorbaat met bioflavonoïden): 1 à 3 gram per dag • Carotenoïdencomplex: 25.000 à 50.000 IE • Vitamine E complex: 400 à 800 IE gemengde tocoferolen en tocotriënolen • Zink: 1 à 3 x 30 mg elementair zink (als zinkmonomethionine) • Seleniumcysteïne: 200 – 400 µg • Calcium uit de voeding (800 à 1500 mg per dag) • Vitamine D3: 2000 à 5000 IE • Vitamine K2: minstens 45µg MK-7 • N-acetylcysteïne: 1800 mg per dag • L-carnitine: 500 à 2000 mg • Coënzym Q10: 50 à 100 mg ubiquinol • R-alfa-liponzuur: 150 à 300 mg per dag • SAM (S-adenosylmethionine): 1200 mg per dag • Melatonine: 0,5 tot 5 mg (alleen op voorschrift) • Groene thee extract, curcumine, broccoli extract, resveratrol, quercetine, ginkgo biloba, ginseng, mariadistel...

Info Op www.fache-instituut.be vind je in de rubriek Orthonieuws een uitgebreide versie van dit artikel, inclusief de referenties.

Orthofyto

27 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Nieuwe monografieën MN 97. Enzymen, de missing link bij alle degeneratieziekten

Proteolytische enzymen hebben een breedspectrumwerking die kan ingezet worden bij alle ziektebeelden. In de jaren ’60 en ’70 is er enorm veel onderzoek gedaan naar de medische toepassingen van enzymen, vooral op het gebied van ontstekingsremming Onder hoofdredactie en pijnbestrijding. Met Walter O.M. Faché de opkomst van de farmaceutische antiENZYMEN inflammatoire en pijnDE MISSING LINK BIJ ALLE DEGENERATIEZIEKTEN stillende medicijnen, zijn enzymen en hun therapeutische effecten een beetje in de vergetelheid geraakt. Door het groeiende MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA besef van de teleurstellende resultaten en de schadelijke bijwerkingen van medicatie is er de laatste jaren echter opnieuw veel belangstelling voor deze omnipotente stofjes. Terecht, want deze in de natuur overal voorkomende moleculen kunnen me succes ingezet worden bij een breed scala aan ziektebeelden. Werkingsmechanisme Bronnen Praktische toepassingen Uitgebreide adviezen

Walter O.M. Faché & Hilde Maris

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België

Auteurs: Walter O.M. Faché Hilde Maris Prijs: €30.00 - Pagina’s: 63

MN 98. Cognitieve ondersteuning bij het ouder worden

Voor ouder wordende mensen met cognitieve achteruitgang en geheugenstoornissen en voor iedereen die zijn hersenfunctie wil verbeteren. De vetzuren, met name de omega-3 vetzuren, zijn essentieel voor een goede hersenwerking op elke leeftijd. Een Onder hoofdredactie bijzondere rol in het Walter O.M. Faché afremmen van cognitieve achteruitgang COGNITIEVE en geheugenstoornisONDERSTEUNING BIJ HET OUDER WORDEN sen is weggelegd voor de fosfolipiden, zoals fosfatidylcholine en fosfatidylserine. Hersencellen zijn voor hun werking afhankeMONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA lijk van de structuur van hun membraan. Deze structuur wordt bepaald door vetzuren, antioxidanten, cholesterol, proteïnen en fosfolipiden. De gunstige effecten van fosfolipiden zijn door talrijke studies wetenschappelijk onderbouwd. Voor ouder wordende mensen met cognitieve achteruitgang en geheugenstoornissen en voor iedereen die zijn hersenfunctie wil verbeteren Walter O.M. Faché & Hilde Maris

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België

Auteurs: Walter O.M. Faché Hilde Maris Prijs: €30.00 - Pagina’s: 47

UDO’S CHOICE

FIOW

MN 99. Pro-aging therapieën met orthoceuticals

Pro-aging strategie en orthoceuticals bij het ondersteunen van cognitieve stoornissen en ouderdomsziekten. De achteruitgang van de hersenfunctie wordt geassocieerd met het ouder worden, maar is eigenlijk het gevolg van een aantal metabole stoornissen: Onder hoofdredactie mitochondriale disWalter O.M. Faché functie, vrije radicalen pathologie, lipidperPRO-AGING oxidatie, glycosylatie, THERAPIEËN MET ORTHOCEUTICALS DNA-schade, nutriëntentekorten, allergie, zware metalen, hypoglycemie. Deze stoornissen kunnen MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA voorkomen én omgekeerd worden door de juiste voeding- en leefwijze en het gebruik van orthoceuticals. Pro-aging strategie en orthoceuticals bij het ondersteunen van cognitieve stoornissen en ouderdomsziekten

Walter O.M. Faché & Hilde Maris

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België

Auteurs: Walter O.M. Faché Hilde Maris Prijs: €40.00 - Pagina’s: 88

Anti-Flazyme

Het belang van het verteren van proteïnen De spijsvertering begint in de mond waar we bij het kauwen enzymen aanmaken. Het lichaam is echter begrensd om alle verteringsenzymen zelf aan te maken. Onze voeding zou ervoor moeten zorgen dat zekere concentraties aan enzymen worden aangevuld. Rauwe voeding is een belangrijke bron van deze enzymen. Door vervuilende omgevingsfactoren bevatten deze rauwe voedingsmiddelen echter niet voldoende enzymen. Ook nieuwe kookmethoden (microgolfoven), moderne ongezonde voedselverwerkingsmethoden en een te lang kookproces zorgen ervoor dat teveel noodzakelijke enzymen verloren gaan. Daarenboven zorgt veroudering ervoor dat ons lichaam de vereiste hoeveelheid enzy-

men niet meer aanmaakt. Cafeïne, alcohol en perioden van ziekte, stress en zwangerschap halen onze enzymreserves extra onderuit. Wanneer proteïnen niet goed verteerd worden, kunnen er verschillende problemen ontstaan zoals een opgeblazen gevoel, zuurreflux, ontstekingen, voedselallergieën, auto-immuunreacties en een verzwakt immuunsysteem. Daarom ontwikkelde Udo’s Choice ‘Anti-Flazyme’, een mix van 7 verschillende proteolytische enzymen die de vertering van proteïnen vergemakkelijkt. Udo’s Choice ‘AntiFlazyme’ laat toe dat je eiwitten gemakkelijker verteert met minder verbruik van energie én minder druk op de immuniteit als gevolg.

Udo’s Choice Anti-Flazyme wordt aangeboden in een verpakking met 60 vegetarische capsules. Elke vegetarische capsule bevat een mengsel van 7 proteolytische enzymen met een gewaarborgde activiteit: Protease AM 25 AP, Bromelaïne 750,000 FCC PU,Protease 6.0 10,000 HUT, Papaïne 500,000 FCC PU, Peptidase 2,500 HUT, Protease (A. melleus) 14,950 U, Protease (A. oryzae) 50 U.

OjIbwa|De roeck

meer info www.ojibwa.be of bel +32 (0)52 48 43 00

Nieuw bij het FIOW De opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde op DVD’s Nu reeds verkrijgbaar:

Module 2 & 3

in 16 dvd’s met 64 uur les

De mondelinge lessen van de professionele opleiding Orthomoleculaire Geneeskunde gaan steeds door in de congreszaal van het Faché Instituut in Laarne. Voor vele mensen is het echter niet vanzelfsprekend om deze lessen bij te wonen, omwille van tijdsgebrek, andere verplichtingen en de afstand. Daarom bieden wij vanaf nu de mondelinge lessen integraal op DVD samen met de syllabussen te koop aan. De DVD’s kunnen ook gebruikt worden als herhalingslessen, om bepaalde stukken uit de cursus beter te begrijpen, als opfrisser, … Volgende cursussen zullen op DVD uitgebracht worden: • Eerste jaar: Module 2 & 3 (reeds beschikbaar!) • Tweede jaar: Module 4, 5 & 6 in 2011 • Vijfde jaar: Module 16, 17 & 18 in 2011 Start nu met de cursus Orthomoleculaire geneeskunde 1e jaar of module 2 + 3. Er is keuze tussen drie mogelijke formules: 1. Mondelinge cursus van 8 dagen van 8 uur + 8 schriftelijke cursusdelen: € 1180 (Deze cursus start opnieuw in februari 2011: zie website) 2. Schriftelijke cursus met schriftelijke begeleiding bij elk deel, mondelinge express cursus van 2 dagen en vraagstelling via email: € 1180 3. Schriftelijke cursus 8 delen met 16 DVD’s: € 1280 Bij keuze 1 of 2 kunnen de 16 DVD’s apart bijbesteld worden voor € 250.

Bij Nordic Naturals, visolie is altijd onze exclusieve focus geweest sinds 1995. Deze continue investeringen in omega-3s resulteren in een visolie nooit geziene zuiverheid, versheid enfocus geprezen Bij Nordic Naturals, is altijd onze exclusieve smaak—voor meer en betere resultaten. geweest sinds 1995. Deze continue investeringen in omega-3s Bij Nordic Naturals, visolie is altijd onze exclusieve focus Het Bewijs zietnooit men in onzecontinue onafhankelijke test resultaten: resulteren in een geziene zuiverheid, versheid en gepreze geweest sinds 1995. Deze investeringen in omega-3s Ieder lot van Nordic Naturals oliën zijn onafhankelijk getest om smaak—voor betere resultaten. resulterenmeer in eenen nooit geziene zuiverheid, versheid en geprezen zo onze industrieleidende zuiverheid en versheid niveau’s te smaak—voor meer en betere resultaten. Het Bewijs ziet men ingaranderen onze onafhankelijke test resultaten: garanderen. En we volledige transparantie tot onze Het Bewijs ziet men Tot in onze onafhankelijke test analyse certificaten. op vandaag hebben weresultaten: nog nooit een om Ieder lot van Nordic Naturals oliën zijn onafhankelijk getest Ieder lot van Nordic Naturals oliëndie zijn onafhankelijk getest om concurrerend product gevonden onze resultaten evenaart. zo onze industrieleidende zuiverheid enversheid versheid niveau’s zo onze industrieleidende zuiverheid en niveau’s te te Kwaliteit is van de visolie experten voor uw garanderen. En we garanderen transparantie tot onze garanderen. En belang—vertrouw we garanderenvolledige volledige transparantie tot onze Omega-3 behoeften. analyse certificaten. vandaag hebben nog nooit een een analyse certificaten. TotTot opopvandaag hebbenwewe nog nooit concurrerend product gevonden die onze resultaten evenaart. concurrerend product gevonden die onze resultaten evenaart. Overbevissing? Nooit. Kwaliteit is van belang—vertrouw de visolie experten voor uw Omega-3 behoeften. Chemische verwerking? Helemaal niet. Omega-3 behoeften. Kwaliteit is van belang—vertrouw de visolie experten voor uw

Gezuiverd? Absoluut. Overbevissing? Nooit. Onderbouwd door klinische studies? Nooit. Helemaal Overbevissing? Chemische verwerking?

Gezuiverd? Absoluut.Helemaal Chemische verwerking?

Uiteraard. niet.

niet.

Onderbouwd door klinische studies? Uiteraard. Gezuiverd? Absoluut .

Onderbouwd door klinische studies?

Uiteraard.

CompleMed 059 27 07 53 [email protected] • www.complemed.be

CompleMed 059 27 07 53 [email protected] • www.complemed.be

CompleMed 059 27 07 53 [email protected] • www.complemed.be

Medisch dossier

Walter OM Faché

Systemische Het grote vetzuurdossier enzymtherapie bij kanker Oude ontdekking nieuw leven ingeblazen door recent onderzoek

H

et toepassen van proteolytische enzymen als kankertherapie is niet nieuw, maar geraakte in een vergeethoek door de opkomst van de grote drie van de farmaceutische industrie: operatie, bestraling en chemotherapie. Hoewel het ondertussen voor bijna iedereen duidelijk is dat deze drie in de meeste gevallen niet werken en meer schade aanrichten dan goed doen, blijft men miljarden euro’s pompen in het onderzoek naar nieuwe vormen van chemotherapie, die net zo min werken als de oude en blijft de kankerindustrie volhouden dat ze vooruitgang boekt. In Orthofyto 85 stipten we al kort het kankerbestrijdende effect van enzymen aan. Het loont echter de moeite om dieper in te gaan op het verhaal achter de ontdekking en de wetenschappelijke funderingen. Want ondanks de vele bewijzen, het veelbelovende potentieel en de volkomen onschadelijkheid van enzymen, wordt enzymtherapie nog steeds niet op grote schaal toegepast door oncologen. Het wordt hoog tijd om een honderd jaar oude ontdekking nieuw leven in te blazen.

30

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Medisch dossier

Walter OM Faché

Pancreatine Pancreasenzymen of pancreatine (amylasen, lipasen en proteasen) zijn vooral bekend van hun rol in de spijsvertering, maar ze blijken ook een sterke antikankerwerking te hebben. Vooral de proteasen of proteolytische enzymen trypsine, chymotrypsine, papaïne en bromelaïne worden toegepast in niet-toxische kankertherapieën. Oorspronkelijk werd het pancreatine voornamelijk uit de varkenspancreas gewonnen, maar tegenwoordig zijn er ook supplementen verkrijgbaar met uitsluitend plantaardige proteasen, waaronder bromelaïne uit ananas en papaïne uit papaja.

Een eeuw aan wetenschappelijke documentatie In een in 1902 geschreven artikel in het Britse medische tijdschrift Lancet, suggereerde de Schotse wetenschapper Prof. Dr. John Beard voor het eerst dat het pancreasenzym trypsine de eerstelijnsdefensie van het lichaam tegen kanker vertegenwoordigt en dat de stof gebruikt zou kunnen worden voor de behandeling van kanker (1). Beard kwam tot deze conclusie na 20 jaar intensief laboratoriumonderzoek waarvan de resultaten tot op heden de meest strenge wetenschappelijke kritieken hebben weerstaan. Ondanks zijn grondige documentatie en zijn voortreffelijke reputatie - hij zou in 1905 genomineerd worden voor de Nobelprijs voor zijn werk in de embryologie - verwierp de grote meerderheid van de toenmalige kankerspecialisten zijn theorie. Maar niet iedereen wees het werk van Dr. Beard van de hand. Een aantal artsen ging er van uit dat Beard wel eens gelijk zou kunnen hebben en begon, met zijn medewerking, pancreasenzymen te injecteren bij hun patiënten met gevorderde kanker, vaak met opmerkelijke resultaten, waarvan in de wetenschappelijke literatuur verslag werd gedaan. Het succes van de enzymtherapie riep een nog grotere weerstand op en resulteerde in een verhitte discussie die ongeveer tien jaar duurde. Als antwoord op zijn critici publiceerde Beard in 1911 zijn werk “The Enzyme Treatment of Cancer and Its Scientific Basis”, waarin hij zijn hypothese, zijn jarenlange onderzoek en de veelbelovende, fascinerende resultaten uiteenzette. Hoewel het boek aanvankelijk goede kritieken kreeg, werd het al snel vergeten door het enthousiasme voor Marie Curies bewe-

ring dat straling een eenvoudige niettoxische kankerremedie zou zijn. Het duurde jaren voor wetenschappers er achter kwamen dat straling bitter weinig kankers genas en in feite enorm toxisch was, maar tegen die tijd was Dr. Beard al overleden en helemaal vergeten. Honderd jaar later blijven de meeste artsen nog steeds volhouden dat de werking van enzymen niet bewezen is. Ondertussen zijn ontelbare miljarden euro’s uitgegeven aan kankeronderzoek dat nergens toe geleid heeft. Wellicht is het tijd om de enzymtherapie te herwaarderen.

Ontdekking van het mechanisme Beard merkte op dat de placenta van zoogdieren stopte met groeien wanneer de pancreas van de foetus enzymen begon af te scheiden. Iets in de enzymen leek onsterfelijke (embryonale) cellen sterfelijk te maken. Aangezien kankercellen onsterfelijk zijn, veronderstelde Beard dat de groei ervan evengoed kon worden gestopt door pancreasenzymen. Hij begon trypsine te injecteren in tumoren van muizen. In 1905 verkondigde hij aan de Biological Society in Liverpool: “Kanker is niet langer een probleem voor de embryoloog”. Hij was door zijn embryologisch onderzoek tot een fundamenteel inzicht in het kankermechanisme gekomen, namelijk dat kanker veroorzaakt wordt door een verstoring van het normale vernietigingsproces van cellen die naar onsterfelijkheid neigen. Hij stelde vast dat kankercellen niet kunnen overleven in de aanwezigheid van pancreasenzymen. Hoewel hij voor deze uitspraak zwaar aangevallen werd door zijn toenmalige collega’s, wordt zijn theorie ondersteund door recente wetenschappelijke studies.

Afbreken van kankercellen Zoals Dr. Beard voorspelde, gebruiken kankercellen hun eigen gemuteerde enzymen om zich in omliggend weefsel ‘in te vreten’. Kankercellen vallen op hun beurt ten prooi aan de pancreasenzymen. Deze enzymen zijn veel krachtiger dan de kankerenzymen, want ze kunnen de kankercellen afbreken. Beard noemde dit de ‘antithese van twee verteringsprocessen’. Welke van de enzymen overwint is blijkbaar afhankelijk van de zuurgraad (pH). Kankercellen kunnen namelijk niet gedijen in het alkalische milieu dat door pancreasenzymen wordt gecreëerd.

Ondertussen is deze kankercelafbrekende rol van proteolytische enzymen (bromelaïne, papaïne, pancreatine, trypsine, chymotrypsine) bevestigd door wetenschappelijk onderzoek. Men weet nu dat rond de kankercel een fibrinenetwerk ontstaat, waardoor de kankercel onzichtbaar wordt gemaakt voor het eigen immuunsysteem. Proteolytische enzymen breken het fibrinenetwerk rond de kankercel af, waardoor het immuunsysteem de kankercel weer herkent en kan vernietigen.

Verband met vleesconsumptie Het antikankermechanisme van proteolytische enzymen verklaart het verband tussen een hoge consumptie van dierlijke eiwitten en een verhoogd risico op kanker. Een overmaat aan proteïnen put namelijk de proteolytische enzymen uit, waardoor kankercellen beschermd blijven en kunnen groeien. Het lichaam heeft minstens twaalf uur per dag nodig zonder proteïneconsumptie opdat het kankervernietigende mechanisme van enzymen optimaal zou kunnen werken. De meeste mensen eten drie maal per dag dierlijke eiwitten, vaak ook nog laat op de avond, waardoor de pancreasenzymen dag en nacht hun handen vol hebben om deze eiwitten af te breken. De huidige rage om meer eiwitten en minder koolhydraten te eten om ondermeer overgewicht en diabetes te bestrijden is een regelrechte ramp voor de toekomstige kankercijfers.

Kanker als overlevingsmechanisme? Andreas Moritz, een autoriteit op het gebied van voeding en gezondheid, stelt dat kanker helemaal geen ziekte is, maar een overlevingsmechanisme. Omdat gezonde cellen niet kunnen overleven in een verzuurd, zuurstof- en nutriëntenarm milieu, gaan deze cellen hun DNA herprogrammeren of muteren. Door enkele genetische aanpassingen zijn deze cellen in staat om in een zuurstofarm, verzuurd milieu te leven. Maar het is niet enkel een overlevingsstrategie van individuele cellen. De gemuteerde cellen of kankercellen voeden zich met de afvalstoffen van het vergiftigde milieu: melkzuur, toxines, dode cellen, enz. Ze zorgen ervoor dat deze stoffen uit het bloed, de lymfevloeistof en de organen gehouden worden. Indien ze dat niet zouden doen, zou de persoon sterven door vergiftiging.

Orthofyto

31 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Medisch dossier

Walter OM Faché

Dit is volgens Moritz de reden waarom het immuunsysteem tumoren niet aanvalt zolang de onderliggende oorzaken (toxines, verzuring, zuurstofgebrek) niet worden aangepakt. De tumoren zijn onderdeel van het overlevingsmechanisme, geen vijanden ervan! Ook hierin kunnen we een verklaring vinden voor de gunstige werking van proteolytische enzymen. Zij breken namelijk dode cellen, debris, onverteerde eiwitten, fibrine en afvalstoffen af, maken de bloed- en lymfevaten schoon en gaan verzuring tegen. Dat neemt de reden van het ontstaan van kankercellen weg.

Bromelaïne Wie geen dierlijke pancreatine wil nemen, kan een beroep doen op plantaardige proteasen, zoals bromelaïne en papaïne, maar ook bacteriële proteasen. Eén daarvan, bromelaïne, is goed bestudeerd in de wetenschappelijke literatuur. Bromelaïne heeft niet alleen anti-inflammatoire eigenschappen, zoals in het volgende artikel wordt beschreven, maar bezit ook een fibrinolytische, antitrombotische en antikanker werking. Resultaten uit klinische observaties, uit dierproeven en laboratoriumonderzoek leveren het bewijs dat bromelaïne systemisch werkt en verschillende cellulaire en moleculaire mechanismen beïnvloedt. Studies uit de afgelopen jaren tonen aan dat bromelaïne in staat is de belangrijkste metabole pathways te moduleren die tot het ontstaan van kanker leiden. Bromelaïne heeft een directe impact op kankercellen en hun omgeving, maar heeft ook een effect op de immuniteit, inflammatie, bloedstollingsfactoren en detoxificatiemechanismen, die allemaal een rol spelen in het ontstaan van kanker. Bromelaïne wordt al langer gebruikt als een booster voor chemotherapie, maar uit een recent onderzoek uit 2011 blijkt dat het even effectief is als een op zichzelf staande kankertherapie. Bromelaïne remt de proliferatie van kankercellen en stimuleert apoptose (geprogrammeerde celdood) van kankercellen. Bromelaïne verlaagt het tumorigene en metastatische vermogen van bepaalde tumoren. Het verhindert ook migratie en invasie van tumoren door beïnvloeding van de expressie van integrines. Integrines zijn eiwitten die er voor zorgen dat cellen in weefsels in verbinding met elkaar blijven. Bij kanker is de verbinding tussen cellen en hun communicatie verloren gegaan. (4,5)

32

Evidence Based Medicine? Voor wie wetenschappelijke bewijzen hoog in het vaandel draagt is er goed nieuws, want de systemische enzymtherapie is ondertussen ook onderworpen aan experimentele onderzoeken en strenge klinische studies bij kankerpatiënten. De opzet van de relevante klinische studies voldeed aan de richtlijnen van ‘Good Epidemiological Practice’ en niveau IIB in Evidence Based Medicine (EBM). Degelijk uitgevoerde wetenschappelijke in vitro en in vivo onderzoeken rapporteren antitumorale en antimetastatische activiteiten van proteolytische enzymmengsels (trypsine, chymotrypsine en papaïne) en bromelaïne. EBM niveau II klinische studies, die door de Europese Unie geaccepteerd worden om de veiligheid en effectiviteit van medische behandelingen aan te tonen, werden uitgevoerd om de waarde van complementaire enzymtherapie te evalueren bij patiënten met darmkanker, borstkanker en plasmacytoom (vorm van beenmergkanker). Systemische enzymtherapie verminderde in deze studies aanzienlijk de door de tumor én de therapie veroorzaakte klachten zoals misselijkheid, maagdarmklachten, vermoeidheid, gewichtsverlies en rusteloosheid en stabiliseerde de levenskwaliteit. Bij patiënten met plasmacytoom verhoogde enzymtherapie de respons, de duur van de remissies en de overlevingstijd. (6)

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Evidence Based Medicine Causale referenties Hoewel het FIOW zo veel mogelijk steunt op wetenschappelijk gefundeerde studies, hechten we over het algemeen meer belang aan de zuivere biochemie en aan jarenlange ervaring van artsen, therapeuten en patiënten en vooral aan synchronische bewijzen volgens Carl Jung. Het zogenaamde ‘wetenschappelijke’ onderzoek wordt de laatste decennia meer aangedreven door financiële belangen dan door louter wetenschappelijke nieuwsgierigheid. Het is bewezen dat de uitkomst van een onderzoek meestal handig gemanipuleerd wordt in het voordeel van diegene die het onderzoek financiert. Het is voor medische journalisten niet gemakkelijk om de betrouwbaarheid en accuraatheid van een onderzoek in te schatten. Vooral journalisten van de populaire media, die geen biochemische achtergrond hebben, brengen vaak kritiekloos verslag uit van ophefmakende studies die gefinancierd zijn door belanghebbenden. Maar zelfs voor kritische journalisten wordt het een zware opdracht om achter de zuivere waarheid te komen. Het belang van Evidence Based Medicine mag de pure wetenschappelijkheid niet overschaduwen. Gezond verstand, ervaring en biochemische kennis zijn vaak wetenschappelijker dan door de farmaceutische industrie gesponsorde onderzoeken.

Medisch dossier

Walter OM Faché

Biobeschikbaarheid van orale enzymtherapie Hoewel Beard oorspronkelijk enzymen injecteerde in of rond tumoren, wordt tegenwoordig hoofdzakelijk orale enzymtherapie toegepast omwille van de veiligheid. Injectie met dierlijke pancreasenzymen kan ernstige allergische reacties uitlokken. Aanvankelijk werd gedacht dat pancreasenzymen omwille van de grootte van hun moleculen de darmwand niet konden passeren en dat orale enzymtherapie niet effectief zou zijn. In 1975 werd in het tijdschrift Science aangetoond dat pancreasenzymen de darmwand intact passeren, worden opgenomen in de bloedbaan en weer naar de pancreas worden gerecycleerd. (7) Toch stond de orale biobeschikbaarheid van proteolytische enzymen nog lang nadien ter discussie. Ondanks de beperkingen van analytische methoden wordt op dit moment algemeen aanvaard dat oraal toegediende enzymen in het bloedplasma worden aangetroffen in hun intacte, biologisch actieve vorm. In 1996 bestudeerden wetenschappers het mechanisme waardoor deze grote moleculen door de darmwand konden doordringen. Ze ontdekten dat proteolytische enzymen in staat zijn de permeabiliteit of doordringbaarheid van het darmslijmvlies epithelium te vergroten en zo hun absorptie via paracellulaire diffusie te vergemakkelijken. (8)

Enzymtherapie, de toekomst in de kankerbehandeling? Enzymtherapie wordt in de reguliere geneeskunde, ondanks een eeuw aan wetenschappelijke documentatie, nog steeds niet erkend als niet-toxische kankertherapie. De groeiende bewustwording onder artsen en patiënten van de totaal verkeerde aanpak van de huidige farmaceutische kankerbehandeling, zou daar wel eens verandering kunnen in brengen. Wellicht nemen enzymen in de toekomst een belangrijke plaats in de kankerbehandeling in.

een holistische aanpak (synchronisatie): voeding, suppletie, beweging, psychische stimulatie, zonlicht, rust en een positieve instelling. Toch kunnen enzymen kanker vanuit verschillende hoeken aanpakken: • voorkomen van verzuring • detoxificatie van toxische stoffen • remmen van inflammatie • opruimen van virussen, bacteriën en schimmels • verhogen van de immuniteit • opheffen van blokkades in de bloeden lymfevaten • bevorderen van de spijsvertering en de opname van nutriënten • oplossen van een overmaat fibrinogeen

Basisadvies Goede samenstelling per tablet: 300 mg pancreatine, 180 mg papaïne, 135 mg bromelaïne, 72 mg trypsine, 3 mg chymotrypsine 2 à 3 tabletten, 2 à 3 x per dag op nuchtere maag Ernstige gevallen: 10 tabletten tot 3 x per dag

Meer info en uitgebreide adviezen: • MN 97. Enzymen, de missing link bij alle degeneratieziekten - € 30 • Walter O.M. Faché en Hilde Maris. Onder hoofdredactie Walter O.M. Faché

Zoals we al eerder benadrukten hangt het succes van een kankerbehandeling af van verschillende factoren en zal enzymtherapie alleen niet het gewenste effect hebben. De metabole stoornissen die aan de basis liggen van kanker moeten allemaal gelijk aangepakt worden door

Bistro 7 Niet-toxische kankertherapieën. Deel 2. Metabole stoornissen opheffen en genexpressie orthomoleculair manipuleren Kanker is geen ziekte die je plots Walter O.M. Faché ‘overkomt’, het is het gevolg van een jarenlange verstoring van het metabolisme als gevolg van een verkeerde leef- en eetwijze, milieu- en psychische factoren. Genetische factoren spelen een verwaarloosbare rol bij kanker. Hoewel je geboren kan worden met bepaalde erfelijke eigenschappen die je vatbaarder kunnen maken voor de oorzaken van kanker, is het je voeding- en leefpatroon en je mentale instelling die bepaalt of je al dan niet kanker krijgt. Door het elimineren van metabole stoornissen en het orthomoleculair manipuleren van je genen kan je kanker voorkomen én genezen. Onder hoofdredactie van

NIET-TOXISCHE KANKERBEHANDELINGEN

Deel 2 Metabole stoornissen opheffen & genexpressie orthomoleculair manipuleren Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS

GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België

Maandag 9 mei 2011 (19:00 tot 22:00) € 35 voor deelname cursus en syllabus Bistro 8 Supplementen in de orthomoleculaire praktijk Deel 2. Gewrichtsaandoeningen voorkomen én behandelen Steeds meer mensen kampen Walter O.M. Faché met gewrichtsaandoeningen, van krakende knieën en een pijnlijke rug tot ernstige reumatoïde artritis. Met voeding en supplementen kunnen al deze gewrichtsklachten voorkomen én behandeld worden. Welke supplementen kunnen ingezet worden bij deze aandoeningen? Welke zijn goede producten? Welke dosis moet je nemen? Waar moet je op letten? Waarschuwingen en adviezen. Onder hoofdredactie van

ENZYMEN DE MISSING LINK BIJ ALLE DEGENERATIEZIEKTEN Werkingsmechanisme Bronnen Praktische toepassingen Uitgebreide adviezen

WORKSHOPS

Walter O.M. Faché & Hilde Maris

Deel 2 Gewrichtsaandoeningen in de orthomoleculaire praktijk

MONOGRAFIEËN NUTRICEUTICA

Walter O.M. Faché, HEOS Hilde Maris, HEOS

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen, FIOW Publi Media, Laarne België

GEZONDHEIDSBISTRO’S FACHÉ FACHÉ

Enzymen, de orthocynen van de toekomst. Orthofyto 87, 2011 (6-11) Referenties:

Holistische aanpak

Eénmalige cursussen aan het Faché Instituut voor iedereen

1. Beard J. Embryological aspects and etiology of carcinoma. Lancet 1902;1:1758. 2. Dr. John Beard. The Enzyme Treatment of Cancer and its scientific basis. New Spring Press (2009) ISBN-13: 978-0982196526 3. Walter Faché en Hilde Maris. Bistro 7 Deel 1. Niet-toxische kankertherapieën. Oorzaken van kanker en orthomoleculaire basisbehandelingen. 4. Chobotova K, Vernallis AB, Majid FA. Bromelain’s activity and potential as an anti-cancer agent: Current evidence and perspectives. Cancer Lett. 2010 Apr 28;290(2):148-56. 5. Bhui K, Tyagi S, Srivastava AK, et al. Bromelain inhibits nuclear factor kappa-B translocation, driving human epidermoid carcinoma A431 and melanoma A375 cells through G(2) /M arrest to apoptosis. Mol Carcinog. 2011 Mar 22. doi: 10.1002/mc.20769. [Epub ahead of print] 6. Beuth J. Proteolytic enzyme therapy in evidence-based complementary oncology: fact or fiction? Integr Cancer Ther. 2008 Dec;7(4):311-6. 7. C Leibow andSS Rothman. Enteropancreatic circulation of digestive enzymes. Science 8 August 1975: 472-474. 8. Kolac C, Streichan P, Lehr CM. Oral bioavailability of proteolytic enzymes. European journal of pharmaceutics and biopharmaceutics 1996, vol. 42, no4, pp. 222-232

©Faché Instituut Orthomoleculaire Wetenschappen FIOW Publi Media, Laarne België

Vrijdag 27 mei 2011 (15:00 tot 18:00) € 35 voor deelname cursus en syllabus

Orthofyto

33 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Orthomoleculaire stof

Hilde Maris

Bromelaïne Het grote vetzuurdossier Enzym uit ananas meer dan een ontstekingsremmer

W

ie denkt dat farmaceutische ontstekingsremmers de enige krachtig werkende middelen zijn bij aandoeningen als reumatoïde artritis, heeft het mis. De natuur voorziet in een heel aantal onschadelijke ontstekingsremmers die de werking van reguliere NSAID’s (niet-steroïdale antiinflammatoire drugs) evenaren of zelfs overtreffen, maar dan zonder de gevaarlijke bijwerkingen. Eén van deze natuurlijke ontstekingsremmers is bromelaïne, een enzym uit de ananasplant. Maar bromelaïne doet veel meer dan alleen ontsteking remmen. Dit stofje heeft zo veel potentieel en is zo goedkoop, dat het de farmaceutische industrie terecht kopzorgen baart.

Bromelaïne, meer dan alleen een proteolytisch enzym Bromelaïne is de algemene benaming voor een groep sulfhydryl (SH) bevattende proteolytische enzymen uit de ananas (Ananas comosus). Het belangrijkste bestanddeel van bromelaïne is een eiwitverterende fractie, maar het bevat ook niet-proteolytische componenten, zoals escharase, peroxidase, zure fosfatase, verschillende protease inhibitoren en organisch gebonden calcium. De gunstige effecten van bromelaïne zijn te danken aan haar verschillende ingrediënten, niet alleen aan de proteolytische fractie. Bromelaïne beïnvloedt inflammatie, immuniteit, celsignalisatie en bloedstolling.

Geen nieuwkomer Het medische gebruik van bromelaïne dateert al uit de jaren ’50 of misschien

34

zelfs eerder. In 1958 publiceerde het vooraanstaande tijdschrift Lancet een studie die aantoonde dat bromelaïne pijnlijke maandstonden kon verlichten. Sindsdien verschenen meer onderzoeken naar het effect van bromelaïne (en papaïne) op de baarmoeder. Bromelaïne zou een gunstig effect hebben bij endometriose, baarmoederfibromen en onvruchtbaarheid. In de jaren ’60 werden enorm veel studies naar de gunstige effecten van bromelaïne gedaan en vond men ondermeer een anti-inflammatoire, bloedverdunnende, ontzwellende, immuunversterkende en wondgenezende werking. Bovendien ontdekte men dat bromelaïne het effect van antibiotica versterkte en zelfs antibioticatherapie kon vervangen. Door de opkomst van de farmaceutische ontstekingsremmers is men bromelaïne als natuurlijk middel uit het oog verloren, maar de laatste jaren is er weer meer belangstelling gekomen voor dit goedkope en veilige alternatief voor de dure en gevaarlijke NSAID’s.

Orthofyto

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

®

Werkingsmechanisme De ontstekingremmende werking van bromelaïne wordt deels veroorzaakt door het remmen van de aanmaak van bradykinine en het afremmen van de bloedstollingscascade, waardoor de aanmaak van fibrine gereduceerd wordt. Uit experimenten blijkt dat bromelaïne de leukocytenmigratie naar de plaats van inflammatie vermindert en voorkomt dat leukocyten zich vasthechten aan de bloedvatwanden. Bovendien remt bromelaïne het cyclo-oxygenase 2 (COX-2), waardoor de concentratie van de proinflammatoire prostaglandinen E2 daalt. Zijn immunomodulerende effect heeft bromelaïne te danken aan het activeren van de Natural Killer cellen en het verhogen van de aanmaak van tumor necrose factor-alfa, interferon gamma, interleukine-1, interleukine-2, interleukine-6 en granulocyt-macrofaag stimulerende factor. Deze effecten zijn

Orthomoleculaire stof

Hilde Maris 

waargenomen in in vitro studies en zijn wellicht niet altijd hetzelfde in vivo. Er is namelijk bewijs dat bromelaïne een complexe, adaptogene werking heeft, die afhankelijk is van de situatie. Bromelaïne lijkt ook een signaalfunctie uit te oefenen en zo een uiteenlopend aantal cascades te beïnvloeden die belangrijk zijn voor het overleven van de cel. Bromelaïne reduceert de schadelijke effecten van ziekteverwekkende bacteriën zoals de cholerabacterie en Escherichia coli. Het neutraliseert de toxische stoffen die deze bacteriën uitscheiden. Het verhindert bovendien dat E. coli zicht vasthecht aan het darmslijmvlies, door de receptoren proteolytisch te wijzigen. Dit anti-adhesie effect wordt ook gebruikt bij T-cellen om de immuniteit te moduleren en bij bloedplaatjes om aggregatie te voorkomen. Bromelaïne is bovendien een krachtige fibrine oplossende stof, door de omzetting te stimuleren van plasminogeen in plasmine met een verhoogde fibrinolyse tot gevolg.

Klinische indicaties In klinische studies wordt bromelaïne alleen gebruikt of in combinatie met andere orthoceutische stoffen, meestal trypsine en rutine. Bromelaïne is effectief bevonden bij een heel scala aan uiteenlopende klachten. • Bromelaïne verhoogt het effect van antibiotica bij koorts, bloedvergiftiging, longontsteking, bronchitis, Stafylokokken infectie, tromboflebitis, nierbekkenontsteking, anale abcessen, sinusitis en urineweginfecties. • Bromelaïne voorkomt diarree bij besmetting met E. coli en cholerabacterie. • Bromelaïne heeft anti-candida eigenschappen. Incubatie van cellen met bromelaïne en trypsine stimuleert fagocytose en afgifte van superoxide radicalen en waterstofperoxide, waardoor Candida albicans vernietigd wordt. • Bromelaïne heeft een kankerbestrijdend effect (zie vorig artikel) • Bromelaïne heeft een gunstige werking op het cardiovasculaire systeem: het remt bloedplaatjesaggregatie, inflammatie en oedeem, vermindert ischemie/reperfusie schade, voorkomt trombose, verhoogt de bloeddoorstroming, voorkomt angina pectoris en hartinfarct (in combinatie met kalium en magnesium) • Bromelaïne voorkomt inflammatoire darmaandoeningen zoals de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa. Het

vermindert de ernst van al bestaande darminflammatie. • Bromelaïne versnelt het herstel van spier- en gewrichtsblessures, zoals verstuikingen, gescheurde ligamenten, tendinitis, spierscheuren, spierschade na training en kneuzingen. Het vermindert pijn, zwelling en bloeduitstortingen. • Bromelaïne, in combinatie met papaïne en quercetine, verlicht de symptomen van prostatitis. • Bromelaïne, in combinatie met trypsine, rutine en vitamine E, vertraagt de progressie van nierziekten en verlaagt proteïnurie (aanwezigheid van overmaat eiwitten in de urine, duidend op een slechte nierwerking). • Bij astma verlaagt bromelaïne de reactiviteit en gevoeligheid voor irriterende stoffen en reduceert markers van longinflammatie. • Bromelaïne heeft een gunstig effect bij sinusitis. Suppletie met bromelaïne zorgt bij 85% van de patiënten voor het volledig verdwijnen van ontsteking van de neusslijmvliezen en ademhalingsmoeilijkheden. Het vermindert de duur van de symptomen en versnelt het herstel. • Bromelaïne verlicht pijn en stijfheid bij osteoartritis even goed als het schadelijke diclofenac. • Bromelaïne in combinatie met trypsine en rutine reduceert inflammatie en gewrichtsvernietiging bij reumatoïde artritis en doet de gewrichtszwelling aanzienlijk dalen of zelfs verdwijnen. Als pijnstillend en ontstekingsremmend middel bij reumatoïde artritis is bromelaïne even effectief of effectiever dan naproxen (Aleve), piroxicam (Feldene), ketoprofen, indomethacine, etodolac en diclofenac (Voltaren). • Bromelaïne kan bij operaties, indien op voorhand toegediend, de pijn, zwelling en inflammatie na de operatie eerder doen verdwijnen. • Bromelaïne versnelt wondgenezing zowel bij inwendig als uitwendig gebruik. • Topisch aangebracht in een zalf (35% bromelaïne in een oliebasis) verwijdert het afgestorven weefsel en versnelt het genezingsproces. Het niet-proteolytische escharase is verantwoordelijk voor dit effect. Lokaal aangebracht kan deze stof verbrand of afgestorven weefel (eschar) scheiden van levend weefsel, waardoor het gemakkelijk loskomt. Bij bevriezing zou hetzelfde effect bereikt worden. Het losmaken van necrotisch weefsel (debriment) gaat gepaard met pijn, dus gelijktijdige toediening van enzymen of andere natuurlijke pijnstillers is aangeraden

(DL-fenylalanine, MSM, boswellia serrata, curcumine, benfotiamine, vitamine B6, B12).

Interactie met medicatie • Bromelaïne verhoogt de werking van antibiotica en chemotherapie • Bromelaïne is een natuurlijke bloedverdunner. Het zou dus theoretisch het effect van coumarines of andere bloedverdunners versterken. In de praktijk blijkt dat echter niet het geval. Ook het gebruik voor operaties blijkt het risico op bloedingen niet te verhogen. Bromelaïne werkt, zoals de meeste in het lichaam voorkomende stoffen, alleen wanneer het nodig is.

Bijwerkingen en toxiciteit Bromelaïne is net als andere proteolytische enzymen uiterst veilig, zelfs bij langdurig gebruik van extreem hoge doses (750 tot 1500 mg per kg lichaamsgewicht per dag). In klinische studies bij mensen worden geen noemenswaardige bijwerkingen gemeld. Eén rapport meldt een versnelde hartslag bij mensen met al bestaande hypertensie na een hoge dosis bromelaïne.

Dosering Bromelaïne heeft al therapeutische effecten in lage doses van 160 à 320 mg per dag, maar bij de meeste aandoeningen worden de beste resultaten bereikt met doses van 750 à 1.000 mg tot 2.000 mg per dag. Het effect van bromelaïne is meestal dosisafhankelijk, dat wil zeggen hoe hoger dosis, hoe groter het effect. De optimale dosis is voor iedere patiënt anders en varieert naargelang de ernst van de aandoening. Men moet daarom vaak experimenteren om de juiste dosis te vinden. Het is aangeraden om met hoge doses te beginnen en deze geleidelijk af te bouwen en indien nodig opnieuw te verhogen. De dagdosis wordt best verdeeld in drie à vier dosissen.

Referenties:

1. Simmons CA. The relief of pain in spasmodic dysmenorrhoea by bromelain. Lancet. 1958 Oct 18;2(7051):827-30. 2. Taussig SJ, Batkin S. Bromelain, the enzyme complex of pineapple (Ananas comosus) and its clinical application. An update. J Ethnopharmacol. 1988 Feb-Mar;22(2):191-203. 3. Cooreman WM, Scharpé S, Demeester J, Lauwers A. Bromelain, biochemical and pharmacological properties. Pharm Acta Helv. 1976;51(4):73-97. 4. Taussig SJ, Yokoyama MM, Chinen A, et al. Bromelain: a proteolytic enzyme and its clinical application. A review. Hiroshima J Med Sci. 1975 Sep;24(2-3):185-93. 5. Maurer HR. Bromelain: biochemistry, pharmacology and medical use. Cell Mol Life Sci. 2001 Aug;58(9):1234-45. 6. Bromelain. Monograph. Altern Med Rev. 2010 Dec;15(4):361-8.

Orthofyto

35 ®

Jaargang 16 ~ nr.87 ~ 2011

Publireportage

aan groenten en fruit op het menu. Ook vis, die rijk is aan omega-3, blijkt bij veel mensen onvoldoende populair te zijn. In deze context werd de samenstelling van PluShinzO-3 uitgedacht. Dit unieke voedingssupplement bevat een hoog gehalte aan omega-3 uit vette vis en is verrijkt met cruciale antioxidanten, als aanvulling van een dieet dat de kenmerken van de traditioneel mediterrane en Japanse keuken nog niet haalt. Wij noemen deze formule alvast de beste levensverzekering voor een goede circulatie, een fit lichaam en meer uithoudingsvermogen.

Antioxidanten houden niet alleen uw uiterlijk fris en jeugdig

Gezond ouder worden met

Healthy Aging “Ze zijn heel verschillend, maar toch allebei geassocieerd met de meeste gezondheidswinst”, zo typeert de voedingsexpert van vandaag het traditionele dieet uit Japan en Kreta. Een gemeenschappelijk kenmerk van beide voedingspatronen is de grote diversiteit aan voedingsstoffen. Centraal staan een evenwichtige inname van omega-6 en omega-3 vetzuren, en een grote variëteit aan antioxidanten. Japanners die volgens aloude traditie zijn blijven eten, nemen rijst als hoofdmaaltijd en vervolledigen hun menu met gefermenteerde sojaproducten, vis en een scala aan groenten en fruit waaronder groene bladgroenten, paddenstoelen, gepekelde pruimen, zoete aardappel en zeewieren. Ze drinken liever groene thee dan water. Het Mediterraan Dieet is een voedingspatroon dat niet zozeer aansluit bij het huidige dieet van landen rond de middellandse zee, maar wel gebaseerd is op het “traditionele” dieet van voornamelijk Griekenland (Kreta), Zuid-

KOOP

Italië, Portugal, Cyprus, Spanje en Turkije. Dit dieetmodel staat garant voor een goed uitgebalanceerde omega-6/omega-3 verhouding, olijfolie als belangrijkste vetstof, vis en gevogelte als voornaamste bronnen van dierlijke eiwitten en plantaardige voeding waaronder groenten, fruit, volle granen, noten en zaden. De aanhangers van dit dieet drinken liever rode wijn dan water, en doen dit hoofdzakelijk bij de maaltijd.

Inspiratiebron

Fruit en groenten zijn dus naar aloude traditie heel belangrijk voor de gezondheid, ze zijn immers rijk aan antioxidanten. Voor een gezonde maaltijd schept u gerust een half bord groenten op, liefst van alle mogelijke kleuren. Het absolute minimum voor fruit is twee stukken per dag. Het aanbod is gevarieerd genoeg. En toch zet zich in grote delen van Europa een trend voort van een gebrek

Omega-3 gehalte boven de geadviseerde 8%

De gezondste omega-3 vetzuren zijn EPA en DHA, en dit zijn nu precies de visvetzuren. Hun aandeel in uw vetzuurprofiel wordt uw eigen Omega-3 Index genoemd. Het is een persoonlijke gezondheidsmeter: ligt uw Omega-3 Index tussen 8% en 11%, dan wijst dit op een goede gezondheid van uw circulatie. Omdat de meeste westerse mensen een hoge behoefte hebben aan deze omega-3’s, bevat één capsule PluShinzO-3 het hoge gehalte van 696 mg EPA met DHA. Met de kwaliteit van deze omega-3 vetzuren kan het niet beter. Onze omega-3 wordt namelijk opgezuiverd en geconcentreerd via de mildste procedure die voorhanden is: superkritische CO2 extractie, een milieuvriendelijke procedure die overigens alle zware metalen uit de ruwe visolie wegwast. PluShinzO-3 Anti-Aging Complex Verkrijgbaar bij uw apotheker voor meer info: www.minami-nutrition.be of bel Minami Nutrition: 03 458 79 54

x2

+ 1 GRATIS

PluShinzO-3 Anti-Aging Complex

Ubicor Co-enzyme Q10 50 mg

CNK: 2746-063 kwaliteitslabel

Hebt u ooit gehoord van vrije radicalen of van antioxidanten die de vorming van vrije radicalen bestrijden? Stel het u voor met een doorgesneden appel. De appel zal bruin kleuren door de vorming van vrije radicalen. Wrijft u het snijvlak onmiddellijk in met citroensap dan behoudt de appel zijn kleur. Het citroensap is hier de antioxidant. In uw lichaam houden de antioxidanten uit PluShinzO-3 Anti-Aging Complex (tocotriënolen, foliumzuur, pycnogenol, resveratrol uit rode wijn en co-enzym Q10) uw cellen en weefsels gezond omdat ze dienst doen als vrije radicalen-vangers. Er is ook een specifieke gezondheidswinst te halen. De tocotriënolen helpen uw cholesterol beheersen, foliumzuur uw homocysteïnegehalte en de omega-3 vetzuren uw triglyceridenspiegel.

Nu : 3 stuks aangeboden voor € 89,90 U bespaart € 24,95

science is our nature, because nature is our science

Bescherm je nu tegen lentegevoeligheid om pollen minder kans te geven

Orthomoleculair surfen op de eerste digitale orthomoleculaire databank in België! De nieuwe website: www.fache-instituut.be • een geavanceerde zoekmachine die je in staat stelt snel alle publicaties over jouw gezochte onderwerp te vinden in het archief • de nieuwslijn met nooit gepubliceerde artikels, permanent aangevuld met de laatste ontwikkelingen in de orthomoleculaire voeding en supplementen • de unieke mogelijkheid om via email op de hoogte gehouden te worden van nieuws over een bepaald onderwerp waar je voor inschrijft • de rubriek “Weet wat je neemt”, waarin je te weten komt welke de bijwerkingen zijn van de medicijnen en orthocijnen (supplementen) die je neemt en hoe deze te vervangen door orthoceuticals Voor toegang tot de gesloten website zijn er twee mogelijkheden: • DIGIPAKKET: € 98 NIEUW Volledig digitaal abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu) • ORTHOSPAKKET: € 160 Digitaal én gedrukt abonnement op de tijdschriften en de website (incl. volledig digitaal archief Orthofyto & LeefNu) • Abonnement is geldig voor de duur van 1 jaar en wordt automatisch verlengd voor dezelfde periode, mits opzeg minstens twee maanden voor het verstrijken van de einddatum.

Het hooikoortsseizoen is weer aangebroken. Allergische reacties zijn een gevolg van een overgevoeligheidsreactie van het immuunsysteem. Omega-3 vetzuren spelen samen met anti-oxidanten en flavonoïden een zeer belangrijke rol bij allergieën van de huid, luchtwegen en hooikoorts.

Frutti+TM · met bioflavonoïden en Pycnogenol® · helpt de natuurlijke weerstand versterken en doet neusirritaties ten gevolge van pollen verminderen

Perilla-3TM · voor de slijmvliezen · met ongeraffineerde perilla olie, omega-3 antioxidant, rijk aan alfa-linoleenzuur (60%), waarbij alle van nature aanwezige nutriënten optimaal bewaard blijven

Herbamol® 513 Air · vermindert de prikkelbaarheid van de luchtwegen · met Grindelia, Tijm, Echinaceae, Paardekastanje, Herderstasje, etherische oliën Niaouli, Den

Antioxol

®

bioflavonoids

Herbamol

®

phytoceuticals

OH-Mega

®

essential omega-3

Phytoresc NV Zandstraat 4 B-9100 Sint-Niklaas Tel: +32 (0)3 750 33 70 Fax: +32 (0)3 750 33 71 www.phytoresc.be [email protected]

Metamito

®

orthoceuticals

HappyPhyt

®

nutraceuticals

Volgende editie: Orthofyto 88 Ruggenmergletsels Een ruggenmergletsel is schade aan het ruggenmerg en de zenuwwortels. Dit kan het gevolg zijn van auto-ongelukken, valpartijen, geweld, maar ook niettraumatische aandoeningen. Een ruggenmergletsel blokkeert tijdelijk of permanent de communicatie tussen de hersenen en andere delen van het lichaam, wat ernstige gevolgen kan hebben voor alle lichaamsfuncties, waaronder verlamming. Na de eigenlijke verwonding kan een cascade van secundaire verschijnselen veroorzaakt worden, zoals inflammatie, die de effecten van de verwonding verergeren. Ruggenmergletsels zijn niet alleen pijnlijk, maar kunnen ook voor blijvende letsels en handicaps zorgen. De orthomoleculaire geneeskunde heeft gelukkig een heel arsenaal aan orthocijnen die zowel preventief als curatief kunnen worden ingezet bij ruggenmergletsels.

De juiste voeding bij ongelukken en verwonding Wanneer we over preventie spreken denken we meestal aan het voorkomen van hart- en vaatziekten en kanker. We staan er niet bij stil dat preventie ook kan worden toegepast om de gevolgen van een ongeluk of verwonding te beperken. Met de juiste voeding en nutriënten kan niet alleen het genezingsproces versneld worden, maar kunnen ook ernstige complicaties voorkomen worden, zoals infectie, overmatige littekenvorming, gangreen en immuniteitsdaling.

Silicium, een vergeten mineraal Silicium is overvloedig aanwezig in de natuur, maar wordt in de medische praktijk wel eens over het hoofd gezien. Het is vooral bekend als een essentieel mineraal voor sterke botten, een gezonde huid, sterk bindweefsel en soepele gewrichten. Toch heeft silicium nog een aantal andere gunstige effecten in ons lichaam, die het de moeite waard maken om dit vergeten mineraal eens in de verf te zetten.

L-carnitine, meer dan alleen een vetverbrander

38

L-carnitine is vooral bekend bij sporters omwille van zijn energieverhogende en vetverbrandende effect. Wetenschappelijke studies van de afgelopen decennia onthullen echter een heel aantal andere toepassingsgebieden van dit opmerkelijke stofje, waarvan we allemaal tekort hebben.

Orthofyto

®

COLOFON •

Een gids voor ortho­ moleculaire preventie en orthomoleculaire substitutietherapie

•

Verschijnt 6 maal per jaar

•

Brengt u het meest uitgebreide orthomoleculaire voedings- en geneeskundig blad voor alle gezondheidsverzorgende professionals en gezondheids­bewuste mensen.

Hoe abonneren ? Betaling geldt als enige abonnering Jaarabonnementen 6 nummers

❏ Voor België: storting van E 50 op rek. nr. BNP Paribas Fortis 290-0307607-41 ❏ Voor Nederland: storting van E 54 op rek. nr. IBAN: BE 88290030760741 BIC code: GEBABEBB

Uitgever Walter O.M. Faché, Direkteur FIOW Kerkstraat 103 - 9270 Laarne Hoofdredacteurs Walter O.M. Faché, Medisch journalist Hilde Maris, Medisch journalist Kernredactie Walter O.M. Faché, Biochemicus HEOS Prof. Dr. Ir. Jozef Poppe A pr. Philippe Gerard Dr. Osteopaat Johan De Cock A pr. Fernand H aesbrouck Dr. Med. Frans Fermon Dr. Med. Mark Bottu Hilde Maris, HEOS Guido Duerinckx Eindredacteur Walter OM Faché Secretariaat Faché Instituut Larenhoeve, Kerkstraat, 103 B 9270 Laarne Tel. 0032(0)9/369 06 42 Fax 0032(0)9/366 18 38 E-mail: [email protected] Advertenties Hilde Maris Faché Instituut Kerkstraat, 103 - B 9270 Laarne E-mail: [email protected]

Vormgeving, productie en druk Walter O.M. Faché Hilde Maris Abonnement is geldig voor de Brigitte De Smet duur van 1 jaar en wordt auto- De Pauw Stijn, matisch verlengd voor dezelfde Drukkerij Coppens bvba periode, mits opzeg minstens Hospitaalstraat 2, twee maanden voor het verstrij- 9080 Lochristi-Beervelde www.coppens-druk.be ken van de einddatum.

Prijs per nummer: E 8,80 (B) of E 9,50 (NL). Orthofyto blijft het enige orthomoleculair vakblad op de Beneluxmarkt dat zich niet bindt aan een productlijn om voldoende inkomsten te genereren. Wij hebben geopteerd voor een orthoceutische firmaraad die los van de redactie en de artikels in het blad functioneert.

FIOW

Uitgeverij

Publi Media Faché Instituut FIOW Gespecialiseerd op het gebied van voeding, voedingsaanvullingen, gezonde levenswijze, milieu en adviezen bij ziekten. ©Copyright 2011

ISSN 1780-3713

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt d.m.v. druk, fotokopie of welke andere wijze dan ook, zonder voorafgaande schriftelijke toelating. Disclaimer: De hoofdredacteurs, de redactie, de eindredacteur en de uitgever van de opgenomen artikelen en advertenties zijn niet aansprakelijk voor eventuele schade als gevolg van vermeende algemene medische adviezen, onjuistheden en/of onvolledigheden.

Iedere auteur blijft verantwoordelijk voor de volledige inhoud van zijn artikels. Overname van artikelen of gedeelten hiervan is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de hoofdredacteur.

Prof. Dr. Linus Pauling tweevoudig Nobelprijswinnaar introduceerde in 1968 voor het eerst de term “Orthomoleculair” in Science: alle stoffen, moleculen of handelingen die niet toxisch en niet vreemd aan het lichaam zijn, die het lichaam biochemisch en fysiologisch normaal kan verwerken zonder enige schade en die op de juiste tijd met de juiste dosis biochemisch individueel dient gegeven of geëlimineerd te worden. (verruimde betekenis uit Science 160:265-271, 1968)

Agenda FIOW Niet te missen seminaries of bijscholingsdagen Voor elk jaar van de opleiding Orthomoleculaire Nutritionele Geneeskunde bestaat er een mondeling seminarie of bijscholingsdag. Dit seminarie kan ook door niet-cursisten gevolgd worden. • Voor het eerste en tweede jaar is dit een expresscursus waarbij ede belangrijkste topics worden gegeven van de volledige leerstof van dat jaar. • Het derde, vierde en vijfde jaar is een bijscholings- of seminarie-update van bepaalde thema’s uit de modules van deze jaren of een heel nieuwe topic. De thema’s zijn onder voorbehoud en kunnen aangepast worden aan de actualiteit. Dit wordt op voorhand meegedeeld. • Er is ook elk jaar een ledenseminarie voor alle abonnees van het orthospakket.

Programma seminaries 2011 Seminaries of bijscholingsdagen 2011 ( Telkens van 9:00 tot 17:00) • Vrijdag 20 mei 2011 seminarie vijfde jaar - Enzymen, orthocijnen van de toekomst? • Zaterdag 1 oktober 2011 seminarie derde jaar - Kanker is een overlevingsmechanisme • Vrijdag 9 december 2011 seminarie vierde jaar - Anti-aging / Fibromyalgie

Ledenseminarie (14:00 tot 18:00) • Vrijdag 10 juni 2011 workshop orthomoleculaire eerste hulp, waarin practisch wordt gedemonstreerd hoe je eerste hulp en kleine ongemakken of symptomen kan behandelen.

Prijzen Seminaries Seminarie 3 de jaar: Seminarie 4 de jaar: Seminarie 5 de jaar: Ledenseminarie: dactie hoofdre Onder aché O.M. F r lte a W

n. bekeke manier andere nisme, op een Kanker ntstaansmecha gelen, O aatre tieve m ndelingen preven ha sche be niet-toxi

FIOW N HET RIES VA n FIOW schappe EMINA OndSer ire Weten

hoofdred lecula tho acmotie tituut Or lgië Wal©F Be teac r hé OdiaIns , Laa .M . rneFa ché Publi Me

ENZ YM O VAN RTHOC EN Y DE TOE NEN KOM Bron ST nen

toep , werk in a tisch ssingsm gsmech a e ad o viez gelijkh nisme, e en e n pro den, Walt ducti er O nfo .M. Fach é en SE dactie Hild eM hoofdre aMcIN ARIE é a h ris ©.FaF S prak

Onder O.M ch r Publi M é Instit Walte uu ed

VAN HET FIO W lair

t arne Orthom Belg olecu ië

ia, La

• De Seminaries worden geaccrediteerd. Meer info en een overzicht van het aantal accreditatiepunten per seminarie of les vind je op www.fache-instituut.be (Faché Instituut - Accreditatiebureau) • Syllabus en koffie/thee/water inbegrepen in de prijs. ‘s Middags is er gelegenheid om een orthotarisch middagmaal te gebruiken voor 12 euro. Gelieve dit op voorhand aan het secretariaat mee te delen. 09 369 06 42

Ond er Walt hoofdr e er O .M. dactie Fac hé

R KANKE IS EEN HANISME SMEC EVING OVERL

Info • Tegelijk is het seminarie voor de cursist ook een contactdag waar hij of zij terecht kan met zijn of haar vragen over de cursus. Deze cursusdagen gaan door in de congreszaal van het Faché Instituut, Kerkstraat 103, 9270 Laarne. Er is plaats voor 45 cursisten! Schrijf tijdig in.

€ 120 voor een volledige dag, inclusief volledige cursus Gratis voor cursisten die dat jaar het volledige 3de jaar volgen € 120 voor een volledige dag, inclusief volledige cursus Gratis voor cursisten die dat jaar het volledige 4de jaar volgen € 120 voor een volledige dag, inclusief syllabus € 60 voor een halve dag, inclusief syllabus € 30 voor leden van het Orthospakket

eW eten

scha

ANTI-AG ING Orthoceuti

cals in tegen verou de strijd dering

FYBROM

YALGIE Een ortho molec op het on ulaire kijk tstaa de behand n en eli van fibrom ng yalgie Walter O. M. Faché en Hilde Maris

SEMINAR IES VAN HET FIO W ©F ach

é Instituut Orthomole Publi Med ia, Laarne culaire We België tensch

appen FIO W

ppe

n FI

OW

SHOP WORK ECULAIRE OMOL P ORTH RSTE HUL EE

or het dag vo n ee knamid Praktij stellen van ulp-kit. samen re eerste-h tips. ai e olecul aktisch orthom raties & pr st Demon Maris Hilde ché en O.M. Fa Walter

W ET FIO VAN H OW ppen FI ARIES enscha re Wet SEMIN lai cu ole thom tuut Or lgië é Insti Be ©Fach dia, Laarne bli Me Pu

Inschrijving kan per mail ([email protected]) per telefoon (09 369 06 42) of per fax (09 366 18 38)

Orthomoleculaire Fytotherapie

NIEUW

D ata 2 0 1 1

I

edere geneeskrachtige plant bevat stoffen met een therapeutische werking. Zo zal het ene kruid de immuniteit versterken en een andere plant leverondersteunende of anti-inflammatoire eigenschappen bevatten. De fytochemische activiteiten van deze planten komen uitgebreid aan bod en worden ondersteund door talloze wetenschappelijke en recente referenties. De opleiding ‘Orthomoleculaire Fytotherapie’ gaat dieper in op de theoretische beginselen van de Integratieve Geneeskunde en wordt aangevuld met uitgebreide informatie over de orthomoleculaire benadering van een groot aantal ziektebeelden en aandoeningen.

Scientific Fascination 1e j a a r Holistische Pathways HPA-as - stress - immuniteit (adoptogene planten) Darm-Lever as: leaky gut en detox (leverplanten)

Module 2:

Orthomoleculaire Biochemische Basisprincipes Respiratieketen & Anti-oxidanten Vetzuurmetabolisme Bindweefsel Enzymen

Module 4:

Module 5:

Bioactieve Inhoudsstoffen Biosynthese van secundaire metabolieten Bioflavonoïden (groenten & fruit) Vitaminen en mineralen Orthomoleculaire Voedingsleer Kruiden in de keuken Zuur-base evenwicht Cholesterol Hormonale Fytotherapie voor Hem & Haar Vrouw (isoflavonen) Infertiliteit en impotentie Zwangerschap & borstvoeding

Module 6:

Zenuwstelsel ADHD & geheugen CVS & fibromyalgie Alkaloïden

Module 7 & 8:

Praktijk Kinesiologie & Fytotherapie

LO C at I E Hotel Van der Valk – Beveren Aanvang: 9:00 - Einde: 17:00

2e j a a r

Module 1:

Module 3:

Module 1: vrijdag 29 april Module 2: zaterdag 30 april Module 3: zaterdag 18 juni Module 4: zaterdag 24 september Module 5: vrijdag 25 november Module 6: zaterdag 26 november Praktijkmodule 7 & 8: zaterdag 10 december zondag 11 december

Module 9:

aromatherapie Etherische oliën

Module 10:

Immuniteit & Kanker Anti-oxidanten Immuno Fytotherapie

Module 11:

Sport & Mobiliteit Anti-inflammatoire en pijnstillende planten

Module 12:

Metabool syndroom & Obesitas Cardiovasculaire planten

Module 13:

Spijsvertering: sapkuren & Mayr Pre- en probiotica Laxativa

Module 14:

Visuele diagnostiek Cosmetische Fytotherapie

Module 15 & 16: Praktijk Kruidentuin Eigen bereidingen en toepassingen (Programma onder voorbehoud)

FIOW erkend diploma.

Scientific Satisfaction Phytoresc® ECIM (Educational Center for Integrative Medicine). In samenwerking met het Faché Instituut. KostPrIjs: e 95 per module, inclusief lunch en syllabus. Inschrijven kan via e-mail naar [email protected] met vermelding van uw naam, beroep, data en facturatiegegevens. Meer informatie kan u verkrijgen via [email protected] of telefonisch op +32 (0)3 750 33 70.

WEtEnsChaPPElIjK tEaM En doCEntEn: Walter o.M. Faché: orthomoleculair Biochemicus en Voedingsdeskundige arnaud Gelders: Fytotherapeut - orthomoleculair annelies Verhelst: lic.Voedingsdeskundige - orthomoleculair nutritionist Peter Vanderschueren: osteopaat, d.o. Evelyn Vanderschueren: arts - orthomoleculair jacques linssen: apotheker Philip Vandecruys: Fasciatherapeut