Oranje Harmonie INFO Nieuws- en informatieblad voor leden en donateurs

Oranje Harmonie INFO Nieuws- en informatieblad voor leden en donateurs

Uitgave mei 2015

Colofon Redactie Info: Elles Lans .................................................... Mirjam Visscher . ........................................ Ton Zuijderduin . ......................................... Pim van der Gouwe .................................... e-mail: [email protected]

In dit nummer 030-2937146 035-6851462 035-6219093 0652-730175

Dagelijks bestuur: Jan Menderink, voorzitter .......................... 035-5263064 e-mail: [email protected] John Janssen, penningmeester................... 035-6235424 e-mail: [email protected] Jaap Speksnijder, secretaris ........................ 035-5447214 e-mail: [email protected] Adres secretariaat: Chalonhof 105 3762 CT Soest Adres Clubgebouw de Spelevaart Vaartweg 63A Hilversum. Géén post naar dit adres ! Repetities: Dirigent:..................................... Joop Nijholt Opleidingsorkest:....................... woensdagavond .................................................. van 19.00 tot 20.00 uur Orkest:....................................... woensdagavond .................................................. van 20.00 tot 22.15 uur Contributie:............................... € 25.= per maand (instrument en bladmuziek krijgt u in bruikleen) Donaties:................................... € 15.= minimaal per jaar Muzieklessen: John Janssen ..................................................035-6235424 e-mail: [email protected] Rekeningnummers: Bankrekening:............................ NL26ABNA0550130160 Postbank:................................... NL67INGB0000455005 Alle tnv. penningmeester Chr. Oranje Harmonie, Hilversum Website: http://www.oranjeharmonie.nl e-mail : [email protected]

Pim van der Gouwe Voorwoord . ........................................ Elles Lans Kennismaking Rob Goorhuis . ............. Redactie Hemd van je Lijf: Rick ten Berge ......... Chantal de Haar Dadadadddaa! .................................... Organisatie Play In Play In 2015......................................... Mirjam Visscher De Startersklas . .................................. Bestuur Activiteitenoverzicht . ......................... Ton Zuijderduin 90 jaar geleden ................................... Bestuur Verjaardagen ...................................... Pim van der Gouwe Even voorstellen ................................. Ton Zuijderduin Wat spelen we eigenlijk . .................... Bertje 60 jaren bij de O.H. (2)........................ Mirjam Visscher De ander kant van: Elspeth . ............... Pim van der Gouwe Nootzaken (1) ..................................... Redactie Vooruitblik ..........................................

2 3-6 7 8 9 11-12 13 14-16 17 18 19-21 22-24 25-26 26-27 28

De volgende INFO verschijnt: 16 september 2015 Kopij inleveren uiterlijk 12 september 2015 Onze adverteerders zijn: 035 Webdesign Kenteq Training en Advies Kramer | huis&bedrijf Indiaas Restaurant Shanthy Rimskys-Horns Sikking Bouwbedrijf Tepper Motors Tuincentrum Gooiersgroen

Voorwoord Beste lezers, Dit is de derde uitgave van de info van het seizoen 2014-2015. Een jaar waarin veel op de agenda staat. Onze vereniging bestaat 90 jaar en dat moet natuurlijk gevierd worden. Naast een jubileumconcert, begin november, staat er een Play-in op de agenda. Daarnaast het Koningsdagconcert, Promenadeconcert en de Volkskerstzang. Ook het opleidingsorkest zit niet stil, met concerten op Koningsdag, op 29 mei in het MCO en een Midzomerconcert 19 juni. Uiteraard zullen zij ook spelen op het Jubileumconcert. Speciaal voor dit Jubileumconcert heeft de vereniging opdracht gegeven om een muziekstuk te componeren. Een prachtige kans om dit te laten horen aan familie, vrienden en de rest van Nederland. Recent is een 3e onderdeel van onze vereniging in het leven geroepen, de startersklas. Een mooie toevoeging aan de vereniging die het gat dicht tussen beginnende leerlingen en het opleidingsorkest dat een steeds hoger niveau haalt. In deze uitgave tevens de nieuwe rubriek ‘Nootzaken’ om een beetje theoretische uitleg te geven bij de uitdagingen die we veel in de muziek vinden. Daarnaast vind je de vertrouwde rubrieken ’Wat spelen we eigenlijk’, ‘Een andere kant van’ en ‘Hemd van je lijf’. Voor nu veel lees plezier gewenst! Pim van der Gouwe

Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 2

Een kennismaking met Rob Goorhuis “Een componist was hij altijd al”

Rob Goorhuis, kent u hem? Hij is een icoon, heel bekend in de Nederlandse hafabra-wereld. Deze componist schreef tientallen werken voor onder meer harmonie, brassband en fanfare. Ter gelegenheid van het 90-jarig bestaan van onze vereniging werd onlangs door bestuur en dirigent besloten om een compositie-opdracht bij hem neer te leggen. Een unieke gebeurtenis in onze geschiedenis! Maar wie is deze man en hoe doet hij zijn werk? We vroegen het hem. Op een woensdagavond in het vroege voorjaar komt Rob kennismaken met ons orkest. Dat betekent vooral: luisteren. Wat wordt er gespeeld, wat kunnen we (of niet), wat valt op? Joop zet wat bekend werk op de lessenaar en zorgt voor een afwisselende mix van stukken om zo Rob een goede, brede indruk te geven. Tijdens de avond valt op hoe ernstig de blik van de componist is. Ingetogen, bijna strak kijkt hij voor zich uit. Je kunt van zijn gezicht weinig aflezen. “Ze noemen me wel eens de sfinx,” vertelt hij later. Hoe anders is dat aan het eind van de avond… Dan komt hij los! Eenmaal op zijn praatstoel gezeten met een biertje erbij, duurt het gesprek tot in de kleine uurtjes…. Rob Goorhuis wordt geboren in 1948 in Amsterdam, in een gezin met zes kinderen. Hij beleeft een turbulente jeugd, zijn moeder wordt ernstig ziek en overlijdt als Rob in de eerste klas van de middelbare school zit. Deze heftige gebeurtenis maakt diepe indruk, misschien wel tot op de dag van vandaag. Rob komt in tehuizen terecht en spijbelt regelmatig van school. Net in die tijd is hij ook met muziek begonnen, pianoles. Op je 13e starten is eigenlijk te laat om ver te kunnen komen in de muziek, veronderstelt hij, maar uiteindelijk schaadt het zijn carrière niet… Robs tienerjaren verlopen dus niet vlekkeloos, maar als hij eenmaal bij het conservatorium begint, gaat het roer Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 3

om. Het is de tijd van de overvloedige studiebeurzen, Rob studeert o.a. koor-en orkestdirectie, uitvoerend musicus orgel, clavecimbel, piano, op verschillende conservatoria. Hij slaagt uiteindelijk cum laude. “Dat was best wel goed eigenlijk.” Hij zegt het bescheiden. In 1973 trouwt Rob met Anne-Marie en het stel gaat in Werkhoven wonen. Een actief leven in de muziekwereld volgt. Naast lesgeven is Rob betrokken bij veel succesvolle optredens en projecten op grote plekken in Nederland en daarbuiten. Zo gaan jaren voorbij waarin hij met alle kanten van het muziekleven kennis maakt: naast het lesgeven, componeren en jureren is Rob ook directeur van de muziekschool in Bilthoven. Een job die weer andere talenten van hem vraagt; leidinggeven, boekhouden, lobby’en in de politiek, hij doet het allemaal. Tot hij 62 jaar is. Dan is het helemaal op. Rob krijgt een totale burn-out, gaat in behandeling en moet er een jaar tussenuit. “Je vergeet dat je ouder wordt.” Na een leven lang veel te hard werken, moet hij noodgedwongen dingen uit zijn handen laten vallen. Maar, hoe zit het met het componeren? Dat doet Goorhuis eigenlijk altijd al. Bij zijn 2e pianoles nam hij ooit al 3 stukjes mee. Spelen kon hij ze nog niet, dat moest de leraar doen….

Tijdens zijn studententijd schrijft Goorhuis ook van alles voor mede-studenten, maar dat stelt nog niet veel voor, vindt hij zelf. Een tijd lang heeft hij het gevoel dat hij niet veel verder komt. Dan komt hij bijvoorbeeld aan het eind van de regel, maar heeft dan moeite om lengte te maken. Componeren is blijkbaar ook iets wat je moet leren, een ambacht dat zich ontwikkelt. Vanaf de zeventiger jaren wordt het componeren intensiever, Rob gaat meer schrijven. En hoe! In de loop der jaren ontstaat een indrukwekkend repertoire, voor orkesten en ensembles, kamer- en kerkmuziek, solo-werken, voor hoog en oranje harmonie - info mei 2015 - pagina 4

laag niveau, noem maar op. Wist u bijvoorbeeld dat de prachtige muziek van de Nationale Dodenherdenking die jaarlijks op de Dam gespeeld wordt door Rob Goorhuis geschreven is? Zoals zijn geliefde piano-leraar het ooit uitdrukte: “Een componist was hij altijd al.” Maar de bijzondere kunst van het componeren blijft voor de meeste stervelingen toch een mysterie. Saillant detail is dat het volgens Goorhuis veel met gevoel en drama te maken heeft. En met een veelbewogen leven weet deze componist wat diepe emoties zijn. Dat hoor je terug in zijn stukken! Hij verbaast zich er zelf over dat hij bij het componeren in het begin technisch te werk gaat, zakelijk bijna, probeert zijn gevoel niet zo toe te laten, maar… het kruipt er altijd weer in. En dat mag ook. Veel muziek is te oppervlakkig om emoties te verklanken, zo vindt hij. Goorhuis houdt van meer stemmingen in de muziek. Zodat het dieper binnenkomt. Naast de rol van gevoel en emoties in de muziek heeft elke vereniging zo verder zijn eigen wensen. Sommige orkesten vragen of Goorhuis bepaalde plaatselijke kenmerken of gebeurtenissen van het dorp of de omgeving in het stuk wil verwerken. Anderen bellen hem op en willen een stuk waarmee ze een prestigieus concours kunnen winnen…. Dan spelen grootse ambities weer een belangrijke rol. Tja, als componist heb je natuurlijk niet overal invloed op. Terug naar 2015, het jubileumjaar van de Oranje Harmonie. Rob Goorhuis gaat dus de komende maanden speciaal voor ons orkest een stuk schrijven! Hoe gaat dat in zijn werk? De eerste indruk die Rob van ons orkest heeft, is dat de vereniging goed bezet is. Dat is prettig! Hij weet nog niet precies welke kant hij met het stuk op moet gaan, maar bedenkt al wel bepaalde dingen als hij ziet hoe de samenstelling van het orkest is. Hoe hij moet schrijven om bepaalde problemen voor te zijn. Of bepaalde kwaliteiten die hij wil laten horen. Vooraf kiest hij eerst de richting van het stuk. Zo is al bedacht dat Dudok er in terug moet komen. De bijzondere bouwstijl van Dudok is natuurlijk kenmerkend voor Hilversum, daar gaat hij zich op oriënteren en verder in verdiepen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar het lokale gemeentehuis, dan zie je een bepaald karakter en een specifieke vormgeving. Dat geeft Goorhuis al wel ideeën over hoe hij zijn tonen moet ordenen. In de loop der tijd zal het dan verder vorm moeten krijgen.

{

“Ze noemen me wel eens de sfinx.”


Als vereniging maken wij voor het eerst mee dat er een stuk speciaal voor ons orkest wordt geschreven. Dat is spannend! We zien ernaar uit om het stuk op de lessenaar te zien, maar zullen voorlopig nog even geduld moeten oefenen totdat de componist zijn werk heeft gedaan. Bent u nu al benieuwd naar het eindresultaat? De bedoeling is dat het stuk ten gehore wordt gebracht op ons jubileumconcert in november. Na een interessant gesprek met Rob Goorhuis blijft toch het gevoel bestaan dat componeren een ondoorgrondelijk proces is. Het creëren van een muziekstuk is een niet te vatten wonder! “Ik ga proberen om er iets heel goeds van te maken,” belooft Rob mij aan het eind van de avond. En daar hebben we alle vertrouwen in! Elles Lans PS: Meer lezen over Rob Goorhuis en zijn werk? Kijk op www.robgoorhuis.nl.


Hemd van je lijf: Rick ten Berge

[

Personalia Geboren op 3 augustus 1984 Wonend in Hilversum Werkzaam als toezichthouder bij De Nederlandsche Bank

]

Wat is naast trompet spelen je passie? Familie en vrienden. Waar kunnen we je ’s nachts voor wakker maken? Je mag me ‘s nachts wakker maken voor een vlucht naar Rome; voor een beetje cultuur, waanzinnige pasta en een goed glas rode wijn (in een lokaal, niet toeristisch restaurant). Aan welke huishoudelijke klus heb je een hekel? Met stip op één staat het afstoffen en stofzuigen in de woonkamer! Ik ben blij dat Anke dat thuis doet ;-) Met wie zou je wel eens een dagje willen ruilen(en waarom)? Met een topsporter als Roger Federer zou ik wel eens een dag willen ruilen. Het lijkt me prachtig om met zijn souplesse en techniek, fysiek het uiterste uit mezelf te kunnen halen en daarmee een wedstrijd te winnen.


Dadadadddaa!

Oftewel: bedankt van Thijmen! Het is alweer een hele tijd geleden maar op 28 oktober kwamen Malieske en Mirjam op kraamvisitie bij Thijmen. Malieske had een steekwagentje nodig om het kadootje te kunnen vervoeren naar de 5e verdieping van ons appartement aan de Groest! Allereerst kreeg Floris een mooi kadootje, omdat hij grote broer was geworden, een koffertje met hamer, schroevendraaier en steeksleutel om lekker te kunnen klussen. Thijmen zijn kado omvatte een heus keukentje en een pannenset! Super leuk. Na het uitpakken van de kadootjes was het tijd voor beschuit met muisjes en het van arm tot arm gaan van de baby in kwestie. Nog even het kraambezoekboek invullen en het kraambezoek zat er helaas alweer op. We hebben de keuken tot we in december verhuist zijn in de dozen gelaten, maar toen we eenmaal onze intrek hadden genomen op de Van Gelderlaan heeft papa de keuken in elkaar gezet, en net zoals alles van IKEA kostte dat toch meer tijd dan je denkt! Maar het keukentje is heel erg leuk, Thijmen is nog te klein om ermee te spelen maar Floris gebruikt het voor de meest vreemde dingen. Een voorbeeld: zijn knuffel gaat in de magnetron! Lieve medemuzikanten, wederom ontzettend bedankt voor de prachtige kadoo tjes Chantal de Haar


Play In Wat is eigenlijk een Play In? Bij een Play In kunnen muzikanten die normaal niet samen spelen, een ensemble of orkest vormen en in projectmatige vorm samen musiceren. Wij organiseren een Play In, dat betekent dat naast onze eigen leden, ook oud leden en mensen van buitenaf mee mogen doen! Dit leek ons een leuke manier om samen met iedereen die hier interesse in heeft te vieren dat wij 90 jaar bestaan! Op dit moment hebben wij al 15 inschrijvingen van ‘buiten’! Veelal zijn dit mensen uit de regio (Loosdrecht en Hilversum) maar zelfs uit Geldermalsen, Utrecht, Andijk, Middenmeet en Benningbroek hebben mensen zich opgegeven! Zo’n dag moet natuurlijk ook door iemand geleid worden! Hiervoor hebben wij Jacob de Haan bereid gevonden! U kunt hem kennen van stukken die ons Opleidingsorkest speelt (Suite Symétrique) of van stukken die ons grote orkest speelt (Adornia, Ministerie van Fanfare). Jacob staat met enige regelmaat voor Play In orkesten, waarbij hij de deelnemers ontzettend leuk weet te enthousiasmeren. Van onze eigen leden heeft o.a. Malieske Muis al een Play In met hem meegemaakt, zij kan beamen hoe interessant en leuk die dag was! Op dit moment hebben we in totaal 35 inschrijvingen. Alle secties hebben bezetting, er is echter nog plek voor meer deelnemers! Er zijn secties die al aardig vol lopen, dus schrijf je snel in op www.oranjeharmonie-play-in.nl! Het belooft een dag te worden die je niet wilt missen, hopelijk zien we je/jullie/u op 13 juni! - De Organisatie van de Play In

Oranje Harmonie

Play In

90 jari jubileu g m

Zaterdag 13 juni 2015 Onder leiding van Jacob de Haan

Locatie “De Spelevaart” Vaartweg 63a te Hilversum

Deelname € 15 Bladmuziek + Repetities olv Jacob de Haan + Lunch + Versnapering

Informatie en inschrijven

www.oranjeharmonie-play-in.nl


De startersklas Misschien hebben jullie er al van gehoord. De Oranje Harmonie is vanaf februari begonnen met een startersklas. Deze wordt gedirigeerd door Lennart de Winter. Elders in deze Info kunnen jullie kennis met hem maken. Ik vroeg hem naar het hoe en waarom van deze startersklas. Waarom een startersklas? “Vanuit de vereniging ontstond het idee om kinderen zo snel mogelijk te laten samenspelen en te laten ontdekken hoe het is om in een orkest te spelen. Op deze manier worden ze klaargestoomd voor het jeugdorkest. Momenteel spelen er twee Jelle’s op bugel. Felix op trompet, Chris op saxofoon en Marnix op slagwerk. We hebben dus een club vol mannen! Hoe lang ze dit instrument spelen verschilt, maar je kunt al meespelen als je nog maar kort les hebt”.

Hoe vinden de kinderen het om al in een echt orkest te spelen? “Ik heb het idee dat de mannen het heel leuk vinden. We doen verschillende stukjes, sommige zijn makkelijk en kunnen we al op een aantal manieren spelen (snel-langzaam, hard-zacht), andere zijn moeilijk en uitdagend”, aldus Lennart. Als ik vraag hoe hij het vindt om leerlingen die nog maar zo kort les hebben, te dirigeren, vertelt hij: Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 11

“Ik vind het erg leuk, want heel veel dingen zijn nog nieuw voor ze. Vooral het aanleren van samenspel vind ik leuk. Dus goed letten op de dirigent en naar elkaar luisteren”. Zijn er ook dingen die lastig zijn en waar loop je dan tegen aan? “Soms ontdek ik dat mijn uitleg niet helemaal aankomt, dan moet ik het even anders verwoorden. Meestal komt het dan wel goed”. Zelf leert Lennart ook heel veel van de repetities met de startersklas. “Dirigeren was toch alweer een tijdje geleden voor mij. Al met al komt er toch een hoop bij kijken en dat is leuk en ontzettend leerzaam! Wat enorm meewerkt is dat het zo’n leuke groep is met enthousiaste muzikanten”. Het eerste optreden van de starterklas is op 29 mei in Muziekcentrum van de Omroep. Komt allen! De Startersklas repeteert elke veertien dagen (even weken) op donderdag in ons verenigingsgebouw de “Spelevaart” aan de Vaartweg 63a in Hilversum van 18:4019:10 uur. Bij de Startersklas zijn ook beginnende jonge muzikanten die geen les bij de Oranje Harmonie volgen van harte welkom. Meer info: [email protected] Mirjam Visscher


Activiteitenoverzicht 11 juni 13 juni

19 juni 2015

25 juni 7 november 20 december

Promenadeconcert - Kerkbrink nabij muziektent - tussen 19:30-20:30 uur PLAY-IN - o.l.v. Jacob de Haan - Spelevaart, Vaartweg 63a - tussen 10:00u-16:30u Midzomeravond concert (opleidingsorkest) - Speeltuin Het Erfgooierskwartier - Erfgooiersstraat 92-a, Hilversum - tussen 19.00 en 20.00 u Promenadeconcert (opleidingsorkest) - Kerkbrink Muziektent - tussen 19:30-20:30 uur JUBILEUMCONCERT Volkskerstzang 2015 - Vituskerk, Emmastraat - aanvang 19.00u


90 jaar geleden… Dit jaar vieren we het 90-jarige bestaan van onze vereniging. 1925 was in mening opzicht een bijzonder jaar: op 8 januari vond de eerste radio-uitzending van het Concertgebouworkest onder leiding van Willem Mengelberg plaats. Ook werd in de zomer van hetzelfde jaar de TT in Assen verreden (maximumsnelheid 90 km/u!). Minder mooi waren de nieuwsfeiten dat Adolf Hitler zijn “Mein Kampf” publiceerde en dat in augustus Borculo door een cycloon getroffen werd. Niet alleen de Oranje Harmonie, maar ook de VARA werd opgericht en voor muzikanten is het misschien belangrijke informatie dat in 1925 de decibel als eenheid voor geluid werd ingevoerd. Van één naar vier (1900-1925) Lang vóór 1925 waren er al in Hilversum de nodige ontwikkelingen geweest op het gebied van de beoefening van de amateur-blaasmuziek. In 1878 werd de Schutterij-muziek opgericht. Hun eerste optreden op de Kerkbrink ter gelegenheid van de verjaardag van Koning Willem III was niet bepaald een succes: door heftige regenval “kregen veel instrumenten bij den beker zooveel water binnen, dat zij slechts een gorgelend geluid voortbrachten”. Later werd deze Schutterij samengevoegd met het Wilhelminakorps onder de naam Hilversumsch Harmoniekorps. Op 24 januari 1900 werd als onderafdeling van de Rooms Katholieke Werkliedenvereniging het fanfarekorps “Leo” opgericht. Die naam dankte de vereniging aan paus Leo XIII, die zich per encycliek inzette voor betere sociale omstandigheden. Op 20 mei 1919 volgde de oprichting van het politiemuziekgezelschap Excelsior, dat ontstond ten gevolge van de “verbeterde” werkomstandigheden van de politieagenten. De gemeente keurde de overschakeling op een drieploegenstelsel goed. De Hilversumse politie werd met 40 (!) man uitgebreid, die meer beschikking kregen over vrije tijd. Aangezien een groot aantal van hen in de mobilisatietijd (1914-1918) in militaire orkesten had gespeeld, lag de oprichting van een politiemuziekkorps voor de hand. De eerste dirigent was C.H. Rijke, die later een grote rol zou gaan spelen bij de Oranje Harmonie. In 1921 richtten de socialisten in Hilversum een muziekvereniging op: de Arbeidersmuziekvereniging “Oefening Kweekt Kennis”. Op 1 mei weigerden de bovengenoemde orkesten medewerking te verlenen aan de festiviteiten rond de Dag van de Arbeid. De gemeenteraad van Hilversum met een stevige SDAP-fractie (voorlopers van de PvdA) keurde een subsidietoekenning goed; een beslissing met verstrekkende gevolgen, zoals later zou blijken. Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 14

Vier niet genoeg Begin 1925 waren er dus vier amateurorkesten: Hilversumsch Harmoniekorps, Politiekorps Excelsior, Fanfarekorps Leo en de Arbeidersmuziekvereniging Oefening Kweekt Kennis. Deze orkesten kregen van de gemeente Hilversum een subsidie met de verplichting om voor de inwoners van Hilversum te concerteren en natuurlijk muzikale bijstand te verlenen op nationale feestdagen. Het Hilversumsch Harmoniekorps ontving het grootste aandeel, 580 gulden voor 8 concerten. De drie andere verenigingen ontvingen 150 gulden voor 2 verplichte concerten. Het is vooral de Hilversumsche Christelijke Oranje Vereeniging (HCOV) een doorn in het oog dat “van het bestaande neutrale muziekcorps bij voorkomende passende gelegenheden zoo goed als geen nationale liederen werden gehoord”. Zij ziet daarin aanleiding om op 14 Oranje Korps op te richten, onder leiding van de medeoprichter C.H. Rijke. Stevig debat over de subsidie In 1926 dient het Oranje Korps natuurlijk ook een aanvraag voor subsidie bij de gemeente in, maar toekenning daarvan wordt beslist geen hamerstuk, want er gaat nog een stevig debat in de Hilversumse gemeenteraad aan vooraf. SDAP-woordvoerder Lopes Dias heeft niet veel zin om dit Oranje Korps te steunen. Enerzijds omdat dat subsidie-inkomsten voor de andere korpsen minder gaan worden, anderzijds door hun politieke opstelling: de socialisten moesten nog niet veel hebben van het koningshuis en de daarbij behorende festiviteiten. De eerste mei was voor hen belangrijker dan de Koninginnedag op 31 augustus. De socialisten staken liever de rode vlag uit dan de nationale driekleur met oranje wimpel. Na invoering van het algemene kiesrecht in 1919 bleven de socialisten bijvoorbeeld op Prinsjesdag demonstratief weg., maar in 1925 is die principiële stellingname enigszins afgezwakt. Uit confessionele hoek in de gemeenteraad komt hulp. De socialisten zijn volgens hen geen tegenstander van een nieuw muziekkorps, maar ze hebben het moeilijk met een Oranjekorps. Uit de notulen van de gemeenteraad valt het volgende te lezen: “Nu de socialisten ook op Prinsjesdag aanwezig zijn en de Koningin daar openlijk hulde brengen, moet dat toch geen bezwaar meer zijn? Deze uitspraak lokt Lopes Dias duidelijk uit zijn tent en als een adder gebeten bijt hij zijn politieke AR-tegenstander toe dat deze “nog de allerongelukkigste ogenblikken aan hem kan beleven als hij dit in de komende verkiezingen naar voren gaat brengen, want hij is niet op zijn mond gevallen!” Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 15

De voorzitter sust de gemoederen; het Oranjekorps ontvangt zijn eerste subsidie geen f 150, maar f 130, omdat de som van de totale subsidies voor muziekverenigingen niet overschreden mag worden. De raad is van mening dat men het Oranjekorps zeker niet mag onthouden wat men aan de Arbeidersmuziekvereniging heeft toegekend. In 1927 gaat het Oranjekorps zelfstandig verder als Oranje Harmonie “hoewel met zilveren koorden aan de Christelijke Oranjevereeniging verbonden”. In de 70er jaren wordt er overgeschakeld van harmonie- naar fanfareorkest, maar de naam blijft onveranderd. De vraag is alleen: Voor hoe lang nog? Ton Zuijderduin


Verjaardagen 3 mei 12 mei 13 mei 17 mei 18 mei 19 mei 23 mei 27 mei

Cok Mulder Malieske Muis Lia Sikking Martan van der Vliet Marnix Stam Johann Behrens Felix Desertine Christa Kiewiet 7 juni 7 juni 14 juni 23 juni 26 juni 27 juni

3 juli 5 juli 9 juli 11 juli 18 juli 28 juli

Petra van de Bogaard Arjan van der Vliet Marco Haselager Jaap van der Vliet Floris van der Kooij Maartje Visscher

Bert Kramer René Bokhorst Chanthal de Haar Joke Looyé Ilse Prijs Joop van der Vliet 16 augustus 17 augustus 18 augustus 21 augustus 22 augustus 23 augustus 24 augustus 27 augustus 30 augustus 31 augustus

Tom Benschop Elspeth Hendriksen Elles Lans Teus den Hartog David Neidig Rick ten Berge Greet de Raad Linda van de Vooren Sandra Haselager Henri Jongschaap


Even voorstellen: Sinds kort heeft onze vereniging een nieuwe docent ‘groot koper’, Lennart de Winter. Op 17 april hebben wij kennis gemaakt in Utrecht waar hij sinds kort samen woont met zijn vriendin. Lennart, nu 26 jaar, is op zijn 9e begonnen met muziek maken en speelt vanaf zijn 11e trombone. Al vroeg is hij begonnen met spelen bij de lokale vereniging, de Honsels Harmonie. Later heeft hij ook bij het symfonie orkest en de Bigband van het Hofstads jeugdorkest gespeeld. Na het VWO is hij in 2006 begonnen met de vooropleiding van het conservatorium in Rotterdam, waar hij in 2008 begonnen is met het hoofdvak trombone. Hier is Lennart later verder mee gegaan in Amsterdam waar hij zijn Bachelor behaald heeft. Daarna heeft hij nog 2 jaar in Zurich gestudeerd voor zijn Master voordat hij zich opnieuw in Nederland vestigde. Tijdens het kennismakings gesprek tussen hem en de OH ontstond het idee om een startersklas op te richten, waar hij nu dirigent van is. Lennart speelt tevens in het Jong Nederlands blazers ensemble samen met Els, onze saxofoon docent. Wie is Lennart verder behalve muzikant? In zijn vrije tijd houdt hij zich naast muziek maken bezig met koken, wandelen en wielrennen. Hij speelt voor zijn plezier bij een brassband in Amsterdam. Wij hebben dit gesprek als zeer prettig en leuk ervaren. Welkom aan deze enthousiaste nieuwe docent. Lennart, welkom bij de vereniging! Pim van der Gouwe Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 18

Wat spelen we eigenlijk?

Achtergrondinformatie bij de muzieknummers van ons orkest

The Story of Anne Frank Componist: Otto M. Schwarz Een statement van de componist Dit jaar is het ruim 70 jaar geleden dat Anne Frank in januari 1945 in het concentratiekamp Bergen Belsen overleed. De Oostenrijkse componist Otto M. Schwarz wil met The Story of Anne Frank een statement maken tegen intolerantie en racisme, iets wat vandaag de dag helaas nog steeds aan de orde is. Als vader van twee dochters werd hij bijzonder geraakt door wat de familie Frank mee heeft moeten maken. Een extra muzikale dimensie heeft hij toegevoegd door bij dit werk gebruik te maken van vioolspel. Anne Frank en haar dagboek Anne Frank is een Joods meisje dat tijdens de Tweede Wereldoorlog moet onderduiken om aan de nazi’s te ontkomen. Samen met zeven anderen zit ze verborgen in het achterhuis van Prinsengracht 263 in Amsterdam. Na ruim twee jaar worden ze ontdekt en naar de concentratiekampen gedeporteerd. Van de acht onderduikers overleeft alleen Annes vader, Otto Frank. Anne wordt na haar dood wereldberoemd door het dagboek dat ze tijdens de onderduik heeft geschreven. Tijdens zijn lange terugreis naar Nederland hoort Otto Frank dat zijn vrouw is overleden. Over zijn dochters weet hij dan nog niets en hij blijft hoop houden ze levend terug te zien. Begin juni 1945 komt hij aan in Amsterdam. Otto Frank probeert zijn dochters te vinden, maar in juli krijgt hij het nieuws dat ze allebei in Bergen-Belsen zijn omgekomen door ziekte en ontbering. Eén van de helpers, Miep Gies, geeft hem dan de dagboekpapieren van Anne. Otto leest het dagboek en leert een heel andere Anne kennen. Hij is diep onder de indruk. Anne heeft in haar dagboek geschreven dat zij later schrijfster of journaliste wil worden en dat ze haar dagboek als roman wil uitgeven. Vrienden overtuigen Otto Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 19

Frank van de grote zeggingskracht van het dagboek en op 25 juni 1947 verschijnt Het Achterhuis in een oplage van 3.000 exemplaren. Vele drukken volgen, er komen vertalingen, een toneelstuk en een film. Mensen over de hele wereld maken kennis met het verhaal van Anne Frank. Otto Frank beantwoordt in de loop der jaren duizenden brieven van mensen die het dagboek van zijn dochter hebben gelezen. In 1960 wordt het Anne Frank Huis een museum. Otto Frank blijft tot zijn dood in 1980 betrokken bij de Anne Frank Stichting en zet zich in voor mensenrechten en respect. De componist: Otto M. Schwarz Otto M. Schwarz werd in 1967 in Neunkirchen (Oostenrijk) geboren. Zijn jeugd bracht hij door in Wimpassing, waar hij tegenwoordig nog steeds woont. Otto M. Schwarz volgde zijn muzikale opleiding aan de hogeschool voor muziek in Wenen. Hier studeerde hij trompet bij professor Josef Pomberger van het Weens Filharmonisch Orkest en compositie bij professor Heinz Kratochwil. In deze tijd ontstonden zijn eerste composities op het gebied van de lichte muziek. In 1992 startte hij een eigen geluidsstudio, waar hij inmiddels meer dan duizend titels heeft geproduceerd. Tegenwoordig schrijft hij muziek voor onder meer commercials, films, de Oostenrijkse ORF en verschillende andere zenders.

De compositie The Story of Anne Frank De inleiding is eenvoudig van opzet, maar zet direct de toon van het hele stuk :eenvoudig met 3 noten: a, bes en g. die 6 keer herhaald worden met een crescendo in de laatste 2 maten, eindigend op een d die langzaam wegsterft. Daarna komt het naderende onheil. Dit gaat aanvankelijk aan Anne voorbij. De speelse en onbevangen jeugd van Anne wordt geaccentueerd door afwisselende maatsoorten. Tussendoor wordt het even iets grimmiger, maar het speelse krijgt weer de overhand. Totdat de nazi’s komen. Dit wordt ondersteund door stevige marsmuziek n.l. een deel van het Duitse Horst Wessel Lied. Dit sterft weg en wordt Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 20

gevolgd door het gedeelte dat het gezin Frank Duitsland moet ontvluchten. Direct daarop de inval in Nederland. Anne begint met haar dagboek. Zij houdt van haar dagboek en dat is te horen in een lieve, dolce melodie. Helaas: er volgen sirenes (trombones) en bommen (pauken). Dan begint de invasie en het verraad met daaropvolgend de deportaties. Dit is te horen in het almaar terugkerende motiefje, met stevig crescendo naar het grote dieptepunt: Auschwitz. Dan valt het stil en sterft Anne Frank. In alle droefheid overleeft slechts de vader van Anne Frank alles. Het stuk eindigt met een overdenking: geef het kwaad geen kans. Het orkest is druk aan het repeteren om dit indrukwekkende werk binnenkort goed ten gehore te kunnen brengen. Ton Zuijderduin


Zestig jaren bij de O.H. 1953 – 2013

2e deel

Eventjes een klein geheugensteuntje. In de eerste aflevering is een bijna zeventig jarig jongetje gestart met het vertellen op papier over zijn muzikale geboorte bij de O.H., zo’n beetje vanaf 1953 – 2013. Men noemde hem toen Bertje, ook wel logisch, want het was ook echt een scharminkel. Echter toen al een akelig eigenwijs kereltje. Hij studeerde wel zijn partijtjes en vertolkte deze dan, helaas zonder enig zichtbaar genoegen van de toenmalig lesgevende dirigent, de heer C.H. Rijke, al een oude man. Die ‘oude’ dirigent had al heel snel door dat Bertje leuk kon grabbelen met de ventielen van zijn cornet (een instrument dat minder scherp van toon is dan een trompet, maar scherper dan de toon van een bugel), maar maathouden, ho maar…. Dat lukte Bertje toen al niet. De heer Rijke, het was zomer, trachtte dat op te lossen door met vlakke hand op Bertjes blote bovenbeentjes de maat te meppen. Als je dat nu zou doen ging je de bak in. Toen echter niet. Toen Bertje bont en blauw thuis kwam sloeg zijn moeder, een heel pittig mens, de muzikale meppen op zijn bovenbeentjes gade en zei toen tegen papa Bertje, de grote Bert: “hier ga jij wat aan doen, anders doe ik het wel”. Gelukkig had zij geen Solex (destijds een populaire fiets met hulpmotor, gemonteerd op het voorwiel) en grote Bert had deze wel. Dat was maar goed ook voor de heer Rijke, want als moeder hem zou gaan uitleggen dat hij Bertje niet meer zo moest meppen, dan kon hij zeker een maand lang geen les meer geven. Ik weet dat ze zo kan zijn, mijn moeder. Ik weet nog dat ik bij juffrouw Tuls, een oud saggerijnig vrouwmens, in de eerste klas op de lagere school zat. Zes jaar was ik en ik had toen al (heb ik nog) enorme flaporen. Als het erg warm weer was, dan kreeg ik altijd korstjes op m’n oren. Weet je wat juffrouw Tuls deed als zij vond dat ik stout was? Dan tilde ze mij aan mijn flaporen op en prompt gingen ze dan ook bloeden. Zo kwam ik bebloed een keer thuis. Moeder boos: ”Hoe kom jij aan die bloedoren?”…. Zij met mij op de fiets naar Juffrouw Tuls, met als resultaat dat juf Tuls mij eigenlijk niet eens meer durfde aan te kijken. Ik had nooit meer last van dat rotwijf. Overigens, al die martelingen van meneer Rijke hebben niet tot het juiste resultaat geleid, want Bertie, zoals hij later ging heten en nog later Bert of Bertus, heeft daar nog steeds problemen mee. ( Nu weet je hoe het zit, Joop). Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 22

Toen hij ooit ‘Grootvaders Klok’ speelde, een euphoniumsolo met orkest, zo’n 40 jaar geleden, kreeg hij het voor elkaar om een paar maten eerder klaar te zijn met het stuk dan het orkest. Bertie was altijd haantje de voorste, zo ook met het blazen. Hij wilde eigenlijk altijd gewoon de eerste zijn. In het eerste deel van Bertje, waren we aangekomen bij de oprichting van het jeugdorkest. Om gegevens te verzamelen die ook nog kloppen, kwam ik uiteindelijk terecht bij onze Johann Behrens. Ik belde hem en zei: ”Johann (met 2 ennen) mag ik je wat vragen?”. “Ja vraag maar” sprak hij. Nu ik weer. “ Johann, weet jij misschien nog wanneer het jeugdorkest ontstond?”. Wederom Johann: ”Ja, dat weet ik”. En zo ging het verder. Ik vroeg hem los te branden met zijn verhaal over het jeugdorkest. Zelf heb ik alles meegemaakt, maar daar is in mijn koppie niet veel van blijven hangen en dat was eigenlijk ook niet nodig blijkt nu, want echt, Johann weet er onwijs veel over te vertellen en wat hij mij vertelde ga ik nu (een beetje aangedikt) voor jullie opschrijven. Hier komt het: Het ontstaan van het jeugdorkest Het was 1956 Om precies te zijn, het was maandag 6 februari 1956. Het bestuur destijds zorgde ervoor dat er een advertentie geplaatst werd ter oprichting van een jeugd fanfare orkest ter aanvulling van de muziekvereniging de Christelijke Oranje Harmonie te Hilversum. Nu afwachten maar. Hoe zou er op gereageerd worden? Zou je nu zo’n advertentie plaatsen, dan kun redelijk nauwkeurig inschatten hoeveel respons hierop komt, maar toen…. Ik weet echt niet meer hoe alles in z’n werk ging. Ik weet alleen dat ik plotsklaps belangrijk werd. Het werd heel druk, want er waren…. 142 aanmeldingen. Dat was wat! Zou het nu gebeuren, dan zouden we echt niet weten wat we moesten doen met zo’n aantal. Zou men het nu aan mij vragen, dan zou ik gewoon zeggen “ ze moeten gewoon doen zoals ze het met o.a. mij deden n.l. veel oefenen en veel theorie leren”. En weet u wat, dat deden ze ook. Ik geloof dat men zoiets schiften noemt. En geschift werd er, want na een paar maanden theorie en oefenen bleven er aanmerkelijk minder over. Echter gelukkig wel genoeg om een behoorlijk orkest op te bouwen. Ik mocht toen (sorry, je mocht niets. De dirigent bepaalde wat je moest spelen, over en uit, geen gemaar…) hoorn spelen in het grote orkest en later bugel in het Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 23

jeugdorkest. Dirigent werd toen J(an) Rijke, zoon van de oude heer C.H. Rijke. Ook dirigent Jan was echt streng, heeft misschien een pittige jeugd gehad… Want als je als kind zijn vader zag, bibberde je al, terwijl senior soms best wel aardig kon zijn. TOT DE VOLGENDE KEER Bertje/ie


De andere kant van: Elspeth Elspeth Hendriksen, ze speelt al een tijdje mee in het orkest, en wel op het slagwerk. Voorheen speelde ze bij de slagwerkgroep in Kortenhoef. Daar had ze het niet meer naar haar zin en hoorde via Frank en Agnes, die ze kende van de Bruce Selection, van de Oranje Harmonie. Ze kwam eens kijken en besloot zich bij het grote orkest aan te sluiten. Op 17 augustus 1963 werd Elspeth geboren in Utrecht, maar verhuisde al snel naar Weesp. Ze ging in Amsterdam naar het Atheneum en studeerde aan de HTS in Hilversum fijne mechanische techniek (onderdeel van werktuigbouw). De HTS zit inmiddels niet meer in Hilversum,deze ging in 2005 failliet. Ze is afgestudeerd op de richting ontwerpen. Elspeth heeft veel verschillende banen gehad: o.a. bij een ingenieursbureau waar ze machines maakte/ontwierp om tl-lampen te maken. Ook is ze werkzaam geweest bij Trekwerk: een bedrijf waar theaterinrichtingen gemaakt worden. De naam Trekwerk komt van het letterlijk omhoog en omlaag trekken van het decor. Tegenwoordig gaat dat allemaal elektronisch, maar vroeger moest er echt met mankracht getrokken worden. Nu werkt ze in Culemborg waar ze broodbakkerijmachines ontwerpt. Ze woont samen met Ben Brouwer (haar voormalige wiskundeleraar) in Hilversum. Ben is ook niet onbekend met muziek: hij speelt vele instrumenten: saxofoon in alle maten, dwarsfluit en basklarinet. Je kunt wel zeggen dat muziek een groot deel van haar leven is, want naast het spelen bij de Oranje Harmonie vind ze het leuk om workshops volksmuziek of huismuziek te bezoeken waar ze dan Turkse trom speelt. Haar voorkeur in het slagwerk Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 25

ligt bij de pauken. Als ze moet kiezen uit de verschillende soorten muziekstukken dan kiest ze voor sfeervolle stukken met veel klank. Is het je wel eens opgevallen dat Elspeth prachtige wollen jasjes draagt? Deze heeft ze zelf gemaakt. Ze vilt zelf de wol en maakt er vervolgens kleding van. Ook maakt ze wandkleden en heeft ze eens een schaap gemaakt. Deze staat nu in de tuin, want het nam wel veel ruimte in beslag. De vogels hebben de wol eruit gepikt om er nestjes van te maken en dus is er nu alleen nog een geraamte van over. … Motoren en sportieve auto’s hebben ook haar interesse. Ze reed eerst zelf motor, maar door een auto-ongeluk doet ze dat niet meer. Wel staat er een Porche Cayenne en een Mercedes SLK voor de deur. Stoer toch? Als ik haar vraag wat ze vindt van de Oranje Harmonie dan zegt ze: “Ik vind het een gezellige sociale vereniging”. Ze hoopt dat in de toekomst de repetities door iedereen constanter bezocht worden. “Dat speelt voor ons allemaal veel plezieriger”. Na een gezellig gesprek met onze nieuwe slagwerkster, kom ik tot de conclusie, dat het altijd weer boeiend is om iemand beter te leren kennen. Mirjam Visscher

Nootzaken (1) Tijdens repetities horen we vaak dezelfde uitleg voorbij komen. Joop zegt dan: “Die noot is de terts die moet iets lager, dat is een kwint, iets hoger dan stemt het mooi”. Niet iedereen is altijd bekend met de theorie hier achter, het is wat weg gezakt of nooit uitgelegd. In de nieuwe rubriek ‘Nootzaken’ wordt een deel theorie uit gelegd, daarnaast worden er handvatten aangereikt om het samen stemmend spelen makkelijker te maken. In ieder geval worden intervallen, akkoorden en stemming behandeld. Ook wordt er aandacht besteed aan hoe je herkent welke noot je binnen het akkoord hebt. De basis van dit alles ligt bij de toonladder. Een toonladder is een gedefinieerde reeks tonen, die meestal een octaaf omvat, waarbij de eerste en laatste noot de grondtoon zijn. Omwille van praktisch nut en leesbaarheid worden de grote- en kleine tertstoonladders ook wel majeur en Oranje Harmonie - INFO - mei 2015 - pagina 26

mineur toonladder genoemd. De grote tertstoonladder is een rij van 7 noten, vaak afgemaakt met een 8e die het octaaf vormt met de 1ste noot. Een veel gebruikte toonladder is die van C. De toonladder van C-groot heeft geen mollen en kruisen. Alle grote en kleine tertstoonladders bevatten afstanden van hele en halve toonschreden. ‘Heel’ wil hierbij zeggen dat er een noot tussen zit, zoals bij de stap van C naar D, waar een Cis tussen zit. Dit word ook een grote secunde genoemd. Bij een kleine secunde of halve toonschrede zit er geen noot tussen, zoals het geval is tussen de E en de F. Op de piano is dit herkenbaar als 2 witten toetsen naast elkaar zonder een zwarte ertussen. De Eis speelt men op veel instrumenten ook op dezelfde wijze als een F, of een Fes gelijk aan een E. In het geval van grote tertstoonladders is de reeks toons afstanden 1-1-½-1-1-1-½, en speelt men dus C-D-E-F-G-A-B-C. Dit zijn de stamtonen van alle grote en kleine tertstoonladders. Als je begint op de F, dan moet je om deze toon afstanden te behouden een mol toevoegen. F-G-A-B zou namelijk 3x een hele toon afstand op rij zijn. De toonladder van F speelt je dus als F-G-A-Bes-C-D-E-F. Zou je Een Ais hebben toegevoegd na de A, dan zou de toonladder hetzelfde klinken maar word de A dubbel gebruikt (waarvan één maal verhoogd) maar de B niet meer. In alle grote en kleine tertstoonladders komen alle stamtonen 1 keer voor, met uitzondering van de grond toon die in de regel als octaaf terugkeert. Alle grote tertstoonladders houden zich aan deze reeks. Voor mineur of kleine tertstoonladders gelden de toon afstanden 1-½-1-1-½-1-1, zodat de toonladder van C klein bestaat uit C-D-Es-F-G-As-Bes-C. De kleine tertstoonladder van F heeft 4 mollen. F-G-As-Bes-C-Des-Es-F. Ook deze toonladder heeft dus dezelfde onderlinge toonafstanden. Er zijn veel verschillende toonladders maar de grote en kleine tertstoonladders zijn zeer veel voorkomend en daarom ook het meest praktisch om hier uit te leggen. Volgende keer worden de intervallen besproken. Heb jij een vraag over een onderdeel uit de theorie of is er iets wat je graag uitgelegd ziet? Mail naar de redactie en we zoeken het voor je uit.


Vooruitblik:

wat kunt u de volgende keer verwachten in De INFO?

Lekker nazomeren! Het derde nummer in ons feestelijke jubileumjaar Met ondermeer: • Lekker lezen; een zomers reisverslag van een van onze leden • Meer info over het nieuwe stuk dat Rob Goorhuis voor ons orkest heeft gecomponeerd! • Een verslag van de Play-in met Jacob de Haan op zaterdag 13 juni

Maar ook: • Dat er nog meer spannends staat te gebeuren! Maar dat houden we nog even voor u geheim…. De eerstvolgende INFO verschijnt in september 2015. Heeft u of heb jij inspiratie, tips of een artikel om te delen? Van harte welkom! Svp aanleveren voor vrijdag 5 september bij de redactie, via het mailadres: [email protected]


Oranje Harmonie INFO Nieuws- en informatieblad voor leden en donateurs

Recommend Documents