Opzegging wegens gewichtige redenen

Bijlage C

Opzegging wegens gewichtige redenen

Uit de hoofdstukken III en IV van deze scriptie is een schema geconstrueerd dat instructief kan zijn voor bij eenzijdige opzegging door de hulpverlener betrokken partijen. Het model is geconstrueerd vanuit het gezichtspunt van de rechter, die een aan hem voorgelegd geschil over de opzegging heeft te beoordelen. Voor dit gezichtspunt is gekozen om voldoende evenwicht te bieden aan uiteenlopende belangen van de betrokken procespartijen, zodat een juridisch wetenschappelijk verantwoord model kan ontstaan. Het model bestaat uit elementen, de ratio per element en afwegingsvragen t.a.v. de betrokken belangen. Per element is aangegeven of het element fataal moet worden geacht. Voor de toepassing voor het model geldt uiteraard dat de omstandigheden van het geval de weging van elementen en belangen en daarmee de eindbeslissing sterk kan beïnvloeden en inkleuren. Zo is het ontbreken van enige waarschuwing (of ingebrekestelling) uiteraard minder fataal in een geval waarin de zorgverlener door de cliënt acuut en onmiddellijk, door fysiek geweld en met een vuurwapen is bedreigd met de dood. Fataal is het wel, in geval een langslepend conflict over gedragingen van de cliënt rauwelijks leidt tot een opzegging. In het model wordt met P de patiënt/cliënt aangeduid, met H de hulpverlener.

Element Inhoud gewichtige redenen Ernstige verwijten ten aanzien van gedragingen P 1

Verwijtbaarheid gedragingen P

Ontbreken medewerking P

Ratio

Weging

Belangenafweging

Fataal

Gedrag van P is schadetoebrengend en grensoverschrijdend t.o.v. hulpverlener, personeel of medepatiënten Niet toe te rekenen gedrag disculpeert mogelijk

Legt H de grens op het juiste niveau (dat van hem in redelijkheid niet kan worden verwacht het gedrag nog te tolereren), gelet op ernst en frequentie

Belang (P) zich te mogen uiten, gelet op omstandigheden (als ziekte, pijn, emotie, afhankelijkheid) ook op minder plezierige wijze, vs. belang (H) van respectvolle bejegening in werksituatie

Ja, zonder verwijt van voldoende gewicht geen belang bij opzegging.

Heeft H gelet op professie en doel behandeling niettoerekenbaar gedrag te tolereren

Afhankelijk van doel en inhoud overeenkomst en redelijke grenzen en risico voor personeel

Zonder medewerking is doel overeenkomst niet realiseerbaar

Is gebrek aan medewerking fataal voor de gehele overeenkomst, ook voor alternatieven daarbinnen

Belang (P) erkend te worden in buiten hem liggende oorzaken voor gedrag (b.v. ziekte of stoornis) en daarvoor behandeld te worden, vs. belang (H) bij vrijwaring van gedragseffecten die hij niet kan, mag of hoeft te behandelen en te tolereren Belang H bij realisatie doel overeenkomst, vs. belang P zich naar eigen wens te gedragen

Afhankelijk van doel overeenkomst

1

Als niet te tolereren gedrag blijkt uit de rechtspraak o.m.: dreiging met of uitvoering van geweld, fysieke en seksuele intimidatie, (te) eisend of onbeschoft gedrag, schelden, kleineren, schofferen, verstoren dagelijkse gang van zaken, dronkenschap, drugsgebruik, vernieling, diefstal, bedrog, stalking.

1

Element

Ratio

Weging

Belangenafweging

Fataal

professionaliteit

Van H mag professionele houding (buffer) worden verwacht

Belang P bij professionele opvang, ook van zijn wangedrag, vs. belang H bij inachtneming grenzen professie

Ja

Familie

Gedrag familie kan onder omstandigheden aan P worden toegerekend Kwaliteitseisen begrenzen de mogelijkheden voor P en H

Gaat gedrag P de professionaliteit van H te boven; is reactie H voldoende professioneel en niet (te) emotioneel Is familiegedrag zo verstorend dat belang P bij hoge uitzondering mag en moet wijken

Verantwoorde zorg

Onenigheid over behandeling, ook gewetensbezwaren en medisch zinloze behandeling

Geen doel is te bereiken zonder overeenstemming over middel

Arbeidsomstandigheden

Arbeid mag niet ziekmakend zijn en moet voldoen aan Arbo-wet

Verstoorde vertrouwensrelatie

Zorgrelaties behoeven zeker mate van onderling vertrouwen Huisregels en Partijen bij een nadere voorwaarden overeenkomst hebben zich te gedragen naar redelijke voorwaarden Persoonlijke Relatie gevoelens hulpverlenerpatiënt dient verschoond te blijven van persoonlijke gevoelens Organisatorische Zorgverlening redenen, w.o. moet ook beëindiging praktijk organisatorisch en verhuizing mogelijk zijn voor patiënt H

Belang P bij vrijwaring effecten gedrag van derden op zijn behandeling en positie, vs. belang H bij normaliseren situatie Wordt van H verwacht Belang H verantwoorde zorg te zorg te leveren in strijd leveren in relatie tot wettelijke met kwaliteitseisen (uit verplichtingen en professie of wet) beroepsstandaard, vs. belang P bij zorg naar zijn wens Is keuze voor Belang H bij verantwoorde behandeling voldoende behandeling, vs. belang P bij toegelicht en behandeling volgens diens afgewogen tegen door reële wensen P aangedragen alternatieven, zijn die alternatieven onrealistisch of stuiten zij op gewetensbezwaren of zijn zij medisch zinloos Worden van H Belang H bij gezonde handelingen verlangd, arbeidsomstandigheden vs. gedragingen belang P bij het voldoen aan aangedaan, die zijn redelijke wensen arbeidsomstandigheden bedreigen c.q. schaden Is herstel vertrouwen nog mogelijk

Afhankelijk van de zwaarte van wettelijke of beroepseisen Ja, indien diepgaand en langdurig

ja

Zijn huisregels en (nadere) voorwaarden tijdig meegedeeld en redelijk

Belang P bij vrijheid in gedrag, Ja vs. belang H bij geordend verloop behandeling en huisorde

Zijn persoonlijke gevoelens door H gesteld en aan P duidelijk gemaakt als grond voor opzegging

Ja

Verhinderen de aangevoerde organisatorische redenen een adequate uitvoering van de overeenkomst

Belang P bij een voortzetting van de behandeling door een door hem gekozen hulpverlener, vs. het belang van H bij een goede praktische organisatorische omstandigheden daartoe

2

Element

Ratio

Betalingsprobleem

Hulpverlener heeft Leidt herhaalde recht op betaling incasso niet tot betaling

Toepasselijke regels Beroeps- of algemene regels vullen overeenkomst in

Doelrealisatie overeenkomst

Overeenkomst verliest bestaansrecht als het beoogde doel niet meer te realiseren is Contra-verwijt H verkeert in disculpeert mogelijk ‘schuldeisersverzuim’ en komt geen recht op opzegging toe

Zorgvuldigheidseisen ingebrekestelling

Waarschuwing

P kent de bezwaren van H en weet wat van hem wordt verwacht om opzegging te voorkomen, zodat hij kan anticiperen of redresseren

Weging

Zijn er regels ingeroepen uit beroepsstandaard, beroeps- of sectorrichtlijnen, erkennings- en toelatingsvoorschriften Leiden de aangevoerde gewichtige redenen tot onmogelijkheid van doelrealisatie

Houden verwijten van P aan H voldoende verband met opzegging en dienen deze de bevoegdheid tot opzegging te verhinderen. Zijn klachten P voldoende serieus en professioneel behandeld

Is voldoende duidelijk welke bezwaren H heeft en wat hij van P verwacht. Is ernst verwijten en volle omvang overgebracht aan P. Bij voorkeur bij herhaling. Zijn door H voldoende inspanningen geleverd tot redres van gedragingen van P. P kent de ernstige Is in duidelijke consequenties van bewoordingen voor zijn evt. weigering opzegging gedrag te gewaarschuwd, bij veranderen , zodat voorkeur bij herhaling hij tijdig kan en steeds schriftelijk anticiperen of redresseren

Belangenafweging

Fataal

Belang P bij ongestoorde voortzetting behandeling ook als hij niet kan of wil betalen, vs. belang H voor zijn inspanningen naar behoren te worden gehonoreerd

ja

Belang beide partijen bij een overeenkomst die het eerder beoogde doel realiseert en bij een rechtstoestand die past bij de realiteit

ja

Belang P bij een redelijke afweging van oorzaken en gevolgen, vs. belang H bij einde overeenkomst

Ja, mits voldoende zwaar en bewezen

Belang P bij inzicht in zijn bedreigde rechtspositie en hoe daarin verandering aan te brengen en bij kans(en) op redres. Belang H duidelijke grondslag te leggen voor zijn maatregelen.

Ja, tenzij dringende reden 2

Belang P bij inzicht in zijn bedreigde rechtspositie in geval hij niet ingaat op eisen H. Belang H duidelijke grondslag te leggen voor zijn maatregelen.

Ja, tenzij dringende reden

2

Onder dringende reden wordt hier verstaan: een opzegging die wordt veroorzaakt door een plotseling opgekomen gewichtige reden, gelegen in acuut, onvoorzien en ernstig bedreigend gedrag zijdens patiënt/cliënt, dat de hulpverlener uit een oogpunt van eigen veiligheid (of van zijn personeel of van overige patiënten) niet hoeft te tolereren.

3

Element

Ratio

Weging

Belangenafweging

opzegging

P kent de beslissing van H tot opzegging en kan zich op positie beraden en/of actie ondernemen P heeft voldoende gelegenheid voor vinden alternatief

Is P schriftelijk, duidelijk en in zoveel woorden opgezegd

Belang beide partijen bij een ja heldere positiebepaling over en weer, waaruit juridische consequenties duidelijk blijken

Is opzegtermijn geboden van redelijke duur

Belang P maatregelen te kunnen treffen, vs. belang H bij daadwerkelijke beëindiging relatie Belang beide partijen bij een realistische weergave van de feiten

Ja, tenzij dringende reden of niet vereist 3 Ja

Belang P bij voortzetting van zijn behandeling/ verpleging/verzorging met oog op zijn gezondheidssituatie, vs. belang H bij daadwerkelijke beëindiging relatie

Afhankelijk van omstandighede n en tenzij nazorg wordt geweigerd

Belang beide partijen bij medeweging oordeel wettelijk toezichthouder.

Nee, rechter komt tot eigen oordeel

Belang beide partijen bij een oplossing die aan beider belangen evenwichtig en voldoende tegemoetkomt en overeenkomst in stand laat

n.v.t.

Belang beide partijen bij meewegen alle omstandigheden die posities over en weer bepalen

n.v.t.

opzegtermijn

Bewijs

Nazorg

Mening of aanwijzingen Inspectie

Oordeel klachtencommissie

Afweging van belangen Proportionaliteit en subsidiariteit

Alle omstandigheden van het geval

Vonnis moet steunen op bewezen verklaarde of als zodanig aangenomen feiten

Zijn de stellingen van partijen aannemelijk en/of steunen zij op bewijs, zoals brieven, verslagen, verklaringen, getuigen of, deskundigenberichten en/of zijn zij onvoldoende weersproken H heeft uit hoofde Is nazorg geïndiceerd professie plicht tot en aangeboden nazorg, gelet op afhankelijke positie P, die recht heeft op bescherming Oordeel Is kwestie door wettelijke partijen aan Inspectie toezichthouder gemeld, heeft Inspectie dient te worden inhoudelijk oordeel meegewogen in gegeven oordeel rechter Wettelijk Heeft de geregelde klachtencommissie klachtenbehandeli oordeel gegeven met ng draagt bij aan relevantie voor over en rechtsoordeel weer gehanteerde argumenten

Minst schadelijke oplossing heeft voorkeur

Omstandigheden kleuren de feiten en doen aan oorspronkelijk oordeel toe of af

Zijn tussen partijen alternatieve oplossingen overwogen, is alternatief voor opzegging voorhanden Zijn alle relevante omstandigheden overwogen en afgewogen

Fataal

3

Een opzegtermijn kan achterwege blijven als de behandeling/verpleging/verzorging (tijdelijk) door patiënt/cliënt is onderbroken en een dergelijke termijn derhalve geen waarde heeft, of hem om redenen die voor zijn risico komen niet toekomt.

4

Element

Ratio

Weging

Belangenafweging

belangenafweging

Einduitkomst moet gedragen worden door belangenafweging Versterking van positie één der partijen of van uitspraak

Is uitkomst proportioneel voor beide partijen

Belang H bij einde n.v.t. overeenkomst, vs. belang P bij voortzetting ervan, e.e.a. tegen achtergrond feiten, omstandigheden en belangen Belang beide partijen bij Nee, zorgvuldige afwerking conflict aanvullend.

ordemaatregel

Is een tijdelijke maatregel nodig: b.v. verlenging opzegtermijn, oplegging zorgvuldigheidsmaatre gelen, bijzondere of nadere voorwaarden, nazorg of is een tussenoplossing nodig (verwijzing mediation)

Fataal

Met de elementen uit het bovenstaande schema is met onderstaand schema een beslissing te construeren. Zijn er gewichtige redenen aanwezig?Zijn de redenen inhoudelijk gegrond?

ja

Is voldaan aan de zorgvuldigheidseisen?

nee nee

ja

Belangenafweging : a. inhoudelijk b. belang bij voorlopige voorziening. Valt belangenafweging uit ten gunste hulpverlener?

nee

Toewijzing vordering: opzegging is onrechtmatig/ongeldig

4

ja

Ontzegging/weigering vordering, c.q. voorlopige voorziening

Afhankelijk van beslissing: - voorschriften t.a.v. nazorg, opzegtermijn e.d. - dwangsom - kostenveroordeling of -compensatie - uitvoerbaarheid bij voorraad

4

Hier is verondersteld een vordering tot nakoming van de opgezegde overeenkomst, al dan niet in de vorm van een voorlopige voorziening (tot in bodemprocedure zal zijn beslist of tot patiënt/cliënt over een alternatief beschikt).

5