“Opties voor Internationale samenwerking” Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking I Inleiding Het LOGO SOUTH programma is beëindigd en geëvalueerd. Op basis van de resultaten van de evaluatie is het aan de Raad om op grond van haar kaderstellende bevoegdheid een keuze te maken over de toekomst van het mondiale beleid van Wormerland. Voortbordurend op de kadernota “OPTIES VOOR INTERNATIONALE SAMENWERKING” zijn 3 mogelijke opties uitgewerkt. De geformuleerde randvoorwaarden hiervan zijn: • De gemeente Wormerland wil met haar internationale samenwerkingsbeleid bijdragen aan versterking van democratisch lokaal bestuur in een ontwikkelingsland door inzet van kennis van het eigen gemeentelijk apparaat. In deze uitwisseling van kennis zitten altijd elementen van wederkerigheid, omdat beide partijen van elkaar leren. Daarnaast wil de gemeente bijdragen aan de bewustwording van de eigen bevolking. • De totale kosten voor internationale samenwerking, inclusief personele inzet, mogen niet hoger zijn dan € 50.000 per jaar
II
Uitwerking mogelijke opties
Optie 1: Deelname aan Local Government Capacity Programme van VNG-International. Wat houdt het LGCP in? Het Local Government Capacity Programme heeft als doel de capaciteit van lokale overheden en verenigingen van gemeenten in negen landen te versterken. Het programma richt zich op het verbeteren van de randvoorwaarden bij gemeenten om economische ontwikkeling mogelijk te maken. Dit programma loopt van 1 januari 2012 tot 31 december 2016 Uiteindelijk zal dat er aan bijdragen dat die lokale overheden dankzij het programma beter in staat zijn te zorgen voor: • • • •
de voedselzekerheid; het watermanagement; de veiligheid van hun burgers en de rechtsorde; de seksuele en reproductieve gezondheid en rechten van de inwoners van de gemeente.
Dit zijn ook de prioriteiten van het huidige Nederlandse ontwikkelingsbeleid. Een effectief gemeentelijk bestuur draagt bij aan duurzame lokale ontwikkeling en dus ook aan het bereiken van de doelen van de Nederlandse ontwikkelingssamenwerking. Lokale overheden zorgen voor stabiliteit en dragen bij aan de opbouw van de staat op lokaal niveau. Zij zijn veelal als eerste verantwoordelijk voor adequaat watermanagement en het garanderen van voedselzekerheid. En ze spelen een belangrijke rol bij elementaire gezondheidstaken als gezinsplanning, seksuele voorlichting en aidspreventie. Het Local Government Capacity Programme wil bereiken dat de partnerlanden als het om deze onderwerpen gaat, beter in staat zijn: • • • • •
beleid te maken en uit te voeren; stappen te zetten in het ontwikkelingsproces; zich aan te passen aan veranderende situaties en zich te vernieuwen; samen te werken met externe partijen; samenhang in hun wijze van werken aan te brengen.
“Opties voor Internationale samenwerking” Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking
1
Van collega tot collega Het programma richt zich op lokale overheden en hun koepelorganisaties. De toegepaste methode is de collega-tot-collega benadering: het uitwisselen van ervaring en kennis tussen mensen uit de praktijk die hetzelfde werk doen, hier en daar. Uit onderzoek is gebleken dat deze methode zeer effectief en efficiënt is. Planontwikkeling in de landen zelf Begin 2012 is door VNG-I een bijeenkomst in Ghana georganiseerd voor alle potentiële deelnemers om met elkaar een Country Programme te formuleren, dat aansluit bij de behoeften van de Ghanese gemeenten. Deze bijeenkomst is bijgewoond door portefeuillehouder Anna de Groot en projectleider Simon Bukman. Het Country Programme is in mei voorgelegd aan het ministerie van buitenlandse zaken ter goedkeuring. Het ministerie neemt uiterlijk 15 juli een besluit hierover. Na goedkeuring kan de gemeente alsnog besluiten om wel of niet deel te nemen aan het programma. Programmadoel Het programma richt zich op het aanleren van de capaciteit om beleid op het gebied van sanitaire voorzieningen cyclisch vorm te geven waarbij de kwaliteitsverbetering continu onder de aandacht is. De vier activiteiten in de kwaliteitscirkel zijn: • • • •
PLAN : Kijk naar huidige werkzaamheden en ontwerp een plan voor de verbetering van deze werkzaamheden. Stel voor deze verbetering doelstellingen vast. DO : Voer de geplande verbetering uit in een gecontroleerde proefopstelling. CHECK : Meet het resultaat van de verbetering en vergelijk deze met de oorspronkelijke situatie en toets deze aan de vastgestelde doelstellingen. ACT : Bijstellen aan de hand van de gevonden resultaten bij CHECK.
Verschil ten opzichte van het LOGO SOUTH project: Het nieuwe programma is anders van karakter dan zijn voorloper LOGO South: •
•
•
Er zal geen co-financiering meer plaatsvinden van initiatieven van Nederlandse gemeenten om met partnergemeente samen te werken. Dit geldt voor gemeenten die een stedenband hebben waaronder ook andere activiteiten in de ontwikkelingsgemeente plaatsvinden. VNG International stelt geen budget beschikbaar voor andere dan LGCP activiteiten. De reis en verblijfskosten en een deel van de arbeidskosten worden wel vergoedt zoals bij LOGO SOUTH. Eén-op-één gemeentelijke partnerschappen zijn niet langer het uitgangspunt ; op basis van de vraag van de lokale overheidssector (gemeenten, verenigingen van gemeenten, ministeries voor regionale ontwikkeling) in de 9 ontwikkelingslanden en onder regie van VNG International wordt gemeentelijke expertise ingezet voor de versterking van het lokaal bestuur in de negen partnerlanden; Dit betekent dat ook andere deelnemende gemeenten dan de partnergemeente gebruik kunnen maken van de gemeentelijke expertise. Het programma richt zich op het versterken van capaciteit en competentie in plaats van het behalen van een projectresultaat.
Kosten Het programma wordt net zoals het voorgaande project gefinancierd door het ministerie van Buitenlandse Zaken en uitgevoerd door VNG International in samenwerking met een Nederlandse gemeente en de partner uit het ontwikkelingsland. Binnen het programma zijn de reis- en verblijfkosten, plus een deel van de salariskosten (€200,- per werkdag) gefinancierd door VNG-I.. Door deze constructie kan het programma worden uitgevoerd binnen het beschikbaar gestelde bedrag in het MJP ad € 50.000,-.
“Opties voor Internationale samenwerking” Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking
2
Wel of geen aanvullend partnerschap om invulling te geven aan bewustwordingsactiviteiten Bij het LGCP programma wordt niet meer met een vaste partner gewerkt en ook niet met eigen projecten. Zaken die niet direct verband houden met het LGCP worden niet vergoed of ondersteund. Dit houdt in dat er binnen LGCP geen mogelijkheid is om te investeren in bewustwordingsactiviteiten om te relatie tussen gemeentelijk project en inwoners van Wormerland tot stand te laten komen Om hierin een keuze te maken is de optie “deelname aan het LGCP programma” uitgewerkt in 2 varianten: Optie 1a Deelname aan LGCP, zonder te investeren in bewustwordingsactiviteiten om relatie tussen gemeentelijk project en inwoners van Wormerland tot stand te laten komen Voordelen: • Door de financiële bijdrage van VNG-I zijn er alleen kosten voor arbeid. De kosten zijn voor de programmaduur van te voren bekend en niet hoger dan het begrootte budget. Er zijn geen onverwachte uitgaven of kosten die voor rekening van de gemeente komen. • Doordat de programmaorganisatie in handen is van VNG-International kunnen we gebruik maken van hun kennis en expertise in het ontwikkelingsland. Dat biedt een goede garantie op het slagen van een project. • Missies binnen het programma zijn zorgvuldig samengesteld (qua omvang en samenstelling) op basis van de vraag naar expertise die nodig is om resultaten te bereiken met de lokaal bestuurlijke partners. • Geen nieuwe investering in het opbouwen van een vertrouwensrelatie met partnergemeente. De wederzijdse verwachtingen zijn bekend en er ligt een stevig fundament op basis van de succesvolle samenwerking in het vorige project. • Het LGCP is een vorm van programma-management onder begeleiding van VNGInternational. Door hier aan mee te werken, doet de gemeente ervaring op met deze werkvorm en versterkt daarmee de eigen organisatie. • Er zullen andere expertises worden gevraagd waardoor diverse eigen medewerkers in aanmerking komen om internationale werkervaring op te doen (deels op kosten van de VNGI). Nadelen: • Er is geen directe relatie met inwoners, bedrijven, scholen of particuliere initiatieven van Wormerland.. • Het programma richt zich op het versterken van capaciteit en competentie. Er is dus geen tastbaar resultaat waar aan gewerkt wordt en wat als eindresultaat gepresenteerd kan worden.
Optie 1b Deelname aan Local Governement Capacity Programm van VNG International, aangevuld met een (maatschappelijk) project in THLDDA Eind 2010 bleek er na inventarisatie vanuit Wormerland en THLDDA interesse te zijn voor het opbouwen van samenwerkingsrelaties. Hier is geen verdere invulling aan gegeven, maar kan wel als startpunt dienen voor het opzetten van een maatschappelijk project in THLDDA naast het LGCP programma. Voordeel: • Door handig te plannen kunnen de reiskosten hoofdzakelijk door VNG gedragen worden. Nadeel: • Er zal een eigen project gezocht moeten worden, we weten uit ervaring dat daar veel tijd in “Opties voor Internationale samenwerking” Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking
3
gaat zitten en er geen garantie is dat dit gerealiseerd wordt (zie conclusies evaluatieverslag. Naast deze 2 varianten, zijn er nog 2 opties uitgewerkt hoe er invulling gegeven kan worden aan het mondiale beleid van Wormerland:
Optie 2
Aansluiten bij een bestaand initiatief uit het maatschappelijk veld
In de gemeente zijn mogelijk verschillende particuliere initiatieven waarbij inwoners uit Wormerland zich inzetten voor een project in een ontwikkelingsland. Nu gebleken is dat het de afgelopen 4 jaar niet is gelukt om een directe relatie tussen inwoners en het gemeentelijke international project te realiseren, kan de gemeente overwegen om aan te sluiten bij een bestaand particulier initiatief. De afgelopen jaren is hiervoor bij de gemeente geen verzoek om een bijdrage ontvangen. Om te weten wat de behoefte is aan ondersteuning van de gemeente en in hoeverre de gemeente hierbij kan bijdragen aan versterking van democratisch lokaal bestuur door inzet van kennis van het eigen gemeentelijk apparaat is nader onderzoek nodig. Als gekozen wordt voor deze optie, wordt voorgesteld om dergelijk onderzoek uit te laten voeren vanuit het budget 2012 voor internationale samenwerking. Voordelen: • Rechtstreeks verband tussen het gemeentelijk beleid en het maatschappelijk middenveld. • Mogelijkheid tot co-financiering door andere organisaties of het bedrijfsleven. Nadelen: • We kunnen geen gebruik maken van bestaande kennis en expertise over het ontwikkelingsland van een professionele organisatie als VNG-I. Deze kennis zullen we ons eerst moeten toe-eigenen, wat veel tijd en inspanning kost. • Zonder subsidie van reis en verblijfkosten is het beschikbare budget van € 50.000,- minimaal om kennis van het eigen gemeentelijk apparaat in te zetten om een democratisch lokaal bestuur in een ontwikkelingsland te versterken.
Optie 3 Beeindigen van Internationale samenwerking Nu het LOGO SOUTH project is afgerond, staan we aan de vooravond van een nieuw programma. De gemeente kan er ook voor kiezen om verder geen invulling te geven aan internationale samenwerking, ondanks dat dit is opgenomen in het coalitieakkoord. Voordeel: • bezuiniging van € 16.000 • € 34000,- aan arbeid kan op een andere manier ingezet worden om andere ambities van het college uit te voeren. Nadeel: • Een deel van de aantrekkelijkheid van de gemeente als werkgever gaat verloren • Wormerland is Milleniumgemeente, bij het beeindigen van de internationale samenwerkingsrelatie is er geen invulling meer aan het predikaat Millennium Gemeente door Wormerland.
Advies projectgroep Voorgesteld wordt om te kiezen voor optie1a. Door aangesloten te blijven bij een door de VNG-I geïnitieerd programma kan goed gebruik worden gemaakt van de faciliteiten en ondersteuning die dat biedt. Deelname aan het LGCP sluit het beste aan bij het raadsbesluit van 2007 en “Opties voor Internationale samenwerking” Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking
4
daarbij blijft de gemeente een aantrekkelijke werkgever met internationale samenwerking in het pakket.
“Opties voor Internationale samenwerking” Bijlage 2 bij advies internationale samenwerking
5
