18-1-2012
OPRUIMING! Over renovatie van kunstgrasvelden
17 januari 2012 • Opruiming!
Programma 13.30 uur 13.35 uur
13.45 uur 13.55 uur 14.25 uur 15.00 uur 15.30 uur
16.00 uur 16.45 uur 17.00 uur
Opening Dagvoorzitter Pleun Lok, BSNC Aanleiding en doel van het onderzoek naar renovatie van kunstgrasvelden Jan Vrij, werkgroep BSNC KennisQuiz Introductie op het Besluit Bodemkwaliteit Paul de Wilde, Bodem+ Hoe ga je om met afval? Hans Neele, Landelijk Meldpunt Afvalstoffen Pauze Renovatie kunstgras: omgaan met milieuweten regelgeving Geert Cuperus, Tauw Debat en discussie Prijsuitreiking KennisQuiz Afsluiting / borrel en diner
17 januari 2012 • Opruiming!
1
18-1-2012
Aanleiding en doel van het onderzoek naar renovatie van kunstgrasvelden Jan Vrij Werkgroep BSNC
17 januari 2012 • Opruiming!
KennisQuiz
Vraag 1
Hoeveel categorieën bouwstoffen kent het Besluit bodemkwaliteit? A: B: C: D:
2 categorieën 3 categorieën 4 categorieën 5 categorieën
17 januari 2012 • Opruiming!
2
18-1-2012
KennisQuiz
Vraag 2
Waar staat de afkorting IBC voor? A: B: C: D:
Internationale Bouwstoffen Coöperatie Integraal Bouwstoffen Codering Isolatie Beheer Controle Isolatie Bouwstof Codering
17 januari 2012 • Opruiming!
KennisQuiz
Vraag 3
Wanneer loogt zink uit SBR? A: B: C: D:
Door invloed van UV licht Na intensieve bespeling Door veroudering Wanneer dit in contact komt met water
17 januari 2012 • Opruiming!
3
18-1-2012
KennisQuiz
Vraag 4
Welke elementen van een kunstgrasveld zijn bij de opruiming van een kunstgrasveld een afvalstof? A: B: C: D:
Kunstgras en geotextiel zonder instrooimateriaal Instrooimateriaal zand/rubber Funderingsmateriaal lava/rubber Alle elementen
17 januari 2012 • Opruiming!
KennisQuiz
Vraag 5
Wie is op een werk ontdoener van afvalstoffen bij traditioneel bestek waarbij geen materialen aan de aannemer vervallen? A: B: C: D:
Eigenaar van het te verwijderen kunstgrasveld Opdrachtnemer van het te verwijderen kunstgrasveld Opdrachtgever van het te verwijderen kunstgrasveld Gebruiker van het te verwijderen kunstgrasveld
17 januari 2012 • Opruiming!
4
18-1-2012
KennisQuiz
Vraag 6
Moet het toepassen van een bouwstof worden gemeld? A: B: C:
Ja Nee Soms
17 januari 2012 • Opruiming!
KennisQuiz
Vraag 7
Hoeveel milieuhygiënische verklaringen zijn er om de kwaliteit van een bouwstof aan te tonen? A: B: C: D:
1 2 3 4
17 januari 2012 • Opruiming!
5
18-1-2012
KennisQuiz
Vraag 8
Wie moet bij transport van af te voeren materialen de begeleidingsbrief (incl. Euralcode) invullen bij een verwijdering van een kunstgrasveld waarbij geen materialen aan de aannemer vervallen? A: B: C: D:
Eigenaar van het veld Aannemer van het werk Opdrachtgever van het werk Ontdoener van het materiaal
17 januari 2012 • Opruiming!
KennisQuiz
Vraag 9
Wie is het bevoegd gezag bij de verwijdering van een kunstgrasveld indien gemeente eigenaar van het veld is? A: B: C: D:
Sportvereniging Gemeente Provincie Aannemer
17 januari 2012 • Opruiming!
6
18-1-2012
KennisQuiz
Vraag 10
Wat betekent de afkorting Bbk? A: B: C: D:
Bouwstoffen Besluit Kader Bodem Bouw Kwaliteit Besluit Bodem Kwaliteit Bouw Besluit Kwaliteit
17 januari 2012 • Opruiming!
Besluit bodemkwaliteit Een introductie
17 januari 2012
Paul de Wilde (Bodem+) Platformdag BSNC Jaarbeurs Utrecht
7
18-1-2012
Inhoud • • • •
Korte kennismaking met Bodem+ Besluit bodemkwaliteit in vogelvlucht Meer weten -> diverse informatiebronnen Vragen
Opruiming!
Organisatie •
Bodem+ is onderdeel van Agentschap NL (EL&I)
•
Opdrachtgevers
• • • •
Omvang: 37 fte Standplaats: Den Haag en Utrecht E-mail:
[email protected] Telefoon: 088 – 602 5123
Opruiming!
8
18-1-2012
Taken Bodem+
Bodem+
• • •
Uitvoering wettelijke taken Ondersteuning decentrale overheden Ondersteuning I&M bij voorbereiding, implementatie, monitoring, evaluatie en aanpassing van beleid
Opruiming!
Rol bij Besluit bodemkwaliteit
Bodem+
• • • • •
Toepassen Bbk Toezicht en handhaving Bbk Opstellen lokaal beleid Uitvoeringsvraagstukken Kennisbehoefte
• • • • •
Communicatie Helpdesk bodem Monitoring implementatie (jaarlijks) Evaluatie Voorstellen voor aanpassing
•
Opstellen en aanpassen van wet- en regelgeving
Opruiming!
9
18-1-2012
Aanleiding Besluit bodemkwaliteit 1999 Bouwstoffenbesluit: bouwstoffen (incl. grond) in een werk 2001 Evaluatie en analyse knelpunten » Te star » Complex » Slecht handhaafbaar » Hoge administratieve lasten » Normstelling onvoldoende afgestemd op milieurisico’s 2008 Besluit bodemkwaliteit (Bbk)
Opruiming!
Wat regelt het Bbk? •
Kwaliteitseisen voor uitvoering bodemwerkzaamheden Diverse werkzaamheden (bodemonderzoek, sanering, laboratoriumanalyse) mogen uitsluitend door erkende instanties worden uitgevoerd.
•
Milieuhygiënisch verantwoord toepassen (en hergebruik) van (steenachtige) bouwstoffen en grond / baggerspecie
Opruiming!
10
18-1-2012
Wat regelt het Bbk niet? De toepassingsregels van het Besluit regelen bijvoorbeeld niet: Saneringen
Wet bodembescherming
Winningen
Ontgrondingenwet
Afval
Afvalstoffenregelgeving
Beschermingsgebieden
PMV
Bouwen
Bouwbesluit
Opruiming!
Bouwstof versus grond (2 kaders) Bouwstof • Steenachtig (> 10% Si/Al/Ca) • Grond/baggerspecie uitgezonderd • Max. 20% bijmenging grond Voorbeelden: Asfalt, beton, bakstenen, maar ook sommige instrooimaterialen Grond • Van nature in de bodem voorkomend materiaal (2- 63 mm) • Max 20% bodemvreemd materiaal Voorbeelden: grond, fijn grind, drainagezand
Opruiming!
11
18-1-2012
Beleidskader grond en baggerspecie Beheerkader: Duurzaam omgaan met de huidige diffuse bodemkwaliteit (zonder onaanvaardbare risico’s); Toepassen van grond en bagger in de bodem mag onder de kernelementen van duurzaamheid: stand-still en geschikt voor functie; Zowel generiek- als gebiedsspecifiek beleid (maatwerk mogelijk); Grond wordt bodem (geen verwijderplicht).
Opruiming!
Beleidskader bouwstoffen Preventief kader: • Bouwstoffen worden geproduceerd t.b.v. een wenselijk gebruik; • Bouwstof mag geen onderdeel van de bodem worden; • Bouwstoffen worden alleen tijdelijk in een werk worden gebracht; • Generieke producteisen (geen maatwerk mogelijk).
Opruiming!
12
18-1-2012
Belangrijkste voorwaarden m.b.t. bouwstoffen - Werken: functionele, nuttige toepassingen van bouwstoffen; - Niet meer toepassen dan noodzakelijk (voor de functie); - Terugneembaar; - Verwijderplicht (wanneer een werk zijn functie verliest); - Aantoonbare milieuhygiënische kwaliteit < max. waarden Bbk.
Opruiming!
Bewijsmiddelen bouwstoffen •
Partijkeuring door erkende instantie
•
Erkende kwaliteitsverklaring
•
Fabrikant-eigenverklaring
Andere bewijsmiddelen niet toegestaan!
Opruiming!
13
18-1-2012
Bouwstoffen -> Vrijstellingen onderzoeksplicht - Tijdelijke uitname uit werk (onder dezelfde condities, op of nabij dezelfde plaats, zonder bewerking); - Hergebruik zonder eigendomsoverdracht (in ander werk, onder dezelfde condities, zonder bewerking).
Belangrijk! - Overige bepalingen Bbk gelden wel! - Vrijstelling geldt niet bij aanwijzingen dat bouwstof niet voldoet
Opruiming!
Welke toepassingen op kunstgrasvelden vallen onder Bbk? Kunstgrasvezel (Nee) Instrooimateriaal (Soms) Fundering (Ja)
Drainagezand (Ja)
Opruiming!
14
18-1-2012
Meer weten? Kennisplein Bbk www.agentschapnl.nl/nl/node/106626
Opruiming!
Meer weten? Veelgestelde vragen (FAQ) www.agentschapnl.nl/faq/veelgestelde-vragen-over-bouwstoffen-instrooirubber-op-kunstgrasvelden
Opruiming!
15
18-1-2012
Meer weten? Bodemhelpdesk http://www.bodemhelpdesk.nl of tel. nr: 088 602 51 23
Opruiming!
Afvalkennis.nl opleiding & advies
Branchevereniging Sport en Cultuurtechniek
Hoe ga je om met afval?
Datum: 17-01-2012 Door: Hans Neele Locatie: Utrecht
17 januari 2012
16
18-1-2012
Inhoud
Definitie afvalstof Verplichtingen Meldsystematiek Begeleidingsbrief Rollen Registratieplicht
Afvalkennis.nl opleiding & advies
Definitie afvalstof
Alle stoffen, preparaten of voorwerpen, waarvan de houder zich ontdoet, voornemens is zich te ontdoen of zich moet ontdoen
Afvalkennis.nl opleiding & advies
17
18-1-2012
Verplichtingen
Meldingsplicht Begeleidingsbrief Registratieplicht
Afvalkennis.nl opleiding & advies
Meldsystematiek afvalstroomnummer
Informatie afvalstroom
Ontdoener
Vervoerder
Landelijk Meldpunt Afvalstoffen
Ontvanger
1e ontvangstmelding vervolgmelding afgiftemelding
Afvalkennis.nl opleiding & advies
18
18-1-2012
Meldsystematiek Afvalstroomnummer
Primaire ontdoener Primaire ontdoener
Primaire ontdoener
Informatie afvalstroom
Inzamelaar
Landelijk Meldpunt Afvalstoffen
Ontvanger
1e ontvangstmelding vervolgmelding afgiftemelding
Afvalkennis.nl opleiding & advies
Meldsystematiek Afvalstroomnummer
Primaire ontdoener Primaire ontdoener
Primaire ontdoener
Informatie afvalstroom
Inzamelaar
Landelijk Meldpunt Afvalstoffen
Ontvanger
1e ontvangstmelding vervolgmelding afgiftemelding
Afvalkennis.nl opleiding & advies
19
18-1-2012
Begeleidingsbrief
Transport van afvalstoffen Uitzonderingen – –
Motorrijtuig van rijbewijscategorie B Kleine hoeveelheden
Afvalkennis.nl opleiding & advies
Rollen
Afzender Handelaar Bemiddelaar Ontdoener Uitbesteed vervoerder Vervoerder Inzamelaar Ontvanger
Afvalkennis.nl opleiding & advies
20
18-1-2012
Rollen
Melder Toepasser eigenaar Toepasser uitvoerder
Afvalkennis.nl opleiding & advies
Registratieplicht
Alle betrokkenen Gegevens begeleidingsbrief Controle mogelijk Bewaartermijn minimaal 5 jaar Bewaarplicht begeleidingsbrief (ontvangers)
Afvalkennis.nl opleiding & advies
21
18-1-2012
Milieu aspecten bij renovatie en sloop van kunstgrasvelden 17 januari 2012 Geert Cuperus Jacob Harke
17 januari 2012
Opruiming!
Inhoud
• • • • •
Milieu aspecten bij kunstgrasvelden Materialen als bouwstoffen Afval of niet? Bodemverontreiniging De Handleiding
17 januari 2012
Opruiming!
22
18-1-2012
Milieu aspecten kunstgrasvelden
Afvalstoffen
Bouwstoffen
Bodem
Overige
17 januari 2012
Opruiming!
Bouwstoffen Bouwstof EPDM Zand/SBR (functioneel mengsel)
Keuren: •Bij eerste toepassing •Bij hergebruik elders
Grond Zand
Niet keuren: Overig
•Bij tijdelijke uitname, zonder bewerking •Bij hergebruik elders door zelfde eigenaar
SBR
17 januari 2012
Opruiming!
23
18-1-2012
Wat is bewerken?
Bewerken: Handeling waardoor samenstelling verandert
Bewerking: Scheiden van zand en SBR
Geen bewerking: Zeven van bladeren en takken uit zand 17 januari 2012
Opruiming!
Hoe om te gaan bij hergebruik • Hergebruik zand, TPE, lava etc. geen onderzoek • Hergebruik van zand/SBR, zand/TPE etc. onderzoek • Hergebruik SBR geen onderzoek • Hergebruik zand, TPE, lava etc. elders onderzoek • Hergebruik van zand/SBR, zand/TPE etc. elders onderzoek
17 januari 2012
Opruiming!
24
18-1-2012
Afvalstoffen • Beschouw alle vrijkomende materialen als afvalstof • Eigenaar is opdrachtgever, tenzij contractueel anders bepaald. Opdrachtnemer moet wel op VIHB lijst staan • Eigenaar bepaalt Euralcode • Eigenaar ondertekent alle formulieren, tenzij opdrachtnemer mandaat heeft
17 januari 2012
Opruiming!
Euralcodes
Zoek in hoofdstuk 17 Bij scheiden van materialen meerdere keuzes
Zonder scheiding: gemengd bouw- en sloopafval
17.09.03c* 17.09.04
17 januari 2012
Opruiming!
25
18-1-2012
Zink in de bodem? Regenwater bevat meer zink dan drainagewater
Adsorptie door zink. Vrijwel geen zink in zand na 30 jaar
Nog weinig praktijkcijfers 17 januari 2012
Opruiming!
Zorgplicht Wanneer SBR is toegepast in fundering of als instrooi: Bepaal gehalte zink in onderlaag (moet voldoen aan eis functieklasse achtergrond) Bepaal rest-adsorptiecapaciteit (Kd waarde minimaal 50)
17 januari 2012
Opruiming!
26
18-1-2012
Handleiding • Achtergronden Milieu wetgeving • Specifiek: toepassing bij renovatie en sloop van kunstgrasvelden • Uitwerking van vijf veel voorkomende cases • Samenvatting verplichtingen in een stappenplan
17 januari 2012
Opruiming!
Aan de slag
• Gebruik handleiding • Meld onduidelijkheden, vragen etc. • Wellicht op termijn: versie 2.0
17 januari 2012
Opruiming!
27
18-1-2012
Debat Stelling:
Gemeenten onderschatten hun verantwoordelijkheden, voortkomende uit de regelgeving Debaters: 1. 2. 3.
Bart Wijers, Terra Sports Technology Jacques van Middelkoop, gemeente Utrecht Henk Kool, Oranjewoud
17 januari 2012 • Opruiming!
Bedankt!
Sprekers
Werkgroep BSNC
Paul de Wilde Hans Neele Geert Cupers Jan Vrij
Debaters
Rutger Schuijffel, Adviesbureau De Meent Jan Vrij, AH Vrij Wouter Groenendijk, gemeente Den Haag Henk Mink, ISA Sport Peter van Hoof, Arcadis Christianne van der Zouw, Ceelen Sport Constructies René Jongmans, gemeente Bergen op Zoom
Bart Wijers Jacques van Middelkoop Henk Kool
17 januari 2012 • Opruiming!
28